Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi"

Transkript

1 104 Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi Araştırma / Original article Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi Emrah ÇİNİK, 1 Oya GÜÇLÜ, 2 Ömer ŞENORMANCI, 3 Erkan AYDIN, 4 Murat ERKIRAN, 5 Hüsnü ERKMEN 6 ÖZET Amaç: Çalışmamızda suç işlemiş erkek şizofreni hastalarında madde kötüye kullanımının, suç ve şiddet davranışı ile hastalığın klinik bulguları üzerine etkilerinin araştırılması amaçlandı. Yöntem: Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adli Psikiyatri Birimi nde işledikleri bir suç nedeniyle yatarak gözlem veya koruma ve tedavi amacıyla bulunan, DSM-IV tanı ölçütlerine göre şizofreni tanısı konmuş erkek hastalar çalışmaya alındı. Hastalardan yaşamının bir döneminde ve/veya şu anda DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre madde kullanım bozukluğu bulunanlar belirlenerek eştanısı olan (s=50) ve olmayan (s=50) iki grup Sosyodemografik Veri Formu, Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS), İçgörünün Üç Bileşenini Değerlendirme Ölçeği (İÜBDÖ) ve Taylor Suç Şiddet Derecelendirme Ölçeği ile değerlendirildi. Bulgular: Çalışmamızda madde kötüye kullanımı eş tanısı olan şizofreni hastalarının %90 oranında paranoid alt tipte olduğu saptandı. Eş tanı durumunda işlenen suç sayısının fazla olduğu, ciddi şiddet içeren insan öldürme ve öldürme girişimlerinin olduğu, daha çok bıçak ve tabanca kullanıldığı belirlendi. Madde kullanan grubun %88 i suç sırasında madde etkisinde olduğunu, esrar ve karışık madde yeğlediklerini belirtti. PANSS puanları madde kullanan grupta daha yüksekti. Çocukluk çağında fiziksel şiddete maruz kalma, intihar girişimi ve kendine zarar verici davranışlar eş tanılı grupta daha fazla bildirildi. Sonuç: Şizofreni hastalarında madde kötüye kullanımı eş tanısı, psikopatoloji, şiddet davranışı, suç işleme davranışı ve tedavi uyumuna belirgin etkide bulunmaktadır. Şizofreni hastalarında madde ve suç arasında nedensel ilişkinin araştırıldığı çalışmalar, korumaya yönelik önlemler geliştirilmesinde de yardımcı olabilir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(2): ) Anahtar sözcükler: Şizofreni, eş tanı, şiddet, madde kullanımı ABSTRACT Substance use effects on the characteristics of crime and violence in schizophrenia Objective: The aim of our study is to examine the effects of the substance abuse on criminal and violent behaviors, clinical features of the disease in criminal male with schizophrenia. Methods: Male inpatients with schizophrenia diagnosed according to the DSM-IV criteria who had been hospitalized for observation or mandatory treatment in Bakırköy Research and Training Hospital for Psychiatry, Neurology and Neurosurgery forensic psychiatry unit were participated in the study. Patients with substance use disorders according to the DSM-IV criteria at any time of their 1 Uzm.Dr., Ağrı Devlet Hastanesi Psikiyatri Kliniği, Ağrı 2 Uzm.Dr., 5 Doç.Dr., Bakırköy Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul 3 Yrd.Doç.Dr., Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD, Zonguldak 4 Uzm.Dr., Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İstanbul 6 Prof.Dr., Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, İstanbul Yazışma adresi / Correspondence address: Uzm.Dr. Oya GÜÇLÜ, Bakırköy Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bakırköy/İstanbul oyaguclug@gmail.com Geliş tarihi: , Kabul tarihi: , doi: /apd

2 Çinik ve ark. 105 life and/or at that time were assessed, two groups as patients with (n=50) and without comorbidity were evaluated using the questionnaire for demographic and clinical characteristics, Positive and Negative Syndrome Scale (PANNS), Schedule for Assessing the Three Components of Insight and Taylor s Violence Rating Scale. Results: In our study 90% of schizophrenia patients with substance abuse comorbidity were paranoid subtype. In case of comorbidity, number of committed crimes were higher, involved serious violence included homicide and attempted homicide using frequently knives and fire guns. Eighty-eight percent of the patients with substance abuse comorbidity stated that they used cannabinoid and several substances during these crimes. Their PANSS scores were higher. It had been found that they had experienced more physical violence at childhood, more suicidal attempts and self-injury behaviors. Conclusions: Substance abuse co-morbidity in schizophrenia markedly affects the psychopathology, violent behaviors, criminal behaviors and compliance with the treatment. Studies investigating the causal relationship between substance and crime in schizophrenia can be helpful in the development of methods targeting protection. (Anatolian Journal of Psychiatry 2015; 16(2): ) Key words: schizophrenia, comorbidity, violence, substance abuse GİRİŞ Saldırgan davranış ile psikiyatrik bozukluklar arasında bağlantı olduğu yargısı tarih boyunca dikkat çekmiştir. 1 Toplumda şiddet davranışının artmasıyla birlikte, psikiyatrik olguların şiddet davranışının da artmakta olduğu ileri sürülmektedir. 2 Psikiyatrik bozukluklar içinde saldırgan davranışla en ilişkili grup şizofreni olarak gösterilmektedir. 3,4 Türkcan ve arkadaşları işledikleri suçlar nedeni ile ceza sorumluluğunun belirlenmesi istenen 1831 adli olgunun %48.9'unun ceza sorumluluğunun olmadığını, bunların %32.8'inin şizofreni hastası olduğunu bildirmiştir. 5 Çalışmalarda erkek şizofreni hastalarında şiddet içeren suç işleme oranları psikiyatrik tanı almayan bireylerden kat fazla bulunmuştur. 6 Son yıllardaki çalışmalar şizofreni hastalarında suç açısından artan bir risk olduğuna dikkat çekmektedir. 7-9 Fazel ve arkadaşları, şizofreni hastalarında cinayet işleme riskinin %0.3 olduğunu, bu sıklığın genel toplumda %0.02 olduğunu bildirmiştir. 10 Ran ve arkadaşlarının 14 yıllık izleme çalışmasında, şizofreni hastalarında suç oluşturan davranış oranı %10 olarak saptanmıştır. 11 Bu riskli hastaların belirlenmesi klinik uygulamada önemli olsa da, en uygun yöntem hala tartışma konusudur. 12 Steadman ve arkadaşları madde kullanım bozukluğunun şizofreni hastalarında şiddet için en önemli risk etkeni olduğunu belirtmiştir. 13 Şizofreni hastalarının %78 ini oluşturduğu 27 çifte tanılı hasta, %68 i şizofreni tanılı 65 psikotik hasta ile karşılaştırılmış ve madde kullanım bozukluğu eş tanısı alan grupta suç ve saldırgan davranış oranlarının belirgin olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur. 14 Çalışmamızda suç işlemiş erkek şizofreni hastalarının madde kullanımı ile ilişkili farklı suç ve klinik değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM Bakırköy Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adli Psikiyatri Birimi nde işledikleri bir suç nedeniyle gözlem ya da koruma ve tedavi amacıyla yatırılan,18-65 yaşları arasında, en az iki psikiyatri uzmanı tarafından DSM-IV tanı ölçütlerine göre, şizofreni tanısı alan hastalar çalışmaya dahil edildi. Çalışmanın sürdürüldüğü dönemde yatarak tedavi gören kadın hasta sayısı çok az olduğundan, örneklem grubu yalnız erkek hastalardan oluşturuldu. Suç tanımının sadece yargıya yansımış suçları kapsaması uygun bulundu. Çalışmaya altı aylık süre içinde adli psikiyatri biriminde işledikleri bir suç nedeniyle gözlem veya koruma ve tedavi amacıyla yatırılan şizofreni hastaları ardışık olarak alındı. Öncelikle görüşme ve ölçeklerin niteliğine ilişkin ayrıntılı bilgiler verilerek bu uygulamanın tedavi ve/veya adli süreçlerinde olumlu veya olumsuz herhangi bir değişikliğe yol açmayacağı anlatıldı. Dilerlerse, çalışmaya katılmayı reddetme veya görüşmeyi herhangi bir noktasında sonlandırma hakkına sahip oldukları açıklandı ve kayıtlarının yasaların öngördüğü biçimde gizli tutulacağına ilişkin güvence verildi. Bu bilgilendirmeden sonra 17 hasta çalışmaya katılmayı reddetti. Çalışmamıza katılmayı kabul eden hastalardan yazılı onam alındı. Hastaneye yatış tarihi ve suç tarihi arasındaki süre değişken olduğu için idrarda madde analizi yerine hastalardan alınan öykü doğrultusunda DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre klinik olarak belirgin bozulma veya sıkıntıya yol açan uygunsuz madde kullanım örüntüsü tanımlayanlar belirlendi. Hastalar yaşam boyu madde kötüye kullanımı eş tanısı olan (s=50) ve eş tanısı olmayan (s=50) olarak iki grupta değerlendirildi. Araş- Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16:

