Emziren Kadınlarda Kontrasepsiyon Amacıyla Kullanılan Rahim İçi Araç ve Depo-Medroksiprogesteron Asetatın (Depo-Provera(R)) Karşılaştırılması

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Emziren Kadınlarda Kontrasepsiyon Amacıyla Kullanılan Rahim İçi Araç ve Depo-Medroksiprogesteron Asetatın (Depo-Provera(R)) Karşılaştırılması"

Transkript

1 Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Emziren Kadınlarda Kontrasepsiyon Amacıyla Kullanılan Rahim İçi Araç ve Depo-Medroksiprogesteron Asetatın (Depo-Provera(R)) Karşılaştırılması Comparison of Intrauterine Device (IUD) and Depot Medroxyprogesterone Acetate (Depo-Provera (R)) Used for Contraception in Lactating Women Yağmur MİNARECİ *, Pınar Çakmak MİNARECİ **, Savaş KARAKUŞ **, Hale AKTÜN ***, Perran MORÖY ***, Leyla MOLLAMAHMUTOĞLU *** ÖZET Bu çalışmanın amacı; emziren kadınlarda kontrasepsiyon amacıyla kullanılan rahim içi araç (RİA) ve depo- medroksiprogesteron asetatın (DMPA) bir yıl sonunda etkinlik, yan etki ve kullanıma devamlılıkları açısından karşılaştırılmasıydı. Bu prospektif çalışmada doğumdan altı ay sonra RİA (n=50) ve DMPA (n=50) uygulanan emzirme dönemindeki kadınlar üçüncü ve altıncı aylar ile birinci yılda değerlendirildi. Çalışma ortamı, Ankara Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Sivas Devlet Hastanesiydi. Çalışmada, hastaların yaşı, eğitim seviyeleri, pariteleri ile kullanılan kontraseptif yöntemlerin etkinlik, yan etki ve kullanıma devamlılıkları değerlendirildi. RİA ve DMPA gruplarının sırasıyla %16 ve %36 oranında yöntemi terk ettiği gözlendi. RİA kullanan kadınlarda en sık gözlenen yan etki menstruasyon kanama miktarında artış ve dismenore idi. DMPA kullanan kadınlarda ise, adet düzensizliği başta olmak üzere kilo artışı, memelerde hassasiyet, ruhsal durum değişikliği, baş ağrısı, kıllanmada artış, akne ve cinsel işlev bozukluğu gözlendi. Kontrasepsiyon yöntemi olarak kullanılan RİA ve DMPA etkinlik açısından benzer bulundu. Herhangi bir kontrendikasyon yoksa ve kontrasepsiyon isteyen kadın tarafından kabul edilirse emzirme döneminde RİA ilk seçenek olarak önerilmelidir. Anahtar Kelimeler: Rahim içi araç, depomedroksiprogesteron asetat, emzirme, kontrasepsiyon SUMMARY The aim of this study was the comparison of intrauterine device (IUD) and depot-medroxyprogesterone acetate (DMPA) used for contraception in breastfeeding women with regard to efficacy, adverse effects and discontinuation rate. In this prospective study in the postpartum sixth month, we observed 50 women used IUD for contraception at IUD group and 50 women used DMPA at DMPA group and assessed them at third and sixth months and at the end of first year. The study was conducted in Ankara Dr. Zekai Tahir Burak Women s Health Education and Research Hospital, and Sivas Government Hospital. Characteristics of patients including age, parity and degree of education were evaluated and the efficacy, adverse effects and discontinuation rate of the contraceptive methods were considered. In the IUD and DMPA groups, the discontinuation rate were 16% and 36%, respectively. The major side effects were irregular bleeding and pain with the use of IUD and menstrual irregularity, weight gain, mastalgia, mood instability, headache, hirsutism, acne, sexual dysfunction with the use of DMPA. The IUD and DMPA groups were similar with regard to the efficacy as a contraceptive method. If there is not a contraindication for IUD use and it s preferred by the woman, IUD should be the first choice as a contraception method during breastfeeding. Key Words: Intrauterine device, depot medroxyprogesterone acetate, breastfeeding, contraception. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 30 (1): 8-13, 2008 * ** *** Uzm.Dr., Zara Devlet Hastanesi, SİVAS Uzm.Dr., Sivas Devlet Hastanesi, SİVAS Uzm.Dr., Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA 8

2 Emziren Kadınlarda Kontrasepsiyon Amacıyla Kullanılan Rahim İçi Araç ve Depo-Medroksiprogesteron Asetatın (Depo-Provera (R)) Karşılaştırılması GİRİŞ Aşırı doğurganlık gelişmekte olan ülkelerin çoğunda olduğu gibi Türkiye de de öncelikli sağlık sorunlarından biridir. Yapılan araştırmalara göre çok erken yaşta (<18) veya çok geç yaşta (>35) gebe kalma, doğumlar arası sürenin iki yıldan az olması ve çok sayıda (>4) doğum yapma anne adayı ve çocuk üzerinde olumsuz etkilere neden olur (1). Bu nedenle ailelere aşırı doğurganlığın anne adayı ve çocuk üzerindeki etkileri sürekli olarak anlatılmalı ve eşler kontrasepsiyon yöntemleri ile aile planlaması hakkında bilinçlendirilmelidir. Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğünün (T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara) İstanbul da yürüttüğü kalite araştırmalarına göre, doğum sonrası danışmanlık oranı 1998 de %20,7 iken, 2000 de %49,3 e yükselmiştir (2). Doğum öncesi aile planlaması (AP) danışmanlığının yararı tartışmalıdır: İskoçya, Çin ve Güney Afrika da eş zamanlı yürütülen üç merkezli çalışmada, doğum öncesi AP danışmanlığı alan ve almayanlar kontraseptif kullanımı açısından karşılaştırılmış ve birinci yılın sonunda istenmeyen gebelik oranı üzerine AP nin olumlu bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle doğum öncesi danışmanlık verilmese de doğum sonrası lohusaların %75,9 unun artık çocuk istemediğinin göz önüne alınması gerekir (3). Bir kadının kontraseptif ihtiyaçları ve tercihleri kadının reprodüktif yaşamını etkiler. Çocuk doğurma fertilite ve koital davranışı değiştirdiği gibi kontraseptif ajanların seçiminde de değişikliğe yol açabilen bir durumdur (4). Yapılan bazı çalışmalarda doğum kontrol yöntemi kullanımı ve tercihlerinde sosyoekonomik durumun da etkili olduğu gösterilmiştir (5). Meksika da yapılan bir çalışmada düşük eğitim düzeyinin ve eşlerin kontrasepsiyon konusundaki isteksizliğinin yöntem seçimini olumsuz yönde etkilediği saptanmıştır (6). Doğum hekimliğinde postpartum dönem doğumu izleyen ilk 42 gündür ve doğuran kadın için kontrasepsiyon ilk altıncı haftadan sonraya ertelenebilmektedir (7). Postpartum dönemde kullanılabilecek doğum kontrol yöntemleri şu şekilde sıralanabilir (4): Kombine oral kontraseptifler ve kombine enjekte edilen kontraseptifler, yalnız progesteron içeren haplar, depomedroksiprogesteron asetatın (DMPA), RIA, kondom, diyafram ve servikal başlık, tüp ligasyonu, doğal aile planlaması ve vazektomi. Bu çalışmada postpartum altıncı ayda olan ve halen emzirmeye devam eden kadınlara kontrasepsiyon amacıyla uygulanan (RİA) ve DMPA nın (Depo Provera, Eczacıbaşı İlaç Sanayi ve Ticaret A.Ş, İstanbul) etkinlik ve yan etkileri karşılaştırıldı. Literatür taraması sonucunda RIA ve DMPA nın emziren kadınlarda kullanıldığı zaman klinik başarı ve yan etkilerini değerlendiren ülkemizde yürütülmüş kapsamlı bir çalışmaya rastlanmadı. Uygulaması kolay ve uygulanan kişiye fazla sorumluluk yüklemeyen bu yöntemlerin karşılaştırılmasının ve ülkemiz koşullarında daha uygun olanının saptanmasının faydalı olacağı düşünüldü. Bu çalışmada emziren kadınlarda doğumdan altı ay sonra uygulanan RIA ve DMPA etkinlik, yan etki ve yöntemi bırakma açısından değerlendirildi. MATERYAL - METOD Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Planlaması Polikliniği ve Sivas Devlet Hastanesi ne 01 Ocak 31 Aralık 2006 tarihleri arasında postpartum altıncı ayında olan, ilk menstrual kanaması gerçekleşen halen emziren ve kontrasepsiyon amacıyla başvuran 100 kadın yönteme uygunluğu seçilerek çalışmaya alındı. Tüm hastalara genel sağlık taraması vajinal muayene ve ultrasonografi yapıldı ve servikal smear alındı. Tıbbi uygunluk kriterlerine göre (8) 50 kadına TCu380A RİA (RİA grubu) ve 50 kadına da üç ayda bir intramüsküler uygulanan DMPA (DMPA grubu) tek jinekolog tarafından uygulandı. Çalışma için etik kurul onayı alındı ve tüm hastalarda bilgilendirilmiş onam formu dolduruldu. RIA grubundaki kadınlara RİA yerleştirildikten sonra monosiklin 100 mg 2x1, 7 gün süreyle verildi ve dört hafta sonra ilk kontrole çağrılarak, spiral atılması ve enfeksiyon yönünden 9

