ROCOS KOMPAKT PL K E RME S STEM VE ÜRET LEN PL K VE KUMA LARIN KAR ILA TIRILMASI T.C. EGE ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ (DOKTORA TEZ ) Sevda ALTA

Transkript

1 T.C. EGE ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ (DOKTORA TEZ ) ROCOS KOMPAKT PL K E RME S STEM VE KLAS K R NG PL K E RME TEKN LE ÜRET LEN PL K VE KUMA LARIN KAR ILA TIRILMASI Sevda ALTA Tekstil Mühendisli i Ana Bilim Dal Bilim Dal Kodu: Sunu Tarihi: Tez Dan man : Prof. Dr. Hüseyin KADO LU Bornova- ZM R

2 V ÖZET ROCOS KOMPAKT PL K E RME S STEM VE KLAS K R NG PL K E RME TEKN LE ÜRET LEN PL K VE KUMA LARIN KAR ILA TIRILMASI ALTA, Sevda Doktora Tezi, Tekstil Mühendisli i Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Hüseyin KADO LU A ustos 2009, 236 sayfa Bu çal mada RoCoS kompakt ve klasik ring iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin ve bu ipliklerden örülen kuma lar n özellikleri kar la t r lm t r. Bu amaçla, karde pamuk, penye pamuk, modal, tencel ve polyester liflerinden üç farkl büküm katsay s na sahip üç farkl numarada kompakt ve ring iplikler üretilmi tir. Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin fiziksel özelliklerini kar la t rabilmek için tek tip pamuk kullan lm t r. Kompakt iplikler, ring ipliklerden daha dü ük tüylülük ve daha yüksek kopma mukavemeti de erlerine sahiptir. Bununla birlikte, karde, penye ve viskon kompakt ipliklerden örülen kuma lar, karde, penye ve viskon ring ipliklerden örülen kuma lardan daha iyi boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erlerine sahiptir. Kompakt iplik e irme sisteminin iplik özellikleri üzerindeki etkisi hammadde cinsine göre de i mektedir. Karde pamuk, penye pamuk ve viskon liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin fiziksel özelliklerindeki iyile meler, çal mada incelenen di er hammaddelere k yasla önemli derecede fazlad r. Çal mada son olarak, Rieter K44 ve RoCoS kompakt iplik e irme sistemleri kar la t r lm t r. Rieter K44 kompakt iplik e irme sisteminde üretilen iplikler, RoCoS kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerden daha dü ük tüylülük ve daha yüksek mukavemet özelliklerine sahip oldu u gözlenmi tir. Anahtar Kelimeler: RoCoS kompakt e irme, iplik tüylülü ü, mukavemet, boncuklanma, patlama mukavemeti, pamuk, viskon, tencel, modal, polyester.

3 VII ABSTRACT THE COMPARISON OF THE YARNS AND FABRICS PRODUCED WITH ROCOS COMPACT YARN SPINNING SYSTEM AND CONVENTIONAL RING SPINNIG TECHNIQUE ALTA, Sevda PhD. in Textile Eng. Supervisor: Prof. Dr. Hüseyin KADO LU August 2009, 236 pages This study is a comparative study of the physical properties of RoCoS compact and conventional spun yarns and fabrics knitted with these yarns. For this aim, carded cotton, combed cotton, modal, polyester, tencel and viscose compact and conventional spun yarns were produced at three yarn counts having three twist levels. In order to compare the physical properties of compact spun carded and conventional spun combed cotton yarns one type of cotton raw material was used. Compact spun yarns have less hairiness and higher strength values than conventional spun ring yarns. In addition, compact spun carded cotton yarns have similar tensile properties, less hairiness however higher evenness and imperfection values than conventional spun combed cotton yarns. The fabrics knitted from carded, combed and viscose compact yarns have better pilling value and higher tensile strength than, the fabrics knitted from carded, combed and viscose conventional yarns. The influence of RoCoS compact spinning system on yarn properties changes according to raw material type. The improvements in compact yarns physical properties spun with carded cotton, combed cotton and viscose fibers have significantly more advantages than other raw materials observed in this study. Finally, we compared the Rieter K44 and RoCoS compact spinning systems in the study. Yarns produced with Rieter K44 compact spinning system have less hairiness and higher strength properties than yarns produced with RoCoS compact spinning system is examined. Keywords: RoCoS compact spinning, yarn hairiness, strength, pilling, tensile strength, cotton, viscose, tencel, modal, polyester.

4 IX TE EKKÜR Çal may yönlendiren ve çal man n sonuçland r lmas na kadar her konuda katk da bulunan de erli dan man hocam Prof. Dr. Hüseyin KADO LU na, denemelerimde yard mc olan Zeki YE EN ve Yüksel SARIÇAM a, yard mlar n esirgemeyen Dr. Gonca ÖZÇEL K ve Dr. Pelin GÜRKAN ÜNAL a, tez çal malar mda beni her zaman destekleyen E.Ü. Tire Kutsan M.Y.O. müdürü Prof. Dr. M. Kür at FIRAT a, dostlu unu esirgemeyen sevgili arkada m Ara. Gör. Gül ah PAMUK a, denemelerimde yard mlar n esirgemeyen Güçbirli i Tekstil A.. ve Anteks plik letmesi ne, benden manevi desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen de erli A LEME, anlay ve sabr ndan ötürü de erli e im Sezgin ALTA a, içtenlikle te ekkür ederim.

5 XI Ç NDEK LER Sayfa ÖZET... V ABSTRACT... VII TE EKKÜR... IX EK LLER D Z N... XVII Ç ZELGELER D Z N... XXV 1. G R ÖNCEK ÇALI MALAR KOMPAKT PL K E RME S STEM Ring plikçili inde Üçgeni Mevcut Kompakt plik Sistemleri Rieter, ComforSpin e irme sistemi Suessen, Elite e irme sistemi Zinser, CompACT³ e irme sistemi Rotorcraft, RoCoS e irme sistemi

6 Ç NDEK LER (devam) Sayfa 3.3 Kompakt pliklerin Fiziksel Özellikleri plik düzgünsüzlü ü ve iplik hatalar plik tüylülü ü plik kopma mukavemeti ve kopma uzamas Kompakt plik Sisteminin Sa lad Avantajlar plik e irme i leminde sa lad avantajlar plik e irme sonras i lemlerde sa lad avantajlar MATERYAL VE YÖNTEM Materyal Deneysel Çal ma Lif Özelliklerinin Belirlenmesi plik Özelliklerinin Belirlenmesi Numara ölçümleri Büküm ölçümleri Kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerinin... ölçümü Düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap ve do rusal yo unluk ölçümleri Optik olarak ince yer, kal n yer, neps ve tüylülük de erlerinin... ölçümleri plik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay de erleri ölçümleri Kuma Özelliklerinin Belirlenmesi statistiksel Çal ma... 43

7 Ç NDEK LER (devam) Sayfa 5. SONUÇLAR VE TARTI MA Çal mada Kullan lan Hammaddelerin Özellikleri Ring ve Kompakt pliklerinin Numara ve Büküm De erleri Ring ve Kompakt pliklerinin Uster ve Mukavemet De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz le Ölçülen Hata,.. Tüylülük, plik- plik ve plik-metal Sürtünme Katsay s De er Ring ve kompakt ipliklerinin CTT test cihaz ile ölçülen hata... de erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Ring ve kompakt ipliklerinin CTT test cihaz ile ölçülen tüylülük. de erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar

8 Ç NDEK LER (devam) Sayfa Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Ring ve Kompakt pliklerin CTT Test Cihaz le Ölçülen... plik- plik ve plik-metal Sürtünme Katsay De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuç Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuç Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuç Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuç Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuç Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuç Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar RoCoS ve Rieter K44 Kompakt plik Sistemlerinde... Üretilen pliklerin Analiz Sonuçlar Kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri Kompakt ipliklerinin uster ve mukavemet de erleri Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n... Özellikleri Örme kuma lar n gramaj ve kal nl k de erleri Örme kuma lar n boncuklanma ve patlama mukavemeti de er Karde ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n... analiz sonuçlar Penye ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n... analiz sonuçlar Viskon ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n... analiz sonuçlar Karde kompakt ve penye ring ipliklerden üretilen örme... kuma lar n analiz sonuçlar

9 Ç NDEK LER (devam) Sayfa 6. GENEL DE ERLEND RME Iplik Özelliklerinin De erlendirilmesi Iplik düzgünsüzlü ü nce yer, kal n yer ve neps de erleri (Uster) Iplik tüylülü ü (Uster) Iplik çap Kopma mukavemeti ve kopma uzamas nce yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps... (+%200) de erleri (CTT) Iplik tüylülü ü (CTT) Iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s Karde Kompakt ve Penye Ring plik Özelliklerinin... Kar la t r lmas Rieter K44 ve RoCoS Kompakt plik Sistemlerinde... Üretilen pliklerin Kar la t r lmas Kuma Özelliklerinin De erlendirilmesi Tüm Sonuçlar n De erlendirilmesi KAYNAKLAR D Z N EKLER Ek 1- Ring ve Kompakt pliklerinin Numara ve Büküm De erleri Ek 2- Ring ve Kompakt pliklerinin Düzgünsüzlük, Hata, Tüylülük ve... Çap De erleri Ek 3- Ring ve Kompakt pliklerinin Kopma Mukavemeti ve Kopma... Uzamas De erleri

10 Ç NDEK LER (devam) Sayfa Ek 4- Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz ile Ölçülen Optik. Düzgünsüzlük De erleri Ek 5- Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz ile Ölçülen... Tüylülük De erleri Ek 6- Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz Taraf ndan... Çizilen Levha Görünü leri Ek 7- Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz Taraf ndan... Çizilen Kesit Görünü leri Ek 8- Ring ve Kompakt pliklerinin plik- plik ve plik-metal... Sürtünme Katsay De erleri Ek 9- Rocos ve Rieter K44 Kompakt plik Sistemlerinde... Üretilen pliklerin Özellikleri Ek 10- Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n n... Gramaj ve Kal nl k De erleri Ek 11- Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n n... Boncuklanma De erleri Ek 12- Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n n... Patlama Mukavemeti De erleri ÖZGEÇM

11 XVII EK LLER D Z N ekil Sayfa ekil 3.1 üçgeninin geometriksel olarak ifadesi ekil 3.2 K45 (Comforspin) kompakt iplik e irme sistemi ekil 3.3 Elite kompakt iplik e irme sistemi ekil 3.4 CompACT³ kompakt iplik e irme sistemi ekil 3.5 RoCoS manyetik-mekanik kompakt iplik e irme sisteminin... d tan görünü ü ekil 3.6 RoCoS manyetik-mekanik kompakt iplik e irme sistemi ekil 5.1 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük... de erleri ekil 5.2 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük... de erleri ekil 5.3 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük... de erleri ekil 5.4 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%50)... de erleri ekil 5.5 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%50)... de erleri ekil 5.6 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50)... de erleri

12 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.7 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50)... de erleri ekil 5.8 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50)... de erleri ekil 5.9 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200)... de erleri ekil 5.10 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200)... de erleri ekil 5.11 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200)... de erleri ekil 5.12 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri ekil 5.13 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri ekil 5.14 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri ekil 5.15 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri ekil 5.16 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri ekil 5.17 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri ekil 5.18 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma... mukavemeti de erleri... 56

13 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.19 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma... mukavemeti de erleri ekil 5.20 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma... mukavemeti de erleri ekil 5.21 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas... de erleri ekil 5.22 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas.. de erleri ekil 5.23 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas... de erleri ekil 5.24 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25)... de erleri ekil 5.25 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25)... de erleri ekil 5.26 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25)... de erleri ekil 5.27 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25). de erleri ekil 5.28 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25). de erleri ekil 5.29 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25). de erleri... 77

14 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.30 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50). de erleri ekil 5.31 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50). de erleri ekil 5.32 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri ekil 5.33 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer... (+%100) de erleri ekil 5.34 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer... (+%100) de erleri ekil 5.35 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer... (+%100) de erleri ekil 5.36 Karde ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200) de erleri. 81 ekil 5.37 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.38 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.39 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.40 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm... uzunlu undaki tüy adetleri... 95

15 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.41 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.42 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.43 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.44 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.45 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.46 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.47 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.48 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm... uzunlu undaki tüy adetleri ekil 5.49 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik... sürtünme katsay de erleri ekil 5.50 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik... sürtünme katsay de erleri ekil 5.51 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik... sürtünme katsay de erleri

16 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.52 Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal... sürtünme katsay de erleri ekil 5.53 Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal... sürtünme katsay de erleri ekil 5.54 Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal... sürtünme katsay de erleri ekil 5.55 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin düzgünsüzlük de erleri ekil 5.56 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin ince yer de erleri ekil 5.57 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin kal n yer de erleri ekil 5.58 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin neps de erleri ekil 5.59 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin tüylülük de erleri ekil 5.60 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin çap de erleri ekil 5.61 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin kopma mukavemeti de erleri ekil 5.62 RoCoS ve Rieter K44 kopmakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerin kopma uzamas de erleri

17 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.63 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. boncuk yo unlu u de erleri ekil 5.64 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. boncuk yo unlu u de erleri ekil 5.65 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. boncuk yo unlu u de erleri ekil 5.66 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. toplam boncuk say s de erleri ekil 5.67 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. toplam boncuk say s de erleri ekil 5.68 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. toplam boncuk say s de erleri ekil 5.69 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. a rl k toplam boncuk say s de erleri ekil 5.70 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. a rl k toplam boncuk say s de erleri ekil 5.71 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. a rl k toplam boncuk say s de erleri ekil 5.72 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. ortalama boncuk yüksekli i de erleri ekil 5.73 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. ortalama boncuk yüksekli i de erleri

18 EK LLER D Z N (devam) ekil Sayfa ekil 5.74 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. ortalama boncuk yüksekli i de erleri ekil 5.75 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. boncuklanma derecesi de erleri ekil 5.76 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. boncuklanma derecesi de erleri ekil 5.77 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. boncuklanma derecesi de erleri ekil 5.78 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. patlama mukavemeti de erleri ekil 5.79 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. patlama mukavemeti de erleri ekil 5.80 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. patlama mukavemeti de erleri ekil 5.81 Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. patlama yüksekli i de erleri ekil 5.82 Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. patlama yüksekli i de erleri ekil 5.83 Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n.. patlama yüksekli i de erleri

19 XXV Ç ZELGELER D Z N Çizelge Sayfa Çizelge 4.1 Çal mada kullan lan fitillerin numara ve büküm de erleri. 29 Çizelge 4.2 Çal mada kullan lan deney plan Çizelge 4.3 Çal mada kullan lan ring iplik makinesinin teknik... özellikleri Çizelge 4.4 Ring ve kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan kopça ve... klips numaralar Çizelge 4.5 Örme makinesinin teknik özellikleri Çizelge 4.6 Kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan deney plan Çizelge 4.7 Kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan üretim... parametreleri Çizelge 5.1 Pamuk liflerinin HVI ölçüm sonuçlar Çizelge 5.2 Viskon, tencel, modal ve polyester liflerinin temel... fiziksel özellikleri Çizelge 5.3 Karde ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm... de erleri için yap lan t-testi Çizelge 5.4 Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.5 Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar... 62

20 Ç ZELGELER D Z N (devam) Çizelge Sayfa Çizelge 5.6 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.7 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.8 Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.9 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.10 Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.11 Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.12 Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.13 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.14 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.15 Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.16 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar... 90

21 Ç ZELGELER D Z N (devam) Çizelge Sayfa Çizelge 5.17 Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.18 Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.19 Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.20 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.21 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.22 Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.23 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.24 Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.25 Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.26 Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.27 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar

22 Ç ZELGELER D Z N (devam) Çizelge Sayfa Çizelge 5.28 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.29 Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.30 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz... sonuçlar Çizelge 5.31 Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.32 RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerinin numara ve büküm de erleri için yap lan t-testi Çizelge 5.33 RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde... üretilen ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.34 Ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n n gramaj ve kal nl k de erleri için yap lan t-testi Çizelge 5.35 Karde ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n analiz sonuçlar Çizelge 5.36 Penye ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme... kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.37 Viskon ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme... kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar Çizelge 5.38 Karde kompakt ve penye ring ipliklerden üretilen örme... kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar

23 1 1. G R Kesikli liflerin iplik haline dönü türülmesi son derece karma k ve pahal bir i lemdir. pli in e rilme i lemi, iplik üretiminin son basama olup, geçmi ten günümüze çok farkl iplik e irme teknikleri geli tirilmi tir. Buna ra men, çok eski bir geçmi i olan ring iplik e irme sisteminde farkl tipte liflerden geni numara aral nda kaliteli iplik üretimi mümkün oldu undan, halen en yayg n olarak kullan lan kesikli lif iplik e irme sistemidir. Ring iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerin kalitesini artt rmak için, e irme sisteminin geli tirildi i tarihten günümüze kadar ring iplik e irme aparatlar büyük oranda iyile tirilmi tir. Ancak sistemde yap lan birçok de i ikli e ra men iplik e irme prensibi çok önemli bir de i ikli e u ramam t r. Ring ipliklerinin ideal iplik özelliklerine sahip oldu u kabul edildi inden, ara t rmac lar çal malar nda daha çok ring iplik e irme sistemindeki üretim h z s n rlamas n kald rma üzerine odaklanm lard r. Oysa bu ipliklerin yap s yak ndan incelendi inde, tüm liflerin iplik yap s na kat lmad, baz liflerin sadece bir uçlar ile iplik gövdesine ba l oldu u aç kça görülmektedir. Bu durum, iplik yap s n ve iplik kopu lar n olumsuz etkiledi i gibi e irme ve e irme sonras proseslerde de çe itli problemlere neden olmaktad r. Buradan hareket edilerek yap lan ara t rmalarda, bu yap ya çekim sistemindeki ön silindirlerin k st rma noktas nda olu an e irme üçgeninin neden oldu u belirlenmi tir. Bu problemlerin giderilmesine yönelik çal malar n sonucu olarak da kompakt iplik e irme sistemi geli tirilmi tir. Kompakt iplik e irme sistemi ana çekim bölgesinden hemen sonra yo unla t rma bölgesi kullan larak liflerin birbirine daha yak n bir

24 2 ekilde konumlanmas n sa lamakta ve böylece e irme üçgeni neredeyse tamamen ortadan kalkmaktad r. Bu sistem sayesinde, daha yüksek mukavemete ve daha dü ük tüylülü e sahip ipliklerin üretilmesi hedeflenmektedir. Böylece iplik tüylülü ünden kaynaklanan sorunlar ortadan kald r lmakta ve daha kaliteli iplikler üretilmektedir. Ayr ca bu sistem sayesinde, daha dü ük bükümlü iplikler üreterek, hem üretim masraflar n dü ürmek hem de daha yumu ak tutumlu kuma lar üretilmek mümkün olmaktad r. Kompakt iplik üretimi günümüzde farkl yöntemler ile yap lmaktad r. Bunlar içinde en fazla tercih edilen yöntem, hava emi bas nc kullanarak yap lan yo unla t rmad r. Bu sistem için gerekli olan yüksek hava emi bas nc, pahal aparatlar ve yüksek bak m maliyeti kompakt iplik üretiminin yayg nla mas n bir miktar zorla t rmaktad r. Rotorcraft firmas taraf ndan geli tirilen RoCoS kompakt iplik e irme sistemi ilk olarak 2003 y l nda yap lan ITMA Fuar nda piyasaya tan t lm t r. Sistem yo unla t rma i lemini hava bas nc yerine manyetik-mekanik kuvvet kullanarak yapmaktad r. Bu nedenle, sistemin çal mas s ras nda her hangi bir enerji maliyeti bulunmamaktad r. Bunun yan s ra, aparatlar di er kompakt iplik e irme sistemlerine göre ucuz, bak m masraf oldukça dü ük ve montaj çok basittir. Bu tez ara t rmas nda, kompakt iplik üretimi için önemli bir alternatif olan ve henüz oldukça yeni bir kompakt iplik e irme sistemi olan RoCoS kompakt e irme sistemi ile klasik ring iplik e irme sistemi kar la t r lm t r. imdiye dek yap lan çal malarda, genellikle kompakt iplik e irme sistemlerinin % 100 pamuk, pamuk/rejenere veya pamuk/sentetik kar mlar ndan üretilen ipliklerinin fiziksel özellikleri ara t r lm t r. Bu çal mada ise, di erlerinden farkl olarak hem %100 pamuk hem de %100 rejenere ve %100 sentetik liflerden üretilen ring ve

25 3 kompakt ipliklerin temel fiziksel özellikleri kar la t r lm t r. Bu sayede, hem kompakt iplik e irme sisteminin rejenere ve sentetik elyaflardan üretilen ipliklerde sa lad avantajlar incelenmi, hem de kompakt iplik e irme sisteminin pamuk ve kar mlar ndan üretilecek ipliklerde sa layaca avantajlar hakk nda öngörü yap labilmi tir. RoCoS kompakt iplik e irme sisteminin iplik özellikleri üzerindeki etkisinin üretilen ipliklerin numara ve büküm katsay s özelliklerine göre nas l de i ti ini analiz edebilmek için, her bir hammaddeden farkl numara ve bükümlerde iplikler üretilmi tir. Bu sayede, ince ve kal n numaral ipliklerde bununla birlikte, dü ük ve yüksek büküm katsay s na sahip ipliklerde kompakt iplik e irme sisteminin sa lad avantajlar kar la t r lm t r. Kompakt iplik e irme sisteminin iplik özellikleri üzerindeki olumlu etkilerinin kuma özelliklerine nas l yans yaca n anlamak için çal mada üretilen ring ve kompakt ipliklerinin bir k sm ndan yuvarlak örme makinesinde kuma lar örülmü tür. Üretilen kuma lar n temel fiziksel özellikleri kar la t r lm t r. Çal mada son olarak, RoCoS kompakt e irme sistemi ile Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemleri kar la t r lm t r. Bu amaçla, penye pamuktan farkl numaralarda ve tek bükümde kompakt iplikler üretilmi tir. Bu sayede kurulum ve çal ma maliyeti aç s ndan oldukça farkl olan iki farkl kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerinin temel fiziksel özellikleri kar la t r lm t r. RoCoS kompakt iplik e irme sistemi ile ilgili yap lan bilimsel çal malar oldukça az olmakla birlikte, geni kapsaml yap lan bu tez çal mas n n iplik üreticileri için önemli bir k lavuz olaca tahmin edilmektedir.