3 106 Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi tırmacılar tarafından oluşturulan bilgi toplama formu ile sosyodemografik özellikler, hastalıkla ilgili klinik özellikler, adli özgeçmiş ve suçla ilgili özellikler değerlendirildi. Hastalığın değerlendirme dönemindeki klinik özellikleri için hastaneye yatışlarını izleyen üç gün içinde PANNS, İÜBDÖ uygulandı. İşlenen suçla ilgili şiddet davranışının değerlendirilmesi için Taylor Suç Şiddet Derecelendirme Ölçeği kullanıldı. Her yönden yıkımla giden bir bozukluk olan şizofrenide hastaların madde kullanımı ile ilgili sadece kendi görüşlerinin değerlendirilmesinin bir kısıtlılık olduğu düşünülerek, suç tarihi ve hastaların hastaneye yatışı arasındaki süre değişken olduğu için yalnız yatış sırasında yapılan idrarda madde tetkik sonuçları değerlendirilmeyip madde kullanımının belirlenmesinde hastaların şimdiki ve veya geçmiş yatış dosyaları ve eski tıbbi kayıtlarındaki bilgilere başvuruldu. Yaşam boyu madde kullanımı değerlendirilmeye alındı. Hastayla yapılan psikiyatrik görüşmelerin yanında suç dönemlerindeki tıbbi ve adli kayıtları incelendi. Bakırköy Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi nden tarih ve sayı ile etik kurul onayı alındı. Ölçek uygulamaları adli birimde görevli olmayan bir hekim tarafından yürütüldü ve çalışma için hastane yönetiminden izin alındı. Gereçler Sosyodemografik Veri Formu: Çalışmamızda kullanılan sosyodemografik veri formunda yaş, doğum yeri, göç öyküsü, meslek ve çalışma düzeni, ekonomik durum, medeni durum, sosyal güvence, ailede psikiyatrik bozukluk ve suç öyküsü, alkol-madde kullanım öyküsü, çocukluk döneminde şiddete maruz kalma, hastalık ve klinik gidişe ilişkin özellikler, hastalık başlangıç yaşı, hastaneye yatış nedeni ve sayısı, tedaviye uyum, sanrı veya varsanı varlığı ve içeriği, intihar girişimi ve kendine zarar verme davranış öyküsü, suç kaydı, suçun niteliği, yönü, sayısı değerlendirildi. Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS): Kay ve arkadaşları tarafından geliştirildi. 15 Değerlendirilen 30 psikiyatrik parametreden yedisi pozitif sendrom alt ölçeğine, yedisi negatif sendrom alt ölçeğine ve geri kalan 16 sı genel psikopatoloji alt ölçeğine aittir. Ölçeğin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması Kostakoğlu ve arkadaşları tarafından yapıldı. 16 İçgörünün Üç Bileşenini Değerlendirme Ölçe- ği (İÜBDÖ): Klinisyence uygulanan ve içgörüyü niceliksel olarak değerlendirmek amacı ile David tarafından geliştirildi. 17 Sekiz sorudan oluşan, yarı yapılandırılmış bir ölçektir. İlk yedi sorunun en yüksek puan toplamı 14 tür. Sekizinci soru hipotetik olarak sunulmuştur, bu sorunun sorulması görüşmeciye bırakılmaktadır. Bu soru ile birlikte en yüksek toplam puan 18 dir. Hastanın yüksek puan alması yüksek içgörü düzeyini gösterir. Türkiye de geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Arslan ve arkadaşları tarafından yapıldı. 18 Suç Şiddet Derecelendirme Ölçeği: Suçla ilgili şiddet davranışının derecelendirilmesinde Taylor ın geliştirdiği ve beş maddeden oluşan Suç Şiddet Derecelendirme Ölçeği kullanıldı Şiddet dışı, 1-Minimal şiddet, 2-Orta derecede şiddet, 3-Orta derecede ciddi şiddet, 4-Ciddi derecede şiddet. İstatistiksel değerlendirme Çalışmanın verilerinin istatistiksel değerlendirilmesinde SPSS 17 Windows paket programı kullanıldı. Niceliksel verilerin karşılaştırılmasında bağımsız örnekler (independent samples) t testi kullanıldı. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında dört gözlü düzende ve çok gözlü düzende uygun olması durumunda ki-kare testi veya Fisher in kesin (Fisher s exact) ki-kare testi kullanıldı. Tablolarda sayısal değişkenler ortalama±standart sapma, kategorik değişkenler ise gözlem sayısı ve yüzde olarak gösterildi. Anlamlılık p<0.05 ve p<0.001 düzeyinde değerlendirildi. BULGULAR Sosyodemografik özellikler Gruplar arasında yaş, eğitim süreleri, meslek, medeni durum, doğum yeri, yaşadığı yer, kardeş sayısı, kendine ait gelir, sosyal güvence, göç öyküsü, askerlik durumu açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (p>0.05). Hastalarla yapılan psikiyatrik görüşmede madde kullanan grubun %58 i, madde kullanmayan grubun ise %18 i çocukluk çağında fiziksel şiddete maruz kaldığını bildirdi. ( 2 =16.97, p<0.00) (Tablo 1). Eş tanı ve klinik özellikler Madde kullanan grupta (%90) paranoid, (%8) dezorganize, (%2) ayrışmamış şizofreni alt tipleri saptandı. Madde kullanmayan grupta paranoid tip %18, dezorganize tip %22, ayrışmamış tip %50, rezidüel tip %10 oranında bulundu. Gruplar arasında şizofreni alt tiplerine göre istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı farklılık saptandı

4 Çinik ve ark. 107 Tablo 1. Gruplara göre yaş, eğitim, meslek durumlarının karşılaştırılması Madde kullanan Madde (s=50) kullanmayan (s=50) Sayı % Sayı % Test p Yaş (Ort.±SS) 38.2± ±10.2 t= Eğitim yılı (Ort.±SS) 7.0± ±3.2 t= Meslek 2 = Mesleği yok Çiftçi İşçi Hizmet meslekleri Yükseköğrenimle edinilen meslek Zanaatkar, esnaf, tüccar Güvenlik, polis Diğer Tablo 2. Gruplara göre sanrı ve varsanı içeriklerinin karşılaştırılması Madde kullanan Madde (s=50) kullanmayan (s=50) Sayı % Sayı % Test (t, 2 ) p Varsanı içeriği <0.01 Kötülük görme Referans Grandiyöz Kıskançlık Erotomanik Somatik Birden fazla Varsanı Yok Var Varsanı içeriği <0.01 Elementer Adını çağıran Emir veren Şiddet emri veren Hakaret/küfür eden Tehdit Diğer ( 2 =54.42, p<0.001). Madde kullanan grubun şizofreni başlama yaşı 22.5±6.4, madde kullanmayan grubun ise 22.5±6.3 idi. Gruplar arasında hastalık başlama yaşları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Madde kullanan grubun tedavi süresi ortalama 130.2±108.9 ay, madde kullanmayan grubun ise 86.1±97.2 ay idi. Gruplar arasında tedavi süreleri istatistiksel olarak anlamlı derecede farklı bulundu (t=2.14, p=0.03) Madde kullanım süresi ortalama 12.3±8.1 yıl idi. Madde kullanan grubun %88 i suç sırasında madde kullandığını, %12 si kullanmadığını belirtti. Suç sırasında 19 hasta (%38) esrar, yedi hasta (%14) uçucu madde, bir hasta (%2) uyarıcı madde, 17 hasta (%34) karışık madde kullandığını belirtti. Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16:

5 108 Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi Gruplar arasında İÜDBÖ puanları, PANNS negatif alt ölçek puanlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (p>0.05). Madde kullanan grubun PANNS pozitif alt ölçek ortalama puanı (15.4±6.0), madde kullanmayan grubun ortalama puanından (9.9±2.5) istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu (t=5.95, p<0.001). Madde kullanan grubun PANSS genel psikopatoloji alt ölçek (t=4.89) ve toplam puanları (t=5.88) da istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.001). Gruplar arasında sanrı içeriği açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık saptandı( 2 =20.08, p=0.01) Gruplar arasında varsanı içeriği açısından da istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık bulundu ( 2 =22.24, p=0.01) (Tablo 2). Madde kullanan grupta 48 hasta (%96), madde kullanmayan grupta ise 25 hasta (%50) tedaviye uyumsuzdu. Gruplar arasında tedavi uyumu açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık bulundu ( 2 =26.84, p<0.001). Madde kullanan grubun toplam yatış sayısı ortalaması (8.0±4.4), madde kullanmayan grubun ortalamasından (5.4±4.2) istatistiksel olarak anlamlı derecede fazla idi (t=22.24, p=0.00). Her iki gruptaki hastalara adli süreçleri açısından yatış gerektiği belirlenmiş olmasına rağmen, madde kullanan grupta hastaneye yatış nedenleri 12 hastada (%24) tedaviye uyumsuzluk, 17 hastada (%34) saldırganlık, 20 hastada (%40) tedaviye uyumsuzluk ve saldırganlık, bir hastada (%2) dezorganize davranış; madde kullanmayan grupta ise 26 hastada (%52) tedaviye uyumsuzluk, 13 hastada (%26) saldırganlık, 10 hastada (%20) tedaviye uyumsuzluk ve saldırganlık, bir hastada (%2) dezorganize davranış idi. Gruplar arasında hastaneye yatış nedeni açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık bulundu ( 2 =9.02, p=0.02) Madde kullanan grupta intihar girişimi öyküsü olan (%58) hasta sayısı madde kullanmayan gruptakinden (%20) istatistiksel olarak anlamlı derecede fazlaydı ( 2 =15.17, p<0.001); ancak gruplar arasında intihar girişiminin şekli açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık bulunmadı (p>0.05). Madde kullanan grupta kendine zarar verici davranış öyküsü bildiren (%68) hasta sayısı da madde kullanmayan gruptakinden (%22) istatistiksel olarak anlamlı derecede fazlaydı ( 2 =21.37, p<0.001). Suçla ilgili özellikler Madde kullanan grubun suç sayısı ortalaması 3.0±4.1, madde kullanmayan grubun 1.5±0.8 di. Aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (t=2.52, p=0.01). Madde kullanan grubun şizofreni tanısı aldıktan sonraki suç sayısı ortalaması (2.7±3.7) da madde kullanmayan grubunkinden (1.4±0.7) anlamlı derecede yüksekti (t=2.38, p=0.02). Suçun kime karşı işlendiği konusunda gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu ( 2 =28.35, p=0.00) (Tablo 3). Tablo 3. Gruplararası suç sırasındaki yaşın, suçun kime karşı işlendiğinin karşılaştırılması Madde kullanan Madde (s=50) kullanmayan (s=50) Sayı % Sayı % Test p Suç sırasındaki yaşı 30.5± ±11.7 t= Suçun kime karşı işlendiği 2 =28.35 <0.01 Kişiye karşı değil Öz anne Öz baba Üvey anne Öz kardeş Eş Akraba Hasım Arkadaş Komşu İş arkadaşı Kamu görevlisi Tanıdık olmayan kişi Uzaktan tanıdık

6 Çinik ve ark. 109 Tablo 4. Gruplararası suçun şiddetinin ve suç aletinin karşılaştırılması Madde kullanan Madde (s=50) kullanmayan (s=50) Sayı % Sayı % Test (t, 2 ) p Suçun şiddeti a <0.001 Şiddet dışı Minimal şiddet Orta derecede şiddet Orta derecede ciddi şiddet Ciddi şiddet Suç aleti <0.01 Suç kişiye karşı değil Bıçak Tabanca Kesici delici alet Taş, sopa Diğer a Taylor Şiddet Ölçeği ile belirlenen işledikleri en şiddetli suç özellikleri karşılaştırılmıştır Taylor Suç Şiddet Derecelendirme Ölçeği ile değerlendirildiğinde suç şiddeti gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı idi ( 2 =54.01, p<0.001). Gruplar arasında kullanılan suç aleti de istatistiksel olarak anlamlı derecede farklı idi ( 2 =16.01, p=0.00) (Tablo 4). Madde kullanan grupta suçun niteliği değerlendirildiğinde; adam öldürme 14 (%28), öldürme girişimi 14 (%28), yaralama 19 (%38), tehdit bir (%2), hırsızlık iki (%4); madde kullanmayan grupta ise adam öldürme sekiz (%16), öldürme girişimi beş (%10), yaralama 22 (%44), yaralama oluşturmayan saldırı bir (%2), mala zarar verme iki (%4), tehdit yedi (%14), cinsel suçlar iki (%4), gasp bir (%2), hırsızlık bir (%2), şiddet içermeyen birden fazla eylem bir (%2) olarak bulundu Gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu ( 2 =17.95, p=0.03) TARTIŞMA Madde ve suç Çalışmamızda madde kötüye kullanımı eş tanısı olan hastaların işlediği suç sayısı daha fazla bulundu. Rasanen ve arkadaşlarının yaptığı ileriye dönük bir çalışmada çalışmamızın bulgularına benzer şekilde, şizofreni ve madde kullanımı eş tanısı olan erkeklerin eş tanısı olmayanlara göre yedi kat daha fazla suç işleme eğiliminde oldukları belirtilmiştir. 20 Steadman ve arkadaşları madde kullanım bozukluğunun şizofreni hastaların da şiddet için en önemli risk etkeni olduğunu öne sürmüştür. 13 Wootton ve arkadaşları psikotik hastalarda şiddeti yordayan değişkenlerin yaş, şiddet öyküsü ve madde kötüye kullanımı birlikteliği olduğunu belirtmiştir. 21 Çalışmamızda madde kötüye kullanımı eş tanısı olan olgularda suçun niteliği daha yüksek oranda insan öldürme ve öldürme girişimiydi. Madde kullanım bozukluğu ve şizofreni eş tanısı olan hastaların değerlendirildiği bir çalışmada cinayet işleme olasılıklarının normal bireylerden 17 kat daha fazla olduğu belirtilmiştir. 22 Dumais ve arkadaşları şizofreni spektrum bozukluğu olan 139 erkek hastanın bireysel profillerini inceledikleri çalışmada, madde kötüye kullanımının şiddet davranışını ortaya çıkaran temel bir rolünün olduğunu vurgulamıştır. 23 Dolan ve arkadaşları ise, erkek şizofreni spektrum bozukluğu hastalarının bozuklukla ilgili değişkenleri ve suç kayıtlarını inceledikleri çalışmalarında madde kötüye kullanımının şiddet içeren suçların en güçlü yordayıcısı olduğunu belirtmiştir. 24 Çalışmamızda madde kötüye kullanımı eş tanısı alan şizofreni hastalarının %88 i suç sırasında da madde etkisinde olduklarını belirtmiş, çoğunlukla esrar ve karışık madde kullanımı bildirmişlerdir Ülkemizde yapılan bir çalışmada çalışmamıza benzer şekilde işledikleri bir suç nedeniyle koruma ve tedavi amacıyla adli psikiyatri biriminde yatarak tedavi gören şizofreni hastalarının madde kötüye kullanımı eş tanısı olup olmadığı dikkate alınmadan %10 kadarının suç sırasında madde kullandığı saptanmıştır. Diğer bir çalışmada psikotik hastaların %12.9 nun suçu işledikleri sırada psikoaktif madde kullandı- Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16:

7 110 Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi ğı belirlenmiş, madde kullanımı suç davranışının önemli bir belirleyicisi olarak değerlendirilmiştir. 25 Çalışmamızda madde kullanımı olan grubun tanıdık olmayan kişilere karşı daha fazla suç işledikleri bulunmuştur. Uygur ve arkadaşları çalışmamızdaki gibi, adli serviste yatırılarak tedavi edilen şizofren hastaların %41'inde suçun aile üyelerine yönelik olduğunu bildirmiştir. 26 Kayatekin ve arkadaşları ise hastaların %83'ünün saldırgan davranışlarının tanıdık kişilere yönelik olduğunu belirtmiştir. 27 Çalışmamızda madde kullanan grubun suç aleti olarak daha yüksek oranda bıçak, sırasıyla tabanca, kesici ve delici alet kullanıldığı belirlenmiştir. Ülkemizdeki bir diğer çalışmada madde kullanan şizofreni hastalarının %45.6 sının darp yoluyla, %29.8 inin kesici alet, %10.5 inin silah kullanarak suç işledikleri belirtilmiştir. En sık kullanılan saldırı aletinin bıçak olması, görece daha kolay sağlanan bir alet olmasıyla açıklanmıştır. 28 Çalışmamızda madde kullanan şizofreni hastalarının %90 paranoid alt tipte oldukları görüldü. Ural ve arkadaşları da adli psikiyatri biriminde işledikleri bir suç nedeniyle koruma ve tedavi amacıyla yatırılan şizofreni hastalarının % sinin paranoid alt tip olduğunu belirtmiştir. 25 Çalışmamızda madde kullanımı olan olgu grubumuzda birden çok sanrının varlığı istatistiksel olarak daha fazla bulunmuştur. Madde kullanan grupta emir veren, şiddet emri veren, hakaret ve küfreden varsanı içeriği daha fazla bildirilmiştir. Bu grubun pozitif belirti alt ölçek puanları da daha yüksek bulunmuştur. Bu bulgumuz madde kullanım bozukluğu eş tanılı şizofreni hastalarında daha şiddetli sanrı ve varsanı olduğunu gösteren çalışmalarla uyumlu olarak değerlendirilmiştir Talamo ve arkadaşları da madde kötüye kullanımı eş tanılı hastalarda PANSS ile değerlendirilen pozitif belirti alt ölçek puanlarını daha yüksek bulmuştur. 33 Birçok çalışmada, şizofrenide saldırgan davranışlara özellikle emir veren işitsel varsanıların neden olabileceği gösterilmiştir. 34 Bunun yanı sıra, şiddet paranoid sanrılar veya edilgenlik deneyimlerine ikincil olarak ortaya çıkabilir. Şiddetin psikopatolojinin ciddiyeti, özellikle pozitif belirtiler ve madde kullanımı ile artış gösterdiği bilinmektedir. 35 Hastaların büyük bölümünde suç işledikleri sırada aktif psikotik bulgular gözlenmektedir ve suç sonrası şizofreni hastalarına neden suç işledikleri sorulduğunda, bu davranışlarının psikotik belirtilerinden etkilendiği anlaşıl- maktadır. O nedenle, şiddetin potansiyel hedefinin saptanması ve riskin hesaplanmasında psikotik belirtilerin teması ve içeriğinin farkında olunması faydalıdır. 36 Belli ve arkadaşları şizofreni hastalarında şiddet ve cinayet eylemi için risk etkenleri olarak madde kötüye kullanımının varlığı, paranoid şizofreni alt tipinin tanımlanması, antipsikotik tedaviye uyumsuzluk, sık sık hastaneye yatış öyküsü ve intihar düşüncelerinin bulunmasını bildirmiştir. 37 Çalışmamızda her iki grup da işledikleri bir suç nedeniyle gözlem veya koruma ve tedavi amacıyla yatırılmış olmasına rağmen, madde kullanan olguların yatış kararlarının anlamlı derecede yüksek oranda tedaviye uyumsuzluk ve saldırganlık olması dikkat çekicidir. Çalışmamızda madde kullanımı olan grubun tedaviye uyumsuzluğunun (%96) daha fazla olduğu bulundu. Owen ve arkadaşları, madde kullananların sekiz kat fazla tedavi uyumsuzluğu gösterdiklerini, belirtilerinin çok daha şiddetli olduğunu bildirmiştir. 38 Çalışmamızda madde kullanan grubun yatış sayısı da daha yüksek olarak saptandı. Drake ve Wallach, madde kullanan hastaların belli bir zaman diliminde yaklaşık iki kat fazla hastaneye yatırıldığını bildirmiştir. 39 Swofford ve arkadaşları da madde kullanan hastaların daha çok yatarak tedaviye gerek duyduklarını göstermiştir. 40 Çalışmamızda madde kullanan grubun %58 i madde kullanmayanların ise %18 i çocukluk çağında fiziksel şiddete maruz kaldığını bildirmiştir. Nederlof ve arkadaşları psikotik hastalarda şiddet davranışı değerlendirilirken bireysel risk etkenleri açısından çocukluk çağına ait travmaların göz ardı edilmemesi gerektiğini, kişilerin baş etme becerilerini etkileyerek stresli durumlarda şiddete eğilimli olmalarına neden olduğunu vurgulamıştır. 41 Fiziksel şiddete maruz kalmanın hasta bildirimlerine dayandırılıp, yapılandırılmış bir ölçek ile değerlendirilmemiş olması çalışmamızın kısıtlılıklarındandır. Çalışmamızda madde kullanan olguların anlamlı derecede yüksek oranda intihar girişiminde bulunduğu saptandı. Verdoux ve arkadaşları, psikotik bozukluk nedeniyle yatırılan hastalarda madde kötüye kullanımının yüksek intihar girişimi ile ilişkili olduğunu bildirmiştir. 42 Şizofreni ve madde kötüye kullanımının intihar için birbirinden bağımsız risk etkenleri mi oldukları, yoksa madde kullanımının zaten yatkınlığı bulunan şizofreni hastalarının intihar düşüncesini eyleme dönüştürmelerini mi kolaylaştırdığı tam olarak bilinmemektedir. İleriye dönük bir çalışmada,

8 Çinik ve ark şizofreni hastasında madde kullanım bozukluğu öyküsü intihar girişiminin en güçlü bağımsız yordayıcısı olarak saptanmış ve madde kullanan şizofreni hastalarında kullanmayanlara göre, üç yıllık izlemenin sonunda, intihar nedeniyle iki kat fazla ölüm oranı saptanmıştır. 43 Çalışmamızda madde kullanan olguların kendine zarar verici davranışlarının da daha fazla olduğu bulundu. Bu bulgumuz eş tanılı hastaların kendilerine zarar verme risklerinin ve davranışlarının, saf şizofreni hastalarına göre arttığını bildiren çalışmalarla da uyumluydu. 44,45 Madde kullanan şizofreni hastalarının yeniden suç isleme olasılıklarının yüksek olduğu düşünülürse, kendilerine ve başkalarına zarar verme riskinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu eş tanılı hastaların adli sürecini tamamlayıp sosyal yaşantılarına döndükten sonra, madde kullanımının nüksetmesini önlemeye çalışmak yerinde olacaktır. Gregg ve arkadaşları şizofreni hastalarının daha fazla pozitif belirtilere sahip olması, daha çok yatarak tedavi görme gereksinimi, daha çok şiddet göstermesi gibi klinik ve sosyal sonuçlarla ilişkili olan madde kullanımı eş tanısının farklı bireysel nedenlerinin belirlenmesi gerektiğini vurgulamıştır. 46 Son çalışmalarda da belirtildiği gibi hastaların bireysel madde kullanımını hedef alan tedavi programları tedavi etkinliğini artırabilir. 47,48 KAYNAKLAR 1. Monahan J. Mental disorder and violent behavior. Am Psychol 1992; 47: Erb JL. Assesment and management of the violent patient. JL Jacobson, AM Jacobson (Eds.), Psychiatric Secrets, second ed., Philadelphia: Hanley & Belfus, 2001, p Arseneault L, Moffitt TE, Caspi A, Taylor PJ, Silva PA. Mental disorders and violence in a total birth cohort: results from the Dunedin study. Arch Gen Psychiatry 2000; 57: Wallace C, Mullen PE, Burgess P. Criminal offending in schizophrenia over a 25 year period marked by deinstitutionalization and increasing prevalance of comorbid substance use disorders. Am J Psychiatry 2004; 161: Türkcan S, İncesu C, Canbek Ö, Can Y, Sercan M, Uygur N adli olgunun tanı dağılımı ve tanı suç bağlantısının değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2000; 13: McGregor K, Castle D, Dolan M. Schizophrenia spectrum disorders, substance misuse and the four-facet model of psychopathy: the relationship to violence. Schizophr Res 2012; 136: Lamberti JS. Understanding and preventing criminal recidivism among adults with psychotic disorders. Psychiatr Serv 2007; 58: Silver E, Felson RB, Vaneseltine M. The relationship between mental health problems and violence among criminal offenders. Crim Justice Behav 2008; 35: Gu Y, Hu Z. More attention should be paid to schizophrenic patients with risk of violent offences. Psychiatry Clin Neurosci 2009; 63: Fazel S, Gulati G, Linsell L, Geddes JR, Grann M. Schizophrenia and violence: systematic review and meta-analysis. PLoS Med 2009; 6: Ran MS, Chen PY, Liao ZG, Chan CL, Chen EY, Tang CP, et al. Criminal behavior among persons with schizophrenia in rural China. Schizophr Res 2010; 122: Maden A. Violence risk assessment: the question in not whether but how. Psychiatr Bull 2005; 29: Steadman HJ, Mulvey EP, Monahan J, Robbins PC, Appelbaum PS, Grisso T, et al. Violence by people discharged from acute psychiatric inpatient facilities and by others in the same neighborhoods. Arch Gen Psychiatry 1998; 55: Scott H, Johnson S, Menezes P, Thornicroft G, Marshall J, Bindman J, et al. Substance misuse and risk of aggression and offending among the severely mentally ill. Br J Psychiatry 1998; 172: Kay SR, Fiszbein A, Opler L. The Positive and Negative Syndrome Scale for Schizophrenia. Schizophr Bull 1987; 13: Kostakoğlu AE, Batur S, Tiryaki A, Göğüş A. Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeğinin (PANSS) Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikoloji Dergisi 1999; 14: David AS. Insight and psychosis. Br J Psychiatry 1990; 156: Arslan S, Günay Kılıç B, Karakılıç H. İçgörünün üç bileşenini değerlendirme ölçeği güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türkiye de Psikiyatri 2000; 3: Taylor PJ. Motives for offending among violent and psychotic men. Br J Psychiatry 1985; 147: Räsänen P, Tiihonen J, Isohanni M, Rantakallio P, Lehtonen J, Moring J. Schizophrenia, alcohol abuse, and violent behavior: a 26-year followup study of an unselected birth cohort. Schizophr Bull 1998; 24: Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16:

9 112 Şizofreni hastalarında madde kullanımının suç ve şiddet özelliklerine etkisi 21. Wootton L,Buchanan A, Leese M, Tyrer P, Burns T, Creed F, et al. Violence in psychosis: Estimating the predictive validity of readily accessible clinical information in a community sample Schizophr Res 2008; 101: Mullen PE, Burgess P, Wallace C, Palmer S, Ruschena D. Community care and criminal offending in schizophrenia. Lancet 2000; 355: Dumais A, Potvin S, Joyal C, Allaire JF, Stip E, Lesage A, et al. Schizophrenia and serious violence: A clinical profile analysis incorporating impulsivity and substance use disorders. Schizophr Res 2011; 130: Dolan MC, Castle D. Mc Gregor K. Criminally violent victimization in schizophrenia spectrum disorders: the relationship to symptoms and substance abuse. BMC Public Health 2012; 12: Ural C, Öncü F, Belli H, Sosyal, H. Adli psikiyatrik süreç içindeki şizofreni hastalarının şiddet davranışı değişkenleri: Bir olgu kontrol çalışması. Turk Psikiyatri Derg 2013; 24: Uygur N, Işıklı M, Ögel K, Çeliker AR. Suç işlemiş şizofrenlerin demografik özellikleri ve suç profili. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 1992; 5: Kayatekin ZE, Maner F, Abay E, Saygili S, Şener Aİ. Ruh hastalarında homisidal saldırganlık. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 1991; 4: Ural C, Belli H, Öncü F, Sosyal H. Psikotik hastaların şiddet davranışlarında hedef kitle profili. Turk Psikiyatri Derg 2012; 23: Lysaker P, Bell M, Beam-Goulet J, Milstein R. Relationship of positive and negative symptoms to cocaine abuse in schizophrenia. J Nerv Ment Dis 1994; 182: Soyka M, Albus M, Immler B, Kathmann N, Hippius H. Psychopathology in dual diagnosis and non-addicted schizophrenics--are there differences? Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2001; 251: Aich TK, Sinha VK, Khess CRJ, Singh S. Demographic and clinical correlates of substance abuse comorbidity in schizophrenia. Indian J Psychiatry 2004; 46: Green AI, Tohen MF, Hamer RM, Strakowski SM, Lieberman JA, Glick I, et al. First episode schizophrenia-related psychosis and substance use disorders: acute response to olanzapine and haloperidol. Schizophr Res 2004; 66: Talamo A, Centorrino F, Tondo L, Dimitri A, Hennen J, Baldessarini RJ. Comorbid substance-use in schizophrenia: Relation to positive and negative symptoms. Schizophr Res 2006; 86: Volovka J. Violence in schizophrenia and bipolar disorders. Psychiatr Danub 2013; 25: Hodgins S, Calem M, Shimel R, Williams A, Harleston D, Morgan C, et al. Criminal offending and distinguishing features of offenders among persons experiencing a first episode of psychosis. Early Interv Psychiatry 2011; 5: Junginger J. Psychosis and violence: The case for a content analysis of psychotic experience. Schizophr Bull 1996; 22: Belli H, Ural C, Vardar MK, Tezcan B. Şizofrenide şiddet ve cinayet eylemi: Risklerin değerlendirilmesi, önleyici tedbirler ve tedavide klozapinin yeri. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2011; 24: Owen RR, Fischer EP, Booth BM, Cuffel BJ. Medication noncomphance and substance abuse among patients with schizophrenia. Psychiatr Serv 1996; 47: Drake RE, Wallach MA. Substance abuse among the chronic mentally ill. Hosp Community Psychiatry 1989; 40: Swofford CD, Scheller-Gilkey G, Miller AH, Woolwine B, Mance R. Double jeopardy: Schizophrenia and substance use. Am J Drug Alcohol Abuse 2000; 26: Nederlof AF, Muris P, Hovens JE. The epidemiology of violent behavior in patients with a psychotic disorder: A systematic review of studies since Aggress Violent Behav 2013; 18: Verdoux H, Liraud F, Gonzales B, Assens F, Abalan F, van Os J. Suicidality and substance misuse in first-admitted subjects with psychotic disorder. Acta Psychiatr Neurol Scand 1999; 100: Philippe A, Casadebaig J. Mortality among schizophrenic patients. Communication at the ninety European Symposium of the Association of European Psychiatrists Section Committea on Psychiatric Epidemiology and Social Psychiatry, 1998, Beaune, France. 44. Verma SK, Subramaniam M, Chong S, Kua EH. Substance abuse in schizophrenia: A Singapore perspective. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2002; 37: Hambrecht M, Hafner H. Cannabis, vulnerbility, and the onset of schizophrenia: an epidemiological perspective. Aust N Z J Psychiatry 2000; 34: Gregg L, Barrowclough C, Haddock G. Development and validation of a scale for assessing reasons for substance use in schizophrenia: The Resus Scale. Addict Behav 2009; 34: Kerfoot KE, Rosenheck RA, Petrakis IL, Swartz MS, Keefe RSE, McEvoy JP, et al. Substance use and schizophrenia: Adverse correlates in the CATIE study sample. Schizophr Res 2011; 132: Van Dorn RA, Desmarais SL, Tueller SJ, Jolley JM, Johnson KL, Swartz MS. Drug and alcohol trajectories among adults with schizophrenia: Data from the CATIE study. Schizophr Res 2013; 148:

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Kurum ve kuruluşla ilişki bildirimi Bulunmamaktadır. Şiddet ve Suç Saldırganlık Şiddet Bireyin

Detaylı

Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi

Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi B. Sancak, G. Özgen, Ü. Özer Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi Psychoactive Substance Use in Male Patients Hospitalized in

Detaylı

BASKIDA. Adli Psikiyatrik Süreç İçindeki Şizofreni Hastalarının Şiddet Davranışı Değişkenleri: Bir Olgu Kontrol Çalışması

