YARDIMLAŞMA VE İŞBİRLİĞİ

Transkript

1 YARDIMLAŞMA VE İŞBİRLİĞİ

2 YARDIMLAŞMA VE İŞBİRLİĞİ Yardımlaşmanın; birlik ruhu ile çalışma, bir toplum içerisinde yaşayan insanların aralarındaki yakınlaştırıcı bağları ve karşılıklı işbirliği ile ilgili durumlarını gösteren bir oluşum şeklinde tanımlamaları vardır. Yardımlaşmanın; birlik ruhu ile çalışma, bir toplum içerisinde yaşayan insanların aralarındaki yakınlaştırıcı bağları ve karşılıklı işbirliği ile ilgili durumlarını gösteren bir oluşum şeklinde tanımlamaları vardır. İnsanlar, toplumda yaşanan iyi ya da üzücü olaylarda, birbirlerinin sevinçlerini dertlerini ve sıkıntılarını paylaşarak ve yardımlaşarak azalabildiğine inanmaktadırlar. Uzmanlara göre 2 5 yaş arası bu duygunun kazanımında önemli bir zaman dilimini oluşturur. 2 yaşına kadar ben merkeziyetçi olan çocuklar, 2 5 yaş arasındaki ilk çocukluk evresinde sosyal ilişkinin nasıl kurulduğunu, ev dışındaki insanlarla özellikle kendi yaşıtları ile nasıl beraber olunacağını öğrenmeye başlar. 2 yaşına kadar yalnız oynamayı seven, oyuncaklarını paylaşmayan çocuk 3 yaşından itibaren kendi yaş gruplarıyla paylaşmaya yardımlaşmaya dayalı oyunlara girmeye başlar. Çocuklar, yardımlaşmayı aile içinde yaşayarak öğrenir.

3 Anne ve babalar Çocuklarda, Yardımlaşma ve Dayanışma Bilincinin Oluşturmak İçin Neler Yapılmalıdırlar? Yardımlaşma duygusunun çocukta oluşabilmesi için öncelikle aile fertleri birbirleri ile sağlıklı iletişim kurmalıdırlar. Çocuklara ellerindeki oyuncakları, yiyecekleri ve imkânları arkadaşları ile paylaşma duygusu verilmelidir. Böylece arkadaşları tarafından daha çok sevilerek kabul görecektir. Anne ve babalar günlük deneyimlerinden bahsedebilirler. Yaşanan örnekler onun anlayacağı bir dille kendilerine uygun bir şekilde anlatılmalıdır. Evde anne ve babasının gün içerisinde karşılaştıkları zorluk ve sıkıntıları birlikte yardımlaşarak çözmeye çalıştığını gören çocuklar, yardımlaşmanın ve dayanışmanın değerini daha iyi anlayacaktır. Çocuklar oyun oynarken duygularını ifade edebilirler. Faydalı bir oyunun asıl amacı eğlendirmesinin yanında, eğitici olmalısıdır. Oyunlarda, paylaşıma ve yardımlaşmaya ihtiyaç duyulan etkinliklere yer verilmelidir. Bayramlar, belirli gün ve haftalar gibi kültürel önem taşıyan zamanlarda toplumsal kaynaşmaya katkı sağlayacak faaliyetlere, aileler çocukları ile birlikte katılarak Anne ve babalar, çocuklarının çevresinde ve okulunda planlanan sosyal dayanışma ve yardımlaşmayı amaçlayan projelere (kitap kampanyası, giyim kampanyası vb. ) katılımı desteklemelidir.

4 YARDIMLAŞMA VE İŞBİRLİĞİ Yardımlaşma ve yardımseverlik, önemli ve yaygın bir toplumsal değerdir. Toplumsal hayatta karşılaşılan ve çözümünde zorlanılan problemler, yardımlaşma yoluyla kolaylıkla çözülür. İnsanlar çok farklı konularda birilerine yardım edebilirler. Yardım ilişkisinde taraflardan birisini yardımsever, diğer tarafı ise yardıma muhtaç kesim oluşturur. Kutsal Kitabımız Kuran ı Kerimde "iyilikte ve takvada birbirinizle yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın" (Maide 2) buyurulmaktadır. Buna göre geçerli olan aklen ve dinen uygun olan her hususta insanlar birbirleriyle yardımlaşmalarıdır. Tarih boyunca Müslümanlar vakıflar kurarak sosyal yardım konusunu en güzel bir şekilde düzene koymuşlardır. Hatta öksüz kızların çeyizlerini karşılamak, elinde olmadan ziyana sebebiyet veren hizmetçilerin kırdığı eşyayı ödemek, sokakları aydınlatmak; kuşları, hayvanları besleyip tedavi etmek için dahi yardım kurumlarını ortaya çıkarmışlardır. İhtiyar ve kimsesiz çocuklarla ilgilenen kurumlar da her zaman var olagelmiştir. Günümüzde çocuk Esirgeme Kurumu ve Kızılay gibi müesseseler bu anlamda yardım hizmetini yerine getirmek isteyen kurumlar arasındadır. Dinimizin zekât emri Müslümanları her sene daha çok kişiyi sevindirmeye teşvik etmiş, Sadaka i Cariye (öldükten sonra da sevap yazdıran sadaka) düşüncesi Müslümanları daima yardım etmeye sürüklemiştir. Yardım eden fert mutlu olurken yardım gören kişi de eksiğini giderme imkânına kavuşur. Zengin ile yoksul arasındaki farklılık azalır. Her iki insan arasında seviye farkına rağmen temiz duygularla örülen bir kardeşlik duygusuyla bağlanır. Toplumda böylece sosyal denge sağlanmış olur.

5 Yardımlaşmanın yüksek derecede yapıldığı toplumlarda huzur, mutluluk ve başarı olur. Böyle cemiyetlerde insanlar arasında dostluk duyguları kuvvetlenir, kin ve nefretler erir, yok olur, haset kalkar. Dilencilik görülmez, refah seviyesi artar; hırsızlık, dolandırıcılık ve anarşiye rastlanmaz. Yardımlaşma sayesinde devlet kuvvet kazanır. Çünkü fertlerin karşılıklı olarak yardımlaşmaları devletin masraflarını azaltır. Yardımlaşma ve işbirliğinin olduğu toplumda, sevgi, saygı, kardeşlik, arkadaşlık, kadirşinaslık, diğerkamlık gibi yüksek değerlerin sonucunda refah, huzur ve barış ön plandadır. Yardımlaşma Çeşitleri: 1. Maddi Yardımlaşma (Yardım): Allah, yerde ve gökte bulunan bütün nimetlerini, insanların hizmetine vermiştir. Varlığın sahibi olan Allah Teâlâ, bunu, kullarından dilediğine verip dilediğinden alacağını açıklamıştır. Ancak kendilerine mal ve mülk verdiği kişilere, malları ile ilgili bazı sorumluluklar yüklemiş ve görevler vermiştir. Bu sorumluluk ve görevler, Allah'ın bir emaneti olan mallardan bir kısmının başkalarına verilmesidir. Cenâb ı Hakk, iman ve namazdan sonra, malın başkalarına verilmesini emretmiştir. Buna 'infak etmek' denir. Yapılacak bütün iyiliklere 'sadaka' denir. Mal ile yapılacak iyilik ve yardımın başında zekât gelir. Zekât, insanların ihtiyaçlarından fazla olan mallardan başkalarına vermeleridir ve mecbûri bir yardım şeklidir. Bunun dışında, sadaka ile başkalarına yardım etmemiz gerekir. Allah'ın bize nimet olarak verdiği malların hayır yolunda, bize emrettiği şekilde harcanması olumlu bir davranıştır.yalnız insan istediği malı değil, mallarından sevdiklerini yoksullara vermek zorundadır, böylece Allah'ın rızasını kazanır. Sosyal ve ekonomik bakımdan malla yapılacak en önemli yardımlardan biri de zenginlerin mallarını yatırıma aktarmalarıdır ve çalışmak isteyenlere iş ve geçim imkanı hazırlamalarıdır.

6 2. Manevi Yardımlaşma Allah'ın ve Resûlünün bizden yapılmasını istediği, akıl ve vicdanın hoş gördüğü bir şeyi yapmak iyiliktir. Kötülükten sakınmak, başkalarına kötülük yapmamak da iyiliktir. Bu tür iyilikler de 'sadaka'dır.iyilikte yardımlaşmak kadar kötülükten alıkoymaya çalışmak da müslümanların dinî ahlâkî görevleri arasındadır. Kötülük gören kişi, kötülük ister küçük ister büyük olsun, ona engel olmalıdır. Eğer bu görev yapılırsa, kötülük azalır, toplum huzur bulur. YARDIMLAŞMA İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER "İyilik ve (Allah'ın yasaklarından) sakınma üzerinde yardımlaşın, günah ve düşmanlık üzerine yardımlaşmayın Allah'tan korkun; çünkü Allah'ın cezası çetindir " (Maide süresi 2) "Bütün mü minler kardeştir (Hucurat Suresi / 10) Sizden biriniz, kendisi için arzu edip istediği şeyi, din kardeşi için de arzu edip istemedikçe, gerçek anlamda iman etmiş olmaz (Buhârî, Îmân 7; Müslim, Îmân 71 72) Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu (düşmanına) teslim etmez. Kim, (mümin) kardeşinin bir ihtiyacını giderirse Allah da onun bir ihtiyacını giderir (Buharî, Mezâlim, 3; Müslim, Birr) Kim Müslümanı bir sıkıntıdan kurtarırsa, bu sebeple Allah da onu kıyamet günü sıkıntılarının birinden kurtarır. Kim bir Müslümanı(n kusurunu) örterse, Allah da Kıyamet günü onu(n kusurunu) örter (Buhârî, Mezâlim, 3; Müslim, Birr) İman etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe de (gerçek anlamda) iman etmiş olamazsınız (Müslim, Îmân, 93; Tirmizi, Sıfâtü l Kıyame, 56) Birbirinize buğz etmeyin, birbirinize haset etmeyin, birbirinize arka çevirmeyin; ey Allah ın kulları, kardeş olun Bir Müslümana, üç günden fazla (din) kardeşi ile dargın durması helal olmaz (Buhârî, Edeb, 57)

7 YARDIMLAŞMA İLE İLGİLİ HİKAYELER Muhtaca yardım etmek Çölde devesiyle seyahat eden bir bedevi, yolu üzerinde susuzluktan dudakları kurumuş, bitap halde bir adama rastgelir. Su! Su.! diye inleyen bu adama devesinden inip su verir. Suyu içip kendine gelen adam, bedeviyi itip, onun devesine atlayarak kaçmaya başlar. Bedevi düştüğü yerden adama seslenir. Deveyi al git ama, lütfen bu hadiseyi kimseye anlatma! Nankör adam sebebini merak edip sorunca bedevi cevap verir. Eğer sen bu yaptıklarını anlatırsan, bu kulaktan kulağa her yere yayılır ve insanlar artık çölde rastladıkları muhtaç kimselere yardım etmezler. Bir yardım hikayesi Soğuk bir kış gecesinde eve dönerken, sarhoşa benzeyen bir adam gördüm. Bir sağa bir sola yalpalıyordu. Ve yanındaki direğe sarılmıştı. Bir vitrine bakıyormuş gibi yaparak göz ucuyla onu seyrettim. Otuz yaşın üstünde olmalıydı. Kendisine biraz daha sokuldum. Üstü başı son derece temizdi. Yanından geçen bazı kişiler, yüksek sesle konuşarak içki içmenin kötülüğünden bahsediyor, bazıları da alay edip gülüyorlardı. Yavaşça yanına gidip: İyi misiniz? diye sordum. Bir ihtiyacınız var mı? Dudaklarından, iniltiye benzeyen tek bir kelime çıktı: Hastayım!. Düşmemesi için, bir kolumu beline dolayarak taksi beklemeye koyuldum. Akşam vakitlerinde kesilen kar yağışı tekrar başlamış ve yavaş yavaş buzlanmaya başlayan yollarda, birbiriyle yarışan sokak köpeklerinin dışında bir hayat emaresi kalmamıştı. Araba bulmaktan ümidimi kestiğim sırada, yanımda bir taksi duruverdi. Şoföre durumu anlatarak acele etmemiz gerektiğini söyledim. Hastamızı arka koltuğa yatırarak hastaneye götürdük ve verilen serum tamamlanana kadar başucunda bekledik. Nöbetçi doktor, hastayı en azından donmaktan kurtardığımızı ifade ediyor, genç adam ise, henüz konuşamadığı için, bize bakıp gülümsemekle yetiniyordu. Şoför de yanımdaydı...

8 Hastamız bir süre sonra kendine geldi. Onu tekrar arabaya bindirip evine götürdük. Hastamızın eşi, onun sık sık şeker komasına girdiğini bildiğinden müthiş bir paniğe kapılmış ve oğlunu da alarak sokağa fırlamıştı. Bizi görünce koşarak yanımıza geldiler ve büyük bir sevinç içinde kucaklaştılar. Saatlerce süren yorgunluğumuzdan eser bile kalmamış, bize nasıl teşekkür edeceğini şaşıran o ailenin mutluluğu karşısında gözlerimiz dolmuştu. Ellerimize sarılarak bizi uğurladıklarında, şoföre borcumu sordum. Başını sallayarak: Borçlu değil, alacaklısın dostum!.. dedi. Çünkü böyle bir iyiliğe beni de ortak ettin. Ama belki de yirmi yıldır ağlamayı unutan bir adama bu güzel duyguyu hatırlattığın için, alacaklı duruma düştün. O mert adamla kucaklaşıp ayrılırken, gecenin ayazını hissetmiyor ve evime yürüyerek dönmek istiyordum. Kim bilir? Belki de yolumun üzerinde, yardımımı bekleyen bir insan daha bulabilirdim

9 ÜLKEMİZDE BULUNAN TOPLUMSAL YARDIMLAŞMA KURUMLARI -Kızılay, - Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu,

10 Yardımlaşma Kimsesiz yetimlerin evi yanmasın Minicik yavruların rengi solmasın Hiç kimse aç susuz kalmasın Dost, kardeş olup yardım yapalım Ekmek için namerde muhtaç olanları Karamsar olmayıp gülsün yüzleri Mal mülk nedir yeter ki pırıldasın gözleri Dost, kardeş olup yardım yapalım Nice insanlar vardır kimsesiz Hayatta bakarken aciz ve güçsüz Göz yaşlarım süzüldü yanaktan habersiz Gelin dost, kardeş olup yardım yapalım Evsiz barksız sokaklarda yatan çocuklar Önlerinden yürüyüp giden duygusuz insanlar Biz duyguya, onlar sevgiye muhtaç olanlar Gelin dost, kardeş olup yardım yapalım

11 YARDIMLAŞMA işi el birliği bitirir birliği doğuran kuvvettir yalnız kişi güçsüz olur hepimiz olursak kuvvet olur bir iplikle kumaş bir ağaçla orman olmaz el ele vermeyince taş yerinden kalkmaz birlikten kuvvet doğar her insan hür yaşar insanların kalbinde yardımlaşma taht kurar

12 Gittiğimiz Yol Dayanışmaydı Her vardığım yerdir vatandır o sevgilim Soluduğum nefeste sevgilime hasretim Her bakışımla açıktır semaya ellerim Gökyüzümdeki sevgiliye dua niyaz ederim Gittiğimiz yol dayanışmaydı sesidir Ceddimin aşk ile iman olduğunu duyarım Benim de gideceğim yol dayanışma olacağı Bildiğim tek varlığım olacak Her fedakarlığa aşkımın başı dik ve ilerlerim Her krizde aşk coşmaya yineden emeklerim Her mertliği aşka onur saymayı sevebilirim Şehitlerinin kanıyla gözü gönlü tok bayrağım O hep aşk ile dalgalanmak içindir denilen şan Sevgilime bu tek tutkumu açık alnımla taşırım Benim de gideceğim yol dayanışma olacağı Bildiğim tek varlığım olacaktır

