CİVATA BAĞLANTILARI_II
|
|
- Serhat Turk
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 CİVATA BAĞLANTILARI_II 11. Civata Bağlantılarının Heabı Statik kuvvet ve gerilmeler Cıvata, gerilme kuvveti ile çekmeye ve ıkma momenti ile burulmaya dolayııyla bileşik gerilmeye maruzdur. kuvveti etkiinde cıvata dişlerindeki yüzey baıncının emniyet gerilmeini aşmamaı, dişlerin ıyrılmamaı ve eğilme etkiiyle deforme olmamaı gerekir. Tüm bu etkiler göz üne alınarak cıvata boyutlandırılır Çekme gerilmei kuvveti etkiinde cıvatada oluşan çekme gerilmei; ç em A olur. Burada A (gerilme keit alanı) için, A d. 4 1 d değeri kullanılır Burulma gerilmei M ıkma momentinin etkiinde cıvatada; M W b d..tan( m 3. d1 16 ) kayma gerilmeleri oluşur. Somun altı ürtünmeini yenmek için uygulanan.r A.μ A momenti cıvataya etki etmediği için heaba katılmaz. 1
2 Eşdeğer gerilmei Şekil değiştirme enerjii hipotezine göre eşdeğer gerilme; 3. eşdeğer ç b em ile heaplanır Somun yükekliği (Vidalama derinliği) Heaplarda kuvvetinin diş yüzeyleri üzerine düzgün olarak dağıldığı kabul edilir. Vida dişinin taşıma derinliği t 1, ortalama vida çapı d ve vidanın diş ayıı z olduğuna göre kuvvet taşıyan vidaların toplam alanının ekene dik düzlemdeki izdüşümü A = z.π.d. t 1 dir bu halde yüzey baıncı ; p A z d t 1 p em dir. Bu bağıntıdan h vida adımı olmak üzere m omun yükekliği; h m zh d t p 1 em yazılabilir. m = z.h aranılan omun yükekliği veya civatanın parçaya vidalanma derinliğidir. Standart çelik omunların yükekliği m = 0.8 dir. Çelik civataların vidalanma derinliği olarak pratikte kullanılan değerleri Tablo 1 de göterilmektedir. Tablo 1 Çelik civataların parçaya vidalanma derinlikleri Vida açılan parça Vidalama derinliği Emniyet yüzey baıncı Çelik, dökme demir veya bronz d 0.5 Ak Kır dökme demir, temper döküm d 0.15 Ak Hafif maden (Al-alaşımları)...5d 0.10 Ak Eğilme gerilmei Normalde cıvataların, eğilme zorlanmalarına maruz bırakılmamaları gerekir. akat Şekil 1 deki bazı bağlantılarda işletme kuvveti etkiinde eğilme zorlanmaları oluşabilir. Bu nedenle omun ve cıvata başının oturma yüzeyi daima cıvata ekenine dik olmalıdır. Ancak
3 uygulamada, bağlantı işletme kuvveti etkiinde ener ve şekil değiştirire, boşluklu bağlantılarda parçalar birbirine göre kayara bağlanan parçalarda omun veya başının oturacağı yüzey cıvata ekenine dik olarak işlenmemişe civatalara eğilme zorlanmaları etkir. Şekil 1 Cıvatanın eğilmeye zorlanmaı Somun oturma yüzeyi ile cıvata ekeni araında ω kadar bir açı olun omun ıkıldığı zaman yüzeye bir kenarından oturur. Ve bu durumda oluşan M c momenti civatayı zorlar. Civata şaftının elatik eğrii bir daire yayı olarak kabul edilire I bağlanan parçaların kalınlığı r b eğrilik yarıçapı ω yüzey eğim açıı olmak üzere; r b I yazılabilir. Elatik eğri denkleminden M e eğilme momenti; I M y '' r EI M b EI e e rb e e EIe I yazılabilir. Eğilme gerilmei ie; 4 d E M e EIe 64 Ed e 3 We IWe d I I 3 elde edilir. Bu halde eşdeğer gerilme; 3
4 ( ) 3 v e ç olur Enine kuvvete maruz kalan civatalar Boşluk ile bağlanan civatalar Şekil deki gibi bağlamayı ağlamak amacı ile parçalar araında ürtünme kuvveti meydana getirilir. Bu makatla cıvata gerilme kuvveti ile ıkılır. Dış kuvvet tatbik edildiği anda parçalar araında bir ürtünme kuvveti μ meydana gelir. Bağlantının gerçekleşmei için, z veya k z olmaı gerekir. Burada z cıvata ayıını k emniyet katayıını götermektedir ve değeri araında değişmektedir. Şekil. Enine kuvvete maruz cıvatada kuvvet durumu Deliğe boşlukuz geçen civatalar Bu durumda civatalar perçinler gibi kemeye; 4
5 d1 S zi 4 ve yüzey baıncına; Ak p zd p em maruzdur. Burada z cıvata ayıını i makalanan keit ayıı ıkılan parçaların en küçük kalınlığıdır Çelik kontrükiyonlarda kullanılan civatalar Yükek kaliteli (Örneğin 8.8, 10.9 gibi) olan bu civataların başlıca özelliği büyük bir gerilme kuvveti ile bağlanmalarıdır. Bu itemlerde verilecek gerilme kuvveti, akma ınırına göre; = ( ) x (π. d 1 / 4 ) x σ AK değerini aşmamalıdır. Cıvata çapının eçimi için parçaların kalınlığı olmak üzere; D = + 8 veya d = x bağıntıı kullanılabilir Taşıma civataları Taşıma cıvataları gerilmeiz olarak takılır ve yalnız işletme yüklerini taşırlar. Şekil 3 teki örnekte görülen kanca yalnız yük kaldırma ıraında zorlanır. Vidaya, kontrükiyondan ötürü, montaj ve işletme ıraında burulma momenti etkimez. Taşıma civataları yalnız çekmeye zorlanır. Çekme gerilmei: ak ak d1 S 4 5
6 Şekil 3 Bir yük kancaında taşıma cıvataı Dinamik yük, gerilme Ön gerilme Dinamik zorlanmalara maruz cıvataların heabı, tatik zorlanmaya maruz cıvatalardan farklıdır. Belirli bir gerilmeye ahip cıvataya işletme ıraında genellikle ıfır ile makimum araında değişen bir işletme kuvveti etkir. Değişen bu ek zorlanmadan ötürü heaplar ürekli mukavemete göre yapılır. Şekil 7.4 deki baitleştirilmiş bir flanş bağlantıında heap yapılırken yalnızca cıvata ve flanşların uzama ve kıalmaları göz üne alınacaktır. Şekil 4 Cıvata bağlantıında şekil değiştirme 6