26 4 2. ÖNCEK ÇALI MALAR Bu bölümde mekanik kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerle ile ilgili yap lan çal malara de inilecektir. Ganesan ve arkada lar (2007), klasik ring ve mekanik kompakt e irme sistemlerindeki lif göçünü tracer fiber tekni i kullanarak incelemi lerdir. Çal mada iki farkl mekanik kompakt e irme sistemi kullan lm t r. Kompaktörlerden birinde m knat s kullan l rken (tam kompaktör) di erinde ise m knat s olmadan (k smi kompaktör) kompaktla t rma i lemi yap lm t r. Yap lan denemeler sonucunda, mekanik kompakt e irme sisteminde, klasik ring iplik e irme sistemine göre %10-15 oran nda daha az lif göçü oldu u gözlenmi tir. Buna kar n k smi kompaktöre sahip mekanik kompakt e irme sisteminde üretilen iplikteki lif göçü, klasik ring iplik e irme sistemine göre % 2-6 gibi küçük bir fark kadar azd r. Lif göçünün mekanik kompakt e irme sisteminde dü ük olmas n n temel sebebi, e irme üçgeninin küçülmesi ve liflere dü en geriliminin azalmas d r. Yar kompaktör kullan ld nda ise, e irme üçgeni çok fazla de i memekte, sadece liflere gelen gerilim miktar az oranda azalmakta ve bu sebeple lif göçünde az oranda bir iyile me olmaktad r. Mekanik kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin çaplar, klasik ring iplik makinesinde üretilen ipliklere göre daha dü ük, hava emi i ile çal an kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklere yak nd r. Bu sayede, mekanik kompakt e irme sisteminde (tam kompaktör) üretilen ipliklerin mukavemetleri, ring ipliklerin mukavemetlerinden % oran nda yüksektir. K smi kompaktör kullan ld nda ise, iplik çaplar nda ve mukavemetinde çok belirgin bir fark gözlenmemi tir.

27 5 Subramanian ve arkada lar (2007), klasik ring, hava jetli ringiplik, manyetik-mekanik kompakt ve hava emi li kompakt e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin su emme özelliklerini ara t rm lard r. 36 farkl iplik örne i, üç farkl büküm katsay s kullanarak %100 pamuktan üretilmi ve su emme özellikleri test edilmi tir. Yap lan testler sonucunda, mekanik kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin su emme özelliklerinin klasik ring ipliklere göre daha dü ük oldu u tespit edilmi tir. Kompakt e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin ise, su emme özellikleri hava jetli ring-ipliklerden çok belirgin bir oranda yüksektir. Güçlü ve arkada lar (2005), manyetik-mekanik kompakt e irme sisteminin iplik özellikleri üzerindeki etkilerini incelemi lerdir. Bu amaçla, farkl i letmelerde klasik ring ve kompakt iplikler üretmi lerdir. Çal mada %50 polyester - %50 viskon kar m, %100 penye pamuk ve %50 polyester - %50 pamuk kar m harmanlar kullan lm t r. Polyester/viskon harman ndan Ne 60/1, Ne 40/1, Ne 36/1, Ne 20/1 numaral iplikler, penye harman ndan Ne 40/1, Ne 30/1 numaral iplikler, polyester/pamuk harman ndan Ne 40/1 numaral iplikler üretilmi tir. Üretilen ipliklerin düzgünsüzlük, mukavemet ve kopma uzama özellikleri test edilmi. Çal mada seçilen üç harman tipi için de, manyetik-mekanik kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin yüksek kopma mukavemetine sahip oldu u görülmü tür. Ortalama olarak polyesterviskonda bu fark % 4.3, penyede %10.45, polyester-pamukta %2.6 d r. Neps de erindeki farklar polyester-viskon harman Ne 40/1 için anlaml olarak azalm t r. Her üç iplikte de, manyetik-mekanik kompakt e irme sisteminde iplik tüylülü ü önemli ölçüde azalm t r. 3 mm ve üzerindeki tüy uzunluklar (S3) için ortalama olarak, polyester-viskon için %70.4, %100 penye için %71.8, polyester-pamuk için %71.5 azalm t r. Çal mada ayr ca, T ve V tipinde mekanik kompaktörler kullan lm ve farkl kompaktörlerin iplik kalite üzerindeki etkisi incelenmi tir. Her

28 6 iki kompaktör ile elde edilen ipliklerin kalitesi, klasik ring ipli e göre üstün olmaktad r. Bu iki kompaktörün etkileri kar la t r ld nda, V tipinde kompaktör kullan ld nda lif y n n kompaktörün kö elerine denk geldi ini ve s çramadan ötürü yüksek nepse neden oldu u saptanm t r. T tipi kompaktör ile çal ld nda ise, hem neps say s dü mekte hem de iplik mukavemeti artmaktad r. Buna kar n, T tipinde kompaktör kullan ld nda, ipli in düzgünsüzlük, ince-kal n yer say s artmaktad r. Sonuç olarak, her iki kompaktörün farkl avantajlar bulunmaktad r. Hangi iplik özellikleri önemli ise, buna göre kompaktör seçimi yap lmal d r. Farkl tabanca bask lar n n klasik ring iplik ve kompakt iplik özellikleri üzerindeki etkisini tespit etmek amac yla, üç farkl tabanca bask s kullan lm t r. Yap lan denemelerde, bask kolundaki bas nç azald kça iplik mukavemet de erinin kötüle ti i görülmü tür. Kopma uzama de erleri ve iplik düzgünsüzlük özelliklerinde ise önemli bir fark saptanmam t r. Artan tabanca bask s özellikle kompakt e irme sisteminde iplik tüylülü ünü belirgin bir ekilde dü ürmü tür. Klasik ring e irme de ise, artan bask kolu bas nc önce iplik tüylülü ünü artt rm, daha sonra dü ürmü tür. K l çl ve Beceren (2005), manyetik-mekanik kompakt e irme sisteminin i letme artlar ndaki performans n incelemi lerdir. Bu amaçla, çe itli i letmelerde klasik ring ve kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin özelliklerini kar la t rm lard r. Daha sonra, iki farkl iplikten örme kuma lar üretip bunlar n özelliklerini test etmi lerdir. Yap lan testler sonucunda, kompakt ipliklerin, klasik ring ipliklerine göre çok daha dü ük tüylülü e sahip olduklar fakat di er iplik özelliklerinde beklenen performans göstermedikleri ve hatta ring ipliklerinin ço u zaman gerisinde kald klar gözlenmi tir.

29 7 Kompakt ve ring ipliklerden örülen kuma lar n boncuklanma, a nma ve patlama özellikleri test edilmi tir. Literatürde, kompakt ipliklerinden üretilen kuma lar n fiziksel özellikleri, klasik ring ipliklerinden üretilen kuma lara göre daha iyi oldu u halde, bu çal mada tam tersi durum saptanm t r. Ring ipliklerinden örülen kuma lar n boncuklanma, a nma ve patlama özelliklerinin, kompakt iplikler ile örülen kuma lara göre daha iyi oldu u saptanm t r. Fakat yap lan tez çal mas n n farkl i letme ve hammaddeler ile yap lmas ndan ötürü, manyetik-mekanik kompakt e irme sisteminin incelenmesi için yetersiz bir çal ma oldu u yazarlar taraf ndan vurgulanm t r. Czekalski ve arkada lar (2007), solospun iplik e irme sistemine RoCoS mekanik kompaktla t rma ünitesi ekleyerek üretilen yün ipliklerinin özelliklerini, klasik ring e irme sistemi ile üretilen yün ipliklerinin özellikleri ile kar la t rm lard r. Yap lan ara t rma sonucuna göre kompakt Solospun iplikler, klasik ring ipliklerine göre daha yüksek mukavemet, dü ük tüylülük ve benzer düzgünsüzlük (%CV Uster) özelliklerine sahip oldu u belirlenmi tir. Kompakt Solospun iplikler, klasik ring ipliklerine göre çok az miktarda yüksek ince ve kal n yere sahiptir. Fakat bu fark n iplik kalitesine etkisi önemsizdir. Ayr ca çal mada, kompakt Solospun ipliklerin klasik ring ipliklerinden önemli derecede dü ük tüylülük ve büküm varyasyon katsay s na sahip olduklar belirtilmi tir. Beceren ve Nergis in (2008) iki k s mdan olu an çal malar nda, klasik ring, RoCoS kompakt ve vorteks pamuk ipliklerinin fiziksel özellikleri kar la t r lm t r. Çal man n ilk k sm nda ayn harmandan üretilen fitillerden, Ne 20 numara penye ring ve karde kompakt iplikler üretilmi tir. Daha sonra, penye ring ve karde kompakt iplikler çift kat katlanm ve bükülmü tür. Çal man n ikinci k sm nda ise, Ne 30 numara penye ring, RoCoS kompakt ve vorteks iplikler üretilmi tir. Ayr ca

30 8 incelenen iplik numunelerinden örme kuma lar üretilmi ve kuma lar n baz fiziksel özellikleri kar la t r lm t r. Yap lan analizlerin sonuçlar na göre, tek ve çift katl penye ring ipliklerin mukavemet özellikleri aras nda istatistiksel aç dan önemli bir fark bulunmamaktad r. Çift katl karde kompakt ipliklerin mukavemet de erleri ise, tek ve çift katl penye ring ipliklerden dü ük bulunmu tur. Tüylülük (S3 de erlerine göre) özelli i aç s ndan incelendi inde, en dü ük tüylülük çift katl karde kompakt ipliklerde gözlenmi tir. Karde kompakt ipliklerin düzgünsüzlük (%CV Uster) de erleri tek katl penye ipliklerden daha dü ük, çift katl penye ring ipliklerden az miktarda yüksektir. Düzgünsüzlükteki art n, karde pamuk içinde bulunan k sa liflerden kaynakland belirtilmi tir. Ne 20 numara ipliklerden üretilen kuma lar n patlama mukavemeti test sonuçlar iplik mukavemet sonuçlar ile birbirine paralel bulunmu tur. Çift katl karde kompakt ipliklerden örülen kuma n boncuklanma derecesi çift katl penye ring ipliklerden örülen kuma ile ayn olup, tek katl penye ring ipliklerden daha iyi sonuç vermi tir. Üç farkl iplikten üretilen kuma lar n a nma sonucu a r l k kay plar ara t r ld nda, çift katl karde kompakt ipliklerden örülen kuma ta a rl k kayb beklenenin aksine çift ve tek katl penye ring ipliklerden örülen kuma lardan yüksek olmaktad r. Çal man n ikinci k sm nda, penye pamuktan üretilen Ne 30 numaral penye ring, RoCoS kompakt, vorteks iplikler ve bunlardan üretilen örme kuma lar n fiziksel özellikleri incelenmi tir. Kompakt ipli in mukavemet de eri di er iki iplikten yüksek bulunmu tur. Vorteks iplikler ise en dü ük tüylülük ve en yüksek kopma uzama oran özelliklerine sahiptir. Vorteks ve kompakt ipliklerin düzgünsüzlükleri aras nda belirgin bir fark bulunmam t r. Di er taraftan kompakt ipliklerin düzgünsüzlük (%CV Uster) de eri klasik ring ipliklerden yüksektir. Kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama mukavemeti,

31 9 vorteks ve ring ipliklerden üretilen örme kuma lardan yüksektir. Vorteks iplikten örülen kuma n a nma sonucu olu an a rl k kayb di er kuma lardan yüksek bulunmu tur. Kompakt ipliklerden örülen kuma lar n a nma sonucu a rl k kayb, ring ipliklerden örülen kuma lara göre dü üktür. Vorteks ipliklerden örülen kuma di er kuma lar içinde en iyi boncuklanma derecesine sahiptir. Ring ipliklerden örülen kuma lar ise en kötü boncuklanma derecesine sahiptir.

32 10 3. KOMPAKT PL K E RME S STEM 3.1. Ring plikçili inde Üçgeni Ring iplik makinesinde, son çekim silindir çiftinin k st rma noktas ile ipli in büküm almaya ba lad nokta aras nda kalan bölgeye e irme üçgeni denir. Bu bölgede lifler bükümsüz oldu undan, iplik kopu lar n n büyük k sm burada meydana gelmekte olup, bu bölge ring iplikçili inin en zay f noktas olarak kabul edilmektedir (Hechtl, 1996). pli e uygulanan büküm verme i lemi s ras nda lifler üzerinde eksenel yönde bir gerilim olu maktad r. Bu gerilim, e irme üçgeninin her yerinde ayn de ildir. üçgenin d k s mlar nda gerilim en yüksek olurken, üçgenin ortas na do ru yakla t kça dü mektedir. Bu nedenle e irme üçgeninin kenar ve iç k sm nda bulunan liflere farkl miktarda gerilim uygulanmaktad r. Dolay s yla e irme üçgeninin kenar nda bulunan liflerin bir k sm uçuntu olurken, bir k sm ise iplik gövdesine zay f bir ekilde tutunmaktad r. Ayr ca e irme üçgeninde ya anan farkl ön gerilimlerden ötürü, bitmi iplikte ön gerilimleri farkl olan lifler sonraki i lem basamaklar nda gerilime maruz kald klar nda, ilk olarak yüksek gerilim alt nda bulunan lifler kopmaktad r. Di er bir ifade ile, lifler farkl zamanlarda kopacaklar için iplik yap s nda bulunan tüm lifler iplik mukavemetine katk da bulunamamaktad r. üçgeninde ya anan durumun geometriksel olarak ifadesi, ekil 3.1 de gösterilmektedir. Çekim bölgesinde bulunan iki farkl lif, A ve B olarak isimlendirilmi tir. A lifi, e irme üçgeninin merkezinde, B ise e irme üçgeninin kenar ndad r. Her iki lif de e irme üçgeninin KE mesafesinden daha uzun olsun. Büküm verilirken, A lifi, büküm prosesi süresince yön de i tirmezken, B lifi N noktas nda a aç s ile e ilmekte ve

33 11 lifin yönü de i mektedir. Sonuç olarak, ipli in bükümlü ucunda olu an çekme kuvveti B lifinin (b1) den (b1') ne do ru uzamas na yol açmaktad r. Bu kuvvet, e irme üçgeninin kenarlar ndaki liflere tamamen etki ederken, merkezdeki liflere etki etmemektedir (Klein, 1988). Dolay s yla, e irme üçgeninin d ve iç k sm ndaki gerginlik e it olmamakta, bu durum da liflerin iplik gövdesindeki yerle imini etkilemektedir (Sheikh, 2000). ekil 3.1. üçgeninin geometrik olarak ifadesi.

34 Mevcut Kompakt plik Sistemleri üçgeninin k smen ve hatta tamamen ortadan kald r lmas na yönelik yap lan çal malar sonucunda, kompakt e irme sistemi olarak adland r lan yeni bir e irme sistemi geli tirilmi tir. Yap lan çal malar sonucunda, sistem ilk olarak 1995 y l nda yap lan ITMA fuar nda Rieter firmas taraf ndan tan t lm t r. Günümüzde kompakt e irme sistemi için farkl konstrüksiyonlar bulunmaktad r. Bunlardan birisi piyasada uzun y llard r kullan lan, hava emi gücü kullan larak çal an sistemler, di eri ise mekanik kuvvet kullan larak çal an kompakt iplik e irme sistemleridir. Bu sistemler farkl üretici firmalar taraf ndan geli tirilmi olmas na ra men temel prensipleri ayn olup, ana çekim bölgesi ve iplik olu um bölgesi aras nda elyaflar n hava emi i veya mekanik kuvvetler ile yo unla t r lmas na dayanmaktad r. Bu sayede iplik kalitesini olumsuz etkileyen e irme üçgeninin mümkün oldu unca küçültülmesi ve elyaf demetinin kenarlar nda bulunan liflerin iplik yap s na kat lmas amaçlanmaktad r. Hava emi gücü ve mekanik kuvvet kullanarak çal an kompakt iplik e irme sistemleri aras nda göze çarpan en önemli fark; mekanik yönteme dayal sistemlerin dü ük maliyetleri, kolay montajlar ve ring iplik makinesinden kolayca ç kar labilmesidir. Ayr ca makine çal rken ilave bir enerji tüketiminin söz konusu olmamas d r. Bundan sonraki bölümlerde, piyasada kabul görmü mevcut kompakt iplik e irme sistemleri detayl olarak incelenmi tir.

35 Rieter, ComforSpin e irme sistemi Rieter firmas taraf ndan tasarlanan Dref-Ring e irme sistemi geli tirilmi ve ComforSpin ad yla piyasaya sunulmu tur. Rieter firmas, ilk defa 1993 y l nda 192 i lik bir G5/11 ring iplik makinesini Dref-Ring sistemi ile donatarak geli tirme çal malar na ba lam t r. Firma geli tirdi i sistemi 1999 y l nda yap lan ITMA fuar nda K40 olarak, daha sonra çe itli yeni düzenlemeler yaparak K44 ve son olarak yap lan yenilikler ile K45 olarak adland rd makineleriyle kesikli lif iplikçili i pazar na sunmu tur. Firma, bu makinelerden elde edilen iplikleri Com4 ticari markas yla adland rmaktad r (Rieter, 2008). Rieter in ComforSpin sisteminin prensibi ve sisteme beslenen fitilin kademe kademe inceltilmesi ve yo unla t r lmas ekil 3.2 de verilmi tir. ekilden de görülece i üzere bu sistem; giri silindiri (a), apron silindiri (b) ve üzerinde iki adet bask silindiri (c¹ ve c²) bulunan delikli tamburdan (d) olu maktad r. Sisteme beslenen fitile, klasik ring iplik e irme sisteminde oldu u gibi; giri silindirleri ve apron silindirleri aras nda ön çekim, apron silindirleri ve bask silindirleri aras nda ana çekim uygulanmaktad r (Anonim, 1999). Çekim sisteminden ç kan lifler, çekim sisteminin önünde bulunan yo unla t rma bölgesine ula rlar. Yo unla t rma bölgesinde S eklinde dizayn edilmi delikler sayesinde, lifler bask silindirlerinin ilk tutma (c¹) noktas ndan son tutma (c²) noktas na kadar ta nmaktad r. Gözenekli tambur içinde sürekli olarak bir hava emi i mevcuttur. Bu hava emi i sayesinde, çekim sisteminin k st rma noktas ndan elyaf demeti gözenekli tambur yüzeyine emilerek tutulmakta ve tamburun çevresel h z yla birlikte dönmektedir. Yo unla an elyaf demeti, iki üst bask silindiri ile tambur aras ndaki k st r lmaktad r. Elyaf demetinden ipli in e rilmesi, bu

36 14 k st rma noktas ndan hemen sonra klasik ring iplik makinesinde oldu u gibi büküm vererek gerçekle mektedir (Anonim, 1999). a b c¹ c² d ekil 3.2. K45 (Comforspin) kompakt iplik e irme sistemi a) Giri silindiri, b) Apron silindiri, c¹- c²) Bask silindirleri, d) Delikli tambur. K45 kompakt iplik e irme sisteminde ana çekim bölgesinde lifler bir çift apron düzene i ile kontrol edilmesine ra men, apronlar n uç k st rma noktas ile ön k st rma (c¹) noktas aras ndaki mesafe klasik ring iplik e irme sistemindekinden daha büyüktür. Bu nedenle, iplik üretiminde kullanabilen en k sa lif uzunlu u klasik ring iplik e irme sistemine göre daha dü ük olmaktad r. Aksi takdirde, yüzen liflerin oran fazla olmakta ve bunun sonucunda üretilen ipliklerde düzgünsüzlük problemi ya anmaktad r. Bu nedenle, bu e irme sistemi uzun tapelli lifler için daha uygun olup, karde iplik üretimi için ideal de ildir.

37 15 Bu sistemin di er bir önemli dezavantaj, sistemde c¹ ve c² olarak adland r lan bask silindirlerinin her ikisinin de gözenekli tambur taraf ndan tahrik ediliyor olmas nedeniyle, yo unla t rma i lemi süresince lifler üzerinde küçük de olsa bir çekim uygulanamamaktad r. Bu nedenle, d-c¹ k st rma noktas n terk eden lifler orijinal yap lar na dönme e ilimindedir. Bu yap genelde düzgün olmay p, k vr ml bir yap d r. Bu durum liflerin yo unla t r lmas üzerinde olumsuz bir etkiye neden olmaktad r. Sistemde üretim ve stabilite nedenlerinden dolay, delikli tambur üzerindeki delik çaplar liflerin inceli inden yakla k kat daha büyüktür. Bu nedenle, lifler bu deliklerden geçmekte, dönen ve sabit silindirler aras ndaki bo lu u t kamaktad r. Bu durumda, silindirler fonksiyonlar n yerine getirememekte ve kompakt iplik üretimi gerçekle ememektedir. Bu nedenle bu sistemde, sentetik ve mikro lifler ile yap lan üretimler verimli olmamaktad r. Pamuk lifleri için sistem idealdir fakat bu durumda da, çal ma süresince periyodik olarak kompakt e irme sistemindeki silindirlerin temizlenmesi ve silindirlere tak lan liflerin ortamdan uzakla t r lmas gerekmektedir Suessen, Elite e irme sistemi Suessen firmas taraf ndan geli tirilen Elite kompakt iplik e irme sistemi; giri silindiri (a), apronlu silindir (b), ön silindir (c), üst ç k silindiri (d) ve ç k silindirleri taraf ndan tahrik edilen perfore edilmi bir aprondan (e) olu maktad r. Delikli apronun iç k sm nda ise bir tüp bulunmaktad r. Bu parça dü ük negatif bas nç alt ndad r. Liflerin yo unla t r lmas, sadece kanal çevresindeki delikli apron boyunca olmaktad r. Kanal n uzunlu u, lifler ç k silindirlerinin k st rma noktas na ula madan son bulmaktad r (Suessen, 2008).

