USAK AVRUPA BİRLİĞİ (AB) ALGILAMA ANKETİ

Transkript

1 USAK AVRUPA BİRLİĞİ (AB) ALGILAMA ANKETİ 06 Kasõm 2006 USAK Süslü Sokak, No: 2, Mebusevleri, Tandogan, Ankara Tel: , Fax:

2 USAK 3. Algõlama Anketi nde Çarpõcõ Sonuçlar Ankara merkezli bağõmsõz düşünce-araştõrma kurumu (think-tank) USAK (Uluslararasõ Stratejik Araştõrmalar Kurumu) tarafõndan 1100 kişi üzerinde örnekleme yöntemiyle yapõlan AB Algõlama Anketi çarpõcõ sonuçlara ulaştõ. AB Komisyonu tarafõndan Türkiye İlerleme Raporu nun açõklanacağõ 8 Kasõm öncesinde ve Türk limanlarõnõn Güney Kõbrõs a açõlmasõ konusunda baskõlarõn artõğõ ortamda gerçekleştirilen anket, USAK õn benzer sorularla geçmiş senelerde yaptõğõ anketlere göre değişimleri göstermektedir. Ankete Katõlan Sayõsõ: 1100 kişi Anketin Yapõldõğõ Şehirler: Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana ve Konya. Anket Hakkõnda Daha Fazla Detay Bilgi İçin: Anket Yönetim Heyeti: Mehmet Özcan ve Fatma Yõlmaz. Anket Değerlendirme Heyeti: Sedat Laçiner, Mehmet Özcan ve İhsan Bal. Anket Yardõmcõ Ekibi: Sebla Uludağ, Müfit Özçelik, Neşe Çalõşkan, Seda Uzunlar, İlyas Yalçõn, Burcu Erşekerci, Gürol Bababurun, Ülkü Doğan, Barõş Sanlõ, Levent Laçiner, Bahadõr Dinçer, Emre Özkan. 2

3 Soru 1: Türkiye nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğini destekliyor musunuz? Evet % 50 Hayõr % 45 % 5 AB yetkilileri ve AB ülkeleri tarafõndan 2004 yõlõndan bu yana Türkiye ile ilgili olarak yaptõklarõ açõklamalar nedeniyle Türk kamuoyunun AB ye olan inancõnõ giderek yitiriyor olmasõ bu soruya verilen yanõtlardan açõk bir şekilde anlaşõlmaktadõr. 17 Aralõk 2004 tarihinden bu yana devam eden süreçte, Türk kamuoyunun AB ye olan desteğinin %75 lerden %50 ye düşmüş olduğu görülmektedir. İki yõllõk sürede meydana gelen bu %25 lik erime ile Türk halkõ AB ye önemli ve güçlü bir mesaj vermektedir. AB, kendisine olan desteği hayõrsõz bir mirasyedi tüketmektedir. Türk halkõnõn AB ye yaklaşõmõ ekonomik temellere dayanõyordu. Yani halk bu süreçte daha fazla iş, daha fazla ekmek, daha müreffeh bir Türkiye bekliyordu. Türkiye AB ye aday oldu, müzakereler başladõ ama halka henüz doğrudan yansõyan ekonomik artõş olmadõ. Bunun aksine siyasal olarak AB, Türkiye de her vesile ile tartõşma konusu oldu. 17 Aralõk ta zor da olsa alõnan adaylõktan sonra 3 Ekim 2005 tarihinde müzakerelerin başlamasõ konusunda gösterilen isteksizlik ve olumsuz tavrõn üstüne, AB nin Kõbrõs konusunda çözümü Rum-Yunan ikilisinin insafõna bõrakmasõ Türk kamuoyu tarafõndan dikkatle not edilmiş oldu. Kõbrõs konusu ve limanlarõn Rum gemilerine açõlmasõ konusundaki tartõşmalar Türk kamuoyunun AB ye olan desteğinin azalmasõndaki önemli etkenlerdendir. Bu soruda dikkat çeken bir diğer önemli nokta ise halkõn bu konuda evet ve hayõr olarak %95 e varan oranda görüş belirtmiş olmasõdõr. Bu soruya bilmiyorum diye yanõt veren deneklerin oranõ sadece %5 te kalmõştõr. Bu Türk kamuoyunun AB konusunda olumlu ya da olumsuz bir şekilde bir yargõya vardõğõnõn göstergesidir. Burada dikkat çeken bir diğer nokta hayõr cephesinin %45 gibi büyük bir orana ulaşmasõdõr. Halkõn % 45 i kararlõ bir şekilde AB ye hayõr demektedir. Daha önceki kamuoyu anketlerinde bilmiyorum ya da kararsõz olduğunu ifade eden denek sayõsõ daha fazlaydõ. Bunun nedenleri arasõnda ise yukarõda ifade edildiği üzere temelde Ermeni konusu ve Kõbrõs etrafõnda toplanan, AB yetkilileri ve üye ülke siyasetçilerinin Türkiye konusundaki açõklamalarõ yer almaktadõr. Sarkozy nin açõklamalarõ, Ermeni konusunda Avrupa Parlamentosu nda yapõlan girişimler, Danimarka da İslam dininin kutsallarõna yönelik yapõlan saldõrõlar Türk kamuoyunun AB ye olan güvenini sarsmõştõr. 3

4 1. Türkiye nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğini destekliyor musunuz? Hayõr 45% 5% Evet 50% Evet Hayõr 4

