İSLA N D A N IN FAAL V O L K A N L A R IN D A N ik İS t H EK LA VE SU RTSEY. Doç. Dr. Özdoğan S Ü R

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İSLA N D A N IN FAAL V O L K A N L A R IN D A N ik İS t H EK LA VE SU RTSEY. Doç. Dr. Özdoğan S Ü R"

Transkript

1 İSLA N D A N IN FAAL V O L K A N L A R IN D A N ik İS t H EK LA VE SU RTSEY Doç. Dr. Özdoğan S Ü R Atlas Okyanusunun kuzeyinde, kutup dairesinin hemen güneyinde bulunan tslanda da iki tezat manzarayı, ateş ile buzu, yanyana müşahede etmek mümkündür. Adanın orta bölümünde geniş alanlar kaplayan Langökull ve Vatnajokull gibi büyük buzulların takriben 75 km güneyinde yer alan Hekla yanardağı bu zıt görünüşün ilginç ve güzel bir misalini teşkil eder. Bir diğeri de îslanda nın güney kıyılan yakınında Vesmann adaları civarında denizin içinden yükselen Surtsey volkanıdır (Harita: i, 2). H ek la Y a n a rd a ğ ı i îslanda nm güney kısmında yer alan Hekla volkanı Reykjavik in 110 km doğusunda ve güney kıyılarından 55 km içerde bulunmaktadır. Hekla volkanik ünitesi 27 km uzunluğunda ve 2-5 km genişliğinde bir sırt halindedir. Üstünde uzunluğuna teşekkül etmiş olan yarık boyunca kraterler sıralanmıştır. En yüksek kısmının deniz seviyesinden irtifaı 1447 m. dir. Lâv plâtosunun üstündeki nisbi yüksekliği ise 1093 m dir. Hekla yanardağı üstüste yığılan tüf ve lâv tabakaları ile bir strato volkan örneğidir. Araştırıcıların büyük bir kısmı Hekla yı bir strato volkan olarak kabul etmişlerdir. Bazıları da bir Hawaii tipi kalkan şekilli volkan olduğu kanaatindedirler. Fakat Hekla, bir kalkan tipi volkanın çıkartabileceği tüften çok daha fazlasını püskürtmüş olduğundan Hawaii tipi volkanik faaliyet içinde mütalâası uygun olmayacaktır. Hekla nın volkanik faaliyeti, îslanda mn tipik yarık püskürmesinin en tanınmış bir örneğini teşkil eder. Ardarda vuku bulan lâv ve

2 102 Ö z d o ğ a n S ür kül çıkışları bir yarık boyunca olmuş, fakat bu faaliyet belirli bir saha içinde kalmıştır. Hekla da ilk tarihi püskürme 1104 yılında olmuştur. Bu tarihten itibaren 21 indifa daha vuku bulmuştur. Sonuncuları ise 1947, 1948 ve 1970 püskürmeleridir. Son yüzyıldaki indifalar arasındaki fasılalar evvelkilerden daha uzun olmuştur. Bugüne kadar kaydedilmiş başlıca faaliyetler şunlardır: I J545 l 7* I341 J I294 I5IO H ekla nın volkanik faaliyetleri sırasında hasıl olan fazla miktardaki volkank kül çoğu zaman tahribat ve zarara sebep olmuştur tarihinde vuku bulan geniş ölçülü püskürmenin küllerini İzlanda nın toprak kesitlerinde tesbit etmek mümkündür. Hekla nın 1947 ve 1948 faaliyetleri S. Thorarinsson tarafından etraflıca izah edilmiştir4. S. Thorarinsson un rakamlara dayanan inceleme ve gözlemleri ilginç sonuçlar vermiştir. 30 M art 1947 günü sabahleyin saat 6.00 sıralarında Hekla dağının yakınında yaşayan bir köylü, o sırada karlarla örtülü dağın üstünde m yüksekliğe varan sarımsı kahverengi dumanların yükseldiğini görmüştür. Aynı zamanda sayısız şiddetli depremler vuku bulmuştur. Kısa bir müddet sonra Hekla dağının sırtında 5 km uzunluğunda bir yarık hasıl olmuş ve yarık boyunca gaz, volkan külü ve lâv çıkmıştır. Bu sırada tepeleri örten karlar eridikçe muazzam hacimlere ulaşan su kütlesinin meydana getirdiği sel Y tri Ranga ırmağına ulaşmıştır. Saat 7.oo de kül bulutu 2727 m gibi muazzam bir yüksekliğe varmıştır. Bu sebeple çevre saha karanlığa gömülmüştür. Hatta tüf, Reykjavik in 30 km güneyinde 10 cm lik bir kalınlığa ulaşmıştır. Püskürmenin ilk iki saati içinde önemli hacme ulaşan volkanik kül çıkmıştır ki, bu ilk püskürme 1 Kaydedilen en şiddetli püskürm elerden biri bu tarihte olmuştur yıllık bir sükundan sonra m eydana gelen bu püskürm e ile fazla m iktarda lâv hasıl olmuştur yıllık sükundan sonra üçüncü büyük püskürm edir. Çok fazla lâv hasıl olmuştur. 4 S. Thorarinsson - (1950) T he eruption of M t. Hekla, Bull, Volcanologique, C ilt: 10, Sayfa:

3 İS L A N D A N IN F A A L V O L K A N L A R IN D A N İK İS İ 103 devresine Plinian safhası denilebilir. Fakat, çok geçmeden volkan külünün yerini lâv almış ve ilk günden sonra volkanik faaliyet göze çarpacak kadar azalmıştır. Başlangıçta lâv bütün yarık boyunca akmıştır. İkinci günde volkanik faaliyet merkezi krater ve yamaçlardaki noktalarda toplanmıştır. Üçüncü gün ise lâv 830 m yükseklikteki yarıkların nihayetinden akmıştır. Daha sonra püskürme fissürün güneybatısında bulunan kraterden olmuştur. Buradaki lâv akıntısı 25 Nisan 1948 e kadar devam etmiştir ki, takriben 13 ay kadar sürmüştür. Kraterdeki lâvın sıcaklığı C derecedir. İlk püskürme safhası esnasında lâv % 59,6 silikat ihtiva ediyordu, daha sonra bu miktar % e düşmüştür. Görülüyor ki, çıkan lâv, tipik akıcı bazaltlardan daha fazla asidiktir indifaı sonunda hasıl olan lâvın hacmi 10 milyar metre küp, piroklastik materyalin hacmi ise 220 milyon metre küp olarak tahmin edilmiştir. Bu miktar 1783 deki Laki püskürmesinden beri tesbit edilmiş en büyük değerdir. Nisan 1918 de lâv çıkması nihayete erdiği zaman hasıl olan karbondioksit sakin gecelerde çukur alanlarda 2 m kalınlığında bir tabaka meydana getirecek şekilde birikmiştir. Bu sebeple o sırada çukur havzalarda dolaşan bir çok hayvan hayatlarını kaybetmişlerdir. Ayrıca flüor gazı da bu hususta önemli rol oynamıştır. S u r tsey V o lk a n ik A d a sı Islanda nın güneyinde bulunan Vestmann Adaları civarında 14 Kasım 1963 de gözle görülebilir bir şekilde denizaltı püskürmesi ile Surtsey adası hasıl olmuştur. Püskürmenin ilk bir kaç ayında volkanik faaliyet eksplozif tip arzetmiş ve bu sırada duvarları tefradan5 müteşekkil yüksek bir krater meydana gelmiştir. Daha sonra kraterin duvarları fırtınalı günlerde Okyanusun dalgaları tarafından devamlı surette aşındırılmıştır. Bu durumda kraterin teşkil ettiği adanın ortadan kalkması mümkündü, ancak kraterin dalgalarla aşınması 4 Nisan 1964 e kadar devam etmiştir. Bu tarihten sonra adanın kaderi belli olmuş ve volkanik faa 5 T efra (T ephra) kelimesi ilk defa S. Thorarinsson tarafından ileri sürülm üş ve önce Aristotle tarafından kullanılm ıştır. S. T horarinsson a göre volkan bombası, volkanik yum ru ve küllerden müteşekkil volkanik m ateryaldir. Piroklastikler ya d a piroklastik tortullar kelimeleri tefra ve tü f kelimelerinin belirttikleri m anaları kapsar.

4 104 Ö z d o ğ a n S ür liyetin effüzif tip karakterini almasıyle aşınmaya karşı dayanıklı bir durum belirmiştir. Pahoehoe tipindeki6 ince bazalt lâvları yamaçtan aşağı büyük bir hızla akarak denize ulaşmıştır. K ızıl lâv selinin denize dahil olduğu yerde çok yüksek subuharı hortumları hasıl olmuştur (Resim: i ). Böylece, lâv akıntıları dalga aşındırmalarına karşı adanın varlığını korudukları gibi daha sonra 70 m yüksekliğinde bir lâv domu meydana getirmişlerdir. Bu sırada kraterin içinde hasıl olan lâv gölü devamlı olarak kaynayarak lâv parçalarım fırlatmıştır ki, bunlar sonradan 30 m yüksekliğe varan kraterin duvarlarını meydana getirmişlerdir. Püskürme effüzif tipe döndükten sonra ve kıyıda tehlike azalınca bilim adamları adayı ziyaret etme imkânını bulmuş ve fevkalâde ilginç aynı zamanda güzel manzara karşısında hayran kalmışlardır. B İB L İY O G R A F Y A B u lla rd, F. M.: (1962) Volcanoes In History, In Theory, In Eruption. University of Texas Press, Austin Thomas Nelson and sons Ltd, Edinburg. E rin ç, S.: (1971) Jeomorfoloji II. 1st. Univ. Yay. No: 1628, Coğ. Enst. Y ay., No. 23 Istanbul. R ittm a n n, A.: (1962) Volcanoes and Their Activity. (Translated from the second German Edition by E. A. Vincent). University of Oxford, England. T h o r a rin sso n, S.: (1950) The Eruption o f M t. Hekla, , Bull. Volcanologique, Cilt: 10, Sayfa: i 1956) Hekla on Fire. Munich, Hans Reich Verlag (I97 ) The Hekla Fires Reykjavik, Iceland. - (1970) A New Island Born. Reykjavik, Iceland. 6 Pahoehoe bir H aw aii kelimesidir. Sıcak, akıcı ve ihtiva ettiği gazların çoğunu kaybetmiş lâvlar ve onların m eydana getirdiği volkanik yapı için kullanılır. D aha ziyade düzgün bir satıh hasıl olur ve b u durum bazik lâvlarda görülür. Buna, daha çok kullanılan ibare olan Pancake lava da denilir. (A. R ittm ann 1962, Volcanoes and their activity, Sayfa: 64-65).

5 İS L A N D A N IN F A A L V O L K A N L A R IN D A N İK İS İ 105,'Skjotki/iar Lavları A.1948 Lavları Daha eski lavlar (Thorarinsson'dan sadeleştirilerek alınmıştır) H EKLA VOLKANI VE LA V LA R IN IN YAYILMA ALANI

6 106 Ö ZDO ĞAN SÜR R e sim l- Volkanik Surtsey adasının teşekkülü. Eksplozif faaliyetin tipik bir örneği görülm ektedir. Resm in çekildiği 14 kasım 1963 ve sonraki günler adanın teşekkülü ve büyümesi m üşahede edilebilmiştir.