38 16 a b c d e ekil 3.3. Elite kompakt iplik e irme sistemi a) Giri silindiri, b) Apronlu silindir, c) Ön silindir, d) Üst ç k silindiri, e) Perfore edilmi apron. Sistemde ön ve ana çekim normal klasik ring iplikçili inde oldu u gibi yap lmaktad r. Bu sistemde s n rlama olmaks z n her çe it lif cinsi ile çal mak mümkündür. Apronlar üzerindeki delikler, düz bir hat eklinde dizayn edilmi olup, apronlardaki aç kl k iyi liflerin emilmesine izin vermeyecek büyüklüktedir. Kal n ve ince ipliklerin üretimi için farkl delik konfigürasyonuna sahip apronlar kullan lmaktad r. plik üretiminde a lmamas gereken %0.2 lif kay p oran, farkl büyüklükte deliklere sahip apronlar sayesinde %0.1 in alt na dü mü tür. Izgaral apronun dönü yönü, çekim sisteminin alt ç k silindirinin dönü yönüne ters olmas ve apron ile alt ç k silindirinin hafif temas sayesinde, özellikle karde pamuk üretiminde apronun kendi kendine temizlemesi sa lanmaktad r (Stahlecker, 2000).

39 17 Sistemin bir di er avantaj, farkl hammaddelerin e rilmesi ve çok ince ipliklerin üretimi için farkl geni lik ve e imli yar a sahip profil tüplerinin kullan lmas d r. Profil tüplerinin özel yüzey kaplamas sayesinde, profil tüple zgaral apron aras ndaki sürtünme katsay s, zgaral apron ile üst ç k silindir kaplamas aras ndaki sürtünme katsay s na göre yakla k 10 kat daha dü üktür. Bu durum, profil tüplerinin a nmaya kar dirençli olmas n ve makinedeki tüm zgaral apronlar n ayn h zda dönmesini sa lamaktad r (Anonim, 1999). EliTe ünitesinin klasik ring iplik makinesindeki çekim sistemine tak lmas oldukça basittir. Ayr ca, di er hava emi bas nc ile çal an kompakt e irme sistemlerine göre, yat r m maliyeti ve sistemin makineye tak lma süresi aç s ndan avantajl d r. Sistemin en önemli dezavantaj, yap lan yo unla t rma i leminin kanal çevresindeki delikli apron boyunca olmas ve kanal n uzunlu unun liflerin k st rma noktas na ula madan son bulmas d r. Bunun sonucunda, liflere uygulanan yo unla t rma etkisinden sonra, liflerde tekrar bir yay lma (da lma) e ilimi olu makta ve sistemde e irme üçgeni tamamen elimine edilmeyip, sadece küçültülmektedir Zinser, CompACT³ e irme sistemi Zinser firmas taraf ndan geli tirilen CompACT³ sistemi, bir giri silindiri (a), apronlu silindir (b), ön silindir (c), ç k silindiri (d) ile üst ç k silindiri taraf ndan tahrik edilen, üzeri tek s ra delikli bir aprondan (e) olu maktad r. Sistemdeki emi, delikli apron içinde bulunan kanaldaki hava emi i ile sa lanmaktad r (Oerlikon Schlafhorst, 2008).

40 18 a b e c d ekil 3.4. CompACT³ kompakt iplik e irme sistemi a) Giri silindiri, b) Apronlu silindir, c) Ön silindir, d)üst ç k silindiri, e) Delikli apron. Sistemde uygulanan ön ve ana çekim klasik ring iplikçili inde oldu u gibi yap lmaktad r. Bu nedenle, çal lacak elyaf türü ile ilgili her hangi bir k s t bulunmamaktad r. Yo unla t rma i lemi delikli apron boyunca yap lmakta ve lifler k st rma noktas na gelmeden son bulmaktad r. Bu nedenle yo unla t rma etkisinden sonra, liflerde tekrar bir yay lma (da lma) e ilimi olu makta ve sistemde e irme üçgeni tamamen elimine edilemeyip, sadece küçültülmektedir. Delikli aprondaki delikler, dairesel ve eliptik bir forma sahiptir. Eliptik delikleri, dairesel delikler takip etmektedir. Eliptik delikler elyaf toplay p yo unla t r rken, dairesel delikler ise yönlendirmektedir. Genellikle aprondaki deliklerin çap yakla k olarak 1 mm olup, iplik numaras na göre de i mektedir. Deliklerin büyüklü ü yo unla t rman n miktar n etkilemektedir. Ayr ca, emi yar (H) delikli aprondaki deliklerin tek s ra halinde dizilmesi nedeniyle düz bir profile sahiptir.

41 19 Çekim sisteminin ç k s ile yo unla t rma elemanlar aras nda çok dü ük bir miktarda çekim gerçekle mekte olup, bu çekimin miktar aras nda de i mektedir (Zinser, 2003) Rotorcraft, RoCoS e irme sistemi Rotorcraft firmas taraf ndan geli tirilen RoCoS manyetikmekanik kompakt e irme sistemi ilk olarak 2003 y l nda yap lan ITMA Fuar nda sergilenmi tir. Sistem, manyetik-mekanik kuvvet yard m yla yo unla t rma esas na dayanmaktad r. Ring iplik makinesindeki çekim sisteminin ç k na adapte edilen bir s k t rma bölgesi sayesinde lifler yo unla t r lmakta ve bu sayede ipli e büküm verilirken olu an e irme üçgeni ortadan kald r lmaktad r (Jayavarthanavelu, 2006). a b e d c ekil 3.5. RoCoS manyetik-mekanik kompakt iplik e irme sistemi ve m knat sl seramik kompaktörün d tan görünü ü a) Fitil rehberi, b) Üst ç k silindiri, c) Alt ç k silindiri, d) M knat sl seramik kompaktör, e) Sevk silindiri.

42 20 A-B ekil 3.6. RoCoS manyetik-mekanik kompakt iplik e irme sistemi 1) Alt ç k silindiri, 2) Üst ç k silindiri, 3) Sevk silindiri, 4) M knat sl seramik kompaktör, A-B) Yo unla t rma bölgesi RoCoS kompakt iplik e irme sisteminde, liflerin yo unla t r lmas hava emi i yerine manyetik-mekanik kuvvet kullan larak yap lmaktad r. ekil 3.5 ve 3.6 da görüldü ü üzere, sistemde alt ç k silindiri ile temas eden üst ç k silindiri ve sevk silindiri bulunmaktad r. Bu iki silindir aras nda da, m knat sl seramik kompaktör mevcuttur. Alt ç k silindiri üzerinde bulunan m knat sl mekanik kompaktör manyetik etki ile yivli silindire tutunmaktad r. Seramik kompaktörün ortas nda bulunan yiv sayesinde liflerin üst ç k silindirinden ayr lmalar ile birlikte, kompaktör içine girmekte ve yo unla t r lmaktad r. Kompaktörün yo unla t rma bölgesi, alt ç k silindiri ile üst ç k silindirinin k st rma noktas ile alt ç k silindiri ile sevk silindirinin k st rma noktas aras ndaki mesafe kadard r. Her iki üst silindir alt ç k silindirinden sürtünme yoluyla hareket ald ndan, bu bölgede liflere herhangi bir çekim uygulanmamaktad r (Kleinheinz, 2007). Sistemin bir di er önemli aparat, fitil rehberidir. Rehber orta üst silindirinin miline tutunmaktad r. Fitil rehberi sayesinde beslenen fitilin seramik kompaktörün merkezine do ru aktar m sa lanmaktad r. Aksi durumda kompaktla t rma i lemini yapabilmek mümkün de ildir. Ayr ca

43 21 sistem çal rken, ring iplik makinesinde fitil k lavuzunun çal mamas veya gezdirme miktar n n oldukça dü ürülmesi gerekmektedir. Ancak bu sayede e irme sistemine beslenen fitil m knat sl seramik kompaktör üzerindeki oyu a ula makta ve kompaktla t rma i lemi yap labilmektedir. Manyetik kompakt e irme sistemi ile, ring ipliklerde istenmeyen uzun tüylerin oran azalmaktad r. Ayr ca e irme i leminde liflere uygulanan yo unla t rma i leminden ötürü, uçuntu miktar azalmakta ve bu sayede iplik mukavemeti artmaktad r. Sistem pamuk, yün, sentetik ve kar mlarda kullan labilmektedir. RoCoS sisteminin tasar m nda, mevcut kompakt e irme sistemlerine k yasla daha dü ük yat r m ve bak m maliyetine sahip olmas amaçlanm t r. Sistemde klasik ring iplik makinesinde bulunan üst ön silindiri iptal edilmi ve bunun yerine aralar nda bir kondenser (yo unla t rma ünitesi) bulunan ç k ve sevk silindirleri alm t r. RoCoS kompakt e irme sisteminin, di er e irme sistemleri ile kar la t r ld nda; dü ük maliyet, kolay montaj, ring iplik makinesinden kolayca ç kar labilme ve çal rken ekstra bir enerji tüketimi olmamas gibi önemli avantajlar vard r Kompakt pliklerin Fiziksel Özellikleri plik kalitesini belirleyen ba l ca kriterler; iplik mukavemeti, iplik kopma uzama oran, iplik düzgünsüzlü ü, iplik hatalar ve iplik tüylülü üdür. plikte yüksek mukavemet, kopma uzama oran, dü ük düzgünsüzlük, hata say s ve tüylülük amaçlanmaktad r. Tez çal mas n n bu k sm nda, yukar da belirtilen iplik özellikleri aç s ndan imdiye kadar kompakt e irme sistemleri üzerine yap lan çal malarda elde edilen

44 22 sonuçlar nda kompakt ve klasik ring ipliklerin fiziksel özellikleri kar la t r lm t r plik düzgünsüzlü ü ve iplik hatalar Kompakt e irme sisteminde, yeni bir iplik yap s n n ortaya ç kmas nedeniyle iplik düzgünsüzlü ünde olumlu yönde iyile melerin meydana gelmesi beklenmektedir. Buna kar n yap lan çal malarda beklenen iyile me her zaman gözlenememi tir. Kompakt ve ring iplik özelliklerinin kars la t r lmas amac yla yap lan çal malar n baz lar nda beklendi i gibi bu iyile me gözlenirken (Jackowski et al., 2004; Çelik ve Bozkurt, 2005; Artzt v d.., 1997 ; Artzt, 2003; Ho soy ve Özipek, 2001; Ömero lu ve Ülkü, 2002), baz lar nda ise herhangi bir iyile me tespit edilmemi tir (Krifa et al., 2002; Nikolic et al., 2003). Ayr ca baz ara t rmalarda, kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin daha yüksek düzgünsüzlük ve hatalara sahip oldu u tespit edilmi tir. Çal mada bu durumun, incelenen kompakt iplik e irme sisteminde apronlar n uç k st rma noktas ile ç k silindirlerinin k st rma noktas aras ndaki mesafenin, klasik ring sistemine nazaran daha uzun olmas ndan kaynakland eklinde aç klanmaktad r. Elyaf uzunlu u söz konusu mesafeden daha k sa oldu unda liflerin kenarlara tasma olas l, klasik sisteme göre daha fazla olmakta, dolay s yla, ipliklerin düzgünlük ve hata özellikleri olumsuz yönde etkilenmektedir (Cheng and Yu, 2003) plik tüylülü ü plik tüylülü ü iplik yap s na kat lmayan liflerin iplik merkezinden uzakla arak görünü ü bozmas yla ortaya ç kmaktad r. Az miktardaki tüylülük ipliklerin tutumunu olumlu yönde etkilerken, artan tüylülük

45 23 miktar ipliklerin daha sonraki i lem basamaklar nda ve son kullan m alanlar nda önemli sorunlara neden olmaktad r. Kompakt iplik e irme sisteminde iplik tüylülü ü önemli derecede azalt labilmektedir. Özellikle sorun yaratan 3 mm ve daha uzun olan tüylerin say s belirgin oranda azalt lmaktad r. Tüylülükteki azalman n sebebi, e irme üçgeninin ortadan kald r lmas ve bu sayede e irme üçgeninin kenar nda bulunan tüylülü e neden olan liflerin iplik yap s na kat lmas d r. Kompakt iplikler, klasik ring ipliklere k yasla önemli derecede daha dü ük tüylülü e sahiptir. Özellikle ince iplik numaralar nda, iplik tüylülü ündeki azalma miktar kal n iplik numaralar na k yasla daha fazlad r. Bunun da nedeni, kal n iplik numaralar nda iplik kesitindeki liflerin say s n n artmas ve kontrolün azalmas d r (Ba al and Oxenham, 2006; Cheng and Yu, 2003; Krifa and Ethridge, 2002; Krifa and Ethridge, 2006; Jackowski et al., 2004; Krifa and Ethridge, 2003; Çelik and Kado lu, 2004) plik kopma mukavemeti ve kopma uzamas Farkl hammaddelerden (pamuk, yün, polyester ve kar mlar ) ayn numara ve büküm de erlerinde üretilen kompakt iplikler, klasik ring ipliklere nazaran daha yüksek kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerine sahiptir. Kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerin çap de erleri, ring iplik e irme sisteminde üretilen ipliklere göre küçük ve liflerin ipli in yüzeyinden içeriye do ru daha fazla oranda göç etmesi söz konusudur. Bu sayede, liflerin iplik mukavemetine katk s artmakta ve iplikler daha yüksek kopma mukavemeti ve kopma uzama oran na sahip

46 24 olmaktad r. Di er taraftan, kompakt iplik e irme sistemlerindeki mukavemet art üretilen ipli in numaras na ve e irme i leminde kullan lan liflerin ortalama uzunlu una ba l d r. Kal n iplik numaralar ve ortalama elyaf uzunlu u k sa olan hammaddeler kullan ld nda, kompaktla t rma aparat iplik kesitindeki lifleri tam olarak kontrol edememekte ve bu nedenle iplik mukavemetinde ve kopma uzama oran nda herhangi bir art olmamaktad r (Ba al and Oxenham, 2006; Nikolic et al., 2003; Cheng and Yu, 2003; Krifa et al., 2002; Çelik and Kado lu, 2004; Krifa and Ethridge, 2006; Jackowski et al., 2004) 3.4. Kompakt plik Sisteminin Sa lad Avantajlar plik e irme i leminde sa lad avantajlar Kompakt iplik e irme sisteminde e irme üçgeni ortadan kalkt ndan, e irme i lemi s ras nda iplik kopu say s azalmaktad r. Böylece e irme i lemindeki verim artmakta ve uçuntu olu umu azalmaktad r (Çelik ve Bozkurt, 2005). Toplam iplik maliyetinin yakla k yar s n olu turan hammadde maliyetinin azalt lmas kompakt iplikçilikte mümkündür. Yap lan çal malar göstermi tir ki, kompakt iplikçilikte büküm azalt larak verimlilik artt r labilece i gibi, özenli bir taraklama i lemi sonras nda tarama i lemi yap lmadan iplik e rilebilmekte ve bu sayede penye telefleri azalt l p, i lem basamaklar k salt labilmektedir (Artzt, 2002). Çe itli pamuklarla yap lan denemeler sonras nda, herhangi bir elyaftan kompakt iplik e irme sisteminde konvansiyonel ring sistemine k yasla daha mukavemetli bir ipli in elde edilmesinin mümkün oldu u ortaya ç km t r. Asl nda, iplik mukavemetinde meydana gelen iyile me

47 25 oran, k sa stapelli liflerden e rilen kompakt ipliklerde uzun stapelli liflerden e rilen kompakt ipliklere k yasla daha fazla meydana gelmektedir. Bu nedenle, ring iplik sisteminde e rilemeyen baz k sa stapelli liflerin kompakt sisteminde problemsiz olarak e rilebilmesi ve k sa stapelli pamu un da ince iplik üretiminde kullan labilmesi mümkün gibi gözükmektedir (Krifa et al., 2002) plik e irme sonras i lemlerde sa lad avantajlar Bobinleme ve Katlama Bobinleme i leminde kompakt ipliklerde, ring ipliklerde oldu u gibi tüylülükte bir art gözlenmektedir. Tüylülükteki art miktar, kompakt iplik yüzeyinin pürüzsüz olmas ndan dolay daha fazla olabilmektedir. Buna kar n, yap lan çal malar bobinleme i lemi sonras nda da, kompakt ipliklerin ring ipliklere k yasla daha dü ük tüylülük de erlerine sahip oldu unu göstermi tir (Dash et al., 2002; Rusch, 2002). Hatta, bobinleme sonras nda kompakt ipliklerin tüylülük de eri konvansiyonel ring ipliklerin bobinleme öncesindeki tüylülük de erinin alt nda olabilmektedir (Artzt v d., 1997). Bobinleme i lemi sonucunda ipliklerin mukavemet ve kopma uzama de erlerinde önemli bir de i iklik olmamaktad r. Di er taraftan, ipli in d yüzeyindeki lifler iplik yap s na s k bir ekilde tutunmad ndan, klasik ring ipliklerde bobinleme i lemi s ras nda neps olu umu gözlenmektedir. Konvansiyonel ring ipliklerinde yo un bir ekilde gözlenen bu durum kompakt ipliklerde azalmaktad r (Artzt v d., 1997). Klasik ring iplikçilikte katlama i lemi, ayn incelikte iki adet tek katl ipli in yüksek mukavemet ve dü ük tüylülü e sahip olmas için

48 26 yap lan i lemdir. Ancak bu i lem, üretim maliyetini artt rmaktad r. Bu nedenle, iplikleri katlamak yerine yüksek mukavemetli ve dü ük tüylü tek kat iplik kullan m her zaman için üreticilerin tercihi olmu tur. Gazeleme pliklerin yap s ndan ç kan tüylerin yak larak uzakla t r lmas gazeleme i lemi olarak tan mlanmaktad r. Bu sayede dü ük tüylülü e sahip parlak görünümlü iplikler üretebilmek mümkündür. Gazeleme i leminin en önemli dezavantaj, bu i lem s ras nda olu an isli tozun iplik yap s na kat lmas d r. Ayr ca gazeleme i lemi s ras nda %6-10 aras nda hammadde yanarak kaybolmaktad r (Artzt v d., 1997). Kompakt ipliklerde tüylülük dü ük oldu undan, gazeleme i lemine özel durumlar haricinde gerek duyulmamaktad r. Uyguland durumlarda da, klasik ring ipliklere yap lan uygulamaya nazaran, gazeleme yüksek h zla yap ld ndan, gaze tozu olu umu daha az meydana gelmektedir (Artzt v d., 1997). Dokuma Kompakt ipliklerin sahip olduklar dü ük tüylülük ve yüksek mukavemet özellikleri sayesinde, dokuma haz rl k ve dokuma i lemlerinde daha az kopu ve bu sayede daha yüksek verimlilik sa lanmaktad r (Artzt v d., 1997; Rusch, 2002; Kampen, 2000). Ha llama i lemi s ras nda ipliklerin birbirlerine yüksek sar lma e ilimi, i lem s ras nda sorunlara neden olmaktad r. Bu sorun kompakt ipliklerde ya anmamaktad r. Ayr ca kompakt ipliklerin yüksek

49 27 mukavemet özelliklerinden ötürü, daha az ha l maddesi kullan lmakta ve bu sayede üretim maliyeti dü mektedir (Rusch, 2002). Kompakt ipliklerden üretilen dokuma kuma larda ha l maddesi az kullan ld ndan, ha l sökme i lemi s ras nda daha az kimyasal madde ve su kullan lmaktad r. Böylece, ha l sökme maliyetinde önemli bir dü ü olmaktad r (Anonim, 2002). Dokuma haz rl k ve dokuma i lemleri s ras nda dü ük maliyetle üretimi sa layan kompakt ipliklerden üretilen kuma lar da önemli avantajlara sahiptir. Ayn özelliklere sahip ring ve kompakt ipliklerden üretilen dokuma kuma lar kar la t r ld nda, kompakt ipliklerden üretilen kuma lar n daha parlak, daha düzgün, daha yumu ak, daha dü ük boncuklanma, daha yüksek y rt lma ve kopma mukavemeti de erlerine sahip oldu u gözlenmi tir (Kampen, 2000; Rusch, 2002; Ömero lu and Ülkü, 2007) Örme Örme i lemi s ras nda kompakt ipliklerin sa lad en önemli avantaj, dü ük tüylülük miktar, yüksek s yr lma ve a nma dayan mlar sayesinde olu an dü ük uçuntu miktar d r (Anonim, 2000a; Kampen, 2000; Rusch, 2002). Kompakt ipliklerin yüksek mukavemet özellikleri, örme i leminde çok önemli olmamakla birlikte, kompakt ipliklerin ring ipliklerin ula amayaca kadar dü ük bükümde üretilebilmeleri sayesinde, daha yumu ak örme kuma lar üretebilmek mümkündür (Kampen, 2000; Stalder and Hellwig, 2001). Kompakt ve klasik ring ipliklerden üretilen örme kuma lar kar la t r ld nda, kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n daha

50 28 yüksek mukavemet ve daha yüksek boncuklanma dayan m na sahip olduklar tespit edilmi tir (Anonim, 2000b; Ömero lu, 2005; Kretzschmar et al., 2007, Sezgin ve Göktepe, 2005). Kuma lar n fiziksel özellikleri d nda görünüm özellikleri aras nda da önemli farklar bulunmaktad r. Kompakt ipliklerden üretilen kuma lar çok daha net, parlak bir görüntüleri vard r. Ayr ca yüksek su emme ve hava geçirgenlik özellikleri göstermektedir. Tutum de erleri de ring ipliklere nazaran bir miktar daha yüksektir. Ayr ca boya alma miktarlar klasik ring ipli inden örülen kuma lara göre daha yüksektir (Kane et al., 2007).

