Uluslararası Sistemde Düzen ve Değişim Sakarya Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Doktora Programı

Transkript

1 Uluslararası Sistemde Düzen ve Değişim Sakarya Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Doktora Programı Murat Yeşiltaş, PhD Dersin Amacı Bu derste amaç uluslararası ilişkilerin/dünya siyasetinin kadim problemlerinden biri olarak temayüz eden düzen ve değişim olgularını disiplinlerarası bir perspektifle okuyup anlamaya çalışarak bugünkü uluslararası düzenin tarihsel seyrini mukayeseli bir şekilde incelemektir. Düzen, sadece uluslararası ilişkiler disiplinin çalışma alanında olan bir konu değildir. Tarihin, felsefenin, siyaset biliminin ve elbette sosyolojinin bir meselesidir. Düzen, medeniyetler arası etkileşim ve meydan okuma süreçleri ve farklı coğrafi/jeopolitik düşüncelerin farklı dünya tasavvurları bağlamında anlaşılması gerekir. Daha doğru bir ifadeyle, düzen standart tanımıyla, Uluslararası İlişkiler in devleti merkezine alan güç, çıkar, güvenlik, güç dengesi ve jeopolitik gibi statik olgular etrafında şekillenen bir oluşum olmadığı gibi bunlara da indirgenemez. Mukayeseli bir bakışla ele alındığında uluslararası düzen ve değişim konusunda sosyal bilimlerde yoğun bir tartışma vardır. Ana akım realist ve liberal kuramlardan konstrüktivist ve post-yapısalcı/post-modernist yaklaşımlara kadar zengin bir kuramsal arka planı olan tartışmaların farklı kuramsal varsayımları vardır. Bu kuramların hepsi de uluslararası düzeni ve bu düzenin farklı tarihsel dönemlerde farklılık gösteren yapılarını ve ilkelerine anlama çabaları vardır. Bu derste mukayeseli bir perspektif benimseyerek söz konusu farklı kuramsal açıklama modellerinin uluslararası düzen ve değişime dair varsayımlarının incelenmesi ve eleştirel bir okumaya tabi tutulması amaçlanmaktadır. Ders üç ana kısma ayrılmıştır. Birinci kısım, uluslararası düzeni ve değişimi farklı şekillerde teorileştiren ve kavramsallaştıran kuramsal tartışmalara odaklanmaktadır. İkinci kısım, bu kuramsal tartışmalardan hareketle tarihsel olarak farklı düzen tasavvur ve pratiklerin anlaşılmasına odaklanmaktadır. Son kısımda ise, bugünkü küresel düzene meydan okumaların nasıl anlaşılması gerektiğine ve dönüşümün nasıl mümkün olacağı sorusuna odaklanarak cari uluslararası sistemin temel parametrelerinin ve ilkelerinin neler olduğuna ve bunların değişimini inceleyecektir.

2 Dersin Sorumlulukları Bu ders okuma yoğun seminerlerden oluşmaktadır. Her öğrenci bu dersi seçmiş olmakla toplam ders haftasının en az % 70 ine katılmayı taahhüt etmiş olur. Her ders öncesinde öğrenciler söz konusu haftanın tüm okumalarını yapmalı ve derse hazırlıklı bir şekilde gelerek konuya ilişkin tartışmalara mutlaka katılmalıdır. Derste vize veya final yapılmayacaktır. Bunun yerine, dönem ortası ve donem sonu araştırma ödevleri değerlendirmede esas alınacaktır. Donem ortası karşılaştırmalı kitap değerlendirmesi ödevi: Bu ödev derste işlenen konularla ilgili olmak şartıyla en az 5 sayfadan oluşan karşılaştırmalı kitap değerlendirmesinden oluşmaktadır. Kitap değerlendirmesi derste yer alan zorunlu okumalar arasından seçilecek üç kitabın uluslararası düzen ve değişim problematiği bağlamında eleştirel analizinden oluşmalıdır. Söz konusu değerlendirmeler 7. Hafta nın sonunda mutlaka dersin hocasına teslim teslim edilmelidir. Araştırma Ödevi: Her öğrenci bu derste kelimeden oluşan bir araştırma ödevi hazırlanmakla sorumludur. Bu dersin asıl sorumluğu arasında yer almalıdır. Söz konusu ödevler, a) dersin içeriğine uygun olmalıdır, b) teorik olarak uluslararası düzen ve değişimi tartışmalarına odaklanmalıdır, c) genelleştirilmiş argümanlardan ve daha önce incelenmiş konulardan kaçınılmalıdır, d) hem kuramsal hem de ampirik bir meseleye odaklanmalıdır. Tüm bunları yapmak için, tanımlamak yerine argüman geliştirmeye, derste yapılan okumaları yerinde ve doğru bir şekilde kullanmaya, hikaye tarzı anlatımlardan uzak durmaya (örneğin, 1945 de şu oldu, 1980 bu oldu), ve en önemlisi de analitik olmaya ve sadece tasvir edici analiz yapmamaya özen gösterilmelidir. Ödevlere ilişkin konu teklifleri 8. hafta yapılacak derste çıktısı alınarak getirilmelidir. Değerlendirme Derse katılım % 20 Tartışma metni, özetler ve kitap tanıtımı % 30 Araştırma ödevi % 50