7 İS L A N D A N IN F A A L V O L K A N L A R IN D A N İK İS İ 107 Resim 2 - Surtsey in eksplozif tip faaliyetinin 4,5 aylık bir süreden sonra nihayete ermesi (4 Nisan 1964). Bu tarihten sonra effüzif tip faaliyet başlamış ve ada dalga aşındırm asına karşı m ukavem et kazandırm ıştır. Resim 3-4 N isan 1964 den sonra effuzif tip faaliyetin sonucu kraterden çıkan lâvlar yam açtan akarak denize ulaşmışlardır. Fotoğrafta kızgın lâvların denizle tem as ettiği yerde hasıl olan subuharı hortum ları görülmektedir.

8 108 Ö z d o ğ a n S ür Resim 4 5 M ayıs 1970 de Hekla volkanının yam açlarında hasıl olan kraterlerden biri.

Yeryüzünün en yaşlı kayacı milyar yıl

Yeryüzünün en yaşlı kayacı milyar yıl KAYAÇLAR Tek bir veya birden fazla minerale ait kristal ve/ veya tanelerin bir araya gelerek oluşturdukları katı kütlelere kayaç veya taş adı verilir. Kayaçlar kökenleri ve oluşum koşullarına göre üç gropta

Detaylı

Volkanizma ve Volkanlar

Volkanizma ve Volkanlar BÖLÜM 4 Volkanizma ve Volkanlar 1 VOLKANİZMA Volkanizma lav akmalarını, bu tür etkinliği kapsayan olayları ve piroklastik malzemelerin yanında lavın ve içerdiği gazların yüzeye ya da atmosfere çıktığı

Detaylı

V. VOLKANİZMA VE VOLKANİK KAYAÇLAR

V. VOLKANİZMA VE VOLKANİK KAYAÇLAR 34 V. VOLKANİZMA VE VOLKANİK KAYAÇLAR Magmanın yeryüzünde veya yeryüzüne yakın derinliklerdeki faaliyetine volkanizma denir. Volkanizma olayı sonucunda sıvı, katı ve gaz halinde yeryüzüne çıkan magma,

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF Tüm yayın ve kullanım hakları İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesine aittir. Hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ya

Detaylı

Volkanlar ve Volkanik Püskürmeler

Volkanlar ve Volkanik Püskürmeler Volkanlar ve Volkanik Püskürmeler Bardarbunga Yanardağı, İzlanda, 2014 Volkanizma lav akmalarını, bu tür etkinliği kapsayan olayları ve piroklastik malzemelerin yanında lavın ve içerdiği gazların yüzeye

Detaylı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı JEOLOJİK OSEONOGRAFİ Genelde çok karmaşık bir yapıya sahip olan okyanus ve deniz

Detaylı

Volkanİzlanda Yanardağ 190 yıllık uykusundan uyandı

Volkanİzlanda Yanardağ 190 yıllık uykusundan uyandı Volkanİzlanda Yanardağ 190 yıllık uykusundan uyandı İzlanda'nın küçük buzullarından birisi olan Eyjafjallajökull Buzulu altındaki yanardağ geçtiğimiz Mart ve Nisan aylarında iki defa püskürdü. Gelişen

Detaylı

Felsik Püskürmeler (Patlayıcı)

Felsik Püskürmeler (Patlayıcı) Felsik Püskürmeler (Patlayıcı) Felsik magmalar daha akıcıdır ve tipik olarak daha fazla çözünmüş gazlara sahiptir. Bu yüzden doğasında patlama eğilimi vardır. Bunlar genellikle: Kül bulutları, Piroklastik

Detaylı

Kanada Kalkanı Kanada Kalkanı. Kıyı Dağları. Kanada Kalkanı. Kıyı Ovaları. Örtülü Platform. Büyük Ovalar İç Düzlükler. Dağ ve Havzalar Kuşağı

Kanada Kalkanı Kanada Kalkanı. Kıyı Dağları. Kanada Kalkanı. Kıyı Ovaları. Örtülü Platform. Büyük Ovalar İç Düzlükler. Dağ ve Havzalar Kuşağı Örtülü Platform Örtülü Platform Kanada Kalkanı Kanada Kalkanı Kıyı Dağları Örtülü Platform Kanada Kalkanı Dağ ve Havzalar Kuşağı Büyük Ovalar İç Düzlükler QUACHITA WICHITA Kıyı Ovaları BÜYÜK OVALAR= GREAT

Detaylı

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.

Detaylı

BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ

BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ TOPOĞRAFYA, YÜKSELTİ VE RÖLİYEF Yeryüzünü şekillendiren değişik yüksekliklere topoğrafya denir. Topoğrafyayı oluşturan şekillerin deniz seviyesine göre yüksekliklerine

Detaylı

Atoller (mercan adaları) ve Resifler

Atoller (mercan adaları) ve Resifler Atoller (mercan adaları) ve Resifler Atol, hayatlarını sıcak denizlerde devam ettiren ve mercan ismi verilen deniz hayvanları iskeletlerinin artıklarının yığılması sonucu meydana gelen birikim şekilleridir.

Detaylı

Rüzgarlar kum çakıl gibi gevşek maddeleri havalandırarak taşımak, zemine çarparak aşındırmak ve biriktirmek suretiyle yeryüzünü şekillendirirler.