BASKIDA. Adli Psikiyatrik Süreç İçindeki Şizofreni Hastalarının Şiddet Davranışı Değişkenleri: Bir Olgu Kontrol Çalışması Türk Psikiyatri Dergisi 2012;23( ): Adli Psikiyatrik Süreç İçindeki Şizofreni Hastalarının Şiddet Davranışı Değişkenleri: Bir Olgu Kontrol Çalışması BASKIDA Dr. Cenk URAL 1, Dr. Fatih ÖNCÜ 2, Dr. Hasan

Detaylı

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI -ÖN ÇALIŞMA- Dr. Nasibe ÜNSALAN*, Dr. Özkan PEKTAŞ**, Dr. Ayhan KALYONCU**, Dr. Devran TAN*, Dr. Hasan MIRSAL**, Dr. Mansur

Detaylı

Bir Eğitim Hastanesinde Yatarak Tedavi Gören Şizofreni Hastalarında Tedavi Uyumu, İçgörü ve Agresyon İlişkisi

Bir Eğitim Hastanesinde Yatarak Tedavi Gören Şizofreni Hastalarında Tedavi Uyumu, İçgörü ve Agresyon İlişkisi Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2012;25:212-220 DOI: 10.5350/DAJPN2012250303 Bir Eğitim Hastanesinde Yatarak Tedavi Gören Şizofreni Hastalarında Tedavi Uyumu, İçgörü ve Agresyon İlişkisi

Detaylı

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Araştırmacılar: As. Dr. Simge Seren KIRLIOĞLU As. Dr. Sinem ACAR Doç. Dr. Pınar ÇETİNAY AYDIN Prof.

Detaylı

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok*

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* *İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D. **İstanbul Üniversitesi DETAE Sinirbilim A.B.D. Şizofreni

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

Psikotik Hastaların Şiddet Davranışlarında Hedef Kitle Profili BASKIDA

Psikotik Hastaların Şiddet Davranışlarında Hedef Kitle Profili BASKIDA Türk Psikiyatri Dergisi 2011;22( ): Psikotik Hastaların Şiddet Davranışlarında Hedef Kitle Profili BASKIDA Dr. Cenk URAL 1, Dr. Hasan BELLİ 2, Dr. Fatih ÖNCÜ 3, Dr. Hüseyin SOYSAL 4 ÖZET Amaç: Bu çalışmanın

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

BASKIDA. Bipolar I Bozukluğu Olan Erkek Olguların Suç İşlemesinde Sosyodemografik ve Sosyoekonomik Etmenlerin Etkisi

BASKIDA. Bipolar I Bozukluğu Olan Erkek Olguların Suç İşlemesinde Sosyodemografik ve Sosyoekonomik Etmenlerin Etkisi Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25( ): Bipolar I Bozukluğu Olan Erkek Olguların Suç İşlemesinde Sosyodemografik ve Sosyoekonomik Etmenlerin Etkisi BASKIDA Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU 1, Dr. Fatih ÖNCÜ 2, Dr.

Detaylı

Serhat Tunç 1, Yelda Yenilmez Bilgin 2, Kürşat Altınbaş 3, Hamit Serdar Başbuğ 4 1

Serhat Tunç 1, Yelda Yenilmez Bilgin 2, Kürşat Altınbaş 3, Hamit Serdar Başbuğ 4 1 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi, (TPD, 2017) 3-7 Ekim 2017 Bursa, Türkiye SS: 0167 5 Ekim, 2017 18.00 Özkıyım girişimi öyküsü olan ve olmayan bipolar bozukluk olgularının mizaç ve klinik özelliklerinin

Detaylı

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şizofreniye bağlı davranım bozuklukları bireyi ve toplumları olumsuz etkilemekte Emosyonları Tanıma Zorluğu Artmış İrritabilite Bakımverenlerin

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Bipolar I Bozukluğu Olan Erkek Olguların Suç İşlemesinde Sosyodemografik ve Sosyoekonomik Etmenlerin Etkisi

Bipolar I Bozukluğu Olan Erkek Olguların Suç İşlemesinde Sosyodemografik ve Sosyoekonomik Etmenlerin Etkisi Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25(3):163-70 Bipolar I Bozukluğu Olan Erkek Olguların Suç İşlemesinde Sosyodemografik ve Sosyoekonomik Etmenlerin Etkisi Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU 1, Dr. Fatih ÖNCÜ 2, Dr. Seda

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M.

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. DEPRESYON-ANKSİYETE BOZUKLUKLARI İLE ALKOL BAĞIMLILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. ÖZET Alkol bağımlılığı ve diğer psikiyatrik

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği

DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği 68 DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği Araştırma / Original article DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği Ahmet HERDEM, 1 Didem SÜCÜLLÜOĞLU Dİ

Detaylı

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Dr.ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ekim 2010, İZMİR Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok GREGOR MENDEL

Detaylı

İnsana Yönelik Ciddi Suç İşleyen Adli Psikiyatri Olgularının Hastalık Öyküleri, Sosyodemografik ve Suç Özellikleri 2

İnsana Yönelik Ciddi Suç İşleyen Adli Psikiyatri Olgularının Hastalık Öyküleri, Sosyodemografik ve Suç Özellikleri 2 ARAŞTIRMA MAKALESİ RESEARCH ARTICLE Türk Psikiyatri Dergisi 2018;29(4):258-68 İnsana Yönelik Ciddi Suç İşleyen Adli Psikiyatri Olgularının Hastalık Öyküleri, Sosyodemografik ve Suç Özellikleri 2 Sibel

Detaylı

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Giriş DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk çağının en sık görülen

Detaylı

Sosyoekonomik Etmenlerin ve Sosyodemografik Özelliklerin Psiko k Olguların Suç İşlemesinde Etkisi

Sosyoekonomik Etmenlerin ve Sosyodemografik Özelliklerin Psiko k Olguların Suç İşlemesinde Etkisi Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(1):4-12 Sosyoekonomik Etmenlerin ve Sosyodemografik Özelliklerin Psiko k Olguların Suç İşlemesinde Etkisi Dr. Fatih ÖNCÜ 1, Dr. Mustafa SERCAN 2, Dr. Can GER 1, Dr. Rabia

Detaylı

Madde Kullanımı ve Suç 1

Madde Kullanımı ve Suç 1 Madde Kullanımı ve Suç 1 Kültegin Ögel*, Defne Tamar*, Cüneyt Evren*, Aytekin Sır** *Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, AMATEM Kliniği **Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri ABD. 1 Bu

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Kriz Dergisi 2(1): 235-240 EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Erol ÖZMEN, M.Murat DEMET, İlkin İÇELLİ, Gürsel

Detaylı

Eksiklik Sendromu Olan ve Olmayan Şizofreni Tanılı Hastalarda İçgörü ve Sosyal İşlevsellik Düzeyleri

Eksiklik Sendromu Olan ve Olmayan Şizofreni Tanılı Hastalarda İçgörü ve Sosyal İşlevsellik Düzeyleri Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25(3):157-62 Eksiklik Sendromu Olan ve Olmayan Şizofreni Tanılı Hastalarda İçgörü ve Sosyal İşlevsellik Düzeyleri Dr. Ferdi KÖŞGER 1, Dr. Hatice ŞAHİN 2, Dr. Altan EŞSİZOĞLU

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004)

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofrenide Yasam Kalitesi Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofreni: Temel Belirti Kümeleri Pozitif Sanri Varsani Dezorganize konusma Katatoni Sosyal/Mesleksel

Detaylı

Psikiyatride Şiddeti Önlemenin Klinik Önlemleri

Psikiyatride Şiddeti Önlemenin Klinik Önlemleri Psikiyatride Şiddeti Önlemenin Klinik Önlemleri Kürşat Altınbaş Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilimdalı 49.Ulusal Psikiyatri Kongresi 27 Eylül 2013, İzmir Açıklama 2012-2013

Detaylı

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Sedat Batmaz 1, Emrah Songur 1, Mesut Yıldız 2, Zekiye Çelikbaş 1, Nurgül Yeşilyaprak 1, Hanife

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

Gaziantep Üniversitesi nde adli psikiyatrik açıdan incelenmiş olan olguların değerlendirilmesi: Yüksek oranda alkol-madde kullanımı

Gaziantep Üniversitesi nde adli psikiyatrik açıdan incelenmiş olan olguların değerlendirilmesi: Yüksek oranda alkol-madde kullanımı 30 Gaziantep Üniversitesi nde adli psikiyatrik açıdan incelenmiş olan olguların değerlendirilmesi Gaziantep Üniversitesi nde adli psikiyatrik açıdan incelenmiş olan olguların değerlendirilmesi: Yüksek

Detaylı

Bipolar bozuklukta cinsiyete göre klinik ve. ve sosyodemografik özelliklerin karşılaştırılması

Bipolar bozuklukta cinsiyete göre klinik ve. ve sosyodemografik özelliklerin karşılaştırılması ARAŞTIRMA Gülhane Tıp Derg 2012; 54: 279-283 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2012 doi:10.5455/gulhane.14940 Bipolar bozuklukta cinsiyete göre klinik ve sosyodemografik özelliklerin karşılaştırılması Süleyman

Detaylı

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi *Kenar İ. Ayşe Nur, **Sezai Üstün Aydın, *Alper Zıblak *Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Madde Bağımlılığı Olan Hastaların Ebeveynlerinde Psikiyatrik Hastalıklar. Yard. Doç.Dr. Suat Ekinci

Madde Bağımlılığı Olan Hastaların Ebeveynlerinde Psikiyatrik Hastalıklar. Yard. Doç.Dr. Suat Ekinci Madde Bağımlılığı Olan Hastaların Ebeveynlerinde Psikiyatrik Hastalıklar Yard. Doç.Dr. Suat Ekinci Sunum Özeti Neden Ebeveynlerde Psikiyatrik Hastalıklar? Madde Bağımlılığı olan Hastaların Ebeveynlerinde

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

Şizofrenide Depresyon ve İntihar

Şizofrenide Depresyon ve İntihar Şizofrenide Depresyon ve İntihar M.Güney **, A. Özden 1 özet: 1991 yılında A. Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri kliniği açık erkek psikoz katına yatırılarak incelenen kronik şizofren hastalarda, depresyon görülme

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya

Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya Þizofrenide Prodromal Belirtiler Prof. Dr. Ýsmet KIRPINAR* Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya da yazýlarýn çoðu; þizofreninin heterojen bir sendrom olduðunu, bu hastalýk için hiçbir patognomonik

Detaylı

İLKER KÜÇÜKPARLAK EĞİTİM & ÇALIŞMA. LİSANS İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

İLKER KÜÇÜKPARLAK EĞİTİM & ÇALIŞMA. LİSANS İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi EĞİTİM & ÇALIŞMA LİSANS İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 1994-2000 UZMANLIK Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Uzman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve 2005-2011 Araştırma Hastanesi,

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Yrd. Doç. Dr. Esengül Kayan Beykent Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 04.10.2017 Çalışmanın Amacı 1.Üniversite öğrencilerinde

Detaylı

Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri

Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Dr. Alevhan İnan, Dr. Kumru Şenyaşar Meterelliyoz, Doç. Dr. Pınar Çetinay Aydın Sağlık Bilimleri Üniversitesi

Detaylı

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY GİRİŞ Yaşlılık Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzeri dönem olarak tanımlamakta; Fiziksel görünüm, güç ve rol kaybı yaşanılan, yaşlılık dönemindeyeti

Detaylı

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Deniz Ceylan, Berna Binnur Akdede, Emre Bora, Ceren Hıdıroğlu,

Detaylı

14 Aralık 2012, Antalya

14 Aralık 2012, Antalya Hamilelerde Uyku Bozukluğunun Sorgulanması ve Öyküden Tespit Edilen Huzursuz Bacak Sendromunda Sıklık, Klinik Özellikler ve İlişkili Olabilecek Durumların Araştırılması A Neyal, G Benbir, R Aslan, F Bölükbaşı,

Detaylı

14. ULUSAL HALK SAĞLIĞI KONGRESİ, 4-7 EKİM 2011 P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ

14. ULUSAL HALK SAĞLIĞI KONGRESİ, 4-7 EKİM 2011 P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ SÜMBÜLE KÖKSOY, EMİNE ÖNCÜ, ŞENAY ŞERMET, MEHMET ALİ SUNGUR Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu sumbulekoksoy@gmail.com Bildiri Konusu:

Detaylı

A.Evren Tufan, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi

A.Evren Tufan, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Şükriye Boşgelmez, Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri A.Evren Tufan, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Çocukluk çağı DEHB erişkin yaşamda

Detaylı

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal

Detaylı

Madde kullanım bozuklukları (MKB) gün geçtikçe. Yatan Psikiyatri Hastalarında Madde Kullanımı ve Hastalıklara Göre Dağılımı: Retrospektif Bir Çalışma

Madde kullanım bozuklukları (MKB) gün geçtikçe. Yatan Psikiyatri Hastalarında Madde Kullanımı ve Hastalıklara Göre Dağılımı: Retrospektif Bir Çalışma Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:166-173 Yatan Psikiyatri Hastalarında Madde Kullanımı ve Hastalıklara Göre Dağılımı: Retrospektif Bir Çalışma Araştırmalar / Researches Medine

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

ÖZET ve niteliktedir. rme. saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt. 1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1,

ÖZET ve niteliktedir. rme. saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt. 1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1, 1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1, 1, Ebru Öztürk Çopur 3, 4 1 2 3 4 ÖZET 01.01-31.12.2013 ve 01.01- niteliktedir. - rme saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt indeyiz. Anahtar Kelimeler: AN EVALUATION

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME

Detaylı

İKİ GAZETEDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA SALDIRI HABERLERİ. Nefise KAYKA, Cem ÖZDAĞ, Mustafa SERCAN

İKİ GAZETEDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA SALDIRI HABERLERİ. Nefise KAYKA, Cem ÖZDAĞ, Mustafa SERCAN İKİ GAZETEDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA SALDIRI HABERLERİ Nefise KAYKA, Cem ÖZDAĞ, Mustafa SERCAN Sağlık ortamında hekime ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddet son yıllarda artış göstermektedir. Sağlık kurumunda

Detaylı

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD. A N N E L E R İ N Ç A L I Ş M A D U R U M U N U N S Ü T Ç O C U K L U Ğ U D Ö N E M İ N D E B E S L E N M E M O D E L İ, H E M O G L O B İ N / H E M A T O K R İ T D E Ğ E R L E R İ V E V İ TA M İ N K U

Detaylı

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ALKOL VE MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI BİRİMİNE BAŞVURAN HASTALARIN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ALKOL VE MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI BİRİMİNE BAŞVURAN HASTALARIN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ M. Bulut, H. A. Savaş, N. Cansel GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ALKOL VE MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI BİRİMİNE BAŞVURAN HASTALARIN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Sociodemographic Characteristics of Patients, Applied

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem V Psikiyatri Staj Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Baran GENCER Yrd. Doç. Dr. Oğuz GÜÇLÜ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Derya ADALI AKER. 3. Kişisel Bilgileri:

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Derya ADALI AKER. 3. Kişisel Bilgileri: ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Derya ADALI AKER Adres: T.C. Sağlık Bakanlığı Eyüpsultan Devlet Hastanesi, Silahtarağa Caddesi No:53-55-57 Eyüpsultan I İstanbul Telefon: +905064418296 E-posta: drdeıyaadaliaker@

Detaylı

Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum

Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum Dr. Meram Can Saka AÜTF Psikiyatri 10.Mart.2017 Cuma 2. Psikiyatri Zirvesi ve 9. Ulusal Anksiyete Kongresi Şizofrenide tedaviye uyum 1. Nedir? 2. Neden

Detaylı

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem

Detaylı

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Uzm. Dr. Gökhan Öz Prof. Dr. Cengiz Kılıç Giriş Mizofoni: Çeşitli hafif seslerden belirgin

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal

Detaylı

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Tıpta Doktora Farmakoloji Marmara Üniversitesi 1989

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Tıpta Doktora Farmakoloji Marmara Üniversitesi 1989 Adı Soyadı: Mehmet Emin Ceylan Doğum Tarihi: 25 08 1956 Unvanı: Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Diploması Lisans Eğitimi Sivas Tıp Fakültesi Hacettepe Tıp Fakültesi Cumhuriyet

Detaylı

Şizofreni Tanısı Olan Hastalarda İçgörünün Aile Öyküsü, Pozi f ve Nega f Belir lerle İlişkisi

Şizofreni Tanısı Olan Hastalarda İçgörünün Aile Öyküsü, Pozi f ve Nega f Belir lerle İlişkisi 3. ÇIKTI Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(2): Şizofreni Tanısı Olan Hastalarda İçgörünün Aile Öyküsü, Pozi f ve Nega f Belir lerle İlişkisi BASKIDA Dr. Demet DANKI 1, Dr. Nesrin DİLBAZ 2, Dr. İhsan Tuncer

Detaylı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı BULGULAR Çalışma tarihleri arasında Hastanesi Kliniği nde toplam 512 olgu ile gerçekleştirilmiştir. Olguların yaşları 18 ile 28 arasında değişmekte olup ortalama 21,10±1,61 yıldır. Olguların %66,4 ü (n=340)

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

ANATOLİA BAĞIMLILIK TEDAVİ KLİNİĞİNDE YATARAK TEDAVİ GÖREN HASTALARIN DESKRİPTİF ANALİZİ. Kalyoncu A., Yılmaz S., Mırsal H., Pektaş Ö., Beyazyürek M.

ANATOLİA BAĞIMLILIK TEDAVİ KLİNİĞİNDE YATARAK TEDAVİ GÖREN HASTALARIN DESKRİPTİF ANALİZİ. Kalyoncu A., Yılmaz S., Mırsal H., Pektaş Ö., Beyazyürek M. ANATOLİA BAĞIMLILIK TEDAVİ KLİNİĞİNDE YATARAK TEDAVİ GÖREN HASTALARIN DESKRİPTİF ANALİZİ Kalyoncu A., Yılmaz S., Mırsal H., Pektaş Ö., Beyazyürek M. GİRİŞ Madde ile ilişkili bozukluklar; kötüye kullanılan

Detaylı

ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI

ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : Dönem V : 5 iş günü : Cebeci Hastanesi : Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Detaylı

Yatarak Tedavi Görmüş Geriyatrik Unipolar Depresyon ve Bipolar Bozukluk Hastaların Klinik ve Sosyodemografik Özelliklerinin Karşılaştırılması

Yatarak Tedavi Görmüş Geriyatrik Unipolar Depresyon ve Bipolar Bozukluk Hastaların Klinik ve Sosyodemografik Özelliklerinin Karşılaştırılması DOI: 10.5455/NYS.20151221025259 10.5455/NYS20160314054530 Yatarak Tedavi Görmüş Geriyatrik Unipolar Depresyon ve Bipolar Bozukluk Hastaların Klinik ve Sosyodemografik Özelliklerinin Karşılaştırılması Ender

Detaylı

Kronik Hepatit B'li Genç Hastalara Karaciğer Biyopsisi Hemen Yapılmalı mı?

Kronik Hepatit B'li Genç Hastalara Karaciğer Biyopsisi Hemen Yapılmalı mı? Kronik Hepatit B'li Genç Hastalara Karaciğer Biyopsisi Hemen Yapılmalı mı? Dr. Ferit Kuşcu ÇÜTF, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Giriş Du nyada yaklaşık 2 milyar kişinin

Detaylı

TAMAMLANMIŞ İNTİHARLARDA ALKOL MADDE KULLANIM ÖYKÜSÜNÜN ROLÜ*

TAMAMLANMIŞ İNTİHARLARDA ALKOL MADDE KULLANIM ÖYKÜSÜNÜN ROLÜ* TAMAMLANMIŞ İNTİHARLARDA ALKOL MADDE KULLANIM ÖYKÜSÜNÜN ROLÜ* The Role of Alcohol and Substance Usage History in Committed Suicides Dr. Gıyaseddin Ekici 1, Dr. Haluk A. Savaş 2, Dr. Serhat Çıtak 3 ÖZET:

Detaylı

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin Psikopatolojisi Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin psikopatolojisi içerik: Sınıflandırma sistemleri Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları

Detaylı

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Emine Çölgeçen 1, Ali İrfan Gül 2, Kemal Özyurt 3, Murat Borlu 4 1 Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dermatoloji Ana Bilim

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

Bir Bağımlılık Merkezinde Yatarak Tedavi Gören Hastaların Sosyodemografik Özellikleri

Bir Bağımlılık Merkezinde Yatarak Tedavi Gören Hastaların Sosyodemografik Özellikleri Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Bir Bağımlılık Merkezinde Yatarak Tedavi Gören Hastaların Sosyodemografik Özellikleri Rabia BİLİCİ a1, Görkem KARAKAŞ UĞURLU 2, Evren TUFAN 3, Tuğba GÜVEN 1, Mustafa

Detaylı

Çocuk Ýstismarýna Birimler Arasý Yaklaþým: Bir Olgu Sunumu

Çocuk Ýstismarýna Birimler Arasý Yaklaþým: Bir Olgu Sunumu OLGU SUNUMU Çocuk Ýstismarýna Birimler Arasý Yaklaþým: Bir Olgu Sunumu Multidisciplinary Approach to Child Abuse: A Case Report Muhammed Ayaz 1, Ayþe Burcu Ayaz 1 1 Uz.Dr., Sakarya Üniversitesi Týp Fakültesi

Detaylı

Adli Psikiyatri Polikliniğinde Değerlendirilen Olguların Psikiyatrik Tanıları, Madde Kullanım Durumları, Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri

Adli Psikiyatri Polikliniğinde Değerlendirilen Olguların Psikiyatrik Tanıları, Madde Kullanım Durumları, Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri DOI: 10.5455/NYS.20140827121119 Kısa Araştırma / Brief Report Adli Psikiyatri Polikliniğinde Değerlendirilen Olguların Psikiyatrik Tanıları, Madde Kullanım Durumları, Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri

Detaylı

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK Hayatın erken döneminde ebeveyn kaybı veya ihmali gibi

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Ass. Dr. Toygun Tok İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı Evrim Göde Öğüten 1, Gizem Ünveren 2, Emine Soybay 2, Barış Topçular

Detaylı

10 soruda makalelerde sık karşılaştığımız epidemiyolojik terimler Uzm. Dr. Tolga Binbay

10 soruda makalelerde sık karşılaştığımız epidemiyolojik terimler Uzm. Dr. Tolga Binbay 10 soruda makalelerde sık karşılaştığımız epidemiyolojik terimler Uzm. Dr. Tolga Binbay Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Açıklama (2009-2012) Danışman: (-)

Detaylı

Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2017; 9(4):

Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2017; 9(4): Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2017; 9(4):478-485 Konu Dizini Subject Index (ENGLISH) A addiction 398 adult 263 alcohol use disorders 63 anorexia nervosa 301, 329 antidepressant

Detaylı

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Funda KAVAK 1 Mine EKİNCİ 2 ÖZET Bu araştırma hastanede

Detaylı

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2002,13 (3), 24-36 ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE YAŞAM DOYUMU Turhan TOROS Hacettepe O.,

Detaylı

Anksiyetenin şizofreni psikopatolojisinde önemli. Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi

Anksiyetenin şizofreni psikopatolojisinde önemli. Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:18-24 Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi Araştırmalar / Researches Emine Belene

Detaylı

Geliş nedeni Reason for reception A B C A B C A B C A B C A B C

Geliş nedeni Reason for reception A B C A B C A B C A B C A B C Geliş nedenine göre güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklar, 2009-2013 Juveniles received into security unit by reason for reception, 2009-2013 Geliş nedeni 2009 2010 2011 2012 2013 Reason for

Detaylı

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi Journal of Cukurova University Faculty of Medicine

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi Journal of Cukurova University Faculty of Medicine Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi Journal of Cukurova University Faculty of Medicine Psikiyatri Kliniğinde Yatan Hastalarda Alkol ve Madde Kullanım Bozukluğu Sıklığı Prevalence of Alcohol and

Detaylı

İlk Psikoz Atağı: Belirtiler, Tedavi Başlangıcı ve Klinik Yanıt İlişkisi BASKIDA

İlk Psikoz Atağı: Belirtiler, Tedavi Başlangıcı ve Klinik Yanıt İlişkisi BASKIDA Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25( ): İlk Psikoz Atağı: Belirtiler, Tedavi Başlangıcı ve Klinik Yanıt İlişkisi BASKIDA Dr. Eren YILDIZHAN 1, Dr. Ahmet TÜRKCAN 2, Dr. Sibel İNAN 3, Zehra ERENKUŞ 4, Dr. Özhan

Detaylı

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL.

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL. Dr Ali Bozkurt Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL. The bereavement of the widowed. Dis Nerv Syst 1971;32:597

Detaylı