3 Haftalık Ders Programı 1. Hafta: Uluslararası İlişkiler de Düzen ve Değişimi Nasıl Düşünebilir ve Anlayabiliriz? 2. Hafta: Uluslararası Sistemin Yapıları ve Kurucu/Düzenleyici İlkeleri: Egemen Devletler, Toplumlar ve Ulus-Devletler: Düzenin Kaynakları nelerdir? 3. Hafta: Realist ve Neo-Realist Teoriler: Güç/ Kapasite ve Güç Dağılımı Bağlamında Uluslararası Düzen ve Değişim 4. Hafta: Uluslarası Düzenin Toplumsal İnşası: İngiliz Okulu, Kosntruktivizm ve Eleştirel Teori 5. Hafta: Uluslararası Düzenin Kurumları ve Uluslararası Rejim 6. Hafta: Liberalizm ve Uluslararası Düzen 7. Hafta: ABD ve Küresel Sistemin Dönüşümü 8. Hafta: Çin ve Uluslararası Düzen 9. Hafta: Uluslararası Düzende Dengenin Diğer Uçları: Japonya, Avrupa, Rusya ve Hindistan 10. Hafta: Yükselen Güçler ve Uluslararası Düzen 11. Hafa: Uluslararası Kurumlar, Demokratikleşme ve Demokrasinin Teşviki 12. Hafta: 11 Eylül, Küresel Düzen ve İslam Zorunlu Arkaplan Okumaları Aşağıda yer alan kitapların okunması zorunludur. Hedley Bull, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, New York: Columbia University Press, Robert Gilpin, War and Change in World Politics, Cambridge: Cambridge University Press, G. John Ikenberry, After Victory: Institutions, Strategic Restraint, and the Rebuilding of Order After Major Wars Princeton, NJ: Princeton University Press, John J. Mearsheimer,Tragedy of Great Power Politics New York: W. W. Norton, John M. Hobson, The Eurocentric Conception of World Politics: Western International Theory, , Cambridge University Press, 2012 Andrew Hurrell, On Global Order: Power, Values, and the Constitution of International Society, 2007

4 Nicholas Onuf, World of Our Making: Rules and Rule in Social Theory and International Relations, Routledge; Reissue edition (6 July 2012) Robert O. Keohane, After Hegemony, Princeton University Press, 2005 Huntington, Samuel P. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, New York: Simon and Schuster, A. Ulusararası Sistemde Düzen ve Değişim: Kavramlar, Teoriler ve Yaklaşımlar 1. Hafta: Uluslararası İlişkiler de Düzen ve Değişimi Nasıl Düşünebilir ve Anlayabiliriz? John M. Hobson, The Eurocentric Conception of World Politics: Western International Theory, , Cambridge University Press, James N. Rosenau and Mary Durfee, Thinking Theory Thoroughly: Coherent Approaches to an Incoherent World, Westview Press, Kenneth Waltz, İnsan, Devlet ve Savaş: Teorik Bir Analiz, Asil Yayınları, Thomas Hobbes, Of the Natural Condition of Mankind, Of the First and Second Natural Laws and of Contracts, Of Other Laws of Nature chapters XIII-XV in Leviathan, Immanuel Kant, Perpetual Peace in Perpetual Peace and Other Essays Translated by Ted Humphrey, Indianapolis: Hackett Publishing Company, Inc., 1988: , 115, 118, and Francis Fukuyama, The End of History? The National Interest 16 Summer Samuel P. Huntington, The Errors of Endism, The National Interest 17 Fall Robert Kaplan, The Coming Anarchy The Atlantic Monthly, Volume 273, Number 2, February 1994: Hafta: Uluslararası Sistemin Yapıları ve Kurucu/Düzenleyici İlkeleri: Egemen Devletler, Toplumlar ve Ulus-Devletler: Düzenin Kaynakları nelerdir?

