Transkript

1 Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 34 Volume: 7 Issue: 34 Issn: TÜRK ETM TARH DERS ÖRETMNDE FARKLI BR YAKLAIM: RESM ÖRETMENL ÖRENCLERNN SERG ÇALIMASI* A DIFFERENT APPROACH TO TEACHING HISTORY OF TURKISH EDUCATION: PAINTING EXHIBITION Yasemin ERSÖZ** Sebahattin ARIBA *** Öz Türk Eitim Tarihi, günümüze kadar eitimsel fikir, düünce, kurum ve tecrübelerimizi irdeleyen, bugünkü eitim sorunlarını çözmekte bize ıık tutan bir derstir. Eitim Fakültelerinin amaçlarından biri de, örencilere Türkiye nin ve Türk dünyasının eitim sorunlarını tarihi derinlik ve bütünlük içinde kavratmaya çalımak ve onları, geçmi tecrübelerden ders alarak çözüm arayılarına yöneltmek olmalıdır. Ancak mevcut ileyite, eitim fakültelerinde Türk Eitim Tarihi dersinin verimlilii tartıma konusudur. Bu dersi kronolojik bir ezber dersi durumundan kurtararak, örencilerin ilgisini artıracak ve öneminin kavranmasını salayacak, örenci merkezli yaklaımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu balamda, eitim-öretim yılında nönü Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Resim Öretmenlii bölümünde Türk Eitim Tarihi dersinin, çada öretim yöntemlerinden "proje tabanlı örenme" yaklaımı ile yürütülmesi düünülmütür. Bu çerçevede, Resim öretmenlii 3. Sınıf örencilerinin Türk Eitim Tarihi dersine karı olumlu bir tutum gelitirmesini ve etkili örenmeyi hedefleyen bir proje gelitirilmitir. Hunlardan balayarak günümüze kadar olan yaklaık 2500 yıllık Türk Eitim Tarihi akıı örenciler tarafından resim, heykel, grafik yoluyla görselletirilerek, ortaya çıkan 58 adet çalıma ile dönem sonunda Eitim Fakültesi bünyesinde bir sergi açılmıtır. Sergi sonrasında, Türk Eitim Tarihi dersini almakta olan örencilerden Türk Eitim Tarihi dersinin "proje tabanlı örenme" yaklaımıyla ilenmesi süreci hakkında görüleri alınmıtır. Bu çalımada nitel aratırma desenlerinden Durum Çalıması yapılmı, gönüllü 22 örenciyle ses kayıtları alınarak, yarı yapılandırılmı görüme gerçekletirilmitir. Yapılarak içerik analizi sonuçlarından, örencilerin çounun dönem baında dersle ilgili olumsuz düünce ve tutuma sahipken, gerçekletirilen proje tabanlı örenme sonrasında derse karı tutum ve düüncelerinin olumlu yönde deitii anlaılmıtır. Anahtar Sözcükler: Türk Eitim Tarihi, Proje Tabanlı Öretim, Durum Çalıması, Resim Öretmenlii. Abstract Turkish history of education is a lesson which examines our educational ideas, thoughts, corporations and experiences till today and light the way for resolution of today s education. One of the purposes of the educational faculties is trying to make education problems of Turkey and Turkish world comprehended by students within historical depth and unity and direct them to take lessons from past experiences and find solutions. However in the current mechanism the efficiency of the Turkish Education History lesson is a matter of debate. Student oriented approaches which will save this lesson from being a chronological memorization lesson and increase student interest and make them comprehend the importance of the lesson. In this context Turkish Education History lesson was conducted by project based learning approach, which is one of the modern learning methods, in academic year, in Inonu University, Education Faculty, Art Teaching Department. In this frame, a project aiming to develop a positive attitude from 3 rd grade students towards Turkish Education History lesson and effective learning, was developed. The Turkish Education History of 2500 years starting from Huns until today, was visualized by students by using painting, sculpture and graph and an exhibition was held within the Education Faculty body consisting of the 58 created pieces of * Bu aratırma, Nisan 2013 tarihlerinde Antalya'da gerçekletirilen "4. Internatıonal Conference on New Trends in Education and Their Implications (ICONTE)" konferansında sözlü bildiri olarak sunulmutur. ** Ar. Gör., nönü Üniversitesi, Eitim Fakültesi. **** Prof. Dr., Adıyaman Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Eitim Programları ve Öretim A.B.D

