İSMET YORGANCILAR ADET/DÖNEM KAPASİTELİ ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İSMET YORGANCILAR 204.000 ADET/DÖNEM KAPASİTELİ ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ"

Transkript

1 İSMET YORGANCILAR ADET/DÖNEM KAPASİTELİ ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ İZMİR İLİ, KEMALPAŞA İLÇESİ, ÖREN MAHALLESİ, ARIKALTI MEVKİİ, 6119 VE 6120 PARSELLER ÇED Başvuru Dosyası X ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu RAPORU HAZIRLAYAN KURUM Tel: İzmir, Haziran 2013

2 PROJE SAHİBİNİN ADI İsmet YORGANCILAR (T.C. Kimlik No: ) ADRESİ Alsancak Mah. Atatürk Cad. No:314/2 Konak / İZMİR TELEFON NUMARASI FAKS NUMARASI WEB ADRESİ - PROJENİN ADI Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi ( Adet/Dönem Kapasiteli) PROJENİN BEDELİ TL İLİ: İZMİR PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ İLÇESİ: KEMALPAŞA MAHALLE: ÖREN MEVKİİ: ARIKALTI PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI (ZONE) PAFTA: L19-A1 Proje Alanı 6119 Parsel: ,09 m Parsel: ,90 m 2 TOPLAM : ,99 m 2 Toplam Kapalı Alan: m 2 DATUM : WGS-84 DATUM ED-50 TÜRÜ : DERECE.KESİR TÜRÜ UTM 6 DERECE AYRAÇ : : AYRAÇ : DOM : 27 DOM 27 ZON : 35 ZON 35 ELEMAN SIRASI : ENLEM - BOYLAM 6119 PARSEL : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : ELEMAN SIRASI SAĞA-YUKARI 6119 PARSEL : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

3 6120 PARSEL : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : PARSEL : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) X EK-1 EK-2 SEKTÖRÜ: TARIM, ORMAN, SU KÜLTÜRÜ VE GIDA ALT SEKTÖRÜ: MADDE 20 a) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk, adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI MİM Mühendislik & Danışmanlık San. ve Tic. Ltd. Şti. ADRESİ Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA YETERLİK BELGE NO 23 TELEFON NUMARASI 90-(0)

4 FAKS NUMARASI 90-(0) WEB ADRESİ E-POSTA ADRESİ RAPOR SUNUM TARİHİ (GÜN,AY,YIL) YASAL UYARI: Raporun tamamı ya da bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca, MİM Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Şti. nin yazılı izni olmadıkça; hiçbir şekil ve yöntemle sayısal ve/veya elektronik ortamda çoğaltılamaz, kopya edilmez, çoğaltılmış nüshaları yayınlanamaz, ticarete konu edilemez, elektronik yöntemlerle iletilemez, satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz. Copyright

5 İÇİNDEKİLER DİZİNİ: BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE AMACI I.1. PROJE KONUSU FAALİYETİN TANIMI, ANA ÜRETİMİ, ÜRÜN CİNSİ, TESİSTE KULLANILAN HAMMADDE CİNSİ, MİKTARI, HİZMET AMAÇLARI, ÜLKE EKONOMİSİ İÇERİSİNDEKİ YERİ, ÖNEMİ, GEREKLİLİĞİ, KURULU TESİSLERİN TİPİ, KAPASİTESİ, KAPLADIĞI ALAN, TESİSİN KULLANIM SAHASI (TOPLAM ALANI, TESİSİN KURULU BULUNDUĞU ALAN, SOSYAL VE İDARİ BÖLÜMLERİN ALANI VB.), YÖREYE SAĞLAYACAĞI FAYDALAR, EKONOMİK ÖMRÜ I.1.1. Proje Konusu Faaliyetin Tanımı I.1.2. Ana Üretimi I.1.3. Ürün Cinsi I.1.4. Tesiste Kullanılan Hammadde Cinsi, Miktarı I.1.5. Faaliyetin Ömrü I.1.6. Tesisin Kullanım Sahası, Kurulu Tesislerin Tipi, Kapasitesi ve Kapladığı Alan I.1.7. Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi ve Gerekliliği, Yöreye Sağlayacağı Faydalar I.2. PROJENİN FAYDA MALİYET ANALİZİ I.3. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYET ÜNİTELERİNİN KONUMU (PROJE KAPSAMINDA YER ALAN; KÜMES, YEM DEPOSU, SU DEPOSU, FOSSEPTİKLER, PERSONEL LOJMANI, İDARE BİNASI, LABORATUAR, ÖLÜ ÇUKURU, GÜBRE DEPOLAMA VB. TÜM ÜNİTELERİN PROJE ALANINDA İŞARETLENEREK GÖSTERİMİ), GENEL VAZİYET PLANI I.4. YER BULDURU HARİTASI, PROJE ALANI VE ÇEVRESİNİN PANORAMİK FOTOĞRAFLARI I.5. PROJEYE KONU OLAN BÖLGENİN EN SON ONAYLI 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000, 1/ ÖLÇEKLİ PLANLARI (ASLI GİBİDİR ONAYLI), PLAN NOTLARI, LEJAND PAFTASINDAN BİR ÖRNEK VE BU PLANLAR ÜZERİNDE HER BİR TESİS YERİNİN GÖSTERİMİ I.6. FAALİYET ALANININ HÂLİHAZIR HARİTA ÜZERİNDE İŞARETLENEREK YAKININDA BULUNAN YERLEŞİMLERİN BELİRTİLMESİ I.7. TESİSİN KURULACAĞI ALANIN ÇEVRESİNDE YER ALAN SANAYİ, YERLEŞİM YERLERİ, TARIM, ORMAN ALANLARI VB. İLE İLGİLİ BİLGİLER I.8. ULAŞIM DURUMU I.9. ENERJİ NAKİL HATLARI I.10. FAALİYET ALANLARINI MERKEZ ALAN 1 KM LİK YARIÇAPLI ALANIN İŞARETLENMESİ BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI II.1. TÜRLER VE EKOSİSTEMLER II.2. JEOLOJİK ÖZELLİKLER II.3. HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER II.4. HİDROLOJİK ÖZELLİKLER II.5. DOĞAL AFET DURUMU II.6. TOPRAK ÖZELLİKLERİ II.7. TESİSİN KURULACAĞI YÖREDEKİ METEOROLOJİK VERİLER II.7.1.Bölgenin Genel İklim Şartları II.7.2. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Basınç Dağılımı II.7.3. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sıcaklık Dağılımı II.7.4. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Yağış Dağılımı II.7.5. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Nem Dağılımı II.7.6. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sayılı Günler Dağılımı II.7.7. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Maksimum Kar Kalınlığı

6 II.7.8. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Buharlaşma Dağılımı II.7.9. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Dağılımı II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Hızı Dağılımı II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı II Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgârlı Günler ile İlgili Bilgileri II.8. SOSYO-EKONOMİK ÖZELLİKLER II.9. FAALİYET ALANI VE YAKIN ÇEVRESİ İLE İLGİLİ DİĞER ÖZELLİKLER BÖLÜM III. PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A. PROJENİN FAALİYETLERİ KAPSAMINDA FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A.1. Proje kapsamında yer alan herbir tesisin özelliği (kümes, yem deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb.), adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapıldığı, üretim ve işletme yöntemleri ve teknolojileri,(ayrı olarak alt başlıklar halinde verilmelidir), proses akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların gösterimi 92 III.A.2. Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler (bunların fiziksel, kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliş yöntemleri.) III.A.3. Her bir faaliyet türü için üretilecek ürünleri etkileyen faktörler ve alınacak önlemler III.A.4. Herbir faaliyetin işletilmesi sırasında kullanılacak olan alet, ekipmanlar ve özellikleri III.A.5. Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler III.A.6. Proje kapsamında su temini sistemi planı, (suyun nereden temin edileceği, kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları, çalışanlar için içme ve kullanma suyu, kümeste kullanılan su, temizlik amaçlı kullanılan su vb.) III.A.7. Oluşacak atıksuların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj edileceği ortamlar III.A.8. Tesiste kurulu bulunan su deposunun kapasitesinin ve kullanım amacının belirtilmesi, III.A.9. Tesiste oluşacak atıksuların toplandığı belirtilen fosseptik çukurları hakkında bilgi verilmesi; sayısı, kesitleri, kapasitesi, öngörülen boşaltım sıklığı, vb., fosseptik planlarının rapora eklenmesi. (İşletmede oluşan atıksuların Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nde yer alan Tablo:5.15 deki parametre değerlerine uygun olarak deşarjının sağlanacağının taahhüt edilmesi) III.A.10. Yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin giderilmesine ve bundan kaynaklanabilecek zararların telafisine ilişkin sorumluluğun faaliyet sahibine ait olduğuna dair bir ifadenin rapora eklenmesi III.A.11. Her bir tesisin faaliyeti ünitelerden oluşacak katı atık cins ve miktarları (evsel atık, tavuk gübresi, ambalaj atığı, tıbbi, tehlikeli atıklar vb.) özellikleri, depolama/yığma bertaraf işlemleri, ölü tavukların bertaraf işlemleri (tesis içerisinde yer alacak aynı tür tesislerden kaynaklanacak olası toplam kirlilik yükünün açıklanması) III.A.12. İşletme esnasında oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler III.A.13. Tesisin bulunduğu yöredeki hava kalitesi durumu hakkında bilgiler (varsa hava kalitesi ölçüm sonuçları, inversiyon durumu vb.) III.A.14. Tesisin faaliyeti esnasında proses ve yakma sistemlerinde kullanılan yakıt ve miktarı, yakıt kullanılan ünitelerin ayrı ayrı yakıt ısıl gücü ve toplam yakıt ısıl gücü, üretim kapasitesi III.A.15. Her bir faaliyet türüne ait tesislerin işletimi sırasında oluşacak emisyon miktarı, özellikleri ve bertaraf yöntemleri, tesiste oluşabilecek emisyonlarla ilgili yapılacak hesaplamalarda kullanılacak olan emisyon faktörlerinin hangi kaynaktan alındığı (EPA, CORIN AIR vb ), tesiste bulunacak olan emisyon kaynaklarına ait oluşabilecek emisyon konsantrasyonlarının ve kütlesel debilerinin hesaplamalarının yapılması III.A.16. Tesisin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) Ek-8 Listesindeki yeri ve aynı yönetmeliğin Ek-1 kapsamında irdelenmesi

7 III.A.17. Tesis Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları (SKHKKY Ek-5) de yer alıyorsa burada belirtilen hususlarla ilgili açıklamaların ve değerlendirmelerin yapılması, III.A.18. Tesisin SKHKKY Ek-4 kapsamında değerlendirilmesi; tesiste bulunacak emisyon kaynaklarından oluşabilecek (hesaplanan) emisyonlar, konsantrasyonları, emisyon kaynaklarının yakma ısıl güçleri, vb. bilgiler, SKHKKY Ek-4 dikkate alınarak yaklaşık olarak olması gereken baca yüksekliği, baca gazı hızının hesabının yapılması III.A.19. Tesisin SKHKKY Ek-2 kapsamında değerlendirilmesi, tesiste oluşabilecek hesaplanan emisyon miktarları (kg/saat olarak) SKHKKY Ek-2 deki sınır değerleri aşmışsa modelleme yapılması, modelleme sonucu hesaplanan değerlerin Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği Madde-6 kapsamında değerlendirilmesi III.A.20. Herbir tesisin faaliyeti sırasında oluşacak koku problemine karşı alınacak önlemler (En yakın yerleşim yerine uzaklık ve meteorolojik veriler dikkate alınarak irdelenmeli) III.A.21. Proje kapsamında hijyenin sağlanması için ne gibi işlemlerin yapıldığı, kullanılan dezenfeksiyonlarla birlikte hijyen planının açıklanması III.A.22. Faaliyetler için önerilen koruma bandı mesafesi ve bu bandın oluşturulması için yapılacak çalışmalar, kullanımı hususunda bilgiler III.A.23. Ulaşımın temini, ulaşımın mevcut trafiğe getirdiği yük ve alınacak önlemler III.A.24. İşletme aşamasında yapılacak işlerden dolayı zarar görebilecek flora-fauna türleri (Endemik türler, nesli tehlikede vb.), proje için seçilen yer ve faaliyetin etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi açıklanmalıdır III.A.25. Projenin, proje alanının yakınında bulunan tesislerle olan etkileşiminin açıklanması III.A.26. Tavuk Çiftliğinin yakınındaki yerleşim birimlerine olası etkileri III.A.27. Personel temini, çalışacak personel sayısı, personel için temin edilecek sosyal hizmetler BÖLÜM III.B. İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER III.B.1. REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI III.B.2. MEVCUT SU KAYNAKLARINA ETKİLER BÖLÜM III.C. ACİL MÜDAHALE PLANI VE İZLEME PROGRAMI BÖLÜM III.D. PROJE ALTERNATİFLERİ BÖLÜM IV. HALKIN KATILIMI IV.1. PROJEDEN ETKİLENMESİ MUHTEMEL HALKIN BELİRLENMESİ VE HALKIN GÖRÜŞLERİNİN ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMASINA YANSITILMASI İÇİN ÖNERİLEN/KULLANILAN YÖNTEMLER IV.2. HALKIN PROJEYE İLİŞKİN ENDİŞE, GÖRÜŞ/ÖNERİLERİ VE KONU İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMELER IV.3. GÖRÜŞLERİNE BAŞVURULAN PROJE İLE İLGİLİ TARAFLAR, GÖRÜŞ/ÖNERİLERİ VE KONU İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMELER IV.4. GÖRÜŞLERİNE BAŞVURULMASI ÖNGÖRÜLEN DİĞER TARAFLAR BÖLÜM V. SONUÇLAR NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER

8 TABLOLAR DİZİNİ: TABLO 1 PROJE ALANININ PARSEL DÜZENLEMELERİ ÖNCESİ VE SONRASI DURUMU TABLO 2 TESİSİN KAPASİTESİ VE KAPLADIĞI ALAN TABLO 3 ÜRETİMDE KULLANILAN HAMMADDE, KATKI VE YARDIMCI MALZEMELER TABLO 4 MEVCUT TESİSTE KAPALI ALAN MİKTARI TABLO 5 MEVCUT TESİSTE ARAZİ KULLANIMLARI TABLO YILI KİŞİ BAŞINA KANATLI ETİ TÜKETİMİ TABLO 7 TÜRKİYE DE KİŞİ BAŞINA ET TÜKETİMİNİN YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ TABLO 8 TÜRKİYE DE YILLIK KESİLEN PİLİÇ SAYISI VE ÜRETİLEN ET MİKTARI TABLO 9 TESİSTE ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI TABLO 10 YILLIK İŞÇİLİK VE PERSONEL GİDERLERİ TABLO 11 YILLIK MAKİNE EKİPMAN BİNA AMORTİSMAN GİDERLERİ TABLO 12 YILLIK BEKLENMEYEN İŞLETME GİDERLERİ TABLO 13 YILLIK TOPLAM İŞLETME GİDERLERİ TABLO 14 PROJENİN KARLILIĞI TABLO 15 MEVCUT TESİSTE KAPALI ALAN MİKTARI TABLO 16 MEVCUT TESİSTE ARAZİ KULLANIMLARI TABLO 17 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ TABLO 18 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ TABLO 19 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE TESPİT EDİLEN FLORA LİSTESİ (TÜBİVES) TABLO 20 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE TESPİT EDİLEN FAUNA LİSTESİ TABLO 21 İZMİR İLİ YER ALTI SUYU REZERV VE KULLANIM DURUMU TABLO 22 İZMİR İLİ ARAZİ SINIFLARI DAĞILIMI TABLO 23 İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ ARAZİ SINIFLARI DAĞILIMI TABLO 24 İZMİR İLİNDE ARAZİLERİN KULLANIM DURUMU TABLO 25 İZMİR İLİ TARIMSAL ÜRETİM DEĞERLERİ (2011) TABLO 26 KEMALPAŞA İLÇESİ TARIM ALANLARI VE MİKTARLARI TABLO 27 İZMİR İLİ TARIM ALANLARININ DAĞILIMI TABLO 28 KEMALPAŞA İLÇESİ TARIM ALANLARININ DAĞILIMI TABLO 29 MANİSA MET. İST. AYLIK BASINÇ DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 30 MANİSA MET. İST. AYLIK SICAKLIK DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 31 MANİSA MET. İST. AYLIK YAĞIŞ DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 32 MANİSA MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 33 MANİSA MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 34 MANİSA MET. İST. AYLIK MAKSİMUM KAR KALINLIĞI TABLOSU ( ) TABLO 35 İZMİR MET. İST. AYLIK BUHARLAŞMA DEĞERLERİ TABLOSU ( ) TABLO 36 MANİSA MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN AYLIK ESME SAYILARI DAĞILIMI TABLO 37 MANİSA MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN MEVSİMLİK ESME SAYILARI DAĞILIMI TABLO 38 MANİSA MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN AYLIK ORTALAMA ESME HIZLARI DAĞILIMI.. 74 TABLO 39 MANİSA MET. İST. ORTALAMA RÜZGÂR HIZLARI DAĞILIMI ( ) TABLO 40 MANİSA MET. İST. MAKSİMUM RÜZGÂR HIZI VE YÖNÜ DAĞILIMI ( ) TABLO 41 MANİSA METEOROLOJİ İSTASYONU KUVVETLİ RÜZGÂRLI VE FIRTINALI GÜNLER DAĞILIMI TABLO 42 İZMİR İLİNE AİT HAYVAN MİKTARLARI TABLO 43 İZMİR İLİ NÜFUS İSTATİSTİKLERİ (2012) TABLO 44 İZMİR İLİ NÜFUSU KADIN-ERKEK DAĞILIMI (2012) TABLO 45 İZMİR İLİ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILANIN İŞ KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI (2001) TABLO 46 TÜRKİYE ÇALIŞAN NÜFUS VE İŞSİZLİK İSTATİSTİKLERİ (BİN) ( YAŞ) TABLO 47 İZMİR İLİ OKULLARIN GENEL DURUMU TABLO 48 ROSS 308 İÇİN KÜMESLERDE SICAKLIK İHTİYACI TABLO 49 YERLEŞİM SIKLIĞI VE VERİM ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ TABLO 50 ROSS 308 CİVCİV VE PİLİÇLERİN KARAKTERİSTİK GÜNLÜK SU TÜKETİM DEĞERLERİ TABLO 51 ROSS 308 IRKI ERKEK VE DİŞİ PİLİÇLERDE YAŞA BAĞLI PERFORMANS DEĞERLERİ TABLO 52 MEVCUT ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİNİN KAPASİTESİ

9 TABLO 53 ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİNDEKİ ÜNİTELERİN DETAYLARI TABLO 54 PROJE ALANINDA BULUNACAK ÇUKURLARIN ÖZELLİKLERİ TABLO 55 ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİNDE KAPALI ALAN MİKTARI TABLO 56 MEVCUT TESİSTE ARAZİ KULLANIMLARI TABLO 57 ROSS 308 IRKI ERKEK VE DİŞİ PİLİÇLERDE YAŞA BAĞLI PERFORMANS DEĞERLERİ TABLO 58 TESİSTE KULLANILMASI PLANLANAN YEM MİKTARI TABLO 59 ROSS 308 CİVCİV VE PİLİÇLERİN KARAKTERİSTİK GÜNLÜK SU TÜKETİM DEĞERLERİ TABLO 60 TESİSTE KULLANILMASI PLANLANAN PİLİÇ İÇME SUYU MİKTARI TABLO 61 TESİSTE KULLANILMASI PLANLANAN ALTLIK MİKTARI TABLO 62 TESİSTE KULLANILAN VE KULLANILACAK İLAÇLAR TABLO 63 TESİSTE KULLANILAN HAMMADDE, KATKI VE YARDIMCI MALZEMELER TABLO 64 KARŞILAŞILABİLECEK HASTALIKLAR VE ALINACAK ÖNLEMLER TABLO 65 ÜRETİMDE KULLANILAN MAKİNE VE EKİPMANLAR TABLO 66 İŞLETME AŞAMASINDA MEVCUT SU TÜKETİMİ TABLO 67 EVSEL ATIK SULARDA KİRLETİCİLER VE ORTALAMA KONSANTRASYONLARI TABLO 68 KÜMESLERDE OLUŞACAK ENDÜSTRİYEL ATIKSUDA KİRLETİCİLER VE KONSANTRASYONLARI TABLO 69 İŞLETME AŞAMASINDA TESİSTE OLUŞACAK ATIKSU MİKTARI TABLO 70 PROJE ALANINDA BULUNACAK FOSSEPTİKLERİN VE TOPLAMA ÇUKURLARININ ÖZELLİKLERİ TABLO 71 TESİSTE OLUŞACAK ÖLÜ TAVUK MİKTARI TABLO 72 TAVUKLARIN ÜRETTİKLERİ DIŞKI MİKTARLARI TABLO 73 TESİSTE OLUŞAN ALTLIKLA KARIŞIK DIŞKI MİKTARI TABLO 74 TESİSTE MEVCUT KÖMÜR KÜLÜ MİKTARI TABLO 75 TESİSTE OLUŞACAK EVSEL KATI ATIK MİKTARLARI TABLO 76 İZMİR İLİNDE ÖLÇÜLEN SO 2 DEĞERLERİNİN YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ TABLO 77 İZMİR İLİNDE ÖLÇÜLEN PM DEĞERLERİNİN YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ TABLO 78 KİRLETİCİLERİN 2012 VE 2013 YILLARI İÇİN SINIR DEĞERLERİ TABLO 79 TESİSTE BULUNAN YAKMA SİSTEMLERİ ISIL KAPASİTELERİ TABLO 80 YAKIT YANMASI İLE İLGİLİ EMİSYON FAKTÖRLERİ TABLO 81 TESİSTE ÇALIŞAN VE ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI TABLO 82 PROJE KAPSAMINDA OLUŞACAK ATIKLAR VE BERTARAF ŞEKİLLERİ ŞEKİLLER DİZİNİ: ŞEKİL 1 119,120 VE 121 NO'LU ESKİ PARSELLERİN, 6119 VE 6120 NO'LU PARSELLERE DÖNÜŞÜMÜ ŞEKİL VE 6120 NO'LU PARSELLERİN UYDU FOTOĞRAFI ŞEKİL 3 TÜRKİYE DE YILLARA GÖRE TOPLAM KANATLI ETİ ÜRETİMİ ŞEKİL 4 TÜRKİYE DE YILLARA GÖRE KESİLEN ETLİK PİLİÇ SAYISI VE TAVUK ETİ ÜRETİMİ ŞEKİL 5 TÜRKİYE KANATLI YOĞUNLUĞU HARİTASI ŞEKİL 6 TÜRKİYE DE BÖLGELERE GÖRE TAVUK ETİ ÜRETİMİ DAĞILIMI ŞEKİL 7 EGE BÖLGESİNDE YILLARA GÖRE TAVUK ETİ ÜRETİMİ DEĞİŞİMİ ŞEKİL 8 İZMİR VE İLÇELERİNDE YETİŞTİRİLEN ETLİK PİLİÇ SAYILARI ŞEKİL 9 PROJE ALANINA ULAŞIM YOLU ŞEKİL 10 PROJE ALANINA GELEN ENERJİ NAKİL HATTI ŞEKİL 11 FAALİYET ALANINI MERKEZ ALAN 1 KM YARIÇAPLI ALAN ŞEKİL 12 FAALİYETİN ETKİ ALANI ŞEKİL 13 FAALİYET ALANININ TÜBİVES SİSTEMİNDEKİ YERİ ŞEKİL 14 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ ŞEKİL 15 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ ŞEKİL 16 TÜRKİYE FİTOCOĞRAFİK HARİTASI ŞEKİL 17 PROJE ALANINDAN FLORA ÖRNEKLERİ ŞEKİL 18 FAALİYET ALANI VE ÇEVRESİNİN HİDROJEOLOJİ HARİTASI ŞEKİL 19 HİDROJEOLOJİ HARİTASI LEJANTI ŞEKİL 20 MANİSA MET. İST. AYLIK BASINÇ DAĞILIMI GRAFİĞİ ( )

10 ŞEKİL 21 MANİSA MET. İST. AYLIK SICAKLIK DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 22 MANİSA MET. İST. AYLIK YAĞIŞ DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 23 MANİSA MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 24 MANİSA MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI GRAFİKLERİ ( SİSLİ-KIRAĞILI ŞEKİL 25 MANİSA MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI GRAFİKLERİ ( ) ŞEKİL 26 MANİSA MET. İST. MAKSİMUM KAR KALINLIĞI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 27 İZMİR MET. İST. AYLIK BUHARLAŞMA DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 28 MANİSA MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN YILLIK ESME SAY. DAĞILIMI ( ) ŞEKİL 29 MEVSİMLERE VE AYLARA GÖRE RÜZGÂRLARIN ESME SAYILARI DAĞILIMI ŞEKİL 30 MANİSA METEOROLOJİ İSTASYONU YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN YILLIK ORTALAMA HIZLARI.. 74 ŞEKİL 31 AYLARA GÖRE ORTALAMA RÜZGAR HIZI DAĞILIMLARI ŞEKİL 32 MANİSA MET. İST. AYLARA GÖRE ORTALAMA RÜZGAR HIZLARI DAĞILIMI GRAFİĞİ ŞEKİL 33 MANİSA MET. İST. MAKSİMUM RÜZGAR HIZI GRAFİĞİ ŞEKİL 34 MANİSA MET. İST. FIRTINALI VE KUVVETLİ RÜZGARLI GÜN SAYISI GRAFİĞİ ŞEKİL 35 FAALİYET ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDEKİ YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI ŞEKİL 36 ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ PROSES İŞ AKIM ŞEMASI ŞEKİL 37 ÖRNEK BÜYÜTME ÇEMBERLERİ KARTON (SOL) VE TEL ÖRGÜ (SAĞ) ŞEKİL 38 ÖRNEK KÖMÜR YAKITLI SICAK HAVA KAZANI VE LNG YAKITLI DOĞALGAZ SOBASI ŞEKİL 39 ÖRNEK ALTLIK (KABA RENDE TALAŞI) ŞEKİL 40 TESİSTE KULLANILACAK HAVALANDIRMA SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYGULAMASI ŞEKİL 41 ÖRNEK SULAMA SİSTEMİ-NİPEL SULUK ŞEKİL 42 ÖRNEK YEMLEME SİSTEMİ PLASTİK YEMLİK (SOL) OTOMATİK ASKILI YEMLİK (ORTA) ŞEKİL 43 ÖRNEK TAŞIMA KAFESİ ŞEKİL 44 ÖRNEK DEZENFEKSİYON İŞLEMİ ŞEKİL 45 CİVCİV ALIMINA HAZIR ÖRNEK BİR KÜMES ŞEKİL 46 ÖRNEK - ALTLIKLA KARIŞIK DIŞKININ KÜMESTEN TEMİZLENMESİ ŞEKİL 47 ÖRNEK - ALTLIKLA KARIŞIK DIŞKININ KAMYONLARA YÜKLENMESİ ŞEKİL 48 KAYNAKTAN UZAKLIĞA BAĞLI OLARAK KOKU YOĞUNLUĞUNDAKİ AZALMA ŞEKİL 49 BÖLGEDEKİ HÂKİM RÜZGÂR YÖNÜ ŞEKİL 50 İŞLETMEDE KULLANILACAK KOKU İNDİRGEME SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYGULAMASI ŞEKİL 51 İŞLETMEDE KULLANILACAK KOKU İNDİRGEME SİSTEMİNİN ÇALIŞMA PRENSİBİ ŞEKİL 52 PROJE ALANINA ULAŞIM YOLU

11 BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE AMACI I.1. PROJE KONUSU FAALİYETİN TANIMI, ANA ÜRETİMİ, ÜRÜN CİNSİ, TESİSTE KULLANILAN HAMMADDE CİNSİ, MİKTARI, HİZMET AMAÇLARI, ÜLKE EKONOMİSİ İÇERİSİNDEKİ YERİ, ÖNEMİ, GEREKLİLİĞİ, KURULU TESİSLERİN TİPİ, KAPASİTESİ, KAPLADIĞI ALAN, TESİSİN KULLANIM SAHASI (TOPLAM ALANI, TESİSİN KURULU BULUNDUĞU ALAN, SOSYAL VE İDARİ BÖLÜMLERİN ALANI VB.), YÖREYE SAĞLAYACAĞI FAYDALAR, EKONOMİK ÖMRÜ I.1.1. Proje Konusu Faaliyetin Tanımı İsmet YORGANCILAR 1, İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Ören Mahallesi, Arıkaltı Mevkiinde, mülkiyeti kendisine ait L19A02C Pafta, 6120 no lu parsel üzerinde ,90 m 2 lik alanda 7 adet kümeste toplam m 2 kapalı alanda ve 6119 no lu parsel üzerinde ,09 m 2 lik alanda 2 adet kümeste toplam m 2 kapalı alanda adet/dönem kapasiteli bir Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi işletmektedir. İşbu rapor Faaliyet Sahibi nin 1998 yılından beri faaliyetine devam etmekte olan Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinin mevcut Çevresel Etkilerini Değerlendirmek amacı ile hazırlanmıştır. Mevcut tesis için herhangi bir kapasite artışı planlanmamaktadır. Rapora konu olan Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği nin Ek-I listesinde Madde-20: a) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk, adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar) kapsamında değerlendirilmektedir tarihinde İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Ören 75. Yıl Cumhuriyet Mahallesinde ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı ve tarihinde Ankara da Kapsam Belirleme, İnceleme ve Özel Format Verme Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Bu ÇED Raporu, söz konusu tesisin özelliklerini, yerini, olası olumsuz çevresel etkilerini ve bu olası etkileri en aza indirmek için öngörülen önlemleri ortaya koymak ve projeyi tanıtmak amacıyla, Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunun tarihli toplantısında belirlenen ve ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü nün tarih ve sayılı yazısı ile tarafımıza gönderilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı doğrultusunda hazırlanmıştır. İsmet YORGANCILAR, Türkiye nin ilk el aletleri üreticisi olan ve 1968 yılında kurulan İZELTAŞ ı ve bir çok sanayi tesisini İzmir e kazandırmıştır. Faaliyet sahibinin kurucusu ve ortağı olduğu tesisler hali hazırda yüzlerce kişiye istihdam sağlamaktadır. İlerleyen yaşına rağmen istihdam sağlayabilmek amacıyla yeni yatırımlar için sürekli araştırmaktadır. Faaliyet sahibi, şirketlerinin yönetimini çocuklarına bıraktıktan sonra çiftçiliğe başlamıştır. İsmet YORGANCILAR ın oğlu Ender YORGANCILAR halen Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanlığını sürdürmektedir. Faaliyet sahibi, tesisin bulunduğu bölgede kendisine ait 89 dönüm büyüklüğündeki alanda uzun yıllardır çiftçilik yapmakta olup kendisine ait çiftçilik belgesi EK-8 de verilmiştir. Tarım ürünlerinin yanı sıra kümes hayvancılığı alanında da uzun yıllardır faaliyet göstermektedir. 1 Raporun bundan sonraki kısımlarında Faaliyet Sahibi olarak ifade edilecektir. 11

12 K8 K9 İsmet YORGANCILAR Rapor konusu 6119 ve 6120 no lu parseller 2010 yılında yapılan parsel düzenlemesi sonucunda oluşturulmuştur. Aşağıdaki şekilde parsellerin düzenlemeden önceki ve sonraki durumları gösterilmiştir. Eski 119 Parsel Yeni 6119 Parsel Eski 121 Parsel K1 K2 K3 K4 K5 K1 K2 K3 K4 K5 K6 K6 K7 Eski 120 Parsel K7 Yeni 6120 Parsel Şekil 1 119,120 ve 121 No'lu Eski Parsellerin, 6119 ve 6120 No'lu Parsellere Dönüşümü Tesis ilk olarak (mülga) 119 no lu parselde 1998 yılında toplam m 2 alana sahip bir adet kümesle (K3) kurulmuş olup bu kümesin (mülga) Ören Belediyesinden alınan Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgesi EK-8 de verilmiştir yılında yine (mülga) 119 no lu parselde toplam m 2 alana sahip iki adet kümes (K1, K2) ilave edilmiş olup bu iki kümes için (mülga) Tarım ve Köyişleri İzmir İl Müdürlüğü nden alınan tarih ve sayılı görüş yazısında 119 numaralı parselin basit krokide gösterilen boş kısmı üzerinde m 2 alanda tavuk kümesi yapılmasının uygun olduğu kanaatiyle iş bu rapor tarafımızdan tanzim ve imza edilmiştir. denmektedir. (EK-9) Dolayısı ile bu kümeslerle birlikte (mülga) 119 no lu parselde toplam m 2 kümes alanına ulaşılmıştır. Ören Belediyesinden alınan Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgesi de yine EK-8 de verilmiştir yılında (mülga) 119 no lu parsel için yapılan imar durumu sorgusunda, Yönetmeliğin 63. md. Hükümlerine tabidir. Tarım İl Müdürlüğü görüşü doğrultusunda kümes inşaatı yapılabilir. olarak görüş belirtilmiştir. (EK-7) Tavuk kümesleri bu dönemde yürürlükte olan tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında kaldığından bu faaliyetle ilgili olarak ÇED görüşü alınmamıştır yılında (mülga) 119 no lu parselin güneyinde kalan (mülga) 121 no lu parselde toplam m 2 kapalı alana sahip 4 adet kümes (K4, K5, K6, K7) yapılmıştır. Bu 4 adet kümese de (mülga) Ören Belediyesinden Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgesi alınmıştır. (EK-8) Anılan yatırım, 2872 Sayılı Çevre Kanunun 20. Maddesinin (e) Bendinin yürürlüğe girdiği, tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun dan önce gerçekleştirilmiştir. Faaliyet sahibi 2005 yılında tesis için (mülga) Ören Belediyesinden tarih ve 06 sıra no ile İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı almıştır. Anılan belge de yine EK- 8 de verilmiştir. 12

13 Parsel Düzenlemesi Öncesi Parsel Numaraları Parsel Düzenlemesi Öncesi Parsel Alan Büyüklükleri (m 2 ) Tablo 1 Proje Alanının Parsel Düzenlemeleri Öncesi ve Sonrası Durumu Parsel Düzenlemesi Öncesi Kümes Alanı Büyüklükleri (m 2 ) Parsel Düzenlemesi Sonrası Parsel Numaraları Parsel Düzenlemesi Sonrası Alan Büyüklükleri (m 2 ) Parsel Düzenlemesi Sonrası Kümes Alanı Büyüklükleri (m 2 ) (3 adet) , (2 adet 2012 yılında ilave edildi.) (4 adet) , (7 adet) TOPLAM TOPLAM , , yılında yapılan parsel düzenlemesinde bu seneye kadar yapılan tüm kümesler 6120 no lu parsel içinde kalmıştır yılında faaliyet sahibi mevcut tesislerinin bulunduğu 6120 no lu parselin yan tarafında yine kendisine ait 6119 no lu parsele 2 adet kümes ilave ederek mevcut adet/dönem kapasitesini adet/dönem artırarak adet/dönem e çıkarmıştır. İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden alınan Kapasite Raporu ve ilave edilen 2 adet kümesin Kemalpaşa Belediyesi nden alınan Yapı Kullanma İzin Belgeleri EK-8 de verilmiştir yılında 6119 no lu parselin imar durumu sorgusu yapılmış ve EK-7 de verilen İmar Durum Belgesinde 6119 no lu parselin 1/ Ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planında Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar da kaldığı belirtilmiştir. (Mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü yine 6119 no lu parselle ilgili olarak tarih ve 8444 sayılı yazısı ile Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu nun 13. Maddesinin 3. Fıkrasına göre yukarıda belirtilen 2,02 hektar kuru marjinal tarım arazisi üzerinde ekli mimari projesine uyulması koşulu ile m 2 tavuk kümesi yapılması uygun görülmüştür. görüşünü vermiştir. İzmir İl Tarım Müdürlüğü görüş yazısı EK-9 da verilmiştir. Faaliyet sahibi, mevcut ÇED görüşü olan veya olmayan tüm tesislerinin çevresel etkilerinin değerlendirilmesini talep etmiş ve bu ÇED Raporu İsmet Yorgancılar a ait 6119 ve 6120 parseller üzerindeki tüm mevcut tesislerin özelliklerini, yerini, olası olumsuz çevresel etkilerini ve bu olası etkileri en aza indirmek için öngörülen önlemleri ortaya koymak amacıyla faaliyet sahibinin talebi üzerine hazırlanmıştır. Buna göre 2012 yılında yapılan kapasite artışında 7 adet kümesin bulunduğu 6120 no lu parsele kümes ilavesi yapılmamış, komşu 6119 no lu parselde ise 2 adet kümes inşa edilmiştir. Böylelikle mevcut tesis toplam 9 adet kümese ulaşmıştır. Ülkemizde broiler, broyler veya etlik piliç terimleri İngilizcedeki broiler ile aynı anlamda kullanılmaktadır. Yine aynı anlama gelmek üzere kasaplık piliç veya tavuk eti de yaygındır. Etlik piliçler, yaklaşık günlük yaşta pazarlanan ve bu yaşta erkek-dişi karışık olarak ortalama gram canlı ağırlığa ulaşan piliçlerdir. Kesim yaşı konusunda genetik materyal, kullanılan yemler, tüketici talepleri veya yetiştirme sistemleri etkili olmaktadır. 13

14 Bugün etlik piliç üretiminde yetiştirme sistemi olarak, yer durumuna göre: 1- Altlıklı Yer Sistemi veya 2- Kafes Sistemi kullanılmaktadır. Altlıklı Yer Sisteminde kümes tabanı altlık veya yataklık denilen talaş veya benzeri materyaller ile uygun kalınlıkta tamamen kaplanır. Civcivler ile yemlik ve suluk gibi ekipmanlar yataklık üzerine yerleştirilir. Hayvanlar üretim döneminin sonuna kadar burada tutulur. Besi sonunda tüm altlık uzaklaştırılıp kümes yeniden hazırlanır. Bu sistemde besi süresine göre yılda 6-9 dönem üretim yapılabilir. Kafes Sisteminde koloni kafesleri şeklinde geliştirilmiş ve değişik yaşlarda kafes tabanında, yemlik yüksekliğinde ve suluk sisteminde değişiklik yapmaya uygun kafesler kullanılmaktadır. Tavuk yetiştiriciliğinde sıcak iklimlerde kümesin serinletilmesi ve havalandırma için yüksek yatırıma ihtiyaç duyulması nedeni ile arazinin sınırlı ve pahalı olduğu bölgelerde kafes sistemi daha ekonomik olmaktadır. Rapor konusu faaliyet, yukarıda anlatılan yetiştirme sistemi tiplerinden Altlıklı Yer Sistemi tipindedir. Mevcut tesisin toplam kümes alanı ve kapasitesini özetleyen tablo aşağıda verilmiştir. Tablo 2 Tesisin Kapasitesi ve Kapladığı Alan Mevcut Tesis Yetiştirme Kapasitesi (Adet/Dönem) Toplam Kümes Alanı (m 2 ) Proje alanı içerisinde 6120 no lu parsel üzerinde mevcut durumda toplamda m 2 büyüklüğünde 7 adet kümes bulunmaktadır no lu parsel üzerinde ise Yapı Kullanma İzin Belgesi 1993 yılında alınmış olan 71 m 2 büyüklüğünde bakıcı evi ve Yapı Kullanma İzin Belgesi 2012 yılında alınmış m 2 büyüklüğünde 2 adet kümes bulunmaktadır Parsel 6120 Parsel Şekil ve 6120 No'lu Parsellerin Uydu Fotoğrafı Mevcut tesisin bulunduğu alanın Yerbulduru Haritası EK-1 de, proje sahasının 1/ ölçekli İzmir Çevre Düzeni Planındaki yeri EK-2 de, proje sahasının 1/ ölçekli topografik haritadaki yeri EK-3 te, proje sahasının uydu fotoğrafları EK-5 de ve proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-6 da verilmiştir. 14

15 I.1.2. Ana Üretimi Rapor konusu tesiste etlik piliç yetiştiriciliği yapılmakta ve yapılacaktır. Faaliyet Sahibi nin mevcut sözleşmesinin bulunduğu Entegre Tavukçuluk Firması na ait damızlık yumurta kümeslerinde üretilmiş ve depolanmış yumurtalar özel nakliye araçlarıyla toplanarak yine entegre firmaya ait kuluçka tesisinin yumurta deposuna getirilir. Gerekli kontrolleri ve seleksiyonları yapılan yumurtalar, uygun ısı ve nem ortamının sağlandığı bölümlerde depolanır. Basım için sürü yaşı, yumurta yaşı ve makine sıralamasına göre hazırlanan yumurtalar, gerekli dezenfeksiyon işlemlerinden sonra 18 günlük gelişim süresini geçirecekleri gelişim makineleri ne yerleştirilirler. Bu makinelerde uygun ısı, nem ve döndürme koşullarında 18 günlük gelişimini dolduran yumurtalar, buradan çıkım makineleri ne transfer edilir. Bu yumurtalar daha sonra son üç günlük çıkım sürecini geçirecekleri çıkım makineleri ne konurlar. Burada tamamıyla yumurtadan çıkıp, kuruyup dış ortama adapte olacak duruma gelen civcivler makinelerden çıkartılır. Toplam 21 günlük gelişim ve çıkım süreci sonunda çıkan civcivler seleksiyona tabi tutulurlar. Bu seleksiyon sonunda birinci kalite civcivler ayrılarak makinelerde sayılıp, kutulanırlar. Civciv odası na alınan kutulanmış erkek ve dişi civcivler kuluçka civciv nakliye araçları ile broiler çiftliklerine sevk edilir. Entegre tavukçuluk firmasına ait kuluçka tesislerinden Faaliyet Sahibi ne ait yetiştirme kümeslerine teslim edilen civcivler için daha ilk günden itibaren sıcaklık, havalandırma, yeterli yem ve su gibi uygun şartların oluşturulması hayati önem taşımaktadır. Çünkü hayatlarına iyi bir başlangıç yapan civcivler, oluşturulan bu şartlar sayesinde sonraki günlerde performans açısından büyük avantaj yakalamaktadır. Entegre tavukçuluk firması için broiler yetiştiriciliği yapan faaliyet sahibi, bu bakım işi karşılığında, firmaya teslim ettiği canlı piliç kilogramı üzerinden ücret almaktadır. Yani faaliyet sahibinin aldığı ücret, teslim ettiği piliçlerin performanslarına göre değişmektedir. Bakım dönemi içinde piliçler çeşitli hastalıklardan korunmak amacıyla içme suları vasıtasıyla aşılanmaktadır. Pilicin yaşına ve mevsim şartlarına göre bakım ile idare şartlarında değişiklik veya ayarlamalar yapılmaktadır. Tüm kümeslerde havalandırma, ısıtma, soğutma, yem ve su idaresi tamamen otomatik ekipmanlarla yapılmaktadır. Piliçlerin yedikleri yemler de yaşına göre değişiklik göstermektedir. Yemde bulunan enerji, protein gibi değerler, pilicin yaşına göre daha yüksek performans için kümeslerde yetiştirilecek piliçleri için yemi de tedarik etmekte olan entegre tavukçuluk firması tarafından ayarlanmaktadır. Piliçler her hafta tartılmak suretiyle performansları kontrol edilmekte, eğer ağırlık artışlarında bir gerilik varsa nedeni araştırılarak gerekli müdahaleler yapılamaktadır. Böyle durumlarda entegre tavukçuluk firması teknik ekipleri, Faaliyet Sahibi çalışanlarına destek vermektedir gün boyunca kümeslerde kalan piliçlerde, erkekler yaklaşık gr, dişiler yaklaşık gr. canlı ağırlığa ulaştıktan sonra entegre tavukçuluk firmasına ait araçlarla yetiştirme kümeslerinden alınarak firmanın kesimhanesine sevk edilmektedir. Piliçlerin kesiminden sonra boşalan kümesler bir sonraki devreye hazırlık amacı ile temizlenmekte, yıkanmakta ve dezenfekte edilip yeni civcivler için uygun koşullar sağlanmaktadır. 15

16 I.1.3. Ürün Cinsi Rapor konusu tesiste etlik piliç yetiştiriciliği yapılmakta ve yapılacaktır. I.1.4. Tesiste Kullanılan Hammadde Cinsi, Miktarı Rapor konusu tesiste kullanılması planlanan hammadde, katkı ve yardımcı malzemeler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kullanılacak hammaddeler ile ilgili detaylı bilgiler Bölüm III.A.2. Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler (bunların fiziksel, kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliş yöntemleri) başlığı altında verilmiştir. Tablo 3 Üretimde Kullanılan Hammadde, Katkı ve Yardımcı Malzemeler Malzeme Malzeme Türü Birim Birim Piliç İçin Kullanılan Miktar Mevcut Yıllık Kullanım Yıllık Toplam Kullanım Etlik Piliç Civcivi Canlı Demirbaş Adet Altlık (Kaba Rende Talaşı) Yardımcı Malzeme Ton 0, ,00 300,00 Piliç Yemi Hammadde Ton 0, , ,6 Piliç İçme Suyu Hammadde m 3 0, , ,09 Piliç Aşısı Hammadde Doz Vitamin Hammadde Kg 0, Mineral Hammadde Lt 0, Dezenfektan Yardımcı Malzeme Lt Deterjan Yardımcı Malzeme Lt OPP Yardımcı Malzeme Kg Böcek İlacı Yardımcı Malzeme Lt Kömür Yardımcı Malzeme Ton - 700,00 900,00 LNG Yardımcı Malzeme Ton - 35,60 - I.1.5. Faaliyetin Ömrü Rapor konusu Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde günde 3 vardiya çalışılmakta ve çalışılacaktır. Faaliyetin normal şartlarda yıl devam etmesi planlanmaktadır. Ülke ve dünya ekonomik şartları olumlu seyrederse, işletme ekipmanlarının yenilenmesiyle işletme ömrünün yıl olabileceği düşünülmektedir. I.1.6. Tesisin Kullanım Sahası, Kurulu Tesislerin Tipi, Kapasitesi ve Kapladığı Alan Rapor konusu tesisin faaliyet gösterdği 6119 ve 6120 nolu parsellerin toplam büyüklüğü ,99 m 2 dir nolu parsel üzerinde 7 adet kümes, 6119 parsel üzerinde ise 2 adet kümes bulunmaktadır. Mevcut tesisin kapalı alan miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo 4 Mevcut Tesiste Kapalı Alan Miktarı Üniteler Toplam Kapalı Alan (m 2 ) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesleri (6120 Parsel) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesleri (6119 Parsel) Bakıcı Evi/İdari Bina (6119 Parsel) 71 TOPLAM

17 Tablo 5 Mevcut Tesiste Arazi Kullanımları Arazi Kullanımı 6120 Parsel 6119 Parsel Toplam Alan (m 2 ) Kapalı Alan 9.674, , ,00 Yeşil Alan, yollar, otopark ve diğer kullanımlar , , ,99 TOPLAM , , ,99 %36,39 %9,98 %23,30 Tesiste bulunan toplam kapalı alan büyüklüğü m 2 olup bu alan toplam arazi yüzölçümü olan ,99 m 2 nin yaklaşık %23,3 üne tekabül etmektedir. Proje kapsamında yer alan kümesler, sızdırmasız fosseptikler, atık su toplama çukurları, bakıcı evi, ölü çukurları, trafo, su kuyusu vb. tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. I.1.7. Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi ve Gerekliliği, Yöreye Sağlayacağı Faydalar Hayvancılık iş kolu içerisinde, en hızlı gelişen sektör tavukçuluktur. Ülkemizde tavukçuluk sektörü modern teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir den itibaren gelişmeye başlayan, 1970 li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk sektörü, 1980 den sonra damızlıkçı işletmelerin de kurulmaya başlaması ve 1987 de Tarım Bakanlığımızca Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile bugün ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine ulaşmış durumdadır yılı rakamlarına göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca işletmekümes numarası ve çalışma izni verilen adet ticari yumurtacı, adet ticari etlik, 74 adet Kombina ve Kesimhane, 79 adet kuluçkahane ve 277 adet damızlık olmak üzere adet kanatlı işletmesi mevcuttur. Bu işletmeler, adet ticari etlik, adet ticari yumurtacı ve adet damızlık olmak üzere toplam adet kümesle faaliyet göstermektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının verilerine göre mevcut işletme ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Son 18 sene içerisinde Türkiye Kanatlı Eti Sektörü ciddi bir büyüme göstermiştir yılında Toplam Kanatlı Eti Üretimi ton iken bu rakam 2008 yılında ton a ulaşmıştır yılına gelmeden ton a ulaşacağı öngörülen yıllık kanatlı eti üretimi önümüzdeki yıllarda daha da büyüyecektir. (Şekil 3) 17

18 Şekil 3 Türkiye de Yıllara Göre Toplam Kanatlı Eti Üretimi Kaynak: BESD-BİR 2007 yılı Kanatlı Sektörü Özet Raporu Kişi başına kanatlı eti tüketimi de 1990 yılında 3,82 kg iken 2008 yılında 15,64 kg a ulaşmıştır. Bu rakam dünya kanatlı et tüketimi ortalaması olan 11,7 kg dan fazla ancak gelişmiş ülkeler ortalaması olan 25,3 kg düzeyinin çok altındadır. Bu da sektörün büyümeye ne kadar açık olduğunun bir göstergesidir. Tablo Yılı Kişi Başına Kanatlı Eti Tüketimi Bölge Kanatlı Eti Tüketimi (kg/yıl) Dünya 11,7 Gelişmekte olan Ülkeler 8,0 Gelişmiş Ülkeler 25,3 Avrupa Birliği (25) 22,6 Türkiye 12,5 Kaynak: Agri-Livestock Consultants Ltd. Kanatlı Eti Sektör Raporu Kasım 2006 Kanatlı hayvan eti toplam kırmızı ve beyaz et üretimine 1990 yılından bu yana %18,5 lik bir artış sağlamasına rağmen, bu süre içerisinde insan nüfusu 1990 yılında 57,5 milyondan 2003 yılında 70,3 milyona yükselerek %24,4 lük bir artış yaşandığından kişi başı et tüketiminde hafif bir düşüş yaşanmıştır. Kişi başı kanatlı hayvan etindeki artış ve kişi başı tüketime kırmızı et üretimindeki düşüş eğilimi açıkça görülmektedir. GSMH daki son artış sonucunda yüksek kaliteli gıda ürünlerine olan talepte artış gözlemlenmiştir. Bu durum, yüksek ithalat vergileri sebebiyle artan kanatlı hayvan eti ithalatına ve kanatlı hayvan ürünlerine yansımamıştır. Sonuç olarak, Tablo 7 den de görüleceği üzere kanatlı hayvan eti ürünlerindeki yurtiçi talep, artan nüfus oranı ve gelirlerin yükselmesi sebebiyle hızla artmaktadır. Kanatlı hayvan eti sektörü de üretimde hızlı bir artışla bu duruma yanıt vermiştir. 18

