Spatial locality nin getirdigi avantaji kullanmak

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Spatial locality nin getirdigi avantaji kullanmak"

Transkript

1 Oku H&P section 7.3 Spatial locality nin getirdigi avantaji kullanmak Daha buyuk block (line) kullan Her bir fetch ile gelecekte yakin komsuluktaki erisimler icin data cache bulunacak Daha fazla hit e sebep olur Daha uzun line fetch etmek (ornek 4 words) icin gereken zaman cok katli zaman suresi almaz ( word fetch etmek icin gereken surenin 4 kati) /4/4 Bilgisayar Mimarisi. /4/4 Bilgisayar Mimarisi. Bandwidth succeeds if any block matches Address (showing bit positions) Byte Tag offset Block offset Bir path deki information akisinin hizi bits/sec veya bytes/sec olarak olculur Bandwith i artirmak Information hizini artirmak veya paralel olarak daha fazla bit akisi temin etmek icin path in genisletilmesiyle olur 6 bits 8 bits V Tag K entries Mux 3 yalnizca word temin eder /4/4 Bilgisayar Mimarisi.3 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.4

2 Eger miss varsa 4word uzunluklu block memory den cache getirilr Address (showing bit positions) Byte Tag offset Block offset 6 bits 8 bits V Tag 4K entries Ardisil instruction fetche leri Instruction cache miss rate yaklasik block size kac katina cikmissa o oranda duser Instruction erisimleri yuksek oranda spatial locality e sahip oldugundan block size ini artirmak mantikli Mux 3 ye yalnizca word getirilir /4/4 Bilgisayar Mimarisi.5 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.6 Read 4 words at once into the cache Tag 3 ADD ORI LW LW LW Eger 4 word okumak icin gerekli sure word okumak icin gerekli surenin 4 katindan az ise, her bir memory erisimi cache 4 instruction getirilmesini daha kisa surede gerceklestirir rate in yukselmesini, ortalama fetch zamaninin kisalmasini saglar ADD ORI LW ADD BLT CMP LUI LW LW /4/4 Bilgisayar Mimarisi.7 Miss Penalty nin ilk parcasina erisim icin gerekli zaman Latency (genelde clock cycle olarak olculur) Miss penalty iki kisimdan olusur Address decode (address cozumu) icin gerekli sure (tipic olarak 5- clock cycle veya 5 nsec) Transfer time: word transferi basina gecen zaman. Yaklasik nsec /4/4 Bilgisayar Mimarisi.8

3 Miss penalty memory access tarafindan domine edilir access time (address cozumunu icerir) Transfer edilen word sayisindan bagimsizdir Bu yuzden access basina daha cok data transfer et Multiplexor b. Wide memory organization bank bank bank c. Interleaved memory organization bank 3 access, transfer 4 words/ trans time a. One-word-wide memory organization access, transfer word/ transfer time access, transfer 4 words/4 tr times /4/4 Bilgisayar Mimarisi.9 /4/4 Bilgisayar Mimarisi. Ornek 5 clock cycles access time cycle transfer time (bus width = bus genisliginden bagimsiz) Bandwith (in bytes /cycles) = Nbytes/(*access time + N*transfer time) Multiplexor b. Wide memory organization bank bank bank c. Interleaved memory organization BW = 6/(*5 + *) =. bytes/cyc bank 3 a. One-word-wide memory organization BW = 6/(4*5 + 4*) =.5 bytes/cyc BW = 6/(*5 + 4*) =.8 bytes/cyc /4/4 Bilgisayar Mimarisi. /4/4 Bilgisayar Mimarisi.

4 Miss Penalty memory den bir block transfer etmek icin harcanan sure Genalde cycle cinsinden olculur Block boyunu cok buyuk yapma Eger block boyunu cok buyutursek miss penalty artar Miss penalty nin artmasi sonunda miss rate nin azalmasindan gelen avantaji yok eder /4/4 Bilgisayar Mimarisi.3 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.4 4% 35% Don t make block size too big Ccahe kullaniminin sonucu Miss rate 3% 5% % 5% % 5% % Block size (bytes) KB 8 KB 6 KB 64 KB 56 KB /4/4 Bilgisayar Mimarisi.5 Her bir hit, aranilan verinin cycle sonra register larinda bulunmasi anlamina gelir Eger hit rate yuksekse, yuksek hizlimemory e sahip oldugumuz izlenimini verir Miss rate inin dusuk olmasi, miss penalty nin yuksek olmasinin getirdigi dezavantaji dengeler /4/4 Bilgisayar Mimarisi.6

