.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 53 Kas m 2006; s Prof. Dr.
|
|
- Emin Balcan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Ateflli Hastaya Yaklafl m Sempozyum Dizisi No: 53 Kas m 2006; s Seyahat liflkili Atefl Prof. Dr. Recep Öztürk Günümüzde gezi, ifl görüflmesi, resmi görüflmeler vb amaçlarla yap lan seyahat beklenmedik bir hastal k nedeniyle olumsuzlukla sonuçlanabilir. sviçre de yap lan bir çal flmada seyahat edenlerin %11 kadar nda bir sa l k kurulufluna baflvurmay gerektirir bir sorun yafland n ortaya koymufltur. Seyahatla iliflkili olarak enfeksiyon hastal klar, jet lag, araç tutmas, günefl yan -, kene/akrep/y lan sokmas, akut da hastal ve acil hastal klar/ kazalar önem tafl r. Seyahatle iliflkili hastal klar n en s k görüleni enfeksiyon hastal klar d r. Seyahat esnas nda bulaflan enfeksiyon hastal klar ilgili bölgedeyken veya döndükten sonra belirti verir. Haliyle enfeksiyon hastal klar n n en önemli belirtilerinden biri olan atefl seyahat esnas nda veya sonras nda bazen karmafl k bir sorun oluflturur. Bu nedenle ateflli bir hastada yak n zamanda seyahat anamnezi önem tafl r. Avustralya da yap lan bir çal flmada seyahatten dönenler aras nda ard fl k olarak hastaneye baflvuran ateflli 232 hastan n %53 ünde yak nmalar n döndükten sonraki birinci haftada ortaya ç kt ve en s k saptanan hastal n (%27) s tma oldu u gösterilmifltir. Di er s k rastlanan ateflle seyreden hastal klar solunum yolu enfeksiyonlar (%24), gastroenterit (%14), deng atefli (%8) ve bakteri pnömonileridir (%6). Seyahatten dönenlerdeki atefl, basit kendi kendini s n rlayan bir hastal k olabilece i gibi bazen ciddi seyirli hayat tehdit eden ilerleyici bir hastal k olabilir. Her iki durum aras nda bafllang ç bulgular ayr m sa lamayabilir. Bu nedenlerle seyahatten dönen ve atefli olan bir hastada sistematik bir klinik yaklafl m zorunludur. Hastan n yaflad ve seyahat etti i bölgedeki enfeksiyonlar n co rafik da l m n n bilinmesi öncelikle önem tafl r. 75
2 Recep Öztürk Ateflle müracaat eden seyahatten dönen bir hastada öncelikle üç konunun de erlendirilmesi gerekir: 1) Hastan n yaflad veya seyahat etti i yerlerdeki olas enfeksiyonlar neler olabilir ve olas bulaflma ne zaman olmufltur? 2) Klinik bulgular ve muhtemel temas durumuna göre hangi enfeksiyonlar öncelikle düflünülmelidir? 3) Düflünülen enfeksiyonlardan hangi veya hangileri bulafl c d r ve tedavi edilebilir? Anamnez Seyahatten yeni dönen ateflli bir hastay de erlendirirken ilkin hastan n seyahat etti i hesaba kat lmadan mevcut klinik tablo irdelenir. Hasta seyahat esnas nda mutad enfeksiyonlar ndan birini edinmifl olabilir veya seyahat öncesi edindi i bir hastal n kuluçka dönemi seyahat dönemine rast gelmifltir veya hastal a döndükten sonra yakalanm flt r. Her seyahat eden ateflli hastada seyahatle iliflkili hastal klar her zaman öncüllemek tedavi edilebilir mutad bir enfeksiyonun gözden kaç r lmas na neden olabilir. Bu nedenle ateflli hastada öncelikle mutad enfeksiyonlar n ay r c tan s yap l r; daha sonra ay r c tan seyahat iliflkili hastal klar dikkate al narak geniflletilir. Ay r c tan ya tüm dünyada ve özellikle geliflmekte olan ülkelerde s k rastlanan mutad enfeksiyonlar ve bölgesel da l m özelli i olan s tma gibi enfeksiyonlar dahil edilir. Pek çok enfeksiyöz olmayan hastal k da atefle neden olabilir; bu nedenle ilk araflt rmalar ile tan konulamazsa ateflin enfeksiyöz olmayan de iflik nedenleri de ay r c tan ya dahil edilir. Enfeksiyöz olmayan atefl nedenlerinin bir k sm do rudan seyahatla iliflkilidir: tromboflebit, akci er embolisi, profilaksi veya empirik tedavi amac yla kullan lan de iflik ilaçlara ba l atefl konuyla iliflkili örneklerdir. Seyahat sonras atefli olan hastay de erlendirirken afla da s ralanan temel kurallar hat rda tutulmal d r: 1. Seyahatla iliflkisi olmayan hastal klar bir baflka ülkeye seyahat sonras görülebilir. 2. Enfeksiyonlar seyahatte u ran lan yerlerde k sa duraklamalarda kazan labilir. 3. Tropikal bölgelerde bulaflan enfeksiyonlar seyahat an nda veya dön- 76