19 Tablo 7 Türkiye de Kişi Başına Et Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi Değişim % ( ) İnsan Nüfusu (1. 000) % Kırmızı Et (kg/kişi/yıl) 14,2 12,8 9,3 13,0 10,8 9,4-27.7% Kanatlı Hayvan (kg/kişi/yıl) 2,3 3,0 6,0 7,1 8,8 9, % Toplam Et (kg/kişi/yıl) 16,5 15,8 15,3 20,1 19,6 19,3-4.0% Kaynak: Agri-Livestock Consultants Ltd. Kanatlı Eti Sektör Raporu Kasım 2006 Türkiye de etlik piliç yetiştiriciliği yaygın olarak yapılmaktadır. Etlik piliç yetiştiriciliği yumurta tavukçuluğuna göre çok daha kısa ancak yıllık periyodu daha fazla bir bakım dönemini kapsar. Etlik piliç yetiştiriciliğinde altı haftalık bir besi döneminden sonra piliçler kesime gönderilirken, yumurta tavukçuluğu 5 aylık besi dönemi ile beraber aylık yumurta verim dönemi de hesaba katılırsa asgari aylık bir dönemi kapsamaktadır. Türkiye de etlik piliç yetiştiriciliği son 15 senede oldukça verimli hale gelmiştir yılından 2009 yılına kadar olan dönemde kesilen etlik piliç sayısı % 238,7 artmasına karşın, toplam et üretimi % 372,2 artış göstermiştir. (bkz. Tablo 8) Bu da aynı dönem içerisinde gelişen teknolojiler, yapılan yatırımlar ve bilinçli üretimler sonucunda etlik piliç yetiştiriciliğinde ne kadar büyük bir verim artışı gerçekleştirildiğinin kanıtıdır. Etlik piliç yetiştiriciliği ve beyaz et üretimindeki artışa karşılık fert başına yıllık tüketim 17 kg. civarında seyretmektedir. Bu tüketim miktarı pek çok Avrupa ülkesinin yarısı seviyesindedir. Dolayısı ile Türkiye de üretilen beyaz etin bölge ülkelerine ihracı yanında bir iç tüketim (talep) potansiyeli de bulunmaktadır. Nüfus artışı ve genç nüfus dikkate alındığında tüketim miktarının yakın gelecekte iki katına çıkması beklenmektedir. Bu çerçevede ülkemizde tüketilen hayvansal protein miktarının artırılarak dengeli beslenmesinin sağlanması amacıyla halkımızın bilinçlendirilmesi, tüketimi özendirecek eğitim ve reklam çalışmaları ile kişi başına tavuk eti ve yumurta tüketiminin Avrupa ülkeleri seviyesine çıkarılması hedeflenmektedir. Beyaz et, tüm dünyada çok yaygın olarak kullanılan çok az sayıda gıda maddelerinden biridir. Bu nedenle beyaz et, gıda endüstrisinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Tablo 8 Türkiye de Yıllık Kesilen Piliç Sayısı ve Üretilen Et Miktarı Yıl Kesilen Etlik Piliç Sayısı (Adet) Tavuk Eti Üretimi (Ton) Değişim 238,7% 372,2% Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı 19

20 Şekil 4 Türkiye de Yıllara Göre Kesilen Etlik Piliç Sayısı ve Tavuk Eti Üretimi Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Türkiye de tavuk yetiştiriciliğinin yoğun olduğu bölgeler Ege, Güney Marmara ve Batı Karadeniz bölgeleridir. Bunun nedenleri arasında bu bölgelerin büyük yerleşim merkezlerine yakınlığı nedeniyle tüketimin fazla oluşu, enerji temininin daha kolay olması, iklim, coğrafi yapı uygunluğu ve ulaşım imkânlarının kolaylığı sayılabilir. Buralarda kilometrekareye düşen kanatlı sayısı adetten fazladır. (Şekil 5) Etlik piliç yetiştiriciliği de yine aynı bölgelerde yoğunluk arz etmektedir. Özellikle, Bursa, Balıkesir, Bolu, Manisa ve İzmir illerimizde entegre tavukçuluk firmaları sözleşmeli üreticiler yoluyla güçlü birlikler oluşturmuşlardır. Etlik piliç üretiminde genellikle altlık sistemi uygulanmaktadır. Şekil 5 Türkiye Kanatlı Yoğunluğu Haritası Kaynak: Agri-Livestock Consultants Ltd. Kanatlı Eti Sektör Raporu Kasım

21 Et tavukçuluğu özelinde inceleme yapıldığında yoğunluğun Doğu Marmara, Ege ve Batı Marmara bölgelerinde oluştuğu görülmektedir. (Şekil 6) Bu üç bölgeden elde edilen tavuk eti miktarı, tüm Türkiye de üretilen tavuk eti miktarının yaklaşık %85-90 ına tekabül etmektedir. Şekil 6 Türkiye de Bölgelere Göre Tavuk Eti Üretimi Dağılımı Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Ege Bölgesinin etlik piliç yetiştiriciliği sektörü daha yakından incelendiğinde yılları arasında tavuk eti üretim miktarının ton seviyelerinden ton seviyelerine ulaştığı görülebilir. (Şekil 7) Bu da yaklaşık 10 katlık bir artışa tekabül etmektedir. Şekil 7 Ege Bölgesinde Yıllara Göre Tavuk Eti Üretimi Değişimi Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı 21

22 Etlik piliç yetiştiriciliği faaliyetinin İzmir ili genelinde yoğun olduğu yerler sırasıyla Torbalı ve Kemalpaşa ilçeleridir. (Şekil 8) Bu ilçelerde ulusal ölçekte satış ve dağıtım yapan büyük entegre tavukçuluk firmalarının sözleşmeli üretim yaptırdıkları yetiştirme tesisleri bulunmaktadır. Faaliyet Sahibi de iklim şartlarının uygun olması ve sözleşme imzalayacağı entegre tavukçuluk firmasının diğer anlaşmalı yetiştiricilerinin İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi çevresinde yoğunlaşması nedeni ile yatırımını Kemalpaşa ilçesinde yapmaya karar vermiştir. Şekil 8 İzmir ve İlçelerinde Yetiştirilen Etlik Piliç Sayıları Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Yukarıda anlatıldığı gibi, ülkemizde giderek artan ve bundan sonra da artması öngörülen tavuk eti tüketimi nedeni ile entegre üretim yapan büyük tavukçuluk firmalarının ürünlerinin satışları artacaktır. Bu firmalar, artan bu talebi karşılamak ve gelişen pazarlara ürün sunmak için mevcut sözleşmeli üretim tesislerine ek olarak yeni tesisler kurulmasını desteklemektedir. Faaliyet Sahibi, Etlik Piliç Yetiştirme faaliyeti ile piyasanın ve dolayısı ile entegre tavukçuluk firmalarının artan etlik piliç talebinin karşılanmasını ve yeni pazarlara ürün sunabilmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla; 1. Tüm kümeslerde yeni teknolojiye sahip ekipmanlar kullanılmaktadır. 2. Önümüzdeki yıllarda da kümeslerde yeni jenerasyon ekipmanların kullanılması ile işletme bugün olduğu gibi çevreye duyarlı konumunu sürdürecektir. 3. İşletmede mevcut durumda toplam 14 kişi istihdam edilmektedir. Personel detayları aşağıdaki tabloda verilmiştir. 22

23 Tablo 9 Tesiste Çalışan Personel Sayısı PERSONEL TOPLAM Müdür 1 Veteriner Sağlık Teknikeri 1 Düz İşçi Bakıcı 12 TOPLAM yılında yapılan son iki kümes yatırımının toplam bedeli yaklaşık TL dir. İşletmenin Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. Mevcut tesis istihdama da olanak sağlamıştır. Açılan her tesis, bu yöredeki vasıfsız işsiz insanımıza iş imkânı doğuracaktır. Bu ise bu yörelerdeki insanların istihdam edilme olasılığını artıracaktır. İşletmedeki çalışanların büyük bir kısmı (%95 i) Kemalpaşa ilçesinden, Ören Mahallesinden ve yakın köylerden temin edilmektedir. Bu sayede ilçede ve yörede önemli ölçüde yeni istihdam yaratılmaktadır. İaşe giderlerinin tamamı da yine Kemalpaşa dan temin edilmekte ve edilecektir. I.2. PROJENİN FAYDA MALİYET ANALİZİ Fayda-Maliyet analizinin yapılması amacıyla aşağıda öncelikle tesiste öngörülen yıllık gider tutarı hesaplanmıştır. Daha sonrasında yıllık üretime bağlı olarak öngörülen yıllık gelir tutarı hesaplanmıştır. Sonuç olarak, yıllık gelir ve gider karşılaştırması yapılarak tesisin karlılığı hesaplanmıştır. YILLIK GİDERLER: Tesiste bakılacak civcivler, hayvanlara verilecek yem, ilaç giderleri ile yıkama ve dezenfeksiyon giderleri anlaşma yapılacak entegre tavukçuluk firması tarafından karşılanmaktadır. Proje sahibi, personel giderlerini, elektrik ve yakıt giderlerini, kümeslere serilecek altlık giderleri, amortisman ve finansman giderlerini karşılamaktadır. İşçilik ve Personel Giderleri Tablo 10 Yıllık İşçilik ve Personel Giderleri Personel Görevi Toplam Adet Çalışacağı Ay Aylık Maliyet (TL) Yıllık Maliyet (TL) Müdür Veteriner Sağlık Teknikeri Düz İşçi - Bakıcı TOPLAM PERSONEL GİDERİ İşçilik ve personel giderleri toplamı brüt yıllık ,00 TL olup, bu giderler SSK, tasarrufu teşvik ve fon kesintilerini de kapsamaktadır. Elektrik Giderleri Kümeslerde, ilk günlerde (1-7 gün) 23 saat aydınlatma uygulanmaktadır. Daha sonra 21. güne kadar günde 6 saat karartma, 21. günden sonra ise 22 saatlik aydınlık dönemden sonra 2 saat karanlık dönem uygulanmaktadır. Bu amaçla ilk hafta 2-2,5 watt/m 2, ikinci hafta başından kesim yaşına kadar ise 0,75-1 watt/m 2 ışık şiddeti uygulanacaktır. Böylelikle aydınlatmadan kaynaklanacak bir dönemdeki elektrik tüketimi; Gün : 23 saat/gün x 7 gün x 2 watt/m 2 x m 2 = kwh Gün : 18 saat/gün x 14 gün x 0,75 watt/m 2 x m 2 = kwh Gün : 22 saat/gün x 21 gün x 0,75 watt/m 2 x m 2 = kwh olacaktır. Toplam = kwh 23

24 Tesiste aydınlatmadan kaynaklanan yıllık elektrik tüketimi ise; kwh/dönem x 6 dönem/yıl = kwh/yıl olacaktır. Tesiste bulunan tüm elektrikli ekipmanların çalıştırılması ve aydınlatma ile birlikte tesisin yıllık elektrik kullanımı yaklaşık kwh olmaktadır. Bu durumda bu miktarda elektriğin firmaya yıllık maliyeti: 0,20 TL/kWh x kwh = TL olacaktır. Yakıt Giderleri Tesiste sıcak hava üretimi amacıyla kullanılan 7 adet kümesteki sıcak hava kazanlarında kömür yakılmakta ve yakılacaktır. Diğer 2 kümeste ise doğalgaz sobası kullanılmaktadır. Bu nedenle bir kömür ve doğalgaz gideri söz konusu olmaktadır. Bir yılda toplam 6 dönem etlik piliç yetiştirileceği, bunun 2 döneminin yaz aylarına denk geleceği için kümeslerde ısıtma ihtiyacının olmayacağı ve kümes başına dönemlik 25 ton kömür yakılacağı düşünülecek olursa tesiste kullanılacak kömür miktarı: Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 1 Kümeste Dönemlik Kömür Kullanımı x 4 dönem/yıl x Kümes Sayısı Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 25 ton/dönem x 4 dönem/yıl x 7 kümes Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 700 ton/yıl olacaktır. Tesiste kullanılan kömürün maliyetinin 190 TL/ton olacağı varsayılarak tesis için yıllık kömür maliyeti, 190 TL/ton x 700 ton/yıl = TL olacaktır. Doğalgaz sobası bulunan kümeslerde kümes başına dönemlik 4,45 ton doğalgaz yakılacağı düşünülecek olursa tesiste kullanılacak doğalgaz miktarı: Yıllık Doğalgaz Kullanım Miktarı = 1 Kümeste Dönemlik Doğalgaz Kullanımı x 4 dönem/yıl x Kümes Sayısı Yıllık Doğalgaz Kullanım Miktarı = 4,45 ton/dönem x 4 dönem/yıl x 2 kümes Yıllık Doğalgaz Kullanım Miktarı = 35,6 ton/yıl olacaktır. Tesiste kullanılan doğalgaz maliyetinin TL/ton olacağı varsayılarak tesis için yıllık doğalgaz maliyeti, TL/ton x 35 ton/yıl = TL olacaktır. Dolayısı ile firmanın yıllık toplam yakıt maliyeti; = TL olacaktır. Faaliyet sahibi doğalgaz sobalarını, kömür kullanan ısıtma sistemi ile değiştirmeyi planlamaktadır. Bu durumda yıllık 900 ton kömür kullanılması ve yakıt maliyetlerinin düşeceği öngörülmektedir. Altlık Giderleri Tesiste bulunan kümeslerde altlık kullanımı söz konusu olmaktadır. Kullanılan toplam altlık miktarı: Tesiste kullanılacak birim altlık miktarı = 4,10 kg/m 2 Tesiste kullanılacak toplam kümes alanı = m 2 Tesiste bir yıldaki periyot sayısı Tesiste yıllık altlık kullanımı = 6 periyot/yıl = 4,10 kg/m 2.periyot x m 2 x 6 periyot/yıl x 1 ton/1.000 kg = 300 ton/yıl olacaktır. 24

25 Tesiste kullanılan altlık maliyetinin 250 TL/ton olacağı varsayılarak tesis için yıllık altlık maliyeti, 250 TL/ton x 300 ton/yıl = TL olacaktır. Makine-Ekipman ve Bina Amortisman Giderleri Mevcut tesiste ilave kümes ve bina yapılmayacaktır ve 1999 yılında inşa edilen kümesler için bina ve ekipman amortisman giderleri tamamlanmıştır yılında inşa edilen kümeslerin bina amortisman gideri devam etmektedir, 2012 yılında inşa edilen kümeslerin ise hem bina hem de ekipman amortisman gideri devam etmektedir. Tesiste önümüzdeki dönemler için öngörülen bina ve amortisman giderleri aşağıdaki gibidir. Makine-Ekipman-Bina Tablo 11 Yıllık Makine Ekipman Bina Amortisman Giderleri Birim Fiyatı (TL) Toplam Fiyat (TL) Amortisman Süresi (yıl) Yıllık Amortisman Gideri (TL) Tavuk Kümesleri (K4, K5, K6, K7) Tavuk Kümesleri (K8, K9) Kümes Ekipmanları Kümes Isıtma Ekipmanları (K8, K9) MEVCUT AMORTİSMAN GİDERİ Devam eden faaliyet kapsamında yıllık TL Makine-Ekipman-Bina Amortisman gideri öngörülmüştür. Bakım Onarım Giderleri İşletmede Bakım ve Onarım Gideri olarak, kullanılan makine ve ekipman maliyetinin %5 inin harcanacağı öngörülmektedir. Buna göre yıllık bakım onarım giderleri: TL x % 5 = TL/yıl olacaktır. İaşe Giderleri İşletmede çalışan personele iaşe bedeli olarak günde kişi başına 9,00 TL harcama yapılması planlanmaktadır. Yıllık toplam iaşe gideri = 14 kişi x 9,00 TL/gün x 30 gün/ay x 12 ay/yıl = TL olarak hesaplanmıştır. Beklenmeyen Giderler İşletmede beklenmeyen gider olarak bu bölüme kadar hesaplanan yıllık giderlerin %2 si kadar bir tutar öngörülmüştür. Tablo 12 Yıllık Beklenmeyen İşletme Giderleri Gider Kalemi Yıllık Tutar (TL) İşçilik ve Personel Giderleri Elektrik Giderleri Yakıt Giderleri Altlık Giderleri Makine-Ekipman-Bina Amortisman Giderleri Bakım Onarım Giderleri İaşe Giderleri TOPLAM TOPLAM BEKLENMEYEN GİDERLER

26 Toplam Yıllık Giderler Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde yıllık toplam giderlerin TL olması öngörülmüştür. Tablo 13 Yıllık Toplam İşletme Giderleri Gider Kalemi Yıllık Tutar (TL) İşçilik ve Personel Giderleri Elektrik Giderleri Yakıt Giderleri Altlık Giderleri Makine-Ekipman-Bina Amortisman Giderleri Bakım Onarım Giderleri İaşe Giderleri Toplam Beklenmeyen Giderler TOPLAM YILLIK GİDERLER YILLIK GELİRLER: Tesiste yetiştirilen Ross 308 ırkı piliçlerin 6. Hafta sonundaki ortalama ağırlığı gram, Cobb500 ırkı piliçlerin ise ortalama canlı ağırlığı gram olmaktadır. 2 Tesiste ayrıca gün arası %15-20 oranında seyreltme yapılmaktadır. Etlik piliç yetiştirme tesisinde yetiştirilecek etlik piliç cinsinin üretim dönemi sonunda ortalama canlı ağırlık miktarı 2,75 kg, ölüm oranı ise %3 olarak alınırsa tesisin dönemlik ve yıllık piliç eti üretim kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Dönemlik Et Üretimi Yıllık Et Kapasitesi = Ortalama Canlı Ağırlık x Dönemlik Piliç Kapasitesi x (1- Seyreltme Oranı) x (1 Ortalama Ölüm Oranı) = 2,75 kg x x (1-0,15) x (1-0,03) = kg/dönem = Dönemlik Et Üretimi x Yıllık Dönem Sayısı = x 6 = kg/yıl Üretilecek piliç etinin entegre tavukçuluk firmasına satış fiyatının 0,40 TL/kg olacağı düşünüldüğünde projenin yıllık geliri kg/yıl x 0,40 TL/kg = TL olarak hesaplanmıştır. PROJENİN KARLILIĞI: Yıllık Toplam Gelirler Yıllık Toplam Giderler Vergi Öncesi Brüt Kar Kurumlar Vergisi Vergi Üzerinden Ödenen Fonlar Vergiler Toplamı KULLANILABİLİR KAR Tablo 14 Projenin Karlılığı Tesisin karlılığı TL /yıl olarak hesaplanmıştır TL TL TL TL TL TL TL 2 Cobb500 Broiler Performans ve Besin Değerleri 26

27 PROJENİN ÜLKEYE FAYDASI: Etlik piliç yetiştirme tesisi faaliyeti ile devlet her yıl yaklaşık TL vergi geliri elde edecektir. PROJENİN BÖLGEYE FAYDASI: Mevcut tesis, istihdama da olanak sağlamıştır. Açılan her tesis, bu yöredeki vasıfsız işsiz insanımıza iş imkânı doğuracaktır. Bu ise bu yörelerdeki insanların istihdam edilme olasılığını artıracaktır. İşletmedeki çalışanların büyük bir kısmı (%95 i) Kemalpaşa ilçesinden, Ören Mahallesinden ve yakın köylerden temin edilmektedir. Bu sayede ilçede ve yörede istihdam imkanı yaratılmaktadır. İaşe giderlerinin tamamı da yine Kemalpaşa dan temin edilecektir. İşletmede mevcut durumda toplam 14 kişi istihdam edilmektedir. Ortalama aile büyüklüğünün 5 kişi olduğu varsayılır ise tesisten 70 kişinin faydalandığı hesaplanabilir. I.3. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYET ÜNİTELERİNİN KONUMU (PROJE KAPSAMINDA YER ALAN; KÜMES, YEM DEPOSU, SU DEPOSU, FOSSEPTİKLER, PERSONEL LOJMANI, İDARE BİNASI, LABORATUAR, ÖLÜ ÇUKURU, GÜBRE DEPOLAMA VB. TÜM ÜNİTELERİN PROJE ALANINDA İŞARETLENEREK GÖSTERİMİ), GENEL VAZİYET PLANI Rapor konusu tesisin faaliyet gösterdiği 6119 ve 6120 nolu parsellerin toplam büyüklüğü ,99 m 2 dir nolu parsel üzerinde 7 adet kümes, 6119 parsel üzerinde ise 2 adet kümes bulunmaktadır. Mevcut tesisin kapalı alan miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo 15 Mevcut Tesiste Kapalı Alan Miktarı Üniteler Toplam Kapalı Alan (m 2 ) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesleri (6120 Parsel) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesleri (6119 Parsel) Bakıcı Evi/İdari Bina (6119 Parsel) 71 TOPLAM Tablo 16 Mevcut Tesiste Arazi Kullanımları Arazi Kullanımı 6120 Parsel 6119 Parsel Toplam Alan (m 2 ) Kapalı Alan 9.674, , ,00 Yeşil Alan, yollar, otopark ve diğer kullanımlar , , ,99 TOPLAM , , ,99 Tesiste bulunan toplam kapalı alan büyüklüğü m 2 olup bu alan toplam arazi yüzölçümü olan ,99 m 2 nin yaklaşık % 23,3 üne tekabül etmektedir. Proje kapsamında yer alan kümesler, evsel sızdırmasız fosseptik, atık su toplama çukurları, bakıcı evi, ölü çukurları, trafo, su kuyusu vb. tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. 27

28 I.4. YER BULDURU HARİTASI, PROJE ALANI VE ÇEVRESİNİN PANORAMİK FOTOĞRAFLARI Faaliyet sahibi İsmet YORGANCILAR tarafından yatırım yapılan araziler, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Ören mahallesi, Arıkaltı mevkiinde, mülkiyeti kendisine ait, ,09 m 2 lik 6119 nolu ve ,90 m 2 lik 6120 nolu parsellerdir. Faaliyetin yer aldığı alanın Yerbulduru Haritası EK-1 de, proje sahasının 1/ ölçekli İzmir Kentsel Nazım İmar Planındaki yeri EK-2 de, proje sahasının 1/ ölçekli topografik haritası EK-3 te, proje sahasının uydu fotoğrafları EK-4 de ve proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-5 de verilmiştir. I.5. PROJEYE KONU OLAN BÖLGENİN EN SON ONAYLI 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000, 1/ ÖLÇEKLİ PLANLARI (ASLI GİBİDİR ONAYLI), PLAN NOTLARI, LEJAND PAFTASINDAN BİR ÖRNEK VE BU PLANLAR ÜZERİNDE HER BİR TESİS YERİNİN GÖSTERİMİ Faaliyetin yer aldığı alan, tarihinde onaylanan ve ile tarihlerinde bir kısım değişiklikler yapılan Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planının L-19 paftasında Tarım Alanı nda yer almaktadır. Ancak bilindiği üzere Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarihinde Manisa- Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı için yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Anılan karar, tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığına tebliğ edilmiştir. Tesisin yer aldığı parseller İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanan 1/ ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planında ise L19-a1 paftasında Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar da yer almaktadır.(ek-2) 2010 yılında 6119 no lu parselin imar durumu sorgusu yapılmış ve EK-7 de verilen İmar Durum Belgesinde 6119 no lu parselin 1/ Ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planında da Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar da kaldığı belirtilmiştir. Faaliyetin yer aldığı alanın Yerbulduru Haritası EK-1 de, tesis sahasının 1/ ölçekli İzmir Kentsel Nazım İmar Planındaki yeri ve 1/ Ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planındaki yeri EK-2 de, 1/ ölçekli topografik haritası EK- 3 te, proje sahasının uydu fotoğrafları EK-4 de ve proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-5 de verilmiştir. Proje sahasının hassas yörelere ve yerleşimlere uzaklıklarını gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-10 da verilmiştir nolu parsel, (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü tarafından tarih ve sayılı yazıyla Kuru Marjinal Tarım Arazisi sınıfında değerlendirilmiştir. Anılan görüş yazısında (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü yapılmak istenen tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 3. Maddesinin (k) bendinde belirtilen entegre nitelikte olmayan tarımsal amaçlı yapılardan olduğu ve kuru marjinal tarım arazisi üzerinde ekli mimari projesine uyulmak koşulu ile tavuk kümesi yapılması uygun görülmüştür. görüşünü vermiştir. (Mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğünün arazi sınıfıyla ilgili görüş yazısı EK-9 da verilmiştir nolu parsel de 6119 nolu parsel ile aynı özellikleri gösteren komşu parseldir. İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nün 6120 parsel ile ilgili tarih ve sayılı yazısında söz konusu tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamındaki yerlerden olmadığı belirtilmektedir.(ek-9) Faaliyet sahibi tesis alanı içerisindeki tüm kümesler ve idari bina/bakıcı evi için Yapı Ruhsatlarını ve Yapı Kullanma İzin Belgelerini almıştır. (EK-8) 28

29 I.6. FAALİYET ALANININ HÂLİHAZIR HARİTA ÜZERİNDE İŞARETLENEREK YAKININDA BULUNAN YERLEŞİMLERİN BELİRTİLMESİ Mevcut tesis alanının yerleşim yerlerine ve diğer hassas yörelere (su kaynakları, yüzey suları vb.) mesafelerini gösteren 1/ ölçekli Hassas Yöreler Haritası EK-10 da, proje sahasının uydu fotoğrafları EK-4 te ve proje sahasının panoramik fotoğrafları EK- 5 te verilmiştir. I.7. TESİSİN KURULACAĞI ALANIN ÇEVRESİNDE YER ALAN SANAYİ, YERLEŞİM YERLERİ, TARIM, ORMAN ALANLARI VB. İLE İLGİLİ BİLGİLER Tesisin yer aldığı 6119 ve 6120 no lu parsellerin mülkiyeti faaliyet sahibi İsmet YORGANCILAR a ait olup arazilerin tapu örnekleri EK-7 de verilmiştir. EK-6 da verilen Vaziyet Planından da görülebileceği üzere parsellerin kuzeyinde 114, 115, 116, 117, 118 nolu parseller, doğusunda yol ve 179 ve 181 nolu parseller, batısında ise 122 nolu parsel ile dere bulunmaktadır. Parsellerin güneyinde 152, 153, 154 ve 155 nolu parseller bulunmaktadır. Faaliyetin planlandığı alanın batı sınırında bulunan 122 no lu parsel de faaliyet sahibine ait olup üzerinde mevcut durumda bir şeftali bahçesi bulunmaktadır. Bu parsel dışındaki diğer parsellerde de tarım yapılmakta olup faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri, kuş uçumu metre mesafede batı yönünde bulunan Çambel Köyüdür. Kemalpaşa İlçesi Ören Cumhuriyet Mahallesi ve Yiğitler Köyü güneyde yaklaşık 6 km mesafededir. Kemalpaşa ilçe merkezinin faaliyet alanına mesafesi kuş uçumu yaklaşık 14 km dir. Parsele ait tapuda vasfı tarla olarak belirtilmiştir. Parsel, tarım arazileri kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği planlanması sebebiyle faaliyet, tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar grubuna girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir nolu parsel, (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü tarafından tarih ve sayılı yazıyla Kuru Marjinal Tarım Arazisi sınıfında değerlendirilmiştir. Anılan görüş yazısında (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü yapılmak istenen tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 3. Maddesinin (k) bendinde belirtilen entegre nitelikte olmayan tarımsal amaçlı yapılardan olduğu ve kuru marjinal tarım arazisi üzerinde ekli mimari projesine uyulmak koşulu ile tavuk kümesi yapılması uygun görülmüştür. görüşünü vermiştir. (Mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğünün arazi sınıfıyla ilgili görüş yazısı EK-9 da verilmiştir nolu parsel de 6119 nolu parsel ile aynı özellikleri gösteren komşu parseldir. İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nün 6120 parsel ile ilgili tarih ve sayılı yazısında söz konusu tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamındaki yerlerden olmadığı belirtilmektedir.(ek-9) Proje alanı, tarihinde onaylanan ve ile tarihlerinde bir kısım değişiklikler yapılan Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planının L-19 paftasında Tarım Alanı nda yer almaktadır. 1/ Ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni planında ise L19-a1 paftasında Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar da yer almaktadır.(ek-2) Faaliyetin alanın 500 metre kuzeyinde kum ocağı bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde orman alanı bulunmamaktadır. I.8. ULAŞIM DURUMU Proje alanına ulaşım İzmir-Uşak Karayolundan ayrılan yaklaşık 250 metre uzunluğundaki yol ile sağlanmaktadır. (Şekil 9) 29

30 Uşak İzmir Proje Alanına Ulaşım Yolu Şekil 9 Proje Alanına Ulaşım Yolu Tesis için gerekli olan civcivler sözleşme imzalanan entegre tavukçuluk firmasının kuluçkahanelerinden; yemler, yine sözleşme imzalanmış entegre tavukçuluk firmasının yem fabrikasından gelecektir. Bütün bu nakliye işlemleri sırasında Şekil 9 da gösterilen yol kullanılmakta ve kullanılacaktır. I.9. ENERJİ NAKİL HATLARI Faaliyet sahibi, tesiste ihtiyacı olan elektrik enerjisini, EK-10 da verilen 1/ ölçekli Hassas Yöreler Haritasından da görülebileceği gibi tesis sınırından geçmekte olan 34,5 kilovolt Yüksek Gerilimli Enerji Nakil Hattından almakta ve alacaktır. (Şekil 10) Enerji Nakil Hattı Şekil 10 Proje Alanına Gelen Enerji Nakil Hattı I.10. FAALİYET ALANLARINI MERKEZ ALAN 1 KM LİK YARIÇAPLI ALANIN İŞARETLENMESİ Faaliyetin planlandığı alanın yerleşim yerlerine ve diğer hassas yörelere (su kaynakları, yüzey suları vb.) mesafelerini ve faaliyet alanını merkez alan metre yarıçaplı etki alanını gösteren 1/ ölçekli Hassas Yöreler Haritası EK-10 da verilmiştir metre yarıçaplı alan içerisinde, batı ve kuzey yönlerinde Koca Dere (Ören Deresi) ve Nif Çayı, kuzeyinde faaliyetine devam etmekte olan bir kum ocağı, güneydoğusunda faaliyetine devam etmekte olan akaryakıt istasyonu ve tarım alanları bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde orman alanı bulunmamaktadır. 30

31 BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi Faaliyetin planlandığı alanın yerleşim yerlerine ve diğer hassas yörelere (su kaynakları, yüzey suları vb.) mesafelerini ve faaliyet alanını merkez alan metre yarıçaplı etki alanını gösteren 1/ ölçekli Hassas Yöreler Haritası EK-10 da verilmiştir metre yarıçaplı alan içerisinde faaliyet alanının batı sınırını oluşturan Koca Dere (Ören Deresi), kuş uçumu 220 metre kuzeyindeki Nif Çayı bulunmaktadır. Faaliyet alanının çevresinde tarım arazileri bulunmaktadır. Faaliyet alanının Uydu Fotoğrafları EK- 4 de, faaliyet alanını gösterir panoramik fotoğraflar EK-5 de verilmiştir Parsel 6120 Parsel 1 Km Yarıçaplı Alan Şekil 11 Faaliyet Alanını Merkez Alan 1 Km Yarıçaplı Alan Faaliyet alanı sınırına en yakın yerleşim birimi, kuş uçumu metre mesafede batı yönünde bulunan Çambel Köyüdür. ÇED Raporu kapsamında tüm hesaplamalar bu yerleşim birimi dikkate alınarak yapılacaktır. Faaliyet alanı, metre yarıçaplı inceleme alanı ve yakın çevresindeki yerleşim yerleri, tarihi alanlar, yer altı ve yerüstü su kaynakları, su depoları, enerji nakil hatlarını vb. duyarlı alanlar ve diğer hayvancılık işletmelerini gösterir 1/ ölçekli Topografik Harita EK-3 te verilmiştir. Kemalpaşa İlçesi Ören Cumhuriyet Mahallesi ve Yiğitler Köyü, faaliyetin gerçekleştirildiği alana, güneyde yaklaşık 6 km mesafededir. Kemalpaşa ilçe merkezinin faaliyet alanına mesafesi kuş uçumu yaklaşık 14 km dir. 31

32 Proje alanına ulaşım Şekil 9 da gösterildiği gibi İzmir-Uşak devlet karayolundan ayrılan ve tesise kadar gelen yaklaşık 250 metre uzunluğundaki yol ile sağlanmaktadır. Faaliyetin planlandığı alanın merkezini merkez kabul eden 1 km yarıçaplı dairenin oluşturduğu ÇED İnceleme Alanı uydu fotoğrafı aşağıdaki şekilde verilmiştir. Bu dairesel alan ve faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri olan Çambel Köyü projeden etkilenecek alanlar olarak belirlenmiştir Parsel 6120 Parsel Faaliyetin metre yarıçaplı etki alanı II.1. TÜRLER VE EKOSİSTEMLER İnceleme Alanı ve İnceleme Grubu: Şekil 12 Faaliyetin Etki Alanı Rapor kapsamında tesisten etkilenmesi muhtemel flora ve fauna unsurlarının tespit edilmesi amacı ile Manisa ili, Kemalpaşa İlçesi, Ören Mahallesi, Arıkaltı Mevkiinde bulunan proje alanı ve proje alanının merkezini merkez kabul eden 1 km. yarıçapındaki dairesel alan Flora ve Fauna Unsurları İnceleme Alanı olarak belirlenmiştir. Yukarıda anılan inceleme alanı yakınında bulunan ve bulunması muhtemel flora ve fauna unsurlarını belirlemek amacı ile 2012 Kasım ayında arazi çalışmaları yapılmıştır. Arazi çalışmalarının yapıldığı dönemler inceleme alanında özellikle farklı türlerin gözlemlenmesine olanak verecek şekilde planlanmıştır. Gerçekleştirilen fauna ve flora unsuru belirleme çalışmalarında mevcut tesis alanı ve 1 km yarıçapındaki inceleme alanındaki flora ve fauna türleri, alandaki değişik vejetasyon ve bitki toplulukları ile mevcut ve muhtemel habitatlar incelenmiştir. Arazi çalışmaları, Ziraat Yüksek Mühendisi Süceattin ERDEM tarafından gerçekleştirilmiştir. Flora ile ilgili konularda daha önce aynı yörede arazi çalışması yapmış olan Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Yasin ALTAN ın, Fauna ile ilgili konularda (faunistik çalışmalar) Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyelerinin görüşlerine başvurulmuştur. 32

33 Rapor konusu alanda mevcut bir tesis bulunduğu için flora ve fauna çalışmaları mevcut tesisin dışında kalan alanlarda, 6119 nolu parselin boş kısımlarında, komşu parsellerde ve yakın habitatlarda gerçekleştirilmiştir. Tesis alanı ve yakın çevresinin flora ve fauna envanteri yukarıda bahsedilen arazi çalışmaları, mevcut literatür taramaları, gözlemler, yöre halkından alınan bilgiler ve 2009 yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu incelenerek derlenmiştir. Flora Envanteri Tespiti ve Sınıflandırılması İçin Kullanılan Yöntem: Arazi çalışmalarının gerçekleştirildiği Kasım ayı proje alanı ve çevresindeki flora unsurlarının çoğunluğunun görülebilmesi için uygun dönemlerden biridir. Buna ek olarak Turgutlu, Kemalpaşa ve çevresinde daha önce flora tespiti amacı ile yapılan saha çalışmalarından elde edilen veriler ve literatür bilgilerinden de yararlanılmıştır. Gerçekleştirilen arazi çalışmaları esnasında proje alanında tespit edilen türler kayıt altına alınmış, tanımlanamayan bitki türlerinden örnekler alınarak Celal Bayar Üniversitesi öğretim görevlilerinden yardım alınarak detaylı bir literatür taraması gerçekleştirilip bitki tayin anahtarları kullanılarak tür teşhisleri yapılmıştır. Proje alanı ve belirlenmiş olan inceleme alanının flora ve fauna envanteri yukarıda bahsedilen arazi çalışmaları, mevcut literatür taramaları, gözlemler, yöre halkından alınan bilgiler ve 2009 yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu incelenerek derlenmiştir. Bu çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, önceki yıllarda hazırlanmış çeşitli araştırma çalışmaları, tezler ve makaleler incelenerek elde edilen bulgular ile zenginleştirilmiş ve proje alanı için yılın 12 ayını kapsayan flora envanteri çıkarılarak Tablo 19 da sunulmuştur. Çalışmalar esnasında inceleme grubu üyesi Prof. Dr. Yasin ALTAN tarafından yapılan TÜBİTAK TBAG/DPT-Ç. SEK-4 No lu Türkiye Endemik Bitkileri (1995) isimli çalışmadan da faydalanılmıştır. Türlerin tanımlamalarının yapılmasında 11 ciltten oluşan ve Peter Hadland Davis tarafından hazırlanan Flora of Turkey and the East Aegean Islands (University Press, Edinburgh, ) adlı eserden yararlanılmıştıtr. Proje alanı TÜBİTAK tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES) kare sistemine göre B1 karesi içerisinde yer almaktadır. (Şekil 13) Her bitki türünün - biliniyorsa - Türkçe adları da belirtilmiştir. (Tablo 19) Türlerin Türkçe adlarının belirlenmesi için TÜBİVES den ve Türkçe Bitki Adları Sözlüğü nden faydalanılmıştır. Proje Sahası Şekil 13 Faaliyet Alanının TÜBİVES Sistemindeki Yeri 33

34 Tespit edilen flora ve fauna türlerinin küresel tehlike statüleri, güncel olarak geliştirilmiş kriterlere, Bern Sözleşmesi Listelerine, CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) listelerine ve IUCN (International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği) listelerine göre belirlenmiştir. Bununla birlikte, özellikle endemik bitki türleri için önemli olan ulusal statüler, IUCN kategorilerine dayanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ekim, T. - Koyuncu, M. - Vural, M. - Duman, H. - Aytaç, Z. - Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. 2000) kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, memelilerin, kuşların ve sürüngenlerin avlanma kısıtlamaları Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararına dayanılarak belirlenmiştir. Küresel tehlike statülerinin belirlendiği uluslararası sözleşmeler ile ilgili detay bilgiler aşağıda verilmiştir. Bern Sözleşmesi Avrupa Konseyi nin doğa koruması alanında diğer devletlerle işbirliği yapma arzusunu göz önünde tutarak, Devletler; yabani flora ve faunanın korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekli, estetik, bilimsel, kültürel, rekreasyonel, ekonomik ve özgün değerde doğal bir miras oluşturduğu, biyolojik dengelerin devamlılığında yabani flora ve faunanın oynadığı temel rolü, yabani flora ve faunanın birçok türlerinin ciddi biçimde tükenmekte olduğu ve bazılarının yok olma tehlikesine maruz olduğu, doğal yaşama ortamlarının muhafazasının, yabani flora ve faunanın koruma ve muhafazasında hayati önemi olduğundan yola çıkarak Bern Sözleşmesi ni kabul etmişlerdir. Türkiye nin 1984 yılında taraf olduğu bu sözleşmenin 4 tane eki bulunmaktadır. Ek-1- Kesin olarak koruma altına alınan flora (bitki) türleri Ek-2- Kesin olarak koruma altına alınan fauna (hayvan) türleri Ek-3- Korunan fauna (hayvan) türleri Ek-4- Yasaklanan av metot ve araçları ile diğer yasak işletme şekilleri Her taraf ülke, yaşama ortamlarını korumak amacı ile şu hükümleri yerine getirmekle yükümlüdür; Yabani bitki ve hayvan türlerinin yaşama ortamlarının, özellikle 1 ve 2 no lu Ek Listelerde belirtilenlerinin ve yok olma tehlikesi altında bulunan doğal yaşama ortamlarının muhafazasını güvence altına almak üzere, uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Planlama ve kalkınma politikalarını saptarken, önceki paragraf uyarınca sahaların muhafaza gereksinimlerine, bu gibi yerlerin her türlü tahribattan uzak veya tahribatın mümkün olan en alt düzeyde tutulmasına özen göstereceklerdir. 2 ve 3 No lu Ek Listelerde belirtilen göçmen türler için önem taşıyan ve kışlama, toplanma, beslenme, üreme veya tüy değiştirme yönünden göç yollarına uygun ilişki konumunda bulunan sahaların korunmasına özel dikkat göstermeyi kabul ederler. Doğal yaşama ortamlarının korunması için bunların sınır bölgelerinde bulunması halinde, çabaları uyumlu kılmak yönünden eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler. Her Taraf Ülke, türlerin korunması ile ilgili olarak da: 1 No lu Ek Listede doğal bitki türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu bitkilerin kasıtlı olarak koparılması, toplanması, kesilmesi veya köklenmesi yasaklanacaktır. Her Taraf Ülke uygun hallerde, bu türlerin elde bulundurulmasını veya alım-satımını yasaklayacaktır. 34

35 CITES Sözleşmesi CITES Sözleşmesi, genel olarak uluslararası ticaretin doğal hayvanların ve bitkilerin yaşamlarının tehdit etmesini önlemeyi amaçlamaktadır. CITES Sözleşmesi 1973 yılında imzalanmış, Türkiye 1996 yılında bu sözleşmeye taraf olmuştur. CITES de yer alan türler gerekli olan koruma derecelerine göre üç farklı ek altında verilmektedir. EK-1 nesli tükenmekle tehdit altında olan türleri kapsamaktadır. Bu türlerin numunelerinin ticaretine olağanüstü durumlar haricinde izin verilmemektedir. EK-2 listesi, nesilleri tükenmekle tehdit altında olmayan ancak ticaretlerinin yaşamları ile bağdaşmayan kullanımlarını önlemek amacı ile kontrol altında tutulması gereken türleri kapsamaktadır. EK-3 listesi, ticari kontrolünde yardım için diğer CITES taraflarına başvurulduğu, en az bir ülkede korunan türleri kapsamaktadır. IUCN Red List (Kırmızı Listesi) IUCN Kırmızı Listesi, populasyonları risk ya da tehdit altında olan türlere dikkat çekmek amacı ile yayınlanmıştır. Bir türün IUCN Kırmızı Listesinde yer alması, ancak populasyonu ve azalması ile üzerinde yapılacak çalışma sonrasında mümkün olabilmektedir. Bazı ülkeler IUCN Kırmızı Listesi daha çok araştırmaya dayalı olduğu için IUCN listesinde yer alan türlere, Bern Listesinde yer alan türlerden daha fazla önem vermektedirler. IUCN Kırmızı Listesinin 1994 (versiyon 2.3) ve 2001 (versiyon 3.1) kategorileri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablolardan da anlaşılacağı üzere 2001 yılında 1994 yılından farklı olarak Korumaya Bağlı - Conservation Dependent ve Düşük Riskli - Lower Risk kategorileri kaldırılmıştır. Tablo 17 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 1994 (versiyon 2.3) EX: Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) EW: Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild) CR: Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered) EN: Tehlikede Olan Türler (Endangered) VU: Zarar Görebilir Türler (Vulnerable) DD: Yetersiz Veri (Data Deficient) LR: Düşük Riskli (Lower Risk) CD Korumaya Bağlı (Conservation Dependent) NT Neredeyse Tehdit Altında (Near Threatened) LC Asgari Endişe (Least Concern) NE: Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) Şekil 14 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri Kaynak: 35

36 Tablo 18 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 2001 (versiyon 3.1) EX: EW: CR: EN: VU: NT LC DD NE: Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild) Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered) Tehlikede Olan Türler (Endangered) Zarar Görebilir Türler (Vulnerable) Nadir veya Tehdit altında Olmayan Türler (Not Threatened) Asgari Endişe (Least Concern) Yetersiz Veri (Deficient Data) Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) Şekil 15 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri 2001 Kaynak: Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Flora Envanteri: Proje alanı ve yakın çevresinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları, gözlemler, yakın yerleşim yerlerinde yaşayan kişiler ile yapılan söyleşiler ve literatür taramaları sonucunda tespit edilen türler Tablo 19 da sunulmuştur. Anılan tablo, Türkiye florasındaki sıraya göre düzenlenmiştir. Ayrıca her türün, hangi fitocoğrafik bölge elementi olduğu, tespit türü, endemizmi, yayılış gösterdiği habitatı (lokalitesi), türün tespit edildiği koordinat, tehlike kategorisi, korunma statüsü ve eğer mevcutsa Türkçe adı verilmiş, endemik türler ayrıca belirtilmiştir. Listeleme çalışması yapılırken Tablo 19 da kullanılan kısaltmalar aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. 1 den 8 e kadar belirtilen numaralandırma, türlerin yaşama ortamlarını (habitatlarını) göstermektedir. (Bu skalalar proje alanı ve yakın çevresi göz önüne alınarak hazırlanmıştır.) 36

37 LOK: LOKALİTE (HABİTAT SINIFLARI ) 1: Orman 2: Maki 3: Frigana (Çoğu Dikenli, Alçak Boylu ve Yumuşak Yastık Oluşturan Bitkiler) 4: Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.) 5: Kuru Çayır, Step 6: Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan 7: Yol Kenarı 8: Kayalık FİTOCOĞRAFİK BÖLGE (FCB) İr-Tur: İran-Turan Bitki Coğrafyası Avr-Sib: Avrupa-Sibirya Bitki Coğrafyası Akd: Akdeniz Bitki Coğrafyası GY: Geniş Yayılışlı ENDEMİZM (END) L: Lokal Endemik B: Bölgesel Endemik Y: Yaygın Endemik Önceki bölümde tanımlanan inceleme alanında gerçekleştirilen arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen flora elemanlarının büyük çoğunluğu Ege Bölgesinin tamamında geniş yayılış gösteren türlerdir. İnceleme alanı, Akdeniz Fitocoğrafyası kuşağında yer almaktadır (bkz. Şekil 16). Proje Sahası Şekil 16 Türkiye Fitocoğrafik Haritası 37

38 Akdeniz fitocoğrafik bölgesi Karadeniz hariç yurdumuzun diğer bölgeleriyle benzerlikler göstermektedir. Ülkemizin her bölgesinde iklimde bir yaz kuraklığı mevcuttur ki bu özellik Akdeniz iklim tipinin karakteristiğidir. Bölge homojen bir iklime sahip olmayıp sıcaklık ve yağış açısından değişiklikler göstermektedir. Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin alt seviyelerinden m ye kadar Pinus brutia ormanları karakteristiktir. Ormanların tahrip edildiği yerlerde maki diye adlandırılan vejetasyon tipi hakimdir. Makinin tahrip olduğu yerlerde ise frigana formasyonu göze çarpar. Makinin karakteristik bitkileri Calycotome villosa, Myrtus communis, Styrax officinalis, Sparteum junceum, Pistacia sp., Arbutus unedo, Arbutus andrachne yaygın taxonlardır. Frigana formasyonunun karakteristik taksonları ise Cistus sp., Thymbra spicata, Lavandula stoechas dır. Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin m nin daha üzerlerinde Pinus nigra, Cedrus libani ve Abies cilicica gibi saf veya karışık ormanlar yer alır. Bunların tahrip edildiği yerlerde ise Paliurus spina-christi, Berberis crategina, Juniperus oxycedrus bulunur. İnceleme alanı, Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi içinde yer almakta olup tipik bölge özelliklerini göstermektedir. Dolayısı ile inceleme alanı bölge florasının bir kısmını temsil etmektedir. Proje alanı ve yakın çevresinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları, gözlemler, yakın yerleşim yerlerinde yaşayan kişiler ile yapılan söyleşiler ve literatür taramaları sonucunda tespit edilen flora türleri TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TÜBİVES) ne uygun olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir. 38

39 Tablo 19 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Listesi (TÜBİVES) NO FAMİLYA TÜR TÜRKÇE ADI END FCB LOK TEHLİKE * KATEGORİLERİ KORUNMA STATÜSÜ 1 AMARANTHACEAE Amaranthus chlorostachys - -? ANACARDIACEAE Pistacia terebinthus subsp. terebinthus - -? APIACEAE Eryngium campestre var campestre - -? 4, ASTERACEAE Bellis sylvestris - - Akdeniz ASTERACEAE Carlina lanata - -? ASTERACEAE Centeurea iberica - -? ASTERACEAE Conyza canadensis - -? ASTERACEAE Hypochoeris radicata - - Avrupa-Sibirya ASTERACEAE Inula viscosa Yapışkan Ot - Akdeniz ASTERACEAE Onopordum myriacanthun - - Akdeniz ASTERACEAE Crepis foetida subsp. rhoeadifolia - -? ASTERACEAE Senecio vernalis Kanarya Otu -? ASTERACEAE Taraxacum hybernum - -? ASTERACEAE Xanthum strumanum subsp. Cavanillessii Pıtrak -? 4, BORAGINACEAE Heliotropium suaveolens - - Doğu Akdeniz 4, BRASSİCACEAE Copsella bursa-pastoris - -? 2, BRASSİCACEAE Hirschfeldia incana - -? BRASSİCACEAE Sinapis arvensis Hardal -? 6, CAMPANULACEAE Campanula lyrata subsp. lyrata - Y? CHENOPODIACEAE Chenopodium album subsp. album - -? 4, CISTACEAE Cistus creticus Laden - Akdeniz 2, CONVOLVULACEAE Convolvulus arvensi Kahkaha Otu -? 4, EPHEDRACEAE Ephedra major - -? FABACEAE Trifolium pupureum var. purpureum - -? 4, FABACEAE Vicia cracca subsp. stenophylla - -? FAGACEAE Quercus ilex Meşe - Akdeniz LILIACEAE Scilla autumnalis - - Akdeniz 2,6, LILIACEAE Allium ampeloprasum - - Akdeniz 5, LILIACEAE Asphodelus aestivus Çiriş Otu - Akdeniz OLEACEAE Phyllaria latifolia - - Akdeniz 1, POACEAE Echinaria capitata - -? 5 - -

40 32 POACEAE Phleum pratense - - Avrupa-Sibirya POACEAE Hordeum bulbosum Yabani Arpa -? POLYGONACEAE Rumex acetosella Kuzu Kulağı - Kosmopolit POLYGONACEAE Rumex tuberosus subsp. tuberusus - -? 4, PORTULACACEAE Portulaca oleracea Semiz Otu -? 4, RHAMNACEAE Poliurus spina-christii Kara Çalı -? ROSACEAE Sarcopoterium spinosum Abdestbozan - Doğu Akdeniz 2, ROSACEAE Pyrus amygdaliformis var. Amygdaliformis Ahlat -? 1, ROSACEAE Amygdalus cammuni Badem -? ROSACEAE Rosa canina Kuşburnu -? 1, SOLANACEAE Solanum nigrum - - Kosmopolit VİTACEAE Vitis vinifera Asma -? AGARICACEAE Agaricus campester Yenen Mantar -? LYCOPERDACEAE Bovista plumbea - -? 5 - -

41 Alanda belirlenen bazı bitki türlerinin fotoğrafları Bellis sylvestris Conyza canadensis Crepis foetida subsp. rhoeadifolia 41