2 art. After the exhibition which received the appreciation of lecturers and education faculty students, the ideas of students having the Turkish Education history lesson were received about the process of project based learning approach used in the lesson. In this study, case study which is among the qualitative research patterns was conducted, semi-configured interview was performed with 22 volunteer students by taking their voice records. From the interview results, it was understood that while most of the students had a negative thoughts and attitudes towards the lesson at the beginning of the term, their thoughts and attitudes towards the lesson changed in positive direction after the project based learning. Keywords: History of Turkish Education, Project Based Learning, Case Study, Art Teaching. Giri Tarih öretimi, eitim kurumlarında örencilerin belli bir tarih bilinci kazanabilmeleri amacıyla, insanlıın ve milletlerin geçmiindeki anlamlı ve önemli olayların aktarılması sürecidir (Cevizci,2010). Tarih derslerinin eitim programlarına ilk kez girmesi, Osmanlı döneminde Maarif Nâzırı Safvet Paa döneminde düzenlenen,1869 Maârif-i Umûmiye Nizâmnâmesi ile eitim sisteminde yapılan köklü deiiklikler sonucu olmutur (Ata, 2007) Eitim tarihi de, insanlık tarihi kadar uzun bir geçmie sahiptir (Kıncal, 2009).Cevizci ye (2010) göre, Eitim Tarihi; eitim ve öretim uygulamalarıyla eitime dair çıır açıcı fikirlerin tarihidir. En eskilerden günümüze kadar eitimsel fikir, düünce, kurum ve tecrübelerimizi ve bunlardan çıkan dersleri konu alan, bugünkü eitim sorunlarını çözmekte bize ıık tutan bir derstir, Türk Eitim Tarihi (Akyüz, 2011). Ziya Gökalp e göre, kültür milli, medeniyet ise evrenseldir ve her toplum bireylerini eitmeye çalıırken milli ve evrensel aktarımlar yapmaktadır (Kıncal,2009). Bu balamda, Eitim Bilimleri ile Eitim Fakültelerinin amacı, örencilere çeitli eitim bilgileri kazandırmakla sınırlı kalamaz. Örencilere, Türkiye nin ve Türk dünyasının eitim sorunlarını tarihi derinlik ve bütünlük içinde kavratmaya çalımak ve onları, geçmi tecrübelerden ders alarak çözüm arayılarına yöneltmekte gerekir. Bu da ancak Türk Eitim Tarihi dersinin yardımıyla salanabilir (Akyüz,2011; Arıba ve Koçer, 2008). Türk eitim sisteminin uygulamaya dönük yönleri yanında uzun bir tarihi geçmiinin bulunduu unutulmamalıdır. Sadece güncel eitim yaklaımı ve uygulamalarıyla eitim bilimleri ve eitim sorunları anlaılamayacaından, tarihi süreç içinde geliimini de bilmek gerekir (Akyüz,2011). Hukuk Tarihi dersinin olmadıı bir Hukuk Fakültesi ya da ktisat Tarihi ve Siyasal Düünce Tarihi dersi olmayan bir ktisat ve Siyaset Bilimleri Fakültesi olamayacaı gibi, Eitim Tarihi olmayan bir Eitim Fakültesi de düünülemez (Arıba ve Koçer, 2008). Türk Eitim tarihi, eitimin her alanında olduu gibi, nitelikli öretmen yetitirme konusunda da bize ıık tutmakta, bizi düündürmekte ve uyarmaktadır (Soylu, 2009) Türk Eitim Tarihi dersi, Yüksek Öretim Kurulu (YÖK) tarafından, yeniden yapılanma gerekçesi ile 1997 den itibaren 9-10 yıl kadar bir süreyle Eitim Fakülteleri programlarından çıkarılmıtır (Akyüz, 2011; Arıba ve Koçer, 2008; Arıkan, Ünver ve Süzer, 2007). Eitim Fakültesi programlarında Türk Eitim Tarihi dersinin yer almaması, öretmen ve eitimcilerimizde meslek bilincinin yeterli ölçüde geliememesine ve Türk Eitim Tarihini bilmeyen yöneticiler ve karar organlarının ülkemiz için yararlı ve uygun eitim politikaları gelitirememelerine neden olabilir (Akyüz,2011). Kavcar (2002) da, 1997 yılında yapılan