5 DANIEL DEUDNEY and G. JOHN IKENBERRY, The nature and sources of liberal international order, Review of International Studies / Volume 25 / Issue 02 / April 1999, pp John Gerard Ruggie, Continuity and Transformation in the World Polity: Towards a Neorealist Synthesis in Robert O. Keohane, ed., Neorealism and Its Critics, New York; Columbia University Press, 1986: John Gerard Ruggie, Territoriality and Beyond: Problematizing Modernity in International Relations. International Organization Volume 47, number 4, 1993: Charles Tilly, War Making and State Making as Organized Crime in Bringing the State Back In. Edited by Theda Skocpol, Peter Evans, and Dietrich Rueschemeyer. Cambridge: Cambridge University Press, 1985: Daniel Philpott, The Religious Roots of Modern International Relations, World Politics, January 2000: Edward Carr, States and Nationalism: The Nation in European History in David Held et al., States and Societies London: Blackwell, 1985: Steven D. Krasner, Sovereignty and Its Discontents in Sovereignty: Organized Hypocrisy Princeton: Princeton university Press, 1999:3-43. Aristide Zolberg, Origins of the Modern World System, World Politics 33, 2 January 1981: Hafta: Realist ve Neo-Realist Teoriler: Güç Kapasite ve Güç Dağılımı Bağlamında Uluslararası Düzen ve Değişim Kenneth Waltz, Anarchic Orders and Balance of Power, in Robert o Keohane, Neorealism and Its Critics, Columbia University Press, John J. Mearsheimer: Tragedy of Great Power Politics. New York: W. W. Norton, Jeffrey W. Legro, Rethinking the World: Great Power Strategies and International Order Ithaca, NY: Cornell University Press, 2005: and

6 Niccolo, Machiavelli, The Prince and the Discourses New York: Modern Library, Kenneth N. Waltz, Man, the State and War: a theoretical analysis New York: Columbia University Press, Hafta: Uluslarası Düzenin Toplumsal İnşası: İngiliz Okulu, Kosntruktivism ve Eleştirel Teori Hedley Bull, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, 2nd ed. New York: Columbia University Press, Andrew Hurrell, On Global Order: Power, Values, and the Constitution of International Society, 2007 Robert Cox, Social Forces, States and World Orders: Beyond IR Theory, in Robert O. Keohane, ed., Neorealism and Its Critics New York: Columbia University Press, 1986: John Lewis Gaddis, The Long Peace: Elements of Stability in the Postwar International System, International Security Volume 10, Number 4 Spring 1986: Hafta: Uluslararası Düzenin Kurumları ve Uluslararası Rejim G. John Ikenberry, After Victory: Institutions, Strategic Restraint, and the Rebuilding of Order After Major Wars Princeton, NJ: Princeton University Press, Randall Schweller, The Problem of International Order Revisited International Security Volume 26, Number : Stephan Haggard, and Beth A. Simmons, Theories of International Regimes International Organization, Vol. 41, 1987, pp Robert O. Keohane, After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy. Princeton: Princeton University Press, 1984.