7 Şekil 4 de baitleştirilmiş bir flanş bağlantıı göterilmiştir. Parçalardaki şekil değiştirmelerin bulunmaında ve formüllerin çıkarılmaında yalnız cıvata ve flanşların uzama ve kıalmaı göz üne alınacak, diğer şekil değiştirmeler ihmal edilecektir. Şekil 4.a da bağlantının, cıvata ve omun yerine takılmış, elle ıkılarak boşlu alınmış fakat henüz gerilme verilmemiş haldeki durumu görülmektedir. Civatanın ıkılmaı ile gerilme kuvveti etkiinde cıvata da delta l z kadar bir uzama, flanşlarda ie delta l p kadar bir kıalma olacaktır (Şekil 4.b). Bağlantıya iş işletme kuvveti etkidiği zaman civatadaki zorlanma artacak ve cıvata ek olarak delta l z kadar uzayacak, buna karşılık flanşlardaki kuvvet azalacağından flanşlar Δl d kadar bir genişleme yapacaklardır (Şekil 4.c). Bu anda civataya etkiyen kuvvet max değerine çıkacak, flanşa etkiyen kuvveti ie değerine düşmüş olacaktır. lanşla ancak cıvatanın uzama miktarı Δl z meafei kadar genişleyebileceğinden Δl z = Δl d dir Ön gerilme üçgeni Cıvata bağlantıına etkiyen kuvvetleri ve bağlantıdaki şekil değiştirmelerini bir kuvvet uzama diyagramında götermek mümkündür. Bağlantıda kalıcı şekil değiştirmeler itenmediği için gerilmeler elatik bölgede kalacak, dolayııyla Hooke kanununa göre uzamalar kuvvetle orantılı olarak artarak doğrual değişim göterecektir. Şekil 5.a da cıvata ve Şekil 5.b de flanş için kuvvet-uzama diyagramları göterilmiştir. Her iki diyagramın müşterek tarafları olduğundan bunları birlikte çizmek mümkündür. Böylece 5.c de göterilen ve gerilme üçgeni adı verilen diyagram elde edilir. (a) (b) (c) Şekil 5 Cıvata bağlantıında kuvvet-uzama diyagramı (Ön gerilme üçgeni) 7
8 Ön gerilme üçgeninden kolaylıkla görüldüğü dibi bağlantıya işletme kuvveti iş etkidiği zaman cıvata kuvveti top değerine çıkmakta, işletme kuvveti kalktığı zaman tekrar değerine inmektedir. Civatayı ek olarak zorlayan kuvvet z dir. Buna karşılık flanşlardaki kuvvet iş etkiinde azalarak değerine inmekte, iş ıfır olduğu zaman tekrar e çıkmaktadır. lanşlara etkiyen kuvvetine kalan gerilme adı verilir. Civataya etkiyen top kuvveti + iş değil iş + e eşittir. lanş bağlantıına ait gerilme üçgeninden elde edilen onuçlar bütün cıvata bağlantılarına uygulanabilir. Bu nedenle genellikle cıvata yerine çekmeye çalışan flanş yerinede bamaya çalışan terimler kullanılacaktır. Şekil 5 te ki diyagramlar civatanın ve bamaya zorlanan kıımların yay karakteritiğidir. Doğruların eğimi; tg C, tg CD l 1 z lz D Cıvata ve bamaya çalışan kıımların birim uzamalarına karşılık olan kuvveti diğer bir deyimle yaylanma rijitliklerini göterir. Şekil 5.c deki gerilme üçgeninden görüldüğü gibi; iş z b l' z l' D dır. Yaylanma rijitlikleri kullanılarak; Z C l ' C l ' Z Z z Z z b C l ' C l ' D b D D b yazılabilir. Buradan, l ' ( C C ) iş z Z D elde edilir. Bu ifadelerden yararlanılarak, Z CZ C C iş Z D C Z Z iş iş CZ CD 1 C 1 C D Z 8
9 ve benzer şekilde, elde edilir. iş kuvvetinin etkiinde civatadaki ek z kuvveti iş ile orantılı ve yalnız parçaların yaylanma rijitliklerinin oranına bağlıdır. kalan gerilme değeri ie, ' b 1 ' iş C D 1 C bağıntıı ile heaplanır. Z Dinamik zorlanma dolayııyla, ürekli mukavemet bakımından civataya gelen ek z kuvvetinin mümkün olduğu kadar küçük olmaı uygun olur. Ön gerilme üçgeni ve çıkarımlı olan bağlantılardan görüleceği gibi z yalnız yaylanma rijitliklerine bağlıdır. Şekil 6 da bir karşılaştırma yapmak amacıyla kuvveti ve ıkıştırılan parçaların C D değeri abit kalmak üzere C D / C z = 1/1 ve C D /C z = 4/1 oranları için gerilme üçgenleri çizilmiştir. Soldaki şekilde daha rijit ert ağdakinde ie daha enek bir cıvata öz konuudur. Görüldüğü gibi oldaki bağlantıda z =0,5 iş, ağdakinde ie yalnız 0, iş dir. Bu onuca göre dinamik yüke maruz gerilmeli itemlerde civataların enek, conta ve ıkılacak parçaların ie rijit olmaı itenir. Ön gerilmeli itemlerde bu nedenle, normal cıvata yerine daha elatik olan uzar civatalar kullanılır. Şekil 5 Yaylanma rijitliklerinin oranının etkii. 9
10 Ön gerilmeli itemlerde kalan gerilme değeri de büyük em taşır. Bağlantının gevşememei için çok küçük olmamalı ve hiçbir zaman da ıfıra düşmemelidir. Yenii kadar büyük bir kalan gerilme, gerilmeyi artırmakla ağlanır. Yalnız bu takdirde top toplam kuvvet de arattığından mukavemet yünden yükek kaliteli çelikten yapılmış uzar cıvata kullanılmaı gerekir. gerilme değeri işletme kuvvetine eçilir. / iş oranı en az.5 olmalı bağlantıda conta v. vara ve tema yüzeylerinin pürüzlülüğü fazla ie bu oran 3.5, flanş ve motor kafaı ızdırmazlığın çok emli olduğu bağlantılarda da 3.5 araında eçilmelidir. Ön gerilme üçgeninden çıkarılmış olan bağlantılara göre civataya göre etkiyen makimum kuvvet, 1 max top Z iş C 1 C ortalama kuvvet, kuvvet genliği, top max min m max min top Z g ıkıştırılan parçalar için, max min ' ve değişken kuvvet genliği, D Z g b dir. Yaylanma Rijitliklerinin Heabı: Ön gerilme üçgeninden cıvata bağlantıına etkiyen kuvvetlerin analizini yapabilmek için parçaların yaylanma rijitliklerinin de bilinmei gerekir. Civataların veya uzayan parçaların yaylanma rijitlikleri kolay ve haa bir şekilde heap edilebilir. 10
11 Şekil 7. Civatanın yaylanma rijitliğinin heabı. Şekil 7 deki civatanın keit alanı A, uzunluğu l z ve malzemenin elatik modülü E z ie, I, I A Z değerleri yardımıyla Hooke kanunu (ε = σ / E) ifadeinden yaylanma rijitliği, I I C Z AE z AE z z Iz IZ tg 1 bulunur. Bu bağıntı enek bir cıvata için A keit alanının küçük ve l z civatanın uzamaya çalışan kımının uzun olmaı gerektiğini göterir. Bu şartlar uzar civatalarla ağlanır (Şekil 8). Şekil 8. Uzar civatanın yaylanma rijitliğinin heabı için Civatanın l toplam uzamaı her bir ayrı parçanın uzamaları toplamına eşit olacağına göre, I1 I I I1 I E A E A yazılabilir. Buradan; 1 I I1 I C E A E A z z 1 z z 1 z 11
12 ve genel olarak, C C C C onucu elde edilir. z 1 3 Sıkılan parçaların yaylanma rijitliğiinin heabı oldukça zordur. Zira birçok hallerde ıkılan parçada gerilme etkiinde elatik deforme olan malzeme bölgeini ve gerilme dağılımını tam olarak tepit imkânı yoktur. Ön gerilme üçgenini heaplara ilk defa okan Rötcher e göre ıkılan parçalarda elatik deformayonların dağılımı tepe açıı 90 0 olan bir çift koni şeklindedir (Şekil 9.a). Rötcher konii adı verilen konilerin omun altına gelen kımındaki çapları omunun anahtar ağzı açıklığına eşittir. Heapların kolaylaştırılmaı için koni yerine yaylanma bakımından aynı değeri veren ve keiti, I k A ( ) D 4 olan eşdeğer bir ilindirle heap yapılı buna göre ıkılan parçanın yaylanma rijitliği, C D AE I k D olur. Şekil 9. Sıkılan parçalarda deformayon alanı 1
