TÜRKÇE VE KOMġU DĠLLERDE ORTAK BĠR MECAZLAġMA ÖRNEĞĠ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKÇE VE KOMġU DĠLLERDE ORTAK BĠR MECAZLAġMA ÖRNEĞĠ"

Transkript

1 ÖZġAHĠM, M. (2017). Türkçe ve KomĢu Dillerde Ortak Bir MecazlaĢma Örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), TÜRKÇE VE KOMġU DĠLLERDE ORTAK BĠR MECAZLAġMA ÖRNEĞĠ Geliş Tarihi: Nisan, 2017 Kabul Tarihi: Haziran, 2017 Öz Anlamlarına göre sözler, somut ve soyut olarak ikiye ayrılır. Ġnsan zihninde soyut olarak bildiğimiz kavramlar ise somut bir anlamdan doğarlar. Ancak bu anlam geçiģi mecaz yolla sağlanır. Somut bir kelime çeģitli yollarla iliģkilendirilerek baģka bir kavramı belirtebilir. Böylece mecaz anlam doğar. Mecaz anlamın temel / somut anlamla iliģkisi hissedilir. Ancak bazı kavramlar, mecazlaģtıktan sonra temel / somut anlamla ilgisini kaybeder. Böylelikle soyutlaģır. Dillerde ilk bakıģta bu tür soyut anlamların temel / somut anlamla ilgisini hissedemeyiz. Ancak söz varlığı çalıģmalarında bu anlamları ortaya çıkarabiliriz. Hatta kimi somut kavramların farklı dillerde ortak Ģekilde mecazlaģıp soyutlaģtığı görülmektedir. Sis, duman, buhar anlamlarına gelen kelimeler, Arapça, Farsça ve Rusçanın yanı sıra Türkçede de üzüntü, keder, sıkıntı anlamlarını belirtebilirler. Türkçenin tarihî ve bugünkü söz varlığında tespit ettiğimiz iki söz busuģ ve buñ sözleri bu tür mecazlaģmıģ soyut sözlerdir. Anahtar Sözcükler: Mecaz, Soyut, Somut, Türkçe, Anlam, BusuĢ, Bun. A METAPHORIZATION EXAMPLE COMMON IN TURKISH AND NEIGHBORING LANGUAGES Abstract According to their meanings, words are divided into two; concrete and abstract. The concepts in human mind that we recognize as abstract, arise from a concrete meaning. However this transition of meaning is obtained through metaphorization. Using various methods, a concrete word may define a different concept by associating it with other concepts. Thus originates the figuritive meaning. The relation between figuritive and basic/concrete meaning is perceived. However, some concepts löse their relevance with basic/concrete meaning after metaphorization, thus they become abstract. At first sight, we are unable to detect the relevance between such abstract meanings and basic/concrete meanings in languages. Only with vocabulary studies can we reveal these meanings. Furthermore, it s been observed that, in some different languages, some concrete concepts metaphorize and become abstract in the same manner. The words fog, smoke, füme in Arabic, Persian and Russian languages which mean sadness, sarrow, grief may have the same meaning in Turkish language. busuģ and buñ, which we have identified in ancient and recent vocabulary of Turkish, are abstract words that metaphorized in this way. Keywords: Metaphor, Abstract, Concrete, Turkish, Meaning, Busush, Bun. Murat ÖZġAHĠN Nisan 2017 tarihinde Pamukkale Üniversitesi ÇağdaĢ Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından düzenlenen I. Uluslararası ÇağdaĢ Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilgi ġöleninde sunulan bildiri temelinde geniģletilmiģtir. Yrd. Doç. Dr.; Afyon Kocatepe Üniversitesi, ÇTL Bölümü, mozsahin35@hotmail.com.

2 709 Murat ÖZŞAHİN GiriĢ Çevresini anlamlandıran ve dilinde adlandıran insan, kimi sözlere benzerlik gibi ölçütler içerisinde değerlendirip yeni anlam karģılıkları ekleyerek yan anlamlar katar. Dilin edebî gücünün yükselmesi ile sözlerin benzerlik iliģkisinin az çok hissedilmeye baģladığı edebî anlam; yani mecaz anlam ortaya çıkmaya baģlar. Bir dilin söz varlığı açısından olgunluk derecesini belirleme kıstaslarından biri de bu mecaz anlam yüküdür. Orhun Yazıtları nı edebî kılan ölçütlerden biri de budur: tizlig 1. Dizli. 2. Güçlü, kuvvetli (Tekin, 1988: 172). Soyut anlam ise, mecaz anlamla ilgilidir. Gerçek, yani somut anlamla benzerlik gibi ölçütlerle gerçeküstü bir anlama taģınan sözün gerçek anlamıyla ilgisi kesildiği zaman soyut anlam ortaya çıkmıģ olur. Ġnsan beģ duyusu ile duyumsamadığı ancak varlığını hissettiği kavramları soyut olarak nitelendirmeye baģlar. Kısa ifadesiyle soyut kavramlar, genel itibarıyla somut kavramlardan mecazlaģarak temeldeki bilgiyle iliģkisi hissedilemeyen kavramlardır. Dolayısıyla soyut sözler, somut sözlerden doğarlar da denebilir. ĠĢte bu bilgiyi Türk dilinin içerisinde kanıtlayan pek çok örnek ortaya konabilir. Sözler karģıladıkları varlık ya da kavramların duyumlanıp duyumlanamayıģlarına göre ikiye ayrılırlar dedik. ġimdi ise, somut ve soyut olarak adlandırdığımız bu tür sözlerin dil bilimi literatüründe nasıl açıklandıklarına bakarak standart tanımları üzerinden konuya giriģ yapalım. Z. Korkmaz, Gramer Terimleri Sözlüğü adlı çalıģmasında somut ad madde baģı için gösterdikleri, belirttikleri nesneler duyular yoluyla algılanan ve maddi varlıklara ad olan kelime türü: taş, insan, ağaç, duman, ses, bulut, elma vb. karģıtı soyut addır (Korkmaz, 2007: 193) açıklamasını yapar. Somut kavram madde baģı için ise, aynı dili konuģan kimselerde, somut kelimelerin zihinde uyandırdıkları genel tasavvurlar. Kuzunun ufak ve koyun yavrusu, ırmağın uzun bir akarsu, boğanın iki boynuzlu, dört ayaklı bir hayvan oluģu gibi Ģeklinde tanımlar (Korkmaz, 2007: 194). Soyut ad teriminin açıklamasında ise Ģunları ifade eder: Varlığı düģünce yoluyla kabul edilen ve söylendiğinde, zihinde belli bir görüntü veya tasavvur uyandırmayan kavramın adı: soy, ün, düz, korku, söz, bilgi, gönül, kötülük, güzellik, doğruluk vb. KarĢıtı somut addır (Korkmaz, 2007: 198). Soyut kavram baģlığı için de zihinde belli bir görüntü veya tasavvura sahip olmayan, varlığı kelimeyle sıkı sıkıya bağlı olan kavram: gönül, bilgi, kutsal, doğruluk, ülkü vb. açıklamasını yapar (Korkmaz, 2007: 198). G. Karaağaç, somut ad ı madde baģı olarak açıklarken Ģu ifadeleri kullanır: Gösterdikleri veya belirttikleri varlıklar beģ duyu organlarıyla algılanabilen sözler, somut sözler olarak bilinir. Bu tür dil göstergeleri, kendilerini oluģturan gösteren - gösterilen

3 710 Murat ÖZŞAHİN iliģkisinde, gösterilenleri beģ duyu organıyla algılanabilen göstergelerdir: taş, insan, ağaç, duman, ses, bulut, elma vb. (Karaağaç, 2013: 704). Ardından Z. Korkmaz ile aynı örneklere iģaret eder. Somut kavram maddesini ise dıģ dünyaya ait gösterileni doğrudan gösterebilen ve görülebilen zihinsel biçimdir Ģeklinde tanımlar; devamında da Korkmaz ın açıklamalarına ve örneklerine yer verir (Karaağaç, 2013: 704). Soyut söz maddesi için ise gösterdikleri ve belirttikleri varlıklar beģ duyu organlarıyla algılanamayan sözler, soyut sözler olarak bilinir der ve bu tür dil göstergeleri, kendilerini oluģturan gösteren gösterilen iliģkisinde, gösterilenleri beģ duyu organıyla algılanamayan ve ancak alıcının eski bilgileri içinde varsa, iletiģim değeri taģıyabilen göstergeler olarak tanımlar (Karaağaç, 2013: 712). Soyut kavram madde baģının açıklaması için ise Ģu ifadelere yer verir: DıĢ dünyaya ait göndergesi doğrudan gösterilmeyen ve görülemeyen zihinsel biçimdir. Bu tür dil göstergeleri, kendilerini oluģturan gösteren-gösterilen iliģkisinde, gösterilenleri beģ duyu organıyla algılanamayan ve ancak alıcının eski bilgileri içinde varsa, iletiģim değeri taģıyabilen göstergelerdir. Soyut kavramın görülebilir fiziksel nitelikleri yoktur, ancak anlamsal özelliği (semantic feature) ile bilinir ve ancak, alıcının daha önceki bilgileri arasında bulunuyorsa, bir iletiģim değeri vardır: güzellik, çirkinlik, akıllılık, delilik vb. (Karaağaç, 2013: 712). Dillerde somut olarak duyumlanan ve adlaģan kavramlar, zamanla yeni anlamlarla geniģleyerek birden fazla kavrama karģılık olabilirler. Gösteren ve gösterilen iliģkisi içerisinde bu kavramların temel ve yan somut anlamlarından çıkarak duyumlanamayan ve yalnızca hissedilen, düģünülen, inanılan kavramlar içinde kullanılmaya baģlandıkları görülür. SoyutlaĢma ya da soyut anlam kazanma olarak terimleģtirdiğimiz bu tür sözler, aslında bir tür mecazlaģmaya maruz kalmıģlardır. Sözlüğün dizimi, hazırlanıģı konusunda sözün anlam karģılıkları verilirken de bu sıraya dikkat edilir. Ġlk önce gerçek ve somut anlam, daha sonra yan anlamlar ile soyut ve mecaz anlamlar, en sonunda ise Ģayet varsa argo anlamı Ģeklinde sıralanır. Soyut dediğimiz kavramı biraz daha irdelediğimizde bazı çıkarımlara varabiliriz. Buna göre, bir sözün temel anlamı belli ve biliniyorsa, bir üst anlama geçen yeni anlama mecaz diyoruz 1. Ancak sözün ilk anlamı yani somut anlamı belli değilse, zaman içerisinde somut temel anlam unutulmuģsa, günümüzde kullanılan ve esasında mecaz olan anlama da soyut anlam diyoruz. 1 MecazlaĢmanın birden fazla yolu bulunmaktadır. Burada konumuzla doğrudan ilgili olmadığı için bu yollardan bahsedilmemiģtir.

