ÖZEL EGE LİSESİ ŞİFALI BİTKİLERİN GÜCÜ

Transkript

1 ÖZEL EGE LİSESİ ŞİFALI BİTKİLERİN GÜCÜ HAZIRLAYAN ÖĞRENCİ: Aslı KOTUROĞLU DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Pınar ÇALIK ÖZBAY İZMİR 2017

2

3 İÇİNDEKİLER Sayfa 1. ÖZET.. 2. GİRİŞ Şifalı bitkiler nedir? En Sık Kullanılan şifalı bitkiler nelerdir? Nane Adaçayı Kekik Lavanta Projenin Amacı YÖNTEM E. coli bakterisi ile hazırlanan düzenek S. aureus bakterisi ile hazırlanan düzenek BULGULAR SONUÇLAR VE TARTIŞMA ÖNERİLER. 12 KAYNAKLAR

4 1.ÖZET Bu projede nane, kekik, lavanta ve adaçayının, E.coli ve S.aureus bakteri çeşitlerine karşı nasıl direnç koyduklarını gözlemledik. Önce şifalı bitkilerin her birinden 2 gr tarttık ve 4 ayrı besiyere koyduk. Üzerine %80 i alkol, %20 si su olan metanol çözeltisini ekledik. Besiyerlere balık denilen bir mıknatıs attık. Bu besiyerlerdeki şifalı bitkileri ve metanol çözeltisini 60 C ısıtarak, 5-6 saat karıştırma makinesinde karıştırdık.soğuduktan sonra karışımı süzgeç kağıttan süzerek petri kaplarına döktük. Burada ki amaç metanol çözeltisini uçurup geriye sadece şifalı bitkilerin özünü bırakmaktır. Bu yüzden metanolü uçurabilmek için bekledik. Aslında bekleme süresi 1 gün iken, hava soğukluğundan dolayı 2 gün bekledik.2 gün sonunda metanol uçmuş ve geriye sadece şifalı bitkilerin özü kalmıştı. Petri kaplarındaki şifalı bitkilerin özlerin hava almaması amacıyla, petri kaplarının kapaklarını kapatıp, etrafını parafilmle sardık ve buzdolabına koyduk. Böylece hava almadılar ve bozulmadan durdular. Daha sonra hazırlanan besinlerin özünü DMSO (di metil sülfosit) ile çözdük ve petri kaplarından nane, kekik, adaçayı ve lavantayı tüplere topladık ve bakteri ekme işlemine uzman eşliğide başladık. S.aureus ve E.coli bakterileri 37 C de 24 saat beklettik ve bizim bulduğumuz sonuç; E.coli bakterisinde nane ve kekikte başarılı sonuç alırken, adaçayında az bir başarı ve lavanta da hiç başarı alamadık; S.aureus bakterisinde de nane ve kekik başarılı fakat adaçayı ve lavanta başarısız olmuştur. Buna göre sadece nane ve kekikte tam başarı alınmıştır. Adaçayı ve lavanta ile ilaç kullanılırsa tam bir başarı bulunmaz, yani bakteriler daha uzun sürede yok olur. Bu sonuçlara bakılarak nane ve kekik doğal ilaçlar olabilir. Yani kimyasal madde koymadan bir ilaç olabilir. 2.GİRİŞ 2.1 Rahatsızlıklara ve hastalıklara karşı şifalı bitki çaylarının kullanımı, en eski ve en çok kullanılan yöntemdir. Bitkisel ürünleri kullanmayanımız yoktur. Mesela grip olduğumuzda, hemen nane limon bademcik olduğunda zencefil bal, sindirim sistemimiz için yeşil çay vs. kullanırız. Şifalı bitkilerin toksit etkileri, ilaçlara göre çok daha düşük seviyededir. Doğal olmaları sebebiyle, gün geçtikçe daha çok tercih edilir hale gelen bitkisel ilaçları bilinçsizce kullanmamak gerekir.(1,4) 2.2 En sık kullanılan şifalı bitkiler Öyle sebzeler vardır ki tazesi ve kurutulmuşu her daim kullanılır. İşte nane, kekik, lavanta, adaçayı fesleğen bu bitkilerden bazılarıdır. Dikkat ederseniz genellikle baharat olarak kullanılan bu şifalı bitkiler, yemekleri hem taze hem de kuru olarak süsler. Aslında birçok yemeğin vazgeçilmez baharatları arasındadır. Severek tüketilir. Tabii bu şifalı bitkinin sağlık açısından vücudumuz içinde birçok yararı vardır. (1,2) 2