7 Michael N. Barnett, Bringing in the New World Order: Liberalism, Legitimacy, and the United Nations World Politics Volume 49, Number 4, 1997: Robert O. Keohane and Lisa L. Martin, The Promise of Institutional Theory. International Security Volume 20, Number 1, Summer 1995: Hafta: Liberal Düzen G John Ikenberry, Liberal Order and Imperial Ambition, Polity, B. Büyük Güçler, Yükselen Güçler, Bölgesel Güçler ve Uluslararası Düzen ve Değişim 7. Hafta: ABD ve Küresel Sistemin Dönüşümü Charles A. Kupchan, The End of the American Era: U.S. Foreign Policy and the Geopolitics of the Twenty-first Century New York: Knopf, G. John Ikenbery, Liberal Leviathan: The Origins, Crisis and the Transformation of American World Order, Princeton University Press, G. John Ikenberry, American Foreign Policy New York: Longman, 2002: Hafta: Çin Building a New World Order The power triumvirate of China, Europe and the U.S, Beijing Review, 2005, volume 48, Number 37, 2005: Rana Mitter, An Uneasy Engagement: Chinese Ideas of Global Order and Justice in Historical Pespective, in Rosemary Foot, John Lewis Gaddis and Adrew Hurrell, Order and Justice in International Relations, Oxford University Press, Aaron L. Friedberg, The Future of U.S.-China Relations: Is Conflict Inevitable? International Security Volume 30, Issue 2, Fall 2005: Robert D. Kaplan, How We Would Fight China The Atlantic Monthly, June 2005.

8 David Shambaugh, China Engages Asia: Reshaping the Regional Order International Security Volume 29, Issue 4, Winter 2004: Nicholas Khoo, Michael L. R. Smith, and David Shambaugh, International Security Volume 30, Issue 1, Summer 2005: Evan S. Medeiros, and M. Taylor Fravel. China s New Diplomacy, Foreign Affairs, Volume 82, November-December 2003: David Kang, Getting Asia Wrong, International Security, Volume 27, Number 4, Spring 2003: Hafta: Uluslararası Düzende Dengenin Diğer Uçları: Japonya, Avrupa, Rusya ve Hindistan Charles A. Kupchan, How Enemies Become Friend: The Sources of Stable Peace, Princeton University Press, Martin Smith, Between Two Worlds? The European Union, the United States and World Order International Politics, Volume 41, Number 1, March 2004: S. Neil MacFarlane, Russian Perspectives On Order and Justice, in Rosemary Foot, John Lewis Gaddis and Adrew Hurrell, Order and Justice in International Relations, Oxford University Press, Kanti Bajpai, Indian Conception of Order and Justice: Nehruvian, Gandhian, Hindutva, and Neo-Liberal, in Rosemary Foot, John Lewis Gaddis and Adrew Hurrell, Order and Justice in International Relations, Oxford University Press, Robert Kagan, Of Paradise and Power. America and Europe in the New World Order. New York: Alfred A. Knopf, William D. Jackson, Encircled Again: Russia s Military Assesses Threats in a Post- Soviet World, Political Science Quarterly, Volume 117, Fall 2002: Hafta: Yükselen Güçler ve Uluslararası Düzen Charles A. Kupchan, No One s World: The West, The Rising Rest, And the Coming Global Turn, Oxford University Press, 2012.

9 Global Swing States: Brazil, India, Indonesia, Turkey, and the Future of International Order November 27, 2012 / Daniel M. Kliman, Richard Fontaine. Turkey: A Global Swing State Daniel Kliman and Richard F ontaine, The German Marshall Fund, April 13, 2012 C. Medeniyetler ve Uluslararası Düzen: Meydan Okumalar ve Bügün Küresel Sistemin İlkeleri ve Değişim 11. Hafa: Uluslararası Kurumlar, Demokratikleşme ve Demokrasinin Teşviki John Owen, How Liberalism Produces Democratic Peace, International Security, Volume 19, Number 2, 1994: Fareed Zakaria, The Rise of Illiberal Democracy, Foreign Affairs, Nov Edward D. Mansfield and Jack Snyder, Democratization and the Danger of War, International Security, volume 20, Number 1, Summer 1995: Michael Hardt and Antonio Negri, Multitude: War and Democracy in the Age of Empire, Penguin Books, Hafta: 11 Eylül, Küresel Düzen ve İslam Ahmet Davutoğlu, Civilizational Transformation and the Muslim World, Mahir Publication, Ahmet Davutoğlu, The Three Major Earthquakes in the International System and Turkey, The International Spectator, Volume 48, Issue 2, 2013, pp Fiona B. Adamson, Global Liberalism Versus Political Islam: Competing Ideological Frameworks in International Politics International Studies Review Volume 7 Number 4, 2005: Tibi, Bassam. The Challenge of Fundamentalism: Political Islam and the New World Disorder Berkeley: University of California Press, 1998

10