program deiikliini eletirerek, Programlardaki derslerin düzenlerinde sistematik açıdan yanlılıklar göze çarpıyor. Öretmenlik için çok gerekli olan genel kültür boyutu göz ardı edilmi görünüyor. Psikoloji, Sosyoloji, Felsefe, Eitim Psikolojisi, Türk Eitim Tarihi gibi dersler programda yok eklinde görüünü bildirmitir. YÖK tarafından Mart 2006 tarihinde balatılan Eitim Fakültelerinde program güncelletirilmesi ile Türk Eitim Tarihi dersi tekrar programlara alınmı ve böylece önemli bir yanlıtan dönülmütür (Akyüz, 2011; Arıba ve Koçer, 2008; Arıkan ve di.,2007). Türk Eitim Tarihi dersinin Eitim Fakültelerinin programlarına alınmasıyla birlikte öretmen adaylarının eitim ve öretmenlik mesleiyle ilgili gelimeleri, tarihsel bir düzlemde inceleme, aratırma ve örenmesi yolunda önemli bir adım

3 atılmıtır. Eitim sistemimizin sorunlarını, neden ve uygulamalarıyla aratırma, inceleme ve eletirme fırsatı da öretmen adaylarına sunulmutur (Arıkan ve di.,2007). Arıkan ve dierleri tarafından 2007 yılında yapılan aratırmada yabancı dil eitimi programlarında Türk Eitim Tarihi dersinin önemi ve içeriine ilikin örenci görüleri alınmı ve aratırmaya katılan örencilerin çounluu (%62) Türk eitim tarihi hakkındaki bilgilerini yeterli bulmadıklarını, örencilerin %68 i bir yabancı dil öretmeninin de Türk eitim tarihini bilmesi gerektiini ifade etmilerdir. Ancak bu dersin amacı, örenciye Türk eitim tarihinin içerdii tarihsel gelimeleri salt bilgi olarak aktarmak, ezbercilie yönlendirmek olmamalıdır. Ezberci öretim, belli bir amaç dorultusunda, bilgilerin istenildiinde tekrar edilebilecek ekilde, zihinde tutulmasını salamaya yönelik öretim eklidir ve çada bir öretim ekli deildir (Sekin, 2008). Osmanlı nın son Maarif müstearlarından ve Darülfünun da Ortaça tarihi profesörlüü görevinde bulunan, birçok tarih ders kitabını kaleme alan Ali Reat Bey de Mekteplerde Tarih Dersi adlı makalesinde, tarih öretiminin amacının tarihi olayları ezberletmek olmadıını vurgulamaktadır. Ali Reat a göre tarih öretiminde uygulanacak yöntem ve takip edilecek amaçlar okulun derecesine göre deimelidir (Kele ve Kiri, 2006). Ezbercilik Türkiye de genel anlamda tarih eitiminde önemli sorunlardan biri olarak görülmütür. Tarih öretmeni adayları da aktif örenme ve öretme yöntemlerini yeterince örenmedikleri için geleneksel ezberci sistemi sürdürecek ekilde yetimekte, sınavlarda sordukları sorular arasında da uygulama ve sentez düzeyinde sorulara rastlanmamaktadır (Aktekin, 2009). Türkiye de tarih eitimine ilikin deerlendirmeler ve EUROCLIO, UNESCO gibi uluslar arası düzeyde etkinlik gösteren kuruluların çalımaları incelendiinde, okullarda verilen tarih eitiminde yaanan sorunlardan belki de en önemlisi; genel olarak tarihçilerin mesleklerini icra edi tarzlarından kaynaklanan, tarih eitimine yönelik ezberci tutumlarının dourduu sorunlardır (Aslan, 2005). Ata (2007) bir aratırmasında, örencilerin tarih dersini sevmeme nedenleri olarak; geleneksel ileni tarzını, tarihin bilgi yıını olarak gösterilmesini ve ezber bir ders olarak sunulmasını saymıtır. Geleneksel tarih öretiminde öretmenin rolü aktif olarak ders anlatmaktır, örencilerin rolü pasiftir. Türkiye de tarih öretimi uzun yıllar örencilerin aktif olarak derse katılmasına müsait olmadıı gerekçesiyle eletirilmitir. ngiltere de 1970 li yıllardan itibaren uygulamaya geçen ve çok olumlu tepkiler alan örenci merkezli Yeni Tarih öretimi anlayıı Türkiye deki tarih eitimiyle ilgili sorunların çözümünde olumlu bir tecrübe olarak deerlendirilebilir (Aktekin,2009). Kırpık (2009) tarafından yapılan bir aratırmada, katılımcı öretmenlerin hemen hepsi tarih öretiminde aktif örenme metotlarının ezbercilii ortadan kaldıracaı kanaatini belirtmilerdir. Arıkan ve dierleri (2007), yaptıkları aratırmada aaıdaki bulgulara ulamılardır; Türk Eitim