5 2.2.1 Nane Yağı, suyu ve kurutulmuş yaprakları çeşitli sağlık koşullarını iyileştirmek için kullanılan nane günümüzde modern tıpta faydaları kabul görmüş ve üzerine bilimsel araştırmalar yapılan sayılı bitkiler arasındadır. Günlük yaşamda sakızlara, içeceklere, yemeklere aroma vermek amacıyla kullanılan nane hazımsızlık, gaz, sindirim sistemi sorunları başta olmak üzere pek çok rahatsızlığın tedavisinde etkili bir çözüm olarak kullanılır. Nane yıl boyunca bulunabilir ancak en iyi ve en güçlü nane sıcak havada yetişir.(1,2,3) Nane çayının buharını solumak burun tıkanıklığını giderir ve sinüsleri açar Boğaz kuruluğuna iyi gelir Gaz gidericidir Safra taşı çözer Mide bulantısını alır Kusmayı geçirir Mide ekşimesini azaltır Sindirime yardımcı olur Ağız kokusunu alır Kas ağrılarını hafifletir Kronik ağrıyı azaltır Soğuk algınlığının daha çabuk geçmesini sağlar Alerjik öksürüğe iyi gelir Astıma iyi gelir Stresi azaltır Adaçayı Yumuşak ve tatlı bir tadı olan adaçayı taze, kurutulmuş yapraklar veya toz şeklinde yıl boyunca bulunabilir. Adaçayı yaprakları griye çalan yeşil renktedir ve sivri uçlu yaprakların üzerindeki damarlar oldukça belirgindir. Tarih boyunca hem gıda olarak hem de sağlığa faydaları ile bir tedavi aracı olarak geniş çaplı kullanılmıştır ve günümüzde artarak kullanılmaya devam edilmektedir. Adaçayının bilimsel adı olan ve Latinceden türetilen Salvia officinalis korunmuş, türün genel adı olan ve yine Latince Salvere den türetilen Salvia ise iyileştirmek için anlamına gelmektedir.(1,2,3) Zararlı toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar Beyin fonksiyonlarını geliştirir Bronşit ve astım belirtilerini hafifletir Karaciğeri temizler 3

6 İdrar yolu enfeksiyonunun tedavisine yardımcı olur Aşırı terlemeyi azaltır Menopoz sonrası belirtileri hafifletir Saçların beyazlamasını yavaşlatır Alzheimer a karşı yardımcı olarak kullanılır Kan şekerini düşürür Dişeti iltihaplanmasına karşı kullanılır Ağız yaralarının tedavisinde kullanılır Sinirsel baş ağrısını hafifletir Safra kesesini çalıştırır Gargara suyu olarak kullanılır Boğaz ağrısını alır Kekik Mutfaklarda en çok sebze yemeklerini tatlandırmak için tercih edilmekle birlikte çorba, et ve balık içinde kullanılabilecek en uygun baharatlar arasında yer alıyor.(1,2,3) Antioksidan etkisi vardır Öksürüğü alır Hazımsızlığı giderir Vücut için gerekli mineralleri içerir Boğaz ağrısını alır Ağız içi yaraları geçirir Dişeti hastalıklarına iyi gelir Antiseptiktir Soğuk algınlığına iyi gelir Lavanta Akdeniz in güneşli, taşlık ve dağlık bölgelerine özgü bir bitki olan lavanta günümüzde Güney Avrupa dışında Avustralya, Arap Yarımadası, Rusya, Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri nde yetiştirilmektedir santimetre yüksekliğe kadar uzayabilen bitki çok dallıdır ve yeşil yaprakları yukarı doğrudur.(4) Lavantaya güzel kokusunu mor, mavi-mor renkli çiçeklerinin içinde bulunan yağ verir. Lavanta kokulu ürünler bu yapraklardan elde edilen öz ile hazırlanmaktadır. Geleneksel olarak parfüm yapımında, bahçe bitkisi ve dekoratif amaçlı olarak kullanılan bitki en iyi gün boyu güneş gören ortamlarda yetişmektedir.(1,2,3) Uykusuzluğa iyi gelir Sakinleştirici özelliği vardır Kaygıyı giderir Stresi azaltır 4

7 Şişkinliği alır Kolik tedavisinde kullanılır Depresyon belirtilerini hafifletir Migren nedeniyle oluşan baş ağrısına iyi gelir Soğuk algınlığının çabuk geçmesine yardımcı olur Öksürüğü alır Astım belirtilerini hafifletir Solunum yollarını rahatlatır Terlemeyi arttırır Ateş düşürücüdür Ağız kokusunu giderir Kabızlık ve ishale iyi gelir Toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar Bağışıklık sistemini güçlendirir 2.3 Projenin Amacı: Projemizin amacı, doğada birçok mucizevi etkiye sahip olan şifalı bitkilerin anti bakteriyel özelliğinin varlığını ortaya çıkarmak ve bundan hazırlanan özel solüsyon ile doğal ilaç geliştirmektir. 5

