T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ TELEFON ARIZA TESPİTİ ANKARA 2007

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ CİHAZIN ARIZASI HAKKINDA ÖN ÇALIŞMA Kullanıcıdan Cihaz Arızası Hakkında Bilgi Alınması Arıza Kayıtlarının İncelenme Nedenleri Arıza Kayıtlarının İncelenmesi Sistemin Elle ve Gözle Muayene Edilmesi Kullanıcıya Arıza Hakkında Ön Bilgi Verilmesi...6 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...7 ÖĞRENME FAALİYETİ ARIZANIN MEKANİK VEYA ELEKTRONİK OLUP OLMADIĞINI BELİRLEME Statik Elektriğin Etkileri ESD Ekipmanı Ekran Sağlamlığının Kontrol Edilmesi Cihazın kasa yapısı Kasa Sağlamlığının Kontrol Edilmesi Anten Sağlamlığının Kontrol Edilmesi Cihaz Kasasının Açılması Anakartın Kontrol Edilmesi...18 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...20 ÖĞRENME FAALİYETİ ŞEBEKE KONTROLÜ Şebeke Frekansı ve Ayarları Şebeke Ayarlarının Kontrol Edilmesi Anten Bağlantısı Kontrolünün Yapılması Spektrum Analizörü Kullanımı Şebeke Çıkış Katı Frekanslarının Ölçülmesi Kartın Devre Şemasının Okunması Sayısal Radyo Haberleşme Test Cihazı (Digital Radio Communication Tester) Kullanımı...34 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...36 ÖĞRENME FAALİYETİ SİM KART KONTROLÜ Sim kartın özellikleri SIM Kartın Çıkarılması ve Yenisinin Takılması Sim Kartın Kontrolünü Yapmak...39 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...41 UYGULAMA FAALİYETİ...42 MODÜL DEĞERLENDİRME...43 CEVAP ANAHTARLARI...46 KAYNAKÇA...48 i

4 AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK 523EO0142 Elektrik Elektronik Teknolojisi Haberleşme Sistemleri MODÜLÜN ADI Telefon Arıza Tespiti Her model GSM telefonda marka ve modelin standartlarına uygun olarak arıza kontrolü yapabilmek için MODÜLÜN TANIMI gerekli bilgi ve becerilerin kazandırıldığı öğrenme materyalidir. SÜRE 40/16 ÖN KOŞUL YETERLİK Telefon arıza tespiti yapmak. Genel Amaç Bu modül ile gerekli laboratuvar ortamı sağlandığında, her model GSM telefonda marka ve modelin standartlarına uygun olarak arıza kontrol işlemini yapabileceksiniz. MODÜLÜN AMACI Amaçlar 1. Her model mobil telefon için arıza hakkında ön çalışma yapabilecek, cihazı kullanıcının yanında kontrol ederek kullanıcıya arıza hakkında ön bilgi verebileceksiniz. 2. Her model mobil telefonda cihazın kontrolünü marka ve modelin standardına uygun olarak yapabileceksiniz. 3. Her model GSM telefonda marka ve modelin standartlarına uygun olarak şebeke kontrolünü yapabileceksiniz. 4. Sim kart sağlamlık kontrolünü yapabileceksiniz. EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI Servis cihaz katalogu, ESD ekipmanı, tornavida seti, spektrum analizörü, sayısal radyo haberleşme test cihazı ( digital radio communication tester), sim kart, ii

5 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap, test, çoktan seçmeli, doğru yanlış vb) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. iii

6 iv

7 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, GSM sistemi günümüzün vazgeçilmezlerindendir. Cep telefonu sistemi üzerinden insanlar sesli, görüntülü diyalog kurabilmekte ve veri alışverişi yapabilmektedir. Sistemi asıl cazip kılan tarafı ise taşınabilir ve ergonomik yapıda olmasıdır. Bu da insanların faaliyetlerini kolaylaştırmaktadır. Servis yapılan bölgelerde kullanıcı bu işlemleri istediği anda yapabilmektedir. İlk önceleri sadece konuşma ve mesaj gönderme yetisi olan sisteme ek olarak birçok medya işlevleri de eklenmiştir. Bunlar internet, fotoğraf makinesi, müzik çalar gibi işlevlerdir. Böylece karışık bir yapı halini almıştır. Bu şekli ile sürekli gelişen ve popüler bir yapı kazanan sistem milyonlarca insanın cazibesi haline gelmiş ve artık olmazsa olmaz ihtiyaç kaleminde yerini almıştır. Bu durumda cep telefonlarının kullanımının artmasıyla birlikte oluşabilen arızalar ve servis işlemlerinde de yoğunluk yaşanmaktadır. Telefonda meydana gelebilecek arızayı gidermek için öncelikle arızanın teşhis edilmesi gerekmektedir. Arızanın teşhis edildiği yerde de gerekli standartlar oluşturularak hizmet verilmelidir. Teşhis için de bilgi donanımına ihtiyaç vardır. Bu modül sonunda kazanacağınız yeterliklerle her model mobil telefonda marka ve modelin standartlarına uygun olarak arıza kontrol işlemini yapabileceksiniz. 1

8 2

9 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Her model mobil telefon için arıza hakkında ön çalışma yapabilecek, cihazı kullanıcının yanında kontrol ederek kullanıcıya arıza hakkında ön bilgi verebileceksiniz. ARAŞTIRMA İnternetteki forum sayfalarından cep telefonları ile ilgili şikâyetleri araştırınız. Çevrenizdeki kişilerden daha önce cep telefonu servislerine gitmiş olanlar var ise, nasıl bir süreçten geçtiklerini anlattırınız. Öğrendiklerinizi sınıf ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız. 1. CİHAZIN ARIZASI HAKKINDA ÖN ÇALIŞMA 1.1. Kullanıcıdan Cihaz Arızası Hakkında Bilgi Alınması Kullanıcı servise geldiğinde Cep Telefonu Servis Sözleşmesi formu hazırlanır. Bu formda müşterinin kimlik bilgileri, arızalı telefonunun markası ve modeli, İMEİ numarası, tarih, servis numarası yazılır. Müşterinin şikâyeti ilgili yere yazılır. Telefonla beraber hangi aksesuarların verildiği işaretlenir. Telefon sahibinin ve telefonu teslim alanın adı soyadı yazılı olan yere imzalar atılır. Şekil 1.1 de üç nüsha olan bu formun pembe olanı müşteriye, yeşil olanı bilgisayar arşivine kayıt için teslim alanda kalır, beyaz olan teknik servise verilir. 3

