JEOPOLİTİK ÇIKARLARIN YÖNETİMİ: ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER VE OYUN TEORİSİ ÖNERMELERİ. Dr. Bahar AŞÇI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "JEOPOLİTİK ÇIKARLARIN YÖNETİMİ: ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER VE OYUN TEORİSİ ÖNERMELERİ. Dr. Bahar AŞÇI"

Transkript

1 JEOPOLİTİK ÇIKARLARIN YÖNETİMİ: ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER VE OYUN TEORİSİ ÖNERMELERİ Dr. Bahar AŞÇI

2 .

3 Jeopolitik Çıkarların Yönetimi: Özel Askeri Şirketler ve Oyun Teorisi Önermeleri Dr. Bahar AŞÇI Akademisyen Özet: Bu çalışmada özel askeri şirketlerden bahsedilmiş ve ülkelerin savunma politikalarında jeopolitik çıkarlarını korumaya çalışırken karşılaşabilecekleri olası tehditler Oyun Teorisi kapsamında geliştirilmiş olan matrisler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Oyun için bir senaryo yazılmış ve olası Türkiye Amerika Savaşı nda Kuzey Irak ın toprak bütünlüğü denge unsuru olarak alınmıştır. 2x2li matriste iki oyunculu oyunun sonunda, Nash Dengesi Irak ın toprak bütünlüğünü koruması olarak bulunmuş ve Nash Dengesi ni bozan unsurun da hesaplanması çok da kolay olmayan özel askeri şirketler olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Özel Askeri Şirketler, Nash Dengesi, Oyun Teorisi, Türk- Amerikan Savaşı, Kuzey Irak. Abstract: In this study private military companies are mentioned and nations possible threats which can ocur during protecting their national geopolitical benefits, are evaluated with the matrices developed in the context of Game Theory. A scenario has written for the game and the territorial integrity of Northern Iraq has taken as an element of equilibrium for possible Turkish American War. At the end of the 2x2 matrice with double player game, Nash equilibrium has founded as Iraq s territorial integrity must be protected and the only thing that chances the equilibrium is private millitary companies which cannot easily be calculated. Keywords: Private Military Companies, Nash Equilibrium, Game Theory, Turkish-American War, Northern Iraq. 1. Giriş Stratejik yönetim kavramını; herhangi bir olgu için belirlenen stratejilerin arasından, en iyi olanı seçme sanatı diye tanımlayabiliriz. Bu kavram aslında, Yüzyılda Sosyal Bilimler Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım

4 Dr. Bahar AŞÇI yılında Amerika da kurulan RAND 1 ın her alanda geliştirmeye çalıştığı senaryo analizleri sonucu özellikle multidisipliner bir boyut kazanmış ve stratejik yönetim literatürüne yerleşmiştir. Senaryo analizleri sonucu en iyi stratejiyi seçme meselesi ise Nobel ödüllü bir matematikçi olan John Nash in geliştirdiği Oyun Teorisi ne kadar uzanmaktadır. Teoriye göre birçok oyun çeşidi vardır ve rekabetin söz konusu olduğu her alana uyarlanabilir. Kabaca; stratejiler arasında başat, yani en baskın olanı seçme oyunudur, ancak buradaki kritik nokta; rakibin hareketlerini önceden tahmin edebilmektir. Teori ilk önce sıfır toplamlı oyunla geliştirilmiştir. Burada iki oyuncu vardır ve sonuçta bir kazanan bir de kaybeden olacaktır. Bunu tam da Soğuk Savaş döneminde geliştirilmiş bir oyun olarak düşündüğümüzde; savaş stratejilerinin yönetimine bile uyarlanabilir olduğunu görebiliyoruz. İki kutuplu dünya, iki oyunculu bir oyun tahtası gibi düşünülürse, burada ABD kazanan, Rusya da kaybeden oyuncudur. Bu oyunda özellikle ilk hamleyi yapan daha avantajlıdır, tıpkı ilk füzeyi yerleştiren ülkenin ABD olması ve oyunu galip olarak tamamlaması gibi de izah edebiliriz. İki kutuplu dünya Soğuk Savaş ın sona ermesiyle tek kutuplu hale gelmiş, ABD oyun masasında yalnız kalmış ve rekabet edebilir hale gelmesi için yeni rakiplere ihtiyaç duymuştur. Ancak, mutlak güç kendisinde olmak kaydıyla, bu oyunda lider pozisyonunu kaybetmeden oynamaya devam etmesi gerekmektedir. Bu durumda oyuncu sayıları artmış ve oyun masası kalabalıklaşmıştır. Tam da bu noktada savunma sektörü yeni oyuncular için cazibe merkezi olmuş ve ülkeler savunma harcamalarında caydırıcılık maksatlı artışlara yönelmişlerdir. Bu durum sosyal kalkınma açısından sıkıntı yaratmaya başlayınca da devreye özel askeri şirketler girmiştir. ABD nin tüm dünyaya demokrasiyi yaymak vaadiyle oluşturduğu yeni dünya düzeni; askeri harekâtları, insanlığa evrensel bir katkıymış gibi gösterebilmenin haklı sebepleri arasında, listenin başına doğru çıkartmaya başlamıştır. Ancak insan hakları ve savaş karşıtlığı gibi olgular, harekâtların önüne çıkan sivil engeller olmuştur. Dolayısıyla savaşın, siviller tarafından da desteklenmesi gerekmektedir çünkü demokrasi halkın egemenliğini temsil etmektir. Tam da bu esnada 11 Eylül de gerçekleşen saldırı, savaşlar için sivil desteğinin alınmasını sağlamıştır. Bu arada oyun masasına oturan yeni oyuncu ve asıl rakip; terör olmuştur. ABD nin terörizme açtığı savaş, özel askeri şirketler için de bir dönüm noktası olmuştur. BM nin gücünü yitirdiği ve uluslararası hukukun geçersizleştiği bir dönemde, hukuksal boşluğun bulunduğu bir alanda varlıklarını sürdüren ve tamamen kâr amacı ile çalışan özel askeri şirketler geniş bir hareket alanı bulmuşlardır. 1 American Research and Development Corporation, Amerikan Araştırma ve Geliştirme Kuruluşu 152 Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım Yüzyılda Sosyal Bilimler

5 Jeopolitik Çıkarların Yönetimi: Özel Askeri Şirketler ve Oyun Teorisi Önermeleri 2. Özel Askeri şirketler: Nedir, Ne Yaparlar? Özel askeri şirketler, tarihi çok eski olmakla birlikte küresel piyasada oluşan özel bir iş türünü yerine getiren şirketlerdir (Zabcı, 2004:23). Savaşla ilgili konularda özel hizmet sunan, kâr amaçlı şirketlerdir. Lojistik destek, taktik saldırı operasyonları, stratejik planlama, gizli istihbarat edinme ve analiz etme, operasyonel destek, çatışma bölgelerinde savaşma ve savunma, askeri eğitim ve askeri teknik yardım gibi askeri becerilerin tedarik edilmesi, gerçekleştirdikleri hizmetler arasında yer alır. DCAF 2 Backgrounder serisinin güvenlik sektörünün yönetişimi üzerine yaptığı incelemede, bu şirketlerin sayısının günümüzde 150 yi geçtiğini ve 50 den fazla ülkede hizmet verdiklerini ifade etmiştir. Kurulduğu ülkeler ise; genellikle Amerika, İngiltere ve Güney Afrika dır. Çalıştıkları yerlerin başında da; Afrika, Güney Amerika ve Asya gelmektedir (Backgrounder,2008). Özel askeri şirketlere yönelik uluslararası ilginin doğuşu 1990 larda, özel askeri şirketler içinde adı sıkça yer alan ve çokuluslu maden ve enerji şirketleriyle bağlantı içinde olan Executive Outcomes 3 ın 1992 deki faaliyetleri ile birlikte gerçekleşmiştir (Zabcı,2004:24). Bu tarihten sonra, akademisyenleri, hükümetleri ve uluslararası örgütleri içine alan geniş bir kitle, bu yapılanmaların ulusal ve bölgesel güvenlikte yeri ve etkisi üzerine çalışmaya başlamıştır. 30 Mart 2004 te Irak Felluce de dört Amerikan özel güvenlik şirketi görevlisinin öldürülmesi olayı da, kamuoyunun ilgisinin daha yoğun bir biçimde bu şirketlere yönelmesine yol açmıştır. Yapılan çalışmalar, bu tür şirketlerin hem sayılarının arttığını hem de dünyanın her yerinde hizmet vermeye başladıklarını göstermektedir. Askeri operasyonlar için yeterli fon ve destek bulunamaması, bu şirketlerin (Jackson, 2002: 31) gücü ve yayılışı açısından önemli bir neden iken, gün geçtikçe çoğalmaları ve büyük paraları yönetir hale gelmelerinin asıl nedeni; ABD ve İngiltere gibi güçlü devletlerin, jeopolitik çıkarları için bu özel şirketleri kullanmalarıdır. Özel askeri şirketlerin en fazla kurulduğu ve hükümetiyle en fazla ilişki geliştirdiği ülke ABD dir (Zabcı,2004:24). Özel askeri şirketlerinin, genellikle enerji ve savunma sanayindeki büyük şirketlerin yan kuruluşu olarak ortaya çıktıkları ve ülke ordularının giremediği ya da girmesinin sınırlandırıldığı bölgelere kolaylıkla sızabildikleri düşünüldüğünde, bu şaşırtıcı bir sonuç değildir. Nitekim Balkanlar ve Kolombiya gibi ABD ordusunun varlığının sınırlandırıldığı bölgelerde, Pentagon, özel askeri şirketlerle sözleşme imzalayarak, onları stratejik amaçları doğrultusunda kullanmaktadır. 2.1 Güvenliğin Özelleştirilmesi ve Ticaretinin Yapılması Modern siyasal düşünceye göre, iç ve dış güvenlik devletin sağladığı bir hizmet 2 DCAF: The Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces, merkezi Cenova da bulunan, uluslar arası güvenlik sektörünün reformu ile ilgili araştırmalar yapan kuruluş da Güney Afrika da kurulmuş olan özel güvenlik şirketi 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım

6 Dr. Bahar AŞÇI olarak ele alınır. Tanımı gereği, meşru şiddet kullanma tekeline sahip devlettir egemen devlet ve vatandaşlarının güvenliğini sağlayacak bir sistem oluşturmakla yükümlüdür (Taulbee, 2002:1). Weber devleti; meşru şiddet kullanma tekeline sahip güç olarak tanımlamaktadır. Dünyanın dört bir yanında etkinlik gösteren ve uluslararası örgütler nezdinde de belli bir meşruluk kazanmış olan devlet dışı aktörler olarak özel askerler veya askeri şirketlerinin bu tanım içinde nerede konumlandığını saptamak zordur. Bu zorluk, devletin meşru güç kullanma tekeline sahip olmaktan uzaklaştığı veya yok olmaya başladığı anlamına gelmezken, Weberci anlamda, devleti diğer sosyal ve siyasal örgütlenmelerden ayıran ölçüt soluklaşmaya başlamıştır. Global uluslararası sistem içinde, devlet dışı, özel, uluslararası hukuk içerisindeki yeri belli olmayan, şiddete dayalı güç kullanan yeni bir olgu ile karşı karşıyayız. Belli devletlere karşı kullanıldığı kadar, belli devlet çıkarlarını korumak için de devreye giren bir aktördür özel askeri şirketler (Zabcı,2004:24). Özelleşmiş askeri endüstrinin gelişmesi ve güçlenmesiyle birlikte, daha önce devlete özgü bir işlev olan güvenlik, tıpkı ticaret ve finans alanlarında olduğu gibi, devlet dışı aktörler tarafından yerine getirilmeye başlanmıştır. Soğuk Savaş sonrasında güvenlik konusunda ve askeri teknolojiler alanındaki gelişmeler ve değişimler yanında, özelleştirmenin hız kazanması ve kamu sektörünün küçülmesi bu süreci tetikleyen ve hızlandıran nedenlerin başında gelmektedir. Devlet sisteminin ve egemen devlet kavramının yerleşmesi sonucunda, özellikle yirminci yüzyılda, özel ordulara karşı belli normlar geliştirilmeye başlanmıştır. Aslında, daha büyük girişimler içinde birleştirilinceye ve örgütleninceye kadar, özel askeri ticaret içindeki özel aktörler, kişisel kazanç için hareket eden eski askerlerden oluşuyordu. Bugün paralı askerler (mercenaries) olarak adlandırılan bu grup, operasyonlara bireysel düzeyde katılırken, örgütlenmeye gittiklerinde, süreklilik göstermemişlerdir (1960 larda Kongo daki çatışmalarda yer alan Terrible Ones gibi). Ticaretleri, uluslararası hukuk içinde teknik olarak yasaklanmıştır. Buna rağmen neredeyse devam eden her tür çatışma içinde yer almaktadırlar. Geçici olmaları yüzünden, bağlılık ve disiplinleri yoktur; bu yüzden de stratejik etkileri sınırlıdır (Singer, 2001/2002: 6). Paralı askerler, Cenevre Anlaşmasının 47. maddesinde tanımlandığı şekliyle tamamen kişisel kazançla hareket eden ve silahlı çatışmalarda bir ülkede kullanılmak üzere ya da o ülkenin sınırları dışındaki bir bölgede kullanılmak üzere kiralanan kişilerdir (ICIJ, 2002: 2). Bugün savaşlarda ya da çatışmalarda etkinlik gösteren özel askeri şirketler, savaş endüstrisindeki özel aktörlerin dönüşümünü temsil etmektedir. Bunların en önemli özelliği, modern bir şirket formu taşımalarıdır. Paralı askerlerden farklıdırlar; çünkü her şeyden önce bir şirket olarak kurulmaktadırlar ve çok farklı türlerde askeri hizmet vermektedirler. Bir şirket oldukları için, kendi endüstrisinden ya da farklı endüstriden firmalarla finansal bağlar geliştirebilmektedir. (Singer, 2001/2002: 7). Aslında, birçok güvenlik şirketinin çarpışmalarda yer alması, onlarla özel askeri 154 Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım Yüzyılda Sosyal Bilimler

7 Jeopolitik Çıkarların Yönetimi: Özel Askeri Şirketler ve Oyun Teorisi Önermeleri şirketler arasındaki niteliksel farkı ortadan kaldırmaktadır. Fakat aynı zamanda özel askeri şirket olarak nitelenen pek çok şirket de vurucu operasyonlarda yer almamaktadır. Bu gibi nedenler yüzünden, özel güvenlikle ilgili grupların tanımlarına ilişkin tartışmalar karmaşık bir hâl almıştır. Ancak tanımdan daha önemli bir soru, bu oluşumların neyi temsil ettikleridir. Paralı askerlerin faaliyetlerini izlemek üzere görevlendirilen Birleşmiş Milletler Raportörü nün söyledikleri bu açıdan önemlidir: Paralı askerlerin faaliyetleri, son kırk yıldır halkların kendi kaderlerini belirleme haklarını kullanmalarını engellemek ve insan haklarını ihlal etmek için devreye sokulan bir şiddet biçimidir (Aktaran, Jackson, 2002: 39; Taulbee, 2002: 7). Raportör, özel askeri şirketler anonim şirket haline gelmiş paralı askerler olarak değerlendirmektedir. Bu anonim şirketler ya uluslararası müdahale adı altında yapılan operasyonların önemli bir parçası olmakta ya da ABD nin ve diğer güçlü devletlerin ekonomik çıkarlarının bulunduğu bölgelerde kullandıkları güçler olmaktadır. Güçlü devletlere, bu şirketler birçok olanak sunar. Askeri müdahalenin getireceği maliyet ve risklerden kurtulurlar. Irak ta olduğu gibi kendi kamuoyunun tepkisini engellemiş olurlar ve insan hakları ihlalleri için hesap vermek durumunda olmazlar. 2.2 Özel Askeri Endüstriyi Doğuran Nedenler Soğuk savaşın sona ermesi ve bunun güvenlik piyasasında yarattığı değişimler, savaşın yapısındaki değişimler ve özelleştirmenin hız kazanması şeklinde sıralayabileceğimiz sebepler, özel askeri şirketlerin kurulması için küresel bir talep yaratmıştır. Aslında, yirmi birinci yüzyılın başında patlak veren bu endüstrinin, yakın bir gelecekte daha da önem kazanacağı sık sık vurgulanıyor. Çünkü özel askeri firmalar, bir anlamda gelişen küresel güvenlik ortamının ayırt edici temsilcisi olarak çıkıyor karşımıza. (Singer, 2001/2002: 8). Soğuk Savaş ın bitişini takiben askeri güçlerin arz ve talebindeki ciddi kitlesel dağılmalar, özel askeri endüstrinin doğmasının koşullarını oluşturmuştur. Etnik çatışmalar ve iç savaşlardaki artış, güvenliği önemli boyutlarda tehdit eden yeni bir unsur olarak ortaya çıkmıştır. Bu tür çatışmalar, arabuluculuğu gerekli kıldığı gibi, başka tür müdahalelere de zemin hazırlamıştır (ICIJ, 2002: 8). Diğer bir faktör, aşırı militarize olmaya dayanan orduların, Soğuk Savaş tan sonra dünya ölçeğinde küçülmeye başlamalarıdır larda, dünya genelinde 6 milyondan fazla personel ordulardan ayrılmak durumunda kalmıştır. Bu, yeni doğan özel askeri endüstri için potansiyel bir işgücü deposu demekti. Ordu içindeki birçok üst düzey birlikler (Güney Afrika da 32. Reconnaissance Battalion ve Sovyet Alfa özel güçler birliği) kendi yapılarını korudular ve kendi özel şirketlerini kurdular. İşlerini kaybedenler sadece askerler değillerdi; eski KGB 4 nin %70 inin yeni oluşan endüstri içinde yer aldığı da iddialar arasındadır (Singer, 2001/2002: 4 Sovyet gizli haber alma teşkilatı 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım

8 Dr. Bahar AŞÇI 10). Aynı zamanda, makineli tüfek, tank ve hatta jet uçaklar gibi kitlesel silah stoklarının piyasaya açılması, bunların maliyetini karşılayabilecek herkes tarafından ulaşılabilir hale gelmesini sağladı. Tüm bu gelişmeler, özel askeri firmaların gereksinim duyduğu işgücü ve teçhizat için gerekli koşulları yerine getirince bebek bir endüstriyi doğurdu. Bunun yanında, devletlerin, birçok tehdide karşı koyuş gücü açısından bir zafiyete düştüğünü de söyleyebiliriz. Çok sayıda devlet, süper güçlerden aldıkları destekleri yitirince, yönetimde ciddi sorunlarla karşılaşır oldular. Özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından bakıldığında, bazı devletlerin sadece isim olarak varlıklarını koruyabildiklerini; siyasal otoriteleri ve güçleri açısından etkisiz bir hale geldikleri görülebilmektedir (Singer, 2001/2002:9) Sonuç olarak ortaya çıkan, çöken devletler ve yeni bir istikrarsızlık alanı oldu. Bu devletlerin yetersiz olan askeri ve polis güçleri gibi devlet kurumlarının da işlev göremez bir durumda olması, dışarıdan güçlerin geleneksel olarak devlet tarafından yerine getirilen işlevleri yüklenmesi biçiminde sonuçlandı. Bunlardan biri de, özel askeri şirketlerne duyulan ihtiyaçtı. Bu istikrarsızlık alanlarına geleneksel müdahale biçimi, bir süper gücün devreye girmesi ve müdahale etmesi biçiminde olurdu. Ancak, Soğuk Savaş ın sona ermesi bu devletlerin güvenlik önceliklerini yeniden düzenlemeleri sonucunu doğurdu. Güçlü devletler, en azından Amerika ya yapılan 11 Eylül deki saldırıya kadar, istikrarı sağlamak için bir başka ülkeye doğrudan müdahaleye istekli değillerdi. Bu ülkelerin, böylesi müdahaleler için kamuoyundan destek almaları eskisine göre daha zordu. İşte bu dönemde, özel askeri firmalar ortaya çıkan boşluğu doldurdular (Gilligan, 1998; Singer, 2001/2002: 9). 2.3 Özelleşmiş Savaşın Doruk Noktası: Irak Mart 2003 te Irak taki kitle imha silahlarının mevcudiyeti tezine dayalı harekat ve ardından antidemokratik yönetim tarzından dolayı Saddam Hüseyin rejiminin ortadan kaldırılmasıyla tam bir kaos ortamı oluşmuş, bugün bile halâ direnişler sona ermemiş ve kurulacağı iddia edilen düzen kurulamamıştır. Bu harekât Amerikan savunma bütçesine de yıllar geçtikçe artan oranlı olarak yansımıştır ve kamuoyunun tepkisi bir yana, askerlerin psikolojilerinin bozulmasıyla da başarısızlığı derinleşmiştir. Askeri desteği artırabilmek için özel şirketlerden her geçen yıl daha fazla yararlanıldığı, Pentagon un bütçe talep görüşmelerindeki raporlardan anlaşılabilmektedir. Son olarak 2009 yılı için talep ettiği 536 milyar dolarlık savunma bütçesine ek olarak 170 milyar dolar da Irak ve Afganistan için istenmesi, bunun 150 milyar dolarlık kısmının Irak a ait olması ve savaş bütçesi adı altında geçiyor olması; (özel askeri şirketlerle yapılan sözleşmelerin toplamına bakıldığında) bu 150 milyar dolarlık ek talebin, tamamen savaşın özelleşmiş kısmı için kullanılacağını göstermektedir. Bu rakamlar, ABD nin savunma için yaptığı harcamaların yaklaşık yüzde yirmisinin özel şirketlere transfer edildiğini düşündürürken, pastanın kâr odaklı özel şirketler için ne kadar büyük olduğunu bizlere göstermektedir. 156 Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım Yüzyılda Sosyal Bilimler

9 Jeopolitik Çıkarların Yönetimi: Özel Askeri Şirketler ve Oyun Teorisi Önermeleri Burada asıl değinilmek istenilen konu bu şirketlerin varlığının göz ardı edildiği durumlarda oluşturulan senaryo uzayının eksik yanlarıdır. Çalışmanın başında da belirtildiği gibi, stratejik yönetim alanı ile iktisat teorilerini kesiştiren önemli noktalardan birisi; oyun teorisidir ve asimetrik savaş senaryolarının değerlendirilmesinin altında yatan mantığı da açıklayan bir teoridir. Oyun teorisinin çok çeşitli alanlarda ve çeşitli şekillerde uygulandığı bilinmektedir, ancak, konunun bütünlüğünü bozmaması için burada teorinin gelişimine yer verilmeyecektir. Sadece Irak taki karışıklığın önlenememesi durumunda olası Türkiye ABD gerginliğinde teorinin özel askeri şirketler dikkate alınmadığında verebileceği açık üzerine yoğunlaşılacaktır. 3. Irak Kaynaklı Bir Gerginlikte Türkiye-Abd Stratejilerinin Oyun Teorisi Kapsamında İncelenmesine Dair Bir Örnek Özel askeri şirketlerle ilgili yapılan açıklamalardan sonra konuyu bir örnek olayla Oyun Teorisi çerçevesinde incelemek yerinde olacaktır. Örneğimizin konu alanı; Kuzey Irak ve oyunun tarafları ABD ve Türkiye Cumhuriyetidir. Her iki ülke içinde olası stratejileri düşündüğümüzde faydalarını maksimum yapan stratejileri örneğe dâhil edelim ve bu stratejiler; 1. ABD için; Kuzey Irak ta bağımsız bir devlet kurmak Irak ın toprak bütünlüğünü korumak 2. Türkiye Cumhuriyeti için ise; ABD tarafından Kuzey Irak ta bağımsız bir devlet kurmak stratejisi yürütüldüğünde bu durumun savaş sebebi sayılacağı hususu tek strateji olsun. Seçenekleri düşündüğümüzde her iki taraf için değerlendirirsek; 1. Mevcut durum devam eder ise, iki taraf için de değişen bir durum olmayacağı için kazanç ve kayıp söz konusu olmayacaktır. ( 0, 0 ) durumu. 2. Kuzey Irak ta bağımsız bir devlet kurulur ise; a. Türkiye Cumhuriyeti bu durumu savaş sebebi saydığından savaş ilan ederse, savaşın maliyetini her iki taraf açısından zarar olarak kabul ettiğimizde sonuç her iki ülke için de negatif bir durumu ortaya koyacaktır. ( -a, -b ) durumu. b. Türkiye Cumhuriyeti savaş ilan etmez ise, ABD bu durumda kazanç elde edecek, Türkiye Cumhuriyeti ise zarara geçmiş olacaktır. ( +c, -d ) durumu. 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım

10 Dr. Bahar AŞÇI Bu durumda kuram sondan işlemeye başlar; Kuzey Irak ta bağımsız bir devlet kurulduğunda; (-b) = Türkiye savaş ilan ederse uğrayacağı zararı, (-d) = Türkiye savaş ilan etmez ise uğrayacağı zararı ifade etmektedir. Eğer, Olasılık 1 : (-b) < (-d) ise Türkiye savaş ilan edecektir. Olasılık 2 : (-b) > (-d) ise Türkiye savaş ilan etmeyecektir. Bu olasılıklardan Olasılık 1 in gerçekleşeceği ABD tarafından öngörülür ise; (-a) < (0) olduğundan yani savaşın maliyetine karşın mevcut durumun devamı daha yararlı olduğundan ABD nin mevcut durumu devam ettirmesi olası gözükmektedir. Bunun anlamı Irak ın toprak bütünlüğünün devamı olmaktadır. Oyunun Dengeye Geldiği Nokta: Irak ın toprak bütünlüğünün korunmasıdır. Bu aynı zamanda oyunun Nash Dengesi dir. Ancak ikinci bir Nash Dengesi daha vardır. Bu da savaş halidir. Diğer bir ifade ile bir taraf savaş ilan ettiğinde diğer tarafın da savaşacağının mutlak olmasıdır. Burada önemli olan ABD nin Türkiye ye ne yaptırtmak istediğidir. Eğer savaş ilanı durumunun Türkiye için tek seçenek olduğu düşüncesindeyse ve bu şekilde asıl amaç savaşa çekmekse, analizlerin olasılık 1 i anlamlı çıkartacak şekilde yapılmasını sağlatabilir. Bu durumun analizinde kuvvet yapısı ve gücü ve bunların transferiyle ilgili Türkiye, eksik hesaplamalar yaparsa yanılacaktır ve belki de kazanacağını düşündüğü bir operasyonu kaybedecektir. Burada özel şirketlerden yararlanma potansiyeli mutlaka değerlendirilmesi gereken bir husustur. Aksi durumda, Nash dengesi öngörülemeyen maliyetlerden dolayı Türkiye aleyhine bozulacaktır. Yukarıda verilen örnek, kısıtlı bir kurgu olmakla beraber teori hakkında bir aydınlatma amacının ötesine gitmemektedir. Teorinin ayrıntılarında matrisler kurulmakla birlikte gerçek hayatta oyuncuların ve izlenebilecek stratejilerin sayısı ikiden fazla olabilmektedir. Önemli bir nokta; teori, karar veren oyuncuların mükemmel mantıklılık çerçevesinde karar vereceğini varsaymaktadır. Gerçek hayatta ise mükemmel mantıklı oyuncular ve kararlar bulmak çok zor olmaktadır. İşte bu nedenle, oyunun dengesini bozan unsur; özel askeri şirketlerdir. Aldıkları payın yüzde yirmi olduğunu varsaydığımızda 5 ABD için hesapladığımız maliyetleri, bu şirketlerin varlığını göz önünde bulundurmadan hesaplarsak beşte bir eksik öngörmüş oluruz ve bu da kazanma olasılıklarımızın her birinde yüzde yirmilik azalma olacağı anlamına gelmektedir. Başka bir ifadeyle bizim bu şirketlerden Amerikan Savunma Bütçesi nde, özel şirketler için talep edilen miktar toplam savunma bütçesinin yüzde yirmisine tekabül ettiği için bu oran varsayılmıştır. 158 Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım Yüzyılda Sosyal Bilimler

11 Jeopolitik Çıkarların Yönetimi: Özel Askeri Şirketler ve Oyun Teorisi Önermeleri aynı oranda yararlanmadığımız durumlarda -ki bu, GSMH mızın neredeyse yarısına denk gelen bir rakamken mümkün gözükmemektedir- savaş kararı aldığımız anda, ABD nin savaşa en az yüzde yirmi üstünlükle başladığını öngörememenin sonuçlarına da katlanma zorunluluğumuzu beraberinde getirecektir. Daha açık ifade etmek gerekirse; kazanacağımızı düşündüğümüz oyunu seçmiş olsak bile sonuç mağlubiyet olabilir. Tüm bunlar olayın matematikleştirilmesi durumunda ortaya çıkarken diğer taraftan tamamen parasal bir olgu olması, bu şirketlerin milli duygularla savaşmaları ya da savaşmamaları ve her an taraf değiştirebilecekleri de unutulmaması gereken diğer alternatiflerdir. Bu çeşitli alternatifler, oyun teorisi matrisini büyütürken olası senaryoları da çoğaltmaktadır ve tehdit değerlendirmesi yapan devletlerin her duruma hazırlıklı olmaları halini daha da derin analizlerle yapmaları gerekliliğini ortaya koymaktadır. 4. Sonuç BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 1998 te Ruanda daki iç savaş sırasında, teröristleri mültecilerden ayırmak için özel bir şirketi görevlendirmeyi düşündüğünü, ancak o zaman dünyanın, barışın özelleşmesine hazır olmadığını söylemişti. (Fidler ve Catan, 24 Temmuz 2003, Financial Times) Bugün, dünyanın buna hazır bir hale geldiğini; ama barışın özelleşmesi şeklinde değil, savaşın özelleşmesi şeklinde bunun gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Irak Savaşı, güvenlik konusunda çalışan birçok uzmana göre, özelleşen savaşın en yüksek noktasını temsil etmektedir. The Economist dergisi, bu savaşı ilk özelleşmiş savaş olarak adlandırmıştır (Singer, 2003). 11 Eylül saldırısı ile Afganistan işgalinden sonra yazılmış olan ve Birleşmiş Milletler tarafından yıllık olarak yayımlanan Bölünmüş Bir Dünyada Demokrasiyi Derinleştirmek başlıklı 2002 İnsani Kalkınma Raporu, demokratik yönetişim içine güvenlikle ilgili sorunların oturtulması ve güvenliğin gerek ulusal gerekse uluslararası siyasette hesap verebilirlik, hukuk devleti ya da uluslararası hukuka uygunluk gibi kıstaslarla değerlendirilmesi gerektiği üzerinde durmaktadır. Demokratik yönetişimin temel öncelikleri arasında sayılan güvenlik güçleri üzerinde demokratik bir kontrolün oluşturulması alt başlığında, dünya demokrasisinin gelişmesinin önündeki en önemli engellerden birisinin, askeri, polisiye güçlerin ve istihbarat teşkilatlarının gücünün genişlemesi olduğu belirtilerek, özellikle iki örnek üzerinde durulmaktadır. Birincisi, gelişmekte olan ülkelerin bir kısmında, ulusal orduların yönetimi ele geçirmesinin otoriter yönetimlere yol açması ve bunun kişisel güvenliği ortadan kaldırıcı bir ortam hazırlamasıdır. İkincisi ise, savaş sonrası toplumlarda silahlı güçlerin kontrol altında tutulmasının, bu toplumlarda barış sürecinin oluşturulmasında ve yeniden yapılanmanın sağlanmasında elzem olmasıdır (2002: 6-7). İnsani kalkınmada önemi büyük olan kişisel güvenliğin ve kamusal düzenin sağlanması için, güvenlik güçlerinin demokratik bir kontrol altına alınmasının 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım

12 Dr. Bahar AŞÇI şart olduğu düşüncesi, Rapor un güvenlikle ilgili bölümünü baştan aşağı kesen bir eksen olarak belirmektedir. Oysa yazı boyunca belirtilmeye çalışıldığı gibi, böyle bir demokratik kontrolden tamamen uzak olan özel askeri şirketler için, başta BM olmak üzere gerek uluslararası kuruluşlar gerekse Batılı hükümetler düzenleme yapmaya istekli değillerdir. Hatta bu isteksizliğe, devletlerin ve devlet dışı kuruluşların, onları olabildiğince fazla kullanma istekliliği eşlik etmektedir. Pentagon, özel askeri şirketler olmadan artık savaşa gitmediği gibi, öteden beri görünmek istemediği yerlere onları yollamaktadır. Üstelik uluslararası sivil toplum örgütleri, BM ve çokuluslu şirketler; güvenlik hizmetlerinin yanında destek hizmetleri için de onları kullanmaktadırlar. Özel askeri şirketlerin uluslararası hukukta herhangi bir düzenlemeye tabi olmadığını daha önce belirtmişti. Ancak, bu, en azından onlara başvuranlar bakımından meşru olmadığı anlamına gelmemelidir. Özel askeri şirketlerin ya da genel olarak özel askeri endüstrinin yükselen bir güç olmasının, devletle ilgili değişim süreci açısından ne gibi bir anlam taşıdığı bir başka tartışma konusudur. Bazı yorumcular, özel askeri şirketlerin gelişimini ulusal devletlerin çöküşünün bir göstergesi olarak ele almaktalar. Fakat bu konu üzerinde incelikle durulması gerekir. Çünkü özel askeri şirketlerin güçlü devletler, özellikle Amerikan hükümeti tarafından ulusal çıkarları doğrultusunda kullanıldığını bize gösteren çok açık kanıtlar vardır. Irak taki özel askeri şirketlerin varlığı ve kullanımı buna kesin bir örnek oluşturmaktadır. Tüm bunları toparlamak gerekirse; Soğuk Savaş ın sona ermesinden sonraki süreçte, ABD, bilimin her alanından, en yüksek seviyede yararlanmıştır. Böyle bir noktada, herhangi bir konunun imkânsızlığını düşünmeden sadece daha fazla üzerinde çalışarak problemlerin çözümünü mümkün hale getirmiştir. Bu nedenle jeopolitik çıkarları söz konusu ise en fazla 30 yıllık geçmişe sahip özel şirketlerden de yararlanmak onun lehine sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye olarak biz de, bu alanda yapılması gereken tehdit değerlendirmelerini her açıdan düşünebilmeli ve olası senaryo analizlerini oyun teorisi gibi matematiksel yöntemlerle boyutlandırmalıyız. Dolayısıyla bu konulara dikkat çekmek isteyen bu çalışma, diğer bir açıdan da gelecek çalışmalar için araştırma önerisi sunmaktadır. KAYNAKÇA ARENDT, Hannah (1972) Lying in Politics, The Crisis of the Republic, New York: Harvest. FIDLER, Stephen ve CATAN, Thomas (24 Temmuz 2003) With Armed Forces Stretched, Governments Face Hard Lobbying, Financial Times. GILLIGAN, Andrew (22 Kasım 1998) Inside Lt. Col. Spicer s New Model Army Sunday Telgraph. JACKSON, Paul (2002) War is Much Too Serious a Thing to be Left to Military 160 Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım Yüzyılda Sosyal Bilimler

13 Jeopolitik Çıkarların Yönetimi: Özel Askeri Şirketler ve Oyun Teorisi Önermeleri Men : Private Military Companies, Combat and Regulation, Civil War, Vol.5, No.4, ss MANDEL, Robert (14-18 Mart 2000), The Privatization of Security, International Students Association, 41th Annual Convention, Los Angeles, CA ( SINGER, Peter W. (2001/2002) Corporate Warriors: The Rise and Ramifications of the Privatized Military Industry, International Security, Vol.26, No.3. SINGER, Peter W. (5 Nisan 2004) The Dogs of War Go Corporate ( SINGER, Peter W. (9 Temmuz 2003) Private Military Firms in Today s Wars (Terry Gross ile Yapılan Görüşme), Fresh Air. ( TAULBEE, James Larry (2002) The Privatization of Security: Modern Conflict, Globalization and Weak States, Civil Wars, Vol. 5, No.2, s The International Consortium of Investigation Journalists (2002) Privatizing Combat, The New Order The Center for Public Integrity, ( UK Government Green Paper (2002) Private Military Companies: Options For Regulation UNDP (2002) Human Development Report 2002: Deepening Democracy in a Fragmented World, Oxford: Oxford University Press. ZABCI, Filiz Çulha (2004) Yeni Savaşların Gizli Yüzü: Özel Askeri Şirketler, Mülkiye, Cilt XXVIII, Sayı 243, s Yüzyılda Sosyal Bilimler Sayı: 1 / Eylül-Ekim-Kasım

14 .

1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ

1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... iii KISALTMALAR...xiii TABLOLAR LİSTESİ... xv ŞEKİLLER LİSTESİ... xvii GİRİŞ... 1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ 1.1. ANTİK VE ORTA ÇAĞ... 9 1.1.1. Antik Çağ... 9 1.1.2.

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018 DÜŞÜNCE KURULUŞLARI Şubat 2018 Düşünce kuruluşları nedir? Nasıl çalışır? Özellikleri nelerdir? Dünyadaki düşünce kuruluşları Türkiye deki düşünce kuruluşları DÜŞÜNCE KURULUŞLARI NEDİR? DÜŞÜNCE KURULUŞLARI

Detaylı

KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK?

KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? Dünyada mal ve hizmet hareketlerinin uluslararası dolaşımına ve üretimin uluslararasılaşmasına imkan veren düzenlemeler (Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası

Detaylı

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM

Detaylı

ABD'nin Fransa'ya Reaper İnsansız Uçak Satışı ve Türkiye'nin Durumu 1

ABD'nin Fransa'ya Reaper İnsansız Uçak Satışı ve Türkiye'nin Durumu 1 ABD'nin Fransa'ya Reaper İnsansız Uçak Satışı ve Türkiye'nin Durumu 1 Pentagon yetkilileri Fransa'nın talep ettiği Reaper tipi insansız hava aracı (İHA) veya dronların satışına yönelik olarak Kongre'de

Detaylı

JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI

JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI 1. ve Terörizm (UGT) Yüksek Lisans (YL) Programında sekiz

Detaylı

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - İtalya İlişkileri: Fırsatlar ve Güçlükler ( 2014 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

İran'ın Irak'ın Kuzeyi'ndeki Oluşum ve Gelişmelere Yaklaşımı Kuzey Irak taki sözde yönetimin(!) Parlamentosu Kürtçü gruplar İran tarafından değil, ABD ve çıkar ortakları tarafından yardım görmektedirler.

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ Furkan Güldemir, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Tarihsel Süreç Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık

Detaylı

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar

Detaylı

Orta Asya daki satranç hamleleri

Orta Asya daki satranç hamleleri Orta Asya daki satranç hamleleri Enerji ve güvenlik en büyük rekabet alanı 1 Üçüncü on yılda Hazar Bölgesi enerji kaynakları Orta Asya üzerindeki rekabetin en ön plana çıktığı alan olacak. Dünya Bankası

Detaylı

DÜNYA SIRALAMSINDA USTAD

DÜNYA SIRALAMSINDA USTAD DÜNYA SIRALAMSINDA USTAD Dünyanın en iyi Düşünce Kuruluşları Ocak 2016, Mardin / TURKEY DÜŞÜNCE KURULUŞLARI 2015 KÜRESEL ENDEKS RAPORU (USTAD, 2015 Yılında da Dünyanın Önde Gelen Etkili Düşünce Kuruluşları

Detaylı

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

Amerika Birleşik Devletleri İstihbarat Topluluğu na Genel Bir Bakış. Doç. Dr. Ahmet KOLTUKSUZ

Amerika Birleşik Devletleri İstihbarat Topluluğu na Genel Bir Bakış. Doç. Dr. Ahmet KOLTUKSUZ Amerika Birleşik Devletleri İstihbarat Topluluğu na Genel Bir Bakış Gündem 1. Genel Yapı, İstihbarat Topluluğu 2. Ulusal İstihbarat Direktörlüğü 3. Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Yönetim Ofisi (Office

Detaylı

Dr. Zerrin Ayşe Bakan

Dr. Zerrin Ayşe Bakan Dr. Zerrin Ayşe Bakan I. Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Yeni Güvenlik Teorilerine Bir Bakış: Soğuk Savaş'ın bitimiyle değişen Avrupa ve dünya coğrafyası beraberinde pek çok yeni olgu ve sorunların doğmasına

Detaylı

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Arjantin İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler ( 2014 Buenos Aires - İstanbul ) Türkiye; 75 milyonluk

Detaylı

İÇİNDEKİLER EDİTÖR NOTU... İİİ YAZAR LİSTESİ... Xİ

İÇİNDEKİLER EDİTÖR NOTU... İİİ YAZAR LİSTESİ... Xİ İÇİNDEKİLER EDİTÖR NOTU... İİİ YAZAR LİSTESİ... Xİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ NİN SURİYE KRİZİNDEKİ TUTUMU... 1 Giriş... 1 1. BM Organı Güvenlik Konseyi nin Temel İşlevi ve Karar Alma Sorunu...