5 Soru 2: Avrupa Birliği (AB) Türkiye ye Karşõ Adil ve Samimi Davranõyor mu? Kasõm 2006 Haziran 2005 Aralõk 2004 Evet % 2 % 3 % 4 Hayõr % 81 % 64 % 55 Kõsmen % 15 % 25 % 29 % 2 % 7 % 12 Bu soruda net olarak ortaya çõkan bir şey varsa o da Türk kamuoyunun artõk AB nin samimiyetine olan inancõnõn kalmadõğõdõr. Yukarõdaki tabloda USAK tarafõndan 2004 ve 2005 tarihlerinde yapõlan anket sonuçlarõ yer almaktadõr. Son ankette Türk halkõnõn %81 i AB nin samimi davrandõğõna inanmadõğõnõ ve güvenmediğini ifade etmektedir. Bu rakamõ önceki iki anket ile karşõlaştõrdõğõmõzda çarpõcõ bir artõş gözlenmektedir yõlõnda %55 olan bu rakam 2005 te %64 e çõkmõş, 2006 da ise %81 e fõrlamõştõr Aralõk tan sonra 2005 Haziran a kadar geçen süredeki artõş %11 olurken, 2005 Haziran dan 2006 Kasõm a kadar olan süreçteki artõş %17 olarak gerçekleşmiştir. Bu artõşõn nedeni ise AB ile ilişkilerin derinleşmesine paralel olarak AB nin Türkiye de daha fazla tartõşõlmasõ, daha fazla gündeme gelmesi ve bu tartõşmalarda AB tarafõnõn Türkiye den beklentileri konusunda gösterdikleri çifte standardõn etkisi çok büyüktür. İlişkiler derinleştikçe zaten Türkiye nin müzakere sürecinde sõkõntõlõ müzakere başlõklarõ ile yüz yüze gelmesi kaçõnõlmazdõ. Ama AB yetkilileri bu başlõklara bile gelmeyi beklemeden henüz tarama sürecinde ilişkileri germek için bir anlamda yarõş içine girdiler. AB ülkelerinde iç politik nedenler, AB üyesi ülkelerin politikacõlarõnõ Türkiye aleyhinde söylem yarõşõ içine soktu. Bu durum karşõsõnda Türk halkõ desteğini giderek AB den çekmeye başladõ. Burada dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da, bu soruya kõsmen ve bilmiyorum şeklinde verilen cevaplardaki artõştõr. Kamuoyu AB ye verdiği krediyi giderek geri çekmektedir. Haziran 2005 te Türk halkõnõn dörtte biri AB nin kõsmen de olsa Türkiye ye karşõ adil ve samimi davrandõğõna inandõğõ halde bu sayõ yaklaşõk bir buçuk yõl içinde %15 e düşmüştür. diyenlerin sayõsõnda da çarpõcõ bir düşüş gözlenmektedir. Aralõk 2004 ten bu yana Türk kamuoyu AB konusunda giderek kararlõ bir tutum göstermiştir. 1. soruda da dikkat çeken bu husus AB lehine bir kararlõlõğõ değil, tam aksine AB aleyhine bir kararlõlõğõn ifadesi olmuştur. Kamuoyu AB konusunda net tavõr sergilemekte ve görüşünü net olarak ifade etmektedir. 5

6 2. Avrupa Birliği Türkiye ye karşõ adil ve samimi davranõyor mu? 2% Kõsmen 15% Evet 2% Hayõr 81% Evet Hayõr Kõsmen 6

7 Soru 3: Türkiye Sizce Ne Zaman Avrupa Birliği ne (AB) Tam Üye Olabilir? Kasõm 2006 Haziran 2005 Çok Yakõnda (5-10 Yõl İçinde) %8 % 9 Yakõn Bir Zaman İçinde (10-15 Yõl İçinde) %17 % 20 Uzun Bir Zaman İçinde (15-20 Yõl İçinde) %37 % 41 Hiçbir Zaman Üye Olamaz %38 % 30 Anket sonuçlarõna göre 2005 Haziran dan bu yana bu soruya verilen yanõtlarda biri hariç önemli bir değişim olmamõştõr. Burada çarpõcõ olan tek sonuç Türk halkõnõn AB üyeliği konusundaki negatif inancõnõn giderek artmasõdõr. Geçen sürede meydana gelen artõş hiç de azõmsanmayacak bir orandadõr. Diğer yanõtlarda önemli bir değişiklik olmamõşken bu soruya verilen yanõtta %8 lik bir artõş söz konusudur. Bu artõşõn anketin 1. sorusuna verilen yanõt ile paralel olduğunu gözlerden kaçõrmamak gerekir. 1. soruda Türk halkõnõn %45 i Türkiye nin AB üyeliğini desteklemediğini ifade ederken burada da yakõn bir oranda Türkiye nin AB üyesi olamayacağõnõ ifade etmektedir. Aradaki farkõn nedeni ise birinci sorudaki yanõt kişinin sübjektif duruşunu ifade ederken burada deneklerden bir tespit yapmalarõ istenmektedir. Kişi AB üyeliğini desteklemeyebilir ancak bu sürecin üyelikle sonuçlanacağõnõ düşünebilir. 3. Türkiye sizce ne zaman Avrupa Birliği ne tam üye olabilir? Hiçbir zaman üye olamaz 38% Çok yakõnda (5-10 yõl içinde) 8% Yakõn bir zaman içinde (10-15 yõl içinde) 17% Uzun bir zaman içinde ( yõl içinde) 37% Çok yakõnda (5-10 yõl içinde) Yakõn bir zaman içinde (10-15 yõl içinde) Uzun bir zaman içinde ( yõl içinde) Hiçbir zaman üye olamaz 7