51 29 4. MATERYAL VE YÖNTEM 4.1. Materyal Çal mada kullan lmak üzere karde pamuk, penye pamuk, viskon, tencel, modal ve polyester olmak üzere 6 farkl hammadde fitil formunda farkl i letmelerden temin edilmi tir. Karde ve penye pamuktan üretilen fitiller, tek bir harmandan (Ege St.1) üretilmi tir. Çal mada kullan lan fitillerin numara ve büküm de erleri Çizelge 4.1 de verilmi tir. Çizelge 4.1. Çal mada kullan lan fitillerin numara ve büküm de erleri. Hammadde cinsi Fitil numaras (Ne) Fitil bükümü (tur/mt) Karde pamuk Ne tur/mt Penye pamuk Ne tur/mt Viskon Ne tur/mt Tencel Ne tur/mt Modal Ne tur/mt Polyester Ne tur/mt 4.2. Deneysel Çal ma Çal mada, 6 farkl hammaddeye ait fitillerden Ne 20, Ne 30 ve Ne 40 numaralar nda ve e=3.4, e=3.8 ve e=4.2 büküm katsay lar nda iplikler üretilmi tir. Bu deney plan na göre, çal mada toplam 108 çe it iplik üretilmi tir. Çal man n deney plan Çizelge 4.2 de verilmi tir.

52 30 Çizelge 4.2. Çal mada kullan lan deney plan. Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s Nominal büküm de eri Ne Nm e m T/ T/m Ring ve RoCoS kompakt ipliklerin üretimi Rieter G30 ring iplik makinesinde gerçekle tirilmi tir. Ring iplik makinesinin ba l ca teknik özellikleri Çizelge 4.3 te verilmi tir. Çizelge 4.3. Çal mada kullan lan ring iplik makinesinin teknik özellikleri. devri Bilezik tipi Bilezik çap Masura uzunlu u ler aras mesafe d/dk Orbit 42 mm 19 mm 70 mm

53 31 Ring ve kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan kopça ve klips numaralar Çizelge 4.4 te verilmi tir. Çizelge 4.4. Ring ve kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan kopça ve klips numaralar. plik numaras (Ne) Dizayn/kesit/ bitim i lemi Numaras (ISO No) Klips numaras 20 SFB 2.8 PM / dr / Safir SFB 2.8 PM / dr / Safir SFB 2.8 RL / dr / Safir Çal mada üretilen ring ve kompakt ipliklerinin özelliklerinin kar la t r lmas nda, makineden kaynaklanabilecek etkileri ortadan kald rmak için ring ve kompakt iplikler ayn fitillerden ayn i ler kullan larak üretilmi tir. Her bir hammadde için iki farkl e irme sisteminde 30 i de üretim yap lm t r. pliklere yap lacak testler ve ipliklerden üretilecek örme kuma lar için kullan lacak olan i numaralar belirlenmi ve sürekli olarak ayn i lerde üretilen iplikler kullan lm t r. Bu sayede, i ler aras ndaki farkl l klar n çal ma sonuçlar n etkilemesi önlenmi tir. Çal mada, ayr ca RoCoS kompakt ve ring e irme sistemlerinde üretilen ipliklerden örülmü kuma lar n bir tak m fiziksel özellikleri kar la t r lm t r. Bu amaçla, çal mada üretilen ipliklerden ayn artlar alt nda Mesdan 294 E laboratuvar tipi küçük yuvarlak örme makinesinde süprem kuma lar örülmü tür. Kuma lar n üretimi s ras nda ayn numaradaki ring ve kompakt iplikler için standart bir iplik besleme

54 32 gerilimi ve üretim h z kullan lm t r. Çal mada kullan lan örme makinesine ait teknik özellikler Çizelge 4.5 te verilmi tir. Çizelge 4.5. Örme makinesinin teknik özellikleri. ne say s 220 Çap 4.58 cm ncelik 48 Örgü tipi plik besleme gerilimi Üretim h z Süprem Ne Ne Ne tur/dk Çal mada son olarak, RoCoS kompakt e irme sistemi ile farkl bir prensip ile çal an Rieter K44 kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin özellikleri kar la t r lm t r. Bu amaçla, çal mada daha önce de kullan lan, penye fitillerden, RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde, tek büküm katsay s na sahip 3 farkl numarada kompakt iplikler 5 i de üretilmi tir. Daha sonra üretilen ipliklerin uster düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve mukavemet özellikleri kar la t r lm t r. Bu sayede kurulum ve çal ma maliyeti aç s ndan oldukça farkl olan iki farkl kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin özellikleri kar la t r lm t r. Kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan deney plan ve üretim parametreleri s ras yla Çizelge 4.6 ve Çizelge 4.7 de verilmi tir.

55 33 Çizelge 4.6. Kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan deney plan. plik numaras Büküm katsay s Büküm de eri Ne Nm e m T/ T/m Çizelge 4.7. Kompakt ipliklerin üretiminde kullan lan üretim parametreleri. plik numaras (Ne) devri (d/dk) Dizayn/kesit/ bitim i lemi Numaras (ISO No) Klips numaras c1 el udr Safir c1 el udr Safir c1 el udr Safir Lif Özelliklerinin Belirlenmesi Çal mada kullan lan; viskon, tencel, modal ve polyester liflerinin temel fiziksel özelliklerine ait bilgiler, bu lifleri üreten firmalardan temin edilmi tir. Pamuk liflerinin özellikleri ise, HVI test cihaz ile test edilmi tir. Bu cihaz yard m yla ölçülen lif özellikleri a a da detayl olarak aç klanmaktad r; Lif inceli i (mikroner/index): Liflerin incelik ölçümü hava geçirgenli i metoduna göre yap l r. Lifler aras ndaki bo luklardan geçen hava ak m miktar na göre incelik tayini yap l r. Buna göre kal n lifler

56 34 aras ndaki bo luklar daha fazla oldu undan, geçen hava ak m miktar fazla olur ve analizlerde ince liflere nazaran okunan say sal de erler daha yüksektir. Ölçülen lif incelik de erleri, mikroner/index cinsindendir. Lif mukavemeti (gr/tex): Lif sakal n n kopma kuvvetini gösterir. Lif mukavemetinin ölçümleri de fibrograf üzerinde uzunluk ölçümleri ile beraber yap l r. Ölçümler sabit uzama oran (CRE) prensibine göre yap lmaktad r. Koparmada 1/8 çene aral esas al nmaktad r. Lif uzunluk ölçümleri (mm veya inç): Liflerin uzunluk ölçümleri fibrogram ünitesi ile yap lmaktad r. Tesadüfi k st r lan liflerin lif sakal, uzunlu u boyunca optik olarak taran r ve fibrogram türetilir. Ölçülebilen uzunluk de erleri; - Len 1(mm veya inç) : %50 Span uzunlu unu ifade etmektedir (ICC modu), - Len 2 (mm veya inç) : %2,5 Span uzunlu unu ifade etmektedir. K st rma noktas ndan d ar sarkan liflerin % 2,5 unun uzunlu udur (ICC modu), - Len 1 (mm veya inç) : (ML) Ortalama uzunluk (HVI modu), - Len 2 (mm veya inç) : (UHML) Üst Yar Ortalama Uzunluk (HVI modu). Liflerin en uzun %50 sinin a rl k esasl ortalama uzunlu unu gösterir. Üniformite oran (Unf-%) : Üniformite oran veya üniformite indeksi olarak ifade edilir. Üniformite indeksi, ortalama uzunlu un (ML), üst yar ortalama uzunlu una (UHML) oran d r. Fibrogramda lif uzunlu unun da l m n n göstergesidir. Uniformite Ortalama Uzunluk Indeksi (%) 100 Ust Yar Ortalama Uzunluk

57 35 K sa lif indeksi (Short fiber index-sfi) (%): K sa lif indeksi ½ inç ten veya 12,7 mm den k sa liflerin yüzdesini ifade eder. Karma k bir algoritma kullanarak hesaplan r. Fibrogram matematiksel olarak uzunluk da l m e risine dönü türülür. Liflerin uzama oran (%): Lif sakal n n kopma uzamas n gösterir. Mukavemet ölçümü ile birlikte ayn prensiple gerçekle tirilir. Liflerin rengi (Color grade. Renk s n f ) : Pamuk numunesinin renk s n f iki filtreli renk ölçerde belirlenmektedir. Bu nesnel yöntem, Amerikan Tar m Bakanl (USDA) pamuk derecelendirme standartlar n kontrol etmek amac yla 1940 lar n ba nda Nickerson ve Hunter taraf ndan geli tirilmi tir. Günümüzde, pamuk uzmanlar taraf ndan kullan lan öznel görsel derecelendirmenin yerine kullan lmaktad r. Liflerin parlakl (%Rd) : Parlakl k liflerin yans tma miktar n gösterir. Yüksek Rd de eri yüksek renk derecesi anlam na gelir. Nickerson/Hunter skalas na göre de erlendirilir. Liflerin sar l (+b): Liflerin sar l n Nickerson/Hunter skalas na göre gösterir. Sar filtre kullanarak tespit edilir. plik e rilebilirlik indeksi (SCI): plik e rilebilirlik indeksi liflerin e rilebilirli inin tahminlenmesi amac yla kullan lan bir hesaplamad r. HVI test cihaz ndan elde edilen uzunluk, üniformite mukavemet, mikroner, renk, yabanc madde parametreleri kullan larak olu turulan çoklu regresyon denklemi ile hesaplan r. Olu turulan çoklu regresyon denklemi, iplik mukavemeti ve e rilme potansiyelini önceden tahminlemek için bilgi verebilmektedir. Genel olarak indeks ne kadar yüksek ise iplik mukavemeti o kadar yüksek ve lif e rilmesi o kadar iyidir.

58 plik Özelliklerinin Belirlenmesi Çal mada üretilen ipliklerin test edilen fiziksel özellikleri ve bu testlerde kullan lan test cihazlar ile ilgili aç klamalar a a da verilmi tir. Ölçümlerin yap ld laboratuarlar %65±2 ba l neme ve 20±2ºC s cakl sahip olup, numuneler ölçümlerinden önce bu artlarda 24 saat süre ile kondisyonlamaya b rak lm t r Numara ölçümü pliklerin numara ölçümleri DIN de belirtilen çile yöntemine göre yap lm t r. Testlerde Zweigle L232 iplik ölçüm ç kr ile haz rlanan 100 metrelik çileler hassas terazide tart lm ve elde edilen de erlerden Ne olarak numara de erleri hesaplanm t r. Çal mada üretilen her farkl tipteki iplikten 5 adet kops al narak her bir kopstan 3 ölçüm yap lm t r Büküm ölçümü Çal mada üretilen kompakt ve ring ipliklerin bükümleri açmakapama yöntemi kullan larak Zweigle D 314 büküm ölçme test aleti ile gerçekle tirilmi tir. Her farkl tipteki iplikten 5 adet kops al narak her bir kopstan açma kapama yöntemi kullanarak 5 ölçüm yap lm t r Kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerinin ölçümü Çal mada üretilen ipliklerin mukavemet ve kopma uzamas, sabit uzama oran (CRE: Constant rate of elongation) esas na göre çal an Uster Tensojet cihaz nda gerçekle mi tir. Çal mada üretilen her farkl tipteki iplikten 5 adet kops al narak her bir kopstan 5 ölçüm yap lm t r.

59 37 Kullan lan yöntemde cihaz n çene h z sabit olup (200 m/dk), çeneler aras ndaki mesafe 100 mt dir Düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap ve do rusal yo unluk ölçümü Çal mada ara t r lan kompakt ve ring ipliklerin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap ve do rusal yo unluk özellikleri Uster Tester 5 cihaz nda gerçekle tirilmi tir. Her farkl tipteki iplikten 10 adet kops al narak her bir kops 1 dk süreyle 400 m/dk test h z nda test edilmi tir. Bu cihazda test edilen iplik özellikleri a a da detayl olarak aç klanmaktad r; - Um(%): Ortalama düzgünsüzlük de erini göstermektedir, - CVm(%): plik kütlesindeki varyasyon katsay s n göstermektedir. plik kalite parametresi olarak en fazla kabul gören iplik özelli idir, - CVm(L)(%): Inert ve yarn Inert modlar nda iplik kütlesinin 1, 3, 10, 50 ve 100 mt kesim uzunluklar ndaki varyasyon katsay s n gösterir, - Kütle sapmas (Mass deviation): plik uzunlu u boyunca kütlesindeki en az [m(min)] ve en çok [m(maks)] kütlesel sapmalar göstermektedir. Hesaplamalarda kesim uzunluklar 1,3, 10, 50 ve 10 mt. veya yar Inert dir, - ndeks (Index): pli in ölçülen düzgünsüzlük de erinin limit düzgünsüzlü e oran n ifade eder. Formüldeki n e iplik kesitindeki lif say s n ifade etmektedir, Index CV m / CV lim CVlim 100 / ne

60 38 - Hatalar (Imperfections): Test s ras nda seçilen hassasiyet ayarlar nda (sadece kesikli elyaflardan üretilen iplikler için) iplikteki ince yer, kal n yer ve neps say lar ölçülmektedir, nce yerler iplik çap ndan ; %-30/-40/-50/-60 ince olan yerlerin say s, kal n yer say s iplik çap ndan; %+35/+50/+70/+100 kal n olan yerlerin say s, neps ise iplik çap ndan %+140/+200/+280/+400 kal n olan yerlerin say s olarak tan mlanmaktad r. - Gerçek numara (Real Count): Test edilen iplik uzunlu una ba l olarak ortalamadan %100 olacak ekilde numara sapmas n göstermektedir, - pli in do rusal yo unlu u (Abs. Count): pli in do rusal yo unlu unu göstermektedir, - plik çap (Yarn Diameter): ki boyutlu çap ölçümü ile ipliklerin yuvarlakl ( eklini) ölçülmektedir, - Tüylülük (Hairiness): Uster Tester düzgünsüzlük cihaz na eklenen tüylülük ölçme ünitesi ile art k Uster cihaz nda iplik tüylülü ü de ölçülebilmektedir. Homojen ve paralel k z lötesi lazer nlardan olu an bir bölgede ölçüm yap l r. plik ölçme bölgesine giren ipli in gövdesinden d ar do ru sarkan lifler taraf ndan yönü de i tirilen k miktar detektör taraf ndan alg lan r. Alg lanan k uygun ekilde elektrik sinyaline dönü türülerek de erlendirilir. Testlerde H olarak ifade edilen iplik tüylülü ü, 1 cm ölçüm uzunlu u boyunca iplik yüzeyinden d ar ç kan liflerin toplam uzunlu unu vermektedir. L H L tot opt

61 39 H = Ölçme alan içerisinde 1 cm ipli in ana gövdesinden d ar ya ta an lif uçlar n n toplam uzunlu u L tot = Ölçme alan ndaki liflerin toplam uzunlu u L opt = Optik ölçme aral ndaki tüylerin uzunlu u H(max, 1 m) = Ölçüm esnas nda seçilen kesim uzunlu una ba l olarak meydana gelen maksimum tüylülük H(min, 1 m) = Ölçüm esnas nda seçilen kesim uzunlu una ba l olarak meydana gelen minimum tüylülük Uster cihaz nda tüylülük ölçüm modülünde kullan lan tüylülük standart sapmas sh, test uzunlu u boyunca tayin edilen tüylülük de i imlerinin standart sapmas d r ve tüylülü ün iplik üzerinde düzgün da l hakk nda i aret verir. Tüylülük de i im katsay s ise test uzunlu u boyunca tayin edilen tüylülük de i imlerinin standart sapmas n n, ortalama tüylülük de erine oran d r. Yine tüylülük diyagram, iplik uzunlu u boyunca belirli bir süre içerisinde dikey yönde tüylülükteki de i imi ifade eder. Bu varyasyon katsay s kuma n görünümü üzerinde önemli bir etkiye sahip oldu u için iplik aç s ndan önemli bir parametredir. Artan varyasyon katsay s ile birlikte kuma n görünümü bozulmaktad r Optik olarak ince yer, kal n yer, neps ve tüylülük de erlerinin ölçümü Çal mada incelenen ring ve kompakt ipliklerinin hata ve tüylülük de erleri optik olarak CTT (Constant Tension Tester) plik Dinamik Test Cihaz nda ölçülmü tür. Cihaz, bilgisayar destekli olup, YAS (Yarn Analysis Software) program vas tas yla iplik profillerinin görüntüleri

62 40 elde edilmi tir. Test s ras nda iplik optik alg lay c kafa ile k kayna aras ndan geçerken, çap ölçümü optik olarak gerçekle tirilmektedir. Optik alg lay c ba ta, piksel olarak adland r lan 2048 adet k al c eleman bulunmaktad r. pli in bir taraf ndan k gönderilir. CCD (kamera) dizisinde bulunan piksel taraf ndan bu k ya al n r veya akan iplik taraf ndan bloke edilir. I alan pikseller I k Pikselleri olarak adland r l rken, k görmeyenler ise Karanl k Pikseller olarak tan mlan r. Bilgisayar, iplik çap n, ilk karanl k ve son karanl k piksel aras ndaki mesafe olarak hesaplar. Test cihaz ndaki yaz l m iplik çap n optik olarak ölçmekte ve ölçülen çap de erlerine göre ince yer, kal n yer, neps ve tüylülük de erlerini ölçmektedir. CTT ve Uster test cihazlar ile yap lan testler sayesinde, çal mada kar la t r lan ring ve kompakt ipliklerin hem optik hem de kapasitif olarak gözlenen hata de erleri kar la t r lm t r. Ayr ca Uster test cihaz ndan farkl bir ekilde yap lan tüylülük ölçümü sayesinde, ipliklerin farkl tüy uzunluklar na ait tüy say lar tespit edilmi tir. Ring ve kompakt ipliklerin kal n yer, ince yer ve neps de erleri için her farkl iplik tipleri için 100 m/dk test h z nda, 1 kopstan, 1 dk süreyle, 100 mt uzunlu undaki iplikten ölçüm yap lm t r. plik tüylülük ölçümleri için ise, her farkl iplik tipleri için 50 m/dk test h z nda, 1 kopstan, 2 dk süreyle, 100 mt uzunlu undaki iplikten ölçüm yap lm t r plik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erlerinin ölçümü pliklerin iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerindeki art dokuma haz rl k i lemlerinde, iplik-metal sürtünme katsay s de erlerindeki art ise örme i lemleri s ras nda iplik kopu lar n artt rabilmektedir. Bu

63 41 nedenle ipliklerin, iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erlerindeki art tercih edilen bir durum de ildir. Çal mada ara t r lan kompakt ve ring ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erlerini kar la t rabilmek için, ipliklerin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri CTT (Constant Tension Transport) plik Dinamik Test Cihaz nda ölçülmü tür. Her iki testte de, farkl iplik tipleri için 100 m/dk test h z nda, 1 kopstan, 1 dk süreyle, 100 mt uzunlu undaki iplikten ölçüm yap lm t r. Test süresince her 10 mt de bir sürtünme katsay lar test edilmi ve elde edilen 100 verinin ortalamas ve standart sapmas hesaplanm t r. plik-iplik sürtünme katsay s testinde iplikler aras ndaki aç 37º dir ve iplikler birbirleri etraf nda saat yönünün tersi yönünde 2 tur atm lard r. plik-metal sürtünme katsay s testinde ise iplik metal aç s 180º dir Kuma Özelliklerinin Belirlenmesi Ring ve kompakt ipliklerden ayn artlar alt nda üretilen örme kuma lar n gramaj, kal nl k, boncuklanma ve patlama mukavemetleri standart test ko ullar nda test edilmi tir. Kuma lar n gramaj için her bir kuma örne inden 6 numune al nm ve numuneler hassas terazide tart larak gramaj tespiti yap lm t r. Kuma lar n kal nl k tespitinde SDL Atlas Dijital Kal nl k Ölçer kullan lm t r. Her bir kuma örne inden 6 numune al nm t r. Testler de 200 cm² kuma alan ve 20 gr bas nç kullan lm t r.

64 42 Kuma lar n patlama mukavemet testleri sabit bas nç alt nda hidrolik olarak çal an kuma patlama mukavemeti test cihaz nda (Truburst) her farkl tipteki kuma tan 5 tekrarla yap lm t r. Ring ve kompakt ipliklerden üretilen kuma lar n boncuklanma davran lar n kar la t rabilmek amac yla Martindale a nma ve boncuklanma test cihaz kullan lm t r. Testlerde her bir kuma örne i için EN ISO standard na göre 2000 devirdeki 6 farkl düz iki kuma yüzeyi aras ndaki sürtünmeden dolay olu an boncuklanma e ilimi belirlenmi tir. Kuma lar n boncuklanma sonras görüntüleri SDL Atlas Otomatik Boncuklanma Derecelendirme test cihaz nda objektif olarak de erlendirilmi tir. Görünümleri de erlendirirken, test cihaz nda hareketli olan üst tablaya ba lanm olan numuneler kullan lm t r. Bu cihaz yard m yla kuma lar n a a da verilen özellikleri ölçülmektedir, bunlar; - Boncuk yo unlu u (boncuk say s /cm²): Test alan ndaki boncuk say s /test alan na oran d r. - Toplam boncuk say s : Test alan ndaki toplam boncuk say s d r. - A rl kl toplam boncuk say s : Logaritmik bir cetvel kullanarak, her bir boncuk, çap ile orant l olarak sabit bir katsay ile çarp larak hesaplan r. Örne in, boncuk çap 3.9 mm den büyük ise 5 ile, boncuk çap 0.3 mm den küçük ise 0.6 sabit katsay s ile çarp l r. - Ortalama boncuk yüksekli i (mm): Çap yerini almaktad r. Çünkü boncuk kuma tan yukar da durdu unda belirgindir. - Boncuklanma derecesi: Boncuk yo unlu unu, büyüklü ünü, yüksekli ini ve uçuntuyu kullanarak formül yard m yla 1 ile 5 aras nda derecelendirmesi yap lmaktad r (PillGrade, 2009).