10 Şekil 1.1: Servis formu Kayıt sırasında cep telefonu ve aksesuarlarına formda verilen servis numaraları etiketlere yazılarak yapıştırılır. Şekil 1.2: Servis numarası 4

11 1.2. Arıza Kayıtlarının İncelenme Nedenleri Arıza kayıtları ilk girişte müşteriyi karşılayan kişi tarafından GSM takip programına girilir ve kaydedilir. Teknik servise gelen telefonun arızası giderildikten sonra programda ilgili kişinin kayıtlarına arızanın gideriliş şekli yazılır ve kaydedilir. Arıza kayıtları; Arızalı telefonun daha önce bu servise gelip gelmediğini kontrol etmek için kullanılır. Daha önce servise geldiyse bu seferki arızanın önceki arıza ile ilgili olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. Arıza kayıtları ile aynı marka ve modelde olan arızalara yapılan müdahaleler ile ilgili bilgi almak için incelenir Arıza Kayıtlarının İncelenmesi Arıza kayıtlarını bilgisayar ortamında tutmak için GSM takip programları kullanılır. Buraya servis formundaki (yeşil) bilgiler ilgili kişi tarafından girilir. Bu bilgiler server üzerinden teknik serviste de görülür. Arıza giderildikten sonra teknik servis elemanı tarafından arızanın tespiti ve giderilme şekli yazılır. Servis elemanı ya da ilk kayda giren eleman gelen telefonun IMEI numarası girildiğinde, daha önce servise gelip gelmediği, geldi ise ne gibi müdahaleler yapıldığı hakkında bilgiler görülür. Şekil 1.3: GSM takip programı sayfası 5

12 1.4. Sistemin Elle ve Gözle Muayene Edilmesi Servise gelen cep telefonunun ilk muayenesi gözle olur. Telefonun ön, arka ve pil yuvası kapaklarında kırık olup olmadığı ya da ekranda herhangi bir hasar (çatlak) olup olmadığı gözle kontrol edilir. Telefona enerji verildiğinde ekranda belli satırların görülmemesi ya da hiç görülmemesi gibi durumlar gözle kontrol edilebilecek durumlardır. Telefonun kapakları açıldığında kasada ve ana kartta arızaya neden olan sıvı, nem ve yanık gibi durumlar elle ve gözle kontrol edilir. Kasa açılıp enerji verildiğinde elemanlarda anormal bir ısınma olup olmadığı elle ya da gözle kontrol edilebilir Kullanıcıya Arıza Hakkında Ön Bilgi Verilmesi Kullanıcı ile muhatap olan eleman telefonun servis kaydını alır. Telefonun garanti kapsamında olup olmadığını söyler. Arıza ve tamiri konusunda teknik elemanla yapılan görüşmede, arızanın ne olduğu ve tahmini sözle tebliğ edilerek ücret konusunda kullanıcı bilgilendirilir. Ancak bu bir tahmindir. Geçerlilik olasılığı tecrübe ile orantılıdır. Servis sürecinde cihazın durumu hakkında bilgi alabilmek için servis tarafından sunulan internet hizmetinden yararlanabileceği belirtilir. 6

13 ÖLÇME ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. 1. Arıza kayıtları, arızalı telefonun daha önce servise gelip gelmediğini kontrol etmek için kullanılır. 2. Servise cihazla gelen bataryanın numarası da servis formuna yazılmalıdır. 3. Telefon servisten alındıktan bir ay sonra arıza kaydı sistemden silinir. 4. Telefon üzerinde gözle görür bir hasar olsa bile garantili telefonda bu dikkate alınamaz. 5. Cihaz servise bırakıldığında müşteriye fiyat bildirilmek zorundadır. DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarını karşılaştırınız, cevaplarınız doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz. 7

14 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ Her model mobil telefonda cihazın kontrolünü marka ve modelin standardına uygun olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Statik elektriğin nasıl ortaya çıktığını araştırınız. Statik elektriğin faydalarını ve zararlarını araştırınız. 2. ARIZANIN MEKANİK VEYA ELEKTRONİK OLUP OLMADIĞINI BELİRLEME 2.1. Statik Elektriğin Etkileri Bilim adamlarına göre, günümüzdeki tüm elektronik malzeme arızalarının %25'i ESD (Electro Static Decharge) hasarlarından oluşmaktadır. Çalışır durumdaki malzemelerin %50' sinin hasar görmesinin sebebi de ESD olayıdır. Dünyadaki ESD malzeme arızalarının maliyeti günümüze kadar yaklaşık olarak toplam 25 trilyon dolar olarak tespit edilmiştir. İnsan vücudu bir direnç olduğu kadar aynı zamanda bir kondansatördür. Vücudumuzda en yüksek oranda statik yük oluşturan olaylardan biri, halı üzerinde yürümektir. Şekil 2.1 de ayak ve zemin arasında oluşan kapasite etkisi gösterilmektedir. Şekil 2.1: Ayakla zemin arası statik yüklenme 8