Tarihi dersine uygun olan öretim yöntemlerinin aratırıldıı kısımda örencilerin verdii yanıtlarda en yüksek oran Türk Eitim Tarihi dersi görsel araçlarla (fotoraf, film vb.) desteklenmelidir düüncesidir. Buna göre örencilerin %95 i bu dersin görse araçlarla desteklenmesi gerektiini düünmektedir. Buna karın, örencilerin derste kullanılması düünülen öretim yöntemlerinden en az öretmen merkezli eitimi istedii görülmektedir. Katılımcıların yalnızca %19 u öretim elemanı konuları anlatmalı, örenciler not almalıdır düüncesini desteklemektedir. Örencilerin %22 si Türk Eitim Tarihi derslerinde tarihi bilgiler aırlıklı olarak yer almalıdır demekte ama katılımcıların %65 i derslerde aratırmaya yönelik içerikler aırlıklı olarak yer almalıdır düüncesini desteklemektedir. Bu sonuçlara göre örencilerin aratırmaya yöneltilmeyi istedikleri ve ezbere dayalı tarihsel bilgilerden kaçındıkları görülmektedir. Akbaba (2005) ise, tarih öretiminde görsellerin kullanımının baarıya etkisini aratıran deneysel bir çalıma yapmı ve fotoraf kullanılarak yapılan eitim sonucunda deney grubunun puanlarının, geleneksel öretim yöntemlerinin kullanıldıı kontrol grubunun puanlarına göre anlamlı düzeyde artı gösterdiini tespit etmitir. Bu durum, görsellerle ilenen tarih derslerinin örencilerin bilgi düzeylerine katkısının, geleneksel öretim yöntemlerinden daha fazla olduu eklinde yorumlanabilir. Tarihsel bilginin youn olarak verildii konularda görsel araçların kullanımı örencilerde etkin bir örenme fırsatı yaratabilir, örencilerin akademik baarılarını artırmanın yanında, dersin daha keyifli bir ekilde ilenmesine ve tarih dersinin amaçladıı davranıların gelitirilmesinde (problem çözme, kronoloji bilgisi, yaratıcı düünme, eletirel düünme,

4 empati) de katkı salayabilir (Arıkan ve di., 2007; Akbaba, 2005). Sürekli deien ve gelien dünyada duraan (Statik) deil, hareketli (Dinamik) bir gençlik yetitirmek gerektii düünüldüünde; aratırmayan, yaratıcı olmayan, sadece mevcut bilgi birikimini ezberlemekle yetinen bir gençlikten bu dinamizm beklenemez (Çetin, 2003). ahin, Ellez ve Günter (2009) tarafından yapılan Türk Eitim Tarihi dersine ilikin örencilerin algı ve beklentileri isimli çalımada, güzel sanatlar alanında öretim gören örenciler ile eit aırlık-sözel alanlarda öretim gören örencilerin görüleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmutur. Bu balamda, güzel sanatlar alanında örenim gören örencilerin Türk Eitim Tarihi dersiyle ilgili algı ve beklentileri dier bölümlerden çok farklıdır. Sanatçı kiilii taıyan bu örencilere Türk Eitim Tarihi dersi ileni sürecinde farklı bir yaklaım izlenmelidir. smail Hakkı Baltacıolu na göre sanat, insanın uur altında yatan deerlerini uyandıran, milleti meydana getiren öelerden biridir, her insanın kazanabilecei bir sanat kiilii vardır. Eitimin görevi de bu kiiliin gelimesi için gerekli olan ortamı düzenlemektir (Dikici ve Tezci, 2002). Baltacıolu, milli tarihin sanatçılar eliyle en güzel ekilde anlatılabileceini düünür. Aaıdaki anekdot buna güzel bir örnektir; stanbul Belediyesi, stanbul a Fatih Sultan Mehmet in bir heykelini dikmeye karar verir ve bunun için milletler arası bir yarıma açmayı düünmektedir. Baltacıolu, bu duruma tepki gösterir ve Fatih in heykelini bir yabancı heykeltıra yapamaz, bu heykeli yapabilecek Türk heykeltıralar vardır. Fatih in heykelini ancak onu duyabilen Türk ve Müslüman olan bir heykeltıra yapabilir. Çünkü o heykele bizim duruumuzu, jest ve mimiklerimizi veremez, yabancı bir heykeltıra Fatih in heykeli yerine bir Kardinal heykeli yapabilir demektedir. (Dikici ve Tezci, 2002). Baltacıolu, üretime ve yaratıcılıa dayanan bir eitim sistemini savunmutur. Eitimde güzel sanatların önemini ilk defa ileri süren ve savunan eitimcilerimizden biridir (Akyüz, 2011). Bu balamda, Türk Eitim Tarihi