Rüzgarlar kum çakıl gibi gevşek maddeleri havalandırarak taşımak, zemine çarparak aşındırmak ve biriktirmek suretiyle yeryüzünü şekillendirirler. Rüzgarlar kum çakıl gibi gevşek maddeleri havalandırarak taşımak, zemine çarparak aşındırmak ve biriktirmek suretiyle yeryüzünü şekillendirirler. Rüzgarların şekillendirici etkilerinin görüldüğü yerlerin

Detaylı

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz.

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz. 17. 18. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti sadece iki şeye güvenir. Biri millet kararı, diğeri en elim ve güç şartlar içinde dünyanın takdirlerine hakkıyla layık olan ordumuzun kahramanlığı; bu iki şeye güvenir.

Detaylı

5. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya nın iç kısmının sıcak. 6. Yer kabuğu mantoyu çevreleyen bir zar gibi olup kıtalar.

5. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya nın iç kısmının sıcak. 6. Yer kabuğu mantoyu çevreleyen bir zar gibi olup kıtalar. BÖLÜM 6 Yerin Şekillenmesi (İç Kuvvetler) 1. Dünya nın iç yapısı hakkında en kapsamlı bilgileri... verir. Bu bilgilere göre, Dünya, iç içe bir kaç küreden oluşmuştur. Buna göre, yukarıda noktalı yere aşağıdakilerden

Detaylı

SAHİL ALANLARINDAKİ MÜHENDİSLİK YAPILARI

SAHİL ALANLARINDAKİ MÜHENDİSLİK YAPILARI SAHİL ALANLARINDAKİ MÜHENDİSLİK YAPILARI Mühendislik yapıları sahil boyunca genellikle güvenli bir geçit veya gemiler için güvenli bir liman sağlama ve sediman sürüklenmesini kontrol etme amaçları doğrultusunda

Detaylı

MELDA AKIN ERHAN DOĞAN OKTAY ALAN İ.EVREN DUMLU EMRE ÖZTÜRK ENES DEĞİRMENCİOĞLU

MELDA AKIN ERHAN DOĞAN OKTAY ALAN İ.EVREN DUMLU EMRE ÖZTÜRK ENES DEĞİRMENCİOĞLU MELDA AKIN ERHAN DOĞAN OKTAY ALAN İ.EVREN DUMLU EMRE ÖZTÜRK ENES DEĞİRMENCİOĞLU SUNU AKIŞI 1. GİRİŞ 2. VOLKANLARIN ÇIKARDIKLARI ÜRÜNLER 3. TEHLİKENİN BÜYÜKLÜĞÜNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER VOLKANLARIN ÇEVREYE

Detaylı

VOLKANLAR VOLKANLAR :

VOLKANLAR VOLKANLAR : VOLKANLAR VOLKANLAR : Yanardağ ya da volkan, magmanın (Dünya'nın iç tabakalarında bulunan, yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkla erimiş kayalar) yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi

Detaylı

VOLKANOKLASTİKLER (PİROKLASTİKLER)

VOLKANOKLASTİKLER (PİROKLASTİKLER) VOLKANOKLASTİKLER (PİROKLASTİKLER) 1) Tanımı: Volkanik faaliyetler esnasında volkandan çıkan her çeşit parçalı-kırıntılı malzemenin depolanma süreçleri sonucu bir depolanma alanında birikmesiyle oluşan

Detaylı

VOLKANİK (YÜZEY) KAYAÇLAR

VOLKANİK (YÜZEY) KAYAÇLAR VOLKANİK (YÜZEY) KAYAÇLAR Magmanın yeryüzünde veya yeryüzünün yakın derinliklerinde soğuması sonucu oluşan kayaçlardır. Katılaşan magmaya lav denir Bunlar yarı kristalli porfirik yapılıdır. Çoğu kez gözle

Detaylı

Bölüm 9. Yer Benzeri Gezegenler

Bölüm 9. Yer Benzeri Gezegenler Bölüm 9 Yer Benzeri Gezegenler Yer Benzeri Gezegenlerin Boyutları Đç ç Gezegenler Ülker Venüs Merkür Merkür ve Venüs batı çevreninde ve en büyük uzanımlarında (29 Mart 2004) Gezegen görüntüleri için NASA

Detaylı

Genel olarak etraflarında tefradan meydana gelen bir halkaya rastlanılır.

Genel olarak etraflarında tefradan meydana gelen bir halkaya rastlanılır. PATLAMA ÇUKURLARI MAAR VE DİATREMALAR Volkanizma sonucunda meydana gelmiş en basit şekillerdir. Tahrip şekilleri olarak gaz patlamaları sonucunda meydana gelirler. Sadece gaz patlamaları şeklinde görülen

Detaylı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı OKYANUSLARDA OLUŞAN SEDİMANTASYON OLAYI Okyanus ve denizlerin çok dik olan veya şiddetli

Detaylı

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir?

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir? 1. Bir çizimin harita özelliği taşıması için gerekli koşullar nelerdir? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir? 3. Haritalar günlük hayatımızda ne gibi kolaylıklar sağlamaktadır? 4. Haritalar hangi

Detaylı

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

MARS GÖRÜNTÜ ANALİZİ. Çeviri: Ümit Fuat Özyar, amatör gökbilimci, fizik öğretmeni.

