B) I - 2; II - 1; III - 3; IV - 4 C) I - 5; II - 4; III - 2; IV - 1 D) I - 3; II - 5; III - 4; IV - 1 E) I - 4; II - 3; III - 2; IV

Transkript

1 ##book_id=176//book_name= Materiklərin fiziki coğrafiyası // ##fk=206//ks=04//fn=176// sumalltest= 302 // ##Fakültənin adı:...tarix və Coğrafiya ##İxtisas...Coğrafiya müəllimliyi ##Fənnin adı...materiklərin fiziki coğrafiyası. qr: 401 (Qiyabi) ##Bölmə...Azərbaycan ##Müəllimin adı:...dos. A.H.Əliyev ##Kafedra müdiri... c.e.d. M.A.Abduyev ##num=1// level= 1// sumtest=20 // name= // Avarsiyanın ümumi icmalı, coğrafi mövqeyi, geoloji quruluşu və relyefi // şimal en dairəsindən şimalda yerləşən adalar: 1 - Şpitsberqen, 2 - Kuril adaları 3 - Malay arxipelaqı 4 - Frans - İosif, 5 - Britaniya adaları 6 - Severnaya Zemlya A) B) C) D) E) Avrasiyanın müvafiq olaraq əhatələndiyi okeanlarda yerləşən dənizlər hansılardır? I. Sakit okean II. Şimal Buzlu okean III. Atlantik okean IV. Hind okeanı 1 - Barents 2 - Filippin 3 - Şimal 4 - Andaman 5 - Karib A) I - 4; II - 5; III - 1; IV - 3 1

2 B) I - 2; II - 1; III - 3; IV - 4 C) I - 5; II - 4; III - 2; IV - 1 D) I - 3; II - 5; III - 4; IV - 1 E) I - 4; II - 3; III - 2; IV Avrasiyanın xarakterik xüsusiyyətlərini seçin. 1 - Ən yüksək dağ zirvəsi 2 - Ən kiçik materik olması 3 - Ən dərin quru dərə 4 - Ən uzun çayın olması 5 - Ən böyük materik olması 6 - Ən böyük vulkanik dağın olması A) B) C) D) E) Dənizlərlə əhatə olunmuş yarımadalar arasındakı uyğunluğu seçin. I - Pireney II - Kiçik Asiya III - Ərəbistan 1 - Liquriya 2 - Norveç 3 - Egey 4 - Oxot 5 - Andaman 6 - Qırmızı A) I - 1, II - 4, III - 3 B) I - 5, II - 2, III - 4 C) I - 4, II - 2, III - 5 D) I - 3, II - 1, III - 6 E) I - 1, II - 3, III Uyğunluğu göstərin. I - Sakit və Şimal Buzlu okean II - Skandinaviya və Yutlandiya yarımadaları 1 - La - Manş 2

3 2 - Bosfor 3 - Berinq 4 - Tatar 5 - Skagerrak 6 - Dardanel A) I - 2; II - 5 B) I - 3; II - 5 C) I - 4; II - 6 D) I - 5; II - 2 E) I - 3; II Avropanin mütləq maksimum ve mütləq minimum hündürlüklerini müəyyən edin: A) 4800 və - 132m B) 8848 və - 155m C) 4807 və - 26m D) 4780 və - 62m E) 5642 və - 16m 7. Avrasiyanın ucqar şimal, cənub, şərq və qərb nöqtələrinin yerləşdiyi müvafiq yarimadalar: A) Yamal, Malakka, koreya, Apennin B) Taymır, Malakka, Çukot, Pireney C) Kola, Ərəbistan, Çukot, Skandinavya D) Skandinavya, Sinay, Kamçatka, Balkan E) Taman, Çukot, Pireney, Hindistan 8. Avropa qitəsinin şimaldan cənuba arxipelaqları ardıcıllıqla sıralayın: 1 - Kuril 2 - Şpitsbergen 3 - Şetland 4 - Sumatra 5 - Balear 6 - Baham A) 2, 4, 6 B) 4, 5, 6 C) 2, 3, 5 D) 1, 2, 3 E) 2, 3, 6 3

4 9. Berinq və Oxot dənizlərini Sakit okeanın əsas hissəsindən ayıran müvafiq arxipelaqlar: A) Saxalin, Yapon B) Marian, Aleut C) Aleut, Rüki D) Kuril, Aleut E) Filippin, Rükü 10. Asiya qitəsinə aid olan arxipelaqlar: 1 - Böyük Zond 2 - Maldiv 3 - Havay 4 - Kanar 5 - Kuril 6 - Qalapaqos A) 2, 4, 6 B) 1, 3, 5 C) 1. 2, 5 D) 1, 3, 4 E) 1, 2, Asiyada yerləşən cavan dağ sistemləri: 1 - Himalay 2 - Şvarsvald 3 - Karpat 4 - Qaraqorum 5 - Tavr 6 - Xibin A) B) C) D) E) Avrasiyanın inkişaf tarixi hansı ərazi ilə bağlıdır? A) Cənubu Amerikanın inkişaf tarixi B) Şimali Amerikanın inkişaf tarixi C) Yalnız Avstraliyanın cənub hissəsi ilə 4

5 D) Yalnız Afrikanın cənubundakı Kapp dağları ilə E) Antarktidanın inkişaf tarixi ilə 13. Avrasiyanın qədim dağ sistemləri hansılardır? 1 - Alp 2 - Qafqaz 3 - Skandinaviya 4 - Ural 5 - Apennin 6 - Qazaxıstan xırda təpəliyi A) B) C) D) E) Hertsin dövrün əvvəlində: A) Yüksək Asiya formalaşır B) Baykal dağəmələ gəlmə mərhələsinin baş verməsi C) Cənubi Avropanın və mərkəzi Asiyanın dağ massivləri yaranmışdır D) Norveç və Barens dənizlərinin yaranması E) Skandinaviya yarımadasının əmələ gəlməsi 15. Skandinaviya dağları, Orta Avropa və Baltik kristalik qalxan qalxmaya məruz qalirlar: A) Neogen - Antropogen dövründə B) Paleogenin II yarısında C) Kaynozoyun əvvəlində D) Ordovik dövründə E) Paleozoyun axırlarında 16. Ərazilərin tarixi dövrlərinin uyğunluğunu müəyyən edin. I - Kembriyə qədərki dövr II - Hertsin qırışıqlığı dövrü III - Alp - Himalay qırışıqlıq dövrü 1 - Pireney dağları 2 - Sudet dağları 3 - Ukrayna qalxanı 4 - Filiz dağları 5

6 5 - Baltik qalxanı 6 - Karpat dağları A) I ; II ; III B) I ; II ; III C) I ; II ; III D) I ; II ; III E) I ; II ; III Asiya və Afrikanı bir birindən ayıran rift zonalarında yerləşən coğrafi obyektlərin ardıcıllığını göstərin 1 - Qvineya körfəzi 2 - Qara dəniz 3 - Qırmızı dəniz 4 - Bab - əl - Məndəb boğazı 5 - Ədən körfəzi 6 - Cəbəllütariq boğazı A) B) C) D) E) Uyğunluq gözlənilmişdir. A) Arxey erasında Atlantikanın şimal hissəsi enir, Avrasiya Amerikadan tam ayrılır. B) Kaynazoyun əvvəlində Avropa ilə Şimali Amerika platformları birləşir. C) Sakit okeanda novlar, adalar, vulkanogen dağlar Pangeya materikinin parçalanması nəticəsində əmələ gəlmişdir. D) Paleogen dövründə Avrasiyanın cənub şərqində Aralıq geosinklinal zonasında və qərbi Sakit okean geosinklinal qurşağında quru sahələr genişlənir. E) Neotektonik hadisələr nəticəsində Qrenlandiya adası Avrasiyaya yaxınlaşır. 19. Ərəbistan Afrikadan ayrıldı: A) IV dövrdə B) Paleogen dövründə C) Neogenin axırlarında D) Daş kömür dövründə E) Mezazoyun başlanğıcında 20. Ərazilərin uyğunluğunu müəyyən edin. 6

7 I. Tavr dağları II. Qobi yaylası III. Qrampian dağları 1 - Mezozoy qırışıqlığı zonasında yerləşir 2 - Platforma sahəsində yerləşən qədim dağlardır 3 - Tavaların aralanma sərhəddində yerləşir 4 - Alp - Himalay dağlıq qurşağında yerləşir 5 - Mərkəzi Asiyanın ən iri düzənliklərindən biridir 6 - Hertsin qırışıqlığında yaranmışdır A) I - 4; II - 5; III - 6 B) I - 3; II - 5; III - 2 C) I - 1; II - 4; III - 6 D) I - 2; II - 3; III - 5 E) I - 1; II - 2; III - 3 ##num=2// level= 1// sumtest=20 // name= // Avrasiyanın iqlimi və daxili suları. Torpaq bitki örtüyü və heyvanlar aləmi / 1. Avrasiyanın subtropik iqlim qurşağı üçün səciyyəvi olan əsas təbii zonalar: 1 - tundra 2 - tayqa 3 - musson meşələr 4 - yarımsəhra 5 - savannalar 6 - meşə - tundra 7 - codyarpaqlı meşə və kolluqlar A) 4, 5, 7 B) 1, 3, 6 C) 3, 4, 7 D) 2, 3, 4 E) 1, 5, 6 2. Avrasiyanın göllərinin uyğunluğunu müəyyən edi: I. Tektonik mənşəli II. Buzlaq mənşəli 1 - Ölü dəniz 2 - Inari 7