4 711 Murat ÖZŞAHİN Buradan hareketle üç çıkarımda bulunabiliriz: 1. Somut anlamlar, zamanla mecazlaģarak soyut anlamları da karģılayabilirler. 2. Bugün yalnızca soyut anlamlı olarak bildiğimiz sözler de dâhil olmak üzere bütün soyut kavramlar bir somut kavrama bağlı olarak geliģmiģtir. 3. Her soyutlaģma aynı zamanda bir mecazlaģmadır. Elbette ifade ettiğimiz bu çıkarımlar, genel duruma bakılarak öne sürülmüģtür. Ġstisna durumların olması da muhtemeldir. Soyut birtakım kavramların türetilmesinde bazı unsurların çeģitli dillerde aynı Ģekilde algılandığı görülmektedir. Kimi sözlerin temel anlamı ile yol açtığı ortak soyut anlamları arasında benzerlikler oluģmuģtur. Ġnsanın yaratılıģı ile alakalı olarak coğrafya ve kültür farkı gözetmeksizin bazı kavramlara yüklenen anlamlar birbirine benzer, hatta yerine göre aynıdır. Bu ortak algı genelden özele doğru hareket edebilir ve benzerlik anlamında daha belirgin kavramları karģılayabilir. Yani bir kavram, taģıdığı temel anlama göre farklı dillerde olumlu veya olumsuz biçimde olabilir. Ardından bu sözün mecaz ve soyut anlam yükü, olumlu veya olumsuz yönde daha detaylı bir kavramı karģılayabilir. ÇalıĢmamızın esasını teģkil eden sözler üzerinden bu durumu daha da netleģtirebiliriz. Biz bu çalıģmamızda bir mecazlaģma örneği üzerinde duracağız. Hem Türkçede hem de komģu olduğu bazı dillerde sis, duman; buğu, buhar gibi anlamlara gelen kimi kelimelerin zamanla mecazlaģtığı ve keder, sıkıntı anlamlarının yanı sıra, yer yer gizli, belirsiz, yer yer de karamsar, karanlık anlamlarına taģındığı görülmektedir. Temel anlamın birçok dilde aynı Ģekilde yan anlamlarla geniģlemesi, ortak insan algısının dilde de ortak biçimde karģılandığını göstermektedir. Hemen belirtelim ki Arapça, Farsça, Rusça ve Ġngilizceden verdiğimiz örnekler üzerindeki ses ve ek-kök farklılıklarına dair değerlendirmeler yapmak, bu çalıģmanın kapsamı dıģındadır. ÇalıĢmadaki amacımız söz konusu anlam değiģmesine bağlı olarak geliģen ortak mecaz bilgisine iģaret etmektir. Bugün Türkiye Türkçesinde de kullanılan Arapça kaynaklı كدر keder sözünün anlamı için üzüntü, sıkıntı karģılıkları verilmektedir (GTS, 2017). Sözün Türkiye Türkçesindeki mevcut anlamını birden kazanmadığı, Arapça sözlüklerde verilen anlam karģılıklarından da anlaģılmaktadır.

5 712 Murat ÖZŞAHİN Ar. كدر keder 1. Bulutlu, kapalı; bulanık. 2. Sıkıntı, sorun; hayal kırıklığı; karıģıklık. 3. Karanlık. 4. Solukluk, donukluk vb. 2 Kelimenin Arapçadaki bulutlu, kapalı; bulanık anlamlarından yola çıkarak zamanla duygusal bir çağrıģıma ulaģtığı görülmektedir. Aynı konuda Farsçanın söz varlığı içerisinde de benzer bir durum, sözlükler üzerinden tespit edilebilmektedir: Far. تيره tîre tozlu; karanlık; iç karartıcı, kasvetli; hüzünlü; ümitsiz; sıkıcı vb. (Haim, 2010: 170), karanlık, bulanık; hususiyle bulanık su (ġükun I, 1996: 628) ~ krģ. ter yaģ, Far. تيره رنگ tîre reng üzüntü (Haim, 2010: 582), Far. تيره كردن tîre kerden sis (Haim, 2010: 216). Verilen örneklerde tîre sözünün anlam yönü ile Arapçadaki keder sözünün anlam yönü arasında bir fark görülmemektedir. Rusçada da bu türden ortak bir mecazlaģma örneği var mıdır diye merak ettik. Ġncelememiz sonucunda bu fikri destekleyen bilgiler elde ettiğimizi düģünüyoruz. Rus. dım duman (Gültek, 2004: 355), dımka hafif sis, pus; hafif duman, buğu (Gültek, 2004: 355), tuman duman, sis (Gültek, 2004: 1737). Rusça duman, sis, pus bilgilerini iģaret eden bu sözlerin yanı sıra, bu kelimelere kaynaklık ettiği ifade edilen t ma (тьма) 3 1. Karanlık. 2. mec. Cehalet ( EriĢim Tarihi: ) biçiminden türeyen baģka örnekler de bulunmaktadır: Rus. tem (темь) karanlık; koyuluk (Gültek, 2004: 1684). tyomnıy (тёмный) 1. Karanlık; koyu, kara; esmer. 2. Belirsiz, muğlak, üstü kapalı; bulanık. 3. Cansız, iç karartıcı, keyifsiz, sıkıcı, üzücü. 4. Kötü, kuģkulu, Ģüpheli. 5. Cahil. (Gültek, 2004: 1683). 2 ÇeĢitli çevrimiçi sözlüklerde verilen anlamlar sıralanarak toplu halde gösterilmiģtir. Anlamların tespit edildiği sözlükler kaynaklar içerisinde Arapça Ġçin Genel Ağ Kaynakları baģlığı altında ayrıca belirtilmiģtir. 3 Vasmer sözlüğünde kelimenin diğer Slav dillerindeki karģılıkları verilir. Hemen hemen hepsinin de aynı anlam alanı içerisinde olduğu görülmektedir. Ayrıca sözün 11. yy. sonrasında Türkçeden alıntı olma ihtimaline yönelik not düģülmüģtür.

6 713 Murat ÖZŞAHİN Görüldüğü üzere Arapça ve Farsçadaki örneklerde olduğu gibi Rusça örneklerde de sis, duman, pus bilgisi üzerinden keyifsiz, sıkıcı, üzücü gibi kavramların yanında cehalet, kuģkululuk gibi baģka mecaz kavramlara da ulaģılmıģtır. Türkçe ile aynı dil ailesi içerisinde yer alan Moğolca için de benzer bir durum görülüyor. Toz, duman ile üzüntü, keder, sıkıntı iliģkisi apaçık hissedilmemektedir. Lakin ses ve anlam ortaklıkları, bu tür bir anlam ilgisinin varlığına iģaret etmektedir. Moğ. sang (2) tütsü yakma; güzel kokusu için yakılan bir Sutra nın adı (Lessing, 2003: 1044). Ancak kelimenin kaynağı Tibetçe olarak gösterilmiģtir. Aynı sözün BaĢkurt lehçesinde de olduğunu görüyoruz: BaĢ. sañ (1) toz, parçacık (BTH II, 1993: 169). Bu sözün Moğolcadan BaĢkurt lehçesine geçme ihtimali söz konusu olabilir. 4 Moğ. sangdagura- sıkılmak, üzülmek, sinirli ve canı sıkkın olmak; endiģeli olmak (Lessing, 2003: 1045). Aynı anlam yönünde dört dilde de benzer örnekleri tespit edince bize bu anlam geçiģinin Türkçede de aynı biçimde olup olmadığı meselesini düģündürmüģtür. Türkçenin 8 ve 16. yüzyıllar arası söz varlığını incelediğimizde Eski Uygur Dönemi metinlerinde keder, üzüntü, sıkıntı anlamlarını karģılayan busuş kelimesi ile karģılaģırız. Kelimenin fiil + yardımcı ünlü + fiilden isim yapım eki biçiminde (bus-(u)-ş) türediği ve buna bağlı olarak da Türkçe kaynaklı olduğu anlaģılmaktadır. 16. yüzyıla değin Türk dilinin söz varlığında bu kelimenin kökü olarak iģaret edebileceğimiz üç fiil kökünden bahsetmek mümkündür: bus- (1) pusu kurmak, saklanmak, bus- (2) kederlenmek, bus- (3) düģmandan kaçmak 5 (Paçacıoğlu, 2016: 156). B. Paçacıoğlu nun Türkçenin VIII-XVI Yüzyıllar Arasında Sözcük Dağarcığı adlı çalıģmasında çeģitli metinlerden derlenen bu sözler her ne kadar ayrı fiil kökleri olarak 4 Hem gramerlik iliģkileri hem de tarihî toplumlararası iliģkileri söz konusu kelimenin kaynağının Moğol kaynaklı olduğuna yönelik güçlü deliller olarak kabul edebiliriz. BaĢkurt kimliğinin Cengiz Dönemi nde Moğol ve Türk Kıpçak unsurlarla birlikte daha kuvvetli iliģkiler oluģturması ve 16. yüzyıldan sonra Kalmıklar, Orta Asyalı Sartlar, Tipter Tatarları ve MiĢerlerden kimi boyların da dahil olmasıyla (Golden, 2006: 476) Moğolcanın nüfuzu daha etkin hâle gelmiģtir. 5 Kederlenmek bilgisi dıģındaki anlamları, buğu sözü ile iliģkili olan Moğ. bögsi- beklemek, pusuda beklemek, tuzak kurmak, pusu kurmak, bek beklemek (Lessing, 2003: 202) ve büggü- kaçmak, saklanmak, gizlenmek; kaçınmak, pusuya yatmak (Lessing, 2003: 233) fiillerinde de buluyoruz.