13 Son yıllarda yapılan araştırmalara Rötcher konii ile yapılan heapların rijit onuç verdiğini ve gerilme dağılımının bir paraboid şeklinde olduğunu götermiştir (Şekil 9.b). Bu halde de kolaylık olmak üzere eşdeğer bir ilindir kabul edilerek heaplar buna göre yapılır. Eşdeğer ilindirin keit alanı, k malzemeye bağlı bir değer olmak üzere, l k A. k. D 4 şeklinde heaplanır. Çelik malzeme için k değeri 1/5, dökme demir için 1/4, alüminyum alaşımları için 1/3 tür. Sıkılan parçaların yaylanama rijitliğinin deneyel olarak tayini en doğru yoldur. Monte edilmiş ve belirli gerilme verilmiş iteme kademeli olarak işletme kuvveti etki ettirilir ve uzamalar ölçülür. Bu ölçümlerde iş = (C z + C D ). Δl bağıntıından yaralanılarak C D tepit edilir Uzar cıvata Civataya etkiyen değişken gerilme genliğinin küçük olmaı için yaylanma rijitliği küçük cıvata kullanılmaı gerekir. Bu ie C z = A. E z / l z bağıntıına göre keitin küçük uzunluğunun ie büyük tutulmaı ile ağlanır. Yükek kalitede çelikten yapılan cıvata kullanılarak keit küçültülmelidir. Ancak vida çapını, özellikle çentik etkii nedeniyle belirli bir değerin altına indirmek mümkün olmaz. Bu takdirde, Şekil 10 daki örneklerde görüldüğü gibi civatanın şaft kımı diş dibinden daha küçük olmak üzere torna edilerek inceltilir. Bu kıımların yüzey işçiliği çok temiz yapıldığı, birçok halde taşlandığı, vidalı kıımlara uygun yarıçapla geçiş yapıldığı için çentik etkii minimuma indirilmiş olur. Şekil 10. Uzar Cıvatalar Uzar civatalar darbe kuvvetlerinin karşılanmaında bir yay gibi etkileyerek bağlantının aşırı zorlanmaını ler. Şekil 11 de aynı darbe kuvveti için rijit bir cıvata ile uzar civatanın 13
14 alabilecekleri darbe işi göterilmiştir. Uzar cıvata daha büyük olan deformayonu nedeniyle daha fazla darbe işi alabilir. Şekil 11. Rijit ve uzar civataların aynı darbe yükünde depo edebilecekleri iş Cıvataların boyutlandırılmaı Dinamik yüklü civata bağlantıına; gerilme kuvveti ve titreşimli iş işletme kuvvetleri etki eder. Başlangıçta tam olarak bilinen değer iş kuvvetidir, diğer büyüklükler buna göre eçilir ve cıvata boyutlandırılır. İlk yaklaşık boyutlandırma gerilme kuvvetine göre yapılabilir. kuvvetine karşılık olan gerilme, civatada oluşan çekme gerilmelerinin alt değeridir. a A em bağıntıından cıvata alanı bulunur ve buradan da tandart vida çapı eçilir. A değeri olarak gerilme keit alanı, A d d 4 1 veya uzar civatalarda şaft keit alanı, A d 4 kullanılır, σ em değeri için, büyük gerilme verme ve malzemeden iyi bir şekilde yararlanabilme bakımından akama ınırına yakın değerlere kadar çıkılır. Bu amaçla; em
15 alınır. Uzar civatalarda yükek kalitede çelikler kullanıldığı ve bunların yumuşak çelikler gibi belirgin akma ınırları olmadığından σ 0. teknik akma ınırı kullanılır. değeri cıvata kaliteine ve işletme artlarına bağlı olarak iş in..5 katı olarak eçilir. Bu heapla cıvata eçimi yapıldıktan onra boyutlar belli olduğundan kontrol heabına geçilir. Makimum kuvvet olan top ı ve ek zorlanma z i bulmak için parçaların yaylanma rijitlikleri tayin edilir. top = + z kuvvetinin oluşturduğu makimum çekme gerilmei, max A top d M tg( m ') ve ıkma momentinden oluşan, M M M W b 3 3 d 1 d kayma gerilmei heaplanır. Bileşik erimle nedeniyle, v max 3 em olmalıdır. σ v nin akma ınırının altında kalmaı gerekir. (0.9 σ ak a kadar çıkılabilir). En emli kontrol ürekli mukavemet bakımından değişken gerilme genliğidir. z / nin etkiinde, g z A gem olmalıdır. σ gem değeri, cıvata malzemeinin ürekli mukavemet diyagramından okunan σ A değerinden, A gem S bağıntıı ile heaplanır. Emniyet katayıı S=1,5 1,5 alınır. σ A değerleri Tablo de verilmiştir. 15
16 Tablo. Cıvata ve omunların değişken gerilme genlikleri için ortalama değerler. σ A (N/mm²) Civata Somun ± ± ± ± ± ± Yükek ıcaklıklarda çalışan civatalar Yükek ıcaklıklarda (150 0 den fazla) çalışan cıvata bağlantılarının mukavemet özellikleri ve gerilme durumları ııl genleşmeler, elatite modülünün ıcaklıkla azalmaı ve zamana bağlı olarak ürünme olayının etkii emli ölçüde değişebilir. Bu gibi durumlarda civataların ıcağa dayanıklı çeliklerden yapılmaı gerekir ve akma ınırı olarak da çalışma ıcaklığındaki değerlerin alınmaı gerekir. Kontrükiyonda bölgeel ıı yığılmaını lemek için ara burç, uzun boylu uzar cıvata kullanılmaı, flanş kalınlığının ufak tutulmaı taviye edilir. 1. Hareket Civataları 1.1. Genel tanımlar Hareket civataları, dme hareketini öteleme hareketine veya ötelenme hareketini dme hareketine çevirmek için kullanılır. Şekil 1 deki mengenede olduğu gibi cıvata demeyeceği için ekenel yde hareket ederek mengenenin ıkılmaı veya açılmaı mümkün olur. Şekil 13 deki mil düzeltme prei de, hareket civatalarına bir örnek göterilebilir. 16
17 Şekil 1. Mengene Şekil 13. Mil düzeltme prei Hareket civatalarında bir güç iletilmei öz konuu olduğundan verimin yükek olmaı itenir. Üçgen profilli vidalarda profil eğimi nedeniyle ürtünme direnci arttığı için verim azalır. Bu nedenle üçgen profil uygun değildir. Bundan başka hareket civatalarında üçgen profilli vida adımları küçük olduğundan ekenel hareketi yeteri kadar çabuk ağlayamadıkları için de tercih edilmezler. Bu ebepten trapez profil, tek ylü büyük kuvvetlerde ie tetere dişi profil kullanılır. 17
18 Hareket civatalarında ekenel hareketi hızlandırmak için vidalar çok ağızlı yapılır. Bu takdirde adım, z ağız ayıı olmak üzere H= z.h olur. Ağız ayıı artınca vida eğimi de arttığı ve kuvvet iletimi bakımından zorluk çıktığı için ağız ayıı 4 veya 5 ten fazla alınmaz. Hareket civatalarında kuvvet ve zorlanma durumları, verim ve otoblokaj için daha ce verilmiş olan genel bağıntılar aynen kullanılabilir. 1.. Mukavemet heabı ve boyutlandırma Civataya çekme, bama kuvvetleri ve hareket ıraında ddürme momenti etki eder. Bama zorlanmaı halinde civatada burkulma kontrolünün de yapılmaı gerekir. Somun ie aşınma dolayıyla yüzey baıncına göre boyutlandırılır. Mekanizmanın tam heabı, özellikle burkulma heabı, bütün boyutlar kein olarak belli olduğu takdirde mümkün olabilir. Bu nedenle mekanizma bazı kabullerle boyutlandırılır, onra kontrol heabı yapılır. Mekanizmanın boyutlandırılmaında heap, yalnız çekme veya bamaya göre yapılır. Ddürme momentinin etkii nedeniyle kuvvet 4/3 değerinde heaplanır. Civatanın gerekli diş dibi keit alanı; A em formülü ile tayin edilir. Cıvata değişken yüklemeler nedeniyle a titreşimli yüke veya değişken yüke maruz kalır. Buna göre, em çt ( bt ) çd veya em S S k k bağıntıından σ em heaplanır. Vida çentik katayıı β k yaklaşık ve emniyet katayıı S=1.0.. araında eçilir. A 1 keiti heaplandıktan onra kullanılacak tandart vidanın boyutları vida cetvellerinden alınabilir. Bundan onra boyutlar belli olduğu için bağlantı civataları için kullanılan formüllere göre kontrol heabı tam olarak yapılabilir. Eğer çok ağızlı vida kullanışmışa heli eğimi tgα m =πd formülüyle heaplanmalıdır. Eşdeğer gerilme (σ v ) hareket civatalarında şekil değiştirme hipotezine göre heaplanır. 18
19 1.3. Burkulma kontrolü Bama zorlanmaına maruz civatalarda mekanizmanın boyutları belli olduktan onra burkulma kontrolü gerekir. Civatanın λ narinlik derecei l k erbet burkulma uzunluğu ve i, keit atalet yarıçapı olmak üzere, I i k i I A 1 formülüyle bulunur. Daireel keit için i= d 1 /4 olup λ = 4 I k /d 1 bulunur. 19
Mukavemet Hesabı . 4. d 4. C) Vidanın zorlanması. A) Öngerilmesiz cıvatalar. B) Öngerilme ile bağlanan cıvatalar. d 4
ç A) Öngerilmeiz cıvatalar iş. d ç.d ön Boyutlandırma için ç Statik zorlanmada To. d i) Sıkma ıraında ; M 3.d ; B 6 c b ön : ç. d Mukavemet Heabı B) Öngerilme ile bağlanan cıvatalar a) Dış kuvvet ekenel
DetaylıCıvata-somun bağlantıları
Cıvata-somun bağlantıları 11/30/2014 İçerik Vida geometrik büyüklükleri Standart vidalar Vida boyutları Cıvata-somun bağlantı şekilleri Cıvata-somun imalatı Cıvata-somun hesabı Cıvataların mukavemet hesabı
DetaylıÇözüm: Borunun et kalınlığı (s) çubuğun eksenel kuvvetle çekmeye zorlanması şartından;
Soru 1) Şekilde gösterilen ve dış çapı D 10 mm olan iki borudan oluşan çelik konstrüksiyon II. Kaliteli alın kaynağı ile birleştirilmektedir. Malzemesi St olan boru F 180*10 3 N luk değişken bir çekme
DetaylıMakine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Cıvata ve somun-flipped classroom Bağlama Elemanları
Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN Cıvata ve somun-flipped classroom Bağlama Elemanları İçerik Giriş Vida Vida çeşitleri Cıvata-somun Hesaplamalar Örnekler 2 Giriş 3 Vida Eğik bir doğrunun bir
DetaylıÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR
ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR 1-Vidalı kriko: Şekil deki kriko için; Verilenler Vidalı Mil Malzemesi: Ck 45 Vidalı mil konumu: Düşey Somun Malzemesi: Bronz Kaldırılacak en büyük (maksimum) yük: 50.000 N Vida
DetaylıBURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering
Uygulama Sorusu-1 Şekildeki 40 mm çaplı şaft 0 kn eksenel çekme kuvveti ve 450 Nm burulma momentine maruzdur. Ayrıca milin her iki ucunda 360 Nm lik eğilme momenti etki etmektedir. Mil malzemesi için σ
DetaylıMAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1
MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 7.BÖLÜM Bağlama Elemanları Cıvata Bağlantıları Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 1 BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Cıvata Hakkında
DetaylıSıkma sırasında oluşan gerilmeden öngerilme kuvvetini hesaplarız. Boru içindeki basınç işletme basıncıdır. Buradan işletme kuvvetini buluruz.
Ø50 Şekilde gösterilen boru bağlantısında flanşlar birbirine 6 adet M0 luk öngerilme cıvatası ile bağlanmıştır. Cıvatalar 0.9 kalitesinde olup, gövde çapı 7,mm dir. Cıvatalar gövdelerindeki akma mukavemetinin
DetaylıMAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI
MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI CIVATA SOMUN BAĞLANTILARI P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Eğik bir doğrunun bir
DetaylıMAKİNE ELEMANLARI - (8.Hafta) VİDALAR -1
A. TEMEL KAVRAMLAR MAKİNE ELEMANLARI - (8.Hafta) VİDALAR -1 B. VİDA TÜRLERİ a) Vida Profil Tipleri Mil üzerine açılan diş ile lineer hareket elde edilmek istendiğinde kullanılır. Üçgen Vida Profili: Parçaları
Detaylı3. Hafta. Bu durumda ; aslında daha karmaşık yükleme hali ile. Önceki bölümde eksenel ve enine. Birçok makine elemanı ve bileşenleri ENLERĐ
: 3. Hafta - GENEL YÜKLEME Y KOŞULLARINDA GERĐLME BĐLE B LEŞENLER ENLERĐ - EMNĐYETL YETLĐ GERĐLME, ĐŞLETME G. VE EMNĐYET KATSAYISI : 09/10 3.H Hatırlama Önceki bölümde ekenel ve enine yüklenmiş bağlantılarda
DetaylıMAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız.
MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız. F = 2000 ± 1900 N F = ± 160 N F = 150 ± 150 N F = 100 ± 90 N F = ± 50 N F = 16,16 N F = 333,33 N F =
DetaylıTablo 1 Deney esnasında kullanacağımız numunelere ait elastisite modülleri tablosu
BASİT MESNETLİ KİRİŞTE SEHİM DENEYİ Deneyin Amacı Farklı malzeme ve kalınlığa sahip kirişlerin uygulanan yükün kirişin eğilme miktarına oranı olan rijitlik değerin değişik olduğunun gösterilmesi. Kiriş
Detaylı3. DİNAMİK. bağıntısı ile hesaplanır. Birimi m/s ile ifade edilir.
3. DİNAMİK Dinamik konuu Kinematik ve Kinetik alt başlıklarında incelenecektir. Kinematik, hareket halindeki bir itemin konum (poziyon), hız ve ivmeini, bunların oluşmaını ağlayan kuvvet ya da moment etkiini
DetaylıMETİN SORULARI. Hareket Cıvataları. Pim ve Perno Bağlantıları
Hareket Cıvataları METİN SORULARI. Hareket cıvatalarını bağlama cıvataları ile karşılaştırınız ve özelliklerini anlatınız. 2. Hareket vidalarının verimi hangi esaslara göre belirlenir? Açıklayınız ve gereken
DetaylıCIVATA BAĞLANTILARI. DEÜ Makina Mühendisliği Böl. Çiçek ÖZES
CIVATA BAĞLANTILARI Cıvata bağlantıları teknikte en çok kullanılan çözülebilen bağlantılardır. Cıvatalar makinaların montajında, yatakların ve makinaların temele tespitinde, boru flanşların, silindir kapaklarının
DetaylıBURULMA (TORSİON) Dairesel Kesitli Çubukların (Millerin) Burulması MUKAVEMET - Ders Notları - Prof.Dr. Mehmet Zor
3 BURULMA (TORSİON) Dairesel Kesitli Çubukların (Millerin) Burulması 1.1.018 MUKAVEMET - Ders Notları - Prof.Dr. Mehmet Zor 1 3. Burulma Genel Bilgiler Burulma (Torsion): Dairesel Kesitli Millerde Gerilme
DetaylıÇELİK TEL HALAT DEMETİNİN MODELLENMESİ VE SONLU ELEMANLARLA ANALİZİ
ÇELİK TEL HALAT DEMETİNİN MODELLENMESİ VE SONLU ELEMANLARLA ANALİZİ Prof.Dr. C.Erdem İMRAK 1 ve Mak.Y.Müh. Özgür ŞENTÜRK 2 1 İTÜ. Makina Fakültei, Makina Mühendiliği Bölümü, İtanbul 2 Oyak- Renault, DITECH/DMM
DetaylıMUKAVEMET SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI-I DERS NOTU
MUKAVEMET MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI-I DERS NOTU Mukavemet Hesabı / 80 1) Elemana etkiyen dış kuvvet ve momentlerin, bunların oluşturduğu zorlanmaların cinsinin (çekme-basma, kesme, eğilme,
DetaylıBASİT EĞİLME ETKİSİNDEKİ ELEMANLARIN TAŞIMA GÜCÜ
BÖLÜM 5 BASİT EĞİLME ETKİSİNDEKİ ELEMANLARIN TAŞIMA GÜCÜ Giriş Betonarme yapılardaki kiriş ve döşeme gii yatay taşıyıcı elemanlar, yapıya etkiyen düşey ve yatay yükler nedeniyle eğilmeye çalışırlar. Bu
Detaylı12.7 Örnekler PROBLEMLER
2. 2.2 2.3 2.4 Giriş Bir Kuvvetin ve Bir Momentin İşi Virtüel İş İlkei Genelleştirilmiş Koordinatlar Örnekler Potaniyel Enerji 2.5 Sürtünmeli Makinalar ve Mekanik Verim 2.6 Denge 2.7 Örnekler PROBLEMLER
DetaylıZEMİN EPS (GEOFOAM) TEMAS YÜZEYİNİN SONLU ELEMANLARLA MODELLENMESİ
ZEMİN EPS (GEOFOAM) TEMAS YÜZEYİNİN SONLU ELEMANLARLA MODELLENMESİ Ahmet ŞENOL 1 Mutafa Aytekin 2 1 Yrd.Doç.Dr., Cumhuriyet Üniveritei Mühendilik Fakültei İnşaat Müh. Böl., 58140 Siva Tel: 0346 2191010-2224
DetaylıCIVATA BAĞLANTILARI. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
CIVATA BAĞLANTILARI Cıvata bağlantıları teknikte en çok kullanılan çözülebilen bağlantılardır. Cıvatalar makinaların montajında, yatakların ve makinaların temele tespitinde, boru flanşlarının, silindir
DetaylıMAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI
MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI YORULMA P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Aloha Havayolları Uçuş 243: Hilo dan Honolulu
DetaylıTEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN
TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 3 Malzemelerin esnekliği Gerilme Bir cisme uygulanan kuvvetin, kesit alanına bölümüdür. Kuvvetin yüzeye dik olması halindeki gerilme "normal gerilme" adını alır ve şeklinde
DetaylıR A. P=67 kn. w=100 kn/m. 3,0 m. İstenenler. 550 mm 70mm. 550 mm. 660 mm. 590mm. 590mm. 660 mm
Soru-1 Kirişe etkien kataılarla artırılmış ükler şekilde verilmiştir. (Kiriş öz ağırlığı dahil edilmiştir). Kiriş keiti tüm boda abittir. Çit ıra donatı durumunda pa paı 70 mm, tek ıra donatı durumunda
DetaylıMETALİK MALZEMELERİN ÇEKME DENEYİ
METALİK MALZEMELERİN ÇEKME DENEYİ Çekme deneyi, malzemelerin statik yük altında elastik ve plastik davranışını belirlemek amacıyla uygulanır. Çekme deneyi, asıl malzemeyi temsil etmesi için hazırlanan
DetaylıYTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Mekanik Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Strain Gauge Deneyi Çalışma Notu
YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Mekanik Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Strain Gauge Deneyi Çalışma Notu Laboratuar Yeri: B Blok en alt kat Mekanik Laboratuarı Laboratuar Adı: Strain Gauge Deneyi Konu:
DetaylıNEWTON HAREKEET YASALARI
NEWTON HAREKEET YASALARI ) m= kg kütleli bir cimin belli bir zaman onraki yer değiştirmei x = At / olarak veriliyor. A= 6,0 m/ / dir. Cime etkiyen net kuvveti bulunuz. Kuvvetin zamana bağlı olduğuna dikkat
DetaylıTanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir.
BASINÇ ÇUBUKLARI Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir. Basınç çubukları, sadece eksenel basınç kuvvetine maruz kalırlar. Bu çubuklar üzerinde Eğilme ve
DetaylıMENGENE HESAPLARI A-VĐDALI MENGENE MĐLĐ. www.muhendisiz.net
www.muhendisiz.net MENGENE HESAPLARI A-VĐDALI MENGENE MĐLĐ Hareket civatasında bir güç iletimi söz konusu olduğundan verimin yüksek olması istenir.bu nedenle Trapez profilli vida kullanılır. Yük ; F =
DetaylıMühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü
ÇEKME DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Mühendislik malzemeleri rijit olmadığından kuvvet altında deforme olup, şekil ve boyut değişiklikleri gösterirler. Malzeme özelliklerini anlamak üzere mekanik testler yapılır.
Detaylı(MAM2004 ) Ders Kitabı : Mekanik Tasarım Temelleri, Prof. Dr. Nihat AKKUŞ
TEKNOLOJİ FKÜLTESİ EKTRONİK ÜHENDİSLİĞİ (004 ) ukavemet Bait Eğilme (Bending) Doç. Dr. Garip GENÇ Der Kitabı : ekanik Taarım Temelleri, Prof. Dr. Nihat KKUŞ Yardımcı Kanaklar: echanic of aterial, (6th
DetaylıMUKAVEMET DERSİ. (Temel Kavramlar) Prof. Dr. Berna KENDİRLİ
MUKAVEMET DERSİ (Temel Kavramlar) Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Ders Planı HAFTA KONU 1 Giriş, Mukavemetin tanımı ve genel ilkeleri 2 Mukavemetin temel kavramları 3-4 Normal kuvvet 5-6 Gerilme analizi 7 Şekil
DetaylıYAĞLAMA VE KAYMALI YATAKLAR
YAĞLAMA TĐPLERĐ YAĞLAMA VE KAYMALI YATAKLAR Yağlamanın beş farklı şekli tanımlanabilir. 1) Hidrodinamik ) Hidrotatik 3) Elatohidrodinamik 4) Sınır 5) Katı-film VĐSKOZĐTE τ F du = = A µ dy du U = dy h τ
DetaylıX-X DOĞRULTUSUNDA KESİT DONATI HESABI
1 KİRİŞ DONATI HESABI Kiriş yükleri heaplandıktan onra keitler alınarak tatik heap yapılır. Keitler alınırken her kirişin bir keit içinde kalmaı ağlanır. BİRO yöntemi uygulanarak her kirişin menet ve açıklık
DetaylıH03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H03 ontrol devrelerinde geri belemenin önemi Yrd. Doç. Dr. Aytaç ören MA 3026 - Der apamı H0 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 ontrol devrelerinde geri belemenin
DetaylıSTATIK MUKAVEMET. Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ
STATIK MUKAVEMET Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ STATİK DENGE KOŞULLARI Yapı elemanlarının tasarımında bu elemanlarda oluşan iç kuvvetlerin dağılımının bilinmesi gerekir. Dış ve iç kuvvetlerin belirlenmesinde
DetaylıMühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 7 İç Kuvvetler Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C. Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 7. İç Kuvvetler Bu bölümde, bir
DetaylıCetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g. Güvenirlik (%) ,9 99,99 99,999
Cetvel-12 Büyüklük Faktörü k b d,mm 10 20 30 50 100 200 250 300 k b 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,57 0,56 0,56 Cetvel-13 Sıcaklık Faktörü k d Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g T( o C) k d T 350 1 350
DetaylıMAK341 MAKİNA ELEMANLARI I 2. Yarıyıl içi imtihanı 24/04/2012 Müddet: 90 dakika Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Hikmet Kocabas, Doç.Dr.
MAK3 MAKİNA EEMANARI I. Yarıyıl içi imtihanı /0/0 Müddet: 90 daia Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Himet Kocabas, Doç.Dr. Cemal Bayara. (0 puan) Sıı geçmelerde sürtünme orozyonu nasıl ve neden meydana gelir? Geçmeye
DetaylıFrekans Analiz Yöntemleri I Bode Eğrileri
Frekan Analiz Yöntemleri I Bode Eğrileri Prof.Dr. Galip Canever 1 Frekan cevabı analizi 1930 ve 1940 lı yıllarda Nyquit ve Bode tarafından geliştirilmiştir ve 1948 de Evan tarafından geliştirilen kök yer
DetaylıMUKAVEMET Öğr. Gör. Fatih KURTULUŞ
www.sakarya.edu.tr MUKAVEMET Öğr. Gör. Fatih KURTULUŞ www.sakarya.edu.tr 1. DÜŞEY YÜKLÜ KİRİŞLER Cisimlerin mukavemeti konusunun esas problemi, herhangi bir yapıya uygulanan bir kuvvetin oluşturacağı gerilme
DetaylıMAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1
MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 BÖLÜM 1- MAKİNE ELEMANLARINDA MUKAVEMET HESABI Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 1 BU DERS SUNUMDAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Makine Elemanlarında mukavemet hesabına neden ihtiyaç
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların
DetaylıDinamik dersinde eğik düzlem üzerinde bir cismi hareket ettirmek için gerekli kuvveti aşağıda belirtildiği gibi hesaplamıştık;
1- VAGON HAREKET DİNAMİĞİ Dinamik derinde eğik düzlem üzerinde bir cimi hareket ettirmek için gerekli kuvveti aşağıda belirtildiği gibi heaplamıştık; Şekil 1- Eğik düzlemde hareket = G µ Coα ± G Sinα ±
DetaylıFL 3 DENEY 4 MALZEMELERDE ELASTĐSĐTE VE KAYMA ELASTĐSĐTE MODÜLLERĐNĐN EĞME VE BURULMA TESTLERĐ ĐLE BELĐRLENMESĐ 1. AMAÇ
Malzemelerde Elastisite ve Kayma Elastisite Modüllerinin Eğme ve Burulma Testleri ile Belirlenmesi 1/5 DENEY 4 MAZEMEERDE EASTĐSĐTE VE KAYMA EASTĐSĐTE MODÜERĐNĐN EĞME VE BURUMA TESTERĐ ĐE BEĐRENMESĐ 1.
DetaylıVidalı Bağlantılarğ (Cıvatalar) Vedat Temiz
Vidalı Bağlantılarğ (Cıvatalar) Vedat Temiz Genel Bilgiler En yaygın kullanılan çözülebilen bağlama elemanıdır. Prensip olarak bir silindir üzerine bir profilin eşit hatveli olarak khli helisel l şekilde
DetaylıMUKAVEMET(8. Hafta) MALZEMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME DENEYİ
MALZEMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME DENEYİ MUKAVEMET(8. Hafta) Malzemenin mekanik özelliklerini ortaya çıkarmak için en yaygın kullanılan deney Çekme Deneyidir. Bu deneyden elde edilen sonuçlar mühendislik
DetaylıTEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ. 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri
Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri Malzemeler genel olarak 3 çeşit zorlanmaya maruzdurlar. Bunlar çekme, basma ve kesme
DetaylıBurulma (Torsion): Dairesel Kesitli Millerde Gerilme ve Şekil Değiştirmeler
Burulma (orsion): Dairesel Kesitli Millerde Gerilme ve Şekil Değiştirmeler Endüstiryel uygulamalarda en çok rastlanan yükleme tiplerinden birisi dairsel kesitli millere gelen burulma momentleridir. Burulma
DetaylıÇEKME DENEYİ 1. DENEYİN AMACI
ÇEKME DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Mühendislik malzemeleri rijit olmadığından kuvvet altında deforme olup, şekil ve boyut değişiklikleri gösterirler. Malzeme özelliklerini anlamak üzere mekanik testler yapılır.
DetaylıKOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü (1. ve 2.Öğretim / B Şubesi) MMK208 Mukavemet II Dersi - 1. Çalışma Soruları 23 Şubat 2019
SORU-1) Aynı anda hem basit eğilme hem de burulma etkisi altında bulunan yarıçapı R veya çapı D = 2R olan dairesel kesitli millerde, oluşan (meydana gelen) en büyük normal gerilmenin ( ), eğilme momenti
DetaylıMukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mukavemet-I Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 5 Eğilmede Kirişlerin Analizi ve Tasarımı Kaynak: Cisimlerin Mukavemeti, F.P. Beer, E.R. Johnston, J.T. DeWolf, D.F. Mazurek, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok.
DetaylıMAKİNE ELEMANLARI - (9.Hafta) VİDALAR -2
VİDA HESAPLARI MAKİNE ELEMANLARI - (9.Hafta) VİDALAR -2 A. Ön Yükleme Kuvveti (FÖ) ile Sıkma/Çözme Kuvvetleri (FH) arasındaki İlişki İki malzemeyi birleştirmek için civata ve somun kullanılırsa, somunun
DetaylıMakine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller
Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller İçerik Giriş Temel kavramlar Sınıflandırma Aks ve mil mukavemet hesabı Millerde titreşim kontrolü Konstrüksiyon
DetaylıBölüm 7 - Kök- Yer Eğrisi Teknikleri
Bölüm 7 - Kök- Yer Eğrii Teknikleri Kök yer eğrii tekniği kararlı ve geçici hal cevabı analizinde kullanılmaktadır. Bu grafikel teknik kontrol iteminin performan niteliklerini tanımlamamıza yardımcı olur.
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların
DetaylıMAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR
MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR 1. Boyut, gerçek boyut, nominal boyut ve tolerans nedir, tanımlayınız. 2. Toleransları sınıflandırınız. 3. Tasarımı yapılırken bir makine parçasının boyutları
DetaylıH09 Doğrusal kontrol sistemlerinin kararlılık analizi. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H09 Doğrual kontrol itemlerinin kararlılık analizi MAK 306 - Der Kapamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H0 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri belemenin önemi H04
DetaylıYAYLAR. Bu sunu farklı kaynaklardan derlenmiştir.
YAYLAR Gerek yapıldıktan malzemelerin elastiktik özellikleri ve gerekse şekillerinden dolayı dış etkenler (kuvvet, moment) altında başka makina elemanlarına kıyasla daha büyük bir oranda şekil değişikliğine
DetaylıMalzemelerin Mekanik Özellikleri
Malzemelerin Mekanik Özellikleri Bölüm Hedefleri Deneysel olarak gerilme ve birim şekil değiştirmenin belirlenmesi Malzeme davranışı ile gerilme-birim şekil değiştirme diyagramının ilişkilendirilmesi ÇEKME
DetaylıDİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA
DİŞLİ ÇARLAR II: HESAPLAMA Prof. Dr. İrfan AYMAZ Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Dişli Çark uvvetleri Diş Dibi Gerilmeleri
DetaylıDİELEKTRİK ÖZELLİKLER
0700 ENEJİ HATLAINDA ÇAPAZLAMA! zun meafeli enerji taşıma hatlarında iletkenler belirli meafelerde (L/) çarazlanarak direğe monte edilirler! Çarazlama yaılmadığı durumlarda: Fazların reaktan ve kaaiteleri
Detaylıδ / = P L A E = [+35 kn](0.75 m)(10 ) = mm Sonuç pozitif olduğundan çubuk uzayacak ve A noktası yukarı doğru yer değiştirecektir.
A-36 malzemeden çelik çubuk, şekil a gösterildiği iki kademeli olarak üretilmiştir. AB ve BC kesitleri sırasıyla A = 600 mm ve A = 1200 mm dir. A serbest ucunun ve B nin C ye göre yer değiştirmesini belirleyiniz.
DetaylıTemel Yasa. Kartezyen koordinatlar (düz duvar) Silindirik koordinatlar (silindirik duvar) Küresel koordinatlar
Temel Yaa Fourier ıı iletim yaaı İLETİMLE ISI TRANSFERİ Ek bağıntı/açıklamalar k: ıı iletim katayıı A: ıı tranfer yüzey alanı : x yönünde ıcaklık gradyanı Kartezyen koordinatlar (düz duvar Genel ıı iletimi
DetaylıŞekil 6.1. Öngerilme elemanının beton elemana uyguladığı kuvvetler
6. EĞĐLE HESBI 6.. GĐRĐŞ 960 lı yılların onlarından itibaren yapı mühendiliği heap yöntemlerinde köklü değişiklikler olmuştur; bugün de bu üreç artan bir hızla ürmektedir. Bununla beraber, öngerilmeli
DetaylıTemel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller
Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller İçerik Aks ve milin tanımı Akslar ve millerin mukavemet hesabı Millerde titreşim hesabı Mil tasarımı için tavsiyeler
DetaylıAKIŞKANLAR. 8. 1 Giriş 8. 2 Basınç, Basıncın Derinlikle Değişimi
8 AKIŞKANLAR 8. 1 Giriş 8. Baınç, Baıncın Derinlikle Değişimi 8. Archimede Prenibi ve Kaldırma Kuvveti 8. 4 ikozluk 8. 5 Süreklilik Denklemi 8. 6 Yüzeyel Gerilim Akışkan ortam; durgun halde iken veya ideal
DetaylıDİŞLİ ÇARKLAR II. Makine Elemanları 2 HESAPLAMALAR. Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız. BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering
Makine Elemanları 2 DİŞLİ ÇARKLAR II HESAPLAMALAR Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız 1 Bu Bölümden Elde Edilecek Kazanımlar Dişli Çark Kuvvetleri Diş Dibi Gerilmeleri Mukavemeti Etkileyen Faktörler Yüzey Basıncı
DetaylıBurulma (Torsion): Dairesel Kesitli Millerde Gerilme ve Şekil Değiştirmeler
ifthmechanics OF MAERIALS 009 he MGraw-Hill Companies, In. All rights reserved. - Burulma (orsion): Dairesel Kesitli Millerde Gerilme ve Şekil Değiştirmeler ifthmechanics OF MAERIALS ( τ ) df da Uygulanan
Detaylı1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ 11 1.1. SI Birim Sistemi 12 1.2. Boyut Analizi 16 1.3. Temel Bilgiler 17 1.4.Makine Elemanlarına Giriş 17 1.4.1 Makine
DetaylıMAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI
MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI AKSLAR VE MİLLER P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Dönen parça veya elemanlar taşıyan
DetaylıEKSENEL YÜKLERDEN OLUŞAN GERILME VE ŞEKİL DEĞİŞİMİ Eksenel yüklü elemanlarda meydana gelen normal gerilmelerin nasıl hesaplanacağı daha önce ele
EKSENEL YÜKLERDEN OLUŞAN GERILME VE ŞEKİL DEĞİŞİMİ Eksenel yüklü elemanlarda meydana gelen normal gerilmelerin nasıl hesaplanacağı daha önce ele alınmıştı. Bu bölümde ise, eksenel yüklü elemanların şekil
DetaylıMAKĠNE ELEMANLARI II REDÜKTÖR PROJESĠ
T.C PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKĠNE ELEMANLARI II REDÜKTÖR PROJESĠ Öğrencinin; Adı: Cengiz Görkem Soyadı: DENGĠZ No: 07223019 DanıĢman: Doç. Dr. TEZCAN ġekercġoğlu
DetaylıMakine Elemanları I. Yorulma Analizi. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü
Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Yorulma hasarı Aloha Havayolları Uçuş 243: Hilo dan Honolulu (Havai) Uçuşu Tarih: 28 Nisan 1988 Makine elemanlarının
Detaylı1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
Mil-Göbek Bağlantıları Soruları 1. Mil-göbek bağlantılarını fiziksel esasa göre sınıflandırarak her sınıfın çalışma prensiplerini açıklayınız. 2. Kaç çeşit uygu kaması vardır? Şekil ile açıklayınız. 3.
DetaylıITAP Fizik Olimpiyat Okulu
n 8 Eylül Deneme Sınavı (Prof.Dr.Ventilav Dimitrov) Konu: Karmaşık ekanik Soruları Soru. Yarıçapı R olan iki homojen küre yatay pürüzüz bir çubuğa şekildeki gibi geçirilmiştir. Kütlei m olan hareketiz
Detaylı3. ÖN DİZAYNDA AĞIRLIK HESABI
3. ÖN İZAYNA AĞIRIK HESAI Her türlü geminin dizaynında gemiyi oluşturan ağırlıkların ön dizayn aşamaında doğru olarak heaplanmaı geminin tekno-ekonomik performan kriterlerinin belirlenmeinde on derece
DetaylıESM 406 Elektrik Enerji Sistemlerinin Kontrolü 4. TRANSFER FONKSİYONU VE BLOK DİYAGRAM İNDİRGEME
. TRNSFER FONKSİYONU VE BLOK DİYRM İNDİREME. Hedefler Bu bölümün amacı;. Tranfer fonkiyonu ile blok diyagramları araındaki ilişki incelemek,. Fizikel itemlerin blok diyagramlarını elde etmek, 3. Blok diyagramlarının
DetaylıF oranı nedir? Tarih.../.../... ADI: SOYADI: No: Sınıfı: ALDIĞI NOT:...
ADI: OADI: No: ınıfı: ari.../.../... ADIĞI NO:... r r. aban yarıçapları r ve r olan ilindirik kaplarda bulunan ve ıvıların kütleleri m ve m dir. Buna göre kapların tabanlardaki F ıvı baınç kuvvetlerin
DetaylıProf. Dr. Berna KENDİRLİ
Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Sabit (ölü) yükler - Serayı oluşturan elemanların ağırlıkları, - Seraya asılı tesisatın ağırlığı Hareketli (canlı) yükler - Rüzgar yükü, - Kar yükü, - Çatıya asılarak yetiştirilen
DetaylıSaf Eğilme(Pure Bending)
Saf Eğilme(Pure Bending) Saf Eğilme (Pure Bending) Bu bölümde doğrusal, prizmatik, homojen bir elemanın eğilme etkisi altındaki şekil değiştirmesini/ deformasyonları incelenecek. Burada çıkarılacak formüller
Detaylı5. BASINÇ ÇUBUKLARI. Euler bağıntısıyla belirlidir. Bununla ilgili kritik burkulma gerilmesi:
5. BASINÇ ÇUBUKLARI Kesit zoru olarak, eksenleri doğrultusunda basınç türü normal kuvvet taşıyan çubuklara basınç çubukları adı verilir. Bu tür çubuklarla, kafes sistemlerde ve yapı kolonlarında karşılaşılır.
DetaylıMAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1
MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 5.BÖLÜM Bağlama Elemanları Kaynak Bağlantıları Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız 1 BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Bağlama Elemanlarının Tanımı ve Sınıflandırılması Kaynak Bağlantılarının
DetaylıBASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı
1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında
Detaylı5. MODEL DENEYLERİ İLE GEMİ DİRENCİNİ BELİRLEME YÖNTEMLERİ
5. MODEL DENEYLEİ İLE GEMİ DİENİNİ BELİLEME YÖNTEMLEİ Gei projeinin değişik erelerinde iteatik odel deneylerine dayalı yaklaşık yöntelerle gei topla direnci e dolayııyla gei ana akine gücü belirlenektedir.
DetaylıDoç. Dr. Muhammet Cerit Öğretim Üyesi Makine Mühendisliği Bölümü (Mekanik Ana Bilim Dalı) Elektronik posta ( ):
Tanışma ve İletişim... Doç. Dr. Muhammet Cerit Öğretim Üyesi Makine Mühendisliği Bölümü (Mekanik Ana Bilim Dalı) Elektronik posta (e-mail): mcerit@sakarya.edu.tr Öğrenci Başarısı Değerlendirme... Öğrencinin
DetaylıDeneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması.
1 Deneyin Adı Çekme Deneyi Deneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması. Teorik Bilgi Malzemelerin statik (darbesiz) yük altındaki mukavemet özelliklerini
DetaylıDers #9. Otomatik Kontrol. Kararlılık (Stability) Prof.Dr.Galip Cansever. 26 February 2007 Otomatik Kontrol. Prof.Dr.
Der #9 Otomatik Kontrol Kararlılık (Stability) 1 Kararlılık, geçici rejim cevabı ve ürekli hal hataı gibi kontrol taarımcıının üç temel unurundan en önemli olanıdır. Lineer zamanla değişmeyen itemlerin
DetaylıBURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEYİ FÖYÜ
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEYİ FÖYÜ BURSA - 2016 1. GİRİŞ Eğilme deneyi malzemenin mukavemeti hakkında tasarım
Detaylı29- Eylül KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü ( 1. ve 2. Öğretim 2. Sınıf / B Şubesi) Mukavemet Dersi - 1.
SORU-1) Şekildeki dikdörtgen kesitli kolonun genişliği b=200 mm. ve kalınlığı t=100 mm. dir. Kolon, kolon kesitinin geometrik merkezinden geçen ve tarafsız ekseni üzerinden etki eden P=400 kn değerindeki
DetaylıBurma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin
BURMA DENEYİ Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin genel mekanik özelliklerinin saptanmasında
DetaylıTAK TA I K M VE V İŞ BAĞ BA LAMA
TAKIM VE İŞ BAĞLAMA DÜZENLERİ MAK 4941 DERS SUNUMU 7 30.10.2017 1 Bu sunumun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası çeşitli yayınlardan faydalanılmıştır 2 1 TORNALAMADA KESME KUVVETLERİNİN İŞ PARÇASINA
DetaylıOtomatik Kontrol. Blok Diyagramlar ve İşaret Akış Diyagramları. Prof.Dr.Galip Cansever. Ders #3. 26 February 2007 Otomatik Kontrol
Der # Otomatik Kontrol Blok Diyagramlar ve İşaret Akış Diyagramları ProfDralip Canever 6 February 007 Otomatik Kontrol ProfDralip Canever Karmaşık itemler bir çok alt itemin bir araya gelmeiyle oluşmuştur
DetaylıKesit Tesirleri Tekil Kuvvetler
Statik ve Mukavemet Kesit Tesirleri Tekil Kuvvetler B ÖĞR.GÖR.GÜLTEKİN BÜYÜKŞENGÜR Çevre Mühendisliği Mukavemet Şekil Değiştirebilen Cisimler Mekaniği Kesit Tesiri ve İşaret Kabulleri Kesit Tesiri Diyagramları
DetaylıÇelik Yapılar - INS /2016
Çelik Yapılar - INS4033 2015/2016 DERS IV Dayanım Limit Durumu Enkesitlerin Dayanımı Fatih SÖYLEMEZ Yük. İnş. Müh. İçerik Dayanım Limit Durumu Enkesitlerin Dayanımı Çekme Basınç Eğilme Momenti Kesme Burulma
DetaylıMUKAVEMET Ders Notları (Son güncelleme )
Püf Noktalarıla MUKAVEMET Der Notları (Son güncelleme 1.1.018) Prof. Dr. Mehmet Zor 1.1.018 MUKAVEMET - Der Notları - Prof.Dr. Mehmet Zor 1 1. a-giriş KAYNAKLAR 1- Der Referan Kitabı : Mechanic of Material,
DetaylıŞekil 1 Çeşitli vida profilleri (şematik)
Şekil 1 Çeşitli vida profilleri (şematik) Tablo 1 Vida toleransları Şekil 2 Cıvata-somun bağlantı şekilleri Şekil 3 Özel başlı civatalar Makine Elemanları-II FÖY-2 1 Civata Bağlantıları ve Problemler Şekil
DetaylıÇALIŞMA SORULARI 1) Yukarıdaki şekilde AB ve BC silindirik çubukları B noktasında birbirleriyle birleştirilmişlerdir, AB çubuğunun çapı 30 mm ve BC çubuğunun çapı ise 50 mm dir. Sisteme A ucunda 60 kn
Detaylı