8 3 - Xubsuqul 4 - Tuz 5 - Sayma 6 - Balaton A) I ; II B) I ; II C) I ; II D) I II E) I ; II Okean hövzələrinə aid olan çayları uyğunlaşdırın. I. Atlantik okean II. Hind okean 1 - İravadi 2 - Yantszı 3 - Luara 4 - Brahmaputra 5 - Temza 6 - Xuanxe A) I ; II B) I ; II C) I ; II D) I ; II E) I ; II Asiyada dəniz hava kütlələrinin hakim olduğu əraziləri müəyyən edin: 1 - İran dağlıq yaylası 2 - Hindistan yarımadası 3 - Ərəbistan yarımadası 4 - Böyük Çin düzənliyi 5 - Tarim çökəkliyi 6 - Hind - Çin yarımadası A) 2, 4, 6 B) 1, 2, 3 C) 1, 3, 5 D) 1, 4, 5 E) 2, 3, 6 8

9 5. Avrasiya materikinin sahillərini yuyan Sakit okeanın dənizlərini şimaldan cənuba doğru ardıcıl sıralayın: A) Cənubi - Çin, Şərqi - Çin, Sarı, Yapon, Oxot, Berinq B) Berinq, Tasman, Sarı, Şərqi - Çin, Cənubi - Çin C) Filippin, Yapon, Sarı, Oxot, Şərqi - Çin, Cənubi - Çin D) Yapon, Sarı, Şərqi - Çin, Cənubi - Çin E) Cənubi - Çin, Sarı, Oxot, Yapon, Berinq, Mərcan 6. Avrasiya materikində mülayim qurşağın iqlim vilayətlərinə uyğun gələn əraziləri müəyyən edin: I. Mülayim dəniz II. Mülayim kontinental III. Kəskin kontinental IV. Musson 1 - Xokkaydo adası 2 - Qobi 3 - Orta Dunay 4 - Mərkəzi Massiv A) I - 3, II - 4, III - 1, IV - 2 B) I - 4, II - 2, III - 3, IV - 1 C) I - 2, II - 1, III - 4, IV - 3 D) I - 4, II - 1, III - 2, IV - 3 E) I - 4, II - 3, III - 2, IV Mərkəzi Asiyada səhra və yarımsəhraların yaranmasının səbəbi: A) Okeanlardan uzaq olması və cənubdan gələn rütubətli hava axınlarının dağlar tərəfindən qarşısının alınması. B) Şimaldan gələn hava axınlarının dağlar tərəfindən qarşısının alınması və yüksək təzyiq qurşağında yerləşməsi. C) Şərqdən gələn musson axınlarının qarşısının alınması və səthin hamar relyefə malik olması. D) Ərazinin cavan dağ sistemlərinə malik olması və alçaq təzyiq qurşağında yerləşməsi. E) Qərbdən rütubətli hava kütləsinin daxil olmaması və soyuq okean cərəyanı. 8. Avrasiyanın donmayan çayları hansılardır? 1 - Fərat 2 - Hind 3 - Dunay 9

10 4 - Qlomma 5 - Mekonq 6 - Kızılırmak A) B) C) D) E) Avrasiya səhrasında vahələrin olmasına səbəb: A) Buxarlanmanın çox olması B) Yeraltı suların səthə yaxın olması C) Vahələrə rütubətli küləklərin daxil olması D) Sukeçirməyən çuxurların səthə yaxın olması E) Süni suvarmadan istifadə olunması 10. Asiyanın ən uzun çayı: A) Mekonq B) Luara C) Dəclə D) Yanstzı E) Qanq 11. Avrasiyanın göllərinin uyğunluğunu müəyyən edi: I. Tektonik mənşəli II. Buzlaq mənşəli 1 - Ölü dəniz 2 - Inari 3 - Xubsuqul 4 - Tuz 5 - Sayma 6 - Balaton A) I ; II B) I ; II C) I ; II D) I II E) I ; II Avrasiya materikində mülayim qurşaqda qərbdən şərqə doğru... 10

11 A) Yağıntılar çoxalır. B) İynəyarpaqlı ağacların arealı genişlənir. C) Kontinentallıq azalır. D) İllik temperatur amplitudu azalır. E) Passatların təsiri çoxalır. 13. Asiyanın Sakit okeanı hövzəsinə aid olan çaylarını ardıcıllıqla sıralayın: 1 - Qodavari 2 - Xuanxe 3 - Hind 4 - Mekonq 5 - Yantszı 6 - Brahmaputra A) B) C) D) E) Avrasiya materikində mülayim qurşağın iqlim vilayətlərinə uyğun gələn əraziləri müəyyən edin: I. Mülayim dəniz II. Mülayim kontinental III. Kəskin kontinental IV. Musson 1 - Xokkaydo adası 2 - Qobi 3 - Orta Dunay 4 - Mərkəzi Massiv A) I - 2, II - 1, III - 4, IV - 3 B) I - 4, II - 2, III - 3, IV - 1 C) I - 4, II - 3, III - 2, IV - 1 D) I - 4, II - 1, III - 2, IV - 3 E) I - 3, II - 4, III - 1, IV Mərkəzi Asiyada səhra və yarımsəhraların yaranmasının səbəbi: A) Şimaldan gələn hava axınlarının dağlar tərəfindən qarşısının alınması və yüksək təzyiq qurşağında yerləşməsi. 11

12 B) Okeanlardan uzaq olması və cənubdan gələn rütubətli hava axınlarının dağlar tərəfindən qarşısının alınması. C) Şərqdən gələn musson axınlarının qarşısının alınması və səthin hamar relyefə malik olması. D) Ərazinin cavan dağ sistemlərinə malik olması və alçaq təzyiq qurşağında yerləşməsi. E) Qərbdən rütubətli hava kütləsinin daxil olmaması və soyuq okean cərəyanı. 16. Avrasiyada kontinental hava kütlələrinin hakim olduğu əraziləri müəyyən edin. 1 - Iran dağlıq yaylası 2 - Qərbi Avropa 3 - Ərəbistan yaylası 4 - Böyük Çin düzənliyi 5 - Alaşan səhrası 6 - Hind - Çin düzənliyi A) B) C) D) E) Okean hövzələrinə aid olan çayları müəyyən edin. I. Sakit II. Atlantik 1 - Brahmaputra 2 - Yantszı 3 - Sena 4 - Qanq 5 - Xuanxe 6 - Reyn A) I ; II B) I ; II C) I ; II D) I ; II E) I ; II Avrasiyanın donmayan çayları hansılardır? 1 - Fərat 2 - Hind 12

13 3 - Dunay 4 - Qlomma 5 - Mekonq 6 - Kızılırmak A) B) C) D) E) Avrasiyanın qərb hissəsinin təbiətinə xas olan əsas xüsusiyyətlər: A) Musson meşələri yayılmışdır B) Qışı həddən artıq soyuq, yayı isti olması C) Antropogen landşaftın geniş yayılması D) Atlantik okeanından gələn rütubətli hava kütlələrinin təsiri altında olması E) Quru çöl landşaftlı üstünlük edir 20. Barik mərkəzlərin uyğunluğunu göstərin I. Britaniya adaları II. Mərkəzi Avropa 1 - Asiya maksimumu 2 - Aleut minimumu 3 - İslandiya minimumu 4 - Kara maksimumu 5 - Azor maksimumu A) I - 3; II - 5 B) I - ; II - 1 C) I - 3; II - 2 D) I - 2; II - 4 E) I - 1; II - 3 ##num=3// level= 1// sumtest=20 // name= Avrasiyanın Subarktika bölməsi. Fennoskandiya, Britaniya adaları, Orta Avropa dağları və düzənlikləri // 1. Ərazilərin və təbiətin xüsusiyyətlərini uyğunlaşdırın: l - Orta Avropa ll - Skandinaviya 1 - Karst prosesləri 13

14 2 - Eol prosesləri 3 - Qədim buzlaşma fəaliyyəti 4 - Musson meşələr 5 - Enliyapraqlı meşələr geniş yayılmışdır A) l - 4; ll - 5 B) l - 2; ll - 1 C) l - 4; ll - 2 D) l - 3; ll - 4 E) l - 5; ll Orta Avropanın təbiətinə xas xüsusiyyətlər: 1 - Quru çöl landşaftı geniş yayılıb. 2 - Musson meşələri geniş ərazi tutur. 3 - Atlantik okeanından gələn rütubətli hava kütlələrinin təsiri altındadır. 4 - Qışı çox soyuq, yayı isə çox istidir. 5 - Antropogen landşaftlar geniş sahə tutur. 6 - Enliyarpaqlı meşələr geniş sahə tutur. A) 3, 4, 5 B) 2, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 3, 5, 6 E) 4, 5, 6 3. Skandinaviya və Yutlandiya yarımadalarını ayıran boğazlar hansılarıdır? A) Laperuz, Cəbəllütariq B) Devis, Kerç C) Skagerrak, Kateqqat D) Bab - əl - Məndəb, Magellan E) Dreyk, La - Manş 4. Fennoskandinaviyanın yarımadaları hansılardır? 1 - Bretan 2 - Kola 3 - Yutland 4 - Skandinaviya 5 - Kareliya A) B)