15 Şekil 2.2: Vinylex halı üzerinde insan vücudunda oluşan statik yüklenme Saniyeler mertebesinde oluşan bu statik yük, günlük hayatımızda her an yaşadığımız olaydır. Üzerimizde binlerce volt statik yük mevcut iken, 250 Volt ile bozulabilecek CMOS yapılı elektronik malzemeye dokunulursa ömrü azalır veya kullanılamayacak hale gelir. Elektronik devre elemanlarının bazılarının bozulma eşik voltajları aşağıdaki tabloda görülmektedir. Mosfet 100v Schottky Diyot 300v Eprom 100v Film Direnç 300v Jfet 140v Bipolar Transistör 380v Opamp 190v SRC Tristör 680v Cmos 250v Schottky Ttl 1000v Tablo 2.1: Elektronik devre elemanlarının bozulma eşik voltajları 1980'lerin sonuna doğru elektronik malzeme üreticilerinin ürettikleri cihaz ve malzemelerde arızaların oluştuğu görülüp, tehlikenin üzerinde duyarlılık eşiğine sahip elektronik malzemeleri muhtemel ESD hasarlarından korumak maksadı ile Avrupa'da CENELEC elektronik aletler komitesi kuruldu. Vücudumuzda indüklenen statik elektrik hem sağlığımıza hem de kullanmış oldukları elektronik cihazlara zarar vermektedir. Elektronik cihazları kullanma ve taşıma esnasında teknik personeller bilerek ya da bilmeyerek üzerindeki statik elektrikten dolayı ona zarar vermektedir. Şekil 2.3 te uluslararası ESD sembolü görülmektedir. Şekil 2.3: Uluslararası ESD sembolü 9

16 Elektronik sistem-kart üzerinde EEPROM hafıza malzemeleri var ise kesinlikle dokunulmamalıdır. 12 Volttan yüksek bir voltaj hafızalı malzemenin programına zarar verebilir. Birçok programlı malzemenin Write' bacağı, 10 Volt ile Enable' olabilmektedir. Yapılan araştırmalarda statik yükün aniden değil, 1Mohm'luk direnç üzerinden, yavaş ve eğrisel olarak boşalması gerektiği görülmüştür. Standart deşarj süresi 3 saniye olarak tespit edilmiştir. Elektronik laboratuvarda kullanmamız gereken malzemeler, elektrostatik yük oluşturmamalı, üzerimizdeki statik yükü uygun standartlarda deşarj edebilmelidir. Bu tecrübelerden yola çıkılarak elektronik malzemelerle çalışma yapılan tüm ortamlarda antistatik malzemeler kullanılarak statik yüke karşı kesinlikle tedbir alınmalıdır. İletkenlerin alan direnci Ohm arasındadır ve hızlı deşarj sağlar, yalıtkanların alan direnci Ohm' dan büyüktür ve tam bir statik yük oluşturma kaynağıdır. Bu malzemelerin tam arasında kalan empedans bölgesi, alan direnci Ohm olan malzeme ise antistatik malzemedir ESD Ekipmanı Elektronik malzeme ortamında sıklıkla kullanılması gereken antistatik malzemeler şunlardır. Antistatik ve İletken Poşetler: Statik elektrikten etkilenebilecek her türlü elektronik aletin taşınması ve depolanması esnasında kullanılabilecek bir ürün ailesidir. Neme karşı korumalı tiplerinden tamamen iletken olan tiplerine kadar geniş bir ürün ailesine sahiptir. İletken poşetler (EMC) elektromanyetik alan koruması için daha idealdir. Ambalaj köpükleri: Antistatik ve iletken çeşitleri mevcuttur. Ambalajlamada ve elektronik elemanların batırılarak saklanmasında kullanılır. Masa örtüleri/kaplamaları: Antistatik ve iletken çeşitleri vardır. Sıcak lehim ve kimyasallara karşı dayanıklı bir tabaka ile korunur. Antistatik bileklik: Tekstil ve metal olan çeşitleri mevcuttur. Özellikle hassas elektronik aletlerle çalışan kişilerin topraklanmasında kullanılır. Antistatik yer kaplamaları: Karbon yedirilmiş plastik alaşımlıdır. Taban, bakır barlarla örülmüş ve topraklanmıştır. Yapışkanı karbonludur, iletim sağlanmış aynı zamanda yürüme esnasında statik elektrik oluşturması önlenmiştir. Özel kimyasallarından başka bir şeyle silinmemelidir. Özellikle deterjan vb. malzemelerle silindiğinde üzerinde lak oluşturmakta olduğundan standart deterjandan kesinlikle kaçınılması gerekmektedir. 10

17 Şekil 2.4: ESD li çalışma ortamı Antistatik topuk bantları: Antistatik ayakkabıya alternatif olarak, çalışanların ve ziyaretçilerin kendi ayakkabılarını kullanarak vücutlarındaki statik elektriği antistatik zemin üzerinden topraklanmalarını sağlar. Şekil 2.5: Antistatik topuk bandı Antistatik önlük: Önlükler değişik boylarda, polyester ve karbon alaşımlıdır. Karbon yedirilmiş kumaş, elektriğin iletkenliğini sağlar. Dışarıdan ya da 11

18 kıyafetlerin oluşturacağı statik yüklenmeyi önler. Tek katmanlı ve iletken olmaları gerekmektedir. Antistatik ayakkabı: Antistatik ayakkabılar, statik yüklerin dağıtılması yoluyla, statik elektrik yüklerinin en aza indirilmesinin gerekli olduğu ortamlarda kullanılır. Yanıcı ve parlayıcı mahaller bu ortamlara örnek olarak verilebilir. Vücuttaki biriken statik elektriği, iletken veya antistatik zeminden boşaltmaya yarar. İyonizasyon cihazları: Hassas elektronik aletlerin olduğu ortamlarda plastik bardak benzeri yalıtkan malzemeler büyük tehdit oluşturmaktadır. Plastik bardak gibi malzemeler tamamen yalıtkan olduklarından topraklama yoluyla üzerlerinde oluşabilecek yükleri nötralize etmek mümkün değildir. Bu yüzden bu tür risklerin bulunduğu yerlerde ortama (-) ve (+) iyon üflenerek yalıtkan malzemeyi nötralize edebilecek özel iyonizasyon cihazları kullanılmalıdır. Antistatik koltuklar: Kimya, ilaç, medikal, petrol ve askerî sanayide, hastahane temiz odaları ve elektronik üretim yapan işletmelerde kullanılan ESD/İletken özellikte koltuklardır. Antistatik özellikteki koltukların yapısı tekstil, özel fiberler ve metal tellerle oluşturulmakta ve bu sayede vücutta bulunan statik elektriğin zemine deşarjı sağlanmaktadır. Şekil 1.7 deki çalışma ortamında kullanılan antistatik malzemeler bir terminalde toplanarak topraklanmıştır Ekran Sağlamlığının Kontrol Edilmesi Cep telefonunun ekran sorunları ekrana hiçbir bilginin gelmemesi, bazı satırların görünmemesi, ekranda olması gereken simgelerin görünmemesi, gibi sorunlar olabilir. Bu durumlar ekrana bakılarak anlaşılır. Bu gibi durumlarda ekran (display) değiştirilir. 12