dersi, sanatçı yönü bulunan Resim öretmenlii örencileri ile ilendiinde, ortaya bir ürün çıkarmayı hedefleyen Proje Tabanlı Örenme uygun bir yaklaım olacaktır. Proje tabanlı örenme, Dewey in yansıtıcı düünme aamalarından yararlanarak aratırma yaklaımı ve bulu yoluyla örenme ilkelerinin gelitirildii, ürün ortaya çıkarmak üzere bireysel ya da grup olarak bir aratırmanın projelendirildii öretim yöntemidir (Akpınar,2011). Proje ise, tasarı ya da tasarı gelitirme anlamına gelen bir kavramdır ve örenmenin transferine, tekil örenmeden çok belli bir amaca dönük ilikisel örenmeye iaret etmektedir (Babay,2007). Proje tabanlı örenme örenci açısından tasarı gelitirmeye, hayal etmeye, planlamaya, kurgulamaya dayalı bir örenme yaklaımı; öretmen açısından ise örenciyi merkeze alan ve örencileri projeler çerçevesinde çalıtırırken, onların disiplinler arası iliki kurmalarını salayan bir öretim yöntemidir (Atıcı ve Polat,2010). Proje tabanlı örenme yaklaımı ile aratırma ve inceleme yapmaya istekli, üretken, problem çözen, eletiren ve yaratıcı düünen bireyler yetitirmek amaçlanır (Saracalolu, Akamca ve Yeildere, 2006). Bu yaklaımda örenenlere kendi örenme stilleriyle örenme fırsatı verilebilir, yaparak örenmelerini salar, dolayısıyla yapılandırmacılık yaklaımı ve ilerlemeci eitim felsefesine uygun bir yapıdadır (Babay,2007). Atıcı ve Polat (2010), Web Tasarımı Öretiminde Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının Örencilerin Akademik Baarısı ve Görülerine Etkisi isimli aratırmalarında deneysel yöntem kullanmı, Proje tabanlı örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örencileri ile geleneksel öretim yöntemi kullanılan kontrol gruplarının son-test puanları arasında, Proje tabanlı örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu lehine anlamlı bir farkın ortaya çıktıını rapor etmilerdir. Bunun yanı sıra, proje tabanlı örenme yaklaımının örenci tutumlarını da olumlu etkiledii yönünde çalımalar mevcuttur (Sezgin ve ark., 2001; Yenice, 2003, Aktaran:Saracalolu ve di., 2006). Yukarıdaki bilgilerin ııında, Eitim- öretim yılı Bahar döneminde nönü Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Resim Öretmenlii bölümünde Türk Eitim Tarihi dersi ilenirken, Proje Tabanlı bir öretim metodu benimsenmitir. Bu amaçla, dönem baında örencilere duyuru yapılarak, Türk Eitim Tarihi ile ilgili görsel (resim, baskı, heykel, grafik)bir proje çalımaları yapmaları beklendii, çalıacakları konuları seçmek için, dersleri dikkatle takip etmeleri gerektii belirtilmitir. Ancak bu çalımalar gönüllülük esasına dayalı olup, örenciler zorlanmamıtır, toplam 61 kiiden oluan örenci grubundan 58 kii gönüllü olarak

5 çalımaya katılmı, 3 kii ise katılmak istememitir. Proje tabanlı örenmede ürün kadar süreçte önemlidir (Akpınar,2011). Dolayısıyla örencilerin çalıacakları konu seçiminde, dersin yürütücüsü ders içeriini temel alarak örencileri yönlendirmi, seçilen konularla ilgili ayrıntılı bir aratırma yaparak temalarını belirlemelerini istemitir. Dönem sonunda toplamda 58 adet farklı görsel (resim, baskı, heykel, grafik) ortaya çıkmı, daha sonra bu eserler ile Eitim fakültesi bünyesinde Geçmiten Günümüze Türklerin Eitim Anlayılarına likin Görsel puçları isimli sergi açılmı, eserler sergide kronolojik bir sıra ile sergilenmi ve her eserin üzerine kısa bir bilgi kartelası asılmıtır. Söz konusu sergi gerek akademisyenlerden, gerek örencilerden beeni toplamıtır. Aaıda Proje tabanlı öretim kapsamında hazırlanan eserlerden bazı örnekler görülmektedir: Resim 1. Sıbyan Mektepleri Resim 2. Haremde Bayan Eitimi Resim 3. Geçmiten Gelecee Alfabelerimiz Resim 4. Orhun Kitabeleri Heykeli Resim 5. Harf nkılabı Resim 6. lk Gazete"Takvim-i Vekayi"

6 Resim 7. Köy Enstitüleri Afii Resim 8. Sergi Alanından Görünü Bu aratırmanın amacı, proje tabanlı örenme yöntemi ile ilenen Türk Eitim Tarihi dersi hakkında Resim Öretmenlii bölümü örencilerinin görülerini belirlemektir. Yöntem Proje tabanlı örenme yöntemi ile ilenen Türk Eitim Tarihi dersi hakkında örencilerin görülerinin alındıı bu aratırma, nitel bir aratırma yöntemi kullanılarak, "Durum Çalıması" deseni ile yapılmıtır. Bu aratırmada, örencilerin düünce ve görülerinin neler olduunun aratırılması için "Odak Grup Görüme Teknii" kullanılmıtır. Aratırmanın çalıma grubunu Eitim-öretim yılı Bahar döneminde nönü Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Resim Öretmenlii bölümünde, 3.sınıfta öretim görmekte olan 61 örenci içinden gönüllü 22 kii oluturmaktadır. Bu 22 kiiden üçü proje çalıması yapmak istemeyen örencilerdir, geri kalan 19 örenci ise proje çalımasına katılarak, eserleri ile sergide yer almılardır. Aratırmanın hangi amaçla yapılacaı görümelere balanmadan önce katılımcılara iletilmi ve yarı yapılandırılmı görüme formu kullanılarak yapılan görümeler, ses kayıt cihazı için kullanım izni alınarak kaydedilmitir. Ses kayıt cihazına kaydedilen görümeler, yazıya dökülmütür. Verilerin analizinde katılımcıların Proje tabanlı örenme yöntemi ile ilenen Türk Eitim Tarihi dersi hakkında görülerini yansıtmak için betimsel analiz, oluturulan kategoriler için içerik analizi yapılmıtır. Betimsel analiz yapılırken katılımcıların ifade ettikleri görülerden dorudan alıntılar yapılmıtır. Bulgular Örencilerin Türk Eitim Tarihi dersini almadan önceki görülerine ilikin bulgular incelendiinde, üç farklı tema görülmektedir. Tablo 1. Örencilerin Türk Eitim Tarihi Dersini Almadan Önce Ders Hakkındaki Görüleri Örenci Görüleri Frekans (n=22) Yüzde (%) Olumsuz Görüler 15 68,18 Fikir Bildirmeyen 5 22,72 Olumlu Görüler 2 9,09 Örencilerin çounluu (n=15) ders öncesinde, derse karı olumsuz bir tutumları olduunu belirtmitir. Bu temaya örnek olarak aaıdaki cümleler gösterilebilir; Yine sıkıcı bir eitim dersi. Tarihi oldum olası hiç sevmem Sınavlarda bir sürü ezber yapmak zorunda kalacaız KPSS de çıkmıyormu, bu ders benim ne iime yarayacak diye düündüm Örencilerin bir kısmı (n=5) ise ders öncesinde herhangi bir fikirlerinin olmadıını belirtmi, bir örenci Derste ne göreceimizi bilmediim için, ders hakkında olumlu ya da olumsuz bir fikrim yoktu derken, baka bir örenci eitim derslerinin zevkli ya da sıkıcı olması biraz da hocasına balı, dersin nasıl ilendiine balı demitir. Az sayıda örenci (n=2) ise, olumlu görü bildirmi, bir örenci tarih derslerini seviyorum, bu dersin de güzel olacaını düündüm derken, dier örenci öretmen olduumda iime yarayabilir inancım vardı demitir. Tablo 2. Proje Tabanlı Öretim Yöntemi ile lenen Türk Eitim Tarihi Dersi Sonrası Örencilerin Ders Hakkındaki Görüleri Örenci Görüleri Frekans (n=22) Yüzde (%) Olumlu Düünceler 14 63,63 Keyifli ama levsiz Olduunu Düünenler 5 22,72 Olumsuz Düünceler 3 13,63 Örencilerin Türk Eitim Tarihi dersini Proje tabanlı bir yaklaımla iledikten sonraki ders hakkındaki görülerine ilikin bulgular incelendiinde, üç farklı tema görülmektedir. Örencilerin çounluu (n=14), ders sürecinde çok ey örendiini, derslerin zevkli geçtiini belirtmitir. Bu örencilerden bir tanesi proje çalımasına katılmadıı halde sürecin kendisini etkilediini bildirmitir. Örencilerden biri her dersi acaba bugün örendiklerimden nasıl bir proje konusu çıkarabilirim diye dinledim, çok etkili oldu eklinde yorum yaparken, baka bir örenci

7 ilk kez bir eitim dersi bize hitap edecek ekilde, bol görsellikle ilendi. Beynimizde konuları ve o konulara ait görselleri eletirdik demitir. Örencilerin bir kısmı (n=5) ise, proje tabanlı öretimle ilenen Türk Eitim Dersinden keyif aldıklarını, ancak bu dersin ileride ilerine yarayacaını düünmediklerini bildirmilerdir. Bu temaya yönelik dersler oldukça zevkli geçti ama ben resim öretmeni olduumda bu ders ne iime yarayacak? örnei verilebilir.üç örenci ise, süreç sonunda hala dersi sıkıcı bulduklarını belirtmilerdir. Ders süreci öncesi görülerle ilgili yüzdeler ile Proje tabanlı öretime dayalı ders süreci sonrası görülerin yüzdeleri kıyaslandıında; ders öncesi olumsuz düünceler%68,18 iken, ders süreci sonunda %13,63 e gerilemitir. Ayrıca ders süreci öncesi olumlu düünceler %9,09 iken, ders sonrası ders sürecine ilikin olumlu görüler % 86,35 e (%63,63 + %22,72) yükselmitir. Bu artıta örencilere kendi becerileri noktasında eserler üretme imkânı veren Proje Tabanlı Öretimin katkısının büyük olduu düünülmektedir. Tablo 3. Proje Tabanlı Öretim Süreci Hakkındaki Örenci Görüleri Örenci görüleri Frekans (n=22) Yüzde (%) Proje Çalımasına Katılmayan Örenciler (n=3) Proje Çalımasına Katılan Örenciler (n=19) Olumlu 2 9,09 Olumsuz 1 4,54 Olumlu 17 77,27 Olumsuz 2 9,09 Örencilerin Türk Eitim Tarihi dersinde Proje tabanlı öretim süreci hakkındaki görülerine ilikin bulgular incelendiinde, dört farklı tema görülmektedir. lk iki tema proje çalımasına katılmak istemeyen gruba (n=3) aittir. Bu üç kiiden ikisi, kendileri proje yapmadıkları halde ders sürecindeki proje çalımalarını izlemiler ve bu sürecin dersi elenceli ve verimli hale getirdiini söylemilerdir. Bu iki kiiye ait görüler aaıdadır; Okul dıında part-time bir ite çalıtıım için, yetitiremeyeceim endiesiyle proje yapmak istemedim. Fakat arkadalarımın çalımalarını çok beendim. Gerçekten unutamayacaımız bir ders süreci oldu Bu dönem benim uzatma dönemim, alttan çok fazla dersim var. Bu yüzden proje çalımasına katılmak istediim halde yetitiremedim. Ama dersin bu ekilde ilenmesini çok etkili bulduumu söylemeliyim Proje çalımasına katılmayıp, süreç hakkında da olumsuz görü bildiren bir kii ise, bence bir tarih dersinde resim yapmak çok saçma tarih dersi, tarih dersi gibi ilenmeli arkadalar da kolaya kaçtılar, oturup ders çalımak yerine bildikleri ii (resim) yapıp sıyrıldılar eklinde görü bildirmitir. Son iki tema ise, ders sürecinde Proje çalımalarına katılan kiilere (n=19) ait olumlu (n=17) ve olumsuz (n=2) görülerden olumaktadır. Olumlu görülere örnek olarak aaıdaki cümleler gösterilebilir; Resim bizim iletiim dilimiz..kendi dilimizde bildiklerimizi aktardık. Benim konum Osmanlı da çıkan ilk gazete Takvim-i Vekayi idi Görsel kompozisyonunu hazırlamak için epey aratırma yaptım..bu konuyu ilerde de unutacaımı sanmıyorum Bence herkes kendi çalıtıı konuyu çok iyi örendi. Dier konuları ise sergide kronolojik bir sırayla gördük, üzerlerindeki kısa notları okuduk Kendi konumuz kadar iyi olmasa da onlar da aklımızda kaldı. ilk kez sözel bir eitim dersinde ortaya bir ürün çıkarmı olduk, üretkenlik adına güzel bir eydi Proje çalımasına katılıp olumsuz görü bildiren iki kii ise, ben bu derste pek bir ey örenmedim. Benim konum Mehmet Akif Ersoy idi. Portresini çizip getirdim sadece ve bence tarih dersinde proje olmamalı, hoca anlatmalı, biz dinlemeliyiz eklinde görü bildirmilerdir. Sonuç ve Öneriler Örencilerin Türk Eitim Tarihi dersini ilemeden önceki görüleri incelendiinde, yorumların ezber aırlıklı ve sıkıcı bir ders noktasında younlatıı, bu durumun literatür ile uyum gösterdii anlaılmaktadır (Çetin,2003; Aslan,2005; Ata, 2007; Aktekin,2009; Kırpık,2009)