42 Hypochoeris radicata Inula viscosa Taraxacum hybernum 42

43 Quercus ilex Asphodelus aestivus 43

44 Scilla autumnalis Pyrus amygdaliformis var. amygdaliformis Rosa canina 44

45 Sarcopoterium spinosum Agaricus campester Bovista plumbea Şekil 17 Proje Alanından Flora Örnekleri 45

46 Tespit Edilen Floranın Tehlike Statüleri ve Endemizm Durumları Tespit edilen flora türlerinin küresel tehlike statüleri, güncel olarak geliştirilmiş kriterlere, TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TÜBİVES) ne, Bern Sözleşmesi Listelerine, CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) listelerine ve IUCN (International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği) listelerine göre belirlenmiştir. Bununla birlikte, özellikle endemik bitki türleri için önemli olan ulusal statüler, IUCN kategorilerine dayanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ekim, T. - Koyuncu, M. - Vural, M. - Duman, H. - Aytaç, Z. - Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. 2000) kullanılarak belirlenmiştir. Buna göre tesis alanında yukarıda sayılan kriterler uyarınca ülkemiz için endemik ve tehlike statüsünde bitki türü bulunmamaktadır. Faaliyetin Tespit Edilen Flora Üzerine Etkileri Proje alanında faaliyet sahibi faaliyetini sürdürmektedir. Dolayısı ile proje alanında bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı gözlenmektedir. Faaliyet alanı çevresindeki hâkim vejetasyon kültür bitkileri, şeftali ağaçları ve üzüm bağıdır. Faaliyet nedeni ile zarar görebilecek herhangi bir flora unsuru bulunmamaktadır. Arazi gözlem ve incelemelerinde faaliyet alanının yakın çevresini oluşturan bitki türlerinin bölgede yaygın bir biçimde bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak faaliyet alanında bulunan türler içerisinde endemik, nesli tehdit altında olan türler bulunmadığından, türler yakın bölgelerde de temsil edildiğinden faaliyet nedeni ile bitki türlerinin nesilleri tehdit edilmeyecektir. Fauna Envanteri Tespiti ve Sınıflandırılması İçin Kullanılan Yöntem: Devam eden faaliyetten etkilenmesi muhtemel fauna unsurlarının tespit edilmesi amacı ile İzmir ili, Kemalpaşa İlçesi, Ören Mahallesi, Arıkaltı Mevkiinde bulunan tesis alanı ve tesis alanının merkezini merkez kabul eden 1 km. yarıçapındaki dairesel alan Flora ve Fauna Unsurları İnceleme Alanı olarak belirlenmiştir. Yukarıda anılan inceleme alanında bulunan ve bulunması muhtemel fauna unsurlarını belirlemek amacı ile 2012 Kasım ayında arazi çalışmaları yapılmıştır. Arazi çalışmalarının yapıldığı dönem (sonbahar ayları) inceleme alanında türlerin gözlemlenmesine olanak verecek şekilde planlanmıştır. Faunistik çalışmalar Ziraat Yüksek Mühendisi Süceattin Erdem tarafından canlı türlerinin belirlenmesi amacı ile saha gözlemleri, anket çalışmaları ve literatür taramaları ile birlikte yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda değişik hayvan türlerinin beslenme ve barınma özeliklerine uygun habitatlar özellikle gözlemlenmiştir. Ayrıca kuş ve büyük memeli türlerinin belirlenmesinde hayvanlara ait ayakizlerinden, daha küçük memelilerin belirlenmesinde besin artığı, deri, boynuz ve kemik kalıntıları ve hayvan dışkılarının incelenmesinden faydalanılmıştır. Yapılan çalışmalar sırasında kesinlikle toplama, avlama ve öldürme yapılmamıştır. Çeşitli metodlarla yapılan canlı yakalamalar neticesinde tespit edilen canlılar tekrar doğaya bırakılmıştır. 46

47 Kuş türlerinin tespit edilmesi yakalama ve tuzaklama kullanılmadan gerçekleştirilmiştir. Kuş türlerinin tespiti hat ve nokta sayım yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Saha gözlemleri belirli noktalarda özellikle proje alanında yürüyerek ve proje alanının yakın çevresinde ise araç ile gerçekleştirilmiştir. İnceleme alanının fauna envanteri çıkarılırken tarih sırası ile, Doğal Hayatı Koruma Derneği ve International Council For Bird Preservation işbirliği ile basılan Türkiye nin Önemli Kuş Alanları (1992), Türkiye Çevre Vakfı yayınlarından Türkiye nin Sulak alanları (1993), Çevre Bakanlığı yayınlarından Türkiye nin Kuş Cennetleri (1994), Prof.Dr.Mustafa KURU nun Omurgalı Hayvanlar (1994), C.S.Roselaar ın Taxonomy, morphology, and distribution of the Songbirds of Turkey: an atlas of biodiversity of Turkish passerine birds (1995), Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü yayınlarından Türkiye nin Kuş Cennetleri (1995), Devlet Planlama Teşkilatı ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Türkiye Faunası Veritabanı Projesi nin bir ürünü olan Türkiye Omurgalılar Tür Listesi (1996), Prof.Dr.Ali DEMİRSOY un Memeliler, Amfibiler ve Sürüngenler (1997) ile Doğal Hayatı Koruma Derneği nin Türkiye nin Önemli Kuş Alanları (1997) adlı eserlerden yararlanılmıştır. İnceleme alanı ve yakın çevresinde yukarıda anlatılan metotlar kullanılarak endemik türler, tehlike altındaki türler, yaban yaşamı habitatları hakkında da veriler toplanmış ve değerlendirilmiştir. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Fauna Envanteri: İnceleme alanında bulunan veya bulunması muhtemel fauna elemanlarının tehlike ve koruma statüleri Red Data Book (RDB), CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine Dair Sözleşme), Bern Sözleşmesi (Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (EK-2 ve EK-3) ve IUCN (International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği) European Red List e göre verilmiştir. Kuşlar ve memeli hayvanlar için ayrıca Merkez Av Komisyonu Kararları ( ) e göre de değerlendirme yapılmış ve Tablo 20 de AV başlığı altında verilen sütunda sunulmuştur. Proje alanı ve yakın çevresinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları, gözlemler, yakın yerleşim yerlerinde yaşayan kişiler ile yapılan söyleşiler ve literatür taramaları sonucunda tespit edilen türler Tablo 20 de sunulmuştur. Listeleme çalışması yapılırken Tablo 20 de kullanılan kısaltmalar aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. 1 den 8 e kadar belirtilen numaralandırma, türlerin yaşama ortamlarını (habitatlarını) göstermektedir. (Bu skalalar proje alanı ve yakın çevresi göz önüne alınarak hazırlanmıştır.) LOK: LOKALİTE - HABİTAT SINIFLARI 1: Orman 2: Maki 3: Frigana (Çoğu Dikenli, Alçak Boylu ve Yumuşak Yastık Oluşturan Bitkiler) 4: Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.) 5: Kuru Çayır, Step 6: Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan 7: Yol Kenarı 8: Kayalık 47

48 MERKEZ AV KOMİSYONU KARARI ( ) (AV) EK-1: Kesinlikle Avlanması Yasak Olan Türler EK-2: Merkez Av Komisyonu Tarafından Koruma Altına Alınan Türler EK-3: Av Döneminde Belirlenen Sürelerde Avlanmasına Merkez Av Komisyonunca İzin Verilen Türler TEHLİKE KATEGORİSİ (RED DATA BOOK - RDB) A.1.1 Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) A.1.2 Nesli Yok Olma Tehlikesi Altında (Threatened with Extinction) A.2 Bulundukları Alanda Tehlike Altında (Severely Endangered) A.3 Tehlike Altında (Endangered) A.4 Tehlike Altında Olabilir (Potentially Endangered) B.2,B.3 Tehlike Altında Göçmen, Kış Ziyaretçisi Türler IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 2001 (versiyon 3.1) EX: Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) EW: Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild) CR: Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered) EN: Tehlikede Olan Türler (Endangered) VU: Zarar Görebilir Türler (Vulnerable) NT Nadir veya Tehdit altında Olmayan Türler (Not Threatened) LC Asgari Endişe (Least Concern) DD Yetersiz Veri (Deficient Data) NE: Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) POPULASYON DURUMU (POP) 1: Çok Nadir 2: Nadir 3: Orta Derecede Bol 4: Bol 5: Çok Bol Buna göre belirlenen inceleme alanında ve yakın çevresinde tespit edilen fauna envanteri listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. 48

49 Tablo 20 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Fauna Listesi BERN NO SINIF FAMİLYA TÜR TÜRKÇE ADI LOK RDB HABİTAT IUCN EK-2 EK-3 TESPİT TÜRÜ AV. 1 BUFINIDAE Bufo bufo Siğilli Kurbağa 6 - Kara-Su LC x L - AMPHIBIA 2 RANIDAE Rana ridibunda Ova Kurbağası 6 - Kara-Su LC x L - 3 PHASIANIDAE Coturnix coturnix Bıldırcın - A4 Kara LC x G+L EK-3 4 COLUMBIDAE Columba livia Kaya Güvercini - - Kara LC x L EK-3 5 COLUMBIDAE Streptopelia decaocto Kumru - A3 LC 5 x G EK-2 6 APODIDAE Apus apus Ebabil - A4 LC 1 x L EK-1 7 AVES ALAUDIDAE Galerida cristata Tepeli Toygar - - LC 1 x L EK-2 8 CORVIDAE Pica pica Saksağan - - Kara LC L EK-3 9 CORVIDAE Corvus frugilegus Ekin Kargası - - Kara LC G EK-3 10 PASSERIDAE Passer domesticus Ev Serçesi - - Kara LC G EK-3 11 PASSERIDAE Passer montanus Dağ Serçesi - - LC 2 x L EK-2 12 MAMMALIA LEPORIDAE Lepus europeus Tavşan - Kara LC x A - 13 REPTILIA LACERRIDAE Lacerta trilineata İri Yeşil Kertenkele 2,4,5,8 - Kara LC x G -

50 Faaliyetin Tespit Edilen Fauna Üzerine Etkileri İnceleme alanındaki fauna türleri ve yukarıda detayları ile anlatılan değişik sınıflandırma metotlarına göre tehlike statüleri Tablo 20 de verilmiştir. Buna göre değişik fauna sınıflarındaki türlerin tehlike statüleri ve bu türler için alınacak önlemler aşağıda verilmiştir. Amphibia (İki Yaşamlılar) Proje sahası sulak alanlar içermemesi nedeni ile iki yaşamlı fauna unsurları için uygun bir habitat değildir. Yapılan saha çalışmalarında tüm sahada bulunan iki yaşamlı tür listesi Tablo 20 de verilmiştir. Proje alanı ve yakın çevresinde sadece 2 amfibi türü olduğu tespit edilmiştir. Bu türler, Bufo bufo (Siğilli Kurbağa) ve Rana ridibunda (Ova Kurbağası) dır. Bu türlerin proje sahası dışındaki alanlarda da mevcut olduğu ve yaşamlarını devam ettirecek alternatif alanlar olduğu belirlenmiştir. Tablo 20 de gösterilen 2 adet iki yaşamlı türünden Bufo bufo (siğilli kurbağa) ve Rana ridibunda (ova kurbağası) Bern Sözleşmesinin Ek-3 (Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye de yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. İşletme aşamasında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Reptilia (Sürüngenler) Proje sahası ve yakın çevresinde 1 sürüngen türü tespit edilmiş ve Tablo 20 de verilmiştir. Bu tür (Lacerta trilineata: Çizgili Kertenkele) proje sahasında görülmüştür. IUCN e göre tespit edilen sürüngen türü LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Tablo 20 de verilen sürüngen türü Bern Sözleşmesinin Ek-2 (Kesinlikle Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye genelinde yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. Ayrıca proje sahasının yakın çevresinde bu türler için alternatif olabilecek uygun beslenme, barınma ve üreme habitatları mevcuttur. İnşaat ve işletme aşamasında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Aves (Kuşlar) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 9 kuş türü saptanmış ve listesi Tablo 20 de verilmiştir. Bu listedeki kuş türlerinin 6 tanesi Bern Sözleşmesinin Ek-3 (Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Saptanan diğer 3 tür ise Bern Sözleşmesine göre herhangi bir kategoride bulunmamaktadır. Kuşlara ait avlanma kısıtlamaları Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararına dayanılarak yine Tablo 20 de AV başlığı altındaki sütunda gösterilmiştir. Yapılan arazi çalışmalarında proje alanının kuşlar için sadece beslenme ve dolaşma alanı olarak kullanıldığı ve herhangi bir kuş türü için üreme alanı olmadığı tespit edilmiştir. Dolayısı ile kuş türlerinin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. İşletme aşamasında kuş türleri ile karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, avlanma, yakalama vb. faaliyetler kesinlikle yapılmayacaktır.

51 Mammalia (Memeliler) Arazi çalışmalarının gerçekleştirildiği inceleme alanı ve yakın çevresinde 1 memeli türü saptanmış ve listesi Tablo 20 de verilmiştir. Bu memeli türü Bern Sözleşmesinin Ek-3 (Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. IUCN e göre tespit edilen memeli türü LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye genelinde yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. Ayrıca proje sahasının yakın çevresinde bu türler için alternatif olabilecek uygun beslenme, barınma ve üreme habitatları mevcuttur. Hazırlık ve işletme aşamalarında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Sonuç olarak, inceleme alanında gerçekleştirilecek faaliyetler, Tablo 20 de listesi verilen türler üzerinde rahatsızlık faktörü yaratacaktır. Ancak belirlenen türlere ait popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması gibi bir tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. Dolayısı ile gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetin fauna üzerine olumsuz herhangi bir etkisi olmayacaktır. II.2. JEOLOJİK ÖZELLİKLER İzmir İlinin Genel Jeolojisi: İzmir ili, doğudan Manisa, Spil Dağı, kuzeyden Balıkesir, Madra Dağı uzantıları, güneyden Aydın ve Aydın Dağı uzantıları, batıdan Ege Denizi ile sınırlanmıştır. Bu dağların ya da dağ dizilerinin birbirinden ayırdığı akarsuların geniş tabanlı vadilerinde yer alan verimli ovalar İzmir ilinin başlıca tarım alanlarıdır. Bu düzlüklerin en önemlileri Kınık, Bakırçay, Menemen, Kemalpaşa (Nif) ve Küçük Menderes ovalarıdır. İzmir İlinin stratigrafik istifine bakıldığında en altta Paleozoyik yaşlı temel kayaçlar ve onların üzerinde Tersiyer yaşlı tortullar izlemektedir. Tektonik bir çöküntü sahası olan İzmir Körfezinin kenarında bulunan şehrin içinde ve çevresinde yükselen tepeler, volkanik kayaçlardan oluşmaktadır. Volkaniklerin tabanında Mesozoyik yaşlı şistler ve Neojen yaşlı kireçtaşları bulunmaktadır. Tepeler ve sahil arasındaki düzlükler, deniz ve dere birikintilerinden oluşmaktadır. Şehrin yerleşme alanının düz kısımlarını genç IV. zaman (kuvaterner) çökeller oluşturmaktadır. Bölgedeki istiflenmeyi Üst Kretase yaşlı Bornova filişi, neojen yaşlı Altındağ formasyonu, Buca kireçtaşı ve Yamanlar volkanikleri ve IV. zaman (kuvaterner) yaşlı alüvyonlar oluşturmaktadır. Ayrıca Melez vadisinin doğusunda bulunan yüksek arazi Neojen yaşlı marn ve killi kireçtaşlarından; Güzelyalı Agamemnon Hamamı ve Ballıkuyu daki tepeler, Mesozoik yaşlı kireçtaşlı şistlerden oluşmaktadır. Eşrefpaşa nın üst kısmındaki andazitler eski göller ile, Kadife kalesinden şehrin düz kısmına yamaç, kalın bir enkaz örtüsü ile kaplıdır. İnciraltı ve Narlıdere ye doğru batıdaki sahil şeridinde geniş bir alüvyon örtüsü görülmektedir. Kemalpaşa İlçesi ve Çevresinin Jeolojisi: Ege Bölgesi nde, İzmir ili ne bağlı bir ilçe olan Kemalpaşa, kuzey ve doğusunda Manisa, güneyinde Bayındır ve Torbalı, batısında Buca ve Bornova ile çevrilidir. İzmir İli nin orta kesiminde yer alan Kemalpaşa nın kuzey ve güney kesimi dağlıktır. Kuzey kesimini Spil (Manisa) Dağı nın güney uzantıları, güney kesimini de Bozdağlar ın batı uzantısı olan Mahmut Dağı, Nif (Kemalpaşa) Dağı oluşturur. Bu dağlar kızılçam ve karaçam ormanları ile kaplıdır. İlçenin orta kesimi ovalıktır. Buradaki Nif Ovası Belkahve eşiğine kadar uzanır, aynı zamanda bu ova Gediz Ovası nın uzantısıdır. İlçe topraklarını 51

52 Nif Dağı nın doğu yamaçlarından kaynaklanan ve ilçe sınırları dışında Gediz Nehri ne katılan Nif Çayı sulamaktadır. Bölge, metamorfik dağlık kütle ve geç devirde oluşan alüvyonlu ova olarak iki başlıkta incelenebilir. Ova, Küçük Menderes ile İzmir Havzaları arasında kalan platodur. Doğuya doğru uzanan Boz Dağlar, başkalaşım ve katılaşım kaynaklarıdır. Gnays ve mermerler başta gelir. Nif Dağı yamaçları, uzun jeolojik devreler boyunca yüksekten kopan parçaların birikmesiyle ve yerinde çimentolaşıp katılaşmasıyla oluşmuş, orta sıcaklıkta bir zemin şeklindedir. Karayolları altındaki bölgeler ise, deretortusu yamaç döküntüsü ve diğer etkenlerle oluşan zayıf zemindir. Bu bölge genellikle kalker, çakıllı toprak ve kumlu kilden ibarettir. Yörede iki ana yönde gelişen faydalanmalardan yaşlı olanı kuzey-güney, genç olanı doğu-batı uzanımındadır. İlçe genellikle yer kayması olmasına karşın I.derecede deprem kuşağı içindedir. Yamaçlar ve kaya üstleri sağlam, diğer bölgeler dolma olduğundan sakıncalıdır. 3 Bölgenin Jeolojisi: 4 Faaliyetin gerçekleştirileceği bölgenin Jeoloji Haritası EK-20 de verilmiştir. Nif Dağı-Spil Dağı diliminde orta kesim oluşturan yerleşim bölgesinin çevresel jeolojik durumu temelde filiş ve moloz çökelleridir. İzmir Filişi adı ile bu temel kayalar Kretase yaşlıdır. Ayrıntılı jeolojik etüdlerde Belkahve Formasyonu adı ile simgelenir. Belirgin filiş karakterleri taşıyan kireç taşlı bloklu kırıntılı kayalar Belkahve Formasyonu adı altında ayırt edilmiştir. Kemalpaşa Ovasında yapılan jeolojik etüdlerde ise ovada üç farklı kaya grubunun varlığı tespit edilmiştir. Çalışma alanının temelinde, Mesozoyik yaşlı Bornova Karmaşığı bulunmaktadır. Bornova Karmaşığı, allokton rekristalize kiraçtaşları, kumtaşı-şeyl, killi şistler ve fillitlerden oluşmaktadır. Konsolide olmuş Neojen tortullarını oluşturan kumtaşı, kiltaşı ve kireçtaşları uyumsuz olarak temel kayalarını örtmektedir. Kuvaterner yaşlı alüvyonel çökeller en üstte yer almaktadır. Ovada, bu üç formasyonda oluşmuş dört farklı akifer tespit edilmiştir. Bunlar, (i) Bornova karmaşığı içerisindeki Mesozoyik yaşlı allokton rekristalize kireçtaşları, (ii) Neojen birimler içerisindeki kumtaşları ve çakıltaşı tabakaları, (iii) Neojen kireçtaşları; ve, (iv) en üstte yer alan konsolide olmamış alüvyon sedimanlar olarak tanımlanabilir. Çalışma alanında litolojik birimleri, Bornova karmaşığı, Neojen tortul serileri ve Kuvaterner yaşlı alüvyonlar oluşturmaktadır. Bornova Karmaşığı Çalışma alanının temelini Üst Kretase-Paleosen yaşlı Bornova Karmaşığı oluşturmaktadır. Bornova Karmaşığı fillit, metakumtaşı, kireçtaşı ve denizaltı volkanizmasının oluşturduğu bir litolojiye sahiptir. Allokton kireçtaşları, oldukça geçirimli olup önemli akifer kayalarını oluşturur. Özellikle, alanın kuzeyindeki yüksek alanlarda gözlenmektedir. Allokton kireçtaşları, boyutları değişken, yanal ve düşey olarak devamlılığı ani değişen kütleler oldukları için, yüzeyde olduğu gibi derinlerde de bu özelliğini devam ettirmektedir. İzmir ve çevresinde yer alan allokton kireçtaşlarının 20 km uzunluğa ulaşan mega boyutlu kireçtaşı bloklarından bahsedilmektedir. Mega kiraçtaşları, 3 Kemalpaşa Ekosistemi ve Çevre Teknolojisi Uygulamaları,Prof. Dr. Erdin E., Dokuz Eylül Üniversitesi. 4 Kemalpaşa Ovasının Üç Boyutlu İnteraktif Hidrojeolojik Modeli, Şimşek C.,Demirkıran Z., Çetiner L.,Gündüz O., Öcal G., DEÜ Fen ve Mühendislik Dergisi,

53 bol karstik yapısı ile çalışma alanı ve çevresinde en önemli akifer kayasını oluşturmaktadır. 5 Neojen Tortul Serileri Bornova Karmaşığı üzerine, açısal uyumsuzlukla Neojen yaşlı birimler gelmektedir. Neojen birimlerini, tabandan başlayarak; kiltaşları, silttaşları, çakıltaşları ve en üst seviyede killi kireçtaşları oluşturmaktadır. Neojen serileri, çalışma alanının doğusunda hafif eğimli alanlarda gözlenmektedir. Birim, Kemalpaşa ve Torbalı arasında yaygın olarak gözlenmektedir. Birim içerisinde yer alan ve açık renkli killi kireçtaşları, bu serinin en önemli akifer kayasını oluşturmaktadır. İyi pekleşmiş ve orta/kalın katmanlı olan kireçtaşları, çalışma alanı ve yakın çevresinde kalınlığının 80 m ve oldukça geçirimli bir yapıya sahip olduğu belirtilmektedir. Neojen tortul serinin diğer üyesini oluşturan kiltaşları ve silttaşları ise geniş bir alanda geçirimsiz temel özelliği taşımaktadır. Alüvyon Kuvaterner yaşlı alüvyon, çalışma alanının büyük bir bölümünü oluşturur. Özellikle, Kemalpaşa ovası olarak adlandırılan düz alanlarda çakıl, kum, kil ve silt ağırlıklı pekleşmemiş sedimanlardan oluşur. Topoğrafyanın yükselmeye bağladığı kenar çizgisinde iri malzeme, ovanın orta kesimlerde ise ince malzemeler daha fazladır. Alüvyon üzerinde akan, Nif çayı ise en önemli yüzeysel su kaynağını oluşturmakta ve alüvyon içerisindeki yeraltı suyunu beslemektedir. Alüvyon, çalışma alanında yüzeysel akiferi oluşturmaktadır. Özellikle, çakıl ve kumlar, alüvyon malzemesi içerisinde su veren tabakalar bulunmaktadır. II.3. HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER Proje Alanının ve Çevresinin Genel Hidrojeolojik Karakteri Faaliyet alanı ve yakın çevresinin 1/ ölçekli Hidrojeoloji haritasından ölçeksiz küçültülerek alınan harita Şekil 18 de verilmiştir. Buna göre faaliyet alanının bulunduğu yer Yaygın ve Zengin Akiferler sınıfında yer almaktadır. Haritaya göre, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi sınırları içinde yer altı suyu kaptajı yer almamaktadır. Faaliyet alanına en yakın yeraltı suyu kaptajı 12,5 kilometre mesafedeki Turgutlu İlçesindedir. Mevcut tesisin anılan kaptaja herhangi bir etkisi olmamaktadır nolu parsel, (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü tarafından tarih ve sayılı yazıyla Kuru Marjinal Tarım Arazisi sınıfında değerlendirilmiştir. Anılan görüş yazısında (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü yapılmak istenen tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 3. Maddesinin (k) bendinde belirtilen entegre nitelikte olmayan tarımsal amaçlı yapılardan olduğu ve kuru marjinal tarım arazisi üzerinde ekli mimari projesine uyulmak koşulu ile tavuk kümesi yapılması uygun görülmüştür. görüşünü vermiştir. (Mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğünün arazi sınıfıyla ilgili görüş yazısı EK-9 da verilmiştir nolu parsel de 6119 nolu parsel ile tamamen aynı özellikleri gösteren komşu parseldir. Faaliyetin yer aldığı bölge civarında, faaliyet alanının gösterildiği Şekil 18 de verilen hidrojeoloji haritasından anlaşılacağı üzere 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler bulunmaktadır. Akarsu, Gediz Nehrinin bir kolu olan Nif Çayıdır. Faaliyetin planlandığı parsel sınırına mesafesi kuşuçumu yaklaşık 220 metredir. Faaliyet alanının hassas yörelere mesafesini gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-10 da verilmiştir. 5 Kemalpaşa Ovasının Üç Boyutlu İnteraktif Hidrojeolojik Modeli, Şimşek C.,Demirkıran Z., Çetiner L.,Gündüz O., Öcal G., DEÜ Fen ve Mühendislik Dergisi,

54 Faaliyet gösteren tesis için DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden tarih ve 9099 sayı ile 6119 parselde bulunan kuyu için alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ve yine DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden tarih ve 909 sayı ile 6120 parselde bulunan kuyu için alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi bulunmaktadır. Anılan belgeler EK-11 de verilmiştir. Proje Alanı 12,5 km. Şekil 18 Faaliyet Alanı ve Çevresinin Hidrojeoloji Haritası (1/ ölçekli Türkiye Hidrojeoloji Haritası İzmir Paftasından ölçeksiz olarak alınmıştır) Yeraltı Su Seviyeleri Şekil 19 Hidrojeoloji Haritası Lejantı 2009 yılı İzmir İl Çevre Durum Raporuna göre İzmir-Manisa-Uşak bölgesinin saptanmış emniyetli yer altı suyu rezerv miktarı 663 hm 3 /yıl dır. Kaynaklarla beraber bu değer hm 3 /yıl a ulaşmaktadır. İzmir iline düşen miktar 494 hm 3 /yıl dır. 54

55 Yeraltısuyu rezervi Kemalpaşa Ovası hidrojeolojik etüt raporu içinde hesaplanmıştır. Bu rapora göre ilçe sınırları dahilindeki yeraltısuyu emniyetli rezervi 25 hm 3 /yıl dır. İlçe sınırları içinde yeraltısuyu genel olarak ovalık kısımlarda veya dere vadilerindeki alüvyonlarda bulunmaktadır. Bu bölgede açılmış sondaj kuyularının; derinlikleri m, statik seviyeleri 20 m civarında, verimleri 5 20 lt/s arasındadır. Yeraltı Suyundan Faydalanma Durumu (Mevcut Her Türlü Keson, Derin Kuyu, Artezyen Vb.) İzmir ili sınırları içerisindeki alanın saptanmış emniyetli yer altı suyu rezerv miktarı 374 hm 3 /yıl dır. Kaynaklarla beraber bu değer 494 hm 3 /yıl a ulaşmaktadır. İzmir ilindeki Yer altı Suyu Rezerv ve Kullanım durumları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 21 İzmir İli Yer Altı Suyu Rezerv ve Kullanım Durumu Suyun Niteliği Rezerv (hm 3 /yıl) İçme ve Kullanma Suyu (hm 3 /yıl) Sulama ve Endüstri (hm 3 /yıl) Atık Rezerv (hm 3 / yıl) Yeraltısuyu 374,0 97,0 240,0 37,0 Kaynak 120,0 64,0 9,0 47,0 TOPLAM 494,0 161,0 249,0 84,0 Kaynak: 2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu II.4. HİDROLOJİK ÖZELLİKLER Akarsular: Faaliyetin planlandığı bölge civarında, faaliyet alanının hidrojeoloji haritasından da anlaşılacağı üzere 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler bulunmaktadır. Akarsu, Gediz nehri kollarından Nif Çayıdır. Faaliyet alanının batı sınırını oluşturan mevsimsel yağışlarla akan Koca Dere (Ören Deresi), Nif çayına dökülmektedir. Faaliyet alanının hassas yörelere mesafesini gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-10 da verilmiştir. Nif (Yarıntı) Çayı: Spil Dağı nın güneyindeki Kemalpaşa (İzmir) yakınlarından doğan Nif Çayı Bozdağ kütlesini, Spil Dağı nın doğu eteklerini dolanarak batıya dönüp Manisa ovasını geçerek İzmir-İstanbul karayolu üzerindeki tarihi Gediz köprüsü yakınında Gediz Irmağına katılır. Düzensiz bir debiye sahip olan Nif Çayı, faaliyet alanının kuzeyinde kuş uçumu yaklaşık 220 metre mesafededir. Proje alanı, tarih ve sayılı (Değişik:R.G.-12/2/ ) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY) nin içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel sulardaki kirletme yasaklarıyla ilgili maddelerinde belirtilen koruma alanlarında bulunmamaktadır. Göller: Faaliyetin etkileyeceği alan sınırları içerisinde doğal veya yapay göl bulunmamaktadır. Su Toplama Havzası: Faaliyetin etkileyeceği alan sınırları dâhilinde içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynağı ve su toplama havzası bulunmamaktadır. Proje alanı, tarih ve sayılı (Değişik:R.G.-12/2/ ) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY) nin içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel sulardaki kirletme yasaklarıyla ilgili 16. ve 20. maddelerinde belirtilen koruma alanlarında bulunmamaktadır. 55

56 Faaliyet süresince tarih ve sayılı Resmi Gazatede yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde ve Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik te belirtilen tüm önlemler alınacak ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. II.5. DOĞAL AFET DURUMU Taşkın Faaliyetin planlandığı bölge civarında, faaliyet alanının hidrojeoloji haritasından da anlaşılacağı üzere 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler bulunmaktadır. Akarsu, Gediz nehri kollarından Nif Çayıdır. Faaliyet alanının batı sınırını oluşturan mevsimsel yağışlarla akan Koca Dere (Ören Deresi), Nif çayına dökülmektedir. Koca Dere mevsimsel yağışlarla akış göstermektedir. Dolayısı ile taşkın durumunda faaliyet alanına olumsuz bir etkisi olması beklenmemektedir. Dere üzerine yapılan köprü ile ilgili olarak DSİ 2. Bölge Müdürlüğü nden tarihinde alınan görüş yazısı ve menfez tip en kesiti EK-8 de verilmiştir. Faaliyet alanına kuş uçumu 220 metre mesafedeki Nif Çayı, Spil ve Nif Dağları eteklerinden akan, yazın kuru birçok derecik tarafından beslenir. DSİ Müdürlüğü çalışma planları çerçevesinde Kemalpaşa ilçesi Nif Çayı yatağında düzenli olarak taşkın önleme programları uygulandığından taşkın sorunu yaşanmamaktadır. Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 no lu Başbakanlık Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. Faaliyet alanı ve çevresindeki akarsulara ve mevsimsel akış gösteren kuru dere yataklarına faaliyet sırasında zarar verilmeyecektir. Dere yataklarına ve dere yataklarına ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa malzeme, hafriyat atıkları, katı ve sıvı atıklar atılmayacak, dere yataklarına müdahale edilmeyecek, dere yatakları değiştirilmeyecek, üzeri kapatılmayacak ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususları yerine getirilecektir. Faaliyet kapsamında yüzey ve yer altısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır. Deprem İzmir ili %100 I. Sınıf deprem kuşağındadır. Bu nedenle uygulanacak projelerde buna dikkat edilecektir. İzmir İli Deprem Haritası EK-21 de verilmiştir. Heyelan, Çığ, Kaya Düşmesi İzmir ilinde zaman zaman can ve mal kayıplı depremler, heyelan, kaya düşmesi, şiddetli yağış gibi afet olayları ile karşı karşıya kalınmaktadır. İzmir İli nde, çığ olayı riski sadece Ödemiş ve Bozdağ da bulunmaktadır. Bu nedenle; zararların azaltılması ve oluşabilecek olaylarda hızlı müdahale edilebilmesi için il genelinde Çığ Uyarı Birimi oluşturulmuştur. Faaliyetin gerçekleşmesi planlanan alanda heyelan, çığ ve kaya düşmesi vb. doğal afetlerin oluşması beklenmemektedir. 56

57 II.6. TOPRAK ÖZELLİKLERİ İzmir ilinin topraklarının büyük bölümü kalkersiz kahverengi topraklar sınıfına girmektedir. Alanı geniş olan diğer topraklar, kalkersiz orman toprakları ile kırmızı Akdeniz topraklarıdır. Akarsu havzalarının düz bölümlerini oluşturan alüvyonel araziler geniş bir alanı kaplamaktadır. Geriye kalan topraklar ise kahverengi orman toprakları, kırmızı Akdeniz toprakları, rendzina toprakları ve organik topraklardır. İzmir İlinde Bulunan Arazi Sınıfları Mutlak tarım arazisi: Bitkisel üretimde, toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin kombinasyonu, yöre ortalamasında ürün alınabilmesi için sınırlayıcı olmayan, topoğrafik sınırlamaları olmayan veya çok az olan, ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan, hâlihazır tarımsal üretimde kullanılan veya bu amaçla kullanıma elverişli olan arazilerdir. Marjinal tarım arazisi: Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri dışında kalan, toprak ve topoğrafik sınırlamalar nedeniyle üzerinde sadece geleneksel toprak işlemeli tarımın yapıldığı arazilerdir. Özel ürün arazisi: Mutlak tarım arazileri dışında kalan, toprak ve topoğrafik sınırlamaları nedeniyle yöreye adapte olmuş bitki türlerinin tamamının tarımının yapılamadığı, ancak özel bitkisel ürünlerin yetiştiriciliği ile su ürünleri yetiştiriciliğinin ve avcılığının yapılabildiği, ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir. Dikili tarım arazisi: Mutlak ve özel ürün arazileri dışında kalan ve üzerinde yöre ekolojisine uygun çok yıllık ağaç, ağaççık ve çalı formundaki bitkilerin tarımı yapılan, ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir. Diğer araziler: Tarım dışı alanlar, Mera Kanunu kapsamındaki meralar ve çayırlar, ormanlar, bitkisel üretim için toprağı bulunmayan alanlar üzerinde toprak bulunmayan çıplak kayalar, daimi karla kaplı alanlar, ırmak yatakları, sahil kumulları, sazlık ve bataklıklar, askeri alanlar, endüstriyel, turizm, rekreasyon, iskân, altyapı ve benzeri amaçlarla planlanmış arazilerdir. Tablo 22 İzmir İli Arazi Sınıfları Dağılımı Arazi Sınıfları (ha) I II III IV V VI VII VIII Kaynak: 2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu TR3 Ege Bölgesi Tarım Master Planı İzmir ilinde, toprak işlemeye elverişli arazileri oluşturan I, II, III ve IV. Sınıf arazilerin toplamı il yüzölçümünün yaklaşık % 31 ine tekabül eden ha dır. İl genelinde I., II. ve III. sınıf topraklarda sulu ve susuz tarla tarımı yapılabilmekte IV. ve daha yüksek sınıflı topraklarda marjinal alan dediğimiz tarımsal faaliyete elverişli alanlarda zeytin, kiraz, kestane, ceviz ve antepfıstığı gibi sert doğa koşullarına karşı dayanıklı bitkiler yetiştirilmektedir. Tablo 23 İzmir İli Kemalpaşa İlçesi Arazi Sınıfları Dağılımı Arazi Sınıfları (ha) I II III IV V VI VII VIII

58 Bu verilere göre, Kemalpaşa İlçesinde işlenebilir toprak özelliği gösteren ve yöredeki su potansiyeli temel alındığında sulanabilir araziler şeklinde olan I., II., III, ve IV. sınıf araziler dekar ve bunun genel arazi dağılımındaki payı ise % olup, mevcut arazilerin %60 ını oluşturmaktadır. 6 I. SINIF ARAZİ: ha Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeye elverişli, meyilleri düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir. II. SINIF ARAZİ: ha Her çeşit bitki yetiştiriliminde 1. Sınıftan daha az elverişlidir. Toprak ve su muhafazasına ait özel tedbirler almak gerekir. III. SINIF ARAZİ: ha Toprak, topoğrafya ve yüzey akıma ait şiddetli tehdit faktörlerine sahiptir. Ekilen mahsul çeşidi iki sınıfa nazaran daha azdır. Özel muhafaza tedbirlerine ihtiyaç gösterir. IV. SINIF ARAZİ: ha Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok çok şiddetli tahditlere sahiptir. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir. Kullanmaları çok dikkat ister. V. SINIF ARAZİ: - Beşinci sınıf araziler, yetiştirilecek bitki cinsini sınırlayan ve kültür bitkilerinin normal gelişmesini önleyen sınırlandırmalara sahiptir. Topoğrafya yönünden hemen hemen düzdür. Toprakları ya sıkı sık sel basması nedeniyle sürekli olarak yaş ya da çok taşlı veya kayalıdır. Sık sık taşkınlara maruz kalan taban arazilerle, düz, düze yakın eğime sahip çok taşlı veya orta derecede kayalı araziler ya da drenaj bakımından kültür bitkileri tarımına elverişli olmayan, fakat suyu seven ot ve ağaçların yetişmesine uygun göllenme alanları sınıfa örnek olarak gösterilebilir. Tarla ve bahçe bitkileri kültürüne uygun olmamakla birlikte, çayır ıslahı yapmak veya uygun ağaç türleri yetiştirerek bu arazilerden kazanç sağlamak mümkündür. Meyil toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera olarak kullanılan arazilerdir. Toprakların % 39,49 u orta derin, % 60,51 i sığ profillidir. Bu sınıftaki arazilerde kuru tarım uygulanmaktadır. VI. SINIF ARAZİ: ha Meyil, toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera olarak kullanılan arazilerdir. VII. SINIF ARAZİ: ha Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli toprak tahditlerine sahiptir. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak zayıf mera veya orman ağaçları dikimi için müsaittirler. VIII. SINIF ARAZİ: ha Bu araziler; erozyon, yaşlılık, taşlılık, kayalılık, düşük nem kapasitesi, tuzluluk veya sodiklik gibi kısıtlayıcılardan bir veya birkaçının önlenemiyecek derecedeki şiddetli sınırlandırmaları nedeniyle ot, ağaç ve kültür bitkilerinin yetiştirilmesine elverişli değildir. 6 Prof.Dr. Ünal ALTINBAŞ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Bornova / İZMİR. 58

59 Proje alanı, 1/ ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planının L19- a1 paftasında Tarım Alanı nda yer almaktadır. Faaliyetin planlandığı alanın 1/ ölçekli İzmir Büyükşehir bütünü Çevre Düzeni Planındaki yeri, plan lejantı ve plan hükümleri EK-2 de, proje sahasının 1/ ölçekli topografik haritadaki yeri EK-3 te verilmiştir nolu parsel, (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü tarafından tarih ve sayılı yazıyla Kuru Marjinal Tarım Arazisi sınıfında değerlendirilmiştir. Anılan görüş yazısında (mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü yapılmak istenen tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 3. Maddesinin (k) bendinde belirtilen entegre nitelikte olmayan tarımsal amaçlı yapılardan olduğu ve kuru marjinal tarım arazisi üzerinde ekli mimari projesine uyulmak koşulu ile tavuk kümesi yapılması uygun görülmüştür. görüşünü vermiştir. (Mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğünün arazi sınıfıyla ilgili görüş yazısı EK-9 da verilmiştir. İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nün 6120 parsel ile ilgili tarih ve sayılı yazısında ise söz konusu tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamındaki yerlerden olmadığı belirtilmektedir.(ek-9) Toprağın Mevcut Kullanımı İzmir ilinin toprak gruplarına göre arazi kullanım durumları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 24 İzmir İlinde Arazilerin Kullanım Durumu Alan (da) Oran (%) Tarım Alanı ,30 28,20 Orman ve Fundalık ,00 40,60 Çayır Mera ,00 4,20 Diğer Arazi ,70 27,00 TOPLAM ,00 100,00 Kaynak: İzmir İl Tarım Müdürlüğü (2011) Mevcut tesis alanında bulunan toprak, kuru tarım yapılan Allüviyal Topraklar statüsündedir. Allüviyal topraklar, yüzey sularının tabanlarında veya tesir sahalarında akarsular tarafından taşınarak yığılmış bulunan genç sedimentler üzerinde yer alan; düz, düze yakın meyile sahip, (A) C profilli azonal genç topraklardır. İklim, drenaj ve kullanma tarzına göre organik madde miktarları geniş bir değişiklik gösterir. Bu topraklar üzerine sediment yolu ile bugün bile muhtelif kalınlıklarda yeni yeni çok genç ilave katlarda gelebilir. Azonal topraklar olması hasabiyle özel bir iklim tipi ve vegetasyonu yoktur. Her iklim ve vegetasyona sahip olabilir. Faaliyet alanı Kuru Marjinal Tarım Arazisi statüsündedir. Alanda mevcut durumda Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi bulunmaktadır. Doğal nedenler gibi antropojen etkiler sonucu bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı gözlenmektedir. Doğal Bitki Örtüsü Olarak Kullanılan Mera, Çayır vb. İzmir ili, ha. yüzölçümü ile Türkiye nin büyük illeri arasında yer alır. Tablo 24 te verilen 2011 yılı verilerine göre, il topraklarının % 28 i tarım yapılan arazilerdir. Bu alan ha dır. Doğal çayır, mera alanlarının genişliği ha olup oranı % 4,2 Dir. Mevcut tesis alanının tamamı EK-2 de verilen 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planından da anlaşılacağı üzere Tarım Alanıdır. Bu nedenle faaliyet alanında doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb. bulunmamaktadır. 59

60 Tarım Alanları (Tarımsal Gelişim Proje Alanları, Özel Mahsul Plantasyon Alanları, Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü, Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları) İzmir ili tarım arazilerinin yaklaşık % 53 ü ( ha) sulanan alan, kalan kısmı ise ( ha) sulanmayan kuru tarım arazisidir. DSİ tarafından gerçekleştirilmiş olan etüd sonuçlarına göre sulanabilecek tarım arazisi alanı dekardır. İzmir ili tarım alanlarının, ha lık kısmı tarla tarımı, ha lık kısmı zeytinlik, ha lık kısmı sebze tarımı, ha lık kısmı meyve alanı, ha lık kısmı bağ alanı, ha lık kısmı narenciye alanı, ha lık kısmı kavaklık, 735 ha lık kısmı süs bitkisi yetiştiriciliği için kullanılmaktadır ha lık alan nadas için ayrılmış ve ha lık kısım ise tarıma elverişli boş arazilerden oluşmaktadır. İzmir ilinde ürün gruplarına göre üretilen tarımsal ürünler ve bunların yıllık üretim değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 25 İzmir İli Tarımsal Üretim Değerleri (2011) Ürün Grupları Üretim Değeri (TL) Oran (%) Tarla Ürünleri ,58 Sebzeler ,57 Meyveler ,89 Süs Bitkileri ,86 BİTKİSEL ÜRETİM TOPLAMI ,89 Et (Kırmızı + Beyaz) ,46 Süt (Sığır + koyun + keçi) ,63 Yumurta ,56 Bal + Balmumu ,76 Yapağı + Kıl ,02 HAYVANSAL ÜRETİM TOPLAMI ,43 Deniz Balıkları ,52 Deniz Ürünleri ,16 İç Su Balıkları Kültür Balıkları ,99 SU ÜRÜNLERİ TOPLAMI ,68 TARIMSAL ÜRETİM Mevcut tesis alanında bulunan toprak, kuru tarım yapılan Allüviyal Topraklar statüsündedir. Allüviyal topraklar, yüzey sularının tabanlarında veya tesir sahalarında akarsular tarafından taşınarak yığılmış bulunan genç sedimentler üzerinde yer alan; düz, düze yakın meyile sahip, (A) C profilli azonal genç topraklardır. İklim, drenaj ve kullanma tarzına göre organik madde miktarları geniş bir değişiklik gösterir. Bu topraklar üzerine sediment yolu ile bugün bile muhtelif kalınlıklarda yeni yeni çok genç ilave katlarda gelebilir. Azonal topraklar olması hasabiyle özel bir iklim tipi ve vegetasyonu yoktur. Her iklim ve vegetasyona sahip olabilir. Tarımsal Gelişim Proje Alanları Faaliyet alanı ve yakın çevresinde herhangi bir tarımsal gelişim proje alanı bulunmamaktadır. 60

61 Özel Mahsul Plantasyon Alanları Faaliyet alanı ve yakın çevresinde herhangi bir özel mahsul plantasyon alanı bulunmamaktadır. Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü İzmir ili, Kemalpaşa İlçesinin ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalıdır. Nüfusun %60 ı tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır. Bitki örtüsü görünüm olarak çok değişkendir. Bölgenin coğrafi durumu ve iklimi tarım açısından oldukça elverişlidir. Kemalpaşa İlçesinin tarıma dayalı toplam arazi büyüklüğü ha dır. İlçede, orman ve fundalık alan ha, çayır ve mera alan 260 ha ve tarıma elverişsiz araziler ha olarak sıralanmaktadır. (Tablo 26) Tablo 26 Kemalpaşa İlçesi Tarım Alanları ve Miktarları Tarım Alanı Miktarı (ha) Tarla Alanı Sebzecilik Alanı 870 Meyvecilik Alanı Zeytincilik Alanı Bağcılık Alanı Boş Alan 650 Orman Alanı Çayır ve Mera Alanı 260 Tarıma Elverişsiz Alan Sulanabilen Arazi Alanı Sulanamayan Arazi Alanı Kaynak: İzmir İl Tarım Müdürlüğü ( ) İlçede sulanabilen arazi miktarı ha dır. Sulanamayan arazi miktarının fazla olması nedeniyle kuru tarım da yapılmaktadır. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları İzmir ilinin tarımsal arazilerinin genel ürün desenleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 27 İzmir İli Tarım Alanlarının Dağılımı Kullanım Şekli Alanı (da) Oranı (%) Tarla Alanı ,00 41,51 Sebze Alanı ,00 12,01 Süs Bitkileri Alanı 7.352,30 0,22 Bağ Alanı ,00 3,56 Meyve Alanı ,00 8,33 Narenciye Alanı ,00 1,35 Zeytin Alanı ,00 28,25 Kavaklık Alanı ,00 0,34 Nadas Alanı ,00 1,25 Tarıma Elverişli Boş Arazi ,00 3,19 Toplam ,3 100,00 Kaynak: İzmir İl Tarım Müdürlüğü İstatistikleri (2011) Kemalpaşa İlçesinde arazi kullanımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. 61

62 Tablo 28 Kemalpaşa İlçesi Tarım Alanlarının Dağılımı Kullanım Şekli Alanı (ha) Oranı (%) Tarla Alanı ,00 11,04 Sebze Alanı 8.695,00 3,79 Süs Bitkileri Alanı 130 0,06 Bağ Alanı ,00 14,71 Meyve Alanı ,00 41,90 Narenciye Alanı 0 0,00 Zeytin Alanı ,00 24,86 Kavaklık Alanı 900 0,39 Nadas Alanı 943 0,41 Tarıma Elverişli Boş Arazi 6.500,00 2,84 Toplam ,00 100,00 Kaynak: İzmir İl Tarım Müdürlüğü (2011) Faaliyetin gerçekleştirildiği 6119 no lu parseli, (Mülga) İzmir İl Tarım Müdürlüğü Kuru Marjinal Tarım Arazisi olarak değerlendirmiş ve Parsel üzerinde 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gereğince tavuk kümesi ve müştemilatı yapılması uygun görülmüştür. görüşünü vermiştir. II.7. TESİSİN KURULACAĞI YÖREDEKİ METEOROLOJİK VERİLER II.7.1.Bölgenin Genel İklim Şartları Endüstriyel bir kaynaktan havaya salıverilen kirleticilerin yayılmasında, gerek yerel gerekse bölgesel ölçekte hâkim olan iklim özellikleri önemli rol oynamaktadır. Kısa ve uzun dönemli meteorolojik faktörlerin etkilediği yerel ve bölgesel iklim koşullarının derinlemesine irdelenmesi ve değerlendirilmesi yolu ile kirleticilerin çevreye olan etkilerine ilişkin sonuçlar çıkartmak mümkündür. Topografya, deniz seviyesinden yükseklik ve denize olan mesafe gibi coğrafik koşullar hava kütlelerinin değişimine neden olurlar. Bunun bir sonucu olarak Türkiye nin değişik bölgelerinde iklimsel farklılıklar gözlemlenmektedir. Dağların kıyıya dik olarak uzandığı Ege Bölgesi nde sahil ve iç kısımlar arasında şiddetli sıcaklık ve yağış farklılıkları görülmeyip, denizin etkileri iç kısımlara kadar hissedilmektedir. Ancak, bölgedeki yağışlarda mevsimlere göre önemli miktarda değişkenlik gözlenmekte olup kış aylarında kıyılarda yağmur ve iç kesimlerde kar olmak üzere oldukça fazla yağış görülmektedir. Yüksek sıcaklıkların ve buna bağlı olarak çok miktarda buharlaşmanın olduğu yaz aylarında ise yağış çok seyrek görülmektedir. Bölgenin meteorolojik ve iklimsel özellikleri değerlendirilirken Meteoroloji Genel Müdürlüğü nün proje alanına en yakın istasyonu olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verileri kullanılmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü internet sitesinden alınan bilgilere göre Manisa Meteoroloji İstasyonu, Sinoptik, Büyük Klima türü bir istasyon olup, 71 metre yükseklikte ve 38 37' Kuzey ' Doğu koordinatlarında yer almaktadır. II.7.2. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Basınç Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama basınç 1.007,01 hpa, yıllık maksimum basınç 1.030,4 hpa ve yıllık minimum basınç 976,9 hpa dır. Aşağıda aylara göre ortalama, maksimum ve minimum basınç dağılımı, detaylı tablolar ve basınç dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. 62

63 Tablo 29 Manisa Met. İst. Aylık Basınç Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 20 Manisa Met. İst. Aylık Basınç Dağılımı Grafiği ( ) II.7.3. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sıcaklık Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 17 C, yıllık maksimum sıcaklık ortalaması 22,8 C ve yıllık minimum sıcaklık ortalaması 11,3 C dir. Kaydedilen en yüksek sıcaklık 45,5 C ile 2007 yılı Temmuz ayında, en düşük sıcaklık ise -8,9 C ile 2004 yılı Şubat ayında ölçülmüştür. En soğuk ay, ortalama 6,7 C ile Ocak ayı, en sıcak ay ortalama 28,3 C ile Temmuz ayıdır. Aşağıda aylara göre sıcaklık dağılımı, detaylı tablolar ve sıcaklık dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. 63

64 Tablo 30 Manisa Met. İst. Aylık Sıcaklık Dağılımı Tablosu ( ) Ortalama Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık En Yüksek En Düşük AYLAR Sıcaklık ( C) Ortalaması ( C) Ortalaması ( C) Sıcaklık ( C) Sıcaklık ( C) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 21 Manisa Met. İst. Aylık Sıcaklık Dağılımı Grafiği ( ) II.7.4. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Yağış Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 705,8 mm dir. Kaydedilen günlük en çok yağış miktarı 163,5 mm ile Aralık ayında ölçülmüştür. En çok yağış alınan ay, ortalama 131,1 mm ile Aralık ayı, en az yağış alınan ay ortalama 5,2 mm ile Ağustos ayıdır. Aşağıda aylara göre yağış dağılımı, detaylı tablolar ve yağış dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. 64

65 Tablo 31 Manisa Met. İst. Aylık Yağış Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 22 Manisa Met. İst. Aylık Yağış Dağılımı Grafiği ( ) Manisa Meteoroloji İstasyonuna ait Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri Tablosu, yine aynı istasyona ait Yağış Şiddet Süre Tekerrür Eğrileri ve Fevk Rasatları EK-15 de Meteorolojik Veriler kısmında sunulmuştur. Rapor konusu faaliyet sırasında da bu veriler göz önünde bulundurulacaktır. II.7.5. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Nem Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama bağıl nem oranı % 60,2 dir. Kaydedilen en düşük bağıl nem oranı % 5 ile Temmuz ayında ölçülmüştür. Aşağıda aylara göre nem dağılımı, detaylı tablolar ve nem dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. 65

66 Tablo 32 Manisa Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Bağıl Nem (%) En Düşük Bağıl Nem (%) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 23 Manisa Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Grafiği ( ) II.7.6. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sayılı Günler Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yılın en fazla kar yağışı görülen ayı, ortalama 1,0 gün ile Şubat ayıdır. Yıllık ortalama kar yağışlı gün sayısı 2,7 gündür. Karla örtülü gün sayısı 1,2 gün, sisli gün sayısı ise 14,7 gün, dolulu gün sayısı 0,9 gün, kırağılı gün sayısı 26,9 gündür. Kırağılı günlerin en fazla olduğu ay, ortalama 8,2 gün ile Ocak ayıdır. Yıllık orajlı gün sayısı ise 20,1 gündür. Aşağıda aylara göre sayılı günlerin dağılımı, detaylı tablolar ve sayılı günler dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. 66

