LİMAN VE TERMİNAL YONETİMİ IV. Yrd. Doç. Dr. Tanzer SATIR

Transkript

1 LİMAN VE TERMİNAL YONETİMİ IV Yrd. Doç. Dr. Tanzer SATIR

2 Liman Ekonomisi

3 Limanların ekonomik o nemi ise, ulusal ve uluslararası ulas tırma sistemleri içindeki bir dag ıtım, bir bag lantı ve bir hizmet faaliyetleri kompleksi olus undan kaynaklanmaktadır. Limanlar, deniz ticaretinin ana unsurlarından birisi olmalarının yanı sıra deniz ticareti talebinin yaratılmasında etkin rol oynamaktadırlar. Liman ekonomisi ise su rdu ru lebilirlik konsepti içinde ekonomik kalkınma, çevresel duyarlılık ve sosyal hizmetler olarak du s u nu lmektedir (Erkmen, 2015).

4 Liman is letmecilig i sekto ru, karayolları, demiryolları, havayolları, denizyolları, bilgi ve iletis im altyapısı ile u lke ekonomisinin en temel unsurlarından biridir. Ekonomik ve sosyal girdileriyle toplumu su rekli etkileyen bir yapıya sahip olan Liman is letmecilig i sekto ru, u retim su recinin o nemli bir parçasını olus turması ve o nemli yatırımların ekonomide yarattıg ı etkileri açısından, u lkelerin ekonomik yapıları içinde ag ırlıklı bir yere sahiptir (R.Welford and A.Gouldson, 1993).

5 C ag das liman is letme yo netimi, stok seviyelerini ve lojistik do ngu zamanlarını du s u rmeye çalıs ırken, aynı zamanda mu s teri hizmetlerini yu kseltmeyi amaçlamaktadır.

6 Su rdu ru lebilir Liman Ekonomisi 1- Ekonomik: Yatırımların Geri Donu s u Liman Bolgesinin ve Cevresinin Kullanımı Yan Sanayiye Katkısı 2- Sosyal: İs sizlig e Direk Katkısı Eg itime ve gelis ime katkısı Yas am standartlarında iyiles me

7 3- Teknolojik: AR-GE Uydu Haberles me Akıllı Liman 4- Cevresel: Ses Kirlilig i Hava Kalitesi Dip Tarama Operasyonları Tarama sonucu cıkan artıklar

8 5- Politik: Siyasi Beklenti Bolgenin Stratejik Onemi Nu fus Yapısı Dernek ve Ku lupler 6- Yazılı Basın: Basın Sivil Toplum Orgu tleri Sosyal Medya

9 2-Liman Lojistiği

10 Lojistik Lojistik, u ru n, hizmet ve insan gibi kaynakların, ihtiyaç duyulan yerde ve istenen zamanda temin edilmesi için bir araç olarak tanımlanabilir. Herhangi bir pazarlama veya u retim organizasyonunun lojistik destek olmadan bas arılması çok zordur. Lojistik, nakliye, envanter, depolama, malzeme idaresi ve ambalajlama bilgilerinin birles tirilmesini kapsar (Wikipedia, 2015).

11 Lojistig in alanları Nakliye Stok yo netimi Depolama Paketleme Malzeme ve ekipman Siparis is lemi

12 Tahmin Üretim planlama Satın alma Mu s teri hizmeti Yer seçimi. Hizmetler (parçalar, iadeler, atıklar). Gu mru kleme hizmetleri (Wikipedia, 2015).

13 Tedarik zincirini birbirine bag layan tas ımacılık hizmetleri ve tedarik zincirinin du g u m noktaları olan liman ve terminaller gibi ulas tırma altyapıları verimli bir lojistik sistemin en kilit unsurlarıdır. İs te bu noktada limanlar yu k/bilgi akıs ı yo netimi ve koordinasyonunda, tedarik zincirinin ayrılmaz bir parçası haline gelmis tir (Carbone ve De Martino, 2003).

14 Limanlar; o zellikle uluslararası tas ımacılık boyutunda, lojistik hizmete ihtiyac duyanlar ile bu lojistik hizmetleri sunan is letmeler arasında ulas tırma modlarının kesis tig i du g u m noktaları olarak çok o nemli bir rol oynamaktadırlar.

15 Birinci ve ikinci kus ak liman is letmecilig i do nemi, daha çok du s u k katma deg er hizmetlerle donatılmıs ve limanın temel fonksiyonlarını yerine getirildig i bir do nemdir. Üçu ncu kus ak limanlar ise gu nu mu zu n deg is en pazar kos ullarına, belirsizliklere ve dıs çevre s artlarına uyum sag lamada yetersiz kalmaktadırlar. Bu belirsizliklerle bas a çıkmak adına, dig er endu stri dallarında uygulandıg ı gibi limanlar da daha esnek daha çevik yeni bir lojistik yaklas ıma uyum sag lamalıdır. Bu yeni yaklas ım do rdu ncu kus ak limanlar olarak tanımlanmıs tır. Do rdu ncu kus ak limanlar limanlar bir anlamda pazardaki belirsizlig e uyum go steren çevik limanlar dır

16 Lojistik yo netimi açısından bakıldıg ında limanlar; kara ve deniz bazlı lojistik faaliyetler arasında hayati bir role sahiptir. Bununla birlikte, limanların dig er o nemli lojistik faaliyetleri de yerine getirmeleri o nemlidir. Bunlar; depolama için bir merkez olmaları ve hammaddelerin, malların ve dig er parçaların is lenme su reçleri içerisinde yer almaları s eklinde deg erlendirilebilir. C ag das lojistik yo netimi; stok seviyelerini ve lojistik do ngu zamanlarını du s u rmeye çalıs ırken, aynı zamanda mu s teri hizmetlerini yu kseltmeyi amaçlamaktadır (Esmer, 2009).

