Ersin BAHÇECİ*, Yusuf ÖZÇATALBAŞ ve Mehmet TÜRKER

Transkript

1 6. ULUSLARARASI TOZ METALURJİSİ KONFERANSI ve SERGİSİ Ekim 2011 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Türkiye TM YÖNTEMİYLE BÜYÜK YÜZEY ALANLI METALİK KÖPÜK ÜRETİMİNDE KÖPÜREBİLİRLİK PROBLEMLERİ Ersin BAHÇECİ*, Yusuf ÖZÇATALBAŞ** ve Mehmet TÜRKER** * Kastamonu Üniversitesi, Cide Rıfat Ilgaz M.Y.O. Kaynak Teknolojisi Bölümü, 37600, Kastamonu, ebahceci@kastamonu.edu.tr ** Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, 06500, Ankara, yusufoz@gazi.edu.tr, mturker@gazi.edu.tr ÖZET Bu çalışmada, büyük kesit alanlı (7500 mm 2 ) kapalı hücreli metalik köpük levhaların toz metalurjisi yöntemiyle üretimi gerçekleştirilmiştir. Üretim sürecinde oluşan problemler gözlenmiş ve giderme çareleri araştırılmıştır. Al, %4 Si ve % 1,2 TiH 2 tozlar karıştırılarak soğuk presleme, sinterleme, sıcak ekstrüzyon ve sıcak/ılık haddeleme işlemleri uygulanarak köpürtmeye hazır preform malzemeler üretilmiştir. Metalik köpük üretiminde kullanılan büyük boyutlu preform levhaların, fırında köpürtme işlemi sürecindeki etkileri incelenmiş ve köpürtme hataları kategorize edilerek sebepleri tartışılmıştır. Levha şeklinde (250x250x30mm 3 ) üretilen metalik köpülerin gözenek yapısı ve gözenek oluşumları belirlenerek köpürebilirlikleri kıyaslanmıştır. Köpürtme sürecindeki olumsuzlukları mimize etmek için geliştirilen Yüksek Enerji Metodu-X (YEM-X) ile endüstriyel boyutlarda levha metalik köpük üretimi gerçekleştirilmiştir. Anahtar kelimeler: Metalik köpük, Al köpük, Kapalı hücreli, Köpürebilirlik, Isıl etki Foamablity problems encountered during the production of large surfaced METALLIC FOAM by pm route ABSTRACT In this study large surfaced (7500 mm 2 ) close cell metallic foams were produced by using PM route. The problems encountered during production of such surfaced metallic foam were specified and tried to be solved. Al 4% Si, 1.2% TiH 2 powders were mixed, cold pressed, sintered, extruded and then hot/warm rolled to produce foamable precursor. During the foaming process, effect of large surfaced foams on the foamability behavior was instigated and foaming problems were categorized and the reasons of problems were discussed. Pore formation and pore structure of plate like foams (250x250x30 mm3) were determined and foamability behaviors were compared. In order to minimize the problem encountered during the production of large surfaced industrial sized metallic foam High Energy Method-X (HEM-X) was used and foams was produced successfully. Keywords: Metalic Foam, Al Foam, Closed Cell, Foamability, Thermal Effect 1. GİRİŞ Metalik köpükler, iyi enerji absorbe özelliği, yüksek basma dayanımı, düşük özgül ağırlık ve yüksek rijitlik gibi mekanik ve fiziksel özellikleri ile bilinir [1]. Çeşitli mühendislik uygulamalarında kullanım alanı bulabilen malzemeler olarak son yıllarda oldukça ilgi çekmektedir. Özellikle Al esaslı metalik köpükler, kapalı hücre yapısı ve çok hafif olması ile göze çarpmaktadır. Al köpükler, darbe enerjisini plastik enerjiye dönüştürebilir ve birçok metalden daha fazla enerji absorbe edebilir [2, 3]. Bundan dolayı ses ve enerjinin sönümlenmesin de alüminyum köpükleri 253

2 6 th INTERNATIONAL POWDER METALLURGY CONFERENCE & EXHIBITION October 05-09, 2011 Middle East Technical University Ankara, Turkey fonksiyonel olarak kullanılmaktadır. Kullanım alanları arasında, hafifliğin ve mukavemetin bir arada bulunması gereken otomotiv, uzay sanayi, demiryolu taşımacılığı ve asansör gibi alanlar bulunmaktadır [4, 5]. Metalik levha köpükler aynı zamanda ateşe dayanıklı yapılar olarak da üretilebilmektedir. Plaka türü köpük sınıfında olan metalik köpükler yüksek sıcaklıklara karşı yalıtım malzemesi olarak kullanılmaktadır [6]. Bu özelliklerinden dolayı savunma sanayisinde balistik ve/veya integral koruyucu zırh malzemeleri olarak kullanılmaktadır. Toz Metalurjisi (TM) yöntemi metalik köpüklerin üretimi için en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Homojen bir yapı elde etmek için geliştirilen bir yöntemdir [7-9]. Bu yöntem metal tozlarının ve köpürtücü malzeme tozlarının karıştırılması ve preslenmesi ile köpürebilir yarı mamül (preform) malzeme haline getirme işlemine dayanır. Bu işlemlerle birlikte sıcak presleme, ekstrüzyon, toz haddeleme, vb. metodlar ile preform haline getirilebilir. Preform ergitme sıcaklığının üzerinde bir sıcaklığa getirilerek köpürtme işlemi gerçekleştirilir [10, 11]. Sıvı yönteme göre homojen gözenekli köpük üretebilme avantajının yanında, büyük kesitli preform malzemeden köpürme işlemleri sırasında karşılaşılan zorluklarda mevcuttur. Özellikle köpürtme sürecinde preformun dış yüzeylerinde ve kalıpla temas yüzeylerinde başlayan ve köpürme reaksiyonu ile oluşan gaz dolu hücrelerin, ısı iletiminde homojensizliğe sebep olması büyük kesitli metalik köpüklerin üretimini güçleştirmektedir. Bu durumda köpürtme sürecinin kontrolü önemlidir ve köpürtme işlemi sırasında kontrol edilmesi zor değişkenler devreye girmektedir. Bunlardan iki tanesi değişen gözenek boyutları ve ona bağlı değişen ısıl iletkenliktir. Oluşan malzemenin yoğunluğu ve gözenekliliği arasında aşağıdaki gibi bir eşitlik bulunmaktadır [12]. (1) Burada p gözeneklilik, V köpük hacmini, ρ ve ρ * preform malzeme ve köpük malzeme yoğunluğunu temsil etmektedir. Preform (katı) yoğunluğu ve gaz faz yoğunluğu köpürme esnasında köpüğün yoğunluğunu değiştirmektedir. Bu değişim ısıl iletimi değiştirerek köpürme karakteristiğini belirlemektedir. Büyük kesitli metalik köpük üretimlerinde bunun daha önemli bir parametre olduğu tespit edilmiştir. Termal iletkenlik ve gözenek boyutu arasında birkaç yaklaşım bulunmaktadır. Bu yaklaşımlardan bir tanesi Eşitlik 2, 3 ve 4 te gösterilmektedir. Yaklaşıma göre gaz-katı, katı - sıvı veya sıvı-gaz gibi iki fazlı sistemlerde ısı transferinin gerçekleşme durumları gösterilerek formülize edilmiştir (Şekil 1.1) [13]. Şekil 1.1. İki fazlı sistemlerde akı ve ısı iletiminin paralel ve seri yapılandırma yaklaşımı [13]. (2) (3) Burada λ gaz, λ katı gaz ve katı termal iletkenliği sembolize etmektedir [12-14]. 1. ve 2. Eşitliklerdeki hem seri hemde paralel durum iki fazlı yapılarda düşünüldüğünde 3 nolu bağıntı oluşturulmuştur. λ= p λ gaz + (1-p) λ katı (4) Her iki eşitlik (1. ve 4.) birbiri ile düşünüldüğünde köpürme esnasında içerde oluşan hücre boyutları değiştikçe hücre duvarlarındaki ısıl iletkenliğin de değiştiği düşünülebilir [12-14]. Eşitlik 2 ye göre düşünülecek olursa gözeneklilik (p) arttıkça gazın termal iletkenliği katı ve/veya sıvı hücre duvarların iletkenliğine göre daha belirgin rol oynamaktadır. Özellikle büyük kesitlere sahip preformlardaki bütün kesit ya da hacim boyunca ısı iletim farkı ve homojensizlik köpürme sürecinin de heterojenliğine sebep olmaktadır. İlk ısı girdisinin olduğu preformun kenar, alt ve üst yüzey bölgeleri ile orta bölgelerinin köpürme süreleri değişir. İlk ısıl girdinin preformun kenar ve yüzeylerinde başlattığı köpürme reaksiyonu ile oluşan içi hidrojen gazı dolu gözeneklerin ve hücre duvarlarının Eşitlik 4 te belirtilen ısıl iletkenliğine bağlı olarak köpürme reaksiyonu iç bölgelere yayılır. Isı iletiminde yukarıda belirtilen etkenlerin 254

3 6. ULUSLARARASI TOZ METALURJİSİ KONFERANSI ve SERGİSİ Ekim 2011 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Türkiye meydana getirdiği homojensizlik, homojen köpürtme ve köpük üretme işlemine engel olur. Bu nedenle kalın kesitlerde üretilen köpük malzemelerde, kalınlık arttıkça homojen köpürme problemleri ortaya çıkar. Köpürme sürecindeki ısı iletimini kalıbın şekli, boyutu, ısıl iletkenliği ve preformun iletkenliğinin belirlediği tespit edilmiştir [15]. Bu parametreler ve fırın içi sıcaklık dağılımı dikkate alındığında büyük kesitlerde homojen köpük oluşumu için mümkün olduğunca eş zamanlı reaksiyon sağlanabilmelidir. Bu amaçla, Yüksek Enerji Metodu-X (YEM-X) ile köpürtme tekniği geliştirilmiştir. Bu metot ile preformun tüm kesitinde köpürmenin yaklaşık eşzamanlı başlaması sağlanmıştır. ısı iletimini Bu çalışmada toz metalurjisi yöntemiyle büyük kesit alanlı, AlSi alaşımı kapalı hücreli levha köpüklerin köpürme sürecinde meydana gelen problemler ve giderme yöntemleri araştırılmış ve tartışılmıştır. 2. DENEYSEL ÇALIŞMALAR 2.1. Malzeme ve Metot 1 % 99,9 saflıkta ve 160 µm altı tane boyutundaki Al tozu, % 4 Si ve köpürtücü madde % 1,2 TiH 2 tozu 3 eksenli karıştırma cihazında (Turbola) karıştırılıp karışım tozlar hazırlanmıştır. Karışım tozları oda sıcaklığında preslenerek 80 mm çapında silindirik blok numuneler üretilmiştir. Blok numunelerin 1 saat süre ile sinterlenmesi ardından 4:1 oranında sıcak ekstrüzyon işlemi uygulanmıştır (Şekil 2.1-a). Ekstrüze malzeme kademeli olarak sıcak/ılık haddelenerek şekillendirilmiş ve levha biçimli 250x250x10 mm boyutlarında preform levhalar üretilmiştir (Şekil 2.1-b). Şekil 2.1. a) Ekstrüzyon ürünü preform b) Haddelenmiş preform levha 2.2. Köpürtme İşlemi Şekil 2.2 de imal edilen köpük üretme ve şekillendirme kalıbının resmi verilmektedir. Köpürtme işlemleri, özel tasarlanan ve imal edilen mufel tipi 600x600x300mm 3 kamara hacminde, alt tablası sürgülü hareket edebilen 13 kw gücündeki fırında yapılmıştır. Şekil 2.2. Köpürtme kalıbı 1 Bu çalışma konusunun ticari değeri sebebiyle süre, sıcaklık, basınç vb. bazı parametrelerin değerleri belirtilmemiştir. 255

4 6 th INTERNATIONAL POWDER METALLURGY CONFERENCE & EXHIBITION October 05-09, 2011 Middle East Technical University Ankara, Turkey Preform levha malzemeler kalıp içerisine yerleştirildikten sonra köpürtme sıcaklığındaki ( C) fırına yerleştirilmiştir. Köpürtme sıcaklığında belirli süre bekletildikten sonra kalıp boşluğunu dolduran metalik köpük, kalıpla birlikte fırından çıkartılarak sirkülâsyonlu havada soğumaya bırakılmıştır. Katılaşma tamamlandıktan sonra metalik köpük malzeme kalıptan çıkartılmıştır. 3. SONUÇLAR ve TARTIŞMA 3.1. Köpürtme Kusurları Tüm Kesitte Köpürme Tamamlanmadan Çökme Kalıp içerisinde ilk ısı iletimi sağlayan bölgeler yüzey alanlarının küçük olmasından dolayı kalıp kenarlarıdır. Şekil 3.1 de köpürtme işlemine tabi tutulmuş olan levha şeklindeki köpük malzeme gösterilmiştir. Köpürme sürecinde ilk köpüren bölgelerin kalıp kenarlarına yakın olan bölgeler olduğu kenar taşırma deliklerinden gözlenmiştir. Isı iletiminin zamana bağlı ilerlemesi (Şekil 3.1 de A oklarının yönü) ile köpürme, orta bölgelerde de başlamıştır. Fakat orta bölgeler köpürme sürecine girene kadar A okları ile gösterilen bölgeler aşırı köpürme sürecine girmiştir. En son köpürme bölgesinin orta kısım olduğu gözlenmiştir. Bu süreç tamamlanana kadar B okları ile gösterilen bölgelerde çökme gözlenmiştir. Isı iletiminin preform üzerinden sağlanması, kenar bölgelerde hücre oluşumu ile azalmıştır (Eşitlik 4). Fakat kalıp alt yüzeyinden orta kısımdaki prefom malzemeye ısı transferi sağlandığında orta kısımda da köpürme gerçekleşmiştir Yayınım ve Yığılma ile Katmanlaşma Şekil 3.1. Homojen olmayan köpürme ile oluşan levha köpük Şekil 3.2-I de gösterilen levhada tam köpürmeme ve yığılma problemleri belirlenmiştir. Kalıp içerisinde köpürtme sürecinde kalıbı dolduran köpük malzemenin kenarlardan merkeze doğru ilerlediği gözlenmiştir (Şekil 3.2-III). Bu süreçte, yarı katı durumda olan orta kısımdaki köpürmemiş malzeme, köpürerek genleşen kütle tarafından yukarı itilmiş ve düzlemsellikten sapmasına neden olmuştur. Bu değişiklik ile preformun kalıp alt yüzeyi ile temasını kestiği gözlenmiştir (Şekil 3.2-IV). Bu süreçte ısı iletimi ağırlıklı olarak köpüren kısım olan bölgeden gerçekleşmektedir. Gözenek oluşumuyla azalan ısı iletimi, kenar bölgelerin köpürerek ilerleme ve genleşme hızını artırmıştır. Bunun sonucunda orta kısımlar henüz köpürme sürecine girmez iken köpüren kenar bölgelerin düzensiz gözeneklerle kalıbı doldurduğu gözlenmiştir. Ortam ve buna bağlı kalıp sıcaklığının artmasıyla köpüren bölgelerin drenajı azalmıştır. Bununla birlikte köpük hacimsel genleşme artacağından kalıp doldurma süresi kısalacaktır [10, 16]. Şekil 3.2-III te gösterilen kenar bölgelerde gözenek boyutları orta kısımlara göre daha büyük ve hücrelerin birbiri ile birleştiği gözlenmiştir. C oklarıyla gösterilen yönde orta kısımlarda köpürme süreci tamamlanmamış malzeme üzerine köpüren malzemenin hareketi ile katmanlaşma gözlenmiştir (Şekil 3.2-II). 256

5 6. ULUSLARARASI TOZ METALURJİSİ KONFERANSI ve SERGİSİ Ekim 2011 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Türkiye Şekil 3.2. I) Homojen köpürmeyen levha köpük, II) Üst kısımda katmanlaşma III) Levha köpük kesiti, IV) Levhanın alt yüzeyi Şekil 3.3 te gösterilen köpük levha orta kısımda köpürmeme problemi gözlenmiştir. Şekil 3.2 de gösterilen levha köpüğe benzer durum sergilemiştir. Fakat diğer numune köpürtme işleminden farklı olarak taşırma deliklerinden köpük gelse dahi köpürme sürecine devam edilmiştir. Bu bekleme kalıp içerisini köpük doldurma işlemini artırmıştır. Fakat orta kısımda köpürme süreci tamamlanmamıştır (Şekil 3.3-b). Köpürtme sürecinin uzatılmasıyla kalıp üst yüzeyi arasına yayılan köpürmüş malzemenin orta taşırma deliklerinden taştığı gözlenmiştir. Bu yayılma D oklarının gösterildiği yönde gerçekleşmiştir. Şekil 3.3-b de de F oklarıyla bu sürünme etkisinin gözenek hücre şekillerini ve boyutlarını düzensizleştirdiği görülmektedir. E okuyla gösterilen kısımlarda aşırı köpürme gözlenmiş olup hücre duvarlarının birbiri üzerine çöktüğü belirlenmiştir. Şekil 3.3. a) Levha köpüğün genel görünümü, b) Levha köpük kesiti 257

6 6 th INTERNATIONAL POWDER METALLURGY CONFERENCE & EXHIBITION October 05-09, 2011 Middle East Technical University Ankara, Turkey Köşelerde Çökme Şekil 3.4 te gösterilen köpük levha köşe kısımlarında çökme problemi gözlenmiştir. Bu levha köpük üretiminde kullanılan parametreler sabit olmakla birlikte, kalıp üst kapağının köpürme sürecinde kapatılması denenmiştir. Köpürme süreci tamamlanırken tavlanmış kalıp kapağı vasıtasıyla basınç uygulanarak, kalıp içindeki köpüğün sıcak deformasyonuyla kalıp boşluğunu doldurması sağlanmıştır. Bu işlemlerin süreci çok kısa tutulmuştur. G oklarıyla gösterilen bölgelerde, köpük hücrelerinin şekil değiştirme esnasında patlaması, birleşmeleri ve sıkışan hidrojen gazının kaçmasıyla levha köşelerinde aşırı köpük çökmeleri ve malzeme yığılmaları gözlenmiştir. Şekil 3.4-II de levha köpüğün kesit görüntüsü verilmiştir. Şekil değişikliği ile levhanın genelinde basınç uygulanan yöne dik yönde hücreler deformasyona uğrayarak elipstik şekil almışlardır. Bu şekilde oluşan morfolojik düzensizlikler, hücre elipsliği, homojen olmayan hücre duvar kalınlığı ve hücre boyut dağılımının plato bölgesi gerilmesini azatlığı belirlenmiştir [17]. H oklarıyla gösterilen bölgelerde istenmeyen bu hücre yapıları belirtilmiştir. H Şekil 3.4. I) Levha köpüğün genel görünümü ve yığılma köşesinin görüntüsü, II) Levha köpük kesit görüntüsü. Şekil 3.5 te Yüksek Enerji Metodu-X (YEM-X) ile üretilen metalik levha köpük gösterilmiştir. Üretilen köpük levhada aynı kesit alanlı önceki levhalara göre daha homojen ve eş eksenli hücreler elde edilebilmiştir. Levha köpüğün tüm kesiti aynı boyutlarda, aynı homojen hücre yapısında ve düzgün geometrik yüzeylere sahiptir. Köpürme sürecinde preform malzemenin tüm yüzeylerinde sağlanan daha homojen ve hızlı ısı iletimi ile eş zamanlı başlatılan köpürme reaksiyonu, düzenli hücreli levha köpük üretimini gerçekleştirmiştir. Preform malzeme üretim sürecinde homojen olmayan Si ve TiH 2 dağılımı, köpürme sürecinde de bazı homojen olmayan gözenek dağılımına da sebep olmaktadır. Bu nedenle G oklarıyla gösterilen birkaç hücrede, köpürme sürecinde hücrelerin bağlantı duvarlarının kaybolması ve birbiriyle birleşmesi ile büyük gözenekli hücreler oluşmuştur. Şekil 3.5. YEM-X yöntemi ile üretilen metalik levha köpük 258

7 6. ULUSLARARASI TOZ METALURJİSİ KONFERANSI ve SERGİSİ Ekim 2011 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Türkiye 4. SONUÇLAR Bu çalışmada, geniş yüzey alanlı veya büyük kesitli metalik köpüklerin üretimi sürecinde meydana gelen metalik köpük levhalardaki hatalar kategorize edilmiş ve nedenleri tartışılarak giderilme çareleri araştırılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları olarak aşağıda hususlar belirtilmiştir; 1) 2) Preform (katı) yoğunluğu ve gaz faz yoğunluğu köpürme esnasında köpük malzemenin yoğunluğunu değiştirmiştir. Bu değişim preformun ısı iletimini değiştirerek köpürme karakteristiğini belirler. Toz metalurjisi tekniği ile levha boyutlarındaki büyük kesitli metalik köpük üretimlerinde ısı iletimindeki bu değişkenlik önemli problemler meydana getirir. Büyük kesitli levha köpük üretim sürecindeki oluşan problemler; - Kalıp içerisinde tüm kesitte köpürmenin tamamlanması sürecinde erken köpürme oluşan bölgelerde çökme problemi meydana gelir. - Kalıp içerisinde tüm kesitte tam köpürmeme ve yayılma problemleri meydana gelir. Köpürtme sürecinde kalıbı dolduran köpük malzemenin kenarlardan merkeze doğru yayılmasıyla, köpürmeyen preformun düzlemselliği bozularak kalıp alt yüzeyi ile teması keser. Köpürerek yayılan malzeme prefom malzemenin üzerine doğru ilerleyerek katmanlaşma meydana getirir. Bu durumda, üretilen köpük levhanın orta kısımlarında hücre oluşumu tamamlanmazken kenar kısımlarda büyük ve homojen olmayan gözenekli yapı meydana gelir. - Köpürme sürecinde basınç oluşturarak kalıp boşluğunun doldurulması işlemlerinde, kalıp köşelerine malzemenin yayılması sırasında hücrelerin deformasyonla patlaması, kapanması, çökme problemlerini oluşturur. Köpük malzemenin sıcak deformasyonu ise, uygulanan basma yüküne dik doğrultuda hücrelerin deformasyonuna ve geometrisinin bozulmasına sebep olmaktadır. - Yukarıda belirtilen problemlerin giderilmesi için geliştirilen Yüksek Enerji Metodu-X in uygulanması bu problemlerin bir çoğunu elimine etmiştir. Köpürme sürecinde preform malzemenin tüm yüzeylerinde sağlanan yüksek enerjili homojen ısı iletimi sayesinde yaklaşık eş zamanlı başlatılan köpürme reaksiyonu, düzenli hücreli levha köpük üretimini gerçekleştirmiştir. Levha köpüğün tüm kesiti aynı boyutlarda, diğer köpüklere kıyasla daha homojen ve eş eksenli hücre yapısında ve düzgün geometrik yüzeylere sahiptir. TEŞEKKÜR Yazarlar, Bilimsel Araştırma Projesi ( No: 107A016) kapsamında bu çalışmaya destek sağlayan TÜBİTAK a teşekkür eder. KAYNAKLAR 1. Seitzberger, M., Rammerstorger, F.G., Degischer, H.P., Crushing of axially compressed steel tubes filled with aluminium foam, Acta Mechanica, 125: , Hanssen A.G., Langseth, M., Happerstad, O.S., Static and dynamic crushing of circular aluminium extrusions with aluminium foam filler, Int. J. of Impact Eng., 24 (5): , Elbir, S., Yılmaz, S., Güden, M., Kapalı hücre alüminyum köpük metallerin üretim metodları ve mekanik özellikleri, TMMO Metalurji Dergisi, 23 (120): 35-42, Davies, G.J., Zhan, S., Review metallic foams, their production, properties and applications, J. Mat. Sci., 18: , Simancik, F., Rajner, W., Laag, R., Alulight - Aluminum Foam for Lightweight Construction, SAE 2000 World Congress, , pp. 1-7, Detroit, Michigan, P. Schaeffler, W. Rajner, D. Claar, T. Trendelenburg, and H. Nishimura., Production, Properties and Applications of Alulight Closed-Cell Aluminum Foams, The Fifth International Workshop on Advanced Manufacturing Technologies, pp. 1-6, London, Canada, John Banhart, Manufacturing Routes for Metallic Foams, Journal of the Minerals, pp , Chin-Jye Yu, Harald H. Eifert, John Banhart and Joachim Baumeister, Metal Foaming by A Powder Metallurgy Method: Production, Properties and Applications, Innovations in Materials Conference, vol:2, pp , Mehmet TÜRKER, Toz Metalurjisi Yöntemi ile Alüminyum Köpük Üretimi, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), s.1-6, Karabük, I. Duarte and J. Banhart, A Study of Aluminium Foam Formation Kinetics and Microstructure, Acta Materialia, 48, pp , By Frank Baumgärtner, Isabel Duarte and John Banhart, Industrialization of Powder Compact Foaming Process, Advanced Engineering Materials, 2, No:4, pp , Hegman, N. and Babcsan, N., Specific Feature of Thermal and Electrical Transport In Cellular Media, Anyagok Vilaga Materials World, 6:1,

8 6 th INTERNATIONAL POWDER METALLURGY CONFERENCE & EXHIBITION October 05-09, 2011 Middle East Technical University Ankara, Turkey 13. Singh, R., Kasana, H.S., Computational aspects of effective thermal conductivity of highly porous metal foams, Applied Thermal Engineering, 24, , Sullins, A.,D. And Daryabeigi, K., Effective Thermal Conductivity of High Porosity Open Cell Nickel Foam, 35 th AIAA Thermophysics Conference, AIAA , 3-5, Hans-Peter Degischer and Brigitte Kriszt, Handbook of Cellular Metals: Production, Processing, Applications, Wiley- VCH, pp , S. Asavavisithchai, A.R. Kennedy, Effect of powder oxide content on the expansion and stability of PM-route Al foams, Journal of Colloid and Interface Science, 297, , Elbir, S., Kapalı Gözenekli Alüminyum Kompozit Köpüklerin Hazırlanması ve karakterizasyonu, İzmir Teknoloji Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 28-79,