65 statistiksel Çal ma Bu tez çal mas nda RoCoS kompakt e irme sisteminde üretilen iplik ve kuma lar n özellikleri klasik ring e irme sisteminde üretilen iplik ve kuma lar n özellikleri ile kar la t r lm t r. Kompakt ve ring ipliklerin, ayr ca bu ipliklerden üretilen kuma lar n fiziksel özellikleri aras nda istatistiksel aç dan anlaml bir fark olup olmad n anlamak için elde edilen veriler faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) yöntemi ile SPSS 11.0 paket program kullan larak %95 güven aral nda de erlendirilmi tir. Yap lan analizlerde ba ms z parametrelerin önemlilik de erinin 0.05 ten küçük olmas parametrelerin iplik veya kuma kalite özelli i üzerindeki etkisinin istatistiksel aç dan önemli oldu unu göstermektedir. Aksi durumda ise, istatistiksel aç dan önemsiz oldu u sonucuna var lm t r. Bu yöntemde; iplik numaras, büküm katsay s ve e irme sistemi ba ms z parametreler olup, iplik düzgünsüzlü ü, ince yer say s, kal n yer say s, neps say s, tüylülük, mukavemet, kopma uzamas v.b. iplik kalite parametreleri, kuma n boncuklanma özelli i, patlama mukavemeti v.b. kuma kalite parametreleri ise ba ml parametrelerdir. Ayr ca analizlerde e irme yöntemi ile iplik numaras ve e irme yöntemi ile büküm katsay s aras ndaki etkile imler incelenmi tir. Bu sayede, farkl iplik numaras ve büküm katsay s nda üretilen ipliklerde, e irme sisteminin etkisinin de i ip de i medi i analiz edilmi tir. yönteminin etkisi, iplik numaras ve büküm katsay s na göre de i ti i durumlarda, ring ve kompakt ipliklerin kalite de erleri aras ndaki farklar ve yüzde oranlar ndan yola ç karak etkile imin nas l oldu u aç klanm t r.

66 44 5. SONUÇLAR VE TARTI MA 5.1. Çal mada Kullan lan Hammaddelerin Özellikleri Karde ve penye fitillerden al nan pamuk liflerinin HVI test sonuçlar Çizelge 5.1 de verilmi tir. Viskon, tencel, modal ve polyester liflerinin temel fiziksel özellikleri ise Çizelge 5.2 de verilmi tir. Çizelge 5.1. Pamuk liflerinin HVI ölçüm sonuçlar. Ölçülen lif özellikleri Karde pamuk Penye pamuk Lif inceli i (Mikroner) Mukavemet (gr/tex) Üst yar ortalama uzunluk (UHML) Üniformite Oran (%) K sa lif indeksi (SFI) (%) Uzama oran (%) Çile mukavemeti (CSP) Renk s n f (CG) Parlakl k (%Rd) Sar l k (+b) plik e rilebilirlik indeksi (SCI) Çizelge 5.2. Viskon, tencel, modal ve polyester liflerinin temel fiziksel özellikleri. Hammadde cinsi Lif uzunlu u (mm) Lif inceli i (dtex) Viskon 35.4 mm 1.58 dtex Tencel 38 mm 1.4 dtex Modal 38 mm 1.3 dtex Polyester 40 mm 1.3 dtex

67 5.2. Ring ve Kompakt pliklerinin Numara ve Büküm De erleri 45 Çal mada üretilen ipliklerin numara ve büküm de erlerine ait çizelgeler Ek-1 de verilmi tir. Kompakt e irme sisteminde e irme üçgeni ortadan kald rd için, e irme s ras nda klasik ring e irme sistemindeki uçuntular olu mamaktad r. Bu nedenle, çekim sisteminden ç kan liflerin büyük bir k sm iplik yap s na kat lmakta ve bunun sonucunda ayn makine ayarlar nda üretilen karde, penye, viskon, tencel ve modal kompakt iplikler, ring ipliklerden daha kal n olmaktad r. Di er taraftan polyesterden üretilen ring ve kompakt ipliklerde tam tersi bir durum mevcuttur. Polyester kompakt iplikler klasik ring ipliklere nazaran daha incedir. Bu durumun muhtemel nedeni; polyester liflerinin kompakt iplik e irme sisteminde e rilmesi s ras nda uçuntu miktar n n azalaca yerde art göstermesindendir. Ring ve kompakt ipliklerin bükümleri aras nda do rusal bir ili ki gözlenmemektedir. Kullan lan hammadde, iplik numaras ve iplik bükümüne göre sonuçlar de i mektedir. Bu nedenle ring ve kompakt ipliklerin büküm de erleri ile ilgili genel bir yorum yapabilmek mümkün de ildir. Ring ve kompakt ipliklerin numara ve büküm de erleri aras ndaki fark n istatistiksel aç dan önemli olup olmad n analiz etmek için, %95 güven aral nda numara de erleri ba ms z (ili kisiz) grup t-testi (Independent samples t-test) ile analiz edilmi tir. Analiz sonucuna göre, tüm ring ve kompakt ipliklerin numara büküm de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. plik numaras ve büküm de erleri için elde edilen analiz sonuçlar Çizelge 5.3 te verilmi tir.

68 46 Çizelge 5.3. Karde ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri için yap lan t-testi. Hammadde cinsi Karde pamuk Penye pamuk Viskon Tencel Modal Polyester Test edilen iplik özelli i t df Sig. (2-yönlü) Standart sapma %95 Güven aral Alt Üst Numara Büküm Numara Büküm Numara Büküm Numara Büküm Numara Büküm Numara Büküm *Analiz sonuçlar e it varyansa sahip olduklar durumunda hesaplanan de erlerdir Ring ve Kompakt pliklerinin Uster ve Mukavemet De erleri Çal mada üretilen ipliklerin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri s ras yla Ek-2 ve Ek-3 te her bir hammadde için çizelgeler halinde verilmi tir. Elde edilen de erler, ekil te grafikler halinde verilmi tir. Grafikler, farkl hammaddelerden ayn iplik numaras nda üç farkl büküm katsay s nda üretilen ring ve kompakt ipliklere aittir. Grafiklerde, ilk sütün ring ipli ini, ikinci sütun ise kompakt ipli ini ifade

69 47 etmektedir. Grafiklerde kullan lan renklerin hangi ipli i ifade etti i a a da verilmi tir. Karde ring Karde kompakt Penye ring Penye kompakt Viskon ring Viskon kompakt Tencel ring Tencel kompakt Modal ring Modal kompakt Polyester ring Polyester kompakt Çal mada incelenen Ne 20 numara ipliklerin ince yer say lar çok az oldu undan bu iplik numaras n n ince yer de erlerine ait grafik çizilmemi tir. Düzgünsüzlük de erlerine ait grafikler: Düzgünsüzlük (%CV) 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.1. Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri.

70 48 Düzgünsüzlük (%CV) 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.2. Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri. Düzgünsüzlük (%CV) 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.3. Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri.

71 49 nce yer de erlerine ait grafikler: nce yer (-% 50) 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.4. Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%50) de erleri. 70,00 60,00 nce yer (-% 50) 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.5. Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%50) de erleri.

72 50 Kal n yer de erlerine ait grafikler: 60,00 50,00 Kal n yer (+% 50) 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.6. Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri. Kal n yer (+% 50) 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.7. Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri.

73 51 350,00 300,00 Kal n yer (+% 50) 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.8. Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri. Neps de erlerine ait grafikler: 120,00 100,00 Neps (+% 200) 80,00 60,00 40,00 20,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil 5.9. Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200) de erleri.

74 52 Neps (+% 200) 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200) de erleri. Neps (+% 200) 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200) de erleri.

75 53 Tüylülük de erlerine ait grafikler: 8,00 7,00 Tüylülük (Uster) 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri. Tüylülük (Uster) 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri.

76 54 Tüylülük (Uster) 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri. Çap de erlerine ait grafikler: Çap (mm) 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri.

77 55 0,30 0,25 Çap (mm) 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri. 0,25 0,20 Çap (mm) 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri.

78 56 Kopma mukavemeti de erlerine ait grafikler: 45,00 Kopma mukavemeti (cn/tex) 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri. 40,00 35,00 Kopma mukavemeti (cn/tex) 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri.

79 57 Kopma mukavemeti (cn/tex) 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 n maral ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri. Kopma uzamas de erlerine ait grafikler: Kopma uzamas (%) 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas de erleri.

80 58 18,00 16,00 Kopma uzamas (%) 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas de erleri. Kopma uzamas (%) 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas de erleri.

81 59 Çal mada, ring ve kompakt ipliklerinin uster ve mukavemet de erlerinin kar la t r lmas na ait analizler, faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) metodu ile SPSS 11.0 istatistiksel paket program kullan larak yap lm t r. Analizlerde, her bir hammadde için, incelenen iplik özelli i üzerinde, e irme yöntemi, iplik numaras ve büküm katsay s n n ana etkileri, ayr ca e irme yöntemi nin iplik numaras ve büküm katsay s ile etkile imleri de erlendirilmi tir. Analiz sonuçlar Çizelge da verilmi tir Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.4 te görüldü ü üzere, karde pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, çap ve tüylülük de erleri ise dü üktür. Farkl numaralardaki karde ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri yüksek olurken, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri dü üktür.

82 60 Çizelge 5.4. Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * * * 0.57,562 nce yer * * * Kal n yer * * ,004* Neps * * * Tüylülük * * * * Çap * * * * Kopma muk * * * * Kopma uz * * * * * statistiksel olarak önemlidir. Farkl bükümlerdeki karde ipliklerinin düzgünsüzlük, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, düzgünsüzlük, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerini artt r rken, tüylülük ve çap de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki karde ipliklerinin ince yer, kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça, ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, neps ve çap de erleri aras ndaki fark artarken, kopma mukavemeti

83 61 ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark, Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki farktan yüksektir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin tüylülük özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.5 te görüldü ü üzere, penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Di er taraftan, penye ring ve kompakt ipliklerinin ince yer say lar aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, neps, tüylülük ve çap de erleri ise dü üktür. Farkl numaralardaki penye ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri yüksek olurken, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri dü üktür.

84 62 Çizelge 5.5. Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * * nce yer * ,007* Kal n yer * * * * Neps 36.87,000* * * * * Tüylülük * * * * * Çap * * * * * Kopma muk * * * * Kopma uz * * * * * statistiksel olarak önemlidir. Farkl bükümlerdeki penye ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerini artt r rken, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki penye ipliklerinin düzgünsüzlük ve ince yer de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Ne 20 ve Ne 30 iplik numaralar nda, kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük,

85 63 de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numarada dü üktür. Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark, Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki farktan yüksektir. plikler kal nla t kça, ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer, neps ve çap de erleri aras ndaki fark artarken, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin tüylülük özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin neps, tüylülük ve çap özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Büküm katsay s artt kça, ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük ve çap de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin neps özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerinde önemli bir etkisi bulunmamaktad r Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.6 da görüldü ü üzere, viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, düzgünsüzlük, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri ise dü üktür. Di er taraftan viskon

86 64 ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge 5.6. Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * * * * nce yer * Kal n yer * 13.08,000* * * 3.34,038* Neps * * * * * Tüylülük * * * * Çap * * * * * Kopma muk * * * * * Kopma uz * * * * statistiksel olarak önemlidir. Farkl numaralardaki viskon ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri yüksek olurken, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri dü üktür. Farkl bükümlerdeki viskon ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri

87 65 aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerini artt r rken, düzgünsüzlük, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki viskon ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin düzgünsüzlük ve çap özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Ne 20 numaral kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral kompakt ipliklerin düzgünsüzlük de erleri ring ipliklerden dü üktür. plikler kal nla t kça ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin kal n yer, neps ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin ince yer, tüylülük ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin tüylülük ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Büküm katsay s artt kça, ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük ve çap de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerin düzgünsüzlük, kal n yer, neps ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerin ince yer ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

88 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.7 de görüldü ü üzere, tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan, tencel ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge 5.7. Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * nce yer * Kal n yer 13.33,000* * 11.74,000* * * Neps * * * * * Tüylülük * * * * Çap * * * Kopma muk * Kopma uz * * * * * statistiksel olarak önemlidir. Farkl numaralardaki tencel ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas

89 67 de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri yüksek olurken, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri dü üktür. Farkl bükümlerdeki tencel ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük, çap ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, kopma uzamas de erlerini artt r rken, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer ve kopma mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, neps ve tüylülük özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Ne 20 ve Ne 30 numaral kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numaral kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri ring ipliklerden dü üktür. Ne 20 numaral kompakt ipliklerinin neps de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral kompakt ipliklerinin neps de erleri ring ipliklerden dü üktür. plikler kal nla t kça, ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, tencel ipliklerinin kopma uzamas özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin ince yer, çap ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin kal n yer, neps ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi

90 68 önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.8 de görüldü ü üzere, modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük, çap ve kopma mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük, çap de erleri ring ipliklerden dü ük olurken, kopma mukavemeti yüksektir. Di er taraftan modal ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge 5.8. Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * nce yer * Kal n yer * 23.69,000* 17.51,000* * Neps * * * * * Tüylülük * * * * Çap * * * * Kopma muk * * * * * Kopma uz * * * * statistiksel olarak önemlidir.

91 69 Farkl numaralardaki modal ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri yüksek olurken, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri dü üktür. Farkl bükümlerdeki modal ipliklerinin kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erlerini artt r rken, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki modal ipliklerinin düzgünsüzlük ve ince yer de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin çap ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça, ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri aras ndaki fark artarken, kopma mukavemeti de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, modal ipliklerinin kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin ince yer ve tüylülük özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin tüylülük özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Büküm katsay s artt kça, ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, modal ipliklerinin neps de erleri üzerindeki etkisi

92 70 önemli olmas na ra men kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.9 da görüldü ü üzere, polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, neps, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, düzgünsüzlük, kal n yer, neps ve çap de erleri ise dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin ince yer ve tüylülük de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl numaralardaki polyester ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri yüksek olurken, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri dü üktür. Farkl bükümlerdeki polyester ipliklerinin tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art kopma uzamas de erlerini artt r rken, tüylülük, çap ve kopma mukavemeti de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

93 71 Çizelge 5.9. Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * * nce yer * Kal n yer * * * Neps * * * Tüylülük * * Çap * * * * Kopma muk * * * * Kopma uz * * * * * statistiksel olarak önemlidir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin polyester ipliklerinin neps ve çap özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. Ne 20 ve Ne 30 numaral kompakt ipliklerinin neps de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numaral kompakt ipliklerinin neps de erleri ring ipliklerden dü üktür. plikler kal nla t kça, ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin polyester ipliklerinin düzgünsüzlük, kal n yer, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin polyester ipliklerinin ince yer ve tüylülük özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

94 72 yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin polyester ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.10 da görüldü ü üzere, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri penye ring ipliklerden yüksek olurken, tüylülük ve çap de erleri ise dü üktür. Di er taraftan karde kompakt ve penye ring ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r.

95 73 Çizelge Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * * nce yer * * * Kal n yer * * * Neps * * * * Tüylülük * * * * Çap * * * * Kopma muk * * * * Kopma uz * * * * statistiksel olarak önemlidir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin neps ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, tüylülük, çap ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

96 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz le Ölçülen Hata, Tüylülük, plik- plik ve plik-metal Sürtünme Katsay s De erleri Ring ve kompakt ipliklerinin CTT test cihaz ile ölçülen hata de erleri CTT test cihaz ile ring ve kompakt ipliklerinin -%25 ince yer, -%50 ince yer, +25% kal n yer, +50% kal n yer, +%100 kal n yer ve +%200 neps de erleri ölçülmü tür. Çal mada incelenen tüm ipliklerin optik olarak ölçülen -50% ince yer de erleri s f rd r. Çal mada üretilen ring ve kompakt ipliklerinin CTT test cihaz ile optik olarak ölçülen hata de erleri Ek-4 te her bir hammadde için çizelgeler halinde verilmi tir. Ara t rmada üretilen ipliklerin bir k sm na ait levha görünü leri Ek-6 da verilmi tir. Ring ve kompakt ipliklerin ölçülen hata de erleri ekil da grafikler halinde verilmi tir. Grafikler, farkl hammaddelerden ayn iplik numaras nda üç farkl büküm katsay s nda üretilen ring ve kompakt ipliklere aittir. Grafiklerde, ilk sütün ring ipli ini, ikinci sütun ise kompakt ipli ini ifade etmektedir. Grafiklerde kullan lan renklerin hangi ipli i ifade etti i a a da verilmi tir. Karde ring Karde kompakt Penye ring Penye kompakt Viskon ring Viskon kompakt Tencel ring Tencel kompakt Modal ring Modal kompakt Polyester ring Polyester kompakt Karde pamuk haricinde çal mada incelenen di er hammaddelerin neps (+%200) de erleri çok az oldu undan sadece karde ring ve kompakt ipliklerinin neps de erlerine ait grafik verilmi tir.

97 75 nce yer (-%25) de erlerine ait grafikler: 600,00 nce yer (-% 25) 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25) de erleri. nce yer (-% 25) 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25) de erleri.

98 , , ,00 nce yer (-% 25) 1200, ,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25) de erleri. Kal n yer (+%25) de erlerine ait grafikler: Kal n yer (+% 25) 2000, , , , , ,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25) de erleri.

99 , , ,00 Kal n yer (+% 25) 1200, ,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25) de erleri. 2500,00 Kal n yer (+% 25) 2000, , ,00 500,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25) de erleri.

100 78 Kal n yer (+%50) de erlerine ait grafikler: Kal n yer (+% 50) 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri. Kal n yer (+% 50) 500,00 450,00 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri.

101 79 Kal n yer (+% 50) 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50) de erleri. Kal n yer (+%100) de erlerine ait grafikler: Kal n yer (+% 100) 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%100) de erleri.

102 80 Kal n yer (+% 100) 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%100) de erleri. 140,00 120,00 Kal n yer (+% 100) 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%100) de erleri.

103 81 Neps (+%200) de erlerine ait grafikler: Neps (+% 200) 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne ekil Karde ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200) de erleri. Elde edilen test sonuçlar, faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) metodu ile SPSS 11.0 istatistiksel paket program kullan larak analiz edilmi tir. Analizlerde, her bir hammadde için, incelenen iplik özelli i üzerinde, e irme yöntemi, iplik numaras ve büküm katsay s n n ana etkileri, ayr ca e irme yöntemi nin iplik numaras ve büküm katsay s ile etkile imleri de erlendirilmi tir. Analiz sonuçlar Çizelge de verilmi tir.

104 Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.11 de görüldü ü üzere, karde pamuktan üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100), neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Çizelge Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% ,010* * % * * * % * * * % * * * % * * * statistiksel olarak önemlidir. Farkl numaralardaki karde ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki karde ipliklerinin, kal n yer (+%25 ve +%50) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm

105 83 katsay s ndaki art kal n yer (+%25 ve +%50) de erlerlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, ince yer (-%25), kal n yer (+%100), neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin kal n yer (+%100) özelli i üzerindeki etkisi önemlidir. plikler inceldikçe ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%100) de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Di er taraftan, e irme yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25 ve +%50) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.12 de görüldü ü üzere, penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

106 84 Çizelge Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% * * * % * * * * +% * * * * % * * * % * * statistiksel olarak önemlidir. Farkl numaralardaki penye ipliklerinin, ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki penye ipliklerinin, kal n yer (+%25 ve +%50) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art kal n yer (+%25 ve +%50) de erlerlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerinin, ince yer (-%25), kal n yer (+%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin kal n yer (+%50 ve +%100) özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler inceldikçe ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi

107 85 ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin ince yer (- %25) de erleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin kal n yer (+%25) de erleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Di er taraftan, e irme yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin peye ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.13 te görüldü ü üzere, viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, ince yer (-%25) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl numaralardaki viskon ipliklerinin ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25 ve +%50) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25 ve +%50) de erleri yüksektir. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, kal n yer (+%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

108 86 Çizelge Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% * % * * * * +% * * % * % * statistiksel olarak önemlidir. Farkl bükümlerdeki viskon ipliklerinin kal n yer (+%25) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Yüksek bükümlü ipliklerde, kal n yer (+%25) de erleri dü üktür. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, ince yer (-%25), kal n yer (+%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

109 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.14 te görüldü ü üzere, tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerin, ince yer (-%25) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% * % * * * % * * * % * * * % * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki tencel ipliklerinin ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri yüksektir. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

110 88 Farkl bükümlerdeki tencel ipliklerinin, kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, ince yer (- %25) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.15 te görüldü ü üzere, modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, ince yer (-%25) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl numaralardaki modal ipliklerinin ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, ince yer (-%25) ve kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri yüksektir. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

111 89 Farkl bükümlerdeki modal ipliklerinin, kal n yer (+%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, kal n yer (+%50 ve +%100) de erlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, ince yer (- %25), kal n yer (+%25) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% * % * * % * * * * * +% * * * * * +% * statistiksel olarak önemlidir yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, modal ipliklerinin kal n yer (+%50 ve +%100) özelli i üzerindeki etkisi önemlidir. plikler inceldikçe ring ve kompakt ipliklerin kal n yer (+%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Di er taraftan, e irme yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, modal ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, modal ipliklerinin kal n yer (+%50 ve +%100) de erleri üzerindeki etkisi

112 90 önemlidir. Büküm katsay s artt kça ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Di er taraftan e irme yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, modal ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.16 da görüldü ü üzere, polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, ince yer (-%25) aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% * % * * * % * * * % * * * % * * * * statistiksel olarak önemlidir

113 91 Farkl numaralardaki polyester ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki polyester ipliklerinin, ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, polyester ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps özellikleri (+%200) üzerindeki etkisi önemlidir. Ne 20 numaral kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden dü üktür. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, polyester ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.17 de görüldü ü üzere, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin optik olarak ölçülen ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir.karde kompakt ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri penye ring ipliklerden dü üktür.

114 92 Çizelge Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. -% * * % * * * * % * * * % * * % * * * statistiksel olarak önemlidir yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin kal n yer (+%25) özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

115 Ring ve kompakt ipliklerinin CTT test cihaz ile ölçülen tüylülük de erleri 93 Çal mada üretilen ipliklerinin CTT test cihaz ile ölçülen tüylülük de erleri Ek-7 de her bir hammadde için çizelgeler halinde verilmi tir. Ara t rmada üretilen ipliklerin bir k sm na ait kesit görünü ler Ek-6 da verilmi tir. pliklerin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ölçülmü tür. Tüm ipliklerde 3.5 mm den uzun tüy bulunmamaktad r. Ring ve kompakt ipliklerin ölçülen tüylülük de erleri ekil de grafikler halinde verilmi tir. 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri tüm incelenen ring ve kompakt ipliklerde oldukça az oldu undan bu de erlere ait grafikler çizilmemi tir. 1 mm uzunlu undaki tüy adetlerine ait grafikler: 3500,00 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri 3000, , , , ,00 500,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri.

116 94 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri 3000, , , , ,00 500,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri. 3000,00 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri 2500, , , ,00 500,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri.

117 mm uzunlu undaki tüy adetlerine ait grafikler: 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri 1000,00 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri. 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri 1000,00 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri.

118 mm uzunlu undaki tüy adetleri 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri. 2 mm uzunlu undaki tüy adetlerine ait grafikler: 250,00 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri.

119 97 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri. 350,00 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri.

120 mm uzunlu undaki tüy adetlerine ait grafikler: 45, mm uzunlu undaki tüy adetleri 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri. 60, mm uzunlu undaki tüy adetleri 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri.

121 99 70, mm uzunlu undaki tüy adetleri 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri. Elde edilen test sonuçlar, faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) metodu ile SPSS 11.0 istatistiksel paket program kullan larak analiz edilmi tir. Analizde, her bir hammadde için, incelenen iplik özelli i üzerinde, e irme yöntemi, iplik numaras ve büküm katsay s n n ana etkileri, ayr ca e irme yöntemi nin iplik numaras ve büküm katsay s ile etkile imleri de erlendirilmi tir. Analiz sonuçlar Çizelge te verilmi tir.

122 Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.18 de görüldü ü üzere, karde pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * * mm * * mm * * mm * mm mm * statistiksel olarak önemlidir. Farkl numaralardaki karde ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri dü üktür. Di er taraftan

123 101 farkl numaralardaki ipliklerin, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras nda önemli bir fark yoktur. Farkl bükümlerdeki karde ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, 1 mm uzunlu undaki tüy adetlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, karde ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm ve 2mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark artmaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, karde ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.19 da görüldü ü üzere, penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm ve 3 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras nda aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm ve 3 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 3.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras nda aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

124 102 Çizelge Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * mm * * * mm * * mm * mm * mm * statistiksel olarak önemlidir. Farkl numaralardaki penye ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri dü üktür. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl bükümlerdeki penye ipliklerinin 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerde ipliklerin, 1 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

125 103 yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark azalmaktad r. Di er taraftan, e irme yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.20 de görüldü ü üzere, viskon liflerinden üretilen ring ve viskon ipliklerinin optik olarak ölçülen 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl numaralardaki viskon ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm ve 3.5 mm uzunluklardaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri dü üktür. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, 3 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

126 104 Farkl bükümlerdeki viskon ipliklerinin, 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * mm * * * * 2 mm * * * mm * * mm mm * * statistiksel olarak önemlidir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin 1.5 mm uzunlulu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon

127 105 ipliklerinin 1 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.21 de görüldü ü üzere, tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 1 mm, 1.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * 1.5 mm * * 2 mm * * * * 2.5 mm * mm * mm * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki tencel ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik

128 106 numaralar nda, 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri dü üktür. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl bükümlerdeki tencel ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 3 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir.büküm katsay s ndaki art, 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 3 mm uzunluklar ndaki tüy adetlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, 2.5 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin 2 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.22 de görüldü ü üzere, modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel

129 107 aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 3 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * * mm * * * * mm * * mm * mm mm * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki modal ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri dü üktür. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl bükümlerdeki modal ipliklerinin, 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, 1 mm, 1.5 mm ve 2 mm

130 108 uzunluklar ndaki tüy adetlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümdeki ipliklerin, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin 1mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin modal ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.23 te görüldü ü üzere, polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerin, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl numaralardaki polyester ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri dü üktür. Di er taraftan farkl numaralardaki ipliklerin, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

131 109 Farkl bükümlerdeki polyester ipliklerinin, 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetlerini dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki ipliklerin, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * * mm * * * * mm * mm * mm mm * statistiksel olarak önemlidir yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, polyester ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemlidir. Ne 20 numaral kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan e irme yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin polyester ipliklerinin 2 mm, 2.5 mm, 3

132 110 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin polyester ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.24 te görüldü ü üzere, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin optik olarak ölçülen 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri penye ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüylülük de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Di er taraftan, e irme yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin 2 mm, 2.5 mm, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetlerinde üzerinde önemli bir etkisi yoktur. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm, 2.5 mm, 3 mm

133 111 ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. Çizelge Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. 1 mm * * * * mm * * * * mm * mm * mm mm * statistiksel olarak önemlidir Ring ve Kompakt pliklerin CTT Test Cihaz le Ölçülen plik- plik ve plik-metal Sürtünme Katsay De erleri Çal mada üretilen ipliklerin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri Ek-8 de her bir hammadde için çizelgeler halinde verilmi tir. Ring ve kompakt ipliklerinin ölçülen iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay de erleri, ekil te grafikler a a da verilmi tir.

134 112 plik-iplik sürtünme katsay s de erlerine ait grafikler: 0,30 0,25 plik-iplik sürtünme katsay s 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay de erleri. 0,30 plik-iplik sürtünme katsay s 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay de erleri.

135 113 0,30 plik-iplik sürtünme katsay s 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay de erleri. plik-metal sürtünme katsay s de erlerine ait grafikler: 0,35 plik-metal sürtünme katsay s 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri.

136 114 plik-metal sürtünme katsay s 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 30 numara ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri. plik-metal sürtünme katsay s 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Karde Penye Viskon Tencel Modal Polyester ekil Ne 40 numara ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri.

137 115 Elde edilen test sonuçlar, faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) metodu ile SPSS 11.0 istatistiksel paket program kullan larak analiz edilmi tir. Analizde, her bir hammadde için, incelenen iplik özelli i üzerinde, e irme yöntemi, iplik numaras ve büküm katsay s n n ana etkileri, ayr ca e irme yöntemi nin iplik numaras ve büküm katsay s ile etkile imleri de erlendirilmi tir. Analiz sonuçlar Çizelge de verilmi tir Karde ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.25 te görüldü ü üzere, karde pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan karde pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Çizelge Karde ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * * * * plik-metal * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki karde ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir.

138 116 nce iplik numaralar nda, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki karde ipliklerinin, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerini artt rmaktad r. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki karde ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Di er taraftan e irme yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Penye ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.26 da görüldü ü üzere, penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin iplikiplik sürtünme katsay s de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras nda önemli bir fark yoktur.

139 117 Çizelge Penye ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar.. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * * * * plik-metal * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki penye ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki penye ipliklerinin, iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, iplik-iplik sürtünme katsay de erlerini artt r rken, iplik-metal sürtünme katsay s de erlerini dü ürmektedir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay s özelli i üzerindeki etkisi önemli de ildir.

140 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.27 de görüldü ü üzere, viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri ring ipliklerden dü üktür. Farkl numaralardaki viskon ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri yüksektir. Çizelge Viskon ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * * * plik-metal * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl bükümlerdeki viskon ipliklerinin, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerini artt rmaktad r. Di er taraftan farkl bükümlerdeki viskon ipliklerinin, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

141 119 yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Tencel ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.28 da görüldü ü üzere, tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri ring ipliklerden yüksektir. Çizelge Tencel ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * * * plik-metal * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki tencel ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri yüksektir.

142 120 Farkl bükümlerdeki tencel ipliklerinin, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerini artt rmaktad r. Di er taraftan farkl bükümlerdeki tencel ipliklerin, iplikmetal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin tencel ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Modal ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.29 da görüldü ü üzere, modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri ring ipliklerden yüksektir. Di er taraftan, ring ve kompakt modal ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl numaralardaki modal ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki modal ipliklerinin, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, iplik-metal sürtünme katsay s de erlerini

143 121 dü ürmektedir. Di er taraftan farkl bükümlerdeki modal ipliklerin, iplikiplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir Çizelge Modal ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * plik-metal * * * * * statistiksel olarak önemlidir yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay s özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s özelli i üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin modal ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Polyester ring ve kompakt ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.30 da görüldü ü üzere, polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s

144 122 de erleri aras nda istatistiksel aç dan önemli bir fark bulunmaktad r. Kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri ring ipliklerden dü üktür. Çizelge Polyester ring ve kompakt ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * * * * plik-metal * * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki polyester ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce iplik numaralar nda, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri yüksektir. Farkl bükümlerdeki polyester ipliklerinin, iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Büküm katsay s ndaki art, iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerini artt rmaktad r. Di er taraftan, farkl bükümlerdeki polyester ipliklerinin, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile iminin polyester ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

145 Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin analiz sonuçlar Çizelge 5.31 de görüldü ü üzere, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri ring ipliklerden dü ük olurken, iplik-metal sürtünme katsay s de erleri yüksektir. Çizelge Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. plik-iplik * * * * plik-metal * * * statistiksel olarak önemlidir yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerinin iplikmetal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

146 RoCoS ve Rieter K44 Kompakt plik Sistemlerinde Üretilen pliklerin Analiz Sonuçlar Kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri Çal mada üretilen ipliklerin numara ve büküm de erlerine ait çizelgeler Ek-9 da verilmi tir. RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin numara ve büküm de erleri aras ndaki fark n istatistiksel aç dan önemli olup olmad n analiz etmek için, %95 güven aral nda numara ve büküm de erleri ba ms z (ili kisiz) grup t-testi (Independent samples t-test) ile analiz edilmi tir. Analiz sonucuna göre, kompakt ipliklerinin numara büküm de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri için elde edilen analiz sonuçlar Çizelge 5.32 de verilmi tir. Çizelge RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerininin numara ve büküm de erleri için yap lan t-testi. Hammadde cinsi plik özelli i t df Sig. Standart sapma %95 Güven aral Alt Üst Penye Numara Büküm *Analiz sonuçlar e it varyansa sahip olduklar durumunda hesaplanan de erlerdir.

147 Kompakt ipliklerin uster ve mukavemet de erleri Çal mada RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri Ek-9 da çizelgeler halinde verilmi tir. Kompakt ipliklerin uster ve mukavemet de erleri, ekil de grafikler halinde verilmi tir. Kompakt ipliklerin uster ve mukavemet testi analiz sonuçlar, faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) metodu ile SPSS 11.0 istatistiksel paket program kullan larak analiz edilmi tir. Analizde, incelenen iplik özelli i üzerinde, e irme yöntemi ve iplik numaras n n ana etkileri, ayr ca e irme yöntemi ile iplik numaras aras ndaki etkile im de erlendirilmi tir. Analiz sonuçlar Çizelge 5.33 te verilmi tir. Düzgünsüzlük (%CV) RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin düzgünsüzlük de erleri.

148 RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler nce yer (-%50) Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin ince yer de erleri RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler Kal n yer (+%50) Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin kal n yer de erleri.

149 127 Neps (+%200) RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler 50 0 Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin neps de erleri. 3,5 3 RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler Tüylülük (Uster) 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin tüylülük de erleri.

150 128 Çap (mm) 0,18 0,16 0,14 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin çap de erleri. Kopma mukavemet (cn/tex) RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler 0 Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin kopma mukavemeti de erleri.

151 RoCoS kompakt iplikler Rieter K44 kompakt iplikler Kopma uzamas (%) Ne 45 Ne 62 Ne 75 ekil RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin kopma uzamas de erleri. Çizelge 5.33 te görüldü ü üzere, RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen penye ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Rieter K44 kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri RoCoS kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerden dü ük olurken, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri ise yüksektir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerin ince yer, kal n yer, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. plikler kal nla t kça, iki farkl kompakt iplik e irme sisteminde üretilen kompakt ipliklerinin ince yer, kal n yer ve çap de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Ne 20 numaral ipliklerde RoCoS kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin kopma uzama de erleri Rieter K44 kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerden yüksek

152 130 olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral ipliklerde tam ters bir durum söz konusudur. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin kompakt ipliklerinin tüylülük özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Çizelge RoCoS ve Rieter K44 kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerinin istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras yöntemi* plik numaras F Sig. F Sig. F Sig. % CV * * nce yer * * * Kal n yer ,000* * * Neps * * Tüylülük * * * Çap * * * Kopma muk * * Kopma uz * * * * statistiksel olarak önemlidir.

153 Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n Özellikleri Tez çal mas nda üretilen ring ve kompakt ipliklerinin incelenen özellikleri aras ndaki farklar hammadde cinsine göre önemli derecede de i mektedir. Karde pamuk, penye pamuk ve viskon liflerinden üretilen kompakt ipliklerin özelliklerindeki iyile meler, di er hammaddelere k yasla belirgin derecede fazlad r. Bu nedenle, çal man n bu k sm nda; incelenen hammaddelerden sadece karde pamuk, penye pamuk ve viskon liflerinden üretilen üç farkl numara ve büküme sahip ring ve kompakt ipliklerden, ortak s kl k de erlerinde süprem kuma lar örülmü tür. Daha sonra, örülen kuma lar n gramaj, kal nl k, boncuklanma ve patlama mukavemet özellikleri standart test ko ullar nda ölçülmü tür Örme kuma lar n gramaj ve kal nl k de erleri Ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n gramaj ve kal nl k de erleri s ras yla Ek-10 da verilmi tir. Üç farkl iplik numaras ve büküm katsay s na sahip kompakt ipliklerden üretilen kuma lar n gramaj de erleri ayn numara ve büküm katsay s na sahip ring ipliklerden üretilen kuma lar n gramaj de erlerinden yüksektir. Gramaj de erleri aras ndaki bu fark ring ve kompakt ipliklerinin numaralar aras ndaki farktan kaynaklanmaktad r. Kompakt e irme sisteminde, ring e irme sistemine göre daha fazla oranda lifler iplik yap s na ba lanmakta ve uçuntu miktar azalmaktad r. Bunun sonucunda iplikler a rla makta ve gramajlar aras nda fark olmaktad r. Viskondan üretilen ring ve kompakt ipliklerde ise, bu fark daha azd r. Bunun nedeni viskon liflerinin yap sal özelliklerinin pamuk liflerinden farkl olmas d r.

154 132 Ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n gramaj ve kal nl k de erleri aras ndaki fark n istatistiksel aç dan önemli olup olmad n analiz etmek için, %95 güven aral nda gramaj ve kal nl k de erleri ba ms z (ili kisiz) grup t-testi (Independent samples t-test) ile analiz edilmi tir. Analiz sonucuna göre, tüm ring ve kompakt ipliklerden üretilen kuma lar n gramaj ve kal nl k de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kuma lar n gramaj ve kal nl k de erleri için elde edilen analiz sonuçlar Çizelge 5.34 te verilmi tir. Çizelge Ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n n gramaj ve kal nl k de erleri için yap lan t-testi. Hammadde cinsi Karde pamuk Penye pamuk Viskon Test edilen kuma özelli i t df Sig. (2-yönlü) Ortalamalar aras ndaki fark Standart sapma %95 Güven aral Alt Üst Gramaj Kal nl k Gramaj Kal nl k Gramaj Kal nl k *Analiz sonuçlar e it varyansa sahip olduklar durumunda hesaplanan de erlerdir Örme kuma lar n boncuklanma ve patlama mukavemeti de erleri Nu-Martindale a nma ve boncuklanma test cihaz nda 2000 devir boncukland rma i lemi yap ld ktan sonra hareketli kafalardan al nan 3 kuma SDL Atlas Otomatik Boncuklanma Derecelendirme test cihaz nda 5 tekrarla objektif olarak de erlendirilmi tir. Yap lan testler sonucunda, kuma lar n; boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i ve boncuklanma derecesi

155 133 ölçülmü tür. Kuma lar n boncuklanma ve patlama mukavemeti test sonuçlar s ras yla Ek-11 ve Ek-12 de her bir hammadde için çizelgeler halinde verilmi tir. Elde edilen sonuçlar, ekil te grafikler halinde verilmi tir. Grafikler, farkl hammaddelerden ayn iplik numaras nda üç farkl büküm katsay s na sahip ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lara aittir. Grafiklerde, ilk sütün ring ipli inden örülen kuma, ikinci sütun ise kompakt iplikten örülen kuma ifade etmektedir. Grafiklerde kullan lan renklerin hangi ipli i ifade etti i a a da verilmi tir. Karde ring iplikten örülen kuma Penye ring iplikten örülen kuma Viskon ring iplikten örülen kuma Karde kompakt iplikten örülen kuma Penye kompakt iplikten örülen kuma Viskon kompakt iplikten örülen kuma Boncuk yo unlu u de erlerine ait grafikler: Boncuk yo unlu u (boncuk say s /cm²) 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numara ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u de erleri.

156 134 Boncuk yo unlu u (boncuk say s /cm²) 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u de erleri. Boncuk yo unlu u (boncuk say s /cm²) 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u de erleri.

157 135 Toplam boncuk say s de erlerine ait grafikler: Toplam boncuk say s 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n toplam boncuk say s de erleri. Toplam boncuk say s 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n toplam boncuk say s de erleri.

158 136 Toplam boncuk say s 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n toplam boncuk say s de erleri. A rl k toplam boncuk say s de erlerine ait grafikler: A rl kl toplam boncuk say s 50,00 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n a rl kl toplam boncuk say s de erleri.

159 137 A rl kl toplam boncuk say s 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n a rl kl toplam boncuk say s de erleri. 60,00 A rl kl toplam boncuk say s 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n a rl kl toplam boncuk say s de erleri.

160 138 Ortalama boncuk yüksekli i de erlerine ait grafikler: Ortalama boncuk yüksekli i (mm) 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n ortalama boncuk yüksekli i de erleri. Ortalama boncuk yüksekli i (mm) 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n ortalama boncuk yüksekli i de erleri.

161 139 Ortalama boncuk yüksekli i (mm) 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n ortalama boncuk yüksekli i de erleri. Boncuklanma derecesi de erlerine ait grafikler: Boncuklanma derecesi 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuklanma derecesi de erleri.

162 140 6,00 Boncuklanma derecesi 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuklanma derecesi de erleri. 6,00 Boncuklanma derecesi 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuklanma derecesi de erleri.

163 141 Patlama mukavemeti de erlerine ait grafikler: 900,00 Patlama mukavemeti (kpa) 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama mukavemeti de erleri. 700,00 Patlama mukavemeti (kpa) 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama mukavemeti de erleri.

164 142 Patlama mukavemeti (kpa) 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama mukavemeti de erleri. Patlama yüksekli i de erlerine ait grafikler: Patlama yüksekli i (mm) 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Ne 20 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yüksekli i de erleri.

165 143 Patlama yüksekli i (mm) 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Ne 30 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yüksekli i de erleri. Patlama yüksekli i (mm) 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0, Karde Penye Viskon Ne 40 numaral ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yüksekli i de erleri.

166 144 Kuma lar n boncuklanma ve patlama mukavemeti test sonuçlar, Faktöriyel varyans analizi (General Linear Model) metodu ile SPSS 11.0 istatistiksel paket program kullan larak analiz edilmi tir. Analizde, incelenen kuma özelli i üzerinde, e irme yöntemi, iplik numaras ve büküm katsay s n n ana etkileri, ayr ca e irme yöntemi nin iplik numaras ve büküm katsay s ile etkile imleri de erlendirilmi tir. Analiz sonuçlar Çizelge de verilmi tir Karde ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n analiz sonuçlar Çizelge 5.35 te görüldü ü üzere, karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Di er taraftan, ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve ortalama boncuk yüksekli i de erleri dü ük olurken, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri ise yüksektir.