7 714 Murat ÖZŞAHİN kaydedilmiģ olsa da üçünün de aynı kök ve yan anlamlarla geniģlemiģ Ģekiller olduğu -bu makalede öne sürdüğümüz düģünceye de dayanarak- anlaģılmaktadır. 6 Etimoloji sözlüklerinde de bu söze dair açıklamalar mevcuttur. Ġlk olarak E. V. Sevortyan ın sözlüğünde kelimenin isim ve fiil Ģekillerinin birlikte verildiğini görürüz. Ġsim türü için: bus 1. Sis; hafif sis. 2. Pus. 3. Bulutlu (hava). 4. Buhar. 5. Soluk, nefes. 6. Çiy. 7. Kırağı. 8. Sıf. Sisli, puslu, bulutlu. 9. Buharlı. 10. Bulanık, donuk. 11. Efkârlı, gamlı, kederli, üzüntülü. 12. Üzüntü. 13. Reçine. (Sevortyan, 1978: 277). Sevortyan, bus ismi üzerinde yukarıdaki maddi anlamların toplanmıģ olduğuna iģaret eder ve bu örneklere göre bus- fiil Ģeklinin daha sonra meydana gelmiģ olabileceği ihtimalini ifade eder (Sevortyan, 1978: 277). Fiil türüne ise Ģu karģılıklar verilmiģtir: bus- 1. Duman çıkarmak, tütmek. 2. Bulutlanmak. 3. Kasvetli olmak, üzgün olmak, kederli olmak. 4. EndiĢelenmek, tasalanmak vb. (Sevortyan, 1978: 278). Sevortyan a göre bu sözler Türk söz varlığının en eski Ģekilleridir ve tarihî açıdan buğu kelimesine bağlı olabilir. Ancak günümüzde açık Ģekilde bir analiz yapma imkânını vermemektedir. Fasmer e göre ise, bu söz Türkçe ve Fin-Ogur dilleri üzerinden Rusça ya (bus, busenets) geçmiģtir (Sevortyan, 1978: 277). Räsänen in sözlüğünde, isim Ģekline karģılık olarak Ģu anlamlar verilmiģtir: bus (OTü.) sisli, (DTü.) Karanlık, gölgeli; buğulu (göz), pus (Çağ., Osm., ġor) buhar, buğu; üzgün; bulanık (Räsänen, 1969: 90). bus- üzülmek, yas tutmak; endiģelenmek, umudu kesmek (Nadeliaev vd., 1969: 127), bus sisli, bulanık, puslu; sönük, solgun (Nadeliaev vd., 1969: 127). Devamında çağdaģ ve tarihî lehçelerden örneklerle birlikte sözün taģıdığı pusu, tuzak anlamının yanı sıra; gizlemek, saklanmak anlamlarını karģılayan fiil biçimine dair bilgiler de verilmiģtir. 6 Yukarıda da açıkladığımız bilgiler ıģığında bu fiilin ilk anlamı olarak somut bir anlam taģıması gerekmektedir. Bahsi geçen üç anlam ise, mecaz nitelikte yan anlamlardır ve söz konusu temel / somut anlama bağlı olarak geniģlemiģ biçimlerdir.

8 715 Murat ÖZŞAHİN Türkçede bu mecazlaģmaya dair örnek yalnızca busuş sözü ile sınırlı değildir. Burada Eski Türkçenin söz varlığında tespit ettiğimiz buñ sözünü de açıklamak gerekir. Orhun metinlerinde ilk olarak gördüğümüz sözün metinlerde keder, sıkıntı, dert, zahmet, eziyet, mihnet (Ergin, 1999: 91; Tekin, 2010: 135) Ģeklinde mecaz anlamlarıyla kullanıldığı görülmektedir. Demek oluyor ki sözün mecaz anlama sahip olmadan önce gerçek / temel anlamının somut bir bilgiye dayanması gerekiyor. Daha Orhun Yazıtları döneminde mecaz anlama sahip bir sözün çok daha eski bir biçimi, bahsettiğimiz gerçek / temel anlamı karģılamalıdır. Elbette bu yazıtlardan daha öncesine ait metinlerin sınırlı olması, bu görüģümüzü kanıtlamamıza engel teģkil etmektedir. Ancak günümüz lehçelerindeki bu sözle iliģkili sözlere bakarak yaklaģık birtakım çıkarımlarda bulunabiliriz. ÇağdaĢ Türk lehçelerinde buñ / muñ / moñ biçimlerinde tespit ettiğimiz sözün genel olarak Orhun Yazıtlarındaki anlamı koruduğunu söylemek mümkündür. Kelimenin lehçelerde yeni yan anlamlarla geniģlediği de görülür: Tat. ~ BaĢ. moñ kaygı, hasret; hüzün, keder; derin his, melankoli; ezgi, nağme, melodi; eksiklik, zarar (Öner, 2009: 195; TTAS II, 1979: 407; BTH, 1993: 816). Kaz. muñ kaygı, hasret; mihnet, eziyet; düģünce, hayal; kederli, sıkıntılı (KETS XI, 2012: 345) Kırg. muñ kaygı, tasa; keder (Yudahin, 1998: 574; KTS, 2011: 258). Kum. muñ keder, acı, elem, hüzün, gam, tasa (Pekaçar, 2000: 163). Dob. moñ mahzun, kederli (Kerim-Kerim, 1996: 292). Uyg. muñ keder, hüzün, elem, üzüntü (Necip, 2008: 279). Alt. muñ (I) üzüntü, keder (Naskali-Duranlı, 1999: 136). Tuv. muñaral sıkıntı, üzüntü (Arıkoğlu-Kuular, 2003: 79). Yak. munçaarıı üzüntü, sıkıntı (Vasiliev, 1995: 150) 7. Sözün keder, sıkıntı, üzüntü anlamlarıyla birlikte yukarıda belirttiğimiz örneklere de dayanarak buñ ~ muñ ~ moñ sözünün temel, maddi anlamının sis, duman, pus, buğu bilgileri ile ilintili olduğunu düģünüyoruz. Kimi lehçelerdeki örnekler bize sözün bu temel anlamına dair de fikir vermektedir: Kırg. közdön muñ boldu gözden kayboldu (Yudahin, 1998: 574). 7 Azerbaycan, Türkmen, Özbek, Kırım Tatar lehçelerinin yazı dili sözlüklerinde bu söz tespit edilememiģtir.

9 716 Murat ÖZŞAHİN Kırgız Türkçesindeki bu deyim, kelimenin temel anlamına; yani sis, pus, duman, buğu bilgilerine yönelik kesin olmasa da fikir uyandırıyor. Türkiye Türkçesinin ağızları içerisinde buñ sözü ile hem anlam hem de ses ve Ģekil olarak alaka gördüğümüz bunkun havasız bunsak sıkıntı verici, loģ; nemli (Derleme Sözlüğü II 1965: ) sözleri ile atasözleri sözlüğünde kayıtlı olan kurt dumanlı / puslu havayı sever atasözünün bir baģka varyantı olan; ancak sözlükte kayıtlı olmayan kurt bunlu günü sever (Malatya / Akçadağ yöresi) atasözündeki bun kelimesinin de karģıladığı anlamın düģüncemizi daha da güçlendirdiğini söyleyebiliriz. Hatta kimi lehçelerde banyo, hamam anlamlarında kullanılan munça sözünün de yine buğu, duman bilgileri ile ilintisi hissedilebilir. Elbette Sevortyan ın da ifade ettiği gibi bu sözlerin ilgileri konusunda kesin bir analiz yapma imkânı yoktur. Sonuç Yukarıda verilen örnekler konusunda etimolojik bir tahlil yaparak kesin bir yargıya varma amacında olmadığımızı bir kez daha ifade etmeliyiz. Verilen örneklerin yaģ, buğu, buhar kavramlarına dayandığını anlamak mümkün olsa da maksadımız, dillerdeki ortak tipolojik bir algıya dikkat çekmektir. Etimolojik bir tahlil baģka çalıģmaların konusu olabilir. Burada göstermek istediğimiz ortak insan algısının dile de aynı Ģekilde yansıdığının belirtilmesidir. Sözlerin yan anlamlar ve mecaz anlamlarla geniģlemesi konusunda aynı tipte ve aynı kavramlar üzerinden ilerledikleri anlaģılmaktadır. Daha özel anlamda ise hem Türkçede hem de komģu dillerinde sis, duman, pus, buğu, buhar gibi kavramların keder, üzüntü, kaygı gibi yan ve mecaz anlamlara taģınabildikleri anlaģılmaktadır. Ortak tipler üzerinden hareket edilmesi ile tipolojinin; uyandırdıkları ortak mecaz bilgi ile de ruh dil bilimi (phsycolinguistic) ve toplum dil biliminin (sociolinguistic) alanı içerisinde de ele alınabilecek bu kavramların, söz konusu bilim sahalarında da değerlendirilmeleri durumunda daha farklı sonuçlar elde edilebilecektir. Kısaltmalar Alt.: Altay Türkçesi Ar.: Arapça Çağ.: Çağatay Türkçesi Dob.: Dobruca Tatarcası DTü.: Doğu Türkçesi ETü.: Eski Türkçe Far.: Farsça Ġng.: Ġngilizce Kaz.: Kazak Türkçesi