MARS GÖRÜNTÜ ANALİZİ. Çeviri: Ümit Fuat Özyar, amatör gökbilimci, fizik öğretmeni. MARS GÖRÜNTÜ ANALİZİ Çeviri: Ümit Fuat Özyar, amatör gökbilimci, fizik öğretmeni www.astronomidiyari.com Güneş Işığı ve Gölgeler Mars yüzeyine ait görüntülerde bazı yerlerde tepe ya da sırt bazı yerlerde

Detaylı

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer

Detaylı

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu

Detaylı

Kaldera ve Oluşumları

Kaldera ve Oluşumları Kaldera ve Oluşumları Hazırlayanlar: Emre ŞİŞMAN 20100804-056 Kaldera;Volkanik faaliyet sonucunda magma haznesindeki magmanın boşalarak dayanımsız hale gelen hazne tavanının çökmesiyle oluşur. Bu çöküntü

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

Güneş Sistemi. Prof. Dr. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

Güneş Sistemi. Prof. Dr. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Güneş Sistemi Prof. Dr. Serdar Evren Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Güneş Sistemi Nerede? Gökadamız: Samanyolu Güneş Güneş sistemi nasıl oluştu? Güneş Sisteminin Üyeleri

Detaylı

Jeolojik Miras Listeleri (AFRİKA) Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

Jeolojik Miras Listeleri (AFRİKA) Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Jeolojik Miras Listeleri (AFRİKA) Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü AFRİKA DOĞAL MİRAS LİSTESİ http://www.africanworldheritagesites.org/ Afrika da Madagaskar Adası nda 2 ve Şeysel Adası

Detaylı

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi KİMLİK KARTI Başkent: Roma Yüz Ölçümü: 301.225 km 2 Nüfusu: 60.300.000 (2010) Resmi Dili: İtalyanca Dini: Hristiyanlık Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 29.500 $ Şehir Nüfus Oranı: %79 Ekonomik Faal Nüfus

Detaylı

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 8. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ Bu ders notlarının hazırlanmasında özellikle Kadıoğlu 2001, Koralay 2016 dan yararlanılmıştır. Patlama Dinamiklerine Göre

Detaylı

VAN OVASININ İKLİM ÖZELLİKLERİ. Doç. Dr. Ejder KALELİOĞLU GİRİŞ

VAN OVASININ İKLİM ÖZELLİKLERİ. Doç. Dr. Ejder KALELİOĞLU GİRİŞ VAN OVAININ İKLİM ÖZELLİKLERİ Doç. Dr. Ejder KALELİOĞLU GİRİŞ Doğu Anadolu, denizlerden uzak ve yüksek bir bölgedir. Bölgenin ortalama yüksekliği 2000 m.'yi bulur. Bunun için bölgede şiddetli karasal bir

Detaylı

Orojenez (Dağ Oluşumu) Jeosenklinallerde biriken tortul tabakaların kıvrılma ve kırılma olayına dağ oluşumu ya da orojenez denir.

Orojenez (Dağ Oluşumu) Jeosenklinallerde biriken tortul tabakaların kıvrılma ve kırılma olayına dağ oluşumu ya da orojenez denir. İç Kuvvetler Enerjisini yerin içinden (magma) alan güçlerdir. İç güçlerin oluşturduğu yer şekilleri dış güçler tarafından aşındırılır. İç güçlerin oluşturduğu hareketlerin bütününe tektonik hareket denir.

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İZLANDA ÜLKE RAPORU

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İZLANDA ÜLKE RAPORU İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İZLANDA ÜLKE RAPORU Haziran 2008 T.K. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : İzlanda Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi

Detaylı

Ödevin Konusu VOLKANİK YÜZEY ŞEKİLLERİ

Ödevin Konusu VOLKANİK YÜZEY ŞEKİLLERİ HÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ PROF. DR. KADİR DİRİK JEOMORFOLOJİ Ödevin Konusu VOLKANİK YÜZEY ŞEKİLLERİ EKİP NO:12 20924866 MEHMET GÜLTEKİN 20824853 EDA KIZILAY 20925131 İREM SEVİM Sayfa

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI

BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI 5.1 YERKABUĞU ÜZERİNDEKİ LEVHA SINIRLARI Levha tektoniğine göre dünyayı saran yerkabuğu üzerinde 8 büyük (Avrasya, Afrika, Pasifik, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antartika, Avustralya)

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ VOLKANLAR

TÜRKİYE DEKİ VOLKANLAR TÜRKİYE DEKİ VOLKANLAR HAZIRLAYANLAR 5-B SINIFI ALPCAN UĞUZ CAN APAYDIN DİDEM ENGİN ECE ERLAT EGE AKGÜNER OĞUZ YÜKSEK DANIŞMAN ÖĞRETMEN: MÜJGAN DEMİR MART, 2007 İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 VOLKAN NEDİR?...

Detaylı

Prof.Dr. Atike NAZİK

Prof.Dr. Atike NAZİK http://www.t-rat.com/pages/fossils%20in%20arizona.html Prof.Dr. Atike NAZİK Yosemite National Park/ Yosemite Ulusal Parkı/ABD http://static.howstuffworks.com/gif/yosemite-national-park-ga-map.jpg Yosemite

Detaylı

TÜRKİYE NİN FİZİKİ ÖZELLİKLERİ. ekrem keskin

TÜRKİYE NİN FİZİKİ ÖZELLİKLERİ. ekrem keskin TÜRKİYE NİN FİZİKİ ÖZELLİKLERİ ? DÜNYA NIN OLUŞUMU I. Jeolojik Zaman : Türkiye de ve dünyada En eski kıvrımlarla kıta çekirdekleri oluşmuştur.kırşehir, Bitlis, Yıldız Dağları, Menteşe Dağları, Zonguldak

Detaylı

DALGALAR NEDEN OLUŞUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları Depremler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar

DALGALAR NEDEN OLUŞUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları Depremler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar TSUNAMİ DALGALAR NEDEN OLUŞUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları Depremler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar TSUNAMİ NEDİR? Tsunami Adı ilk kez 1896 yılında