167 145 Çizelge Karde ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. Boncuk yo unlu u Toplam boncuk say s A rl kl toplam boncuk say s Ortalama boncuk yüksekli i Boncuklanma derecesi Patlama mukavemeti Patlama yüksekli i * * * * * * * * * * * * * * * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve ortalama boncuk yüksekli i yüksek olurken, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri dü üktür. Di er taraftan, farkl numaralardaki karde ipliklerden örülen kuma lar n patlama yükseklik aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

168 146 Farkl bükümlerdeki karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve boncuklanma derecesi özellikleri üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n ortalama boncuk yüksekli i, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Penye ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n analiz sonuçlar Çizelge 5.36 da görüldü ü üzere, penye ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Di er taraftan, ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk

169 147 yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve ortalama boncuk yüksekli i de erleri dü ük olurken, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri ise yüksektir. Çizelge Penye ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. Boncuk yo unlu u Toplam boncuk say s A rl kl toplam boncuk say s Ortalama boncuk yüksekli i Boncuklanma derecesi Patlama mukavemeti Patlama yüksekli i * * * * * * * * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki penye ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce ipliklerden örülen kuma lar n a rl kl toplam boncuk say s ve ortalama boncuk yüksekli i yüksek olurken, patlama mukavemeti de erleri dü üktür. Di er taraftan, farkl numaralardaki penye ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u,

170 148 toplam boncuk say s, boncuklanma derecesi ve patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Farkl bükümlerdeki penye ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin penye ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin penye ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Viskon ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n analiz sonuçlar Çizelge 5.37 de görüldü ü üzere, viskon ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Di er taraftan, ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk

171 149 yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve ortalama boncuk yüksekli i de erleri dü ük olurken, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri ise yüksektir. Çizelge 5.37 Viskon ring ve kompakt ipliklerden üretilen örme kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. Boncuk yo unlu u Toplam boncuk say s A rl kl toplam boncuk say s Ortalama boncuk yüksekli i Boncuklanma derecesi Patlama mukavemeti Patlama yüksekli i * * * * * * * * statistiksel olarak önemlidir Farkl numaralardaki viskon ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. nce ipliklerden örülen kuma lar n patlama mukavemeti de erleri dü üktür. Di er taraftan, farkl numaralardaki viskon ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

172 150 Farkl bükümlerdeki viskon ring ve kompakt ipliklerden örülmü kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin viskon ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin viskon ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir Karde kompakt ve penye ring ipliklerden üretilen örme kuma lar n analiz sonuçlar Çizelge 5.38 de görüldü ü üzere, karde kompakt ve penye ring ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s ve patlama mukavemeti de erleri dü ük olurken, boncuklanma derecesi de erleri ise yüksektir. Di er taraftan ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i ve ortalama patlama yüksekli i de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir.

173 151 Çizelge Karde kompakt ve penye ring ipliklerden üretilen örme kuma lar n n istatistiksel analiz sonuçlar. plik özelli i yöntemi plik numaras Büküm katsay s yöntemi* plik numaras yöntemi* Büküm katsay s F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. F Sig. Boncuk yo unlu u Toplam boncuk say s A rl kl toplam boncuk say s Ortalama boncuk yüksekli i Boncuklanma derecesi Patlama mukavemeti Patlama yüksekli i * * * * * * * * * statistiksel olarak önemlidir yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerden örülen kuma lar n, patlama mukavemeti özelli i üzerindeki etkisi önemli olmas na ra men, kabul edilebilir do rusal ili ki bulunmamaktad r. yöntemi ve iplik numaras aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir. yöntemi ve büküm katsay s aras ndaki etkile imin karde kompakt ve penye ring ipliklerden örülen kuma lar n, boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi, patlama mukavemeti ve patlama yüksekli i özellikleri üzerindeki etkisi önemli de ildir.

174 GENEL DE ERLEND RME 6.1. plik Özelliklerinin De erlendirilmesi Bu tez çal mas nda karde pamuk, penye pamuk, viskon, tencel ve modal liflerinden üretilen ring ve RoCoS kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük, mukavemet, uzama oran, optik düzgünsüzlük, CTT tüylülük, iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay özelliklerine ait kar la t rma sonuçlar a a da detayl olarak incelenmektedir plik düzgünsüzlü ü Karde pamuktan üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri aras nda istatistiksel aç dan önemli bir fark bulunmaktad r. Karde kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri, karde ring ipliklerden yüksektir. yönteminin iplik düzgünsüzlük özelli i üzerindeki etkisi iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, karde ring ve karde kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. yönteminin iplik düzgünsüzlük özelli i üzerindeki etkisi iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 ve Ne 30 numaral penye kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri penye ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numaral penye kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri penye ring ipliklerden dü üktür.

175 153 Viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri aras nda istatistiksel aç dan önemli bir fark bulunmaktad r. yönteminin iplik düzgünsüzlük özelli i üzerindeki etkisi iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 numaral viskon kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri viskon ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral viskon kompakt ipliklerin düzgünsüzlük de erleri viskon ring ipliklerden dü üktür. yönteminin iplik düzgünsüzlük özelli i üzerindeki etkisi büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Polyester kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri, polyester ring ipliklerden dü üktür. yönteminin iplik düzgünsüzlük özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Modal ve tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. RoCoS kompakt iplik e irme sisteminde, sisteme eklenen bir fazla silindirden dolay, lifler e irme i lemi s ras nda tam olarak kontrol edilememekte ve bunun sonucunda özellikle kal n iplik numaralar nda düzgünsüzlük artmaktad r. nce iplik numaralar nda ise kesitteki lif say s az oldu undan bu sorun ya anmamaktad r. Karde pamukta ise, di er liflerden farkl olarak içinde fazla oranda k sa lif bulundurmakta ve bu nedenle ince iplik numaralar nda dahi iplik düzgünsüzlük de erleri artmaktad r. Daha önce yap lan bir çal mada da benzer bir sonuç elde edilmi tir (Beceren and Nergis, 2008).

176 nce yer, kal n yer ve neps de erleri (Uster) Karde pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerinin ince yer de erleri karde ring ipliklerden yüksektir. yönteminin iplikteki ince yer özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 30 numaral karde ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark, Ne 40 numaral karde ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki farktan yüksektir. Bu fark n, daha önce de bahsedilen, liflerin kompakt iplik e irme sistemindeki yetersiz kontrolünden kaynakland dü ünülmektedir. Çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin ince yer de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Karde pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Karde kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri karde ring ipliklerden yüksektir. yönteminin iplikteki kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, karde ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. yönteminin iplikteki kal n yer ve neps özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 ve Ne 30 numaral penye kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri penye ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numaral penye kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri penye ring ipliklerden dü üktür.

177 155 yönteminin iplikteki neps özelli i üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Viskon ve modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Bu hammaddelerden üretilen kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri ring ipliklerden dü üktür. Viskon ve modal ipliklerde, e irme yönteminin iplikteki kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Viskon ipliklerde, e irme yönteminin iplikteki kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Bununla birlikte, modal ipliklerde, e irme yönteminin iplikteki neps özelli i üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. yönteminin iplikteki kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 ve Ne 30 numaral tencel kompakt ipliklerinin kal n de erleri tencel ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numaral tencel kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri tencel ring ipliklerden dü üktür. Ne 20 numaral tencel kompakt ipliklerinin neps de erleri tencel ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral tencel kompakt ipliklerinin neps de erleri tencel ring ipliklerden dü üktür. yönteminin iplikteki kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r.

178 156 Polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Polyester kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri polyester ring ipliklerden dü üktür. Polyester ipliklerde, e irme yönteminin iplikteki kal n yer özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. yönteminin iplikteki neps özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 ve Ne 30 numaral polyester kompakt ipliklerinin neps de erleri polyester ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 40 numaral polyester kompakt ipliklerinin neps de erleri polyester ring ipliklerden dü üktür. Özellikle kal n iplik numaralar nda iplik kesitindeki lif say s artt ndan, k sa lifler yo unla t rma bölgesinde yeteri kadar kontrol edilememekte ve bunun sonucunda kompakt ipliklerin kal n yer ve neps de erleri artmaktad r (Cheng et al., 2003 ve Ömero lu v d., 2002) plik tüylülü ü (Uster) Polyester lifleri haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon, tencel ve modal liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden dü üktür. Ring ve kompakt ipliklerinin Uster test cihaz ile ölçülen tüylülük de erleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %25-30, penye ipliklerde %25-30, viskon ipliklerde %12-20, modal ipliklerde %4-11 ve tencel ipliklerde %2-10 dur. Polyester kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri, polyester ring ipliklerinden dü ük olmas na ra men, bu ipliklerinin tüylülük de erleri aras nda istatistiksel aç dan önemli bir fark

179 157 bulunmamaktad r. Daha önce yap lan çal malarda da benzer sonuçlar elde edilmi ve bu durumun polyester liflerinin yüksek e ilme rijitli inden kaynakland belirtilmi tir (Nikolic et al., 2003). Karde ve penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik tüylülük özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Penye pamuk, viskon ve modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik tüylülük özelli i üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mektedir. Büküm katsay s artt kça, bu hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik tüylülük özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, tencel ring ve tencel kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Kompakt iplik e irme sisteminde, üretim s ras nda olu an e irme üçgeni ortadan kald r ld ndan, e irme üçgeninin neden oldu u tüylülük problemi de önemli derecede azalmaktad r. Tüylülük de erlerindeki azalma miktar hammadde cinsine göre önemli derecede de i mektedir. Pamuk ve viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki farktan önemli derecede yüksektir. plikler inceldikçe kesitteki lif say s azalaca ndan, lif kontrolünün kolayla mas ve tüylülükteki iyile me miktar n n artmas beklenmektedir.

180 158 Fakat bu durum çal mada sadece tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde gözlenmektedir. plik bükümü ve kompakt iplik e irme sistemi, e irme i lemi s ras nda olu an e irme üçgeni üzerinde benzer etkiye sahip olduklar ndan, iplik özellikleri üzerindeki etkileri de benzerdir (Ba al et al., 2006). Bu nedenle, ipliklerin büküm de eri azald kça, kompakt iplik e irme sisteminin tüylülük özelli i üzerindeki etkisi belirginle mekte ve tüylülükteki iyile me miktar artmaktad r. Bu durum, çal mada incelenen penye ve viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde gözlenmektedir (Beceren and Nergis, 2008, K l çl ve Beceren, 2005, Güçlü v d., 2005) plik çap Çal mada incelenen tüm hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon, tencel, modal ve polyester liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin çap de erleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden dü üktür. Tencel haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik çap özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, karde pamuk, penye pamuk, viskon, modal ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Penye pamuk ve viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik çap özelli i üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mektedir. Büküm katsay s artt kça, bu

181 159 hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin çap de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Kompakt ipliklerinin, ring ipliklere k yasla daha dü ük çap de erlerine sahip olmas n n muhtemel nedeni; kompakt iplik e irme sisteminde e irme üçgeninin tam olarak ortadan kald r lmas ndan dolay liflerin ipli in yüzeyinden içeriye do ru daha fazla oranda göç etmesi ve daha s k bir iplik yap s kazanmas d r (Ganesan et al., 2007) Kopma mukavemeti ve kopma uzamas Tencel haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon, modal ve polyester liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerinden daha yüksektir. Ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %8-29, penye ipliklerde %7-20, viskon ipliklerde %2-8, modal ipliklerde %5-13 ve polyester ipliklerde %1-9 dur. Tencel kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri, bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerinden yüksek olmas na ra men, bu ipliklerinin kopma mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Karde pamuk, penye pamuk ve modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik kopma mukavemeti özelli i üzerindeki etkisi iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Viskon ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik kopma mukavemeti özelli i üzerindeki etkisi,

182 160 iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik kopma mukavemeti özelli i üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Tencel ve modal haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon ve polyester liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin kopma uzamas de erleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden yüksektir. Ring ve kompakt ipliklerinin kopma uzamas de erleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %3-5, penye ipliklerde %4-5, viskon ipliklerde %1-4 ve polyester ipliklerde %2-6 d r. Karde pamuk ve penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik kopma uzamas özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin ipliklerin kopma uzamas özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir etki bulunmamaktad r. Kompakt iplik e irme sisteminde e irme üçgeni ortadan kald r ld ndan e irme i lemi s ras nda olu an uçuntular azalmakta ve daha fazla oranda lif iplik yap s na kat lmaktad r (Cheng et al., 2003, Ganesan et al, 2007, Beceren and Nergis, 2008). Bu sayede, liflerin iplik

183 161 mukavemetine katk s artmakta ve iplikler daha yüksek mukavemet ve kopma uzamas de erlerine sahip olmaktad r nce yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps ( +%200) de erleri (CTT) Karde ve penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Bu hammaddelerden üretilen kompakt ipliklerinin ince yer (- %25) de erleri, ring ipliklerden dü üktür. Penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplikteki ince yer (-%25) özelli i üzerindeki etkisi iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Viskon, tencel, modal ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin ince yer (-%25) de erleri aras nda ise önemli bir fark yoktur. Çal mada incelenen tüm hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, tencel ve modal liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) de erleri ring ipliklerden dü üktür. Polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde ise, e irme yönteminin iplikteki kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 numaral polyester kompakt ipliklerinin kal n de erleri polyester ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral polyester kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri polyester ring ipliklerden dü üktür.

184 162 Karde liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplikte kal n yer (+%100) özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler inceldikçe, karde ring ve karde kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Penye liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplikte kal n yer (+%50 ve +%100) özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler inceldikçe, karde ring ve karde kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Penye liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplikte kal n yer (+%25) özelli i üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplikte kal n yer (+%50 ve +%100) özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras ve büküm katsay s na göre de i mektedir. plikler inceldikçe ve büküm katsay s dü tükçe, modal ring ve modal kompakt ipliklerinin kal n yer de erleri aras ndaki fark artmaktad r. Karde ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin neps (+%200) de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Bu hammaddelerden üretilen kompakt ipliklerinin neps de erleri ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan, penye pamuk, viskon, modal ve tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin neps de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Bu durumun muhtemel nedeni, CTT cihaz ile ölçülen neps de erlerinin oldukça az olmas d r.

185 163 Karde pamuk liflerinden üretilen ring ipliklerinin kapasitif olarak ölçülen ince yer (-%50) de erleri kompakt ipliklerden dü ük olmas na ra men, ring ve kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen ince yer (-%50) de erleri s f rd r. Benzer durum, kal n yer (+%50) ve neps (+%200) özelliklerinde de gözlenmektedir. Karde ve penye pamuk liflerinden üretilen ring ipliklerinin kapasitif olarak ölçülen kal n yer (+%50) ve neps (+%200) de erleri kompakt ipliklerden dü ük olmas na ra men, ring ipliklerinin optik olarak ölçülen kal n yer (+%50) ve neps (+%200) de erleri kompakt ipliklerden yüksektir. Bu durumun, optik ve kapasitif ölçüm prensiplerinin farkl olmas ndan kaynakland dü ünülmektedir. Kapasitif olarak yap lan ölçümlerde iplik kesitinde bulunan lif say s ndaki de i im ölçülürken, optik olarak yap lan ölçümlerde iplik görüntüsündeki de i im ölçülmektedir. Kompakt ipliklerinin optik olarak ölçülen hata ve neps de erleri ring ipliklerden dü üktür. Benzer sonuç, daha önce yap lan bir çal mada da gözlenmi ve bu durum kompakt ipliklerinin ring ipliklere k yasla çok daha iyi bir iplik yap s na sahip olmas ndan kaynakland eklinde aç klanm t r (Das et al., 2007) plik tüylülü ü (CTT) 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri: Tencel haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon ve modal liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden dü üktür. Polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde ise, e irme yönteminin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy

186 164 adetleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 numaral polyester kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri polyester ring ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral polyester kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri polyester ring ipliklerden dü üktür. Ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %35-50, penye ipliklerde %22-69, viskon ipliklerde %9-30 ve modal ipliklerde %34-59 dur. Ring ve kompakt ipliklerinin 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %35-55, penye ipliklerde %21-73, viskon ipliklerde %17-35 ve modal ipliklerde %41-66 d r. Karde ve penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, bu hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark azalmaktad r. Viskon ve modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin 1 mm ve 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Viskon liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin 1.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r.

187 165 2 mm ve 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri: Çal mada incelenen tüm hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm ve 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon, tencel, modal ve polyester liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin 2 mm ve 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden dü üktür. Ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %36-60, penye ipliklerde %42-73, viskon ipliklerde %11-54, tencel ipliklerde %9-41, modal ipliklerde %45-66 ve polyester ipliklerde %7-76 d r. Ring ve kompakt ipliklerinin 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark; karde ipliklerde %38-73, penye ipliklerde %42-77, viskon ipliklerde %18-54, tencel ipliklerde %6-62, modal ipliklerde %42-94 ve polyester ipliklerde % dür. Karde ve penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin 2 mm ve 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, bu hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 2 mm ve 2.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark azalmaktad r. Viskon ve tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Tencel liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin 2 mm uzunlu undaki tüy adetleri üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r.

188 166 3 mm ve 3.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri: Penye pamuk liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 3 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Penye pamuk liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin 3 mm uzunlu undaki tüy adetleri penye ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan karde pamuk, viskon, modal, tencel ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 3 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras nda önemli bir fark bulunmamaktad r. Modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 3.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Modal liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin 3.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri modal ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan karde pamuk, penye pamuk, viskon, tencel ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin 3.5 mm uzunlu undaki tüy adetleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir. Ring ve kompakt ipliklerinin CTT test cihaz ile ölçülen 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adet say lar oldukça az oldu undan, çal mada incelenen ring ve kompakt ipliklerinin büyük k sm nda bu tüy uzunluklar nda tüylülük de erleri aras nda önemli bir fark bulunmamaktad r plik- iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s Modal haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde pamuk, penye pamuk, viskon ve polyester liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri bu hammaddelerden

189 167 üretilen ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan, tencel liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri ring ipliklerden yüksektir. Karde pamuk ve polyester liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik-iplik sürtünme katsay özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Modal liflerinden üretilen ring ve kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplik-metal sürtünme katsay özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Karde ve penye pamuk haricinde, çal mada incelenen di er hammaddelerden üretilen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Viskon ve polyester liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden dü üktür. Di er taraftan, tencel ve modal liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin iplik-metal sürtünme katsay de erleri bu hammaddelerden üretilen ring ipliklerden yüksektir. Çal mada incelenen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark, hammadde cinsine göre önemli derecede de i mektedir. Kompakt iplik e irme sisteminin etkisi karde pamuk, penye pamuk ve polyesterde benzer olurken, modal ve tencel tam ters ekilde olmaktad r. Bu nedenle, kompakt iplik e irme sisteminin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi hakk nda genel bir yorum yapabilmek mümkün de ildir.

190 168 pliklerin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erlerinin iplikiplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisi önemlidir. pliklerin düzgünsüzlük ve hata de erlerindeki art, iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerini dü ürürken, iplik-metal sürtünme katsay de erlerini artt rmaktad r. plik tüylülük ve çap de erlerindeki art ise, iplik-iplik sürtünme katsay s de erlerini artt r rken, iplik-metal sürtünme katsay s de erlerini dü ürmektedir (Bhattacharyya and Chatterjeel, 2005). Çal mada incelenen ring ve kompakt ipliklerinin iplik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri aras ndaki fark hammadde cinsine göre de i mesinin muhtemel nedeni; iplik özelliklerinin iplikiplik ve iplik-metal sürtünme katsay s özellikleri üzerindeki etkisinin farkl olmas d r. plik-iplik ve iplik-metal sürtünme katsay s de erleri üzerinde hangi iplik özelliklerinin etkisi bask n ise sürtünme katsay s n n o yönde de i ti i tahmin edilmektedir Karde Kompakt ve Penye Ring plik Özelliklerinin Kar la t r lmas Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri penye ring ipliklerden yüksek olurken, karde kompakt ipliklerinin tüylülük ve çap de erleri penye ring ipliklerden dü üktür. Karde kompakt ve penye ring ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark ise istatistiksel aç dan önemli de ildir. yönteminin ipliklerin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin

191 169 düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer ve neps de erleri aras ndaki fark artmaktad r. yönteminin iplikteki tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yönteminin iplikteki neps ve kopma mukavemeti özellikleri üzerindeki etkisi, büküm katsay s na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Penyeleme i lemi görmemi olan karde pamuk liflerinden üretilen kompakt ipliklerinin, penye ipliklerden daha dü ük tüylülük de erlerine sahip olmas oldukça ilginç bir sonuçtur. Fakat karde kompakt ipliklerinin yüksek düzgünsüzlük ve hata de erleri, karde kompakt ipliklerin halen penye ring ipliklerinin yerini alamamas nda önemli bir etkendir. Karde pamuk içindeki k sa lifler, daha önce de elde edilen sonuçlara da benzer olarak, kompakt ipliklerde yüksek düzgünsüzlük ve hatalara neden olmaktad r. Karde kompakt ipliklerinin ince yer (-%25), kal n yer (+%25, +%50 ve +%100) ve neps (+%200) de erleri penye ring ipliklerden dü üktür. Karde kompakt ipliklerin kapasitif olarak ölçülen ince yer, kal n yer ve neps de erleri, penye ring ipliklerden yüksek olurken, optik olarak ölçülen hatalar ve neps de erleri dü üktür. yönteminin iplikteki kal n yer (+%25) özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Karde kompakt ipliklerin 1 mm, 1.5 mm, 2 mm ve 2.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri penye ring ipliklerden dü üktür. Di er

192 170 taraftan ring ve kompakt ipliklerinin, 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adetleri aras nda önemli bir fark yoktur. Bu durumun muhtemel nedeni; CTT test cihaz ile ölçülen 3 mm ve 3.5 mm uzunluklar ndaki tüy adet say lar n n yok denecek kadar az olmas d r. yönteminin iplikteki tüylülük özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin 1 mm ve 1.5 mm uzunluklar ndaki tüylülük de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. Karde kompakt ipliklerinin iplik-iplik sürtünme katsay s de erleri penye ring ipliklerden dü ük olurken, karde kompakt ipliklerinin iplikmetal sürtünme katsay s de erleri penye ring ipliklerden yüksektir. Bu durum muhtemelen, karde kompakt ve penye ring ipliklerinin fiziksel özellikleri aras ndaki farktan kaynaklanmaktad r Rieter K44 ve RoCoS Kompakt plik Sistemlerinde Üretilen pliklerin Kar la t r lmas Rieter K44 ve RoCoS kompakt iplik e irme sistemlerinde üretilen ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük, çap, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Rieter K44 kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerinin düzgünsüzlük, ince yer, kal n yer, neps, tüylülük ve çap de erleri RoCoS kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerden dü ük olurken, kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri ise yüksektir. Kompakt ipliklerinin tüylülük de erleri aras ndaki fark Ne 45 numara ipliklerde %2.51, Ne 62 numara ipliklerde %0.68 ve Ne 75 numara ipliklerde %17.67 dir. Kompakt ipliklerinin mukavemet de erleri