Detaylı

ABD Ordusu günde Türkiye'nin yarısı kadar yakıt tüketiyor.

ABD Ordusu günde Türkiye'nin yarısı kadar yakıt tüketiyor. ABD Ordusu günde Türkiye'nin yarısı kadar yakıt tüketiyor. ABD ordusu her iki günde Türkiye'nin tükettiği günlük toplam yakıtı tüketiyor 17 07 2013 topraksuenerji -ABD Savunma Bakanlığı'nın yakıt tüketimi

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.12, ARALIK 2016 ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI 30 Kasım 2016 Çarşamba günü Ortadoğu Stratejik

Detaylı

TOPLAM 30 TOPLAM 30 TOPLAM 30

TOPLAM 30 TOPLAM 30 TOPLAM 30 1. YARIYIL ULS 101 Uluslararası İlişkiler I 6 Z 3 0 3 ULS 103 Siyasi Tarih I 5 Z 3 0 3 SKY 107 Siyaset Bilimi 4 Z 3 0 3 SKY 103 Hukuka Giriş 5 Z 3 0 3 TDİ 101 Türk Dili I 2 Z 2 0 2 YDİ 101 Yabancı Dil

Detaylı

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 Rapor No: 41, Mart 2011 KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Center for Mıddle Eastern Strategıc Studıes mezhepçilik Irak

Detaylı

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

TÜRKİYE CERN FIRSATINI KAÇIRDI

TÜRKİYE CERN FIRSATINI KAÇIRDI DEĞERLENDİRMENOTU Aralık2012 N201288 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Bilgi ASLANKURT 1 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri H. Ekrem CUNEDİOĞLU 2 Araştırmacı, Finans Enstitüsü TÜRKİYE CERN

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER SPORDA STRATEJİK YÖNETİM Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 STRATEJİK YÖNETİMLE İLGİLİ KAVRAMLAR Stratejik Yönetimi Öne Çıkartan Gelişmeler İşletmenin Temel Yetenekleri Stratejik Yönetimin Gelişimi Stratejik Düşünme

Detaylı

Siyaset Sosyolojisi Araştırma Konusu Nedir Siyaset Nedir Siyasi Olan Devlet Nedir Devlet türleri Devletsiz siyaset olur mu

Siyaset Sosyolojisi Araştırma Konusu Nedir Siyaset Nedir Siyasi Olan Devlet Nedir Devlet türleri Devletsiz siyaset olur mu Siyaset Sosyolojisi Araştırma Konusu Nedir Siyaset Nedir Siyasi Olan Devlet Nedir Devlet türleri Devletsiz siyaset olur mu Siyaset Sosyolojisi Genel sosyolojinin bir alt dalı. İktisat, din, aile, suç vb

Detaylı

Amerikan Stratejik Yazımından...

Amerikan Stratejik Yazımından... Amerikan Stratejik Yazımından... DR. IAN LESSER Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Jeopolitik Aldatma veya bağımsız bir Kürt Devletinden yana olmadığını ve NATO müttefiklerinin bağımsızlığını

Detaylı

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ,

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, Araştırma grubumuza destek amacıyla 2000-2015 seneleri arasındaki konuları içeren bir ARŞİV DVD si çıkardık. Bu ARŞİV ve VİDEO DVD lerini aldığınız takdirde daha önce takip edemediğiniz

Detaylı

Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket)

Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket) Kamuoyu Yoklaması Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket) Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi 2017 1 Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara

Detaylı

VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme

VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Malezya ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek

Detaylı

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ 209 ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 20 Aralık 1993 tarihli ve 47/135 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

Sayın Yönetim Kurulu Üyesi/ ve Meclis Üyesi Arkadaşlarım,/

Sayın Yönetim Kurulu Üyesi/ ve Meclis Üyesi Arkadaşlarım,/ 1 Sayın Meclis Başkanım,/ Sayın Yönetim Kurulu Üyesi/ ve Meclis Üyesi Arkadaşlarım,/ 2018 yılının/ ilk meclis toplantısına hoş geldiniz diyor,/ sizleri saygılarımla selamlıyorum./ Sözlerime başlarken,/

Detaylı

KITASINDA ETKİN BÖLGESİNDE LİDER ÖNSÖZ

KITASINDA ETKİN BÖLGESİNDE LİDER ÖNSÖZ HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI VİZYON 2035 KITASINDA ETKİN BÖLGESİNDE LİDER ÖNSÖZ Vizyon-2035 Dokümanı, Hv.K.K.lığının geleceğe yönelik hedeflerini belirlemek amacıyla; Dünya ve Türkiye de güvenlik anlayışındaki

Detaylı

MUSUL OPERASYONU VE SONRASI: RISKLER, BEKLENTILER, ÖNGÖRÜLER TOPLANTISI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.9, EKİM 2016

MUSUL OPERASYONU VE SONRASI: RISKLER, BEKLENTILER, ÖNGÖRÜLER TOPLANTISI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.9, EKİM 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.9, EKİM 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.9, EKİM 2016 MUSUL OPERASYONU VE SONRASI: RISKLER, BEKLENTILER, ÖNGÖRÜLER TOPLANTISI 14 Ekim 2016 Cuma günü, ORSAM Musul Operasyonu

Detaylı

Türk Savunma ve Havacılık Sanayii 2012 Yılı Performans Özeti

Türk Savunma ve Havacılık Sanayii 2012 Yılı Performans Özeti 1 Türk Savunma ve Havacılık Sanayii 2012 Yılı Performans Özeti Genel Her yıl olduğu gibi Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) Üye firma ve kurum ve kuruluşlardan topladığı veriler ile

Detaylı

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,

Detaylı

ULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U)

ULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U)

Detaylı

Türkiye Irak İlişkilerinde Güvenlik ve Radikalleşme

Türkiye Irak İlişkilerinde Güvenlik ve Radikalleşme TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.17, MAYIS 2017 Türkiye Irak İlişkilerinde Güvenlik ve Radikalleşme Çalıştayı 12 Mayıs 2017 tarihinde ORSAM ve Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı na bağlı Nahrain Araştırmalar

Detaylı

6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU

6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) 6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU İslam Ülkelerinde Çok Boyutlu Güvenlik İnşası ( 06-08 Mart 2015, Serena Hotel - İslamabad ) Güvenlik kavramı durağan değildir.