5 performance access (read veya write) her bir hit icin cyle alir access (read veya miss) her bir miss icin miss penalty zamani alir Penalty suresi boyunca, cache daha dsusuk level daki memory den bir block data okur time = No. of instructions Performance equation Instruction count Average cycles per instruction x CPI Time of clock cycle x Period Performansi etkileyen ana faktorler (bu faktorler Inter-dependent = kendi aralarinda bagimsiz degil) /4/4 Bilgisayar Mimarisi.7 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.8 cache performance ornegi Miss penalty: R (read) veya W(write) icin gerekli sure (eger data cache degilse). 5-cycle yaygin Miss rate: miss e sebep olan erisinlerin orani rate: hit le sonuclanan erisimlerin orani Miss rate + rate = Ornek: cache miss penalty cycle, hit rate %95 LW icin CPI normalde 5. Miss oldugunda CPI 5 LW icin ortalama CPI nedir? Ave CPI =.95 * * 5 =. Eger miss penalty = cycle olsaydi (memory daha yavas) sonuc ne olurdu? Ave CPI =.95 * * 5 =. Yavas memory nin etkisi az -- miss rate yuksek degil /4/4 Bilgisayar Mimarisi.9 ozeti (simdiye kadar) (SRAM): Daha dusuk seviyedeki memory deki (ornek DRAM) verilerin bir subset ini icerir x - x DRAM den daha hizli Access hit (read veya write) cycle alir. Access miss (R veya W) penalty time kadar sure alir Miss esnasinda daha dusuk seviyen cache block getirilirken stall edilebilir (Her makina icin gecerli degil) /4/4 Bilgisayar Mimarisi.

6 ozet Miss penalty azaltilamayabilir (DRAM yavas) Daha buyuk block transfer ederek daha az penalty ode performance i artirmanin iki yolu rate i artir Miss penalty azalt /4/4 Bilgisayar Mimarisi. /4/4 Bilgisayar Mimarisi. Associative cache Block larin cache daha esnek yerlestirimi suretiyle hit rate i artirilabilir En son kullanilan data nin daha cogunu ayni buyuklukteki cache tutabiliriz Set-associative cache rate ini artirabilir time inde az bir artisa sebep olur Cost (maliyet): Hardware complexity artar (ayni alana daha kucuk kapasiteli memory sigar) /4/4 Bilgisayar Mimarisi.3 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.4

7 Temel fikir daha dusuk seviyedeki memory den cache getirildiginde, data blogunun nereye yerlestirilecegi konusunda daha esnek ol Son zamanlarda erisilen data yi daima cache tutmaya calis /4/4 Bilgisayar Mimarisi.5 -way set-associative cache den data yi fetch et, cache deki iki locationdan birine yerlestir Tag Tag Tag Tag 5 veya /4/4 Bilgisayar Mimarisi.6 Tipik gorus: data yi least recently used location a yerlestir (LRU teknigi) Reading a -way set-associative cache index iki location i gosterir Tag Tag Tag Tag /4/4 Bilgisayar Mimarisi.7 Her iki tag, uretilen address in Tag iyla parallel karsilastirilir Configurations: 8 block set-associative cache All options: Block = word One-way set associative (direct mapped) Tag Block Set Two-way set associative Set Tag Tag 3 Four-way set associative Tag Tag Tag Tag Eight-way set associative (fully associative) Tag Tag Tag Tag Tag Tag Tag Tag /4/4 Bilgisayar Mimarisi.8

8 4-way set-associative cache Divide 3-bit address this way V Tag V Tag V Tag V Tag Tag bits Set index (hangi line) Word ici addressleme Block icinde word address leme Eger blocksize = word ise Bu alan yoktur Blocksize = word 4 data words 56 set (her biri 4 block) 4-to- multiplexor /4/4 Bilgisayar Mimarisi.9 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.3 Erisim icin, bir set secilmeli ve bu setteki tum block larin tag lari address den gelen tagla parallel kiyaslanmali Maliyet (Costs): Ekstra hardware, access time inda artis V Tag V Tag V Tag V Tag 3 time i kisaltmak icin tag kiyaslama lari parallel yap V Tag V Tag V Tag V Tag 3 4-to- multiplexor 4-to- multiplexor /4/4 Bilgisayar Mimarisi.3 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.3

9 associativity artikca performance artar 8 5% V Tag V Tag V Tag V Tag 3 Miss rate % 9% 6% Yalnizca tag i match eden word u ya gonder 4-to- multiplexor /4/4 Bilgisayar Mimarisi.33 3% % One-way Two-way Four-way Eight-way Associativity KB 6 KB KB 3 KB 4 KB 64 KB 8 KB 8 KB /4/4 Bilgisayar Mimarisi.34 5% size (boyu) artikca performance artar Multilevel s Miss rate % 9% 6% 3% chip inde primary SRAM cache ( cycle hit time, cycle miss penalty) main memory ile primary SRAM arasinda Secondary SRAM ( cycle access time, cycle miss penalty ) % One-way Two-way Four-way Eight-way Associativity KB 6 KB KB 3 KB 4 KB 64 KB 8 KB 8 KB /4/4 Bilgisayar Mimarisi.35 /4/4 Bilgisayar Mimarisi.36

Memory. Amac. Baslangictan beri programcilar unlimited hizli memory ler hayal etmisler 1972, PDP-11/20. Oku H&P sections 7.1, 7.2

Memory. Amac. Baslangictan beri programcilar unlimited hizli memory ler hayal etmisler 1972, PDP-11/20. Oku H&P sections 7.1, 7.2 Memory Oku H&P sections 7.1, 7. Baslangictan beri programcilar unlimited hizli memory ler hayal etmisler 197, PDP-11/0 64 K lik memory. 600 satirlik Fortran code u ve 16 bit lik 13,000 integer lik veri

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Hafıza sistemleri karakteristikleri Hafıza hiyerarşisi Önbellek prensipleri Cache size Mapping

Detaylı

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009 1-) Instruction Cycle State Diagram ı çizip herbir state için gerçekleştirilen işlemleri detaylı bir şekilde açıklayınız. Instruction state cycle da üstteki kısımlar CPU dışında alttaki kısımlar CPU içinde

