UFUK TURUNA ÇIKTI TOHUMCULUK SEKTÖRÜ TÜRK-TED TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ. 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "UFUK TURUNA ÇIKTI TOHUMCULUK SEKTÖRÜ TÜRK-TED TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ. 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun"

Transkript

1 TÜRK-TED TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ Sayı:5 / Mayıs 2012 / Üç Ayda Bir Yayınlanır TOHUMCULUK SEKTÖRÜ UFUK TURUNA ÇIKTI RÖPORTAJ RÖPORTAJ AHDE VEFA HABER SORUMLULUĞUMUZUN BİLİNCİNDEYİZ! ISLAHA YATIRIM KÂRLILIĞI ARTIRIR ZİRAATA ADANAN BİR ÖMÜR: DR. SALİM ERBAŞ 2011 YILI TOHUMLUK İHRACATIMIZ 113 MİLYON 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun

2

3 SUNUŞ Tohum un Değerli Okuyucuları; İlgiyle takip ettiğiniz Tohum dergimizin, 5. sayısı ile sizlerle tekrar birlikte olmaktan dolayı mutluluk içindeyim. Dergimizin bu sayısında da birbirinden ilginç haber, makale ve röportajları okuyabileceksiniz. Umarız sektörümüzün iç iletişimine ve tabii ki gelişimine katkıda bulunmak üzere hazırladığımız dergimiz yine beğeninize mazhar olacaktır. Derneğimiz, ABD Cornell Üniversitesi ve Sathguru Yönetim Danışmanlığı işbirliği ile geçtiğimiz Ocak ayında Antalya da gerçekleştirdiğimiz Tohumculuk Endüstrisi Programı başarıyla son buldu. Yoğun bir katılımın olduğu etkinliğimizin sektörümüzü yeni ufuklarla tanıştırdığını düşünüyoruz. Eğitimcilerin ve katılımcıların görüşleriyle zenginleşmiş oldukça kapsamlı bir haberi ilerleyen sayfalarda okuyabileceksiniz. Bu sayımızda ayrıca iki önemli konuğu da ağırladık. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ne bağlı faaliyet gösteren Tohumculuk Daire Başkanlığı görevini başarıyla yürüten Metin Kaycıoğlu ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim (BÜGEM) Genel Müdür Yardımcılığı görevinde çok önemli çalışmalara imza atan Dr. Talat Şentürk ile keyifli röportajlar gerçekleştirdik. İki röportaj da önemli sektörümüz için önemli mesajlar içeriyor. Umarız dikkatle okursunuz. Görüşlerini bizimle paylaşan iki değerli bürokratımıza da şükranlarımızı iletmek isterim. Yine bu sayıda tohumculuk sektörümüzün bugününe ışık tuttuğunu düşündüğümüz bir de makalemiz var. Makalemizin yazarı Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz ü sanırım hepiniz yakından tanıyorsunuz. Tohumculuğumuzun Yeni Strateji Gereksinimleri! başlıklı makalemizi de keyifle okuyacağınız kanaatindeyim. Sevgili Tohum okurları; TÜRKTED olarak çalışmalarımızı sürdürürken yegâne dayanak noktamız sektörümüzün geleceğine olan inancımızdır. Derneğimizin 27 yıllık köklü tarihi tohumculuk sektörünün de tarihidir. Geleneğimizden aldığımız güçle, uluslararası kurum ve kuruluşlarla süre getirdiğimiz başarılı işbirliklerini devam ettiriyor ve camiamızdaki saygın konumumuzu daha da ileriye taşımaya gayret ediyoruz. Bu vesile ile çalışmalarımıza omuz veren bütün üyelerimize huzurlarınızda bir kez daha teşekkürlerimi sunarım. Saygılarımla Ali ÖZBUĞDAY TÜRKTED Yönetim Kurulu Başkanı

4 içindekiler Mayıs / GÜNDEM TOHUMCULUK SEKTÖRÜ UFUK TURUNA ÇIKTI 5. Tohumculuk Endüstrisi Programı Ocak tarihleri arasında düzenlendi. 10 RÖPORTAJ ISLAHA VE GELİŞTİRMEYE YATIRIM YAPAN KURULUŞLARIN KÂRLILIĞI ARTACAK Tohum dergisi Dr. Talat Şentürk le keyifli bir röportaj gerçekleştirdi. 13 HABER EGE ÜNİVERSİTESİ TOTEM DEN YENİ ATILIMLAR: AKREDİTE LABORATUVAR VE TOHUMCULUK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 14 MAKALE TOHUMCULUĞUMUZUN YENİ STRATEJİ GEREKSİNİMLERİ! Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz kaleme aldığı makalesi ile tohumculuğun gereksinimlerine değiniyor. 16 HABER 2011 YILI TOHUMLUK İHRACATIMIZ 113 MİLYON İTHALATIMIZ 174 MİLYON DOLARI GEÇTİ! 20 RÖPORTAJ SORUMLULUĞUMUZUN BİLİNCİNDEYİZ! Tohum dergisi Metin Kaycıoğlu ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdi. 24 AHDE VEFA ZİRAATA ADANAN BİR ÖMÜR: DR. SALİM ERBAŞ 26 HABER DÜNYA TOHUMCULUK SEKTÖRÜNÜ NABZINI ISF TUTUYOR DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR YABANCILAR GEN KAYNAKLARIMIZI ELE GEÇİRİYOR MU? TÜRKTED ÜYE LİSTESİ TÜRKTED üye firmalarının alfabetik listesi, iletişim adresleri İmtiyaz Sahibi: Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği Sahibi: Ali Özbuğday (TÜRKTED Yönetim Kurulu Başkanı) Yazı İşleri Müdürü: A. Müfit Engiz (TÜRKTED Genel Sekreteri) Editör: Gül Paycı Yayına Hazırlayan: Tematik Medya Yayıncılık ve Ajans Hizmetleri TÜRKTED İletişim: Güvenlik Cad. Güvenlik Apt. No:7 D: Aşağı Ayrancı / ANKARA turkted@turkted.org.tr Tel: Faks: Baskı: Bilnet Matbaacılık Biltur Basım Yayın ve Hizmet A.Ş. Yukarı Dudullu Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No:16 Ümraniye / İSTANBUL Tel: Yayın Türü: Yerel Süreli Yayın dergisi Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayınlanmaktadır. Dergide yer alan yazı, fotoğraf, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzin almaksızın, kaynak göstererek dahi yayınlanamaz, basılamaz, çoğaltılamaz.

5 KISA KISA TÜRKTED Ege Üniversitesi TOTEM Danışma Kurulu nda Temsil Ediliyor Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TOTEM) 1998 yılında ülkemiz tohumculuk sektörünün geliştirilmesi ve dünya tohumculuğu ile entegre olabilmesi için gerekli uygulamaları, araştırmaları yapmak ve eğitim hizmetleri sunmak amacıyla kuruldu. TOTEM bünyesinde yürütülen çalışmalar ve araştırmalar ile ileriye yönelik projelerde, deneyimlerinden yararlanmak amacıyla TÜRKTED in TOTEM Danışma Kurulu nda temsil edilmesi önerilmiş ve E.Ü. Rektörlüğünce Genel Sekreter Dr. Müfit Engiz de Danışma Kurulu Üyeliği ne seçilmiştir. DOĞA Tohumculuk: Patates Tohumunda Dışa Bağımlılık Bitecek Türkiye nin dışa bağımlı olduğu patates tohumunda ithalatı bitirecek önemli bir adım atıldı. Yıllık 22 bin ton olan patates tohumu ithalatının yüzde 90 dan fazlasını 2013 yılından itibaren yerli bir firma karşılayacak. Hem 20 milyon euro ithalata gitmeyecek hem de çiftçilerin cebinden bir ton Doğa Tohumculuk tohum için euro yerine 500 euro çıkacak. Çiftçi Genel Müdürü Kamil Aşkın Avrupa dan gelen 7-8 yıllık hastalıklı tohumların yerine 3-4 yıllık daha verimlisini kullanacak. TÜRKTED Üyesi Doğa Tohumculuk Yönetim Kurulu Başkanı Yakup Karahan, bu yıl 8 bin tonluk patates tohumu üretmeyi planladıklarını belirterek, gelecek yıl bu rakamın 30 bin tona çıkacağını bildirdi. Laboratuvarda birinci sınıf ameliyat ortamında üretim gerçekleştiren Doğa Tohumculuk un Genel Müdürü Kamil Aşkın ise şunları aktardı: Toprak özelliği taşıyan bir jel içerisinde üretim yapıyoruz. Tamamıyla teknolojik üretim gerçekleştiriyoruz. Bir kavanozda üretilen tohumdan bir kamyon patateslik ürün elde edilebiliyor. Kendimize ait çeşidimiz yok, bunun için araştırma-geliştirme çalışmalarımız sürüyor. Nevşehir de 50, İskoçya da ise 100 bin üründen Türkiye nin çeşidi olan bir patates tohumu üretmeye çalışıyoruz. YÜKSEL Tohumculuk tan Ürdün de Tarla Günü Türkiye de ıslah ettikleri yerli sebze tohumlarını otuzun üzerinde ülkeye ihraç etmekte olan TÜRKTED Üyesi Yüksel Tohumculuk, distribütörleri aracılığı ile bu ülkelerde tohumlarını satıyor. Firma, kendi yatırımları olarak Hollanda da Yuksel Seed By şirketini, Ürdün de Arap Ülkeleri Bölge Ofisi ve Çeşit Deneme İstasyonu ile İspanya Ofisi ni de faaliyete geçirdi. Çalıştıkları ülkelerde değişik dönemlerde çeşit tanıtım günleri düzenleyen Yüksel Tohumculuk, bu faaliyetlerine geçtiğimiz günlerde bir yenisini daha ekledi. Yüksel Tohumculuk Ürdün de bulunan deneme istasyonunda Mart tarihlerinde otuzu aşkın ihracatçı ve lider çiftçilere yönelik yeni domates, biber, patlıcan ve hıyar çeşitlerinin tanıtıldığı tarla günü düzenlendi. Mayıs

6 GÜNDEM Tohumculuk Sektörü Ufuk Turuna Çıktı TÜRKTED in Cornell Üniversitesi ve Sathguru işbirliğiyle düzenlediği 5. Tohumculuk Endüstrisi Programı Ocak tarihleri arasında Antalya da gerçekleşti. Dünya tohumculuk endüstrisinin nabzını tutan birbirinden değerli eğitmenlerin sunumlarının yer aldığı program, yerli ve yabancı özel sektör ve resmi kurum temsilcilerinin de aktif katılımıyla daha da yoğunlaştı. Bitki geni kaynaklarından lisanslama ilkelerine, teknolojik gelişmelerden yeni stratejilere kadar pek çok konunun tartışıldığı program, katılım gösteren tüm paydaşların beğenisini kazandı. Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED), Cornell Üniversitesi ve Sathguru Consultants işbirliğiyle düzenlenen 5. Tohumculuk Endüstrisi Programı, Ocak tarihleri arasında Antalya Renaissance Beach Resort Hotel de gerçekleşti. Program, ABD de bulunan Cornell Üniversitesi nin öğretim üyelerinden Prof. Dr. K.V. Raman, Prof. Dr. Ronnie Coffman, Dr. Richard Cahoon; Hindistan merkezli yönetim danışmanlığı Sathguru nun Başkanı Vijayaraghavan ve yöneticilerinden Ragunathan ile Uluslararası Mısır ve Buğday Islah Merkezi (CIMMYT) Türkiye temsilcisi Dr. Alexey Morgounov un sunumlarından oluştu. Programda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumculuk Daire Başkanlığı ile Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü nün yanı sıra, Türkiye nin önde gelen tohum firmaları ve Uganda ve Lübnan gibi ülkelerdeki firma ve kuruluşlardan gelen toplam 24 katılımcı yer aldı. Türkçe ve İngilizce olarak yansıtılan sunumlar, simultane çevirilerle desteklenerek katılımcıların en verimli şekilde faydalanmaları sağlandı. Biyoteknolojideki eğilimlerin benimsenmesi, ürün geliştirme yolları, fikri mülkiyet hakları kapsamında bitki ıslahı, tarımda bütünsel çözümler ve bu çözümlerin tohum sektörü için anlamı, üretilen ıslah materyali ve tohumluklara değer biçme ilke ve ölçütleri, bilişim sistemlerinin tohumculuk endüstrisine sunduğu olanaklar, üretim, tedarik ve dağıtımdaki gelişmeler gibi birçok önemli konunun ele alındığı ve katılımcıların da interaktif olarak sürece dahil oldukları program oldukça yararlı geçti. Program, TÜRKTED Genel Sekreteri Dr. Müfit Engiz in hoş geldiniz konuşması ve Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özbuğday ın programı tanıtımıyla başladı. Özbuğday, Eskiden tohumculukta gelişim kalite üzerine iken; bugün kalite, verimlilik, teknoloji, ürünler ve üreticiler arası sinerji gibi ölçütlerin hepsi aynı öneme sahip diyerek katılımcılara şöyle seslendi: Bu değerli programa katılmanıza vesile olan kurumlara teşekkür ediyorum. Bulunduğunuz kurumlar dünya tohumculuk 6