Detaylı

TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Fransa İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen ekonomisi

Detaylı

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR DEĞERLENDİRME RAPORU

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR DEĞERLENDİRME RAPORU ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR DEĞERLENDİRME RAPORU Ağustos 2010 TÜRKİYE YE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ 2010 YILI İLK YARISINDA 3,2 MİLYAR DOLAR OLDU 2010 yılının ilk yarısında, Türkiye ye

Detaylı

DURAP 20 OCAK - 04 ŞUBAT

DURAP 20 OCAK - 04 ŞUBAT Zeytin Dalı Harekâtı Suriye DURAP 20 OCAK - 04 ŞUBAT 2018 Önemli Gelişmeler Zeytin Dalı Harekâtının Hukuki Dayanakları Uluslararası Hukuk Bakımından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin terörle mücadele

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 112 3 3 + 0 3 5

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 112 3 3 + 0 3 5 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 2 3 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri PSIR Dersin Dili İngilizce Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Kuzey Irak ta Siyasi Dengeler ve Bağımsızlık Referandumu Kararı. Ali SEMİN. BİLGESAM Orta Doğu ve Güvenlik Uzmanı

Kuzey Irak ta Siyasi Dengeler ve Bağımsızlık Referandumu Kararı. Ali SEMİN. BİLGESAM Orta Doğu ve Güvenlik Uzmanı Orta Doğu Kuzey Irak ta Siyasi Dengeler ve Bağımsızlık Referandumu Kararı Ali SEMİN BİLGESAM Orta Doğu ve Güvenlik Uzmanı 56 Stratejist - Temmuz 2017/2 Orta Doğu da genel olarak yaşanan bölgesel kriz ve

Detaylı

YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ

YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ Yazar : Erdem Denk Yayınevi : Siyasal Kitabevi Baskı : 1. Baskı Kategori : Uluslararası İlişkiler Kapak Tasarımı : Gamze Uçak Kapak

Detaylı

OYUN TEORİSİ. Özlem AYDIN. Trakya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

OYUN TEORİSİ. Özlem AYDIN. Trakya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü OYUN TEORİSİ Özlem AYDIN Trakya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü TANIM ''Oyun Teorisi'', iki yada daha fazla rakibi belirli kurallar altında birleştirerek karşılıklı olarak çelişen olasılıklar

Detaylı

Bölüm 3. Dış Çevre Analizi

Bölüm 3. Dış Çevre Analizi Bölüm 3 Dış Çevre Analizi 1 2 Çevre Analizi Ç E V R E A N A L İ Z İ D I Ş Ç E V R E İ Ç Ç E V R E Genel / Uzak Dış Çevre Analizi Sektör / Yakın Dış Çevre Analizi İşletme İçi Çevre Analizi Politik Uluslararası

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

Rekabet Avantajının Kaynağı: Satış

Rekabet Avantajının Kaynağı: Satış Rekabet Avantajının Kaynağı: Satış Satıcılar Hizmetlerini Nasıl Farklılaştırırlar? Wilson Learning in beş farklı kuruluşla yaptığı araştırmanın amacı, satıcıların farklılık ve rekabet avantajı yaratmadaki

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı

Siber istihbarat faaliyetleri nelerdir??

Siber istihbarat faaliyetleri nelerdir?? Siber istihbarat faaliyetleri nelerdir?? İstihbarat, yüzyıllardır gizemini korumakta olan, bunun neticesi olarak da birçok insanın önyargıyla yaklaştığı bir bilim dalıdır. Sinema filmlerindeki hikayelerde

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA GÜÇ KULLANMA SEÇENEĞİ ( )

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA GÜÇ KULLANMA SEÇENEĞİ ( ) TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA GÜÇ KULLANMA SEÇENEĞİ (1923-2010) Teorik, Tarihsel ve Hukuksal Bir Analiz Dr. BÜLENT ŞENER ANKARA - 2013 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii TABLOLAR, ŞEKİLLER vs. LİSTESİ... xiv KISALTMALAR...xvii

Detaylı

Esas Sosyal 2017 İlk Fırsat Programı Değerlendirme Raporu. III. Paydaşlara göre Genel Değerlendirmeler ve Geri Bildirimler

Esas Sosyal 2017 İlk Fırsat Programı Değerlendirme Raporu. III. Paydaşlara göre Genel Değerlendirmeler ve Geri Bildirimler Esas Sosyal 2017 İlk Fırsat Programı Değerlendirme Raporu İÇİNDEKİLER I. İzleme Değerlendirme Yöntemi II. Yönetici Özeti III. Paydaşlara göre Genel Değerlendirmeler ve Geri Bildirimler 1 I. İzleme Değerlendirme

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU PLANI, KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU PLANI, KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY EKİM HAFTA DERS SAATİ KONU ADI OLAYLAR KİMLERİ NASIL ETKİLİYOR OLAYLAR KİMLERİ NASIL ETKİLİYOR OLGU VE GÖRÜŞÜ AYIRT EDİYORUM OLGU VE GÖRÜŞÜ AYIRT EDİYORUM ÇÖZÜM BULUYORUZ ÇÖZÜM BULUYORUZ 07-08 EĞİTİM

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni

Detaylı

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi -Tedarikçi Seçme Kararları- Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Satın Alma Bir ișletme, dıșarıdan alacağı malzeme ya da hizmetlerle ilgili olarak satın alma (tedarik) fonksiyonunda beș

Detaylı

İdris KARDAŞ Küresel Sorunlar Platformu Genel Koordinatörü

İdris KARDAŞ Küresel Sorunlar Platformu Genel Koordinatörü santralistanbul Küresel Sorunlar Platformu http://www.platformforglobalchallenges.org http://www.twitter.com/pgchallenges http://www.facebook.com/kureselsorunlarplatformu İdris KARDAŞ Küresel Sorunlar

Detaylı

İş Yeri Hakları Politikası

İş Yeri Hakları Politikası İş Yeri Hakları Politikası İş Yeri Hakları Politikası Çalışanlarımızla olan ilişkilerimize değer veririz. İşimizin başarısı, küresel işletmemizdeki her bir çalışana bağlıdır. İş yerinde insan haklarının

Detaylı

Kurs Programları Hakkında

Kurs Programları Hakkında Kurs Programları Hakkında Uluslararası ortamda veya uluslararası kuruluşlarda görev yapacak, Askeri eğitim kurumlarında öğrenim görecekler için Türkçe Türkiye de eğitim görecek yabancı personel için İngilizce

Detaylı

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN i 1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ Ömer Faruk GÖRÇÜN ii Yayın No : 2005 Politika Dizisi: 1 1. Bası Ağustos 2008 - İSTANBUL ISBN 978-975 - 295-901 - 9 Copyright Bu kitabın bu basısı

Detaylı

VİZYON BELGESİ (TASLAK)

VİZYON BELGESİ (TASLAK) VİZYON BELGESİ (TASLAK) VİZYON BELGESİ İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI 2016 Devlet Doğasının Değişimi: Güvenliğin Sınırları ( 02-04 Kasım 2016, İstanbul ) Bilindiği üzere ulus-devlet modern bir kavramdır

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı, Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği

Detaylı

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye de insan hakları ihlallerinin

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye de insan hakları ihlallerinin 1 Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye de insan hakları ihlallerinin sistematik olarak artması ışığında, Haziran 2011 de kurulan, kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütüdür. SNHR, mağdurların haklarının

Detaylı

Türkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar

Türkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar Türkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar Dünya Bankası Grubu Hakkında Dünya Bankası nedir? 1944 te kurulan Banka, kalkınma desteği konusunda dünyanın en büyük kaynağıdır 184 üye ülke sahibidir

Detaylı

Küresel Eğilimler ve Türkiye

Küresel Eğilimler ve Türkiye economicpolicyresearchinstitute ekonomipolitikalarıaraş tırmaenstitüsü Küresel Eğilimler ve Türkiye Güven Sak Ankara, 22 Kasım 2006 Küresel Eğilimler ve Türkiye Slide 2 Gündem Dünyaya ne oluyor? Dünyada

Detaylı

Daha Güçlü Türkiye için Etkin SOME ler Nasıl Olmalı?

Daha Güçlü Türkiye için Etkin SOME ler Nasıl Olmalı? Mustafa AFYONLUOĞLU Siber Güvenlik, e-yönetişim ve e-devlet Kıdemli Uzmanı 2017 DE SİBER DÜNYA Casusluk, Sabotaj Casusluk Casusluk Casusluk Casusluk, Sabotaj Casusluk Casusluk Casusluk Casusluk Casusluk

Detaylı

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

Detaylı

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji İçerik Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji 2 3 0 0 3 8 Ön Koşul Derse Kabul Koşulları Dersin Dili Türü Dersin Düzeyi Dersin Amacı İçerik

Detaylı

UDY Akışları Önündeki Risk Faktörleri

UDY Akışları Önündeki Risk Faktörleri ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR DEĞERLENDİRME RAPORU Ağustos 2011 TÜRKİYE YE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ 2011 YILI İLK YARISINDA 6,2 MİLYAR DOLAR OLDU 2011 yılının ilk yarısında, Türkiye ye

Detaylı

d. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b.

d. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b. Aşağıdakilerden hangisi kamu harcamalarının gerçek artış nedenlerinden biri değildir? a. Nüfus artışı b. Teknik ilerlemeler c. Bütçede safi hasılat yönteminden gayrisafi hasılat yöntemine geçilmesi d.