8 Soru 4: Hükümetin Avrupa Birliği (AB) Politikalarõnõ Doğru Buluyor musunuz? Kasõm 2006 Haziran 2005 Aralõk 2004 Evet % 15 % 33 % 32 Hayõr % 44 % 15 % 14 Kõsmen % 34 % 39 % 46 % 7 % 13 % 8 AKP hükümeti 2002 yõlõ Kasõm ayõnda iktidara geldiği günlerden bu yana AB konusunda çok önemli adõmlar attõ. Türkiye nin uzun yõllar yapamadõğõ dönüşümleri gerçekleştirdi. Kendisinden önceki Ecevit-Yõlmaz-Bahçeli koalisyon hükümeti tarafõndan başlatõlan reform sürecini hõzlandõrarak devam ettirdi. Ancak 3 Ekim sonrasõ dönemde reform süreci yavaşladõ. Bunun nedeni Türkiye kadar hatta daha fazla şekilde AB ülkelerinin iç politik kaygõlarõna dayanmaktadõr. Tarama sürecinin 3 ay gibi bir sürede bitirilmesi mümkün iken bu sürecin olabildiğince uzatõlmasõ, müzakere sürecinin en basit konusunda bile başta Yunanistan ve Güney Kõbrõs olmak üzere AB ülkelerinin veto ederim ha şeklindeki basit tutum ve yaklaşõmlarõ, Rum kesimini memnun etme adõna Kõbrõs ta adil olmayan çözüm önerilerinin Türkiye ye dikte edilmesi, 2006 sonuna kadar limanlarõn Rum gemi ve uçaklarõna açõlmasõ talebi, KKTC üzerindeki ambargolarõn verilen sözlere rağmen kaldõrõlmamõş olmasõ, AKP hükümetinin AB konusundaki manevra alanõnõ giderek daralttõ. Bu daralmanõn sonucu olarak başta Başbakan Erdoğan olmak üzere hükümetten AB konusunda sert mesajlar gelmeye başladõ. Müzakerelerin derinleşmesi ve ilişkilerin yoğunlaşmasõna paralel olarak Hükümet AB sürecinin acõ reçetelerini yazmak zorunda kaldõ. Bu durum, AKP hükümetinin AB politikalarõna olan kamuoyu desteğinin sert şekilde düşmesine neden oldu. AKP hükümeti zamanõn ve alanõn daralmasõna paralel olarak ve en önemlisi Türkiye de 2007 yõlõnda yapõlacak olan iki önemli seçimin kaygõsõ nedeniyle AB sürecini yönlendirmede önceki başarõlarõnõ tekrarlayamadõ. Bu da halk tarafõndan dikkate alõndõ. Bu süreçte desteğin hõzlõ bir şekilde azalmasõna neden olan en önemli faktör, Türk halkõ tarafõndan ciddiyetle takip edilen Ermeni meselesi ve Kõbrõs konusu olmuştur. 8

9 4. Hükümetin Avrupa Birliği politikalarõnõ doğru buluyor musunuz? Kõsmen 34% 7% Evet 15% Hayõr 44% Evet Hayõr Kõsmen 9

10 5. Soru: Avrupa Birliği İçinde Türkiye nin Tam Üyeliğine En Çok Engel Çõkaran Üç Ülkeyi Sayõnõz. Kasõm 2006 Haziran 2005 Aralõk Fransa % 39 % 49.5 % Yunanistan % 21.2 % 9.5 % Güney Kõbrõs R.Y. % 14 % 11 % Almanya % 6.5 % 3 % Avusturya % 6 % 2 % Danimarka % 5.2 % 0.4 % Hollanda % 4.7 % 19 % Belçika % İsveç % 0.3 % 0.2 % Diğer % 0.9 % 0.5 % 1.6 Önceki iki anket ile bu anket arasõnda ilk üçte yer alan ülkeler açõsõndan herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Yine Fransa, Yunanistan ve Güney Kõbrõs ilk üç sõrayõ paylaşmaktadõr. Burada dikkat çeken birkaç çarpõcõ sonuç bulunmaktadõr. Bunlarõn başõnda Fransa nõn birinci sõrayõ korumakla birlikte orandaki yaklaşõk %10 luk düşüş gelmektedir. Bir diğer çarpõcõ sonuç ise Yunanistan õn oranõnda meydana gelen yaklaşõk %12 lik artõştõr. Yunanlõ politikacõlar her ne kadar Türkiye aleyhine sert açõklamalardan kaçõnsalar da Türk kamuoyu Kõbrõs sorununda meydana gelen tüm olumsuzluklarõ Rumlardan önce Yunanlõlardan bilmektedir. Rumlarõ yönlendiren ve sorunu AB ölçeğinde buraya getiren Yunanistan olarak kabul edilmektedir. Bu soruda dikkat çeken bir diğer artõş ise Almanya nõn oranõnda yaşanan %3.5 lük artõştõr. Bu artõş Türk kamuoyu tarafõndan AB sürecinde en fazla destek veren ülke olarak Almanya nõn kabul edildiği hesaba katõlõrsa çok ciddi bir artõştõr. Bunun nedeni AB sürecindeki genel olumsuz gidişten öte özelde Almanya nõn AB sürecinde Türkiye ye bakõşõna dayanmaktadõr. Bilindiği gibi Eylül 2005 te Almanya da bir iktidar değişikliği meydana geldi. Bu değişiklik Türkiye ye imtiyazlõk ortaklõk öneren Sayõn Merkel in iktidarõ ile sonuçlandõ. Sayõn Merkel iktidara geldikten sonra sert ifadelerini giderek yumuşatmõş ve imtiyazlõ ortaklõk ifadesini mümkün olduğu ölçüde az kullanmõş olsa bile Türk halkõ Merkel ve partisinin bu tutumuna tepki vermektedir. Bu tepki yönetime geçtikten sonra Merkel in ilişkilerde hassas davranmasõ sonucunda daha fazla artmamõştõr. 10