7 sektörüne bakışta vizyonu olan firmalar. Sizlerin de sektör için karar alıcı, vizyon oluşturucu bir konuma ulaşacağınızı düşünüyorum. İlk oturum ise Dr. Raman ın Küresel Tohumculuk Sektöründe Trendler ve Zorluklar başlıklı sunumuyla başladı. Raman sunumunda küresel eğilimler, yeni özellik geliştirmede tohum genomiğinin rolü, ürün geliştirme, tohumculuk ve bitki koruma endüstrilerinin birleşmesi konularına değinirken, Türkiye ile ilgili gözlem ve tahminlerde bulundu. Genetik Kaynaklar ve Biyomateryal İçin Lisanslama İlkeleri ve Uygulamaları konulu sunum ise Dr. Cahoon tarafından gerçekleştirildi. Sunumda, bir strateji olarak lisanslamanın temel hatları, bitki çeşidi ve germplazm lisanslaması, mülkiyet konusu olarak bitkileri fikri mülkiyet tipleri gibi konular kapsamlı bir şekilde ele alındı. 2. oturumda Vijayaraghavan tarafından hazırlanan Teknolojide Stratejik Liderlik Kazanılmasında Özel Sektör Yaklaşımı sunumunda yer alan konular ise; tohumculuk sektörünün oyuncularını etkileyen eğilimler, hedef ürünler/hedef özellikler için stratejik planlama, yenileşimde yol almak için tohum şirketlerindeki fikri varlıkların oluşumuna odaklanma ve fikri varlıkların yönetimi gibi başlıklar altında katılımcılara aktarıldı. Bitki Islahında Yenileşim İçin Geleceğin Fırsatları konulu sunum ise Dr. Ronnie Coffman tarafından gerçekleştirildi. Coffman ın yer verdiği konular arasında bitki ıslahının küresel anlamdaki önemi ve Toplam Faktör Verimliliği nin artırılması açısından gerekliliği, küresel rekabet gücünün geliştirilmesinin olmazsa olmaz ları, bitki ıslahının geleceğinde küreselleşmenin önemi, bilimin biyoteknolojide iki kola ayrılmasının sürece etkileri, bitki ıslahı yoluyla uluslararası rekabet gücünün gelişmesinin avantajları gibi başlıklar yer aldı. Programın 2. günü ise Dr. Richard Cahoon un lisanslama uygulamaları üzerine olan sunumunun devamıyla başladı. Cahoon, bu bölümde bitki lisansının unsurları, lisans koşullarının nasıl oluşturulması gerektiği, bitkilerin üstün agronomik özellikleri ile genetiği değiştirilmiş bitkileri lisanslamada dikkat edilmesi gereken hususlara değindi. Biyoteknolojide trendler: Benimseme, Ürün Geliştirme Yolları ve Odak Ürünler sunumu için ise yeniden Dr. Raman söz aldı. Önümüzdeki 10 yıl boyunca, ürün geliştirmeye yönelik biyoteknolojik çalışmalar sonucu ortaya çıkan ve çıkacak olan potansiyel ürünler, tüketici tutum ve tercihleri, araştırma geliştirmede aşamalar, biyoteknolojinin üreticiler ve tüketiciler açısından faydaları, pazardaki biyoteknolojik ürün potansiyeli gibi konulara yer veren Raman, güncelliği her gün artan bu konuyu katılımcılardan gelen sorular ekseninde ayrıntılandırdı. Bu sunumun ardından ise Richard Cahoon ve Vijayaraghavan, teknolojiye erişimde karşılaşılan karışıklıklar, pratik çözüm ve seçenekler konularında katılımcıların da aktif katılım sunduğu bir tartışma oturumu gerçekleştirdiler. Programın ikinci günündeki sunumlar arasında genetiği değiştirilmiş (GD) ürünler sistemi, yaklaşım ve maliyetler başlığı altında meyve ve sürgün kurduna dayanıklı BT (Basillicus Thuringiensis) geni aktarılmış patlıcan konusu da yer aldı. Sadece Hindistan için değil komşu ülkelerdeki tüketiciler için de önemli bir gıda maddesi olan patlıcanın bu yeni genetik mühendisliği ürünü olan transgenik çeşidinden beklenen sonuç ve faydalar, ürün geliştirme ve teslimat döngüsü, BT patlıcan ile ilgili kronolojik süreç ve GD teknolojisinin nasıl bir politik ve hukuki çerçeve içinde uygulamaya konulduğu konularına da yer verildi. Ayrıca, gerek GD karşıtı grup ve kuruluşların, gerekse GD muhalifi olmayan tarafların sürece olan etkileri ve bu yeni endüstrinin kamuoyuna tanıtımı konuları tartışmaya açıldı. Üçüncü ve son gün Sathguru Direktörü Ragunathan tarafından sunulan Tohumculuk Endüstrisinde Değer Biçme Prensipleri Ve Ölçütleri konulu sunum ile açıldı. Ragunathan; değerleme için temel yaklaşımlar, fikri mülkiyet, değerlendirme yöntemleri, Ar-Ge ürünü tohumluklara kıymet takdir etme, ticari marka değerlendirme gibi konulara değindi. Dr. Coffman ve Dr. Morgunov tarafından hazırlanan sunumda ise Küresel Gıda Güvenliği ve Güvenilirliği Başlığı altında buğday ürününün durumu ele alındı. Buğdayın küresel önemi, buğdayda kara pas hastalığı, buğdayda dayanıklı pas direnci konularına kapsamlı bir şekilde yer verilirken, Türkiye nin de kara pas açısından risk altında olan ülkeler arasında olduğu ifade edildi. Programda Durum Çalışması (Case Study) olarak teknoloji geliştirme, düzenleyici mevzuat çerçevesi dahilinde teknolojide liderlik kazanma, uygun teknolojiler, Türkiye için olası yaklaşımlar, Türkiye de biyogüvenlik yasasının işlevselliği ele alındı. Ragunathan tarafından sunulan Tohumculuk Sektöründe Verimliliğin Artırılması, Bilişim Sistemleri, Üretim ve Sevkiyat başlıklı sunum ise programın son oturumunda gerçekleşti. Burada tohum sistemi, ürün yapısı, işlevsel modüller, üretim planı kontrolü, işletme sermayesi kontrolü, kalite yönetimi kontrolü, satış ve dağıtım kontrolü gibi alt başlıklar dile getirildi. Bu amaçla Sathguru tarafından geliştirilen Bilgisayar Yardımıyla Operasyon İzleme Sistemi (Computerized Operation Tracing System) de katılımcılara tanıtıldı. Programın sonunda düzenlenen törende katılımcılara 3. Tohumculuk Endüstrisi Programı sertifikası verildi. Katılımcılar, küresel ölçekte sektördeki günceli öğrenmek, tohumculuk endüstrisi bilinci ile sektördeki farkındalığı tesis etmek ve güçlendirmek bağlamında programdan duydukları memnuniyeti ve örneklerin çoğalması yönündeki dileklerini dile getirdiler. Mayıs

8 GÜNDEM Eğitimciler Programı Nasıl Değerlendirdi? Prof. Dr. Ronnie Coffman Cornell Üniversitesi Program herkesin zihninde yeni tohumlar ekti. Pratik konulardan felsefi konulara kadar pek çok güzel sorular soruldu ve bitki ıslahının geleceği üzerine oldukça zihin açıcı tartışmalar oldu. Özel sektör ağırlıklı böyle kaliteli bir kitleyi burada görmek Türkiye tarımının geleceği adına iyi şeyler anlatıyor. Prof. Dr. K.V. Raman Cornell Üniversitesi Türk tohumculuk endüstrisinin ihtiyaçlarını anlayabilmek ve dünyanın 2 farklı ucundan yeni bilgileri getirmek adına iyi bir öğrenme deneyimi oldu. Özellikle henüz Türkiye nin dışında olan teknolojilere değinmek önemliydi. Türkiye deki tohumculuk endüstrisinin nasıl ve ne yöne doğru geliştirilebileceği üzerine umarım fikri bir katkıda bulunmuşuzdur. Dr. Richard Cahoon Cornell Üniversitesi Firmalardan ve resmi kuruluşlardan oldukça iyi bir katılım var. Bu etkileşimden çok memnunum. Bir teknoloji transferi uzmanı olarak kendi adıma; Türkiye nin kendi tarımının yararı için teknoloji edinmesi ve bu teknolojiyi koruyup lisanslama veya satış yoluyla başka ülkelere ulaştırması fikrini tartışmaya açtım. Vijayaraghavan Sathguru Ragunathan Sathguru Dr. Alexey Morgounov CIMMYT Burada olmak çok heyecan verici. Türk tohumculuk endüstrisinin gelişmeye çok açık olduğunu gördük. Yeni konseptleri, teknolojileri öğrenme konusunda çok ilgililer. Üretici odaklı bir bakış açısı var. Önümüzdeki 10 yılın Türkiye tohumculuğu için büyük bir büyüme dönemi olacağını düşünüyorum. TÜRKTED çok iyi bir program hazırlamış, Türk tohum sanayicileri de iyi bir katılım gösteriyor. İlginç interaktif tartışmalar yaptık. Herkesin buradan çıkınca ev ödevi olarak götüreceği pek çok malzemesi oldu. Örneğin gen kaynaklarının lisanslanması üzerine tartışmalar uzun süre devam edeceğe benziyor. Türkiye nin tarımsal çeşitliliğine paralel olarak çok çeşitli bir üretici profili var. İddiası olmayan üretici de; gelişmeleri takip eden, devamlı büyüme arzusunda agresif bir üretici tipi de var. Burada bulunan tarım insanları ise tarımın geleceğini belirleyecek olan ikinci gruba dahil kişiler. 8

9 Katılımcılar Programdan Etkilendi Ali Özbuğday Özbuğday Tarım Tohumculuk dünyada bir süper lig. Türkiye önümüzdeki 10 yıl içinde dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmak istiyorsa bu yarışa bir an önce katılmalı. Tohumculuk sektöründe dünyada neler oluyor, çıta nerede duruyor; bu programın bunları görüp kendimize bir pay çıkarma fırsatı verdiğini düşünüyorum. Dr. S. L. Katende Uganda Pamuk Geliştirme Kurumu Tohum ıslahı ve yayılımı konusunda kendimizi geliştirmek için doğru yerdeyiz. Ürünlerimizi nasıl korumaya alırız, çeşitlerimizi nasıl geliştiririz soruları açısından çok faydalı geçti. Türkiye ya da kendi ülkem gibi gıda talebinin yoğun olduğu bölgeler için böyle bilgi paketleri çok önemli değerler. Dr. Sabahattin Bodur Agromar Eğitmenler gerek ABD, gerekse doğuda tohum sektörünün nabzını tutan kişiler. Gelişmiş, doymuş tohum piyasalar olduğu kadar, bizimki gibi gelişmekte olan piyasalar hakkında da bilgi sahibiler. Bütün bilgilerin bir arada toplanmasıyla, endüstrimizin ve tek tek firmalarımızın dünya pazarında nerede durduğunu görmüş olduk. Onur Kıllı Vilmorin Anadolu Tohumculuk Tartışmalarda özellikle GDO tohumların ön plana çıktığını görüyoruz. Nitekim tüm dünya buna doğru gidiyor. Aynı şekilde bilgisayar sistemi ve tohumculuk sektöründeki patent konusu bayağı bir ilgimizi çekti. Tüketicinin isteklerine göre ürün çıkarma gibi stratejilerin tartışılması da bizim için önemliydi. Duygu Ulusoy Akkaşoğlu Ulusoy Tohumculuk Dünyada ciddi bir rekabet söz konusu, ama özel sektörü bu konuda yönlendirecek, eğilimleri takip etmesini sağlamak çok önemli. Böyle eğitimler bu konuda bize ilham oluyor. Çokuluslu şirketlerin araştırmalarını farklı ülkelere kaydırması gibi örnekler eğitime, yani insana yatırım yapmanın önemini gösteriyor. Mesut Nar AG Tohum Burada konuşulanlardan, tohumculuğun yalnızca tohum üretip, paketleyip satmak anlamına gelmediğini anlıyoruz. Artık tohum ülkelerarası önemli bir siyasi, ekonomik enstrüman. Biz tohumcular olarak gelecekte neleri konuşacağımızı, nelerin tartışmasını yapacağımızı bu program vasıtasıyla görüyoruz. Mayıs