8 Ancak, Sezgin ve ark.(2001) ve Yenice (2003) tarafından yapılan aratırma bulguları ile uyumlu olarak, Proje tabanlı öretim sonucunda örencilerin çounun derse karı tutumlarının deitii, olumlu tutum gelitirdikleri anlaılmıtır (Aktaran: Saracalolu ve di., 2006). Ayrıca, elde edilen bulgulardan görsel aırlıklı ders ilemenin güzel sanatlar eitimi örencilerinin algıları üzerinde olumlu etkisi olduu (ahin, Ellez ve Günter, 2009; Akbaba,2005) bir kez daha görülmütür. Atıcı ve Polat ın (2010) bulguları ile uyumlu olarak, Proje tabanlı öretim sonucu örencilerin kendi çalıtıkları konuyu hatırlama düzeylerinin attıı sonucuna varılabilir. Bu balamda, örencilerin tutum ve hatırlama düzeylerini olumlu etkilemek adına resim öretmenlii bölümünde Türk Eitim Tarihi derslerinde görsellie aırlık verecek ekilde bir ders tasarımı yapılabilir. Türk Eitim Tarihini ezberci bir anlayıtan kurtararak, benzer ya da daha farklı öretim metotlarıyla daha etkin ilenmesi ile gelecein öretmenlerine yol gösterme ilevini daha etkili yapması salanabilir. Proje tabanlı öretimin Türk Eitim Tarihi dersinde deneysel bir metotla baarı üzerindeki etkisi incelenebilir. KAYNAKÇA AKBABA, Bülent (2005). "Tarih Öretiminde Fotoraf Kullanımı", Gazi Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi, S. 6(1), s ARIBA, Sabahattin ve KÖÇER, Mehmet (2008). Türk Eitim Tarihi, stanbul: Lisans Yayıncılık. AKPINAR, Burhan (2011). Eitim Programları ve Öretim, Ankara: Data Yayınları. AKTEKN, Semih (2009). "Türkiye de Tarih Eitimi", Aktekin, S., Harnett, P., Öztürk, M. ve Smart, D. (Editörler), Çok Kültürlü Bir Avrupa çin Tarih ve Sosyal Bilgiler Eitimi, Ankara: Harf Eitim Yayıncılıı. AKYÜZ, Yahya (2011). Türk Eitim Tarihi (19.Baskı), Ankara: Pegem Akademi Yayınları. ARIKAN, Arda, ÜNVER, erife ve SARAÇ-SÜZER H. Sezgi. (2007). "Yabancı Dil Eitimi Programlarında Türk Eitim Tarihi Dersinin Önemi ve çeriine likin Örenci Görüleri", Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi. S. 33, s ASLAN, Erdal (2005). "Türkiye de Tarih Eitiminin Sorunları", Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Dergisi, S. 18, s ATA, Bahri (2007). "Kıdemli ve Aday Tarih Öretmenlerinin Tarih Dersini Sevmeyen Lise Örencisine Yönelik Yaklaımları", Türkiye Sosyal Aratırmalar Dergisi, S. 11(2), s ATICI, Bünyamin ve POLAT, Hakan (2010). "Web Tasarımı Öretiminde Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının Örencilerin Akademik Baarısı ve Görülerine Etkisi", Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, S. 1(2), s BABAY, Makbule (2007). "Proje Tabanlı Örenme", Demirel, Ö. (Edt.) Eitimde Yeni Yönelimler, Ankara: Pegem Akademi. CEVZC, Ahmet (2010). Eitim Sözlüü, stanbul: Say Yayınları. ÇETN, Kenan (2003). "Türk Eitim Tarihinde Sosyal Bilimler Ve Sosyal Bilgilerin Tarihsel Süreci", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 2(1), s DKC, Ayhan ve TEZC, Erdoan (2002). "smayil Hakkı Baltacıolu nun Sanat, Sanat Eitimi ve Milli Sanat Hakkındaki Düünceleri", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 12(2), s KAVCAR, Cahit (2002). "Cumhuriyet Döneminde Dal Öretmeni Yetitirme", Ankara Üniversitesi Eitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, S. 35(1-2). KELE, Hamza ve KR, Ayten (2006). "Bir Osmanlı Tarihçisi Olan Ali Reat ın Hayatı, Eitimcilii ve Tarih Öretimi ile lgili Görüleri", Kastamonu Eitim Dergisi, S. 14(2), s KINCAL, Remzi (2009), Eitim Bilimine Giri, Ankara: Nobel Yayın Daıtım. KIRPIK, Cevdet (2009). "Tarih ve Sosyal Bilgiler de Aktif Örenme", Aktekin, S., Harnett, P., Öztürk, M. ve Smart, D. (Editörler), Çok Kültürlü Bir Avrupa çin Tarih ve Sosyal Bilgiler Eitimi, Ankara: Harf Eitim Yayıncılıı. SARACALOLU, A. Seda, AKAMCA, Güzin ve YELDERE, Sibel (2006). "lköretimde Proje Tabanlı Örenmenin Yeri", Türk Eitim Bilimleri Dergisi, S. 4(3), s SEKN, Sefa (2008). "Türkiye de Ezberci Öretim ve Nedenleri", Marmara Corafya Dergisi, S. 18, s SOYLU, Yasin (2009). "Sınıf Öretmen Adaylarının Matematik Derslerinde Öretim Yöntem ve Teknikleri Kullanabilme Konusundaki Yeterlilikleri Üzerine Bir Çalıma", Mersin Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, S. 5(1), s AHN, Mustafa, ELLEZ, A. Murat ve GÜNTER, Tuçe (2009). "Türk Eitim Tarihi Dersine likin Örencilerin Algı ve Beklentileri", 18. Ulusal Eitim Bilimleri Kurultayı nda sözlü bildiri olarak sunulmutur. zmir, Ege Üniversitesi