67 AYLAR Tablo 33 Manisa Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Tablosu ( ) Kar Yağışlı Kar Örtülü Sisli Günler Dolulu Günler Kırağılı Günler Sayısı Günler Sayısı Sayısı Sayısı Günler Sayısı Ortalaması Ortalaması Ortalaması Ortalaması Ortalaması Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 0.9 Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 24 Manisa Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Grafikleri ( Sisli-Kırağılı-Orajlı Günler) 67

68 Şekil 25 Manisa Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Grafikleri ( ) II.7.7. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Maksimum Kar Kalınlığı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre maksimum kar kalınlığı 23 cm ile Şubat ayında gözlenmiştir. Aşağıda aylara göre maksimum kar kalınlığının dağılımı tablosu verilmiştir. Tablo 34 Manisa Met. İst. Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Tablosu ( ) AYLAR Maksimum Kar Kalınlığı (cm) Ocak 22 Şubat 23 Mart 7 Nisan - Mayıs - Haziran - Temmuz - Ağustos - Eylül - Ekim - Kasım - Aralık 20 Yıllık 23 Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri 68

69 Şekil 26 Manisa Met. İst. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği ( ) II.7.8. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Buharlaşma Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun buharlaşma ile ilgili kaydedilen verisi bulunmadığı için buharlaşma verileri İzmir Meteoroloji İstasyonundan alınmıştır. İzmir Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama açık yüzey buharlaşma miktarı 1510,5 mm dir. Kaydedilen günlük maksimum buharlaşma miktarı 18,8 mm ile Ekim ayında ölçülmüştür. Açık yüzey buharlaşmasının en yüksek olduğu ay ortalama 282,5 mm ile Temmuz ayı, açık yüzey buharlaşmasının en düşük olduğu ay ortalama 11,2 mm ile Ocak ayıdır. Aşağıda buharlaşma dağılımı, tablo ve buharlaşma dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 35 İzmir Met. İst. Aylık Buharlaşma Değerleri Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: İzmir Meteoroloji İstasyonu Verileri 69

70 Şekil 27 İzmir Met. İst. Aylık Buharlaşma Dağılımı Grafiği ( ) II.7.9. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre hâkim rüzgâr yönü doğu (E) yönüdür. Doğu yönünü sırasıyla Doğu-Kuzeydoğu (ENE) ve Batı-Güneybatı (WSW) yönleri takip etmektedir. Aşağıda yönlere göre rüzgârların yıllık, mevsimlik ve aylık esme sayıları detaylı tablolar ve grafikler ile gösterilmiştir. Tablo 36 Manisa Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Esme Sayıları Dağılımı ( ) AYLAR N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri 70

71 Tablo 37 Manisa Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Mevsimlik Esme Sayıları Dağılımı ( ) MEVSİMLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Aralık Ocak Şubat Kış Mart Nisan Mayıs İlkbahar Haziran Temmuz Ağustos Yaz Eylül Ekim Kasım Sonbahar Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 28 Manisa Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Yıllık Esme Say. Dağılımı ( ) 71

72 72

73 Şekil 29 Mevsimlere ve Aylara Göre Rüzgârların Esme Sayıları Dağılımı 73

74 II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Hızı Dağılımı Aşağıda yönlere göre rüzgârların yıllık ve aylık ortalama esme hızları dağılımı detaylı tablolar ve grafikler ile gösterilmiştir. Tablo 38 Manisa Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Ortalama Esme Hızları Dağılımı ( ) AYLAR N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 30 Manisa Meteoroloji İstasyonu Yönlere Göre Rüzgârların Yıllık Ortalama Hızları Dağılımı Grafiği 74

75 Şekil 31 Aylara Göre Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımları 75

76 II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre ortalama rüzgâr hızı 1,9 m/sec. dir. Aşağıdaki tabloda aylara göre ortalama rüzgâr hızları dağılımı, detaylı tablo ve grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 39 Manisa Met. İst. Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı ( ) AYLAR Ortalama Rüzgâr Hızları (m/sn) Ocak 1.8 Şubat 2.1 Mart 2 Nisan 1.9 Mayıs 1.9 Haziran 2 Temmuz 2.3 Ağustos 2.2 Eylül 1.8 Ekim 1.7 Kasım 1.5 Aralık 1.7 Yıllık 1.9 Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 32 Manisa Met. İst. Aylara Göre Ortalama Rüzgar Hızları Dağılımı Grafiği 76

77 II Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre rüzgârın en hızlı estiği yön güney (S) yönü, rüzgâr hızı ise 39,5 m/sn dir. Aşağıdaki tabloda maksimum rüzgâr hızı ve yönünün aylara göre dağılımı gösterilmiştir. Tablo 40 Manisa Met. İst. Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Dağılımı ( ) En Hızlı Esen Rüzgâr En Hızlı Esen Rüzgâr AYLAR Yönü Hızı (m/sn) Ocak S 39,1 Şubat S 34,3 Mart S 37,2 Nisan S 30 Mayıs SSE 26,1 Haziran SSE 22,2 Temmuz SSW 19,3 Ağustos NNE 20,3 Eylül SSE 24,5 Ekim ESE 28,2 Kasım WSW 30,1 Aralık S 39,5 Yıllık S 39,5 Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 33 Manisa Met. İst. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgârlı Günler ile İlgili Bilgileri Proje alanına en yakın istasyon olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre ortalama fırtınalı gün sayısı 15,3 gün, ortalama kuvvetli rüzgârlı gün sayısı 57,1 gündür. Aşağıdaki tabloda kuvvetli rüzgârlı günler ve fırtınalı günlerin aylara göre dağılımı gösterilmiştir. 77

78 Tablo 41 Manisa Meteoroloji İstasyonu Kuvvetli Rüzgârlı ve Fırtınalı Günler Dağılımı ( ) Ortalama Fırtınalı Gün Ortalama Kuvvetli AYLAR Sayısı Rüzgârlı Gün Sayısı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: Manisa Meteoroloji İstasyonu Verileri Şekil 34 Manisa Met. İst. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı Grafiği II.8. SOSYO-EKONOMİK ÖZELLİKLER Faaliyetin Sosyoekonomik Etkilerinin Araştırılması (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler, Ekonomik Gelişim Trendi, İşsizlik vb.) Faaliyet Alanında ve Bölgedeki Nüfus Yoğunlukları, Yerleşim Bölgelerinin Faaliyet Alanından Uzaklıkları, Faaliyetin Kurulması ile Etkilenecek Alandaki Ev, İşyeri ve Sanayi Tesislerinin Sayı ve Çeşitlerinin Belirtilmesi İzmir ilinin ekonomisi ağırlıklı olarak sanayi, ticaret, ulaştırma-haberleşme ve tarımsal faaliyetlere dayanmaktadır. Kentin ekonomisinde % 30,5 ile sanayi, % 22,9 ile ticaret, % 13,5 ile ulaştırma-haberleşme ve % 7,8 ile tarımsal faaliyetler yer almaktadır. İzmir ili, 2008 yılı rakamlarına göre Türkiye nin toplam ihracatının % 6 sını, ithalatının ise % 4 ünü gerçekleştirmiştir. İzmir sanayisinde petrol ve kimyevi ürünler, metal, tekstil, makine, otomotiv ile gıda, tütün ve toprağa dayalı sanayi ön plana çıkmaktadır. İzmir ticaret hayatında gıda, ticaret, inşaat, tekstil-konfeksiyon, ağaç-mobilya, 78

79 kimya-plastik ve tarım ürünleri ticareti yaygın bir şekilde gözlenmektedir. Tarım ve hayvancılıkta pamuk, üzüm, zeytin, incir, tütün ve sebze-meyve, balık ve hayvansal yan ürünler üretimi üst sıralardadır. İzmir in temel ekonomik göstergelerine ilişkin veriler aşağıda yer almaktadır. Tarım: İzmir ilinin tarım yapılan toprakları ha olup, ilin toplam alanının yaklaşık % 28 ini oluşturmaktadır. Tarımsal işletmelerin % 60,5 inde bitkisel üretim, % 37,2 sinde hayvansal üretim ve % 2,3 ünde hayvansal üretimle birlikte bitkisel üretim yapılmaktadır. Meyve ve diğer uzun ömürlü bitkilerin tarımının yapıldığı alan toplamı yaklaşık hektardır. Ekolojik koşulların uygunluğuna bağlı olarak İzmir ilinde 2009 yılında da zeytin alanı, da meyve alanı, da bağ alanı ve da narenciye alanı olmak üzere toplam da alanda meyvecilik yapılmıştır. İzmir ilinde 4 yumuşak çekirdekli, 8 taş çekirdekli, 4 sert kabuklu, 3 turunçgil, 5 üzümsü meyve, 4 subtropikal meyve ve 2 aromatik olmak üzere 30 meyve türü yetiştirilmektedir yılı verilerine göre ülkemiz zeytin (yağlık) üretiminin % 21,72 si, kestane üretiminin % 15,10 u, mandalina üretiminin % 12 si, şeftali üretiminin % 9,96 sı, incir üretiminin % 9,60 ı ve kiraz üretiminin % 12,18 i İzmir ilinde gerçekleşmektedir. Hayvancılık: İzmir ilinde 2009 yılı sonu itibariyle büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvan vardır. Büyükbaş hayvan varlığının % 73,19 ünü kültür ırkı, % 22,63 ünü kültür melezi oluşturmaktadır. Küçükbaş hayvanların % 71,93 ü koyun, kalanı ise keçiden oluşmaktadır. Küçükbaş hayvan varlığından, keçinin adedini kıl keçisi ve adedi saanenden oluşmaktadır yılı itibarı ile İzmir ilindeki hayvan mevcudu aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 42 İzmir İline Ait Hayvan Miktarları Hayvan Cinsi Miktar (Adet) Büyük Baş Hayvan Saf Kültür Cinsi Kültür Melezi Yerli Küçük Baş Hayvan Koyun Keçi Kanatlı (Yıl sonunda mevcut) Broiler Yumurtacı Damızlık Tavuk Köy Tavuğu Hindi Arıcılık Modern Kovan Eski Usul Bal (kg) Bal mumu (kg) Kaynak: 2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu İzmir İl Tarım Müdürlüğü İstatistikleri (2009) 79

80 Ormancılık: İzmir Orman Bölge Müdürlüğü nün faaliyet sahası ha olup, bunun % 39 u ormanla kaplıdır ( ha). İzmir ili, bitki örtüsü, arazi yapısı ve iklim koşullarının özelliklerinden dolayı orman yangınlarına karşı birinci derecede hassas bir bölgedir. Madencilik: İzmir de linyit sahaları; Cumaovası, Tire, Torbalı, Bergama-Çalan, Bergama- Ürkütler dir. Sadece Tire linyitleri özel sektör tarafından işletilmektedir. Isıl değeri: kcal/kg'dır. Kapalı olarak işletilmektedir. Diğer linyit yatakları işletilmemektedir ve ekonomik olarak önemleri yoktur. İl sınırları içerisinde bilinen petrol rezervi yoktur. Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş. ye ait petrol rafinerisi Aliağa ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Rafineri yıllık ton ham petrol işleme kapasiteli olup atıksu arıtma tesisleri bu kapasiteye uygun olarak dizayn edilmiştir. Sanayi: İzmir in ekonomisini ağırlıklı olarak sanayi, ticaret, ulaştırma-haberleşme ve tarımsal faaliyetler oluşturmaktadır. Kentin ekonomisinde % 30,5 ile sanayi, % 22,9 ile ticaret, % 13,5 ile ulaştırma-haberleşme ve % 7,8 ile tarımsal faaliyetler önemli yer tutmaktadır. İzmir de sanayi alanında istihdam edilenlerin sayısı yaklaşık kişi olup bu sayı kentteki toplam istihdamın % 31,5 ini oluşturmaktadır. İzmir, Ege Bölgesi ndeki sanayi istihdamının da % 47,1 ini karşılamaktadır. İzmir ili, 2009 yılında 17,7 Milyar TL vergi ödeyerek, ülke vergi gelirinin % 10,5 ini, ihracatının % 6 sını, ithalatının % 4 ünü, imalat sanayiinde yaratılan katma değerin % 9 unu, toplam katma değerin % 14 ünü, istihdamın % 10 unu, ticaretin % 8 ini karşılamıştır. İzmir ili, ülke GSYİH içinde % 7,5 payla 81 il içinde 3 üncü, kişi başına düşen dolar milli gelir ile 81 il içinde 6 ncı sırada yer almaktadır. Her türlü yatırım taleplerini karşılayacak sanayi alt yapısına sahip olan ilde, müteşebbislere değişik alanlarda uygun yatırım ortamları hazırlanmış, yatırım alanları limanlar, havaalanı, Türkiye nin dört bir yanına bağlantısı olan tren yolları ile güçlendirilmiştir. İlk sanayi tesisleri, kuruluş yeri olarak, eski liman bölgesi olarak da bilinen Pasaport-Konak-Çankaya arasındaki yerleri (limanın ticari hareketliliğine bağlı olarak) tercih etmiş, daha sonra Alsancak Limanının faaliyete geçmesi ile bu bölgeye kayılmıştır. Zamanla da ticari hareketliliğin yoğun olarak yaşandığı şehirlerle bağlantılı karayolu arterleri kurulmuştur. Günümüzde sanayi yapılaşması Pınarbaşı-Işıkkent-Kemalpaşa, Çiğli-Aliağa ve Karabağlar-Torbalı-Menderes aksları olmak üzere, üç temel aks boyunca yerleşmiş ve gelişme göstermiş olup, bu doğrultuda da devam etmektedir. İfade edilen üç temel aks içinde, planlı gelişmeye örnek teşkil eden Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), Küçük Sanayi Siteleri (KSS) ve serbest bölgeler yer almaktadır yılı sonu itibariyle hizmete sunulan KSS ler doluluk oranı % 85 iken bu oran OSB lerde % 47 seviyesindedir. Bugün gelinen süreç itibariyle OSB ler dışında yerleşen münferit sanayi yapılaşması kentin mevcut plan dokusunu sekteye uğrattığı gibi çevre ve toplum sağlığını tehdit eden boyutlara ulaşmıştır. 80

81 Nüfus (Yöredeki Kentsel ve Kırsal Nüfus, Nüfus Hareketleri; Göçler, Nüfus Artış Oranları, Ortalama Hane Halkı Nüfusu, Diğer Bilgiler) Türkiye sanayi üretiminin % 15 i Ege Bölgesinde yapılmaktadır. Bölgedeki imalat sanayinin hemen her çeşidini kapsayan geniş bir yelpazede üretim faaliyeti sürdürülmektedir. Ege Bölgesi imalat sanayisinin, Türkiye toplam imalat sanayisi içindeki payı, istihdamda % 5, katma değerde % 18, yatırımda ise % 11 dir döneminde 426 proje ile Marmara Bölgesi birinci, 141 proje ile Ege Bölgesi ikinci sıradadır. Ege Bölgesi, yabancı yatırımcılarda 1995 yılında % 7 olan payını % 11 e çıkarmıştır. Türkiye nin üçüncü büyük kenti olan İzmir çağdaş, gelişmiş aynı zamanda önemli bir kültür, sanat ve ticaret merkezdir. Güzel İzmir olarak da adlandırılan İzmir, yıldır Anadolu yarımadasının batısında uzun ve dar bir körfezin başlangıcında yer almaktadır. İzmir, modern Türkiye nin batıya açılan çağdaş yüzü olarak sanat, kültür, turizm, ticaret ve sanayi kenti olarak gelişmesini hızla sürdürmektedir yılında hizmete açılan İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Türkiye nin en modern Organize Sanayi Bölgelerindendir. Bölgenin toplam alanı m 2 dir. Halen 572 fabrika üretim yapmaktadır. Bunların 200 ü ihracat yapmaktadır. Bölgede 15 adet yabancı sermayeli firma bulunmaktadır. Bölge firmaları ağırlıklı olarak; makine, tekstil, otomotiv yan sanayi, elektrik ve elektronik sektörlerinde yoğunlaşmıştır. Ayrıca, Bornova, Aliağa ve İTOB Organize Sanayi Bölgeleri de ilin sanayileşmesine büyük katkı sağlamaktadır. Sanayinin gelişimi nedeni ile nüfus hareketleri de buna paralellik göstermiştir. İzmir ili nüfusu, 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre kişidir. İzmir ili toplam nüfusunda en büyük payı % 11,61 ve kişi ile 2008 yılında ilçe olan Karabağlar İlçesi almaktadır. Bunu sırası ile % 11,06 lik pay ve kişi ile Buca İlçesi, % 10,39 luk pay ve kişi ile Bornova İlçesi, % 9.75 lik pay ve kişi ile Konak İlçesi, % 7,86 lık pay ve kişi ile Karşıyaka İlçesi ve %7,72 lik pay ile Karşıyaka İlçesinden 2008 yılında ayrılarak ilçe olan Bayraklı İlçesi izlemektedir kişilik nüfus ile Karaburun ilçesi en az nüfusa sahip olup, toplam nüfus içindeki payı ise % 1 in altında kalmaktadır yılı ADNKS ne göre nüfusun % 91 lik kesimini oluşturan kişi kentlerde, % 9 luk kesimini oluşturan kişi ise köylerde yaşamaktadır. İzmir ili Türkiye toplam nüfusunun % 5,31 lik bir bölümünü oluşturmaktadır. Aliağa, Balçova, Bornova, Buca, Çiğli, Dikili, Gaziemir, Güzelbahçe, Kemalpaşa, Menderes, Menemen, Narlıdere, Ödemiş, Selçuk, Tire, Torbalı ve Urla ilçelerinde yılları arası nüfus artışı yaşanırken Bayındır, Beydağ, Çeşme, Foça, Karaburun, ve Seferihisar ilçelerinde nüfus azalışı yaşanmıştır. Karşıyaka ve Konak İlçelerindeki büyük azalış ise 2008 yılındaki Büyükşehir düzenlemesi ile Karabağlar ve Bayraklı İlçelerinin oluşumundan kaynaklanmaktadır. İzmir İli toplam nüfusu 2000 yılında kişi iken 2012 yılında kişi olmuştır. 12 yıllık artış oranı yaklaşık % 19 seviyelerinde gerçekleşmiştir. İzmir İli 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları Tablo 43 de verilmiştir. 81

82 İl ve İlçeler 35. İZMİR Tablo 43 İzmir İli Nüfus İstatistikleri (2012) 2000 Genel Nüfus Sayımı Kesin 2012 ADNKS Sonuçları Yıllık Nüfus Artış Hızı (%) Sonuçları Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy 00. Aliağa ,93 57,51-11, Balçova ,40 16, Bayındır ,19 37,27-38, Bayraklı Bergama ,19 17,70-27, Beydağ ,18 1,65-19, Bornova ,63 6,36 25, Buca ,68 43,55-47, Çeşme ,52-13,89 5, Çiğli ,49 57,95-100, Dikili ,98 48,73-5, Foça ,98 91,64-80, Gaziemir ,66 82,38-100, Güzelbahçe ,51 80,25-51, Karabağlar Karaburun ,56-7,16-42, Karşıyaka ,14-28,15-14, Kemalpaşa ,70 194,68-58, Kınık ,95-10,25-14, Kiraz ,01-12,81 1, Konak ,06-50,00-100, Menderes ,51 252,87-72, Menemen ,69 173,41-82, Narlıdere ,99 16, Ödemiş ,58 22,10-19, Seferihisar ,48 58,90-79, Selçuk ,96 11,01-22, Tire ,09 24,90-27, Torbalı ,09 233,61-80, Urla ,73 26,55-34,85 TOPLAM ,83 34,01-46,17 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) İzmir İl genelinde Kentsel Nüfus, Toplam Nüfusun % 91,4 ünü oluşturmaktadır. Bu oran, İzmir ili ekonomisinin genelde sanayi sektörüne bağlı olduğunun en önemli göstergesidir. Tesisin bulunduğu Kemalpaşa ilçesinde ise Kentsel Nüfus, Toplam Nüfusun % 79 unu oluşturmaktadır. Bu oran, İzmir il geneline benzer olarak Kemalpaşa ilçesinde de nüfusun büyük kısmının kentsel alanda yaşadığını ortaya koymaktadır. Kemalpaşa ilçesinin nüfusu 2012 yılı kayıtlarına göre kişi olup ilçe nüfusu 2000 yılı kayıtlarına göre % 28 lik bir artış göstermiştir. Bu sonuçta adrese dayalı nüfus sistemine geçişin önemli bir payı olduğu düşünülmektedir yılı TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre Kemalpaşa İlçesinin merkez nüfusu kadın ve erkek olmak üzere toplam kişidir. 82

83 Mevcut tesiste daha önceki bölümlerde bahsedildiği gibi 14 kişi çalışmakta ve çalışacaktır. İhtiyaç duyulması durumunda yeni istihdam düşünülebilecektir. Tablo 44 İzmir İli Nüfusu Kadın-Erkek Dağılımı (2012) ŞEHİR KÖY GENEL İzmir Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Aliağa Balçova Bayındır Bayraklı Bergama Beydağ Bornova Buca Çeşme Çiğli Dikili Foça Gaziemir Güzelbahçe Karabağlar Karaburun Karşıyaka Kemalpaşa Kınık Kiraz Konak Menderes Menemen Narlıdere Ödemiş Seferihisar Selçuk Tire Torbalı Urla Toplam Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Gelir (Yöredeki Gelirin İşkollarına Dağılımı, İşkolları İtibariyle Kişi Başına Düşen Maksimum Ve Minimum Ortalama Gelir) Yöredeki gelir dağılımı ile ilgili olarak Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verileri araştırılmış, en yakın tarihli çalışma olan 2001 yılı İzmir ili Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın (GSYİH) iş kollarına göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. 83

84 Tablo 45 İzmir İli Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın İş Kollarına Göre Dağılımı (2001) İŞKOLU TOPLAM GSYİH (TL) ORANI Tarım %..Çiftçilik ve hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi %..Madencilik ve taş ocakçılığı İmalat sanayi Elektrik, gaz ve su İnşaat sanayi % Ticaret %..Toptan ve perakende ticaret Otel lokanta hizmetleri Ulaştırma ve haberleşme % Mali müesseseler % Konut sahipliği % Serbest meslek hizmetleri % (Eksi) İzafi banka hizmetleri Sektörler toplamı % Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) İzmir ilinde gelirin % 36 sı sanayi, % 9 u tarım ve % 21 i ticaret işkollarından gelmektedir. Mevcut tesisin yer aldığı Kemalpaşa İlçesinde halkın büyük çoğunluğunun gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İşsizlik (Yöredeki İşsiz Nüfus Ve Faal Nüfusa Oranı) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) internet sitesinden alınan verilere göre 2012 yılı İzmir bölgesinde işsiz nüfus , toplam işgücü , işsizlik oranı % 14,8 olarak hesaplanmıştır. Bu oran, Türkiye geneli işsizlik oranı olan % 9,2 nin üstündedir. Tablo 46 Türkiye Çalışan Nüfus ve İşsizlik İstatistikleri (Bin) ( Yaş) Kurumsal olmayan nüfus Noninstitutional population İşgücü Labour force İstihdam edilenler Employed İşsiz Unemployed İşgücüne katılma oranı Labour force participation rate (%) İşsizlik oranı Unemployment rate (%) TOPLAM ,0 9,2 TR10 (İstanbul) ,1 11,3 TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) ,8 7,4 TR22 (Balıkesir, Çanakkale) ,3 5,4 TR31 (İzmir) ,2 14,8 TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) ,5 7,7 TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) ,8 4,4 TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) ,4 TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ,7 10,5 TR51 (Ankara) ,6 9,5 TR52 (Konya, Karaman) ,9 6,1 TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) ,9 8,2 TR62 (Adana, Mersin) ,6 84

85 Kurumsal olmayan nüfus Noninstitutional population İşgücü Labour force İstihdam edilenler Employed İşsiz Unemployed İşgücüne katılma oranı Labour force participation rate (%) İşsizlik oranı Unemployment rate (%) TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) ,3 10,4 TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir ) ,4 6,8 TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) ,4 8,2 TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ,1 7,3 TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ,5 5,6 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) ,7 5,7 TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) ,5 6,3 TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) ,4 6,3 TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ,4 TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ,5 TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ,8 8,9 TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) ,6 11,8 TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ,8 6,9 TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) ,3 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Sağlık (Bölgede Endemik ve Sıklıkla Görülen Hastalıklar) Bölgede endemik ve sıklıkla görülen herhangi bir hastalık bulunmamaktadır. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanılma Durumu) Eğitim Hizmetleri: İzmir ilinde ( öğretim yılı) 844 Okul Öncesi Okul, 1252 İlköğretim (Resmi + Özel) Okulu, 182 Genel ve 217 Meslek ve Teknik Lise olmak üzere toplam adet okul bulunmaktadır. Okul öncesi öğretim kurumlarında öğretmen sayısı 1.538, öğrenci sayısı dir. İlköğretim okullarındaki öğretmen sayısı , öğrenci sayısı dür. Lise ve Meslek Liselerinde ise öğretmen sayısı , öğrenci sayısı dır. İzmir ilinde toplam öğrenci sayısı olup, öğretmen sayısı ise dur. İlde ayrıca 20 adet Özel Eğitim Kurumu bulunmaktadır. Bu okullarda toplam 192 öğretmen ve öğrenci bulunmaktadır. Kemalpaşa ilçesinde ise 54 adet okul bulunmakta olup, toplam 696 derslik, öğrenci ve öğretmen bulunmaktadır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı ise ilköğretim sınıflarında 31, ortaöğretim sınıflarında 16, mesleki ve teknik eğitim sınıflarında ise 19 dur. Faaliyet sahibi İzmir İlinde birden fazla okula katkıda bulunmuştur. Ayrıca Ören Beldesinde de proje sahibi İsmet YORGANCILAR ın katkıda bulunduğu 18 şubeli bir adet ilköğretim okulu bulunmaktadır. 85

86 Sağlık Hizmetleri: Okul Türü Okul Öncesi Tablo 47 İzmir İli Okulların Genel Durumu Adet Okul Sayısı 844 Derslik Sayısı Öğretmen Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı 17 İlköğretim Okul Sayısı Derslik Sayısı Öğretmen Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı 26 Lise ve Dengi Okullar Okul Sayısı 399 Derslik Sayısı Öğretmen Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı 16 Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı 32 Kaynak: İzmir Valiliği İzmir her yıl artan nüfusu ve Türkiye nin üçüncü büyük kenti olma özelliğiyle çok önemli sağlık sorunlarını yaşarken elindeki personel ve fiziki kaynaklarla bütün Ege Bölgesi ne hizmet eden bir merkez özelliği taşımaktadır. 13 adet semt polikliniği, 27 adet özel hemodiyaliz merkezi, 20 adet özel hastane, 4 adet üniversite hastanesi, 1 adet kamuya ait hastane, 29 adet Sağlık Bakanlığı na bağlı hastane, aile hekimliği birimleri toplam sayısı 1087, 236 adet sağlık ocağı, 25 ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi bulunmaktadır. Kemalpaşa ilçesinde ise 1 adet devlet hastanesi, 1 adet toplum sağlığı merkezi ve ona bağlı 11 adet sağlık ocağı, 5 adet sağlık evi bulunmaktadır. Sağlık ocaklarından bir tanesi proje konusu Ören Beldesinde bulunmaktadır. Kültür Hizmetleri: Faaliyetin gerçekleştirileceği Kemalpaşa İlçesi, insanlık tarihinden pek çok izler taşıyan tarih ve turizm kentidir. Kemalpaşa da Bizans döneminden kalma kale ve surları ile düzlükte bahçeler içinde bir Bizans sarayı yükselmektedir. Kemalpaşa ve Çevresi, Saruhan Baba Sultan Kutbeit zamanında, Hacı Emet Bey tarafından fethedilerek Saruhanlı Beyliğine katılmıştır. Daha sonra I. Murat zamanında Osmanlılar tarafından fethedilmiştir. Tarihte Nil ismiyle alınan ve önemli bir tarihi dokusu olan Kemalpaşa ilçesinde Bizans döneminde 2. Tehedodoros Laskaris tarfından yaptırılan ve o zamanlar Laskaris Sarayı olarak anılan Kemalpaşa Kız Kulesi bulunmaktadır. 86

87 Kemalpaşa Torbalı yolu üzerinde Çiniliköy Mahallesinde bulunan Çinili Köşk, ünlü seramik sanatçısı Ümran Baradan tarafından yaptırılmış olup çini çalışmalarından en güzel örneğini teşkil etmektedir. Ayrıca Ümran Baradan Güzel Sanatlar Müzesi, Kemalpaşa Belediyesi ve Ümran Baradan arasında yapılan protokol ile Haziran 2009 tarihinde Kemalpaşa Belediyesine devredilmiştir. Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları (Yerleşme Alanlarının Dağılımı, Mevcut ve Planlanan Kullanım Alanları, Bu Kapsamda Sanayi Bölgeleri, Limanlar, Konutlar, Turizm Alanları Vb.) Proje alanı, tarihinde onaylanan ve ile tarihlerinde bir kısım değişiklikler yapılan Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planının L-19 paftasında Tarım Alanı nda yer almaktadır. Ancak bilindiği üzere Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarihinde Manisa- Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı için yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Faaliyet alanına en yakın yerleşim birimi, batı yönünde sahaya kuş uçuşu metre mesafedeki Çambel Köyüdür. Faaliyet alanının yerleşim yerlerine olan mesafelerinin gösterildiği harita EK-10 da verilmiştir. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde sanayi alanı, konut alanı, liman ve turizm alanı bulunmamaktadır. II.9. FAALİYET ALANI VE YAKIN ÇEVRESİ İLE İLGİLİ DİĞER ÖZELLİKLER Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit Ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanunu'na Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme Ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları, Turizm Alan Ve Merkezleri Ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar) Milli Parklar: İzmir İli sınırları içerisinde Milli Park ve Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır. Manisa il sınırları içerisindeki Spil Milli Parkı faaliyet alanına en yakın Milli Park olup 10 km mesafededir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Milli Park bulunmamaktadır. Tabiat Parkları: İzmir ilinde çoğunluğu 2011 yılında tescil edilmiş 10 adet Tabiat Parkı bulunmaktadır. Bunlar Meryemana Tabiat Parkı, Örnekköy Tabiat Parkı, Karşıyaka Yamanlar Dağı, Seferihisar Ekmeksiz Plajı, Karagöl, Efeoğlu, Gümüldür, Gümüşsuyu, Çiçekli, Tanay, dır. Manisa il sınırları içerisindeki Mesir Tabiat Parkı ile Süreyya Tabiat Parkı ise faaliyet alanına en yakın tabiat parkları olup kuş uçumu km mesafededir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiat Parkı bulunmamaktadır. Meryemana Tabiat Parkı: İzmir ili, Selçuk İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Eosen devrinde teşekkül etmiş püskürük kayalar ana kayayı teşkil etmektedir. Saha sınırları içerisinde Ortaburun, Kapılıdağ, Dede Tepeleri mevcuttur. Alan iki vadiden oluşmaktadır. Sahanın tamamı ormanlık alandan oluşmaktadır. Meryemana ve çevresinin taşıdığı doğal ve kültürel kaynak değerleri ile rekreasyonel potansiyeli nedeni ile Tabiat Parkı ilan edilmiştir. 87

88 Örnekköy Tabiat Parkı: İzmir ili, Karşıyaka ilçesi sınırları içinde yer almaktadır. Arazi 3. Zamanda oluşmuştur. Mesir Tabiat Parkı: Manisa ili sınırları içinde olup 2008 yılında tescil edilmiştir. Spil dağı eteklerinde yer almaktadır. Süreyya Tabiat Parkı: Yine Manisa ili sınırları içinde olup 2011 yılında Tabiat parkı olarak tescil edilmiştir. Sulak Alanlar: Doğal ve yapay, devamlı veya geçici, suları durgun ve akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde 6 m yi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyerleri kapsayan alanlar sulak alanlar olarak tanımlanır. Türkiye sulak alanlar bakımından Bağımsız Devletler Topluluğu hariç Avrupa ve Orta Doğunun en zengin sulak alanlarına sahiptir. Ülkemizde toplam alanı 1 milyon hektarı aşan 250 kadar sulak alan mevcuttur. Bunlardan 63 kadarı uluslararası nitelikte öneme sahip sulak alandır. Ülkemizdeki sulak alanlar konum itibari ile herhangi bir ülkedekinden çok daha fazla önem taşımaktadır. Bunun nedeni Türkiye nin Avrupa, Asya ve Afrika kıtaları arasındaki kuş göç yolları üzerinde bulunmasından kaynaklanmaktadır. İzmir sınırları içerisinde yer alan Gediz Deltası (İzmir Kuş Cenneti) Ramsar Sözleşmesi ile koruma altına alınmış olan alanlardan biridir. İzmir ili sınırları içerisindeki sulak alanlar; Gediz Deltası, Küçük Menderes Deltası, Bakırçay Deltası, Karagöl, Belevi Gölü, Barutçu Gölü, Geberik Gölü ve Gölcük Gölü dür. İzmir Kuş Cenneti: İzmir in 25 km. kuzeybatısında, Gediz Nehrinin eskiden döküldüğü yerde, tuzcul ve tatlı su bataklıkları, koylar, tuzlalar ve lagünlerden (dalyan) oluşan ha lık Gediz Deltası içinde ha alanı kapsayan geniş bir kıyı sulak alandır. Gediz deltasının binlerce yıl süren doğal oluşumu sırasında, birçok lagün, gölcük ve bataklık meydana gelmiştir. Bunlar içinde en önemlileri Kırdeniz, Homa ve Çilazmak lagünleridir. İzmir Kuş Cenneti, derinlikleri cm arasında değişen ve I. Derece Doğal Sit Alanı olan bu lagünleri sınırları içine almaktadır. Kırdeniz Lagünü, eski adı Agria limanı olan Kırdeniz Limanının hemen güneyindedir. İzmir Kuş Cenneti faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 60 km. mesafededir Küçük Menderes Deltası: Küçük Menderes Irmağı nın asıl kaynağı, Ege Bölgesi ndeki Bozdağların doğusundaki Karakoyun Yaylası ndan doğan Kadın Deresi dir. Toplam uzunluğu 175 km olan ırmak, İzmir in Selçuk ilçesinin batısından Ege Denizi ne dökülmektedir. Küçük Menderes Deltası faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 60 km. mesafededir. Bakırçay Havzası: Menemen ve Foça nın küçük bölümleriyle Bergama-Kınık ve Dikili bölgelerini kapsayan Bakırçay Havzası, çok sayıda küçük havzadan oluşan Ege Havzası nın bir parçasıdır. Ege Havzası nın su toplama alanı km 2 dir. Ortalama yıllık su hacmi m 3 e ulaşan havzadaki ha ovalık alanın hektarı sulanabilir niteliktedir. Ege Havzası nın bir parçası olan ve çok büyük bir bölümü İzmir il sınırları içinde kalan Bakırçay Havzası nın en önemli akarsuyu Bakırçay dır. Karagöl: Yamanlar Dağı üzerindeki tipik krater gölüdür. Faaliyet alanının Karagöl e kuş uçumu mesafesi 35 km dir. Belevi Gölü: Torbalı-Selçuk arasında sığ bir göldür. Belevi Gölü faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 50 km. mesafededir. 88

89 Barutçu (Akgöl) Gölü: İzmir in Selçuk İlçesi sınırları içerisinde, Küçük Menderes Nehri nin oluşturduğu alüvyal ovanın, kuzeyinde Gebekirse Gölü ile birlikte yer almaktadır. Barutçu Gölü faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 60 km. mesafededir. Gölcük Gölü: İzmir Bozdağ ın Gölcük Yaylası nda yer almaktadır. Gölcük Gölü faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 45 km. mesafededir. Tabiat Anıtları: Tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dâhilinde korunan tabiat parçalarıdır. Bu objeler bazen bir kaya bazen de bir şelale olabilir. Türkiye genelinde toplam 58 adet Tabiat Anıtı vardır. İzmir ili dâhilinde 11 adet tabiat anıtı bulunmaktadır. 1. Anadolu Kestanesi: 600 yaşında, Taşdede Pırnal Meşesi: 250 yaşında, Kunduracı Çınarı: 980 yaşında, Teos Menengici: 350 yaşında, Ovacık Köyü Anadolu Kestanesi: Yarendere Fıstık Çamı: 150 yaşında, İlkkurşun Çınarı: 300 yaşında, Yemişçi Çınarı: 350 yaşında, Fıstık Çamı: 105 yaşında, Kadınlar Kuyusu Koca Menengici: 600 yaşında, Dede Menengici: 2003 Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiat Anıtı bulunmamaktadır. Tabiatı Koruma Alanları: Bilimsel ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye düşmüş veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup, sadece bilim ve eğitim amaçları ile kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarıdır. Türkiye genelinde toplam 35 adet Tabiat Koruma Alanı vardır. İzmir ilinde, Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır. Yaban Hayatı Koruma Alanları: Merkez Av Komisyonunca Av Döneminde İzmir ilinde avın yasaklandığı alanlar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Buna göre faaliyet alanı Av Dönemi M.A.K. Kararıyla Yasaklanan Saha içinde kalmaktadır. 89

90 Proje Alanı Şekil 35 Faaliyet Alanı ve Yakın Çevresindeki Yaban Hayatı Koruma Alanları Kaynak: Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanı bulunmamaktadır. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Kültür Varlığı, Tabiat Varlığı, Sit Ve Koruma Alanı bulunmamaktadır. Boğaziçi Kanunu na Göre Koruma Altına Alınan Alanlar: Proje alanı, Boğaziçi Kanunu kapsamında yer almamaktadır. Biyogenetik Rezerv Alanları: Yasal statü ile muhafaza ve teminat altına alınmış bir veya birden fazla tipik emsalsiz nadir veya tehlike altında bulunan habitat, biyosönöz ve ekosistem ile karakterize edilen alanlardır. İzmir ili sınırları içerisinde bu kapsama alınmış herhangi bir alan bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Biyogenetik Rezerv Alanı bulunmamaktadır. Biyosfer Rezervleri: 1970 yılında UNESCO Genel Konferansı nın 16. oturumunda başlatılan MAB (İnsan ve Biyosfer Programı) çerçevesinde dünya üzerinde özel bir iklim ve yaban hayatı ile karakterize olunan belli başlı biyomları temsil eden alanlar olarak tanımlanır. İzmir ili sınırları içerisinde bu kapsama giren herhangi bir alan bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Biyosfer Rezervi bulunmamaktadır. Özel Çevre Koruma Bölgeleri: Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilmiş bölgeler, çevre kirlenmesi ve bozulmasına karşı korumak, bu alanların doğal güzelliklerini ne tarihi değerlerinin gelecek nesillere intikalini teminat altına almak için oluşturulmuş bölgelerdir. Türkiye genelinde toplam 12 adet Özel Çevre Koruma Bölgesi vardır. İzmir ili dâhilinde Foça İlçesi Özel Çevre Koruma bölgesidir. Foça, gerek doğal güzellikleri, gerekse tarihsel nitelikleri ve mitolojideki yeri nedeniyle değer taşıyan ve pek çok kıyı yerleşim birimlerine göre daha az yapılaşma gösteren ve nispeten bozulmamış bir yerleşim yeridir. Bölgenin taşıdığı önemin büyük bölümü, binlerce yıldır burada yaşayan ve hatta ilçeye adını veren Fok balıklarından kaynaklanmaktadır. Nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan Akdeniz fok balığı (Monachus monachus ) nın halen görülebildiği Akdeniz ülkeleri arasında Türkiye 2. sırada yer almaktadır. 90

91 Bölgenin sahip olduğu doğal ve kültürel değerlerin çevre kirlenmesine ve bozulmasına karşı korunması, doğal değerleri ve tarihsel yapının gelecek nesillere aktarılmasının güvence altına alınması amacıyla ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9. Maddesine istinaden, tarih ve 2072 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak tespit ve ilan edilmiştir. Foça ilçesi faaliyet alanına yaklaşık 58 km. mesafededir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Özel Çevre Koruma Bölgesi bulunmamaktadır. Özel Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Özel Koruma Alanı bulunmamaktadır. İçme ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir İçme ve Kullanma Su Kaynakları ile İlgili Koruma Alanı bulunmamaktadır. Turizm Alan Ve Merkezleri Ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Turizm Alanı veya Koruma Altına Alınmış Diğer bir Alan bulunmamaktadır. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar bulunmamaktadır. 91

92 BÖLÜM III. PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A. PROJENİN FAALİYETLERİ KAPSAMINDA FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A.1. Proje kapsamında yer alan herbir tesisin özelliği (kümes, yem deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb.), adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapıldığı, üretim ve işletme yöntemleri ve teknolojileri,(ayrı olarak alt başlıklar halinde verilmelidir), proses akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların gösterimi Projenin işletme sürecinde, Faaliyet Sahibi nin mevcut sözleşmesinin bulunduğu Entegre Tavukçuluk Firması na ait damızlık yumurta kümeslerinde üretilmiş ve depolanmış yumurtalar özel nakliye araçlarıyla toplanarak yine entegre firmaya ait kuluçka tesisinin yumurta deposuna getirilir. Gerekli kontrolleri ve seleksiyonları yapılan yumurtalar, uygun ısı ve nem ortamının sağlandığı bölümlerde depolanır. Basım için sürü yaşı, yumurta yaşı ve makine sıralamasına göre hazırlanan yumurtalar, gerekli dezenfeksiyon işlemlerinden sonra 18 günlük gelişim süresini geçirecekleri gelişim makineleri ne yerleştirilirler. Bu makinelerde uygun ısı, nem ve döndürme koşullarında 18 günlük gelişimini dolduran yumurtalar, buradan çıkım makineleri ne transfer edilir. Bu yumurtalar daha sonra son üç günlük çıkım sürecini geçirecekleri çıkım makineleri ne konurlar. Burada tamamıyla yumurtadan çıkıp, kuruyup dış ortama adapte olacak duruma gelen civcivler makinelerden çıkartılır. Toplam 21 günlük gelişim ve çıkım süreci sonunda çıkan civcivler seleksiyona tabi tutulurlar. Bu seleksiyon sonunda birinci kalite civcivler ayrılarak makinelerde sayılıp, kutulanırlar. Civciv odası na alınan kutulanmış erkek ve dişi civcivler kuluçka civciv nakliye araçları ile broiler çiftliklerine sevk edilir. Entegre tavukçuluk firmasına ait kuluçka tesislerinden Faaliyet Sahibi ne ait yetiştirme kümeslerine teslim edilen civcivler için daha ilk günden itibaren sıcaklık, havalandırma, yeterli yem ve su gibi uygun şartların oluşturulması hayati önem taşımaktadır. Çünkü hayatlarına iyi bir başlangıç yapan civcivler, oluşturulan bu şartlar sayesinde sonraki günlerde performans açısından büyük avantaj yakalamaktadır. Entegre tavukçuluk firması için broiler yetiştiriciliği yapan faaliyet sahibi, bu bakım işi karşılığında, teslim ettiği canlı piliç kilogramı üzerinden ücret almaktadır. Yani faaliyet sahibinin aldığı ücret, teslim ettiği piliçlerin performanslarına göre değişmektedir. Bakım dönemi içinde piliçler çeşitli hastalıklardan korunmak amacıyla içme suları vasıtasıyla aşılanmaktadır. Pilicin yaşına ve mevsim şartlarına göre bakım ile idare şartlarında değişiklik veya ayarlamalar yapılmaktadır. Tüm kümeslerde havalandırma, ısıtma, soğutma, yem ve su idaresi tamamen otomatik ekipmanlarla yapılmaktadır. Piliçlerin yedikleri yemler de yaşına göre değişiklik göstermektedir. Yemde bulunan enerji, protein gibi değerler, pilicin yaşına göre daha yüksek performans için kümeslerde yetiştirilecek piliçleri için yemi de tedarik edecek olan entegre tavukçuluk firması tarafından ayarlanmaktadır. Piliçler her hafta tartılmak suretiyle performansları kontrol edilmekte, eğer ağırlık artışlarında bir gerilik varsa nedeni araştırılarak gerekli müdahaleler yapılamaktadır. Böyle durumlarda entegre tavukçuluk firması teknik ekipleri, Faaliyet Sahibi çalışanlarına destek vermektedir. 92

93 40-45 gün boyunca kümeslerde kalan piliçlerde, erkekler yaklaşık gr, dişiler yaklaşık gr. canlı ağırlığa ulaştıktan sonra entegre tavukçuluk firmasına ait araçlarla yetişirme kümeslerinden alınarak firmanın kesimhanesine sevk edilmektedir. Piliçlerin kesiminden sonra boşalan kümesler bir sonraki devreye hazırlık amacı ile temizlenmekte, yıkanmakta ve dezenfekte edilip yeni civcivler için uygun koşullar sağlanmaktadır. İşletmede gerçekleşen proseslerin detaylı açıklamaları ve bu proseslere ait iş akım şeması aşağıda verilmiştir. 93

94 Prosesin İş Akım Şeması Civcivlerin Araçlarla Anlaşmalı Firma Kuluçkahanesinden Tesis Alanına Getirilmesi Getirilen Civcivlerin Önceden Hazırlanmış Kümeslere Yerleştirilmesi Civcivlerin Kümeslerde 6 Hafta Süre İle Bakımı Gürültü Ölü Piliç Katı Atık Koku Kömür Külü Atık Su Piliçlerin Kesim İçin Transfer Kafeslerine Yüklenmesi Piliçlerin Araçlarla Anlaşmalı Firma Kesimhanesine Gönderilmesi Kümeslerin Bir Sonraki Dönem İçin Temizlik ve Dezenfeksiyonunun Yapılması Dışkı-Altlık Karışımı Koku Atık Su Kontamine Ambalaj Atığı Kümeslerin Yeni Civcivler İçin Hazırlanması (Aydınlatma Havalandırma Isı Yem Su) Şekil 36 Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi Proses İş Akım Şeması 94

95 Civcivlerin Araçlarla Anlaşmalı Firma Kuluçkahanesinden Tesis Alanına Getirilmesi İşletmede kuluçkahane işletmesi bulunmamakta ve bulunmayacaktır. Tesiste yetiştirilecek civcivler faaliyet sahibi ile sözleşmesi bulunan Entegre Tavukçuluk Firması na ait kuluçkahanelerde toplam 21 günlük gelişim ve çıkım süreci sonunda makinelerde sayılıp özel olarak kutulanacak ve civciv nakliye araçları ile tesise sevk edilecektir. Civcivler, sözleşmeli entegre tavukçuluk firması kuluçkahanesindeki kuluçkadan çıktıktan sonra 6-12 saat içerisinde tesis içindeki kümeslere yerleştirilecektir. Tesisin kurulacağı arazinin, sözleşme imzalanacak firmanın kuluçkahanelerine mesafesi bu şartı sağlayacak uzaklıktadır. Bu sürenin gecikmesi civciv bünyesinde dehidrasyona neden olacağı için araştırmalar bu sürenin 24 saati geçmesi durumunda kesimdeki piliç ağırlığının olumsuz etkileneceğini ve ölüm oranının artacağını göstermektedir. Getirilen Civcivlerin Önceden Hazırlanmış Kümeslere Yerleştirilmesi Kümese damızlık işletmesinin özel kutularında gelecek civcivlerin indirme işlemi çok dikkatli bir şekilde yapılacak ve civcivlerin bu işlem esnasında hava cereyanına maruz kalmaması sağlanacaktır. Her kümese sadece bir anaç sürüden elde edilen civcivler konulacaktır. Her ısıtıcı çevresine yerleştirilecek civciv sayıları önceden belirlenecektir. Isıtıcılar civcivler konulmadan önce son bir kez kontrol edilecek, kümeslerde civciv seviyesindeki sıcaklık hassas ısıölçerler kullanılarak izlenecektir. Civcivler geldiğinde kutular araçlardan hemen alınacak, her ısıtıcı yanına önceden belirlenen sayıda kutu bırakılacak ve kapakları açılacaktır. Civcivler tek tek olarak değil kutular usulca eğilerek sulukların yanına boşaltılacaktır. Yerleştirme işlemine kümesin sonundan başlanacaktır. Civcivlerin araçtan indirilmesi sırasında dolu civciv kutuları kümesin bir yerine yığılmayacak, suluk ve ısıtıcıların çevresine önceden belirlenen sayıda kutu bırakılacaktır. Boşalan civciv kutuları önce kümesten kolayca çıkarılabilecek bir yere konulacak, yerleştirme işlemi tamamlandıktan sonra kümesten uzaklaştırılacaktır. Civciv taşıma işlemi için plastik kutular kullanılacaktır. Bu kutular civcivler boşaldıktan sonra, civciv getiren kamyona geri verilecek ve geri döneceği kuluçkahanede yıkanıp dezenfekte edildikten sonra tekrar kullanılacaktır. Civcivler kümese yerleştikten sonra bütün hayvanların yem, su ve ısı kaynağını bulup bulmadığı kontrol edilecektir. Civcivler kümese yerleştirilmeden önce civciv tipi yuvarlak yemliklere ince ve kırıntı formundaki ilk yem doldurulacaktır. Civcivin yeme ve suya aynı anda ulaşması sağlanacaktır. Civcivler kümese yerleştirildikten sonra ilk haftada uygulanacak bakım ve idare çok önemlidir. Civcivler gelmeden birkaç saat önce suluklar doldurularak suyun biraz ılıklaşması sağlanacaktır. Civcivlere çok soğuk su verilmesi zararlı olabilmektedir. Bu nedenle ilk birkaç gün süreyle civcivlere 24ºC sıcaklıkta su verilecektir. Daha sonra su sıcaklığı kademeli olarak yavaş yavaş azaltılacaktır. Yerleştirme işleminden sonra sıcaklık tekrar kontrol edilecektir. Civcivlerin ısıtıcılar etrafındaki yayılmaları, davranışları ve gürültüleri sürekli izlenerek sıcaklığın 95

96 uygun olup olmadığı belirlenecektir. Özellikle geceleri ısıtıcıların tam olarak çalışmaları kontrol edilecektir. Mevcut durumda 6120 no lu parselde toplam m 2 büyüklüğünde 7 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 6119 no lu parsele her biri m 2 lik 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi bulunmaktadır. Böylelikle tesiste toplam kümes alanı m 2 olmaktadır. Tesisin toplam kapasitesi adet/dönem dir. Civcivlerin Kümeslerde 6 Hafta Süre İle Bakımı Etlik piliçlerde besi süresi genel olarak gün arasında değişir ve bu zaman diliminde piliçler 2-2,5 kg canlı ağırlığa ulaşırlar. Ancak değişik faktörlere bağlı olarak besi süresi değişebilir. Uzadığı takdirde yemden yararlanma oranı düşeceğinden etin maliyeti de artacaktır. Üretilen materyal bütün karkas olarak değerlendirilecekse normal besi süresi sonunda (40-42 gün) piliçler kesime sevk edilecektir. Besi süresini etkileyen en önemli faktörler arasında: Tüketici İstekleri Karkas Kalitesi Pazarlama İmkânları Yem-Piliç Eti Fiyat İlişkisi sayılabilir. Tüketici fazla büyük olmayan piliç tüketme eğiliminde ise besi daha kısa süreli yapılabilir. Ancak, 5-6. haftadan önce kesmek karkas kalitesi açısından sakıncalıdır. Çünkü 5. haftaya kadar karkas su içeriği yüksek, kuru madde miktarı düşüktür. 5. haftadan önce elde edilmiş piliç eti pişirildiğinde yüksek su içeriği nedeni ile iyi bir tat vermemektedir. Besinin 5. haftasından itibaren karkas kuru madde içeriği artmakta, su içeriği düşmektedir. Buna karşın besinin 8-10 haftaya uzatılması karkas yağ miktarının ve üretim-yem maliyetinin aşırı artmasına sebep olur. Tüm bu faktörler dikkate alındığında etlik piliçler için optimum besi süresi 5-6 hafta arasında değişmektedir. Civcivlerin kümeslerde bakımı esnasında dikkat edilecek hususlar: Sıcaklık ve Nem İhtiyacı, Altlık ve Altlık Yönetimi, Yerleşim Sıklığı, Aydınlatma, Havalandırma, Su ve Suluk Yönetimi, Yem ve Yemlik Yönetimi olarak sayılabilir. Sıcaklık ve Nem İhtiyacı: Mevcut kümeslerde ilk günlerde civcivleri sıcaklık kaynağına yakın tutabilmek ve bu sayede ölüm oranlarını düşürebilmek için kümesin yarısı branda ve bölme telleri ile kapatılmaktadır. Benzer tesislerde büyütme çemberleri kullanılabilmektedir. Tesiste civciv büyütme çemberi ya da mevcut kümeslerde yapıldığı gibi branda ve bölme telleri kullanılabilecektir. Civciv büyütme çemberleri 7-10 günlük yaşta kaldırılmaktadır. 96