3 Seyahat liflkili Atefl dükten k sa süre sonra bafllar; nadiren aylar veya y llar sonra bafllayabilir. 4. lgili hastal n kuluçka döneminin belirlenmesi ay r c tan listesinin s n rlanmas na yard m edebilir. 5. Bafllang çta yayma preparatlar negatif olsa bile s tma ihtimali her zaman hesaba kat lmal, hastal k kesin d fllanana kadar yaymalar n haz rlanmas na devam edilmelidir. 6. Akut falsiparum s tmal hastalar n bafllang çta fizik muayeneleri normal olabilir, ilk görüldüklerinde ateflleri olmayabilir. 7. Kendi kendini s n rlayan enfeksiyonlarla hayat tehdit eden enfeksiyonlar n bafllang ç bulgular birbirinden ayr lamayabilir. 8. Enfeksiyon hastal riskleri ve belirtileri seyahat edenle bölgenin yerlileri aras nda farkl l k gösterebilir. 9. Enfeksiyon riskleri bir topikal alandan di erine mevsim ve aylara göre de iflmek üzere farkl l k gösterebilir 10. Farkl bölgelerde bulaflan enfeksiyon hastal klar etkenlerinin direnç paterni veya baz enfeksiyonlar n görüldü ü mevsimler de iflkenlik gösterebilir. Örne in grip salg nlar l man iklim kufla nda ve kuzey yar mkürede Ekim-Nisan aylar nda, güney yar mkürede May s-eylül aylar nda görülür. Tropikal bölgelerde tüm y l boyunca saptanabilir Hastadan al nan anamnezde ilgili hastal n hikayesi de iflik belirti ve bulgular n bafllang ç zaman ayr nt l flekilde ortaya konulmal d r. Seyahat iliflkili olaylar (ziyaret edilen ülkeler, seyahat esnas nda geçilen yerler (k rsal ve flehir bölgeleri); her bir yerde kal fl zaman, seyahat edilen araçlar ve konaklama yerleri(otel, yurt, pansiyon, çad r), seyahat an nda aktiviteler (cinsel iliflkiler-korunmas z iliflkiler, cinsel efllerin özellikleri, yak n temaslar) ve di er temaslar (hayvan: kufl, kemirgen, ve hayvan ürünleri; kene sokmas (K r m Kongo kanamal tefli, kene tifüsü, Kayal k da lar lekeli atefli, Lyme hastal, tularemi, babesioz, erlifliyoz), sivrisinek (s tma, deng atefli, filariazis, Loa Loa, sar humma)veya di er sineklerin sokmas (tatarc k: Leiflmanyöz, tatarc k hummas, bartonelloz); difl çekilmesi/tedavisi, i ne batmas ; akupunktur, dövme yapt - r lmas, kulak deldirme, piercing yapt r lmas ), yenilenler ve içilenler (iyi 77
4 Recep Öztürk piflmemifl et veya bal k: toksoplazmoz, hepatit A, triflinoz, toksoplazmoz; emniyetli olmayan su/g da kullan m : tifo-paratifo, hepaitit A/E, bakteriyel gastreoenterit:kolera vd; pastörize olmayan süt ve süt ürünleri tüketimi: bruselloz, tifo, Salmonella gastroenteritleri, tüberküloz (M.bovis), Q atefli; toprak (arkeolojik kaz lar) ve su temas /su sporlar (leptospiroz) ve kiflide enfeksiyonlara yatk nl k oluflturan herhangi bir durum (splenoktomi, gastreoktomi, immunsüpresif ilaç kullan m, profilaktik ilaçlar, HIV enfeksiyonu veya di er ba- fl kl bask layan hastal klar) hangi enfeksiyonun daha olas oldu unu düflündürten önemli ipuçlar verebilir. Seyahat edilen bölgede s tma ve di er bulafl c hastal klardan hangilerinin rastland bilinmelidir; bu amaçla Dünya Sa l k Örgütü ve ABD Hastal k Kontrol Merkezi (CDC) kaynaklar güncellenen bilgiler vermektedir. Baz ciddi seyirli hastal klar (falsipar m s tmas, hemorajik atefller, veba) geliflmekte olan ülkelere veya tropikal bölgelere yap lan seyahatlarden döndükten 1-2 ay sonra ortaya ç kabilir. Seyahat edilen bölgelerde görülen lokal hastal klar (veba, babesiyöz, koksidioidomikoz, erlifliyöz, dönek atefl, Colorado kene atefli, rickettsia enfeksiyonlar, tularemi, Hantavirus akci er hastal ) ilgili bölgelere seyahat varsa hat rlanmal d r. Sadece yurt d fl de il, yurt içi seyahatlerde dikkate al nmal d r. Güney do- u veya Çukurova bölgesine gidenler için s tma ilk planda düflünülmeldir. Güneydo uda tifo, amipli dizanteri, bruselloz, laiflmaniyozun görülebilece i hat rlanmal d r. Ülkemizde son y llarda görülmeye bafllanan K r m-kongo hemorajik atefli Tokat, Sivas, Erzurum, Trabzon gibi Kelkit vadisi çevre illeri d - fl nda da görülmeye bafllanm flt r. Bugün itibariyle 22 ilde saptanan yerli olgular söz konusudur. Bu bilgilerin gösterdi i gerçek seyahat edilen bölge/ler hakk nda detayl bilgi toplanmas gere idir. Haliyle enfeksiyonlar yoldayken, ulafl m araçlar nda, konaklama mekanlar ve ara duraklarda da geliflmifl olabilir. Enfeksiyonlar n ve bulaflma araçlar - n n genifl spektrumu (grip, tüberküloz, Lejioner hastal, kolera, norovirus infeksiyonu, k zam k, SARS, fligelloz, k zam kç k, salmonelloz...) uçak, gemi, otobüs ve trenlerinde anamnezde dikakte al nmas n gerektirir. 78
5 Seyahat liflkili Atefl Bulaflma zaman Efeksiyonlar n bilinen en k sa, ortalama ve en uzun kuluçka dönemi dikkate al narak bulaflma zaman hakk nda fikir edinmek ay r c tan da katk sa lar. Tropikal bir ülkeye gidifl anamnezi bir aydan daha önce ise ay r c tan da seyahat iliflkili ateflli hastal klar n ço u d fllanm fl olur. S tma gibi baz hastal - karda riskli bölgede kal fl süresinin uzamas bulaflma riskini art r r (bir hafta kalanlarda 6-12 ay kalanlara göre risk 80 kat az). Lenfatik filariazis, onkoserkiazis ve loa loa enfeksiyonu bulaflmas için riskli bölgede uzun süreli kalmak gereklidir. Haliyle yak n ve s k temas baz hastal klar n k sa süreli seyahat edenlerde görülmesine imkan sa lar. Ayr ca uzun kuluçka dönemi ve latent enfeksiyona neden olan hastal klarda dikkate al nmal d r. Tropikal bölgelerde bulaflan etkenler Konuyla ilgili en büyük veri alt k taya giden (230 ülke), hastay takip eden 30 seyahat sa l klini inin sürveyans verilerinin toplayan GeoSentinel Surveillance Network taraf ndan sa lanm flt r. Seyahatten dönenlerde saptanan 21 ana sendromun dördü (%67) en s k görülmekte olup sistemik ateflli hastal k, akut ishal, deri hastal klar ve kronik ishalden oluflmaktad r hastan n 3902 sinde sistemik ateflli hastal k saptanm flt r. En s k saptanan hastal k s tma, daha sonra s ras yla deng atefli mononükleoz sendromu (infeksiyoz mononükleoz, CMV), riketsial enfeksiyonlar (en s k kene kaynakl benekli atefl), tifo ve paratifodur. Olgular n %60 dan fazlas nda özgül bir etken saptanamam flt r Leptospiroz özellikle su sporlar ve di er su ile iliflkili aktiviteler yapanlarda s k görülebilen bir enfeksiyondur ve dünyada yayg nd r. Histoplazmoz, koksidioidomikoz gibi mantar enfeksiyonlar Latin Amerika ülkelerine seyahat eden ve toprakla yak n temasla iliflkili ifller(kaz vb) yapan kiflilerde görülür. Cinsel temas anamnezi iyi sorgulanmal ve ateflle seyreden seyahat iliflkili hastal klardan sifiliz, disemine gonokok enfeksiyonu, primer HIV enfeksiyonu, hepatit B, CMV enfeksiyonu, hepatit A(oral-anal) ve nadiren hepatit C nin cinsel temasla bulaflt hat rlanmal d r. 79
6 Recep Öztürk Klinik belirtilerin görülme zaman Falsiparum s tmas olgular n n %90 dan fazlas seyahatten dönmeden önce veya döndükten sonraki ilk bir ay içinde belirti verir. Vivax s tmas ise olgular n yar s ndan fazlas nda döndükten bir ay sonra, %18 inde 6 aydan sonra belirti verir. Bütün seyahat iliflkili s tma olgular n n %1 kadar nda belirtiler bir y ldan sonra görülür. Deng ateflinde tipik olarak belirtiler temas n ilk 10 günü içinde bafllar. K - r m Kongo hemorajik ateflinde de temas sonras nda belirtiler 4-10 gün içinde bafllar. Tifoda belirtiler 2-3 hafta sonra, hatta daha geç bafllayabilir. Tatl sularla temastan ortalama 40 gün (14-63 gün) sonra akut flistozomiyaz görülür. Kuluçka dönemi süresine göre seyahatla iliflkili enfeksiyonar afla da özetlenmifltir: K sa kuluçka dönemliler ( 7-10 gün):arbovirus infeksiyonlar, flarbon, bruselloz, deng atefli, difteri, erlifliyoz, Hantavirus enfeksiyonlar, grip, histoplazmoz, HIV enfeksiyonu (akut retroviral sendrom), Lyme hastal, leptospiroz, Japon ensefaliti, k zam k, Lejioner hastal, kuduz, melioidoz, psittakoz, Rickettsia enfeksiyonlar, sar humma, s tma, meningook enfeksiyonu, Q atefli, veba, triflinoz, toksoplazmoz, tularemi, tifo toksoplazmoz. Orta kuluçka dönemliler ( 1 ay): Amibik karaci er absesi (Amöbiyaz n barsak d fl formlar nda hastan n hiç gastrointesitinal belirtisi olmayabilir), bruselloz, cytomegalovirus enfeksiyonu, fasioliyaz, koksidioidomikoz, klonorkiyaz, hepatit A,C,E; HIV enfeksiyonu, leiflmanyoz(viseral), k zam kç k, s tma, toksoplazmoz, tripanozomiyaz Uzun kuluçka dönemliler: Amibik karaci er absesi, bartonelloz, bruselloz, hepatit B, C; tüberküloz, kuduz, Lyme hastal, melioidoz, Penisilliozis marnefei, s tma, sifiliz, tripanozomiyaz, viseral larva migrans fiahs n afl lar (tifo, sar humma vd) sorgulanmal, ald profilaksiler (s tma kemoprofilaksisi, immunglobulin) ay r c tan da dikkate al nmal d r. 80
7 Seyahat liflkili Atefl Klinik de erlendirme Bafllang ç de erlendirmesi Özel risk faktörleri, temaslar, fokal bulgular sorgulan r. Sistemik muayene yap l r: deri lezyonlar, lenfadenopati, retina veya konjuktiva de ifliklikleri, karaci er/dalak büyümesi, genital lezyonlar ve nörolojik bulgular aran r ve kay t edilr. Laboratuar imkânlar ndan yararlanarak akci er enfiltrasyonlar, eozinofili, trombositopeni gibi ay r c tan da yol gösterici iflaretler aran r. Laboratuar testleri Seyahatle iliflkili atefli olan hastada tam kan say m ve lökosit fomülü, s tma ve di er kan parazitleri için yayma, kan kültürleri, akci er grafisi ilk planda gereklidir. Anamnez ve klinik bulgulara göre di er ek testler de istenebilir (karaci er enzimleri, elektrolitler, idrar analizi, d flk da lökosit varl ve parazitolojik inceleme, lomber ponksiyonla al nan BOS un incelenmesi ; serolojik testler: HIV, sifiliz, hepatit A/B/E, toksoplazmoz). Nötrofilik lökositoz bakteriyel bir infeksiyona iflaret eder: pnömoni, üriner sistem enfeksiyonu, leptospiroz, dönek atefl. Normal veya düflük lökosit say - m yla birlikte lenfositoz viral veya riketsiyal enfeksiyonlar düflündürtür. Atipk lenfositlerin %10-20 den fazla olmas EBV veya CMV enfeksiyonunu gösterir. Düflük lökosit say s na ra men sola kayma varsa akla Salmonella enfeksiyonlar gelmelidir. Eozinofili, helmint enfeksiyonlar veya ilaç atefline iflaret eder. S tma için yayma özellikle falsiparum s tmas kuflkusunda acil olarak (12-24 saat içinde) bak lmal d r (ince ve kal n yayma preaparatlar). Atefl anamenzi olan ve s tma görülen bir bölgeye seyahat anmenzi olan birinde baflvuru an nda atefl olmazsa bile kan yaymas na bakmak uygundur. Falciparum s tmas nda derin damar yata ndaki sekatrasyon nedeniyle a r olgularda bile periferde parazit görülemeyebilece i veya çok az say da görülece i dikkate al n r. Yaymalar negatif ise tan konana veya baflka bir etken bulunana kadar saatte bir tekrarlan r. 81
8 Recep Öztürk Ay r c Tan Seyahatten dönenlerde s kl kla akut atefl görülür, ki bunlarda fizik muayenede belirgin bulgu yoktur, lökosit ve trombosit say s normal veya düflüktür. Ciddi seyir görüntüsü vermeyen hastalar daha ileri araflt rma yap lmaks z n olas viral hastal k ön tan s yla eve gönderilebilir. Bu tip hastalar n ço u kendili inden iyileflmekle birlikte, ciddi seyirli hatta öldürücü olabilen baz enfeksiyonlar n ayn flekilde baflvurabilece i hat rda tutulmal d r. Yukar da de inildi i gibi GeoSentinel sürveyans verilerine göre en s k görülen sistemik ateflli hastal klar s ras yla s tma, deng atefli, mononukleozis sendromu (EBV veya CMV), riketsial enfeksiyon ve tifo veya paratifodur. Bu hastalarda lokalize bulgu azd r veya olmayabilir ve lökosit say s normal veya düflüktür. Bunlar n ço unda özgül tedavi veya destek tedavisi ile hasta iyileflir. Akut ishalli hastalarda atefl olabilir. Kronik diyare ve deri hastal kar nda atefl olmaz veya belirigin de ildir. Acil müdahale gerektiren durumlar Afla daki belirti veya bulgular n varl nda acil t bbi giriflim gerekir: Hemorajik belirtiler Solunum zorlu u Hipotansiyon veya hemodinamik karars zl k (de iflkenlik=instabilite) Konfüzyon, letarji, ense sertli i veya fokal nörolojik bulgular Hemorajik belirtiler (petefli, purpura, ekimoz) viral hemorajik ateflleri düflündürmekle birlikte meningokoskemi, leptospiroz, riketsial enfeksiyonlar, veba, vibrio enfeksiyonlar, Lassa atefli de hemorajik belirtilerle seyredebilir. Baz hemorajik atefllerin toplumda veya hastanede bulaflabilece i ak lda tutulmal d r. Olas biyolojik savafl etkenleriyle bulaflta bu durumlarda akla gelmelidir. Hemorajik atefller, k zam k, tüberküloz, meningoksemi, biyolojik savafl etkenleriyle bulaflma ihtimali halk sa l aç s nda acil önlem al nmas n gerektirir. 82
9 Seyahat liflkili Atefl Tan konulan hastal a göre özel tedavi verilir. Falsiparum s tmal hasta yat r l r. Komplike malarya veya fluur bozukulu u olanlar yo un bak mda izlenir. Baz durumlarda kesin tan konanana kadar empirik antimikrobik tedavi düzenlemek gerekebilir. Ay r c tan spektrumu çok genifl oldu undan empirik antimikrobik tedavideki seçenekleri belirlemek kolay de ildir. lgili bölge öncüllenerek seyahatle iliflkili s k enfeksiyonlar öncelikle hedeflenir. lk klinik de erlendirme ve laboratuar testleriyle tan konulamayan hasta orta/cidi seyirliyse atimikrobik tedavi bafllamak gerekebilir. Antimikrobik tedaviyi düzenlerken etkenin kazan ld bölgedeki direnç durumu dikkate al n r (antibiyotik direnci, klorokin direnci...). Kan kültürleri ve di er klinik mikrobiyolojik örnekler al narak tedaviye bafllan r. Üçüncü kuflak sefalosporinler akut bakteriyel pnömoni, pyelonefrit, meninjit, basiller dizanteri veya tifo düflünülen hasta için iyi bir seçenektir, ki leptospirozda etkinlik spektrumu içindedir, ama