2. İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "2. İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu"

Transkript

1 2. İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Kaynak Yayınları nın Hediyesidir. Para ile Satılamaz

2 Yunus Emre Divanı nda Cenab-ı Hak İçin Kullanılan Mecazi Kavramlar Doç. Dr. Bahir Selçuk 1 İlk insanla beraber kendisine inanılan en yüce varlık olan Allah, isim, sıfat ve fiilleriyle varlığını her yerde hissettirir. En küçük varlıktan en büyüğüne kadar bütün varlıklar hâl dilleriyle O nu terennüm ederler. İnsanların büyük çoğunluğu, kâinatın bir yaratıcısı ve yöneticisi olduğunu kabul etmekle beraber, madde özelliği taşımadığından dolayı O nu duyularıyla idrak edemezler. Bu yüce yaratıcı, ancak kâinat ve insanla olan münasebeti ile tanınabilir. Bu nedenle Allah ın isimleri, Allah-âlem ilişkisine ışık tutma ve neticede Allah ı tanıtma açısından önem arz etmektedir (Topaloğlu, 1995: 404). Hz.Âdem e ve âdemoğluna bütün varlıkların isimlerini öğreten Cenab-ı Hakk, kendisine ait güzel isimlerle 2 de zâtını, efalini ve sıfatlarını en eşref mahluku olan insanların idraklerine yaklaştırmayı dilemiştir. Bu yüzden Allah a gerçek anlamda inanmak ve [O nu] tanımak; O nun varlığını kabul etmenin yanı sıra, sahip olduğu isim 1 Adıyaman Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. 2 Kur ânı Kerim in çeşitli ayetlerinde Cenab-ı Hak, en güzel isimlerin kendisine ait olduğunu ifade etmektedir: En güzel isimler (el-esmâü l-hüsnâ) O na mahsustur. (Haşr, 24) En güzel isimler Allah a mahsustur. O na o isimlerle dua edinîz. (A râf, 180) De ki: İster Allah diye, ister Rahmân diye dua edin. Çünkü en güzel isimler O na mahsustur. (İsrâ, 110) Allah, kendisinden başka ilâh olmayandır. En güzel isimler O na mahsustur. (Tâhâ, 8)

3 390 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu ve sıfatları da bilmeyi ve bu isim ve sıfatların varlıklar âlemindeki yansımalarını görmeyi gerektirir (Dikmen, 2012: 5). Cenab-ı Hakk ın Esmâ-i Hüsnâ olarak bilinen isimlerinin sayısı ve tasnifi hakkında çeşitli görüşler mevcuttur. Doksan dokuz olduğu söylense de Allah a ait isimlerin doksan dokuzdan ibaret olmadığı görülür. Dolayısıyla Esmâ-i Hüsnâ terimi esas itibarıyla doksan dokuz isim için kullanılsa da bu isimler dışındaki isimleri de kapsar. Fakat İslami kültür ve sanat dairesinde, Kur ân ve hadislerde geçen Allah a ait doksan dokuz isim liste hâlinde şöhret bulmuş ve bu isimler etrafında etkisi günümüzde de devam eden zengin bir gelenek oluşturulmuştur. Kendi geçici varlığının derinliklerinde müteal, ezelî ve ebedî bir varlığın tesirini hisseden Müslüman, hayatının hemen her safhasında, özellikle ibadet, dua ve zikir esnasında O nun isimlerini zikreder, her hayra O nun ismiyle başlar, her şerden de O nun esmasına sığınır. Dinî ve ahlaki hayat üzerinden derin tesiri olan Cenab-ı Hakk a ait isim ve sıfatlar, Müslüman toplumların edebiyat, kültür ve sanatlarında da derinlemesine varlığını hissettirmiş, konuşma dili, yazı dili, şiir dili Cenab-ı Hakk a ait isimler ve sıfatlarla canlılık kazanmıştır. Allah ın ayet ve hadislerde yer alan isimleriyle tanınması, bilinmesi, bunlarla anılması (zikir), yine bunlarla övülüp yüceltilmesi ve bu isimlerin ihtiva ettiği engin İlahî rahmet ve muhabbeti vesile kılarak O na dua ve niyaz edilmesinin gereği ve fazileti hem naslarda yer almış, hem de bu husus Hz. Peygamber den, (s.a.s.) hatta daha önceki peygamberlerden itibaren Allah ın sâlih kullarınca uygulanagelmistir. Allah lafzının Arapça dışında en çok Türk dilinde kullanıldığı şüphesizdir. Sadece bugünkü Türkçe nin orta hacimdeki bir sözlüğü incelendiği takdirde bile Allah kelimesinin yer aldığı deyimlerin 150 civarında olduğu görülür. Bunlara bir o kadar da atasözü eklenebilir. Bilhassa Osmanlı Türkçesiyle yazılmış dinî ve tasavvufi mahiyetteki manzum ve mensur eserlerde yer alan diğer birçok deyim ve atasözü ise bu sayının dışındadır. Bunun yanında tek manzumelerde, müstakil eserlerde Cenab-ı Allah ın söz konusu edildiği görülür. (Uzun, 1989: 499) İslami edebiyatlarda, özellikle Türk kültür ve edebiyatında Allah ın varlığını, birliğini, isim ve sıfatlarını, bunların çeşitli tecellilerini, O nun yüceliğini ve övgüsünü konu edinen çeşitli edebî türler meydana gelmiş ve bu alanda çok zengin örnekler edebiyat tarihindeki müstesna yerini almıştır. Halk edebiyatında ilâhi, nefes, nutuk ve devriyelerde, s er, bazı tekerlemeler ve türkülerde, mâni ve ninnilerde, ağıt ve nasihat-

4 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 391 lerde; Cenab-ı Hakk ın isim ve sıfatları yer almış, O nun yücelik ve kudreti konu edilmiştir. Divan edebiyatında Esmâ-i Hüsnâ çerçevesinde eserler kaleme alınmış, İlahî isimler ve bunların açıklandığı Esmâ-i Hüsnâ şerhleri, Cenab-ı Hakk ın varlığını, birliğini, kudretini, isim ve sıfatlarını anlatan, O nu övüp yücelten tevhit, insanoğlunun aczini idrak ile beşeriyet icabı yaptığı hatalarının bağışlanmasını Allah tan dileyerek O na karşı samimi yalvarışlarını içine alan münacat gibi müstakil nevilerin yanında manzum-mensur çeşitli eserlerde, münferit beyitlerde de Allah ın isim ve sıfatları çeşitli vesilelerle söz konusu edilmiştir. Yeni Türk edebiyatının ilk devrelerinde klasik nazım şekilleri ile yeni bir ifade ve üslupla Allah la ilgili duygu ve düşünceleri dile getiren manzumeler yazılmıştır. Günümüz Türk edebiyatında da aynı his ve heyecan çerçevesinde Cenab-ı Hakk ı konu edinen metinler kaleme alınmaktadır (bkz. Yılmaz, 1998:1; Uzun,1989:499). İslami Türk edebiyatına ait edebî metinlerde esma-i hüsnâyla beraber Cenab-ı Hakk ı ifade eden Arapça, Farsça, Türkçe isim ve sıfatların, terkiplerin kullanıldığı görülür. Cenab-ı Allah ı naslarda bulunmayan kavramlarla nitelendirme mevzuu tartışmalara sebep olmuşsa da dil, üslup ve muhteva bakımından yetersizlik ve küçümseme ifade etmeyen, uluhiyet makamıyla bağdaştırılabilen kavramlarla adlandırmada bir sakınca görülmemiştir (Topaloğlu 1995: ). Bu isimlerle Cenab-ı Hakk a, müşebbihe ve mücessime düşüncelerinde olduğu gibi antropomorfik bir şekil verme amacı yoktur. Bu isimlerle Cenab-ı Hakk ın mütealliği (aşkınlığı) kaybolmamakta, bilakis O nun büyüklüğü, otoritesi, merhameti idraklere yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Bu düşünceden olsa gerek edebî metinlerde Burhan, Delîl, Gâlib, Sâdık, Sultan, Çâreger, Dost, Destgîr, Hudâ, Padişah, Yektâ, Nakkâş, Nakkâş-ı Sun, Çalap, dest-i Kudret, yed-i Kudret, Nakkâş-ı ezel, Üstâd-ı ezel, Güzel Allah, İş Üstâdı, Kerem Issı, Mülk Sahibi... gibi isim ve sıfatların sıkça kullanıldığı görülür (Çelebioğlu, 1998: 94; Pala, t.y.: 34). Bu kullanımlardan bazılarının Esmâ-i Hüsnâda geçen isimleri çağrıştırdığı; saygı, sevgi veya övgü ifade ettiği görülmektedir. Şairlerimiz Allah la ilgili lafızları hayret, istifham, nida gibi yerlerde kullanarak birçok zarif ihamlar, sihr-i helaller, tevriyeler, tecâhül-i ârifler yapmışlardır (Onay, 1992:38). 1. Yunus Emre Divanı nda Cenab-ı Hak la İlgili Kavramlar Tasavvufun düşünce yapısını oluşturan vahdetivücut görüşüne göre

5 392 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu bütün yaratıklar, Allah ın isimlerinin mazharıdır. Yani kâinattaki her şey, Allah ın bu en güzel isimlerinin zuhurundan ibarettir. Bu isimler genellikle cemal ve celal sıfatları olarak ikiye ayrılır. Merhamet, yardımcılık, af gibi kavramları ifade eden rahmân, rahîm, halîm, gafûr, şekûr, settâr, el-nasîr sıfatları cemal; şiddet, korku, gayret ifade eden cebbâr; kahhâr, müntakim, el-gayûr sıfatları da celal sıfatlarıdır. Bu isimlerden olan İsm-i A zam (en büyük isim), ancak peygamberler tarafından bilinebilir (Şahin, 2001:52). Vahdetivücut düşüncesine inanan Yunus Emre, divanında 3 hem Esmâ-i Hüsnâ kapsamındaki hem de Esmâ-i Hüsnâ dışında Allah a ait ne kadar isim ve sıfat varsa tamamını bu anlayışa göre değerlendirir. Buna göre âlemde var olan yalnız vücûd-ı mutlak olan Allah tır. Bunun dışında hiçbir gerçek ve bağımsız varlık yoktur. Görünen şeyler ancak bir gölge, O nun isim ve sıfatlarının tecellileridir. Esmâ-i Hüsnâ ya dâhil olan Allah, Hakk, Rahmân, Rahîm, Zâhir, Bâtın, Evvel, Âhir, Kadîr, Zü l-celâl, Cemâl, Hâlik, Hayy, Cebbâr, Basîr, Kayyûm, Ganî, Kerîm, Mennân isimleri divanda yer alan belli başlı isimlerdir. Ganî Cebbâr ışk erine bin Hamza ca kuvvet virür Tagları yirinden ırar yol eyler dosta gitmege (1/5) Her dem yüzüm yire uram Allah uma şükür kılam Ben benligüm dosta virem ne da vî yâ destân ola (4/7) Evvel-Âhir Hayyü l-kayyûm âşıklara ma şûkıdı Aklun varısa hisâb it geçiser bu ışk devrânı (377/6) Gâh hâlis ü gâh muhlis olam uş Furkân ıla Gâh Rahmâni r-rahîm yâ Hayy u yâ Mennân olam (201/43) Bir avuç topraga bunca kıyl u kâl Neye gerek iy Kerîm-i Zü l-celâl (417/25) Esmâ-i Hüsnâ içinde yer almasa da Cenab-ı Hak için sıkça kullanılan Mevlâ, Sübhân, Rabb gibi isimler de divanda karşımıza çıkmaktadır. Mevlâ m bir dert virdi bana Dostun cemâlin arzûlar (98/5) 3 Tatçı (2005), tarafından hazırlanan Yunus Emre Divanı esas alınmıştır. Beyitlerden sonra yer alan parantez içindeki ilk sayı şiir numarasını, ikincisi de beyit sırasını göstermektedir.

6 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 393 Ol Kâdir-i Kün feyekûn lutf idici Sübhân benem Kesmedin rızkını viren cümlelere sultân benem (211/1) Haşâli l-lâh senden iy Rabbü l-enâm Sen temâşâ kılasın ben hoş yanam (417/6) Türklerin Müslüman olduktan sonra da Allah için kullandıkları Tanrı, Çalap ve Farsça dan alınan Hudâ, Yezdân isimleri de divanda geçmektedir. Dervîşün gözi açuk düni güni uyanık Bu söze Tanrı m tanuk bakmadın gören gelsün (239/5) Dimesün kim müselmânam Çalap emrine fermânam Dutmazısa Hak sözini fâyide yok dînden ana (11/3) Geh mutî olam Hudâ nun emrine bin cân ile Geh dönem âsî olam Mûsî olam İmrân olam (231/32) Dört dürlü nesneden hâsıl bilün benem uşda delîl Odıla su toprag u yil bünyâd kılan Yezdân benem (211/6) Yunus Emre Divanı nda birkaç yerde de Esmâ-i Hüsnâ içinde yer alan Hâlık (Takdirine uygun bir şekilde yaratan halk eden) isminin Türkçe karşılığı olan yaradan kelimesi kullanılmıştır. Yârânlarundan utanup günâhı gizlü işlersin Yaradan Hâlik un hâzır niçün ondan utanmazsın (235/5) 2. Yunus Emre Divanı nda Cenab-ı Hak İçin Kullanılan Mecazi Kavramlar Yunus Emre, Cenab-ı Hakk ın Esmâ-i Hüsnâ kapsamındaki isimlerinin yanı sıra tasavvufi düşünce sisteminde yaygın olarak kullanılan mecazlara da sıkça başvurmuştur. Şiir dilinde geniş imkânlar sunan ve çoğu teşbih ve istiare üzerine kurulu bu mecazlar, insanın en ulvi gayesi olan Cenab-ı Hakk ı kavramaya çalışma düşüncesine yardımcı olmaktadır. Yunus Emre bu mecazların bazılarına âdeta yeniden hayat vererek kendi özgün üslubunu oluşturmuştur. Yunus un sıkça kullandığı padişah ve dost istiareleri bu düşünceyi en güzel yansıtan mecazlara örnek olarak verilebilir. Okuyucu padişah kelimesini duyduğunda kendi aczini, padişahın otoritesini, güç ve kudretini düşünmekte, bu düşünceden hareketle de padişahlar padişahı olan Allah ın hükümranlığı hakkında bilgi sahibi olmaktadır. Türkçede çokça kullanılan ve sıcaklık, yakınlık ifade eden dost kelimesinin ne anlama geldiğini çok iyi bilen okuyucu, bu istiare yoluyla gerçek dos-

7 394 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu tun Cenab-ı Hakk olduğunu, şah damarından daha yakın olmanın ne anlama geldiğini şiir dili vasıtasıyla derinlemesine kavramış olmaktadır. İnsanın kâinatı kuşatan Cenab-ı Hak a kul olarak uzaklığı; İlah olarak O nun insana şah damarından daha yakın oluşu; yere göğe sığmayışı fakat inanların gönlüne sığması düşüncesi padişah ve dost istiareleriyle kuru bir didaktik anlayışa düşmeden kavratılmış olur. Yunus Emre Divanı nda Cenab-ı Hak için kullanılan mecazlar, belli başlıklar altında toplanabilir Hükümranlık İfade Eden Kavramlar Allah, fiil sahibi mutlak fail olarak düşünülünce, insanı sonsuzca aşan, insanlığa emirler veren, tavsiyelerde bulunan, ona yol gösteren, kendisine ibadet edilen, âlemin düzenini Kur ân ve kontrol altında tutan bir varlık akla gelir (Bolay, 1990: 10). Yunus Emre, Cenab-ı Hakk ın hükümranlığını, otoritesini ifade etmek için sultân, pâdişâh, şâh, server, ıssı, kâzî istiarelerine başvurur. Sultanlar, dünya saltanatında güç ve kudretin yegâne temsilcisi oldukları gibi Allah da kâinatın, ezel ve ebet mülkünün tek sultanıdır. Yunus ın sıkça başvurduğu özellikle sultân, pâdişâh, şâh, server istiareleri aslında Esmâ-i Hüsnâda 4 yer alan Kâdir (Her şeye gücü yeten, kudretli), Mâlikü l-mülk (Mülkün sahibi), Melik (Görünen ve görünmeyen âlemlerin sahibi), Muktedir (Her şeye gücü yeten, kudretli), Vâlî (Kâinata hakim olup onu yöneten), Kayyûm (Her şeyin varlığı kendisine bağlı olup kâinatı idare eden) gibi isimlerle de uyum içindedir. Özellikle sultân, pâdişâh, şâh, server göstergelerinin Cenab-ı Hakk ın hükümranlık ifade eden isimlerine telmihen kullanıldığı söylenebilir. Bu kavramlarla Cenab-ı Hakk ın büyüklüğü anlatılırken aynı zamanda insanın da küçüklüğü, kulluğu, acizliği, her an O na muhtaç olduğu yansıtılmaya çalışılır. Sonsuz kudret sahibi olan Allah, yeri göğü yaratmıştır; dolayısıyla asıl sultan O dur. Allah, şahların şahıdır. Senündür pâdişâhlık kudretün var Yaratdun yiri gögi heybetün var (48/1) Âsitân-ı mürşitün gel kıble-i cân kılalum Ol şeh-i şâhlar şâhın gel biz de mihmân idelüm (200/4) Allah; zengin, sonsuz ve vasıfları sayılamayacak en büyük sultandır. 4 Esmâ-i Hüsnâ içinde yer alan İlahî isimlerin anlamları verilirken Topaloğlu (2004: ) tarafından hazırlanan şemadan istifade edilmiştir.

8 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 395 Sen bir ganî sultânsun bî-hadd ü bî-pâyânsun Vasfun kaleme sıgmaz dil niçe şümâr itsün (232/4) Pâdişâhlar pâdişâhı ol Ganî Emrile viribidi bize cânı (379/1) İnsana şah damarından daha yakın olan Allah, gönüllerin sultanıdır. Başkalarının aciz kaldığı durumlarda yardımcı olacak sultan O dur. Sensün bu benüm sultânum bu cânlar içinde cânum Çokdur benüm günâhlarum sen meded eylegil Çalap (16/6) Gözümün nûrı vü gevdem hayâtı Gönüller tahtınun sultânı sensin (282/5) Sultanın rızasını kazanmak için O nun yoluna girmek gerekir. O na tabi olmayan makbul bir kul olamaz. Gel sen Yûnus iste bul Allah a yarar bir kul Kul kaçan ola makbûl sultân yolına girmez (115/5) Baştaki göz âlemlerin sultanı olan Allah ı göremez; O nu ancak masiva kirlerinden temizlenmiş bir göz, gönül gözü görebilir. 5 Şâh dîdârın gördüm ıyân gümânsuzın bellü beyân Kâfir ola inanmayan ol dîdâra bakan benem (187/5) Şükür Hakk a kim dost bize eyitdi dost yüzine bak Açdum ben de gönlüm gözin Sultânumı gördüm mutlak (128/1) Kalbini masivadan arındıran âşık, her nereye baksa tecellileri ile varlık âlemini dolduran o sultanı görür. Her kancaru bakarısam oldur gözüme görinen Ol serverün lutfı bizi bu vechile kıldı basîr (53/2) Kâinat şehrinin sultanı olan Allah, herkese ihsan etmektedir; O nu bilip tanıyan gerçek zenginliğe erişmiştir. Bu şârun sultânı var cümleye ihsânı var Sultânıla bilişen yog iken vara benzer (69/8) İy pâdişâh iy pâdişâh uş ben beni virdüm sana Genc ü hazînem kamusı sensün benüm önden sona (8/1) Rezzâk olan Allah, herkesin rızkını ezelde takdir etmiştir; bu nedenle tasalanmaya gerek yoktur. 5 Yunus Divanı nda bakmak ve görmek göstergeleri çok sık kullanılır. Bu kavramlarla özellikle tefekkür etmek, eşyanın hakikatine vâkıf olmak; gönül gözüyle ya da tecrübe ile mutlak varlığı sezmek, idrak etmek kast edilir (bkz. Selçuk, 2009: 123).

9 396 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Rızık içün gussa yime kimse rızkın kimse yimez Rızık içün gussa yime pâdişâh eksük eylemez (109/1) Kâinat bir kün emri ile yaratılmadan önce bu kâinat mülkünün ezelî padişahı olan Allah vardı. Yogıdı bu bârigâh varıdı ol pâdişâh Âh bu ışk elinden âh derd oldı dermân bana (12/4) İnsan, varlık âlemine inmeden önce ruhlar âleminde, elest meclisinde görünen ve görünmeyen âlemlerin padişahı olan Allah ın Rabbiniz değil miyim? hitabına mazhar olmuş ve ruhlar, belâ (evet) diyerek O nu tasdik etmişlerdi. İlahî hitabın muhatabı olan ruhlar, İlahî aşk şarabı ile varlık âlemine doğmadan aşkı tatmışlardı. Bezm-i ezel de pâdişâh elüme sundı bir kadeh İçeliden kıluram âh bilmezem ki ne belâdur (59/5) Ben bu cihâna gelmedin sultân-ı cihândayıdum Sözi girçek hükmi revân ol hükm-i sultândayıdum (72/1) Her varlık kendi dilince padişahlar padişahı olan Allah ı zikreder. Her bir çiçek bin nâzıla öger Hakk ı niyâzıla Her murgı hoş âvâzıla ol pâdişâhı zikreder (28/3) Âşığın gönül denizine aşk ateşi düştüğü zaman marifet kaynamaya başlar. Şâhum senün ışkun odı düşdi gönül deryâsına Aceblemen kaynayuban ma rifetler bitdügini (401/2) Günah işleyen kul kendine zulmetmiş olur, padişah mesabesindeki Allah a herhangi bir şey erişmez. Ben bana zulm eyledüm itdüm günâh N eyledüm n itdüm sana iy pâdişâh (4517/2) Allah a yapılan ibadetler boşa gitmez; çünkü o dergâhına yönelen kimseyi mahrum etmeyen bir padişahtır. Namâz kılan âdemîler tehî kalası degüldür Ol pâdişâh dergâhından kimseyi mahrûm eylemez (109/4) Bütün cürmüne rağmen âşığın tek isteği, zeval bulmayan bir saltanata sahip olan Allah a kavuşmaktır. İy Pâdişâh-ı Lem-yezel kıldum yönüm senden yana İş bu yüzüm karasıyla vasl isterem senden yana (14/1) Sayısız sıfatlara sahipken gizli (Bâtın) olan Allah, buna rağmen kâinattaki tecellileri ile şöhret bulmuş bir sultan gibidir.

10 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 397 Sen bunca sıfat birle pinhân iken iy server Âşıklar devletisin meşhûr oldun cihâna (320/2) Yunus Emre de birkaç beyitte göze çarpan mecazlardan biri de kâzî (kadı) dir. Cenab-ı Hakk ın aynı zamanda öteki âlemdeki saltanatını ifade eden, mizanı hatırlatan bu istiare, Adl (Mutlak adalet sahibi, aşırılığa meyletmeyen), Hasîb (Kullarını yeten, onları hesaba çeken) isimlerine de çağrışım yapmaktadır. İsrâfil sûrını ura cümle mahluk turı gele Dirilüben haşre vara anda kâzî Sübhân ola (9/2) Allah olıcak kâzî bizden ola mı râzî Görüp Habîb i bizi şefî ola mı yâ Rab (15/3) Yunus un Allah için kullandığı kavramlardan bir tanesi de ıssı dır. Sahip anlamına gelen bu kelime ile iş ıssı, ev ıssı, emânet ıssı, dükkân ıssı, lutf ıssı şeklinde kelime grupları kurulmuştur. İş ıssı terkibi Cenab-ı Hakk ın kâinattaki bütün işleri gözetip yöneten anlamına gelen Müheymin ismini hatırlatmaktadır. İsteyelüm iş ıssını bulı görelüm kandadur Cân kulagıla dinlersen iş bu sözüm turvandadur (44/1) Tasavvuf düşüncesinde yere göğe sığmayan Allah, mümin kulun gönlünü kendine mesken edinmiştir. Bu nedenle gönlün O nun evi olduğunu bilmeyen kişilerin insanlığı tartışılır. Kur ân kelamum didi gönüle evüm didi Gönül ev ıssın bilmez âdemden tutmayalar (57/3) İnsanın kıymeti, gönül evindeki İlahî tecellilerden dolayıdır. O nun bulunduğu gönül, kıymetli madenlerin çıkarıldığı bir maden ocağı gibidir. Dükkân ıssı dükkânından hâli degüldür evinden Ol bu eve geleliden ben bu halka bir kân oldum (176/5) Can, Allah ın insanlara takdim ettiği bir en kıymetli emanettir. Emanetin asıl sahibi/emanet ıssı dururken Azrail in bile hükmü olmaz. Azrâîl ne kişidür kasd idesi cânuma Ben emânet ıssıyla anda bitrişüp geldüm (181/9) Allah ın isimlerinden biri de Latîf dir. Yunus un kullandığı lutf ıssı kavramı, yaratılmışların ihtiyacını en ince noktasına kadar bilip sezilmez yollarla karşılayan Latîf ismini çağrıştırmaktadır.

11 398 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Bu söz Yûnus a kandan kim vire haber cândan Meger kim ol lutf ıssı ana nazar eyledi (355/10) 2.2. Yücelik İfade Eden Kavramlar Yunus un kullandığı hazret, ulu, dergâh, dîvân kavramları, Cenab-ı Hakk ın Alî (İzzet, şeref ve hükümranlık bakımından en yüce, aşkın), Azîm (Zatının ve sıfatlarının mahiyeti anlaşılmayacak kadar ulu), Celîl (Azamet sahibi), Zü l-celâli ve l-ikrâm (Azamet ve kerem sahibi) gibi büyüklük ifade eden isimlerini çağrıştırmaktadır Hazret Huzur, yakınlık anlamlarını içeren hazret kelimesi saygı amacıyla büyük kimseler için kullanılan bir unvandır. Yunus, sultan olarak düşündüğü ve her an tecellilerini müşahede ettiği Allah için hazret kelimesini kullanarak aynı zamanda O na olan yakınlık düşüncesini de çağrıştırmaktadır. Ben Hazret e tutdum yüzüm ol ışk eri açdı gözüm Gösterdi bana kendözüm âyet-i küll dinen benem (187/4) Delü oldumıdı Yûnus ışk oldı bana kulavuz Hazret e degin yalunuz yüzi süri viren benem (212/8) Ruhlar, elest bezminde kudreti sonsuz olan Allah ın huzurunda bulunmakta idiler. Bile idüm Hazret de ol bî-kıyâs kudretde Ne şerîküm varıdı ne kimseyle yâr idüm (223/3) Cenab-ı Hakk ın büyüklüğü karşısında O na yapılan ameller çok basit kalır. Yunus da Cenab-ı Hakk ın huzurunda kendisinden ameli sorulduğunda hâlinin ne olacağını düşünmektedir. Çün varam dost Hazret e el kavşurup hıdmete Benden amel sorarsa bu amelden bezerem (171/11) O nun huzurunda yüzü kara olmamak için dünyadayken dostunu düşmanını iyi tespit etmek lazımdır. Bunda şeytâna yâr olan varup anda âvâr olan Hazret de yüzi kar olan erden nazar olmayandur (99/3) Rivâyetlere göre tecerrüt ehlinin sembolü olan Hazret-i İsa, üzerinde dünyalık sadece bir iğne bulundurduğu için göğün dördüncü katında kalmış, daha yükseğe çıkamamıştır. (Güler, 2006: 177) Yunus, Hazret-i

12 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 399 İsa gibi dünyadan elini eteğini çekmiş bir Peygamberle kendi durumunu mukayese etmekte ve akıbetini sorgulamaktadır. İsî yarım igneyle yol bulmadı Hazret e Benüm bunca dilekle ya kanda sıgar rahtum (221/5) Ulu En yüce varlık olan Allah ı bulduktan sonra dünyaya ve dünyadaki güzelliklere itibar etmenin manası yoktur. Ger uluya irdünise suret nakşı nendür senün Mâ nîye yol buldunısa iş bu dünyâ nendür senün (148/1) O nu bulanlar bu geçici âleme ait olan şeylerden el çekip ahirete ve Yüce Allah a yönelirler. Şol bâkîye biz tapduk dünyâyı elden koduk Âhreti kabûl itdük şâkirüz ulumuza (319/6) Dergâh Dervişlerin zikir ve ibadet ettikleri yer, tekke anlamına gelen dergâh, bir büyüğün, büyük bir yerin herkes için başvurma yeri olan kapısı, huzuru, eşiği anlamında da kullanılmaktadır. Bu anlamdan hareketle mecazen Cenab-ı Hakk ın huzuru, katı anlamı ifade edilmektedir. Yunus, mecaz-ı mürsel yoluyla dergâh kelimesini kullanarak Cenab-ı Hakk ı kastetmekte, ezel meclisinde içilen aşk şarabının tesiriyle O nu bir an bile unutmadığını, O ndan ayrı kalamayacağını ifade etmektedir. Çün ezelden Yûnus senün ışkıla esridi cânun Dergâhına her dem anun vâlih ü hayrân kala dur (59/6) Ben ışkundan ırılmayam dergâhundan sürülmeyem Bundan dahı giderisem senün ile varam sana (7/5) Yûnus eydür iş bu sözi dergâhına dutgıl yüzi Diler Hak ı göre gözi hem inâyet andan ola (9/8) Bütün varlığın isteklerine cevap veren O dur. Kul, dergâhına yüz sürüp her şeyi O ndan dilemelidir. Ol dost durur kamuların hâcetini revâ kılan Var hâcetün andan dile yüzün dergâhına süri (408/4)

13 400 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Dîvân Büyük meclis, anlamına gelen divan kelimesi de aslında kâinatın sultanı olarak düşünülen Cenab-ı Hakk ın yüce huzurunu, makamını ifade etmektedir. Kalû belâ söylenmedin tertîb düzen eylenmedin Hak dan ayru degülidüm ol ulu dîvândayıdum (168/3) Meydânumuz meydân oldı cânlarumuz hayrân oldı Her dem Arş a seyrân oldı Hazret oldı dîvânumuz (118/6) 2.3. Aşk ve Sevgi İfade Eden Kavramlar Doksan dokuz isimden oluşan Esmâ-i Hüsnâ listesi sevgi ile korku, lütuf ile kahır açısından incelendiği takdirde görülecektir ki bunlardan sadece dört beş tanesi sevgi ve lütufla yorumlanmaya müsait değildir (Topaloğlu, 1989: 485). Aşk merkezli tasavvuf düşüncesinin müntesibi olan Yunus Emre de Allah, kendisinden korkulup uzak durulan ürkütücü bir varlık değil; sevgi ve lütufla ilgili isim ve sıfatlarının da tarif ve tavsif ettiği gibi kendisine varmak için fırsat kollanan bir sevgili, bir dosttur. Yunus, Allah sevgisini ifade etmek için dost, yâr, maşûk, cânân, dilber, dildâr istiarelerini çok sık kullanır. Yunus un kullandığı mecazlar içerinde en fazla yer tutan da sevgi, yakınlık, samimiyet gibi duyguları yansıtan bu tür kullanımlardır. Bu istiareler, Cenab-ı Hakk ın Veli (Yardımcı, dost), Vekîl (Güvenilip dayanılan), Vedûd (Çok seven, sevilen), Raûf (Şefkatli), Rahmân/Rahîm (Esirgeyen, bağışlayan) isimleri ile de anlamsal paralellik taşır Dost Farsça bir kelime olan dost, sevilen, insanın iyiliğini isteyen, kötülüğe düşmesine engel olan, iyi görüşülen, güvenilen kimse, arkadaş, samimi, yakın, tanıdık, aşina, sevgili gibi anlamlarına gelmekle beraber, tasavvufi metinlerde bu anlamlar çerçevesinde gerçek dost ve ariflerin sevgilisi olan mutlak varlık, Allah anlamında kullanılmaktadır. (Bkz. ÖTS, 1995: 705) Yunus Emre Divanı nda dost kelimesinin farklı anlamlarda kullanıldığını görürüz. Peygamber, mürşit, arkadaş gibi anlamları karşılayan dost kelimesi daha çok Allah için kullanılmıştır. Divandaki dost kelimesi ve bu kelime ile kurulmuş dost eli, dost yüzü, dost eşiği, dosta bağı, dost makamı, dost eli; dosttan yana gitmek, dostu bulmak, dosta

14 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 401 gitmek gibi kelime grupları incelendiğinde Yunus un Allah-insan münasebetini tasavvufi neşve ile canlı ve sıcak bir biçimde yansıttığı görülür. O, âşığın her an yanında olan, bütün hâllerine aşina, yüzü göz önünden gitmeyen, yoluna can verilen en değerli ve mutlak varlıktır. Gerçek âşık bütün varlığıyla, bu fâni dünyadan geçip katından geldiği ezelî ve ebedî dosta gitmek ister. Gönlüm canum aklum bilüm senün ile karâr ider Pervâz ururlar dem-be-dem uçuban dosta gitmege (1/2) Tutulmadı Yûnus cânı geçdi Tamu dan Uçmak dan Yola düşüp dosta gider gine aslın ulaşmaga (1/11) Çün dosta gider yolum mülk-i ezeldür ilüm Hak dan söyler bu dilüm ne kul ne sultân bana (12/3) Hakiki dostu bulmuş olan insana, zindanlar bile cennet olur; dünya ve ukbanın sıkıntıları ona önemsiz görünür. İki cihân zindânısa gerek bana bostân ola Ayruk bana ne gam gussa çün inâyet dostdan ola (4/1) İy âşıkan iy âşıkan ışk mezhebi dîndür bana Gördi gözüm dost yüzüni yas kamu dügündür bana (7/1) Hakiki dost olan Allah ın varlığını zerrelerinde hisseden kul, hâlden hâle girer. İy dost seni severem cân içre yirün vardur Dün-gün uyumaz oldum acâyib hâlüm vardur (50/1) Âşık, en yüce dostu olan Allah uğruna dünyadan vazgeçer, metaı olan canını seve seve verir. Kim ki dostı sevdi ise hânûmânı terk iylesün Degmeler dostı sevemez dostun sevgüsi cândadur (65/2) Girçek âşık ol ola cân virmege ol ive Dostıla bâzâr içün niçe bin başdan geçer (70/7) Cân ne imiş dost yolına âşık anı terkitmeye Bu cânıla bin cân alur cânın Hak a viren kişi (372/5)

15 402 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Yâr, Ma şûk, Cânân, Dilber, Dildâr Yunus un sıkça kullandığı sevgili anlamına gelen yâr, maşûk, cânân, dilber, dildâr kelimeleri mecazen Cenab-ı Hakk ı çağrıştırmaktadır. Özellikle tasavvufta kâinatın ve en seçkin varlık olan insanın yaratılışı aşka bağlanmaktadır. Mutlak manada bir güzellik, cemâl ve kemâl sahibi olan Allah, zatına duyduğu aşktan dolayı kendisini görmek ve göstermek için bir ayna olan şu kâinatı yaratmıştır. Bu bağlamda yaratılmışların en eşrefi, Allah ın isim ve sıfatlarını en külli ve mükemmel yansıtıcısı olan insan âşık, Allah da maşuk olarak düşünülmüştür. Âşık baktığı her çehrede, her varlıkta O nu görür; kâinatı da O nun hatırına sever. O sevgili, kâinat aynasında her an farklı şekillerde tecelli eder. O, tecellilerde sevgilinin cemalini müşahede eden gönüller kabına sığmaz olur. Ma şûkanun tecellisi dürlü dürlü renkler olur Bir şîvede yüz bin gönül uş hemîşe cûşa gelür (73/5) N idem ben bu gönülile benümile bile turmaz Ma şûk yüzin gördi meger ögütleyüp ögin dirmez (104/1) Gönül sevgiliyi bulmayınca huzursuz olur, sükûnete eremez; bir kuş gibi kararsız hâlde dolaşıp durur. Âşık gönli dölenmez ma şûkın bulmayınca Karârı yok dünyâda pervâzı kuşa benzer (66/7) Asıl sevgiliyi bulan kişiler, asıl devleti bulmuş olur. O nu bulamayan kişilere bu cihan bir zindandır. İşidün iy ulu kiçi size benüm haberüm var Zihî devlet benüm bugün kim senün gibi yârüm var (43/1) Ol kişinün yokdur yâri iş bu cihân zindân ana Dimesün kim ben şâdıyam ya şâdılık kandan ana (11/1) Âşık, O nu bulduktan sonra her şeyini O nun yoluna feda etmeye hazırdır. Âşığın O ndan başka neyi vardır ki? Yârinden ayrı olmaktansa asılıp ölmek yeğdir. Cân u gönül akl u fehim nisâr olsun ma şûkaya Pes âşıkun andan ayru dahı ne mülk ü mâlı var (32/2) Yârdan ayru olınca asılup ölmek yigdür Âşık kendü bıragur boynına urganını (398/2) Âşıklar her an sevdiklerinin cemalini görmek isterler. Yunus da âşık olduğu en yüce sevgilinin cemalini görmek istemektedir.

16 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 403 Yûnus dahı âşık sana göster dîdârunı ana Yârüm dahı sensin benüm ayruk dîdârum yok durur (52/7) Sevgiliyi arzulayan kişilerin mâsivâdan vazgeçmesi gerekmektedir. Dünyayı ve benliği terk etmeyen kişi, beline papaz kuşağı bağlıyken Müslüman olmayı dileyen kişi gibidir. Sen cânundan geçmedin cânân arzû kılursın Bilden zünnâr kesmedin îmân arzû kılursın (255/1) Can, kurban edilmeden canan bulunmaz. O na varmak için en büyük engel olan benlikten, maddeden vazgeçmek gerekir. İy bî-çâre Yûnus hemân Dost yolına gerek kurbân Vir cânunı iste cânân Gel yanalum dostlarıla (322/6) İy gönül bize kerem kıl bile seyrân idelüm Cân u tenden geçüben gel azm-i cânân idelüm (200/1) Allah, temiz gönül aynasında tecelli eder. Orada gayrın, masivanın bulunmaması gerekir. Çünkü gönül sevgilinin tahtıdır, orada kargalara yer yoktur. Dildâr içün dil şehrini pâk eyle arıt gayrıdan Zîrâ ki sultân tahtıdur bunda komazlar zâgları (365/3) Aşk, kişinin iradesi dışında meydana gelen bir hadisedir. Kâinat aynasında O nun tecellilerine mazhar olan kişi âşık olur ve o andan sonra O, âşığın gören gözü, tutan eli olur. Kaçan kim ol dilber benüm gözlerüme tutaş oldı Gönlüm cânum virdüm ana ışkı bana yoldaş oldı (354/1) 2.4. Güzellik İfade Eden Kavramlar Resim, put anlamlarına gelen nigâr ve put anlamına gelen sanem, büt kelimeleri istiare yoluyla güzel, kusursuz olan sevgili anlamlarında kullanılmaktadır. Resim ve heykel ideal, kusursuz güzelliği yansıttığı gibi kemal-i mutlak ve cemal-i mutlak sahibi Cenab-ı Hakk da aynen öyle kusurlardan münezzeh, göz alıcı güzelliktedir. O nun güzelliğini gören gözler ve gönüller başka güzel ve güzelliklere değer vermezler. Söylerisem dilümdesin ger tek tursam gönlümdesin Gönlüm gözüm seni sever ayruk nigârum yok durur (52/3)

17 404 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Ben garîbün hâtırını sormaga geldi şol sanem Düzdi gönül sınugını hâtır ziyâret eyledi (392/4) Cânumda ol büt bitüpdür gönülümi ol tutupdur Hey beni ol avutupdur ayruk neye baglanayım (216/2) 2.5. Kıymet İfade Eden Kavramlar Cenab-ı Hakk ın bir ismi de Evvel (Varlığının başlangıcı olmayan) dir. Hiçbir şey yokken O var idi. Varlık O nun kün emriyle vücut bulmaya başlamıştır. Yunus Emre, Cenab-ı Hakk ın kul nezdindeki kıymet ve önemini genc, âb-ı hayvân, kân, cân istiareleriyle yansıtmaktadır. Allah ı hakiki manada tanıyan âşığın gözünde O ndan fazla değer ifade eden başka şey söz konusu değildir. Dolayısıyla O, ancak arayanların bulabileceği bir gizli hazine, ölümsüzlük suyu, maden ocağı ; en değerli emanet olan can gibidir Genc-i Nihân Sufilerin sıkça zikrettiği bir hadis-i kudsiye göre Cenab-ı Hakk, Ben gizli bir hazineydim (küntü kenzen mahfiyyen...), bilinmek istedim... buyurmuştur. Dolayısıyla kenz-i mahfi ya da genc-i nihân Cenab-ı Hakk ın gaybî yanını bildirdiği gibi O nun beşer nezdindeki sonsuz kıymetini de ifade etmektedir. Aynı zamanda nihân kelimesi Cenab-ı Hakk ın Bâtın (Zatının görülmesi ve mahiyetinin bilinmesi açısından gizli) ismini de çağrıştırmaktadır. Yunus a göre de Cenab-ı Hakk, ancak arayanların bulacağı; bulduktan sonra da her şeyden vazgeçecekleri gizli bir hazinedir. Sensün bana cân u cihân sensün bana genc-i nihân Senün durur assı-ziyân ne iş gele benden bana (8/5) Cânlar içinde cânum sensin genc-i pinhânum Çün ıyân gördüm seni pinhân kayusı degül (165/2) Kalma fâni sagınca kasd eyle bâkî gence Yüz bin cihânda bâtın hazînesin bulasın (281/5) Âb-ı Hayvân Âb-ı Hayvân, âb-ı hayat, âb-ı zindegî... gibi değişik isimlerle ifade edilen ve içene ebedilik bahşettiğine inanılan su. İnanışa göre Hızır Peygamber bu sudan içerek ölümsüzlük mertebesine erişmiştir.

18 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 405 Geçici olan varlık âleminde insan, ancak Cenab-ı Hakk la daimi ve ebedî bir hayat kazanabilir. Cânlar içinde cânsın sen bir Âb-ı Hayvânsın Bize dîn ü îmânsın îmân kayusı degül (165/3) Bir mekâna varmışam ki ol benüm yurdum degül Hızr ıla zulmete irdüm Âb-ı Hayvân isterem (228/4) Kân Maden ocağı, kaynak anlamlarına gelen Farsça kân kelimesi, varlığının başlangıcı olmayan Allah ı çağrıştırmaktadır. Görünen ve görünmeyen bütün varlığın esası olan Allah, bir kaynak gibi düşünülmüştür. O kaynağa ulaşıp keşfedenler, başka şeylere nazar etmez. Ben gevheriyem kânum ol ben bir kulam sultânum ol Aklum u cânum gönlüm ol andan niçün usanayım (216/4) Terk idelüm kâl ü kıylı isteyelüm togrı yolı Hem bulalum gevher kânın cevher alan gelsün berü (288/2) Kânı buldum n iderem ben ayrugı Yagmâya virdüm bugün dükkânumı (289/5) Cân Can, bedeni ayakta tutan; insanın en değerli parçası olan hayat, ruh anlamlarına gelir. Yakınlık, dostluk düşüncesini de çağrıştıran can kelimesi aslında âşığın yaşama kaynağı olan İlahî sevgiyi hatırlatmaktadır. Senün gibi cân var iken Âb-ı Hayât isteyeni Karanulıga gireni ben anı hayvân tutaram (180/5) Sensin benüm cânum cânı sensüz karârum yok durur Uçmak da sen olmazısan va llâh nazarum yok durur (52/1) Ol ummânda yüz bin güher bir katreye benzer tamâm Ol câna yok zamân-zevâl zevâlli cân hayvândadur (54/4) 2.6. Sanatkârlık İfade eden Kavramlar Yunus Emre nin kullandığı usta, sanatkâr anlamına gelen üstâd ve süsleme sanatkârı, nakış işleyen anlamına nakkâş kelimeleri

19 406 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Cenab-ı Hakk ın Bedî (Eşi ve örneği olmayan sanatkârane yaratan) ve Hakîm (Bütün emirleri ve işleri yerli yerinde olan) isimleri ile anlam bakımından uyun içerisindedir Üstâd Seni bulut götürür âlemlere yitürür Dürlü çiçek bitürür hoş üstâdun var senün (147/3) Bezirgânam meta m çok dest-gîrüm üstâdum Hak Ben ziyânum assıya anda degişüp geldüm (191/3) Yûnus ışkun arta dursun cânun göynep düte dursun Üstâd aybun örte dursun oldur üstâdlar sultânı (412/13) Yûnus Emre sen bu sözi dahı tamâm itmemişsin Tek yüriyeyin n eyleyem üstâduma gelem birgün (241/6) Ger tâ at kılmazısa üstâda varmazısa Şer iden olmazısa adı la net içinde (295/14) Nakkâş Akıdayım kanlu yaşum arturayım bagrum başın Ta ki bulınca nakkâşum seyrân ideyin bir zamân (253/5) 2.7. Diğer Mecazî Kavramlar Yunus Emre de yukarıda sıralananlar kadar çok yaygın olmasa da Cenab-ı Hak için kullanılan diğer mecazlar da aşağıdaki gibidir Sâkî Saki, su dağıtan, kadeh sunan, içki sunan anlamlarına gelmektedir. Daha önce de ifade edildiği gibi Allah ile ruhlar arasında sözleşmenin meydana geldiği elest meclisinde ruhlar Cenab-ı Hakk a söz vermişler; âdeta dünyaya gelmeden İlahî aşkla sarhoş olmuşlardır. Yunus Emre, tasavvufi düşünce ekseninde, bu meclise telmih yapmakta, aşkıyla sarhoş olunan Cenab-ı Hakk ı da aşk şarabı dağıtarak ruhları kendinden geçiren bir saki olarak tasavvur etmektedir. Ruhlardan aldığı söz üzerine insanoğlu dünyaya sınanmaya gönderilmiş, o meclisi, şarabı sunan sakiyi ve verdikleri sözü unutmayanlar bir ömür boyu dünyayı bırakıp mestane bir biçimde O nu aramışlardır.

20 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 407 Yûnus imdi söyle Hakk ı Allah oldı sana sâkî Gider gönüldeki şeki elündeki menkûr nedür (56/12) İnsân olan buldı Hakk ı meclis anun oldur sâkî Hemân bu bî-çâre Yûnus ışkıla âşinâyımış (125/7) Vay bu ayrılık firâkı dünyâ kime kaldı bâkî Hak Çalab um olmış sâkî kadeh sunar kullarına (345/2) Bir sâkîden içdük şarâb Arş dan yüce meyhânesi Ol sâkînün mestleriyüz cânlar anun peymânesi (406/1) Ay, Ay Yüz[lü] Ben ayumı yirde gördüm ne isterem gök yüzinde Benüm yüzüm yirde gerek bana rahmet yirden yagar (77/5) Kim ne bile ne kuşam ben şol ay yüze tutaşam ben Ezelîden serhoşam ben içmişem ayagum anda (310/5) Sâhib-i Kur ân Bu yiri gögi yaradan bu Arş ı Kürs i durudan Bin bir adı vardur Yûnus ol sâhib-i Kur ân benem (211/10) Şem a (Mum) Ol şem a karşu yananun küllî vücûdı nûr olur Ol od bu oda benzemez hîç belürmez zebânesi (406/3) Gevher Gevherdür senün özün güneşden arı yüzün Şekerden datlu sözün her kim gördi utandı (400/3) Dertler Dermanı İlâhî derdümün dermânı sensin Günâhkâr kullarun gufrânı sensin (282/1) Eyyûb am dil mübtelâyam derde dermân isterem Âşıkam dil-hastayam câna cânân isterem (228/1)

21 408 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Ezel-i Âzâl (Ezeller Ezeli) Evvel gönül levhinde Hak yazmışıdı çün bir varak Bu şimdi okınan sebak ezel-i âzâldan gelür (42/6) Gül Yüz Bülbül-i haste gül yüzün gördi arasât eyledi İrdi âşık ma şûkına şükür beşâret eyledi (392/1) Cânlara Durak Senün hikmetün ırak sensün cânlara turak Sen yandurdugun çerâk bildük ebedî yana (320/5) Hâslarun Bâbı Âşıklar Kitâbı Sen hâslarun bâbısın âşıklar kitâbısın Mutlak dîdâr kapusın görenler mahluk sana (320/6) Dükkândâr (Dükkân Sahibi) Ben ol dükkândâr kulıyam cevherler ile tolıyam Dost bâgınun bülbüliyem budakdan gül düzer oldum (222/5) Güneş Seni gördüm güneş gibi Cennet bana zindân gibi Cennet üne zâhidün ko Uçmak da arzûm yok durur (52/6) Sonuç Yunus Emre, divanında şiir dilinin bütün imkânlarını kullanarak başta Cenab-ı Hak olmak üzere dinî ve tasavvufi düşünce sistemini ifade etmeye, kavratmaya çalışmıştır. İslami literatürde Esmâ-i Hüsnâ olarak şöhret bulmuş isimlerinin yanında çoğu yine bu isimleri çağrıştıran mecazi kavramlarla Cenab-ı Hak ı anlatmaya, algılatmaya çalışmıştır. Cenab-ı Hak ın büyüklüğü, yüceliği, hükümranlığı, insana canından yakın oluşu, her an tecellileri ile varlığını hissettirişi tasavvufi şiir dilinin imkânlarıyla yansıtılmaya çalışılmıştır. Özellikle teşbih, istiare sanatlarının ağırlıklı olarak kullanıldığı mecazlar ve şiir dilinin musikisi sözün derinlik ve etkileyiciliğini artırmıştır.

22 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu 409 Yunus Emre nin Cenab-ı Hakk la ilgili kullandığı mecazların belli başlıklar altında yoğunlaştığı görülür. Allah ın hükümranlığını, mutlak otoritesini ifade eden sultân, pâdişâh, şâh, server, kâzî, ıssı gibi kavramlarla kâinatta hakim-i mutlak oluşu dile getirilir. Hazret, ulu, dergâh, dîvân gibi kavramlar, Allah ın yüceliğini, aşkınlığını ve azamet sahibi oluşunu ifade eden mecazlardır. Divan da sıkça karşımıza çıkan dost, yâr, maşûk, cânân, dilber, dildâr kavramları mutasavvıf şair Yunus un Allah-insan ilişkisine bakış açısını göstermektedir. Yaradan dan ötürü yaratılmışı seven Yunus a göre Allah ı aşk ile sevmek gerekir. Âşığın bütün hayatını kuşatan aşk, en ziyade İlahî olana sarf edilmelidir. Çok yaygın kullanımı olmasa da nigâr, sanem, büt kavramları ile Allah ın mutlak cemali ve güzelliği, kusursuzluğu dile getirilmeye; asıl sevilmesi gerekenin O olduğu yansıtılmaya çalışılmıştır. İnsan için büyük değer ifade eden genc, âb-ı hayvân, kân, cân gibi kavramlardan hareketle Cenab-ı Hakk ın kul nezdinde nasıl bir kıymet ifade etmesi gerektiği vurgulanır. Üstâd ve nakkâş kavramlarıyla Cenab-ı Hakk ın mükemmel yaratıcılığı ve varlığa şekil verişi kusursuz oluşu hatırlatılır. sâkî, ay, şem, dükkândâr, güneş de Yunus un Cenab-ı Hakk ı ifade etmek için sıkça olmasa da kullandığı kavramlardandır. Yunus Emre Divanı nda Cenab-ı Hak için kullanılan mecazların tamamı göz önünde bulundurulduğunda, O nun büyüklüğünü, azametini, mütealliğini (aşkınlık) kâinatın sultanı oluşunu ifade etmek için sultân, pâdişâh, şâh, hazret göstergelerinin; insana şah damarından daha yakın olduğunu, en kusursuz, sevgili ve gönüller içinde mündemiç (içkin) bir sultan olduğunu ifade için de dost, yâr, maşûk, cânân göstergelerinin yaygın olarak kullanıldığı görülür. Böylece Yunus Emre nin, Allah-insan münasebetinde anlaşılması müşkül olan uzaklık ve yakınlık düşüncesini padişah (sultân, şâh, server, kâzî, ıssı) ve dost (yâr, maşûk, cânân, dilber, dildâr) istiareleriyle anlaşılır kılmaya çalışmıştır. Yunus Emre, en yüce gaye olan Cenab-ı Hakk ı hakkıyla tanıma ve tanıtma görevini, tasavvufi düşünce çerçevesinde, şiir dilinin imkânları ölçüsünde yerine getirmiştir.

23 410 İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu Kaynakça Bolay, S. Hayri, Felsefi Doktrinler Sözlüğü, Akçağ Yay., Ankara Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Anka Yay., İstanbul Çelebioğlu, Âmil, Kültür ve Edebiyatımızda Allah, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., İstanbul Dikmen, Mehmet, Esmâü l-hüsnâ ve Hayatımıza Yansımaları, Cihan Yay., İstanbul Güler, Zülfi, Divan Şiirinde Peygamber Hikâyelerine Telmihler, Uğurel Matbaası, Malatya Onay, A. Talat, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, (Haz. Cemal Kurnaz) Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara Örnekleriyle Türkçe Sözlük (ÖTS), C. 1, MEB Yay., Ankara Selçuk, Bahir, Yunus Emre Divanı nda Bakma ve Görme Biçimleri, I. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildiri Kitabı, Aksaray Üniversitesi Yay., Aksaray 2009, s Şahin, Abdullah, Edebî Bir Tür Olarak Klasik Edebiyatımızda Esma-i Hüsnâlar, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 16, Erzurum 2001, s Tatçı, Mustafa, Yunus Emre Divanı, Tenkitli Metin, MEB Yay., İstanbul Topaloğlu, Bekir, Esmâ-i Hüsnâ, DİA, C.11, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul Uzun, Mustafa, Allah (Edebiyat), DİA, C.2, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul Yılmaz, Ali, Türk Edebiyatında Esmâ-i Hüsnâ Şerhleri ve İbni Îsâyı Saruhânî nin Şerh-i Esmâ-i Hüsnâsı, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 2, S.1, Sivas 1998, s

(Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.)

(Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.) Ben seni sevdiğim için eğer bahâ derler ise İki cihân mülkün verem dahı bahâsı yetmeye (Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.) İki cihân

Detaylı

İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016. Hazırlayan: Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü

İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016. Hazırlayan: Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016 EN GÜZEL İSİMLER O NUNDUR Aziz Müminler! Okuduğum âyet-i kerimede Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah tır. Güzel isimler O nundur.

Detaylı

Diğer müritlerin neşeyle elindekileri takdiminden sonra, Aziz Mahmut Efendi, boynunu bükerek bu kırık ve solmuş çiçeği üstadına takdim eder.

Diğer müritlerin neşeyle elindekileri takdiminden sonra, Aziz Mahmut Efendi, boynunu bükerek bu kırık ve solmuş çiçeği üstadına takdim eder. Hak dostlarından Üftâde Hazretleri(*), bir gün müritleriyle bir kır sohbetine çıkar. Emri üzerine bütün dervişler, kırın rengârenk çiçeklerle bezenmiş yerlerini dolaşarak hocalarına birer demet çiçek getirirler.

Detaylı

Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır.

Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır. BÜYÜKLERİN HİKMETLİDEN SÖZLERİ Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır. Buyruldu ki; Faziletli kimseler için (hiçbir yer) gurbet sayılmaz. Cahilin ise

Detaylı

Esmâu l-hüsnâ. Çocuklar ve Gençlere, 4 Satır 7 Hece

Esmâu l-hüsnâ. Çocuklar ve Gençlere, 4 Satır 7 Hece Esmâu l-hüsnâ Çocuklar ve Gençlere, 4 Satır 7 Hece Değerler Eğitimi Merkezi Eserin her türlü basım hakkı anlaşmalı olarak Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları na aittir. Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları

Detaylı

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar 1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar İÇİNDEKİLER KUR AN NEDİR? KUR AN-IN AMACI? İNANÇ NEDİR İBADET NEDİR AHLAK NEDİR KISSALAR AYETLER KUR AN NEDİR? Kur an-ı Hakîm, alemlerin Rabbi olan Allah ın kelamıdır.

Detaylı

Selam vermekle karşımızdaki kimseye neyi ifade etmiş oluruz?

Selam vermekle karşımızdaki kimseye neyi ifade etmiş oluruz? DEĞERLER EĞİTİMİ SELAMLAŞMA Selam ne demektir? Selâm, kelime olarak; huzur, barış, sağlık ve iyi dileklerini sunma anlamlarına gelir. Selamlaşmak; insanların karşılıklı olarak birbirlerine sağlık, huzur,

Detaylı

başlıklı bir dersine dayanarak vermeye çalışacağız.

başlıklı bir dersine dayanarak vermeye çalışacağız. Sual: Kur'an harflerini yazmanın maddi sırları var mıdır? Bazı rivayetlerde, Kur'an harfi ile yazılmış olan dua, ayet gibi kıymetli şeyleri yazmak, üzerinde taşımak veya okumaktan bahs ediliyor Bunları

Detaylı

GADİR ESİNTİLERİ -9- Şiir: İsmail Bendiderya

GADİR ESİNTİLERİ -9- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ -9- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ (9) Şiir: İsmail Bendiderya Edit: Kadri Çelik - Şaduman Eroğlu Son Okur: Murtaza Turabi Hazırlayan: D.E.K. Kültürel Yardımcılık, Tercüme Bürosu

Detaylı

Senin için gelmesi mukadder olan şeylere hırs göstermen yersizdir. Senin için olmayan, başkasının hakkı olan şeylere, hasret çekmen yakışıksızdır.

Senin için gelmesi mukadder olan şeylere hırs göstermen yersizdir. Senin için olmayan, başkasının hakkı olan şeylere, hasret çekmen yakışıksızdır. Ciddi olarak Allah a isyan etmekten kaçın. O nun rahmet kapısına devam et. Bütün gücünü ve kuvvetini Allah için harca. Taatında sarfet. Yalvar, ihtiyaçlarını O na arz et. Başını önüne eğ, kork, Hak kın

Detaylı

Türk Şiiri. Kategori: Türk Şiiri Çarşamba, 28 Nisan 2010 07:43 tarihinde yayınlandı. Gösterim: 3438

Türk Şiiri. Kategori: Türk Şiiri Çarşamba, 28 Nisan 2010 07:43 tarihinde yayınlandı. Gösterim: 3438 TANITIM: Gerçek aşkı arayan Yunus Anadolu köylüsünün örneğidir. Dili ile arınmışlığı söyleyen, özleyen ozan kendisini bu dünyada konuk sayar. Allah aşkı, ölüm, gurbet, ilim, dervişin özellikleri gibi temalarına

Detaylı

Betül Erdoğan.

Betül Erdoğan. Betül Erdoğan www.gencgelisim.com Anne babaların en çok istedikleri, çocuklarını mutlu ve başarılı bireyler olarak yetiştirmektir. Bu hedef noktasında sosyal faaliyetler, kurslar, kitaplar gibi birtakım

Detaylı

GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya

GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ (10) Şiir: İsmail Bendiderya Edit: Kadri Çelik - Şaduman Eroğlu Son Okur: Murtaza Turabi Hazırlayan: D.E.K. Kültürel Yardımcılık, Tercüme

Detaylı

5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu aleyhi ve sellem) ümmetiyim. 6 Müslüman mısın? Elhamdülillah, Müslümanım.

5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu aleyhi ve sellem) ümmetiyim. 6 Müslüman mısın? Elhamdülillah, Müslümanım. TEMEL DİNİ BİLGİLER 1 Rabbin kim? Rabbim Allah. 2 Dinin ne? Dinim İslam. 3 Kitabın ne? Kitabım Kur ân-ı Kerim. 4 Kimin kulusun? Allah ın kuluyum. 5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu

Detaylı

Sabah akşam tevâzu içinde yalvararak, ürpererek ve sesini yükseltmeden Rabbini an. Sakın gâfillerden olma! (A râf sûresi,7/205)

Sabah akşam tevâzu içinde yalvararak, ürpererek ve sesini yükseltmeden Rabbini an. Sakın gâfillerden olma! (A râf sûresi,7/205) Zikir, hatırlayıp yâd etmek demektir. İbâdet olan zikir de Yüce Allah ı çok hatırlamaktan ibârettir. Kul, Rabbini diliyle, kalbiyle ve bedeniyle hatırlar ve zikreder. Diliyle Kur ân-ı Kerim okur, duâ eder,

Detaylı

KUR'ANDAN DUALAR. "Ey Rabbimiz, Bize dünyada bir iyilik, ahrette bir iyilik ver. Bizi ateş azabından koru." ( Bakara- 201 )

KUR'ANDAN DUALAR. Ey Rabbimiz, Bize dünyada bir iyilik, ahrette bir iyilik ver. Bizi ateş azabından koru. ( Bakara- 201 ) KUR'ANDAN DUALAR "Ey Rabbimiz Bizi sana teslim olanlardan kıl, neslimizden de sana teslim olan bir ümmet çıkar, bize ibadet yerlerimizi göster, tövbemizi kabul et zira tövbeleri kabul eden, çok merhametli

Detaylı

Ramazan ve Bayram Ramazan Ramazan Allah a yakınlaşmak için yegane bir zaman. Allah dünyada kendisi ve insanlar arasına perdeler koymuş. Bu perdeleri açmak ve aşmak, Allah a yakınlaşmak, onu hissetmek için

Detaylı

NOT : İMAM-I RABBANÎ Hz. bu mektubu muhterem şeyhi Muhammed Bakibillah'a yazmıştır.

NOT : İMAM-I RABBANÎ Hz. bu mektubu muhterem şeyhi Muhammed Bakibillah'a yazmıştır. 6.MEKTUP MEVZUU : a) Cezbe ve sülûk husulünün beyanı. b) Celâl ve cemal sıfatları ile terbiye almak. c) Fenanın ve bekanın beyanı. d) Nakşibendî tarikatına mensub olmanın üstünlüğü. Belâ ve musibet için

Detaylı

İçindekiler. Kısaltmalar 11 Yeni Baskı Vesilesiyle 13 Önsöz 15

İçindekiler. Kısaltmalar 11 Yeni Baskı Vesilesiyle 13 Önsöz 15 İçindekiler Kısaltmalar 11 Yeni Baskı Vesilesiyle 13 Önsöz 15 Ebû Mansûr el-mâtürîdî 1. Hayatı 21 2. Siyasî ve İlmî Çevresi 25 3. İlmî Şahsiyeti 28 4. Eserleri 31 4.1. Kelâm ve Mezhepler Tarihi 31 4.2.

Detaylı

X. ULUSLARARASI YUNUS EMRE SEVGi

X. ULUSLARARASI YUNUS EMRE SEVGi T.C. ESKiŞEHiR V A L i L i G i i X. ULUSLARARASI YUNUS EMRE SEVGi BİLGİ ŞÖLENi BiLDİRİLERi (06-08 MAYIS ) Hazırlayan Prof. Dr. Erdoğan BOZ ESKİŞEHİR, 2011 X. ULUSLARARASI YUNUS EMRE SEVGi BİLGİ ŞÖLENi

Detaylı

Allah a Allah (ilah,en mükemmel, en üstün,en yüce varlık) olduğu için ibadet etmek

Allah a Allah (ilah,en mükemmel, en üstün,en yüce varlık) olduğu için ibadet etmek 1.VE EN YÜCESİ: Allah a Allah (ilah,en mükemmel, en üstün,en yüce varlık) olduğu için ibadet etmek 2.SEVİYE: Allah ın rızasını ve sevgisi kazanmak için 3.SEVİYE: Allah ın verdiği nimetlere(yaşam-akıl-yiyecekler

Detaylı

dinkulturuahlakbilgisi.com Konu Anlatımı MELEKLER Hazırlayan Memduh ÇELMELİ dinkulturuahlakbilgisi.com

dinkulturuahlakbilgisi.com Konu Anlatımı MELEKLER Hazırlayan Memduh ÇELMELİ dinkulturuahlakbilgisi.com Konu Anlatımı MELEKLER Hazırlayan Memduh ÇELMELİ Varlıklar Âlemi Evrende bulunan varlıklar yalnızca duyularımızla algılayabildiklerimizden ibaret değildir. Âlemde görünen ve görünmeyen sayısız varlık bulunmaktadır.

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Tefsir II ILH

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Tefsir II ILH DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Tefsir II ILH 204 4 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Nefsini Bilen Rabbini Bilir

Nefsini Bilen Rabbini Bilir Mehmedkirkinci.com Nefsini Bilen Rabbini Bilir Nefis, zat manasına gelir. Yani cisim ve ruhun ikisine birlikte nefis denilir. Nefis, insanın daire-i hayatı içindeki cisim, ruh ve kalbin ve onlar içindeki

Detaylı

2014 YILI KUTLU DOĞUM HAFTASI SEMPOZYUMU HZ. PEYGAMBER VE İNSAN YETİŞTİRME DÜZENİMİZ

2014 YILI KUTLU DOĞUM HAFTASI SEMPOZYUMU HZ. PEYGAMBER VE İNSAN YETİŞTİRME DÜZENİMİZ 1 2014 YILI KUTLU DOĞUM HAFTASI SEMPOZYUMU HZ. PEYGAMBER VE İNSAN YETİŞTİRME DÜZENİMİZ DÜZENLEYEN Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü SEMPOZYUMUN GEREKÇESİ Yüce Allah, tekamül ve gelişime

Detaylı

Dua ve Sûre Kitapçığı

Dua ve Sûre Kitapçığı Dua ve Sûre Kitapçığı Hazırlayan: Melike MÜFTÜOĞLU instagram.com/oyunveetlinliklerledinogretimi SÜBHANEKE DUASI Allah ım! Sen eksik sıfatlardan pak ve uzaksın. Seni daima böyle tenzih eder ve överim. Senin

Detaylı

DUÂ-İ TERCÜMÂN-I İSM-İ Â ZAM DUÂ-İ İSM-İ Â ZAM

DUÂ-İ TERCÜMÂN-I İSM-İ Â ZAM DUÂ-İ İSM-İ Â ZAM DUÂ-İ TERCÜMÂN-I İSM-İ Â ZAM Mecmûatü l- Ahzâb, II, 333 de bulunan, sabah ve ikindi namazlarının akabinde Bediüzzaman ın hususî tesbihatlarından olan bu dua, belli başlı ve mütedâvil hadîs kitaplarında

Detaylı

İçindekiler. Önsöz 11 Kısaltmalar 15

İçindekiler. Önsöz 11 Kısaltmalar 15 İçindekiler Önsöz 11 Kısaltmalar 15 EBÛ MANSÛR EL-MÂTÜRÎDÎ 17 Hayatı 17 Siyasî ve İlmî Çevresi 20 İlmî Şahsiyeti 22 Eserleri 25 a. Kelâm ve Mezhepler Tarihi 25 b. Usûl-i Fıkıh 29 c. Tefsir ve Kur an İlimleri

Detaylı

Esma-ül Hüsna ALLAH ın (c.c.) Güzel İsimleri

Esma-ül Hüsna ALLAH ın (c.c.) Güzel İsimleri Sayfa 1 / 5 Allah ın(c.c.) 99 ismi vardır. Her kim bu isimleri sayarsa, anlarsa, ezberlerse cennete girer. (Hz. Muhammed s.a.v.) Esmaü l Hüsna (Allah ın(c.c.) güzel isimleri) 1- Allah(c.c.): Uluhiyete

Detaylı

Ramazan Alkış. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Ramazan Alkış. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 27.03.2017 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

Yusuf Bulut. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Yusuf Bulut. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 2.12.2004 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

Efendim, öğrendiklerimin ikincisi; çok kimseyi, nefsin şehvetleri peşinde koşuyor gördüm. Şu âyet-i kerimenin mealini düşündüm:

Efendim, öğrendiklerimin ikincisi; çok kimseyi, nefsin şehvetleri peşinde koşuyor gördüm. Şu âyet-i kerimenin mealini düşündüm: Hatim-i Esam hazretleri, hocası Şakik-i Belhi hazretlerinin yanında 33 sene kalır, ilim tahsil eder. Hocası, bu zaman içinde ne öğrendiğini sorduğu zaman, sekiz şey öğrendiğini söyler ve bunları hocasına

Detaylı

Bir insan, nefs kılıcını ve hırsını çekip hareket edecek olursa, akıbet o kılıçla kendi maktül düşer. Hz. Ali

Bir insan, nefs kılıcını ve hırsını çekip hareket edecek olursa, akıbet o kılıçla kendi maktül düşer. Hz. Ali Marifet nefsi silmek değil, bilmektir. Hacı Bektaş-ı Veli Nefsin, azgın bir binek atından daha çok şiddetle gemlenmeye muhtaçtır. Hasan Basri Bir insan, nefs kılıcını ve hırsını çekip hareket edecek olursa,

Detaylı

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla (Farz kılınan oruç) sayılı günlerdir. Sizden kim, (o günlerde) hasta veya seferde ise o, (tutamadığı) günler sayısınca başka günlerde

Detaylı

Şeb-i Arus İstanbul da: Mevlana nın vuslat gecesi bu yıl yine aşkın başkentinde!

Şeb-i Arus İstanbul da: Mevlana nın vuslat gecesi bu yıl yine aşkın başkentinde! Şeb-i Arus İstanbul da: Mevlana nın vuslat gecesi bu yıl yine aşkın başkentinde! İstanbul, bu yıl ikinci kez Mevlana Celaleddin-i Rumi nin ölüm yıldönümü olan Şeb-i Arus törenlerine ev sahipliği yapıyor.

Detaylı

Wessalatu wesselamu ala Rasuluna Muhammedin we ala alihi we sahbihi ecmain. Allahumme Rabbena ya Rabbena takabbel minna inneke entessemiul alim.

Wessalatu wesselamu ala Rasuluna Muhammedin we ala alihi we sahbihi ecmain. Allahumme Rabbena ya Rabbena takabbel minna inneke entessemiul alim. DUA Eudhu Billahi Minessaytanirracim. Bismillahirrahmanirrahim. Elhamdulillahi Rabil-alemin Wessalatu wesselamu ala Rasuluna Muhammedin we ala alihi we sahbihi ecmain. Allahumme Rabbena ya Rabbena takabbel

Detaylı

İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ. Bu Beldede İlim Ölmüştür

İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ. Bu Beldede İlim Ölmüştür İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ Bu Beldede İlim Ölmüştür Rivayet edildiğine göre Süfyan es-sevrî (k.s) Askalan şehrine gelir, orada üç gün ikamet ettiği halde, kendisine hiç kimse gelip de ilmî bir mesele hakkında

Detaylı

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım İLETİŞİM, DİL VE KÜLTÜR 1. İletişim 2. İnsan, İletişim ve Dil 3. Dil Kültür İlişkisi DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ 1. Dillerin Sınıflandırılması

Detaylı

TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015

TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015 ADI : SOYADI:. SINIF : NU.:.. TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015 KAHTA FEN LİSESİ 2014 2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM I. YAZILI. 1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU

Detaylı

ICERIK. Salih amel nedir? Salih amelin önemi Zekat nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat kimlere verilir? Sonuc Kaynaklar

ICERIK. Salih amel nedir? Salih amelin önemi Zekat nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat kimlere verilir? Sonuc Kaynaklar ICERIK Salih amel nedir? Salih amelin önemi Zekat nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat kimlere verilir? Sonuc Kaynaklar Salih amel nedir? Salih: dogru yolda olan, fesat icinde olmayan, faydalı ve yarayışlı

Detaylı

Ali Rıza Malkoç. - şiirler - Yayın Tarihi: 6.8.2005. Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Ali Rıza Malkoç. - şiirler - Yayın Tarihi: 6.8.2005. Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 6.8.2005 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir. Şiirlerin

Detaylı

Ben Allah ın (cc) kitabıyla kendini keşfeden ve O nunla bir anlam ifade eden her insan gibi, Eşref-i Mahlukat bir varlığım.

Ben Allah ın (cc) kitabıyla kendini keşfeden ve O nunla bir anlam ifade eden her insan gibi, Eşref-i Mahlukat bir varlığım. Değerli okurlarım! Her vesileyle söylüyorum. Ben Allah ın (cc) kitabıyla kendini keşfeden ve O nunla bir anlam ifade eden her insan gibi, Eşref-i Mahlukat bir varlığım. O hayatımda olmadığı zaman ben bir

Detaylı

Hz.Resulüllah (SAV) den Dualar

Hz.Resulüllah (SAV) den Dualar Hz.Resulüllah (SAV) den Dualar Camiye Girerken Allah ın adıyla, Allah ın Resulüne salat ve selam olsun. Allah ım, hatalarımı bağışla ve bana rahmet kapılarını aç. Camiden Çıkarken Allah ın adıyla, Allah

Detaylı

Recep in İlk Üç Orucunun Fazileti

Recep in İlk Üç Orucunun Fazileti Mektub-u Attar Muhammed İlyas Kadiri Razavi tarafından tüm İslami Erkek Kardeşlerine ve İslami Kız Kardeşlerine, Medaris El Medine ve Camiat El Medine nin erkek öğretmenler, erkek öğrenciler, kadın öğretmenler

Detaylı

Anlamı. Temel Bilgiler 1

Anlamı. Temel Bilgiler 1 Âmentü Haydi Bulalım Arkadaşlar aşağıda Âmentü duası ve Türkçe anlamı yazlı, ancak biraz karışmış. Siz doğru şekilde eşleştirebilir misiniz? 1 2 Allah a 2 Kadere Anlamı Ben; Allah a, meleklerine, kitaplarına,

Detaylı

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler Hani, Rabbin meleklere, Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım demişti. Onlar, Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz sana hamd

Detaylı

Kur an Kerim ayetlerinde ve masumlardan nakledilen hadislerde arş ve kürsî kavramlarıyla çok

Kur an Kerim ayetlerinde ve masumlardan nakledilen hadislerde arş ve kürsî kavramlarıyla çok Question Kur an Kerim ayetlerinde ve masumlardan nakledilen hadislerde arş ve kürsî kavramlarıyla çok kez karşılaşmaktayız, bu iki kavramdan maksat nedir? Answer: Kuran müfessirleri ayet ve rivayetlere

Detaylı

Yayın Değerlendirme / Book Reviews

Yayın Değerlendirme / Book Reviews 343-347 Yayın Değerlendirme / Book Reviews Divan-ı Hikmet Sohbetleri (Editör: Prof. Dr. Zülfikar Güngör.) (2018). Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı Yayınları.* Bülent Kaya**

Detaylı

Kitap Değerlendirmeleri. Book Reviews

Kitap Değerlendirmeleri. Book Reviews Kitap Değerlendirmeleri Book Reviews HAK ÂŞIĞI VE HALK OZANI ÂŞIK YOKSUL DERVİŞ Cem ERDEM * İlmin Medinesi Ahmed-i Muhtar Onun kapıcısı Haydarı Kerrar Hakka girer burdan ervah-ı ebrar Erişir onlara fazl-ı

Detaylı

Eğitim Programları ANA HATLARIYLA İSLAM DİNİ

Eğitim Programları ANA HATLARIYLA İSLAM DİNİ Eğitim Programları ANA HATLARIYLA İSLAM DİNİ Giriş Ana hatlarıyla İslam dini programı, temel sayılan programlardan sonra daha ileri düzeylere yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu programı takip edecek ders

Detaylı

ve Manisa Muradiye Kütüphanesi nde iki nüshası Bursalı Mehmet Tahir Efendi

ve Manisa Muradiye Kütüphanesi nde iki nüshası Bursalı Mehmet Tahir Efendi EROĞLU NÛRİ (d.?-ö.1012/1603) tekke şairi Açıklama [eç1]: Madde başlarında şairlerin mahlaslarının olmasına özen gösterilmeli. Ancak şairin tanıtıcı özellikleri virgülden sonra yazılmalı. Açıklama [eç2]:

Detaylı

RIZIK VE ZENGİNLİK DUASI (ESMAÜL HÜSNA ŞİFRELERİ-2)

RIZIK VE ZENGİNLİK DUASI (ESMAÜL HÜSNA ŞİFRELERİ-2) RIZIK VE ZENGİNLİK DUASI (ESMAÜL HÜSNA ŞİFRELERİ-2) Manevi ve maddi rızkın artması, lütuf ve ikramlara mazhar olmak için elimizdeki imkanlara göre en güzel bir şekilde çalışmalı ve en güzel bir şekilde

Detaylı

7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE)

7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE) 7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE) ÖĞRENCİNİN ADI-SOYADI: SINIFI: NO: 1 1. ETKİNLİK: BOŞLUK DOLDURMA ETKİNLİĞİ AYET-İ KERİME SÜNNET KISSA CENNET TEŞVİK HAFIZ 6236

Detaylı

HAYALİ, EFSANEVÎ VARLIKLAR VE İLİMLER

HAYALİ, EFSANEVÎ VARLIKLAR VE İLİMLER İnsana eliyle kazandığından başkası yoktur. Simyacılık gafil işidir HAYALİ, EFSANEVÎ VARLIKLAR VE İLİMLER BU BÖLÜMDE: Kim vardı diyâr-ı kîmyâya (Ayrıca bakınız: Gaflet içinde yaşamak) Allah bes, baki

Detaylı

Kur'an-ı Kerimde tevafuk mucizesi Kainatta tesadüf yok, tevafuk vardır

Kur'an-ı Kerimde tevafuk mucizesi Kainatta tesadüf yok, tevafuk vardır Kur'an-ı Kerimde tevafuk mucizesi Kainatta tesadüf yok, tevafuk vardır Tevafuk birbirine denk gelmek, birbiriyle uygun vaziyet almak demektir. Tevafuklu Kur anda tam 2806 Allah lafzı pek az müstesnalar

Detaylı

ÜMMETİN GELECEK NESLİ ÇOCUKLARIMIZA NAMAZ EĞİTİMİ NASIL VERİLEBİLİR? Gelecek Nesle Doğru

ÜMMETİN GELECEK NESLİ ÇOCUKLARIMIZA NAMAZ EĞİTİMİ NASIL VERİLEBİLİR? Gelecek Nesle Doğru ÜMMETİN GELECEK NESLİ ÇOCUKLARIMIZA NAMAZ EĞİTİMİ NASIL VERİLEBİLİR? Gelecek Nesle Doğru TAKDİM Rahmân ve Rahîm olan Allah ın adıyla Sevgili anne ve babalar; Çocuklarım henüz daha küçük, ergenlik yaşına

Detaylı

Söylemek istemediğimiz birçok şey, söylemek istediğimiz zaman dinleyici bulamaz.

Söylemek istemediğimiz birçok şey, söylemek istediğimiz zaman dinleyici bulamaz. Söylenen her söz, içinden çıktığı kalbin kılığını üzerinde taşır. Ataullah İskenderî Söz ilaç gibidir. Gereği kadar sarf edilirse fayda veriri; gerektiğinden fazlası ise zarara neden olur. Amr bin As Sadece

Detaylı

1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma

1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS ARAP DİLİ VE EDEBİYATI I İLH 103 1 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu

Detaylı

kaza, hükmetmek, Terim anlamı ise kaza, yaratılması demektir.

kaza, hükmetmek, Terim anlamı ise kaza, yaratılması demektir. ÖRNEKLER DERS: DİN KÜLTÜRÜ VE AHL. BİLGİSİ ÜNİTE: 1. ÜNİTE (KADER İNANCI) KONU: KAZA VE KADER İNANCI KADER: Kelime olarak KAZA: Kelime olarak kader; bir şeye gücü kaza, hükmetmek, - Su 100 yetmek, biçimlendirmek,

Detaylı

Ömer Turhan. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Ömer Turhan. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 03.09.2018 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science

Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science ISSN: 2149-0821 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science Yıl: 5, Sayı: 32, Aralık 2018, s. 637-653 Öğr. Gör. Ünal YILDIRIM Fırat Üniversitesi, uyildirim@firat.edu.tr Prof. Dr. Ali YILDIRIM

Detaylı

Dua Dua, insan ile Allah arasında iletişim kurma yollarından biridir. İnsan, dua ederken Allah ın kendisini işittiğinin bilincindedir. İnsan dua ile dileklerini aracısız olarak Allah a iletmekte ondan

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ a. 14.Yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı ( Harezm Sahası ve Kıpçak Sahası ) b. 14.Yüzyılda Doğu Türkçesi ile Yazılmış Yazarı Bilinmeyen Eserler c.

Detaylı

Kur'an ve Anlam. Yazarlar Mürsel Ethem Yusuf Topyay Mehmet Akın. Editörler İsmet Eşmeli Mehmet Akın ISBN:

Kur'an ve Anlam. Yazarlar Mürsel Ethem Yusuf Topyay Mehmet Akın. Editörler İsmet Eşmeli Mehmet Akın ISBN: Kur'an ve Anlam Yazarlar Mürsel Ethem Yusuf Topyay Mehmet Akın Editörler İsmet Eşmeli Mehmet Akın ISBN: 978-605-2233-19-1 1. Baskı Aralık, 2018 / Ankara 2000 Adet Yayınları Yayın No: 284 Web: grafikeryayin.com

Detaylı

Şeyh den meded istemek caizmidir?

Şeyh den meded istemek caizmidir? Eusubillahi-mineş-şeytanirrajim Bismillahirr-rahmanirrahim Şeyh den meded istemek caizmidir? Şeyh Eşref Efendi Esselamaleykum ve Rahmetullahi ve Berekatuhu Hazihis Salatu tazimen bi hakkike ya Seyyiduna

Detaylı

ALTININ DEĞERİNİ SARRAF, KELAMIN DEĞERİNİ ERBAP ANLAR!.. - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

ALTININ DEĞERİNİ SARRAF, KELAMIN DEĞERİNİ ERBAP ANLAR!.. - Genç Gelişim Kişisel Gelişim SAMİ ÖZEY 05.04.2016 ALTININ DEĞERİNİ SARRAF, KELAMIN DEĞERİNİ ERBAP ANLAR!.. Bir zamanlar bende Süleyman idim.. Ateşe rüzgâra hükümran idim.. Sanmayın Sultan Süleyman idim.. Tersanede körükçü Süleyman

Detaylı

AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL

AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL Ey İnsanlık! Sizi bir tek canlı varlıktan yaratan, ondan da eşini var eden ve her ikisinden de bir çok erkek ve kadın üreten Rabbınıza karşı sorumluluğunuzun

Detaylı

HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP

HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP Türk halk şiirinde kullanılan dilin, yalın veya sadece olduğu yönünde yaygın bir kanaat vardır. Divan Şiiri'nde kaleme alınmış şiirler göz önüne alındığında bu

Detaylı

Sevgili dostum, Can dostum,

Sevgili dostum, Can dostum, Sevgili dostum, Her insanı hayatta tek ve yegâne yapan bir öz benliği, insanın kendine has bir kişiliği vardır. Buna edebiyatımızda, günlük yaşantımızda ve dini inançlarımızda çeşitli adlar vermişlerdir.

Detaylı

Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla ESMA-İ HÜSNA 02 ER-RAHMAN

Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla ESMA-İ HÜSNA 02 ER-RAHMAN Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla ESMA-İ HÜSNA 02 ER-RAHMAN ا لر ح م ن الر ح يم ٣ O; özünde merhametli, işinde merhametlidir. Rahmetin sonsuz kaynağı, Özünde sonsuz rahmet sahibi olan. Rahman Kimdir?

