VakıfBank. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar. Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu. 25 Nisan 02 Mayıs Bu Haftaki Yazımız...

Transkript

1 Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank 2 Nisan 2 Mayıs 211 Bu Haftaki Yazımız... Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Mart ayında bütçenin 6.1 milyar TL açık vermesi ile birlikte, 211 yılının ilk 2 ayında fazla veren bütçe Ocak Mart döneminde 4.1 milyar TL açık vermiştir. Bütçe açığının bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak %6 azaldığı dikkat çekerken, bütçenin olumlu performansında özellikle güçlü yurtiçi talebe bağlı olarak hükümetin vergi tahsilatının artması ve harcamalarda yaşanan artışın gelirlerde yaşanan artışın gerisinde kalması etkili olmuştur. Bu yazımızda, açıklanan Mart ayı rakamları ışığında bütçe gerçekleşmeleri incelendikten sonra cari açık ve bütçe açığı ilişkisi ele alınacak ve diğer ülkeler ile karşılaştırmalı bir analiz yapılacaktır. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... Tüketici Güven Endeksi, Mart ayında, Şubat ayına göre %.1 azalarak, 93.43'e geriledi... Aylık Tüketici Eğilim Anketi'nin Mart ayı sonuçlarına göre, Şubat ayında 93.6 olan tüketici güven endeksi, Mart ayında bir önceki aya göre %.1 azalarak oldu. Mart Sonu İtibariyle Brüt Borç Stoku 48.9 Milyar TL Oldu... Merkezi Yönetim brüt borç stoku Mart sonu itibarıyla 48.9 milyar TL olarak gerçekleşti. Bir önceki ayda borç stoku 483. milyar TL seviyesinde bulunuyordu. TCMB son PPK toplantısında politika faizi oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %6.2 seviyesinde sabit bıraktı... Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, borçlanma faiz oranlarını %1., borç verme faiz oranını ise %9 düzeyinde sabit tuttu. Öte yandan Merkez Bankası, yabancı para ve Türk lirası zorunlu karşılık oranlarını kısa vadeli yükümlülükler için artırdı. Böylece, TL karşılık oranları vadesiz, ihbarlı mevduatlar ve özel cari hesaplarda %16, 1 aya kadar vadeli mevduatlar/katılma hesaplarında (1 ay dahil) % 16 olarak belirlenirken; yabancı para yükümlülükler için vadesiz, ihbarlı DTH, yabancı para özel cari hesapları ile 1 aya kadar vadeli, 3 aya kadar vadeli, 6 aya kadar vadeli ve 1 yıla kadar vadeli DTH/yabancı para katılma hesaplarında ise %12, 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli DTH/yabancı para katılma hesapları ile birikimli DTH/yabancı para katılma hesaplarında %11, yabancı para özel fon havuzlarında vadesine karşılık gelen oranlar için 1 yıla kadar vadeli yabancı para diğer yükümlülüklerde (1 yıl dahil) %12, 3 yıla kadar vadeli yabancı para diğer yükümlülüklerde (3 yıl dahil) %11., 3 yıldan uzun vadeli yabancı para diğer yükümlülüklerde ise %11 olarak belirlendi. TCMB Nisan ayı 2.dönem beklenti anketi açıklandı... Ankete göre cari ayın TÜFE beklentisi %.7, yıl sonu TÜFE beklentisi %6.9 olurken, cari yıl sonu yıllık büyüme beklentisi ise %.1 oldu. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler.. Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti Kapasite Kullanım Oranı (Nisan) Reel Kesim Güven Endeksi (Nisan) Enflasyon Raporu 211 II Dış Ticaret Açığı 8.6 ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 211 yılının ilk çeyreğinde bütçe olumlu bir performans sergilemeye devam etti 2 Mart ayında bütçenin 6.1 milyar TL açık vermesi ile birlikte, 211 yılının ilk 2 ayında fazla veren bütçe Ocak Mart döneminde 4.1 milyar TL açık vermiştir. Bütçe açığının bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak %6 azaldığı dikkat çekerken, bütçenin olumlu performansında özellikle güçlü yurtiçi talebe bağlı olarak hükümetin vergi tahsilatının artması ve harcamalarda yaşanan artışın gelirlerde yaşanan artışın gerisinde kalması etkili olmuştur. Bu yazımızda, açıklanan Mart ayı rakamları ışığında bütçe gerçekleşmeleri incelendikten sonra cari açık ve bütçe açığı ilişkisi ele alınacak ve diğer ülkeler ile karşılaştırmalı bir analiz yapılacaktır. Grafik yılında küresel bir toparlanma yaşanmış olmasına rağmen, mevcut riskler nedeni ile ekonomilerdeki kırılganlıklar devam etmektedir. Avrupa daki borç krizinin devam ediyor olması, ABD de yüksek kamu açığı, konut ve istihdam piyasalarındaki toparlanmanın yavaş gerçekleşiyor olması ve yüksek seyreden emtia fiyatları sözkonusu riskler arasındadır. Fakat bu tabloya rağmen, Türkiye 21 yılında %8.9 oranında büyümeyi başarmıştır. Yurtdışı piyasalarda bütçe açıklarına yönelik risklerin arttığı bir ortamda Türkiye nin bütçe performansının da olumlu seyretmeye devam ettiği görülmektedir dönemi Orta Vadeli Program da 21 yılı bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYİH) oranının %4 olarak gerçekleşmesi beklenirken, söz konusu oran %3.6 ile beklentilerin ve OVP hedefinin altında gerçekleşmiştir. Bütçenin 21 yılındaki olumlu performansını 211 yılının ilk çeyreğinde de devam ettirdiği dikkat çekerken, programda 211 yılında merkezi yönetim bütçe açığının GSYİH ye oranının %2.8 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 211 yılının ardından 212 ve 213 yıllarında da açığın kademeli olarak azalmaya devam ederek oranın sırasıyla % 2.4 e ve % 1.6 ya düşmesi tahmin edilmektedir. Tablo 1 Bütçe Dengesi (Milyon TL) Faiz Dışı Denge (Milyon TL) * 212* 213* Kaynak: Maliye Bakanlığı *211,212,213 yılları OVP beklentileridir. Ocak Mart Performansı (Milyar TL) Değ (%) Reel Değ. (%)* 211 Yıl Sonu Gerçekleşme Hedefi Gerçekleşme Oranı (%) Harcamalar Faiz Hariç Harcama Personel Giderleri Sos. Güv.Kur. Dev Mal ve Hiz. Alım Cari Trans Sermaye Giderleri Sermaye Trans Borç Verme Faiz Harcamaları Gelirler Vergi Gelirleri Diğer Gelirler Bütçe Açığı Faiz Dışı Fazla Kaynak: Maliye Bakanlığı *: Reel değişimler Fisher denklemi ile hesaplanmıştır