11 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Fransa 5. Avrupa Birliği içinde Türkiye nin tam üyeliğine en çok engel çõkaran üç ülkeyi sayõnõz 39% 21% Yunanistan GKRY 14% Almanya 7% 6% 5% 5% Avusturya Danimarka Hollanda Belçika 2% İsveç 0% 1% Diğer 11

12 Soru 6. Avrupa Birliği (AB) içinde Türkiye nin tam üyeliğini en çok destekleyen üç ülkeyi sayõnõz. Kasõm 2006 Haziran 2005 Aralõk Almanya % 26 % 21 % İtalya % 22 % 21.5 % İngiltere % 19 % 19 % İspanya % 12 % 8 % Hollanda % 3.9 % 1.3 % Yunanistan % 2 % 6 % Polonya % Portekiz % 2 % 2 % Finlandiya % Diğer % 1.1 % 1.2 % Hiçbiri % 8 % 10 - Türkiye nin üyeliğini destekleyen ülkeler sõralamasõnda da herhangi bir değişiklik bulunmamaktadõr. İlk üç sõrada dikkati çeken tek husus, Almanya nõn 2005 Eylül seçimleri öncesi politik söylemleri nedeniyle düşen desteği Merkel in seçim sonrasõ tutumu ile büyük ölçüde yeniden kazanmõş olduğudur. İngiltere, 2004 yõlõnda %14.8 olan desteğini 2005 te artõrmõş ve %19 a getirmişti. Son ankette İngiltere bu oranõnõ korumaya devam etmiştir. İspanya ve Hollanda da kayda değer bir artõş söz konusudur. İspanya da %4, Hollanda da %3.6 lõk bir artõş gözlemlenmiştir. Burada dikkat çeken bir artõş ise Polonya da meydana gelmiştir Haziran da ilk 10 da yer almayan Polonya %2 bile olsa destekleyen ülkeler arasõnda yerini almõştõr. Polonya nõn 2004 Mayõs ta AB ülkesi olduğu gerçeği göz önüne alõnõrsa Türk halkõnõn Polonya ya karşõ sõcak bir ilgisinin olduğu ortaya çõkmaktadõr. Bunun bir diğer nedeni ise Polonya nõn büyük bir ülke olmasõdõr. Gerçekten de Polonya, AB nin 1986 yõlõndaki İspanya ve Portekiz genişlemesi sonrasõ tüm genişlemelerinin içinde en büyük nüfusa sahip ülkedir. Daha önce ilk 10 da yer almayan bir diğer ülke ise Finlandiya dõr. Finlandiya, dönem başkanõ sõfatõyla özellikle Kõbrõs sorunu ile ilgili çözüm arayõşlarõ nedeniyle Türk halkõnõn dikkatini çekmiştir. 12

13 6. AB içinde Türkiye nin tam üyeliğini en çok destekleyen üç ülkeyi sayõnõz 30% 25% 20% 26% 22% 19% 15% 12% 10% 8% 5% 0% 4% 2% 2% 2% 2% 1% Almanya İtalya İngiltere İspanya Hollanda Yunanistan Polonya Portekiz Finlandiya Diğer Hiçbiri 13

14 7. Soru: AB, Güney Kõbrõs a Türk deniz ve hava limanlarõnõn açõlmasõ konusunda õsrar ederse Türkiye üyelik müzakerelerini durdurmalõ mõ? Evet % 70 Hayõr % 20 % 10 Türkiye de son yõllarda yükselen ulusalcõ söyleme bakõldõğõnda aslõnda bu soruya verilen yanõtlarda daha büyük bir oranda evet çõkmasõ beklenirdi. Ancak müzakereler durmasõnõ isteyenler %70 te kalmõştõr. Türk halkõnõn %45 inin AB sürecine olumlu bakmadõğõnõ (bkz 1. soruya verilen yanõtlar) dikkate alõrsak, olumlu bakanlarõn neredeyse yarõsõnõn müzakerelerin durmasõna karşõ bir duruş sergilediği ortaya çõkmaktadõr. Bu soruya verilen yanõtlardan Sayõn Başbakan õn müzakereler durursa dursun düşüncesini deneklerin %70 inin paylaştõğõ ortaya çõkmaktadõr. 7. AB, Güney Kõbrõs a Türk deniz ve hava limanlarõnõn açõlmasõ konusunda õsrar ederse Türkiye üyelik müzakerelerini durdurmalõ mõ? Hayõr, durdurulmamalõ 20% 10% Evet, durdurulmalõ Hayõr, durdurulmamalõ Evet, durdurulmalõ 70% 14

15 8. Soru: Kõbrõs sorunu çerçevesinde limanlar konusunda AB ve Türkiye nin ortak bir çözümde uzlaşmaya varacağõna inanõyor musunuz? Evet % 26 Hayõr % 63 % 11 Ankette limanlar konusunda ortak bir uzlaşõya varõlacağõna inananlarõn oranõ %26, inanmayanlarõn oranõ %63 olarak ortaya çõkmõştõr. Aslõnda burada evet diyen deneklerin sayõsõnõn daha az olacağõ beklenirdi. Ama bu konuda AB ye belirli oranda güvenin devam ettiği görülmektedir. Zira AB ile Türkiye nin ilişkilerinde son aşamaya kadar gergin süren gelişmeler son aşamada düzelmekte ve bir adõm daha atõlmaktadõr Helsinki, 17 Aralõk ve 3 Ekim kararlarõ buna örnektir. Denekler bu tecrübelerden yola çõkarak AB ye bu konuda hala belirli bir kredi tanõmaktadõrlar. 8. Kõbrõs sorunu çerçevesinde limanlar konusunda AB ve Türkiye nin ortak bir çözümde uzlaşmaya varacağõna inanõyor musunuz? Evet, inanõyorum 26% 11% Evet, inanõyorum Hayõr, inanmõyorum Hayõr, inanmõyorum 63% 15