15 C) D) E) Fennoskandiyanın böyük çaylarını göstərin A) Ebro və Taxo B) Tau və Olt C) Tissa və Vaq D) Seret və Qron E) Qlomma və Kemiyoku 6. Fennoskandiyanın ən böyük gölü olan Venern hansı yaylada yerləşir? A) Nikitin B) Yalta C) Smoland D) Ay - Petri E) Bibuqan 7. Fennoskandiyanın gölləri hansılardır? 1 - Vettern 2 - Lobnor 3 - Malaren 4 - Çanı 5 - Elmaren 6 - Marakaybo A) B) C) D) E) Avropanın şimalında çox sulu çaylar olur: A) Bataqlıqlar qidalandırır B) Yağıntıların miqdarı çox olur C) Yağıntılar yalnız qışda olur D) Buxarlanma az olur E) Göllər qidalandırır 9. Arktik iqlim qurşağı yerləşir: A) Avropanın Şimal adaları, şərqdə Şimal Buzlu Okean ilə yanaşı zolaq 15

16 B) Avrasiyanın qərbində Britaniya adaları C) Skandinaviyanın mərkəzi hissəsi D) Kamçatka yarımadası E) İslandiya və Kuril adaları 10. Ardıcıllıqla göstərin Baltik və Şimal dənizini birləşdirən boğazlar? 1 - La - Manş 2 - Messin 3 - Bosfor 4 - Kattegat 5 - Böyük Belt 6 - Tunis A) 3. 2 B) 1. 2 C) 6. 5 D) 5. 4 E) Apennin və Priney yarımadalarına uyğun gələn dağ sistemlərini göstərin. 1 - Dinar 2 - Apennin 3 - Pont 4 - Əndəlüs A) 1. 3 B) 2. 4 C) 2. 3 D) 1. 4 E) Böyük Britaniya adasının relyef formalarını ərazilərə uyğunlaşdırın: l - Düzənliklər ll - Dağ sistemləri 1 - Qrampian 2 - Tavr 3 - Sudet 4 - Sommerşetşir 5 - Midlend 6 - Kembriy 16

17 A) l 5. 6 ; ll 2. 5 B) l 1. 3 ; ll 3. 4 C) l 4. 5 ; ll 1. 6 D) l 3. 4 ; ll 5. 6 E) l 2. 1 ; ll Britaniya adalarına hansılar daxildir? 1 - Böyük Britaniya 2 - Qotland 3 - Siciliya 4 - Irlandiya 5 - Men 6 - Uayt 7 - Sardiniya 8 - Farer A) B) C) D) E) Böyük Britaniya adasının qərbində olanları uyğunlaşdırın: l - Körfəzlər ll - Adalar 1 - Kornuel 2 - Bristol 3 - Qebrid 4 - Biskoy 5 - Men 6 - Şetland 7 - Yutlandiya A) l - 5.3; ll 4. 6 B) l - 3.4; ll 1. 6 C) l - 7.6; ll 2. 4 D) l 1. 2; ll 3. 5 E) l - 2.5; ll

18 15. Orta Avropanın cənub sərhədlərini ardıcıllıqla qərbdən - şərqə doğru müəyyənləşdirin: 1 - Meseta yaylası 2 - Yutlandiya 3 - Mərkəzi massiv 4 - Kembriy dağları 5 - Vogez dağı 6 - Sudet dağları 7 - Dinar dağları A) B) C) D) E) Orta Avropa düzənliyindən şərqə böyük bir düzənlik. A) Xəzər sahili ovalıq B) Şərqi - Avropa C) Orta Sibir yaylası D) Qazaxıstan təpəliyi E) Şimali - şərqi Sibir 17. Azor yüksək təzyiq sahəsi yaradır: A) Qara dənizdə B) 80 0 şimal enində Norveç dənizində C) Skandinaviyanın şimalında D) 30 0 şimal enində Atlantik okeanda E) Orta Rusiya yüksəkliyində 18. Orta Avropanın Şimalda dənizlər ilə əhatələnməsini ardıcıllığını müəyyənləşdirin: 1 - İrlandiya 2 - Ziguriya 3 - Şimal 4 - Biskay 5 - Baltik 6 - Norveç A) 2. 4 B)

19 C) 1. 6 D) 4. 3 E) Orta Avropada qədim buzlaşmaların sərhədi keçir? A) Meseta yaylasına qədər B) Padan ovalığına qədər C) Reyn çayın aşağı çıxımına qədər D) Dinar dağların cənubuna görə E) Rona çayının vadisinə görə 20. Buzlaşma dövründə: A) Quru sahələr azalır, Kuril adaları materik ilə birləşir B) Quru sahələr böyüyür, Britaniya adaları materik ilə birləşir C) Quru sahələr böyüyür, Alent adaları materikdən uzaqlaşır D) Su sahələri azalır E) Quru sahələrin sahəsi getdikcə azalır və onların yerini böyük quru sahələr tutur ##num=4// level= 1// sumtest=18 // name= // Alp-Karpat dağları, Dunayboyu düzənliklər. Şərqi Avropa, Ural dağları // 1. Alp ətrafı vilayətində şimaldan cənuba ardıcıllıqla yerləşən təbii sahələr: 1 - Padan ovalığı 2 - Yura dağları 3 - Rona ovalığı 4 - Alp dağ sistemik silsiləsi 5 - Piriney ovalığı 6 - Bretan yarımadası A) B) C) D) E) Yarımadalarda yerləşən dağ sistemləri arasındakı uyğunluğu göstərin: I - Balkan II - Apennin III - Pireney a - Rodop 19

20 b - Stara Planina c - Apenin d - Əndəlüs A) I - a; b II - c III - d B) I - a II - d III - b C) I - b II - c; d III - a D) I - d II - a, b III - c E) I - c II - b III - a, d 3. Alp dağlarında yerləşən göllər: 1 - Cenevrə 2 - Baykal 3 - Boden 4 - Balxaş 5 - Koma 6 - Qarda 7 - Rudolf 8 - Laqo - macore A) 1, 3, 4, 6, 7 B) 2, 4, 5, 6, 7 C) 1, 2, 4, 6, 7 D) 3, 4, 6, 7, 8 E) 1, 3, 5, 6, 8 4. Alp dağlarının zirvəsi, cənubunda yerləşən ovalıq və hansı dənizin sahilindən başlayır? A) Monblan, Valday, Egey B) Elbrus, Şvarsvald, Mərmərə C) Nemrut, Normand, Tirren D) Monblan, Padan, Liquriya E) Monblan, Normand, İon. 5. lv dövr dağ buzlaşmanın sxemi hansı dağ sisteminin əsasında öyrənilmişdir? A) Alp B) Kembriy C) Karpat D) Sudet E) Vogezlər 20

21 6. Alp dağlarını uyğunlaşdırın: l - Qərbi Alplar ll - Şərqi Alplar 1 - Alçaq Tauren 2 - Zepontin 3 - Qran - Paradizo 4 - Bernin 5 - Pelvu 6 - Yungform A) l - 1, 4; ll - 4, 3 B) l - 1, 2; ll - 3, 5 C) l - 4, 3; ll - 3, 6 D) l - 5, 6; ll - 5, 2 E) l - 3, 5; ll - 1, 4 7. Apennin dağları ilə Alp dağları arasında hansı ovalıq əmələ gəlib? A) Luara B) Polşa C) Po D) Orta Dunay E) Valaxiya 8. Qərbi Avropanı Apennin yarımadasından ayıran dağ sistemi: A) Alp B) Balkan C) Əndəlüs D) Dinar E) Şvartsvald 9. Alp dağlarının şimal və cəbub yamaclarının kəskin fərqlənməsinin səbəbi: A) Şimal yamacı tropik, Cənub yamacı mülayim iqlim tipi B) Şimal yamacı subtropik iqlim tipi, Cənub yamacı tropik iqlim tipi C) Şimal yamacı soyuq iqlim tipi, Cənub yamacı mülayim iqlim tipi D) Şimal yamacı mülayim iqlim tipi, Cənub yamacı aralıq dənizi iqlim tipi E) Şimal yamacı aralıq dənizi, Cənub yamacı subtropik iqlim tipi mövcuddur 10. Alp dağlarını bir - birindən ayıran vadilərilə uyğunluğu müəyyənləşdirin: l - Berrin və Pennin Alpları ll - Qərb və Şərq Alpları 21

22 1 - Po çayının vadisi 2 - Tektonik vadi Boden gölündən Komo gölünə qədər 3 - Reyn çayının vadisi 4 - Zuara vadisi 5 - Rona çayın yuxarı axımı 6 - Elba çayının vadisi A) l - 4; ll - 5 B) l - 6; ll - 4 C) l - 1; ll - 3 D) l - 5; ll - 2 E) l - 2; ll Atlantikadan gəlkən rütubətli hava kütlələri: A) Materikə keçə bilmir B) Qafqaz dağların cənub yamacları rütubətin qarşısını alır C) Karpat dağların şərq yamacları rütubətin qarşısını alır D) Avrasiyanın dağların qərb yamacları rütubətin qarşısını alır E) Alp dağların şərq yamacları rütubətin qarşısını alır 12. Yayda yağışlar Avropada olur: A) Qışdan daha çox miqdarda B) Yayda yağışlar şimalda olmur C) Yayda yağışlar qərbdə olmur D) Qışdan daha az miqdarda E) Yayda cənubda yağışlar daha çox olur 13. Avrasiyada yüksək peneplenləşmiş yaylalar: A) Dekan platosu B) Orta Sibir yaylası C) Mərkəzi Massivin şimalı D) Monqol Altayı E) Sinlin, Nanşan 14. Müxtəlif relyefin formalaşmasını uyğunlaşdırın: l - Alp dağların ll - Ön Alp platoları 1 - Güclü dağəmələgəlmə neogen - antropogendə 2 - Vulkanik fəaliyyət 3 - Dəniz transgressiyalar 22

23 4 - Erozion çöküntülər 5 - Uçurumlar 6 - Eol relyef formaları A) l - 3; ll - 2 B) l - 1; ll - 4 C) l - 6; ll - 3 D) l - 2; ll - 5 E) l - 5; ll Balaton gölünün mənşəyi: A) Karst B) Tektonik C) Uçğun D) Ziman E) Vulkanik 16. Əsasən Atlantikadan gələn rütubət: A) Yalnız cənubi Avropaya təsir edir B) Yamacların yalnız şərqini rütubətləndirir C) Dağların şimal yamaclarını rütubətləndirir D) Dağlar bu rütubətin qarşısını ala bilmir və hava kütlələri materikin mərkəzinə qədər çatır E) Dağların qərb yamaclarını rütubətləndirir 17. Dunay çayının ən böyük qolu: A) Pona çayı B) Kuban çayı C) Tusa çayı D) Sena çayı E) Luara çayı 18. Çayların mənbə uyğunluğunu müəyyənləşdirin: l - Alp dağların qərb hissəsi ll - Alp dağların şərq hissəsi 1 - Sena 2 - Po 3 - Zuara 4 - Sava 5 - Qaronna 6 - Visla 23

24 A) l - 2; ll - 4 B) l - 1; ll - 6 C) l - 3; ll - 5 D) l - 6; ll - 2 E) l - 5; ll - 1 ##num=8// level= 1// sumtest=22 // name= // Kiçik Asiya vulkanik yaylası, İran dağlıq yaylası. Ərəbistan yarımadası. Mesopotamiya düzənliyi // 1. Dağ sistemlərin qərbdən şərqə doğru ardıcıllığını müəyyənləşdirin: 1 - Pont 2 - Sudet 3 - Kantabriya 4 - Vogezlər 5 - Dinar 6 - Karpat A) B) C) D) E) Uyğunluğu tapın. l - KiçikAsiya ll - Balkan lll - Pireney 1 - Pont 2 - Rodop 3 - Əndəlüs A) l - 1; ll - 2; lll - 3 B) l - 3; ll - 1; lll - 2 C) l - 3; ll - 2; lll - 1 D) l - 1; ll - 3; lll - 2 E) l - 2; ll - 3; lll Pont və Tavr dağ silsilələri hansı yarımadanı şimaldan və cənubdan əhatə edir? A) Piriney B) Appenin 24

25 C) Kiçik Asiya D) Yamal E) Kaliforniya 4. Pireney dağlarının formalaşdığı era: A) Mezozoy B) Kaynazoy C) Baykal D) Kaledon E) Paleozoy 5. Hansı boğazlar Egey dənizi, Mərmərə dənizi ilə və Mərmərə dənizini Qara dənizlə birləşdirir. Ardıcıllığı müəyyənləşdirin: 1 - Dardanel 2 - Kiçik Belt 3 - La Manş, Pa - De - Kale 4 - Cəbəllütariq 5 - Bosfor 6 - Kattepat, İkaqerrak A) 5. 4 B) 2. 3 C) 4. 6 D) 3. 2 E) Dağları ərazilərlə uyğunlaşdırın: l - Piriney yarımadası cənubi ll - Kiçik Asiya yarımadasının şimali 1 - Kantabriya 2 - Dinar dağları 3 - Tavr dağları 4 - Əndəlis dağları 5 - Şvartsvald 6 - Pont dağları A) l - 1; ll - 5 B) l - 2; ll - 4 C) l - 4; ll - 6 D) l - 3; ll

26 E) l - 5; ll Anadolu yaylasında mövcud olan böyük göllər: 1 - Tuz 2 - Urmiya 3 - İssık - Kul 4 - Van 5 - Xanka 6 - Burdur A) 3. 4 B) 2. 3 C) 5. 6 D) 2. 5 E) Səth axımı az olan ərazilər: 1 - Mərkəzi massiv 2 - Qobi səhrası 3 - Anadolu yaylası 4 - İran dağlıq yaylası 5 - Padan ovalığı 6 - Dunay ovalığı A) 1. 3 B) 4. 2 C) 4. 5 D) 5. 6 E) Dağ sistemlərinin səciyyəvi cəhətlərini uyğunlaşdırın: l - Dinar dağları ll - Appenin dağları 1 - Əhəng daşları, paleogen çöküntüləri 2 - Akkumulətiv çökəkliklər 3 - Qədim buzlaşmaların izləri 4 - Vulkanik lavalar 5 - Zimon göllərin çöküntüləri 6 - Palçıq vulkanların brekçiyaları A) l - 1; ll

27 B) l - 2; ll - 3 C) l - 3; ll - 5 D) l - 4; ll - 6 E) l - 1; ll Ərəbistan dənizi və Benqal körfəzi ilə əhatələnən yarımada: A) Hindistan B) Malakka C) Ərəbistan D) Somali E) Hind - Çin 11. Şəttül - Ərəb çayını təşkil edənlər: A) Hilmənd və Dəclə B) İordaniya və Nil C) Fərat və Hilmənd D) Dəclə və Fərat E) Kızılırmak və Volqa 12. Əraziyə aid olan xüsusiyyətləri uyğunlaşdırın: l - Oman dağları ll - Ədən 1 - Palçıq vulkanların brekçiyaları 2 - Qədim vulkan kraterində yerləşib 3 - Buzlaşma izlərinə rast gəlinib 4 - Zaqros dağlarının davamı 5 - Akkumulyativ çöküntülərlə səciyyələnir 6 - Qara torpaqların yayılması A) I - 1; II - 3 B) I 4; II - 2 C) I - 3; II - 1 D) I - 2; II - 5 E) I - 5; II Ərəbistan yarımadasının səciyyəvi cəhətləri: 1 - Avrasiyada yerləşirlər. 2 - Tropik enliklərdədir. 3 - Şimal və şərq yarımkürələrində yerləşmişlər. 4 - Mülayim enliklərdədir. 27

28 5 - Neft - qaz ehtiyatları ilə zəngindirlər. 6 - Hind okeanına çıxışları vardır. A) 2, 4, 6 B) 1, 2, 5 C) 3, 5, 6 D) 1, 3, 5 E) 1, 4, Coğrafi obyektlərin birləşdirdiyi əraziləri müvafiq sıralayın: I - Ərəbistan dənizi II - Ədən körfəzi III - Qırmızı 1 - Ərəbistan və Qırmızı dənizi 2 - İran körfəzi və oman körfəzi 3 - Aralıq dənizi və Ədən körfəzi A) I - 2, II - 1, III - 3 B) I - 1, II - 2, III - 3 C) I - 2, II - 1, III - 3 D) I - 1, II - 3, III - 2 E) I - 3, II - 1, III Qırmızı dənizin sahillərində: A) Dağ vilayətlərində vulkanik fəaliyyət izləri B) Dağ vilayətlərində buzlaqların izləri C) Düzənliklərdə dərin çay dərələri D) Yaylalarda tektonik mənşəli göllər E) Düzənliklərdə bataqlıqlar 16. Fəaliyyətdə olan vulkanların izləri: A) Hicaz dağlarında B) Ərəbistan yarımadasında, Sahil adalarda, Qırmızı dənizdə C) İran körfəzinin qərb sahilində D) Rub - el - Xali səhrasında E) Böyük Nefud səhrasında 17. Əraziləri uyğunlaşdırın: l - Ərəbistan yarımadası ll - Mesopotomiya ovalığı 1 - Zagros 28

29 2 - Cezir platası 3 - Şət - Əl - Ərəb 4 - İran dağlıq yaylası 5 - Orta Ərəbistan platosu 6 - Böyük nefud A) l 3. 4; ll B) l 1. 2; ll 5. 6 C) l 4. 5; l 1. 3 D) l 2. 6; ll 4. 5 E) l 5. 6; ll Səciyyəvi xüsusiyyətləri uyğunlaşdırın: l - Orta ərəbistan platosu ll - Mesopotomiya ovalığı 1 - Dağ relyefi 2 - Kristallik suxurlar 3 - Buzlaşmanın izləri 4 - lv dövr allüvial çöküntüləri 5 - Musson tipli iqlim şəraiti 6 - Vulkan lavaları A) l - 1; ll - 5 B) l - 3; ll - 5 C) l - 5; ll - 6 D) l - 2; ll - 4 E) l - 4; ll Avrasiya materikində quruda ən dərin çökəklik hansı ərazisindədir? A) Baltik dənizi sahilində B) Aralıq dənizi şimal sahillərində C) Oxot dənizinin şərq sahilində D) Kuma - manıç çökəkliyi E) Aralıq dənizi şərq sahillərində 20. Avrasiyada ən yüksək ümumi illik günəş radiasiyasının miqdarı olur: A) Hind - Çin yarımadısında B) Hindistan yarımadısında C) Ərəbistan yarımadısında D) Koreya yarımadısında 29

30 E) Kiçik Asiya yarımadısında 21. Ərəbistan yarımadasında səhraları şimaldan cənuba tərəf ardıçıllığını müəyyənləşdirin: 1 - Dəşti - Kəbir 2 - Suriya 3 - Böyük Nəfud 4 - Tar 5 - Kiçik Nəfud 6 - Rub - Əl - Xali A) B) C) D) E) Cənubi - qərbi Asiyanı əhatə edir: 1 - Qırmızı dəniz 2 - İon dənizi 3 - Ədən körfəzi 4 - Bristol 5 - Taranto körfəzi 6 - Oman körfəzi 7 - Botnik körfəzi 8 - İran körfəzi A) B) C) D) E) ##num=6// level= 1// sumtest=25 // name= // Mərkəzi Asiya. Orta Asiya düzənlikləri, Qazaxıstan xırda təpəliyi. Şimali Monqolustan, Tibet yaylası// 1. Mərkəzi Asiyada yerləşən dağlar: 1 - Kunlun 2 - Zaqros 3 - Karpat 30

31 4 - Pamir 5 - Tyan - Şan 6 - Sixote - Alin A) 1, 3, 6 B) 1, 4, 5 C) 2, 3, 6 D) 2, 4, 6 E) 3, 4, 6 2. Mərkəzi Asiyada yerləşən gölləri şimaldan cənuba ardıcıllığı müəyyən edin: 1 - Balxaş 2 - Urmiya 3 - Lobnor 4 - Ladoqa 5 - Van A) 4, 5 B) 2, 5 C) 1, 4 D) 2, 3 E) 1, 3 3. Mərkəzi Asiyanın səhradakı şimaldan cənuba ardıcıllığını müəyyənləşdirin: 1 - Dəşti - Kəbir 2 - Təklə - Məkan 3 - Qobi 4 - Dəşti - Lüt 5 - Alaşan 6 - Rul - Əl - Xali A) 1. 2 B) 5. 6 C) 3. 5 D) 3. 4 E) Mərkəzi Çin yerləşir: A) Subtropik qurşaqda Yantsızı çayın hövzəsində B) Mülayim qurşaqda Amur çayın hövzəsində C) Orta Mancuriya Sunqari çayın hövzəsində 31

32 D) Şimali Monqolustanın cənubunda, Selenqa çayı E) Subekvatorial qurşaqda, Sitzən çayın hövzəsində 5. Mərkəzi Asiyanın fərqləndirici cəhətləri: A) Musson tipli iqlim şəraiti B) Okeanlar ilə əlaqəsi C) Yüksək dağlar və Böyük səhralar D) Dağarası çökəkliklərin olmaması E) Düzənlik relyefin üstünlüyü 6. Şimali Monqolustanın çayları əsasən qidalanır: A) Yağış ilə B) Buzlaqlar və bataqlıqlar ilə C) Yeraltı suları ilə D) Qar suları ilə E) Yağış və yeraltı suları ilə 7. Ərazilər üçün səciyyəvi xüsusiyyətləri uyğunlaşdırın: l - Qobi səhrası ll - Ordos platosu 1 - Palçıq brekçiyaları 2 - Tektonik vadilər 3 - Buzlaşmanın izləri 4 - Vulkan lavaları 5 - Platformanın sineklizi 6 - Geniş detallar A) l - 2; ll - 5 B) l - 3; ll - 4 C) l - 1; ll - 6 D) l - 6; ll - 4 E) l - 2; ll Şimali Monqolustanın çaylarını uyğunlaşdırın: l - Qidalanma rejimi ll - Qış fəslində 1 - Yeraltı sular və qaz ilə 2 - Buzlaqlar ilə 3 - Qışda donmur 4 - Yağışları ilə 32

33 5 - Leysan yağışları ilə 6 - Yalnız yeraltı sular ilə A) l - 1; ll - 3 B) l - 4; ll - 5 C) l - 3; ll - 1 D) l - 5; ll - 6 E) l - 2; ll Cənubi Monqolustan və Şimali Çinin relyefi: 1 - Qobi 2 - Ordos platosu 3 - Kopetdağ 4 - Pamir 5 - Altay - Sayan 6 - Alaşan səhrası 7 - Beyşan yaylası 8 - Stanavoy A) B) C) D) E) Mərkəzi Asiyanın böyük səhraları: 1 - Qobi 2 - Dəstə - Kəbir 3 - Suriya 4 - Rub - el - Xali 5 - Alasan 6 - Kiçik Nəfud A) 2. 4 B) 1. 5 C) 2. 3 D) 4. 6 E) Qışda Şimali Monqolustana təsir edən: A) Alent minimumu 33

34 B) Azor maksimumu C) İslandiya minimumu D) Asiya maksimumu E) Qrelandiya maksimumu 12. Kunlunun şərqə davamı olan dağ hansıdır? A) Sinlin B) Taybaşan C) Xinqan D) Nanlin E) Tayvan 13. Avrasiyanın daxili hissələrində çay şəbəkəsinə okeanların təsiri azalır: A) Dağ sistemləri dağılmağa məruz qalır B) Dağ sistemləri qalxmaya məruz qalır C) Ovalıqlar enməyə məruz qalır D) Çökəkliklər formalaşır E) Karst relyef formaları inkişaf edir 14. Pamirdən şərqdə yerləşən quru sahələri ardıcıllıqla göstərin. 1 - Təklə - Məkan 2 - Tar 3 - Beyşan 4 - Alaşan 5 - Dəşti - Kəbir A) B) C) D) E) Şimali Monqolustanda səth suları uyğunlaşdırın: l - Axarsız vilayətlərin çayları ll - Gölləri 1 - Pənc 2 - Xubsugul 3 - Tarim 4 - Drabxan 5 - Kukunor 34

35 6 - Hilmənd A) l - 2; ll - 6 B) l - 1; ll - 5 C) l - 6; ll - 4 D) l - 1; ll - 3 E) l - 4; ll Tibet dağlıq yaylasının təbii sahələrilə əhatələnməsinin ardıcıllığını müəyyənləşdirin: 1 - Himalay 2 - Zaqros 3 - Kunlun 4 - Tyan - Şan 5 - Qaraqorum 6 - Qərbi Qat A) B) C) D) E) Neogen - antropogendə Asiyanın daxilində formalaşır: 1 - Himalay 2 - Böyük Xinqan 3 - Tibet, 4 - Altay 5 - Sayan 6 - Qaraqorum A) B) C) D) E) Tibet dağ yaylasını uyğunlaşdırın: l - Mərkəzi, Qərb hissələri ll - Şimal - qərb hissə 1 - Geniş detallar 35

36 2 - Hamar silsilə, tektonik çökəkliklər 3 - Akkumulətiv düzənliklər 4 - Fəaliyyətdə olan vulkanlar, geyzerlər 5 - Palçıq vulkanlar 6 - Karst relyef formaları A) l - 5; ll - 6 B) l - 6; ll - 3 C) l - 1; ll - 5 D) l - 2; ll - 4 E) l - 3; ll Mərkəzi Asiyanın təbii şəraitinin əsas xüsusiyyətləri: A) Kontinental arid iqlim B) Musson tipli iqlim C) Arktik tipli iqlim D) Ekvatorial tipli iqlim E) Humid tipli iqlim 20. Tibet dağ yaylasında qərbdən şərqə şəraitin dəyişməsi: 1 - Qar örtüyü qalınlaşır 2 - Okean cərəyanların təsiri 3 - Temperatur artır 4 - Buzlaşma artır 5 - Rütubət artır 6 - Bataqlıqlar artır A) 2. 3 B) 3. 5 C) 1. 6 D) 4. 5 E) Himalay dağları şimal və cənubdan əhatə edən ərazilərin ardıcıllığını müəyyənləşdirin: 1 - Tyan - Şan 2 - Ordos Platosu 3 - Cənubi Asiya 4 - Böyük Xinqan 5 - Tibet dağlıq yaylası 36