Detaylı

PC is updated PS güncellenir

PC is updated PS güncellenir COMPUTER ARCHITECTURE EXAM SOLUTIONS BİLGİSAYAR MİMARİSİ SINAV ÇÖZÜMLERİ QUESTION 1: SORU 1: a) 100 instructions 100 komut: Without pipeline: İş hattı olmadan: 100*30 = 3000 ns Speedup / Hızlanma: = =2.9

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition Bölüm 4 Cache Bellek Bilgisayar Hafıza Sisteminin Ana Karakteristikleri Table 4.1 Key Characteristics of Computer Memory Systems Bilgisayar

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR Bilgisayar Mimarisi Ara Bağlantı Yapıları ve Bus Kavramı Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Ara Bağlantı Yapıları Bir bilgisayar sistemi MİB, bellek ve

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR DÖNEM PROJESİ

BİLGİSAYAR MİMARİSİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR DÖNEM PROJESİ BİLGİSAYAR MİMARİSİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR DÖNEM PROJESİ P6 MİMARİSİ MUSTAFA ÇAYIR 704062001 İÇİNDEKİLER 1. Intel İşlemcilerinin Tarihi Gelişimi... 3 2. X86 Komut Kümesi... 5 2.1. X86 Yazmaçları... 5 2.2.

Detaylı

Lecture 7. Assembler language nedir? Language in 3 seviyesi. Language 3 seviyesi. Nicin onu ogreniriz?

Lecture 7. Assembler language nedir? Language in 3 seviyesi. Language 3 seviyesi. Nicin onu ogreniriz? Lecture 7 Assembler language nedir? Nicin onu ogreniriz? oku sections 3.1-3.4 oku H&P sections A.1 ve A.9 11/25/2004 Bilgisayar Mimarisi 7.1 11/25/2004 Bilgisayar Mimarisi 7.2 Language 3 seviyesi High

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Processor organization Register organization Instruction cycle 2 Processor organization İşlemci

Detaylı

BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı

BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı MALTEPE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSİĞİ BÖLÜMÜ BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı Öğrenci Adı Soyadı : Öğrenci no : Akademik yıl : 2015-2016 Dönem : Güz Tarih : 4.11.2015 Sınav yeri : MZ-4 Sınav

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar)

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar) Bus

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. << Bus Yapısı >> Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. << Bus Yapısı >> Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ > Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Veri yolu (BUS), anakarttaki tüm aygıtlar arası veri iletişimini sağlayan devrelerdir. Yani bilgisayarın bir bileşeninden diğerine

Detaylı

6 Bellek Organizasyonu (İç / Dış) 6.1 Bellek Hiyerarşisi:

6 Bellek Organizasyonu (İç / Dış) 6.1 Bellek Hiyerarşisi: 1 Lisans https//creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.tr 6 Bellek Organizasyonu (İç / Dış) 6.1 Bellek Hiyerarşisi Küçük, Daha hızlı, Yüksek maliyet (byte başına) L2 L1 MİB L0 İç saklayıcılar on-chip

Detaylı

MIPS assembler language de branching

MIPS assembler language de branching Read H&P section 3.5 and 3.6 MIPS assembler language de branching Kosula bagli olarak farkli instruction lar run et High-level language lerde IF statement ine benzer Similar to IF statement in a high-level

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Donanım performans kriterleri Eş zamanlı çalışma Güç tüketimi Yazılım performans kriterleri

Detaylı

(Random-Access Memory)

(Random-Access Memory) BELLEK (Memory) Ardışıl devreler bellek elemanının varlığı üzerine kuruludur Bir flip-flop sadece bir bitlik bir bilgi tutabilir Bir saklayıcı (register) bir sözcük (word) tutabilir (genellikle 32-64 bit)

Detaylı

Ders - 1. BİL 221 Bilgisayar Yapısı GİRİŞ. Ders Hakkında. Ders İzlencesi

Ders - 1. BİL 221 Bilgisayar Yapısı GİRİŞ. Ders Hakkında. Ders İzlencesi Ders - 1 BİL 221 Bilgisayar Yapısı GİRİŞ Ders Hakkında Ders İzlencesi Bilgisayar Sınıfları Kişisel Bilgisayarlar$ Genel amaçlı, çok çeşitli yazılımlar$ Performans - maliyet ödünleşmesi hedeflenir$ Sunucular$

Detaylı

Bilgisayar Donanımı. Computer Organization Ders 1 - Giriş Kadir Atilla TOKER

Bilgisayar Donanımı. Computer Organization Ders 1 - Giriş Kadir Atilla TOKER Bilgisayar Donanımı Computer Organization Ders 1 - Giriş Kadir Atilla TOKER Bilgisayar Donanımı CPU-İşlemci Memory-Bellek Giriş/Çıkış - Input/Output 2 Bilgisayar Donanımı 3 Bilgisayar Donanımı 4 Clock

Detaylı

Bellek. Hiyerarşisi. Tek işlemcinin saniyedeki ortalama bellek erişimi isteği. Kaynak: Hennesy, Patterson, Computer Architecture, 5/e

Bellek. Hiyerarşisi. Tek işlemcinin saniyedeki ortalama bellek erişimi isteği. Kaynak: Hennesy, Patterson, Computer Architecture, 5/e 1 8 Cep Bellek (Cache Memory) İç Bellek (The internal memory system) 8.1 Ana bellek ile MİB arasındaki performans farkı Ana bellekler, dinamik belleklerden (DRAM - dynamic RAM) oluşurlar. İşlemcilerin

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ Mikroişlemcilerin yapısı tipik olarak 2 alt sınıfta incelenebilir: Mikroişlemci mimarisi (Komut seti mimarisi), Mikroişlemci organizasyonu (İşlemci mikromimarisi). CISC 1980 lerden

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ-II İÇERİK ADRESLEMELİ BELLEK

BİLGİSAYAR MİMARİSİ-II İÇERİK ADRESLEMELİ BELLEK İÇERİK ADRESLEMELİ BELLEK Bellekte bulunan bir değerin aranıp bulunması, adres yerine verinin içeriği ile olursa içerik adreslemeli bellek ya da CAM (Content Addressable Memory) denir. Bu belleğe aynı

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Donanım performans kriterleri Eş zamanlı çalışma Güç tüketimi Yazılım performans kriterleri

Detaylı

6 Bellek Organizasyonu (İç / Dış) 6.1 Bellek Hiyerarşisi:

6 Bellek Organizasyonu (İç / Dış) 6.1 Bellek Hiyerarşisi: 6 Organizasyonu (İç / Dış) 6. Hiyerarşisi Küçük, Daha hızlı, Yüksek maliyet (byte başına) Daha büyük, Daha yavaş, Daha ucuz L4 (byte başına) L5 L3 L2 Lisans https//creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.tr

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Mikro işlemler Fetch cycle Indirect cycle Interrupt cycle Execute cycle Instruction

Detaylı

Onluk duzende toplama. Lecture 4. Addition and Subtraction. Onluk tabanda toplama

Onluk duzende toplama. Lecture 4. Addition and Subtraction. Onluk tabanda toplama Lecture 4 Oku H&P sections 4.3-4.5 ddition and Subtraction CPU daki circuit (devrelerle) gerceklestirilir Bu is icin devreler nasil dizayn edilir? Bilgisayar Mimarisi 4.1 Bilgisayar Mimarisi 4.2 Onluk

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Adresleme modları Pentium ve PowerPC adresleme modları Komut formatları 1 Adresleme modları

Detaylı

Bellek. Hiyerarşisi. Statik RAM SRAM (Static RAM):

Bellek. Hiyerarşisi. Statik RAM SRAM (Static RAM): 8 Cep (Cache Memory) İç (The internal memory system) 8. Ana bellek ile arasındaki performans farkı Ana bellekler, dinamik belleklerden (DRAM - dynamic RAM) oluşurlar. İşlemcilerin hızları ana belleklerden

Detaylı

6.4.1 Önbellek Eşleme Planları

6.4.1 Önbellek Eşleme Planları 6.4 Önbellek Bir bilgisayar işlemcisi çok hızlıdır ve sürekli olarak hafızadan veri okur. Genellikle işlemci verinin ulaşmasını beklemek zorunda kalır, çünkü hafıza erişim süreleri işlemci hızından daha

Detaylı

Sanal Bellek (Virtual Memory)

Sanal Bellek (Virtual Memory) Sanal Bellek (Virtual Memory) Bellek yönetim tekniklerinde belleğin zaman içinde parçalanması ve işlemlerin boyutunun fiziksel belleğin boyutuyla sınırlı olması sorunları vardır. Ana belleğin yetersiz

Detaylı

Multiplication/division

Multiplication/division Multiplication/division Oku H&P sections 4.6-4.8 Bir kac integer multiplication algorithm Bir integer division algorithms Floating point math 10/22/2004 Bilgisayar Mimarisi 6.1 10/22/2004 Bilgisayar Mimarisi

Detaylı

Hem lw hem de sw komutlarının ofseti 16-bitlik işaretli tamsayıdır.

Hem lw hem de sw komutlarının ofseti 16-bitlik işaretli tamsayıdır. DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR 2012-2013 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #2 DİZİLERE ERİŞİMDE MIPS BELLEK TALİMATLARI Amaç: Veri bölütü kullanımını ve tek-modüllü dizi

Detaylı

Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1

Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1 Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1 Disk Erişimi Diks Erişiminde 3 öğe vardır: i) Arama Süresi (Seek Time) ii) iii) Gecikme Süresi(Rotational Delay) Transfer Süresi (Transfer Time) Kütük

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi. İç Bellek Mimarisi. İşlemci-Bellek Arabağlantısı ... ... MAR MBR. komut komut komut. Ön Bellek. veri veri. G/Ç Modül.

Bilgisayar Mimarisi. İç Bellek Mimarisi. İşlemci-Bellek Arabağlantısı ... ... MAR MBR. komut komut komut. Ön Bellek. veri veri. G/Ç Modül. Bilgisayar Mimarisi İç Bellek Mimarisi İşlemci-Bellek Arabağlantısı AC PC IR MİB MAR MBR Ön Bellek G/Ç Modül 0 1 2 Ana Bellek... komut komut komut... veri veri MİB = Merkezi İşlem Birimi AC = Akümlatör

Detaylı

CISC Complex Instruction Set Computers

CISC Complex Instruction Set Computers 1 CISC, RISC Mimarisi CISC Complex Instruction Set Computers Emirlerin sayısı ve karmaşıklığını kasteder Emirlerin icrası birkaç clock alır. İyileştirmeler: Multiply ve Divide The number of instruction

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Çok işlemcili sistemler Simetrik çok işlemciler Önbellek tutarlılığı MESI protokolü Multithreading

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş Bellek Yönetimi (Memory Management) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders09 1 SANAL BELLEK(Virtual Memory) Yıllar önce insanlar kullanılabilir olan belleğe sığmayan programlar ile

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Komut çalıştırma özellikleri Büyük register file kullanımı Compiler tabanlı register

Detaylı

Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül (MFM-200)

Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül (MFM-200) 2012 Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül (MFM-200) İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri 01.01.2012 MFM-200 Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül Genel Özellikler Ürün Kodu MFM-200 Protokol ISO14443A, ISO15693

Detaylı

D Duplex : Alıcı + Verici Çalışma Debouching : DMA : Direct Memory Access Data-Bus : Data Veri Yolu Data Flow : Veri Akışı Data Processing : Veri

D Duplex : Alıcı + Verici Çalışma Debouching : DMA : Direct Memory Access Data-Bus : Data Veri Yolu Data Flow : Veri Akışı Data Processing : Veri A: Access time : Erişim Zamanı Active High : Aktif Yüksek Active Low : Aktif Düşük Adress : Adres Address Bus : Adres Yolu Adress Decoding : Adres Kod Çözümü ALE : Adress Latch Enable Architecture : Mimari

Detaylı

İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır.

İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır. İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır. Programların ve donanımların kullanılması için bir çalıştırılması platformu oluşturur. Sistemin yazılım

Detaylı

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar x86 Ailesi 1 8085A,8088 ve 8086 2 Temel Mikroişlemci Özellikleri Mikroişlemcinin bir defade işleyebileceği kelime uzunluğu Mikroişlemcinin tek bir komutu işleme hızı Mikroişlemcinin doğrudan adresleyebileceği

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2 Giriş Superscalar mimaride integer ve floating-point aritmetik komutlar, şartlı atlama komutları

Detaylı

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 1 BİLGİSAYAR MİMARİSİ Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü http:// http:// Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş Bellek Yönetimi (Memory Management) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders10_02 1 Yazılım ile LRU Benzetimi Donanım kullanmadan LRU algoritmasının yazılım ile gerçekleştirimidir.

Detaylı

Bölüm Bazı Temel Konseptler

Bölüm Bazı Temel Konseptler Bölüm 7 Bu ve bundan sonraki bölümde, makine komutlarını işleten ve diğer birimlerin faaliyetlerini düzenleyen işlem birimi üzerine yoğunlaşacağız. Bu birim genellikle Komut Seti Mimarisi (Instruction

Detaylı

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Von Neumann Mimarisi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Dersin Amacı Mikroişlemciler Mikrodenetleyiciler PIC Mikrodenetleyiciler Micro BASIC Programlama Kullanılacak Programlar MSDOS DEBUG PROTEUS

Detaylı

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemleri (Operating Systems) İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,

Detaylı

Ozet. Review pointers (in C) Memory Addressing

Ozet. Review pointers (in C) Memory Addressing Ozet Oku H&P Sections 31 thru 34 (read again) Section A10 Hardware-Software interface Processor nasil calisir Hardware ve software arasinda tradeoffs Show how processor works 11/26/2004 Bilgisayar Mimarisi

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition Bölüm 5 İç Hafıza Bir Hafıza Hücresinin Çalışması Bütün hafıza hücrelerinin ortak özellikleri vardır: 0 ve 1 durumundan birini gösterirler

Detaylı

Logical signals. Active high or asserted logic. Logic threshold, yaklasik 1.4 volts. Read H&P sections B.3, B.4, B.5 Read H&P sections 5.1 and 5.

Logical signals. Active high or asserted logic. Logic threshold, yaklasik 1.4 volts. Read H&P sections B.3, B.4, B.5 Read H&P sections 5.1 and 5. Logical signals Read H&P sections B3, B4, B5 Read H&P sections 5 and 52 5 Voltage Logic threshold, yaklasik 4 volts Time (nsec) 2/6/24 Bilgisayar imarisi 2 2/6/24 Bilgisayar imarisi 22 Active high or asserted

Detaylı

İşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

İşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İşletim Sistemleri Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Abraham Silberschatz, Greg Gagne, Peter B. Galvin, Operating System Concepts 9/e, Wiley,

Detaylı

Önbellek (Cache) Sistemleri

Önbellek (Cache) Sistemleri Önbellek (Cache) Sistemleri Yazan: Kaan Aslan 14 Ocak 2015 1. Giriş Bilgisayar sistemlerinde pek çok durumda eriş im hızı bakımından iki tür belleğin söz konusu olduğunu söyleyebiliriz: Yavaş bellek ve

Detaylı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL TASARIM Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 3 Yarı İletken Bellekler Bellek Birimi Bellek içerisinde veri saklayan aygıttır. Veriler bir bit ile 8 bit genişliğinde bellekte saklanabilir.

Detaylı

Giris {\} /\ Suhap SAHIN

Giris {\} /\ Suhap SAHIN Giris 0 {\} /\ Suhap SAHIN Kaynaklar http://users.ece.utexas.edu/~valvano/volume1/e-book/ Kaynaklar https://www.edx.org/course/embedded-systems-shape-world-utaustinx-ut-6-02x Konular 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Detaylı

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR BİLGİSAYAR CPU, bellek ve diğer sistem bileşenlerinin bir baskı devre (pcb) üzerine yerleştirildiği platforma Anakart adı verilmektedir. Anakart üzerinde CPU, bellek, genişleme yuvaları, BIOS, çipsetler,

Detaylı

Windows Eski Sürümleri Bellek Yapısı

Windows Eski Sürümleri Bellek Yapısı Windows Eski Sürümleri Bellek Yapısı -Intel 8086/8088 mimarili işlemciler//640k RAM -Segment Modeli(Segmented Model) -Her segment 64K uzunluğunda -Intel 80286,640K dan daha fazla RAM i destekledi -Windows

Detaylı

Assembly Language Programming

Assembly Language Programming Assembly Language Programming Assembly Programming Machine Language binary hexadecimal machine code or object code Assembly Language mnemonics assembler High-Level Language Pascal, Basic, C compiler 2

Detaylı

BIL410 GELİŞMİŞ BİLGİSAYAR MİMARİLERİ. Kayhan İmre

BIL410 GELİŞMİŞ BİLGİSAYAR MİMARİLERİ. Kayhan İmre BIL41 GELİŞMİŞ BİLGİSAYAR MİMARİLERİ Kayhan İmre KONULAR Ön Bellek Görüntü Bellek Pipeline Vektör Bilgisayarlar Koşut Bilgisayarlar Neden Mimari? İşlemci Düzeyi Mikro İşleyiciler İşlevsel Düzey Gelişmiş

Detaylı

1 I S L U Y G U L A M A L I İ K T İ S A T _ U Y G U L A M A ( 5 ) _ 3 0 K a s ı m

1 I S L U Y G U L A M A L I İ K T İ S A T _ U Y G U L A M A ( 5 ) _ 3 0 K a s ı m 1 I S L 8 0 5 U Y G U L A M A L I İ K T İ S A T _ U Y G U L A M A ( 5 ) _ 3 0 K a s ı m 2 0 1 2 CEVAPLAR 1. Tekelci bir firmanın sabit bir ortalama ve marjinal maliyet ( = =$5) ile ürettiğini ve =53 şeklinde

Detaylı

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ İçerik Mikroişlemci Sistem Mimarisi Mikroişlemcinin yürüttüğü işlemler Mikroişlemci Yol (Bus) Yapısı Mikroişlemci İç Veri İşlemleri Çevresel Cihazlarca Yürütülen İşlemler

Detaylı

Quiz:8086 Mikroişlemcisi Mimarisi ve Emirleri

Quiz:8086 Mikroişlemcisi Mimarisi ve Emirleri Öğrenci No Ad-Soyad Puan Quiz:8086 Mikroişlemcisi Mimarisi ve Emirleri S1) 8086 mikroişlemcisi bitlik adres yoluna ve.. bitlik veri yoluna sahip bir işlemcidir. S2) 8086 Mikroişlemci mimarisinde paralel

Detaylı

ISTANBUL TECHNICAL UNIVERSITY FACULTY OF COMPUTER AND INFORMATICS

ISTANBUL TECHNICAL UNIVERSITY FACULTY OF COMPUTER AND INFORMATICS ISTANBUL TECHNICAL UNIVERSITY FACULTY OF COMPUTER AND INFORMATICS Design and Implementation of Fully Associative Instruction Cache Memory on a Processor Graduation Project Berkay KÖKSAL 150120025 Department:

Detaylı

Bölüm 8: Ana Bellek. Operating System Concepts with Java 8 th Edition

Bölüm 8: Ana Bellek. Operating System Concepts with Java 8 th Edition Bölüm 8: Ana Bellek 8.1 Silberschatz, Galvin and Gagne 2009 Bölüm 8: Ana Bellek Arka Plan Bilgisi Yer Değiştirme (Swapping) Bitişik Bellek Yerleşimi (Contiguous Memory Allocation) Sayfalama (Paging) Sayfa

Detaylı

Spectrum of PCM signal depends on Bit rate: Correlation of PCM data PCM waveform (pulse shape) Line encoding. For no aliasing:

Spectrum of PCM signal depends on Bit rate: Correlation of PCM data PCM waveform (pulse shape) Line encoding. For no aliasing: Spectrum of PCM signal depends on Bit rate: Correlation of PCM data PCM waveform (pulse shape) Line encoding For no aliasing: Bandwidth of PCM waveform: Quantizing noise caused by the M-step quantizer

Detaylı

Mikroçita. Mikroçita Rapor 2:

Mikroçita. Mikroçita Rapor 2: Mikroçita Rapor 2: İşlemci projemizle ilgili olarak hazırlamış olduğumuz bu ikinci raporda öncelikli olarak vhdl kullanarak tasarladığımız işlemcimizin genel çalışmasını ilk rapora göre daha ayrıntılı

Detaylı

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK Mikroişlemci HAFTA 1 HAFIZA BİRİMLERİ Program Kodları ve verinin saklandığı bölüm Kalıcı Hafıza ROM PROM EPROM EEPROM FLASH UÇUCU SRAM DRAM DRRAM... ALU Saklayıcılar Kod Çözücüler... GİRİŞ/ÇIKIŞ G/Ç I/O

Detaylı

Bilgisayarların Gelişimi

Bilgisayarların Gelişimi Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Program Kavramı Bilgisayardan istenilen işlerin gerçekleştirilebilmesi için gereken işlem dizisi