16 9. Soru: Türkiye nin Güney Kõbrõs gemi ve uçaklarõna Türk limanlarõnõ açmasõ Türkiye-AB ilişkilerinin normale dönmesine yardõmcõ olur mu? Evet % 13 Hayõr % 74 % 13 Deneklerin %74 ü limanlar açõlsa bile ilişkilerin düzeleceği konusunda bir inanca sahip değil. Bu soruya evet yanõtõ verenlerin sadece %13 te kalmasõ AB-Türkiye ilişkilerinin Kõbrõs tan bağõmsõz olarak birçok sorunu bünyesinde taşõdõğõ ve bu sorunlarõn ciddi nitelikte, ilişkileri etkileyecek sorunlar olarak kabul edilmesine işaret etmektedir. Türkiye de Kõbrõs konusu AB süreci ile birlikte çok fazla tartõşõldõ. AB tarafõnõn bu konudaki haksõz tutumu, tek taraflõ talepleri ve çifte standardõ artõk Türk halkõnõn bu konuda AB ye olan inancõnõ neredeyse tamamen yitirmesine neden oldu. 9. Türkiye nin Güney Kõbrõs gemi ve uçaklarõna Türk limanlarõnõ açmasõ Türkiye-AB ilişkilerinin normale dönmesine yardõmcõ olur mu? 13% Evet, yardõmcõ olur 13% Evet, yardõmcõ olur Hayõr, AB Türkiye nin önüne yeni engeller koymaya devam eder Hayõr 74% 16

17 10. Soru: Kõbrõs sorununu AB içinde iç siyaset malzemesi olarak kullanan ülkeler sizce hangileridir? (3 tanesini sayõnõz) 1. Yunanistan % Fransa % Güney Kõbrõs R.Y. % İngiltere % 5 5. Avusturya % 3 6. Almanya % 3 7. Danimarka % 2 8. Hollanda % 2 9. İtalya % Belçika % Diğer % 5 Türk halkõnda Kõbrõs konusunun da ötesinde AB sürecinin olumsuz algõlanan üç ülkesi burada yine ilk üç sõrayõ paylaşmaktadõr. Ama burada sõra değişerek Fransa ilk sõradan ikinci sõraya düşmüş, Yunanistan ise ikinci sõradan birinci sõraya yükselmiştir. Burada dikkat çeken bir husus, İngiltere nin en AB sürecine en çok destek veren ülkeler arasõnda 3. sõrada yer almasõna rağmen burada olumsuz bir şekilde algõnarak Kõbrõs konusunu iç politik malzeme olarak kullanan 4. ülke olarak kabul edilmesidir. 10. Kõbrõs sorununu AB içinde iç siyaset malzemesi olarak kullanan ülkeler sizce hangileridir? (3 tanesini sayõnõz) 35% 33% 30% 25% 26% 20% 15% 17% 10% 5% 5% 3% 3% 2% 2% 2% 2% 5% 0% Yunanistan Fransa Güney Kõbrõs İngiltere Avusturya Almanya Danimarka Hollanda İtalya Belçika Diğer 17

18 11. Soru: Fransõz meclisinde sözde Ermeni soykõrõmõnõn reddini suç sayan yasa teklifinin kabul edilmesi, Fransa nõn Türkiye yi AB üyeliğinden caydõrma amacõnõ mõ taşõyor? Evet % 59 Hayõr % 29 % 12 Türk halkõ Fransa Meclisinde alõnan Ermeni tasarõsõ hakkõndaki kararõ belirli ölçüde de olsa AB ilişkilerinden ayõrmaktadõr. Bunu 12. ve 13. sorularda net olarak görebiliriz. Burada %59 oranõnda evet oyu çõkmasõ Fransa nõn AB yi yönlendiren, etkileyen önemli bir aktör olmasõndan kaynaklanmaktadõr. Türk halkõ haksõz iddialar karşõsõnda Fransa yõ Türkiye nin AB üyeliği konusunda daha önce olduğu gibi engel çõkaran bir ülke olarak kabul etmektedir. USAK tarafõndan yapõlan 2004, 2005 ve 2006 anketlerinde Türkiye nin AB üyeliğine engel çõkaran ülkeler sõralamasõnda Fransa nõn başõ çekmesi bunun bir yansõmadõr. 11. Fransõz meclisinde sözde Ermeni soykõrõmõnõn reddini suç sayan yasa teklifinin kabul edilmesi, Fransa nõn Türkiye yi AB üyeliğinden caydõrma amacõnõ mõ taşõyor? 12% Hayõr 29% Evet 59% Evet Hayõr 18

19 12. Soru: Fransõz Meclisi tarafõndan kabul edilen sözde Ermeni soykõrõmõnõn reddini suç sayan yasanõn AB-Türkiye ilişkileri üzerindeki etkisi sizce ne olur? Olumlu % 4 Olumsuz % 63 Etkilemez % 23 % 10 Anketin 12 ve 13. sorularõ beraber değerlendirilmesi gereken sorulardõr. Bu sorularda Türk halkõnõn uluslararasõ ilişkilerde ikili ilişkileri dikkate alõp almadõğõ test edilmiştir. Türk halkõ Fransa yõ AB sürecinde en fazla engel çõkaran ülke olarak kabul etmenin yanõnda ifade özgürlüğünün açõk bir kõsõtlamasõ olan yasa tasarõsõnõn da Türkiye nin AB ile olan ilişkilerini olumsuz etkileyeceğini düşünmektedir. Bu oran %63 tür. 11. soruda bu yasa tasarõnõn amacõnõn Türkiye nin AB sürecinden caydõrma amacõ taşõyõp taşõmadõğõna ilişkin soruda evet oranõ % 59 idi. Burada AB ile ilişkileri etkileme açõsõndan yapõlan değerlendirmede oran %63 olmuştur. İki yanõt arasõnda anlamlõ bir yakõnlõk söz konusudur. 12. Fransõz meclisi tarafõndan kabul edilen sözde Ermeni soykõrõmõnõn reddini suç sayan yasanõn AB- Türkiye ilişkileri üzerindeki etkisi sizce ne olur? 10% Olumlu 4% Etkilemez 23% Olumsuz 63% Olumlu Olumsuz Etkilemez 19

20 13. Soru: Fransõz Meclisi tarafõndan kabul edilen sözde Ermeni soykõrõmõnõn reddini suç sayan yasanõn Türkiye-Fransa ilişkilerine etkisi sizce ne olur? Olumlu % 2 Olumsuz % 88 Etkilemez % 6 % sorudaki yanõtlara bakacak olursak orada yasa tasarõsõnõn AB ile ilişkileri nasõl etkileyeceği sorulmuştu. Deneklerin %63 ü olumsuz etkiler, % 23 ü etkilemez ve %10 u da bilmiyorum yanõtõnõ vermişti. Burada ise görüldüğü gibi sorulan soru yasanõn doğrudan Türkiye nin Fransa ile ilişkilere olan etkisidir. Denekler, alõnan kararõn Fransa ile ilişkilere olan etkisi konusunda, AB ile ilişkilere bakõş açõsõndan ciddi bir sapma göstererek %88 oranõnda olumsuz etkiler şõkkõnõ işaretlemiştir. İki soruda olumsuz etkiler diyenlerin oranõ arasõndaki fark %25 tir. İlişkileri etkilemez diyenlerin oranõnda da ciddi bir değişiklik söz konusudur. AB ile ilişkiler açõsõndan %23 oranõnda etkilemez denildiği halde, Fransa ile ilişkileri etkilemez diyenlerin oranõ sadece %6 da kalmõştõr. Denekler bu soruda daha net düşüncesini ortaya koymaktadõrlar. Her iki soruda bilmiyorum şõkkõnõ işaretleyenlerin oranõndan %10 dan %4 e bir düşüş görülmektedir. Bu iki soruyu beraber değerlendirdiğimizde, deneklerin büyük bir bölümünün AB ile ilişkiler ile ikili olarak üye ülkeler ile olan ilişkileri birbirinden ayõrdõğõ ve Fransa örneğinde olduğu gibi ikili ilişkilerin daha sert şekilde yara alacağõnõ düşündükleri ortaya koymaktadõr. 13. Fransõz meclisi tarafõndan kabul edilen sözde Ermeni soykõrõmõnõn reddini suç sayan yasanõn Türkiye- Fransa ilişkilerine etkisi sizce ne olur? Etkilemez 6% 4% Olumlu 2% Olumlu Olumsuz Etkilemez Olumsuz 88% 20

21 USAK kar amacõ gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. Uluslararasõ ilişkiler ve güvenlik alanlarõnda bilimsel araştõrmalar ve yayõnlar yapar. Elinizdeki anket USAK tarafõndan Avrupa Birliği konusunda gerçekleştirilen 3. ankettir. USAK sadece uluslararasõ ilişkiler ve stratejik konularda anket yapmayõ hedeflemektedir. USAK anketlerini düzenli aralõklarla tekrarlayarak dõş politika konularõnda güvenilir anketlere ulaşmayõ hedeflemektedir. USAK tarafõndan yapõlan anketler aynõ zamanda İngilizce ve Almanca dillerine de çevrilmekte ve dõş medyaya da verilmektedir. Şu ana kadar USAK anketleri aralarõnda Fox News, Christian Science Monitor, Asbarez gibi ABD den Ermenistan a kadar çok sayõda yabancõ medya kuruluşu tarafõndan haberleştirilmiştir. USAK anketlerini herhangi bir şirket veya siyasi grubun talebi ile gerçekleştirmemektedir. Herhangi bir sponsorluk durumunda USAK bunu kamuoyuna açõklamayõ görev bilir. USAK anketleri geniş bir ekip tarafõndan farklõ şehirlerde hazõrlanõr. Merkeze toplanan sonuçlar uzman bir ekip tarafõndan da kontrol edilir ve yorumlanõr. Şaşõrtõcõ sonuçlarda anket dar bir kesim üzerinde tekrarlanarak sağlamasõ gerçekleştirilir. Güvenilir sonuç elde edilememesi durumunda sonuçlar kamuoyuna açõklanmaz. USAK õn daha önceki anketleri için USAK web sitelerini ziyaret edebilir, doğrudan USAK Merkez Ofisleri nden bilgi alabilirsiniz. USAK hakkõnda her türlü bilgi için: veya Anket Hakkõnda Notlar: Ankete Katõlan Sayõsõ: 1100 kişi Anketin Yapõldõğõ Şehirler: Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana ve Konya. Anket Hakkõnda Daha Fazla Detay Bilgi İçin: Anket Yönetim Heyeti: Mehmet Özcan ve Fatma Yõlmaz. Anket Değerlendirme Heyeti: Sedat Laçiner, Mehmet Özcan ve İhsan Bal. Anket Yardõmcõ Ekibi: Sebla Uludağ, Burcu Erşekerci, Müfit Özçelik, Neşe Çalõşkan, Seda Uzunlar, İlyas Yalçõn, Gürol Bababurun, Ülkü Doğan, Barõş Sanlõ, Levent Laçiner, Bahadõr Dinçer, Emre Özkan. 21

22 USAK Onursal Başkan: Tayyibe GÜLEK, Devlet eski Bakanõ USAK Başkanõ: Doç. Dr. Sedat LAÇİNER USAK Bilim ve Uzmanlar Kurulu Başkanõ: Prof. Dr. Yusuf Ziya ÖZCAN USAK AB Araştõrmalarõ Merkezi Başkanõ: Doç. Dr. Mehmet ÖZCAN USAK AB Araştõrmalarõ Uzmanõ: Fatma YILMAZ USAK Bilim ve Uzmanlar Kurulu Üyeleri (USAK Yayõnlarõnda, UHP, JTW; Stratejik Gündem ve OAKA da veya USAK õn Diğer çalõşmalarõnda Yazõ Kurulu Üyesi, Danõşman, Hakem veya Partner Olarak Yer Alan Kişiler) Rafiz ABAZOV (Dr. Centre for Social Research, The National Academy of Science of Kyrgyzstan, Kõrgõzistan) Yücel ACER (Doç. Dr., Dekan Yardõmcõsõ, BİİBF, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi). Shrin AKINER (Prof. Dr., University of London, SOAS, İngiltere) Yusuf AKSAR (Doç. Dr., Karadeniz Teknik Üniversitesi İİBF) Nail ALKAN (Yrd. Doç. Dr., ATAUM Müdürü, Ankara) John ANDERSON (Dr., University of St. Andrews, İskoçya) Bülent ARAS (Fatih Üniversitesi, İstanbul) Damla ARAS (King's College, Londra Üniversitesi) Tuğrul ARAT (Prof. Dr., Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi) Deniz Ülke ARIBOĞAN (Prof. Dr., Bilgi Üniversitesi, İstanbul) Harun ARIKAN (Yrd. Doç. Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Uluslararasõ İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi). Esat ASLAN (Prof. Dr., Bilkent Üniversitesi, Ankara) Kamil AYDIN (Prof. Dr., Atatürk Üniversitesi) Mustafa AYDIN (Prof. Dr., Ankara Üniversitesi, SBF) Meltem Müftüler-BAC (Prof. Dr., Sabancõ Üniversitesi, İstanbul) Çiğdem BALIM (Dr., Indiana University, ABD) Kemal BAŞLAR (Dr., Anayasa Mahkemesi) Süheyl BATUM (Prof. Dr., Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü) Stephen BLANK (Prof., The Strategic Studies Institute of the US Army War College, ABD) Enver BOZKURT (Prof. Dr., Kõrõkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanõ) Christopher BREWIN (Senior Lecturer, Keele University, İngiltere). Steven BROWN, (Prof. Dr., Kent State University, ABD). İbrahim CERRAH (Doç. Dr., Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Müdürü, Ankara) John CHALCRAFT (Dr., University of Edinburg, İskoçya). Guram CHIKOVANI (Rector, Prof. Dr., Institute of Tbilisi Asia-Africa, Gürcistan). William CHISLETT ( Elcano Royal Instõtute, İspanya) Erik CORNELL: Central Asia-Caucasus Institute Yardõmcõ Direktörü, Johns Hopkins University School of Advanced International Studies. Svante E. CORNELL (Dr., Deputy Director of the Central Asia-Caucasus Institute, at Johns Hopkins University, ABD) 22

23 Robert M. CUTLER (Dr., Research Fellow, Institute of European & Russian Studies, Carleton University) Hasan Hüseyin ÇEVİK (Doç. Dr., Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara) Ali Abbas ÇINAR (Dr., Muğla Üniversitesi) İhsan ÇOMAK (Dr., Türk İşbirliği ve Kalkõnma İdaresi Başkanlõğõ, TİKA) İhsan DAĞI (Prof. Dr., ODTÜ, Ankara) Beril DEDEOĞLU (Doç. Dr., Galatasaray Üniversitesi) M. Turgut DEMİRTEPE (Dr., Niğde Üniversitesi Öğretim Üyesi) Nadir DEVLET (Prof. Dr., Yeditepe Üniversitesi) Ertan EFEGİL (Yrd. Doç. Dr., Çankaya Üniversitesi) Anoush EHTESHAMI (Prof., University of Durham, Director of Center for Iranian Studies, İngiltere). Michael EMERSON (Centre for European Policy Studies, CEPS, Brüksel, Belçika) Çağrõ ERHAN (Doç. Dr., Ankara Üniversitesi SBF) Mehmet Seyfettin EROL (Dr., ASAM, Ankara) Mesut Bedri ERYILMAZ (Doç. Dr., Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara) Malcolm D. EVANS (Prof., University of Bristol, Faculty of Law, İngiltere) Hakan FİDAN (Başkan, Türk İşbirliği ve Kalkõnma İdaresi Başkanlõğõ, TİKA) Moshe GAMMER (Dr., Tel Aviv University, İsrail) Gregory GLEASON (Prof., University of New Mexico, ABD) Bülent GÖKAY (Dr., Director of European Studies, University of Keele., İngiltere). Turgut GÖKSU (Doç. Dr., Polis Akademisi, Ankara) Ramazan GÖZEN (Doç. Dr., Çankaya Üniversitesi, Ankara) Tayyibe GÜLEK (Devlet Eski Bakanõ ve USAK Onursal Başkanõ) Mehrdad HAGHAYEGHI (Prof. Dr., Southwest Missouri State University, ABD) Yusuf HALACOGLU (Prof. Dr., Türk Tarih Kurumu Başkanõ, Ankara) William HALE (Dr., SOAS, University of London, İngiltere). Mehmet HASGÜLER (Yrd. Doç. Dr., Çanakkale Stratejik Araştõrmalar Merkezi ve ODTÜ) Elizabeth Shakman HURD (Dr., Northwestern University, IL, ABD). Yüksel İNAN (Prof., Bilkent Üniversitesi, Ankara). Ömer Göksal İŞYAR (Doç. Dr., Uludağ Üniversitesi) Emine GÜRSOY-NASKALI (Prof. Dr. Marmara Üniversitesi) Haluk KABALİOĞLU (Prof. Dr., Yeditepe Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dekanõ) Bora KANRA (Dr., The Australian National University, Canberra, Avustralya) Ablet KAMALOV (Dr., Al-Farabi Kazakh National University, Institute of Oriental Studies, Almati, Kazakistan) Abdülvahap KARA (Dr., Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul) Eser KARAKAŞ (Prof. Dr., Bahçeşehir Üniversitesi) Işõl KARAKAŞ (Prof. Dr., Galatasaray Üniversitesi) Efraim KARSH (Prof. Dr., Head of Mediterranean Studies and lecturer in War Studies, King's College London, Londra Üniversitesi, İngiltere). Michael KASER (Prof., University of Oxford, İngiltere) Kamer KASIM (Doç. Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi Uluslararasõ İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi) İbrahim KAYA (Doç. Dr., Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi) Zeki KAYMAZ (Prof. Dr. Türk Dünyasõ Araştõrmalarõ Enstitüsü, Ege Üniversitesi) Shoshana KELLER (Prof. Dr., Hamilton College, İngiltere) Fuat KEYMAN (Prof. Dr., Koç Üniversitesi, İstanbul) Elif Hatun KILIÇBEYLİ (Dr., Çukurova Üniversitesi) Timur KOCAOĞLU (Doç. Dr., Direktör, Koç Üniversitesi, Stratejik Araştõrmalar Merkezi) Havva KÖK (Dr., Hacettepe Üniversitesi, Ankara) Sedat LAÇİNER (Doç. Dr., USAK Başkanõ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararasõ İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi) 23

24 Avigdor LEVY (Brandeis University, ABD). Shireen MAZARI (Dr., Head of Institute of Strategic Studies, Pakistan) Joseph McCINNEY (Bailor University, ABD). Justin McCARTHY, (Prof., University of Louisville, ABD). Elkhan MEKHTYIEV (Dr. Head of Peace and Resolution Center, Azerbaycan) Rorry MILLER (King's College London, Londra Üniversitesi, İngiltere). Ahmet MUMCU (Prof. Dr., Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi) Mim Kemal ÖKE (Prof., Beykent Üniversitesi, İstanbul). Mehmet ÖZCAN (Doç. Dr., Güvenlik Bilimleri Enstitüsü UPA Anabilim Dalõ Başkanõ) Güner ÖZKAN (University of Sheffield, İngiltere) Soli ÖZEL (Dr., Bilgi Üniversitesi, İstanbul) H. B. PAKSOY (Prof. Dr. Texas Tech. University, ABD) Hamit PALABIYIK (Doç. Dr., Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi) Borys PARAKHONSKY (Prof. Dr., Security and Defence Council of Ukraine, Ukrayna) Stanislav POLOUCEK (Prof. Dr., Silasian Üniversitesi, Çek Cumhuriyeti). Jon PRATT (Minnesota Council of Nonprofits', ABD). Fõrat PURTAŞ (Dr., Gazi Üniversitesi, Ankara) Michael RADU (FPIR, ABD) Gabriele RASULY-PALACZEK (Prof. Dr., Institute for Social and Cultural Anthropology, University of Vienna, Avusturya) Philip ROBINS (Dr., University of Oxford, İngiltere) Mehmet SAĞLAM (Prof. Dr., Milli Eğitim eski Bakanõ ve YÖK eski Başkanõ) Uli SCHAMILOGLU (Prof., University of Wisconsin- Madison, ABD) Edward SCHUH (Prof., University of Minnesota; Director, Freeman Center for International Economic Policy ). Victor M. SERGEYEV (Prof. Dr., Moscow State University, Rusya) Nazif M. SHAHRANI (Prof., Central Asian and Middle Eastern Studies, Indiana University, ABD) Süleyman SÖZEN (Yrd. Doç. Dr., Anadolu Üniversitesi, İİBF) G.A.M. STRIJARDS (LLM, Uluslararasõ Hukuk Danõşmanõ). Ali ŞEN (Yrd. Doç. Dr., Malatya İnönü Üniversitesi, İİBF). Ekrem TATOĞLU (Yrd. Doç. Dr., Bahçeşehir Üniversitesi) Ercüment TEZCAN (Doç. Dr., Galatasaray Üniversitesi İİBF Uluslar arasõ İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi) Nathalie TOCCI (European University Institute, İtalya) Farkhod TOLIPOV (Dr., The University of World Economy and Diplomacy, Uluslararasõ ilişkiler Bölümü Başkanõ, Özbekistan) Muhammed Tahir TURKMEN (RFE / RL, Türkmenistan) Fikret TÜRKMEN (Prof. Dr., Ege Üniversitesi, İzmir) Mehmet UĞUR (Dr., Greenwich Üniversitesi, İngiltere) John Van DYKE (Prof., Hawaii University, ABD). Andrew WILLIS (Prof. Dr., Kriminoloji Bölümü Başkanõ, University of Leicester, İngiltere) Resul YALÇIN (Dr., SOAS, University of London, İngiltere) Ergün YENER (Prof. Dr., Bahçeşehir Üniversitesi) Nuri YURDUSEV (Doç. Dr., ODTU, Ankara) 24