37 6 - Şilonq massivi A) 3. 1 B) 1. 4 C) 2. 6 D) 5. 3 E) Himalay silsiləsini massivlərə bölən əsas çay vadiləri: A) Hind, Satlec, Braxmaputra B) Tarim, Krişna C) Xuanxe, Qara İrtış D) Fərat, Drabxan E) Qodavarı, Sunqarı 23. Alp - Himalay qırışıqlığı yerləşir: A) İslandiya adasından Azov adalarına qədər B) Skandinaviya yarımadasından Appenin yarımadasına qədər C) Taymır yarımadasından Tyan - Şan dağlarına qədər D) Piriney yarımadasından Hind - Çin yarımadasına qədər E) Mərkəzi düzənliklərdən Orta Asiya düzənliklərinə qədər 24. Himalay dağlarının uyğunluğunu müəyyənləşdirin: l - Böyük Himalaylar ll - Kiçik Himalaylar 1 - Yalnız hertsin suxurları 2 - Kembriyəqədər dövrün kristallik suxurlar 3 - Yalnız vulkan lavaları 4 - Yalnız təbaşir süxurları 5 - lv dövr çöküntüləri 6 - Yalnız kaledon suxurları A) l - 6; ll - 1 B) l - 5; ll - 2 C) l - 4; ll - 3 D) l - 3; ll - 6 E) l - 1; ll Himalay dağlarına təsir edən hava kütlələri uyğunlaşdırın: l - Şimaldan gələn hava kütlələri ll - Cənubdan gələn hava kütlələri 37

38 1 - Mülayim qurşağın hava kütlələri 2 - Arktik hava kütlələri 3 - Aralıq dənizin hava kütlələri 4 - Musson sirkuləsiyası 5 - Aleut minimum təsiri 6 - Azor maksimum təsiri A) l - 2; ll - 6 B) l - 5; ll - 3 C) l - 1; ll - 4 D) l - 6; ll - 5 E) l - 3; ll - 2 ##num=7// level= 1// sumtest=17 // name= // YAPON ADALARI. ŞİMAL - ŞƏRQİ ASİYA // 1. Şərqi Asiyanın ərazilərini uyğun cəhətlərlə müəyyənləşdirin: l - Materik hissə ll - Adalar və dənizlər hissəsi 1 - Sakit okean geosinklinal qurşağı 2 - Alp qırışıqlığı 3 - Təbaşir yaşlı ərazilər 4 - Qədim qayalı qızşıqlı dağlar, akkumulətiv düzənliklər 5 - Hertsin qırışıqlığı 6 - Trias yaşlı ərazilər A) l - 5; ll - 3 B) l - 4; ll - 1 C) l - 2; ll - 6 D) l - 3; ll - 5 E) l - 6; ll Cənub - Şərqi Asiya hansı iqlim qurşaqlarında yerləşir? A) subekvatorial və tropik B) ekvatorial və tropik C) subekvatorial və subtropik D) tropik və subtropik E) ekvatorial və subekvatorial 3. Yapon adaların sahillərində toqquşur: 38

39 l - Soyuq ll - İsti cərəyan 1 - Cənubi passat 2 - Musson 3 - Alyaska 4 - Oya - Sivo 5 - Mozambik 6 - Kuro - Sivo A) l - 1; ll - 3 B) l - 6; ll - 4 C) l - 3; ll - 5 D) l - 2; ll - 1 E) l - 5; ll Əraziləri baş verən hadisələrlə uyğunlaşdırın: l - Daha güclü zənzlələrə məruz qalan ərazilər ll - Daha güclü vulkanizma məruz qalan ərazilər 1 - Xüsusən Sakit okean sahilləri 2 - Sakkadiv adaların mərkəzi 3 - Andaman adaların şimali 4 - Qərbdə, Xonsu adasın mərkəzində 5 - Tayvan adasının mərkəzi 6 - Nikobar adaların qərbi A) l - 2; ll - 6 B) l - 3; ll - 5 C) l - 5; ll - 2 D) l - 6; ll - 3 E) l - 1; ll Hansı ərazidə musson iqlimi hakimdir? A) Cənubi Çin düzənliyində B) Saydam C) Beyşan D) Qaraqorum E) Hindiquş 6. Asiyanın donmayan çayları: 1 - Qodavari 39

40 2 - Kerulen 3 - Orxon 4 - Drabxan 5 - Qara İrtış 6 - Krişna A) 4. 5 B) 3. 5 C) 2. 3 D) 1. 6 E) Sarı və Şərqi Çin dənizləri yerləşir: 1 - Koreya yarımadası 2 - Sumatra adaları arasında 3 - Hind - Çin yarımadası 4 - Rükü adaları arasında 5 - Flippin adaları arasında 6 - Kamçatka yarımadası A) 2. 3 B) 1. 4 C) 5. 6 D) 3. 4 E) Mərkəzi Asiyanın şərq sərhəddi: A) Dekan yaylası B) Zaqrosdan cənuba C) Sinlindən şərqə D) Böyük Xinqanın qərbi E) Qazaxıstan təpəliyindən şimala 9. Şərqi Asiya adaları və dənizləri: A) Geoloji cəhətdən stabil sahə B) Sakit okean qurşağına aiddir, yüksək seysmik və vulkanizm ilə səciyyələnir C) Kaledonda formalaşıb D) Hertsində formalaşıb E) Triasda formalaşıb 10. Koreya yarımadasında kristallik massivin şimalında: 40

41 A) Mancur - Koreya dağları B) Böyük Xinqan C) Alasan səhrası D) Nansan dağları E) Monqol Altayı 11. Böyük Yapon adalarının davamı: A) Şərqə Tayvan B) Cənubda Kuril C) Cənubda Rükü arxipelaqı D) Qərbdə Yava E) Şimalda Sumatra 12. Musson tipli iqlimə aiddir: A) Taymır yarımadası, Şimali - qərbi Çin B) Şimali - şərqi Çin, Koreya yarımadası C) Koreya yarımadası, Saxalin adası, Qobi səhrası D) Şimali Monqolustan, Xokkaydo adası E) Şimali - şərqi Çin, Təkla - Məkan 13. Subtropik qurşağın şərq sektoruna aiddir: A) Luara və Sena çayların hövzəsi B) Amur çayın hövzəsi C) Amu - Dərya, Sır - Dərya çayların hövzəsi D) Yantsızı çayın hövzəsi, Yapon adaların cənubu E) Terek çayın hövzəsi 14. Vulkanik mənşəli adalar: A) Siciliya B) Rükü, bəzi Zond adaları C) Korsika D) Şpitsbergen adası E) Ballar adaları 15. Yapon adalarının əsas adaları şimaldan cənuba müəyyənləşdir: 1 - Xokkaydo 2 - Tayvan 3 - Xönsü 4 - Saxalin 5 - Sikoko 41

42 6 - Kuril 7 - Küsü 8 - Yava A) B) C) D) E) Avrasiyanın şərqində şimaldan cənuba dogru ardıcıllıqla dənizləri düzün. 1 - Filippin 2 - Yapon 3 - Yavan 4 - Banda 5 - Şərqi Çin 6 - Sarı A) B) C) D) E) Böyük Çin düzənliyin xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirin: l - Formalaşıb ll - Bünövrəsi 1 - Trias dövründə 2 - Neogendə 3 - Hertsin qırışıqlığında 4 - Çin platforması 5 - Mezozoyun əvvəlində 6 - Lös çöküntüləri A) l - 3; ll - 5 B) l - 2; ll - 4 C) l - 5; ll - 3 D) l - 4; ll - 1 E) l - 5; ll

43 ##num=8// level= 1// sumtest=21 // name= // Cənub-Şərqi Asiya. Himalay, Hind-Qanq və Brahmaputra ovalığı, Hindistan, Hind- Çin, Cənub-Şərqi Asiya adaları / 1. Dekan və Orta Sibir yaylalarının oxşar xüsusiyyəti: 1 - Eyni qitədə yerləşirlər 2 - Platformada yerləşən yaylalardır 3 - Mülayim iqlim qurşağında yerləşirlər 4 - Zəngin filiz ehtiyatlarına sahibdirlər 5 - Zəngin neft - qaz ehtiyatlarına malikdirlər 6 - Eyni okean sahilində yerləşirlər A) B) C) D) E) Avrasiyanın Cənubundan axan ən çoxsulu çaylar: A) Mekonq, Şalvin B) İravadi, Hind C) Hind, Qanq D) Qanq, Mekonq E) Qanq, Brahmaputra 3. Hind okeanının dibində ortasında: A) Submeridional istiqamətində yarımadalar B) Ekvatorial istiqamətində silsilələr C) Meridional istiqamətində silsilələr D) Ekvatorial istiqamətində silsilələr E) Submeridional istiqamətində silsilələr 4. Hind okeanının əsas yarımadaları: 1 - Ərəbistan 2 - Skandinaviya 3 - Kaliforniya 4 - Hindistan 5 - Labrador 6 - Hind - Çin A) B)

44 C) D) E) Benqal körfəzində şimaldan cənuba yerləşən adaları müəyyənləşdirin: 1 - Sokotra 2 - Sumatra 3 - Nikobar 4 - Lakkadiv 5 - Andaman 6 - Xaynan A) B) C) D) E) Hindistan yarımadasının xüsusiyyətlərin uyğunluğu müəyyənləşdirin l - Nilgiri massivi yaranır ll - Qərbi Qaltar 1 - Eol relyef formaları 2 - Troq relyef formaları 3 - Qərbi və Şərqi Qatlar birləşir cənubda 4 - lv dövr buzlaşması 5 - Dəniz tərəfə pillə şəklində enir 6 - Vulkan fəaliyyəti A) l - 2; ll - 3 B) l - 4; ll - 6 C) l - 6; ll - 4 D) l - 3; ll - 5 E) l - 1; ll Cənubi Hind yüksək təzyiq sahə yaranır: A) Qışda Hind okeanın şimal hissələrində B) Qışda Hind okeanın cənubunda C) Yayda Hind okeanda tropikdən cənuba D) Qışda Hind okeanın Şri - Lanka adasında E) Yayda Hind okeanda subtropikdən şimala 44

