Cinsel Kimlik Bozuklukları

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Cinsel Kimlik Bozuklukları"

Çağatay Yakin
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Endokrinolog Gözü ile Cinsel Kimlik Bozuklukları Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

2 Cinsel Kimlik Bozukluğu (Transseksüalite) Bir kişinin normal seksuel gelişimine rağmen kendisinin karşı cinsten olduğuna (olması gerektiğine) inanması, bu doğrultuda yasal ve medikal girişimlerde bulunarak karşı cins gibi yaşamasıdır (yaşama gayretidir). JCEM 94: , 2009

3 Cinsel kimlik bozukluklarının seksüel farklılaşma bozuklukları, ambigus genitalia ile seyreden hastalıklardan ayrılmalıdır.

4 Transvestitism Farklı ve daha yaygın görülen bir durumdur. Karşı cins gibi yaşamayı istemekte, çoğu zaman o tarzda giyim ile kendini belli eden fakat kalıcı cinsiyet değişikliği istemeyen durumdur.

5 Etiyoloji Bugüne kadar biyolojik ve psikolojik anlamda yapılan çalışmalar etiyoloji ile ilgili güçlü deliller ortaya koymamıştır. Toplumun (ve hemcinslerinin) hormonal durumundan farklılık göstermemektedir. JCEM 93: 19-25, 2008 JCEM 94: , 2009

6 Erişkin Endokrinolog Psikiyatrist Plastik Cerrah Pediatrik Ergen Psikiyatrist

7 Teşhiste temel prensipler Intersex durumlarında (konjenital adrenal hiperplazi, testikuler feminizasyon gibi) cinsel kimlik bozukluğu tanısı konmamalı (veya dikkatli konmalıdır) Kesin (ve yoğun) karşı cins olma isteği olmalı ve mevcut cinsiyetten çok rahatsızlık duymalı

8 Evreler (Multi disipliner yaklaşım) Tanı konması Psikoterapi/Karşı cinsin hayatını yaşama (en az 12 ay) Hormon tedavisi Cerrahi tedavi

9 İlk cerrahi müdahaleler 1920 li yıllarda yapılmakla birlikte 1950 li yıllara kadar hormonal tedavi tamamlayıcı rolünü almamıştır. Hormonal tedavide standardlar 1970 li yıllardan sonra gelmiştir

10 Endokrinoloğun Görevi 1 Hormonal supresyon tedavisi En sık GnRH Daha az anti-östrojen/anti-androjen İstenilen cinsiyete uygun hormon replasman tedavisi 2

11 Endokrinoloğun Görevi 1 Hormonal supresyon tedavisi En sık GnRH Daha az anti-östrojen/anti-androjen İstenilen cinsiyete uygun hormon replasman tedavisi 2 Puberte sonrası cinsel kimlik bozukluğu düzelebileceğinden prepubertal çocuklarda hormon tedavisi başlanmamalı Karşı cins hormon tedavisi 16 yaşından sonra başlamalı

12 Gonadal hormonlara karşı biyolojik cevap genetik yapıdan bağımsız olduğundan karşı cinse ait hormonların tedavide kullanımı etkilerini kısa sürede göstermeye başlayacaktır.

13 Endokrinoloğun Görevi Hastanın bilmesi gerekenler Hormonal supresyon tedavisi İstenilen cinsiyete uygun En sık GnRH Hasta hormon supresyonunun sonuçlarını hormon replasman tedavisi Daha za anti-östrojen/anti-androjen Üreme fonksiyonları ile ilgili sonuçları Hormonal geri dönüşümün tam olamayabileceğini

14 Hormon tedavisinde amaç (Tedavide doz ayarlaması) Karşı cins hormonlarının kan düzeyinin o cins için normal kabul edilen değerler arasında olmasıdır. JCEM 94: , 2009

15 Kadın >>> Erkek Tedavisi Tanı konmuş, karşı cinsin sosyal hayatını yaşamış, buna uyum sağlamış ve hormon tedavisi endikasyonu konmuş hasta

16 Testosteron seçenekleri Testosteron enanhat mg/2 hafta Testosteron jel mg/gün Testosteron undekanoat 1000 mg/3 ay

17 Testosteron seçenekleri Testosteron enanhat mg/2 hafta Testosteron jel mg/gün Testosteron undekanoat 1000 mg/3 ay Tedavi etkinliğini artırma amaçlı olarak GnRH tedavisi eş zamanlı verilebilir. Histerektomi/ooferektomi düşünülebilir Tamoksifen gibi östrojen reseptör antagonistlerinin rutin kullanımı yoktur.