17 Limanlar birçok lojistik hizmet sag layıcılar ve ulas tırma operato rlerinin bir araya toplandıg ı ve nihai mu s teriye deg er kazandırdıg ı bir tu r organizasyon ku meleridir. Bu durumda limanların tedarik zincirinin etkinlig ine katkısını iki bas lık altında toplanabilir: Ku resel ulas tırma zincirinin bir parçası olarak verimli ve etkin çalıs an bir liman altyapısı ve ic tas ıma bag lantısının varlıg ı,

18 Gu venlik, gu venilirlik, bilgiye ulas ılabilirlik, is lem sıklıg ı, dakiklik gibi mu s teri taleplerine bag lı kalite niteliklerinin gerçekles tirildig i ve deg erin yaratıldıg ı lojistik hizmet sag layıcıların ve ulas tırma operato rlerinin varlıg ı. Limanların tu m bu o zelliklere sahip alanlar olması, limanların dog al olarak lojistik merkez olmasına neden olmus tur. Limanlar için de geçerli olan lojistik merkezlerin is levleri 6 bas lık altında toplanmaktadır:

19 Depolama, Konteynerin saha içinde ihracat/ithalat/bos ve transit olarak belirli alanlarda geçici olarak depolanmasıdır.

20 Malzeme (Materyal) Ellec leme: Üru nler ya da mallar u zerindeki elleçleme miktarlarının, zaman ve meka nın daha etkin bir s ekilde kullanılarak malların bas ka noktalara ya da ulas tırma modlarına daha hızlı bir s ekilde aktarımlarının sag lanmasını aras tırmaktadır.

21 Konsolidasyon: Parça es yanın konteyner yu k istasyonlarında (CFS)1 sahasında ortak gidis noktalarına go re bir konteyner içinde yerles tirilmesi is lemidir. Dekonsolidasyon: Tahliye edilen parsiyel konteyner içindeki farklı yu klerin alıcılarına teslim edilmesi amacıyla CFS de bos altılmasıdır. C apraz Dag ıtım (Cross-Docking): Konteyner ve içindeki yu ku n bo lge nakliyecilig i ve Ring Seferi (Milk Run) sistemleriyle tas ıma faaliyetleri

22 Katma Deg er Yaratıcı Lojistik Hizmetler: CFS ye gelen ku çu k miktarda yu klerin Erteleme İlkesi (Zaman Biçim Yer Ertelemeleri) ile gruplandırılması, paketleme ve ambalajlanması gibi uygulamalar (Esmer, 2009).

23 SU RDU RU LEBİLİR LİMAN İS LETMECİLİG İ VE YO NETİMİ

24 İs letme lojistig i, is letmenin hammaddelerini aldıg ı kaynaktan, u ru nlerini sattıg ı tu keticilere kadar u ru nlerin tas ınma, depolanma ve ilgili faaliyetleri içermektedir. İs letme lojistig i, mu s terilere u ru n akıs ını kolaylas tıran tas ıma ve stoklama faaliyetlerinin etkili bir biçimde planlanması, organize ve kontrol edilmesi ve ayrıca dag ıtım hizmetinin en karlı seviyelerde nasıl tutulacag ı konusunda yapılan çalıs maların bu tu nu du r.

25 İs letme lojistig i yo netimi ise, mu s terilere u ru n akıs ını kolaylas tıran tas ıma-stoklama faaliyetlerinin etkili biçimde planlaması, organize ve kontrol edilmesi dog rultusunda dag ıtım hizmetinin karlı bir seviyede en iyi nasıl sag lanabileceg i konusunda yapılan çalıs malardır (Ballou, 1999).

26 İs letme lojistig i yo netimi, tedarik kaynaklarından bas layıp mu s teriye kadar uzanan kanal içerisinde u ru n ya da hizmetlerin akıs ı ile ilgili pek çok faaliyeti kapsamaktadır. Bu faaliyetlere, ulas tırma, trafik yo netimi, depolama, envanter yo netimi, koruyucu ambalajlama, elleçleme, tedarik, siparis yo netimi, satın alma, doku mantasyon, talep tahmini, geri do nen malların yo netimi o rnek olarak verilebilir (Erkmen, 2015).

27 SU RDU RU LEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ YO NETİMİ Tedarik zinciri yo netimi, zincir içinde bulunan u yelerin tu m lojistik faaliyetlerde es gu du m ve is birlig i içinde çalıs masını ve tu m bu faaliyetlerin organizasyonunu kapsamaktadır. Tedarik zincirini birbirine bag layan tas ımacılık hizmetleri ve tedarik zincirinin du g u m noktaları olan liman ve terminaller gibi ulas tırma altyapıları verimli bir lojistik sistemin en kilit unsurlarıdır. Limanlar yu k/bilgi akıs ı yo netimi ve koordinasyonunda, tedarik zincirinin ayrılmaz bir parçası haline gelmis tir (Carbone ve DeMartino, 2003).

28 Limanlar, birçok organizasyon ku melerinin toparlandıg ı, çes itli lojistik ve ulas tırma faaliyetlerinin yer aldıg ı alanlar olarak nihai mu s teriye deg er katmaktadır. Tedarik zinciri yo netimi anlayıs ı, tedarik zinciri içinde her bir u ye faaliyetlerinin ve kaynaklarının bu tu nles mesi gerektirmektedir. Limanlar, o zellikle uluslararası tas ımacılık boyutunda, lojistik hizmete ihtiyac duyanlar ile bu lojistik hizmetleri sunan is letmeler arasında ulas tırma modalarının kesis tig i du g u m noktaları olarak çok o nemli bir rol oynamaktadırlar (Carbone ve De Martino, 2003).