Detaylı

İşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

İşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İşletim Sistemleri Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Abraham Silberschatz, Greg Gagne, Peter B. Galvin, Operating System Concepts 9/e, Wiley,

Detaylı

Sequential (SEQ, Ardışıl) Y86 İşlemci Uygulaması (Devamı)

Sequential (SEQ, Ardışıl) Y86 İşlemci Uygulaması (Devamı) Sequential (SEQ, Ardışıl) Y86 İşlemci Uygulaması (Devamı) BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/

Detaylı

Sıralı Erişimli Dosyalar. Kütük Organizasyonu 1

Sıralı Erişimli Dosyalar. Kütük Organizasyonu 1 Sıralı Erişimli Dosyalar Kütük Organizasyonu 1 Dosya Fiziksel depolama ortamlarında verilerin saklandığı mantıksal yapılara dosya denir. Dosyalar iki şekilde görülebilir. Byte dizisi şeklinde veya Alanlar

Detaylı

KOMUT TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR:

KOMUT TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR: KOMUT TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR: 1) Etkilenen Bayraklar (E.B.) : Bazı komutlar koşturulurken PSW saklayacısındaki bayrakların değeri değişebilir. Herbir komut için etkilenen bayraklar belirtilmiştir.

Detaylı

Cache-Hızlı Hafıza Birimi. Bilgisayar Sistemi Bilgisayarların Anakart Organizasyonu

Cache-Hızlı Hafıza Birimi. Bilgisayar Sistemi Bilgisayarların Anakart Organizasyonu Bilgisayarların Anakart Organizasyonu Pentium Đşlemci Đşlemci-hafıza BUS Adres Veri Cache Level 1 SDRAM Hazıfza DRAM PCI BUS USB USB CD-ROM Hard Disk PIIX 3 ISA BUS ISA Aygıtları PCI Aygıtları Adres/veri

Detaylı

Mikroişlemciler ve Assembler Programlama. Teknoloji Fakültesi / Bilgisayar Mühendisliği Öğr.Gör. Günay TEMÜR

Mikroişlemciler ve Assembler Programlama. Teknoloji Fakültesi / Bilgisayar Mühendisliği Öğr.Gör. Günay TEMÜR Mikroişlemciler ve Assembler Programlama Teknoloji Fakültesi / Bilgisayar Mühendisliği Öğr.Gör. Günay TEMÜR Mikroişlemciler Mikroişlemciler bilgisayar teknolojilerinin gerçek sürükleyicisi olan donanımsal

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 5. Analog veri iletimi

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 5. Analog veri iletimi Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 5. Analog veri iletimi Sayısal analog çevirme http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 2 Sayısal analog çevirme

Detaylı

Background (Arka Plan)

Background (Arka Plan) Bölüm 9: Sanal Bellek Operating System Concepts with Java 8 th Edition 9.1 Silberschatz, Galvin and Gagne 2009 Background (Arka Plan) Sanal Bellek Kullanıcı mantıksal hafızanın, fiziksel hafızadan ayrılması.

Detaylı

Görüntü Bellek. Ana Bellek. Fiziksel Adres. Belek Uzayı. Bellek hiyerarşisi. Hız Maliyet (+) Ana Bellek. Boyut (+) DISK. Görüntü Adres.

Görüntü Bellek. Ana Bellek. Fiziksel Adres. Belek Uzayı. Bellek hiyerarşisi. Hız Maliyet (+) Ana Bellek. Boyut (+) DISK. Görüntü Adres. 9 Yönetimi (Memory Management), Görüntü (Virtual Memory) Amaç Kullanıcılara/programlara fiziksel belleğin (ana ) boyutundan bağımsız olarak büyük boyutta ve lineer (sürekli) alanı sağlamak. Kullanıcılar/programlar,

Detaylı

Bilgisayar Programcılığı

Bilgisayar Programcılığı Bilgisayar Programcılığı Uzaktan Eğitim Programı e-bġlg 121 AĞ TEKNOLOJĠLERĠNĠN TEMELLERĠ Öğr. Gör. Bekir Güler E-mail: bguler@fatih.edu.tr Hafta 5: Ağ (Network) katmanı I 4. 1 Giriş 4.2 Sanal devre (virtual

Detaylı

Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması

Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması Emre Can YILMAZ 1, Recai OKTAŞ 2 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı, Samsun

Detaylı

8086 nın Bacak Bağlantısı ve İşlevleri. 8086, 16-bit veri yoluna (data bus) 8088 ise 8- bit veri yoluna sahip16-bit mikroişlemcilerdir.