97 Şekil 37 Örnek Büyütme Çemberleri Karton (Sol) ve Tel Örgü (Sağ) Kümes sıcaklığının baştan sona kümes boyunca aynı düzeyde tutulmasına özen gösterilecek, kümes sıcaklığını kontrol için kümes boyunca biri başa ikincisi ortaya ve üçüncüsü de kümesin sonuna olmak üzere 3 termometre tabandan itibaren 50 cm. yüksekliğe asılacaktır. Kümes içindeki sıcaklık farkının 3ºC yi geçmemesi sağlanacaktır. İhtiyaç duyulan sıcaklık dereceleri yaş dönemlerine ve ısıtma tipine göre değişmektedir. Tesiste mevcut 7 adet kümeste 5-10 mm kalınlıkta yıkanmış kömür (pirinç kömür) yakıtlı, dijital otomatik kumanda kontrollü, katı yakıtı otomatik olarak beslemeli, otomatik kül atma sistemli sıcak hava kazanları ve burada elde edilen sıcak havayı kümes içine taşıyacak sıcak hava apreyleri kullanılmaktadır no lu parseldeki 2 adet kümeste ise LNG yakıtlı sobalar kullanılmaktadır. Faaliyet sahibi mevcut LNG yakıtlı sistemleri, kömür yakıtlı sistemler ile değiştirmeyi planlamaktadır. Şekil 38 Örnek Kömür Yakıtlı Sıcak Hava Kazanı ve LNG Yakıtlı Doğalgaz Sobası Isınma tipi olarak ısıtıcıların kullanıldığı kümeslerde yaş dönemlerine göre civciv seviyesindeki sıcaklıkların değişimi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre kümeslerin içinde sıcaklık değişimleri kademeli olarak yapılacak ve günlük düşüşler 0,5ºC kadar olacaktır. Kümeslerde yetiştirilecek etlik piliçler için nem düzeyi, altlığın ıslanmasına engel olacak, tozlanmayı önleyecek ve ortamda aşırı kuruluk sağlamayacak düzeyde %55-70 arasında dengede tutulacaktır. 97

98 Tablo 48 Ross 308 İçin Kümeslerde Sıcaklık İhtiyacı Yaş Kümes Sıcaklığı ( C) İlk gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün 20 Kaynak: Ross Broyler Sevk-İdare El Kitabı Altlık ve Altlık Yönetimi: Büyük oranda yerde yetiştirilen etlik piliçler için bölgesel özelliklere göre farklı altlık materyalleri kullanılmaktadır. Yaygın olarak talaş, çeltik kavuzu, ince kıyılmış sap, saman, öğütülmüş mısır koçanları, hızar tozu, yer fıstığı kapçıkları, fındık zurufu, kurumuş ağaç yaprakları, kırpılmış matbaa atıkları ve gazete kağıtları, zeolit gibi topraklar, kum, tüf, işlenmiş kompost maddeler ve hayvanlara zarar vermeyen diğer materyaller altlık olarak kullanılabilmektedir. İyi bir altlık materyali, hafif, orta büyüklükte parçacıklı, su çekme kapasitesi yüksek, çabuk kuruyabilen, yumuşak ve ezilebilir, ısı geçirgenliği düşük, ucuz, hayvanlar tarafından tüketildiğinde toksik etkisi olmayan ve gübrenin değerini bozmayan özelliklerde olmalıdır. Tesiste altlık olarak %14-15 nem düzeyine sahip kaba rende talaşı kullanılmakta ve kullanılacaktır. Kaba rende talaşının bulunamadığı durumlarda bölgenin coğrafik ve iklim şartlarına uygun olarak çeltik gibi diğer altlık çeşitleri de kullanılabilecektir. Altlık kalınlığı kullanılacak materyale göre değişecek olmakla beraber yaz aylarında 5 cm, kış aylarında ise 8-10 cm civarında olacaktır. Şekil 39 Örnek Altlık (Kaba Rende Talaşı) Etlik piliçlerde altlığın ıslanması bir süre kekleşmeye neden olabilmektedir. Bu durumda piliçlerde ayak ve göğüs bozuklukları olabileceği gibi, altlık enfeksiyon kaynağı da olabilmektedir. Dolayısı ile tesiste üretim dönemi boyunca altlık sürekli olarak kontrol edilecek, özellikle suluklar etrafında aşırı ıslanmalar gözlenirse bu kısımlardaki altlık kuru malzemeler ile değiştirilecektir. 98

99 Yerleşim Sıklığı: Kümeste birim alanda barındırılacak hayvan sayısı kararında; kümes koşulları, hedef canlı ağırlık, üreticinin deneyimi ile cinsiyetlerin ayrı veya karışık yetiştirilmesi etkilidir. Genellikle yerleşim sıklığı ile kümeste metrekare taban alanında büyütülen hayvan sayısı ifade edilir. Bu miktar ne kadar artarsa hayvan başına sabit masraflar ve işletme giderlerinin önemli bir kısmı azaldığı için üretimin daha ekonomik olacağı düşünülür. Ancak, besi süresi, yem tüketimi, yaşama gücü ve gelişme düzeyinin optimum seviyede olabilmesi, yerleşim sıklığı ile yakından ilgilidir. Etlik piliç yetiştiriciliğinde yerleşim sıklığı ve verim özellikleri arasındaki ilişki aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 49 Yerleşim Sıklığı ve Verim Özellikleri Arasındaki İlişki Hayvan Başına Alan (cm 2 ) Ortalama Canlı Ağırlık (kg) Ölüm Oranı (%) Yemden Yararlanma Oranı 900 1,87 2,1 2, ,86 2,3 2, ,84 2,6 2, ,82 3,0 2, ,79 3,6 2, ,75 4,5 2, ,70 5,8 2,26 Kaynak: Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Türkoğlu, Sarıca, 2009) Doğal havalandırmalı kümeslerde piliçlerin optimum gelişmeleri için yerleşim sıklığı 9-14 adet/m 2 dir. Çevre kontrollü kümeslerde uygulanabilecek yerleşim sıklığı ise adet/m 2 olarak hesaplanabilmektedir. Yerleşim sıklığının belirlenmesinde bu minimum ve maksimum sınırlar arasında her yetiştiricinin kendi kümesinde uygulayabileceği sıklık, yerleşim sıklığını etkileyebilen faktörler kombinasyonunun değerlendirilmesi ile belirlenmelidir. Yukarıda verilen tablodan da görülebileceği üzere, yerleşim sıklığı arttıkça büyüme, yaşama gücü ve yemden yararlanma gerilemektedir. Buna karşın, yerleşim sıklığının arttırılması birim alanda üretilen toplam canlı ağırlığı miktarını yükseltmektedir. Yerleşim sıklığının belirlenmesinde yetiştirme döneminin uzunluğu, mevsim ve kümes tipi ile kümes içi koşulları da dikkate alınmalıdır. Tesiste, çevre kontrollü kümes uygulandığı ve yetiştirme döneminin 6 hafta sürdüğü dikkate alınarak m 2 de adet etlik piliç yetiştirilmektedir. Buna göre tesiste hayvan başına 100 cm x 100 cm / 17 = 588 cm 2 alan düşmektedir. Böylelikle tesiste yetiştirilecek ortalama canlı ağırlığın 1,82 kg, ölüm oranının %3,0 ve yemden yararlanma oranının 2,11 olması beklenmektedir. Ancak tesiste yetiştirilen tavuk ırkı nedeniyle bu değerler farklılık gösterebilmektedir. Aydınlatma: Etlik piliç yetiştiricilerinin büyük çoğunluğu üretim programlarının bir parçası olarak kendi aydınlatma programlarını uygulamaktadırlar. Aydınlatma programları yeni olmamakla birlikte uygulamada çok büyük farklılıklar görülmektedir. Genetik seleksiyon ile büyüme düzeyleri artan, kısa sürede hızlı canlı ağırlık kazanan etlik piliçlerde dengeli büyüme için uygun yetiştirme programlarının uygulanması gerekmektedir. Üretimde kas ve iskelet gelişmesi, kalp ve dolaşım sistemi bozuklukları ile bağışıklık ve yaşama gücünde bu süreçte bazı anormallikler olabilmektedir. Özellikle ağır etlik piliçlerde hızlı gelişmeye paralel olarak ayak-bacak problemleri ve ascites görülebilmekte, bunun sonucunda yaşama gücü düşmektedir. 99

100 Erken gelişme ile ortaya çıkan kalp, akciğer, iskelet sistemi, kas sistemi ve diğer organlar ve dokular arasında uyum sağlayacak bir program seçilmesi yetiştirme önlemlerinden birisidir. Böyle bir program erken gelişmeyi kısıtlayarak yemden yararlanma ve yaşama gücünü iyileştirmekte, ascites ve ayak bozukluklarını azaltmaktadır. Etlik piliç yetiştiriciliğinde aydınlatmanın canlı ağırlık artışında önemli gelişmeler sağladığı bilinmektedir. Buna rağmen, üretimde kümes yapısı ile yetiştirme uygulamaları ve karşılaşılan sorunlar çok değişik aydınlatma programlarının kullanımını gerektirmektedir. Tesiste, ilk günlerde (1-7 gün) 23 saat aydınlatma uygulanmaktadır. Daha sonra 21. güne kadar günde 6 saat karartma, 21. günden sonra ise 22 saatlik aydınlık dönemden sonra 2 saat karanlık dönem uygulanmaktadır. Bu uygulamanın amacı, ani elektrik kesilmelerinde civcivleri karanlığa alıştırmak içindir. Böylece elektrik kesintisi anında hayvanların yığılmaları, sakatlanmaları ve ölmeleri önlenmektedir. Etlik piliç yetiştirme tesisinde ilk hafta, civcivlerin yemlik ve sulukları kolay bulmaları, yerlerini öğrenmeleri, yem yeme ve su içme davranışlarının uyarılması ve ilk günlerde aktivitelerinin sağlanması amacı ile yeterli düzeyde ışık temin edilecek, daha sonra ışık düzeyi kademeli olarak azaltılacaktır. Bu amaçla ilk hafta 2-2,5 watt/m 2, ikinci hafta başından kesim yaşına kadar ise 0,75-1 watt/m 2 ışık şiddeti uygulanacaktır. Ampuller altlık seviyesinden yaklaşık 2,5-3 metre yukarıda olacaktır. Civciv büyütme işlemi sırasında hayvanların sinirliliklerinin artmasına ve bunun sonucunda kannibalizm görülme riskinin artmasına neden olmaması için ışık şiddeti yükseltilmeyecektir. Havalandırma: Havalandırma, kümes içerisindeki CO 2, amonyak, kötü kokulu gazların, nemin ve tozun ortam dışına çıkarılmasıdır. Yetiştirilecek olan piliçler hangi yaşta olursa olsun havalandırmaya özen gösterilmelidir. Havalandırma, kümeslerin bulunduğu bölgenin iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınarak yapılmalıdır. Havalandırma sayesinde kümeslerde amonyak kokusu birikimi önlenmiş olur. Bu işlem ya tabii havalandırma bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek veya otomatik veya yarı otomatik fanlar kullanılarak yapılır. Civcivler geldiğinde gereksinim duydukları bakım ve yönetim pratiklerinden biri de sınırlı miktarda da olsa temiz hava sağlanmasıdır. Temiz hava alıp kirli havanın atılması için havalandırma kaçınılmaz bir işlemdir. Ancak havaların soğuk olduğu kış mevsiminde kümes içi sıcaklığını istenen düzeyde tutabilmek için havalandırma giriş ve çıkışlarını fazla açmamak gerekir. Civcivler hava cereyanına karşı oldukça duyarlı olduklarından hava giriş aralıklarından veya pencerelerden giren havanın civcivler üzerine düşmemesine dikkat edilmelidir. Bunun için hava giriş aralıklarının havayı biraz yukarı doğru yönlendirecek şekilde planlanması gerekir. Böylece dışarıdan içeri giren soğuk hava ısınırken bir sirkülasyon hareketi yaparak yere yaklaşmadan yukarı yükselip bacalardan çıkacaktır. Tesiste kümeslerde oluşacak nemin ve kümes içinde meydana gelen kokunun hayvanları olumsuz etkilemesini önlemek için, kümeslerin uygun yerlerine konulacak pedler ve fanlar vasıtasıyla dışarı atılması sağlanacaktır. Kümeslerin havalandırmalarından sıcak havalarda dışkı kokusu yayılacaktır. Ancak alınacak tedbirler sayesinde tesiste oluşacak kokunun en alt seviyede olması sağlanacaktır. 100

101 İşletmedeki kümeslerde havalandırma; ısı ve neme duyarlı sensörler vasıtasıyla çalışacak tam otomatik fanlar ile gerçekleştirilecektir. Kümesler içerisinde muhtelif yerlerde bulunacak duyarlı alıcılar sayesinde tam otomatik bilgisayar kontrollü sistem içerideki ısı ve nemin düzeyine göre fanları çalıştıracaktır. Kümeslerin kısa kenarları boyunca yerleştirilecek fanlar vasıtası ile hava toplanacak ve kümes dışına atılacak, fandan çıkacak koku ve gazlar direkt olarak atmosfere verilmeyecektir. Koku partiküllerinin atmosfere verilmesi önlemek için havalandırma fanlarının egzozlarına koku giderici su perdesi yapılacaktır. Emilen hava atmosfere verilmeden önce su perdelerine çarpacak ve içindeki koku veren maddeler su fazına alınacaktır. Belirli konsantrasyona gelen devridaim suyu fosseptiğe verilecektir. Şekil 40 Tesiste Kullanılacak Koku İndirgeme Sisteminin Örnek Bir Uygulaması Su ve Suluk Yönetimi: Etlik piliç yetiştiriciliğinde beklenen performansın elde edilebilmesi için kullanılacak suyun taze ve temiz olması gerekmektedir. Tesiste kullanılacak su, normal içme suyu olacak, mineral kapsamı ve herhangi bir kirlenme problemi olup olmadığı analizlerle sürekli kontrol edilecektir. Civcivler ilk geldiğinde büyütme çemberlerine her 50 civciv için 1 civciv suluğu (5-6 lt lik) uygun bir şekilde yerleştirilecektir. Civcivler gelmeden suluklara temiz su doldurulacaktır. Böylece civcivler geldiğinde kümes sıcaklığındaki sudan içmeleri sağlanmış olacaktır. Civciv ve piliçlerde su tüketimi canlı ağırlık, yaş, çevre sıcaklığı, yemin yapısı ve kompozisyonuna bağlı olarak değişim gösterir. Civciv ve piliçlerin tip ve yaşlarıyla çevre sıcaklığına bağlı olarak su tüketim değeri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 50 Ross 308 Civciv ve Piliçlerin Karakteristik Günlük Su Tüketim Değerleri (21 C de Litre/1000 Adet) Tabaksız Nipel Tabaklı Nipel Yaş (Gün) Çan Tipi Suluk Suluk Suluk Kaynak: Ross Broiler Sevk-İdare El Kitabı 101

102 Ülkemiz şartlarında bir etlik pilicin günlük su tüketimi gr dır. Bu miktar, piliç cinsine, yem cinsi ve miktarına, su verme sistemine ve ısı derecesine göre farklılıklar göstermektedir. Tesiste Ross 308 ve Cobb 500 ırkı broyler yetiştirilmekte olup örneğin üretici firmanın yayımladığı el kitabına göre bir Ross 308 etlik pilicin yukarıdaki tabloda görülebileceği üzere tesiste kullanılan tabaksız nipel suluklar ile günlük 336 gram su tüketeceği öngörülmektedir. Şekil 41 Örnek Sulama Sistemi-Nipel Suluk Yem ve Yemlik Yönetimi: Etlik piliç yetiştiriciliğinde üretim masraflarının %65 veya daha fazlasını yem giderleri oluşturmaktadır. Bu nedenle üretimin sürdürülebilirliği için uygun yem seçimine, yem kalitesinin korunmasına, yemleme ve yemlik yönetimine önem verilmelidir. Yemin kalitesi ne kadar iyi olursa olsun yetiştirmedeki hatalar ve hastalıklar beslemenin etkisini ortadan kaldırır, büyüme hızını düşürür ve yemden yararlanmayı geriletir. Etlik piliç yetiştiriciliğinde üretimin yapısına göre uygulanan çeşitli yemleme programları vardır. Kullanılan yemlerin çeşitliliğini etkileyen en önemli faktör üretim kapasitesidir. Büyük çoğunluğu entegrasyonlar halinde gerçekleşen üretimde en yaygın yemleme programı 2 veya 3 rasyonlu programdır. Bu programlarda başlatma, büyütme ve bitirme rasyonları ile yemleme yapılır ve bu yemlerin kullanımında uygulanan besi süresi ve besi sonunda ulaşılmak istenilen canlı ağırlık etkendir. Erken yaşta kesilecek piliçler için yem geçişleri ile ortaya çıkacak sorunları önlemek için iki yemli program uygulanır. Buna karşın yüksek canlı ağırlık hedeflenen piliçler için üç yemli program uygulanmaktadır. Tesiste sözleşme imzalanmış entegre tavukçuluk firması tarafından gönderilen yemler kullanılmakta ve kullanılacaktır. Uygulanacak yemleme programının 3 rasyonlu olması beklenmektedir. Buna göre ilk iki hafta süre ile toz yem, bundan sonra kesime kadarki periyotta ise granül ve pelet yemler kullanılacaktır. Yemliklerde tüm üretim dönemi boyunca yemin bulunduğu, hayvanların her an serbestçe yem yiyebilecekleri serbest yemleme sistemi kullanılacaktır. Civcivlerde ilk günler yemlik olarak plastik civciv yemlikleri (50-80 civciv için 1 adet) kullanılacaktır. Civcivlerin ilk gün yemi kolaylıkla bulabilmeleri için büyütme alanının yaklaşık %20 si uygun bir kâğıtla kaplanarak yem bu kâğıtlar üzerinde verilecektir. Civciv yemlikleri 2. günden başlayarak 5. güne kadar kademeli olarak kaldırılacaktır. Bu süre içinde aynı şekilde kademeli olarak askılı yemlik sistemi yerleştirilerek civcivlerin bu yemliklere alışması sağlanacaktır. 102

103 Kümeste hayvanların yemliklerden eşit şekilde yararlanabilmeleri için uygun bir yerleşim düzeni teşkil edilecek, binanın uzunluğuna paralel yemlik hatları yerleştirilecektir. Yemliklerin yüksekliği hayvanlar büyüdükçe kademeli olarak arttırılacak, yemliğin yerden yüksekliğinin hayvanın sırtı hizasında olmasına dikkat edilecektir. Yemlik mesafeleri haftada bir ayarlanacak, kapasitelerinin 1/3 ü oranında doldurularak civcivlerin bu yaşta yemlik içine girmeleri nedeni ile oluşacak yem zayiatı en düşük seviyede tutulacaktır. Tesiste kullanılacak yem, temiz ve taze olacak, bir haftadan fazla beklemiş olmayacaktır. Yem siparişleri haftada bir gelecek şekilde yapılacaktır. Yemin ilk 3-4 gün düzenli olarak tüketilmesi gereklidir. Bunun için gerekirse ışık şiddeti artırılarak ortam iyice aydınlatılacaktır. Yem, civcivlerin önünde ilk 6 gün devamlı hazır bulundurulacaktır. Civcivlerin yemlikleri iyice görmeleri sağlanacak ve yemlikler üzerine gölge düşmesine meydan verilmeyecektir. Civcivlerin ilk günlerde yem yiyip yemediklerini anlamak için kursakları kontrol edilecek ve yemle yeterince dolu olup olmadığına bakılacaktır. Yem yemeyen civcivler olduğu anlaşılırsa bunun nedeni araştırıp bulunacaktır. İşçiliğin azaltılması için her kümese bir yem silosu monte edilecektir. Her broyler için 900 kg lık silo kapasitesi hesaplanması yeterli olmaktadır. Şekil 42 Örnek Yemleme Sistemi Plastik Yemlik (Sol) Otomatik Askılı Yemlik (Orta) Broylerlerde Performans Ölçütleri: Broyler yetiştiricilerinin üzerinde en çok durması gereken konulardan biri, sürülerine ait performans ölçütlerini yakından izlemek ve incelemektir. Bunlardaki performans ölçüleri aşağıdaki gibi sıralanabilir. Canlı ağırlık Yem tüketimi Yemden yararlanma oranı Ölüm oranı (Mortalite) 103

104 Broylerlerin en önemli özelliklerinden biri ve belki de en başta geleni, büyüme hızlarıdır. Örnekleme yoluyla yapılan haftalık tartımlarla sürünün canlı ağırlık artışı izlenmelidir. Canlı ağırlık bakımından mevsimler arasında farklılık bulunmaktadır. Bahar ve yaz aylarında canlı ağırlık kış aylarına göre daha iyi olabilir. Karışık olarak üretilen broylerde 45 günlük canlı ağırlığın yıllık ortalaması 2 kg civarında olmalıdır. Broylerlerde yaşa göre performans değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Yaş (Hafta) Tablo 51 Ross 308 Irkı Erkek ve Dişi Piliçlerde Yaşa Bağlı Performans Değerleri Canlı Ağırlık Kazancı Kümülatif Yem Tüketimi Yemden Yararlanma Oranı (CAK) (gram/piliç) (gram/piliç) (gram YEM / gram CAK) Erkek Dişi Erkek Dişi Ortalama Erkek Dişi ,87 0, ,13 1, ,29 1, ,43 1, ,57 1, ,70 1, ,84 1, ,98 2, ,11 2, ,25 2,33 Kaynak: Ross 308 Broiler Performans Hedefleri Ülkemiz şartlarında bir etlik pilicin günlük yem tüketimi gr dır. Bu miktar, piliç cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine ve ısı derecesine göre farklılıklar göstermektedir. Tesiste Ross 308 ırkı bir etlik pilicin 6 hafta boyunca yukarıdaki tablodan da görülebileceği üzere toplam gram yem tüketeceği öngörülmektedir. Tesiste yetiştirilen Ross 308 ırkı piliçlerin 6. Hafta sonundaki ortalama ağırlığı gram, yemden yararlanma oranı ortalama 1,719 olmaktadır. Cobb500 ırkı piliçlerin ise kümülatif yem tüketimi 6. haftada gram, canlı ağırlığı gram, yemden yararlanma oranı ise 1,705 olmaktadır. 7 Tavukların yaşam sürecinde ihtiyaç duyacakları su, kümese yerleştirilmiş olan suluklar (nipel) vasıtasıyla karşılanacaktır. Tavuklara verilecek su, temiz, renksiz, kokusuz, tortusuz, zararlı maddeler ve mikroplardan arındırılmış olacaktır. Sudaki bakteriyel veya kimyasal kirlilik, bazı maddelerin fazlalığı, büyümede yavaşlama, canlı ağırlık kaybı, verim düşüklüğü, ishal ve ölümler halinde ortaya çıkarır. Bunun için işletmede kullanılacak su, bakteriyolojik ve kimyasal yönden analizleri yapılarak takip edilecektir. Yukarıda bahsedilen şekilde yönetilecek kümeslere yerleştirilecek etlik piliçler, kesimhaneye transfer edilene kadar bu kümeslerde bakılıp besleneceklerdir. Kümeslerde yaşayacak piliçlere uygulanacak beslenme ve bakım programı, piliçlerden maksimum verimde beyaz et elde edilmesine yönelik olacaktır. Sağlıklı beyaz et elde etmek amacı ile beslenecek olan piliçlerin, et veriminde etkili olan ve aşağıda açıklanan faktörler dikkate alınarak beslenme ve bakım süreçleri devam ettirilecektir: 7 Cobb500 Broiler Performans ve Besin Değerleri 104

105 1-Uygun Çevre: Kümes içinin ısı, nem ve havalandırma düzeyi et verimini etkiler. Bu nedenle hayvanlara en uygun çevre koşullarının sağlanacak ve günlük hava değişimlerinden korunacaklardır. Sıcaklığın normalin üzerine çıkması hayvanların aşırı su tüketmesine neden olacağı için et verimini düşürür. Ayrıca yem tüketimi, canlı ağırlık artışı, kanın kalsiyum düzeyi, oksijen alımı, kan basıncı ve nabız düşer. Bunlara karşın, su tüketimi, vücut ısısı ve soluma oranı artar. Etlik piliçler belirli bir olgunluğa eriştikten sonra 27 dereceden sonra sıcaklıktan rahatsız olmaya başlar ve 38 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda canlı ağırlık artışı şiddetle etkilenir ve hatta ölümler başlar. Özellikle bahar aylarında iklim şartlarının elverişli olduğu bölgelerde kümes içi sıcaklığı sadece piliçlerin vücutlarından yaydıkları ısı ile karşılanabilir. Piliçler 15 C nin altında rahatsız olmaya başlarlar. Etlik piliçler için optimum kümes içi sıcaklığı C dir. Çevre sıcaklığı düştükçe, piliçler vücut ısılarını korumak için daha fazla yem yerler. Bu çerçevede kümeslerde optimum iç sıcaklığın sağlanması amacıyla gerekli havalandırma ve ısıtma süreçleri uygulanacaktır. 2-Ekipmanlar: Kullanılan ekipmanların tipi ve elverişliliği canlı ağırlık artışını etkiler. Kullanılan yemlik ve suluklar da çeşitlidir. Yuvarlak ve oluklu olanlar daha yaygındır. Sulukların yüksekliği, su düzeyi hayvanların sırt hizasından en fazla 2,5 cm yukarıda olacak şekilde ayarlanacaktır. Sıcak havalarda hayvanların daha fazla su içtiği dikkate alınarak suluk sayısının maksimum su gereksinmesini karşılayacak düzeyde olması sağlanacaktır. Tesiste kullanılacak ekipmanlar optimum verim elde edilecek şekilde tasarlanmıştır. 3-Aydınlatma: Işık, canlı ağırlık artışı verimine ilişkin bazı iç salgı bezlerinin faaliyetini arttırarak et verimini yükseltir. Aydınlatma süresi ve yoğunluğunun piliçlerde canlı ağırlık artışı, embriyo gelişmesi, erkeklerde sperm kalitesi ve döllenme gücü üzerinde önemli etkileri vardır. 4-Havalandırma: Havalandırma, kümes içerisindeki CO 2, amonyak, kötü kokulu gazların, nemin ve tozun ortam dışına çıkarılmasıdır. Yetiştirilmekte olan piliçler hangi yaşta olursa olsun havalandırmaya özen gösterilecektir. Havalandırma, kümeslerin bulunduğu bölgenin iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınarak yapılacaktır. Havalandırma sayesinde kümeslerde amonyak kokusu birikimi önlenmiş olacaktır. Bu işlem ya tabii havalandırma bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek veya otomatik veya yarı otomatik fanlar kullanılarak yapılacaktır. Etlik Piliçlerin Besin Maddesi İhtiyaçları: l- Enerji İhtiyacı: Piliçler yemdeki enerjinin tamamından yararlanamazlar. Bir miktar enerjiyi gübre ile bir miktar enerjiyi idrar ile ve yine bir miktar enerjiyi de ekstra ısı kayıpları yolu ile kaybederler. Geride kalan enerji ise net enerji (NE) olup piliçler tarafından kullanılan enerjidir. Yemdeki enerji-protein dengesi çok önemlidir. Yüksek enerjili yemde protein de yüksek, düşük enerjili yemde protein de düşük olmalıdır. Çünkü piliçler yüksek enerjili rasyondan az, düşük enerjili rasyondan fazla tüketerek enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Bu sebeple protein ihtiyaçlarını da karşılayabilmeleri için enerji-protein oranının dengede olması gerekir. 105

106 Rasyondaki enerji azaldıkça yem tüketimi artar. Düşük enerjili yemle beslenen civcivlerde büyüme durur, yağ depoları azalır. Vücutta az miktarda depo edilen glikojen kullanılır, onu takiben yağlar ve son olarak vücut proteinleri kullanılır ve hayvan ölür. 2- Protein İhtiyacı: Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler yüksek molekül ağırlığına sahip organik bileşiklerdir. Piliçler ruminantlar gibi kendileri için zorunlu olan aminoasitleri sentezleyebilme yeteneğine sahip değillerdir. Etlik Piliç rasyonlarında %20-23 ham protein olmalıdır. Tek mideli olan piliçlerde proteinin miktarından çok kaynağı ve kalitesi önemlidir. Proteinin kalitesi, sindirilme oranı ve aminoasit miktarıyla ilgilidir. Aminoasit ihtiyacının optimum düzeyde karşılanabilmesi için rasyonda birden fazla protein kaynağının kombinasyonu gereklidir. 3- Mineral Madde İhtiyacı: Piliçler hayatlarının her döneminde belirli miktarlarda mineral maddelere ihtiyaç duyarlar. Bunlar içerisinde en önemlileri kalsiyum ve fosfordur. Kalsiyum tek başına değil fosforla birlikte bulunur. Civciv ve piliç rasyonlarında genellikle % l kalsiyum, % 0,5 fosfor bulunur. Etlik piliç rasyonlarında ise % 1-2 kalsiyum, % 0,7-1,0 fosfor bulunur. Kalsiyum eksikliğinde yem tüketimi azalır, büyüme geriler, bazal metabolizma yükselir, aktiviteler azalır, raşitizm görülür, anormal duruş ve yürüyüş olur, yaşam kısalır, et verimi düşer ve et kalitesi bozulur. 4- Vitamin İhtiyacı: Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden her kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Vitaminler iki gruba ayrılır. Bunlar: a. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E ve K vitaminleri) b. Suda eriyen vitaminler (B grubu vitaminleri ve C vitamini) Yağda eriyen vitaminler vücutta karaciğerde depolandığı halde suda eriyen vitaminler önemli ölçüde depolanamazlar. Bütün vitaminlerin, rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu nedenle eksiklikler çeşitli firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanmaktadır. Özellikle bunlardan vitamin B12 nin hayvansal kökenli yemlerde bulunması, rasyona mutlaka hayvansal kökenli hammaddelerin katılmasını gerektirmektedir. 5- Yağ İhtiyacı: Karbonhidrat ve proteinlerden 2,5 kez daha fazla enerji içeren yağlar, yalnız broiler rasyonları için değil yumurta tavuğu rasyonlarına da belirli oranlarda katılır. Bunun nedeni, konsantre enerji kaynağı olmalarının yanı sıra, tozumayı önlemeleri, yemin lezzet ve görünümünü iyileştirmeleri, peletlemeye yardımcı olmaları, yem makinelerini doğal yollarla yağlayarak yıpranmalarını önlemeleri, esansiyel yağ asidi kaynağı olmaları ve yağda eriyen vitaminleri taşımalarıdır. 6- Su İhtiyacı: Su vücutta birçok metabolit olayın yürütülmesinde görev alır. Besin maddelerinin ve metabolitlerin vücudun bütün hücrelerine taşınması ve hücrelerden atık maddelerin atılmasını sağlayan kan, hücre arası ve hücre içi sıvıların temel maddesidir. Toplam vücut suyu miktarı, civciv döneminde %70, ergin dönemde %55 ve kan plazmasında %90 dır. Bir piliç tüketişi 100 gr yem için ml su içer. Sıcakta bu oran ml. ye çıkar. Normal su tüketiminin % 20 azalması yem tüketimini düşürür. 106

107 Rapor konusu faaliyet kapsamında sağlıklı beyaz et elde etmek amacı ile beslenecek olan piliçlerin yukarıda açıklanan ihtiyaçları sözleşme imzalanmış entegre tavukçuluk firmasına ait yem fabrikasında üretilecek yemler kullanılarak karşılanmakta ve karşılanacaktır. Sözleşmeli entegre tavukçuluk firmasının yem fabrikalarında üretilecek pelet yemler, tesiste yetiştirilecek piliçlerin büyüme dönemlerinde ihtiyaç duyacakları besin ve enerji değerlerine uygun olarak hazırlanacak ve el değmeden, modern yem nakil araçları ile tesise nakledilecektir. Tesise ulaşacak yemler tesiste bulunacak kapalı yem depolarına aktarılarak, piliçlerin tüketeceği miktarlardaki yem, helezonlar yardımıyla otomatik olarak çiftlik içerisindeki yemliklere ulaştırılacaktır. Yem fabrikalarında üretilen tüm kanatlı yemlerinde rutin olarak yapılacak temel besin madde kontrollerinin (protein, yağ vb.) yanında, insan ve hayvan sağlığını direkt olarak ilgilendiren mycotoksinler, ağır metaller, mikrobiyolojik kontroller, sözleşmeli entegre tavukçuluk firması kalite kontrol laboratuvarları tarafından gerçekleştirilecektir. Piliçlerin Kesim İçin Transfer Kafeslerine Yüklenmesi Pazarlama ağırlığına ulaşmış piliçlerin kesim ünitelerine nakledilmek için yakalanmaları esnasında sıkıştırılmamaları gerekmektedir. Aşırı yığılma veya yakalama esnasında yapılacak hatalar karkas kusurlarına ve ürün kaybına neden olur. Bu dönemde yapılan hatalarla meydana gelen karkas kusurları toplam kusurların %95 ine ulaşabilmektedir. Bu nedenle etlik piliç yetiştirme tesisinde yakalama işlemi başlamadan 1-3 saat önce yemlikler kaldırılacak, piliçlerin kesimhaneye son yemlenmelerinden 8-12 saat sonra ulaşmaları sağlanacaktır. Böylece sindirim kanalı boşalmış olacak, karkasa dışkı bulaşımının önüne geçilecektir. Suluklarda yakalama anına kadar su bulundurulacak, yakalamadan hemen önce su kesilecek ve suluklar boşaltılacaktır. Yakalama sırasında piliçlerin sağa sola çarpmalarına, yaralanmaarına engel olmak, yakalama ve yüklemeyi kolaylaştırmak için mümkünse bütün kümes ekipmanları kaldırılacak veya yükseğe alınacaktır. Yakalama ve yükleme esnasında ışık şiddeti hayvanları görebilecek kadar azaltılacak, ortam loş olacak veya mavi ampulle aydınlatma yapılacaktır. Yakalanmada piliçler kovalanmayacak, kümes bölgelere ayrılarak tel veya plastikten yapılmış ağlarla piliçler için yakalama alanları oluşturulacaktır. Piliçler bu alanlara doğru sürülüp alan daraltılarak ürkütmeden yakalanacaklardır. Piliçler ayaklarından yakalanarak incik kemiği altından tutulacak, ağırlığına göre bir seferde tek elle 3-5 adet piliç taşınacaktır. 107

108 Şekil 43 Örnek Taşıma Kafesi Piliçlerin Araçlarla Anlaşmalı Firma Kesimhanesine Gönderilmesi Taşıyıcı kamyonlar kümese sessizce ve karanlık bastıktan sonra yaklaşacak, yükleme sırasında hayvanların elle 20 metreden fazla taşınmaması sağlanacak, buna göre yakalama alanları araca yakın olarak konumlandırılacaktır. Nakliye kafeslerine konulacak hayvan sayısı piliçlerin ağırlığına, nakliye süresine, kafeslerin büyüklük ve yapısına bağlı olarak değişecektir. Piliçler kafeslere konulurken düşürülmeyecek, atılmayacak ve dikkatlice yerleştirilecektir. Yolun uzunluğuna göre nakliye için gece veya sabahın erken saatleri tercih edilecek, nakliyede her iki tarafı açık, amaca uygun kamyonlar kullanılacaktır. Soğuk ve yağışlı havalarda kamyonun etrafına çadır çekilecek, hayvanların hava alabilmeleri için yeterli sayıda aralık bırakılacaktır. Kümeslerin Bir Sonraki Dönem İçin Temizlik ve Dezenfeksiyonunun Yapılması Kümesin hazırlanması ve dezenfeksiyonu yeni parti civcivler gelmeden önce yapılacaktır. Kümeslerin bir önceki civciv partisi boşalır boşalmaz içindeki altlık dışarı aktarılıp, kümesler iyice temizlenecek ve dezenfekte edilecektir. Böylece bir iki hafta dezenfekte edilmiş olarak ikinci civciv partisi için bekletilen kümeste hastalık etkenlerinin hayat devreleri kırılmış olacaktır. Kümeslerin temizlik ve dezenfeksiyonu için aşağıdaki işlemler yapılacaktır. Kuru Temizlik: Piliçler kümesten sevk edildikleri andan itibaren kümeste kuru temizlik başlayacaktır. Buradaki amaç giden sürüye ait hiçbir şeyin kümeste kalmamasını sağlamaktır. Öncelikle kümesten sökülüp taşınabilecek her malzeme kümes dışına aktarılacaktır. Bunlar örneğin radyanlar ile yemlik ve suluk kapları olup içeride monte edilmiş halde bulunan yemlik, suluk, ışık ve gaz hatları temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin kolaylıkla yapılabilmesi için baş seviyesinin üzerine kaldırılacaktır. Kümes içindeki hayvanlar çıkarıldıktan sonra kümeste bulunacak tozların çevreye yayılmaması önemlidir. Bu nedenle dezenfektanlı bir çözelti ile altlık üzerine bir ön ıslatma yapılacaktır. Yüksekte bulunan tozlar basınçlı hava püskürtülerek ve fırça ile aşağı düşürülecek, kümesteki altlık çıkarılacak ve her taraf iyice süpürülecektir. Yerde ve duvarlarda kalması muhtemel altlık sert bir süpürge ile süpürülerek atıldıktan sonra kümesin kaba temizliği bitmiş olacaktır. 108

109 Daha sonra kümesin tabanında muhtemel altlık yapışmalarını çözmek ve kümesi yıkamaya kolaylık olsun diye zemin ıslatılacaktır. Aynı gün kümeslerin su deposundaki suya da dezenfektanlar katılarak suluk hattında bir gün beklemesi sağlanacaktır. Yıkama: Kümes yıkamaya başlanırken su hattında bir gün boyunca dezenfektan ile bekleyen su da kümese akıtılacaktır. Yıkama son derece tazyikli bol suyla ve mümkün olduğunca C sıcaklıkta bir su ile yapılacaktır. Yıkamaya tavanın en yüksek noktasından başlanacak ve zemine akan su da basınçlı su ile dışarı atılacaktır. Yıkama suyunun dışarıya atılması kontrollü olacak, tüm yıkama suyu sızdırmasız atık su toplama çukurunda toplanacaktır. Yıkama işlemi sonunda kümeste kesinlikle kirli bir yer kalmayacaktır. Yakma: Kümesin yıkaması bittikten sonra kuruması için 1-2 gün beklenecek ve zemin kuruduğunda bir alev makinesi ile zemine alevle şarlama/yakma işlemi uygulanacaktır. Bu sayede ortamda hala varlığını devam ettirmeye çalışan son bakteriler de etkisiz hale getirilecektir. Dezenfeksiyon: Bu amaçla piyasada bulunan çeşitli dezenfektanlar mevcut olup kimyasallar etken madde olarak Asit, Alkali, Iyot, Klor, Quarter amonyum bazlı veya birkaçını birden içerebilmektedir. Tesiste piyasada mevcut dezenfektanlar kullanım şekillerine göre belirlenen sulandırma oranları ile hazırlanarak karışımla bütün yüzeyler ıslatılarak kümesin kuruması için biraz beklenecektir. Bu esnada daha önceden dışarı çıkarılan bütün ekipmanlar dışarıda iyice temizlenecek, fırçalanacak ve dezenfekte edilecektir. Küçük ekipmanlar da etkili bir dezenfektanı içeren geniş bir kaba daldırılarak dezenfekte edilecektir. Bu işlemden geçirtilen bütün ekipmanlar temizlenmiş olan kümese tekrar alınacak ve yerlerine monte edilecektir. Yemin depolandığı büyük yem bidonları ile variller de boşaltılarak temizlenecek ve ardından dezenfekte edilecektir. Kümes içinde bulunan elektrik, havalandırma fanları gibi tesisatla ilgili bakım ve onarım işlemleri de bu esnada tamamlanacaktır. Kümese gelecek civcivlerin altına kışın 8-10 cm., yazın 5 cm yükseklikte altlık malzemesi serilecektir. Bundan sonra kümesteki bütün pencereler, delikler ve açık olan her yer kapatılarak sonraki aşamaya geçilecektir. Tütsüleme: Fümigasyon da denen bu aşamada oluşacak buharın kümeste 24 saat beklemesi için kümesin pencere, perde, kapı ve bacaları hava sızdırmayacak şekilde kapatılacak ve OPP (Ortho Phenyl Phenol) ile tütsülenecektir. Bu amaçla kümes hacminin her 1000 m 2 lik alanı için 4 kg OPP kullanılacaktır. 109

110 Şekil 44 Örnek Dezenfeksiyon İşlemi Kümeslerin Yeni Civcivler İçin Hazırlanması Bütün ekipmanlar ve kümes çevresi hastalık etkenlerine karşı dezenfekte edildikten sonra tüm ekipmanlar, ısıtıcılar, elektrik tesisatı ve havalandırma sistemi kontrol edilecektir. Yazın 5 cm., kışın 8-10 cm. kalınlığında ve ortalama 4 kg/m 2 kadar tozsuz kaba rende talaşı veya diğer altlık malzemeleri serilecektir. Altlığın bütün zemine aynı seviyede serilmesi sağlanacaktır. Altlığın düzenli olmaması durumunda, büyümenin en hızlı olduğu kritik bir zamanda civcivler ya çukur kısılarda kalarak yemsiz-susuz kalabilecekler ya da ekipmanlar altında sıkışabilecek civcivler nedeni ile zeminde uygun olmayan sıcaklık alanları oluşacaktır. Civciv başına hesaplanan miktar yemlik alanı yeterli olacak şekilde yemlikler hazırlanacak ve kümese eşit aralıklarla yerleştirilecektir. Yemliklere yem doldurulmadan yeni gelecek civcivlere öncelikle sadece su verilecektir. Tesiste yetiştirilecek civciv miktarı düşünülerek hesaplanacak sayıda suluk da hazırlanarak kümese yerleştirilecektir. Etrafta dolaşmak ve hareket etmek isteyen civcivler için yemlik ve sulukların ısıtıcıların altına ve/veya hemen yanına konulmamasına özen gösterilecektir. Civcivler kümese gelmeden mevsime bağlı olarak saat önceden kümesler ısıtılmaya başlanacaktır. Böylece civcivler kümese geldiğinde altlık ve kümes sıcaklığı da istenen seviyede olacaktır. Civcivler kümese geldiğinde büyütme alanlarında veya ısıtıcıların etrafında C sıcaklık sağlanacaktır. Kümes içi çevre sıcaklığının kontrolü için maksimum-minimum termometrelerin çalışmaları kontrol edilecektir. Isıtıcılar çalışmaya başladıktan sonra kümese belli oranlarda hava girmesi sağlanacak fakat hava cereyanına mahal verilmeyecektir. Civcivler gelmeden kümeste lambalar tam olarak yakılacak ve kümeste %60-70 oranında nem sağlanacaktır. Kümesin etrafı iyice temizlenerek çöp v.s. uzaklaştırılacaktır. Kümes kapıları kilitlenerek içeriye herhangi birinin girmemesine dikkat edilecektir. Bütün biyogüvenlik ekipmanlarının bakımı yapılacak ve düzenli olarak kullanılması sağlanacaktır. Yemin depolandığı yerdeki belirli köşelere fare zehiri konulacaktır. Fare ve böcek mücadele ilaçlarının yemlere karışmaması için gerekli önlemler alınacaktır. Piliç yetiştirmede kullanılacak ekipmanların düzenli çalışıp çalışmadığı kontrol edilecek, suluk ve yemlik hatlarının yükseklik ayarları gözden geçirilecektir. Su ve yem miktarları kontrol edilecek, herhangi bir eksiklik olması durumunda derhal ikmal edilecektir. 110

111 Kapasitesi Şekil 45 Civciv Alımına Hazır Örnek Bir Kümes Tesiste mevcut durumda 6120 no lu parselde toplamda m 2 büyüklüğünde 7 adet etlik piliç yetiştirme kümesi bulunmaktadır no lu parselde ise toplam m 2 büyüklüğünde 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi bulunmaktadır. Böylelikle faaliyet sahibine ait iki parseldeki toplam kümes alanı m 2 olmaktadır. Tesisin toplam kapasitesi adet/dönem dir. İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nden alınan Kapasite Raporu EK-8 de verilmektedir. Tesiste yılda 6 dönem üretim yapılmaktadır. Bu nedenle tesisin yıllık yetiştirme kapasitesi adet/yıl (= piliç/dönem x 6 dönem/yıl) olmaktadır. Toplam kapasitenin kümeslere göre dağılımını gösteren detaylı tablo aşağıda verilmiştir. Tablo 52 Mevcut Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinin Kapasitesi m 2 de Yetiştirilecek Piliç Yıllık Dönem Boy(m) En (m) Sayısı Adedi Mevcut Durum Yıllık Kapasite (Adet) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi 8 97, Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi 9 97, TOPLAM YILLIK KAPASİTE İşletmede yetiştirilen etlik piliç cinsinin üretim dönemleri boyunca ortalama canlı ağırlık miktarı 2,768 kg, ölüm oranı ise Tablo 49 a göre %3 olarak alınırsa ve hiç seyreltme yapılmadığı varsayıldığında tesisin dönemlik ve yıllık piliç eti üretim kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: 111

112 Dönemlik Et Kapasitesi Yıllık Et Kapasitesi Ünite Özellikleri = Ortalama Canlı Ağırlık x Dönemlik Piliç Kapasitesi x (1 Ortalama Ölüm Oranı) = 2,768 kg x x (1-0,03) = kg/dönem = Dönemlik Et Kapasitesi x Yıllık Dönem Sayısı = x 6 = kg/yıl Tesiste bulunan ünitelerin özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 53 Etlik Piliç Yetiştirme Tesisindeki Ünitelerin Detayları ÜNİTELER Adet En (m) Boy (m) Yükseklik (m) Derinlik (m) ~Toplam Alan (m 2 ) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi , Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi ,5 2, Etlik Piliç Yetiştirme Kümesi ,5 2, Bakıcı Evi/İdari Bina ,0-71 Evsel Sızdırmasız Fosseptik Proses Atık Su Toplama Çukuru Proses Atık Su Toplama Çukuru 1 2 2,5-3 5 Ölü Çukuru 1 6 6, Proje alanında bulunacak fosseptik, atıksu toplama çukuru ve ölü tavuk çukurlarının özellikleri de aşağıdaki tabloda verilmiştir. ÜNİTE Tablo 54 Proje Alanında Bulunacak Çukurların Özellikleri En Boy Derinlik Adet (m) (m) (m) Toplam Hacim (m 3 ) Boşaltım Sıklığı Evsel Sızdırmasız Fosseptik günde 1 Proses Atık Su Toplama Çukuru günde 1 Proses Atık Su Toplama Çukuru 1 2 2, günde 1 Ölü Çukuru 1 6 6, Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinin bulunduğu 6120 ve 6119 no lu parsellerin toplam büyüklüğü ,99 m 2 dir. Proje alanında mevcut durumda 9 adet kümes, 1 adet sızdırmasız evsel atıksu fosseptiği, 1 adet bakıcı evi/idari bina ve 1 adet ölü çukuru bulunmaktadır. Mevcut tesisin kapalı alan miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo 55 Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde Kapalı Alan Miktarı Üniteler Toplam Kapalı Alan (m 2 ) Etlik Piliç Yetiştirme Kümesleri (9 adet) m 2 Bakıcı Evi/İdari Bina 71 m 2 TOPLAM Tablo 56 Mevcut Tesiste Arazi Kullanımları Arazi Kullanımı Toplam Alan (m 2 ) Kapalı Alan ,00 Yeşil Alan ve Diğer Kullanımlar ,99 TOPLAM ,99 112

113 Proje kapsamında yer alan ve alacak kümesler, sızdırmasız fosseptik, atık su toplama çukurları, bakıcı evi, ölü çukuru vb. tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK-7 de verilmiştir. III.A.2. Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler (bunların fiziksel, kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliş yöntemleri.) Rapor konusu etlik piliç yetiştirme tesisinde, yetiştirme işlemleri yalnızca kümeslerde yapılmakta ve yapılacaktır. Tesisin ana ve tek üretim konusu etlik piliç üretimi olacaktır. Etlik piliç yetiştirme tesisinde ana hammaddeler yetiştirilecek civcivlerin yanında yem, su, ilaç, vitamin ve sterilizasyon için çeşitli dezenfektanlardır. Kümeslerin yapılmasında ve işletilmesinde kullanılan malzemelerin seçimi, montajı, işletmeye alınması ve çalıştırılması ulusal ve uluslararası standartlara ve ilgili mevzuata uygundur. Tesiste kullanılan ve kullanılması planlanan yem, ilaç, vitamin miktarları ile bunların fiziksel, kimyasal özellikleri ve veriliş yöntemleri aşağıdaki bölümlerde detayları ile verilmiştir. Etlik Piliçlerin Besin Maddesi İhtiyaçları: l- Enerji İhtiyacı: Piliçler yemdeki enerjinin tamamından yararlanamazlar. Bir miktar enerjiyi gübre ile bir miktar enerjiyi idrar ile ve yine bir miktar enerjiyi de ekstra ısı kayıpları yolu ile kaybederler. Geride kalan enerji ise net enerji (NE) olup piliçler tarafından kullanılan enerjidir. Yemdeki enerji-protein dengesi çok önemlidir. Yüksek enerjili yemde protein de yüksek, düşük enerjili yemde protein de düşük olmalıdır. Çünkü piliçler yüksek enerjili rasyondan az, düşük enerjili rasyondan fazla tüketerek enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Bu sebeple protein ihtiyaçlarını da karşılayabilmeleri için enerji-protein oranının dengede olması gerekir. Rasyondaki enerji azaldıkça yem tüketimi artar. Düşük enerjili yemle beslenen civcivlerde büyüme durur, yağ depoları azalır. Vücutta az miktarda depo edilen glikojen kullanılır, onu takiben yağlar ve son olarak vücut proteinleri kullanılır ve hayvan ölür. 2- Protein İhtiyacı: Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler yüksek molekül ağırlığına sahip organik bileşiklerdir. Piliçler ruminantlar gibi kendileri için zorunlu olan aminoasitleri sentezleyebilme yeteneğine sahip değillerdir. Özellikle 13 aminoasitin yemlerle birlikte verilmesi zorunludur. Etlik Piliç rasyonlarında %20-23 ham protein olmalıdır. Tek mideli olan piliçlerde proteinin miktarından çok kaynağı ve kalitesi önemlidir. Proteinin kalitesi, sindirilme oranı ve aminoasit miktarıyla ilgilidir. Aminoasit ihtiyacının optimum düzeyde karşılanabilmesi için rasyonda birden fazla protein kaynağının kombinasyonu gereklidir. 3- Mineral Madde İhtiyacı: Piliçler hayatlarının her döneminde belirli miktarlarda mineral maddelere ihtiyaç duyarlar. Bunlar içerisinde en önemlileri kalsiyum ve fosfordur. Kalsiyum tek başına değil fosforla birlikte bulunur. Civciv ve piliç rasyonlarında genellikle % l kalsiyum, % 0,5 fosfor bulunur. Etlik piliç rasyonlarında ise % 1-2 kalsiyum, % 0,7-1,0 fosfor bulunur. Kalsiyum eksikliğinde yem tüketimi azalır, büyüme geriler, bazal metabolizma yükselir, aktiviteler azalır, raşitizm görülür, anormal duruş ve yürüyüş olur, yaşam kısalır, et verimi düşer ve et kalitesi bozulur. 113