Detaylı

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir;

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir; Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla 3 Bu güvenli belde şahittir; 1 4 1 İNCİR AĞACI ve zeytin (diyarı) şahittir! 4 Doğrusu Biz insanı en güzel kıvamda yaratmış, 2 İncir ile Hz Nuh un tufan bölgesi olan

Detaylı

Pir Sultan ABDAL. Sana kıyanlar tarihin kara sayfalarında, sen ise milyonların kalbindesin Ey Ali Aşığı Pir Sultan

Pir Sultan ABDAL. Sana kıyanlar tarihin kara sayfalarında, sen ise milyonların kalbindesin Ey Ali Aşığı Pir Sultan Pir Sultan ABDAL Sana kıyanlar tarihin kara sayfalarında, sen ise milyonların kalbindesin Ey Ali Aşığı Pir Sultan Yaşadığımız çağda da maalesef geçen on dört asırda olduğu gibi oklar, mızraklar yeniden

Detaylı

KRAL JAMES İNCİLİ 1611 APOCRYPHA DUA AZARYA & üç Yahudi şarkı. Azarya ve şarkının üç Yahudi duası

KRAL JAMES İNCİLİ 1611 APOCRYPHA DUA AZARYA & üç Yahudi şarkı. Azarya ve şarkının üç Yahudi duası www.scriptural-truth.com KRAL JAMES İNCİLİ 1611 APOCRYPHA DUA AZARYA & üç Yahudi şarkı Azarya ve şarkının üç Yahudi duası Azarya dua {1:1} ve yangının ortasında yürüdüler öven Tanrı ve Tanrı nimet. {1:2}

Detaylı

Kur an ın varlık mertebelerini beyan eder misiniz ve ilahi vahiyde lafızların yerinin ne olduğunu

Kur an ın varlık mertebelerini beyan eder misiniz ve ilahi vahiyde lafızların yerinin ne olduğunu Question Kur an ın varlık mertebelerini beyan eder misiniz ve ilahi vahiyde lafızların yerinin ne olduğunu belirtir misiniz? Kur an ın lafızdan soyut olduğu bir merhale var mıdır? Answer: Her şeyin lâfzî

Detaylı

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ 5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ Allah İnancı Ünite/Öğrenme Konu Kazanım Adı KOD Hafta Tarih KD1 KD2 KD3 KD4 KD5 KD6 Allah Vardır ve Birdir Evrendeki mükemmel düzen ile Allahın (c.c.) varlığı ve birliği

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Varlıklar Âlemi Meleklere İman Meleklerin

Detaylı

03-05 Ekim / October Yrd. Doç. Dr. Mehmet YAZICI

03-05 Ekim / October Yrd. Doç. Dr. Mehmet YAZICI 03-05 Ekim / October 2013 Yrd. Doç. Dr. Mehmet YAZICI 2014 77 Biz Muhammed Ali diyenlerdeniz Gözüyle gizli yok ya sen ne dersin Biz Muhammed Ali diyenlerdeniz Alevilik nedir? sorusuna verilen cevaplar.

Detaylı

1.Birlik ilkesi: İslam inancına göre bütün varlıklar, bir olan Allah tarafından yaratılmıştır.

1.Birlik ilkesi: İslam inancına göre bütün varlıklar, bir olan Allah tarafından yaratılmıştır. İnsanın toplumsal bir varlık olarak başkaları ile iyi ilişkiler kurabilmesi, birlik, barış ve huzur içinde yaşayabilmesi için birtakım kurallara uymak zorundadır. Kur an bununla ilgili ne gibi ilkeler

Detaylı

Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108. Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4. Fakrnâme Vîrânî Abdal

Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108. Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4. Fakrnâme Vîrânî Abdal Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108 Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4 Fakrnâme Vîrânî Abdal Yayına Hazırlayan Fatih Usluer ISBN: 978-605-64527-9-6 1. Baskı:

Detaylı

SELİM GÜNDÜZALP ALLAH AŞK

SELİM GÜNDÜZALP ALLAH AŞK SELİM GÜNDÜZALP ALLAH AŞK ve YAYIN NO: 266 genel yay n yönetmeni: Ergün Ür yay nevi editörü: Özkan Öze iç düzen/kapak: Zafer Yay nlar tashih: Suat Ünsal bask, cilt: Vesta Ofset tel: 0 212 445 72 52 Mahmutbey

Detaylı

NOT : İMAM-I RABBANİ Hz. bundan önceki mektuplar gibi. bunu da büyük şeyhi Bakibillah'a yazmıştır.

NOT : İMAM-I RABBANİ Hz. bundan önceki mektuplar gibi. bunu da büyük şeyhi Bakibillah'a yazmıştır. 4.MEKTUP MEVZUU : a) Mübarek ramazan ayının faziletleri. b) Hakikat-ı Muhammediye'nin (kabiliyet-i ulâ) beyanı.. Ona ve âline salât, selâm ve saygılar.. c) Kutbiyet makamı, ferdiyet mertebesi.. NOT : İMAM-I

Detaylı

İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17

İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17 İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ... 15 MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17 SAFAHAT TA DEĞERLERİMİZ... 41 Adâlet... 43 Adamlık... 47 Ahlâk... 50 Azim... 42 Birleştiricilik...

Detaylı

Ana başa taç imiş. Her derde ilâç imiş. Bir evlât pîr olsa da. Anaya muhtaç imiş. seyin Nail Kubalı

Ana başa taç imiş. Her derde ilâç imiş. Bir evlât pîr olsa da. Anaya muhtaç imiş. seyin Nail Kubalı Ana başa taç imiş Her derde ilâç imiş Bir evlât pîr olsa da seyin Nail Kubalı Anaya muhtaç imiş Hü Şiirin vazgeçilmez temasıinsanoğlu, en yoğun ve içten duygularını şiirle dile getirir. Bu yüzden kadın,

Detaylı

Maksut Genç. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Maksut Genç. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 13.5.2006 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI DEĞERLER EĞİTİMİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ / SİİRT ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Bir milletin ve topluluğun oluşumunda maddi

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi... İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR...11 GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi...13 BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...27 5 İKİNCİ BÖLÜM Husrev ü Şirin Mesnevisinin İncelenmesi...57

Detaylı

MÜBDÎ. Allah MUHSÎ dir. MUHSÎ, her şeyin sayısını bilen demektir.

MÜBDÎ. Allah MUHSÎ dir. MUHSÎ, her şeyin sayısını bilen demektir. Hiçbir müzisyen, bülbülün ötüşünden daha güzel bir şarkı söyleyemez. Bütün bu güzel şeyleri Allah yapar ve yaratır. Allah ın güzel isimlerinden biri de HAMÎD dir. HAMÎD, övülmeye, hamd edilmeye, şükür

Detaylı

3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler

3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler 3. ÜNİTE: EN GÜZEL ÖRNEK HZ. MUHAMMED İN İBADETLERİ 3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler KAZANIMLARIMIZ O Bu ünitenin sonunda öğrenciler Hz. Muhammed'in: O 1. Öncelikle bir kul olarak davrandığını kavrar.

Detaylı

SINIF DEFTERİ. Gurup. Muallim/e:

SINIF DEFTERİ. Gurup. Muallim/e: SINIF DEFTERİ Gurup Muallim/e: Yaz Okulu 2014 Devam Çizelgesi 18 Haziran 2014 Çarşamba 19 Haziran 2014 Perşembe 20 Haziran 2014 Cuma 23 Haziran 2014 Pazartesi S. No Öğrenci İsim Soyisim 1 2 3 4 5 6 7 8

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Hayat Amaçsız

Detaylı

HLM ye göre İÇ HUZURU

HLM ye göre İÇ HUZURU HLM ye göre İÇ HUZURU 1 Dr. Ö. Üyesi Hayrullah Yazar Saü Helal Yaşam Tıbbı Öğrenci Topluluğu 1439/2018 helallifemedicine.com helallifemedicine.org helalyasamtibbi.com helallifemedicine@gmail.com Not: Sunumdaki

Detaylı

GÜZEL SÖZLER. (Derleyen; Veyis Susam) * Ne kadar çok olsa koyunun sürüsü, Ona yeter imiş kasabın birisi. * Alçak, ölmeden önce, birkaç kere ölür.

GÜZEL SÖZLER. (Derleyen; Veyis Susam) * Ne kadar çok olsa koyunun sürüsü, Ona yeter imiş kasabın birisi. * Alçak, ölmeden önce, birkaç kere ölür. GÜZEL SÖZLER (Derleyen; Veyis Susam) * Ne kadar çok olsa koyunun sürüsü, Ona yeter imiş kasabın birisi. * Alçak, ölmeden önce, birkaç kere ölür. Yiğit ise sadece bir kere.. 1 / 23 * Âlimin benzer misali,

Detaylı

Nedim. - şiirler - Yayın Tarihi: 9.4.2004. Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Nedim. - şiirler - Yayın Tarihi: 9.4.2004. Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 9.4.2004 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yasal Uyarı: Bu ekitap, bilgisayarınıza indirip kayıt etmeniz ve ticari olmayan kişisel kullanımınız için yayınlanmaktadır. Şiirlerin

Detaylı

Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları

Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları Kur ân-ı Kerim de Oruç Ey müminler! Sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de sayılı günler içinde Oruç tutmanız farz kılındı. Umulur ki, bu sayede, takva mertebesine

Detaylı

EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ.

EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ. EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ www.almuwahhid.com 1 Müellif: Şeyhu'l-İslam İbni Teymiyye (661/728) Eser: Mecmua el-feteva, cilt 4 بسم هللا الرحمن الرحيم Selefin, kendilerinden sonra gelenlerden daha alim, daha

Detaylı

Bu vesileyle hem vefk usülü tarihi hem de zaman içinde husule gelen bazı hissiyatımızı ifade eden manzumeleri bir araya getirmek istedik.

Bu vesileyle hem vefk usülü tarihi hem de zaman içinde husule gelen bazı hissiyatımızı ifade eden manzumeleri bir araya getirmek istedik. Yad-ı Pir-i Sübhani Beyan-ı Meram Bu çalışmadan maksadımız Hatem el-müçtehidin Gavs ül-vasıliyn Hazret-i Pir Nureddin (ks) Efendimiz in 300 üncü sene-i devriyesi vesilesiyle aziz hatırasını yad etmektir.

Detaylı

Bu ay içinde orucu ve namazı o kişiye kolaylaştırılır. Bu ay içinde orucu ve namazı ALLAH tarafından kabul edilir.

Bu ay içinde orucu ve namazı o kişiye kolaylaştırılır. Bu ay içinde orucu ve namazı ALLAH tarafından kabul edilir. 1- Ramazan ayının birinci gecesi kılınacak namaz: Bu gecede bir kimse 2 rekat namaz kılsa, her rekatta da KADİR SÜRESİNİ okursa; ALLAHÜ Teâlâ ( cc ) o kişiye 3 türlü kolaylık verir. Bu ay içinde orucu

Detaylı

ZAFER TALHA ÇİMEN 8/E - 1453

ZAFER TALHA ÇİMEN 8/E - 1453 ÖZEL EGE LİSESİ (ORTAOKULU) DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ KAZA VE KADER (Allah, herkesin ne yapacağını bilip yazdığına göre, insanların hayır işlemesinin bir anlamı var mı? İslam da İnsanın İradeli Fiilleri

Detaylı

KİTABİYAT. Mevlānā Celāleddin-i Rumî, Mesnevî 1-2/3-4/5-6, Nazmen Tercüme: Ahmet Metin Şahin, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006.

KİTABİYAT. Mevlānā Celāleddin-i Rumî, Mesnevî 1-2/3-4/5-6, Nazmen Tercüme: Ahmet Metin Şahin, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006. KİTABİYAT Mevlānā Celāleddin-i Rumî, Mesnevî 1-2/3-4/5-6, Nazmen Tercüme: Ahmet Metin Şahin, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006. Yayınlanalı yedi yıl olmuş. İlk yayınlandığını bir gazetede mütercim ile yapılmış

Detaylı

Resulullah ın Hz. Ali ye Vasiyyeti

Resulullah ın Hz. Ali ye Vasiyyeti Resulullah ın Hz. Ali ye Vasiyyeti Hz. Ali (kv) bildiriyor: Resulullah (sav) bir gün beni huzuruna çağırdı: "Ya Ali! Senin bana yakınlığın, Harun Peygamberin Musa Aleyhisselama olan yakınlığı gibidir.

Detaylı