10 RÖPORTAJ Islaha ve Geliştirmeye Yatırım Yapan Kuruluşların Kârlılığı Artacak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim (BÜGEM) Genel Müdür Yardımcısı Dr. Talat Şentürk, tohumculuk sektörüyle ilgili deneyimleri uzun yıllar öncesine dayanan üst düzey bir Bakanlık bürokratı. Tohum dergisi Dr. Talat Şentürk le keyifli bir röportaj gerçekleştirdi. Türk tarımının gelişim süreci açısından bakıldığında tohumculuğumuzun sizce en önemli olan kilometre taşlarını söyler misiniz? Bu milatların sektörde bıraktığı izler sizce nelerdir? Arzu edilen sonuçlar elde edilebilmiş midir? Ülkemizde 1960 lı yıllara kadar çiftçilerimiz geleneksel yöntemlerle tohumlarını tedarik etmekteydi yılında yayımlanan 308 sayılı Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu Hakkında Kanun ile birlikte daha çok kamu ağırlıklı tohum üretim ve ıslah çalışmaları başladı. Bu faaliyetlere 1980 li yıllardaki serbest piyasaya geçiş ile birlikte özel sektör de dahil oldu, özellikle özel sektörün yurt dışından ithal ettiği materyaller ile birlikte ülkemizdeki tohumluk üretim ve ıslah çalışmaları hız kazandı yılında çıkarılan 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu, tohumculuk sektörünün yönünü bulması ve uluslararası piyasalarda rekabet gücünü artırması açısından en önemli mihenk taşını oluşturuyor. Bu kanunla birlikte uluslararası sisteme entegre olmuş bir tohumluk tescil ve sertifikasyon sisteminin ana çatısı güçlendirildi ve sektör ilk kez örgütlü bir yapıya kavuşturuldu. Bütün bunlar sektörün kaliteli ve güvenilir üretim yapmasının ve ihracat imkânlarını artırmasının başlangıcını oluşturuyor. Ayrıca 2003 yılında Bakanlığımızca başlatılan Mahsul Fiyatına Sertifikalı Tohumluk Projesi çift- 10

11 çilerimiz tohumluk kullanımına önemli bir ivme kazandırdı, bu ivme ile yerli üretimde önemli artışlar yaşandı. Tohumculuk sektörü Türk tarımında sizce hak ettiği yere ve öneme sahip mi? GTHB dışındaki kurumlarda yeterince sesini duyurabilmekte mi? Bakanlığımızın, tarımın temel konularına ilişkin sistematik yaklaşımları neticesinde olumlu sonuçların alındığı alanlardan birisi de tohumculuk tur. Son yıllarda ülkemiz tohumculuğunun ulusal ve uluslararası alandaki gelişimi konusunda yakalanan ivme 2011 yılında da devam etti. Bir taraftan verilen desteklerin etkisi ile sertifikalı tohumluk üretim ve kullanımı artırılırken, diğer taraftan özel sektörle olan ilişkiler geliştirilerek, özel sektörden beklenen fiili icraatlar gerçekleştirildi. Dünyada tarımsal ekonomik büyüklük açısından 2011 yılı itibariyle 62 milyar dolarlık tarım hasılasına sahip Türkiye, dünyanın 7 nci büyük tarımsal gücü hâline geldi. Tohumculuk sektörünün de bu pozitif ivmeye katkı sağlayabilmesi ve sektörün Türk tarımındaki gerçek yerini bulabilmesi için gerekli olan yasal düzenlemeler ve altyapı eksiklikleri tamamlandı. Ayrıca sektörü destekleme faaliyetleri de devam ettiriliyor. Son 10 yılda uygulanan politikalar ile ülkemizin tohumluk üretimi % 339 artış göstererek, 145 bin tondan 637 bin tona ulaştı. İthalat aynı dönemde % 91 artış gösterirken ihracatımız % 277 artış gösterdi sayılı Tohumculuk Kanunu kapsamında 2008 yılında kurulan birlik ve alt birlikler ile sektör örgütlendi. Birlik ve alt birliklerin kuruluş amacı; tohumculuk sektörünü geliştirilme, sektörde faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişiler arasında meslekî dayanışmayı sağlayarak meslekî faaliyetleri kolaylaştırma, tohumculuk faaliyetinde bulunanların ekonomik ve sosyal haklarını koruma ve mevzuatla verilen görevleri yerine getirme ve GTHB dışında kamuoyunun sektörü tanımasını sağlamaktır. En büyük kazanç kaynakları tohumculuk iş kolunun hangi dallarından sağlanıyor? Örneğin, adaptasyona dayalı yabancı çeşitlerin yurtiçinde üretim ve ticareti mi, çeşit geliştirme ve bitki ıslahı mı ya da doğrudan ithalat yoluyla tedarik edilen tohumlukların pazarlanması mı? Veya başka hangi faaliyetleri kârlılık oranına göre sıralamak mümkün? Mevcut piyasada yer alan çeşitlere göre yeni verimli ve piyasa tarafından tutulacak çeşitlerin ıslah edilmesi ve geliştirilmesi sonucu ortaya çıkan çeşidin üretim ve pazarlaması sonucu elde edilecek gelirlerin yüksek olduğu aşikâr. Ancak yeni çeşit ıslahı ve geliştirilmesi uzun zaman alan meşakkatli bir süreç. Diğer taraftan çeşidin satılması ve satış gelirleri ile satış sonucu alınan ıslahçı hakkı gelirleri de yüksek oluyor. Özellikle mısır ve ayçiçeği gibi türlerde çeşit adaptasyonuna dayalı tohumluk üretim ve ticaretinde yüksek gelirler elde ediliyor. Ülkemizde üretimi zor olan ya da mevcutta yer almayan bir takım çim bitkilerinde direkt ithalat yoluyla tedarik edilerek pazarlanması faaliyetlerinden yüksek kârlılıklar elde ediliyor. Sebze tohumluklarında bir takım hastalıklara mukavim yeni hibrit çeşitlerin ıslahı ve üretiminden ya da direkt olarak ithal tedarik ve pazarlanmasından yüksek kazanımlar sağlanıyor. Tüm bunların yanında, talebe cevap verecek planlamalar yoluyla aldığı siparişleri tedarik etmeye çalışan ve mevcut piyasadan pay almaya odaklanan yönetim anlayışıyla uzun vadede kârlılığı sürdürmek mümkün değil. Yaşanan iklim değişikliği ile birlikte tüketici taleplerindeki farklılaşma, tohumculuk sektörüne dinamik bir yapı kazandırıyor. Bu nedenle, tarım ve gıda sektöründe yaşanan gelişmeleri takip ederek, yeni çeşit ıslahı ve geliştirilmesine yatırım yapan kuruluşların uzun vadede kârlılığı artıracak. Sektörün aktörlerine yönelik tehdit ve tehlikeler nerelerden geliyor? Deneyim ve gözlemlerinize göre, tohumculuk sektörümüzün en önemli açmazlarını ve kısıtlarını özetler misiniz? Şirketleri bekleyen en büyük tehlike çok uluslu şirketlerin küçük şirketleri satın almaya duyduğu yoğun istektir. Bugün dünyanın önde gelen tohum şirketleri son yıl içerisinde toplamda 400 e yakın tohum şirketini satın alarak bünyelerine kattı. Bu gelişme küçük ölçekli şirketlerin rekabet güçlerinin zayıflamasına sebep oluyor. Ülkemiz şirketleri düşünüldüğünde, şirket ölçeklerinin oldukça küçük olduğunu görüyoruz. Ancak küçük şirketlerin de kendilerine özgü rekabet unsurları mevcut. Bu şirketler amatör bir ruhla hareket ettikleri için çok uluslu şirketleri gibi hissedarlarının beklentisinden kaynaklanan aşırı kâr realizasyonuna yönlendiren baskıla- Mayıs

12 RÖPORTAJ Biyoteknoloji alanındaki gelişmelerin üretimdeki ağırlığının artarak tohumculuk sektörünü şekillendirecek olması nedeniyle, ülkemiz tohumculuğu bu gelişmelerin gerisinde kalmamalı. malı. Uluslararası şirketlerin bu konudaki yatırımları, sektördeki rekabetçiliği tetikliyor. Sektörün bu alanda yatırım ve AR-GE çalışmaları yapmaması durumunda, dünyada yaşanan gelişmeler ülkemiz şirketleri için bir tehdit unsuru olabilir. Kamu ve özel sektör işbirliğinde, zaman kaybetmeden bu konuda geleceğe dönük projeksiyonlar yapılmalı, hedefler ortaya konmalı. rı yaşamayarak, kendi işgüçlerini ve bilgi birikimlerini şirkete sunuyorlar. Bu özellikleri rekabette esnekliklerini arttırıyor. Tohumculuk sektörünün en önemli açmazı da burada başlıyor. Şirket rekabeti için büyümek, rekabet esnekliğini arttırmak için de amatör ruhu devam ettirmek gerekiyor. Bu nedenle şirketlerin bu ikisi arasında yaşadığı gelgitler şirketlerin kaderini belirleyecek. Fikri ve sınai mülkiyet hakları kapsamında ülkemizde yeterince adil düzeyde yasal önlemler mevcut mu ve uygulanıyor mu? Tohum şirketlerimizin giderek artan bir şekilde karşılaştığı ülkesel ve yurtdışı kaynaklı bu bağlamdaki sorunlarının hukuki zeminlerde çözümüne yardımcı olmak için Bakanlığımızın hazırlıkları var mıdır? Bitki çeşitlerinin geliştirilmesini özendirmek, yeni bitki çeşitlerinin ortaya çıkması, daha fazla ve kaliteli üretim sağlanması ile bitki çeşidini ıslah eden ıslahçıların haklarının korunması 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun ve bu kanuna istinaden yayımlanan yönetmelikler çerçevesinde yürütülüyor. Uygulamada karşılaşılan sorunları iki döneme ayıracak olursak, tescil aşamasına kadar olan sorunlar Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan komisyonlarda çözüme kavuşturuluyor. Tescil edildikten sonra ortaya çıkan sorunların çözümünde ise ihtisas mahkemeleri (Fikri ve Sınaî Mülkiyet Mahkemeleri) yetkili kılınmıştır. Küresel tohumculuk endüstrisinde son yıllarda yaşanan oldukça süratli gelişme ve ilerlemelere baktığımızda tohumculuğumuzu geleceğe taşıyacak unsurları ve etmenleri önceliklendirerek bunların sektörümüz üzerine yapacağı etkileri kısaca özetler misiniz? Biyoteknoloji alanındaki gelişmelerin üretimdeki ağırlığının artarak tohumculuk sektörünü şekillendirecek olması nedeniyle, ülkemiz tohumculuğu bu gelişmelerin gerisinde kalma- Gelişmiş ülkelerin ve gelişme yolundaki ülkelerin tohumculuğu göz önüne alındığı zaman Türk tohumculuğunu bugün nerede görüyorsunuz? Sizce gelişmiş ülkeler düzeyine erişim sürecinin tamamlanması yakın mı? Ülkemizin OECD, ISTA, FAO ve UPOV gibi kuruluşlara üyelikleri, uluslararası sistemlere entegre olmamızı sağladı, ayrıca uluslararası normlarda tescil, sertifikasyon ve üretim yapılmasının önünü açarak ihracatta büyük avantajlar getirdi. Ülkemiz tohumculuk sektörü, son yıllarda önemli mesafeler kat etti. Bu gelişmeler ile en kısa sürede gelişmiş ülkeler seviyesine ulaşabileceğiz. Türkiye tohumculuğunun önemli aktörlerini sermaye yapıları ve üretim faaliyetleri açısından değerlendirdiğinizde nasıl bir resim ortaya çıkıyor? Üretim ve tedarikteki paylarına baktığımızda durumun hangi sermaye yapısındaki şirketlerin lehine olduğunu söyleyebiliriz. Yerli sermaye, yerliyabancı ortaklığı veya sadece yabancı sermayeli şirketler açısından mevcut pazarın bir değerlendirmesini yapar mısınız? TSÜAB a üye tohumcu kuruluşların sayısı tarihi itibariyle 507 adettir. Bu kuruluşlardan %2,6 sı yabancı sermaye, % 3 ü yerli ve yabancı sermaye ve % 95 i de yerli sermaye kaynaklı. Ancak bu ülkede faaliyet gösteren firmalarımızı, yerli yabancı diye ayırmak doğru bir yaklaşım değil. Bu ülkede faaliyet gösteren firmalar, ülkemiz kanunlarına göre tohumluk üretimi ve ticareti yapıyorlar. 12