114 4- Vitamin İhtiyacı: Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden her kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Vitaminler iki gruba ayrılır. Bunlar: a. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E ve K vitaminleri) b. Suda eriyen vitaminler (B grubu vitaminleri ve C vitamini) Yağda eriyen vitaminler vücutta karaciğerde depolandığı halde suda eriyen vitaminler önemli ölçüde depolanamazlar. Bütün vitaminlerin, rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu nedenle eksiklikler çeşitli firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanmaktadır. Özellikle bunlardan vitamin B12 nin hayvansal kökenli yemlerde bulunması, rasyona mutlaka hayvansal kökenli hammaddelerin katılmasını gerektirmektedir. 5- Yağ İhtiyacı: Karbonhidrat ve proteinlerden 2,5 kez daha fazla enerji içeren yağlar, yalnız broiler rasyonları için değil yumurta tavuğu rasyonlarına da belirli oranlarda katılır. Bunun nedeni, konsantre enerji kaynağı olmalarının yanı sıra, tozumayı önlemeleri, yemin lezzet ve görünümünü iyileştirmeleri, peletlemeye yardımcı olmaları, yem makinelerini doğal yollarla yağlayarak yıpranmalarını önlemeleri, esansiyel yağ asidi kaynağı olmaları ve yağda eriyen vitaminleri taşımalarıdır. 6- Su İhtiyacı: Su vücutta birçok metabolit olayın yürütülmesinde görev alır. Besin maddelerinin ve metabolitlerin vücudun bütün hücrelerine taşınması ve hücrelerden atık maddelerin atılmasını sağlayan kan, hücre arası ve hücre içi sıvıların temel maddesidir. Toplam vücut suyu miktarı, civciv döneminde % 70, ergin dönemde % 55 ve kan plazmasında % 90 dır. Bir piliç tüketişi 100 gr yem için ml su içer. Sıcakta bu oran ml. ye çıkar. Normal su tüketiminin % 20 azalması yem tüketimini düşürür. Yem: Etlik piliç yetiştiriciliğinde üretim masraflarının % 65 veya daha fazlasını yem giderleri oluşturmaktadır. Bu nedenle üretimin sürdürülebilirliği için uygun yem seçimine, yem kalitesinin korunmasına, yemleme ve yemlik yönetimine önem verilmelidir. Yemin kalitesi ne kadar iyi olursa olsun yetiştirmedeki hatalar ve hastalıklar beslemenin etkisini ortadan kaldırır, büyüme hızını düşürür ve yemden yararlanmayı geriletir. Etlik piliç yetiştiriciliğinde üretimin yapısına göre uygulanan çeşitli yemleme programları vardır. Kullanılan yemlerin çeşitliliğini etkileyen en önemli faktör üretim kapasitesidir. Büyük çoğunluğu entegrasyonlar halinde gerçekleşen üretimde en yaygın yemleme programı 2 veya 3 rasyonlu programdır. Bu programlarda başlatma, büyütme ve bitirme rasyonları ile yemleme yapılır ve bu yemlerin kullanımında uygulanan besi süresi ve besi sonunda ulaşılmak istenilen canlı ağırlık etkendir. Erken yaşta kesilecek piliçler için yem geçişleri ile ortaya çıkacak sorunları önlemek için iki yemli program uygulanır. Buna karşın yüksek canlı ağırlık hedeflenen piliçler için üç yemli program uygulanmaktadır. Tesiste sözleşme imzalanmış entegre tavukçuluk firması tarafından gönderilen yemler kullanılmakta ve kullanılacaktır. Uygulanacak yemleme programının 3 rasyonlu olması beklenmektedir. Buna göre ilk iki hafta süre ile toz yem, bundan sonra kesime kadarki periyotta ise granül ve pelet yemler kullanılacaktır. Yemliklerde tüm üretim dönemi boyunca yemin bulunduğu, hayvanların her an serbestçe yem yiyebilecekleri serbest yemleme sistemi kullanılacaktır. 114

115 Proje kapsamında etlik piliç elde etmek amacı ile beslenecek olan civcivlerin enerji, protein, mineral madde, yağ gereksinimleri dikkate alınarak dengeli beslenmelerini sağlamak amacıyla anlaşma imzalanmış entegre tavukçuluk firmasına ait yem hazırlama tesislerinde hazırlanacak yemler civcivlerin ihtiyacına göre yemliklerine günlük olarak verimekte ve verilecektir. Laboratuarlarda tetkik edilecek yem hammaddeleri, bilgisayar kontrollü modern fabrikada işlenerek, toz yem olarak üretilecek ve ihtiyaca göre dökme ya da 25 kg lık çuvallarda sevkiyatı yapılacaktır. Anlaşma imzalanacak entegre tavukçuluk firmasının yem fabrikasında üretilen yemin tamamı, firma bünyesinde bulunan anlaşmalı civciv ve tavuk çiftliklerinde kullanılmaktadır. Yem satışı yapılmamakta, bu sayede yem üretimimin kapalı entegrasyon olması sağlanmakta, firmanın anlaşmalı çiftlikleri ile çevredeki diğer çiftlikler arasındaki bağlantı bu yolla kesilerek hastalık riski sıfıra indirilmektedir. Entegre tavukçuluk firmasının yem fabrikalarında üretilen pelet yemler, piliçlerin büyüme dönemlerinde ihtiyaç duyacakları besin ve enerji değerlerine uygun olarak hazırlanacak ve el değmeden, modern yem nakil araçları ile tesise nakledilecektir. Tesise ulaşacak yemler buradaki kapalı yem depolarına aktarılarak, piliçlerin tüketeceği miktarlardaki yem, helezonlar yardımıyla otomatik olarak tesis içerisindeki yemliklere ulaştırılacaktır. Yem fabrikalarında üretilecek tüm kanatlı yemlerinde rutin olarak yapılan temel besin madde kontrollerinin (protein, yağ vb.) yanında, insan ve hayvan sağlığını direkt olarak ilgilendiren mycotoxinler, ağır metaller, mikrobiyolojik kontroller, anlaşma imzalanacak firmanın kalite kontrol laboratuarları tarafından gerçekleştirilecektir. Etlik piliçlerde enerji ve protein ihtiyacı çok yüksektir. Ülkemiz şartlarında etlik pilicin günlük yem tüketimi gr dır. Bu miktar, piliç cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine, ısı derecesine ve et randımanına göre farklılıklar göstermektedir. Etlik piliç rasyonları birinci dönemde (1 4. Hafta) en az % 16 protein kcal/kg metabolik enerji, ikinci dönemde (5 7. Hafta) % 15 protein kcal/kg metabolik enerji içerecek şekilde hazırlanmaktadır. Broylerlerin en önemli özelliklerinden biri ve belki de en başta geleni, büyüme hızlarıdır. Örnekleme yoluyla yapılan haftalık tartımlarla sürünün canlı ağırlık artışı izlenmelidir. Canlı ağırlık bakımından mevsimler arasında farklılık bulunmaktadır. Bahar ve yaz aylarında canlı ağırlık kış aylarına göre daha iyi olabilir. Broylerlerde yaşa göre performans değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Yaş (Hafta) Tablo 57 Ross 308 Irkı Erkek ve Dişi Piliçlerde Yaşa Bağlı Performans Değerleri Canlı Ağırlık Kazancı Kümülatif Yem Tüketimi Yemden Yararlanma Oranı (CAK) (gram/piliç) (gram/piliç) (gram YEM / gram CAK) Erkek Dişi Erkek Dişi Ortalama Erkek Dişi ,87 0, ,13 1, ,29 1, ,43 1, ,57 1, ,70 1, ,84 1, ,98 2, ,11 2, ,25 2,33 Kaynak: Ross 308 Broiler Performans Hedefleri 115

116 Tesiste yetiştirilen Ross 308 ırkı bir etlik pilicin 6 hafta boyunca yukarıdaki tablodan da görülebileceği üzere toplam gram yem tüketeceği öngörülmektedir. Tesiste yetiştirilen Ross 308 ırkı piliçlerin 6. Hafta sonundaki ortalama ağırlığı gram, yemden yararlanma oranı ortalama 1,719 olmaktadır. Tesiste yetiştirilen diğer bir ırk olan Cobb500 ırkı piliçlerin ise kümülatif yem tüketimi 6. Haftada gram, canlı ağırlığı gram, yemden yararlanma oranı ise 1,705 olmaktadır. 8 Yukarıdaki verilere göre, tesiste kullanılması planlanan yıllık yem miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 57 da verilen kümülatif yem tüketimi Tesiste yetiştirilecek piliç sayısı Tesiste bir yıldaki periyot sayısı = 4,757 kg/piliç.periyot = adet piliç/periyot = 6 periyot/yıl Tesiste yıllık yem tüketimi = 4,757 kg/piliç.periyot x adet piliç/periyot x 6 periyot/yıl x 1 ton/1.000 kg = 5.822,6 ton/yıl Tablo 58 Tesiste Kullanılması Planlanan Yem Miktarı Malzeme Malzeme Türü Birim Birim Piliç İçin Dönemlik Kullanılan Miktar Yıllık Toplam Kullanım Piliç Yemi Hammadde Ton 0, ,6 Su: Etlik piliç yetiştiriciliğinde beklenen performansın elde edilebilmesi için kullanılacak suyun taze ve temiz olması gerekmektedir. Tesiste kullanılacak su, normal içme suyu olacak, mineral kapsamı ve herhangi bir kirlenme problemi olup olmadığı analizlerle sürekli kontrol edilecektir. Civcivler ilk geldiğinde büyütme çemberlerine her 50 civciv için 1 civciv suluğu (5-6 lt lik) uygun bir şekilde yerleştirilecektir. Civcivler gelmeden suluklara temiz su doldurulacaktır. Böylece civcivler geldiğinde kümes sıcaklığındaki sudan içmeleri sağlanmış olacaktır. Civciv ve piliçlerde su tüketimi canlı ağırlık, yaş, çevre sıcaklığı, yemin yapısı ve kompozisyonuna bağlı olarak değişim gösterir. Civciv ve piliçlerin tip ve yaşlarıyla çevre sıcaklığına bağlı olarak su tüketim değeri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 59 Ross 308 Civciv ve Piliçlerin Karakteristik Günlük Su Tüketim Değerleri (21 C de Litre/1000 Adet) Yaş (Gün) Tabaksız Nipel Suluk Tabaklı Nipel Suluk Çan Tipi Suluk Kaynak: Ross Broiler Sevk-İdare El Kitabı 8 Cobb500 Broiler Performans ve Besin Değerleri 116

117 Ülkemiz şartlarında bir etlik pilicin günlük su tüketimi gr dır. Bu miktar, piliç cinsine, yem cinsi ve miktarına, su verme sistemine ve ısı derecesine göre farklılıklar göstermektedir. Mevcut tesiste Ross 308 ve Cobb 500 ırkı broyler yetiştirilmektedir. Üretici firmanın yayımladığı el kitabına göre bir Ross 308 etlik pilicin yukarıdaki tabloda görülebileceği üzere tesiste kullanılan tabaksız nipel suluklar ile günlük 336 gram su tüketeceği öngörülmektedir. Civcivlerin yaşam sürecinde ihtiyaç duyacakları su, kümeslerde belirli aralıklarla yerleştirilecek suluklar (nipel) vasıtasıyla karşılanacaktır. Civcivlere verilecek su, temiz, renksiz, kokusuz, tortusuz, zararlı maddeler ve mikroplardan arındırılmış olacaktır. Sudaki bakteriyel veya kimyasal kirlilik, bazı maddelerin fazlalığı, büyümede yavaşlama, canlı ağırlık kaybı, verim düşüklüğü, ishal ve ölümler halinde ortaya çıkarır. Bunun için tesiste kullanılacak su, bakteriyolojik ve kimyasal yönden analizleri yapılarak takip edilecektir. İşletmede kullanılan ve kullanılacak olan su, DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgeleri ile faaliyet alanında 6119 ve 6120 no lu parsellerde hayvan sulama amaçlı açılmış olan su kuyularından sağlanmakta ve sağlanacaktır. DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınmış olan Yer Altı Suyu Kullanma Belgeleri EK-11 de verilmiştir. Tesiste kullanılması planlanan yıllık piliç içme suyu miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Su Tüketimi Tablo 59 da verilen günlük su tüketimi Tesiste yetiştirilecek piliç sayısı Tesiste bir yıldaki periyot sayısı = 336 litre/1000 adet piliç.gün = adet piliç/periyot = 6 periyot/yıl Tesiste yıllık su kullanımı = 336 litre/1000 adet piliç x adet piliç/periyot x 6 periyot/yıl x 42 gün/periyot x 1 m 3 /1.000 litre = ,09 m 3 /yıl Tablo 60 Tesiste Kullanılması Planlanan Piliç İçme Suyu Miktarı Malzeme Malzeme Türü Birim Birim Piliç İçin Dönemlik Kullanılan Miktar Yıllık Toplam Kullanım Piliç İçme Suyu Hammadde m 3 0, ,09 Altlık: Büyük oranda yerde yetiştirilen etlik piliçler için bölgesel özelliklere göre farklı altlık materyalleri kullanılmaktadır. Yaygın olarak talaş, çeltik kavuzu, ince kıyılmış sap, saman, öğütülmüş mısır koçanları, hızar tozu, yer fıstığı kapçıkları, fındık zurufu, kurumuş ağaç yaprakları, kırpılmış matbaa atıkları ve gazete kağıtları, zeolit gibi topraklar, kum, tüf, işlenmiş kompost maddeler ve hayvanlara zarar vermeyen diğer materyaller altlık olarak kullanılabilmektedir. İyi bir altlık materyali, hafif, orta büyüklükte parçacıklı, su çekme kapasitesi yüksek, çabuk kuruyabilen, yumuşak ve ezilebilir, ısı geçirgenliği düşük, ucuz, havyalar tarafından tüketildiğinde toksik etkisi olmayan ve gübrenin değerini bozmayan özelliklerde olmalıdır. 117

118 Tesiste altlık olarak % nem düzeyine sahip kaba rende talaşı kullanılmaktadır. Kaba rende talaşının bulunamadığı durumlarda bölgenin coğrafik ve iklim şartlarına uygun diğer altlık çeşitleri de kullanılabilmektedir. Altlık kalınlığı kullanılacak materyale göre değişecek olmakla beraber ortalama olarak yaz aylarında 5 cm, kış aylarında ise 8-10 cm civarında olacaktır. Tesiste kullanılması planlanan yıllık altlık miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tesiste kullanılacak birim altlık miktarı = 4,10 kg/m 2 Tesiste kullanılacak toplam kümes alanı = m 2 Tesiste bir yıldaki periyot sayısı Tesiste yıllık altlık kullanımı = 6 periyot/yıl = 4,10 kg/m 2.periyot x m 2 x 6 periyot/yıl x 1 ton/1.000 kg = 300 ton/yıl Tablo 61 Tesiste Kullanılması Planlanan Altlık Miktarı Malzeme Malzeme Türü Birim Birim Piliç İçin Dönemlik Kullanılan Miktar Yıllık Toplam Kullanım Altlık (Kaba Rende Talaşı) Yardımcı Malzeme Ton 0, İlaçlar ve Vitaminler: Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden her kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Bütün vitaminlerin, rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu nedenle eksiklikler çeşitli firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanacaktır. Anlaşmalı entegre tavukçuluk firması bünyesinde bulunan Hayvan Sağlığı Birimi tarafından bu ilaç ve vitaminler piliçlere uygulanacaktır. Tesiste yetiştirilecek piliçlere, mikroorganizmaların sebep olduğu gastroenteritis hastalığına karşı antibakteriyel ilaçlar ile verim artırıcı ve bağışıklığı güçlendirici vitaminler verilebilecektir. Verilecek ilaç ve vitaminlerin adları ile özellikleri aşağıdaki tablolarda verilmiştir. İlaç Adı Tablo 62 Tesiste Kullanılan ve Kullanılacak İlaçlar Kimyasal Yıllık Veriliş Özelliği Kullanım Biçimi Miktarı DOXYCYCLINE Antibiyotik 150 Lt COLISTINE VETRIL LINCO-SPECTIN VİTAMİN KOMBİNASYONU MİNERAL KOMBİNASYONU Antibiyotik Antibiyotik Antibiyotik Vitamin Mineral 90 Lt 40 Kg 500 Lt İçme Suyu ile Beraber İçme Suyu ile Beraber İçme Suyu ile Beraber İçme Suyu ile Beraber İçme Suyu ile Beraber İçme Suyu ile Beraber Kullanım Nedeni Genel solunum yolu problemleri için kullanılmaktadır. Kolibasilloz ve Salmonella dan korunma ve tedavisinde kullanılmaktadır. Kolibasilloz ve Salmonella, mikoplazma enfeksiyonları tedavisinde kullanılmaktadır. Sindirim Sistemindeki olumlu etkisi için kullanılmaktadır. 118

119 Üretimde Kullanılması Planlanan Hammadde, Katkı ve Yardımcı Malzemeler Mevcut tesiste kullanılan ve kullanılacak tüm hammadde, katı ve yardımcı malzemeler ve miktarları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Tablo 63 Tesiste Kullanılan Hammadde, Katkı ve Yardımcı Malzemeler Malzeme Malzeme Türü Birim Bir Piliç Başına Kullanım Mevcut Kullanım Planlanan Yıllık Toplam Kullanım Etlik Piliç Civcivi Canlı Demirbaş Adet Altlık (Kaba Rende Talaşı) Yardımcı Malzeme Ton 0, ,00 300,00 Piliç Yemi Hammadde Ton 0, , ,6 Piliç İçme Suyu Hammadde m 3 0, , ,09 Piliç Aşısı Hammadde Doz Vitamin Hammadde Kg 0, Mineral Hammadde Lt 0, Dezenfektan (Atdekol DES) Yardımcı Malzeme Lt Deterjan Yardımcı Malzeme Lt OPP Yardımcı Malzeme Kg Böcek İlacı Yardımcı Malzeme Lt Kömür Yardımcı Malzeme Ton - 700,00 900,00 LNG Yardımcı Malzeme Ton - 35,60 - III.A.3. Her bir faaliyet türü için üretilecek ürünleri etkileyen faktörler ve alınacak önlemler Tesiste kümeslere yerleştirilecek etlik piliçler, kesimhaneye transfer edilene kadar bakılıp besleneceklerdir. Kümeslerde yaşayacak piliçlere uygulanacak beslenme ve bakım programı, piliçlerden maksimum verimde beyaz et elde edilmesine yönelik olacaktır. Sağlıklı beyaz et elde etmek amacı ile beslenecek olan piliçlerin, et veriminde etkili olan ve aşağıda açıklanan faktörler dikkate alınarak beslenme ve bakım süreçleri devam ettirilecektir: 1-Uygun Çevre: Kümes içinin ısı, nem ve havalandırma düzeyi et verimini etkiler. Bu nedenle hayvanlara en uygun çevre koşullarının sağlanacak ve günlük hava değişimlerinden korunacaklardır. Sıcaklığın normalin üzerine çıkması hayvanların aşırı su tüketmesine neden olacağı için et verimini düşürür. Ayrıca yem tüketimi, canlı ağırlık artışı, kanın kalsiyum düzeyi, oksijen alımı, kan basıncı ve nabız düşer. Bunlara karşın, su tüketimi, vücut ısısı ve soluma oranı artar. Etlik piliçler belirli bir olgunluğa eriştikten sonra 27 dereceden sonra sıcaklıktan rahatsız olmaya başlar ve 38 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda canlı ağrılık artışı şiddetle etkilenir ve hatta ölümler başlar. Özellikle bahar aylarında iklim şartlarının elverişli olduğu bölgelerde kümes içi sıcaklığı sadece piliçlerin vücutlarından yaydıkları ısı ile karşılanabilir. Piliçler 15 C nin altında rahatsız olmaya başlarlar. Etlik piliçler için optimum kümes içi sıcaklığı C dir. Çevre sıcaklığı düştükçe, piliçler vücut ısılarını korumak için daha fazla yem yerler. Bu çerçevede kümeslerde optimum iç sıcaklığın sağlanması amacıyla gerekli havalandırma ve ısıtma süreçleri uygulanacaktır. 119

120 2-Ekipmanlar: Kullanılan ekipmanların tipi ve elverişliliği canlı ağırlık artışını etkiler. Kullanılan yemlik ve suluklar da çeşitlidir. Yuvarlak ve oluklu olanlar daha yaygındır. Sulukların yüksekliği, su düzeyi hayvanların sırt hizasından en fazla 2,5 cm yukarıda olacak şekilde ayarlanacaktır. Sıcak havalarda hayvanların daha fazla su içtiği dikkate alınarak suluk sayısının maksimum su gereksinmesini karşılayacak düzeyde olması sağlanacaktır. Tesiste kullanılan ve kullanılacak ekipmanlar optimum verim elde edilecek şekilde tasarlanmıştır. 3-Aydınlatma: Işık, canlı ağırlık artışı verimine ilişkin bazı iç salgı bezlerinin faaliyetini arttırarak et verimini yükseltir. Aydınlatma süresi ve yoğunluğunun piliçlerde canlı ağırlık artışı, embriyo gelişmesi, erkeklerde sperm kalitesi ve döllenme gücü üzerinde önemli etkileri vardır. 4-Havalandırma: Havalandırma, kümes içerisindeki CO 2, amonyak, kötü kokulu gazların, nemin ve tozun ortam dışına çıkarılmasıdır. Yetiştirilmekte olan piliçler hangi yaşta olursa olsun havalandırmaya özen gösterilecektir. Havalandırma, kümeslerin bulunduğu bölgenin iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınarak yapılacaktır. Havalandırma sayesinde kümeslerde amonyak kokusu birikimi önlenmiş olacaktır. Bu işlem ya tabii havalandırma bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek veya otomatik veya yarı otomatik fanlar kullanılarak yapılacaktır. 5-Hastalıklar: Civcivlerin yetiştirilmesi esnasında canlıların hastalanması ve buna bağlı olarak toplu ölümlerin gerçekleşme ihtimali bulunmaktadır. Böylesi bir olaya sebebiyet vermemek için tesiste civcivlerin kümeslere getirildiği gün sağlık kontrolleri yapılacaktır. Aşılama ve hasta piliçlerin ayrıldığı bu süreç içerisinde kümeslere yalnızca sağlıklı piliçler yerleştirilecektir. Ayrıca üretim süreci içerisinde veteriner hekimler tarafından tespit edilen herhangi bir hastalık olması durumunda derhal hastalıklı piliçler karantinaya alınarak diğer piliçlerin söz konusu hastalıktan etkilenmeleri engellenecektir. Kaliteli ve bol miktarda ürün alabilmek ancak sağlıklı hayvanlarda mümkündür. Tavuk hastalıklarına mantarlar, bakteriler, virüsler gibi gözle görülemeyecek kadar küçük canlılar yol açabildiği gibi hayvanların ışıksız, pis yerlerde tutulması, yemlerinin zamanında ve yeterince verilmemesi de hastalıklara sebep olabilmektedir. Civciv ve tavuklarda ortaya çıkan hastalıklar ve bu hastalıklara karsı alınacak önlemler aşağıda kısaca açıklanmıştır. Önemli görülen noktalar ayrıntılı olarak irdelenmiştir. 120

121 Tablo 64 Karşılaşılabilecek Hastalıklar ve Alınacak Önlemler TAVUK HASTALIKLARI HASTALIK BELİRTİLERİ ALINACAK ÖNLEMLER Beyaz İshal Kanlı İshal Yalancı Veba (Newcastle) Kanibalizm Bulaşıcı olup civcivlerde görülen öldürücü beyaz yapışkan, köpüklü ishal, hızlı nefes alımı, kanatların aşağıya düşmesi şeklinde belirir. Bulaşıcı olup hayvanlar solgun ve halsiz, ishal, dışkılar kanlı, tüyleri kabarıktır. Bulaşıcı olup hasta kanatlılarda düşkünlük, iştahsızlık, ishal solunum güçlüğü, öksürük, baş, boyun eğilmesi, felçler görülebilir. Tavukların birbirlerinin tüylerini yolmaya, gagalamaya başlaması hastalığın belirtisidir. Dezenfeksiyon ve Temizlik, İyi Beslenme ve Bakım Dezenfeksiyon ve Temizlik İlaç Tedavisi İyi Beslenme ve Bakım Aşı, Dezenfeksiyon ve Temizlik, İyi Beslenme ve Bakım Dezenfeksiyon ve Temizlik, İyi Beslenme ve Bakım, İçme suyuna Tuz Konulması, Yaralı Hayvanların Ayrılıp Tedavi Edilmesi Enfeksiyöz Bronsitis Hastalığı Parazitler (İç Parazit - Dış Parazit) Tavuk Tifosu Bulaşıcı olup genç kanatlılarda solunum sisteminde ve böbreklerde bozukluk olarak belirir. Bulaşıcı olup tavukların veriminin düşmesi ve tavukların ölmesi Yumurta ile de bulaşabilen ve tehlikeli olan hasta hayvanların ibikleri solar, tüyleri kabarır ve yeşil renkli bir ishal görülür. Dezenfeksiyon ve Temizlik, Canlı ve İnaktif Aşılar, İyi Beslenme ve Bakım Dezenfeksiyon ve Temizlik, İlaç Tedavisi Dezenfeksiyon ve Temizlik, Hastalıklı Yumurtaların ve Çıkan Civcivlerin Kümese Sokulmaması Kuş Gribine Karşı Alınacak Önlemler: Bu hastalığın çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalık olması yanında insanlara da bulaşabileceği dikkate alınarak korunma tedbirleri aşağıda sunulmuştur. Yetiştirilmek üzere temin edilecek yumurta, civciv veya piliçler hastalık kontrollerinin düzenli olarak yapıldığı bilinen, her bakımdan güvenilir, çalışma izni verilmiş ve sağlık sertifikası düzenlenmiş olan damızlık çiftliklerinden alınacaktır. Kümeslere yabani kuş ve kemirgenlerin girişi engellenecektir. Yem, su, ekipman hijyenine mutlaka uyulacaktır. Bir başka işletmeden alınan ekipman kesinlikle işletmeye sokulmayacaktır. Kümeslerin periyodik temizliği, dezenfeksiyonu, havalandırılması, gıda, su hijyeni, kümes ısısı ve hayvan bakıcılarının temiz tulum, dezenfekte edilmiş çizme, maske ve eldiven kullanmaları sağlanacaktır. Kümes kapıları önünde, personel giriş dezenfeksiyonu için gerekli tedbirler alınacaktır. Taşıtlar mümkün olduğunca dışarıda tutulacak, eğer girmeleri çok gerekli ise tesisin girişinde etkili dezenfektanlardan biri ile yıkanacaktır. Tesise giren her türlü aracın dezenfekte edilmesi, personelin ise ayak basma dezenfektanına basması aksatılmayacaktır. Dezenfektan olarak bu hastalık için etkili olan formalin + permanganat, sodyum hipoklorit, amonyum quertar tuzları, kalsiyum hidrat, kresilik asit ve sentetik fenoller gibi dezenfektanlar kullanılacaktır. İşletmenin giriş ve çıkışları ciddi olarak kontrol altına alınacaktır. Kümesler ve yem üniteleri ziyaretçiler için yasak bölge ilan edilecektir. İşletme içinde personel hareketleri olabildiğince sınırlandırılacaktır. Her kümesin bakıcısı ayrı olacak ve diğer kümeslere giriş ve çıkış kesinlikle yasaklanacaktır. Bakıcıların kümeste giydiği ayakkabı ve tulumla dışarı çıkması, dışarıda giydiği elbise ve ayakkabı ile de kümese girmesi engellenecektir. Bu 121

122 kurala işletme sahibi ve yöneticiler de uyacaktır. Ayrıca işletmede ilave koruyucu elbise, maske, gözlük ve eldiven bulundurulacaktır. İşletme bünyelesindeki sağlık kontrollerine özen gösterilecektir. Avian Influenza hastalığı tehlikesine karşı gerekli tedbirlerin alınabilmesi için ilk hastalıktan şüpheli veya ölü hayvanın kesin teşhisi vakit geçirilmeden yaptırılacaktır. İşletme olası hastalık ihbarlarında özverili olacak ve civardaki işletmeleri derhal uyaracaktır. Ölü, hasta hayvanlar bulaşmayı önleyecek şekilde imha edilecektir. Toplu halde tavuk/civciv ölümlerinin olması halinde ölü tavuk/civcivlerin ölüm nedeni belirlenerek bu nedenin gerektirdiği şekilde Hükümet Veteriner Hekimi gelinceye kadar Serbest Veteriner Hekim gerekli önlemleri alacaktır. İşletmede uygulanan ve uygulanacak Hijyen ve Dezenfeksiyon Planı EK-19 da verilmiştir. Planda yer alan hükümlere harfiyen uyulacaktır. III.A.4. Herbir faaliyetin işletilmesi sırasında kullanılacak olan alet, ekipmanlar ve özellikleri Mevcut tesiste kullanılan makine ve ekipmanların listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre mevcut kümeslerden K1, K2 ve K3 kümeslerinde havalandırma için toplam 12 adet 80 cm x 80 cm ebatlarında küçük fan, 24 adet 140 cm x 140 cm ebatlarında havalandırma fanı, 17 adet nipel suluk sırası, 9 adet yemlik sırası, 6 adet yem silosu ve 3 adet sıcak hava kazanı bulunmaktadır. K4, K5, K6 ve K7 kümeslerinde havalandırma için toplam 20 adet 80 cm x 80 cm ebatlarında küçük fan, 40 adet 140 cm x 140 cm ebatlarında havalandırma fanı, 20 adet suluk sırası, 12 adet yemlik sırası, 8 adet yem silosu ve 4 adet sıcak hava kazanı bulunmaktadır. K8 ve K9 kümeslerinde havalandırma için 140 cm x 140 cm ebatlarında toplam 14 adet fan kullanılmaktadır. Ayrıca bu kümeslerde 8 adet 80 cm x 80 cm ebatlarında küçük fan, 6 yemlik sırası, 8 nipel suluk sırası, 4 adet yem silosu ve 8 adet LNG sobası bulunmaktadır. Ekipman Adı Tablo 65 Üretimde Kullanılan Makine ve Ekipmanlar Ekipman Motor Toplam Gücü (kw) Kümes Havalandırma Fanı Büyük (140 x 140) 78 1,10 Kümes Havalandırma Fanı Küçük (80 x 80) 40 0,75 Yemlik Sırası 27 - Yemlik Motoru 36 0,55 Yemlik Kaldırma Motoru - 1,1 6 Ayaklı Konik Tabanlı Yem Silosu 18 - Yem Silosu Motoru (Helezon) 12 0,55 Nipel Suluk Sırası 45 - Nipel Motoru - 1,1 Hava Klapesi Bafıl Motoru 16 0,37 Kümes Havalandırma Ped Alanı (m 2 )

123 Ekipman Adı Toplam Ekipman Motor Gücü (kw) Ped Motoru 16 0,75 Otomatik Biyogüvenlik Sistemi 2 0,50 Su Pompası 2 3,5 Sıcak Hava Kazanı 7 10,00 LNG Soba 8 - Jeneratör ( kva) 2 - III.A.5. Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler Mimari yapılarda zemin emniyetinin sağlanması için gerekli tüm tedbirler alınacaktır. (Mülga) Bayındırlık ve İskân Bakanlığı nın Tarih ve 1634 Sayı ile Tarih ve 4343 Sayılı Genelgelerine ve tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmeliğe özellikle uyulacaktır. Faaliyetin planlandığı bölge civarında, 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler bulunmaktadır. Akarsu, Gediz nehri kollarından Nif Çayıdır. Nif Çayı nın faaliyet alanı sınırına mesafesi kuş uçumu 220 metredir. Faaliyet alanının batı sınırını oluşturan mevsimsel yağışlarla akan Ören Deresi (ya da Koca Dere), Nif çayına dökülmektedir. Ören Deresinin ıslah ve temizlik çalışmaları ile ilgili faaliyet sahibi tarafından İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) ne yapılan başvurular mevcuttur. Ayrıca bu dere üzerinde bulunan geçiş yapıları ile ilgili olarak yapılmadan önce DSİ 2. Bölge Müdürlüğü nden tarih ve sayı ile görüş alınmıştır. Anılan görüş yazısı EK-8 de verilmektedir. Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 no lu Başbakanlık Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. İçişleri Bakanlığınca tüm kamu kurum ve kuruluşlara gönderilen tarih ve 5496 sayılı genelgesi ile Birer taşkın kanalı hüviyetinde olan derelerin her ne surette olursa olsun üzerlerinin kapatılmaması ve açık mecraların kapalı hale getirilmemesi istenmektedir. Yukarı bahsi geçen genelge hükmüne uyulacak, işletme süresince faaliyet sahibi tarafından Ören Deresinin parsel sınırından geçen kısmının üzeri kapatılmayacaktır. Ören Deresi yatağına suyun serbest akışını engelleyici müdahalelerde bulunulmayacak, yyata içine inşaat artığı, moloz, toprak vb. malzeme atılmayacaktır. Faaliyet alanı ve çevresindeki akarsulara, sulama kanallarına, kurutma kanallarına, mevsimsel akış gösteren kuru dere yataklarına faaliyet sırasında zarar verilmeyecektir. Dere yataklarına ve dere yataklarına ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa malzeme, hafriyat atıkları, katı ve sıvı atıklar atılmayacak, dere yataklarına müdahale edilmeyecek, dere yatakları değiştirilmeyecek ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususları yerine getirilecektir. Faaliyet kapsamında yüzey ve yer altısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır. Dere yatakları üzerinde tekrar yol geçişi (köprü, menfez, büz vb.) yapılması durumunda DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden kesinlikle izin alınacaktır. Ören Deresi nin söz konusu parseller tarafında kalan kesiminde dere yatağı boyunca 5,00 metre genişliğinde alan ayrılmıştır. 123

124 Ayrıca tesiste oluşacak yüzeysel suların ve yağmur sularının drenajı sağlanacaktır. Tesiste kurulacak altyapı sistemi, EK-15 de verilen Manisa Meteoroloji İstasyonuna ait Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri Tablosu ile yine aynı istasyona ait Yağış Şiddet Süre Tekerrür Eğrilerinde belirtilen en yüksek yağış değerleri dikkate alınarak projelendirilecek ve buna göre inşa edilecektir. DSİ 2. Bölge Müdürlüğü ve diğer ilgili kurum görüşlerine, ilgili tüm mevzuatın ilgili hükümlerine uyulacaktır. Yerinde yapılacak incelemelerde aksi müdahalelerin tespiti durumunda, tüm zarar, ziyan ve eski haline getirme bedeli arazi sahibi tarafından ödenecektir. III.A.6. Proje kapsamında su temini sistemi planı, (suyun nereden temin edileceği, kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları, çalışanlar için içme ve kullanma suyu, kümeste kullanılan su, temizlik amaçlı kullanılan su vb.) Mevcut Etlik Piliç yetiştirme Tesisinde aşağıdaki amaçlar için su kullanımı olmakta ve olacaktır. Çalışacak personelin içme ve kullanma suyu, İdari bina temizliği ve bahçe sulaması için kullanma suyu, Dönem sonlarında kümes temizliği için kullanma suyu, Yetiştirilecek tavuklara verilecek içme suyu, Havalandırma pedlerinde kullanılacak su, Koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak pulverize su, İşletmede çalışacak personelin içme suyu satın alınmakta ve alınacaktır. Faaliyetin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak proses suyu, yetiştirilecek piliçlere verilecek içme suyu ve çalışacak personel için kullanma suyu DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında hayvansal sulama amaçlı olarak açılan su kuyularından karşılanmakta ve karşılanacaktır. Anılan kuyulara ait Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi EK-11 de verilmiştir. Tesiste ihtiyaç duyulacak suyun karşılanacağı kuyu suyu için İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik uyarınca mikrobiyolojik ve kimyasal analizler yaptırılmıştır. Analiz Sonuçları EK-11 de verilmiştir. Bu analizler düzenli olarak yaptırılacak ve analiz raporları işletmede muhafaza edilecektir. Tesiste ayrıca kullanılacak suyun arıtımı için ters ozmos sistemi kurulacaktır. Kurulacak sistemin teknik detayları yine EK-11 de verilmiştir. Mevcut tesiste çalışan personel sayısı 14 kişi olup, üç vardiya olarak çalışılmaktadır. Çalışanların beşeri ihtiyaçları için, 0,217 m³ x 14 kişi/gün = 3,04 m³/gün su tüketimi olmaktadır (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2010 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir). Proje alanında, idari bina temizliği için günlük 1,0 m³ su kullanılmaktadır. Bahçe sulaması için 1,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. İşletme faaliyetleri esnasında yetiştirilecek tavuklara raporun önceki bölümlerinde sunulan verilere göre 0,336 litre/gün su verilecektir. Bu amaçla kullanılacak toplam su miktarı: Q Tavuk İçme = q x N 124

125 Burada: Q Tavuk İçme q N Q Tavuk İçme = Tavuklara Verilecek Günlük İçme Suyu (m³/gün), = Birim su tüketimi (m³/tavuk.gün), = Tavuk sayısıdır. = 0, m³/tavuk.gün x adet= 68,54 m³/gün olacaktır. Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak pulverize su için toplamda 9,0 m³ su kullanımı olacağı planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecektir. Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma neticesinde %10 oranında eksileceği varsayılarak ekleme yapılacak miktar 0,9 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. Koku indirgeme sisteminde kullanılacak 9,0 m 3 suyun 14 günde bir (dönemde 3 defa) değiştirileceği hesaplanarak indirgeme sisteminden oluşacak günlük atıksu miktarı 9 m 3 /14 = 0,64 m 3 /gün olacaktr. Kümeslerde kümes havasını soğutma ve havalandırma amacıyla yaz aylarına denk gelen dönemlerde (3 dönem) kullanılan pedlerde su kullanımı olacaktır. Soğutma sisteminde yaz aylarında (126 gün) günlük 9 m 3 su, toplam yıllık m 3 su kullanımı olması planlanmaktadır. Tüm bir yıl için kullanıldığı düşünülecek olursa 4,5 m 3 /gün (1.134 m 3 / (6 dönem x 42 gün/dönem)) pedlerde günlük su kullanımı olması planlanmaktadır. Tesiste kümeslerin temizliği öncelikle kuru olarak yapılmakta, dönem sonlarında dışkı ile karışık altlık malzemesi kümeslerden çıkarıldıktan sonra kümesler köpüklü su ile yıkanmaktadır. Yıkama son derece tazyikli (basınçlı ve havalı) suyla ve mümkün olduğunca C sıcaklıkta bir su ile yapıldığından su kullanımı minimum düzeyde olmaktadır. Ancak yine de kümes yıkama işlemi için her dönem sonunda m 2 başına 4 lt su tüketimi olacağı düşünülecek olursa kullanılacak kümes yıkama suyu miktarı: Kümes Yıkama Suyu Tüketimi = m 2 /kümes x 4 lt/m 2 = lt/dönem = 48,86 m 3 /dönem olmaktadır. Kümes yıkama işleminin her dönem sonunda yapılacak olması ve kurulacak tesiste her dönemin 42 gün süreceği düşünülecek olursa hesaplanan günlük kümes yıkama suyu miktarı: Kümes Yıkama Suyu Tüketimi = lt/dönem / 42 gün/dönem = 1,16 m 3 /gün olmaktadır. Tablo 66 İşletme Aşamasında Mevcut Su Tüketimi Su Kullanma Alanı Miktarı (m 3 /gün) Gün/Yıl Miktarı (m 3 /yıl) Çalışacak Personelin İçme ve Kullanma Suyu 3, ,0 İdari Bina Temizliği Kullanma Suyu 1, ,00 Dönem Sonlarında Kümes Temizliği Kullanma Suyu 1,16 6 x ,32 Bahçe Sulaması Kullanma Suyu 1, ,00 Yetiştirilecek Tavuklara Verilecek İçme Suyu 68,55 6 x ,6 Havalandırma Pedlerinde Kullanılacak Proses Suyu 4,5 6 x ,0 Koku İndirgeme Sistemi Su Değişimi için Kullanılacak Proses Suyu 0,64 6 x ,0 Koku İndirgeme Sistemi Buharlaşan Su için Kullanılacak Proses Suyu 0,9 6 x ,8 Toplam Su İhtiyacı 80, ,72 125

126 Sonuç olarak işletme aşamasında faaliyet için 80,79 m 3 /gün ve ,72 m 3 /yıl su tüketimi olacaktır. EK-11 de verilen ve DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınmış olan Yer Altı Suyu Kullanma Belgelerinde kullanılabilecek toplam su miktarı m 3 /yıl olarak belirtilmiştir. Dolayısı ile projenin işletme aşamasında ihtiyaç duyulacak tüm su miktarı bu kuyulardan karşılanabilecektir. Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 no lu Başbakanlık Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. III.A.7. Oluşacak atıksuların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj edileceği ortamlar Tesiste işletme aşamasında, personel tarafından kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımı ile 3,04 m³/gün (0,217 m³ x 14 kişi/gün = 3,04 m³/gün) ( 3,04 m³/gün x 365 gün/yıl = m³/yıl) evsel atıksu oluşmaktadır. Oluşan toplam günlük 3,04 m³ atıksu, tesiste bulunan sızdırmasız fosseptikte toplanmaktadır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2010 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir). Söz konusu evsel nitelikli atık sudaki kirlilik yüklerinin ortalama konsantrasyon değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. İşletme alanında oluşacak evsel atıksu da aşağıdaki tablodaki değerlere benzer özellikler gösterecektir. Tablo 67 Evsel Atık Sularda Kirleticiler ve Ortalama Konsantrasyonları Parametre Konsantrasyon (mg/lt) ph 6-9 Askıda Katı Madde (AKM) 200 BOİ 200 KOİ 500 Toplam Azot 40 Toplam Fosfor 10 Kaynak: Evsel Atık Sularda Kirleticiler ve Ortalama Konsantrasyonları (Benefield, L. And Randall,C., 1980) Proje alanında, idari bina temizliği için günlük 1,0 m³ su kullanımı olması planlanmaktadır. Kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımı ile idari bina temizliği nedeni ile oluşacak atıksu miktarı 1,0 m 3 /gün olacaktır. Mevcut tesis, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Evsel Nitelikli Atıksular İçin Deşarj Standartları Madde 32 de belirtilen Kanalizasyon sistemi bulunmayan yerleşim yerleri için; Valilikçe kirliliğe karşı korunması gerekli görülen alanlarda, nüfus seksendört kişinin altında ise evsel nitelikli atık sular Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan sızdırmaz nitelikteki fosseptiklerde toplanır ve atıksu altyapı tesisine taşınır. ibaresi kapsamında kalmaktadır. Tesis alanında, yukarıda verilen hesaplamalara göre, personelin kullanımı sonucunda ve idari bina temizliği esnasında günlük olarak toplam 4,04 m 3 evsel atıksu oluşumu beklenmektedir. Oluşan evsel atıksu, 6 m x 10 m x 4 m ebatlarında ve 240,0 m 3 hacminde inşa edilmiş olan sızdırmasız fosseptik çukurunda toplanmakta ve toplanacaktır. Fosseptik dolduğunda atıksu vidanjörlerle çektirilmekte ve İZSU dökü tesislerine verilmektedir. Faaliyet sahibi fosseptik dolduğunda çektirmek üzere bir vidanjör firması ile 126

127 sözleşme imzalamıştır. Sözleşmede vidanjör firmasının alınan evsel atıksuları İZSU Genel Müdürlüğü ne ait dökü yerlerine boşaltacağı belirtilmektedir. Anılan sözleşme EK-12 de verilmiştir. Toplam çukur hacminin 240 m 3 olduğu düşünüldüğünde anılan evsel atıksu fosseptik çukurlarındaki atıksuyun 60 günde 1 defa boşaltılması planlanmaktadır. Bu işlem uygulanırken tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik esaslarına uyulacaktır. Evsel Atıksu Sızdırmasız Fosseptik Projesi EK-13 te verilmiştir. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 32. maddesi gereği atıksu yönetimiyle yapılacak protokol ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda alınacak belgeler denetimler sırasında görevlilere beyan etmek üzere beş yıl süreyle saklanacaktır. Bu işlemler sırasında Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ve Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir. Bahçe sulaması için 1,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. Bu su toprak tarafından emileceği için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. İşletme faaliyetleri esnasında yetiştirilecek tavuklara verilecek suyun tamamı yetiştirilecek tavuklar tarafından tüketileceği için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak pulverize suyun buharlaşma nedeni ile kaybolan %10 luk kısmından atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. Koku indirgeme sisteminde kullanılacak 9,0 m 3 suyun 14 günde bir (dönemde 3 defa) değiştirileceği hesaplanarak indirgeme sisteminden oluşacak günlük atıksu miktarı 9 m 3 /14 gün = 0,64 m 3 /gün olacaktır. Havalandırma pedlerinde kullanılacak suyun tamamı buharlaşacağından buradan atık su oluşumu beklenmemektedir. Tesiste kümeslerin temizliği öncelikle kuru olarak yapılmakta, dönem sonlarında dışkı ile karışık altlık malzemesi kümeslerden çıkarıldıktan sonra kümesler köpüklü su ile yıkanmaktadır. Yıkama son derece tazyikli (basınçlı ve havalı) suyla ve mümkün olduğunca C sıcaklıkta bir su ile yapıldığından su kullanımı minimum düzeyde olmaktadır. Kullanılan yıkama suyu kümes içerisinde havalandırma fanları çalıştırılarak buharlaştırılmakta, biriken sular da kümesin diğer taraflarına çekilerek kuruması sağlanmaktadır. Mevcut durumda kümes yıkamasından atık su oluşmamaktadır. Ancak yine de kümes yıkama işlemi için her dönem sonunda m 2 başına 4 lt su tüketimi olacağı ve bu suyun tamamının atıksuya dönüşeceği düşünülecek olursa kullanılacak kümes yıkama suyundan oluşacak atık su miktarı; Kümes Yıkama Suyu Tüketimi = m 2 /kümes x 4 lt/m 2 = lt/dönem = 48,86 m 3 /dönem olacaktır. Kümes yıkama işleminin her dönem sonunda yapılacak olması nedeni ile tesiste dönem sonlarında kümes yıkama işleminden en fazla 48,86 m 3 proses atıksuyu oluşması beklenmektedir. 127

128 Tesiste, koku indirgeme sisteminde kullanılacak pulverize suyun 14 günde bir değiştirilmesinden kaynaklanacak proses atıksuyunun ve dönem sonlarında kümes yıkama sularının toplanacağı 12,0 m 3 hacminde inşa edilecek 3 adet ve 15,0 m 3 hacminde inşa edilecek 1 adet sızdırmasız proses atıksuyu toplama çukuru bulunacaktır. Dolayısı ile çukurlardaki atıksuyun 28 günde bir boşaltılması planlanmaktadır. Tesiste oluşacak proses atıksuları, evsel nitelikli atıksulardan ayrı olarak sızdırmasız atıksu toplama çukurlarında toplanacaktır. Bu çukurlara evsel atıksu karıştırılmayacaktır. Rapor konusu faaliyeti halen gerçekleştirmekte olan başka bir tesisten alınan endüstriyel atıksu numunesi için gerçekleştirilen atıksu analizi sonucunda söz konusu endüstriyel atıksu içindeki kirlilik yüklerinin konsantrasyon değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. İşletme alanında oluşması beklenen endüstriyel atıksu da aşağıdaki tablodaki değerlere benzer özellikler gösterecektir. Bu özellikleri sağladığı belgelenecek proses atıksuyu İZSU kanalizasyon sistemine verilerek bertaraf edilecektir. Tablo 68 Kümeslerde Oluşacak Endüstriyel Atıksuda Kirleticiler ve Konsantrasyonları Parametre Konsantrasyon (mg/lt) Deşarj Kriterleri (mg/lt) * ph 7, Askıda Katı Madde (AKM) 2, KOİ < Amonyum Azotu 0,41 20 Fosfat Fosforu < 0,006 3 * SKKY Tablo 5.15 Gıda Sanayi (Büyükbaş, Küçükbaş Hayvan Besiciliği ve Tavukhaneler) Deşarj Kriterleri 2 Saatlik Kompozit Numune Tesiste oluşan ve oluşacak toplam atıksu miktarları aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Tablo 69 İşletme Aşamasında Tesiste Oluşacak Atıksu Miktarı Atıksu Oluşma Alanı Miktarı (m 3 /gün) Gün/Yıl Miktarı (m 3 /yıl) Çalışacak Personelin İçme ve Kullanma Suyu 3, ,6 İdari Bina Temizliği Kullanma Suyu 1, Dönem Sonlarında Kümes Temizliği Kullanma Suyu 1,16 6 x ,32 Bahçe Sulaması Kullanma Suyu 0, Yetiştirilecek Tavuklara Verilecek İçme Suyu 0,00 6 x 42 0 Havalandırma Pedlerinde Kullanılacak Proses Suyu 0,00 6 x 42 0 Koku İndirgeme Sistemi Su Değişimi için Kullanılacak Proses Suyu Koku İndirgeme Sistemi Buharlaşan Su için Kullanılacak Proses Suyu 0,64 6 x ,28 0,00 6 x 42 0 Toplam Atıksu Miktarı 5, ,2 Sonuç olarak işletme aşamasında faaliyet için 80,79 m 3 /gün su tüketimi olacak ve 4,04 m 3 /gün evsel ve 1,80 m 3 /gün proses kaynaklı olmak üzere toplam 5,84 m 3 /gün atıksu oluşacaktır. Mevcut tesiste her türlü katı ve sıvı atık gelişigüzel çevreye ve su kaynaklarına atılmayacak, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliğinin ilgili su kirliliği hükümlerine uyulacaktır. Mevcut işletmede Tehlikeli Atık Yağ ve Bitkisel Atık Yağ oluşmamakta ve oluşmayacaktır. 128

