DİVAN EDEBİYATI. Divan edebiyatı, Türklerin, on üç ve on dokuz yüzyıllar arasında Anadolu da

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DİVAN EDEBİYATI. Divan edebiyatı, Türklerin, on üç ve on dokuz yüzyıllar arasında Anadolu da"

Transkript

1 DİVAN EDEBİYATI GENEL ÖZELLİKLERİ Divan edebiyatı, Türklerin, on üç ve on dokuz yüzyıllar arasında Anadolu da oluşturdukları, temelinde İslam dininin bulunduğu Türk, Arap ve İran edebiyatlarının karışımı, ortak kültürün ürünü olan bir edebiyattır. Nazım birimi genellikle beyittir Bu edebiyatta cümle beyitte tamamlanır. Buna da parça güzelliği denir. Aruz ölçüsü kullanılır. Az da olsa hece de kullanılmıştır. Dili Arapça, Farsça ve Türkçe karışımı olan Osmanlıcadır. Şiirlerde genellikle tam ve zengin uyak kullanılmıştır. Şiirlerin konuyu içeren başlıkları olmadığı için şiirler nazım biçimlerine göre ya da rediflerine göre adlandırılmışlardır. Duygu ve düşünceler değişmez sözlerle (Mazmun) anlatılır. Anlatılan şey değil, anlatış biçimi ön plandadır. Soyut bir edebiyattır. İnsan ve doğa gerçekte olduğundan farklı ele alınmıştır. Aydın zümrenin edebiyatıdır. Medrese kültürü hâkimdir. Genellikle saraya ve çevresine seslenir. Sanatlara bolca yer verilmiş, sanat yapmak amaç durumuna gelmiştir. Ulusal bir edebiyat olmayıp dinin etkisiyle şekillenmiştir. Arap ve İran edebiyatının etkisi çok fazladır. Şiirlerde daha çok aşk, sevgili, içki, din ve kadercilik gibi konular işlenmiştir. Şiir ön planda tutulmuş, düz yazıya az yer verilmiştir. Nesir alanında tezkireler (biyografi), münşeatlar (mektuplar), tarihler, dini metinler ve nasihatnamelere de rastlanmaktadır. Bunlarda da sanat yapma amacı ön plandadır. 1

2 Divan edebiyatına Yüksek Zümre Edebiyatı, Havas Edebiyatı, Klasik Türk Edebiyatı gibi isimler de verilir. Fakat şiirler Divan denen kitapta toplandığı için daha yaygın olan ismi divan edebiyatıdır. Divan edebiyatının kaynakları din, tasavvuf, Kur an, hadis, peygamber hikâyeleri, evliya menkıbeleri, İran ve İslam mitolojisidir. Şiirlerin kişi ve toplum yaşayışı ile ilgili gerçeklere, doğaya ilgileri azdır. Divan şiirinde aşk ön plandadır. Ama bu aşk hem dünyevi hem de tasavvufidir. Sanat sanat içindir. A-) DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ BEYİTLERLE KURULAN NAZIM BİÇİMLERİ 1-) GAZEL Divan şiirinde en çok kullanılan nazım şeklidir. Aşk, sevgi, güzellik ve içki konularını işleyen şiirlerdir. Lirik bir nazım biçimidir beyit arasındadır Kafiye düzeni: aa ba ca da ea Beyitler arasında genellikle konu bütünlüğü olmaz. Divan edebiyatında Fuzuli, Baki, Nedim önemli gazel şairleridir. Konu bakımından Halk şiirindeki koşmaya benzer. Gazelde bütün beyitler aynı konuyu işliyorsa bu tür gazellere yek-ahenk; bütün beyitler aynı söyleyiş güzelliğindeyse bu tür gazellere de yek-avaz denir. İlk beytine matla(doğuş yeri) son beytine makta (kesme yeri, sonuç) denir. Şairin mahlâsını söylediği beyte (genellikle son beyit) taç beyti denir. Gazelin en güzel beytine de beytül-gazel ya da şah beyit denir. 2

3 Gazelin ikinci beyitine hüsn-i matla; gazelin sondan bir öncekine beyitine de hüsn-i makta denir. Sözlük anlamı kadınlarla âşıkane sohbet etmektir. Gazeller redifleriyle adlandırılır. İlk beyti kafiyeli gazellere Musarra denir. GAZEL ÇEŞİTLERİ: Gazel-i Mükerrer: Tekrir sanatı kullanılarak yazılan gazellere verilen isimdir. Mürâcaa gezel: Dedim-dedi şeklinde yazılan gazellere verilen isimdir. Müşterek gazel: İki şairin birlikte yazdığı gazellerdir. Musammat gazel: Dize ortalarında iç kafiye bulanan gazellere denir. Müselsel gazel: Her beyti kendi arasında kafiyeli olan gazellere verilen isimdir. KONULARINA GÖRE GAZELLER: Âşıkâne Gazel: Aşkla ilgili mutluluk ve acı gibi içli duyguların dile getirildiği gazellerdir. Fuzuli bu gazelde önemlidir. Rindâne Gazel: Yaşamdan zevk alma ve hayatı boş verme gibi konularda yazılan gazellerdir. Baki bu gazelde ön plana çıkmıştır. Şühâne Gazel: Sevgilinin güzelliği, cazibesi ve ona duyulan arzuyu anlatan gazellerdir. Nedim bu gazelde önemlidir. Hikemî Gazel: Öğretici nitelikli gazallerdir. Nabi bu gazelde önemlidir. Sûfiyâne Gazel: Tasavvûfî düşüncenin hâkim olduğu gazellerdir. Not: Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin veya kasidenin ilk ya da son beyitinden alınmıştır sorularında şuna dikkat edilmeli: 3

4 Eğer ilk beyit ise(matla beyit de denir) aa şeklinde kafiyelenir. Ne tende cân ile sensiz ümîd-i sıhhât olur Ne cân bedende gâm-ı firkatûnle rahat olur(nefi) Eğer son beyit(makta beyit ya da taç beyit de denir) ise bu beyitte şairin adı ya da mahlası geçer. Nedür bu tâli ile derdi nef î-i zârun Ne şûhı sevse mülâyim dedükçe âfet olur(nefi) 2-) KASİDE Kelime anlamı kastetmek, yöneltmektir. Arap edebiyatından alınmıştır. Bölümlerden oluşur. Nesib/Teşbib (giriş), girizgâh, tegazzül, methiye, fahriye dua. Türk edebiyatında, genellikle din ve devlet büyüklerini övmek için yazılan şiirlerdir. Beyit sayısı genellikle arasındadır. Kafiyelenişi gazeldeki gibidir: aa ba ca da... İlk beytine matla; son beytine makta; en güzel beytine beytül-kasid; mahlâs beytine de tac beyit denir. Nefi, kasideleriyle meşhurdur. Türüne, giriş bölümünün konusuna veya redifine göre isimlendirilebilir. Rediflerine göre: Su Kasidesi (Fuzulî), Güneş Kasidesi (Ahmet Paşa)... Konularına göre tevhit, münacat, naat, methiye olmak üzere türlere ayrılabilir. 4

5 Kasidenin Bölümleri: Nesib (teşbib):kasidenin giriş bölümüdür. Asıl konudan farklı konular vardır. Girizgâh: Asıl konuya giriş yapmak üzere düzenlenmiş bölümdür. Medhiye: Kasidenin sunulduğu kişinin, yani padişahın veya bir devlet büyüğünün övüldüğü bölümdür. Tegazzül: Şairin, genellikle medhiyeden sonra bir gazel söylediği bölümdür. Fahriye: Şairin kendini övdüğü bölümdür. Dua: Şairin, kendisi ve övdüğü kişi için Allah tan yardım dilediği bölümdür. Bu bölümde şairin mahlâsı geçer ve bu mahlâs beytine Taç Beyit denir. Not: Fahriye ve Tegazzül her kasidede bulunmayabilir. 3-)MESNEVİ Günümüzdeki hikâye ve romanın bir bakıma o zamanki kullanımıdır. Divan edebiyatının en uzun nazım şeklidir (beyit sayısı sınırsızdır) Mesnevinin ilk bölümüne Dibace(ön söz), son bölümüne Hatime(son söz) asıl konunun işlendiği bölüme Âgâzı Dasitan denir. İran edebiyatından alınmıştır. Genellikle aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. aa bb cc dd ee... şeklinde kafiyelenir. Klâsik halk hikâyeleri, destanî konular, aşk hikâyeleri, savaşlar, dinî ve felsefî konuları işlenir. Beş mesneviden oluşan eserlere(bugünkü anlamıyla setine) hamse denir. 5

6 Hamse sahibi şairler: Ali Şir Nevai, Taşlıcalı Yahya, Atai, Hamdullah Hamdi, Nergisi, Sabit Leylâ ve Mecnun, Hüsrevi Şirin, Harname, İskendername, Cemşid ü Hurşid, Hayriye, Hayrabat, Hüsnü Aşk, Risaletün Nushiye önemli mesnevilerdir. Kelime anlamı ikili, ikişer ikişerdir. Not: Hangi şiir bir mesneviden alınmış olabilir diye soru sorulduğunda cevap kafiyesi aa olan şiirdir. Yani her iki dizenin de birbiri ile kafiyeli olması mesneviden alınmış olabileceğine işarettir. Örnek: Bir eşek var idi za'if ü nizâr Yük elinden katı şikeste vü zâr(şeyhi) 4-) KITA Genellikle iki beyitten oluşur. (En fazla 12 beyit) Gazelin bir başka şekli gibidir. Gazeldeki matla beyiti yoktur. Genelde mahlas kullanılmaz. Önemli bir düşünce, hikmet, nükte, yergi gibi konularda yazılır. Kelime anlamı parça, bölük, cüzdür. 5-) MÜSTEZAT Kelime anlamı artmış, çoğalmıştır. Gazelin özel biçimidir. Uzun dizelere kısa bir dize eklenerek yazılır. Uzun mısralara eklenen kısa mısralara ziyade denir. Konu bakımından gazelden farkı yoktur. 6

7 DÖRTLÜKLERLE KURULANLAR 1-) RUBAİ Az sözle çok şey söylemek esastır. İran edebiyatından geçmiş bir nazım biçimidir. Tek dörtlükten oluşur. Kafiye şeması: aaxa şeklinededir. Kendine özgü aruz ölçüleriyle yazılır.(24 kalıp aruz kalıbı ) Daha çok dünya görüşü, felsefi ve tasavvufi düşünce, maddi ve manevi aşk özlü bir biçiminde işlenir. Ömer Hayyam, Yahya Kemal ve Arif Nihat Asya önemli rubai şairleridir. Genellikle mahlas kullanılmaz. 2-) TUYUĞ Türklerin Divan şiirine kazandırdığı nazım şeklidir. Maninin karşılığı sayılabilir. Tek dörtlükten oluşur. Kafiyelenişi rubaiyle aynıdır. aaxa Aruzun yalnız fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla yazılır.(11 li heceye denk gelir.) Rubaide işlenen konular tuyuğda da işlenir. Kadı Burhaneddin kurucusu ve en önemli temsilcisidir. Rubaide olduğu gibi genellikle mahlas kullanılmaz. Not: Tek dörtlük verilip nazım şeklinin hangisi olduğu sorulduğunda genelde rubai ve tuyuğ arasında kalınmaktadır. Cevabın hangisi olduğu ise hece sayılarına bakılarak anlaşılabilir. 7