3 3 Bütçe açığı 211 yılının ilk üç ayında milyar TL olarak gerçekleşirken, bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak %6 düşüş göstermiştir. Faiz dışı fazla ise aynı dönemde yaklaşık 3 kat artarak milyar TL ye ulaşmıştır. 211 yılının ilk üç ayında bütçe harcamaları bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak %2. oranında artarken, bütçe gelirlerinin ise reel olarak %1.9 oranında artması sevindirici bir gelişme olarak dikkat çekmektedir milyar TL seviyesinde oluşan 211 yılı Ocak Mart ayı toplam bütçe giderlerinin alt kalemlerine baktığımızda, faiz dışı harcamaların ağırlığı dikkat çekmektedir. İlk üç ayda faiz dışı harcamalar reel olarak %6.1 oranında artarken, 211 yılı hedefinin %22.21 oranında gerçekleştiği görülmektedir. Faiz harcamalarının ise bir önceki yıla göre reel olarak %7.1 oranında gerilemesi olumlu bir gelişme olarak algılanırken, Ocak Mart aylarında 211 yılı hedefinin %31.6 sının gerçekleştiği dikkat çekmektedir. Grafik Ocak Mart 211 Ocak Mart Reel Değişim (%) (Sağ Eksen) Kaynak: Maliye Bakanlığı Vergi Gelirleri (Milyon TL) İlk üç ayın bütçe gerçekleşmeleri içinde dikkat çeken en önemli gelişme ise vergi gelirlerindeki artış olmuştur. Ocak Mart döneminde ekonomik toparlanmaya paralel olarak vergi gelirlerinin reel olarak %1.3 oranında yükseldiği görülmektedir. Vergi gelirlerinin alt kalemleri incelendiğinde, güçlü yurtiçi talebe bağlı olarak özellikle ithalde alınan katma değer vergisindeki (KDV) sert hareket dikkat çekmektedir. 211 yılının ilk üç ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre İthalde alınan KDV gelirleri reel olarak %29 oranında artarken, dahilde alınan KDV gelirleri de %21.4 ile güçlü bir performans sergilemiştir. 211 yılının ilk aylarında büyüme için öncül sanayi üretimi verisi büyümenin güçlü bir şekilde devam ettiğine işaret ederek, vergi tahsilatının da artmış olması sürpriz bir gelişme olarak görünmemektedir Grafik 3 GÜNEY KORE YUNANİSTAN TÜRKİYE FRANSA JAPONYA ALMANYA İNGİLTERE ABD Vergi Gelirleri/GSYİH Grafik KDV Oranları (%) Kaynak: OECD 29 verileri kullanılmıştır Kaynak: IMF 21 yılı verileri kullanılmıştır Vergi gelirlerindeki artışa rağmen Türkiye de vergi gelirlerinin GSYİH ya oranının pek çok ülkeninin gerisinde kaldığı görülmektedir (Bkz. Grafik 3). Bu oran Fransa da %43 düzeyinde bulunurken, Almanya ve İngiltere de %36 seviyesindedir. Türkiye de ise bu oran %23.7 ile Yunanistan ve Güney Kore nin altında kalmaktadır. Türkiye de vergi gelirlerinin GSYİH içindeki payının düşük olması vergi oranlarının düşük olmasından kaynaklanmamaktadır. Grafik 4 de görüldüğü üzere vergi oranları pek çok ülkedeki seviyelere yakındır. Dolayısıyla, vergi gelirlerinin pek çok ülkeye kıyasla daha düşük seviyede olmasını, kayıt dışı ekonominin büyüklüğü ile açıklamak mümkündür. Türkiye ekonomisinin en önemli yapısal sorunlarından biri verginin tabana yayılamaması, bütçedeki vergi gelirlerinin büyük çoğunluğunun dolaylı vergiler yoluyla elde edilmesi,