3 MİNARECİ ve Ark. değerlendirildi. Bu gruba ikinci kontrol altıncı ayda ve üçüncü kontrol birinci yılda yapılarak, olası yan etkiler ve devamlılık açısından incelendi: Adet gecikmesi, menstrüasyon düzeninde bozulma, anormal lekelenme veya kanama, karın ağrısı, ağrılı cinsel ilişki, anormal akıntı, halsizlik, ateş, titreme, kilo kaybı olup olmadığı sorgulanıp ve spekulum muayenesi ve ultrasonografi ile genel değerlendirme yapıldı. DMPA grubundaki kadınlara ilk enjeksiyon menstrüasyonun ilk beş günü içinde yapıldı, kadınlar üç ayda bir kontrole çağrılarak kontrasepsiyon yönteminin devamlılığı ve yan etkileri açısından değerlendirildi: Menstrüasyon düzeninde bozulma, anormal lekelenme veya kanama, adet gecikmesi veya adetten tamamen kesilme, kilo artışı, baş ağrısı, baş dönmesi, ruhsal yapıda değişiklik, mastalji, kıllanma artışı, akne cinsel işlevde bozulmalar (libido kaybı, vajinal kuruluk, disparoni) olup olmadığı sorgulandı. Birinci yılda pelvik muayene, spekulum muayenesi ile sitolojik inceleme ve meme muayenesi yapıldı. İstatistiksel analiz: Veriler ortalama ± standart sapma ve oran (%) olarak sunuldu. Veri analizinde t ve ki-kare testleri kullanıldı. P<0.05 anlamlı olarak kabul edildi. BULGULAR RİA ve DMPA gruplarının yaş, parite ve eğitim ve ekonomik düzeyleri Tablo 1 de sunuldu. Tablo 1. Demografik özellikler. RIA grubu (n=50) DMPA (n=50) Yaş (yıl) 26.4 ± ± 3.7 Parite 2.8 ± ± 1.02 Eğitim düzeyi Yüksekokul Lise İlkokul-ortaokul Ekonomik düzey Çalışan Çalışmayan 6 (%12) 10 (%20) 34 (%68) 14 (%28) 36 (%72) 4 (%8) 20 (%40) 26 (%52) 24 (%48) 26 (%52) RİA ve DMPA grupları arasında yaş, parite ve eğitim ve ekonomik düzeyler açısından anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). RİA kullanmayı seçen emziren kadınlara ilk muayenede anamnez ile kalp kapak hastalığı, bakteriyel endokardit şüphesi, immün sistem depresyonu yapabilecek herhangi bir ilaç öyküsü veya hastalığı olup olmadığı, menstrüel düzen öyküsü, ektopik gebelik öyküsü araştırıldı. Tam kan, kanama profili, rutin biyokimya değerlendirmesi yapılarak anemi, pıhtılaşma bozukluğu, diabetes mellitus ekarte edildi. Spekulum muayenesi yapılarak enfeksiyon ve servikal ektropion açısından incelenerek kontrendikasyonlar dışlandı. Kontrasepsiyon yöntemi uygulandıktan sonra birinci ayda yapılan kontrolde kadınların hiçbirinde enfeksiyon bulgusuna rastlanmazken, 1 kadında (%2) expulsiyon saptandı. Birinci yıl sonunda expulsiyon olan olgu dışında yapılan değerlendirmede kadınların 41 inin (%84) RİA kullanımına devam ettiği ve herhangi bir problemleri olmadığı, 8 inin (%16) yan etkilerden dolayı RİA kullanımına son verdiği gözlendi. Yan etkiler incelendiğinde kadınların altısında menstrüasyon süresi ve miktarında artma, birinde bel ağrısı ve menstrüasyon sırasında şiddetli ağrı ve bir tanesinde ise enfeksiyon saptandı. Uterin perforasyon, intrauterin veya extrauterin gebelik gözlenmedi. Hastaların çoğunluğu gebelik öncesi dönemde aile planlaması danışmanlığı almıştı ve 30 u (%60) modern bir kontrasepsiyon yöntemi kullanırken, 20 kadın (%40) geleneksel yöntemlerle korunmaktaydı. Geleneksel yöntemi kullananların kadınların 15 i (%75) koitus interruptus, 5 tanesi (%25) vajinal duşu tercih etmekte idi. Gebelik öncesi dönemde tercih edilen modern yöntemler ise sırasıyla 24 ü (%80) OKS, 6 sı (%20) RIA idi. Tablo 2 de RİA ve DMPA gruplarının gebelik öncesi kullanmış oldukları kontraseptif yöntemler gösterildi. Tablo 2. Gebelik öncesi doğum kontrol yöntemi kullanma oranları. RIA grubu(n=50) DMPA (n=50) OKS 17 (%34) 24 (%48) RIA 16 (%32) 6 (%12) Kondom 8 (%16) 0 Geleneksel yöntemler 9 (%18) 20 (%40) 10

4 Emziren Kadınlarda Kontrasepsiyon Amacıyla Kullanılan Rahim İçi Araç ve Depo-Medroksiprogesteron Asetatın (Depo-Provera (R)) Karşılaştırılması RIA grubunun gebelik öncesi RIA kullanım oranı DMPA grubundan anlamlı olarak yüksek bulundu.(%12 ye karşın %32; p<0.005). Diğer kontraseptif yöntemler açısından çalışma grupları arasında anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Emzirme döneminde modern doğum kontrol yöntemi olarak Depo-Provera kullanmayı seçen kadınlara ilk vizitte anamnezlerinde damar hastalığı hikayesi, karaciğer hastalığı, hipertansiyon veya kardiyovasküler hastalığı olup olmadığı soruldu. Meme muayenesi ve spekulum muayenesi de normal olan kadınlara ilk enjeksiyon menstrual siklusun ilk beş günü içinde intramusküler olarak yapıldı. Üçüncü aydaki kontrolde en sık gözlenen yan etki menstruel düzende değişikliklerdi ve kadınların 40 ında (%80) mevcuttu. Altıncı aydaki kontrollerde adet düzensizliği kadınların 21 inde (%42) izlendi. Diğer yan etkiler kilo artışı 5 inde (%10), memelerde hassasiyet 3 ünde (%6), ruhsal durum değişiklikleri 2 sinde (%4), baş ağrısı 3 ünde(%6), hirsutizm, akne 1 inde (%2), cinsel işlev bozukluğu 1 inde (%2) gözlendi. Kadınların hiçbirinde gebelik izlenmedi. Birinci yıl sonunda kadınların 18 i (%36) DMPA yöntemini terk etti ve bunun %75 i adet düzensizliği ve %25 i diğer yan etkilere bağlıydı. Yönteme devam edenlerde ise en sık gözlenen menstruel değişiklik 8 inde (%25) gözlenen amenore idi. TARTIŞMA Emziren kadınlarda kullanılan kontraseptif yöntemler hormonal ve nonhormonal olarak ikiye ayrılmaktadır. Nonhormonal yöntemler laktasyonel amenore yöntemi, postpartum tubal sterilizasyon, rahim içi araç ve bariyer uygulamalarıdır. Bu yöntemler laktasyonu, infant sağlığını ve gelişimini etkilemezler. Hormonal yöntemler ise mini hap, enjeksiyon ve implant şeklinde uygulanan yalnız progesteron içeren uygulamalardır. DMPA nın süt üretimi ile bebek gelişim ve sağlığı üzerinde hiçbir etkisi gösterilmemiştir. Yine de DMPA kullanımı postpartum altıncı haftaya kadar ertelenmeli ve çok erken dönemde bebeğe geçişi ile oluşabilecek potansiyel riskten kaçınılması gerekmektedir (9,10). Uterus içinde yabancı cisim gibi algılanan RİA, lokal steril inflamatuvar reaksiyon meydana gelmesiyle spermisid etki oluşturur. İnflamatuvar reaksiyon lökositler dışında prostoglandinlerin de salınımına ve farklı endometrial enzimlerin inhibisyonuna neden olur. Sperm ve embriyoya toksik olan bir uterus ortamı yaratılmış olur (11). Bakırlı RİA hemen doğum sonrası dönemde ya da doğum sonrası ilk 48 saat içerisinde hastaneden taburcu edilmeden yerleştirilebilir; bu dönemde atılma oranının daha yüksek olduğu ve bunda multiparitenin de etkili olduğu belirtilmiştir (12,13). Bu çalışmada nonhormonal yöntemlerden RİA veya hormonal yöntemlerden DMPA kullanan emziren kadınlarda birinci yılda yöntemlerin etkinliği, yan etkileri ve yöntemin kullanım devamlılığı araştırıldı. RİA uygulanmasından sonraki ilk bir aydaki kontrolde %2 oranında expulsiyon saptanırken, daha sonraki dönemde expulsiyonla karşılaşılmadı. Bu oran literatürdeki diğer çalışmaların sonuçlarıyla benzerlik göstermekte idi (13). Başarısızlık oranı ise bakırlı RİA lar için çeşitli çalışmalarda %0,6-1 arasında idi (14,15). Yapılan araştırmalarda rahim içi araçların çeşitli tipleri karşılaştırılmış ve TCu380A bunlar içerisinde gebeliği önleme açısından en etkin rahim içi araç olarak saptanmıştır.(16). Çalışmamızda başarısızlık izlenmedi, intrauterin veya extrauterin gebelik saptanmadı. Perforasyon genellikle doğru uygulanmamış RİA larda görülebilen bir komplikasyondur, doğru uygulama yapılan durumlarda RİA nın daha sonra spontan perforasyona neden olması söz konusu değildir. Bu çalışmada uterin perforasyon olmadı, böyle bir durum gelişirse kesin tanı konulduktan sonra RİA nın laparoskopi veya laparotomi ile çıkarılması gerekir. Tüm bakırlı veya inert RİA lar menstrüel kan kaybını %50-75 arasında arttırır (14). Bu durumun fibrinolitik aktivite artışı ve endometriumda lokal olarak prostosiklin/tromboksan dengesi değişimi nedenine bağlı olduğu düşünülmektedir (17). Bu çalışmada kadınların %75 inde menstrüasyon süresi ve miktarında artma olduğu saptandı. Dünya Sağlık Örgütünün üç, beş ve yedi yıllık RİA 11

5 MİNARECİ ve Ark. kullanımı sonrası sonuçların değerlendirildiği bir çalışmada yan etki olarak ağrının %12,9 oranında görüldüğü, Champion ve ark. nın yaptığı bir çalışmada ise bu oranın %8,8 olduğu belirtilirken (18,19), çalışmamızda ise bu oran %12,5 di. Çalışmamızda enfeksiyon oranı %12,5 olarak saptandı. Literatürde ise %8,5 ile %15 arasındadır.(14) RİA ların kullanımına son verilmesinin en önemli iki nedeni anormal kanama ve ağrı şikâyetidir, Çalışmamızda da kadınların %16 sının bu nedenlerle kullanıma son verdiği gözlendi. DMPA kullanımı pratik olan ve etkinlikleri cerrahi sterilizasyona benzeyen yöntemlerdir (20). DMPA içeren, ilk enjeksiyonun menstrual siklusun ilk beş gününde intramusküler olarak yapılması gerekir ve üç ayda bir tekrarlanan bir yöntemdir. Devam enjeksiyonları mutlaka ilk enjeksiyon tarihine göre ± 7 gün içerisinde yapılmalıdır. Servikste kalın bir mukus tabakası oluşturarak sperm penetrasyonu ve implantasyonunu engeller. Endometrium progesteron etkisi ile inaktif ve atrofik hale gelerek implantasyona uygunsuz bir zemin oluşturur. Dolaşımdaki progesteron miktarının yüksek olması nedeniyle yumurtlama öncesi luteinize edici hormon yükselmesi engellenir ve bu nedenle bu kadınlarda yumurtlama nadirdir. Düzensiz kanama, memelerde hassasiyet, kilo artışı, ruhsal durum değişiklikleri (depresyon) en sık görülen yan etkilerdir (20). Belsey ve ark. düzensiz kanama oranını ilk yıl içinde %30, sonraki yıllarda %10 olarak belirtmişlerdir (21). Liskin ve ark. ise bu oranı %60 olarak bulmuşlardır (22). Kaunitz hipermenore ve düzensiz damlama tarzı kanama paterni bozukluklarının DMPA kullanımının ilk aylarında daha fazla görüldüğünü belirtmiştir (23). Bu çalışmada DMPA kullanımının üçüncü ayında yapılan kontrolde kanama bozuklukları kadınların %80 inde görülürken bu oran altıncı ayda %42 olarak saptandı, bu da uzun süreli kullanımda bu rahatsızlığın giderek azaldığını gösterdi. Uzun süreli kullanımda amenore en sık gözlenen durumdur ve çalışmamızda bu oran DMPA kullanımına devam eden kadınların %25 inde saptandı. Diğer yan etkiler ise kilo artışı, memelerde hassasiyet, ruhsal durum değişiklikleri, başağrısı, hirsutizm, akne, cinsel işlev bozukluğudur. Belsey, uzun süreli DPMA kullanımının bir-üç kilogram düzeyinde kilo alımına yol açacağını bildirmiştir (21). Bu çalışmada kadınların %10 unda kilo artışı saptandı. Depresyon ve kilo artışı ancak son enjeksiyondan 6-8 ay sonra, progesteron vücuttan tamamen atıldıktan sonra düzelebilmektedir. Memelerde hassasiyet kadınların %6 sında izlendi. DMPA kullanımı ile meme kanseri oluşumu arasındaki ilişki bugünkü görüşe göre son derece düşüktür. Genel kanı, DMPA ın uzun süreli kullanımının risk artışı yaratmadığı şeklindedir. Çeşitli çalışmalarda %5-12 oranında yöntem bırakma gözlenirken (21,23), çalışmamızda kadınların %36 sının menstrüel fonksiyondaki olumsuz etkilerden dolayı DMPA kullanımına son verdiği gözlendi. Çalışmamızda, DMPA kullanımı sırasında hiçbir gebelik olgusu saptanmadı. Postpartum dönemde RİA, kullanımda yüksek motivasyon sağlaması, yerleştirme kolaylığı ve yönteme kişisel uyumun yüksek olması gibi bir çok avantaja sahiptir. Emzirme, RİA ekspulsiyonu ya da uterus perforasyonu ilişkili görülmemektedir. Kanama ya da ağrıya bağlı olarak yöntemin terki nadiren görülür. Sonuç olarak kontrendikasyon yoksa ve kullanacak kişi tarafından kabul edilirse emziren kadınlar için RİA kontraseptif yöntem olarak ilk seçenek olmalıdır. KAYNAKLAR 1. Özvarış Ş.B. Doğurganlığın düzenlenmesi, Aile Planlanmasında Temel Bilgiler Kitabı, İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı Yayınları, İstanbul 1997; T.C. Sağlık Bakanlığı AÇSAP Genel Müdürlüğü. İstanbul Aile Planlaması Kalite Araştırmaları Karşılaştırmalı Raporu. Ankara Smith KB, van der Spuy ZM, Cheng L, Elton R, Glasier AF. Is postpartum contraceptive advice given antenatally of value? Contraception 2002; 65:

6 Emziren Kadınlarda Kontrasepsiyon Amacıyla Kullanılan Rahim İçi Araç ve Depo-Medroksiprogesteron Asetatın (Depo-Provera (R)) Karşılaştırılması 4. Chi I. The safety and efficacy of progestin-only oral contraceptives- an epidemiologic perspective. Contraception 1993; 47: Chebaro R, El Tayyara L, Ghazzawi F, Abi Saleh B. Knowledge, attitudes and practices about contraception in an urban population. East Mediterr Health J. 2005; 11: Romero-Gutiérrez G, Garcia-Vazquez MG, Huerta-Vargas LF, Ponce-Ponce de Leon AL. Postpartum contraceptive acceptance in León, Mexico: a multivariate analysis.eur J Contracept Reprod Health Care 2003; 8: Walton SM, Gregory H, Crosbie-Ross G. Family planning couselling in an antenatal clinic. Br J Fam Plann 1987; 13: World Health Organization Web site. In: Medical eligibility criteria for contraceptive use. 3rd ed. Geneva: Department of Reproductive Health and Research, WHO; Diaz S, Miranda P, Cardenas H et al. Relative contributions of anovulation and luteal phase defect to the reduced pregnancy rate of breastfeeding women. Fertil Steril 1992; 58: Diaz S and Croxatto HB. Contraception in lactating women. Curr Opin Obstet Gynecol 1983; 5: Nelson AL, Sulak P. IUD patient selection and practice guidelines. Dialogues Contracept 1998; 5: Diaz S. Contraceptive implants and lactation. Contraception 2002; 65: Bonilla Rosales F, Aguilar Zamudio ME, Cázares Montero Mde L, Hernández Ortiz ME, Luna Ruiz MA. [Factors for expulsion of intrauterine device Tcu380A applied immediately postpartum and after a delayed period] Rev Med Inst Mex Seguro Soc 2005; 43: Rybo G. IUDs and menstruel bleeding; qualitative and quantitative aspects. Pathology and Management, Lancester, MTP Pres. 1980; Celen S, Möröy P, Sucak A, Aktulay A, Danişman N. Clinical outcomes of early postplacental insertion of intrauterine contraceptive devices. Contraception 2004; 69: Kulier R, Helmerhorst FM, O'Brien P, Usher- Patel M, d'arcangues C.Copper containing, framed intra-uterine devices for contraception. Kochrane Database Syst Rev 2006 Jul 17. Sheppard BL. Endometrial morphological changes in IUD users. A review. Contraception 1987; 36: World Health Organization: The TCu 380A, TCu 220C, Multiload 250 and Nova T IUD s atv 3, 5 and 7 years of use results from three randomized multicentre trials. Contraception 1990; 42: Champion CB, Behlilovic B, Arosemena JM et al. A three year evaluation of the TCu 380A and Multiload 375 intrauterine device. Contraception 1988; 38: Westhoff C. Depot-medroxyprogesterone acetate injection (Depo-Provera): a highly effective contraceptive option with proven long-term safety. Contraception 2003; 68: Belsey E and Farley TM. The analysis of menstruel bleeding pattern: a review. Contraception 1989; Liskin L and Blackburn R. Hormonal contraception: long acting methods. Popul Rep K. 1987; 3: Kaunitz AM. Current options for injectable contraception in the United States. Semin Reprod Med 2001; 19: Yazışma Adresi : Savaş Karakuş Sivas Devlet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Tlf: karakussavas@yaho 13

Postpartum Kontrasepsiyon

Postpartum Kontrasepsiyon ULUSLARARASI TIP FAKÜLTESİ Postpartum Kontrasepsiyon Prof. Dr. Fatih DURMUŞOĞLU Postpartum Kontrasepsiyon önceliği Anne ve çocuk sağlığı kapsamında bir koruyucu hekimlik konusudur. Doğumu takiben ilk

Detaylı

Sadece progesteron içeren kontraseptifler östrojen komponenti nedeniyle KOK kullanamayan kadınlarda alternatif bir kontrasepsiyon seçeneğidir:

Sadece progesteron içeren kontraseptifler östrojen komponenti nedeniyle KOK kullanamayan kadınlarda alternatif bir kontrasepsiyon seçeneğidir: SADECE SADECE PROGESTERON PROGESTERON İÇEREN İÇEREN ORAL ORAL KONTRASEPTİF KONTRASEPTİF KULLANIMI KULLANIMI Doç. Doç. Dr. Dr. Nafiye Nafiye Yılmaz Yılmaz Sadece progesteron içeren kontraseptifler östrojen

Detaylı

Fırat Tıp Dergisi 2009;14(4): 250-253

Fırat Tıp Dergisi 2009;14(4): 250-253 Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Elazığ Eğitim Araştırma Hastanesi Sarahatun Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği ne Başvuran Hastalara Uygulanan Kontraseptif Yöntemler ve Hastaların Demografik

Detaylı

AİLE PLANLAMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER HORMONAL YÖNTEMLER- 2. Yrd. Doç. Dr. İlknur M. GÖNENÇ

AİLE PLANLAMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER HORMONAL YÖNTEMLER- 2. Yrd. Doç. Dr. İlknur M. GÖNENÇ AİLE PLANLAMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER HORMONAL YÖNTEMLER- 2 Yrd. Doç. Dr. İlknur M. GÖNENÇ GEÇEN HAFTANIN KISA TEKRARI KOK MİNİ HAPLAR HORMONAL YÖNTEMLER DEVAM AYLIK İĞNELER Düzenli olarak ayda bir kez

Detaylı

Aile Planlaması. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Aile Planlaması. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Aile Planlaması Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Didem Daymaz ve Arş. Gör. Dr. Pınar Güner tarafından Prof.

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/8

Detaylı

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE EMZİRME DÖNEMİNDEKİ KADINLARDA KONTRASEPTİF YÖNTEM SEÇİMİNİ ETKİLEYEN SOSYODEMOGRAFİK VE KÜLTÜREL FAKTÖRLER 1 Funda

Detaylı

HORMONAL KONTRASEPTİFLER

HORMONAL KONTRASEPTİFLER HORMONAL KONTRASEPTİFLER Hormonal kontrasep;fler (erkekler için hormonal yöntemler hariç) östrojen ve progesteronun bir birleşimi (kombinasyonu) yada yalnızca progesteron içeren formlardan oluşur. DOĞUM

Detaylı

109. Aşağıdaki myoma uteri tiplerinden hangisinde laparotomi dışında bir cerrahi girişim yapılabilir?

109. Aşağıdaki myoma uteri tiplerinden hangisinde laparotomi dışında bir cerrahi girişim yapılabilir? 109. Aşağıdaki myoma uteri tiplerinden hangisinde laparotomi dışında bir cerrahi girişim yapılabilir? A) Subserozal B) Pedinküle subserozal C) İntramural D) Servikal E) Tip 0 submukozal Soru kalitesiz

Detaylı

AİLE PLANLAMASI ve YÖNTEMLERİ. Yrd.Doç.Dr. Hatice Kahyaoğlu SÜT tarafından hazırlanmıştır

AİLE PLANLAMASI ve YÖNTEMLERİ. Yrd.Doç.Dr. Hatice Kahyaoğlu SÜT tarafından hazırlanmıştır AİLE PLANLAMASI ve YÖNTEMLERİ Yrd.Doç.Dr. Hatice Kahyaoğlu SÜT tarafından hazırlanmıştır Aile Planlaması-Modern Yöntemler Hormonal Kontraseptifler: Oral kontraseptifler, Enjeksiyon, İmplantlar, Vajinal

Detaylı

ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ

ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ Genital Organlar Dış Genital Organlar İç Genital Organlar Kemik Kısımları (Pelvis ) Siklus Oluşumu ve Hormonlar Oval ve Menstrual Siklus Halkası

Detaylı

ACİL KONTRASEPSİYON YARD.DOÇ.DR. İLKNUR M. GÖNENÇ

ACİL KONTRASEPSİYON YARD.DOÇ.DR. İLKNUR M. GÖNENÇ ACİL KONTRASEPSİYON YARD.DOÇ.DR. İLKNUR M. GÖNENÇ BİRAZ TARTIŞALIM. ACİL KONTRASEPSYON NEDİR? NEDEN GEREKSİNİM DUYULUR? ACİL KONTRASEPSİYON Acil kontrasepsiyon, yeterli korunulmayan ilişkiden sonra kullanılan,

Detaylı

Aile Planlaması Polikliniğine Başvuran Hastalarda Gebelikten Korunma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi

Aile Planlaması Polikliniğine Başvuran Hastalarda Gebelikten Korunma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi ORIGINAL RESEARCH / ORİJİNAL ARAŞTIRMA 2013 Aile Planlaması Polikliniğine Başvuran Hastalarda Gebelikten Korunma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi Evaluation of Contraception Methods of Patients Attending

Detaylı

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1. GÜN 08.15-09.00 Pratik Ders Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinin Tanıtılması 09.15-10.00 Teorik Ders Jinekolojik Anamnez M. ÇOLAKOĞLU 10.15-11.00 Teorik Ders Jinekolojik

Detaylı

R A H İ M İ Ç İ A R A Ç L A R

R A H İ M İ Ç İ A R A Ç L A R RAHİM İÇİ ARAÇLAR Dr. Deniz ÇALIŞKAN / Dr. Ahmet SALTIK Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı caliskan@medicine.ankara.edu.tr 1 A GLOBAL HANDBOOK FOR PROVIDERS Evidence-based guidance developed

Detaylı

kontraseptif yöntemler, yaş Yöntemin 10 haftalık ve daha altındaki gebeliklerin sonlandırılmasında güvenilir olduğu kanısına varıldı.

kontraseptif yöntemler, yaş Yöntemin 10 haftalık ve daha altındaki gebeliklerin sonlandırılmasında güvenilir olduğu kanısına varıldı. UYGUN GEBELiKLERİN MENSTRÜEL REGÜLASYON (MR) YÖNTEMİ ile SONLANDIRILMASI Dr. Bülent KIRAÇ ( *) Dr. Serpil BİLGİN ( **) Dr. Hasan ÜNSALAN ( * *) ÖZET Adana Doğumevi Nüfus Planlama Kliniğine 984 Ocak-986

Detaylı

Van il merkezinde evlenme başvurusunda bulunan çiftlerin kontrasepsiyon bilgi durumları

Van il merkezinde evlenme başvurusunda bulunan çiftlerin kontrasepsiyon bilgi durumları Dicle Tıp Dergisi / A. Yılmaz ve ark. Kontrasepsiyon bilgi düzeyleri 2013; 40 (3): 453-457 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2013.03.0309 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Van il merkezinde

Detaylı

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1. GÜN 08.15-09.00 Pratik Ders Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinin Tanıtılması 09.15-10.00 Teorik Ders Jinekolojik Anamnez M. ÇOLAKOĞLU 10.15-11.00 Teorik Ders Jinekolojik Muayene Usulleri M. ÇOLAKOĞLU

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3)

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen

Detaylı

Postpartum Rahim İçi Araç Takılması: Vajinal ve Sezaryen Doğumlar Arasında Fark Var mıdır?

Postpartum Rahim İçi Araç Takılması: Vajinal ve Sezaryen Doğumlar Arasında Fark Var mıdır? Özgün Araştırma / Original Article DOI: 10.4274/haseki.93695 Med Bull Haseki 2018;56:37-41 Postpartum Rahim İçi Araç Takılması: Vajinal ve Sezaryen Doğumlar Arasında Fark Var mıdır? Postpartum Intrauterine

Detaylı

İnsizyonel Ektopik Gebeliğin Doğru Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

İnsizyonel Ektopik Gebeliğin Doğru Yönetimi Nasıl Olmalıdır? İnsizyonel Ektopik Gebeliğin Doğru Yönetimi Nasıl Olmalıdır? Doç. Dr. Bülent Yılmaz İzmir Katip Çelebi Üni. Tıp Fak. Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Tepecik Eğitim Araş. Hast. Tüp Bebek Ünitesi 12. Zekai

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen hekim düzeyinde

Detaylı

DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ

DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİ DENİLİNCE AKLINIZA NELER GELİYOR? DoĞal Aile Planlaması Yöntemleri Dünya Sağlık Örgütü, doğal aile planlaması yöntemlerini, menstrüel siklusun

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli

Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Prof.Dr. Zeynep ŞİMŞEK Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı

Detaylı

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Aile Planlaması

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Aile Planlaması DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Aile Planlaması 744002042011 4 4+0 4 9 Ön Koşul - Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersi Veren Öğretim Elemanı Dersin Yardımcıları

Detaylı

DÖNEM IV GRUP C DERS PROGRAMI

DÖNEM IV GRUP C DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Journal of Reproductive Medicine 1999, Volume 8, Supplement 1 BAKIR VE İNDOMETAZİN İÇEREN RAHİM İÇİ ARAÇLARIN KARŞILAŞTIRILMASI

Journal of Reproductive Medicine 1999, Volume 8, Supplement 1 BAKIR VE İNDOMETAZİN İÇEREN RAHİM İÇİ ARAÇLARIN KARŞILAŞTIRILMASI Journal of Reproductive Medicine 999, Volume 8, Supplement BAKIR VE İNDOMEAZİN İÇEREN RAHİM İÇİ ARAÇLARIN KARŞILAŞIRILMASI Zhuang LİUQİ Dr. Mecit GÖKÇİMEN Rahim içi araç () kullanımı sırasında en sık görülen