8 Eğer hece sayısı 11 ise cevap tuyuğ; 11 dizeden az veya fazla ise cevap rubai olmaktadır. Tabiî ki bu iki tür hece ile yazılmaz aruz ile yazılır ama soruda aruz kalıbı bulmakla zaman kaybetmemek için bu yöntem kullanılır. Tuyug ve rubai nazım biçimlerinin kıyaslaması Rubai İran kökenli bir nazım biçimiyken tuyug Türklere özgüdür. Rubai kendine özgü 24 aruz kalıbıyla yazılırken tuyug tek bir aruz kalıbıyla yazılır. Tuyug Anadolu sahası Türk edebiyatında çok rağbet görmemekle birlikte daha çok Azeri ve Çağatay sahası Türk edebiyatında kullanılmışken rubaide böyle bir durum söz konusu değildir. Rubai tuyuga göre daha uzun süre kullanılmıştır. Tuyugda cinaslı uyak kullanılırken rubaide kullanılmaz. Her ikisinde de mahlas kullanılmaz. Her ikisi de aaxa şeklinde kafiyelenir. 3-) MURABBA Dört mısralık bölümlerden meydana gelen bir nazım şeklidir. 3-7 dörtlük arasında oluşur. Aruzun her ölçüsüyle yazılabilir. Her konu işlenebilir. Özellikle felsefî, didaktik, dini ve aşk konuları işlenir. aaaa bbba ccca... ya da bbba ccca ddda... Taşlıcalı Yahya ve Namık Kemal önemli isimlerdir. 4-) ŞARKI Türklerin Divan edebiyatına kazandırdığı bir nazım şeklidir. Genellikle aşk ve güzellik konularını işler 8

9 Bestelenmek üzere yazılmış şiirlerdir. Birinci dörtlükte 2. ve 4. diğer dizelerde 4. Mısralar aynen devam eder bunlara da nakarat denir. abab cccb dddb genelde. 3-5 dörtlük arasındadır. Nedim bu nazım şeklinin en önemli şairidir. Şarkı nazım biçimini ilk defa Naili kullanmıştır. En çok şarkı yazan sanatçı: Enderunlu Vasıf BENTLERLE KURULANLAR 1-) TERKİB-İ BEND Bentlerle kurulan uzun bir nazım biçimidir. Yaşamdan, talihten şikayet; felsefi düşünceler, dini, tasavvufi konular ve toplumsal yergilerin işlendiği şiirlerdir bent arasındadır. Her bent de 5-10 beyitten oluşur. aa ba ca da gazel gibi kafiyelenir. Her bendin sonunda vasıta denen farklı beyitler bulunur ve bu beyitler bentlerden ayrı olarak kendi aralarında uyaklanır. Bağdatlı Ruhi ve Ziya Paşa bu türün iki önemli şairidir. 9

10 2-) TERCİ-İ BENT Biçim ve uyak bakımından terkib-i bente benzer. En önemli farkları terkib-i bentte vasıta beyiti devamlı değişir. Terci-i bentte vasıta beyiti aynı kalır. Konu bakımından terkibi bentle fark vardır terci-i bentte genellikle Tanrı nın gücü, evrenin sonsuzluğu, doğanın ve yaşamın karşıtlıkları işlenir. Not: Bunların dışında kullanılan nazım biçimleri de vardır: Tahmis: Bir gazelin her beytinin başına ve ortasına üç dize eklemedir. Terbi: Bir gazelin her beyitinin başına iki dize eklemedir. Tardiye: Muhammesin özel biçimidir. Beş dizeli bentlerden oluşur. B-) DİVAN EDEBİYATI NAZIM TÜRLERİ Tevhid: Allah ın birliğini ve yüceliğini konu edinen ve kaside nazım biçimiyle yazılan şiirlerdir. Tevhit ve münacat divanlarda en başta yer alır. En tanınmış tevhit Nabi nindir. Münacat: Allah a yalvarıp yakarılan ve ondan af dilenen şiirlerdir. Genellikle kaside nazım şekliyle yazılırlar. Tevhit ve münacat divanlarda en başta yer alır. Naat: Hz. Muhammed ı öven ve kaside şekliyle yazılan şiirlerdir. Hz. Muhammed in türlü vasıfları ve mucizeleri anlatılır. En tanınmış naat Fuzuli nin Su Kasidesi dir. Mersiye: Ölen kişilerin ardından söylenen yas şiirleridir. İslamiyet öncesi edebiyattaki adı sagu, halk edebiyatındaki adı ise ağıt tır. Genellikle terkib-i bend ve kaside nazım şekliyle yazılır. 10

11 Methiye: Ünlü bir kişiyi övmek için kaside şekliyle yazılan şiirlerdir. Ya padişah, vezir, şeyhülislâm gibi yaşayan devlet büyüklerine ya da 4 halife ve başka din-tarikat ulularına yazılır. 4 halife için yazılanlara medh-i çehar-yar-ı güzin denir. Medhiyelerde ve hicviyelerde abartılı bir üslûp vardır. Hicviye: Herhangi bir kişiyi ya da düşünceyi yermek amacıyla kaside veya kıta nazım biçimleriyle yazılan şiirlerdir. Halk edebiyatındaki adı taşlama, yeni şiirimizdeki adı yergi, batı edebiyatındaki adı ise satirik şiir dir. Medhiyelerde ve hicviyelerde abartılı bir üslûp vardır. En ünlü hicviye şairi Nefi dir. Fahriye: Şairin kendisini övdüğü kıta veya kasidelere fahriye denir. Genellikle kasideler içinde bir bölümdür. Fahriyede de sanatlı bir üslûp kullanılır. Bu alanda da Nefi meşhurdur. Not: Nazım türü ve nazım şeklini birbirine karıştırmamak gerekir. Nazım türü herhangi bir nazım şekliyle yazılmış bir şiirin konusuna göre adlandırılmasıdır. Nazım şekli ise ölçüsü, kafiyesi ve dize sayısı ile ortaya çıkmış şiirin en üst yapısıdır. Nazım şekli: Gazel, kaside Nazım türü: Güzelleme, taşlama Not: Aşağıdakilerden hangisinin içeriğine veya üslubuna dikkat edildiğinde divan edebiyatından alınmış olabilir şeklinde sorulduğunda öncelikle o şiirde tamlamalar ne sıklıkla kullanılmış diye bakılır sonra içerik olarak ne anlattığına dikkat edilir sonra anlatımının süslü yani sanatlı olup olmadığına bakılır daha net ifade ile söyleyecek olursak şiiri okuduğunuzda tam anlamıyla bir şey anlamıyorsanız anlaşılmaz bir şiir ise o şiir divan edebiyatında alınmıştır denebilir. 11

12 Havf ü hatada muztaribim var ümid kim Lutfun vere beşaret-i afv-i ata bana(fuzuli) Şiire dikkat edildiğinde tamlamaların kullanıldığı, kelimelerin bilinmedik zor kelimeler olduğu görülmektedir yani okunduğunda tam anlamıyla bir şey anlaşılmadığı için divan edebiyatından alınmıştır. 12

13 C-) DİVAN EDEBİYATINDA DÜZYAZI(NESİR) Divan edebiyatı aslında şiir türünde gelişmiş bir edebiyattır. Ancak bu demek değildir ki Divan edebiyatında sadece şiir türüne örnekler verilmiştir. Şiirle birlikte birçok sanatçı düzyazı alanında da önemli eserler vermişlerdir. Fakat bu eserler divan şiirinin gölgesinde kalmışlardır. Genel Özellikleri Düzyazıya inşa, düzyazıyla uğraşanlara da münşi denilmiştir. Düzyazıların bir arada bulunmasına da münşeat adı verilmiştir. Sanatlı söyleyişe sahip olan düzyazılarda tıpkı şiirde olduğu gibi, düşünceyi dile getirmekten çok onu güzel bir şekilde ifade etmek önemlidir. Bazı düz yazılarda ise sanat kaygısından çok düşüce ve bilgi ön plana çıkmıştır. Seci denilen iç uyak sıkça kullanılmıştır. Bu nesirde Türkçe cümle yapısına dokunulmamıştır ama Arapça ve Farsça tamlamalar sıkça kullanılmıştır. Noktalama işaretleri kullanılmamıştır. Divan nesrinde en çok tezkire, tarih, seyahatname, mektup gibi türlerde örnekler verilmiştir. Divan nesri üç bölümde incelenir: Sade Nesir: Halka yönelik olduğu için dil sadedir. Yabancı sözcük ve tamlama sayısı azdır. Anlaşılması güç söz sanatları yapılmaz. Tefsir ve hadis kitapları, halk hikayeleri gibi toplumu ilgilendiren konularda yazılmıştır. Evliya Çelebi nin Seyahatname si, Mercimek Ahmet in Kabusname si ve Kul Mesut ut Kelile ve Dimme isimli eserleri bu türe örnektir. 13

14 Orta Nesir: Zaman zaman süslü nesir özelliklerini taşıyan ama genel anlamda açık bir dilin kullanıldığı bir nesirdir. Bir konuyu anlatma ve öğretme amacı güder. Tarih, gezi, coğrafya gibi konularda yazılmıştır. Kâtip Çelebi, Naima ve Peçevi bu türde ürünler vermişlerdir. Süslü Nesir: Düşüncenin ikinci plana atıldığı, ustaca söz söylemenin, sanatlı anlatımın ön plana çıktığı bir nesirdir. Sinan Paşa'nın Tazarruname'si süslü nesrin önemli bir örneğidir. Veysi ve Nergisi de süslü nesrin temsilcileridir. D-) DİVAN EDEBİYATINDA AKIMLAR 1-) Mahallileşme Akımı Halk ifadelerine deyim ve atasözlerine sıkça yer verilmiştir. Soyut konular yerine somut konular işlenmiştir. İstanbul Türkçesi örnek alınmıştır. En güçlü örneklerini Nedim vermiştir. Arapça ve Farsça kelimelerin kullanımı çok azdır. Milli konuları ve günlük yaşamı anlatmışlardır. Nedim, Baki, Enederunlu Vasıf önemli temsilcileridir. 15. yüzyılda ortaya çıkmıştır ama asıl etkisi 18. yy.da olmuştur. 2-) Türk-i Basit(Basit Türkçe) 16. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Öz Türkçe ile şiirler yazmışlardır. Mazmunlar yerine atasözlerine ve deyimlere yer vermişlerdir. Biçim olarak divan edebiyatı biçimleri kullanılmıştır ama yabancı kelimeler kullanılmadan da sırf Türkçe kelimelerle şiir yazılabileceğini göstermek için ortaya çıkmışlardır. 14

15 Bu akıma rağbet pek olmamıştır. Türk Basit akımın öncüsü Tatavlalı Mahremi dir. Mahremi, Visali, Nazmi en önemli temsilcileridir. 3-) Sebk-i Hindi(Hint Üslubu) Iranda ortaya çıkmış ama baskıdan dolayı Hindistan a kaçan İranlı şairlerce Hindistan da geliştirilmiştir. 17. yüzyılda etkili olmuştur. Anlam derinliği ve karmaşıklığı amaçtır bu akımda. Yeni mazmunlar kullanılmıştır. Daha soyut ve daha kapalı bir anlatım benimsenmiştir. Abartılı bir üslup kullanılmıştır. Bir nevi sembolizm gibidir. En önemli temsilcisi Şeyh Galip tir, diğer temsilcileri Naili ve Neşati dir. E-) DİVAN EDEBİYATIYLA İLGİLİ BAZI TERİMLER Nazire: Bir şairin başka bir şairin yazdığı şiiri taklit etmesidir. Nakiza: Nazirede örnek alınan şiirin anlam yönünden tersinin ifade edilmesine denir. Tehzil: Ünlü bir şiire aynı ölçü ve uyakta şaka ve alay yollu yazılmış nazirelerdir. Mısra-ı Âzade: Bir şiir içinde yer almayan ya da diğer mısraları tamamıyla unutulan anlamları kendi içlerinde tamamlanan tek mısralara denir. Müfred(ferd) : Divan edebiyatında mısralar arası kafiyenin olmadı bağımsız beyitlere denir. Mısra-ı Berceste: Bir şiirde yer alan beytin öne çıkan, dilden dile dolaşan adeta atasözü niteliği taşıyan ve şah mısra olarak da adlandırılan derin anlamlı mısralarına 15

16 Pendnâme: Atasözlerinin derlendiği kitaplara denir. Hilye: Peygamber efendimizin fiziksel özelliklerinin anlatıldığı şiirlerdir. Seferetnâme: Elçilerin gittikleri yerleri anlatmasıdır. Yirmisekiz Çelebi Mehmet'in "Paris Sefaretnamesi" adlı yapıtı bu türün başarılı bir örneğidir. Menakıpnâme: Bir evliyanın çevresinde oluşturulmuş eserlerdir. Sûrnâme: Eğlence törenlerine denir. Nabi nin Surname adlı eseri bu türde verilmiş önemli bir eserdir. Gazavatnâme: Şavaşlar anlatılır. Şehrengiz: Şehrin güzelliklerinin anlatılmasıdır. İnşa: Süslü nesre denir. Münşi: Düzyazı yazanlara denir. Münşeat: Süslü yazıların ve mektupların toplandığı kitaplara denmiştir. Lugaz: Bilmece Siyer: Peygamberimizin hayatını anlatan eserlerdir. Bent: Üç ve daha fazla dizeden oluşan şiirlerdir dörtlük de benttir ama dörtlük ismi daha yaygındır. Ruzname: Günlük Mazmun: Divan edebiyatında klişeleşmiş sözlere denir. Genellikle benzetme yoluyla yapılır. İşte o mazmunlar ve temsil edildikleri bazı şeyler: Kirpik: Ok, Boy: Servi, Dudak: Gonca, Diş: İnci, Yanak: Gül, Saç: Yılan 16

17 Haşiye: Bir metnin altına ya da kenarına konuyla ilgili açıklayıcı bilgiler yazmaktır. ( Ösym bu kavramı 2013 lys edebiyat sınavında şıklarda kullanmıştır. ) Rahşiyye: Atların tasvirinin yapıldığı ve anlatıldığı kasidelere denir. Tef ile: Aruz ölçüsünde dizelerin bölündüğü parçalara denir. Takti: Aruz ölçüsünde dizelerin durak yerlerini belirtecek şekilde dizeleri kesik kesik okumaktır. Her tef ilenin bittiği yer taktidir. Başka ifade ile şiiri aruzun şekli ile okumaktır. Hece ölçüsündeki durağa benzetebiliriz. İmale: Aruz kalıbına uydurmak için kısa hecenin uzun sayılmasıdır. Aruz kusurudur. Zihaf: Uzun heceleri kısa okumaktır. Aruz kusurudur. Med: Bir buçuk hecedir. Ulama(Vasl): Ünsüzlerin bir sonraki sözcüğün başındaki ünlülere ulanarak (bağlanarak) okunmasına denir ve arada da hiçbir noktalama işareti de olmamalıdır. Aruzla ilgili bir özelliktir. Harun Ardıç Kasr (kısaltma, inceltme): Uzun heceyi hafifletmek, inceltmek, yumuşak okumadır. F-) DİVAN EDEBİYATI SANATÇILARI 1-) HOCA DEHHANİ Divan edebiyatının ilk temsilcisi kabul edilir. Şiirlerinde tasavvuf yer almaz. Selçuklu Şehnamesi adlı eserin ona ait olduğu söylenir. Günümüze bir kasidesiyle dokuz gazeli ulaşmıştır. 17

18 Divanı yoktur. 2-) MEVLANA Yunus Emre yle birlikte İslam aleminin en önemli mutasavvıf şairinden biridir. Tüm şiirlerini Farsça yazmıştır. Sadece aruzu kullanmıştır. Ele aldığı eserleriyle evrensel bir şair olmayı başarmıştır. Eserleri Mesnevi: Mesnevi her ne kadar divan edebiyatında kullanılan bir nazım biçimi olsa da Mesnevi denildiği zaman akla Mevlâna'nın eserinin ismi Mesnevi akla gelir. 6 ciltlik Mesnevi dir. Tasavvufi alandaki fikir ve düşünceleri, birbirine ulanmış hikayeler halinde anlatılmaktadır beyitten oluşur. Divan-ı Kebir: Büyük Divan anlamına gelen divanıdır. Çeşitli konularda söylediği şiirlerinin bir arada olduğu eseridir. Fih-i Mafih: Sır içinde sır anlamındadır ve çeşitli konularda söylediği sohbetlerinden oluşur. Mektubat: Mektuplardan oluşur. Mecalis-i Seb'a:Yedi Meclis anlamındadır ve vaazlarının toplandığı eseridir. 3-) SULTAN VELED 13.yüzyıl şairidir. Mevlana'nın oğludur. Tüm eserlerinde tasavvufi konuları işlemiştir. Şiirlerinin çoğunu Farsça yazmıştır, Divanında az da olsa Türkçe gazelleri vardır. 18

19 Eserleri Mesnevileri: İbtidaname, İntihaname, Rebabname 4-) AHMET FAKİH 13. yy. sanatçısıdır. Çarhname adlı kasidesi vardır. 5-) KADI BURHANEDDİN ( ) Azeri Türkçesini kullanmıştır. Tuyuğ nazım biçiminin kurucusudur. Akkoyunlularla yaptığı bir savaşta Sivas surları önünde başı kesilerek öldürülmüştür. Tercihül Tavzih ve Divan adlı iki eseri vardır. Şiirlerinde mahlas kullanmamıştır. 6-) AHMEDİ ( ) 14. yy. sanatçısıdır. Din dışı konularda şiirler yazmıştır. Divan şiirinin oluşmasında katkısı vardır. Sağlam bir ifade şekli vardır. Dili ağırdır. İskendername, Cemşid ü Hurşit adlı mesnevileri ve Divan ı vardır. Osmanlı tarihçiliğinin öncüsü olarak Ahmedî kabul edilmektedir. Onun İskendernâme'sinin sonuna eklediği, Dâstân-ı Tevârih-i Mülük-i Al-i Osman ı adlı bölümü Osmanlı tarihinin manzum olarak yazıldığı ilk örnek olmuştur. 7-) AŞIK PAŞA 19

20 Türk diline fazlasıyla önem veren önemli bir sanatçıdır. Yaklaşık beyitten oluşan Garibname adlı mesnevisi vardır. 14. yy. sanatçısıdır. Şiilerinde tasavvufi konulara değinmiştir. 8-) ŞEYYAD HAMZA 14.yüzyıl şairidir. Anadolu sahasında ilk Yusuf u Züleyha mesnevisini yazmıştır. Divan edebiyatında çocuklar için şiir yazan ilk sanatçıdır. 9-) SEYYID NESIMI (? -1404) Üslubu sağlamdır. Hurufilik düşüncesini halka yaymaya çalıştığı için, düşüncelerinin dine aykırı olmasından dolayı derisi yüzdürülerek öldürülmüştür. Hurufiliğin; dünyanın ve insanın oluşunu maddeye dayandıran, her varlığı 32 harfle açıklamaya çalışan, harflere esrarengiz anlamlar yükleyen düşüncesini savunur ve şiirlerinde de bunu görmek mümkündür. Türkçe eserlerinde Azeri Türkçesini kullanmıştır. Divan edebiyatında tuyug nazım şeklini ilk kullananlar Kadı Burhanettin ve Nesimi dir. Yazdığı 380 civarı tuyuğla Divan edebiyatının en fazla tuyuğ yazan sanatçısı olmuştur. Derisi yüzdürülerek öldürülmüştür. 20

21 10-) GÜLŞEHRİ Türkçeyi bir sanat dili haline getirme amacı güder. 14. yy. şairidir. Mantık'ut Tayr adlı mesnevi türündeki eseri alegorik ve tasavvufi bir eserdir ve kuş dili anlamına gelir. 11-) ŞEYHİ Tasavvuftan fazlasıyla etkilenmiştir. Divan edebiyatının özelliklerini fazlasıyla taşır. Aynı zamanda hekimdir. 15. yy. şairidir. Eserleri Divan ı vardır. Mesnevi: Harname, Hüsrev ü Şirin Harname nin Özellikleri Kendisine tımar olarak verilen Tokuzlu köyüne giderken yolda tımarın eski sahiplerince soyulması üzerine bu eseri yazmıştır. Eseri sade bir dille ve hiciv türünde yazmıştır. 126 beyitten oluşan, alegorik bir mesnevidir. Eserde olmayacak hayaller peşinde koşarken, umduğunu bulamayan eşek anlatılır. 12-) NECATİ (? ) 15. yy. sanatçısıdır. Önemli bir medrese eğitimi görmemesine rağmen kendini geliştirmiş bir şairdir. 21

22 Atasözlerini ve deyimleri şiirlerinde sıkça kullanır. Şiirlerini sade dille yazmıştır. Döne döne redifli gazeli meşhurdur. Tek eseri Divan ıdır. Divan edebiyatında genellikle divanların başında bulunan ön söz veya mukaddime anlamına gelen sözcüğe dîbâce denir. Manzum-mensur karışık olarak yazılan ilk Türkçe divan dîbâcesini Necati Bey yazmıştır. 13-) ALİ ŞİR NEVAİ ( ) Çağatay edebiyatının en büyük şairidir. Hamse sahibi olan ilk sanatçıdır. Mecalisü'n Nefais ilk şairler tezkiresidir. Muhakemetü'l Lugateyn de Farsça ile Türkçeyi karşılaştırmış ve Türkçenin üstün olduğu sonucuna varmıştır. Türk dilinin gelişmesi için çok uğraşmıştır. Biri Farsça diğerleri Türkçe beş Divan ı vardır. Mizanül Evzan adlı eserinde aruzu sistemleştirmeye çalışmıştır. 15. yy. sanatçısıdır. Türkçe ilk divan dîbâcesini yazan şair Ali Şi r Nevai dir. 14-)AHMET PAŞA (?-1497) Nazireciliği taklitken çıkarıp bir tür haline getirmiştir. Anadolu sahasında ilk Türkçe divan dîbâcesini yazan şairdir. Fatih Sultan Mehmet'e kendini affettirmek için Kerem Kasidesi ni yazmıştır. Gazel, şarkı, kaside ve murabbaları ile ünlüdür. İran şairlerinden etkilenmiştir ama özgünlüğü de yakalamayı başarmıştır. 22

23 Dini dışı konularda yazmıştır. 15. yy. sanatçısıdır. Beşeri aşkı işlemesi, süslü ve coşkulu bir dil kullanmasıyla övünmüştür. Fatih Sultan Mehmet tarafından önemli görevlere getirilmiştir. Türkçeyle yazdığı Divan ı vardır. 15-) SÜLEYMAN ÇELEBİ Vesiletü n Necat adlı mesnevisi mevlit türünde yazılmış en önemli eseridir. 15. yy. sanatçısıdır. 16-) AHMEDİ DAİ 15. yy. sanatçısıdır. Çeng adı verilen bir müzik aletinin anlatıldığı Çengnâme adlı mesnevi vardır. 17-) SİNAN PAŞA 15. yy. sanatçısıdır. Süslü nesrin ilk örneği olan Tazarruname adlı eseri vardır. 18-) PİRİ REİS Kitabı Bahriye adlı eseri vardır. 19-) BABÜRŞAH Babürname adlı anı kitabı vardır. 20-) MERCİMEK AHMET 15. yy sanatçısıdır. 23

24 Kabusname adlı sade nesir örneğini yazmıştır. 21-) TAŞLICALI YAHYA 16. yy. sanatçısıdır. Hamse sahibidir. Murabbalarıyla tanınır. Şehzade Mustafa için yazdığı mersiye çok önemlidir. 22-) FUZULİ ( ) İstanbul'a gelmemiş Irak ta yaşamış şairdir. Divan edebiyatının en büyük şairilerindendir. Kuvvetli bir medrese tahsili görmüştür. Kendisine verilen maaşı alamamasından dolayı Şikayetname adlı mektup türündeki eseri yazmıştır. Su Kasidesi önemlidir. İlahi aşk şiirlerinin en belirgin özelliğidir. Kendine has üslubu olan Fuzuli kendinden sonraki şairleri çokça etkilemiştir. 16. yy. sanatçısıdır. Arapça, Farsça ve Türkçe divan sahibi tek sanatçıdır. Azeri Türkçesi ile şiirler yazmıştır. Birçok türde eser vermiştir ama gazelleri ile ön plana çıkmıştır. Fuzuli aşk acısından mutluluk duyan biridir ve herkes bu acıdan kurtulmak isterken o daha da acı vermesi için Allah a dua eder. Bununla ilgili de güzel bir beyiti vardır: 24

25 Aşk derdiyle hoşem el çek ilacumdan tabip Kılma derman kim helakim zehri dermanundadır. Eserleri Üç Divanı vardır: Türkçe, Arapça ve Farsça Divan Mesnevi: Leyla ve Mecnun, Beng ü Bade (Esrar ile Şarap karşılaştırır.) Kaside: Enisü'l Kalb Düz Yazı Türündeki Eserleri Şikayetname: Süslü nesir örneğidir. Kanuni nin ölümünden sonra kendisine verilmeyen maaşı vesilesiyle rüşvetçiliği, sosyal aksaklıkları anlattığı mektubudur. Hadikatüs Süeda: Kerbela olayı anlatılır. Rind ü Zahid: Rind ve Zahid'in konuşması nazım nesir karışık bir şekilde anlatılmıştır. 23-) BAKİ ( ) Din dışı konularda şiirler yazmıştır. Gazel türünde önemli bir şairdir. Rindane gazelin en önemli ismidir. Dili kullanmada son derece başarılıdır. Şiirlerinde halk ifadelerine de yer vermiştir. Duygudan çok düşünceye yer verir şiirlerinde. Tek manzum eseri Divan'dır. 25

26 Terkib-i bend türündeki Kanuni Mersiyesi çok önemlidir. 24-) ZATİ Beyazıd cami yanındaki remilci dükkanında ayakkabıcılık ve falcılıkla geçimini sağlamıştır. En çok gazel yazan beş kişiden biri olan sanatçı yeni ve genç şairleri yönlendiren biri de olmuştur. Mesela Baki nin yetişmesinde önemli bir pay sahibidir. 16. yy. sanatçısıdır. Ayrıca Zati nin kulakları doğuştan duymaz. 25-) BAĞDATLI RUHİ 16. yy. sanatçısıdır. Terkib-i bent türünün Divan edebiyatında en önemli temsilcisidir. 26-) LAMİÎ ÇELEBİ En çok mesnevi yazan divan sanatçısıdır. İki hamse sahibi olan sanatçı Cami-i Rum lakabıyla tanınır. 16. yy. sanatçısıdır. 27-) EDİRNELİ NAZMİ 16. yy. sanatçısıdır. Yazdığı 7777 gazelle Divan edebiyatında en çok gazel yazan sanatçısı olmuştur. Divan edebiyatında nazım şekli kadrosu en fazla ve hacim bakımından en büyük divanı ona aittir. 28-) KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN Divan edebiyatında en çok gazel yazan beş sanatçıdan biridir. 26

27 Osmanlı padişahları içinde en fazla gazel yazan padişahtır. Muhubbi mahlasını kullanmıştır. Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi ( Muhibbi) 29-) FATİH SULTAN MEHMET Divanı olan ilk Osmanlı padişahıdır. Avni mahlasını kullanmıştır. 30-) HAMDULLAH HAMDİ Anadolu da hamse sahibi ilk sanatçıdır. 16. yy. sanatçısıdır. 31-) SEHİ BEY 16. yy. sanatçısıdır. Anadolu da yazılan ilk tezkire olan Heşt Behişt adlı eseri yazmıştır. 32-) GÜVAHİ Pendname adlı bir eseri vardır 33-) KADI DARİR Anadolu da yazılan ilk mevlit olan Sîretü n Nebi adlı eseri vardır. 16. yy. sanatçısıdır. 34-) NEFİ ( ) İyi bir eğitim görmüş Erzurumlu bir şairdir. 27

28 Kaside üstadı olarak kabul edilir. Hiciv türünün en büyük şairidir. Övdüğünü göklere çıkarmış, yerdiğini yerin dibine sokmuştur. Süslü, sanatlı de ağır bir dili vardır. 17. yy. sanatçısıdır. Siham-ı Kaza hicivlerini topladığı eseridir. IV. Murat Siham-ı Kaza'daki hicivlerini okumuş ve onun bir daha hiciv yazmamasını istemiştir, bu konuda söz de veren Nef'i sözünde duramamıştır. Sadrazam Bayram Paşa'ya yazdığı hicivlerden dolayı öldürülmüştür. Türkçe Divan, Farsça Divan ve Siham-ı Kaza adlı üç eseri vardır. 35-) NABİ Divan edebiyatının en toplumcu şairidir. Şiirlerinde hikmetli sözlere ve atasözlerine yer vermiştir. Kullandığı dil yalın ve süssüzdür. Hayriye oğluna yazdığı ahlak ve öğüt kitabıdır. Nabi ekolü diye bilinen tarzın kurucudur. 17. yy sanatçısıdır. Eserleri Divan: Türkçe ve Farsça Divan Mesnevi: Hayriyye, Hayrabat, Surname 28

29 Gezi Notları: Tuhfetü l Harameyn 36-) KATİP ÇELEBİ Hacı Kalfa lakabıyla anılır. 17. yy. sanatçısıdır. Eserleri Keşfü z-zünun: Bibliyografya Cihannüma: Coğrafya ile ilgili eserdir. Fezleke: Tarih kitabıdır. 37-) EVLİYA ÇELEBİ Seyahatname adlı eseri önemlidir. 17. yy sanatçısıdır. 38-) NERGİSİ İlk ve tek mensur hamseyi yazmıştır. 17. yy. sanatçısıdır. Süslü nesrin önemli temsilcilerindendir. 39-) AZMİZADE HALETİ 17. yy. sanatçısıdır. Rubai türünde öne çıkmıştır. Divan edebiyatında en fazla rubai yazan sanatçıdır. Hayyam-ı Rum diye bilinir. Rubai yazmayı meslek haline getiren sanatçıdır. 40-) SEYDİ ALİ REİS 29

30 Miratü l Memalik adlı gezi kitabı vardır. 41-) NEDİM Lale Devrinin lirik şairidir. Günlük hayatı şiirlerinde işlemiştir Halk ifadelerine sıkça yer verir. Klasik şiire canlılık getiren sanatçının şiirlerinde Sadabad önemli bir yerdir. Dönemin İstanbul Türkçesini kullanmıştır. Mahallileşme akımını en önemli temsilcisidir. Eğlenceye düşkün biridir. Şuhane gazelleriyle tanınır. Şarkı nazım biçiminin en önemli ismidir. Patrona Halil İsyanı sırasında damdan düşerek öldüğü söylenir. Din dışı konularda yazmıştır. Hece ile yazılmış bir şiiri vardır. Mesnevi yazmamıştır. Tek eseri vardır o da Divan'ıdır. 42-)ŞEYH GALİP ( ) Klasik edebiyatının son büyük şairidir. Divan şiirine son çizgisini ulaştırmıştır. Tasavvufa gönül vermiş Mevlevi bir şairdir. Ağır bir dili vardır. Sebk-i Hindi tarzının edebiyatımızdaki en önemli temsilcilerinden biridir. 30

31 Mevlana'nın Mesnevi'sinden etkilenerek yazmış olduğu Hüsn ü Aşk adlı mesnevisi vardır. Bu eser aynı zamanda Nabi'nin Hayrabad adlı mesnevisinden daha iyi mesnevi yazılacağını göstermek için yazılmıştır. Hece ölçüsüyle yazdığı bir de türküsü vardır. Divanı da vardır. 43-) SÜNBÜLZADE VEHBİ Lutfiyye adlı mesnevisi vardır. 44-) SUBHÎZÂDE FEYZİ Divan edebiyatının son hamse şairidir. 45-) KEÇECİ İZZET MOLLA Mihnet Keşan adlı mesnevisi vardır DİVAN SANATÇILARININ YÜZYILLARI GÖRE SIRALANMASI 13 YY: Hoca Dehhani Mevlana, Sultan Veled, Ahmet Fakih, Şeyyat Hamza 14 YY: Ahmedi, Aşık Paşa, Kadı Burhanettin, Nesimi, Gülşehri, Kul Mesud 15 YY: Şeyhi, Necati, Ali Şir Nevai, Süleyman Çelebi, Sinan Paşa, Mercimek Ahmet, Ahmet Paşa, Ahmet-i Dai 16 YY: Fuzuli, Baki, Bagdatlı Ruhi Taşlıcalı Yahya, Seydi Ali Reis, Piri Reis, Babürşah, Hamdullah Hamdi, Sehi Bey, Lami-i Çelebi 31

32 17 YY: Nabi, Nefi, Evliya Çelebi, Katip Çelebi, Şeyhülislam Yahya, Veysi, Nergisi, Azmizade Haleti, 18 YY: Nedim, Şeyh Galip, Yirmi Sekiz Çelebi Mehmet 19 YY: Enderunlu Vasıf, Yenişehirli Avni, Keçeci İzzet Mola DİVAN EDEBİYATINDA İLKLER Osmanlı tarihini manzum olarak yazan ilk kişi Ahmedî dir. Divan edebiyatında tuyug nazım şeklini ilk kullananlar Kadı Burhanettin ve Nesimi dir. Anadolu sahasında Türkçe divan sahibi ilk şair Yunus Emre dir. Divan edebiyatının bilinen ilk kadın şairi Zeynep Hatun dur.(15. yy ) Türk edebiyatında ilk akrostiş şiiri Mihri Hatun yazmıştır. Divan edebiyatında mesnevi yazan ilk ve tek Türk kadın şair Hubbi Hatun dur. İlk hamse sahibi: Ali Şir Nevai Anadolu da hamse sahibi ilk sanatçı: Hamdullah Hamdi İlk ve tek mensur hamseyi Nergisi yazmıştır. İlk tezkire: Mecalisün Nefais(Ali Şir Nevai) Anadolu sahasında yazılan ilk tezkire: Heşt Behişt(Sehi Bey) Divan edebiyatının ilk şairi: Hoca Dehhani İlk fabl örneği: Harname Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa dır. İlk bibliyografya: Keşfü z Zünun(Katip Çelebi) Şarkı nazım biçimini ilk kullanan Naili dir. 32

33 Divanı olan ilk Osmanlı padişahı Avni mahlasını kullanan Fatih Sultan Mehmet tir. Anadolu da yazılan ilk mevlit olan Sîretü n Nebi adlı eseri Kadı Darir yazmıştır. Osmanlı devletinin Doğu bölgelerindeki şairleri anlatması bakımından ilk ve en önemli tezkire olma özelliği gösteren eser Gülşen-i Şuara adlı eseridir. Alfabetik ilk tezkireyi Latifi yazmıştır. Belli bir zümreyi anlatan ilk tezkire olan Tezkire-i Şuara-i Mevleviyye adlı eseri Esrar Dede yazmıştır. İlk antolojik tezkire olan Zübdetül Eşar adlı tezkireyi Kafzade Faizi yazmıştır. Divan edebiyatında mesnevi yazan ilk ve tek Türk kadın şair Hubbi Hatun dur. Divan edebiyatında genellikle divanların başında bulunan ön söz veya mukaddime anlamına gelen sözcüğe dîbâce denir. Türkçe ilk divan dîbâcesini Ali Şi r Nevai yazmıştır. Anadolu sahasında ilk Türkçe divan dîbâcesini Ahmet Paşa yazmıştır. Manzum-mensur karışık olarak yazılan ilk Türkçe divan dîbâcesini Necati Bey yazmıştır. Bunlar da not mu beğenmedim başka yok mu diyorsan ekstra bilgi DİVAN DEBİYATINDA TEZKİRE İlk tezkire Ali Şir Nevai nin yazdığı Mecalisün Nefais tir. Anadolu sahasında yazılan ilk tezkire Sehi Bey in yazdığı Heşt Behişt tir. İlk defa kadın şairlere yer veren tezkire Heşt Behişt tir. Osmanlı devletinin Doğu bölgelerindeki şairleri anlatması bakımından ilk ve en önemli tezkire olma özelliği gösteren eser Gülşen-i Şuara adlı eseridir. İlk ve tek manzum tezkireyi Güfti yazmıştır. 33

34 Alfabetik ilk tezkireyi Latifi yazmıştır. Aynı zamanda Latifi Divan edebiyatında tezkire adını kullanan ilk sanatçıdır. Belli bir zümreyi anlatan ilk tezkire olan Tezkire-i Şuara-i Mevleviyye adlı eseri Esrar Dede yazmıştır. İlk antolojik tezkire olan Zübdetül Eşar adlı tezkireyi Kafzade Faizi yazmıştır. Divan edebiyatında yazılan son tezkire İbnülemin Mahmut Kemal İnal ın yazdığı Son Asır Türk Şairleri adlı eserdir. PRATİK BİLGİLER Nedim ve Şeyh Galip heceyi kullanan divan şairleridir. Farsça divanı olan sanatçılar: Nesimi, Fuzuli, Nefi, Ali Şir Nevai Baki, Nefi ve Nedim in mesnevileri yoktur.(banane) Şiirlerini genel olarak din dışı konularda yazan sanatçılar: Hoca Dehhani, Ahmedi, Ahmet Paşa, Kadı Burhanettin, Baki, Nefi, Nedim Divan edebiyatında mahlasın tevriyeli kullanılmasına Hüsni Tahallüs denir. Kuran dan veya hadisten alınmış bir ibareyi şiirde kullanma sanatına iktibas denir. Divan edebiyatında peygamberlerin, dört halifenin, din ve tarikat büyüklerinin iç ve dış güzelliklerini ve onlara ait örnek davranışları manzum veya mensur anlatan eserlere hilye denir. Bir ismin gizlendiği manzum veya mensur bilmecelere muamma denir. Edebi sanat olarak da değerlendirilir. Lügazla en önemli farkı ise lügazlar isim dışında da kullanılır. Sade nesir temsilcileri: Mercimek Ahmet, Kul Mesut, Evliya Çelebi; orta nesir temsilcileri: Katip Çelebi, Naima; süslü nesir temsilcileri: Sinan Paşa, Veysi, Nergisi dir 34

35 Hamse sahibi şairler: Ali Şir Nevai, Taşlıcalı Yahya, Atai, Sabit, Hamdullah Hamdi, Nergisi Önemli mesneviler: Leyla ve Mecnun, Beng ü Bade, İskendername, Cemşid ü Hurşid, Harneme, Hüsrev ü Şirin, Hayrabad, Hayriye, Hüsn ü Aşk, Risaletü n Nushiye, Garipname Divan şiirinin en toplumcu, en didaktik şairi Nabi dir. Bağdatlı Ruhi nin nesir türünde eseri yoktur. Necati Hüsrev-i Rumi(Rum sanatçılarının padişahı) diye anılır. Yeterli eğitim almamasına rağmen uzun yıllar genç şairlere hocalık yapmıştır.(zati) Ağır ve sanatlı anlatım, sembollerle duyguları anlatma biçimine Sebk-i Hindi denir. Divan şiirine klasik edebiyat denmesinin sebebi eserlerin belli kurallara bağlı kalınarak yazılmasıdır. Divan edebiyatı anlatmak için kullanılan kavramlar: Enderun Edebiyatı, Edebiyâtı Kadîme, Klâsik Türk Edebiyatı, Ümmet Çağı Edebiyatı Şarkılarda üçüncü dizelere Miyan denir. Hızır-nâmeler: Hz. Hızır ve Hz. İlyas ile ilgili yazılmış, menkıbe ve efsane gibi türlerden oluşan hikayelerdir. Hamza-nâmeler: Anadolu'nun Müslümanlaşması için mücadele eden Seyit Battal Gazi'nin gaza ve cihat içerikli hikâyeleridir. Cenk-nâmeler: Başta Hz. Ali olmak üzere kahramanlıkları halk arasında dilden dile dolaşan kahramanların hikâyelerdir. Fütüvvetname: Ahilik teşkilatının işleyişini anlatan eserlerdir. Saltuk-nâmeler: Bektaşi dervişlerinin Rumeli'nin fethinde yaşadıkları hikayeler anlatılır. Özellikle Hristiyan memleketlerin İslamlaştırması anlatılır. 35

36 Divan edebiyatında 6 dizeli şiirlere Müseddes, 7 dizeli şiirlere Müsebba, 8 heceli dizelere Müsemmen, 9 heceli dizelere Mütessa, 10 heceli dizelere Muaşşer denir. DİVAN EDEBİYATINDA KADIN ŞAİRLERLE İLGİLİ BAZI BİLGİLER: Divan edebiyatının bilinen ilk kadın şairi Zeynep Hatun dur.(15. yy ) Türk edebiyatında ilk akrostiş şiiri Mihri Hatun yazmıştır. Türk edebiyatında mesnevi yazan tek Türk kadın şair: Hubbi Hatun dur. Tanzimat edebiyatı sanatçıları tarafından Hanımefendi Hazretleri ve Şairler Kraliçesi olarak adlandırılan Divan edebiyatının en meşhur kadın şairi Fıtnat Hanım'dır. DERSE KISA BİR ARA :) Özdemir Asaf R harfini söyleyemezmiş Bir gün Beşiktaş'tan taksiye biner; şoför, 'buyyun' der. O da 'r'leri söyleyemeyen biridir. 'Kayaköy' derse alay ettiğini sanacak diye 'Eminönü' der. Normalde Karaköy de inmesi gereken Özdemir Asaf Eminönü'nde iner ve Karaköye geri yürür. Noktayı koymak ne kadar zor olsa da, tamamlanmış cümleler eksik kalmışlara göre daha az acı verir.(dedemin İnsanları filmi ) İstanbul da oturup özel ders almak isteyenler veya bize ulaşmak isteyenler aşağıdaki bilgilerden ulaşabilirler. Facebook: Harun Hoca ile Türkçe ve Edebiyat İnstagram: harunardicedebiyat Web:

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır.

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır. Edebiyatı Sanatçıları Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. ı vardır. MEVLANA: XIII.yüzyılda yaşamıştır. Birkaç

Detaylı

İnci. Hoca DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ II (BENTLERLE KURULANLAR)

İnci. Hoca DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ II (BENTLERLE KURULANLAR) DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ II (BENTLERLE KURULANLAR) BENTLERLE KURULAN NAZIM BİÇİMLERİ A. BENT SAYISI TEK OLANLAR (TEK DÖRTLÜKTEN OLUŞANLAR) RUBAİ Edebiyatımıza İran edebiyatından gelmiştir. Dört

Detaylı

İnci. Hoca DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ I (BEYİTLERLE KURULANLAR)

İnci. Hoca DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ I (BEYİTLERLE KURULANLAR) DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ I (BEYİTLERLE KURULANLAR) DİVAN EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ A. BEYİTLERLE KURULANLAR Genellikle aşk, şarap, sevgilinin güzelliği, baharın neşesi, talihin cilvesi gibi lirik

Detaylı

AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ

AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ DERS:SİYASET VE EDEBİYET KONU:DİVAN EDEBİYATI Gökhan GÜLLÜ Şerafettin ALPDEĞER Azad ŞEKER DİVAN EDEBİYATI Divan edebiyatı Türklerin İslam

Detaylı

-Rubai nazım şekli denince akla gelen ilk sanatçı İranlı şair.. dır.

-Rubai nazım şekli denince akla gelen ilk sanatçı İranlı şair.. dır. 10. SINIF TÜRK EDEBİYATI ÇALIŞMA SORULARI 1. Gazelin özelliklerinden beşi tanesini yazınız. 2. Aşağıda verilen kavramları tanımlayınız. Matla: Taç beyit: Tegazzül: Fahriye: Methiye: 3. Verilen dörtlüğün

Detaylı

Ö n e m l i Ö z e l l i k l e r i

Ö n e m l i Ö z e l l i k l e r i Ö n e m l i Ö z e l l i k l e r i Şiirde aruz ölçüsü kullanılmış. Dil; Türkçe, Arapça ve Farsça sözcüklerden oluşan Osmanlıca dır Şairler anlatıma (üslup) çok önem vermişler. Her konuda kurallar vardır.

Detaylı

TÜRK VE DÜNYA EDEBİYATINDA NAZIM BİÇİMLERİ. işledikleri konulara ve ilgili oldukları alanlara göre de nazım türlerine ayrılırlar.

TÜRK VE DÜNYA EDEBİYATINDA NAZIM BİÇİMLERİ. işledikleri konulara ve ilgili oldukları alanlara göre de nazım türlerine ayrılırlar. TÜRK VE DÜNYA EDEBİYATINDA NAZIM BİÇİMLERİ Şiirler nazım birimlerine, kafiyelerine, vezinlerine ve mısra sayılarına göre nazım şekillerine; işledikleri konulara ve ilgili oldukları alanlara göre de nazım

Detaylı

Sade Nesir: Halkın konuştuğu dilden fazla uzaklaşılmadan oluştumuştur.

Sade Nesir: Halkın konuştuğu dilden fazla uzaklaşılmadan oluştumuştur. HAZIRLAYAN SERDAR GÜL DİVAN EDEBİYATI (KLASİK TÜRK EDEBİYATI) Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni SERDAR GÜL Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni SERDAR GÜL NESİR ÖZELLİKLERİ Nesir ihmal edilmiş bir türdür; çünkü

Detaylı

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR 1. İletişim 2. İnsan, İletişim ve Dil 3. Dil Kültür İlişkisi DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ 1. Dillerin Sınıflandırılması

Detaylı

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler OLAY ÇEVRESINDE GELIŞEN EDEBI METINLER Oğuz Türkçesinin Anadolu daki ilk ürünleri Anadolu Selçuklu Devleti

Detaylı

9-10-11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI DEVELİ LİSESİ

9-10-11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI DEVELİ LİSESİ 9-10-11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI DEVELİ LİSESİ 25.04.2013 TÜRK EDEBİYATI DÖNEMLERİ TABLOSU 1. İslamiyet Öncesi T. Edb. 2. Geçiş Dönemi T. Edb. 4. Divan Edebiyatı 5. Batı Edebiyatı a) Sözlü Edebiyat

Detaylı

I. HECE ÖLÇÜSÜYLE YAZILAN HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ ve TÜRLERİ. Sevgi, tabiat, övgü, yergi, evlât sevgisi, ayrılık, hasret ve aşk konularını işler.

I. HECE ÖLÇÜSÜYLE YAZILAN HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ ve TÜRLERİ. Sevgi, tabiat, övgü, yergi, evlât sevgisi, ayrılık, hasret ve aşk konularını işler. NAZIM BİÇİMLERİ (ŞEKİLLERİ) VE TÜRLERİ Şiirler nazım birimlerine, kafiyeleniş şekillerine, vezinlerine ve mısra sayılarına göre nazım şekillerine; işledikleri konulara ve ilgili oldukları alanlara göre

Detaylı

Savaş, kahramanlık ve vatan sevgisi gibi konuları destansı ve abartılı bir anlatımla işleyen şiirlerdir.