18 Mens görememe Kadın >>> Erkek Hormon tedavisi etkileri Kas kütlesinde artma, yağ kütlesinde azalma Akne, Erkek tipi alopesi, Kliteromegali İlk 3 ayda İlk 12 ayda Ses kalınlaşması

19 Kadın >>>> Erkek Karşı cins hormonların potansiyel yan etkileri Eritrositioz Karaciğer fonksiyon bozukluğu Meme/Uterus kanseri

20 Kadın >>>> Erkek monitorizasyon İlk yıl 3 ayda bir, daha sonra 6-12 ayda bir Testosteron enjeksiyonlarında ortanca günde ölçüm yapılmalı ve ng/dl arasında olmalı Uterin kanama görülmemeli, östradiol seviyesi < 50 pg/ml olmalı Serviks duruyorsa yıllık smear Meme dokusu duruyorsa Amerikan Kanser Derneği kriterlerine göre takip Biyolojik cinsiyete uygun olarak mevcut yaşın gerektirdiği incelemeler. Horm Res 64 (suppl 2): 31-36, 2005

21 Erkek >>> Kadın Tedavi Tanı konmuş, karşı cinsin sosyal hayatını yaşamış, buna uyum sağlamış ve hormon tedavisi endikasyonu konmuş hasta

22 Östrojen seçenekleri Etinil östradiol Östradiol valerat mg / gün 2-4 mg/gün Venoz tromboemboli riski yüksek olduğundan günümüzde tercih edilmiyor Transdermal östradiol 100 mg/haftada 2 kez

23 Östrojen seçenekleri Etinil östradiol mg / gün Venoz tromboemboli riski yüksek olduğundan günümüzde tercih edilmiyor Östradiol valerat 2-4 mg/gün Transdermal östradiol 100 mg/haftada 2 kez GnRH agonist veya siproteron asetat ( mg/gün), spironolakton ( mg/gün) gibi anti-androjen de vermek gerekiyor. Progesteron un feminizasyon tedavisinde yeri yoktur. JCEM 88: , 2003

24 Erkek >>>> Kadın tedavi Tedavinin ne kadar süreceği tartışmalıdır. Normal menopoz yaşına kadar tedavi? Pek çok transseksuel sekonder sex karakterlerinin gerileyeceği korkusu ile hayat boyu alma eğilimindedir.

25 Erkek >>>> Kadın Hormon tedavisi etkileri Yüz ve vücut tüylerinde azalma Ciltte yağlanma azalır Meme gelişimi artar 6 ayda başlar 24 aya kadar devam eder Testis ve prostat atrofiye gider

26 Erkek >>>> Kadın Karşı cins hormonların potansiyel yan etkileri Tromboemboli Prolaktin salgılayan adenom Meme kanseri Migren atakları Karaciğer fonksiyon bozukluğu Koroner/serebrovaskuler hastalık riski

27 Erkek >>> Kadın monitorizasyon İlk yıl 3 ayda bir, sonra 6-12 ayda bir inceleme Serum testosterone < 50 ng/dl olmalı Serum östradiol 200 pg/ml düzeyinde olmalı Anti-androjen alanlarda elektrolit ve karaciğer fonksiyonlarının takibi Osteoporoz takibi özel bir durum olmadıkça 60 yaş sonrası Biyolojik cinsiyete uygun olarak mevcut yaşın gerektirdiği incelemeler (prostat takibi gibi) Horm Res 64 (suppl 2): 31-36, 2005

28 UZUN DÖNEM ETKİLER

29 Uzun Dönem Kardiyovaskuler ve Kemik Üzerine Etkileri (Erkek >> Kadın) Metabolik sendrom ile uyumlu değişilikler olmakta. İnsulin duyarlılığında azalma olmakta Prostat Ca androjen eksikliği tablosu Kullanılan östrojen kemik kütlesini korumakta JCEM 91: , 2006 Clin Endocrinol 58: , 2003

30 Uzun Dönem Kardiyovaskuler ve Kemik Üzerine Etkileri (Kadın >> Erkek) Metabolik sendrom komponentleri daha hafiftir Kullanılan androjenin aromatizasyonu sonucu oluşan östrojen kemik kütlesini korumada yeterli olmakta JCEM 91: , 2006 Clin Endocrinol 58: , 2003

32 1331 transseksuel 18.5 yıl (ortanca değer) takip 966 E >> K 365 K >> E 122 (% 12.6) ölüm 12 (% 3.4) ölüm

34 Toplum geneline göre % 51 risk artışı Toplum geneline göre fark yok

Benzer belgeler

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona