Eğitimde İnternet Kullanımı

Transkript

1 Eğitimde İnternet Kullanımı

2 Amaçlar Bu üniteyi tamamladıktan sonra İnternetin sunduğu hizmetleri sıralayabilecek, İnternet adreslerini çözümleyebilecek, Web sayfa hazırlama aşamalarını sıralayabilecek Web sayfalarında gezinebilecek, Arama motorlarını etkin biçimde kullanabilecek, Web ortamında öğretime destek olan yazılımları anlayabilecek.

3 Giriş Bilgisayar teknolojileri ve internet, eğitim-öğretim amaçlı olarak bilgi arama, bilgi sunma, bilgiyi diğerleri ile paylaşma, iletişim ve etkileşim olmak üzere daha birçok alanda hizmet vermektedir. Web sayfaları, internet üzerinde bilginin oluşturulduğu, yayınlandığı ve geniş kitlelere ilk elde paylaşılabildiği önemli bir teknolojidir. Bu bölümde, İnternet tarihi İnternetin sunduğu hizmetler Web sayfası hazırlama aşamaları Bir web sayfasında gezinme Arama motorları İnternet üzerinden iletişim Öğretim amaçlı kullanılan web yazılımları

4 İnternet nedir? Dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır. Üretilen bilgiyi saklama, paylaşma ve ona kolayca ulaşma olanağı sağlayan teknolojidir. Milyonlarca insan arasında iletişim kurulabilmesini sağlar. Kendine özgü yazılı kuralları ile insanların bilgi alışverişi yaptığı büyük bir topluluktur. Birçok yararlı bilgiyi barındıran dev bir kütüphanedir.

5 İnternet nedir? Bilgi veya veri alışverişi amacıyla birbirine bağlı çok sayıda bilgisayarın oluşturduğu dünya çapında bir iletişim ağıdır.

6 İnternetin Tarihi 1962 J.C.R. Licklider in Massachusetts Institute of Tecnology de (MIT) tartışmaya açtığı Galaktik Ağ kavramı 1966 ABD İleri Savunma Araştırma Projesi nde çalışan Lawrance Roberts tarafından ARPANET projesi önerisi yapılmış 1969 Dört merkezli ile ilk bağlantı ana bilgisayarlar arasındaki bu bağlantı ilk internet 1972 Uluslararası Bilgisayar iletişim Konferansında (ICCC- International Computer Communications Conference) ARPANET tanıtılmıştır e-posta ağ içinde kullanılmaya başlanmıştır Amerikan askeri bilgisayar ağı ARPANET ten ayrılmış ve MILITARY NET adı ile kendi ağını kurmuştur NSFNET (National Science Foundation) bazı özel şirketlerin ve devlet desteğinin yardımıyla dünya çapında bir ağ şekline dönüşmüştür 1983 Günümüz internet ağının ana protokolü olan İletişim Kontrol Protokolü/İnternet Protokolü (TCP/IP Transmission Control Protokol / Internet Protokol) ARPANET te kullanılmaya başlanmıştır.

7 Türkiye'de İnternet Tarihi 1986 İlk geniş alan bilgisayar ağı üniversitelerin önderliğinde kurulmuştur ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) ile TÜBİTAK ın (Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu) ortaklaşa yürüttüğü TR-NET projesi başlamıştır TR-NET ağı herkesin kullanımına açılmıştır.

8 İnternetin Yapısı Birçok bilgisayarın birbirleriyle dosya ve veri alışverişi yapabilmesi amacıyla bağlantıda olduğu ve birbirleriyle her an iletişimde olduğu dünya çapında bir ağdır. İnternet Servis Sağlayıcılar (Internet Service Provider - ISP) aracılığı ile internete bağlanılır. ADSL ADSL2 ADSL2+ VDSL Fiber Optik 3G 4G 5G

9 İnternetin Sunduğu Hizmetler www World Wide Web (www) internetteki birçok siteye bağlanmamıza izin veren protokollerden biridir. Internet Explorer, Firefox, Crome vb. web tarayıcıları aracılığıyla web sayfaları görüntülenebilmektedir. İnternet üzerinde görüntülenen web sayfaları HTML adlı bir işaret dili ile oluşturulur. HTML dosyalarının aktarımı için HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) protokolü kullanılır. İnternet adresleri ev adresleri gibidir Hangi Sayfa, Nerede?

10 İnternet Adresleri PROTOKOL Bu adres bir web sayfası mı? Dosya transfer hizmeti mi? İNTERNET ADI Kurum yada kişinin internet adı ne? ADRES TÜRÜ Sayfa kişisel bir sayfa mı? Organizasyon mu? Resmi bir kurum mu? UZANTI Adres hangi ülkede sunulmakta

11 PROTOKOL Protokol Kişi veya Kurum İsmi Tür Ülke 1 www kocaeli edu tr 2 ftp kocaeli edu tr 3 dns kocaeli edu tr 1. Adres: Kocaeli Üniversitesinin web sayfasının adresidir. 2. Adres: Kocaeli Üniversitesinin FTP - dosya sunucusunun adresidir. 3. Adres: Kocaeli Üniversitesinin DNS alan adı hizmeti sunucusunun adresidir.

12 İNTERNET ADI Kocaeli, Google, yahoo, gmail gibi.

13 ADRES TÜRÜ com biz info net org gov mil edu k12 Ticari faaliyet gösteren kişi ya da kuruluşlar İnternet ya da ağ hizmetleri ile ilgili oluşumlar Kar amacı gütmeyen organizasyonlar Resmi kurumlar Askeri kurumlar Akademik kurumlar İlk ve orta öğrenim kurumları

14 UZANTI tr uk fr nl. Türkiye İngiltere Fransa Hollanda

15 IP Adresi Her bir internet adresinin bir de sayısal karşılığı vardır. Örneğin: IP Adresi

16 İnternetin Sunduğu Hizmetler Elektronik Posta ( ) Değişik işletim sistemleri arasında elektronik mektup göndermeyi sağlayan protokoldür. Elektronik posta protokolü, kişilerin birbirleriyle iletişim kurma gereksiniminden doğmuştur. Ücretsiz Hotmail Google Yahoo Ücretli Godady İsim Tescil

17 Haber Grupları İnternet üzerinde bültenlere haber gruplarından erişilmektedir. Bu haber gruplarına üye olunarak belli konularda bilgi alışverişi sağlamak mümkündür. Üye olunan haber gruplarında yazılan mesajlar e-posta yoluyla size gönderilir ya da haber gruplarına bağlanılarak bilgileri okuyabilirsiniz. Listserv Usenet

18 Dosya Transfer Protokolü (FTP) Dosya transfer protokolü, uzak bilgisayarlarda dosya depolamak ve bu dosyaları gerektiğinde indirmek için kullanılır. Aynı zamanda web sunucusuna web programlarını yüklemek içinde kullanılmaktadır. Dosya Transfer Protokol Yazılımları dosya transferlerini daha hızlı, güvenli ve planlanabilir yapar.

19 Sohbet Skype gibi yazılımlar veya Google Talk, Facebook Messenger gibi web tabanlı uygulamalar aracılığı ile gerçekleşen yazılı eşzamanlı iletişim.

20 Sesli ve Görüntülü Konferans Dünyanın herhangi bir yerinde internete bağlı kişiler birbirleriyle görerek ve işiterek eş zamanlı olarak iletişim kurabilmektedir. Skype Google Hangout

21 Web Sayfasının Yararları Web sayfaları öğrencilerin: Bilgiye ulaşma becerilerini geliştirecekleri, Bilgiye birinci elden ulaşabilecekleri, Web projeleri oluşturacakları, Web projelerine katılabilecekleri, Farklı mekânlarda ve diğer kültürlerden öğrencilerle iletişim kurabilecekleri, Bir konu üzerinde farklı görüşleri bulabilecekleri bir kaynaktır.

22 Web Sayfasının Yararları Web sayfası aracılığı ile öğretmenler: Meslektaşlarının yaptığı ders planlarına ulaşabilir, Meslektaşlarıyla iş birliği yapabilir, Mesleki gelişimleri için çeşitli olanaklardan yararlanabilir, Her türlü bilgiye ulaşabilir ve Kendi bilgilerini diğerleri ile paylaşabilir.

23 Web Sayfası Hazırlama 1. Adım: İlk önce internetteki web sayfalarını inceleyerek sayfanızda hangi başlıkların bulunması gerektiğini saptayınız. 2. Adım: Kendi web sayfanızda bulunmasını istediğiniz bilgileri ya da sayfaları bir yere not alınız. 3. Adım: Sayfalara yazılacak bilgileri toplayınız. Resim ve video gibi malzemeleri hazırlayınız. 4. Adım: Sayfaların tasarımını yapınız. Sayfanın rengini seçiniz, tablo yerlerinin belirleyiniz vb. 5. Adım: Sayfalara istediğiniz bilgileri giriniz ve hata olmaması için yazdıklarınızı kontrol ediniz. 6. Adım: Web Barındırma hizmetinden yer alınız. 7. Adım: E-Posta hesaplarını açınız ve düzenleyiniz. 8. Adım: Alan adınızı (domain) alınız (örneğin ve alan adınızı web bulundurma hizmetine yönlendiriniz. 9. Adım: Dosyaları web barındırma hizmetine aktarınız. 10. Adım: Web saylarını tekrar kontrol ediniz. 11. Adım: Arama motorlarına web sayfa adresinizi kayıt ettiriniz.

24 Web Sayfasında Gezinmek Bir Web sayfasını görüntüleyebilmek için web tarayıcısı yazılımına gereksinim vardır. En sık kullanılan web tarayıcıları Internet Explorer, Firefox, Crome, Safari ve Opera dır. Bazı temel işlemler: Bağlantılar Resmi Farklı Kaydet Sık Kullanılanlar Yeni Pencerede Aç Kaynak Yazdır

25 İnternetteki Bilgiler İnternette istenilen bilgiye ulaşmak her zaman çok kolay ve kısa mı? Ulaşılan bilgi güvenilir mi?

26 Arama Motorlarının Kullanımı Arama motorları, İnternetteki web sayfalarını başlıklarına, açıklamalarına, anahtar sözcüklerine ve içeriklerine göre indeksleyen, kendi veri tabanlarında bulunduran ve arama yapıldığında aranan bilgiyi barındıran web sayfalarını listeleyen sistemlerdir. Bilginin aranması için kullanılan ilk araç: «Archie» yılında FTP sitelerindeki erişilebilen klasörlerin ve dosyaların listesini getiriyordu. İstediğimiz sonuçlara en kısa yoldan ulaşabilmek için bazı işaretler, sözcükler ve mantıksal bağlaçlarından yararlanılır.

27 Arama Motorları Uluslararası Arama Motorları Türkiye deki Arama Motorları

28 Arama Yapmak Arama Bölümü Bilgisayar Bilgisayar Donanım Bellek Bilgisayar Donanım -yazılım Bilgisayar OR Donanım «Bilgisayar Mühendisliği» Bilgisayar site: define: bilgisayar Bilgisayar filetype:.doc #bilgisayar Bilgisayar kelimesi bulunduran web sayfaları İçerisinde «Bilgisayar Donanım Bellek» kelimelerini bulunduran web sayfaları İçerisinde «Bilgisayar Donanım» kelimelerini barındıran ancak «yazılım» kelimesi bulundurmayan web sayfaları İçerisinde «bilgisayar» veya «donanım» kelimesi bulunduran web sayfaları İçeresinde «Bilgisayar Mühendisliği» kelimesini barındıran web sayfaları sitesinde bilgisayar kelimesi bulunduran web sayfaları «Bilgisayar» sözcüğünün tanımını arar. «bilgisayar» kelimesi bulunan Word dosyaları Bilgisayar hashtagini kullanan popüler başlıkları bulur.

29 Arama Sonuçları Arama Alanı Arama Düğmesi Oturum Aç Arama Türü İstatistik Web Sayfası Başlığı Sonuç Adresi Web Sayfası Açıklaması Arama Süzme Başka Dile Çevir Sonuç Listesi Özellikler Özeli Gizle- Tüm (Gmail veya Google Takviminizdeki bilgiler gibi )

30 İNTERNETTE İLETİŞİM «İletişim iki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj alışverişidir.» Doğan Cüceloğlu Etkileşim için iki birim ve bu birimler arasında sağlıklı bir bilgi alışverişi gereklidir. İşletim sistemi yazılım bilgisayarın donanım parçalarının uyum içinde iletişime geçebilmesini sağlar. İnternette iletişim için belli başlı yazılımlar kullanılmaktadır.

31 Elektronik Posta e-posta ya da elektronik ileti İnternet üzerinde bilgisayarlar ve insanlar arasında bilgi alışverişi sağlayan ve en yaygın kullanılan internet uygulamasıdır. İnternet üzerinden gönderilen dijital mektup anlamına gelmektedir. E-postalara her türlü dosyalara eklenebilir ve alıcının bilgisayarına gönderilir. Ucuz ve kolaydır, ancak güvenliği sorgulanabilir.

32 Elektronik Posta

33 Elektronik Posta Web Sayfası ve ya e-posta programları (Outlook, Thunderbird, vs) e-posta programları POP3, SMTP, IMAP gibi protokolleri kullanmaktadır. e-posta programlarını kullanmak için ayarlama yapmanız gerekmektedir. E-posta sistemlerinin en sık karşılaştığı problem SPAM.

34 Elektronik Posta Bileşenleri Yeni bir e-posta iletisi yazma Bize gönderilen postalar Bizim gönderdiğimiz postalar Daha sonra göndermek için sakladığımız postalar SPAM filtresine takılan postalar

35 Elektronik Posta Bileşenleri (TO) e-posta kime gidecek? (SUBJECT) İleti özeti (BODY) İleti gövdesi (ATTACHMENT) Dosya Eklentileri (BCC, Blind Carbon Copy) Birçok kişiye gönderilen gayri resmi gönderiler. Spam ı önler. (CC, Carbon Copy) Bilgilendirme amaçlı gönderilen kişiler (SEND) Gönder düğmesi

36 Elektronik Posta Bileşenleri (SUBJECT) Konu (FROM) Gönderen yada kimden (BODY) İleti gövdesi (TO) Alıcılar İletinin yeri Tarih Cevapla veya diğer seçenekler (FORWARD) İletiyi başkalarına ilet (REPLY) Gönderene cevap ver (REPLY TO ALL) Gönderen ve gönderilen herkese cevap ver

37 Haber Grupları İnternet kullanıcıların her türlü konuda bilgi alışverişi yapmalarını sağlamak amacıyla oluşturulmuş tartışma ortamlarıdır. Haber sunucuları (NewsServer) sayesinde çeşitli konulardaki haber grupları (Newsgroups) içerisinde bilgiler almak, mesaj yazmak, mesajlara cevap vermek veya tartışılan konu hakkında aktif olarak görüş bildirmek mümkündür. Herhangi bir konuda internet kullanıcıları tarafından aktif olarak kullanılan tartışma gruplarıdır. Haber Grubu (Newsgroups): Özel yazılımlarla erişilir. News, Newsgroups, Usenet adları ile de ifade edilir. Mesajlar bazı yazılımlar aracılığı le okunabilir veya cevap yazılabilir. Tin, Pink, Outlook gibi. Liste Grubu (ListProc, Listserv): Mesaj arşivleme, arama ve okuma bir yazılım ile yapılmaktadır. Web Haber Grubu (Yahoo Groups)

38 Sohbet (Chat) İnternet ortamında diğer kişilerle gerçek zamanlı yazışma ortamı kurulmasını sağlar. Sohbet edeceğimiz kişinin rumuzunu bilmek önemlidir. Rumuz genellikle e-posta şeklindedir. Skype en sık kullanılanlardan bir tanesidir. Sohbet yazılımı ile öğrenciler ders dışında da öğretmenlerine ulaşabilir. Danışmanlık hizmeti Yaşanılan zorluklarda soru sorma Eş zamanlı

39 Video Konferans İki yada daha çok nokta arasında eş zamanlı görüntü, ses ve veri aktarmadır. Gerçek zamanlı eğitim, konferans, toplantı yapma Mikrofon ve kamera yardımıyla diğer noktalarda bulunan katılımcılarla görüşme ISDN ve IP hatları üzerinde yapılmaktadır.

40 Görüntülü Toplantı Tipleri Oda Tipi Video Konferans Sistemi Masaüstü Video Konferans Sistemi Çoklu Konferans Sistemi Görüntülü Telefonlar

41 Görüntülü Toplantının Avantajları Farklı yerlerde bulunan kişilerin toplantı amacıyla merkeze gelmesi ile oluşan zaman kaybı önlenir. Takım çalışmasını pekiştirir. Video konferans sayesinde anında toplantı yapabilme imkânı vardır. Bu sayede anlık kararlar alınabilir. Kişiler ile anında iletişim imkânı sayesinde, üretkenlik artar Video konferans sayesinde seyahat harcamaları azalır. Mobiliteyi artırır. Bu sayede yer ve mekân bağımlılığı ortadan kalkar. Farklı noktalardan toplantılara katılabilme imkânı doğar. Kısa zaman diliminde daha fazla toplantı yapabilme imkânı olur. Video konferans, maliyet ve zaman sorununu en aza indirdiği için daha yüksek katılım ile toplantı düzenleme olanağı sağlanır. Video konferans sistemi sayesinde seyahat zorunluluğu ortadan kalkar. Eğitimler de video konferans sisteminden faydalanarak yapılabilir.

42 Forum İnternet forumu yada mesaj panosu, elektronik ortamda yaratılmış bir tartışma platformu ve paylaşım sistemidir. Form alanına girdikten sonra ilgili kategori seçilir ve bu kategoriye bağlı olarak yeni bir konu başlığı açılır. Yazılan konu başlığına diğer kullanıcılar yorumlarını yazarak fikirlerini beyan ederler. Hali hazırda konu başlığı veya tartışma konusu üzerine fikirlerinizi sunabilir ya da o konu hakkındaki düşüncelerinizi sunabilirsiniz.

43 Öğretim Amaçlı Kullanılan Web Yazılımları

44 Web Yazılımları Web yazılımları HTML ve betik diliyle yazılmış esnek ve dinamik web sayfalarıdır. Web tarayıcıları aracılığı ile çalışırlar. İnternet veya özel ağlardaki web sunucularında çalışmaktadır. Betik dilleri ve veri tabanlarından yararlanılmaktadır. BETİK DİLLERİ Betik dilleri kaynak kodları ile çalışmaktadır. PHP ve ASP en sık kullanılanlarıdır. Adres satırındaki sayfa uzantısı hangi betik dilinin kullanıldığını gösterir. index.php veya index.asp VERİ TABANLARI Web yazılımındaki bilgiler veri tabanlarında bir düzen içerisinde depolanmaktadır. Veri tabanları web yazılımlarına esneklik ve dinamiklik sağlar.

45 Amaçlarına göre Web Yazılımlarının bazıları Bloglar - Günlük tutma yazılımlar İçerik Yönetim Sistemi - Belli bir konuda bilgi barındıran web yazılımları Öğrenme Yönetim Sistemleri - Öğrenmeye yönelik web yazılımları Sosyal Paylaşım Siteleri - Kullanıcıların arkadaşlarıyla bilgi paylaşması, iletişim kurmasına yarayan web yazılımları

46 İçerik Yönetim Sistemi - İYS İçerik yönetim sistemleri, yetkisi bulunan kullanıcıların içeriklerini oluşturmasına imkân veren, bu içerikleri bir düzen içinde organize eden, gerekli yardımcı eklentileri yükleyen modüler sistemlerdir.

47 İçerik Yönetim Sisteminin Temel Özellikleri Kolay kullanılabilir. Birçok kişinin içerik oluşturmasına ve paylaşmasına olanak sağlar. Verilere erişim için kullanıcı rolleri izin yetkisi sağlar. Verileri kolay depolama ve verilere kolay erişim olanağı sağlar. Aynı içeriklerin oluşturulmasını engeller. Yazılı raporların kolay oluşmasını sağlar. Kullanıcılar arasında iletişimi kolaylaştırır.

48 İYS - İçeriğin Oluşturulması İçerik oluşturmak için HTML bilgisine gerek yok. Microsoft Word te belge oluşturmaktan farkı yoktur. Gerekirse HTML kullanılabilir.

49 İYS - İçerik Yönetimi İçerik saklanır. İçeriğin yönetilmesi bir dizi onaylardan oluşan bir iş akışı tarafından sağlanır. Kullanıcılar sadece girmeye ve değiştirmeye izni olan alanları değiştirebilir veya silebilir, ancak bundan sonra yetkilinin bu yapılan değişikliklere onay vermesi gerekmektedir.

50 İYS - Yayımlama Bir içeriğin yayımlanması, içeriğin yaratılmasından başka bir şey değildir.

51 İYS - Sunuş Sitenin neresinde veya bulunduğu yerin sitenin hangi bölümüne ait olduğu konusunda bilgi verir ve her koşulda sitenin sunumunu güzelleştirir.

52 İYS Avantajları Hızlı ve kolay veri girilebilir. Birçok bileşen bir arada sunulabilir. Tasarım ve içerik kolayca değiştirilebilir. Kısa zamanda ve kolay kurulumu yapılabilir. Özel yetkili üye bölümleri mevcuttur. Birçok önemli bileşen ek olarak yüklenebilir. Kaynak kodları açıktır. Devamlı güncellemektedir. Gelişmiş yönetim paneline sahiptir.

53 Öğrenme Yönetim Sistemi - ÖYS Eğitim içeriğinin paylaşılması ve yönetilmesi Öğrenci ile eğitim materyalleri ve öğrenci ile öğretmen arasındaki etkileşimi izleyen, yöneten ve raporlayan yazılımdır. Eş zamanlı veya eş zamansız materyal sunumu Profil oluşturma İçerik kişiselleştirme Sınav ve sınav sonuçları Analiz ve raporlama Tartışma Bilgi paylaşımı ve sorgulama olanakları

54 ÖYS Özellikleri Yönetim Araçları I. Ders Yönetimi II. III. IV. İçerik Yönetimi Kişiselleştirilebilirlik Test ve Alıştırma V. Rapor Tutma VI. Kimlik Denetimi

55 ÖYS Özellikleri İletişim Araçları I. Beyaz Tahta II. III. IV. Tartışma Forumları Sohbet Odaları Dosya Aktarım Sistemi

56 ÖYS Özellikleri Yardımcı Araçlar I. Yer İmleri II. III. IV. Site İçi Arama Motoru Yardım Belgesi Not Defteri V. Takvim

57 Bir Yazılımda Olması Gereken Temel Unsurlar A. Kullanılabilirlik: Kullanıcıların beklenti ve ihtiyaçlarına uygun bir şekilde ürünleri tasarlama. Kullanıcıların bilişsel yapılarına ve genel kullanım tutumları ile uyumlu olması. Yazılımının etkililiğini, etkinliğini ve memnuniyet derecesini arttırma. B. Performans: Yazılım ve veri tabanının kullanıcı sayısına göre kaldırabilir yükü. Bilgisayar donanımı ve işletim sistemi de önemlidir. C. Sürdürülebilirlik: Yazılımın güncellenebilmesi ve geliştirilebilmesi. D. Taşınabilirlik: Farklı işletim sistemlerinde ve/veya farklı sunucularda çalışabilmesi.

58