13 Ege Üniversitesi TOTEM den Yeni Atılımlar: Akredite Laboratuvar ve Tohumculuk Yüksek Lisans Programı Ege Üniversitesi bünyesinde faaliyetlerine devam eden Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TOTEM) e geçtiğimiz Nisan ayında TÜRKTED Genel Sekreteri Dr. Müfit Engiz tarafından bir ziyaret gerçekleştirildi. K arşılıklı bilgi alışverişinin ten Prof. Dr. Esen Çelen; Bu tarihten lanmıştır dedi. Tohumculukla ilgili yapıldığı ziyaret sırasında itibaren de ISTA (Uluslararası Tohum çok disiplinli olarak hazırlanan kitabın sektörün pek çok sorununa cevap Merkez Müdürü ve EÜZF Test Birliği) odaklı çalışan Merkezimiz, Tarla Bitkileri Bölümü Başkanı Prof. Dr. Esen Çelen önemli açıklamalarda bulundu. Çelen TOTEM in, kuruluşundan bu güne kadar pek çok alanda bugün gelinen noktada, tohum ve fidelerde bakteri, virüs ve fungal hastalıklar başta olmak üzere, tohumluğa ilişkin 18 farklı analizde sektöre olma niteliği taşıdığına dikkat çeken Prof. Dr Esen Çelen sözlerini şöyle tamamladı, Merkezimiz uzman araştırıcı kadrosu ile Türk tohumculuk sek- ilklere imza atmış olan Ege Üniversitesi test hizmeti verebilen Türkiye nin törünün temsilcilerinin sorunlarını bünyesinde 1998 yılında faaliyetine başladığını belirterek, TOTEM in tohum kalitesi konularında açılmış ilk merkez olma hüviyetini taşıdığına dikkat çekti. TOTEM adıyla Ege Üniversitesi yerleşkesi içerisinde Ziraat Fakültesi B Blok ta yer alan Merkez laboratuarlarının tek Tohum Teknoloji Merkezi olmanın haklı gururunu taşımaktadır dedi. TOTEM in yıllarında hazırladığı ve yürüttüğü bir Avrupa Birliği projesi ile sektörün ihtiyaç duyduğu kalifiye mühendis gereksinimini karşılamak üzere 75 ziraat mühendi- yerinde tespit etmek ve sorun ve ihtiyaçlarına çözüm üretebilmek amacıyla pek çok teknik inceleme, toplantı ve seyahatler gerçekleştirmiştir. Bu sayede sektörün gelişimine önemli katkılar sağlamıştır. Merkezimiz tohumculuk sektörüne verdiği rutin hizmet- kuruluşundan 2004 sinin eğitimini üstlendiğini ve bu eğiler yanında, sektörün ihtiyaç duyduğu yılına kadar altyapısını tamamladığını ve test protokollerini hazırlayarak tohumculuk sektörünün ihtiyaç duyduğu tüm analiz ve araştırmaları yapabilecek kapasitede ve tam donanımlı olarak faaliyetlerine başladığını belirtime katılan mühendislerin tamamına yakınının sektöre kazandırıldığını belirten Çelen; Ayrıca bu proje ile bugün sektörün en önemli başvuru kitaplarından olan 2 ciltlik Tohum Bilimi ve Teknolojisi kitabı da yayın- donanımlı teknik eleman yetiştirilmesi amaçları doğrultusunda, çok disiplinli anabilim dalı olarak Tohumculuk Alanında Yüksek Lisans programı açılması çalışmalarına da katkısını sürdürmektedir. Mayıs

14 HABER Tohumculuğumuzun Yeni Strateji Gereksinimleri! Dünya tohumculuk pazarı son verilere göre 37 si ticari, geri kalan çiftçinin kendi kullanımı olmak üzere 55 milyar dolardır. Bu pastadan pay almak için her ülke yeni tohumculuk sistemleri geliştirmektedir. Türkiye bu konuda oldukça geç kalmıştır. Henüz 1985 lerdeki liberasyonla kurulmaya başlayan özel Türk tohumculuk firmalarının, özellikle çeşit geliştirme konularında yalnız bırakıldıkları bir gerçek. Sistemde üniversiteler adeta yok sayılabilir. 4 bin kayıtlı sebze çeşidinden yalnız ikisinde üniversite katkısını görmek olayın acilen ele alınmasını gerektirmektedir. Tohumculuk konusunda sektöre destek verme adına tüm paydaş, akademisyen, bürokrat ve politikacıların Türk tohumculuğunun geleceği için yeni stratejiler geliştirmeleri gerekmektedir. Bitki ıslahı batıda oluşturulurken, özellikle ıslahçı şirketler hangi yaklaşımla, nasıl kurumsallaştılar? Patentli genlerin hâkim olacağı uluslar arası pazarda Türkiye de Genotip hat sağlayacak sistemler nasıl geliştirilebilir? Islahçı hakları konusunda üniversiteler ne derece bilgilendirilmiş? On binlerce potansiyel üniversite kadrolarını tohumculuğa destek konusunda yönlendirdiğimizde, yarınların gerekli hat larını, hatta ihracata yönelik çeşitlerin genotiplerini geliştiremezler mi? Kamudaki personel kısıtlamalarından etkilenecek olan tarımsal araştırma kuruluşlarının sağladığı çeşit ve hatları gelecekte nereden bulacağız? Gelişmiş ülkelerde ziraat fakültelerinde yüksek lisans tezlerinin %80 i direk olarak piyasaya yönelikken, Türkiye de söz konusu oranın %10 ların altında olmasını nasıl değerlendirebiliriz? Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konularda bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi, sektörün AR-GE kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla, uygun görülen araştırma geliştirme projelerini doğrudan desteklemeye yönelik yeni bir tebliğ yayımlanmıştır (2011/4). Bu tebliğden kaç firma yararlanabilecektir? Bir bitkinin üretiminden işlemesine, depolanmasına, ticaretine, ihracatına bir seri paydaşın bir araya geldiği örgütlenme biçiminin gerek dünyada ve gerekse ülkemizde birçok örneği vardır. ABD de Rice Council, İtalya da Ente Nationale Risi gibi. Tohumculuk firmaları bilinen, var olan genetik materyali melezlemede kullanarak yeni çeşit çıkartır. Batıda tohumculuk firmaları gereksinim duyduğu hat tı (yarı yol materyali) bitki ıslah firmaları, araştırma kuruluşlarının veya üniversitelerden sağlarlar. Fakat Türkiye de özel ıslah firmaları henüz kurulmamıştır. Yeni yeni yaşam savaşı veren Türk tohum firmalarından genitör geliştirme konusunda büyük desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Dolayısıyla, yukarıdaki örneklerde olduğu gibi, herhangi bir bitki etrafında toplanan sivil toplum kuruluşlarının ellerini taşın altına sokmalarının tam zamanıdır. Bir pamuk konseyi veya Türkiye, en çok un ihracatı yapan ülke yapan Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) üretim gruplarının araştırma konularında ellerini taşın altına koymaları sağlanamaz mı? Bu tip kuruluşların ileriye yönelik ıslah yatırımlarına yönlenmelerini sağlayacak farkındalığın yaratılması, onlara olayın öneminin aktarılması gerekecektir. Yarınlarda kamudaki personel kısıtlamalarından etkilenecek olan tarımsal araştırma kuruluşlarının sağladığı çeşit ve hatları gelecekte nereden bulacağız? Hollanda bir iki meyve türü dı- 14

15 2 milyon çalışan sayısını yarıya indirmeyi planlayan Türkiye nin bu sistemi sürdürmesi beklenemez. Peki, uluslararası dev tohumculuk firmaları ile rekabet etmek durumundaki genç yerli firmalarımızın gereksinimi olan yarı yol materyallerini yani genleri kim, nasıl sağlayacak? Ege Üni. Ziraat Fak. Emekli Öğretim Üyelerinden ve TOTEM Kurucusu Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz şında tüm kamusal genetik harcamalarını kesmiştir. Bu durumda tohumculuk firmalarının gereksinim duyduğu genetik hatları sağlayacak olası seçeneklerin şimdiden tartışılması ve potansiyel paydaşların bilinçlendirilmesi kaçınılmazdır. Pakistan da olduğu gibi genlerin satın alınarak ulusal tohumcu kuruluşlarının kullanımına sunabilmesi veya Brezilya nın bir uluslararası firmaya yabancı ot ilacına dayanıklı soya çeşidi ısmarlayabilmesi gibi esnek hamlelerin uçuştuğu dünya tohumculuk atılımlarına nasıl ayak uyduracağız? Devletin AR-GE desteklerinin sağlandığı TEYDEP programlarında tarım proje oranlarının %1 lerde olduğu aşağıdaki grafikten kolayca anlaşılabilmektedir. Bu saptamalara, ne yazık ki tohumculukla ilgili kurumların rutin uğraşlarının yanında, ileriye yönelik olarak değinilen stratejilere eğilmeleri beklenemez. 150 si Ar-Ge yapan 500 ü aşkın tohumculuk firmasının kurulması, Bitki Islahçı Hakları, Biyogüvenlik, Türkiye Tohumcular Birliği gibi yasasının uygulamaya konması tohumculuğumuz için büyük bir gelişmedir. Ancak tohumculukta temel gereksinim çeşit geliştirmek le başlar. Öyle olunca: Bitkisel üretimde sürekli yeni çeşitlerin üreticiye sunulması gerekmektedir. Bu, değişen hastalık-zararlı koşullarına dayanıklı çeşitler veya dondurulmuş gıda sanayisine uygun genotipler olabilir. Değişen ekolojik koşulların yanında, gelişen agronomik fırsatlar, tüketimdeki yelpazeler bitki ıslahçılarına yeni yeni hedefler yaratmaktadır. Domates örneğinden yola çıkacak olursak: Sera, tarla, alçak tünel, topraksız tarımın kulvarlarının her biri için en uygun çeşidin geliştirilmesi ve bunun bir süreklilik kazanması işin ideal yanı. Bu uygulamanın her ekoloji, her tüketim sınıfı (sofralık kurutmalık salça- lık) için programlanması gerekir. Bir diğer ifade ile Türkiye nin domates üretimi için yerli yabancı her yıl onlarca yeni çeşidin devreye girmesini gerektirmektedir. Bu da özellikle tohum ıslah ederek sebze tohumculuğunu sürdüren genç yerli firmalarımızı zorlamaktadır. Bu tempo çalışma için maalesef bitki ıslahçısı eğitimli eleman bulma şansları sınırlı. Bu konuda yurtdışından uzman transfer etmek zorunda kalmış firmalar da var. Kamunun yıllık yeni çeşit tescil sayısı 24 lerde kalmaktadır. Diğer taraftan küçülmesi beklenen kamu daha ne kadar bitki ıslah etmeye devam edecektir! 2 milyon çalışan sayısını yarıya indirmeyi planlayan Türkiye nin bu sistemi sürdürmesi beklenemez. Peki, uluslararası dev tohumculuk firmaları ile rekabet etmek durumundaki genç yerli firmalarımızın gereksinimi olan yarı yol materyallerini yani genleri kim, nasıl sağlayacak? İşte bitki bazlı tarımsal örgütlerin bu amaca yönelik olarak reorganizasyonundan, binlerce araştırmacıyı elinde tutan üniversitelerin araştırmalar açısından yeniden yapılanmasına kadar, konunun temelden ele alınmasını gerektirmektedir. Mayıs

16 HABER 2011 Yılı Tohumluk İhracatımız 113 Milyon İthalatımız 174 Milyon Doları Geçti! Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) nün TÜİK kayıtlarına dayanarak hazırladığı veri tabanından TÜRKTED in derlediği verilere göre; Türkiye nin 2011 yılında gerçekleşen tohumluk ihracat değeri 113 milyon, ithalatı ise 174 milyon Amerikan dolarını geçti. Verilere göre 2011 yılı tohumluk ihracatımızda en büyük payı 51 milyon dolarlık değerle ayçiçeği tohumluğu alırken, bunu 23,4 milyon dolarla hibrit mısır ve 9 milyon dolarla pamuk tohumluğu izlemekte. Kavun ve karpuz dahil tüm türler itibariyle ülkemizin sebze tohumluğu ihracat değeri ise 21 milyon dolar. Bununla birlikte, 2011 yılında toplam 174 milyon 581 bin dolar olan tohumluk ithalatımızın 112 milyon dolarlık bölümünü sebze tohumluğu ithalatı oluşturmakta. Tüm bitki türleri itibariyle tabloya bakıldığında 2011 tohumluk ithalatında birinci sırada 52 milyon dolarla domates tohumluğu yer alırken, ikinci sırada 18,8 milyon dolarla tohumluk patates, üçüncü sırada ise 13,7 milyon dolarla hıyar tohumluğu yer alıyor. Ancak burada sadece tohumluk ithalat rakamlarına bakarak bir değerlendirme yapmak doğru bir yaklaşım olarak ifade edilemez. Zira bitkisel çoğaltım materyali olarak tohumluk hiçbir zaman nihai tarımsal ürün olarak değerlendirilmemeli. Örneğin, ülkemizin önemli sebze tohumu üreticilerinden alınan verilere göre hibrit sebze türlerinde ülkemizde geliştirilen çeşitlerin 2012 için Türkiye sebze pazarındaki tahmini payları sırık domateste yüzde 55, oturak domateste yüzde 40, sanayi domatesinde yüzde 10, sera patlıcanında yüzde 5, tarla patlıcanında yüzde 30, tarla hıyarında yüzde 20, turşuluk (kornişon) hıyarda ise yüzde 5 tir. Bu türlere ait geri kalan tohumluk ihtiyaçları ithalat yoluyla sağlanmakta. Yine bu verilere göre, lahanagiller (beyaz lahana, kırmızılahana, karnabahar, brokoli, brüksel lahanası vb.), havuç ve ıspanak da ise yerli çeşit oranı neredeyse sıfır ve bu türlerin üretiminin tamamına yakını ithal edilen tohumluklarla gerçekleştirilmekte. Bununla beraber, bu tohumluklardan elde edilen yaş sebze ihracatına baktığımızda ise DTÖ verilerine göre ülkemiz 2010 yılında 476 milyon 874 bin dolar, 2011 de de 432 milyon 553 bin dolarlık taze domates ihraç etmiş bulunuyor (domates tohumluğu ithalat değerinin 10 katı). Diğer taraftan yaş sebze olarak hıyar ihracatımız ise 2010 da 75 milyon 451 bin dolar, 2011 de de 59 milyon 193 bin dolar mertebesinde (hıyar tohumluğu ithalat değerinin 5-6 katı). Bu ürünlerin işlenmiş haldeki türevlerinin ihracatından elde edilen değerler de eklendiğinde rakamlar daha da artmakta. Dolayısıyla salt tohumluk ithalatını göz önüne alıp konuya eleştirel yaklaşan bir takım çevrelerin, yaş sebze ihracatımızın çoğaltım materyalini teşkil eden kaliteli ve sertifikalı tohumlukların nasıl ve nereden tedarik edilerek bu üretimin gerçekleştirileceğine ve ağır rekabet koşullarının hüküm sürdüğü küresel pazarda nasıl mücadele edileceğine dair çözümleri de önermeleri gerekir. Aksi halde yüzde yüz yerli tohum, köy çeşidi, atalık tohum, emanetçi tohumu vb. kavramları şiar edinerek ne tohumculuk sektörünün sorunlarına ciddi çözümler üretilebilir ne de halkımızın ve ihracatçımızın ihtiyacı olan tarımsal üretim gerçekleştirilebilir. 16