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Doðal Sistemler ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR...12 Ölçme ve Deðerlendirme...14 Kazaným Deðerlendirme Testi...16 Ünite Deðerlendirme Testi...18 Doðal Sistemler ÜNÝTE - 2 LEVHA

Detaylı

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük

Detaylı

Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur

Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur AY Ay Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur Çapı 3476 km Kütlesi 7.349 x 10 22 kg. Dünyaya ortalama uzaklığı 384,400 km

Detaylı

TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018

TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018 TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018 TEMEL METEOROLOJİ BİLGİLERİNE NEDEN SAHİP OLMALIYIZ? GEZİLERDE Güvenli ve konforlu seyirler için. YARIŞLARDA Güvenli ve hızlı seyirler için. İyi denizci, ne zaman denize

Detaylı

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç Kaldırma Kuvveti - Dünya, üzerinde bulunan bütün cisimlere kendi merkezine doğru çekim kuvveti uygular. Bu kuvvete yer çekimi kuvveti

Detaylı

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI 1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç

Detaylı

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır.

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır. I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır. Fosil yakıtlar, çoğu yeşil bitkilerin fotosentez ürünü

Detaylı

EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz.

EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. 1. Hareketsiz ve başlangıcı olmayan evren teorisi 2. Büyük

Detaylı

ŞİLİ DE 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM

ŞİLİ DE 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM ŞİLİ DE 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM Depremle İlgili Bilgiler: Büyüklük 8.8 Zaman 27 Şubat 2010 Cumartesi, 03:34:14 (yerel zaman) Yer 35.8460S, 72.7190W Derinlik 35 km Bölge Maule açıkları, Şili Uzaklıklar

Detaylı

ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ

ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ Mehmet Sakınç*, Aliye Aras**, Cenk Yaltırak*** *İTÜ, Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, Maslak/İstanbul **İ.Ü. Fen Fakültesi, Biyoloji

Detaylı

TSUNAMİ DALGALARI NELER OLUŞTURUR?

TSUNAMİ DALGALARI NELER OLUŞTURUR? TSUNAMİ DALGALARI NELER OLUŞTURUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları ler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar TSUNAMİ NEDİR? Tsunami Adı ilk kez 1896 yılında

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

YERKABUĞUNUN BİLEŞİMİ VE ÖZELLİKLERİ LEVHA TEKTONİĞİ İZOSTASİ

YERKABUĞUNUN BİLEŞİMİ VE ÖZELLİKLERİ LEVHA TEKTONİĞİ İZOSTASİ YERKABUĞUNUN BİLEŞİMİ VE ÖZELLİKLERİ LEVHA TEKTONİĞİ İZOSTASİ LİTOSFER VE ASTENOSFER LİTOSFER:Yeryuvarında katı kayaçlardan oluşan kesim Kabuk altında ortalama olarak 70-100 km derinliklere kadar uzanır

Detaylı

MAGMATİK KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR

MAGMATİK KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR Tam kristalli, taneli ve yalnızca kristallerden oluşmuştur Yalnızca kristallerden oluştuklarından oldukça sağlam ve dayanıklıdırlar Yerkabuğunda değişik şekillerde Kütle halinde

Detaylı

Volkanik Yüzey Şekilleri ve Türkiye den Örneklerle Açıklamalar

Volkanik Yüzey Şekilleri ve Türkiye den Örneklerle Açıklamalar T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JEOMORFOLOJİ ÖDEVİ Volkanik Yüzey Şekilleri ve Türkiye den Örneklerle Açıklamalar Ders sorumlusu: Prof. Dr. Kadir Dirik Hazırlayan:

Detaylı

SU HALDEN HALE G İ RER

SU HALDEN HALE G İ RER SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine

Detaylı

Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü. Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN

Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü. Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN ÇORUM 2017 Alp - Himalaya kıvrım kuşağı üzerinde yer alan ülkemizde tüm jeolojik zaman ve devirlere ait araziler görülebilmektedir.

Detaylı

SANTORİNİ VOLKANI VE MİNOAN PÜSKÜRMESİNİN TÜRKİYE DEKİ İZLERİ

SANTORİNİ VOLKANI VE MİNOAN PÜSKÜRMESİNİN TÜRKİYE DEKİ İZLERİ Coğrafi Bilimler Dergisi, 2003, 1 (1) 69-74 SANTORİNİ VOLKANI VE MİNOAN PÜSKÜRMESİNİN TÜRKİYE DEKİ İZLERİ Santorini Volcano and Tephra Layers of Minoan Eruption in Turkey Hakan YİĞİTBAŞIOĞLU Ankara Üniversitesi,Dil

Detaylı

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük

Detaylı

1967 YILI SAKARYA DEPREMİNE AİT KISA NOT

1967 YILI SAKARYA DEPREMİNE AİT KISA NOT 1967 YILI SAKARYA DEPREMİNE AİT KISA NOT Adnan KALAFATÇIOĞLU Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara ÖZET. 1967 yılı 22 Temmuz Cumartesi günü saat 18:58 de Adapazarı ili ve çevresinde vuku bulan deprem

Detaylı

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ TOPOGRAFYA, YÜKSELTİ VE RÖLİYEF

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ TOPOGRAFYA, YÜKSELTİ VE RÖLİYEF YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ Tepeleri karlı dağlardan düz ve geniş ovalara kadar, dünyamızın yüzü çeşitli yeryüzü şekilleri ile biçimlenmiştir. Jeologların bir ödevi de değişik yerlerde değişik yeryüzü şekillerinin