Savaş, kahramanlık ve vatan sevgisi gibi konuları destansı ve abartılı bir anlatımla işleyen şiirlerdir. ŞİİR TÜRLERİ 1. EPİK ŞİİR Epik, destan niteliğinde olan, destansal demektir. Savaş, kahramanlık ve vatan sevgisi gibi konuları destansı ve abartılı bir anlatımla işleyen şiirlerdir. Destanlar, epik şiirin

Detaylı

İnci. Hoca GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ (İLK İSLAMİ ESERLER)

İnci. Hoca GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ (İLK İSLAMİ ESERLER) İnci GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ (İLK İSLAMİ ESERLER) Hoca ESERLERİN ORTAK ÖZELİKLERİ Hem İslâmiyet öncesi kültürü hem de İslâmî kültür iç içedir. Aruzla hece, beyitler dörtlük birlikte kullanılmıştır. Eserler

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 13.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Yunus Emre Hacı Bektaş-ı Velî Sultan Veled

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 13.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Yunus Emre Hacı Bektaş-ı Velî Sultan Veled ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 13.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Yunus Emre Hacı Bektaş-ı Velî Sultan Veled ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî/ Eserleri Mesnevi Dîvân-ı Kebir

Detaylı

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönem Yazılı Dönem İslamî Dönem Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi Divan Edebiyatı Halk Edebiyatı Batı etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Tanzimat

Detaylı

divan edebiyatı Aruz ölçüsü

divan edebiyatı Aruz ölçüsü Türklerin İslamiyet e geçişinden sonra; İslam uygarlığının bilim, inanç ve kuralları etkisi altında, Arap ve Fars edebiyatının estetik kuralları üzerine kurulan edebiyat akımına divan edebiyatı denir.

Detaylı

İslam medeniyetinde Türk Edebiyatı

İslam medeniyetinde Türk Edebiyatı On5yirmi5.com İslam medeniyetinde Türk Edebiyatı İslam medeniyetinde Türk Edebiyatı'nın özellikleri... Yayın Tarihi : 1 Nisan 2014 Salı (oluşturma : 7/12/2017) KUTADGU BİLİG 11. yy.da (1069-1070) Yusuf

Detaylı

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 EDEBİYAT TARİHİ / TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ ÖLÇÜTLER 1.Edebiyat tarihinin uygarlık tarihi içindeki yerini.edebiyat tarihinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...9

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...9 İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...9 I. BÖLÜM EDEBİYAT NEDİR? 1.1. Edeb den Edebiyata...11 1.2. Edebî Eser...13 1.3. Edebî Metin...14 1.4. Edebiyat Bilimi...33 1.5. Edebiyat Sosyolojisi...33 1.6. Edebiyat Tarihi...35

Detaylı

TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015

TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015 ADI : SOYADI:. SINIF : NU.:.. TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015 KAHTA FEN LİSESİ 2014 2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM I. YAZILI. 1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU

Detaylı

İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN

İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN 1) XI. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve

Detaylı

DİVAN EDEBİYATI DİVAN EDEBİYATI

DİVAN EDEBİYATI DİVAN EDEBİYATI A: Divan Edebiyatına Giriş 1. Temel Kavramlar 2. Divan Edebiyatının Oluşumu 3. Divan Edebiyatının Gelişim Dönemleri 4. Divan Edebiyatının Kaynakları 5. Divan Edebiyatının Özellikleri 6. Divan Edebiyatının

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ...9 GİRİŞ... Osman Horata 11

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ...9 GİRİŞ... Osman Horata 11 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ... Osman Horata 11 I. KAYNAKLAR Osman Horata A. Edebî Eserler...25 1. Divanlar...25 2. Mesneviler...28 3. Şiir Mecmuaları...29 4. Mensur Eserler...29 B. Edebiyat Bilgi ve Teorisiyle

Detaylı

Veysel BALCI YSSAL TD ve Ed. Öğrt.

Veysel BALCI YSSAL TD ve Ed. Öğrt. Veysel BALCI YSSAL TD ve Ed. Öğrt. GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT Güzel sanatların sınıflandırılması Geleneksel sınıflandırma Görsel sanatlar: (plastik sanatlar)resim, heykel, mimari İşitsel sanatlar (fonetik):

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ a. 14.Yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı ( Harezm Sahası ve Kıpçak Sahası ) b. 14.Yüzyılda Doğu Türkçesi ile Yazılmış Yazarı Bilinmeyen Eserler c.

Detaylı

DÎVÂN EDEBİYATI FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ. Mücahid Serçek Türk Edebiyatı Öğretmeni

DÎVÂN EDEBİYATI FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ. Mücahid Serçek Türk Edebiyatı Öğretmeni DÎVÂN EDEBİYATI FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ Mücahid Serçek Türk Edebiyatı Öğretmeni DÎVAN EDEBİYATI Türklerin İslam kültüründen etkilenmeleri sonucu oluşturdukları bir edebiyattır. Klasik Türk

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA ŞEKİL VE TÜR BİLGİSİ ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA ŞEKİL BİLGİSİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA ŞEKİL VE TÜR BİLGİSİ ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA ŞEKİL BİLGİSİ ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA ŞEKİL VE TÜR BİLGİSİ ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA ŞEKİL BİLGİSİ Nazım biçimi, bir manzumenin dış yapı özelliklerinin bütünüdür. Nazım biçimini belirleyen faktörler şunlardır: Nazım Birimi

Detaylı

İSLÂMÎ DEVİR TÜRK EDEBİYATI ( yy.)

İSLÂMÎ DEVİR TÜRK EDEBİYATI ( yy.) Yazı İçerik İslamiyetin Kabulünden Sonraki Destanlar Kutadgu Bilig Divanü Lugati't-Türk Atabetü'l-Hakayık Divan-ı Hikmet Kitab-ı Dede Korkut Türk Halk Edebiyatı Türk halk edebiyatının başlıca özellikleri

Detaylı

OĞUZ TÜRKÇESİNİN ANADOLU DAKİ İLK ÜRÜNLERİ (XIII. - XIV.

OĞUZ TÜRKÇESİNİN ANADOLU DAKİ İLK ÜRÜNLERİ (XIII. - XIV. OĞUZ TÜRKÇESİNİN ANADOLU DAKİ İLK ÜRÜNLERİ (XIII. - XIV. yüzyıl) Bu ürünler Türklerin 19. yy.a kadar devam ettireceği ve yeni kültürün etkisiyle 13. yüzyılda Anadolu'da örneklerini vermeye başladığı Divan

Detaylı

Prof. Dr. Osman HORATA TDE 472 Eski Türk Edebiyatı Ders Notları

Prof. Dr. Osman HORATA TDE 472 Eski Türk Edebiyatı Ders Notları KLASİK ÜSLUP Günlük konuşma diline ait unsurların yoğun bir şekilde kullanıldığı folklorik üslup, klasik estetiğin derinlik ve zarafetinden yoksun olması sebebiyle basit bulunmuş, folklorik üslubun yüzeyselliğine

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Konu Anlatımlı Soru Bankası ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ...

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Konu Anlatımlı Soru Bankası ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ... İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm... 7 ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ... 8 Türk Dillerinin Sınıflandırılması... 14 Türk Dillerinin Ses Denklikleri Bakımından Sınıflandırılması... 16 Altay Dilleri Teorisini Kabul

Detaylı

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - III

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - III MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - III MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİNDEKİ BAĞIMSIZ SANATÇILAR YAHYA KEMAL BEYATLI (1884 1958) Şiirleri Milli edebiyat akımına uymaz, daha çok makale ve konferanslarında bu akımı

Detaylı

TANZİMAT I. DÖNEM: ŞAİR VE YAZARLAR. * Şinasi *Ziya Paşa *Namık Kemal. * Ahmet Mithat Efendi *Şemsettin Sami

TANZİMAT I. DÖNEM: ŞAİR VE YAZARLAR. * Şinasi *Ziya Paşa *Namık Kemal. * Ahmet Mithat Efendi *Şemsettin Sami TANZİMAT I. DÖNEM: ŞAİR VE YAZARLAR * Şinasi *Ziya Paşa *Namık Kemal * Ahmet Mithat Efendi *Şemsettin Sami İBRAHİM ŞİNASİ 1826-1871 İBRAHİM ŞİNASİ İstanbul da doğdu. Arapça, Fransızca, Farsça dersleri

Detaylı

FECRİ-ATİ EDEBİYATI SANATÇILARI

FECRİ-ATİ EDEBİYATI SANATÇILARI FECRİ-ATİ EDEBİYATI SANATÇILARI AHMET HAŞİM ( 1884 1933 ) Fecriati topluluğunun en önemli şairi olup modern Türk şiirinin kurucularından biridir. Türk edebiyatında akşam şairi olarak da tanınır. Sanat

Detaylı

SULTAN VELED DİVANI (ÇEV. PROF. DR. VEYİS DEĞİRMENÇAY) ŞEYDA ARISOY

SULTAN VELED DİVANI (ÇEV. PROF. DR. VEYİS DEĞİRMENÇAY) ŞEYDA ARISOY SULTAN VELED DİVANI (ÇEV. PROF. DR. VEYİS DEĞİRMENÇAY) ŞEYDA ARISOY Divan yazma Anadolu da 13. ve 19. yüzyıllar arasında görülen şairlerin değişik nazım türlerinde kaleme alınmış şiirlerini bir araya topladıkları

Detaylı

Aruzla şiire başlayan sanatçılar, Ziya Gökalp in etkisiyle sonradan hece ölçüsüyle yazmaya başlamışlardır.

Aruzla şiire başlayan sanatçılar, Ziya Gökalp in etkisiyle sonradan hece ölçüsüyle yazmaya başlamışlardır. BEŞ HECECİLER Milli edebiyattan etkilenen Beş Hececiler, milli kaynaklara dönmeyi ilke edinmişlerdir. Şiire I. Dünya Savaşı Milli Mücadele yıllarında başlayıp Mütareke yıllarında şöhret kazanan edebi topluluktur.

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 2 EDEBİ BİLGİLER (ŞİİR BİLGİSİ) 1. İncelediği şiirden hareketle metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti 2. Şiirin yapısını çözümler. 3. Şiirin

Detaylı

TANZİMAT DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER. Ufuk KÜSDÜL Arhavi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

TANZİMAT DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER. Ufuk KÜSDÜL Arhavi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni TANZİMAT DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER Ufuk KÜSDÜL Arhavi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni ÖĞRETİCİ METİNLERİN ÖZELLİKLERİ VE YAZILIŞ AMAÇLARI Öğretici metinler, bir konuyu

Detaylı

CEVAPLAR 1 C 2 D 3 D 4 C

CEVAPLAR 1 C 2 D 3 D 4 C HALK EDEBİYATI 1 1. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatının genel özelliklerinden A) Din etkisi dışında oluşturulan halk edebiyatıdır. B) Nazım birimi dörtlük, ölçüsü ise hece ölçüsüdür. C) Genellikle

Detaylı

TÜRK ŞİİRİNDE KULLANILAN NAZIM ŞEKİLLERİ VE TÜRLERİ (Divan Şiiri, Halk Şiiri, Yeni Türk Şiiri) FERİDE TURAN UZ. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ÖĞRETMENİ

TÜRK ŞİİRİNDE KULLANILAN NAZIM ŞEKİLLERİ VE TÜRLERİ (Divan Şiiri, Halk Şiiri, Yeni Türk Şiiri) FERİDE TURAN UZ. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ÖĞRETMENİ TÜRK ŞİİRİNDE KULLANILAN NAZIM ŞEKİLLERİ VE TÜRLERİ (Divan Şiiri, Halk Şiiri, Yeni Türk Şiiri) FERİDE TURAN UZ. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ÖĞRETMENİ 01.08.2008 İÇİNDEKİLER DİVAN ŞİİRİNDE KULLANILAN NAZIM ŞEKİLLERİ...