17 Mayıs

18 HABER 18

19 Mayıs

20 RÖPORTAJ Sorumluluğumuzun Bilincindeyiz! Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ne bağlı faaliyet gösteren Tohumculuk Daire Başkanlığı, sektörün en önemli kurumlarından biri. Daire Başkanlığı görevini ise Metin Kaycıoğlu başarıyla yürütüyor. Tohum dergisi olarak Metin Kaycıoğlu ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik. Tohumluk materyalle ve tohumculukla yolunuzun kesiştiği ilk nokta neresiydi ve nasıl gerçekleşti? Tohumculukla ilgili mevzuat ve politikaların hazırlandığı birimin sorumlusu olarak sektör için atılması gerektiğine inandığınız adımlar gerçekleştirilebildi mi? Mesleği çiftçi olan bir babanın çocuğu olarak tohumla yolum küçük yaşlarda kesişti. Tabi ki daha sonra üniversite ve iş hayatım başladı. Malumunuz son dört yıldan bu yana da Tohumculuk Daire Başkanı olarak sadece tohum odaklı bir görev yürütmekteyim. Bu noktada arkadaşlarımızla birlikte yaptığımız görevin bizlere yüklediği sorumluluğun bilincindeyiz. Ülkemiz tohumculuk sektörünü gelecek yıllara taşıyacak yasal alt yapı çalışmaları tamamlandı. Ancak, sektör dinamik ve yenilikçi bir yapıda olduğu için, katılımcı bir yaklaşımla sektörün bütün paydaşları ile birlikte, mevcutta ihtiyaç duyulan değişiklikler ve yeni düzenlemeler her zaman yapılıyor. Ulusal ve uluslararası ölçekte politikaların oluşturulmasında, özellikle sektörle yapılan ortak akıl toplantılarında sektörden gelen önerileri, hedefleri dikkate alan bir anlayış hâkim, Bakanlığımızda. Atılması gereken bütün adımlar atıldı mı derseniz, bize göre kamu Bio-teknoloji konusu hariç üzerine düşen görevleri büyük oranda yerine getirdi ve getirmeye devam ediyor. Ülkemizin toplam tohumluk pazarı büyüklüğü ne kadardır, bu pazarın yeterince analizi yapılıyor mu? Örneğin 2011 yılı için toplam pazar değerini öğrenebilir miyiz? Bu değeri türler bazında sınıflandırırsak nasıl bir dağılımdan söz edilebilir? Son yıllarda ülkemizde tohumculuk sektörünün piyasa değeri, tohumluk üretiminde yaşanan ciddi artışların etkisiyle hızla yükselişe geçerek, 2011 yılı itibariyle yaklaşık 1 milyar dolar lık hacme ulaştı. Ülkemiz tohumculuk sektörü, dünya tohum piyasasın- 20

21 daki yaklaşık 40 milyar dolarlık hacim içerisindeki % 2,5 payı ile geleceğe güvenle bakabilmemizi sağlıyor. Üretim değeri olarak % 30 unu endüstri bitkileri, % 25 ini hububat, %25 ini sebze, % 8 ini patates ve % 12 sini de diğer tohumluklar oluşturuyor yılında toplam tohumluk ihracatımız ne kadardı? En çok ihracat yapan 5 firmanın ismini tür bazındaki rakamlarla birlikte okuyucularımızla paylaşır mısınız? Bu bağlamda, 2011 yılı tohumluk ithalatımıza ilişkin verilerin de bir değerlendirmesini yapar mısınız? 2011 yılında tohumluk ihracatımız bir önceki yıla göre % 16 lık bir artışla 110 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. İhracatımızdaki ana kalemleri endüstri bitkileri ve sebze tohumlukları oluşturuyor. İlk beş firmanın ihracatı ağırlıklı olarak endüstri bitkilerine ait tohumluklardır. İlk 10 firma, toplam ihracatın yaklaşık % 85 ini gerçekleştiriyor. Aynı yıl için ithalat verilerine baktığımızda, ithalatımız bir önceki yıla göre % 0,7 artışla 178 milyon dolar oldu. İthalatta ağırlıklı kalemi sebze ve endüstri bitkileri tohumlukları oluşturuyor. İthalatın yaklaşık % 65 i ilk 10 firma tarafından yapılıyor. AR-GE çalışmalarına yeterli kaynak ayrılıyor mu? Teknolojiye erişimde ve kullanımda önemli engeller var mı? Bu kapsamda, modern biyoteknolojinin (GDO dahil) dünyadaki gelişimi bağlamında ülkemiz tohumculuk sektörü açısından fırsat ve risklerinin bir değerlendirmesini yapar mısınız? AR-GE çalışmalarında dünyadaki başarılı örneklerinde olduğu gibi kamu, özel sektör ve üniversiteler güçlerini birleştirmeliler. Son yıllarda ülkemizde tohum odaklı benzer çalışmalar yapılmaktadır ancak yeterli düzeyde değil. OECD ülkelerinde, GSMH içerisinde AR-GE ye ayrılan pay %2,3 AB ülkelerinde ise ortalama %1,83. Bizde ise bu oran % 0,85. Uluslar arası ölçekte faaliyet gösteren tohumculuk firmaları cirolarının % ini AR-GE ye ayırırken, bizde ortalama % 5 oranında pay ayıran firma sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda. Diğer bir ifadeyle firmalarımızın çoğunun bütçe harcamalarında AR-GE kalemi bulunmuyor. Son yıl zarfında dünya ölçeğinde tohumculuk sektörü teknolojik anlamda önemli değişimler geçiriyor.yakın gelecekte bio-teknolojik yöntemlerle ıslah edilen yeni çeşitlerin geliştirilmesi, gittikçe artan gıda ihtiyacının karşılanmasında önemli rol oynayacağı tahmin ediliyor. Bu bağlamda teknolojik yatırımlara öncelik verilmeli. Firmalarda bu noktada karar vermeli ve önceliğini bu doğrultuda belirlemeli.bakanlık olarak sektörle birlikte bir acil eylem planı devreye konmalı, araştırma enstitülerinden biri bioteknoloji araştırma enstitüsü olarak ilan edilmeli. İthalatta ve ihracatta engeller olduğunu düşünüyor musunuz? Eğer varsa bunlara kısaca değinir misiniz? İhracat ve ithalatın önünde her hangi bir engel bulunmuyor. Yapılan kurgulanma üretime ve yatırıma yönlendirmedir. Bir önceki cevaptan da anlaşılacağı üzere geleceğe dönük yapılan bu kurgunun yerinde ve doğru olduğu görülebilir. Özellikle gıdaya yönelik üretimlerde ön plana çıkan tohumlarda mısır, ayçiçeği, sebze tohumları gibi al-sat döneminin kapanması gerektiğini düşünüyorum. Sizce Türk tohumculuğunun bugünkü en ciddi problemi ya da dar boğazları nelerdir? Birkaç örnek verebilir misiniz? Bu olumsuzlukların kısa, orta ve uzun dönemde çözümü düşünüldüğünde işin mutfağındaki şef olarak sektör mensuplarına önerileriniz neler olabilir? Son yıllarda ortaya konulan politikalarla gelinen bugünkü nokta, küçümsenemeyecek bir boyutta. Bize göre iki ciddi problem var. Birincisi, tohum konusunda kamuoyundaki algı düzeyi, diğeri çağın yakalanamaması, bio-teknolojik yatırımlarda geç kalınması. Tohum konusunda kamuoyundaki yanlış algıyı, bir takım şehir efsanelerinin, yanlış bilinen kavramların değiştirilmesi gerekiyor. Bu noktada konuyla alakasız insanlar yazılı ve görsel medyada yer almakta, yaptıkları açıklamalarla bilgi kirliliğine yol açıyor. Bu noktada var olan boşluğu bu kişiler dolduruyor. Kamudan ziyade, sektörde faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler, sektörün örgütlü yapısı, profesyonelce destek alarak bu olumsuzluğu giderici geniş kapsamlı bir tanıtım ve bilgilendirme çalışması içerisine girmeli. Diğer konu bioteknolojik yatırımlar. Hiç zaman kaybetmeden bu konuda bir acil eylem planı devreye konulmalı, yol haritası çıkarılmalı. Türkiye de tohum şirketlerinin sayısının günden güne artmasını sağlıklı bir Mayıs

22 RÖPORTAJ büyüme süreci olarak değerlendirebilir misiniz? Sizce bu durumun Türk tohumculuğu açısından avantaj ya da dezavantaj olabilecek yanları nelerdir? Bugün itibariyle sektörde faaliyet gösteren firma sayısı 562 dir. Bu kadar firma, yaklaşık 1 milyar dolarlık bir tohum pazarını oluşturuyor. ABD de yaklaşık 700 firma 12 milyar dolar, Hollanda da 500 firma 3.3 milyar dolar, Fransa da 250 firma 2.7 milyar dolar, Hindistan da 500 firma 1.5 milyar dolarlık bir pazarı oluşturuyor. Sektörün kısa vadeli hedefler, küçük ölçekli işletmeler ve al-sat mantığından kurtularak güçlü ve sağlıklı bir yapıya kavuşması için teknoloji, AR-GE, sürdürülebilir üretim ve rekabet gücü ekseninde hareket etmesi gerekiyor. Bu aşamada sektörümüz açısından sağlıklı bir büyümeden bahsedebilmek için zamana ihtiyaç var. Şu andaki göstergeler bu konuda bir analiz yapmak için çok erken. Ancak fırsat verilmesi taraftarıyım. Bildiğimiz kadarıyla sosyal paylaşım sitelerini aktif olarak kullanıyor ve sektörle ilgili birçok konuda da görüşünüzü paylaşıyorsunuz. Bulunduğunuz konum düşünüldüğünde bir şeffaflık göstergesi olarak kabul edilebilecek ve kutlanacak bu yaklaşımınızı daha da yaygınlaştırmak için tüm sektör paydaşlarının rahatça yorum ve önerilerini aktarabileceği bir tohum platformu web portalını uygulamaya koymayı düşünür müsünüz? Kişisel olarak twitter, facebook gibi sosyal paylaşım sitelerini kullanıyorum. Tohumculuk Daire Başkanlığı olarak da facebook, twitter ve Google+ sosyal paylaşım sitelerinde hesaplarımız ve BÜGEM altında başkanlığımıza ait internet sayfamız var. İsteyen herkes söz konusu sosyal paylaşım sitelerinde yer alan hesaplarımıza ve sayfalara istediği her türlü görüş öneri ve yorumu yapabilmektedir. Bu görüş, öneri ve yorumlar mutlaka dikkate alınıyor ve mutlaka detaylı açıklamalarla cevap veriliyor. Sosyal iletişim, yalnızca sektör paydaşlarının görüş alışverişinde bulunmasını sağlamakla kalmayıp aynı zamanda konu ile ilgili farklı kaynaklardan yetersiz bilgiler alarak bir takım yönlendirmelere uğrayan vatandaşlarımızın da doğru bilgiye ulaşması veya ulaştırılması açısından çok önemli. Tohumculuk ile ilgili her türlü konunun görüşüleceği bir tohum forumu ile tohumculuk ile ilgilenen herkesin farklı konularda farklı görüşlerinin aktarılmasını sağlayarak tohum paydaşları arasında iletişimi arttırmayı hedefleyen tohum sözlük hayata geçirmeyi düşündüğümüz projelerimiz arasında yer alıyor. Tohumculuk sektöründeki yönetişim bağlamında paydaşlar açısından TÜRKTED in sektöre sağladığı faydaların değerlendirmesini yapabilir misiniz? TÜRKTED in misyonu sizce nasıl bir anlam ifade etmeli? Ülkemizde 1980 li yılların ilk yarısına kadar kamu ağırlıklı bir tohumluk üretim ve pazarlama sistemi mevcuttu. Ancak o yıllarda serbest piyasa ekonomisine geçişle birlikte özel tohumculuk şirketlerinin sayısı kısa süre içerisinde arttı. Sektördeki bu yapısal değişim sektörün sesini duyurabileceği, birlikte hareket edebileceği mesleki bir örgüt kurulmasını gerektirdi. TÜRKTED, 1986 yılındaki kuruluşundan günümüze kadar sektörün kendisine yüklediği görevi, misyonu başarıyla tamamlamıştır. Bize göre iki ciddi problem var. Birincisi, tohum konusunda kamuoyundaki algı düzeyi, diğeri çağın yakalanamaması, bio-teknolojik yatırımlarda geç kalınması. 22