4 4 dolaysız vergilerin ise dünya standartlarına göre çok düşük kalmasıdır. Bu nedenle Türkiye nin hızlı büyümesini engelleyen kayıt dışı faaliyetlerin azaltılmasına yönelik vergi reformlarının düzenlenmesi son derece önemlidir. Grafik 21 yılında küresel ekonomide yaşanan toparlanma ülke grupları bazında farklılaşarak devam ederken, gelişmiş ülkelerde büyümenin zayıf seyrinin yanısıra, bütçe açıkları da artmaya devam etmiştir. Yunanistan, İrlanda, İspanya gibi bazı Euro Bölgesi ülkelerinde ciddi borç stoku sorunları yaşanırken, krizin ardından ekonomiyi desteklemek için uygulanan teşvik paketleri borç stoku/gsyih oranının ABD de %92.7 Japonya da ise %22.9 ile rekor Kaynak: IMF seviyelere ulaşmasına yol açmıştır. Türkiye nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde ise güçlü büyüme rakamlarına ek olarak bütçe açığı ve borç stoku rakamlarında da hızlı toparlanma yaşanmıştır. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere pek çok gelişmiş ülkede artan bütçe açıkları kamu borçlanma ihtiyacını artırırken, Türkiye de bütçe yanında borç stok rakamlarında da olumlu seyrin devam ettiği görülmektedir. Türkiye 21 yılında kaydettiği güçlü toparlanma sayesinde Çin den sonra en düşük bütçe açığı/gsyih ve borç stoku/gsyih oranına sahip ülke konumundadır. Grafik 6 milyon $ Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 milyon TL Grafik Aylık Hareketli Korelasyon Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık Kümülatif) Bütçe Dengesi (12 Aylık Kümülatif sağ eksen) Kas.7 Şub.8 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 Kısa vadede bakılınca, bütçe performansının oldukça olumlu hatta Orta Vadeli Program da açıklanandan daha iyi olduğu söylenebilir. Bu performansta da yukarıda değinildiği gibi vergilerde yaşanan artış etkili olmuştur. Özellikle ithalden alınan KDV gelirlerinde yaşanan artış dikkate alındığında bütçe açığı ile cari işlemler açığının birlikte değerlendirilmesinin önemli olduğunu düşünüyoruz. Yukarıdaki Grafik 7 incelendiğinde değişkenler arasında kriz süresince negatif, güçlü bir korelasyon hesaplanmıştır. Krizden önce ise ilişkinin anlamlı olmadığı görülmektedir. Kriz süresince dış ticaret hadlerinde yaşanan daralmaya bağlı olarak cari işlemler açığı gerilemiş, bütçe açığı ise izlenen genişletici maliye politikaları ile artmıştır. Bu durum değişkenler arasında negatif bir ilişki doğururken, krizin sona ermesiyle beraber cari işlemler açığının yeniden artmaya başlaması bununla birlikte bütçe izlenen olumlu performans söz konusu negatif güçlü ilişkinin devam etmesine neden olmuştur. Krizin ardından toparlanan yurtiçi talep ile cari açığının artması ve aynı zamanda vergi tahsilatının da yükselmesi ile bütçe açığnın zayıflaması bu duruma neden olmuştur. Ayrıca cari açığının artması ile ithalden alınan vergilerin yükselmesi de yine bütçe ile cari açık arasındaki ilişkide önemli bir rol oynamaktadır.