Detaylı

SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ

SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ DERSİN İÇERİĞİ ATMOSFERİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATMOSFERİN KATLARI GÜNEŞ DÜNYA 1. Hafta ATMOSFERİN ÖNEMİ 1. Güneşten gelen ultraviyole ışınlara karşı siper görevi

Detaylı

KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2

KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2 KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2 Doğu ATEŞ 2018 Konya Ovası Çevresinde Son Yıllarda Artan Obruk Oluşumu Hakkında Doğu ATEŞ 1 Son yıllarda özellikle yerel gazeteler

Detaylı

MALI BOĞAZI (KALECİK-ÇANDIR) BÖLGESİNDE BAZI PİROKLASTİK OLUŞUMLARDAKİ PALAGONİTLEŞME

MALI BOĞAZI (KALECİK-ÇANDIR) BÖLGESİNDE BAZI PİROKLASTİK OLUŞUMLARDAKİ PALAGONİTLEŞME MALI BOĞAZI (KALECİK-ÇANDIR) BÖLGESİNDE BAZI PİROKLASTİK OLUŞUMLARDAKİ PALAGONİTLEŞME Şuayip ÜŞENMEZ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, Jeoloji Bölümü ÖZET. İnceleme sahası, Ankara bölgesinin kuzeyinde

Detaylı

K A R A PIN A R, EREĞLİ VE AK SARAY A R A SINDA K ALAN. Doç. Dr. Özdoğan S Ü R

K A R A PIN A R, EREĞLİ VE AK SARAY A R A SINDA K ALAN. Doç. Dr. Özdoğan S Ü R K A R A PIN A R, EREĞLİ VE AK SARAY A R A SINDA K ALAN M IN T A K A D A Ü ST PL to SE N -K U A T E R N E R V O LK A N İZM A SI Doç. Dr. Özdoğan S Ü R Anadoluda Üst Pliosen-Kuaterner e ait volkanik taşların

Detaylı

BURDUR-YASSIGÜME KÖYÜNÜN, FİZİKİ COĞRAFYA AÇISINDAN, ÇEVRE SORUNLARI

BURDUR-YASSIGÜME KÖYÜNÜN, FİZİKİ COĞRAFYA AÇISINDAN, ÇEVRE SORUNLARI BURDUR-YASSIGÜME KÖYÜNÜN, FİZİKİ COĞRAFYA AÇISINDAN, ÇEVRE SORUNLARI Arş. Gör. Hakan YİĞİTBAŞIOĞLU Göller Yöresinde yeralan Burdur Havzası'nın oluşumunda tektonik hareketlerin büyük etkisi olmuştur. Havza

Detaylı

Yerkabuğu Hakkında Bilgi:

Yerkabuğu Hakkında Bilgi: Yerkabuğu Hakkında Bilgi: Dünyamız dıştan içe veya merkeze doğru iç içe geçmiş çeşitli katlardan oluşmuştur. Bu katların özellikleri birbirinden farklıdır.dünyayı veya yerküreyi meydana getiren bu katlara

Detaylı

MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI

MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI TÜRKİYE DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI ENVANTERİ ENV. NO. 58.01.0.02 ÇİMENYENİCE KÖYÜ, KÖROĞLU TEPELERİ, I39-a4 MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI İL SİVAS İLÇE HAFİK MAH.-KÖY VE MEVKİİ Çimenyenice Köyü GENEL

Detaylı

Son 100 yılın en büyük 25 depremi

Son 100 yılın en büyük 25 depremi Son 100 yılın en büyük 25 depremi Son 100 yılda teknolojideki gelişmeler, depremlerde ölü sayısını azaltmakta çok az etkili oldu. 21.09.2017 / 09:38 Meksika'da 200'den fazla insanın yaşamını yitirdiği

Detaylı

Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys!

Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys! Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys! Satürn ün pek çok uydusu gibi Tethys de neredeyse tamamen su buzundan oluşur. Nedeni bilinmez ama bu gezegenin hangi uydularına el atarsanız atın bir ilginçlik veya bir sıradışılık

Detaylı

II.5. OTURMA VE YER ÇÖKMESİ (GÖÇMESİ) - (LAND SUBSIDENCE)

II.5. OTURMA VE YER ÇÖKMESİ (GÖÇMESİ) - (LAND SUBSIDENCE) II.5. OTURMA VE YER ÇÖKMESİ (GÖÇMESİ) - (LAND SUBSIDENCE) Yer çökmeleri yeraltından aşırı miktarda su çekilmesi, yeraltındaki suda çözünür kayaçların su tarafından eritilmesi ve yeraltındaki yoğun madencilik

Detaylı

DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ

DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ DÜNYAMIZIN KATMANLARI Uzaydan çekilen fotoğraflara baktığımızda Dünya yı mavi bir küreye benzetebiliriz. Bu durum, Dünya yüzeyinin çoğunluğunun su ile kaplı olmasının

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 YEREL RÜZGARLAR MELTEMLER Bu rüzgarlar güneşli bir günde veya açık bir gecede, Isınma farklılıklarından kaynaklanan

Detaylı

ACIGÖL (NEVŞEHİR) BÖLGESİ KUATERNER VOLKANİZMASI

ACIGÖL (NEVŞEHİR) BÖLGESİ KUATERNER VOLKANİZMASI ACIGÖL (NEVŞEHİR) BÖLGESİ KUATERNER VOLKANİZMASI Giampaolo SASSANO Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara GÎRÎŞ Bu travay, Orta Anadolu'da Kayseri'nin NW sında, hemen hemen Kızılırmak ile Acıgöl-Nevşehir

Detaylı

Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik

Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik TARIM VE EKONOMİ Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik düzeyine bağlıdır. Bazı ülkelerde tarım tekniği

Detaylı

Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Antik Yerleşimler......................... 4 0.2 Roma - Bizans Dönemi Kalıntıları...............

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 21 Temmuz 2017 tarihinde Gökova Körfezi - Akdeniz

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İRLANDA ÜLKE RAPORU

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İRLANDA ÜLKE RAPORU İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İRLANDA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 - E.B. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : İrlanda Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi

Detaylı

PLAN AÇIKLAMA RAPORU

PLAN AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 4324/PARSEL 30, ADA 4325/PARSELLER 8-9-10 VE 11 DE KAYITLI TAŞINMAZLAR İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

Detaylı

Volkan Coğrafyası. Prof. Dr. Ali Uzun aliuzun@omu.edu.tr

Volkan Coğrafyası. Prof. Dr. Ali Uzun aliuzun@omu.edu.tr Volkan Coğrafyası Prof. Dr. Ali Uzun aliuzun@omu.edu.tr Volkan coğrafyasının konusu Volkan coğrafyası, volkanik faaliyetlerin sebeplerini ve çeşitlerini, volkanik şekillerin oluşum ve gelişimini, volkanik

Detaylı

TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER

TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER Dersin ipuçları Harita bilgisi Ölçek kavramı Topografya haritaları ve kesitleri Jeoloji haritaları ve kesitleri Jeolojik kesitlerin yorumları Harita, yeryüzünün

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

GENEL JEOLOJİ. y e r i n d ı ş o l a y l a r ı

GENEL JEOLOJİ. y e r i n d ı ş o l a y l a r ı GENEL JEOLOJİ y e r i n d ı ş o l a y l a r ı D I Ş D İ N A M İ K y e r i n d ı ş o l a y l a r ı - Dış olayların genel değerlendirmesi - İklim - Ayrışma - Deniz ve okyanusların genel özellikleri - Dış

Detaylı

E M İN E K O Ç A L R İZ E M E R K E Z G Ü L E N D E R E R G E N R İZ E M E R K E Z A Y Ş E D Ü Z G Ü N R İZ E M E R K E Z

E M İN E K O Ç A L R İZ E M E R K E Z G Ü L E N D E R E R G E N R İZ E M E R K E Z A Y Ş E D Ü Z G Ü N R İZ E M E R K E Z K U R A SIR A A D I S O Y A D I i p y 51 5 9 9 E M İN E K O Ç A L R İZ E M E R K E Z 52 1038 G Ü L E N D E R E R G E N R İZ E M E R K E Z 53 179 A Y Ş E D Ü Z G Ü N R İZ E M E R K E Z 54 1316 H A T İÇ

Detaylı

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin

Detaylı

1-Kömür Kazanları : Yakma havası emilmesi kazandaki, bağlantı kanallarındaki ve bacadaki dirençlerin karşılanması baca çekişi ile gerçekleşir.

1-Kömür Kazanları : Yakma havası emilmesi kazandaki, bağlantı kanallarındaki ve bacadaki dirençlerin karşılanması baca çekişi ile gerçekleşir. 10. BACALAR Bacanın görevi atık gazın çevreye zarar vermeyecek şekilde kazandan çıkmasını sağlamak ve sıcak gazın kazanda istenilen hızda dolaşabilmesi için gerekli çekişi sağlamaktır. Bacalar doğal çekişli

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

COĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir.

COĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir. 2012 LYS4 / COĞ-2 COĞRAFYA-2 TESTİ 2. M 1. Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen meridyen değerleri verilmiştir. Yukarıda volkanik bir alana ait topoğrafya haritası

Detaylı

OZON VE OZON TABAKASI

OZON VE OZON TABAKASI OZON VE OZON TABAKASI Yer yüzeyi yakınlarında zehirli bir kirletici olan ozon (O 3 ), üç tane oksijen atomunun birleşmesinden oluşur ve stratosfer tabakasında yaşamsal önem taşır. Atmosferi oluşturan azot

Detaylı

11 MART 2011 BÜYÜK TOHOKU (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) BİLGİ NOTU

11 MART 2011 BÜYÜK TOHOKU (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) BİLGİ NOTU MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 11 MART 2011 BÜYÜK TOHOKU (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) BİLGİ NOTU JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ Yer Dinamikleri Araştırma ve Değerlendirme Koordinatörlüğü

Detaylı

Haritanın Tanımı. Harita Okuma ve Yorumlama. Haritanın Tanımı. Haritanın Özellikleri. Haritanın Özellikleri. Kullanım Amaçlarına Göre

Haritanın Tanımı. Harita Okuma ve Yorumlama. Haritanın Tanımı. Haritanın Özellikleri. Haritanın Özellikleri. Kullanım Amaçlarına Göre Haritanın Tanımı Harita Okuma ve Yorumlama Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ HARİTA: Yer yüzeyinin tümünün ya da bir kısmının, doğal ve yapay özelliklerini bir projeksiyon sistemine göre ve belirli bir ölçekte

Detaylı

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar JEOLOJİK YAPILAR GİRİŞ Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle

Detaylı

VOLKANOLOJİ. Ders-1: GİRİŞ. Volkanların neden olduğu felaketler

VOLKANOLOJİ. Ders-1: GİRİŞ. Volkanların neden olduğu felaketler Volkanların neden olduğu felaketler VOLKANOLOJİ Ders-1: GİRİŞ Hazırlayan: Mehmet KESKİN Volkanoloji Ders: 1 1 Tarihteki en büyük doğal felaketlerden önemli bir bölümü volkanlara bağlı olarak meydana gelmiştir.

Detaylı