10 717 Murat ÖZŞAHİN Kırg.: Kırgız Türkçesi Kum.: Kumuk Türkçesi mec.: Mecaz Moğ.: Moğolca Osm.: Osmanlı Türkçesi OTü.: Orta Türkçe Rus.: Rusça Sıf.: Sıfat ġor.: ġor Türkçesi Tuv.: Tuva Türkçesi Uyg.: Uygur Türkçesi Yak.: Yakut Türkçesi Kaynaklar (BTH) AGĠġEV, Ġ. M. vd. (1993). Başkort Télénéñ Hüzlégé I-II. Moskova: Russkiy Yazık. (KETS) Kazak Edebiy Tilinin Sözdigi -15 Tomlık. (2011). Almatı: Til Bilim Ġnstitutı. (TTAS) MAHMUTOVA, L. T. vd. ( ). Tatar Télénéñ Añlatmalı Süzlégé I-II-III. Kazan: Tatarstan Kitap NeĢriyatı. ARIKOĞLU, E. ve KUULAR, K. (2003). Tuva Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları. Derleme Sözlüğü I-X. (1965). Ankara: TDK Yayınları. ERDAL, M. (1991). Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon, Otto Harrassowıtz, Wiesbaden. GOLDEN, P. B. (2006). Türk Halkları Tarihine Giriş. Çorum: Karam Yayıncılık. GÜRSOY, N. E. ve DURANLI, E. (1999). Altayca-Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları. HAĠM, S. (2010). Farhang Moaser English-Persian Persian-English Dictionary. Tehran: Farhang Moaser Publishers. KARAAĞAÇ, G. (2012). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları. KERĠM, A. ve KERĠM, L. (1996). Türkçe Tatarca Romence Sözlük. Köstence: Editura Kriteria. KORKMAZ, Z. (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları. NADELĠAEV, V. M. vd. (1969). Old Turkic-Russian Dictionary. Leningrad. ORTONY, A. (1979). Some Psycholingustic Aspects of Metaphor. Illinois University. ÖNER, M. (2009). Kazan-Tatar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları. PAÇACIOĞLU, B. (2016). Türkçenin VIII-XVI. Yüzyıllar Arasında Sözcük Dağarcığı. Ġstanbul: Kesit Yayınları. PEKAÇAR, Ç. (2011). Kumuk Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları. RÄSÄNEN, M. (1969). Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs Der Türksprachen. Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura.

11 718 Murat ÖZŞAHİN SEVORTYAN, E. V. (1978). Etimologiçeskiy Slovar Tyurskih Yazıkov / Obşçetyurskie i mejtyurkskie osnovı na bukvu b. Nauka, Moskva. ġükun, Z. (1996). Farsça-Türkçe Lûgat I-II-III. Ankara: MEB Yayınları. TEKĠN, T. (1988). Orhon Yazıtları. Ankara: TDK Yayınları. VASĠLĠEV, Y. (1995). Türkçe-Sahaca (Yakutça) Sözlük. Ankara: TDK Yayınları. Genel Ağ Kaynakları

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(2013) 6/2,

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(2013) 6/2, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(2013) 6/2,131-138 131 Başkurt Türkçesinde Aźak Sözünün Anlamı Üzerine Murat ÖZŞAHİN Özet Dildeki zaman kavramının temelinde genel olarak mekân bilgisinin var olduğu

Detaylı

Yıl: 4, Sayı: 15, Aralık 2017, s

Yıl: 4, Sayı: 15, Aralık 2017, s Remzi ÇALIŞIR 1 TÜRKİYE VE AZERBAYCAN DA OKUTULAN 6. SINIF TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ ALINTI SÖZCÜKLERİN KÖKENLERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Özet Öğretimin temel kaynağı olan ders kitapları, eğitimin

Detaylı

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI ZORUNLU DERSLER BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL 1 YDİ 101

Detaylı

ADIN TANIMINA YENİ BİR YAKLAŞIM

ADIN TANIMINA YENİ BİR YAKLAŞIM ADIN TANIMINA YENİ BİR YAKLAŞIM ÖZET Engin YILMAZ * Bu makalede, adın anlamı tartışılmıştır. Geleneksel tanımlarda ad, somut veya soyut varlıkların karşılığıdır şeklinde bir yaklaşım vardır. Bir sözcük

Detaylı

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA Sayı : 10476336-100-E.531 29/01/2019 Konu : Ders İçerikleri-Çağdaş Türk Lehçerleri ve Edebiyatları Bölümü İLGİLİ MAKAMA Bu belge 5070 Elektronik İmza Kanununa uygun olarak imzalanmış olup, Fakültemiz Çağdaş

Detaylı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ PROGRAMI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ PROGRAMI I. SINIF / I. YARIYIL YDİ101 YDF101 Temel Yabancı Dil (İngilizce) Temel Yabancı Dil (Fransızca YDA101 Temel Yabancı Dil (Almanca) 4 0 4 4 1 ATA101 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 2 0 2 2 1 TDİ101 Türk

Detaylı

ġaġr VE YAZARLAR SÖZLÜKLERĠNDE MADDE BAġLARININ ĠÇERĠK PLANI VE CAHĠT SITKI TARANCI ÖRNEĞĠ Erdoğan BOZ ÖZET

ġaġr VE YAZARLAR SÖZLÜKLERĠNDE MADDE BAġLARININ ĠÇERĠK PLANI VE CAHĠT SITKI TARANCI ÖRNEĞĠ Erdoğan BOZ ÖZET - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p. 185-196, TURKEY ġaġr VE YAZARLAR SÖZLÜKLERĠNDE MADDE BAġLARININ ĠÇERĠK PLANI VE CAHĠT SITKI TARANCI ÖRNEĞĠ

Detaylı

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR PROGRAMI

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR PROGRAMI ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU DERSLERİ 1. YIL 2.YARIYIL 3 1 2 TDİ102 ATA102 YDİ102 YDA102 YDF102 Türk Dili II (Turkish Language II) Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi (History of the Republic of Turkey)

Detaylı

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ X 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti 2011-2012 DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" YENİ DERS PLANI** 1.YARIYIL 1.YARIYIL Birleşti ATA 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ I Z 2+0 2 X X X X ATA 101 ile ATA 102

Detaylı

ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? IS IT PARENT LANGUAGE OR OR MOTHER TONGUE?

ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? IS IT PARENT LANGUAGE OR OR MOTHER TONGUE? ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? Prof. Dr. Mukim SAĞIR ÖZET Bu makalede ana dil ve ana dili terimlerinin kullanımları üzerinde durulacaktır. Aralarında nüans olan bu iki terimin Türkçe ve Türk Dili öğretiminde

Detaylı

Dersin Kodu ve Adı Tarih Saat Yer Gözcü CLE-102 Türkiye Türkçesi Şekil Bilgisi F. ERSOY

Dersin Kodu ve Adı Tarih Saat Yer Gözcü CLE-102 Türkiye Türkçesi Şekil Bilgisi F. ERSOY 1. SINIF CLE-102 Türkiye Türkçesi Şekil Bilgisi 26.03.2018 09.00-10.30 106-107-108- G BİLGİN, B SAĞIR, E ERBEDEN, E, C EKİCİ CLE-104 Osmanlı Türkçesi Grameri II Y. KARTALLIOĞLU 27.03.2018 09.00-10.30 106-107-108-

Detaylı

PROF. DR. HÜLYA SAVRAN. hsavran@balikesir.edu.tr. 4. ÖĞRENİM DURUMU Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

PROF. DR. HÜLYA SAVRAN. hsavran@balikesir.edu.tr. 4. ÖĞRENİM DURUMU Derece Alan Üniversite Yıl Lisans PROF. DR. HÜLYA SAVRAN ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı Hülya SAVRAN İletişim Bilgileri Adres Telefon Mail Balıkesir Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Bölümü 10145 Çağış Yerleşkesi / BALIKESİR 0 266 612 10 00

Detaylı

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ TDE729 1 3 + 0 6 Sosyal bilimlerle ilişkili

Detaylı

Dr. Mikail CENGİZ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkoloji Fakültesi

Dr. Mikail CENGİZ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkoloji Fakültesi Ö Z G E Ç M İ Ş Dr. Mikail CENGİZ Adı Soyadı: Mikail CENGİZ Unvanı: Araştırma Görevlisi Dr. Yabancı Diller: İngilizce, Rusça E-posta: mikail@hacettepe.edu.tr Telefon: +90 312 780 71 49 ÖĞRENİM DURUMU:

Detaylı

DERSLER VE AKTS KREDİLERİ

DERSLER VE AKTS KREDİLERİ DERSLER VE AKTS KREDİLERİ 1. Yarıyıl Ders Listesi TDP-101 TOPLUMSAL DUYARLILIK PROJESİ I Zorunlu 1+0 1 1 YDBI-101 İNGİLİZCE Zorunlu 2+0 2 2 TDE-155 KLASİK TÜRK EDEBİYATI TEMEL BİLGİLER-I Zorunlu 2+0 2

Detaylı

Dr. Mikail CENGİZ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkoloji Fakültesi

Dr. Mikail CENGİZ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkoloji Fakültesi Ö Z G E Ç M İ Ş Dr. Mikail CENGİZ Adı Soyadı: Mikail CENGİZ Unvanı: Dr. Öğr. Üyesi Yabancı Diller: İngilizce, Rusça E-posta: mikail@hacettepe.edu.tr Telefon: +90 312 780 71 49 ÖĞRENİM DURUMU: Derece Alan

Detaylı

Dünyadaki milletlerin temel yapısını aile kurumu teşkil eder. Her aile üyesi için de farklı

Dünyadaki milletlerin temel yapısını aile kurumu teşkil eder. Her aile üyesi için de farklı TÜRKİYE NİN KOCAELİ BÖLGESİ ve KIRGIZİSTAN IN BÖLGELERİ ÖRNEĞİNDE AKRABALIK TERİMLERİNE MUKAYESELİ BİR BAKIŞ Negizbek ŞABDANALİYEV* Giriş Dünyadaki milletlerin temel yapısını aile kurumu teşkil eder. Her

Detaylı

gösteren gösterilen biçim anlam

gösteren gösterilen biçim anlam Anlam ve Kavram Her kelime bir göstergedir. Bir gösterge gösteren ve gösterilen olmak üzere iki ögeden oluşur. Gösteren, kelimenin kulakla işitilen sesi, yani kelimenin dış yapısıdır. Gösterilen ise kelimenin

Detaylı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ DERS PLANI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ DERS PLANI TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ DERS PLANI 1. SINIF - I. YARIYIL TDE 101 OSMANLI TÜRKÇESİ I 4 0 4 TDE 103 TÜRKİYE TÜRKÇESİ GRAMERİ I 2 0 2 TDE 109 ESKİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ I 2 0 2 TDE 111 YENİ TÜRK EDEBİYATINA

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR 1. Edebiyat tarihinin incelediği konuları açıklar. 2. Edebî eserlerin yazıldığı dönemi temsil eden belge olma niteliğini sorgular 3. Uygarlık tarihiyle edebiyat

Detaylı

Turkish and Kurdish influences in the Arabic Dialects of Anatolia. Otto Jastrow (Tallinn)

Turkish and Kurdish influences in the Arabic Dialects of Anatolia. Otto Jastrow (Tallinn) Türk Dilleri Araştırmaları, 21.1 (2011): 83-94 Turkish and Kurdish influences in the Arabic Dialects of Anatolia Otto Jastrow (Tallinn) Özet: Anadolu Arapçası, ayrı lehçeler (Sprachinseln) biçiminde ortaya

Detaylı

Selahittin Tolkun, Özbekçede Fiilimsiler, Dijital Sanat Yayıncılık, Kadıköy, İstanbul, 2009, s. 269.

Selahittin Tolkun, Özbekçede Fiilimsiler, Dijital Sanat Yayıncılık, Kadıköy, İstanbul, 2009, s. 269. Selahittin Tolkun, Özbekçede Fiilimsiler, Dijital Sanat Yayıncılık, Kadıköy, İstanbul, 2009, s. 269. Birçok dilde olduğu gibi Türkçede de kelimeler isim ve fiil olarak iki temel gruba ayrılır. Diğer kelime

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖNSÖZ DİL NEDİR? / İsmet EMRE 1.Dil Nedir?... 1 2.Dilin Özellikleri.... 4 3.Günlük Dil ile Edebî Dil Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar... 5 3.1. Benzerlikler... 5 3.2. Farklılıklar...

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI ANKARA ÜNİVERSİTESİ A EĞİTİMÖĞRETİM YILI: 018019 FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ADI : DİL VE TARİHCOĞRAFYA FAKÜLTESİ PROGRAM ADI : TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. SINIF / 1. YARIYIL* ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU DERSLERİ

Detaylı

OSMANİYE AĞZINDA KULLANILAN FİİLDEN AD TÜRETEN gel EKİ ÜZERİNE Yrd. Doç. Dr. Mustafa TANÇ

OSMANİYE AĞZINDA KULLANILAN FİİLDEN AD TÜRETEN gel EKİ ÜZERİNE Yrd. Doç. Dr. Mustafa TANÇ OSMANİYE AĞZINDA KULLANILAN FİİLDEN AD TÜRETEN gel EKİ ÜZERİNE Yrd. Doç. Dr. Mustafa TANÇ Özet Ağızlar bir dilin ölçünlü dilden ayrılan konuşma biçimleridir. Ölçünlü dilden farklı olarak ses bilgisi, şekil

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI Ders No : 0310460203 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

Fırat Üniversitesi İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI

Fırat Üniversitesi İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI Fırat Üniversitesi İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇTL411 Karakalpak ve Nogay Türkçesi Yarıyıl Kodu Adı T+U 7 ÇTL411 Kredi AKTS 2 2 5 Dersin Dili Türkçe Dersin Düzeyi Fakülte Dersin Staj Durumu Yok

Detaylı

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 EDEBİYAT TARİHİ / TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ ÖLÇÜTLER 1.Edebiyat tarihinin uygarlık tarihi içindeki yerini.edebiyat tarihinin

Detaylı

YENGEÇ SÖZCÜĞÜNÜN ETİMOLOJİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Süleyman Kaan YALÇIN *

YENGEÇ SÖZCÜĞÜNÜN ETİMOLOJİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Süleyman Kaan YALÇIN * Tarih Okulu Dergisi (TOD) Journal of History School (JOHS) Ağustos 2018 Agust 2018 Yıl 11, Sayı XXXV, ss. 396-405. Year 11, Issue XXXV, pp. 396-405. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/joh1384 Geliş Tarihi:

Detaylı

Adjectives in Turkish Language. . Abstract

Adjectives in Turkish Language. . Abstract [433] Adjectives in Turkish Language Abstract Adjectives in Turkish Language come before the nouns An adjective is known by the word which explains the meanings of nouns, its characteristics and things

Detaylı

ESKİ TÜKÇEDEKİ YAÑŞA- FİİLİNİN YAŞADIĞI BİR ÖRNEK: YENÇELEŞMEK

ESKİ TÜKÇEDEKİ YAÑŞA- FİİLİNİN YAŞADIĞI BİR ÖRNEK: YENÇELEŞMEK ESKİ TÜKÇEDEKİ YAÑŞA- FİİLİNİN YAŞADIĞI BİR ÖRNEK: YENÇELEŞMEK Dilek HERKMEN ÖZET Halk ağzından derlenen yençeleş- fiili mevcut kaynaklarda farklı şekiller ile yer almaktadır. Ses değişikliğine uğrayan

Detaylı

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ BAHAR YARIYILI DERS PROGRAMI

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ BAHAR YARIYILI DERS PROGRAMI 2015 2016 BAHAR YARIYILI PROGRAMI GÜNÜN AKIŞI 1. SINIF 2. SINIF 3. SINIF 4. SINIF GÜN KODU ADI VE KODU ADI VE KODU ADI VE KODU ADI VE ÇTL 227 Türkmen Türkçesi 10.20-11.05 3 ÇTL 130 Türkiye Türkçesi ÇTL

Detaylı

ÜNİTE TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ

ÜNİTE TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ HEDEFLER İÇİNDEKİLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ Türk Dilinin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Dilinin Gelişmesi ve Tarihî Devreleri TÜRK DİLİ - I Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Türk dilinin dünya dilleri

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. : Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. : :

ÖZGEÇMİŞ. : Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. : : ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Feridun TEKİN Adres Telefon E-posta : Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü : 310 54 84 : feridun.tekin@giresun.edu.tr 2. Doğum Tarihi : 30.05. 1964 3. Unvanı :

Detaylı

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ KATALOĞU

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ KATALOĞU ANABİLİM DALI 201-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ KATALOĞU ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU DERSLERİ I.SINIF/II.YARIYIL in ön koşulu var mı? *** in önceki eğitim programında eşdeğer bir dersi var mı?

Detaylı

Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI

Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı TDE 601 Divan Şiiri

Detaylı

TÜRK DĠLĠ VE EDEBĠYATI BÖLÜMÜ GÜZ DÖNEMĠ DERS PROGRAMI

TÜRK DĠLĠ VE EDEBĠYATI BÖLÜMÜ GÜZ DÖNEMĠ DERS PROGRAMI TÜRK DĠLĠ VE EDEBĠYAT BÖLÜMÜ 2018-2019 GÜZ DÖNEMĠ DERS PROGRAM DERS SAATĠ DERSHANE 101 DERSHANE 102 DERSHANE 1103 DERSHANE ARġV TOPLANT ODAS ÖĞRETĠM ÜYESĠ ODAS Bilgisayar 1-2 (Lab.1) P 08.30 A 09.20 Z

Detaylı

2. Yıl / III. Dönem (Second Year Third Semester)

2. Yıl / III. Dönem (Second Year Third Semester) 1. Yıl / I. Dönem (First Year First Semester) TDE101 Osmanlı Türkçesi I (Ottoman Turkish I) 4 1 7 Tr AZ TDE103 Türkiye Türkçesi I: Ses Bilgisi (Turkish Language: Phonology) 3 0 5 Tr AZ TDE157 Türk Edebiyatı:

Detaylı

TÜRK DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİNDE ÜNLÜLERİN SINIFLANDIRILMASINA YÖNELİK ELEŞTİREL BİR DEĞERLENDİRME. 2. Araştırmanın Kapsamı ve Kaynakları

TÜRK DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİNDE ÜNLÜLERİN SINIFLANDIRILMASINA YÖNELİK ELEŞTİREL BİR DEĞERLENDİRME. 2. Araştırmanın Kapsamı ve Kaynakları TÜRK DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİNDE ÜNLÜLERİN SINIFLANDIRILMASINA YÖNELİK ELEŞTİREL BİR DEĞERLENDİRME 1. Araştırmanın Amacı Mustafa Altun Sakarya Üniversitesi maltun@sakarya.edu.tr Araştırmada, akademik dil bilgisi

Detaylı

BURSA GÖÇMEN AĞIZLARI FİİL İŞLETİMİNDE ŞİMDİKİ ZAMAN Şükrü BAŞTÜRK * Mustafa ULUOCAK ** Erol OGUR *** Süleyman EROĞLU **** Hatice ŞAHİN ***** ÖZET