Detaylı

GARİP AKIMI (I. YENİ)

GARİP AKIMI (I. YENİ) GARİP AKIMI (I. YENİ) Garipçiler: Orhan Veli, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat Horozcu nun oluşturduğu bir topluluktur. 1941 yılında Orhan Veli, Oktay Rıfat, Melih Cevdet Garip adlı ortak bir kitap yayımladılar.

Detaylı

BEP Plan Hazırla T.C Ceyhan Kaymakamlığı ALTI OCAK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürlüğü Edebiyat Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı

BEP Plan Hazırla T.C Ceyhan Kaymakamlığı ALTI OCAK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürlüğü Edebiyat Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı BEP Plan Hazırla T.C Ceyhan Kaymakamlığı ALTI OCAK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürlüğü Edebiyat Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı Öğrenci : MEHMET ERKAN Eğitsel Performans Olay Çevresinde Oluşan

Detaylı

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - I

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - I MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - I ÖMER SEYFETTİN ( 1884 1920 ) Milli Edebiyat akımının ve çağdaş Türk öykücülüğünün öncülerindendir. Küçük hikâyeyi tamamen bağımsız bir hale getirmiştir. Türk edebiyatında

Detaylı

1. BÖLÜM. Þiirin Anlamsal Özellikleri

1. BÖLÜM. Þiirin Anlamsal Özellikleri Cevap Anahtarý 1. BÖLÜM Güzel Sanatlar ve debiyat Þiirin Biçimsel Özellikleri Þiirin Anlamsal Özellikleri Söz Sanatlarý 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Düz Yazý Türleri

Detaylı

GAZETE. *ilk resmi turkçe gazete: Takvim-i Vekayi *ilk yarı resmi gazete: Ceride Havadi *ilk özel gazete

GAZETE. *ilk resmi turkçe gazete: Takvim-i Vekayi *ilk yarı resmi gazete: Ceride Havadi *ilk özel gazete ROMAN ROMAN *dünya edebiyatında ilk modern roman: Don Kişot, Servone *ilk çeviri roman: Fenelonda (Tercümanı Telemogue) *ilk yerli roman: Taaşuku Talat ve Fitnat *bir edebi akım (romantizm) etkisiyle yazılan

Detaylı

Müşterek Şiirler Divanı

Müşterek Şiirler Divanı Müşterek Şiirler Divanı Yazar İ. Hakkı Aksoyak ISBN: 978-605-9247-54-2 1. Baskı Nisan, 2017 / Ankara 1000 Adet Yayınları Yayın No: 228 Web: grafikeryayin.com Kapak ve Sayfa Tasarımı Baskı ve Cilt Grafik-Ofset

Detaylı

CUMHURIYET DÖNEMINDE COŞKU VE HEYECANI DILE GETIREN METINLER (ŞIIR) Cumhuriyet Edebiyatında Şiir ve Soru Çözümü

CUMHURIYET DÖNEMINDE COŞKU VE HEYECANI DILE GETIREN METINLER (ŞIIR) Cumhuriyet Edebiyatında Şiir ve Soru Çözümü CUMHURIYET DÖNEMINDE COŞKU VE HEYECANI DILE GETIREN METINLER (ŞIIR) Cumhuriyet Edebiyatında Şiir ve Soru Çözümü Yirminci asrın ilk yarısının sonlarına doğru Fransa da ortaya çıkan felsefi bir akımdır.

Detaylı

PROF. DR. MESERRET DĐRĐÖZ

PROF. DR. MESERRET DĐRĐÖZ 2 Meserret DĐRĐÖZ PROF. DR. MESERRET DĐRĐÖZ ÖZGEÇMĐŞĐ: Enis Alapaytaç ve Hafize Hanım ın kızları olarak 1923 te Tarsus ta doğdu. Đlkokul ve ortaokulu Tarsus ta, liseyi de Đstanbul da Kandilli Kız Lisesi

Detaylı

PROF. DR. HALUK ĠPEKTEN ĠN HAYATI VE BĠBLĠYOGRAFYASI Sevda ÖNAL

PROF. DR. HALUK ĠPEKTEN ĠN HAYATI VE BĠBLĠYOGRAFYASI Sevda ÖNAL PROF. DR. HALUK ĠPEKTEN ĠN HAYATI VE BĠBLĠYOGRAFYASI Sevda ÖNAL PROF. DR. HALUK ĠPEKTEN ĠN HAYATI (1926-1992) Prof. Dr. Haluk İpekten, 1926 da Kırklareli nin Saray kazasında doğdu. 1949 yılında Vefa Lisesi

Detaylı

5.DEYİM Bir kavramı bir durumu ya çekici bir anlatımla ya da özel bir yapı içinde belirten ve çoğunun gerçek anlamlarından ayrı bir anlamı bulunan

5.DEYİM Bir kavramı bir durumu ya çekici bir anlatımla ya da özel bir yapı içinde belirten ve çoğunun gerçek anlamlarından ayrı bir anlamı bulunan 5.DEYİM Bir kavramı bir durumu ya çekici bir anlatımla ya da özel bir yapı içinde belirten ve çoğunun gerçek anlamlarından ayrı bir anlamı bulunan kalıplaşmış sözcük öbekleri ya da tümcelere deyim denir.

Detaylı

AHMEDÎ ve DÂSİTÂN-İ TEVÂRİH-İ MÜLÛK-İ ÂL-İ OSMAN

AHMEDÎ ve DÂSİTÂN-İ TEVÂRİH-İ MÜLÛK-İ ÂL-İ OSMAN 71 AHMEDÎ ve DÂSİTÂN-İ TEVÂRİH-İ MÜLÛK-İ ÂL-İ OSMAN Nihat ŞEMİN Muş Alparslan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, III. Sınıf, I. Öğretim Öğrencisi. AHMEDÎ ve DÂSİTÂN-İ TEVÂ- RİH-İ MÜLÛK-İ

Detaylı

9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI I. ÜNİTE - GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT GÜZEL SANATLAR İÇİNDE EDEBİYATIN YERİ Güzel sanatları diğer eserlerden ayıran en önemli özellik insanda coşku ve estetik haz uyandırmasıdır. Güzel sanatlar için yapılan

Detaylı

Prof. Dr. Osman HORATA TDE 471 Eski Türk Edebiyatı Ders Notları

Prof. Dr. Osman HORATA TDE 471 Eski Türk Edebiyatı Ders Notları Sebk-i Hindî Sebk-i Hindî, Fars ve Türk edebiyatının yanında Fars, Hindistan, Afganistan, Azerbaycan ve Tacikistan edebiyatında da etkili olmuş bir üsluptur. İzlerine 16. Asırda rastlanmaya başlayan bu

Detaylı

TG 1 ÖABT EDEBİYAT. KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ 18 19 Ocak 2014

TG 1 ÖABT EDEBİYAT. KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ 18 19 Ocak 2014 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ 18 19 Ocak 2014 TG 1 ÖABT EDEBİYAT Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının

Detaylı

SERVETİFÜNUN SANATÇILARI - I

SERVETİFÜNUN SANATÇILARI - I SERVETİFÜNUN SANATÇILARI - I TEVFİK FİKRET (1867 1915) Servetifünun edebiyatının öncüsü ve üstadı sayılmaktadır. Şiirlerinde aşk, doğa, aile, çocuk, acıma gibi bireysel duyarlılıkları karamsar bir bakış

Detaylı

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ Dersi Veren: Osman SEZGİN Telefon: (216) 521 97 97 E-posta:

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Yasemin ERTEK MORKOÇ

ÖZGEÇMİŞ. Yasemin ERTEK MORKOÇ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı Yasemin ERTEK MORKOÇ Unvanı Görev Yeri Daha Önce Bulunduğu Görevler Anabilim Dalı Yabancı Dili Akademik Aşamaları Yrd. Doç. Dr. Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk

Detaylı

OLAY ÇEVRESİNDE GELİŞEN METİNLER ANLATMAYA BAĞLI METİNLER

OLAY ÇEVRESİNDE GELİŞEN METİNLER ANLATMAYA BAĞLI METİNLER OLAY ÇEVRESİNDE GELİŞEN METİNLER ANLATMAYA BAĞLI METİNLER MESNEVİ Divan şiirinde, her beytinin dizeleri kendi arasında uyaklı, aruzun genellikle kısa kalıpları ile yazılan nazım biçimine ve bu biçimde

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR 1. Edebiyat tarihinin incelediği konuları açıklar. 2. Edebî eserlerin yazıldığı dönemi temsil eden belge olma niteliğini sorgular 3. Uygarlık tarihiyle edebiyat

Detaylı

İnci Hoca YEDİ MEŞALECİLER

İnci Hoca YEDİ MEŞALECİLER YEDİ MEŞALECİLER Cumhuriyet döneminde ortaya çıkan ilk edebi topluluktur. 1928 de Yedi Meşale adıyla ortaklaşa bir kitap çıkarıp bu kitabın ön sözünde şiirle ilgili görüşlerini açıklamışlardır. Beş Hececiler

Detaylı

1. DÖNEM 1. YAZILI SINAVI (SAYFA 24)

1. DÖNEM 1. YAZILI SINAVI (SAYFA 24) 1. DÖNEM 1. YAZILI SINAVI (SAYFA 24) 1. Edebiyat tarihi; bir toplumun çağlar boyunca oluşturduğu edebiyat eserlerini, bunları yaratan edebiyatçıların yaşayışlarını ve sanat anlayışlarını tarihsel gelişim

Detaylı

9. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

9. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI 9. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI www.edebiyatogretmeni.org Türk Edebiyatı Dil ve Anlatım Dersleri Kaynak Sitesi RETGREGTGTGRTGTRGGT[Metni yazın] Sayfa 1 I. ÜNİTE - GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT 1. GÜZEL

Detaylı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL ÇORUM ADA ÖZEL ÖĞRETİM KURSU TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI II BİLİM GRUBU ÇERÇEVE PROGRAMI

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL ÇORUM ADA ÖZEL ÖĞRETİM KURSU TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI II BİLİM GRUBU ÇERÇEVE PROGRAMI T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL ÇORUM ADA ÖZEL ÖĞRETİM KURSU TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI II BİLİM GRUBU ÇERÇEVE PROGRAMI 1 1. KURUMUN ADI: Özel Çorum Ada Özel Öğretim Kursu 2. KURUMUN ADRESİ: : Yavruturna

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi... İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR...11 GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi...13 BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...27 5 İKİNCİ BÖLÜM Husrev ü Şirin Mesnevisinin İncelenmesi...57

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ KISALTMALAR

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ KISALTMALAR İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...9 KISALTMALAR...13 Türk Edebiyatı Tarihi Muhtırası na Dair...15 Türk Edebiyatı Tarihi Muhtırası...20 Türk Dili...20 Türk Yazıları...20 Eski Türk Şairlerinin Vazifeleri...21 Elde Bulunan

Detaylı

HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP

HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP Türk halk şiirinde kullanılan dilin, yalın veya sadece olduğu yönünde yaygın bir kanaat vardır. Divan Şiiri'nde kaleme alınmış şiirler göz önüne alındığında bu

Detaylı

İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu

İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu Arap ve Türk Edebiyatında Dinî Edebiyatın Müşterekleri Prof. Dr. Mehmet Akkuş 1 Hiç şüphe yok ki İslâm, Türk milletinin hayatında büyük ve köklü değişiklikler meydana getirmiştir.