8086 nın Bacak Bağlantısı ve İşlevleri. 8086, 16-bit veri yoluna (data bus) 8088 ise 8- bit veri yoluna sahip16-bit mikroişlemcilerdir. Bölüm 9: 8086 nın Bacak Bağlantısı ve İşlevleri 8086 & 8088 her iki işlemci 40-pin dual in-line (DIP) paketinde üretilmişlerdir. 8086, 16-bit veri yoluna (data bus) 8088 ise 8- bit veri yoluna sahip16-bit

Detaylı

C++ Programming: Program Design Including Data Structures, Third Edition. Bölüm 1: Bilgisayarlar ve Programlama Dillerine Kısa Bakış

C++ Programming: Program Design Including Data Structures, Third Edition. Bölüm 1: Bilgisayarlar ve Programlama Dillerine Kısa Bakış C++ Programming: Program Design Including Data Structures, Third Edition Bölüm 1: Bilgisayarlar ve Programlama Dillerine Kısa Bakış Bölüm 1 : Amaçlar Farklı tipteki bilgisayarların öğrenilmesi Bir bilgisayar

Detaylı

Fiziksel Tasarım Konuları. Dosya Organizasyon Teknikleri Kayıt Erişim Yöntemleri Veri Yapıları

Fiziksel Tasarım Konuları. Dosya Organizasyon Teknikleri Kayıt Erişim Yöntemleri Veri Yapıları Fiziksel Tasarım Konuları Dosya Organizasyon Teknikleri Kayıt Erişim Yöntemleri Veri Yapıları Fiziksel Tasarım İyi performans için Hızlı cevap zamanı Minimum disk erişimi Disk Yapısı İz(Track) Silindir

Detaylı

Fiziksel Veritabanı Modelleme

Fiziksel Veritabanı Modelleme Fiziksel Veritabanı Modelleme Fiziksel Veritabanı VTYS, verileri yan bellekte tutar. Bu yüzden VTYS lerde sıklıkla READ (yan bellekten okuma) ve WRITE (yan belleğe yazma) işlemi meydana gelir. READ ve

Detaylı

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh.

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh. B İ L G İ S AY A R M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ N E G İ R İ Ş T E M E L K AV R A M L A R BAŞLAYALIM BİLGİSAYAR (COMPUTER) NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetiksel ve mantıksal işlemler

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 Ders Kitabı: The 80x86 IBM PC and Compatible Computers Assembly Language, Design, and Interfacing Muhammad ali Mazidi, Janice Gillipsie Mazidi Öğr.Gör. Mahmut YALÇIN 09.03.2011

Detaylı

: BÖLÜM 1: PLC NİN YAPISI

: BÖLÜM 1: PLC NİN YAPISI BÖLÜM 1: PLC NİN YAPISI 1- PLC nin yapısı. 2 1.1- Giriş Bölümü... 2 1.2 -Çıkış Bölümü... 2 1.3- PLC erde Kullanılan Adres Alanları 3 1.4 Sayı sistemlari ( Number Systems ). 6 a) Giriş 6 b) Sayı sistemlerinin

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş + Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş Bilgisayar Mimarisi Bilgisayar Organizasyonu Programcının görebileceği bir sistemin nitelikleri Bir programın mantıksal yürütülmesi üzerinde direk bir etkisi

Detaylı

Peripheral Component Interconnect (PCI)

Peripheral Component Interconnect (PCI) Peripheral Component Interconnect (PCI) Yüksek hızlı, mikroişlemciden bağımsız, ara katman veya çevre birim yolu olarak kullanılan bir teknoloji Yüksek hızlı çevre birimler için (grafik kartları, ağ kartları

Detaylı

BIL411 - BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI

BIL411 - BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI BIL411 - BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI ITS-101A INTERNET EĞİTİM SİSTEMİ TCP/IP THE DOMAIN NAME SYSTEM (ALAN ADI SİSTEMİ) İstanbul Ticaret Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araş. Gör. Can EYÜPOĞLU

Detaylı

BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ

BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ BELLEKLER BELLEK BİRİMLERİ Bellek Nedir İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir Belleğin Görevi İşlemcinin

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6 DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR 2012-2013 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6 16 Bitlik R Tipi İçin ALTERA MAX-PLUS-II VHDL de Tam Tek Saat Veri Yolu Birimi Amaç: Tek-Saat

Detaylı

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ 1 BİLGİSAYAR NEDİR? Giriş birimleri ile dış dünyadan aldıkları veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yaparak işleyen ve bu işlenmiş bilgileri çıkış birimleri

Detaylı

BTP 205 İŞLETİM SİSTEMLERİ

BTP 205 İŞLETİM SİSTEMLERİ BTP 205 İŞLETİM SİSTEMLERİ DOSYA SİSTEMİ Dr. Önder EYECİOĞLU 2012 DOSYA SİSTEMİ 1. Dosya Kavramı: 1. Dosya Özellikleri 2. Dosya Türleri 3. Dosya Operasyonları 4. Dosya Yapısı 5. Dahili Dosya Yapısı 2.

Detaylı

Kütük Yönetimi. Kütük Yönetim Sisteminin İşlevleri. Hacettepe Üniversitesi abc@cs.hacettepe.edu.tr. Kavramsal Kütük Modeli.

Kütük Yönetimi. Kütük Yönetim Sisteminin İşlevleri. Hacettepe Üniversitesi abc@cs.hacettepe.edu.tr. Kavramsal Kütük Modeli. Kütük Yönetim Sisteminin İşlevleri Kütük Yönetimi Ahmet Burak Can Hacettepe Üniversitesi abc@cs.hacettepe.edu.tr Mantıksal kütük yapılarından fiziksel yapılara geçişin sağlanması Kütük başına göreli mantıksal

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Genel Bilgiler Öğretim üyesi : Prof. Dr. M. Ali Akcayol Ofis : Gazi Ünv., Bilgisayar Mühendisliği

Detaylı

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır.

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. BELLEKLER 1- RAM (Random Access Memory) Nedir? Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. Kısaca: RAM bilgisayar için

Detaylı