riketsiyal hastal kta etkisizdir. S tman n sulfonamidler, tetrasiklinler veya klindamisine k sm cevap verebilece i bilinmelidir. Bruselloz tetrasiklin, fluorokinolonlar, aminglikozitler, 3. kuflak sefalosporinler ve sulfonamidlere ks m cevap verir. Her iki durumda tedavi kesilmesi sonras nda nüks görülür. Antimikrobik tedavisi olmayan hastal karda gerekli destek tedavisi sa lan r. KAYNAKLAR 1. Dorsey G, Gandhi M, Oyugi JH, Rosenthal PJ. Difficulties in the prevention, diagnosis, and treatment of imported malaria. Arch Intern Med 2000; 160: McLellan SLF. Evaluation of fever in the returned traveler. Prim Care Clin Office Pract 2002; 29: O Brien D, Tobin S, Brown GV, Torresi J. Fever in returned travelers: Review of hospital admissions for a 3- year period. Clin Infect Dis 2001; 33: Schwartz MD. Fever in the Returning Traveler, Part One: A Methodological Approach to Initial Evaluation Wilderness and Environmental Medicine, 2003;14: Schwartz MD. Fever in the Returning Traveler, Part II: A Methodological Approach to Initial Management. Wilderness and Environmental Medicine, 2003;14: Wilson M. Evaluation of fever in the returning traveler, Key=immunize/5453&type=A&selectedTitle=2~33 (2006 UpToDate, version 14.3) (eriflim tarihi: 21 Ekim 2006). 83
CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıGirifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu
G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk
DetaylıHepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.
Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
DetaylıT bbi Makale Yaz m Kurallar
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE
DetaylıTULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN
TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA Dr. Kemalettin ÖZDEN Bulaş yolları Deri ve mukozal yol: İnfekte kene veya sinek gibi vektörlerin ısırmasıyla veya infekte hayvan dokuları, hayvan çıkartılarıyla (idrar, dışkı
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıAFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)
AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle
DetaylıT.C SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ. ENFEKSİYON HASTALIKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI 2015-2016 YILI DÖNEM V DERS PROGRAMI
T.C SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI 2015-2016 YILI DÖNEM V DERS PROGRAMI Prof.Dr. Füsun Zeynep AKÇAM Doç.Dr. Onur KAYA Doç.Dr.
DetaylıBEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.
Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu
DetaylıT.C SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ. ENFEKSİYON HASTALIKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI 2014-2015 YILI DÖNEM V DERS PROGRAMI
T.C SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI 2014-2015 YILI DÖNEM V DERS PROGRAMI Prof.Dr. Füsun Zeynep AKÇAM Doç.Dr. Onur KAYA Yrd.Doç.Dr.
DetaylıOYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.
OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin
DetaylıÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi
KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,
DetaylıBALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
DetaylıSeyahat Tıbbı Epidemiyolojisi ve Bilgi Kaynakları
Seyahat Tıbbı Epidemiyolojisi ve Bilgi Kaynakları Dr. Tuna DEMİRDAL İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları AD, SB İzmir Atatürk EAH, Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği Günümüzde
DetaylıHepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları
HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde
DetaylıUygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler
Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba
DetaylıTablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri
2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim
DetaylıÇocuk ve Tüberküloz (Verem)
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuk ve Tüberküloz (Verem) Pediyatrik Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu TÜRK TORAKS DERNE E T M K TAPLARI SER S Türk Toraks Derne i yay n d r Türk Toraks Derne
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıPnömokokal hastal klar
Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar
DetaylıCO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.
CO RAFYA SICAKLIK ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. 2500 saat 2250 saat 1750 saat 2000 saat 2500 saat 2750 saat 3000 saat 3250 saat Bu haritadaki
DetaylıDiyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet
Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları
DetaylıCO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :
CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin
Detaylı.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 53 Kas m 2006; s Prof. Dr.
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Ateflli Hastaya Yaklafl m Sempozyum Dizisi No: 53 Kas m 2006; s. 67-73 Atefl ve Döküntülü Hastal klar Prof. Dr. Fehmi Tabak Deri bizlere birçok
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıTürk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr
Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi
K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n
DetaylıSon kullanma tarihi geçmiş ancak hiç kullanılmamış invazif aletleri yeniden sterilize edip kullanabilir miyiz?
ÖRNEK E-POSTER 1: Son Kullanma Tarihi Geçmiş İnvazif Aletlerin Yeniden Sterilizasyonu Son kullanma tarihi geçmiş ancak hiç kullanılmamış invazif aletleri yeniden sterilize edip kullanabilir miyiz? Kardiyoloji
DetaylıT bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673
T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma
DetaylıKULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ. Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde:
KULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde: Her 1 gram merhemde 30 mg oksitetrasiklin e eşdeğer oksitetrasiklin hidroklorür ve 10.000 ünite polimiksin B ye eşdeğer
DetaylıEGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ
EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar
DetaylıYÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ
YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan: Doç.Dr. Hakan Güler Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Karlsruhe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Almanya
Detaylıİş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?
İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların
DetaylıDeomed Medikal Yay nc l k
Deomed Medikal Yay nc l k Schiltenwolf / Henningsen Muskuloskeletal A r lar Biyopsikososyal Yaklafl mla Tan ve Tedavi Türkçe Editörü / M. Sar do an Çeviri / A. Kasabal gil 16.5 x 24 cm, XVI + 320 Sayfa
DetaylıENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI
ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI DERS KODU ENF 0001 ENF 0002 ENF 0003 ENF 0004 ENF 0005 ENF 0006 ENF 1000 ENF 2000 ENF 3000
DetaylıSEYAHATTEN DÖNEN HASTALARDA ATEŞE YAKLAŞIM DR. ESRA TANYEL ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI ANABİLİM DALI
SEYAHATTEN DÖNEN HASTALARDA ATEŞE YAKLAŞIM DR. ESRA TANYEL ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI ANABİLİM DALI epidemiyoloji Her yıl gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere
DetaylıKocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas
1 Prof. Dr. Yunus Kishal Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi Tekdüzen Hesap Sistemi ve Çözümlü Muhasebe Problemleri 4. Bas Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Tebli leri
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıHasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,
Detaylı08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D
VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem
DetaylıAR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*)
AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) Amaç Madde 1. Bu Esaslar, kurulufllar n teknolojik AR-GE yapma yetene inin TÜB TAK taraf ndan de erlendirilmesine iliflkin usul ve esaslar belirlemektedir. Kapsam
DetaylıCO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.
CO RAFYA KONUM ÖRNEK 1 : Aralar nda 1 lik fark bulunan iki paralel aras ndaki uzakl k de iflmezken, aralar nda 1 lik fark, bulunan iki meridyen aras ndaki uzakl k Ekvator dan kutuplara gidildikçe azalmaktad
DetaylıBULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ
BULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ Öğr. Gör. Blm. Uzm. F. Özlem ÖZTÜRK AHE 206 Enfeksiyon Hastalıkları Hemşireliği SUNU PLANI Enfeksiyon, enfeksiyon hastalığı kavramı Epidemiyoloji ve kullanılan kavramlar Sürveyans
DetaylıCO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER
CO RAFYA TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER ÖRNEK 1 : 1990 nüfus say m na göre nüfus yo unluklar Türkiye ortalamas n n alt nda olan afla daki illerin hangisinde, nüfus yo unlu unun azl yüzey flekillerinin
DetaylıKIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ PROF.DR. ZÜLAL ÖZKURT Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum VII. Türkiye Zoonotik Hastalıklar Sempozyumu Doğu
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıATLAS Gökhan AYGÜN. Grip sonras pnömoni nedeniyle gelen olguda balgam Gram preparat : Lökositler ve bol Gram (+) koklar, kok kümeleri Kültür: S.
ATLAS Gökhan AYGÜN Grip sonras pnömoni nedeniyle gelen olguda balgam Gram preparat : Lökositler ve bol Gram (+) koklar, kok kümeleri Kültür: S.aureus Toplum kaynakl pnömoni olgusu Gram: Bol lökosit ve
DetaylıSağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu
Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan
DetaylıGAZİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak
GAZİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak Amaç Madde 1 Bu yönergenin amacı Gazi Üniversitesi öğretim elemanlarının yurt içi ve
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
Detaylı2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI
06.04.2009/75 2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI ÖZET : 2008 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde değişiklikler
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU. Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu Endodonti Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Eğitim Müfredatı 2011 Ankara 1 TUK Endodonti
DetaylıKDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER
KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER Bülent SEZG N* 1-G R fi Katma de er vergisinde vergilendirme dönemi, 3065 Say l Katma De- er Vergisi Kanununun 39 uncu maddesinin 1
DetaylıKuş Gribi; Avian İnfluenza; H5N1virüsü; Tavuk vebası; Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
KUŞ GRİBİ Kuş Gribi; Avian İnfluenza; H5N1virüsü; Tavuk vebası; Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Grip virüsü nedir? Kuş gribi insanlarda da hastalık yapabilen grip
DetaylıGebelikte Viral Enfeksiyonlar
Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Prof. Dr. Sabahattin ALTUNYURT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD 2016 İzmir Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte geçirilen
DetaylıSeyahat Enfeksiyonları Epidemiyoloji
Seyahat Enfeksiyonları Epidemiyoloji Dr. Melda TÜRKEN İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 21.04.2016 Dünya da 1.2 milyar insan uluslararası seyahat
DetaylıISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler
ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62
DetaylıAcil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke
Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 12/o4/2014 Akılcı antibiyotik kullanımı Antibiyotiklere
DetaylıPratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri
ÖZGÜN ARAfiTIRMA Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri Knowledge levels of general practitioners employed in Mersin province about hepatitis B and hepatitis C Erdinç NAYIR
DetaylıAŞILAR OLMASAYDI. Prof. Dr. Ufuk BEYAZOVA Koru Hastanesi 4.03. 2016
AŞILAR OLMASAYDI Prof. Dr. Ufuk BEYAZOVA Koru Hastanesi 4.03. 2016 1800 ler Edward Jenner 1796 da çiçek aşısını keşfetti İngiltere de yaygın olarak uygulanmaya başladı Aşı karşıtı gruplar karşı çıkmakta
DetaylıTÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Eriflkin ve Çocukta Tüberküloz Sempozyumu 30 Nisan 1999, stanbul, s. 9-13 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli
DetaylıB anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle
B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle bu ifllemlerin üzerinden al nan dolayl vergiler farkl l k arz etmektedir. 13.07.1956 tarih 6802 say l Gider Vergileri Kanunu
DetaylıSeyahat Sonrası Ateş Nedenleri. Prof. Dr. İlhami ÇELİK SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ KAYSERİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
Seyahat Sonrası Ateş Nedenleri Prof. Dr. İlhami ÇELİK SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ KAYSERİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Önemi 2015 yılında uluslararası turist sayısı 1.2 milyar kişi Her yıl bu sayı %4.4
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.
ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,
DetaylıYönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29
Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin
DetaylıT ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de
KURUMLARDAN ELDE ED LEN KAR PAYLARININ VERG LEND R LMES VE BEYANI Necati PERÇ N Gelirler Baflkontrolörü I.- G R fi T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de flirketlerce
DetaylıSa l k Personelinde Afl lama
Prof. Dr. Gaye USLUER Eskiflehir Osmangazi Üniversitesi T p Fakültesi, nfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, ESK fieh R e-posta: gusluer@ogu.edu.tr S a l k personeli afl yla önlenebilir
DetaylıKULLANMA TALİMATI. 35, 50 ve 100 gramlık alüminyum tüplerde, uygulayıcısı ve kullanma talimatı ile birlikte karton kutuda kullanıma sunulmaktadır.
ESTRIOL Vajinal Krem, 1 mg Vajinal yolla veya haricen uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: 1 gramında 1 mg östriol bulunur. Yardımcı maddeler: Dekalinyum klorür, Parfüm yağı, Dokusat sodyum, Propilen
DetaylıUÜ-SK KLİNİK BAKTERİYOLOJİ ve ENFEKSİYON HASTALIKLARI ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI
Rev. No : 03 Rev.Tarihi : 28 Şubat 2012 1 / 5 NOT: Üst Bilgide Başlığa Anabilim Dalı veya Bilim Dalı İsmini, Doküman kodunda XXX Bölüne Anabilim Dalı/ Bilim Dalı kodunuzu giriniz 1. HİZMET KAPSAMI: Klinik
DetaylıFevzi Pafla Cad. Dr. Bar fl Ayd n. Virgül (,) 2. Baz k saltmalar n sonuna konur.
2. Baz k saltmalar n sonuna konur. Dr. Bar fl Ayd n Fevzi Pafla Cad. 3. Say lardan sonra s ra bildirmek için konur. Sonucu ilân ediyorum: 1. Ali, 2. Kemal, 3. Can oldu. Hepsini tebrik ederim. Virgül (,)
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıHASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ
Sayfa No: / 5. AMAÇ: Bu Prosedürün amacı Sakarya Yenikent Devlet Hastanesinde yapılan faaliyetlerde "Hasta ve Çalışan Güvenliği" açısından oluşabilecek tehlikeleri tanımlayarak, bu tanımlamalar neticesinde
DetaylıProje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama
Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama İçerik Giriş Proje amacı Yöntem ve metotlar Örnek 2 Giriş 3 Alt Sorunlar Odaklama ve sorun analizi
DetaylıTarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıBulaşıcı Hastalık Tanısında Laboratuvar Hizmetleri
Bulaşıcı Hastalık Tanısında Laboratuvar Hizmetleri Doç Dr Yavuz Uyar Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanı Bulaşıcı Meslek Hastalıkları Tanımlar
DetaylıBulaşıcı Hastalıklar Epidemiyolojisi. Araş. Gör. Dr. S. Utku UZUN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Bulaşıcı Hastalıklar Epidemiyolojisi Araş. Gör. Dr. S. Utku UZUN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 1 Sunum Planı Tanımlar Bulaşıcı hastalıkların önemi Enfeksiyon etkeninin
DetaylıDers 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac
Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun
DetaylıElma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora)
Elma, armut ve ayva gibi yumuşak çekirdekliler ile diğer bazı kimi sert çekirdekliler konukçusudur. Asıl zararı yumuşak çekirdeklilerde olu hastalık özellikle elma ve armutta şiddetli zararlara neden olmaktadır.
DetaylıSalgın Analizi. Prof.Dr.IŞIL MARAL. Halk Sağlığı Uzmanı, Mikrobiyoloji Doktoru (PhD) Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Salgın Analizi Prof.Dr.IŞIL MARAL Halk Sağlığı Uzmanı, Mikrobiyoloji Doktoru (PhD) Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Amaç Bu oturum sonunda katılımcılar salgın incelemesi konusunda
Detaylıkitap Bireysel fl Hukuku fl Hukuku (Genel Esaslar-Bireysel fl Hukuku)
kitap Bireysel fl Hukuku Prof. Dr. Öner Eyrenci, Porf. Dr. Savafl Taflkent ve Prof. Dr. Devrim Ulucan n birlikte haz rlad klar Bireysel fl Hukuku isimli kitab n ikinci bas s fiubat ay nda Legal Yay nevi
DetaylıBAfiA RILI HASTANIN DE ERLEND R LMES
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Bafl A r lar - Bafl Dönmeleri Sempozyumu 10-11 Aral k 1998, stanbul, s. 15-20 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
DetaylıKOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )
KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 ) Kadir ÖZDEM R* 1-G R fi 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun, Mal Bildiriminde Bulunacaklar bafll
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
Detaylıdan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.
TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt
Detaylı3. Sınıf Enfeksiyon Hastalıkları Komitesi ve Gastrointestinal Sistem Komitesi Dersleri:
ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS AMAÇ VE HEDEFLERİ 3. Sınıf Enfeksiyon Hastalıkları Komitesi ve Gastrointestinal Sistem Komitesi Dersleri: 1- AIDS: Dersin Amacı: Özellikle hastalığın bulaş yolları ve korunma
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.
KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,
DetaylıKURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE ÖNEMİ ÇEVRE VE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLE İLİŞKİSİ. Gürbüz YILMAZ Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE ÖNEMİ ÇEVRE VE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLE İLİŞKİSİ Gürbüz YILMAZ Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Çevre İş Sağlığı Güvenliği ŞİRKETLER
DetaylıHastalıkların Oluşmasında Rol Oynayan Faktörler. Enfeksiyon Hastalıklarının Genel Belirtileri. Enfeksiyon Hastalıklarında Görülen Ateş Tipleri
Hastalıkların Oluşmasında Rol Oynayan Faktörler Enfeksiyon Hastalıklarının Genel Belirtileri Enfeksiyon Hastalıklarında Görülen Ateş Tipleri Dolaşım Sistemi Belirtileri Solunum Sistemi Belirtileri Sindirim
DetaylıH 1 H 1. Gün/saat: Çarşamba; 13:00-14:00 H 1
ENF 22 ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ Dr. Canan AĞALAR / 1 Dr. Dilek KILIÇ /2 Dr. Sedat KAYGUSUZ /3 Dr. Ergin AYAŞLIOĞLU /4 Dr. Serdar GÜL /5 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS ENF 7001 MAKALE
Detaylı6 MADDE VE ÖZELL KLER
6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir
DetaylıYEBKO 2013. Kocaeli İli Kandıra Kıyı Bölge Turizmi Gelişiminin Önündeki. Engeller ve Geliştirmeye Yönelik Çözüm Önerileri: Bir Alan Araştırması
YEBKO 2013 Kocaeli İli Kandıra Kıyı Bölge Turizmi Gelişiminin Önündeki Engeller ve Geliştirmeye Yönelik Çözüm Önerileri: Bir Alan Araştırması Dr. Nilay Kaleli Karasakal ARAŞTIRMANIN AMACI Bölge turizminin
DetaylıD- BU AMELİYATIN RİSKLERİ Bu ameliyatın taşıdığı bazı riskler/ komplikasyonlar vardır. Ameliyattaki riskler:
Mikro TESE Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Mikroskopik TESE ameliyatı genel, veya bolgesel anestezi altında yapılabilir. Skrotum (torba) orta hattan 4 cm lik bir kesi yapılırak testislere ulaşılır ve testisler
DetaylıSeramik. nerelerde kullan l r. Konutlar. alfabesi 16
Seramik in alfabesi 16 Seramik nerelerde kullan l r Konutlar Banyo, tuvalet ve mutfaklar. Islak alanlar dedi imiz bu mekanlar n hem zemininde, hem de duvarlar nda seramik kullan l r. Bu noktada Türkiye
DetaylıVenöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil
DetaylıMehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen
Detaylı