19 Şekil 2.6: Ana kart ve display bağlantı noktaları Şekil 2.6 da soketli ekran modeli görülmektedir. Ekran ile ana kart arasındaki iletişim anakarttaki konnektör ve displaydeki soket ile yapılır. Anakarttaki display konnektöründen display soketi çıkarılarak yeni display aynı yere takılır Cihazın kasa yapısı Şekil 2.7 de çeşitli marka ve modellere ait cep telefonu kasaları görülmektedir. Cihazın ön ve arka kapakları açılıp devre kartının çıkarılmasından sonra geriye kalan kısımdır. Şekilde ortada bulunan kapaklı modeller komple kasa olarak ifade edilmektedir. Marka ve model tasarımına göre değişiklik arz etmektedir.yapı olarak genellikle plastik olup metal kasalar da vardır. Şekil 2.7: Kasa çeşitleri 13

20 Kasa üzerinde SIM kart yuvası, anten, mikrofon, hoparlör ve bunlarla ilgili anakartla elektriksel temas için konnektörler bulunmaktadır (Şekil 2.8). Anakart kasaya vidalarla sabitlenir. Şekil 2.8: Kasanın üzerindeki konnektörler 2.5. Kasa Sağlamlığının Kontrol Edilmesi SIM kart konnektörleri, anten ve konnektörleri, mikrofon, hoparlör birimleri, batarya yuvası ve konnektörleri genelde bütün cihazlarda kasa üzerinde mevcuttur. Bu durumda şebeke sorunlarında SİM kart yuvası ve anten, sesin iletilip alınması sorunlarında mikrofon ve hoparlör, enerji sorunlarında batarya yuvası ve konnektörleri şüpheli olabilir. Öncelikle kasanın fiziksel olarak herhangi bir değişikliğe uğrayıp uğramadığı, çatlak ya da kırık olup olmadığı kontrol edilir. Ses gelmiyorsa hoparlör arızalı olabilir. Kasa üzerinde bulunan hoparlör konnektörleri ölçülür, burada küçük bir direnç değeri görülmelidir (24 ohm). Ses gitmiyorsa mikrofon arızalı olabilir. Mikrofon direnci, buna ait konnektörden ölçülür, yaklaşık ohm değeri görülmelidir. 14

21 Enerjinin sağlıklı bir şekilde cihaza verilebilmesi için kasa batarya yuvası fiziksel olarak sorunsuz olmalıdır. Kasada bulunan enerji konnektörleri sıkı bir şekilde batarya enerji uçlarına değmelidir. Şekil 2.9: Kasada bulunan batarya ve yuvası 2.6. Anten Sağlamlığının Kontrol Edilmesi Avometre ohm kademesine alınır. Kasadaki anten konnektör uçlarında küçük direnç değeri görülmelidir. Şekil 2.10 da ölçülen değer 40 ohm dur. Eski model telefonlarda tek uç olup kısa devre gösterir. Bu tiplerde antenin kırık olup olmadığına bakılır. Antenin bağlı olduğu konnektörler kirlenmiş ya da oksitlenmiş ise tinerle ya da silgi ile temizlenir. Şekil 2.10: Anten direncini ölçülmesi 15

22 2.7. Cihaz Kasasının Açılması Cihazın kasası olarak tabir edilen yer yukarıda anlatılan kısımdır. Cihaz ön arka kapak, kasa, LCD ekran, tuş takımı, batarya, anakart ve antenden oluşmaktadır. Cihazın sökülme işlemleri aşağıdaki resimlerde sıra ile gösterilmiştir. Şekil 2.11: Batarya kapağının açılması Şekil 2.12: Batarya ve arka üst kapağın çıkarılması 16

23 Şekil 2.13: Kasanın vidalarının sökülmesi Şekil 2.14: Ön kapağın ve LCD ekranın çıkarılması 17

24 2.8. Anakartın Kontrol Edilmesi Şekil 2.15: Tornavida ve elle sökülen parçalar Anakartın kontrolü önce gözle ve elle yapılır. Herhangi bir sıvı teması, kırık ve çatlak olup olmadığı kontrol edilir. Daha ayrıntılı görmek için mikroskop ile hatlarda çizik, çatlama ve kopuk olup olmadığı kontrol edilir (Şekil 2.16). Cep telefonu teknolojisinde kullanılan elemanlar SMD olup çok küçük yapıdadır. Devreyi oluşturan elemanların bağlantı noktalarına (soğuk lehim) ve fiziki yapılarına (kırık ve çatlak) bakılır. Bu işlem için daha çok arızanın sebep olabileceği bölgelerde yoğunlaşılmalıdır. Yapılan görsel kontrol sonucunda arızanın nedeni tespit edilemez ise devre takibi yapılmalıdır. 18

25 Şekil 2.16: Anakart 19

26 ÖLÇME ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. 1. Statik elektrik elektronik malzemelerin arızalanmasına neden olan en büyük etkenlerden biridir. 2. Elektronik kart tamir ederken üstümüzdeki statik elektriğin elektronik malzemeleri etkilememesi için plastik eldiven kullanmalıyız. 3. Antistatik bileklik kullanmak diğer ESD önlemlerini gereksiz kılar. 4. Anakart üzerindeki malzemeler SMD yapıda olduklarından devre takibi yapmadan arızaları anlaşılamaz. 5. Mobil telefon servislerinde elektronik malzemeler antistatik ortamlarda depolanmalıdır. DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarını karşılaştırınız, cevaplarınız doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz. 20