45 8. Cənubi Asiyanın Benqalı körfəzinə tökülən ən böyük çayları: 1 - Qanq 2 - Saluin 3 - Hind 4 - Brahmaputra 5 - İravadi 6 - Qodavari A) B) C) D) E) Hindistan, Hind - Çin, Zond adaların Şimal hissəsinə qışda təsir göstərir: A) Arktikanın soyuq hava kütlələri B) Asiya yüksək təzyiq sahəsi C) Azov yüksək təzyiq sahəsi D) İslandiya alçaq təzyiq sahəsi E) Şimali Mussonlar 10. Hindistan yarımadasında ərazilərin uyğunlunu müəyyənləşdirin: l - Asiyanın iri allüvial düzənliyi ll - Ən çox yağıntı olan ərazi 1 - Ordos 2 - Şilonq massivi 3 - Hind - Qanq 4 - Alaşan 5 - Mukden 6 - Saydam A) l - 6; ll - 4 B) l - 5; ll - 1 C) l - 3; ll - 2 D) l - 4; ll - 5 E) l - 1; ll Musson rejimli çaylar: 1 - Qodavari 2 - Brahmaputra 45

46 3 - Qanq 4 - Tarim 5 - Dzabxan 6 - Qara İrtış A) B) C) D) E) Şri - Lanka adasının Mərkəzi massivinin xüsusi cəhətlərini uyğunlaşdırın: l - Suxurlar ll - Faydalı qazıntılar 1 - Kristallik 2 - daş kömür 3 - qiymətli daşlar 4 - filiz yataqları 5 - lyös tipli çöküntülər 6 - Neft - qaz A) l 6, ll - 2 B) l 1, ll - 3 C) l 4, ll - 6 D) l 2, ll - 5 E) l 5, ll Şri - Lanka və Siciliya adalı üçün ümumi cəhət: A) Materik tipli yer qabığına malikdir. B) Litosfer tavalarının ayrılma sərhəddində yerləşirlər. C) Fəaliyyətdə olan vulkanlar var. D) Tropik işıqlanma qurşağında yerləşirlər. E) Rütubətli ekvatorial meşələr geniş yayılmışdır. 14. Koreyanın şimali, Hind - Çin və Ərəbistan yarımadalarının yerləşdiyi müvafiq iqlim qurşaqları: A) subekvatorial, mülayim, tropik B) subtropik, mülayim, ekvatorial C) mülayim, ekvatorial, subtropik D) mülayim, subekvatorial, tropik 46

47 E) subarktik, mülayim, ekvatorial 15. Avrasiyanın Cənubundakı Ərəbistan, Hindistan və Hind - Çin yarımadalarının oxşar cəhətləri: A) Asiya qitəsindədir, Tropik xətt keçir, Hind okeanı sahilindədir B) Asiya qitəsində yerləşir, Səhralar geniş yayılmışdır, Sakit okean sahilindədir C) Səhralar geniş yayılmışdır, Hind okeanı sahilində yerləşir, D) Ərazilərindən tropik xətti keçir, Benqal Körfəzi sahilindədir E) Sakit okeanı sahillərində yerləşir, Səhralar geniş yayılmışdır 16. Malay arxipelaqının xüsusiyyətlərinin uyğunluğunu qeyd edin: l - geoloji quruluşu ll - dərin okean çökəklikləri 1 - yava dənizi 2 - intensiv vulkanik və seysmik fəaliyyəti 3 - lv dövr buzlaşmalar 4 - Sulasevi dənizinin mərkəz hissəsi 5 - Sarı dəniz 6 - Siam körfəzi A) l 2, ll - 4 B) l 1, ll - 3 C) l 5, ll - 6 D) l 3, ll - 1 E) l 6, ll Malakka yarımadası, Zond adaları aiddir: A) Rütubətli subtropik B) Mülayim qurşağa C) Quru subtropik D) Ekvatorial qurşağa E) Mülayim okean tipli 18. İndoneziya adalarının xüsusiyyətlərinin uyğunluğunu müəyyənləşdirin: l - Səth suları ll - Səth örtüyü 1 - Troq relyefi 2 - Bataqlıqlar 3 - Qayalı silsilələr 4 - Buzlaq mənşəli göllər 47

48 5 - Sığçay şəbəkəsi 6 - Bedlend A) l 5, ll - 3 B) l 1, ll - 4 C) l - 3, ll - 2 D) l 2, ll - 1 E) l 4, ll Cənubi - şərqi Asiyanın ən böyük çayı: A) Şaulin B) Mekonq C) Menom D) Qonq E) Brahmaputra 20. Cənubi Şərqi Asiyanın adalarının Qərbdən Şərqə doğru ardıcıllığını müəyyənləşdirin: 1 - Sulavesi 2 - Sumatra 3 - Filippin 4 - Tayvan 5 - Kalimantan 6 - Xaynan A) B) C) D) E) Hind - Çin yarımadasının xüsusiyyətlərini uyğunlaşdırın: l - Əsas relyef formaları ll - Şan massivin səciyyəsi 1 - Vulkanik lavalar 2 - Eol təpəliklər 3 - Submeridional istiqamətində silsilələr 4 - Qum səhraları 5 - Palçıq vulkanların brekçiyaları 6 - Əhəngdaşlar, karst 48

49 A) l - 3; ll - 6 B) l - 1; ll - 5 C) l - 2; ll - 4 D) l - 3; ll - 4 E) l - 4; ll - 3 ##num=9// level= 1// sumtest=20 // name= // Şimali Amerika. Ümumi icmal, geoloji quruluşu və relyefi. Daxili sular. Torpaq-bitki örtüyü və heyvanlar aləmi // 1. Şimali Amerika materikinin coğrafi mövqeyi üçün səciyyəvi olmayan xüsusiyyət: A) 3 okeanla əhatə olunması B) Digər materiklərə nisbətən şimala uzanması C) Şimal və qərb yarımkürələrində yerləşməsi D) Ekvator və cənub tropik xətti ilə kəsilməsi E) Şimal hissəsindən qütb dairəsinin keçməsi 2. Şimali Amerikanın təbii zonalarına müvafiq olaraq torpaqların uyğunluğunu müəyyən edin: I. Tundra II. Tayqa III. Çöl 1 - Podzol 2 - Qara 3 - Çimli podzol 4 - Qleyli A) I - 4, II - 3, III - 2 B) I - 4, II - 1, III - 2 C) I - 3, II - 1, III - 4 D) I - 1, II - 2, III - 3 E) I - 3, II - 4, III Şimali Amerikanın sahilindəki soyuq cərəyanları seçin. 1 - Peru 2 - Braziliya 3 - Kaliforniya 4 - Antil 5 - Qolfstrim 6 - Norveç 49

50 A) 4. 6 B) 1. 2 C) 5. 6 D) 3. 5 E) Okeanlara mənsub olan çayların uyğunluğunu müəyyən edin. I. Sakit okean II. Şm. Buzlu okean III. Atlantik okean 1 - Yukon 2 - Makkenzi 3 - Kolumbiya 4 - Missisipi 5 - Rio - Qrande A) I , II - 2, III B) I , II - 3, III C) I , II , III - 1 D) I , II , III - 3 E) I , II - 4, III Körfəzlərin müvafiq olaraq sıralama ardıcıllığını müəyyən edin: 1 - Koliforniya 2 - Alyaska 3 - Meksika 4 - Hudzon A) B) C) D) E) Eyni en dairəsində yerləşmələrinə baxmayaraq Kaliforniya yarımadasının iqliminin quru, Florida yarımadasının iqliminin rütubətli olmasının səbəbi: A) Kaliforniyanın dağlıq, Florida yarımadasının isə düzənlik relyefə malik olması B) Kaliforniya yarımadasının materikin qərbində, Floridanın isə materikin şimal - şərqində yerləşməsi. C) Kaliforniya sahillərinə soyuq, Florida sahillərinə isə isti okean cərəyanlarının təsiri. 50

51 D) Kaliforniya yarımadasının şimaldan cənuba daha çox uzanması, Florida yarımadasına isə soyuq cərəyanın təsiri. E) Kaliforniya sahilləri yaxınlığından isti, Florida sahillərindən isə soyuq okean cərəyanlarının keçməsi 7. Şimali Amerika göllərinin çox olmasının əsas səbəbi: A) Materikin qərb hissəsindən seysmik qurşağın keçməsi B) Yağıntının bol olması C) Vulkanların geniş yayılması D) Dördüncü dövr buzlaşmasının fəaliyyəti E) Çayların gətirdiyi çöküntülərin təsiri 8. Şimali Amerikada enlik zonallığının pozulmasının səbəbi: A) Relyefin və Qolfstrim cərəyanının təsiri B) Düzənliklərin üstünlük təşkil etməsi C) Materikin mülayim qurşaqda geniş sahə tutması D) Dördüncü dövr buzlaşmasının və müasir ekzogen qüvvələrin təsiri E) Sakit okeanın və soyuq Kaliforniya cərəyanının təsiri 9. Appalaç dağları üçün səciyyəvi əlamətləri seçin: 1 - Paleozoyda əmələ gəlib 2 - Geosinklinalda yerləşir 3 - Platformada yerləşir 4 - Dağarası dərələrin eni silsilənin enini artırır 5 - Tektonik cəhətdən fəal ərazidir A) B) C) D) E) Şimali Amerika adalarının yerləşmə uyğunluğunu müəyyən edin: I. Şimal sahilləri II. Sərq sahilləri III. Qərb sahilləri 1 - Viktoriya 2 - Vankuver 3 - Elsmir 4 - Nyufaundlend 51