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

Ülkelerin Siber Savaş Kabiliyetleri. SG 507 Siber Savaşlar Güz 2014 Yrd. Doç. Dr. Ferhat Dikbıyık

Ülkelerin Siber Savaş Kabiliyetleri. SG 507 Siber Savaşlar Güz 2014 Yrd. Doç. Dr. Ferhat Dikbıyık Ülkelerin Siber Savaş Kabiliyetleri SG 507 Siber Savaşlar Güz 2014 Siber Savaş Kabiliyeti Nasıl Ölçülür? Cyber War The Next Threat to National Security and What to Do about it, Richard Clarke, 2010. Siber

Detaylı

ABD Suriye Rejimi'nin hava üssünü vurdu

ABD Suriye Rejimi'nin hava üssünü vurdu ABD Suriye Rejimi'nin hava üssünü vurdu Saldırı Rusya bilgilendirilerek yapıldı. 07.04.2017 / 10:52 Pentagon'da gazetecilere açıklama yapan Albay Jeff Davis, "Başkan'ın talimatıyla ABD kuvvetleri, Suriye

Detaylı

Stratejik Rapor No: 56 YENİ SAVAŞLARIN GİZLİ YÜZÜ: ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER. HAZIRLAYAN Yrd. Doç. Dr. Filiz Çulha ZABCI

Stratejik Rapor No: 56 YENİ SAVAŞLARIN GİZLİ YÜZÜ: ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER. HAZIRLAYAN Yrd. Doç. Dr. Filiz Çulha ZABCI Stratejik Rapor No: 56 HAZIRLAYAN Yrd. Doç. Dr. Filiz Çulha ZABCI STRATEJİK RAPOR NO: 56 YENİ SAVAŞLARIN GİZLİ YÜZÜ: HAZIRLAYAN Yrd. Doç. Dr. Filiz Çulha ZABCI, A. Ü. SBF İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 3 I. Özel

Detaylı

TÜRKİYE HANGİ SIRADA? İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ NE GÖRE. Dr. Ayşe Betül YAPA. 68 Aralık 2013. Giriş

TÜRKİYE HANGİ SIRADA? İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ NE GÖRE. Dr. Ayşe Betül YAPA. 68 Aralık 2013. Giriş 68 Aralık 2013 TÜRKİYE İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ NE GÖRE HANGİ SIRADA? Dr. Ayşe Betül YAPA Giriş Bir ülkede milli gelir artışının yüksek oluşu o ülkenin gelişmiş bir ülke olarak adlandırılabilmesi için yeterli

Detaylı

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ 12.10.2017 OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Eylül toplamına bakıldığında 2016 yılında 849.247

Detaylı

İTKİB Genel Sekreterliği AR&GE ve Mevzuat Şubesi

İTKİB Genel Sekreterliği AR&GE ve Mevzuat Şubesi HALI SEKTÖRÜ 2014 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ EKİİM 2014 1 2014 YILI EYLÜL AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizin halı ihracatı

Detaylı

SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI

SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI EK-18 SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI Türk sağlık sisteminin temel özelliklerinden biri, gerek hizmet sunumu, gerekse finansmanı açısından farklı rejimlerden oluşmuş olmasıdır. Sağlık hizmetleri bir yandan

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ T.C. Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi vturker@marmara.edu.tr 2.DERS İnsan Kaynakları Yönetiminin günümüz organizasyonları için önemi 21. YÜZYILDA REKABETİN DİNAMİKLERİ KÜRESELLEŞME

Detaylı

1 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29254

1 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29254 1 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29254 BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ VE İL ÖZEL İDARELERİ TARAFINDAN AFET VE ACİL DURUMLAR İLE SİVİL SAVUNMAYA İLİŞKİN YATIRIMLARA AYRILAN BÜTÇEDEN YAPILACAK HARCAMALARA

Detaylı

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN

Detaylı

Salvador, Guatemala, Kamboçya ve Namibya gibi yerlerde 1990 ların barış anlaşmaları ile ortaya çıkan fırsatları en iyi şekilde kullanabilmek için

Salvador, Guatemala, Kamboçya ve Namibya gibi yerlerde 1990 ların barış anlaşmaları ile ortaya çıkan fırsatları en iyi şekilde kullanabilmek için ÖN SÖZ Barış inşası, Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreteri Boutros Boutros-Ghali tarafından tekrar çatışmaya dönmeyi önlemek amacıyla barışı sağlamlaştırıp, sürdürülebilir hale getirebilecek çalışmalar

Detaylı

KÜRESEL PAZARLARA GİRİŞ STRATEJİLERİ LİSANSLAMA, YATIRIM VE STRATEJİK İŞ BİRLİĞİ

KÜRESEL PAZARLARA GİRİŞ STRATEJİLERİ LİSANSLAMA, YATIRIM VE STRATEJİK İŞ BİRLİĞİ VIII. Bölüm KÜRESEL PAZARLARA GİRİŞ STRATEJİLERİ LİSANSLAMA, YATIRIM VE STRATEJİK İŞ BİRLİĞİ Doç. Dr. Olgun Kitapcı Akdeniz Üniversitesi, Pazarlama Bölümü LİSANSLAMA 24.04.2016 2 1 Lisanslama (Licencing)

Detaylı

tepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı POLİTİKANOTU Mart2011 N201139 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Cari açık, uzun yıllardan

Detaylı

Tam ve Karma Stratejili Oyunlar. İki Kişili Oyunlar için

Tam ve Karma Stratejili Oyunlar. İki Kişili Oyunlar için Tam ve Karma Stratejili Oyunlar İki Kişili Oyunlar için İki kişili-sıfır toplamlı oyunlar Sabit toplamlı oyunların bir türüdür, Sabit olan toplam 0 a eşittir. Temel Özellikleri Oyunculardan birinin kazancı

Detaylı

ULUSLARARASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KURUMU

ULUSLARARASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KURUMU DAĞLIK KARABAĞ SORUNU DAR ALANDA BÜYÜK OYUN ULUSLARARASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KURUMU Avrasya Araştırmaları Merkezi USAK RAPOR NO: 11-07 Yrd. Doç. Dr. Dilek M. Turgut Karal Demirtepe Editör Eylül 2011

Detaylı

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR III. Sınıf Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Risk Gruplarına Yönelik Sosyal Politikalar Dersi Notları-VI Doç. Dr. Şenay GÖKBAYRAK İçerik Engellilere

Detaylı

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI Uluslararası Arka Plan Uluslararası Arka Plan Birleşmiş Milletler - CEDAW Avrupa Konseyi - Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

Detaylı

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik)

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Uzun yıllar süren iç savaşlar ve dış müdahaleler sonucu istikrarsızlaşan Afganistan, dünya afyon üretiminin yaklaşık olarak yüzde 90'ını karşılıyor. 28.04.2016

Detaylı

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2012

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2012 UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2012 5 Temmuz 2012 İstanbul www.yased.org.tr 1 DÜNYA YATIRIM RAPORU Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü - UNCTAD ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak

Detaylı

Doç. Dr. Aylin GÜNEY Yaşar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü

Doç. Dr. Aylin GÜNEY Yaşar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Doç. Dr. Aylin GÜNEY Yaşar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Raporun Anahatları Megatrends: Küresel ana eğilimler Game-Changers: Ana Eğilimlerde değişime yol açabilecek etkenler Senaryolar Ana

Detaylı

plastik sanayi MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU / 6 AY PLASTİK İŞLEME TÜRKİYE Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Plastik Sanayicileri Derneği

plastik sanayi MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU / 6 AY PLASTİK İŞLEME TÜRKİYE Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Plastik Sanayicileri Derneği plastik sanayi 2014 TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU / 6 AY Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türkiye,

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

16 Ağustos 2013 BURHANETTİN DURAN

16 Ağustos 2013 BURHANETTİN DURAN BURHANETTİN DURAN Analiz Niçin İhtiyaçtır? Siyasal vesayetlerinden kurtulmuş, ekonomisi büyüyen, kronik toplumsal sorunlarını çözüme kavuşturmuş ve bölgesinde itibarı artan bir Türkiye nin önündeki en

Detaylı