8 3.YÖNTEM Tüm bu özelliklere sahip şifalı bitkilerin bir de anti bakteriyal özelliğini ortaya çıkartmak amaçlı yapılan bu projede önce bu bitkilerin ekstreleri kullanılarak doğal ilaç oluşturuldu. Bu hazırlanan düzenekler 2 ortama ayrıldı buradaki amaç hangi bitkinin anti bakteriyal etkiye daha fazla sahip olduğunu ortaya çıkarmaktı. Hazırlanan düzenekler Mueller Hinton agardan oluşan besi ortamına ekilerek bekleme süresi başlatıldı düzenek: 1.düzenek E. coli bakterisi kullanılarak hazırlandı.4 petri kabında işlem gerçekleştirildi ve sırasıyla nane,kekik,lavanta ve adaçayı özütleri eklendi. 1.petri kabı 2.petri kabı 3.petri kabı 4.petri kabı Kontrol grubu DMSO 10ml özüt 50ml özüt Şekil 1. Bakteri ekim işlemi düzenek: 2.düzenek S. aureus bakterisi kullanılarak hazırlandı.4 petri kabında işlem gerçekleştirildi ve sırasıyla nane,kekik,lavanta ve adaçayı özütleri eklendi. 1.petri kabı 2.petri kabı 3.petri kabı 4.petri kabı Kontrol grubu DMSO 10ml özüt 50ml özüt 6

9 Bakteri ekimi uzman eşliğinde uygun ortamlarda uygun şartlarda (37 C) gerçekleştirildi ve 24 saatlik gözetim süresi başlatıldı. Şekil 2. Ekim sonrası 37 0 C de 24 saat bekletilme 7

10 NANE KEKİK LAVANTA ADAÇAYI TARTIM ANI %80 ALKOL EKLEME KARIŞTIRMA KARIŞIM HAZIRLANIŞI Şekil 3. Tartım ve karışım süreci 8

11 NANE İLE KEKİK LAVANTA İLE ADAÇAYI Şekil 4. Karışım işlemi sonunda süzme olayı 9

12 4.BULGULAR: Mikroorganizmaların yetişebilmesi için genel besi yer ortamı hazırlanır. Besi yer petri kaplarına dökülerek donmaya bırakılır. Sonraki aşamada losyonlar hazırlanmaya başlanır. Öncelikle şifalı bitkiler ekstraksiyona uğratılarak özü çıkarılır ve uçucu yağları sayesinde aromatik özellik kazanan bitkiler yağların alkolde çözünmesi özelliği sayesinde yağlarından ayrılır. Sonra %80 metanol çözeltisi hazırlanır (%80 alkol,%20 su ) 100 ml metanol çözeltisine 2 gr ayarlanan nane, kekik, adaçayı ve lavanta tozları katılır.60c de 5-6 saat boyunca karıştırma makinesine bırakılır. Sonra karışım soğutulur ve süzgeç kağıdından süzülerek petrilere boşaltılır. Burada amaç alkolü uçurup özütü dipte bırakmaktır. Havaların soğuk olmasından dolayı 2 gün bekletilir ve uçan alkolden kalan petri kabındaki çökeltiler hava almaması için para film ile sarılarak buzdolabında bekletilir. Hazırlanan besin özütleri DMSO (di metil sülfoksit) ile çözülüp petri kaplarından nane, kekik, adaçayı ve lavanta tüplerde toplanır ve bakteri ile ekim işlemi başlatılır. S. aureus ve E. coli bakterileri ile ekim gerçekleşir ama ekim bakteriler tarafından tehlike yaratabileceği için uzman tarafından gerçekleşir. 37 C de 24 saatlik gözetim süresi başlatılır. 10

13 Şekil 5. E. coli bakteri ile yapılan ekimlerde meydana gelen bakteri üremeleri Şekil 6. S. aureus bakterisi ile yapılan ekimlerde meydana gelen bakteri üremesi 11

14 5. SONUÇ ve TARTIŞMA: Yapılan ekim sonucu her iki bakteri çeşidinde şifalı bitkiler sayesinde üremesinin engellendiği tespit edilmiş olup; şifalı bitkilerin anti bakteriyel ilaç olarak kullanılabileceği böylelikle evlerde doğal yöntemler ile kimyasal ilaç kullanımının önüne geçilmesi hedeflenmiştir. 6. ÖNERİLER: Bu tarz etkiye sahip olan şifalı bitkilerin evlerde doğal ilaç olarak kullanımı artırılabilir. Ev de hazırladığımız basit doğal bitki ekstre solüsyonları ile kimyasal ilaç kullanımında önüne geçilmiş olunur. Kaynaklar : (1) (2) faydalisifalibitkiler.com (3) (4) dogalbitkiler.com 12