BURSA GÖÇMEN AĞIZLARI FİİL İŞLETİMİNDE ŞİMDİKİ ZAMAN Şükrü BAŞTÜRK * Mustafa ULUOCAK ** Erol OGUR *** Süleyman EROĞLU **** Hatice ŞAHİN ***** ÖZET YAZ SUMMER 2013 SAYI NUMBER 6 SAYFA PAGE 7-13 BURSA GÖÇMEN AĞIZLARI FİİL İŞLETİMİNDE ŞİMDİKİ ZAMAN Şükrü BAŞTÜRK * Mustafa ULUOCAK ** Erol OGUR *** Süleyman EROĞLU **** Hatice ŞAHİN ***** ÖZET Anadolu'da

Detaylı

Doç.Dr. ENGİN ÇETİN ÖZGEÇMİŞ DOSYASI

Doç.Dr. ENGİN ÇETİN ÖZGEÇMİŞ DOSYASI Doç.Dr. ENGİN ÇETİN ÖZGEÇMİŞ DOSYASI KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Yılı : Doğum Yeri : Sabit Telefon : Faks : E-Posta Adresi : Web Adresi : Posta Adresi : 1977 DÖRTYOL T: 32233860842443 3223387528 F: ecetin@cu.edu.tr

Detaylı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ BAHAR DÖNEMİ DERS PROGRAMI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ BAHAR DÖNEMİ DERS PROGRAMI TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ 2018-2019 BAHAR DÖNEMİ DERS PROGRAMI DERS SAATİ DERSHANE 101 DERSHANE 102 DERSHANE 1103 DERSHANE ARŞIV TOPLANTI ODASI ÖĞRETİM ÜYESİ ODASI Bilgisayar 1-2 (Lab.1) P 08.30 A

Detaylı

TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2014 Yıl:2, Sayı:3 Sayfa:1-5 ISSN: 2147-8872

TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2014 Yıl:2, Sayı:3 Sayfa:1-5 ISSN: 2147-8872 TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2014 Yıl:2, Sayı:3 Sayfa:1-5 ISSN: 2147-8872 TÜRKÇEDE ALIŞMAK ANLAMLI KELİMELER YAPILARI VE ANLAM İLKİŞKİLERİ Vahit Türk * ÖZET Türkçenin eklemeli

Detaylı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ FİNAL PROGRAM VE GÖZETMENLİKLERİ 26.12.2015 CUMARTESİ

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ FİNAL PROGRAM VE GÖZETMENLİKLERİ 26.12.2015 CUMARTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ FİNAL PROGRAM VE GÖZETMENLİKLERİ 26.12.2015 CUMARTESİ Sınıf Saat Dersin Kodu ve Adı: L U Öğretim Üyesi/Elemanı 1 09:00-10:00 YDL185 - Yabancı Dil (İngilizce) (N.Ö.) 58 - Okt.

Detaylı

DÜNYA DİLLERİNDE GÜNEŞ ÇİÇEĞİ OLARAK ADLANDIRILAN BİTKİ TÜRKÇEDE NEDEN AYÇİÇEĞİ?

DÜNYA DİLLERİNDE GÜNEŞ ÇİÇEĞİ OLARAK ADLANDIRILAN BİTKİ TÜRKÇEDE NEDEN AYÇİÇEĞİ? DÜNYA DİLLERİNDE GÜNEŞ ÇİÇEĞİ OLARAK ADLANDIRILAN BİTKİ TÜRKÇEDE NEDEN AYÇİÇEĞİ? Yrd. Doç. Dr. Yusuf ÖZÇOBAN * ÖZ: Bu çalışmada, halk arasında genellikle günün her vakti güneşi takip eden, ona yüzünü dönen

Detaylı

ORTA DOĞU VE KAFKASYA UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ORTA DOĞU VE KAFKASYA UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Merkez Müdürünün Mesajı Orta Doğu ve Kafkasya Uygulama ve Araştırma Merkezi bağlı bulunduğu İstanbul Aydın Üniversitesi ve içinde bulunduğu ülke olan Türkiye Cumhuriyeti ile Orta Doğu ve Kafkasya ülkeleri

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Şefik Şenlik TDE103 Türkiye Türkçesi I: Ses Bilgisi (Turkish Language: Phonology) 3 0 3 5 Tr AZ 40 5

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Şefik Şenlik TDE103 Türkiye Türkçesi I: Ses Bilgisi (Turkish Language: Phonology) 3 0 3 5 Tr AZ 40 5 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI MÜFREDAT 1.yıl / I. Dönem (First Year First Semester) TDE101 Osmanlı Türkçesi I (Ottoman Turkish I) 4 1 5 7 Tr AZ 40 5 TDE103 Türkiye Türkçesi I: Ses Bilgisi (Turkish Language: Phonology)

Detaylı

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TARİH İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN YAPILARIN SÖZ DİZİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ *

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TARİH İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN YAPILARIN SÖZ DİZİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ * TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TARİH İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN YAPILARIN SÖZ DİZİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ * EXAMINATION OF THE WORDS DESCRIBING DATE IN TERMS OF SYNTAX IN TURKEY TURKISH Sedat BALYEMEZ ** Özet:

Detaylı

Makbul Re y Tefsirinin Yöneldiği Farklı Alanlar. The Different Fields Twords That The Commentary By Judgement Has Gone

Makbul Re y Tefsirinin Yöneldiği Farklı Alanlar. The Different Fields Twords That The Commentary By Judgement Has Gone Ahmet ALABALIK *1 Özet Bilindiği üzere re y tefsiri makbul ve merdut olmak üzere iki kısma ayrılır. Bu makalede makbul olan re y tefsirlerindeki farklı yönelişleri ele aldık. Nitekim re y tefsiri denildiğinde

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ Doç. Dr. BÜLENT ÖZKAN

ÖZGEÇMİŞ Doç. Dr. BÜLENT ÖZKAN ÖZGEÇMİŞ Doç. Dr. BÜLENT ÖZKAN TC Kimlik No / Pasaport No: 18773153342 Doğum Yılı: 1977 Yazışma Adresi : Telefon : e posta : MERSİN ÜNİVERSİTESİ, EĞİTİM FAKÜLTESİ, BÖLÜMÜ, YENİŞEHİR KAMPUSU/MERSİN Mersin/Türkiye

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ : 05306010760. : cuneyt.akin@hotmail.com

ÖZGEÇMİŞ : 05306010760. : cuneyt.akin@hotmail.com ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Cüneyt Akın İletişim Bilgileri Adres : DUMLUPINAR M. MURAT ÇELEBİ C. AYDINALP APT. BİNA NO: 32 K: 4 DAİRE NO: 11 Telefon Mail : 05306010760 : cuneyt.akin@hotmail.com 2. Doğum Tarihi

Detaylı

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir.

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 1. SINIF GÜZ YARII I.YARI KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ İKİLİ ÖĞRETİM

Detaylı

(TÜRKÇE) I. (Ana sayfada görünecektir.)

(TÜRKÇE) I. (Ana sayfada görünecektir.) (TÜRKÇE) I. (Ana sayfada görünecektir.) Adı Soyadı (Unvanı) Akartürk Karahan (Yrd.Doç.Dr.) Doktora: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009 E-posta: (kurum/özel) akartrk@yahoo.com Web sayfası

Detaylı

Karahan, Saim Osman (2011), Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü (1-2-3), Köstence-Romanya, 1682 s., ISBN: 978-606-598-188-1

Karahan, Saim Osman (2011), Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü (1-2-3), Köstence-Romanya, 1682 s., ISBN: 978-606-598-188-1 Dil Araştırmaları Sayı: 13 Güz 2013, 210-214 ss. Karahan, Saim Osman (2011), Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü (1-2-3), Köstence-Romanya, 1682 s., ISBN: 978-606-598-188-1 Işılay Işıktaş Sava * 1 Romanya

Detaylı

Metin Edebi Metin nedir?

Metin Edebi Metin nedir? Metin Nedir? Metin, belirli bir iletişim bağlamında, bir ya da birden çok kişi tarafından sözlü ya da yazılı olarak üretilen anlamlı bir yapıdır. Metin çok farklı düzeylerde dille iletişimde bulunmak amacıyla

Detaylı

3. Yarıyıl. 4. Yarıyıl. Eski Türk Edebiyatı Programı Ders Listesi KODU DERSİN ADI Z/S T P K AKTS TDE ÖZEL KONULAR Z

3. Yarıyıl. 4. Yarıyıl. Eski Türk Edebiyatı Programı Ders Listesi KODU DERSİN ADI Z/S T P K AKTS TDE ÖZEL KONULAR Z 3. Yarıyıl Eski Türk Edebiyatı Programı Ders Listesi TDE600-01 ÖZEL KONULAR Z 4 0 0 30 Zorunlu Olarak Alınması Gereken AKTS Toplamı 4 0 0 30 Seçmeli Olarak Alınması Gereken AKTS Toplamı 0 3. Yarıyılda

Detaylı

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI

RUS DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI 01-015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI I.SINIF I. YARIYIL Uygulama ve Laboratuvar 1 YDİ101 YDA101 YDF101 GUS101 GUS103 BED101 HYK101 Temel Yabancı Dil İngilizce Temel Yabancı Dil Almanca Temel Yabancı

Detaylı

PROF. DR. AHMET BURAN IN TÜRKLÜK BİLİMİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ ADLI ESERİ ÜZERİNE

PROF. DR. AHMET BURAN IN TÜRKLÜK BİLİMİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ ADLI ESERİ ÜZERİNE A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 55, ERZURUM 2016, 629-635 PROF. DR. AHMET BURAN IN TÜRKLÜK BİLİMİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ ADLI ESERİ ÜZERİNE Semra ALYILMAZ 1. Prof. Dr. Ahmet BURAN ın Öz

Detaylı

ÇUVAŞÇA VARAK / ORTAK TÜRKÇE ÖZEK SÖZCÜĞÜ ÜZERİNE. Özet

ÇUVAŞÇA VARAK / ORTAK TÜRKÇE ÖZEK SÖZCÜĞÜ ÜZERİNE. Özet ÇUVAŞÇA VARAK / ORTAK TÜRKÇE ÖZEK SÖZCÜĞÜ ÜZERİNE Özet Mustafa Levent YENER Çağdaş Türk dillerinde vadi, dar geçit anlamlarında kullanılan özen ve özek olmak üzere iki sözcük bulunur. Özen sözcüğü yaygın

Detaylı

Türkiye Türkçesindeki Farsça Sözcükler ve Kullanım Şekilleri

Türkiye Türkçesindeki Farsça Sözcükler ve Kullanım Şekilleri Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009 13 (1): 131-142 Türkiye Türkçesindeki Farsça Sözcükler ve Kullanım Şekilleri Halit DURSUNOĞLU (*) Özet: Türkiye Türkçesinin en kapsamlı sözlüklerinden

Detaylı

SIRSIKLAM, SIRILSIKLAM KELİMELERİ ÜZERİNE

SIRSIKLAM, SIRILSIKLAM KELİMELERİ ÜZERİNE The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Volume 5 Issue 2, p. 369-378, July 2012 SIRSIKLAM, SIRILSIKLAM KELİMELERİ ÜZERİNE ABOUT SIRSIKLAM, SIRILSIKLAM WORDS

Detaylı

TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER DİL AİLELERİ, DİL GRUPLARI, DİL TÜRLERİ. Dil Aileleri Dil Grupları Dil Türleri

TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER DİL AİLELERİ, DİL GRUPLARI, DİL TÜRLERİ. Dil Aileleri Dil Grupları Dil Türleri HEDEFLER İÇİNDEKİLER DİL AİLELERİ, DİL GRUPLARI, DİL TÜRLERİ Dil Aileleri Dil Grupları Dil Türleri TÜRK DİLİ - I Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Dil ailelerini açıklayabilecek, Lehçe, ağız, şive gibi dil

Detaylı

ZfWT Vol. 5, No. 2 (2013)

ZfWT Vol. 5, No. 2 (2013) ESKİ VE ORTA TÜRKÇE KELİMELERİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER SOME THOUGHTS ABOUT THE RECONSTRUCTION OF THE OLD AND THE MEDİEVAL TURKIC WORDS Ertan BESLİ Özet: Bu araştırmanın konusu Eski

Detaylı

SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME

SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME T.C. FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME Khalid Khater Mohemed Ali 130101036 TEZ DANIŞMANI Prof.

Detaylı

BALTA KELİMESİNİN KÖKENİNE DAİR

BALTA KELİMESİNİN KÖKENİNE DAİR BALTA KELİMESİNİN KÖKENİNE DAİR Ahmet Karadoğan Özet Türkçede kökeni izah edilemeyen kelimelerden biri de balta kelimesidir. Bu kelime etimoloji sözlüklerinde ya izah edilmemekte ya da bir yabancı dilden

Detaylı

THE IMPORTANCE OF TERMS IN SCIENCE AND THE TERM KÜÇÜREK ÖYKÜ

THE IMPORTANCE OF TERMS IN SCIENCE AND THE TERM KÜÇÜREK ÖYKÜ - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, Fall 2012, p. 21-25, ANKARA-TURKEY BİLİM ALANLARINDA TERİMLERİN ÖNEMİ VE KÜÇÜREK ÖYKÜ TERİMİ Ahmet

Detaylı

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TDE 515 CUMHURİYET DÖNEMİ HİKAYE VE ROMANI Yarıyıl Kodu Adı T+U 1 TDE 515 Öğrenim Türü Örgün Öğretim Dersin Dili Türkçe Dersin Düzeyi Yüksek Lisans

Detaylı

1. Yarıyıl. Türk Dili ve Edebiyatı Programı Ders Listesi KODU DERSİN ADI Z/S T P K AKTS İNG127 TEMEL İNGİLİZCE I Z

1. Yarıyıl. Türk Dili ve Edebiyatı Programı Ders Listesi KODU DERSİN ADI Z/S T P K AKTS İNG127 TEMEL İNGİLİZCE I Z 1. Yarıyıl Türk Dili ve Edebiyatı Programı Ders Listesi KODU DERSİN ADI Z/S T P K AKTS İNG127 TEMEL İNGİLİZCE I Z 2 2 3 3 TDE111 TÜRKİYE TÜRKÇESİ I Z 3 0 3 4 TDE113 TÜRKÇE KOMPOZİSYON I Z 2 0 2 3 TDE115

Detaylı

Dil olgusu :DEĞİŞMEYENLER Dil dışı olgu : DEĞİŞENLER ARABA. Aynı değişimi soyut olarak şöyle formülleştirebiliriz:

Dil olgusu :DEĞİŞMEYENLER Dil dışı olgu : DEĞİŞENLER ARABA. Aynı değişimi soyut olarak şöyle formülleştirebiliriz: A N L A M D E Ğ İ Ş M E L E R İ Bu yazıda yeni şeyler bulacağınızı düşünüyoruz! Prof. Dr. Rıza Filizok Anlam bilimci G. Stern, kelimelerdeki anlam değişmelerini sebeplerine ve görevlerine göre şöyle snıflandırır:

Detaylı

1 9 1 4 1 0 1 6 1 9 1 1-2012

1 9 1 4 1 0 1 6 1 9 1 1-2012 1 3 1 4 1 9 1 1 1 2 1 9 1 4 1 1 1 2 1 9 1 7 1 4 1 9 1 4 1 7 1 1 1 8 1 9 1 0 1 4 1 9 1 7 1 1 1 7 1 9 1 8 1 7 1 8 1 2 1 9 1 9 1 8 1 2 1 9 1 0 1 2 1 4 1 1 1 6 1 1 1 9 1 9 1 8 1 8 1 8 1 1 1 9 1 8 1 7 1 9 1

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 2 EDEBİ BİLGİLER (ŞİİR BİLGİSİ) 1. İncelediği şiirden hareketle metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti 2. Şiirin yapısını çözümler. 3. Şiirin

Detaylı

KUZEY GRUBU TÜRK LEHÇELERİNDEKİ EDATLAR ÜZERİNE YAPILAN KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA

KUZEY GRUBU TÜRK LEHÇELERİNDEKİ EDATLAR ÜZERİNE YAPILAN KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA KUZEY GRUBU TÜRK LEHÇELERİNDEKİ EDATLAR ÜZERİNE YAPILAN KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA (Yrd. Doç. Dr. Ercan Alkaya, Kuzey Grubu Türk Lehçelerinde Edatlar, Manas Yayıncılık, Elazığ 2007, 759 s.) Murat ŞENGÜL*1 Fırat

Detaylı

Gencmevtoo Sözlük. Gencmevtoo Terimler Sözlüğü

Gencmevtoo Sözlük. Gencmevtoo Terimler Sözlüğü Gencmevtoo Sözlük Gencmevtoo Terimler Sözlüğü Önsöz Bu sözlük, Gencmevtoo Okyanusu sitesinde, ürün ve hizmetlerinde kullanılan önemli terim ve sözcüklerin açıklamalarını barındırmaktadır. Kaynak olarak

Detaylı

II.Ünite: KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI)

II.Ünite: KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI) II.Ünite: KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI) A. KAVRAM, TERİM - Kavramlar Arası İlişkiler - İçlem - kaplam ilişkisi - Beş tümel - Tanım B. ÖNERMELER - Önermeler Arası İlişkiler C. ÇIKARIM Ve Türleri - Kıyas

Detaylı

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Güvenevler Mahallesi Cinnah Caddesi No:16/A 06690 Çankaya-ANKARA

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Güvenevler Mahallesi Cinnah Caddesi No:16/A 06690 Çankaya-ANKARA ÖZGEÇMİŞ (TÜRKÇE) I. (Ana sayfada görünecektir.) Adı Soyadı (Unvanı) Hülya Gökçe (Yrd. Doç. Dr) Doktora Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008 E-posta:(kurum/özel) hgokce@ybu.edu.tr; hulyagokce06@gmail.com

Detaylı

BÖLÜM I. 1.1.GİRİŞ. ĠĢitileni almak ve saklamak ya da iģitileni anlamak amacıyla dikkat harcamak (Sever, 2000:11).

BÖLÜM I. 1.1.GİRİŞ. ĠĢitileni almak ve saklamak ya da iģitileni anlamak amacıyla dikkat harcamak (Sever, 2000:11). BÖLÜM I. 1.1.GİRİŞ Ġnsanlar sosyal varlıklardır. Birbirleriyle ve diğer canlılarla sürekli etkileģim içerisinde bulunurlar ve kendilerini buna mecbur hissederler. EtkileĢim kurmak için insanlar çeģitli

Detaylı

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak

Detaylı

TÜRKİYE DE ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ İLE İLGİLİ SÖZLÜK ÇALIŞMALARI VE YENİ UYGUR TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ ÜZERİNE

TÜRKİYE DE ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ İLE İLGİLİ SÖZLÜK ÇALIŞMALARI VE YENİ UYGUR TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ ÜZERİNE TÜRKİYE DE ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ İLE İLGİLİ SÖZLÜK ÇALIŞMALARI VE YENİ UYGUR TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ ÜZERİNE Hikmet KORAŞ ÖZET Hüseyin Kazım Kadrinin Türk Lügati ni bir tarafa bırakırsak, Türkiye Türkolojisinde

Detaylı

Türkçe Tez Yazım Klavuzu

Türkçe Tez Yazım Klavuzu Türkçe Tez Yazım Klavuzu Başlık: 18 pt, Times New Roman, Kalın, Satır Aralığı Tek, Tezin Sayfa Düzeni: Boyut: A4 Kenar Boşlukları: Üst: 2.5 cm. Alt: 2.5 cm. Sağ: 2.5 cm. Sol: 4 cm. Adı Soyadı Ad-Soyad:

Detaylı

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 435

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 435 TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 435 Doç. Dr. Fatih Kirişçioğlu, Saha Türklerinin Atasözleri /İnceleme-Metin, Nobel Yayınları, Ankara 2007, 150 s. Proverbs of Sakha Turkish Mehmet YASTI 1 ÖZET Türkiye de