193 171 aras ndaki fark, Ne 45 numara ipliklerde %11.59, Ne 62 numara ipliklerde %12.87 ve Ne 75 numara ipliklerde %11.24 tür. Kompakt ipliklerde, e irme yönteminin iplikteki ince yer, kal n yer ve çap özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. plikler kal nla t kça, iki farkl kompakt iplik e irme sisteminde üretilen kompakt ipliklerinin ince yer ve kal n yer de erleri aras ndaki fark artarken, çap de erleri aras ndaki fark azalmaktad r. yönteminin kompakt ipliklerinin tüylülük özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. yönteminin kompakt ipliklerinin kopma uzamas özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mektedir. Ne 20 numaral ipliklerde RoCoS kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerin kopma uzamas de erleri Rieter K44 kompakt e irme sisteminde üretilen ipliklerden yüksek olurken, Ne 30 ve Ne 40 numaral ipliklerde tam ters bir durum söz konusudur. Sonuçlar incelendi inde, hava emi bas nc kullanarak yo unla t rma yapan kompakt iplik e irme sisteminin, RoCoS kompakt iplik e irme sistemine göre daha avantajl oldu unu söylemek mümkündür. Özellikle kal n iplik numaralar nda, kompakt ipliklerin hata de erleri aras ndaki fark n artmas, mekanik kuvvet ile yap lan yo unla t rman n lifleri yeteri kadar kontrol edemedi ini göstermektedir Kuma Özelliklerinin De erlendirilmesi Karde, penye, viskon ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam

194 172 boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde, penye ve viskon kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve ortalama boncuk yüksekli i dü ük olurken, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri ise yüksektir. Di er taraftan, ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma lar n patlama yükseklik de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemli de ildir (Beceren and Nergis, 2008). Karde ring ve kompakt ipliklerden örülen kuma larda, e irme yönteminin kuma lar n boncuk yo unlu u, boncuk say s, a rl kl toplam boncuk say s ve boncuklanma derecesi özellikleri üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r. Çal mada ayr ca incelenen, karde kompakt ve penye ring ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s, boncuklanma derecesi ve patlama mukavemeti de erleri aras ndaki fark istatistiksel aç dan önemlidir. Karde kompakt ipliklerden örülen kuma lar n boncuk yo unlu u, toplam boncuk say s ve patlama mukavemeti de erleri penye ring ipliklerden örülen kuma lardan dü ük olurken, boncuklanma derecesi yüksektir. Di er taraftan, karde kompakt ve penye ring ipliklerden örülen kuma lar n a rl kl toplam boncuk say s, ortalama boncuk yüksekli i ve patlama yüksekli i de erleri aras nda önemli bir fark yoktur. yönteminin kuma lar n patlama mukavemeti özelli i üzerindeki etkisi, iplik numaras na göre de i mesine ra men, kabul edilebilir do rusal bir ili ki bulunmamaktad r.

195 Tüm Sonuçlar n De erlendirmesi RoCoS kompakt iplik e irme sisteminin iplik özellikleri üzerindeki etkisi hammaddeye göre önemli derecede de i mektedir. Karde pamuk, penye pamuk ve viskon liflerinden kompakt iplik üretimi, di er hammaddelere k yasla daha avantajl d r. Elde edilen veriler do rultusunda, kompakt iplik e irme sisteminin pamuk/polyester ve pamuk/viskon gibi kar m liflerden üretilecek kompakt ipliklerde, %100 pamuk liflerinden üretilen ipliklere göre daha az avantaj sa layaca öngörülmektedir. Kal n iplik numaralar nda pamuk liflerinden üretilen kompakt ipliklerin düzgünsüzlük ve hata oranlar nda art özellikle karde pamuklarda gözlense de, iplikler inceldikçe bu durum ortadan kalkmaktad r. plik i letmelerinde de, kompakt iplik e irme sisteminin ince numaral penye ipliklerinin üretiminde kullan ld dü ünülürse, bu durum i letmeler aç s ndan bir problem olu turmayacakt r. Ayr ca pamuk liflerinden üretilen kompakt ipliklerin optik olarak daha dü ük kal n yer ve neps de erlerine sahip oldu u unutulmamal d r. Rieter K44 kompakt iplik e irme sisteminde üretilen iplikler, RoCoS kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerden daha yüksek mukavemet ve daha dü ük tüylülük de erlerine sahiptir. Fakat iki farkl prensip ile çal an e irme sistemlerinin yat r m maliyetleri göz önüne al nd nda RoCoS kompakt iplik e irme sisteminde üretilen ipliklerin, fiziksel özelliklerindeki iyile meler oldukça olumludur.

196 174 KAYNAKLAR D Z N Anonim, 2002, ComforSpin Machine K44-Competence in Compacting, Rieter Technical Documentation, Anonim, 2000a, Economic Advantages by Processing Elite Yarns, Spinnovation, 12, Anonim, 2000b, Cotton Compact Yarns for Knitwear, Spinnovation, 7, Anonim, 1999, Kompakt plikler, Tekstil Maraton, 2, Artzt, P., 2003, Kompakt plikçili i Daha Ekonomik Hale Getirmenin Yollar, Tekstil Maraton, 1, Artzt, P., 2002, Kompakt Gerçekten K sa Elyaf plikçili inde Bir Ç rm d r?, Tekstil Maraton, 1, Artzt, P., Auschejks, L., Betz, D., and Zoudlik, H., 1997, Almanya dan Yeni Bir Iplik Egirme Sistemi, Kompakt Egirme, Tekstil Maraton, 4, Ba al, G., and Oxenham, W., 2006, Comparison of the Properties and Structures of Compact and Conventional Yarns, Textile Research Journal, 76(7), Beceren, Y., and Nergis, B., U., 2008, Comparison of the Effects of Cotton Yarns Produced by New, Modified and Conventional Spinning Systems on Yarn and Knitted Fabric Performance, Textile Research Journal, 78(4), Bhattacharyya, S., and Chatterjee, S., M., 2005, Frictional Behaviour of DREF-3 Yarns, IE(I) Journal, 85,

197 175 KAYNAKLAR D Z N (devam) Çelik, P., ve Bozkurt, Y., 2005, Kompakt plikler, Tekstil ve Mühendis Dergisi, 1, Çelik, P., and Kado lu, H., 2004, A Research on the Compact Spinning for Long Staple Yarns, Fibres & Textiles in Eastern Europe, 12(4), Cheng, K., P., S., and Yu, C., 2003, A Study of Compact Spun Yarns, Textile Research Journal, 73(4), Czekalski, J., Cyniak, D., Jackowski, T., and Sieradzki, K., 2007, Quality of Wool-Type Compact Yarns from Twisted and Rubbed Roving, Fibres & Textiles in Eastern Europe, 15(3), Das, A., Kothari, V.,K., and Sadachar, A., 2007, Study on Characteristics of Compact Yarns Under Dynamic State, Fibers and Polymers, 8 (1), Dash, J.,R., Ishtiaque, S.,M., and Alagirusamy, R., 2002, Properties and Processibility of Compact Yarns, Indian Journal of Fibre & Textile Research, 27 (4), Ganesan, S, Venkatachalam, A., and Subramaniam, S., 2007, Fibre Migration in Compact Spun Yarns: Part II Mechanical Compact Yarn, Indian Journal of Fibre & Textile Research, 32(2), Güçlü, G., Çelebi, A., ve Beceren, Y.,., 2005, Magnetik Kompakt Sistemlerinin plik Özellikleri Üzerindeki Etkilerinin ncelenmesi Lisans Tezi, TÜ Tekstil Tasar m ve Teknolojileri Fakültesi, 126s Hechtl, R., 1996, Compact Spinning System-An Opportunity for Improving the Ring Spinning Process, Melliand English, 77(4),

198 176 KAYNAKLAR D Z N (devam) Hossoy, I., ve Özipek, B., 2001, Kompakt ve Konvansiyonel Ring plik Sistemlerinin Kars la t r lmas Yüksek Lisans Tezi, TÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 67s. Jackowski, T., Cyniak, D, and Czekalski, J., 2004, Compact Cotton Yarn, Fibres & Textiles in Eastern Europe, 12(4), Jayavarthanavelu, D., 2006, Compact Spinning System-Lakshmi RoCoS 1.14, Technical Newsletter Textile Machinery Division, 12, 2 4. Kampen, W., 2000, The Advantages of Condensed Spinning, Melliand English, 4, Kane, C., D., Patili, U., J., and Sudhakar, P., 2007, Studies on the Inluence of Knit Structure and Stitch Lenght on Ring and Compact Yarn Single Jersey Fabric Properties, Textile Reasearch Journal, 77(8), K l çl,., ve Beceren, Y.,., 2005, Manyetik Kompakt Sisteminin letme artlar ndaki Performans n n ncelenmesi Lisans Tezi, TÜ Tekstil Tasar m ve Teknolojileri Fakültesi, 99s. Klein, W., 1988, The Technology of Short-staple Spinning (2nd ed.), The Textile Institute, Manchester, United Kingdom. Kleinheinz, J., 2007, Rotorcraft tan RoCoS, Ring plik Makineleri için Kolayca Tak labilen Kompakt plik Sistemi, XI. International zmir Textile & Apparel Symposium, zmir, 14s. Kretzschmar, S., D., Özgüney, A., Özçelik, G., and et. al., 2007, The Comparison of Cotton Knitted Fabric Properties Made of Compact and Conventional Ring Yarns Before and After the Dyeing Process, Textile Research Journal, 77(4),

199 177 KAYNAKLAR D Z N (devam) Krifa, M., Hequet, E., and Ethridge D., 2002, Compact Spinning: New Potential For Short Staple Cottons, Textile Topics, 2, 2-8. Krifa, M., and Ethridge, D., 2003, Compact Ring Spun Yarns: An Examination of Some Productivity Issues, Textile Topics, 2, 2-8. Krifa, M., and Ethridge, D., 2006, Compact Spinning Effect on Cotton Yarn Quality: Interactions with fiber Characteristics, Textile Research Journal, 76(5), Nikolic, M., Stjepanovic, Z., Lesjak, F., and Stritof, A., 2003, Compact Spinning for Improved Quality Of Ring-Spun Yarns, Fibres & Textiles in Eastern Europe, 11(4), Oerlikon, Schlafhorst, 2008, Zinser Kompakt plik Sistemi, Teknik Doküman, Ömeroglu, S., ve Ülkü,., 2002, Kompakt plikçilik Sisteminde Üretilen pliklerin Yap sal Özellikleri ve Baz Üretim Parametrelerinin Etkileri Üzerine Bir Ara t rma Doktora Tezi, UÜ Fen Bilimleri Enstitüsü,158s. Ömeroglu, S., 2005, Kompakt ve Ring pliklerden Elde Edilmi Örme Kuma lar n Patlama Mukavemeti ve Boncuklanma Performans Üzerine Bir Ara t rma, Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11(3), Ömeroglu, S., and Ülkü,., 2007, An Investigation about Tensile Properties of Woven Fabrics Made from Conventional and Compact Ring-Spun Yarns, Fibres & Textiles in Eastern Europe, 15(1), PillGrade, 2009, PillGrade Automated 3D Pilling&Fuzz Grading System, Teknik Doküman.

200 178 KAYNAKLAR D Z N (devam) Rieter, 2008, ComforSpin plik Sistemi, Teknik Doküman, Rusch, A., 2002, Com4 Sayesinde Konfor Sonraki lemlerde Yeni Potansiyel, Rieter Türkiye Sempozyumu, 34-39, Antalya. Sezgin, O., S., ve Göktepe, F., 2005, Konvansiyonel Ring ve Kompakt plik Sistemleri ile Elde Edilen pliklerin Örme Kuma Performanslar n n Kar la t r lmas Yüksek Lisans Tezi, IÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 108s. Sheikh, H.R., 2000, Twist and Its Contribution to Yarn Strength, Stalder, H., and Hellwig, A., 2001, COM4 plikleri ile Örmede Avantajlar ve Yeni Olanaklar, Melliand Türkiye Say s, 3, Stahlecker, F., 2000, Compact or Condensed Spinning: A Market Niche or the Summit of Ring Spinning?, Melliand International, 6, Subramanian, S., N, Venkatachalam, A., and Subramaniam, V., 2007, Wicking Behaviour of Regular Ring, Jet Ring-Spun and Other Types of Compact Yarns, Indian Journal of Fibre & Textile Research, 32(2), Suessen, 2008, Elite CompactSet plik Sistemi, Teknik Doküman, Zinser Air-Com-Tex 700, 2003, Zinser Kompakt plik Sistemi, Teknik Doküman.

201 179 EKLER EK 1 Ring ve Kompakt pliklerinin Numara ve Büküm De erleri EK 2 Ring ve Kompakt pliklerinin Düzgünsüzlük, Hata, Tüylülük ve Çap De erleri EK 3 Ring ve Kompakt pliklerinin Kopma Mukavemeti ve Kopma Uzamas De erleri EK 4 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz ile Ölçülen Optik Düzgünsüzlük De erleri EK 5 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz ile Ölçülen Tüylülük De erleri EK 6 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz Taraf ndan Çizilen Levha Görünü leri EK 7 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz Taraf ndan Çizilen Kesit Görünü leri EK 8 Ring ve Kompakt pliklerinin plik- plik ve plik-metal Sürtünme Katsay De erleri EK 9 Rocos ve Rieter K44 Kompakt plik Sistemlerinde Üretilen pliklerin Özellikleri EK 10 Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n n Gramaj ve Kal nl k De erleri EK 11 Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n n Boncuklanma De erleri EK 12 Ring ve Kompakt pliklerden Üretilen Örme Kuma lar n n Patlama Mukavemeti De erleri

202 180 Ek 1 Ring ve Kompakt pliklerinin Numara ve Büküm De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri. sistemi Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s ( e) Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ring Kompakt Ne Ne Ne Ne Ne Ne Penye ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri. sistemi Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s ( e) Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ring Kompakt Ne Ne Ne Ne Ne Ne

203 181 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri. sistemi Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s ( e) Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ring Kompakt Ne Ne Ne Ne Ne Ne Tencel ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri. sistemi Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s ( e) Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ring Kompakt Ne Ne Ne Ne Ne Ne

204 182 Modal ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri. sistemi Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s ( e) Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ring Kompakt Ne Ne Ne Ne Ne Ne Polyester ring ve kompakt ipliklerinin numara ve büküm de erleri. sistemi Nominal iplik numaras Nominal büküm katsay s ( e) Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ne %CV T/m %CV Ring Kompakt Ne Ne Ne Ne Ne Ne

205 183 Ek 2 Ring ve Kompakt pliklerinin Düzgünsüzlük, Hata, Tüylülük ve Çap De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. %CV nce yer (-%50) Kal n yer (+%50) Neps (+%200) Tüy. 2 D ø (mm)

206 184 Penye ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. %CV nce yer (-%50) Kal n yer (+%50) Neps (+%200) Tüy. 2 D ø (mm)

207 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erleri. 185 sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. %CV nce yer (-%50) Kal n yer (+%50) Neps (+%200) Tüy. 2 D ø (mm)

208 186 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. %CV nce yer (-%50) Kal n yer (+%50) Neps (+%200) Tüy. 2 D ø (mm)

209 Modal ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erleri. 187 sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. %CV nce yer (-%50) Kal n yer (+%50) Neps (+%200) Tüy. 2 D ø (mm)

210 188 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin düzgünsüzlük, hata, tüylülük ve çap de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. %CV nce yer (-%50) Kal n yer (+%50) Neps (+%200) Tüy. 2 D ø (mm)

211 189 Ek 3 Ring ve Kompakt pliklerinin Kopma Mukavemeti ve Kopma Uzamas De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri. sistemi Ring Kompakt Nominal iplik numaras Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nominal büküm katsay s Kopma mukavemeti (cn/tex) %CV Kopma uzamas (%) %CV

212 190 Penye ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri. sistemi Ring Kompakt Nominal iplik numaras Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nominal büküm katsay s Kopma mukavemeti (cn/tex) %CV Kopma uzamas (%) %CV

213 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri. 191 sistemi Ring Kompakt Nominal iplik numaras Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nominal büküm katsay s Kopma mukavemeti (cn/tex) %CV Kopma uzamas (%) %CV , ,

214 192 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri. sistemi Ring Kompakt Nominal iplik numaras Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nominal büküm katsay s Kopma mukavemeti (cn/tex) %CV Kopma uzamas (%) %CV ,

215 Modal ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri. 193 sistemi Ring Kompakt Nominal iplik numaras Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nominal büküm katsay s Kopma mukavemeti (cn/tex) %CV Kopma uzamas (%) %CV ,

216 194 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin kopma mukavemeti ve kopma uzamas de erleri. sistemi Ring Kompakt Nominal iplik numaras Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nominal büküm katsay s Kopma mukavemeti (cn/tex) %CV Kopma uzamas (%) %CV

217 195 Ek 4 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz ile Ölçülen Optik Düzgünsüzlük De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin optik düzgünsüzlük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 nce yer Kal n yer Neps Nom. bük. kat. -% 25 +% 25 +% 50 +% 100 +%

218 196 Penye ring ve kompakt ipliklerinin optik düzgünsüzlük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 nce yer Kal n yer Neps Nom. bük. kat. -% 25 +% 25 +% 50 +% 100 +%

219 197 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin optik düzgünsüzlük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 nce yer Kal n yer Neps Nom. bük. kat. -% 25 +% 25 +% 50 +% 100 +%

220 198 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin optik düzgünsüzlük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 nce yer Kal n yer Neps Nom. bük. kat. -% 25 +% 25 +% 50 +% 100 +%

221 199 Modal ring ve kompakt ipliklerinin optik düzgünsüzlük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 nce yer Kal n yer Neps Nom. bük. kat. -% 25 +% 25 +% 50 +% 100 +%

222 200 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin optik düzgünsüzlük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 nce yer Kal n yer Neps Nom. bük. kat. -% 25 +% 25 +% 50 +% 100 +%

223 201 Ek 5 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz ile Ölçülen Tüylülük De erleri Karde ring ve kompakt ipliklerinin CTT tüylülük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. Tüy uzunluklar 1mm 1.5 mm 2 mm 2.5 mm 3 mm 3.5 mm

224 202 Penye ring ve kompakt ipliklerinin CTT tüylülük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. Tüy uzunluklar 1mm 1.5 mm 2 mm 2.5 mm 3 mm 3.5 mm

225 203 Viskon ring ve kompakt ipliklerinin CTT tüylülük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. Tüy uzunluklar 1mm 1.5 mm 2 mm 2.5 mm 3 mm 3.5 mm

226 204 Tencel ring ve kompakt ipliklerinin CTT tüylülük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. Tüy uzunluklar 1mm 1.5 mm 2 mm 2.5 mm 3 mm 3.5 mm

227 205 Modal ring ve kompakt ipliklerinin CTT tüylülük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. Tüy uzunluklar 1mm 1.5 mm 2 mm 2.5 mm 3 mm 3.5 mm

228 206 Polyester ring ve kompakt ipliklerinin CTT tüylülük de erleri. sistemi Ring Kompakt Nom. iplik num. Ne 20 Ne 30 Ne 40 Ne 20 Ne 30 Ne 40 Nom. bük. kat. Tüy uzunluklar 1mm 1.5 mm 2 mm 2.5 mm 3 mm 3.5 mm

229 207 EK 6 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz Taraf ndan Çizilen Levha Görünü leri Ne 40 e=4.2 karde ring ipliklerinin levha görünü leri. Ne 40 e=4.2 karde kompakt ipliklerinin levha görünü leri.

230 208 Ne 40 e=4.2 penye ring ipliklerinin levha görünü leri. Ne 40 e=4.2 penye kompakt ipliklerinin levha görünü leri.

231 209 Ne 40 e=4.2 viskon ring ipliklerinin levha görünü leri. Ne 40 e=4.2 viskon kompakt ipliklerinin levha görünü leri.

232 210 Ne 40 e=4.2 tencel ring ipliklerinin levha görünü leri. Ne 40 e=4.2 tencel kompakt ipliklerinin levha görünü leri.

233 211 Ne 40 e=4.2modal ring ipliklerinin levha görünü leri. Ne 40 e=4.2modal kompakt ipliklerinin levha görünü leri.

234 212 Ne 40 e=4.2 polyester ring ipliklerinin levha görünü leri. Ne 40 e=4.2 polyester kompakt ipliklerinin levha görünü leri.

235 213 Ek 7 Ring ve Kompakt pliklerinin CTT Test Cihaz Taraf ndan Çizilen Kesit Görünü leri Ring Kompakt Ne 20 e=4.2 karde ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Ring Kompakt Ne 40 e=4.2 karde ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri.

236 214 Ring Kompakt Ne 20 e=4.2 penye ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Ring Kompakt Ne 40 e=4.2 penye ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri.

237 215 Ring Kompakt Ne 20 e=4.2 viskon ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Ring Ne 40 e=4.2 viskon ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Kompakt

238 216 Ring Kompakt Ne 20 e=4.2 tencel ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Ring Ne 40 e=4.2 tencel ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Kompakt

239 217 Ring Kompakt Ne 20 e=4.2 modal ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Ring Ne 40 e=4.2 modal ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Kompakt

240 218 Ne 20 e=4.2 polyester ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri. Ne 40 e=4.2 polyester ring ve kompakt ipliklerinin kesit görünü leri.