52 5 - Bermud 6 - Kraliça Şarlotta A) I , II III B) I , II , III C) I , II , III D) I , II , III E) I , II , III Şimali Amerikada Geosinklinal (I) və Platforma (II) sahələrinə uyğun gələn düzənlikləri göstərin 1 - Atlantiksahili ovalıq 2 - Missisipi ovalığı 3 - Meksika yaylası 4 - Mərkəzi düznliklər 5 - Böyük düzənliklər 6 - Böyük Hövzə A) I , II B) I , II C) I , II D) I , II E) I , II Buzalq relyef formalarına rast gəlinən əraziləri göstərin: 1 - Elsmir adası 2 - Antil adaları 3 - Devon adaları 4 - Kuba adası 5 - Nyufaundlend adası 6 - Baffin adaları A) B) C) D) E) Şimali Amerikanın qərbində tez - tez vulkan və zəlzələlərin baş verməsinin səbəbi: A) Litosfer tavalarının toqquşma zonasıdır 52

53 B) Ekzogen qüvvələrin güclü təsirinə məruz qalır C) Litosfer tavalarının aralanma zonasıdır. D) Qalın çökmə süxur qatları yerləşmişdir. E) Əhəng daşların olması və hündürlüyün çox olması 14. Şimali Amerika mterikinə aid olanları seçin: 2 - Iki yarımkürədə yerləşir 3 - Sahil xətti çox sadədir 4 - IV dövr buzlaşmasına məruz qalıb 5 - Üç okeanla əhatə olunub 6 - Bütün iqlim qurşaqlarında yerləşir 7 - Bütün təbii zonaları qərbdən şərqə zolaq əmələ gətirir. A) B) C) D) E) Şimali Amerikanın şərqinə yağıntıların çox düşməsinin səbəbləri: A) Yüksək təzyiq sahəsində yerləşməsi B) Şimal Buzlu okeanından gələn hava kütlələri C) Atlantik okeanının və isti Qolfstrim cərəyanının təsiri D) Tropik enliklərdən gələn kontinental havanın təsiri E) Soyuq Kaliforniya cərəyanının təsiri 16. Şimali Amerikanın Böyük Göllər sisteminə aid deyil: 1 - Böyük Ayı 2 - Miçiqan 3 - Yuxarı 4 - Atabaska 5 - Vinnipeq 6 - Eri A) B) C) D) E) Şimali Amerikada tundra zonası üçün xarakterik heyvanlar hansılardır? 53

54 1 - Qarışqayeyən 2 - Müşk öküzü 3 - Karibu maralı 4 - Timsah 5 - Kenquru 6 - Ağ bayquş A) B) C) D) E) Şimali Amerikanın fiziki coğrafi rayonlarını seçin: 1 - Alyaska Kordilyerləri 2 - Sahil və Böyük düzənliklər 3 - Qviana və Pataqoniya yaylaları 4 - Daxili düzənliklər 5 - Mərkəzi düzənliklər A) B) C) D) E) Alyaska Kordilyerləri fiziki - coğrafi vilayəti hansı xüsusiyyətlərlə xarakterizə olunmuşdur? 1 - Ekvatorial iqlim qurşağında yerləşir 2 - Şimalda Şm. Buzlu okeanla əhatələnir 3 - Yarımsəhra landşaft üstünlük təşkil edir 4 - Cənubda Sakit okeanla əhatələnir 5 - Mərkəzi hissəni Yukon yaylası təşkil edir A) B) C) D) E) Şimali Amerikanı əhatə edən körfəzlərin uyğunluğunu göstərin: 54

55 I. Şimal hissə II. Cənub hissə 1 - Fin körfəzi 2 - Hudzon 3 - Meksika 4 - Qvineya 5 - Ədən 6 - Botnik A) I 3, II - 1 B) I 1, II - 2 C) I 5, II - 6 D) I 4, II - 5 E) I 2, II - 3 ##num=10// level= 1// sumtest=17 // name= // Cənubi Amerika. Ümumi icmal, geoloji quruluşu və relyefi. Daxili sular. Torpaq-bitki örtüyü və heyvanlar aləmi// 1. Cənubi Amerikanı Şimali Amerika(I) və Antarktidadan(II) ayıran coğrafi obyektlər: 1 - Panama kanalı 2 - Dreyk Boğazı 3 - Magellan boğazı 4 - Panama bərzəxi 5 - Uedella dənizi A) I , II B) I , II C) I , II D) I , II E) I , II Müvafiq olaraq uyğunluğu müəyəyn edin: I. Çöl II. Ekvatorial meşələr III. Yüksək dağ çəmənləri 1 - Selvas 2 - Paramos 3 - Panama 4 - Lyanos 55

56 5 - Kampos A) I 4, II 5, III - 1 B) I 3, II 2, III - 5 C) I 1, II 4, III - 3 D) I 3, II 1, III - 2 E) I 1, II 1, III Cənubi Amerikanın göllərini müəyyənləşdirin: 1 - Viktoriya 2 - Titikaka 3 - Marakaybo 4 - Eyr 5 - Poopo 6 - Rudolf A) B) C) D) E) Cənubi Amerikanın çökək sahələrində yerləşən ovalıqları seçin: 1 - Qviana 2 - Amazon 3 - Braziliya 4 - Orinoko 5 - La - plata A) B) C) D) E) Cənubi Amerikada təbii zonalara uyğun gələn torpaq tiplərinin müəyyən edin: I. Ekvatorial meşələr II. Savannalara və seyrək meşələr III. Çöllər (Pampa) 1 - Qırmızı qonur 2 - Qleyli 56

57 3 - Açıq şabalıdı 4 - Qırmızı ferralit 5 - Qara A) I 2, II 1, III - 4 B) I 5, II 2, III - 3 C) I 4, II 3, III - 1 D) I 3, II 5, III - 2 E) I 4, II 1, III Cənubi Amerikada rütubətli ekvatorial meşələr zonasına aid olmayan xüsusiyyət: A) Fəsillərin müşahidə edilməməsi B) Yağıntıların il boyu bərabər paylanması C) Sıx meşə örtüyünün yaranması D) Hündür ot örtüyünün üstünlüyü E) Qırmızı - ferralit torpaqların olması 7. Cənubi Amerikanın ən rütubətli materik olmasının səbəbi: A) Çay şəbəkəsinin sıx olması B) Qərb küləklərinin təsiri altında olması C) Ekvatorial və subekvatorial qurşaqların geniş sahə tutması D) Qərbdən Sakit okeanla əhatə olunması E) Şimali Amerikaya daha yaxın olması 8. Cənubi Amerikada Odlu torpaq adalarından ekvatoradək olan iqlim qurşaqlarının ardıcıl sırası: 1 - Subtropik 2 - Mülayim 3 - Tropik 4 - Subekvatorial 5 - Ekvatorial A) B) C) D) E) Cənubi Amerikanın aşağıdakı iqlim qurşaqlarına uyğun gələn müvafiq təbii zonaların düzgün seçimini tapın: I. Ekvatorial 57

58 II. Tropik III. Subtropik IV. Subekvatorial 1 - Səhralar 2 - Rütubəli ekvatorial meşələr 3 - Çöllər (pampa) 4 - Dəyişkən rütubətli meşələr A) I 2, II 1, III 3, IV - 4 B) I 1, II 2, III 1, IV - 4 C) I 3, II 4, III 2, IV - 1 D) I 2, II 4. III 3, IV - 1 E) I 4, II 3. III 2, IV Orinoko və La - plata ovalığına aid ümumi cəhətlər hansılardır? A) Platformanın əyilmə zonasında yerləşən akkumliyativ düzənliklərdir B) Litosfer tavalraının ayrılma sərhəddində yerləşir C) Platformanın qaxlan hissəsində yerləşən denudasion düzənliklərdir D) Platformanın əyilmə hissəsində yerləşən denudasion düzənliklərdir E) Ərazilərinin çox hissəsi mülayim qurşaqda yerləşir 11. Cənubi Amerikanın laqun və tektonik mənşəli müvafiq gölləri: A) Eri, Vinnipeq B) Poopo, Marakaybo C) Marakaybo, Titikaka D) Titikaka, Poopo E) Oneqa, Nikaraqua 12. Cənubi Amerika materikinin səciyyəvi xüsusiyyətləri: 1 - Anhel şəlaləsi buradadır 2 - Şərq sahillərini Atlantik okeanı yuyur 3 - Iki yarımkürədə yerləşir 4 - Peru crəyanı qərb sahillərinin iqliminə təsir edir 5 - Təbii ehtiyatları çox azdır 6 - Ərazisinin çox hissəsini ovalıqlar tutur A) B) C) D)