129 III.A.8. Tesiste kurulu bulunan su deposunun kapasitesinin ve kullanım amacının belirtilmesi, Tesiste bir su deposu inşa edilmemiştir. III.A.9. Tesiste oluşacak atıksuların toplandığı belirtilen fosseptik çukurları hakkında bilgi verilmesi; sayısı, kesitleri, kapasitesi, öngörülen boşaltım sıklığı, vb., fosseptik planlarının rapora eklenmesi. (İşletmede oluşan atıksuların Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nde yer alan Tablo:5.15 deki parametre değerlerine uygun olarak deşarjının sağlanacağının taahhüt edilmesi) Proje kapsamında tesis alanında bulunacak evsel fosseptik ve proses atıksu toplama çukurlarının özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 70 Proje Alanında Bulunacak Fosseptiklerin ve Toplama Çukurlarının Özellikleri En Boy Derinlik Toplam Boşaltım Sıklığı ÜNİTE Adet (m) (m) (m) Hacim (m 3 ) Evsel Sızdırmasız Fosseptik günde 1 Proses Atık Su Toplama Çukuru günde 1 Proses Atık Su Toplama Çukuru 1 2 2, günde 1 Tesiste, koku indirgeme sisteminde kullanılacak pulverize suyun 14 günde bir değiştirilmesinden kaynaklanacak proses atıksuyunun ve dönem sonlarında kümes yıkama sularının toplanacağı 12,0 m 3 hacminde inşa edilecek 3 adet ve 15,0 m 3 hacminde inşa edilecek 1 adet sızdırmasız proses atıksuyu toplama çukuru bulunacaktır. Dolayısı ile çukurlardaki atıksuyun 28 günde bir boşaltılması planlanmaktadır. Tesiste oluşacak proses atıksuları, evsel nitelikli atıksulardan ayrı olarak sızdırmasız atıksu toplama çukurlarında toplanacaktır. Bu çukurlara evsel atıksu karıştırılmayacaktır. Tesiste işletme aşamasında, personel tarafından kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımı ile 3,04 m³/gün (0,217 m³ x 14 kişi/gün = 3,04 m³/gün) ( 3,04 m³/gün x 365 gün/yıl = m³/yıl) evsel atıksu oluşmaktadır. Proje alanında, idari bina temizliği için günlük 1,0 m³ su kullanımı olacağı planlanmaktadır. Kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımı ile idari bina temizliği nedeni ile oluşacak atıksu miktarı da 1,0 m 3 /gün olacaktır. Tesis alanında, yukarıda verilen hesaplamalara göre, personelin kullanımı sonucunda ve idari bina temizliği esnasında günlük olarak toplam 4,04 m 3 evsel atıksu oluşumu beklenmektedir. Oluşan evsel atıksu, 6 m x 10 m x 4 m ebatlarında ve 240,0 m 3 hacminde inşa edilmiş olan sızdırmasız fosseptik çukurunda toplanmakta ve toplanacaktır. Fosseptik dolduğunda atıksu vidanjörlerle çektirilmekte ve İZSU dökü tesislerine verilmektedir. Faaliyet sahibi fosseptik dolduğunda çektirmek üzere bir vidanjör firması ile sözleşme imzalamıştır. Sözleşmede vidanjör firmasının alınan evsel atıksuları İZSU Genel Müdürlüğü ne ait dökü yerlerine boşaltacağı belirtilmektedir. Anılan sözleşme EK-12 de verilmiştir. Toplam çukur hacminin 240 m 3 olduğu düşünüldüğünde anılan evsel atıksu fosseptik çukurlarındaki atıksuyun 60 günde 1 defa boşaltılması planlanmaktadır. Bu işlemler uygulanırken tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik esaslarına ve İZSU standartlarına uyulacaktır. Evsel Atıksu Sızdırmasız Fosseptik Projesi EK-13 te verilmiştir. 129

130 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 32. maddesi gereği atıksu yönetimiyle yapılacak protokol ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda alınacak belgeler denetimler sırasında görevlilere beyan etmek üzere beş yıl süreyle saklanacaktır. III.A.10. Yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin giderilmesine ve bundan kaynaklanabilecek zararların telafisine ilişkin sorumluluğun faaliyet sahibine ait olduğuna dair bir ifadenin rapora eklenmesi Mevcut Etlik Piliç Yetiştirme tesisi, içmesuyu amaçlı kullanılan yüzeysel su kaynakları havzalarında kalmamaktadır. Bu nedenle yerüstü su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek herhangi bir olumsuz etki olmayacaktır. Çalışacak personelin içme suyu satın alınacaktır. Faaliyetin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak proses suyu, yetiştirilecek canlılara verilecek içme suyu ve çalışacak personel için kullanma suyu, DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgeleri ile faaliyet sahibine ait parsellerde hayvansal sulama amaçlı olarak açılan su kuyularından karşılanacaktır. YAS Kullanma Belgeleri EK-11 de verilmiştir. Su kuyusuna, tarihinde ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yeraltısuyu Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği gereğince yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre su sayacı ve elektrik sayacı takılacaktır. Anılan kuyu suyu için İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik uyarınca mikrobiyolojik ve kimyasal analizler yaptırılmıştır. Konu ile ilgili olarak İzmir İl Halk Sağlığı Müdürlüğü Halk Sağlığı Laboratuvarı tarafından analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz Sonuçları EK-11 de verilmiştir. Tesiste ayrıca kullanılacak suyun arıtımı için ters ozmos sistemi kurulacaktır. Kurulacak sistemin teknik detayları EK-11 de verilmiştir. Tesiste kullanılacak suyun kalitesi yatırımcı tarafından sürekli izlenecek, analizler düzenli olarak yaptırılacak ve analiz raporları işletmede muhafaza edilecektir. Tesiste bulunan ve inşa edilecek ölü tavuk çukurları ve atık su toplama çukurları ile fosseptik sızdırmasız nitelikte olacaktır. Dolayısı ile bu çukurlardan kaynaklanabilecek yüzey ve yer altı suyu kirliliği olmayacaktır. Tesiste oluşan altlıkla karışık tavuk dışkısı kümeslerin bulunduğu alanda depolanmamakta ve depolanmayacaktır. Kümeslerden alınacak altlıkla karışık dışkılar hiç bekletilmeden faaliyet sahibinin anlaşma imzaladığı Organik Gübre İşleme Tesisinde değerlendirilecektir. Bu nedenle gübre stoklanması vs. nedeni ile herhangi bir sızıntı suyu oluşmayacak, faaliyetin yer altı sularının kalitesine herhangi bir etkisi olmayacaktır. Faaliyet sahibinin Organik Gübre İşleme Tesisi ile yapmış olduğu anlaşma EK-14 te verilmektedir. Organik Gübre Üretim Tesisinde işlenecek olan gübre tarımsal faaliyetlerde kullanılmak üzere satışa sunulacaktır. Yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz bir etki olması ve bunun faaliyetten kaynaklandığının belirlenmesi halinde bu etkilerin giderilmesine ve bundan kaynaklanabilecek zararların telafisine ilişkin sorumluluk faaliyet sahibine ait olacaktır. 130

131 III.A.11. Her bir tesisin faaliyeti ünitelerden oluşacak katı atık cins ve miktarları (evsel atık, tavuk gübresi, ambalaj atığı, tıbbi, tehlikeli atıklar vb.) özellikleri, depolama/yığma bertaraf işlemleri, ölü tavukların bertaraf işlemleri (tesis içerisinde yer alacak aynı tür tesislerden kaynaklanacak olası toplam kirlilik yükünün açıklanması) Proses Katı Atığı İşletmede kümeslerde beslenecek tavuklardan proses katı atığı olarak ölü tavuklar, altlıkla karışık tavuk gübresi ve yakılacak kömürün külü oluşacaktır. Civciv taşıma işlemi için plastik kutular kullanılacaktır. Bu kutular civcivler boşaldıktan sonra, civciv getiren kamyona geri verilecek ve geri döneceği kuluçkahanede yıkanıp dezenfekte edildikten sonra tekrar kullanılacaktır. Dolayısı ile civciv taşıma işleminden herhangi bir atık oluşumu söz konu olmayacaktır. Oluşacak proses katı atıklarının miktarları aşağıda detaylı olarak anlatılmıştır. Ölü Tavuk Ölü tavuklar ve bunların imhası tavuk yetiştiricilerinin ve çevre kirliliğinin önemli bir sorunu olmakla beraber işletmede biyogüvenlik önlemleri tam olarak alınmakta ve tavukların bakım ve beslenmelerinde ileri teknoloji ve bilimsel veriler doğrultusunda hazırlanan programlar uygulanmaktadır. Ayrıca hayvanların salgın hastalıklara karşı aşılanmaları ve parazitler ile mücadele tam olarak yapılmakta ve yapılacaktır. Kümeste birim alanda barındırılacak hayvan sayısı kararında; kümes koşulları, hedef canlı ağırlık, üreticinin deneyimi ile cinsiyetlerin ayrı veya karışık yetiştirilmesi etkilidir. Genellikle yerleşim sıklığı ile kümeste metrekare taban alanında büyütülen hayvan sayısı ifade edilir. Bu miktar ne kadar artarsa hayvan başına sabit masraflar ve işletme giderlerinin önemli bir kısmı azaldığı için üretimin daha ekonomik olacağı düşünülür. Ancak, besi süresi, yem tüketimi, yaşama gücü ve gelişme düzeyinin optimum seviyede olabilmesi, yerleşim sıklığı ile yakından ilgilidir. Mevcut tesiste, çevre kontrollü kümes uygulandığı ve yetiştirme döneminin 6 hafta sürdüğü dikkate alınarak m 2 de adet etlik piliç yetiştirilmektedir. Buna göre tesiste hayvan başına 100 cm x 100 cm / 17 = 588 cm 2 alan düşmektedir. Böylelikle Tablo 49 da sunulan verilere göre tesiste yetiştirilecek piliçlerde ölüm oranının dönem başına %3,0 olması beklenmektedir. Buna göre işletme aşamasında oluşacak yıllık ölü tavuk sayısı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Tesisin kapasitesi Tesiste dönemde oluşacak ölü tavuk sayısı = adet/dönem = 0,03 x tavuk = tavuk/dönem = tavuk/yıl Oluşacak ölü piliçlerin ortalama ağırlığının 1 kg olduğu varsayılırsa, oluşacak ölü piliç miktarı: Tesiste dönemde oluşacak ölü tavuk sayısı Tesiste dönemde oluşacak ölü tavuk sayısı = tavuk/dönem = tavuk x 1 kg/tavuk = kg/dönem olacaktır. = 36,72 ton/yıl olacaktır. 131

132 İşletmede oluşacak bu tip atıklar faaliyet alanında sızdırmasız olarak inşa edilmiş (1 adet) olan 6 x 6,5 x 4 metre = 156 m 3 hacmindeki ölü çukuruna gömülmekte ve gömülecektir. Ölülerin üzerine çukura her ölü tavuk bırakılışında sönmemiş kireç vb. dezenfektanlar atılıp ilaçlanarak çevreye saçılmadan imha edilecektir. Ölü çukuru dolduğunda çukurun üzeri kapatılıp beton dökülerek çevreye zarar vermesi ve hastalık yayması önlenecek ve aynı özelliklerde yeni çukur açılacaktır. Ölü piliç imha çukuru 6,0 metre en x 6,5 metre boy x 4 metre derinlik ve 156 m 3 hacminde olacaktır. Tesiste yılda adet piliç ölümü olacağı (6.120 adet/dönem) ve 1 m 3 hacminde yaklaşık 700 ölü pilicin bulunacağı düşünülürse, ölü çukurlarının tesise 156 m 3 x 700 adet/m 3 / adet/yıl ~ 3 yıl yeteceği düşünülmektedir. Ölü çukuru dolduğunda çukurun üzeri kapatılıp beton dökülerek çevreye zarar vermesi ve hastalık yayması önlenecek ve aynı özelliklerde yeni çukur açılacaktır. Ölü çukurunun zemin ve yan duvarları beton kaplanarak sızdırmasızlığı sağlanacaktır. Kapak kısmı yine betonarme ve çukur üst kotundan en az 30 cm yukarıda olacak, böylelikle yağmur sularının çukura girmesi önlenmiş olacaktır. Yan duvarlar betonarme kaplı olduğundan hem çukur içine su girmesi, hem de çukurdan su sızması engellenmiş olacaktır. Ölü çukurlarına her ölü tavuk bırakılışında sönmemiş kireç vb. dezenfektanlar atılıp ilaçlanacak olması ve çukurların sızdırmasızlığı sağlanıp dışarıdan herhangi bir sıvı girişinin olmayacak olması nedeni ile herhangi bir sıvı drenajı yapılmayacaktır. Tablo 71 Tesiste Oluşacak Ölü Tavuk Miktarı TOPLAM Ölü Tavuk Miktarı (Ton/Yıl) 36,72 Altlıkla Karışık Tavuk Dışkısı Tavukçulukta gübre terimi, sindirilmeyen yemler, idrar ile karışık dışkı ve belirli vücut artıkları ile altlıklı yer kümeslerinde altlık materyali karışımı için kullanılmaktadır. Tavukçuluk işletmelerinde saf tavuk gübre ve altlıkla karışık olmak üzere iki tip gübre elde edilmektedir. Saf gübre kafes sistemli kümeslerden elde edilmekte ve çoğunlukla kafes sistemleri altında veya gübre toplama ünitelerinde birikmektedir. Saf gübrenin bileşimi hayvanlara verilen yemlerin yapısına ve gübreye suyun karışma düzeyine bağlıdır. Saf gübrenin su düzeyi taze iken %75 veya üzerinde iken havada kurutulmuş gübrede %5 e kadar değişiklik gösterir. Etlik piliç ve yumurta tavuklarının ürettikleri dışkının hacmi, hayvanların yaşı, canlı ağırlıkları, yem tüketimleri ve altlık materyalinin kuruma düzeyine göre değişiklik gösterir. Etlik piliçler 44 ile 67 günlük sürelerde büyütüldüklerinde hayvan günde 22 ile 26 kg altlıkla karışık dışkı oluşturur. Kuru madde esasına göre 44 ve 57 günlük sürelerde bu düzey 194 ile 296 kg kuru maddeye eşdeğerdir. Etlik piliçlerde günlük taze dışkı üretimi kg canlı ağırlık için 87 kg iken, yumurta tavuklarında 73 kg olarak belirlenmiştir. Kuru madde esasına göre bu değerler 18 ve 25 kg kuru madde / 1000 kg CA/gün olarak ifade edilebilir. Bu değerler etlik piliçkümesleri ile yumurta tavuğu kümeslerinde sırasıyla 20 kg kuru madde / 1000 kg CA ve 11 kg kuru madde / 1000 kg CA şeklinde ortaya çıkmaktadır. 132

133 Etlik Piliçler 1 HAYVAN Tablo 72 Tavukların Ürettikleri Dışkı Miktarları Taze Gübre Ortalama Kuru Gübre gr/gün Kg/Yıl Kg/Yıl..42. güne kadar 87 23,72 7, güne kadar ,70 9, güne kadar ,28 11,09 Büyümekte Olan Piliçler..Beyaz Yumurtacılar 54 17,94 5,98..Kahverengi Yumurtacılar 61 20,06 6,69 Yumurta Tavukları..Beyaz Yumurtacılar ,06 13,67..Kahverengi Yumurtacılar ,54 15,51 Kaynak: Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Türkoğlu, Sarıca, 2009) İşletmede 42. güne kadar Etlik Piliçler yetiştirildiğinden dolayı tavuk başına oluşacak günlük dışkı miktarı 87 gr olarak alınmıştır. Oluşacak toplam dışkı miktarının hesaplanmasında bu değer kullanılmıştır. Buna göre işletme aşamasında oluşacak günlük dışkı miktarı: Tesisin kapasitesi Tesiste 1 günde oluşacak dışkı miktarı = tavuk = 0,087 kg/gün x tavuk = kg/gün = 17,75 ton/gün olacaktır. 17,75 ton/gün x 42 gün/dönem x 6 dönem/yıl = ton/yıl olacaktır. Piliç yetiştirme kümeslerinde oluşacak gübrenin muhteviyatına kümeslere dönem başlarında serilen altlık da karışacaktır. İşletmede bir periyotta 4,1 kg/m 2 altlık kullanılacağı, ve bu altlığın tamamının dönem sonunda oluşacak gübre ile beraber alınacağı düşünülürse oluşacak altlık miktarı: Toplam kümes büyüklüğü = m 2 m 2 başına serilen altlık miktarı = 4,1 kg/m 2 Dönem başına oluşacak altlık miktarı Yıllık oluşacak altlık miktarı = m 2 x 4,1 kg/m 2 ~ 50 ton = 50 ton/dönem x 6 dönem/yıl = 300 ton/yıl Tam kapasitede işletmede oluşacak yıllık altlıkla karışık gübre miktarı böylelikle ton/yıl (= ) olacaktır. Tablo 73 Tesiste Oluşan Altlıkla Karışık Dışkı Miktarı TOPLAM Altlıkla Karışık Dışkı Miktarı (Ton/Yıl) Tesiste yetiştirilecek piliçler kümesten sevk edildikleri andan itibaren kümeste kuru temizlik başlayacaktır. Buradaki amaç giden sürüye ait hiçbir şeyin kümeste kalmamasını sağlamaktır. Öncelikle kümesten sökülüp taşınabilecek her malzeme kümes dışına aktarılacaktır. Bunlar örneğin radyanlar ile yemlik ve suluk kapları olup içeride monte edilmiş halde bulunan yemlik, suluk, ışık ve gaz hatları temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin kolaylıkla yapılabilmesi için baş seviyesinin üzerine kaldırılacaktır. 133

134 Kümes içindeki hayvanlar çıkarıldıktan sonra kümeste bulunacak tozların çevreye yayılmaması önemlidir. Bu nedenle dezenfektanlı bir çözelti ile altlık üzerine bir ön ıslatma yapılacaktır. Yüksekte bulunan tozlar basınçlı hava püskürtülerek ve fırça ile aşağı düşürülecek, kümesteki altlık çıkarılacak ve her taraf iyice süpürülecektir. Yerde ve duvarlarda kalması muhtemel altlık sert bir süpürge ile süpürülerek atıldıktan sonra kümesin kaba temizliği bitmiş olacaktır. (Şekil 46) Kamyonlara yüklenecek altlıkla karışık dışkı, faaliyet sahibinin anlaşma imzaladığı Organik Gübre İşleme Tesisine gönderilmek üzere kamyonlara yüklenecektir. (Şekil 47) Dışkı nakliyesinde kullanılacak araçların kasaları sızdırmasız olacak, nakliye esnasında herhangi bir taşma, dökülme vb. gibi durumlara sebebiyet vermeyecek şekilde kasaların üzeri sıvı geçirmeyen branda ile örtülecektir. Şekil 46 Örnek - Altlıkla Karışık Dışkının Kümesten Temizlenmesi Şekil 47 Örnek - Altlıkla Karışık Dışkının Kamyonlara Yüklenmesi 134

135 Tesiste oluşacak tavuk dışkısı kümeslerin bulunduğu alanda depolanmamakta ve depolanmayacaktır. Kümeslerden alınacak dışkılar faaliyet sahibinin anlaşma imzaladığı Organik Gübre İşleme Tesisinde değerlendirilecektir. Organik Gübre Üretim Tesisi ile yapılan anlaşma EK-14 de verilmiştir. Gübre işleme tesisinde işlenecek olan gübre tarımsal faaliyetlerde kullanılmak üzere satışa sunulacaktır. Tarımda kullanılan tavuk gübresinin yararları aşağıdaki gibi sıralanabilir: Toprağın su tutma ve havalanma özelliğini artırarak bitki gelişimine yardımcı olur. Toprağı daha kolay işlenebilir hale getirip bitki köklerinin topraktaki nüfuzunu kolaylaştırır. Toprak tanelerinin kümeleşmesine yardımcı olur ve erozyon tehlikesini azaltır. Toprak yüzeyinde kabuk tabakasının oluşumunu azaltarak, toprağa suyun girişini artırır ve yüzey akışını azaltır. Düşük hacim ağırlığı ile toprakta sıkışmanın oluşumunu engeller ve toprak işlemeyi kolaylaştırır. Azot, fosfor potasyum, kükürt ve kalsiyum başta olmak üzere birçok besin maddesini ihtiva eder, bitkilerin ve toprak canlılarının gelişimini hızlandırır. Yüksek katyon değişim kapasitesi özelliğiyle bitki besin maddelerinin toprakta tutulmasına yardımcı olur ve toprakları olabilecek ekstrem tuzluluk ve ph değişimlerine karşı dirençli kılar. Tarım ilaçları, ağır metaller ve birçok kirleticinin olumsuz çevresel etkilerini azaltır. Bitkiler ve toprak mikroorganizmaları için vitamin, hormon ve antibiyotik kaynağı olarak hizmet eder. Toprak mikroorganizmalarına karbon ve enerji kaynağı olarak hizmet eder. Kömür Külü Tesiste mevcut 7 adet kümeste sıcak hava üretimi amacıyla kullanılan sıcak hava kazanlarında kömür yakılmaktadır. En son inşa edilen 2 adet kümeste (K8-K9) ise doğalgaz sobası bulunmaktadır. Bu iki kümeste de kömür yakıtlı ısıtma sistemine geçilmesi planlanmaktadır. Bir yılda toplam 6 dönem etlik piliç yetiştirilmekte ve bunun 2 dönemi yaz aylarına denk geldiği için kümeslerde ısıtma ihtiyacı olmamaktadır. Kümes başına dönemlik 25 ton kömür yakılmakta olup kullanılacak kömür miktarı aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 1 Kümeste Dönemlik Kömür Kullanımı x 4 dönem/yıl x Kümes Sayısı Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 25 ton/dönem x 4 dönem/yıl x 9 kümes Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 900 ton/yıl dır. Mevcut tesiste pirinç kömür kullanılmakta ve kullanılacaktır. Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğünün 9 Kömür Analiz Sonuçlarına göre, tesiste kullanılacak kömürden (0,5-10mm) %10,12 oranında kül oluşacağı öngörülerek tesiste oluşacak kül miktarı 91,08 ton/yıl (= 900 ton/yıl x %10,12) olacaktır

136 Tablo 74 Tesiste Mevcut Kömür Külü Miktarı TOPLAM Kömür Külü Miktarı (Ton/Yıl) 91,08 Oluşacak kömür külü, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak tarihinde yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde düzenli depolama tesislerine kabul kriterlerine göre analiz yaptırılarak atığın hangi sınıf depolama tesisinde bertaraf edileceği belirlenecek ve belirlenen düzenli depolama sahalarında depolanarak bertaraf edilecektir. Evsel Katı Atık Mevcut işletmede üretim aşamasında çalışan 14 kişiden evsel nitelikli katı atık oluşmaktadır. Proje kapsamında üretim aşamasında çıkması beklenen evsel katı atık miktarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Burada: M evsel-katı = q B x N M evsel-katı = Evsel nitelikli katı atık miktarı (kg/gün), q B N = Evsel nitelikli katı atık birim üretim hızı (kg/kişi.gün) = Kişi sayısı M evsel-katı hesaplamalarında Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Katı atık hizmeti veren belediye sayısı, nüfusu, yaz ve kış mevsimine göre toplanan ortalama katı atık miktarı, 2010 yılı İzmir ili yaz kış ortalama değeri olan 1,26 kg/kişi-gün verisi kullanılmıştır. M evsel-katı = 1,26 kg/kişi-gün x 14 kişi M evsel-katı = 17,64 kg/gün M evsel-katı = 17,64 kg/gün x 30 gün/ay x 12 ay/yıl = kg/yıl olacaktır. İşletmeden çıkacak katı atıklar, evsel nitelikli katı atıklar ve geri kazanılabilir nitelikte olan kağıt, kağıt ürünleri ile plastik atıklardır. Oluşması muhtemel kağıt ve kağıt ürünleri ile plastik atıkların, TÜİK verilerine göre (Bertaraf ve geri kazanım tesislerine getirilen atık miktarının atık tipine ve kaynağına göre dağılımı Belediye Atıkları, 2008) evsel katı atıkların sırasıyla % 7,3 ü ve % 2,9 u olduğu kabul edilerek oluşacak miktarlar aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Kağıt ve kağıt ürünleri Plastik atıklar Evsel Katı Atık = 17,64 kg x 0,073 = 1,29 kg/gün = 1,29kg/gün x 30 gün/ay x 12 ay/yıl = 464,4 kg/yıl olacaktır. = 17,64 kg x 0,029 = 0,51 kg/gün olarak bulunur. = 0,51 kg/gün x 30 gün/ay x 12 ay/yıl =183,6 kg/yıl olacaktır. Tablo 75 Tesiste Oluşacak Evsel Katı Atık Miktarları TOPLAM Evsel Katı Atık (kg/yıl) 6.998,0 Ambalaj Atığı 648,0 Kağıt ve Kağıt Ürünleri (kg/yıl) 464,4 Plastik Atıklar (kg/yıl) 183,6 136

137 Oluşacak katı atıklar, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" nin 18. maddesine göre poşetlerde biriktirilerek toplanacaktır. Toplanan katı atıklar, aynı yönetmeliğin 22. maddesine göre belirli aralıklarla Kemalpaşa Belediyesi tarafından alınacak olup Kemalpaşa Belediyesi ile yapılan Evsel ve Endüstriyel Katı Atık Toplama Sözleşmesi EK- 17 de verilmektedir. Evsel nitelikli atıklar içerisinde cam, plastik şişe ve naylon gibi değerlendirilebilir katı atıklar bulunması durumunda tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği gereğince seçilecek ve değerlendirilmesi sağlanacaktır. Katı atıkların bertarafında, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne ve bu yönetmelikte değişiklik yapan tüm yönetmelikler ile tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uyulacaktır. Ayrıca, evsel katı atıkların bertarafında tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak tarihinde yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine de uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler İşletmede atık pil ve akümülatör oluşmamakta ve oluşması beklenmemektedir. Buna rağmen oluşabilecek atık pil ve akümülatörler için, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak tarihinde yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar İşletmede revir vs. bulunmamakta ve bulunmayacaktır. Bu nedenle tıbbi atık oluşması beklenmemektedir. Kümeslerde zorunlu olmadıkça ilaç kullanılmayacaktır. Kullanılan ilaçlar ise etlik piliç bünyesinde kalıntı bırakmayacak türde ilaçlar olacak ve veteriner hekim denetiminde verilecektir. İlaçlar içme suyu ya da sprey yöntemi ile verilecektir. İlaçlar entegre tavukçuluk tesisinin personeli tarafından getirilecek ve uygulama sonrası boşalan kapları götürülecektir. İlaçlar içme suyu ile verilecektir. Tedavi işlemi sonucu herhangi bir tıbbi atık açığa çıkmayacaktır. Buna rağmen, acil durumlarda tesiste bulunacak ilkyardım malzemelerinin kullanımı sonucu oluşması muhtemel tıbbi atıklar özel toplama kaplarında ve özel toplama poşetlerinde toplandıktan sonra, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak değişiklik yapılan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak bertaraf edilecektir. 137

138 Tehlikeli Atıklar ve Atık Yağlar İşletmede tehlikeli atık sınıfına girebilecek tek atık kümeslerin dezenfeksiyonu esnasında kullanılacak kimyasal maddelerin boşalan ambalajları (kontamine tehlikeli atık) olacaktır. Bu kimyasallar her dönem başında az miktarda kullanılacağı için çıkacak toplam yıllık atık miktarı çok küçük olmaktadır. Ayrıca kümeslerin temizliği ve dezenfeksiyonu faaliyet sahibinin anlaşmalı olduğu entegre tavukçuluk firması tarafından yapıldığından kimyasalların ambalajları temizlik sonrası yine bu firma tarafından götürülecektir. Oluşması beklenen kontamine ambalaj atıkları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan Çevre İzni ve Lisansı na sahip anlaşmalı firmaya verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Oluşacak atık miktarı, Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen kg/ay miktarından çok çok az olacağı için bu atıklar bertaraf tesisine gönderilmesine kadar tesis alanı içerisinde depolanacaktır. Bu atıklar için tesis içinde planlanacak geçici depolama sahası, tesis ve binalardan uzak olacak, atıklar beton saha üzerinde uluslararası standartlardaki konteynırlarda tutulacak, konteynır üzerinde tehlikeli atık ibaresi, miktarı ve tarih yazılacak, konteynırlar kapalı olacak ve atıklar reaksiyona girmeyecek şekilde depolanacaktır. Atıklar, Tehlikeli Atık Taşıma Lisansı bulunan araçlar ile Lisanslı Bertaraf Tesisine gönderilecektir. Tesiste atık yağ ve bitkisel atık yağ oluşmayacaktır. Buna rağmen tesiste her aşamada, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. III.A.12. İşletme esnasında oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler Proje için Tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen hazırlama kriterleri çerçevesinde Akustik Rapor hazırlanmış olup EK-16 da sunulmuştur. Raporda projenin İşletme Aşamasında oluşacak gürültünün seviyesi ile ilgili değerlendirme yapılmış olup kontrolü için alınacak önlemler raporun Bölüm E. Kontrol Tedbirleri Hakkında Bilgi kısmında belirtilmiştir. Raporda verilen sonuçlara göre, gürültü düzeyinin yerleşim yeri üzerinde hiçbir etkisinin olmaması beklenmektedir. Zaten hesaplamalar bütün makinelerin aynı anda çalışacağı varsayımına göre yapılmış olup, gerçekte ise çoğunlukla böyle bir çalışma mümkün olmayacağı için, gürültü seviyesi daha da düşük olacaktır. 138

139 Gürültülü ortamda çalışacak personel konusunda ise tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu ile İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nin ön gördüğü hükümlere uyulacaktır. Kurulması planlanan tesis tamamen kapalı alanda kurulacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında da dış çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır. Bu durum EK- 16 da verilen Akustik Raporda yapılan hesaplamalarla da desteklenmiştir. Akustik Raporda yapılan hesaplamalara göre proje sahasına 10 metre mesafede, işletme aşamasında açık alanda oluşacak gürültü seviyesi 50 dba seviyesine düşecektir. Dolayısıyla gündüz gürültü değerleri faaliyet alanına en yakın yerleşim yerine gelmeden, Tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin EK-7 Tablo 4 te verilen gürültü seviyesi sınır değerini (65 dba) sağlamaktadır. İşletme aşamasında, faaliyet alanına kuş uçumu metre mesafede bulunan Çambel Beldesine gürültünün ulaşması beklenmemektedir. Dolayısıyla Çambel Köyü işletme aşamasında makine ve ekipmanlardan oluşacak gürültüden etkilenmeyecektir tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne riayet edilecektir. III.A.13. Tesisin bulunduğu yöredeki hava kalitesi durumu hakkında bilgiler (varsa hava kalitesi ölçüm sonuçları, inversiyon durumu vb.) (Mülga) Çevre ve Orman Bakanlığınca; tarih ve sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (I.K.H.K.K.Y.) 28.Maddesinde; İl ve ilçelerin kirlilik derecelendirilmesi; il ve ilçenin topoğrafik yapısı, atmosferik şartlar, meteorolojik parametreler, sanayi durumu, nüfus yoğunluğu ve önceki yılların hava kalitesi ölçüm sonuçları dikkate alınarak tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğine göre Bakanlık tarafından kış sezonu başlamadan önce ilan edilir. ifadesi yer almaktadır. Bu hususlar çerçevesinde illerden alınan bilgiler de değerlendirilerek tüm il ve ilçelerin kirlilik derecelendirilmesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın tarih ve 2012/16 sayılı Hava Kirliliğinin Kontrolü ve Önlenmesi konusundaki Genelgesi ile yapılmıştır. Buna göre, İzmir ilinde Kış Sezonu için Kirlilik Dereceleri sınıflandırmasında; İzmir Merkez ilçe, Ödemiş ve Bergama ilçeleri ile bu ilçelere bağlı belde ve köylerin Kirlilik Grubu I, bu ilçelerin dışında kalan ilçeler ile ilçelere bağlı belde ve köylerin Kirlilik Grubu II olarak belirlenmiştir. Böylelikle, Kemalpaşa ilçesi ve tüm bağlı belde ve köylerin Kirlilik Grubu, 1 (bir) olarak belirlenmiştir. Kemalpaşa ilçesi için hazırlanan herhangi bir hava kalitesi ölçüm değeri olmadığı için İzmir ilindeki Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ait istasyonlarda ölçülen Kükürtdioksit (SO 2 ) ve Partikül Madde (PM) kış mevsimi aylık ortalamalarını gösteren veriler, son yıllardaki değişimleri ve sınır değerleri aşağıdaki tablolarda sunulmuştur. 139

140 Tablo 76 İzmir İlinde Ölçülen SO 2 Değerlerinin Yıllara Göre Değişimi Kış Sezonu Kükürtdioksit (SO 2 ) Ortalamaları (µg/m³) İzmir (Alsancak) İzmir (Bayraklı) İzmir (Bornova) İzmir (Çiğli) İzmir (Gaziemir) 19-7 İzmir (Güzelyalı) İzmir (Karşıyaka) İzmir (Şirinyer) Kaynak: Tablo 77 İzmir İlinde Ölçülen PM Değerlerinin Yıllara Göre Değişimi Kış Sezonu Partiküler Madde (Duman) Ortalamaları (µg/m³) İzmir (Alsancak) İzmir (Bayraklı) İzmir (Bornova) İzmir (Çiğli) İzmir (Gaziemir) İzmir (Güzelyalı) İzmir (Karşıyaka) İzmir (Şirinyer) Tablo 78 Kirleticilerin 2012 ve 2013 Yılları İçin Sınır Değerleri SO 2 PM Kirleticilerin Sınır Değerleri Kısa Vadeli Sınır Değer (µg/m³) Kış Sezonu Ortalaması Sınırı (µg/m³) Uzun Vadeli Sınır Değer (µg/m³) Kaynak: Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Yukarıdaki tablolarda görüldüğü üzere kış sezonunda İzmir ilindeki istasyonlarda ölçülen hava kirliliği değerleri ilgili yönetmelikte belirtilen sınır değerlerin altında kalmıştır. III.A.14. Tesisin faaliyeti esnasında proses ve yakma sistemlerinde kullanılan yakıt ve miktarı, yakıt kullanılan ünitelerin ayrı ayrı yakıt ısıl gücü ve toplam yakıt ısıl gücü, üretim kapasitesi Tesiste sıcak hava üretimi amacıyla kullanılacak sıcak hava kazanlarında kömür ve doğalgaz yakılmaktadır. Tesiste mevcut 7 adet kümeste sıcak hava üretimi amacıyla kullanılan sıcak hava kazanlarında kömür yakılmaktadır. En son inşa edilen 2 adet kümeste (K8-K9) ise doğalgaz sobası bulunmaktadır. Doğalgaz kullanılan sistemlerin de kömür yakıtlı sistemlere dönüştürülmesi planlanmaktadır. 140

141 Bir yılda toplam 6 dönem etlik piliç yetiştirilmekte ve bunun 2 dönemi yaz aylarına denk geldiği için kümeslerde ısıtma ihtiyacı olmamaktadır. Kümes başına dönemlik 25 ton kömür yakılmakta olup kullanılacak kömür miktarı aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 1 Kümeste Dönemlik Kömür Kullanımı x 4 dönem/yıl x Kümes Sayısı Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 25 ton/dönem x 4 dönem/yıl x 9 kümes Yıllık Kömür Kullanım Miktarı = 900 ton/yıl dır. Mevcut tesiste pirinç kömür (0,5-10mm) kullanılmaktadır. Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğünün 10 Kömür Analiz Sonuçlarına göre, tesiste kullanılacak kömürden %10,12 oranında kül oluşacağı öngörülerek tesiste oluşacak kül miktarı 91,08 ton/yıl (= 900 ton/yıl x %10,12) olacaktır. Tesiste kullanılan yakma sistemlerinin ayrı ayrı yakıt ısıl gücü aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. No Kullanılan Ünite Tablo 79 Tesiste Bulunan Yakma Sistemleri Isıl Kapasiteleri Toplam Emisyon Kullanılacak Kullanım Yakıt Tüketimi Adet Cinsi Yakıt Amacı ( 1 soba ) Isıl Güç (kw) 1 Sıcak Hava Apreyi 7 Yanma Gazı Kömür Kümes Isıtma 24,8 (kg/h) 129,6 2 Doğalgaz Sobası (4 adet/kümes) 8 Yanma Gazı LNG Kümes Isıtma 1,38 (m 3 /h) 13,2 III.A.15. Her bir faaliyet türüne ait tesislerin işletimi sırasında oluşacak emisyon miktarı, özellikleri ve bertaraf yöntemleri, tesiste oluşabilecek emisyonlarla ilgili yapılacak hesaplamalarda kullanılacak olan emisyon faktörlerinin hangi kaynaktan alındığı (EPA, CORIN AIR vb ), tesiste bulunacak olan emisyon kaynaklarına ait oluşabilecek emisyon konsantrasyonlarının ve kütlesel debilerinin hesaplamalarının yapılması İşletme aşamasında etlik piliç yetiştirme işlemlerinin tamamen kapalı alanda yapılmasından dolayı herhangi bir toz oluşumu söz konusu olmamakta ve olmayacaktır. Kümeslerde bulunan tavukları beslemek için kullanılacak yemlerin kapalı silolarda tutulması ve besleme işleminin tamamen otomatik olarak kapalı sistemde bilgisayar kontrollü olarak yapılıyor olması nedeni ile bu işlemden de toz oluşmamakta ve oluşmayacaktır. Tesiste mevcut 7 adet kümeste sıcak hava jeneratörlerinde kömür yakılmaktadır. Kömür kullanılan kazan bacalarında kirlilik parametreleri olarak CO, CO 2, SO 2, NO, NO 2 oluşması beklenmektedir. En son inşa edilen 2 adet kümeste ise doğalgaz sobası bulunmakta olup baca yoktur. Dolayısı ile bu kümeslerden yanma gazı emisyonu oluşmamaktadır. Ancak faaliyet sahibi bu kümeslerde de kömür kullanan ısıtma sistemine geçmeyi planlamaktadır. Tesiste mevcut 7 adet kümeste kömür kullanılan yakma sistemlerinin anma ısıl güçleri 500 kw nın altında olduğu için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) EK-4 e göre tesis Küçük Ölçekli Tesis sınıfına girmektedir. Tesiste eğik çatı kullanıldığı için yakma tesisinin bacası, çatının en yüksek yerinden en az 0,5 metre daha yüksekte olmalıdır. İşletmede bulunan bacalar için baca yüksekliği haricinde herhangi bir önlem alınmamıştır. En son inşa edilen K8 ve K9 kümeslerinde ise doğalgaz sobası kullanılmakta ve baca bulunmamaktadır. Bu doğalgaz sobalarının ısıl gücü ise her biri 13,2 kw dır. Bir kümeste 4 adet doğalgaz sobası bulunmaktadır. Ancak

142 Faaliyet sahibi mevcut doğalgaz sobalarını kömür yakıtlı ısıtma sistemi ile değiştirmeyi planlamaktadır. Tesiste kazan bacalarında normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için oluşacak kütlesel debiler (kg/saat) ve konsantrasyonlar aşağıda verilen SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1 ve Tablo 2.2 sınır değerleri aşmayacaktır. Tablo: SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1 Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri Emisyonlar için kütlesel debiler (kg/saat) Bacadan Baca Dışındaki Yerlerden Karbon Monoksit Kükürt Dioksit 60 6 Azot Dioksit [NO x (NO 2 cinsinden)] 40 4 Not: Tablodaki emisyonlar İşletmenin tamamından (bacaların toplamı) yayılan saatlik kütlesel debilerdir. Tablo: SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2 Parametre Süre Sınır değer [µg/m 3 ] [CO mg/m 3 ] [Çöken toz mg/m 2 gün] YIL SO 2 Saatlik KVS Hedef Sınır Değer (Yıllık Arit.Ort.) UVS UVS NO 2 KVS UVS CO KVS UVS Yanma gazı bacası ve yakma sistemleri S.K.H.K.K. Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre seçilecek ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Mevcut tesis, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik EK-2 Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi 7. Grup (Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık) Madde de yer almaktadır. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 sinde yer alan 7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık başlığı altındaki işletmeler, mezkûr Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmemektedir. 142

143 III.A.16. Tesisin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) Ek-8 Listesindeki yeri ve aynı yönetmeliğin Ek-1 kapsamında irdelenmesi FAALİYETİN SKHKKY EK-8'E GÖRE YERİ: Tesis, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) EK-8 İzne Tabi Tesisler Listesi: Liste B Büyük baş, küçükbaş hayvanların veya kümes hayvanlarının yetiştirildiği kapasiteleri aşağıda belirtilen, ahırlar (hayvan barınakları) veya tavuk çiftlikleri (kümesler) a) adet veya daha fazla tavuk, hindi vb. kümes hayvanları kapasiteli tesisler kapsamında değerlendirilmektedir. Kurulması planlanan tesiste Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) hükümlerine uyulacağına dair Taahhütname EK-20 de verilmiştir. FAALİYETİ SKHKKY EK-1 GEREĞİNCE İRDELEME VE DEĞERLENDİRME: EK-1.B.1. - Toz Şeklinde Emisyon: Atık gazlarda bulunan toz şeklindeki emisyon doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma ve öğütme tesislerinden çıkan toz emisyonu değilse Diyagram-1 de verilen sınırları aşamaz. Değerlendirme: Tesiste işletme aşamasında toz şeklinde emisyon oluşmayacaktır. 143

144 EK-1.B.2 - İşletmelerde Tozlu Maddelerin Üretimi, İşlenmesi, Taşınması, Doldurulması, Boşaltılması ve Tasnifi: Çapı 5 milimetre ve daha büyük tane boyutlu doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma ve öğütme işlemleri sabit tesislerde ve kapalı alanlarda (kamyonların malzeme boşalttığı ilk kırma ünitesi hariç) gerçekleştiriliyorsa, baca ile atılan toz emisyonları, aşağıda verilen sınır değerleri sağlamak zorundadır. Toz Emisyonları (1,5 kg/saat veya altındaki emisyon debileri için) 200 mg/nm 3 Toz Emisyonları (1,5 kg/saat 2,5 kg/saat arası emisyon debileri için) 150 mg/nm 3 Toz Emisyonları (2,5 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 100 mg/nm 3 Değerlendirme: Mevcut tesiste işletme aşamasında tozlu maddeler üretilmemekte ve üretilmeyecek, taşınmayacak, doldurulmayacak, boşaltılmayacak ve tasnif edilmeyecektir. Kümeslerde bulunacak civcivleri beslemek için kullanılacak yemlerin kapalı silolarda tutulacak olması ve besleme işleminin tamamen otomatik olarak kapalı sistemde bilgisayar kontrollü olarak yapılacak olması nedeni ile bu işlemden de toz oluşmayacaktır. EK-1.C. - Açıkta Depolanan Yığma Malzeme: Açıkta depolanan yığma malzeme, hurda malzeme, tozlaşabilir ürün yada hammadde hava kalitesi standartlarını sağlamak şartıyla açıkta depolanabilir. Bu amaçla aşağıda bazı örnekleri verilen tedbirler alınır. -Araziye rüzgârı kesici levhalar yerleştirir, duvar örülür veya rüzgârı kesici ağaçlar dikilir, -Konveyörler ve diğer taşıyıcıların ve bunların birbiri üzerine malzeme boşalttığı bağlantı kısımlarının üstü kapatılır, -Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılır, -Malzeme üstü naylon branda veya tane büyüklüğü 10 mm den fazla olan maddelerle kapatılır, -Üst tabakalar %10 nemde muhafaza edilir. Bu durumu sağlamak için gerekli donanım kurulur. Değerlendirme: Tesiste açıkta malzeme stok edilmeyecektir. EK-1.D. - Toz Yapıcı Yanma ve Üretim Artıklarının Taşınması ve Depolanması: Toz yapan yanma ve üretim artıklarının taşınmasında taşınan malzemenin tozumayı önleyecek derecede nemli olmaması halinde kapalı taşıma sistemleri kullanılır. Bunların açıkta depolanmasında (c) bendindeki tedbirler alınır. Depolama işlemi tamamlanan sahalar toprakla örtülüp üstü yeşillendirilir. Değerlendirme: Tesiste kömür yakıtlı ısınma kazanları bulunacaktır. Bu nedenle tesiste yakılacak kömürden %10,12 oranında kül oluşacağı öngörülerek tesiste oluşacak kül miktarı 91,08 ton/yıl (= 900 ton/yıl x 0,1012) olacaktır. Oluşacak kömür külü, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak tarihinde yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde düzenli depolama tesislerine kabul kriterlerine göre analiz yaptırılarak atığın hangi sınıf depolama tesisinde bertaraf edileceği belirlenecek ve belirlenen düzenli depolama sahalarında depolanarak bertaraf edilecektir. 144

145 Ayrıca, tesiste kömür külü açıkta depolanmayacaktır. EK-1.E. - Tesis İçi Yolların Durumu: Tesis içi yollar düzenli olarak temizlenmeli, tozumaya karşı her türlü önlem alınmalı (sulama, süpürme, toz bağlayan maddelerle muameleye tabi tutulması vb.) ve yollar bitümlü kaplama malzemeleri (asfalt vb.) ve/veya beton malzemelerle kaplanmalıdır. Değerlendirme: Tesis içi yollar tozumanın önlenmesi amacıyla beton ile kaplanmıştır. EK-1.F. - Filtrelerin Boşaltılması: Toz biçimindeki emisyonu tutan filtrelerin boşaltılmasında toz emisyonunu önlemek için toz, kapalı sistemle boşaltılır veya boşaltma sırasında nemlendirilir. Değerlendirme: Tesiste toz biçiminde emisyon oluşmamakta ve oluşmayacaktır. EK-1.G. - Atık Gazlardaki Özel Toz Emisyonları: Tablo 1.1. de I, II ve III olarak sınıflandırılan özel toz emisyonları, aynı sınıftan birden fazla madde bulunması durumu dâhil, bunların toplam konsantrasyonları aşağıdaki değerleri aşamaz. Tablo 1.1 de I, II ve III olarak sınıflandırılan özel toz emisyonları aşağıdaki sınırlara tabidir. I.Sınıfa Giren Toz Emisyonları (0,1 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 20 mg/nm 3 II.Sınıfa Giren Toz Emisyonları (1 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 50 mg/nm 3 III.Sınıfa Giren Toz Emisyonları (3 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 75 mg/nm 3 Yukarıda her sınıf için ayrı ayrı verilen konsantrasyon sınırları aşılmaması kaydıyla: I inci ve II inci sınıflara giren özel toz emisyonlarının bir arada bulunması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 50 mg/nm 3, I inci ve III üncü veya II inci ve III üncü sınıflara giren özel toz emisyonlarının bir arada bulunması durumunda ve I inci, II nci ve III üncü sınıfa giren emisyonların bir arada bulunması durumunda toplam toz emisyon konsantrasyonu 75 mg/nm 3 sınırını aşamaz. Değerlendirme: Tesiste herhangi bir şekilde özel toz emisyonu oluşmamakta ve oluşmayacaktır. EK-1.H.1. - İnorganik Klor Emisyonu: Gaz biçimindeki klor ve inorganik klor bileşiklerinin emisyonları 0,3 kg/saat veya üzerinde ise, atık gaz içerisindeki (CI - ) konsantrasyonu 30 mg/nm 3 ü aşamaz. Değerlendirme: Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde herhangi bir şekilde inorganik klor emisyonu oluşmayacaktır. 145

146 EK-1.H.2. - İnorganik Flor Emisyonu: Gaz biçimindeki flor ve inorganik flor bileşiklerinin emisyonları, 0,15 kg/saat veya üzerinde ise, atık gaz içerisindeki (F - ) konsantrasyonu 5 mg/nm 3 'ü aşamaz. Değerlendirme: Tesiste herhangi bir şekilde inorganik flor emisyonu oluşmamakta ve oluşmayacaktır. EK-1.H.3. - İnorganik ve Organik Buhar ve Gaz Emisyonları: Tablo 1.2 de I inci, II nci ve III üncü olarak sınıflandırılan, atık gazlarda bulunan organik bileşiklerin buhar ve gaz biçimindeki emisyonları, aynı sınıftan birden fazla bileşik bulunsa dahi bunların toplam emisyonları, aşağıdaki değerleri aşamaz. I.Sınıfa Giren Organik Bileşikler (0,1 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 20 mg/nm 3 II.Sınıfa Giren Organik Bileşikler (3 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 150 mg/nm 3 III.Sınıfa Giren Organik Bileşikler (6 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 300 mg/nm 3 Yukarıda verilen konsantrasyon sınırları aşılmaması kaydıyla; I inci ve II nci sınıflara giren organik buhar ve gazların bir arada bulunması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 150 mg/nm 3, I nci ve III üncü veya II nci ve III üncü sınıflara giren organik buhar ve gazların bir arada bulunması durumunda ve I nci, II nci ve III üncü sınıflara giren organik buhar ve gazların bir arada bulunması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 300 mg/nm 3 sınırını aşamaz. Değerlendirme: Tesiste herhangi bir şekilde inorganik ve organik buhar ve gaz emisyonları oluşmamakta ve oluşmayacaktır. III.A.17. Tesis Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları (SKHKKY Ek- 5) de yer alıyorsa burada belirtilen hususlarla ilgili açıklamaların ve değerlendirmelerin yapılması, Rapor konusu tesis, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları -EK-5 de yer almamaktadır. 146

147 III.A.18. Tesisin SKHKKY Ek-4 kapsamında değerlendirilmesi; tesiste bulunacak emisyon kaynaklarından oluşabilecek (hesaplanan) emisyonlar, konsantrasyonları, emisyon kaynaklarının yakma ısıl güçleri, vb. bilgiler, SKHKKY Ek-4 dikkate alınarak yaklaşık olarak olması gereken baca yüksekliği, baca gazı hızının hesabının yapılması FAALİYETİ SKHKKY EK-4 GEREĞİNCE İRDELEME VE DEĞERLENDİRME: EK-4.A.1. - Yakma Tesislerinden Kaynaklanan Baca Gazı Hızları: Atık gazlar serbest hava akımı tarafından, engellenmeden taşınabilecek biçimde dikey çıkışla atmosfere verilmelidir. Bu amaçla baca kullanılmalı, anma ısıl gücü 500 kw ın üzerindeki tesisler için, gazların bacadan çıkış hızları en az 4 m/s olmalıdır. Tesisin üretimi ve dizaynı gereği, baca çapının daraltılamadığı ve cebri çekişin uygulanamadığı hallerde baca gazı hızı en az 3 m/s olmalıdır. 300 kw < anma ısıl gücü < 500 kw olan tesislerde baca gazı hızı en az 2 m/s olmalıdır. Anma ısıl gücü 300 kw'ın altında olan tesislerde baca gazı hızı 2 m/s'nin altında olabilir. Değerlendirme: Rapor konusu tesiste bulunacak yakma sistemlerinde yönetmelik şartları sağlanacaktır. EK-4.A.2. - Üretim Şeklinden Kaynaklanan Baca Gazı Hızları: Prosesten kaynaklanan atık gazlar serbest hava akımı tarafından, engellenmeden taşınabilecek biçimde dikey çıkışla atmosfere verilmelidir. Bu amaçla baca kullanılmalı, gazların bacadan çıkış hızları, cebri çekişin uygulanabildiği tesislerde en az 4 m/s, tesisin üretim şekli ve üretim prosesi gereği baca çapının daraltılamadığı ve cebri çekişin uygulanamadığı ve bu durumun bilim kuruluşundan alınacak bir raporla onaylandığı hallerde baca gazı hızı en az 2 m/s olmalıdır. Değerlendirme: Rapor konusu tesiste üretim şeklinden kaynaklanan bir baca gazı oluşmayacaktır. EK-4.B.1. - Küçük Ölçekli Tesislerde Asgari Baca Yüksekliği: Anma ısıl gücü 500 kw ın altında olan eğik çatılı tesislerde baca yüksekliği çatının en yüksek noktasından itibaren en az 0,5 m olmalıdır. Değerlendirme: Tesiste bulunan yakma sistemlerinde yönetmelik şartları sağlanacak ve baca yüksekliği çatının en yüksek noktasından itibaren en az 0,5 m olacaktır. EK-4.B.2. - Orta Ölçekli Tesislerde Asgari Baca Yüksekliği: Anma ısıl gücü 500 kw ile 1,2 MW arasında bulunan eğik çatılı tesislerde baca yüksekliği çatının en yüksek noktasından itibaren en az 1,5 m olmalıdır. Değerlendirme: Rapor konusu tesis küçük ölçekli tesisler sınıfına girmektedir. EK-4.B.4. - Isıl Gücü Olmayan Tesislerde Asgari Baca Yüksekliği: Isıl gücü olmayan tesislerde asgari baca yüksekliği çatının en yüksek noktasından itibaren dağılımı engellemeyecek şekilde en az 1,5 m olacaktır. Değerlendirme: Rapor konusu tesis küçük ölçekli tesisler sınıfına girmektedir. 147