13 YARDIMLAŞMANIN ÖNEMİ NEDİR? Yardımlaşma ve yardımseverlik, önemli ve yaygın bir toplumsal değerdir. Toplumsal hayatta karşılaşılan ve çözümünde zorlanılan problemler, yardımlaşma yoluyla kolaylıkla çözülür. İnsanlar çok farklı konularda birilerine yardım edebilirler. Yardım ilişkisinde taraflardan birisini yardımsever, diğer tarafı ise yardıma muhtaç kesim oluşturur. YARDIMIN İNSANLARIN VE TOPLUMLARIN YAŞAMLARINDAKİ YAPTIĞIDEĞİŞİKLİKLER Yardımla yoksullar korunmuş olur. Onlara yapılan maddi yardımlar, onların hırsızlık gibi kötü yollara sürüklenmesini engeller. Yardım yapanla yapılan arasında sevgi ve ülfet doğar. Yardımla topluma kazandırılan insanlar kin, hased, düşmanlık gibi kötü huylardan kurtulur, kimsenin malında gözü olmaz. Yardımlaşma, tüm insanlığın ortak değeridir.

14 YARDIM ETMEK SADECE İNSANA ÖZGÜ DEĞİLDİR

15 YARDIMLAŞMA, GÜÇ BİRLİĞİ YAPMAKTIR. BİRLİKTEN KUVVET DOĞAR

16 İnsanları mutlu edecek tek yol, onları birbirlerine yaklaştırarak, onlara birbirlerini sevdirerek, karşılıklı maddî ve manevî gereksinimlerini temine yarayan hareket ve enerjidir. Mustafa Kemal ATATÜRK

17 İNSANLIĞIN YARDIMLAŞMASI

18

19

20 Yardımlaşma ve Dayanışmayla ilgili Atasözleri Dayanışma ve Yardımlaşma ile ilgili atalarımızın söylediği sözler ve açıklamaları Danışan dağı aşmış, danışmayan (-ın) yolu şaşmış. Kimi meseleler vardır ki, insanın onu tek başına halletmesi mümkün değildir. Bu durumda yapacağı tek şey, bilmediği şeyler hakkında uzmanlara başvurmak ve onlardan bilgi almaktır. Bu durumda, işleri kolaylaşacak, güçlükleri zorlanmadan yenecektir. Aksine hareket etmek, bilene sorup danışmaktan kaçmak, işleri zorlaştıracak, insanı çıkmazın içine itecektir. Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan. Birlikte iş görmek, birlikte yolculuk etmek, birlikte yaşamak isteyen karı-koca gibi insanlar arasında öncelikle bir uyumun olması şarttır. Bu uyum da karşılıklı saygı ve sevgi temeline dayanır. Tek taraflı sevgi ve saygı uyumu sağlamaya yetmez, ortada düzen diye bir şey kalmaz, kurulan beraberlikten de hayır gelmez. Derdini söylemeyen derman bulamaz. Her derdin, müşkülün, güç ve sıkıntının altından insanın tek başına kalkması mümkün değildir. Böyle kötü bir durumda bulunan kişi, içinde bulunduğu bu durumu kendisine yardımı dokunacak kimselere, yakınlarına açmalıdır. Derdine ancak bu şekilde çare bulabilir, sıkıntılarından kurtulup rahatlayabilir. Dost dostun eyerlenmiş atıdır. Hakikî dost, dostunun en sıkışık zamanında yardımına koşmaya hazır durumda bekler. Bir elin nesi var iki elin sesi var. İnsanın gücü sınırlıdır. Bunun için büyük işlerin üstesinden tek başına gelemez. Bu tür işleri başarabilmek için başkalarıyla işbirliğine, dayanışmaya girer. Güçleri birleştirerek zor işlerin altından böylelikle kalkar.