Detaylı

LYS EDEBİYAT ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST 1

LYS EDEBİYAT ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST 1 LYS EDEBİYAT ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST 1 1. Günü gününe yazıldığı için, günlükler, anılara göre daha nesnel değil öznel olur. Zaten anılar toplumun okuması, günlükler ise kişinin kendi okuması için yazıldığından

Detaylı

TG 10 ÖABT TÜRKÇE KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ 29 HAZİRAN 2014 PAZAR

TG 10 ÖABT TÜRKÇE KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ 29 HAZİRAN 2014 PAZAR KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ 29 HAZİRAN 2014 PAZAR TG 10 ÖABT TÜRKÇE Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya

Detaylı

DÜZYAZI (NESİR) TÜRLERİ

DÜZYAZI (NESİR) TÜRLERİ DÜZYAZI (NESİR) TÜRLERİ Bu kaynakta belli başlı düz yazı (nesir) türleri ile ilgili kısa bilgiler bulunmaktadır. Her türle ilgili ayrıntılı bilgiler için, üst menümüzdeki Edebi Türler sekmesinden faydalanabilirsiniz..

Detaylı

9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI 9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI I. ÜNİTE GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT Özellikleri GÜZEL SANATLAR İÇİNDE EDEBİYATIN YERİ Güzel sanatları diğer eserlerden ayıran en önemli özellikinsanda coşku ve estetik

Detaylı

İnci Hoca TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM

İnci Hoca TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM ÖZELLİKLERİ İlk özel gazete Tercüman-ı Ahval ile başlar. Toplum için sanat anlayışı benimsenmiştir. Halkı aydınlatma amacıyla eser verildiği için

Detaylı

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Türk edebiyatı İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ya da Destan dönemi Türk edebiyatı, Türklerin İslamiyet'i kabulünden önceki dönemlerde oluşturdukları edebiyata verilen isimdir.[1]

Detaylı

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir.

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 1. SINIF GÜZ YARII I.YARI KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ İKİLİ ÖĞRETİM

Detaylı

EDEBİYAT BİLGİ VE TEORİLERİ 2

EDEBİYAT BİLGİ VE TEORİLERİ 2 EDEBİYAT BİLGİ VE TEORİLERİ 2 VEZİN(Ölçü) Manzum metinlerde vezin,kelime savurganlığını önleyerek dilin musikisini öne çıkarmaya yarayan bir unsurdur.türk şiirinde başlangıçta parmak hesabı denilen hece

Detaylı

GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT

GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT GÜZEL SANATLARDA EDEBİYATIN YERİ Bir duygunun, bir hayalin, bir tasarı ya da güzelliğin insanda oluşturduğu estetik karşılığa sanat denir. Bu estetik karşılığın ortaya çıkmasına

Detaylı

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ TDE729 1 3 + 0 6 Sosyal bilimlerle ilişkili

Detaylı

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATININ OLUŞUMU KAZANIMLAR.Osmanlı Devleti ni güçlü kılan sosyal, siyasi düzenin bozulma nedenlerini.batı düşüncesine,

Detaylı

TÜRK İSLAM EDEBİYATI

TÜRK İSLAM EDEBİYATI Editörler Dr. Öğr.Üyesi Metin Hakverdioğlu - Aynur Kurt TÜRK İSLAM EDEBİYATI Yazarlar Dr. Öğr.Üyesi Ferdi Kiremitçi Dr. Öğr.Üyesi H.İbrahim Haksever Dr. Öğr.Üyesi Mehmet Altunmeral Dr. Öğr.Üyesi Mehmet

Detaylı

Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI

Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI Tablo 2: Doktora Programı Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI GÜZ YARIYILI Ortak Zorunlu-Seçmeli Dersler Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı TDE 601 Divan Şiiri

Detaylı

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik OSMANLI YAPILARINDA İZNİK ÇİNİLERİ Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik Çinileri, KültK ltür r Bakanlığı Osmanlı Eserleri, Ankara 1999 Adana Ramazanoğlu Camii Caminin kitabelerinden yapımına 16. yy da Ramazanoğlu

Detaylı

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Yayın Kataloğu

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Yayın Kataloğu Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayın Kataloğu 2013 2 TAHRÎRU USÛLİ L-HENDESE VE L-HİSÂB EUKLEIDES İN ELEMANLAR KİTABININ TAHRİRİ Nasîruddin Tûsî (ö. 1274) Meşhur Matematikçi Eukleides in (m.ö.

Detaylı

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ X 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti 2011-2012 DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" YENİ DERS PLANI** 1.YARIYIL 1.YARIYIL Birleşti ATA 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ I Z 2+0 2 X X X X ATA 101 ile ATA 102

Detaylı

ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT

ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT DENEME SINAVI ÇÖZÜMLERİ 1 ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ DENEME SINAVI / çözümleri 1. DENEME 1. Altay dillerine ait yapısal özelliklerinin sorulduğu bu soruda,

Detaylı

Yeni Osmanlılar Cemiyeti Kurucularından Mehmed Âyetullah Bey Dönem-İnsan-Eser

Yeni Osmanlılar Cemiyeti Kurucularından Mehmed Âyetullah Bey Dönem-İnsan-Eser Yeni Osmanlılar Cemiyeti Kurucularından Mehmed Âyetullah Bey Dönem-İnsan-Eser Yazar Ferhat Korkmaz ISBN: 978-605-9247-84-9 1. Baskı Kasım, 2017 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 252 Web: grafikeryayin.com

Detaylı

Mengi M., (1973). Edebiyat ve Edebiyat incelemesi (Theory of Literature), Rene Wellek- Austin Warren, Çev; Mine Mengi, Türkoloji, C.V, S.1, s

Mengi M., (1973). Edebiyat ve Edebiyat incelemesi (Theory of Literature), Rene Wellek- Austin Warren, Çev; Mine Mengi, Türkoloji, C.V, S.1, s Prof. Dr. Mine MENGİ Eğitim: Ph.D., Türk Dili ve Edebiyatı, Edinburgh Üniversitesi, 1969 B.S, Türk Dili ve Edebiyatı, Ankara Üniversitesi, 1965 Araştırma Alanları: Eski Türk Edebiyatı Dersler: Türk Dili

Detaylı

11. HAFTA 2.ARAŞTIRMA İNCELEME YAZILARI

11. HAFTA 2.ARAŞTIRMA İNCELEME YAZILARI 11. HAFTA 2.ARAŞTIRMA İNCELEME YAZILARI A. RAPOR: Herhangi bir konuyu, olayı veya incelenmekle görevlendirilen kişi veya kişilerin, yaptıkları araştırmanın sonuçlarını ilgili yere bildirmek üzere yazdıkları

Detaylı

10. SINIF DENEME SINAVLARI SORU DAĞILIMLARI / DİL VE ANLATIM

10. SINIF DENEME SINAVLARI SORU DAĞILIMLARI / DİL VE ANLATIM 10. SINIF DENEME SINAVLARI SORU DAĞILIMLARI / DİL VE ANLATIM 01 Sunum - Tartışma - Panel 8 5 1 02 Anlatıma Hazırlık 2 1 03 Anlatımda Tema ve Konu 4 2 1 04 Anlatımda Sınırlandırma 2 1 05 Anlatımın ve Anlatıcının

Detaylı

9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

9.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI I. ÜNİTE GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT GÜZEL SANATLAR İÇİNDE EDEBİYATIN YERİ Güzel sanatları diğer eserlerden ayıran en önemli özellik insanda coşku ve estetik haz uyandırmasıdır.güzel sanatlar için yapılan

Detaylı

Yüksek Lisans Öğretim Programı Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Öğretim Programı Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğretim Programı Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Genel Bilgiler H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı; a. Türk Dili, b. Eski Türk Edebiyatı, c. Yeni Türk

Detaylı

TANZİMAT EDEBİYATI ( ) HAZIRLAYAN: Döndü DERELİ D GRUBU-105

TANZİMAT EDEBİYATI ( ) HAZIRLAYAN: Döndü DERELİ D GRUBU-105 TANZİMAT EDEBİYATI (1860 1896) HAZIRLAYAN: Döndü DERELİ D GRUBU-105 TANZİMAT EDEBİYATI 1860'da Tercüman-ı Ahval Gazetesinin çıkmasıyla başlayan, Divan edebiyatı geleneklerini bir yana bırakarak Batı kültürüne

Detaylı

DESTAN DÖNEMI TÜRK EDEBIYATI. Destan Dönemi

DESTAN DÖNEMI TÜRK EDEBIYATI. Destan Dönemi DESTAN DÖNEMI TÜRK EDEBIYATI Destan Dönemi SÖZLÜ DÖNEM GENEL ÖZELLIKLERI Bu dönem ürünleri tamamıyla manzumdur. Nesir alanında eser yoktur. Dönemin yaşayış tarzını ve kültürünü yansıtan eserlerdir. Türk

Detaylı

ŞANLIURFA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI. Konusu: Urfa Üzerine Yazılmış Şiir Seçkisi

ŞANLIURFA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI. Konusu: Urfa Üzerine Yazılmış Şiir Seçkisi ŞANLIURFA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI ŞEHİR TANITIM YAYINLARI 1 Yayın Adı: Şiir Şehir Urfa Konusu: Urfa Üzerine Yazılmış Şiir Seçkisi Hazırlayan: Mehmet KURTOĞLU Sayfa Sayısı: 160 Toplam Baskı

Detaylı

Arap Harflerinin Adları ve Lâtin Alfabesindeki Karşılıkları (Ünsüzler) 20

Arap Harflerinin Adları ve Lâtin Alfabesindeki Karşılıkları (Ünsüzler) 20 Önsöz.. 15 DERS: 1. 19 Arap/Osmanlı alfabesi. 19 Arap Harflerinin Adları ve Lâtin Alfabesindeki Karşılıkları (Ünsüzler) 20 Arap Menşeli Osmanlı Alfabesindeki Sesler ve Harflerle İlgili Genel Bilgiler 22

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI Ay Hafta Ders Saati Konu Adı YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Kazanımlar Osmanlı

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 GİRİŞ / Bilal Kemikli...9 1. Din Edebiyat İlişkisi...9 2. Tasavvuf: İrfan ve Hikmet...12 3. Türk-İslâm Edebiyatı: Konu ve Kapsam...16 4. Türk-İslâm Edebiyatının Kaynakları...18 a.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Kenan Erdoğan Unvanı. Adı Soyadı. Doçent Doğum Tarihi veyeri Yozgat 01 Mart 1963 Görev Yeri

ÖZGEÇMİŞ. Kenan Erdoğan Unvanı. Adı Soyadı. Doçent Doğum Tarihi veyeri Yozgat 01 Mart 1963 Görev Yeri ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı Kenan Erdoğan Unvanı Doçent Doğum Tarihi veyeri Yozgat 01 Mart 1963 Görev Yeri Manisa Daha Önce Bulunduğu Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Araştırma Görevlisi, Celal Bayar Üniversitesi

Detaylı

ÖZEL ÖĞRETİM KURSU TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-I ÇERÇEVE PROGRAMI. :Tercih Özel Öğretim Kursu :Kesikkapı Mah. Atatürk Cad. No.

ÖZEL ÖĞRETİM KURSU TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-I ÇERÇEVE PROGRAMI. :Tercih Özel Öğretim Kursu :Kesikkapı Mah. Atatürk Cad. No. ÖZEL ÖĞRETİM KURSU TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-I ÇERÇEVE PROGRAMI 1.KURUMUN ADI 2.KURUMUN ADRESİ 3.KURUCU TEMSİLCİSİ ADI :Tercih Özel Öğretim Kursu :Kesikkapı Mah. Atatürk Cad. No.79 Fethiye /MUĞLA :ARTI ÖZEL

Detaylı

TG 4 ÖABT EDEBİYAT. KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ 12 13 Nisan 2014

TG 4 ÖABT EDEBİYAT. KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ 12 13 Nisan 2014 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ 12 13 Nisan 2014 TG 4 ÖABT EDEBİYAT Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının

Detaylı