Detaylı

Kazan Tatar Türkçesi Deyimlerinde Arap Harflerinin Kullanımı

Kazan Tatar Türkçesi Deyimlerinde Arap Harflerinin Kullanımı TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 33 Kazan Tatar Türkçesi Deyimlerinde Arap Harflerinin Kullanımı The Use of Arabic Letters in Kazan Tatar Turkic Idioms Tuğba AKTAŞ ÖZET Türkler geçmişten günümüze Köktürk,

Detaylı

TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE BALKAN AĞIZLARINDA. KAÇAN SORU SÖZCÜĞÜ * Yeter TORUN *

TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE BALKAN AĞIZLARINDA. KAÇAN SORU SÖZCÜĞÜ * Yeter TORUN * KAÇAN SORU SÖZCÜĞÜ * Yeter TORUN * SAYFA PAGE 47-53 TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE BALKAN AĞIZLARINDA ÖZET Kaçan soru sözcüğü Türkiye Türkçesi ağızlarında farklı fonetik şekillerde yer alan sözlerden biridir. Türkiye

Detaylı

Karahanlı Eserlerindeki Söz Varlığı Hakkında

Karahanlı Eserlerindeki Söz Varlığı Hakkında Akademik İncelemeler Cilt:3 Sayı:1 Yıl:2008 Karahanlı Eserlerindeki Söz Varlığı Hakkında Emek Üşenmez 1 fahemek@gmail.com ÖZET Karahanlı Türkçesi Türk dilinin önemli devrelerinden birisini oluşturmaktadır.

Detaylı

9. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

9. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM Ay Hafta Ders Saati KONULAR KAZANIMLAR 1 3 İnsan, Doğa ve Çevre A.9.1. Doğa ve insan etkileģimini anlamlandırır. A.9.2. Doğa ve insan etkileģimini ortaya koymada coğrafyanın rolünü algılar.

Detaylı

Danışman: Prof. Dr. H.Ömer KARPUZ

Danışman: Prof. Dr. H.Ömer KARPUZ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Ahmet AKÇATAŞ Doğum Tarihi: 22 Şubat 1970 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edeb. Öğr. Selçuk Üniversitesi 1992 Y.

Detaylı

ÖZEL ANTALYA ANADOLU HASTANELERİ GRUBU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI DR.AHMET CÖMERT

ÖZEL ANTALYA ANADOLU HASTANELERİ GRUBU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI DR.AHMET CÖMERT ÖZEL ANTALYA ANADOLU HASTANELERİ GRUBU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI DR.AHMET CÖMERT 1 ĠLETĠġĠM İki ya da daha fazla kiģinin düģünce ve fikir alıģveriģidir KonuĢma, hareket yada mimikler ile gerçekleģir. Bizim

Detaylı

U.D.E.K. Üniversite Düzeyinde Etkisi. M Hëna e Plotë Bedër Universitesi. ÖZET

U.D.E.K. Üniversite Düzeyinde Etkisi. M Hëna e Plotë Bedër Universitesi. ÖZET U.D.E.K Üniversite Düzeyinde Etkisi M Hëna e Plotë Bedër Universitesi mehmetarslantas1907@hotmail.com ÖZET Türk dizilerine ilginin far Buna paralel olarak duyan genç izleyiciler Arnavutça- ABSTRACT The

Detaylı

Kur an da Geçen zevc ve imrae Kelimeleri Üzerine

Kur an da Geçen zevc ve imrae Kelimeleri Üzerine 2010 Yılı İtibarıyla Höşöö Tsaídam Bölgesi ve Orhun Vadisi Dil Araştırmaları... Sayı: 15 Güz 2014, 121-159 Dîvânü ss. Lügati t-türk te Geçen Her Kelime Türkçe Kökenli midir? Kur an da Geçen zevc ve imrae

Detaylı

6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA. ADAM ÇALIġTIRANIN SORUMLULUĞU. Av. Mustafa Özgür KIRDAR ERYĠĞĠT HUKUK BÜROSU / ANKARA

6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA. ADAM ÇALIġTIRANIN SORUMLULUĞU. Av. Mustafa Özgür KIRDAR ERYĠĞĠT HUKUK BÜROSU / ANKARA 6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA ADAM ÇALIġTIRANIN SORUMLULUĞU Av. Mustafa Özgür KIRDAR ERYĠĞĠT HUKUK BÜROSU / ANKARA 14.09.2017 1-Genel Olarak Borçlar Kanunu nda kusursuz sorumluluk halleri, kusursuz

Detaylı

KIŞ WINTER 2011 SAYI NUMBER 3 SAYFA PAGE ÖZET

KIŞ WINTER 2011 SAYI NUMBER 3 SAYFA PAGE ÖZET KIŞ WINTER 2011 SAYI NUMBER 3 SAYFA PAGE 53-58 BETER SÖZCÜĞÜNÜN FARKLI BİR KULLANIMI Gülsel SEV * ÖZET Zarfların çeşitlerinden biri olan azlık çokluk zarfları, bir sıfatta, bir zarfta, bir oluş veya kılışta

Detaylı

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR 1. İletişim 2. İnsan, İletişim ve Dil 3. Dil Kültür İlişkisi DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ 1. Dillerin Sınıflandırılması

Detaylı

Tezkire-i Şeyh Safî (İnceleme-Metin-Dizin) Cilt I

Tezkire-i Şeyh Safî (İnceleme-Metin-Dizin) Cilt I Tezkire-i Şeyh Safî (İnceleme-Metin-Dizin) Cilt I Yazar Feyza Tokat ISBN: Takım Numarası: 978-605-9247-50-4 (Tk) Cilt I: 978-605-9247-51-1 (1.c) 1. Baskı Nisan, 2017 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No:

Detaylı

ARAP DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI

ARAP DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI 1. SINIF/ 1. YARIYIL YDI101 YDA101 Temel Yabancı Dil (İngilizce) ( Basic Foreign Language (English) ) Temel Yabancı Dil (Almanca) ( Basic Foreign Language (German) ) 4 0 4 4 1 1 YDF101 Temel Yabancı Dil

Detaylı

GÜZ DÖNEMİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ 1. SINIF FİNAL PROGRAMI

GÜZ DÖNEMİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ 1. SINIF FİNAL PROGRAMI 2016-2017 GÜZ DÖNEMİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ 1. SINIF FİNAL PROGRAMI Klasik Türk Edebiyatı Temel Bilgiler I Yeni Türk Edebiyatına Giriş I Temel Bilgisayar Tek. Kul. 26.12.2016 11.00 28.12.2016 11.00

Detaylı

SÖZCÜKTE ANLAM (MECAZ-SOYUT- SOMUT)

SÖZCÜKTE ANLAM (MECAZ-SOYUT- SOMUT) SÖZCÜKTE ANLAM (MECAZ-SOYUT- SOMUT) HAZIRLAYAN: MERYEM KAYA İlköğretim 6.sınıf öğrencilerine yönelik bir çalışma. NURAY GEDİK BİLGİSAYAR 1 DERSİ 07.12.2012 İÇİNDEKİLER KONU SAYFA NUMARASI Sözcükte Anlam

Detaylı

TÜRKÇENĐN ÖĞRETĐMĐNDE ÜNSÜZLERĐN SINIFLANDIRILMASI ÖZET ABSTRACT

TÜRKÇENĐN ÖĞRETĐMĐNDE ÜNSÜZLERĐN SINIFLANDIRILMASI ÖZET ABSTRACT Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Bahar 2002 Sayı 8 TÜRKÇENĐN ÖĞRETĐMĐNDE ÜNSÜZLERĐN SINIFLANDIRILMASI ÖZET M. Volkan COŞKUN ** Makalede, tonlu ve tonsuz ünsüzlerin oluşum safhaları anlatılmış olup, ünsüzlerin

Detaylı

NER TERİMİNDEN HAREKETLE TÜRK MİTOLOJİK DEĞERLERİNİN SÜNNET TÖRENLERİNE ETKİSİ THE EFFECT OF TURKISH MYTHOLOGICAL VALUES TO

NER TERİMİNDEN HAREKETLE TÜRK MİTOLOJİK DEĞERLERİNİN SÜNNET TÖRENLERİNE ETKİSİ THE EFFECT OF TURKISH MYTHOLOGICAL VALUES TO Cilt:3 Sayı:4 Şubat 2013 Issn: 2147-5210 www.thestudiesofottomandomain.com NER TERİMİNDEN HAREKETLE TÜRK MİTOLOJİK DEĞERLERİNİN SÜNNET TÖRENLERİNE ETKİSİ THE EFFECT OF TURKISH MYTHOLOGICAL VALUES TO THE

Detaylı

A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 49, ERZURUM 2013, 67-72

A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 49, ERZURUM 2013, 67-72 A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 49, ERZURUM 2013, 67-72 ŞEYYÂD HAMZA NIN YÛSUF U ZELİHÂ SINDA YANLIŞ ALGILANAN BİR KELİME ÜZERİNE In The Şeyyâd Hamza s Yûsuf u Zelihâ Incorrectly

Detaylı

Öğretim Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Milena Yordanova

Öğretim Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Milena Yordanova Öğretim Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Milena Yordanova AKTS: 13+8* Dersin Adı: Uygulamalı Türk Dili 1 yordanova_milena@yahoo.com Dersin Yılı: 1 Dersin Yarıyılı: 1 (kış dönemi) En az Orta seviyede (Avrupa

Detaylı

Fen - Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

Fen - Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü http://ogr.kocaeli.edu.tr/koubs/bologna/genel/listesi_prn.cfm?ed... 1 / 7 22.05.2018 15:55 Fen - Edebiyat Fakültesi Türk ve Edebiyatı Bölümü Adı 2017/2018 Listesi 1. YARIYIL TLU Atatürk İlkeleri ve İnkılap

Detaylı