148 III.A.19. Tesisin SKHKKY Ek-2 kapsamında değerlendirilmesi, tesiste oluşabilecek hesaplanan emisyon miktarları (kg/saat olarak) SKHKKY Ek-2 deki sınır değerleri aşmışsa modelleme yapılması, modelleme sonucu hesaplanan değerlerin Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği Madde-6 kapsamında değerlendirilmesi FAALİYETİ SKHKKY EK-2 GEREĞİNCE İRDELEME VE DEĞERLENDİRME: Mevcut ve yeni kurulacak tesislerin etki alanında Hava Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD) nin dağılım modellemesi kullanılarak hesaplanması, tesis etki alanında hava kalitesinin ölçülmesi ve ölçüm metotları aşağıdaki esaslara göre yapılır: Mevcut ve yeni kurulacak tesislerin bacalarından veya baca dışından atmosfere verilen emisyonların saatlik kütlesel debileri, mevcut tesisler için bacalarda ölçülerek, baca dışından atmosfere verilen emisyonlar ile yeni kurulacak tesisler için emisyon faktörleri kullanılarak tespit edilir. Saatlik kütlesel debi (kg/saat) değerleri Tablo 2.1 de verilen değerleri aşması halinde, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri (HKKD) mümkünse saatlik, aksi takdirde, günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanır. Mevcut tesis için aylık olarak hesaplanmış Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin (HKKD) en yüksek olduğu farklı inceleme alanlarında her bir inceleme alanında bir istasyon olmak üzere en az iki istasyon kurularak bir ay süre ile sürekli olarak hava kalitesi ölçümleri yapılır. Kirliliğin aylara bağlı olarak değiştiği ve arttığı bölgelerde yetkili merci ölçüm zamanını belirler. Ölçüm sonuçları EK-2 de belirtilen Uzun Vadeli Sınır (UVS) değerinin % 60 ından yüksek olması durumunda hava kalitesi ölçümlerinin süresi uzatılır, ölçüm süresi yetkili mercii tarafından belirlenir. Tesis etki alanında bu yönetmelik EK-2 Tablo 2.2 de yer alan hava kalitesi sınır değerlerinin sağlanması gerekir. Değerlendirme: Rapor konusu tesis, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik EK-2 Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi 7. Grup (Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık) Madde de yer almaktadır. Bu nedenle tesis için işletme aşamasında Çevre İzni görüşü alınacaktır. Mevcut tesiste, Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesinin ürettiği Soma Kömürü kullanılmaktadır. Kullanılacak kömür ile ilgili Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi Müdürlüğü, Laboratuvar Şube Müdürlüğü nün Kömür Analiz Sonuçlarında belirtilen kül oranı (A=% 10,12) ve kükürt yüzdesi (S=% 0,95) değerleri kullanılarak, U.S. EPA tarafından belirlenen yakıt yanması ile ilgili emisyon faktörleri (Tablo 80) hesaplanmış, bu emisyon faktörleri kullanılarak tesiste yakma sistemlerinden oluşması beklenen emisyonların saatlik kütlesel debileri belirlenmiştir. Belirlenen saatlik kütlesel debiler Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) EK-2 Tablo 2.1 de verilen hava kalitesi sınır değerleri ile karşılaştırılmıştır. 148

149 KÖMÜR Linyit Pulverize Siklon Spreader Stoker Bitümlü Kömür Pulverize - Genel - Islak -Kuru Taban Siklon Spreader Stoker Elle Besleme FUEL-OIL Termik Santral Sanayi Tesisi Ağır Fuel-oil Hafif Fuel-oil Ev ve Ticari İşletmeler DOĞALGAZ Termik Santral Sanayi Tesisi Ev ve Ticari İşletmeler Tablo 80 Yakıt Yanması İle İlgili Emisyon Faktörleri Yakıt Cinsi PM SOx CO HC NOx kg/ton kg/ton kg/ton kg/ton kg/ton 3.2 A 2.7 A 3.2 A 8 A 6.5 A 8.5 A 1.0 A 6.5 A g/m S 13.6 S 13.6 S 19 S 19 S 19 S 19 S 19 S 19 S 20.5 S 20.1 S 20.1 S 20.1 S g/m g/m <0.45 <0.45 < g/m BENZİN (kg/m 3 ) g/m DIESEL (kg/m 3 ) Kaynak: Compilation of Air Pollution Emission Factors Volume I: Stationary Point and Area Sources, 4th ed., AP-42, U.S. EPA, Office of Air Quality Planning and Standards, 1985, with updates through September Not: S: Yakıttaki Kükürt yüzdesi A: Kömürdeki kül yüzdesi Buna göre tesiste bulunan kömür yakıtlı mevcut 7 adet ve ilave edilecek 2 adet toplam 9 adet kömür yakıtlı yakma sisteminin tamamından oluşması beklenen saatlik kütlesel debiler aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Yıllık kömür kullanım miktarı Yıllık çalışma süresi Günlük yakma sistemi kullanma süresi Saatlik kömür kullanım miktarı Saatlik kömür kullanım miktarı TOZ: = 900 ton/yıl = 168 gün/yıl (4 dönem) = 24 saat/gün = 900 ton/yıl 168 gün/yıl 24 saat/gün = 0,223 ton/saat Toz için belirlenen emisyon faktörü = 3,2 x A = 3,2 x % 10,12 = 0,324 kg/ton Tozun saatlik kütlesel debisi Tozun saatlik kütlesel debisi SO x = 0,324 kg/ton x 0,223 ton/saat = 0,072 kg/saat SO x için belirlenen emisyon faktörü = 13,6 x S = 13,6 x % 0,95 = 0,129 kg/ton SO x saatlik kütlesel debisi SO x saatlik kütlesel debisi = 0,129 kg/ton x 0,223 ton/saat = 0,0288 kg/saat 149

150 CO CO için belirlenen emisyon faktörü CO saatlik kütlesel debisi CO saatlik kütlesel debisi NO x : NO x için belirlenen emisyon faktörü NO x saatlik kütlesel debisi NO x saatlik kütlesel debisi = 0,5 kg/ton = 0,5 kg/ton x 0,223 ton/saat = 0,11 kg/saat = 6,4 kg/ton = 6,4 kg/ton x 0,223 ton/saat = 1,43 kg/saat İşletme aşamasında aşağıdaki tabloda verilen emisyon sınır değerleri sağlanacaktır. Yapılan hesaplamalar sonucunda tabloda bacadan verilen kütlesel debiler için sınır değerler aşılmadığından modelleme yapılmamıştır. Emisyonlar Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için kütlesel debiler (kg/saat) Baca Dışındaki Bacadan Yerlerden Emisyon Faktörü Kullanılarak Hesaplanan Saatlik Kütlesel Debiler Bacadan (kg/saat) Toz ,072 Kurşun 0,5 0,05 - Hidrojen klorür ve Gaz Halde İnorganik Klorür Bileşikleri Hidrojen florür ve Gaz Halde İnorganik Florür Bileşikleri Karbon Monoksit ,11 Kükürt Dioksit ,0288 Azot Dioksit [NO x (N0 2 cinsinden)] ,43 VOC Not : Tablodaki emisyonlar tesisin tamamından (bacaların toplamı) yayılan saatlik kütlesel debilerdir. III.A.20. Herbir tesisin faaliyeti sırasında oluşacak koku problemine karşı alınacak önlemler (En yakın yerleşim yerine uzaklık ve meteorolojik veriler dikkate alınarak irdelenmeli) Koku son yıllarda özellikle de tavukçuluğun yoğunlaştığı bölgelerde güncel bir problem ve şikâyet konusu haline gelmiştir. Koku, gerek oluşumu gerekse kaynağı itibari ile oldukça karmaşık bir konudur. Kümeslerdeki tavuklar, yem, altlık, gibi tüm organik materyaller kendine has kokuya sahiptir. Bunun yanı sıra organik maddelerin parçalanması sonucu oluşan amonyak, hidrojen sülfür ve diğer sülfürlü bileşikler, aminler ve uçucu yağ asitleri de başlıca koku kaynaklarıdır. Amonyak, yüksek derecede tahriş edici olup, toksik etkilidir. 20 ppm civarındaki konsantrasyonlarda, insanlar tarafından kokusuyla rahatlıkla fark edilir ppm lik konsantrasyonlar, göz yanması, göz sulanması gibi rahatsızlıklara neden olur. Hayvanlarda da bu konsantrasyonlarda benzer semptomlar görülür. Kümeslerde amonyak oluşumu, gübrede ürik asidin mikrobiyal değişimine bağlanmaktadır. Amonyak konsantrasyonunun yükselmesi, hayvanlarla birlikte bakıcıları da rahatsız eder. Amonyak konsantrasyonunun 25 ppm sınırını aşmaması gerektiği önerilmektedir. Ancak normal düzey 10 ppm kadardır. Bu ise, dikkatli altlık ve gübre manejmanı ile yeterli havalandırmanın sağlanması ile mümkündür. 150

151 Kümeslerde altlık ve gübreden amonyağın serbest bırakılmasının kontrol edilmesi amacıyla bazı kimyasal maddeler denenmiştir. Bu yöntemler ya mikrobiyal gelişmenin ve dolayısıyla ürik asitin dekompozisyonunun önlenmesi, ya da amonyağın serbest bırakılması ve böylece onun nötralize edilmesiyle kombine esasına dayanır. Bu son yöntem hastalık kontrolü ve genel manejman bakımından da önemli olan altlık veya gübrenin tabii değişimini bozmayan ve muhtemelen en tatmin edici yöntem olarak kabul edilir. Koku şikâyetlerinin azaltılmasına yönelik önerilerin başında kümesler ile yerleşim birimleri arasında yeterli mesafe bırakılması gelmektedir. Ayrılma mesafesi olarak da adlandırılan bu uzaklık, özellikle okul, hastane, toplu konutlar ve parklar gibi halkın yoğun olarak bir arda bulunduğu birimler söz konusu olduğunda daha da büyük bir önem arz eder. Yeterli mesafe kokunun seyrelmesine olanak sağladığından, kaynaktan uzaklaşan havadaki koku yoğunluğu giderek azalır ve kabul edilebilir seviyelere geriler. (Şekil 48) Bu amaçla önerilen asgari mesafe 500 metredir. Ancak hâkim rüzgâr yönü ve hızı, bölgenin coğrafik özellikleri, nüfus ve yerleşim, sosyokültürel yapı, işletme kapasitesi, kümes tipi, bakım yönetim gibi birçok etmen ayrılma mesafesi üzerinde etkilidir. Bu etmenler çerçevesinde mevcut tesisin incelenmesi aşağıda detaylandırılmıştır. İşletmede tarih ve nolu Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Hafif Yoğun Orta Mesafe Şekil 48 Kaynaktan Uzaklığa Bağlı Olarak Koku Yoğunluğundaki Azalma Hâkim Rüzgâr Yönü ve Hızı: Faaliyet alanına en yakın meteoroloji istasyonu olan Manisa Meteoroloji İstasyonunun yılları arası Uzun Yıllar Meteorolojik Verilerine göre bölgedeki rüzgârın esme sayılarına göre hâkim rüzgâr yönleri aşağıdaki şekilde verilmiştir. (Şekil 49) Buna göre yıllık en fazla esen rüzgârların yönünün Doğu (E), Doğu-Kuzeydoğu (ENE) ve Batı-Güneybatı (WSW) yönlü olduğu görülmektedir. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri kuş uçumu metre mesafedeki Çambel Köyü tesis alanının batısında yer almaktadır. Aradaki mesafe sebebi ile oluşacak kokunun rüzgâr yolu ile köye doğru taşınması beklenmemektedir. Koku yayılımının önüne geçilmesi için her türlü tedbir alınmakta ve alınacaktır. 151

152 Şekil 49 Bölgedeki Hâkim Rüzgâr Yönü Faaliyet alanı, en yakın yerleşim yeri olan Çambel Köyüne yaklaşık 5,5 kilometre mesafededir. Bu nedenle faaliyet esnasında oluşması muhtemel kokunun yerleşim yerlerine etkisi olmayacaktır. Bakım Yönetim (Koku İndirgeme Sistemi): Kümeslerde oluşan nemin ve kümes içinde meydana gelen kokunun hayvanları olumsuz etkilemesini önlemek için, kümes havası, kümeslerin uygun yerlerine konulacak fanlar vasıtasıyla dışarı atılacaktır. Kümeslerin havalandırmalarından sıcak havalarda dışkı kokusu yayılacaktır. Ancak alınacak tedbirler sayesinde tesiste oluşacak kokunun en alt seviyede olması sağlanacaktır. Tesisteki kümeslerde havalandırma; ısı ve neme duyarlı sensörler vasıtasıyla çalışacak tam otomatik fanlar ile gerçekleştirilmekte ve gerçekleştirilecektir. Kümesler içerisinde muhtelif yerlerde bulunacak duyarlı alıcılar sayesinde tam otomatik bilgisayar kontrollü sistem içerideki ısı ve nemin düzeyine göre fanları çalıştıracaktır. Kümeslerin kısa kenarları boyunca yerleştirilecek fanlara takılacak davlumbazlarla fanlar vasıtası ile kümes dışına atılacak hava toplanacak ve fandan çıkacak koku ve gazlar direkt olarak atmosfere verilmeyecektir. Koku partiküllerinin atmosfere verilmesi önlemek için havalandırma fanlarının egzozlarına davlumbaz ve koku giderici su perdesi yapılacaktır. Emilen hava atmosfere verilmeden önce su perdelerine çarpacak ve içindeki koku veren maddeler su fazına alınacaktır. Belirli konsantrasyona gelen devridaim suyu atık su toplama çukuruna verilecektir. Tesislerde koku yaratan bir diğer unsur ise temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin düzensiz ve yeterince yapılmamasıdır. Projeye konu olan tesiste kümesler sürekli kontrol altında tutulacak ve periyodik olarak temizlenecektir. Bu nedenle temizlik ve dezenfeksiyon yetersizliğinden kaynaklanabilecek koku oluşumu olmayacaktır. Mevcut kümesler bölgedeki hâkim rüzgâr yönü dikkate alınarak projelendirilmiş olup kümes fanları da buna göre konumlandırılmıştır. 152

153 Koku yayılımının önüne geçilmesi amacı ile tesis çevresinde ağaçlandırma çalışmaları da yapılabilecektir. İşletmede kullanılacak Koku İndirgeme Sistemi ile ilgili örnek bir uygulama aşağıdaki şekilde verilmiştir. Fanların Önüne Yerleştirilen Davlumbazlar Koku Giderici Su Perdesi İçin Kullanılacak Suyun Devridaim Etmesi İçin Toplama Kanalı Şekil 50 İşletmede Kullanılacak Koku İndirgeme Sisteminin Örnek Bir Uygulaması Sprey Fan Su Filmi Kümes Havası Davlumbaz Su Toplama Kanalı Şekil 51 İşletmede Kullanılacak Koku İndirgeme Sisteminin Çalışma Prensibi III.A.21. Proje kapsamında hijyenin sağlanması için ne gibi işlemlerin yapıldığı, kullanılan dezenfeksiyonlarla birlikte hijyen planının açıklanması Özellikle son yıllarda ülkemizde tavukçuluk büyük bir gelişme göstererek bir endüstri haline gelmiştir. Buna paralel olarak bir takım sorunlar ortaya çıkmıştır. Bu sorunları en aza indirebilmek için sağlık ve hijyen koşullarının sağlanması büyük önem arz etmektedir. Mevcut işletme için hazırlanan Hijyen ve Dezenfeksiyon Planı EK-19 da verilmiştir. Genel hatları ile alınacak tedbirler ise aşağıda belirtilmiştir. 153

DLBA GIDA HAYVANCILIK İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ ÇED RAPORU

DLBA GIDA HAYVANCILIK İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ ÇED RAPORU DLBA GIDA HAYVANCILIK İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ ÇED RAPORU MANİSA İLİ, TURGUTLU İLÇESİ, MUSACALI KÖYÜ, K19-C4-1C PAFTA, 1364

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI Sayfa1 MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI 03.10.2013 tarihli ve 28784 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği nin 5. Maddesi gereği, 26. Maddesi kapsamında yer

Detaylı

KADEMLİ EKİPMAN HAYVANCILIK TARIM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

KADEMLİ EKİPMAN HAYVANCILIK TARIM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. KADEMLİ EKİPMAN HAYVANCILIK TARIM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI VE GÜBRE KURUTMA ÜNİTESİ İLAVESİ PROJESİ ÇED RAPORU İZMİR İLİ, KEMALPAŞA

Detaylı

MARDİN İLİ - MERKEZ İLÇESİ GÖLLÜ KÖYÜ - FAYZ MEVKİİ 385 NOLU PARSEL

MARDİN İLİ - MERKEZ İLÇESİ GÖLLÜ KÖYÜ - FAYZ MEVKİİ 385 NOLU PARSEL . YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU MARDİN İLİ - MERKEZ İLÇESİ GÖLLÜ KÖYÜ - FAYZ MEVKİİ 385 NOLU PARSEL ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD.

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU 1. Başvuru sahibine ilişkin bilgiler: 1.1 Adı Soyadı 1.2 Adresi 1.3 T.C. Kimlik No 1.4 Telefon (GSM) 1.5 E-Posta 2. Firmaya ilişkin bilgiler: 2.1 Firma Adı 2.2 Adresi 2.3 Telefon No 2.4 Faks No 2.5 Sicil

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK

16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) İşletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA

Detaylı

Hazırlayan (Unvan) Tarih İmza

Hazırlayan (Unvan) Tarih İmza İşletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İmza 1.1. İÇİNDEKİLER İçindekiler kısmı aşağıdaki

Detaylı

KADEMLİ EKİPMAN HAYVANCILIK TARIM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

KADEMLİ EKİPMAN HAYVANCILIK TARIM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. KADEMLİ EKİPMAN HAYVANCILIK TARIM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI VE GÜBRE KURUTMA ÜNİTESİ İLAVESİ PROJESİ ÇED BAŞVURU DOSYASI İZMİR İLİ,

Detaylı

BALIK AĞI ÜRETİMİ FAALİYETİ PROJE OZET DOSYASI

BALIK AĞI ÜRETİMİ FAALİYETİ PROJE OZET DOSYASI TİCARET ANONİM ŞİRKETİ BALIK AĞI ÜRETİMİ FAALİYETİ İSTİKLAL MAHALLESİ, YILDIRIM BEYAZID CADDESİ, NO: 14 ESENYURT / İSTANBUL F21D18C3C3D PAFTA, 159 ADA, 3 PARSEL URBAN ÇEVRE DANIŞMANLIK VE MÜHENDİSLİK TİC.

Detaylı

BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME ve SÜT SIĞIRCILIĞI KAPASİTE ARTIŞI KOMPOST GÜBRE ve BİOGAZ ÜRETİM TESİSİ

BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME ve SÜT SIĞIRCILIĞI KAPASİTE ARTIŞI KOMPOST GÜBRE ve BİOGAZ ÜRETİM TESİSİ TAÇ TARIM ÜRÜNLERİ HAYVANCILIK GIDA SAN. VE TİC. A.Ş. BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME ve SÜT SIĞIRCILIĞI KAPASİTE ARTIŞI KOMPOST GÜBRE ve BİOGAZ ÜRETİM TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU DÜZCE İLİ, MERKEZ İLÇE, GÖLORMANI

Detaylı

KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ.

KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇEVREYE DAİR TÜM SORUNLARI ORTAYA KOYARAK, KALİTELİ HİZMET VERMEK AMACIMIZDIR. KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇALIŞMA GRUBUMUZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ 1.1. Ruhsat Sahasının İli : İlçesi : Beldesi : Köyü : Ruhsat Numarası : Ruhsat Grubu : I (a) Maden Cinsi : BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ 1.2. Ruhsat Sahibinin Adı Soyadı : Adres :

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ. Hazırlayan (Unvan) Tarih

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ. Hazırlayan (Unvan) Tarih İşletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İÇİNDEKİLER Sayfa 1. İŞLETME BİLGİLERİ 3 2.....

Detaylı

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113/3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI

BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI TAYEK PİLİÇ TAV. HAY. TRM. GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI BURSA İLİ, İNEGÖL İLÇESİ, OLUKMAN KÖYÜ, GÜLDÜRDEK MEVKİİ, H23D18A102 NOLU PAFTA Fethiye Mah. Ferhat

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) İşletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA

Detaylı

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU Resim 1: Bakanlığımızca Geliştirilen Yerli Hibritlerimiz (ATAK S). 1. Kanatlı sektörü ile ilgili üretim, tüketim ve istihdam Bakanlığımız, 1930 lu yıllarda

Detaylı

GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Planlama Alanı : Bolu ili, Mengen ilçesi, Kadılar

Detaylı

EK III İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) ... ... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ. Hazırlayan (Unvan)

EK III İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) ... ... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ. Hazırlayan (Unvan) EK III İşletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İmza 1.1. İÇİNDEKİLER İçindekiler

Detaylı

ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU

ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU SIRA NO HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLAMA SÜRECİ (EN GEÇ) 1 İl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı 1-Başvuru Dilekçesi 30 GÜN 2-

Detaylı

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir.

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir. PLANLAMA ALANININ KONUMU ve TANITIMI Çalışma alanı, Manisa İli Akhisar İlçesi Akhisar Belediyesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Manisa İli Akhisar ın doğusunda Gördes, güneyinde Gölmarmara, batısında

Detaylı

MANİSA İLİ, SELENDİ İLÇESİ, ESKİCAMİ MAHALLESİ, 120 ADA, 1 PARSELE İLİŞKİN NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİSİ

MANİSA İLİ, SELENDİ İLÇESİ, ESKİCAMİ MAHALLESİ, 120 ADA, 1 PARSELE İLİŞKİN NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİSİ MANİSA İLİ, SELENDİ İLÇESİ, ESKİCAMİ MAHALLESİ, 120 ADA, 1 PARSELE İLİŞKİN NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİSİ Planlama Alanının Tanımlanması Manisa İli 13.810 km² yüz ölçümüne sahip olup, 2015 itibarıyla

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) İşletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA BİLE

Detaylı

1/1000 UYGULAMALI ve 1/5000 NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU

1/1000 UYGULAMALI ve 1/5000 NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU 1/1000 UYGULAMALI ve 1/5000 NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU Bu çalışma Isparta İli Gelendost İlçesi, Avşar köyü 17-18 pafta 1917, 7342, 7346, 7250 nolu parseller içerisinde kalan alanı kapsamaktadır.

Detaylı

BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI PROJESİ

BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI PROJESİ TEKEOĞLU ZİRAAT EKİPMANLARI İNŞAAT NAKLİYE HAYVANCILIK VE BETON İŞLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BOLU İLİ, DÖRTDİVAN İLÇESİ, MERKEZ MAHALLESİ, KASAPLAR MEVKİİ ÇED BAŞVURU DOSYASI ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU

Detaylı

HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ

HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ SIR A NO 1 HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ ÇED Yönetmeliği Kapsamında Başvuru Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği 03/10/2013 tarihli 28784 sayılı Resmi Gazete

Detaylı

ENDÜSTRİYEL ATIK YÖNETİM PLANI

ENDÜSTRİYEL ATIK YÖNETİM PLANI 1) ATIK ÜRETİCİSİNİN İLETİŞİM BİLGİLERİ: Adı Soyadı : Adres : Telefon : Faks : Vergi Sicil Numarası : İşletme Sahibi (Yetkili Kişi) : 2) FİRMADA ATIK YÖNETİMİNDEN SORUMLU KİŞİYE AİT BİLGİLER (İletişim

Detaylı

OSMANİYE İL ÖZEL İDARESİ HİZMET STANDARTLARI

OSMANİYE İL ÖZEL İDARESİ HİZMET STANDARTLARI OSMANİYE İL ÖZEL İDARESİ HİZMET STANDARTLARI SIRA NO HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ (EN GEÇ) 1 Çalışma Ruhsatı Yer Seçimi ve Tesisi Kurma İzni (GSM 1-2-3) 1- Başvuru

Detaylı

BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KAMÇILI MAHALLESİ, PARSEL 3796 DA KAYITLI TAŞINMAZ İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU

BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KAMÇILI MAHALLESİ, PARSEL 3796 DA KAYITLI TAŞINMAZ İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KAMÇILI MAHALLESİ, PARSEL 3796 DA KAYITLI TAŞINMAZ İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU Ekim 2015 Balıkesir İli, Karesi İlçesi, Kamçılı Mahallesi,

Detaylı

Geçici Faaliyet Belgesi İşlemleri İstenilen Belgeler

Geçici Faaliyet Belgesi İşlemleri İstenilen Belgeler ÇEVRE YÖNETY NETİMİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ İZİN N VE DENETİM M DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI ÇEVRE İZNİ VE LİSANSI L ŞUBESİ Geçici Faaliyet Belgesi İşlemleri İstenilen Belgeler Yalçın n KARACA Şube MüdürüM

Detaylı

KANLIĞI ÇEVRE. Tamamlanması ERHAN SARIOĞLU ANTALYA 05-07/10/2010 ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI

KANLIĞI ÇEVRE. Tamamlanması ERHAN SARIOĞLU ANTALYA 05-07/10/2010 ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI ÇEVRE YÖNETY NETİMİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ İZİN N VE DENETİM M DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI ÇEVRE İZNİ VE LİSANSI L ŞUBESİ Başvuru Sürecinin S Tamamlanması ERHAN SARIOĞLU Çevre MühendisiM ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE

Detaylı

KAYSERİ MİMARSİNAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BELGELER

KAYSERİ MİMARSİNAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BELGELER KAYSERİ MİMARSİNAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BELGELER 1. Dilekçe, 2. Başvuru formu, 3. Tahsis Belgesi, 4. Yapı Kullanma İzin Belgesi 5. İmza Sirküleri,

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) ĠĢletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN ÇEVRE YÖNETY NETİMİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ İZİN N VE DENETİM M DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI ÇEVRE İZNİ VE LİSANSI L ŞUBESİ ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR L HAKKINDA YÖNETMELİK ÇEVRE İZNİ

Detaylı

MANİSA TİCARET BORSASI

MANİSA TİCARET BORSASI MANİSA TİCARET BORSASI KANATLI SEKTÖR RAPORU 2015 EĞİTİM ARAŞTIRMA BİRİMİ TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca Geliştirilen Yerli Hibritler (ATAK

Detaylı

MADENCİLİK VE ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) M.OĞUZ GÜNER Maden Mühendisi

MADENCİLİK VE ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) M.OĞUZ GÜNER Maden Mühendisi MADENCİLİK VE ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) M.OĞUZ GÜNER Maden Mühendisi KAMUOYUNDA MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN HERHANGİ BİR KISITLAMA OLMADAN YAPILDIĞI YÖNÜNDE KANAAT SÖZ KONUSUDUR. ÜLKEMİZ MEVZUATININ

Detaylı

EK-3A GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ BAŞVURU FORMU. Tel : Faks : Web : Parsel :

EK-3A GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ BAŞVURU FORMU. Tel : Faks : Web : Parsel : EK-3A GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ BAŞVURU FORMU 1. Tesisin/Faaliyetin Adı 2. Tesisin/Faaliyetin Adresi Tel Faks Web e-posta 3. İli 4. İlçesi 5. Ada, Parsel Ve Pafta Numarası Ada Parsel Pafta (Kadastro Paftası)

Detaylı

PLAN AÇIKLAMA RAPORU. Aslıhan BALDAN Doğuş BALDAN ŞEHİR PLANCISI

PLAN AÇIKLAMA RAPORU. Aslıhan BALDAN Doğuş BALDAN ŞEHİR PLANCISI MANİSA İLİ SARIGÖL İLÇESİ, SELİMİYE MAHALLESİ, MANİSA İLİ, SARIGÖL İLÇESİ, SELİMİYE MAHALLESİ, 105 ADA 1 PARSELDE YER ALAN TAHSİS-A ALANINDA KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ

Detaylı

GİRİŞ I. PROJE ÖZETİ Projenin Genel Tanımı Giriş Projenin Amacı Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi...

GİRİŞ I. PROJE ÖZETİ Projenin Genel Tanımı Giriş Projenin Amacı Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi... İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 I. PROJE ÖZETİ... 2 1. Projenin Genel Tanımı... 3 2. Giriş... 3 3. Projenin Amacı... 3 4. Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi... 4 II. PROJENİN AYRINTILI TANIMI... 5 1. Proje Uygulama

Detaylı

MANİSA İLİ, DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI

MANİSA İLİ, DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI MANİSA İLİ DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELE İLŞİKİN MANİSA İLİ, DEMİRCİ İLÇESİ, ÇAMLICA MAHALLESİ, 467 ADA 53 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ

Detaylı

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK Lisans başvurusu Düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınması

Detaylı

MANİSA İLİ ŞEHZADELER İLÇESİ KARAAĞAÇLI MAHALLESİ TEKNİK TARIM ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

MANİSA İLİ ŞEHZADELER İLÇESİ KARAAĞAÇLI MAHALLESİ TEKNİK TARIM ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. MANİSA İLİ ŞEHZADELER İLÇESİ KARAAĞAÇLI MAHALLESİ TEKNİK TARIM ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ÖLÇEK:1/1000 Pafta No: 23 - O - I c Parsel No:

Detaylı

GİRİŞİM ŞEHİR PLANLAMA PROJE & DANIŞMANLIK

GİRİŞİM ŞEHİR PLANLAMA PROJE & DANIŞMANLIK GİRİŞİM ŞEHİR PLANLAMA PROJE & DANIŞMANLIK Cumhuriyet Cad.Yıldırım Kemal İşhanı No : 1 / 8 YALOVA Tel :0.226.814 81 73 ÇINARCIK BELEDİYESİ G22-D-13-A-1-D PAFTA, 503 ADA, 2 PARSEL, 167 ADA, 13,14,15,16,17

Detaylı

AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ¹ ²

AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ¹ ² Çevre Danışmanlık Firmasının İsmi ve Logosu AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ¹ ² Tetkik Tarihi : Tetkik Saati : A - İŞLETME BİLGİLERİ Adı Adresi Faaliyet Konusu ÇKAGİLHY Kapsamındaki Yeri ÇED Mevzuatına Göre

Detaylı

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ 2014 2015 YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği 1 YUMURTA TAVUKÇULUĞU Yumurta tavukçuluğu piliçlerde 20.haftadan sonra klavuz yumurta görülmesiyle başlar. Yumurta verimi 23. haftada

Detaylı

Şekil 1: Planlama Alanının Bölgedeki Konumu

Şekil 1: Planlama Alanının Bölgedeki Konumu EDİRNE İLİ 1/25 000 ÖLÇEKLİ 1. PLANLAMA ALANININ GENEL TANIMI Planlama alanı, Edirne İli, Merkez İlçe, Tayakadın Köyü, Karakoltepe Mevkii, 34 Pafta, 164 Ada, 27 Parselin bulunduğu alanı kapsamaktadır.

Detaylı

MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ KURTULUŞ MAHALLESİ ada 2 parsel- 10 ada 4, 5, 7 parsel -9 ada 12 parsel

MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ KURTULUŞ MAHALLESİ ada 2 parsel- 10 ada 4, 5, 7 parsel -9 ada 12 parsel MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ- İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ KURTULUŞ MAHALLESİ 1264 ada 2 parsel- 10 ada 4, 5, 7 parsel -9 ada 12 parsel 1/5000 VE 1/1000 ÖLÇEKLİ

Detaylı

KÜTAHYA İL ÖZEL İDARESİ HİZMET STANDARTLARI FORMLARI

KÜTAHYA İL ÖZEL İDARESİ HİZMET STANDARTLARI FORMLARI KÜTAHYA İL ÖZEL İDARESİ HİZMET STANDARTLARI FORMLARI İMAR VE KENTSEL İYİLEŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ .. /../2010 KÜTAHYA İL ÖZEL İDARESİNE (İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü) Kütahya İli, İlçesi,.Köyü, Pafta,.Ada,.

Detaylı

1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Alanın Tanımı: Planlama Alanı Bursa, Nilüfer İlçesi nin güneyinde yer alan İnegazi Köyü, h21c13a4 pafta 101 ada 22,23,25 ve 26 numaralı parsellerde yer alan

Detaylı

ÇEVRE VE İŞLETME İZİNLERİ BELGE LİSTESİ

ÇEVRE VE İŞLETME İZİNLERİ BELGE LİSTESİ A. GAYRISIHHİ MÜESSESELER: İNŞAATA BAŞLAMADAN ÖNCE, YENİ ÜRETİM KONUSU PLANLAMASINDA VEYA KAPASİTE ARTIŞLARINDA: 1. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): GOSB a başvuru yapılacaktır. Diğer kurum ve kuruluşlardan

Detaylı

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYASINDA YER ALAN KONULAR 3 ANA GRUPTA TOPLANMAKTADIR 1- PROJE ALANI VE

Detaylı

İZİN BAŞVURUSU İÇERİĞİ PETROL RAFİNERİLERİ

İZİN BAŞVURUSU İÇERİĞİ PETROL RAFİNERİLERİ İZİN BAŞVURUSU İÇERİĞİ PETROL RAFİNERİLERİ 1 AŞAĞIDA ADI GEÇEN TESİSİN BİRİMLERİ İÇİN ENTEGRE ÇEVRE İZNİ GEREKLİLİĞİ İÇİN TEMEL PROJE : YERLEŞKE ADRESİ: VERİLİŞ TARİHİ: HAZIRLAYAN KİŞİ 1 : Adı - Soyadı

Detaylı

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ÖLÇEK:1/1000 Pafta No: K19-d-02-a-3a / K19-d-02-a-4b PİM PLANLAMA BÜROSU Yılmaz Şevket KOCATUĞ / Şehir Plancısı Yarhasanlar

Detaylı

MANİSA İLİ, SELENDİ İLÇESİ, YILDIZ MAHALLESİ, 183 ADA 26 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI

MANİSA İLİ, SELENDİ İLÇESİ, YILDIZ MAHALLESİ, 183 ADA 26 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI MANİSA İLİ SELENDİ İLÇESİ, YILDIZ MAHALLESİ, 183 ADA 26 PARSELE İLİŞKİN MANİSA İLİ, SELENDİ İLÇESİ, YILDIZ MAHALLESİ, 183 ADA 26 PARSELDE KATI ATIK TESİSLERİ ALANI BELİRLENMESİNE İLİŞKİN 1/1000 ÖLÇEKLİ

Detaylı

A AMASINDA; GERİ KAZANIM VE BERTARAF TESİSLER SUNULMASI GEREKEN BİLGB

A AMASINDA; GERİ KAZANIM VE BERTARAF TESİSLER SUNULMASI GEREKEN BİLGB Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı ÇEVRE LİSANSI L ALMA AŞAMASINDA; A AMASINDA; GERİ KAZANIM VE BERTARAF TESİSLER SLERİNCE SUNULMASI GEREKEN BİLGB

Detaylı

ÖZGÜNTAŞ MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

ÖZGÜNTAŞ MERMER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ÖZGÜNTAŞ MERMER SAN. VE 48556 RUHSAT NO LU II. GRUP MERMER OCAĞI ÇED RAPORU BURSA İLİ, ORHANELİ İLÇESİ, ORTAKÖY KÖYÜ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu KONYA 2013 PROJENİN SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS

Detaylı

TEMPA TAVUK HAYVAN ÜRÜNLERİ, TARIM ÜRÜNÜ, GIDA PETROL ÜRÜNÜ SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

TEMPA TAVUK HAYVAN ÜRÜNLERİ, TARIM ÜRÜNÜ, GIDA PETROL ÜRÜNÜ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. TEMPA TAVUK HAYVAN ÜRÜNLERİ, TARIM ÜRÜNÜ, GIDA PETROL ÜRÜNÜ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. YUMURTA ÜRETİM, PAKETLEME, YEM KIRMA VE HAZIRLAMA TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇEVRESEL ETKİİ DEĞERLENDİİRME (ÇED) RAPORU Isparta

Detaylı

EMİSYON ÖN İZNİ VE EMİSYON İZNİ ALMAYA ESAS TEŞKİL EDECEK DÖKÜMANLARLA İLGİLİ YÖNERGE. BİRİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler

EMİSYON ÖN İZNİ VE EMİSYON İZNİ ALMAYA ESAS TEŞKİL EDECEK DÖKÜMANLARLA İLGİLİ YÖNERGE. BİRİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler EMİSYON ÖN İZNİ VE EMİSYON İZNİ ALMAYA ESAS TEŞKİL EDECEK DÖKÜMANLARLA İLGİLİ YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler Madde 1- Bu yönergenin amacı, 07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan

Detaylı

HAMTAŞ MAD. TİC. VE SAN. A.Ş.

HAMTAŞ MAD. TİC. VE SAN. A.Ş. 20068693 Ruhsat No lu II. Grup Kalker Ocağı Ve Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı ÇED RAPORU SAKARYA İLİ, FERİZLİ İLÇESİ, AKÇUKUR KÖYÜ AKÇEV MÜH. DAN. MAD. ÇEV. İNŞ. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇED Raporu Nihai

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

T.C. BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRE BAŞKANLIĞI ŞEHİR PLANLAMA MÜDÜRLÜĞÜ. Plan Açıklama Raporu.

T.C. BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRE BAŞKANLIĞI ŞEHİR PLANLAMA MÜDÜRLÜĞÜ. Plan Açıklama Raporu. T.C. BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRE BAŞKANLIĞI ŞEHİR PLANLAMA MÜDÜRLÜĞÜ PLANIN İSMİ BALIKESİR İLİ ALTIEYLÜL İLÇESİ GÖKKÖY MAHALLESİ 218 ADA 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12,

Detaylı

İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI PLANLAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI PLANLAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI PLANLAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ŞEHZADELER İLÇESİ MANİSA FARKLI SEVİYELİ OTOGAR KAVŞAĞINA İLİŞKİN ONAYLI KAVŞAK PROJESİNİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA

Detaylı

TUZCUOĞULLARI TAVUKÇULUK TARIM ÜRN. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KONYA İLİ, ÇUMRA İLÇESİ, İÇERİÇUMRA KASABASI (Tapuda; M29D09D pafta, 432 ada 9 parsel)

TUZCUOĞULLARI TAVUKÇULUK TARIM ÜRN. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KONYA İLİ, ÇUMRA İLÇESİ, İÇERİÇUMRA KASABASI (Tapuda; M29D09D pafta, 432 ada 9 parsel) KONYA İLİ, ÇUMRA İLÇESİ, İÇERİÇUMRA KASABASI (Tapuda; M29D09D pafta, 432 ada 9 parsel) ÇED RAPORU MERAM ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİK İNŞAAT VE ÖLÇÜM HİZMETLERİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ KONYA 2013 PROJE

Detaylı

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu Ek-3: Faaliyet Ön Bilgi Formu T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu Kod No:... Tarih:.../.../... Bu form, toprak kirliliği potansiyeli bulunan endüstriyel faaliyetler ile ilgili genel

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 10.10.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27372 SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî

Detaylı

KANLIĞI ÇEVRE 07/10/2010 ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI. Uzman

KANLIĞI ÇEVRE 07/10/2010 ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI. Uzman ÇEVRE YÖNETY NETİMİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ İZİN N VE DENETİM M DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI ÇEVRE İZNİ VE LİSANSI L ŞUBESİ İş Akım Şeması ve Proses Özeti MURAT ŞAHİN Uzman ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI

Detaylı

MAKİNE İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI ALINMASI İÇİN İZLENİLECEK PROSEDÜR

MAKİNE İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI ALINMASI İÇİN İZLENİLECEK PROSEDÜR MAKİNE İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI ALINMASI İÇİN İZLENİLECEK PROSEDÜR Dilovası,28.06.2013 BİRİNCİ AŞAMA: ÇED KARARI İnşaata başlamadan, yapı ruhsatı alınmadan önce hazırlanan

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) Tesis Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA BİLE ANA

Detaylı

İNEGÖL UYGULAMA İMAR PLANI; 652 ADA, 134 NOLU PARSEL İLE 1493 ADA, 10 NOLU PARSELİN BİR KISMINA AİT PLAN DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU

İNEGÖL UYGULAMA İMAR PLANI; 652 ADA, 134 NOLU PARSEL İLE 1493 ADA, 10 NOLU PARSELİN BİR KISMINA AİT PLAN DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU İNEGÖL UYGULAMA İMAR PLANI; 652 ADA, 134 NOLU PARSEL İLE 1493 ADA, 10 NOLU PARSELİN BİR KISMINA AİT PLAN DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU Bursa İli, İnegöl İlçesi, Osmaniye Mahallesi, 652 Ada, 134 Nolu Parsel,

Detaylı

ÇETİNKAYA TAVUKÇULUK ÜRETİM PAZARLAMA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

ÇETİNKAYA TAVUKÇULUK ÜRETİM PAZARLAMA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. PAZARLAMA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. KONYA İLİ, ÇUMRA İLÇESİ, ALİBEYHÜYÜĞÜ KASABASI AKÖREN YOLU ÜZERİ 2. KM (M29d.23d Pafta, 351 Ada, 3 Nolu Parsel) TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI PROJESİ ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU

Detaylı

ÜRETİM TESİSİ İMALAT KONTROL DEFTERİ

ÜRETİM TESİSİ İMALAT KONTROL DEFTERİ Ek- 1 ÜRETİM TESİSİ İMALAT KONTROL DEFTERİ İLAÇ ADI: Sıra no İmalat Partisinin Tarih Şarj No Miktar Form. şekli Vardiye Aktif madde miktarı Fiziksel analiz değerleri Kimyasal analiz değerleri Tarih Kontrol

Detaylı

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Ekim 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ Hepimiz sağlıklı,

Detaylı

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Prof.Dr. Tolga ELBİR Dr.Öğr.Üyesi Yetkin DUMANOĞLU CEV-3616 Hava Kirliliği ve Kontrolu Hava Kalitesi Yönetimi Bir bölgede hava kalitesi seviyelerinin iyileştirilmesi

Detaylı

İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI YUNUSEMRE İLÇESİ, MURADİYE MAHALLESİ, MUHTELİF ADA VE PARSELLERİ KAPSAYAN KAMPÜS YOLUNA İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ İLAVE VE REVİZYON NAZIM VE 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR

Detaylı

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İŞYERİ RUHSAT VE DENETİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET ENVANTERİ TABLOSU

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İŞYERİ RUHSAT VE DENETİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET ENVANTERİ TABLOSU SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İŞYERİ RUHSAT VE DENETİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET ENVANTERİ TABLOSU SIRA NO KURUM KODU STANDART DOSYA PLANI KODU HİZMETİN ADI HİZMETİN TANIMI HİZMETİN DAYANAĞI MEVZUATIN ADI VE

Detaylı

T.C. ANTALYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Planlama Şube Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA

T.C. ANTALYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Planlama Şube Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA T.C. ANTALYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Planlama Şube Müdürlüğü EXP0?()16 ANTALYA Sayı : 90852262-301.03-3 U 2 > ~ GU02/2015 Konu: Manavgat 215 ada 1 parsel, 216 ada 1

Detaylı

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi

Detaylı

EDİM TAVUKÇULUK BESİCİLİK VE HAYVANCILIK GIDA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ

EDİM TAVUKÇULUK BESİCİLİK VE HAYVANCILIK GIDA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ EDİM TAVUKÇULUK BESİCİLİK VE BALIKESİR İLİ SUSURLUK İLÇESİ YILDIZ KÖYÜ SARNIÇ MEVKİİ İ20A19A PAFTA 746 PARSEL Konak Mahallesi, Yıldırım Cad. Yayla Sok. No:9/3 Nilüfer / BURSA Tel: 224 453 28 90 Faks: 224

Detaylı

MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ İSTASYON MAHALLESİ

MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ İSTASYON MAHALLESİ MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ İSTASYON MAHALLESİ 1329 ADA 1 PARSEL 1/5000 VE 1/1000 ÖLÇEKLİ İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU HAZIRLAYAN ŞEHİR VE BÖLGE PLANCISI DİLEK ÇAKANŞİMŞEK 2017 MANİSA 1 İÇİNDEKİLER

Detaylı

PLAN AÇIKLAMA RAPORU

PLAN AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 4324/PARSEL 30, ADA 4325/PARSELLER 8-9-10 VE 11 DE KAYITLI TAŞINMAZLAR İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

Detaylı

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI İŞYERİ RUHSAT VE DENETİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI İŞYERİ RUHSAT VE DENETİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI İŞYERİ RUHSAT VE DENETİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI TABLOSU SIRA NO 1 HİZMETİN ADI 1.Sınıf Gayrisıhhi Müesseseler Ruhsat

Detaylı

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI SAMSUN SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI 5216 sayılı yasadan önceki Belediye Hizmet Alanı (7.000 ha) 5747 sayılı yasadan sonra Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan Çizgisi (79.000 ha) 6360 sayılı

Detaylı

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ÖLÇEK:1/1000 Pafta No: K19-d-01-b-3b / K19-d-02-a-4a PİM PLANLAMA BÜROSU Yılmaz Şevket KOCATUĞ / Şehir Plancısı Yarhasanlar

Detaylı

AYVALIK İLÇESİ MURATELİ MAHALLESİ 115 ADA 89 PARSELE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI RAPORU

AYVALIK İLÇESİ MURATELİ MAHALLESİ 115 ADA 89 PARSELE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI RAPORU AYVALIK İLÇESİ MURATELİ MAHALLESİ 115 ADA 89 PARSELE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI RAPORU İçerik 1. GEREKÇE ve KAPSAMI... 2 2. KONUM... 3 3. MÜLKİYET DURUMU VE MERİ DURUMU... 4 4. PLAN DEĞİŞİKLİĞİ...

Detaylı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Dr. Nahit YAZICIOĞLU Daire Başkanı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Dr. Nahit YAZICIOĞLU Daire Başkanı T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dr. Nahit YAZICIOĞLU Daire Başkanı MEVZUAT 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Kuluçkahane ve Damızlık

Detaylı

6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum

6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum 6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum Su kalitesi istatistikleri konusunda, halen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından 25 havzada nehir ve göl suyu kalitesi izleme çalışmaları

Detaylı

KULUÇKAHANE ve DAMIZLIK İŞLETMELERİNİN SAĞLIK KONTROL YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu 3285, 441 Yayımlandığı R.Gazete 14 Eylül 1998, 23463

KULUÇKAHANE ve DAMIZLIK İŞLETMELERİNİN SAĞLIK KONTROL YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu 3285, 441 Yayımlandığı R.Gazete 14 Eylül 1998, 23463 KULUÇKAHANE ve DAMIZLIK İŞLETMELERİNİN SAĞLIK KONTROL YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu 3285, 441 Yayımlandığı R.Gazete 14 Eylül 1998, 23463 BİRİNCİ BÖLÜ Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin

Detaylı

HİNDİ YETİŞTİRİCİLİĞİ

HİNDİ YETİŞTİRİCİLİĞİ 2014 2015 HİNDİ YETİŞTİRİCİLİĞİ Hindilerin tavuklara göre daha dayanıklı, uzun ömürlü, karkas randımanı ve beslenme değerlerinin yüksek olması, yılbaşında tüketimi, etinin sucuk salam gibi ürünlerde dana

Detaylı

MANAVGAT İLÇESİ, HACIOBASI MAHALLESİ, 102 ADA 15, 16, 18, 19 NUMARALI PARSELLERE İLİŞKİN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ RAPORU

MANAVGAT İLÇESİ, HACIOBASI MAHALLESİ, 102 ADA 15, 16, 18, 19 NUMARALI PARSELLERE İLİŞKİN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ RAPORU 1 MANAVGAT İLÇESİ, HACIOBASI MAHALLESİ, 102 ADA 15, 16, 18, 19 NUMARALI PARSELLERE İLİŞKİN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ RAPORU 1 PLANLAMA ALANI Planlama Alanı Konya-Manavgat Karayolu

Detaylı

CELAL DEMİRCİ ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI (35.000 ADET ETLİK PİLİÇ/DÖNEM)

CELAL DEMİRCİ ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI (35.000 ADET ETLİK PİLİÇ/DÖNEM) CELAL DEMİRCİ (35.000 ADET ETLİK PİLİÇ/DÖNEM) ZONGULDAK İLİ, MERKEZ İLÇESİ, ECELER KÖYÜ, GÖLCÜK MEVKİİ, F28A16A1C PAFTA, 127ADA, 13-14 PARSEL HABİTAT MÜHENDİSLİK MÜŞ. İNŞ. TAAH. TİC. LTD. ŞTİ. Uğurevler

Detaylı

HAVRAN İLÇESİ ESELER MAHALLESİ 106 ADA 60 PARSELE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI RAPORU

HAVRAN İLÇESİ ESELER MAHALLESİ 106 ADA 60 PARSELE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI RAPORU HAVRAN İLÇESİ ESELER MAHALLESİ 106 ADA 60 PARSELE İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI RAPORU İçerik 1. GEREKÇE ve KAPSAMI... 2 2. KONUM... 3 3. MÜLKİYET DURUMU VE MERİ DURUMU... 4 4. PLAN DEĞİŞİKLİĞİ...

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Bu Tebliğ, 12 Mart 1989 tarihli ve 20106 sayılı Resmî Gazete de yayınlanmıştır. Amaç Madde 1 - Bu tebliğ, 9 Ağustos 1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre

Detaylı

Atık Yakma ve Beraber Yakma Tesislerinin İzin Lisans Süreci

Atık Yakma ve Beraber Yakma Tesislerinin İzin Lisans Süreci ÇED İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yakma ve Beraber Yakma Tesislerinin İzin Lisans Süreci Ayşegül KILINÇ MENEKŞE Zonguldak 2014 06.10.2010 tarih ve 27721 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe

Detaylı

TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF

TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF Kolayaöf.com

Detaylı

İlgili mevzuat Tamamlanması gereken belgeler ÇED Çevre İzni Atıksu Bağlantı Belgesi Beyanlar Atık nakline ilişkin belgeler Emisyon ölçümleri Acil

İlgili mevzuat Tamamlanması gereken belgeler ÇED Çevre İzni Atıksu Bağlantı Belgesi Beyanlar Atık nakline ilişkin belgeler Emisyon ölçümleri Acil 18 Nisan 2014 İlgili mevzuat Tamamlanması gereken belgeler ÇED Çevre İzni Atıksu Bağlantı Belgesi Beyanlar Atık nakline ilişkin belgeler Emisyon ölçümleri Acil durum planları, MGBF ler Çevre görevlisi

Detaylı

1/1000 UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

1/1000 UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU 1/1000 UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU Bu çalışma Isparta İli Eğirdir İlçesi, Balkırı köyü 157 ada 19 nolu parsel içerisinde kalan alanı kapsamaktadır. Çalışma alanı, M25-C-3-A nolu

Detaylı

CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2. HAFTA

CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2. HAFTA 2. HAFTA 1 ÇEVRE DÜZENİ PLANI : Çevre Düzeni Planları, Bölge Planlarına uygun olarak, yönetsel, mekansal ve işlevsel bütünlük arz eden bir veya birden fazla il sınırlarını kapsayan planlardır. Bu planlar

Detaylı