27 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ Her model GSM telefonda marka ve modelin standartlarına uygun olarak şebeke kontrolünü yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Mobil iletişime giriş ve GSM telefonda arıza giderme modüllerinde öğrendiklerinizi gözden geçiriniz. İnternet ortamında mobil telefonların RF yapıları hakkında araştırma yapınız. 3. ŞEBEKE KONTROLÜ 3.1. Şebeke Frekansı ve Ayarları Mobil telefon çıkış katında yapılan onarım sonrasında, telefonun RX ve TX değerleri mutlaka tekrar kalibrasyona tabi tutulmalıdır. RX ve TX değerlerinin kalibrasyonu ve frekans ölçümü için RF sinyal jeneratörü, servis kalibrasyon programı ve spektrum analizörü gerekir. Kalibrasyon yapılmaz ise sinyallerin frekanslarındaki az miktardaki sapmalar dahi sinyallerin filtrelenmesine, dolayısı ile telefonun zayıf servis almasına hatta hiç servis almamasına neden olabilir. Şekil 3.1: Kalibrasyon için gerekli bağlantı şekli 21

28 Şekil 3.1 de RF kalibrasyonu için gerekli ekipmanlar ve bağlantı şekli gösterilmiştir. Genelde tüm marka ve model telefonlar için bu şekilde bağlantı kullanılır. Ancak her firma kendine özel ayar programını kullanır. Hatta firmalar kendi ürettikleri telefonlar için dahi farklı test programları kullanmaktadır. Aşağıda örnek olarak bir firmaya ait kalibrasyon programının kullanılması gösterilmiştir Şebeke Ayarlarının Kontrol Edilmesi Şekil 3.2: Kalibrasyon programının ön yüzü Şekil 3.2 de TX güç seviyelerinin ayarlandığı ekran gösterilmiştir. Bu ekranda 7, 15 ve 19. seviyeler ayarlanır. Daha sonra calculate coefficients düğmesine basılarak diğer seviyeler otomatik olarak ayarlanır. İstenirse tüm seviyeler elle de ayarlanabilir. Seviyeler ayarlandıktan sonra stop düğmesine basılarak değerler kaydedilir. Güç seviyelerinin değerleri spektrum analizöründen okunur ve ekrandaki değer ile karşılaştırılır. Şekil 3.3: RX kalibrasyonu 22

29 Şekil 3.3 te gösterilen RX kalibrasyonunun yapılabilmesi için RF jeneratörüne ihtiyaç vardır. Jeneratörün frekansa değerleri kurulup calibrate düğmesine basılır. Her bant için ayrı yapılır. Şekil 3.4 te ise TX IQ ayarının yapımı görülmektedir. Spektrum analizörü gereklidir. Bu ayar ile yanlış yan bantlar ayarlanır ve genlikleri minimuma getirilir. Şekil 3.4: TX IQ ayarın ön yüzü Şekil 3.5: Kanal seviyeleri Şekil 3.5 teki RX ayarının yapılabilmesi için RF jeneratörüne ihtiyaç vardır. İstenen frekanslar RF jeneratöründen uygulanarak manual tuninge basılır ve değerler save edilir. 23

30 3.3. Anten Bağlantısı Kontrolünün Yapılması Antenler genellikle kasanın içerisindedir. Anten ile anakart arasındaki iletişim kasada bulunan konnektörler ile yapılır. Konnektörünün kırık olup olmadığı gözle kontrol edilir. Yine gözle konnektörde ya da anakarta temas eden noktalarda herhangi bir sıvı teması, oksitlenme veya kirlenme varsa selülozik tinerle silinir. Temizleme işleminde kalem silgi de kullanılabilir. Şekil 3.6: Anten bağlantı noktaları 3.4. Spektrum Analizörü Kullanımı Spektrum analizörü mobil telefon haberleşmesinde yer alan yüksek frekanslı tüm sinyalleri inceleyebilmek için kullanmak zorunda olduğumuz bir cihazdır. Spektrum analizörlerinin sahip olduğu yüksek çalışma bandı ( örneğin 9 khz 26,5 GHz aralığında çalışan bir spektrum analizörü ) osilaskop ile gözleyemeyeceğimiz çoğu sinyali inceleyebilmemizi sağlar. Ayrıca spektrum analizörü, bir frekans bölgesi içindeki, osilaskop gibi bir cihazın kolaylıkla gösteremeyeceği bilgi sinyallerini de gösterebilen son derece kullanışlı bir cihazdır. Örneğin, bir sinyalin frekansının içeriği (temel sinüsoid ve bir veya daha fazla harmonik bileşenler) osilaskop ekranından çok zor tespit edilebilirken spektrum analizörü ile kolaylıkla tespit edebilir. 24

31 Şekil 3.7: Spektrum analizörü Ortak tuşlar: Otomatik ayar, sayıcı ve güç ölçümü işlemleri bu tuşlar vasıtası ile yapılır. Otomatik ayar seçeneğinde spektrum analizörü çalışma bandı içerisindeki maksimum genlikli sinyalleri tarar ve merkez frekansı tespit eder. Sayıcı, veri giriş tuşları ile üzeri işaretlenen sinyalin frekansını ölçer ve ekranda büyük karakterler ile görüntülenmesini sağlar. 25