UFUK TURUNA ÇIKTI TOHUMCULUK SEKTÖRÜ TÜRK-TED TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ. 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun

UFUK TURUNA ÇIKTI TOHUMCULUK SEKTÖRÜ TÜRK-TED TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ. 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun TÜRK-TED TÜRKİYE TOHUMCULUK ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ Sayı:5 / Mayıs 2012 / Üç Ayda Bir Yayınlanır TOHUMCULUK SEKTÖRÜ UFUK TURUNA ÇIKTI RÖPORTAJ RÖPORTAJ AHDE VEFA HABER SORUMLULUĞUMUZUN BİLİNCİNDEYİZ! ISLAHA

Detaylı

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI (10-12.05.2017-MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER Dr. Nilgün SEZER AKMAN Türkiye Tohumculuk Sektöründe Önemli Gelişmeler 1923-1960 Geleneksel tedarik 1961

Detaylı

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli

Detaylı

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, TOHUMCULUK ÜRETİM Tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli ve rekabet

Detaylı

ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER

ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası FĐNANSAL EĞĐTĐM VE FĐNANSAL FARKINDALIK: ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER Durmuş YILMAZ Başkan Mart 2011 Đstanbul Sayın Bakanım, Saygıdeğer Katılımcılar, Değerli Konuklar

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR Halil AGAH Kıdemli Kırsal Kalkınma Uzmanı 22 Kasım 2016, İSTANBUL 1 2 SUNUM PLANI TARIMDA KÜRESELLEŞME TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VE SON YILLARDAKİ GELİŞMELER TARIMDA

Detaylı

ÜSİMP UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ DENEYİMLERİ ÇALIŞTAYI, 9-10 Ocak 2013, Ankara

ÜSİMP UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ DENEYİMLERİ ÇALIŞTAYI, 9-10 Ocak 2013, Ankara ÜSİMP UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ DENEYİMLERİ ÇALIŞTAYI, 9-10 Ocak 2013, Ankara SUNUM İÇERİĞİ 1. İstanbul Sanayi Odası nın Sanayi Üniversite İşbirliğine Bakışı ve Bu Kapsamdaki Rolü 2. Sanayi- Üniversite

Detaylı

2023 VİZYONU ÇERÇEVESİNDE TARIM POLİTİKALARININ GELECEĞİ

2023 VİZYONU ÇERÇEVESİNDE TARIM POLİTİKALARININ GELECEĞİ 2023 VİZYONU ÇERÇEVESİNDE TARIM POLİTİKALARININ GELECEĞİ SUNUM İÇERİĞİ Türkiye de Tarım Tarımsal girdi politikaları Tarımsal kredi politikaları Tarımsal sulama politikaları Tarımda 2023 Vizyonu 2 TÜRKİYE

Detaylı

Bu toplantı, İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası nın kuruluşunun 50 inci yılına denk gelmesi vesilesiyle bizler için ayrı bir öneme sahip.

Bu toplantı, İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası nın kuruluşunun 50 inci yılına denk gelmesi vesilesiyle bizler için ayrı bir öneme sahip. Saygıdeğer Sosyal Güvenlik Kurumu Başkan Yardımcım, Sayın Kamu Temsilcilerimiz, Akademik Camiamızın Değerli Temsilcileri, Sektörümüzün Değerli Temsilcileri, Değerli Basın Mensupları, Sayın Konuklar, Hoş

Detaylı

Yükseköğretim Kurumlarımızın Mühendislik Fakültelerinin Kıymetli Dekanları ve Çok Değerli Hocalarım..

Yükseköğretim Kurumlarımızın Mühendislik Fakültelerinin Kıymetli Dekanları ve Çok Değerli Hocalarım.. Yükseköğretim Kurumlarımızın Mühendislik Fakültelerinin Kıymetli Dekanları ve Çok Değerli Hocalarım.. Sizlerle tekrar bir arada olmaktan mutluluk duyduğumuzu ifade ederek, hoş geldiniz diyor; şahsım ve

Detaylı

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN

Detaylı

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR 2013/101 (Y) Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK POLİTİKASI. Sürdürülebilirlik vizyonumuz

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK POLİTİKASI. Sürdürülebilirlik vizyonumuz SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK POLİTİKASI Sürdürülebilirlik vizyonumuz 150 yıllık bir süreçte inşa ettiğimiz rakipsiz deneyim ve bilgi birikimimizi; ekonomiye, çevreye, topluma katkı sağlamak üzere kullanmak, paydaşlarımız

Detaylı

TOHUMCULUK SEKTÖRÜ ULUSAL STRATEJİ GELİŞTİRME PROJESİ

TOHUMCULUK SEKTÖRÜ ULUSAL STRATEJİ GELİŞTİRME PROJESİ TÜRKİYE THUMCULAR BİRLİĞİ THUMCULUK SEKTÖRÜ ULUSAL STRATEJİ GELİŞTİRME PRJESİ Dr. Muhteşem TRUN Genel Sekreter SWT ve Rekabetçilik Analizi, Firma ve Paydaş Analizleri, Literatür Araştırması ve Teknik komite

Detaylı

BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOHUMCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI

BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOHUMCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOHUMCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI TÜR BAZINDA SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİMİ (ton) Dünya Tohum Kullanım Miktarı-2014* (Milyon Ton) Türler 2002 2014 2015 2016 2002-2016 DEĞİŞİM(%) 35

Detaylı

BÖLGESEL TİCARET TOPLANTISI İZMİR

BÖLGESEL TİCARET TOPLANTISI İZMİR BÖLGESEL TİCARET TOPLANTISI İZMİR 13.01.2018 Sayın Valim, Sayın TOKİ Başkan Yardımcım, Sayın Ticaret Odası Başkanım, Sayın Rektörlerim, Değerli Yönetim Kurulu Üyelerim, Değerli MÜSİAD Üyeleri ve Dostları

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM BÜGEM 2015 1 TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM MAKRO GÖSTERGELER Türkiye 2002 2014 TARIM Tarımın Payı (%) Türkiye TARIM Tarımın Payı (%) Nüfus (Milyon) 66,3 22,4 33,8 77,7 - - İstihdam (Milyon) 21,3 7,6 34,9

Detaylı

2003 yılında tarımın milli gelirlerimizdeki payı yüzde 12,6 iken, 2006 yılında yüzde 11,2 ye indi.

2003 yılında tarımın milli gelirlerimizdeki payı yüzde 12,6 iken, 2006 yılında yüzde 11,2 ye indi. Tarım Sektörünün İhracattaki Yeri ve Önemi Şebnem BORAN Ülkemizde son yıllarda önceliğin sanayi sektörüne kayması sonucu ekonomimizde göreceli olarak tarım ürünlerinin ihracatımızdaki ağırlığı giderek

Detaylı

SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU

SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU İçindekiler DÜNYA ÜRETİMİ... 3 DÜNYA TİCARETİ... 4 TÜRKİYE DE İLAÇ ve ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ... 5 Türkiye de Sağlık Harcamaları... 5 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET... 6 İhracat... 7 İthalat...

Detaylı

Sizi geleceğe taşır...

Sizi geleceğe taşır... Sizi geleceğe taşır... HAKKIMIZDA Elizi Reklam İnşaat Turizm Tarım Gıda ve Hayv. San. Tic.Ltd.Şti. firması olarak 2001 yılında Antalya da faaliyetine başlamıştır. Şirketimizin ana faaliyet konusu sera

Detaylı

TOHUMCULUKTAKİ GELİŞMELER

TOHUMCULUKTAKİ GELİŞMELER TOHUMCULUKTAKİ GELİŞMELER Dilaver ARSLAN Koordinatör TAGEM 23-24 Mart 2016 Kahramanmaraş sunu içeriği Dünyada Tohumculuk Sektörü Uluslararası Ticaret Ülkemizde Tohumculuk Sektörü Önemli Tarihler, Mevzuatlar,

Detaylı

Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliği

Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliği Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliği Prof.Dr. Mehmet Emin Çalışkan Niğde Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü caliskanme@nigde.edu.tr

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI MART 2011 Tohumculuk Sanayisi Nedir? Tohumculuk Hangi İş ve Aşamalardan Oluşur? Tohumculuk İçin AR-GE

Detaylı

DOĞU AKDENİZ, DOĞU ANADOLU, GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TOHUMCULUK İHTİYAÇ ANALİZİ

DOĞU AKDENİZ, DOĞU ANADOLU, GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TOHUMCULUK İHTİYAÇ ANALİZİ DOĞU AKDENİZ, DOĞU ANADOLU, GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TOHUMCULUK İHTİYAÇ ANALİZİ KISALTMALAR KISALTMALAR AB ADNKS AR-GE BÜGEM EB FAO GSMH GSKD ISTA ISF İLO İŞKUR KB KOBİ KOSGEB GKGM TB TÜBİTAK TÜİK TTSM

Detaylı

KÜRESELLEŞEN DÜNYADA COĞRAFİ İŞARETLER

KÜRESELLEŞEN DÜNYADA COĞRAFİ İŞARETLER COĞRAFİ İŞARETLERDE AFYONKARAHİSAR BULUŞMASI 4-5 EKİM 2018 KÜRESELLEŞEN DÜNYADA COĞRAFİ İŞARETLER DR. PINAR NACAK İZMİR TİCARET BORSASI Dünyada Coğrafi İşaretler 2050 yılında dünya nüfusu 9.7 milyar. 2050

Detaylı

BVKAE www.bornovavet.gov.tr

BVKAE www.bornovavet.gov.tr Türkiye Veteriner İlaçları Pazarı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Uluslararası Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve Sergisi 28-29 Nisan, 2008 - Konya İsmail Özdemir VİSAD - Veteriner Sağlık Ürünleri

Detaylı

BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR

BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR Gözde SEVİLMİŞ Giderek artan nüfusa paralel olarak gıda maddeleri tüketimi ve dolayısıyla bitkisel yağ tüketimi artmaktadır. Diğer yandan artan gıda

Detaylı

ÖZEL SEKTÖR SEBZE ISLAH ÇALIŞMALARI. Dr. Ercan ÖZKAYNAK Yüksel Tohum Ar-Ge Müdürü 01 NİSAN 2017, ANTALYA

ÖZEL SEKTÖR SEBZE ISLAH ÇALIŞMALARI. Dr. Ercan ÖZKAYNAK Yüksel Tohum Ar-Ge Müdürü 01 NİSAN 2017, ANTALYA ÖZEL SEKTÖR SEBZE ISLAH ÇALIŞMALARI Dr. Ercan ÖZKAYNAK Yüksel Tohum Ar-Ge Müdürü 01 NİSAN 2017, ANTALYA GİRİŞ Bitkisel üretimdeki en önemli girdi tohumdur. Üstün nitelikli tohum kullanılmasıyla verim ve

Detaylı

B E K L E N T İ L E R İ

B E K L E N T İ L E R İ SEKTÖRDEN S E K T Ö R Ü N BEKLENTİLERİ B E K L E N E N L E R Bu sunumda yer alan beklentiler; Muhtelif toplantılar, karşılıklı görüşmeler, anket çalışmaları, basın-yayın organlarında yer alan haberler,

Detaylı

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON OFİSİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON OFİSİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç Madde 1- (1) Bu yönergenin amacı, ulusal ve uluslararası bilimsel araştırma ve geliştirme

Detaylı

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ KARAMAN ELMA PANELİ PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ 25 NİSAN 2016 Hazırlayanlar Uzman İsmail ARAS Uzman Hakan ANAÇ Araştırma, Etüt ve Planlama Birimi GİRİŞ Dünyanın en büyük elma üreticilerinden olan ülkemiz ve

Detaylı

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) ANTALYA DA TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI GIDA ALT SEKTÖRÜ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU 6 Eylül 2010, Antalya 1 ANTALYA

Detaylı

tepav Biyoteknolojide son yıllarda artan birleşme ve satın alma işlemleri ne anlama geliyor? Haziran2014 N201419 POLİTİKANOTU

tepav Biyoteknolojide son yıllarda artan birleşme ve satın alma işlemleri ne anlama geliyor? Haziran2014 N201419 POLİTİKANOTU POLİTİKANOTU Haziran2014 N201419 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Selin ARSLANHAN MEMİŞ 1 Yaşam Bilimleri ve Sağlık Politikaları Analisti Biyoteknolojide son yıllarda artan birleşme ve

Detaylı

1995 TEN BUGÜNE STRATEJİK ORTAĞINIZ

1995 TEN BUGÜNE STRATEJİK ORTAĞINIZ 20. yıl 1995 TEN BUGÜNE STRATEJİK ORTAĞINIZ Ekin Kimya olarak Türkiye ve yakın çevresindeki ülkelere yüksek kalitede kimyasal ürünler tedarik eden öncü bir şirketiz. Dünyanın önde gelen kimyasal üreticileri

Detaylı

Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen Düzce Fındık Çalıştayı İstiklal Konferans Salonu nda gerçekleştirildi

Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen Düzce Fındık Çalıştayı İstiklal Konferans Salonu nda gerçekleştirildi Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen Düzce Fındık Çalıştayı İstiklal Konferans Salonu nda gerçekleştirildi Çalıştayın açılış konuşmasını gerçekleştiren Düzce Üniversitesi

Detaylı

TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI YAŞ MEYVE VE SEBZE SEKTÖR RAPORU

TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI YAŞ MEYVE VE SEBZE SEKTÖR RAPORU YAŞ MEYVE VE SEBZE SEKTÖR RAPORU DÜNYADA YAŞ MEYVE VE SEBZE ÜRETİMİ FAO nun verilerine göre; 2012 yılında dünyada 57,2 milyon hektar alanda, 1,1 milyar ton yaş sebze üretimi yapılmıştır. Domates yaklaşık

Detaylı

Stratejik Plan 2015-2019

Stratejik Plan 2015-2019 Stratejik Plan 2015-2019 Bu Stratejik Plan önümüzdeki beş yıl Bezmiâlem in gelmesini umut ettiğimiz yeri ve buraya nasıl geleceğimizi anlatan bir Vizyon Belgesidir. 01.01.2015 Rektör Sunuşu Sevgili Bezmiâlem

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ - EBİLTEM TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ

EGE ÜNİVERSİTESİ - EBİLTEM TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ EGE ÜNİVERSİTESİ - EBİLTEM TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ... Semih ERDEN EGE MODELİ 1994 den bu yana faaliyetini sürdürmektedir. Üniversitemiz: Ar-Ge ve Sanayi ilişkilerini Türkiye için tamamen özgün bir yapısı

Detaylı

Kamu-Üniversite-Özel Sektör İşbirliği

Kamu-Üniversite-Özel Sektör İşbirliği Tohumculuk Sektöründe Kamu-Üniversite-Özel Sektör İşbirliği Dr. Sabahattin Bodur Agromar A.Ş. Konular Dünya da ve Türkiye de Tohumculuk Nereye Gidiyor.. Özel Sektör Olarak; Yapmamız Gerekenler Üniversitelerden

Detaylı

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ Enerji, modern kişisel yaşamın, üretim ve iletişim süreçlerinin en önemli aktörlerinden biri. Enerjinin tüketimi küresel düzeyde hızla artmaya devam ederken üç ana ihtiyaç baş gösteriyor:

Detaylı

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi Sivil Yaşam Derneği 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi GİRİŞ Sivil Yaşam Derneği 21-23 Ekim 2016 tarihleri arasında Konya da 4. Ulusal Gençlik Zirvesi ni düzenlemiştir. Zirve Sürdürülebilir Kalkınma

Detaylı

Mühendislik Fakültelerinde Araştırma Süreçlerinin Teknoloji Transferi Ekosistemine Katkıları

Mühendislik Fakültelerinde Araştırma Süreçlerinin Teknoloji Transferi Ekosistemine Katkıları Mühendislik Fakültelerinde Araştırma Süreçlerinin Teknoloji Transferi Ekosistemine Katkıları Mühendislik Fakültelerinin Araştırma ve Teknoloji Transferi Ekosistemine Katkılarının Değerlendirilmesi Paneli

Detaylı

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: YEŞİL BİNALAR & NANOTEKNOLOJİ STRATEJİLERİ. Muhammed Maraşlı İMSAD-UNG Çalışma Grubu Üyesi

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: YEŞİL BİNALAR & NANOTEKNOLOJİ STRATEJİLERİ. Muhammed Maraşlı İMSAD-UNG Çalışma Grubu Üyesi İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: YEŞİL BİNALAR & NANOTEKNOLOJİ STRATEJİLERİ Muhammed Maraşlı İMSAD-UNG Çalışma Grubu Üyesi RAPORUN AMACI Türk İnşaat Sektörünün rekabet gücünün arttırılması amacıyla

Detaylı

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) ANTALYA DA TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI SÜS BİTKİLERİ VE TIBBİ AROMATİK BİTKİLER ALT SEKTÖRÜ ÇALIŞMA GRUBU

Detaylı

Türkiye de Yazılım Sektörü Tanıtım Sunumu. Murad Tiryakioğlu Afyon Kocatepe Üniversitesi

Türkiye de Yazılım Sektörü Tanıtım Sunumu. Murad Tiryakioğlu Afyon Kocatepe Üniversitesi Türkiye de Yazılım Sektörü Tanıtım Sunumu Murad Tiryakioğlu Afyon Kocatepe Üniversitesi Neden Yazılım Sektörü? Yazılım Sektörü, bilgi ve iletişim teknolojilerinin bir bileşeni olarak rekabet avantajı sağlama

Detaylı

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle

Detaylı

Tanıtım Kitapçığı. Gayrimenkul Sektörü Değişime Startkey Çatısı Altında Hazırlanıyor

Tanıtım Kitapçığı. Gayrimenkul Sektörü Değişime Startkey Çatısı Altında Hazırlanıyor Tanıtım Kitapçığı Gayrimenkul Sektörü Değişime Startkey Çatısı Altında Hazırlanıyor Değerli Girişimcilerimiz STARTKEY, 2013 yılında, gayrimenkul sektöründe 10 yılı aşkın zamandır deneyime sahip olan Yönetim

Detaylı

Düzce Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ve ilgili mekanizmaların vizyonu, Bölgesel, ulusal ve

Düzce Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ve ilgili mekanizmaların vizyonu, Bölgesel, ulusal ve Düzce Üniversitesi 2015-2019 stratejik planında Düzce Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) doğrudan yer almakta olup, bu plan kapsamında ortaya konulan hedeflere ulaşılmasında önemli bir işleve sahiptir. Bu

Detaylı

www.maviperde.com Elektronik ticaret e-ticaret

www.maviperde.com Elektronik ticaret e-ticaret www.maviperde.com 1995 li yıllardan sonra Dünyada ve Türkiye'de elektronik ticaretin ön plana çıkmasıyla ve gelecek yıllarda mekanik perde sistemi pazarının çoğunu elektronik ticaretle olacağı varsayımı

Detaylı

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar TARIM SEKTÖRÜ 1. Tarım sektöründe istihdam şartları iyileştirilecektir. 1.1 Tarıma yönelik destekler ihtisaslaşmayı ve istihdamı korumayı teşvik edecek biçimde tasarlanacaktır. Hayvancılık Hazine Müstaşarlığı

Detaylı

İktisadi Kalkınma Vakfı

İktisadi Kalkınma Vakfı İktisadi Kalkınma Vakfı Türkiye-AB ilişkilerinin tarihi kadar eski ve köklü bir kurum olan İktisadi Kalkınma Vakfı, Türkiye ile AB arasındaki ortaklık ilişkisini başlatan Ankara Anlaşması nın imzalanmasından

Detaylı

Yeni üretim hattı ile kapasite artısı aylık ve yıllık ciromuzda en az %20'lik artış sağlanmıştır.

Yeni üretim hattı ile kapasite artısı aylık ve yıllık ciromuzda en az %20'lik artış sağlanmıştır. TR52 (Konya, Karaman) Düzey 2 Bölgesi için, bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, bölgesel gelişmenin sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla çalışmalarını

Detaylı

Değerli İhracatçılar, Değerli Basın Mensupları,

Değerli İhracatçılar, Değerli Basın Mensupları, Sayın Başbakanım, Değerli Bakanlarım, Değerli İhracatçılar, Değerli Basın Mensupları, 26 ihracatçı sektörümüzdeki, 61 bin ihracatçımızın temsilcisi Türkiye İhracatçılar Meclisi nin Sektörler Toplantısı

Detaylı

F1 Hibrit Sebze Çeşit Geliştirme ve Kamu Özel Sektör İşbirliği Projesi Etki Değerleme Alt Projesi Sonuç Raporu

F1 Hibrit Sebze Çeşit Geliştirme ve Kamu Özel Sektör İşbirliği Projesi Etki Değerleme Alt Projesi Sonuç Raporu F1 Hibrit Sebze Çeşit Geliştirme ve Kamu Özel Sektör İşbirliği Projesi Etki Değerleme Alt Projesi Sonuç Raporu Dr. M. Emin ERGÜN (Koordinatör) Prof. Dr. Süleyman ERKAL Uz. Mustafa ÖZTÜRK Dr. Filiz PEZİKOĞLU

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 8. Toplantısı Yeni Kararlar İÇİNDEKİLER. Yeni Kararlar.. Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [05/0].. Doktora Derecesine

Detaylı

DANIŞMANLIĞI LTD.ŞTİ. HAKKIMIZDA

DANIŞMANLIĞI LTD.ŞTİ. HAKKIMIZDA AVRASKA İŞ GELİŞTİRME ve YÖNETİM DANIŞMANLIĞI LTD.ŞTİ. HAKKIMIZDA İstanbul, 2017 «Farklı olmak iş hayatınızın en önemli felsefesi olmalıdır. Bunun için de müşterilerinizi çok iyi tanımanız gerekir. Amacınız,

Detaylı

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME TÜRKİYE GİYİM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ 211 yılı Temmuz ayında yürürlüğe konulan kumaş ve hazır giyim ürünlerine

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1. Bu yönergenin amacı, Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi nin (KOÜ TTO),

Detaylı

ACP Yapı Elemanları Şirket Müdürü Erhan Karabağ

ACP Yapı Elemanları Şirket Müdürü Erhan Karabağ ACP Yapı Elemanları Şirket Müdürü Erhan Karabağ ACP Yapı Elemanları Şirket Müdürü Erhan Karabağ dan, Röportaj Konumuz Olan 2014 Yılı Değerlendirmeleri ve 2015 Yılı Hedefleriyle İlgili Bilgiler Aldık. Firmanız

Detaylı

Türkiye ye Yönelik Beklentiler Olumsuz Olamaz

Türkiye ye Yönelik Beklentiler Olumsuz Olamaz MAKİNATEK AYIN KONUĞU Türkiye ye Yönelik Beklentiler Olumsuz Olamaz Türkiye deki büyümenin süreceği beklentisini aktaran Avrupa Forklift, İstifleme ve Depo Ekipmanları Federasyonları (FEM) Yönetim Kurulu

Detaylı

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz

Detaylı

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON Z. Güldem Ökem, PhD Research Fellow Centre for European Policy Studies (guldem.okem@ceps.eu) 23 Şubat 2011, Ankara Türkiye nin Avrupa Birliği

Detaylı

BİZ KİMİZ? ANADOLU PATENT

BİZ KİMİZ? ANADOLU PATENT TURQUALITY PROGRAMI 2 BİZ KİMİZ? ANADOLU PATENT ; 1976 yılında kurucusu Mustafa YÜCEEL tarafından fiilen faaliyete başlamış olup 1986 yılında ANADOLU MÜŞAVİRLİK çatısı altında Ankara'da faaliyet göstermeye

Detaylı

TÜRKİYE TOHUMCULUĞUNUN AR-GE İHTİYACI. Dr. Vehbi ESER TÜRKTOB

TÜRKİYE TOHUMCULUĞUNUN AR-GE İHTİYACI. Dr. Vehbi ESER TÜRKTOB ب TÜRKİYE TOHUMCULUĞUNUN AR-GE İHTİYACI Dr. Vehbi ESER TÜRKTOB Neden Ar-Ge Farklı problemler Farklı çözümler gerektirir Başarının anahtarı ise Çok disiplinli çalışmaktır Ar-Ge Nedir? Yeni bilgi ve bulgular

Detaylı

SAYIN BAKANIM SAYIN BAŞKAN OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ NİN SAYGIDEĞER TEMSİLCİLERİ DEĞERLİ MİSAFİRLER VE KIYMETLİ BASIN MENSUPLARI

SAYIN BAKANIM SAYIN BAŞKAN OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ NİN SAYGIDEĞER TEMSİLCİLERİ DEĞERLİ MİSAFİRLER VE KIYMETLİ BASIN MENSUPLARI SAYIN BAKANIM SAYIN BAŞKAN OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ NİN SAYGIDEĞER TEMSİLCİLERİ DEĞERLİ MİSAFİRLER VE KIYMETLİ BASIN MENSUPLARI KONUŞMAMA BAŞLARKEN, BAŞTA SAYIN BAKANIMIZ OLMAK ÜZERE SİZLERİ SAYGI VE SEVGİYLE

Detaylı

TURKCELL TEKNOLOJİ FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ

TURKCELL TEKNOLOJİ FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ PAYLAŞIM TOPLANTISI FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI TURKCELL TEKNOLOJİ FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ TURKCELL TEKNOLOJİ ARAŞTIRMA & GELİŞTİRME A.Ş. SUNUM PLANI 1. UYGULAMANIN

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE YAŞ SEBZE MEYVE ÜRETİMİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE YAŞ SEBZE MEYVE ÜRETİMİ ANKARA 23/01/2017 DÜNYADA VE TÜRKİYE DE YAŞ SEBZE VE MEYVE ÜRETİMİ Tarım insanlık için her çağda önemli olmuştur. Tarımında önemli bir bölümünü yaş meyve ve sebzeler oluşturmaktadır. Yaş meyve ve sebze

Detaylı

6. Uluslararası Sosyal Güvenlik Sempozyumu İzmir de Başladı

6. Uluslararası Sosyal Güvenlik Sempozyumu İzmir de Başladı 6. Uluslararası Sosyal Güvenlik Sempozyumu İzmir de Başladı Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) ve Uluslararası Sosyal Güvenlik Teşkilatı(ISSA) işbirliği ile Stratejik İnsan Kaynakları Politikaları ve İyi Yönetişim

Detaylı

Mayıs Ayı Tekstil Gündemi

Mayıs Ayı Tekstil Gündemi Mayıs Ayı Tekstil Gündemi 03.06.2016 Mayıs Ayı Tekstil Gündemi «Çin, Mısır da tekstil bölgesi kuruyor» «Bangladeş konfeksiyon sektörü, verimlilikteki düşüşten endişe ediyor» «Pakistan pamuk endüstrisi,

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar TARIM SEKTÖRÜ 1. Tarım sektöründe istihdam şartları iyileştirilecektir. 1.1 Tarıma yönelik destekler ihtisaslaşmayı ve istihdamı korumayı teşvik edecek biçimde tasarlanacaktır. Hayvancılık (Tarım Reformu

Detaylı

STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU

STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU FAKÜLTE/BÖLÜM ADI: STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU Stj. Amaç No Hedef No Faaliyet No Performans no Stratejik Amaç / Hedef / Faaliyet Tanımı 2008 mevcut durum 2009 2010 2011 2012 2013 Faaliyet

Detaylı

İVEDİK OSB. Misyon-Vizyon

İVEDİK OSB. Misyon-Vizyon İVEDİK OSB Misyon-Vizyon Ankara nın ve üyelerinin; ulusal ve uluslararası ticaretten daha fazla pay alan, rekabet gücüne ulaşmış siyasi ve ekonomik oluşumları kendi yararı doğrultusunda kullanabilen, varlık

Detaylı

Konuşmamda sizlere birkaç gün önce açıklanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı hakkında bilgi vereceğim.

Konuşmamda sizlere birkaç gün önce açıklanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı hakkında bilgi vereceğim. 4 Ekim 2009 Tarihinde, DPT Müsteşar Yardımcısı Erhan USTA nın Euro50 Group Seminerinde İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planına İlişkin Konuşma Metni Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Detaylı

KALKINMA BANKALARI ARASINDA İŞBİRLİĞİ

KALKINMA BANKALARI ARASINDA İŞBİRLİĞİ BASINDAN EKONOMİ HABERLERİ 24 MAYIS 2016 SALI KIBRIS GENÇ TV (23.05.2016) KALKINMA BANKALARI ARASINDA İŞBİRLİĞİ Kalkınma Bankası'nın Türkiye Kalkınma Bankası ile yürüttüğü Teknik İşbirliği Programı kapsamında;

Detaylı

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI CANSEN BAŞARAN-SYMES IN "SAĞLIĞA YENİLİKÇİ BİR BAKIŞ AÇISI: MOBİL SAĞLIK RAPORU TANITIM TOPLANTISI AÇILIŞ KONUŞMASI

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI CANSEN BAŞARAN-SYMES IN SAĞLIĞA YENİLİKÇİ BİR BAKIŞ AÇISI: MOBİL SAĞLIK RAPORU TANITIM TOPLANTISI AÇILIŞ KONUŞMASI TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI CANSEN BAŞARAN-SYMES IN "SAĞLIĞA YENİLİKÇİ BİR BAKIŞ AÇISI: MOBİL SAĞLIK RAPORU TANITIM TOPLANTISI AÇILIŞ KONUŞMASI 22 Mart 2016 İstanbul, Sheraton Hotel&Convention Center

Detaylı

TÜRKİYE DE FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ KÜLTÜRÜ VE GELİŞİMİ

TÜRKİYE DE FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ KÜLTÜRÜ VE GELİŞİMİ TÜRKİYE DE FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ KÜLTÜRÜ VE GELİŞİMİ Ceren Pala Okat Fikri Haklar Yöneticiliği "Fikri Haklar Yönetimi" Paneli TÜSİAD Genel Sekreterliği Konferans Salonu 14 Haziran 2012 Akış Fikri Haklar

Detaylı

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI Bölgesel Yenilik Stratejisi Çalışmaları; Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi İstanbul Bölgesel Yenilik Stratejisi Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi Önemli Not: Bu anketten elde

Detaylı

KÜRESELLEŞEN DÜNYADA COĞRAFİ İŞARETLER

KÜRESELLEŞEN DÜNYADA COĞRAFİ İŞARETLER TÜRKİYE NİN COĞRAFİ İŞARETLER VE BOLU 24 KASIM 2017 KÜRESELLEŞEN DÜNYADA COĞRAFİ İŞARETLER DR. PINAR NACAK İZMİR TİCARET BORSASI GENEL SEKRETER YARDIMCISI Dünyada Coğrafi İşaretler 2050 yılında dünya nüfusu

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ - EBİLTEM TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ

EGE ÜNİVERSİTESİ - EBİLTEM TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ EGE ÜNİVERSİTESİ - EBİLTEM TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ Prof. Dr. Candeğer YILMAZ,... Ege Üniversitesi Rektörü EGE MODELİ 1994 den bu yana faaliyetini sürdürmektedir. Üniversitemiz: Ar-Ge ve Sanayi ilişkilerini

Detaylı

İSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN IN KONUŞMASI

İSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN IN KONUŞMASI İSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN IN KONUŞMASI 2023 e 10 Kala Kamu Üniversite Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı nda konuya yönelik düşüncelerimi ifade etmeden önce sizleri, şahsım ve İstanbul

Detaylı

Türk Savunma ve Havacılık Sanayii 2012 Yılı Performans Özeti

Türk Savunma ve Havacılık Sanayii 2012 Yılı Performans Özeti 1 Türk Savunma ve Havacılık Sanayii 2012 Yılı Performans Özeti Genel Her yıl olduğu gibi Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) Üye firma ve kurum ve kuruluşlardan topladığı veriler ile

Detaylı

Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı. Dr. Vahdettin Ertaş. Finansal Erişim Konferansı. Açılış Konuşması. 3 Haziran 2014

Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı. Dr. Vahdettin Ertaş. Finansal Erişim Konferansı. Açılış Konuşması. 3 Haziran 2014 Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Dr. Vahdettin Ertaş Finansal Erişim Konferansı Açılış Konuşması 3 Haziran 2014 Sn. Hazine Müsteşarım, Sn. BDDK Başkanım, Dünya Bankasının ülke direktörü Sn. Raiser, yurtiçinden

Detaylı

TARSUS TİCARET BORSASI

TARSUS TİCARET BORSASI TARSUS TİCARET BORSASI Ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerden, tarımsal üretimin bir kısmı doğrudan tüketilirken, bir kısmı sanayide hammadde olarak işlenerek değişik gıdalara dönüştürülmektedir. Tarımsal

Detaylı

Aslında, benim perakende sektöründeki kariyerim bir anlamda 12 yaşında sahibi olduğumuz süpemarkette yaz tatillerinde çalışmamla başladı.

Aslında, benim perakende sektöründeki kariyerim bir anlamda 12 yaşında sahibi olduğumuz süpemarkette yaz tatillerinde çalışmamla başladı. Değerli Basın Mensupları, Kıymetli Konuklar, İstanbul, 14 Temmuz 2008 Öncelikle Real Hipermarketleri Türkiye Genel Müdürü olarak gerçekleştirdiğimiz ilk basın toplantımıza katılımınız için çok teşekkür

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Milletlerarası Ticaret Odası Değişen Küresel Ekonomi ve Türkiye Toplantısı 7 Mart 2014, İstanbul

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Milletlerarası Ticaret Odası Değişen Küresel Ekonomi ve Türkiye Toplantısı 7 Mart 2014, İstanbul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Milletlerarası Ticaret Odası Değişen Küresel Ekonomi ve Türkiye Toplantısı 7 Mart 2014, İstanbul Saygıdeğer Konuklar, Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Öncelikle, Sayın

Detaylı

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 1 Adana Gelecek Stratejisi Konferansı Çalışmanın amacı: Adana ilinin ekonomik, ticari ve sosyal gelişmelerinde

Detaylı

KÜRESEL PERSPEKTİFTEN TÜRKİYE TARIMI VE PROJEKSİYONLAR

KÜRESEL PERSPEKTİFTEN TÜRKİYE TARIMI VE PROJEKSİYONLAR KÜRESEL PERSPEKTİFTEN TÜRKİYE TARIMI VE PROJEKSİYONLAR TÜRKİYE EKONOMİ ZİRVESİ 22 24 ARALIK 2017, ŞANLIURFA TARIMIN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ ÖNEMİ YAKLAŞIK 850 MİLYAR DOLAR EKONOMİK BÜYÜKLÜKLE, DÜNYANIN

Detaylı

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji KASIM 2014 KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ

Detaylı

İzmir İktisat Kongresi, 30-31 Ekim 2013 Oturum 7D: Tarım ve Gıda Sektöründe Dönüşüm. Panel Başkanı: Vedat Mirmahmutoğlları, GTHB Müsteşarı

İzmir İktisat Kongresi, 30-31 Ekim 2013 Oturum 7D: Tarım ve Gıda Sektöründe Dönüşüm. Panel Başkanı: Vedat Mirmahmutoğlları, GTHB Müsteşarı İzmir İktisat Kongresi, 30-31 Ekim 2013 Oturum 7D: Tarım ve Gıda Sektöründe Dönüşüm Panel Başkanı: Vedat Mirmahmutoğlları, GTHB Müsteşarı Panelistler: Erdoğan Güneş (Ankara Üniversitesi), Abdullah Kutlu

Detaylı

SOSYAL MEDYA YÖNETİMİ ve SOSYAL MEDYADA REKLAM UYGULAMALARI

SOSYAL MEDYA YÖNETİMİ ve SOSYAL MEDYADA REKLAM UYGULAMALARI SOSYAL MEDYA YÖNETİMİ ve SOSYAL MEDYADA REKLAM UYGULAMALARI SOSYAL MEDYA YÖNETİMİ ve SOSYAL MEDYADA REKLAM UYGULAMALARI Sosyal medya yönetimine artık diğer pazarlama aktivasyonları gibi stratejik bir bakış

Detaylı

SayınBakanım, Sayın Valim, Sayın TK Başkanım, Sayın Büyük Şehir Belediye başkanım, Sayın Rektörüm, DeğerliMeslektaşlarım Sayın Basın Mensupları, Ve Sevgili Konuklar, Yıldız Teknik Üniversitesi çatısı altında

Detaylı

BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI!

BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; kooperatiflerin sosyo-ekonomik kalkınmaya, özellikle yoksulluğun azaltılmasına, istihdam yaratılmasına ve sosyal bütünleşmeye olan

Detaylı

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi 2013-2023

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi 2013-2023 Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi 2013-2023 İÇERİK Amaç, Vizyon Hazırlık Süreci İnovasyona Dayalı Mevcut Durum Stratejiler Kümelenme ile ilgili faaliyetler Sorular (Varsa) İNOVASYON & KÜMELENME

Detaylı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya da 120 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Bu değirmenlerin çok büyük bir çoğunluğu yılda 2000 tonun üzerinde kapasiteyle çalışmaktadır. Pazarın yüzde 75

Detaylı

İLETİŞİMDE TASARIM TASARIMDA İLETİŞİM KONULU ULUSLARARASI KATILIMLI SEMPOZYUM VE SERGİ GERÇEKLEŞTİ

İLETİŞİMDE TASARIM TASARIMDA İLETİŞİM KONULU ULUSLARARASI KATILIMLI SEMPOZYUM VE SERGİ GERÇEKLEŞTİ İLETİŞİMDE TASARIM TASARIMDA İLETİŞİM KONULU ULUSLARARASI KATILIMLI SEMPOZYUM VE SERGİ GERÇEKLEŞTİ Dumlupınar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü, yaklaşık bir yıllık hazırlık sürecinin

Detaylı

TÜRKİYE DE TOHUMCULUK

TÜRKİYE DE TOHUMCULUK TÜRKİYE DE TOHUMCULUK Dünya nüfusu her geçen yıl biraz daha artarken, beslenme ve gıdaya olan ihtiyaçlarda sürekli artmaktadır. Bugün, dünya üzerindeki 7 milyara ulaşan nüfusun yaşamını sürdürebilmesi

Detaylı

İNTERNETTE B2B İLE İŞİNİZİ BÜYÜTÜN SEMİNERİ

İNTERNETTE B2B İLE İŞİNİZİ BÜYÜTÜN SEMİNERİ Sayı 43 Mayıs 2013 e-bülten İTO BİLİŞİM H e r a y ı n i l k h a f t a s ı İ T O w e b s i t e s i n d e y a y ı n l a n ı r İNTERNETTE B2B İLE İŞİNİZİ BÜYÜTÜN SEMİNERİ Mal ve hizmetlerin üretim, tanıtım,

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ARICILIK GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ARICILIK GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 20 Şubat 2017 Resmi Gazete Sayısı: 29985 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ARICILIK GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MADDE

Detaylı