Detaylı

Progestinler ve Metabolik Risk

Progestinler ve Metabolik Risk Progestinler ve Metabolik Risk Dr. Erkut ATTAR İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Reprodüktif Endokrinoloji ve İnferitlite Bilim Dalı Cumhuriyet Bayramı Kutlu

Detaylı

DÖNEM IV GRUP B DERS PROGRAMI

DÖNEM IV GRUP B DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Jinekolojide teşhis ve muayene yöntemleri Esra Gür. Öğle tatili. Gebelikte sık karşılaşılan problemler Serkan Güçlü

Jinekolojide teşhis ve muayene yöntemleri Esra Gür. Öğle tatili. Gebelikte sık karşılaşılan problemler Serkan Güçlü 1. Hafta 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:30 13:30-14:30 14:30-15:30 15:30-16:30 17.11.2014 Staj Tanıtımı Prof Dr Serkan Güçlü Servis doğumhane tanıtımı Genital sistemin embriyoloji ve anatomisi

Detaylı

Doğum Sonrası Doğum Kontrolü

Doğum Sonrası Doğum Kontrolü Lothian Cinsel ve Üreme Sağlığı Hizmetleri Doğum Sonrası Doğum Kontrolü Sizin için en uygun doğum kontrol yöntemini seçmenize yardımcı oluyoruz Doğum kontrol seçenekleri Yeni doğum yapmış olan ve hamileliklerine

Detaylı

DÖNEM IV GRUP A DERS PROGRAMI

DÖNEM IV GRUP A DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Kontrasepsiyon ve Türkiye de Durum

Kontrasepsiyon ve Türkiye de Durum Kontrasepsiyon ve Türkiye de Durum Dr. Ali Koyuncuer* Bütün dünyada yaþanan önemli sorunlardan biri de istenmeyen gebeliklerdir. Bunun için birçok örgütlenme kurulmuþtur. Gerek anne saðlýðý, gerek çocuk

Detaylı

CERRAHİ KONTRASEPSİYON

CERRAHİ KONTRASEPSİYON CERRAHİ KONTRASEPSİYON CERRAHİ KONTRASEPSİYON KADINLARDA OVUMUN, ERKEKLERDE SPERMİUMUN GEÇTİĞİ KANALLARIN CERRAHİ BİR YÖNTEMLE KAPATILMASI İŞLEMİDİR. Kadında Tüplerin Bağlanması (Tüp Ligasyonu) Artık çocuk

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2013 2014 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Servikal smearlerde RİA etkisinin incelenmesi

Servikal smearlerde RİA etkisinin incelenmesi Servikal smearlerde RİA etkisinin incelenmesi Uzm. Dr. Şenay ERDOĞAN DURMUŞ Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Bölümü 25. Ulusal Patoloji Kongresi, Bursa 15/11/2015 Rahim içi araç (RİA)

Detaylı

SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU

SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER

Detaylı

DÖNEM VI GRUP A1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP A1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Knowledge, Attitude and Behavior of Midwives and Nurses Working Primary Health Services on Family Planning ARAŞTIRMA MAKALESİ

Knowledge, Attitude and Behavior of Midwives and Nurses Working Primary Health Services on Family Planning ARAŞTIRMA MAKALESİ ARAŞTIRMA MAKALESİ Yasemin Türker 1 Funda Yıldırım Baş 2 Erdinç Yavuz 3 Bahriye Arslan 2 1 Isparta Halk Sağlığı Müdürlüğü, Isparta 2 Süleyman Demirel si Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Isparta

Detaylı

GEBELİK VE POSTPARTUM DÖNEMLERİNDE CİNSELLİK

GEBELİK VE POSTPARTUM DÖNEMLERİNDE CİNSELLİK GEBELİK VE POSTPARTUM DÖNEMLERİNDE CİNSELLİK Doç.Dr. Nevin Hotun Şahin Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği AD Dalı Doç.Dr.Nevin Öğretim Üyesi ŞAHİN Cinsellik

Detaylı

Sivas İli Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri ve Etkileyen Faktörler

Sivas İli Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri ve Etkileyen Faktörler Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Sivas İli Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri ve Etkileyen Faktörler The Factors Which Effect the Family Planning Methods

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP E1 DERS PROGRAMI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP E1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP E1 DERS PROGRAMI 01 ŞUBAT 2019 28 ŞUBAT

Detaylı

Dicle Tıp Dergisi 2011; 38 (2): 202-207. Mehmet Sühha Bostancı. Kovancılar Devlet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği, Elazığ, Türkiye

Dicle Tıp Dergisi 2011; 38 (2): 202-207. Mehmet Sühha Bostancı. Kovancılar Devlet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği, Elazığ, Türkiye Dicle Tıp Dergisi 2011; 38 (2): 202-207 202 Dicle Medical Journal M. S. Bostancı. Doğu Anadolu Bölgesi nde kontrasepsiyon doi: 10.5798/diclemedj.0921.2011.02.0015 yöntemleri ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL

Detaylı

Turgut Özal Tıp Merkezinde Çalışan Evli Kadınların Doğurganlık Özellikleri ve Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanımları +

Turgut Özal Tıp Merkezinde Çalışan Evli Kadınların Doğurganlık Özellikleri ve Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanımları + İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 12(2) 93-97 (2005) Turgut Özal Tıp Merkezinde Çalışan Evli Kadınların Doğurganlık Özellikleri ve Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanımları + Leyla Karaoğlu, Feray Çetin,

Detaylı

Kitapçıoğlu G 1 Yanıkkerem E 2. Özet

Kitapçıoğlu G 1 Yanıkkerem E 2. Özet Araştırma Makalesi / Seach Paper Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 47(2) : 87-92, 2008 Manisa Doğumevinde doğum yapan kadınların doğurganlık öyküleri, aile planlaması davranışı ve doğum sonrası

Detaylı

Kontrasepsiyon Yöntemlerinin Etkinliği ve Kadınların Eğitim Düzeyi: Güneydoğu Anadolu da Bir İlçe Örneği

Kontrasepsiyon Yöntemlerinin Etkinliği ve Kadınların Eğitim Düzeyi: Güneydoğu Anadolu da Bir İlçe Örneği Dicle Tıp Dergisi, 2008 ARAŞTIRMA YAZISI Cilt: 35, Sayı:4, (265-270) Kontrasepsiyon Yöntemlerinin Etkinliği ve Kadınların Eğitim Düzeyi: Güneydoğu Anadolu da Bir İlçe Örneği M. Erdal Sak 1, Mehmet Sıddık

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B1 DERS PROGRAMI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B1 DERS PROGRAMI 1 AĞUSTOS 2018 31 AĞUSTOS

Detaylı

arastırma ABSTRACT ÖZET NURIYE BÜYÜKKAYACI DUMAN* GÜLAY YILMAZEL*

arastırma ABSTRACT ÖZET NURIYE BÜYÜKKAYACI DUMAN* GÜLAY YILMAZEL* Doğum Sonrası Ev Ziyaretleri Yoluyla Verilen Aile Planlaması Danışmanlığının Etkili Aile Planlaması Yöntemi Kullanımına Etkisi The Effect of Family Planning Consultancy Provided Through Post-Partum Home

Detaylı

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Ektopik Gebelik Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Tanım Fertilize ovumun endometriyal kavite dışında

Detaylı

KONTRASEPSİYON AMAÇLI BAŞVURAN KADINLARIN ERKEK KONTRASEPSİYONUNA BAKIŞ AÇISI

KONTRASEPSİYON AMAÇLI BAŞVURAN KADINLARIN ERKEK KONTRASEPSİYONUNA BAKIŞ AÇISI ARAŞTIRMA KONTRASEPSİYON AMAÇLI BAŞVURAN KADINLARIN ERKEK KONTRASEPSİYONUNA BAKIŞ AÇISI Gülfer DOĞAN PEKİNCE* Mehmet YILMAZER** Alınış Tarihi: 06.08.2010 Kabul Tarihi: 22.02.2012 ÖZET Amaç: Araştırma,

Detaylı

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10.05.2010 1 Amaç : Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri, aşırı doğurganlık,

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP F2 DERS PROGRAMI 01 KASIM 2018 30 KASIM

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F-1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F-1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Bir Sağlık Ocağı Bölgesindeki Kadınların Postpartum Dönemde Gebelikten Korunma Durumları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Bir Sağlık Ocağı Bölgesindeki Kadınların Postpartum Dönemde Gebelikten Korunma Durumları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi Bir Sağlık Ocağı Bölgesindeki Kadınların Postpartum Dönemde Gebelikten Korunma Durumları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi The Investigation of Postpartum Contraception Behaviour of Women In Postpartum

Detaylı

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI 9 Kasım 12 Kasım 13 Kasım 14 Kasım 15 Kasım 08.15-09.00 4.KAD001 4.KAD007 4.KAD011 Hasta Başı Eğitim 09.15 10.00 4.KAD002 4.KAD008 4.KAD012 4.KAD015 10.15-11.00

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F-2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F-2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

DÖNEM VI GRUP B2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP B2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B-2 DERS PROGRAMI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B-2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

SAĞLIK MESLEK LİSELERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ XI. SINIF KADIN SAĞLIĞI HASTALIKLARI VE BAKIMI DERSİ İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ PROGRAMI

SAĞLIK MESLEK LİSELERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ XI. SINIF KADIN SAĞLIĞI HASTALIKLARI VE BAKIMI DERSİ İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK İŞLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI SAĞLIK MESLEK LİSELERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ XI. SINIF KADIN SAĞLIĞI HASTALIKLARI VE BAKIMI DERSİ İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ PROGRAMI ANKARA 2007

Detaylı

DÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6

DÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6 DÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6 Sabahat Tezcan ve Alanur Çavlin Bozbeyoğlu Bu bölümde isteyerek düşükler, kendiliğinden düşükler ve ölü doğumlara ilişkin bulgular sunulmaktadır. Ölü doğumlar ve kendiliğinden

Detaylı

Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri;

Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Aile Sağlığı Merkezlerinde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerinde Toplum Sağlığı Merkezlerinde ÜCRETSİZ verilmektedir. Temizlik, genel vücut

Detaylı

DÖNEM VI GRUP A-2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP A-2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması

Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması ARAŞTIRMA Doğurganlık Yaş Grubunda β-hcg Testinin Araştırılması T A D Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması β-hcg Test Positivity

Detaylı

Cukurova Medical Journal

Cukurova Medical Journal Cukurova Medical Journal Araştırma Makalesi / Research Article Rahim İçi Araç Hakkındaki Bilgi Düzeyinin Araştırılması Investigation of Knowledge Level About Intrauterine Device Hediye Dağdeviren 1, Hüseyin

Detaylı

KAYSERİ İLİ TALAS İLÇESİNDEKİ 15-49 YAŞ KADINLARDA KULLANILAN AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİYLE İLGİLİ ŞİKAYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ*

KAYSERİ İLİ TALAS İLÇESİNDEKİ 15-49 YAŞ KADINLARDA KULLANILAN AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİYLE İLGİLİ ŞİKAYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ* Kayseri ili Talas ilçesindeki 15-49 yaş kadınlarda ARAŞTIRMA kullanılan (Research aile planlaması Report) yöntemiyle ilgili şikayetlerin değerlendirilmesi KAYSERİ İLİ TALAS İLÇESİNDEKİ 15-49 YAŞ KADINLARDA

Detaylı

İSTENMEYEN GEBELİKLERDE KONTRASEPTİF YÖNTEM BİLGİ DÜZEYİ VE POSTPARTUM KONTRASEPTİF YÖNTEM TERCİHLERİ

İSTENMEYEN GEBELİKLERDE KONTRASEPTİF YÖNTEM BİLGİ DÜZEYİ VE POSTPARTUM KONTRASEPTİF YÖNTEM TERCİHLERİ İSTENMEYEN GEBELİKLERDE YÖNTEM BİLGİ DÜZEYİ VE POSTPARTUM YÖNTEM TERCİHLERİ adıman Kıykaç Altınba, 1 Ye im Bayo lu Tekin, 2 Berna Dilbaz, 1 Selim Kılıç, 3 Yasemin Ta çı, 1 Ömer Kandemir 1 1 Etlik Zübeyde

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

DÖNEM VI GRUP B-1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP B-1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Kadınların Doğum Sonrası Altı Ay Sonunda Aile Planlaması Yöntemi Kullanma Durumu

Kadınların Doğum Sonrası Altı Ay Sonunda Aile Planlaması Yöntemi Kullanma Durumu Van Tıp Dergisi: 18 (2):8-7, 20 Kadınların Doğum Sonrası Altı Ay Sonunda Aile Planlaması Yöntemi Kullanma Durumu Ayten Şentürk Erenel*, Tülay Kavlak **, Banu Bingöl*** Özet Amaç: Bu çalışma kadınların

Detaylı

Gebelikte beden kitle indeksi ve kilo değişimi ile albuminüri arasındaki ilişki

Gebelikte beden kitle indeksi ve kilo değişimi ile albuminüri arasındaki ilişki Gebelikte beden kitle indeksi ve kilo değişimi ile albuminüri arasındaki ilişki Özlem Banu Tulmaç, Zeynep Özcan Dağ, Yüksel Işık, Cemile Dayangan Sayan, Funda Erdoğan, Nevin Sağsöz Kırıkkale Üniversitesi

Detaylı

31 AĞUSTOS 2016 ÇARŞAMBA

31 AĞUSTOS 2016 ÇARŞAMBA İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJI D GRUBU TEORİK VE PRATİK DERS PROGRAMI 29AĞUSTOS-14 EKİM 2016 29 AĞUSTOS 2016 PAZARTESİ

Detaylı

Niğde Doğumevi'nde Doğum Yapan Kadınların Aile Planlaması Konusundaki Bilgi Tutum ve Davranışları

Niğde Doğumevi'nde Doğum Yapan Kadınların Aile Planlaması Konusundaki Bilgi Tutum ve Davranışları Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Niğde Doğumevi'nde Doğum Yapan Kadınların Aile Planlaması Konusundaki Bilgi Tutum ve Davranışları Ebubekir GILIÇ 1, Osman CEYHAN 2, ALĐ ÖZER a3 1 Bor Sağlık Meslek

Detaylı

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanserinde Çığır Açan Adım Kadın Kanserleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler Özel

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Olgu EKTOPİK GEBELİK. Soru 1. Tanım. Soru 3. Soru 2. 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce

Olgu EKTOPİK GEBELİK. Soru 1. Tanım. Soru 3. Soru 2. 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce Olgu EKTOPİK GEBELİK Dr. Mutlu Kartal AÜTF Acil Tıp AD Nisan 2010 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce Gebelik olabilir, vajinal spotting kanama

Detaylı

Aydýn Ýli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlamasý Hizmetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluating The Family Planning Services: Child Health Center

Aydýn Ýli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlamasý Hizmetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluating The Family Planning Services: Child Health Center Aydýn Ýli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlamasý Hizmetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluating The Family Planning Services: Child Health Center Dr. Ayfer Fýrat Gemalmaz*, Dr. Pýnar Okyay**, Dr. Eyüp Doyuran***,

Detaylı

AİLE PLANLAMASI. AP, ailelerin istedikleri zaman, istedikleri sayıda çocuk sahibi olabilmeleri için sunulan hizmetlerin tümüne verilen isimdir.

AİLE PLANLAMASI. AP, ailelerin istedikleri zaman, istedikleri sayıda çocuk sahibi olabilmeleri için sunulan hizmetlerin tümüne verilen isimdir. AİLE PLANLAMASI AP, ailelerin istedikleri zaman, istedikleri sayıda çocuk sahibi olabilmeleri için sunulan hizmetlerin tümüne verilen isimdir. AP nin AMAÇLARI NELERDİR? * Çiftlere gebeliği önleyici yöntemler

Detaylı

Özet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 25 (3) 122-130, 2003 122

Özet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 25 (3) 122-130, 2003 122 Doğum sonrası dönemde verilen aile planlaması ARAŞTIRMALAR eğitiminin yöntem (Research kullanmaya Reports) etkisi DOĞUM SONRASI DÖNEMDE VERİLEN AİLE PLANLAMASI EĞİTİMİNİN YÖNTEM KULLANMAYA ETKİSİ The effect

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ AİLE PLANLAMASI?? AİLE PLANLAMASI NEDİR? Bütün çiftlerin ve bireylerin

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ AİLE PLANLAMASI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ AİLE PLANLAMASI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ AİLE PLANLAMASI Ankara, 2017 Bu materyal, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ Prof. Dr. Fırat ORTAÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Jinekolojik Onkoloji Departmanı Polikistik Over Sendromu(PKOS)

Detaylı

DÖNEM VI GRUP C 2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP C 2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

DÖNEM VI GRUP E-1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP E-1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Endometriozis. (Çikolata kisti)

Endometriozis. (Çikolata kisti) Endometriozis (Çikolata kisti) Bugün Neler Konuşacağız? Endometriozis Nedir? Belirtileri Nelerdir? Ne Sıklıkta Görülür? Hangi Sorunlara Neden Olur? Nasıl Tanı Konur? Nasıl Tedavi Edilir? Endometriozis

Detaylı

SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK LİSANS

SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK LİSANS 1.YIL Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) EBE 101 Z ANATOMİ ANATOMY 4 0 0 4 6 EBE 103 Z BİYOKİMYA BIOCHEMISTRY 2 0 0 2 4 EBE 105 Z EBELİGE GİRİŞ VE TEMEL KAVRAMLAR MIDWİFERY INTRODUCTION AND KEY CONCEPTS 2 0 0 2

Detaylı

ÖZET CEVAP: Oosit retrivalin hemen ardından intrauterin hcg uygulaması implantasyon oranlarını, kimyasal ve klinik gebelik oranlarını artırmaktadır.

ÖZET CEVAP: Oosit retrivalin hemen ardından intrauterin hcg uygulaması implantasyon oranlarını, kimyasal ve klinik gebelik oranlarını artırmaktadır. Intrauterine administration of hcg immediately after oocyte retrieval and the outcome of ICSI: a randomized controlled trial Oosit Retrivalden hemen sonra intrauterin hcg uygulamasının ICSI sonuçları üzerine

Detaylı

KADINLARIN GEBELİKTEN ÖNCE KULLANDIĞI VE DOĞUM SONRASI DÖNEMDE KULLANMAYI TERCİH ETTİĞİ KONTRASEPTİF YÖNTEMLER

KADINLARIN GEBELİKTEN ÖNCE KULLANDIĞI VE DOĞUM SONRASI DÖNEMDE KULLANMAYI TERCİH ETTİĞİ KONTRASEPTİF YÖNTEMLER ARAŞTIRMA BALIKESİR SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ / BALIKESIR HEALTH SCIENCES JOURNAL KADINLARIN GEBELİKTEN ÖNCE KULLANDIĞI VE DOĞUM SONRASI DÖNEMDE KULLANMAYI TERCİH ETTİĞİ KONTRASEPTİF YÖNTEMLER THE CONTRACEPTIVE

Detaylı

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU GEBE-LOHUSA İZLEM DEFTERİ DANIŞMAN ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:... NUMARASI:. NOT: Defterler spiralli veya baskılı formlar birbirinden ayrılmayacak

Detaylı

SANDOZ. Sağlıklı bir karar. Ertesi sabah hapı NorLevo Uno

SANDOZ. Sağlıklı bir karar. Ertesi sabah hapı NorLevo Uno SANDOZ Sağlıklı bir karar Ertesi sabah hapı NorLevo Uno 1 Acil koruma veya uygun tabirle Ertesi sabah hapı nedir? Ertesi sabah hapı korunmadan veya yeteri kadar korunmadan cinsel ilişkiye girdikten sonra

Detaylı

T.C. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK LİSANS PROGRAMI

T.C. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK LİSANS PROGRAMI T.C. SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ LİSANS PROGRAMI 1.YIL 1.DÖNEM DERSLERİ EBE 101 Z ANATOMİ ANATOMY 4 0 0 4 6 EBE 103 Z BİYOKİMYA BIOCHEMISTRY 2 0 0 2 4 EBE 105 Z EBELİGE GİRİŞ

Detaylı

Anormal Uterin Kanamalarda Medikal Tedaviler. Prof. Dr. Tevfik GÜVENAL Celal Bayar Üniversitesi Manisa

Anormal Uterin Kanamalarda Medikal Tedaviler. Prof. Dr. Tevfik GÜVENAL Celal Bayar Üniversitesi Manisa Anormal Uterin Kanamalarda Medikal Tedaviler Prof. Dr. Tevfik GÜVENAL Celal Bayar Üniversitesi Manisa AUK Tedavi Hedefleri Kanamayı kontrol altına almak, sonrasında kronik uterin kanamaları önlemek Kontrasepsiyon

Detaylı

bir daha gebe kalmak istememektedirler. Bu kadınların doğum kliniğinden bir yöntemi uygulamaya başlamış veya bir yöntemi kullanmaya karar vermiş

bir daha gebe kalmak istememektedirler. Bu kadınların doğum kliniğinden bir yöntemi uygulamaya başlamış veya bir yöntemi kullanmaya karar vermiş 1 GİRİŞ VE AMAÇ Aile Planlaması (AP); bireylerin ya da eşlerin istenmeyen gebeliklerden sakınmalarına, iki doğum arasındaki süreyi düzenlemelerine, yaşlarını ve sosyoekonomik durumlarını göz önüne alarak

Detaylı

GEBE OLMAYAN KADINLARDA VAJİNAL KANAMA. Dr.Müjdat ŞİMŞEK

GEBE OLMAYAN KADINLARDA VAJİNAL KANAMA. Dr.Müjdat ŞİMŞEK GEBE OLMAYAN KADINLARDA VAJİNAL KANAMA Dr.Müjdat ŞİMŞEK EPİDEMİYOLOİ Üreme çağındaki kadınların vajinal kanama nedeniyle acil servise başvurmaları sıktır. Menoraji sağlıklı kadında %9 14 oranında görülür.

Detaylı

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI EĞİTİM SORUMLUSU:PROF.DR.SEFA KELEKÇİ SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR

Detaylı

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Hasta Başı Eğitim / İş Başında Öğrenme Hasta viziti, poliklinik, doğumhane ve ameliyathanede pratik

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Hasta Başı Eğitim / İş Başında Öğrenme Hasta viziti, poliklinik, doğumhane ve ameliyathanede pratik 1. HAFTA Stajın Tanıtımı Hekimlik Uygulaması Obstetrik antenatal vizit ve anamnez Puberte ve bozuklukları Hekimlik Uygulaması Jinekolojik anamnez, muayene Non-invaziv ve invaziv antenatal tetkikler Kadın

Detaylı