32 Güç ölçümü seçeneği kullanılarak belli bir frekans bandı içerisindeki dağınık sinyallerin güçleri veya çok taşıyıcılı sinyallerin toplam gücü ölçülebilir. Veri giriş tuşları: Frekans değerlerinin elle girilmesi gibi bazı verilerin dışarıdan girilmesini sağlayarak işletimselliği kolaylaştırır. Floopy disk sürücü: Ölçüm parametrelerinin ve sonuçlarının bir diskete kaydedilmesini sağlar. Kaydedilen bu bilgiler kolaylıkla bir bilgisayara nakledilebilir. İşaret tuşları: Tepe noktasının taranarak işaretlenmesi gibi çeşitli işaretleme fonksiyonlarını içerir. Kontrol tuşları: Bant genişliği, tarama ve diğer bazı parametrelerin ayarlanması için kullanılan fonksiyonları içerir. 26

33 3.5. Şebeke Çıkış Katı Frekanslarının Ölçülmesi Referans osilatör VCTCXO sinyalinin spektrum analizöründe görünüşü şekil 3.8 de gösterilmiştir. VCTCXO tarafından üretilen sinyalin DC voltaj değeri ölçülmeli, DC voltaj değeri normal olsa bile, spektrum analizöründe ölçülen sinyalin sapma miktarı 100 Hz den fazla olmamalıdır. Şekil 3.8: VCTCXO sinyali Şekil 3.9 da spektrum analizörü ile ölçülmüş GSM900 ve GSM1800 TX sinyalleri gösterilmiştir. 27

34 Şekil 3.9: GSM900 ve GSM1800 TX sinyalleri Spektrum analizörü kullanarak ölçülen örnek EGSM900 RX sinyali de şekil 3.10 da gösterilmiştir. Şekil 3.10: EGSM900 RX sinyali Spektrum analizörü kullanarak ölçülen örnek VCO frekansı şekil 3.11 de gösterilmiştir. 28

35 Şekil 3.11:VCO sinyali 3.6. Kartın Devre Şemasının Okunması Şekil 3.12: Ana katta yer alan elektronik elemanların görüntüsü Şekil 3.13 te gösterilen en üst kısımda TX/RX (alıcı verici) süzgeçleri, yükselteçler, anten bağlantısı ve batarya konnektörleri bulunur. Bu bölümde alıcı verici sinyallerle ilgili filtre işlemleri yapılır. Yükselteçler yardımıyla düşük frekanslı sinyaller istenilen değerlere yükseltilerek iletim kanallarına gönderilir. Batarya konnektörleri de bataryanın şarj işlemlerini kontrol eden ünitedir. 29

36 Şekil 3.13: Alıcı verici katı Şekil 3.14 te gösterilen orta kısımda telefonun çalışması için gereken 26 MHz' lik saat kristali, DSP (kodlayıcı) (Digital Signal Processor) denilen konuşmaların kodlanması ve çözülmesi, frekans geçişlerini sağlayan işlemci bulunur. Cep telefonlarında bulunan dijital elektronik elemanların senkronizasyonunu ve çalışmasını sağlamak amacıyla sabit frekanslı osilatörler kullanılmaktadır. Cep telefonu sistemi ful dubleks (aynı anda alıcı ve verici ünitelerinin veri alışverişi yapabilmesi) haberleşme yaptığı için alınan ve verilen sinyaller için şifreleyici ve şifre çözme işlemlerini bu bölüm yapmaktadır. Şekil 3.14: Kodlama bölümü 30

37 Şekil 3.15 te gösterilen alt kısımda ise güç kaynağı ve ses mikroçipleri, cihazın kullanıcı tarafından kullanılabilmesini sağlayan programın bulunduğu çip "Flash" diye adlandırılır, telefonu programlama ve ayarlama için pin çıkışları, profillerin, logoların, melodilerin saklandığı RAM çipi ve telefonun kendi işlemcisi, saat osilatörü bulunur. Bu bölüm telefondaki tüm sistemlerin kontrol edildiği telefonun bir bütün olarak çalışmasının sağlandığı bölümdür. Şekil 3.15: İşlemci ve hafıza bölümü Şekil 3.16 da gösterilen en altta ise tuş takımı kontrolörü, kişinin şebeke ile bağlantısını sağlayan SIM konnektörü, şarj girişi, kulaklık-mikrofon giriş ve çıkışları, titreşim motoru için çıkış bulunur. Bu bölüm daha ziyade mekanik ve daha az karmaşık elektronik elemanların olduğu, telefonun veri giriş çıkışının sonladığı noktaların bulunduğu (hoparlör, mikrofon ve sim kart) bölümdür. Şekil 3.16: Veri giriş-çıkış bölümü 31

38 Şekil 3.17 de yukarıda anlatılan kısımlar ve aralarındaki bağlantı yapıları gösterilmiştir. Mobil telefonların RF yapısı GSM Telefonda Arıza Giderme modülünde anlatılmaktadır. Şekil 3.17: Cep telefonu sisteminde kullanılan temel kısımlar arasındaki bağlantı yapıları Yukarıdaki mimaride dört entegre devre kullanılmıştır. Bunlar DSP yi de içeren işlemci, güç entegresi, analog/dijital ve dijital/analog dönüştürücülerle ses işleme devrelerini içeren entegre ve şarj kontrol entegreleridir. Güç entegresinde ana kat ve RF katı için gerekli voltajların üretildiği çıkışlar bulunur. Ayrıca güç entegresi sim kart için bir arabirim de içermektedir. Bataryanın şarjıda yine bu entegre tarafından üretilen bir sinyal tarafından kontrol edilir. Şekil 3.18 de bir güç entegresinde üretilen sinyaller ve besleme noktaları gösterilmiştir. 32

39 Şekil 3.18: Besleme gerilimlerinin anakarta dağılışı Ana kata bağlı olan mikrofon, hoparlör, buzer ve ses aksesuarları ekranla birlikte telefonun kullanıcı arabirimini de oluşturur. Şekil 3.19: Ses katı ve vibratör 33

40 3.7. Sayısal Radyo Haberleşme Test Cihazı (Digital Radio Communication Tester) Kullanımı Sayısal radyo haberleşme test cihazı spektrum analizörü, sinyal jeneratörü ve GoNoGo test cihazının özelliklerini bünyesinde barındıran bir test ve ölçüm cihazıdır. Bu cihaz ile hem GSM900 hem de GSM 1800 ölçümleri yapılabilir. Bununla birlikte daha gelişmiş modellerde PCS, GPRS, EDGE, Bluetooth ölçümleri de yapılabilmektedir. Şekil 3.20: Sayısal radyo haberleşme test cihazı Analyzer / Generatör seçeneği, mobil telefonun RX ve TX kısımlarını test etmek için RF sinyallerinin analizini ve RF jeneratörünün özelliklerini sağlar. Şekil 3.21: RF jeneratör ekranı 34

41 Overview seçeneği bize mobil telefonun RF performansı hakkında detaylı bilgi verir. Şekil 3.22: RF performansını gözden geçirme ekranı Spectrum seçeneği bize spektrum analizörünün özelliklerini sağlar. Şekil 3.23: Spektrum analizörü ekranı 35

42 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. 1. Onarım sonrasında kalibrasyon yapılmaması, sinyallerin frekanslarındaki az miktardaki sapmaların dahi RX ve TX sinyallerinin filtrelenmesine, dolayısı ile telefonun zayıf servis almasına hatta hiç servis almamasına neden olabilir. 2. Spektrum analizörü mobil telefon haberleşmesinde yer alan yüksek frekanslı tüm sinyalleri inceleyebilmek için kullanmak zorunda olduğumuz bir cihazdır. 3. Sayısal radyo haberleşme cihazı RF jeneratörü olmadan kullanılamaz. 4. Mobil telefonlarda RF katı besleme gerilimini doğrudan bataryadan alır khz kristal tüm işlemlerini üreten ana osilatör sinyalidir. DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarını karşılaştırınız, cevaplarınız doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz. 36

43 ÖĞRENME FAALİYETİ 4 ÖĞRENME FAALİYETİ-4 AMAÇ Sim kartın sağlamlığını kontrol edebileceksiniz. ARAŞTIRMA Hafıza kartlarını ve çeşitlerini internet ortamında araştırınız Sim kartın özellikleri 4. SİM KART KONTROLÜ SIM kart, telefonunuza takılan ve telefonun ilgili şebeke ile bağlantısı kurmasına imkân veren, bir köşesi kesik küçük bir karttır. Operatör veya servis sağlayıcı tarafından verilen SIM kart, hesap ve şebeke bilgisi ve sınırlı kapasitede hafıza içerir. Temel olarak içerisinde şu bilgiler yer alır. IMSI (International Mobile Subscriber Identity)- Uluslararası Mobil Abone Kimliği: Bu numara şebekede aboneyi tanımlayan özel bir numaradır (telefon numarasından farklı bir numara). Abone şebekede tek numarayla birden fazla servisi kullanabilir. Bu numara yalnızca şebekeye ilk girişte kullanılır. TMSI (Temporary Mobile Subscriber Identity)- Geçici Mobil Abone Kimliği: IMSI yerine kullanılan bir numara olup periyodik olarak değiştirilmektedir. Böylece abone bilgileri ve konuşma güvenliği için dinlenmeye karşı ilave bir korunma sağlanır. LAI (Location Area Identity)- Bölge Konum Belirleme Kimliği: Abonenin şebekede (kendi şebekesi veya tanımlı herhangi bir şebeke) bulunduğu yeri tanımlar. Bu kod sayesinde aboneye gelen çağrılar için bağlantı kurulmaktadır. Ki: Abone bilgisi ve konuşma güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılan bir şifreleme ve sorgulama anahtarıdır. Bu kod her abone için ayrı olup SIM kart ve AUC ta kayıtlıdır. Ki kullanılarak MS ile BTS arasında iletilen tüm bilgiler (sinyalleşme ve konuşma) şifreli olarak gönderilir. Şifreleme ve deşifre işlemini sağlayan anahtar kod Ki dir. MSISDN (Mobile Station International Services Digital Network)- Mobil İstasyon ISDN Numarası: Bu abonenin kullandığı telefon numarasıdır. Ülke kodu, şebeke kodu ve abone telefon numarasının birleşmiş halidir. 37

44 Örnek: CC + NDC + SN CC : Ülke Kodu- Country Code NDC : Ulusal Şebeke Kodu- National Destination Code SN : Abone Telefon Numarası- Subscriber Number Aşağıdaki tabloda SIM kart pinlerinin özellikleri görülmektedir. Buradaki gerilim frekans değerleri bize arıza ile ilgili ipuçları verebilir. PİN ADI İŞLEVİ 1 GND ŞASE 2,6 V SIM 3-5 Volt Besleme Gerilimi 3 DATA Veri Hattı 4 SIMRST SIM reset pini 5 SIMCLK SIM clock 25 MHz Tablo 4.1 Sim kart pinleri 4.2. SIM Kartın Çıkarılması ve Yenisinin Takılması SIM kartın bulunduğu yer telefonun arka kapağının altında ya da burada bulunan bataryanın altında bulunur. Şekil 4.1 de SİM kartın nasıl çıkarıldığı görülmektedir. Arka kapak sökülür. Batarya çıkarılır. Bataryanın altında bulunan sim kart yuvasından kart çıkarılır. Aksi yönde hareket ederek de yeni SIM kart takılır. 38

45 Şekil 4.1: Sim kartın çıkarılıp takılması 4.3. Sim Kartın Kontrolünü Yapmak SIM kart arızalarında ekrana Insert card (sim kartı takın) ya da card error (sim kart hatası) bilgileri gelir. Bu durumda aşağıdaki işlemler yapılır. Sağlam bir kartla da aynı problemi yaşıyor ise sorun telefondan kaynaklanmaktadır. SIM kartın, telefonun SIM kart yuvasına tam yerleşip yerleşmediği kontrol edilir. Bu işlem yapılırken telefon kapatılır, SIM kart çıkarılıp tekrar takılır ve telefon açılır. SIM kart konnektörleri sıvı teması ile kirlenmiş ya da oksitlenmiş olabilir. Sıvı teması ile kirlenmiş ise selülozik tinerle kart ve telefonun konnektörleri silinir. Oksitlenmiş ise kalem silgi ile silinir. Telefonun SIM kart konnektöründe soğuk lehim olabilir.buradaki lehimler tazelenir. 39

46 Şekil 4.2: Sim kart yuvası 40

47 ÖLÇME ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. 1. Sim kart telefonun şebeke ile bağlantı kurmasını sağlayan bir karttır. 2. IMSI şebekede aboneyi tanımlayan özel bir numaradır. 3. Telefon ekranında insert sim card veya sim kartı yerleştirin uyarısı var ise sim kart mutlaka değiştirilmelidir. 4. Sim kartlarda 6 adet pin bulunur. 5. Sim kartlar, içerisinde sınırlı sayıda hafıza içerir. DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarını karşılaştırınız, cevaplarınız doğru ise modül değerlendirmeye geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz. 41

48 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Gerekli ESD önlemlerinizi alınız. Telefonun bataryasını ve sim kartı çıkarınız. Uygun tornavidayı kullanarak cihazın kapaklarını sökünüz. Ekranı sökerek inceleyiniz. Anakartı (PCB) sökerek çıplak gözle inceleyiniz. PCB yi mikroskop altına koyarak burada da inceleyiniz. Telefonu test jigine yerleştiriniz. RF kalibrasyonu için gerekli bağlantıları yapınız. Bilgisayarda kalibrasyon programını çalıştırınız. PCB ye enerji veriniz. VCO ve VCTCXO sinyallerini spektrum analizörü ekranında inceleyiniz. Öneriler İşlemlere başlamadan önce ESD ekipmanlarınızın sağlamlığını kontrol ediniz. Servis kılavuzundan faydalanınız. Oksitlenme veya çatlak var mı? Kontrol ediniz. Çıplak gözle göremediğiniz şeyler varsa mikroskopla bakınız. Servis kılavuzundan faydalanınız. Şekil 3.1 e bakınız. Servis kılavuzundan faydalanınız. Spektrum analizörünün kullanma kılavuzundan faydalanınız. Kalibrasyon proğramının yönlendirmelerine göre hareket ediniz. Telefon testten geçmez ise işlemleri tekrarlayınız. RX kalibrasyonunu yapınız. TX kalibrasyonunu yapınız. Batarya kalibrasyonunu yapınız. Telefonu tekrar toplayarak görüşme testinden geçiriniz. 42

49 MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Aşağıdaki cümleleri doğru/yanlış olarak cevaplandırınız. 1. Arıza kayıtları, arızalı telefonun daha önce servise gelip gelmediğini kontrol etmek için kullanılır. 2. Servise cihazla gelen bataryanın numarası da servis formuna yazılmalıdır. 3. Telefon üzerinde gözle görür bir hasar olsa bile garantili telefonda bu dikkate alınamaz. 4. Cihaz servise bırakıldığında müşteriye fiyat bildirilmelidir. 5. Elektronik kart tamir ederken üstümüzdeki statik elektriğin elektronik malzemeleri etkilememesi için plastik eldiven kullanmalıyız. 6. Antistatik bileklik kullanmak diğer ESD önlemlerini gereksiz kılar. 7. Anakart üzerindeki malzemeler SMD yapıda olduklarından devre takibi yapmadan arızaları anlaşılamaz. 8. Mobil telefon servislerinde elektronik malzemeler antistatik ortamlarda depolanmalıdır. 9. Spektrum analizörü mobil telefon haberleşmesinde yer alan yüksek frekanslı tüm sinyalleri inceleyebilmek için kullanmak zorunda olduğumuz bir cihazdır. 10. Sayısal radyo haberleşme cihazı RF jeneratörü olmadan kullanılamaz. 11. Mobil telefonlarda RF katı besleme gerilimini doğrudan bataryadan alır khz kristal tüm işlemlerini üreten ana osilatör sinyalidir. 13. IMSI şebekede aboneyi tanımlayan özel bir numaradır. 43

50 14. Telefon ekranında insert sim card veya sim kartı yerleştirin uyarısı var ise sim kart mutlaka değiştirilmelidir. 15. Sim kartlar içerisinde sınırlı sayıda hafızada içerir. DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarını karşılaştırınız, cevaplarınız doğru ise yeterlik ölçmeye geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz modülün ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz. YETERLİK ÖLÇME Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki ölçütlere göre ölçünüz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır 1 ESD ekipmanlarını kullanabildiniz mi? 2 Kapakları hiçbir zarar vermeden sökebildiniz mi? 3 Mikroskobu kullanabildiniz mi? 4 RF kalibrasyonu için gerekli bağlantıları yapabildiniz mi? 5 Servis kılavuzundan yararlanabildiniz mi? 6 Spektrum analizörünü kullanabildiniz mi? 7 RF jeneratörünü kullanabildiniz mi? 8 Osilatörlerin sinyallerini ölçebildiniz mi? 9 RX kalibrasyonunu yapabildiniz mi? 10 TX kalibrasyonunu yapabildiniz mi? 11 Batarya kalibrasyonunu yapabildiniz mi? 12 Telefonu testten geçirebildiniz mi? 13 Test sonucunda telefonun bütün değerleri normal mi? 44

51 DEĞERLENDİRME Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız modülü tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeniniz ile iletişim kurunuz. 45

52 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 D 3 Y 4 Y 5 Y ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 Y 3 Y 4 Y 5 D ÖĞRENME FAALİYETİ-3 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 D 3 Y 4 Y 5 Y ÖĞRENME FAALİYETİ-4 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 D 3 Y 4 D 5 D 46

53 MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI 1 D 2 D 3 Y 4 Y 5 Y 6 Y 7 Y 8 D 9 D 10 Y 11 Y 12 Y 13 D 14 Y 15 D 47

54 KAYNAKÇA KAYNAKÇA Nokia Servis Kılavuzları Tekofaks Türkiye - Panasonic Teknik Servisi and_measurement/mobile_radio/cmu200.html en.wikipedia.org/wiki/main_page