5 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y y) Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör Payları IV. I. II. III. IV. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (%) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%)* 29 IV. Çey 21 I. Çey 21 II. Çey 21 III. Çey 21 IV. Çey Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat *21 Q3 itibariyle Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) 3. Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6

7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Şubat Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Giyim Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Oca.1 Kas.1 Eyl.2 Tem.3 May.4 Mar. Oca.6 Kas.6 Eyl.7 Tem.8 May.9 Mar.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7

8 Kapasite Kullanım Oranı Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9. 1,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1,9.. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III 21 I 21 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi 8. Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 8

9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE ,99 3, ,8 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Gıda Enerji Tüfe, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler (yıllık % değ.) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 9

10 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu Oca. Tem. Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 21M7 21M1 211M1 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1

11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu M1 2M6 2M11 26M4 26M9 27M2 27M7 27M12 28M 28M1 29M3 29M8 21M1 21M6 21M11 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11

12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 12

13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 13

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 Eyl.1 Oca.4 Nis.4 Ağu.4 Kas.4 Mar. Tem. Eki. Şub.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Mar.8 Tem.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eyl.9 Oca.1 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14

15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar $ sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen) 16 Kaynak: TCMB

17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye Beklentiler 211 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 211) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (21) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %) (21) 4. Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) (Şubat 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Mart 211) İşsizlik Oranı (%) (Ocak 211) En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Fiyat Gelişmeleri Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz TÜFE (Yıllık % Değişim) (Mart 211) 7.1 ÜFE (Yıllık % Değişim) (Mart 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 129,8 ( ) M2 494,24 87,81 69,38 ( ) M3 2,674 61,88 639,34 ( ) Emisyon 34,289 44,368 47,288 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7, ,2 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRILIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 48,28 6,127 (Şubat 211) 3, İthalat 14,928 18,3 17, (Şubat 211) İhracat 12, ,976 6,8 (Şubat 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,9 7,4 (Şubat 211) 83, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 2,674 (Mart 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 26,72 (Mart 211) Bütçe Dengesi 2,21 39,6 6,1 (Mart 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697 1,2 (Mart 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Mart 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Mart 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) (21 IV. Çeyrek) 18

19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar