KUR AN NEDİR? KUR'AN'IN ANLAMIYLA BULUŞUYORUZ RABBİM BANA NELER BUYURUYOR? (İLGİLİ AYETLER)

Transkript

1 KUR AN NEDİR? Kur an, şaka değildir. O (denizden aldığı buharın, yağmur, kar haline) dönüşüm yeri olan göğe, (bitkilerin ve kaynakların çıkması için) yarılmaya elverişli yere andolsun ki hakikaten o (Kur an), elbette (hak ile bâtılı) ayıran kesin bir sözdür; o bir şaka değildir. Hakikaten onlar (müşrikler, Kur an ın nurunu söndürmek, yürürlükten kaldırmak için) hep bir hile düzenlerler. (Tarık:11-15) KUR'AN'IN ANLAMIYLA BULUŞUYORUZ RABBİM BANA NELER BUYURUYOR? (İLGİLİ AYETLER) Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla Ey iman edenler! (Gücünüz nisbetinde) Allah ın emrine uygun yaşayın/aykırılıktan sakının ve ancak müslümanlar olarak can verin. (Âl-i İmrân /102) Ey iman edenler! İçinde hiçbir alışverişin, dostluğun ve iltimasın bulunmadığı bir gün (kıyamet/hesap günü) gelmeden evvel, size verdiğimiz rızıktan (Allah ın rızasını kazanmak için) harcayın. Kafirler, zalimlerin ta kendileridir. (Bakara /254) (Ey ibadet edenler!) İyi ve erdemli olmak (yalnızca) yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Fakat iyi ve erdemli (muttakî) kişi; Allah a, âhiret gününe, meleklere, Kitab a (Kur an a) ve peygamberlere inanıp malı(nı), sevgisine rağmen (Allah rızası için) akrabaya, yetimlere, yoksullara ve yolda/sokakta kalmışlara, dilenenlere ve boyunduruk altında bulunanlara (kurtulmaları için) veren, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren, ahitleştiği zaman sözlerini yerine getiren, sıkıntıda, hastalıkta ve savaşın şiddetlendiği anda sabredendir. İşte (imanlarında, yaptığı iyilik ve taatta) doğru olanlar onlardır. Ve takvâya erenler de onlardır. (Bakara/ 177) Ey iman edenler! Hepiniz (çekişmeyi bırakıp Kur an ın prensiplerinde toplanarak İslâm ile, toplumsal ve evrensel) barışa/güvenliğe (tam anlamıyla İslâm a) girin, şeytanın (ve benzerlerinin) izinden gitmeyin. Çünkü o, size apaçık bir düşmandır. (Bakara/208) Ey iman edenler! (İyiliği emredip kötülüğü önlemede) kendiniz için üzerinize düşene bakın. Siz (bu görevi de îfâ ederek Allah ın gösterdiği) doğru yolda olduğunuz zaman, artık sapanlar(ın günahı) size zarar vermez. Hepinizin dönüşü ancak Allah adır. O size yaptıklarınızı haber verecektir. (Maide/105) Ey iman edenler! Allah ın emrine uygun yaşayın ve O na (ibâdet ve sâlih amellerle yaklaştırıcı, Hak ve rızasını kazandırıcak) sebep ve yol (lar) arayın. O nun yolunda (malınızla, canınızla insanları kula kulluktan kurtarmak ve İslâm ın hayatınıza hâkim olması için) cihad edin ki kurtuluşa eresiniz. (Maide/35)

2 HADİS-İ ŞERİFLERLE HAFTANIN DUASI KUR AN A ÇEKEN YOLLAR 9 Andolsun Biz Kur ân ı düşünüp öğüt alınması için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt alan yok mudur? (Kamer Suresi Ayet: 17,22,32,40) O halde düşünüp öğüt almak için neler yapmalıyız? Uygun yerlere koymak: Bulunduğumuz mekânlarda, bizim ve çevremizdeki diğer insanların elini uzatabileceği yakınlıktaki uygun yerlere meâl veya Kur ân dan âyetler içeren kitapçıklar koyabiliriz. Sakin vakit En verimli zaman dilimi: Gün içinde insanın veriminin en yüksek olduğu bir zaman dilimi vardır. Sakin vakit adı verilen bu zaman dilimi herkese göre değişir. Kimisi için gece yarısında, kimisi için sabahın erken saatlerindedir. O altın saatte Allah ın Kitabı nı düşünerek okumak, herhalde çok isabetli olur ve en değerliye, en değerliyi vermek Allah ın da çok hoşuna gider. (

3 "KELÂM KELÂMULLAH, MÜBELLİĞ RESÛLULLAH." (SÖZ ALLAH'IN SÖZÜ, TEBLİĞ EDEN ALLAH'IN ELÇİSİDİR) Ebu Hureyre (ra) nin rivayetine göre Allah Rasulu (sav) şöyle buyurdu: Allahu Teala şöyle buyurdu: Her kim benim veli kullarıma düşmanlık ederse, muhakkak ben ona harp açarım. Bir kulum kendisine farz kıldığım şeylerden daha sevimli bir amel ve ibadetle bana yaklaşamaz. Kulum bana yaptığı nafile ibadetlerle de yaklaşır. Nihayet onu severim. Bir kere de onu sevdim mi, artık ben o kulumun işittiği kulağı, göreceği gözü, şiddetle kavrayacağı eli ve yürüyeceği ayağı olurum. Eğer benden bir şey dilerse onu verir, bana sığınırsa muhakkak onu himaye ederim. (Buhari) Enes bin Malik ten (r.a.) rivayetle, Allah Rasulu (sav) şöyle buyurdu: Yüce Allah cehennemliklerin en az azap görenine: Şayet yeryüzünde olan her şey senin olmuş olsaydı, onları bu azaptan kurtulmak için feda eder miydin? diye sorar. O da: Evet. der. Bu cevap üzerine Allahu Teâlâ: Âdemin sulbünden birisi olarak senden bu dediğinden daha azını istedim ki, o da bana hiçbir şeyi ortak koşmaman idi; ama sen bundan yüz çevirip ortak koştun. diye buyurur. (Buhari ve Müslim) Ebu Hureyre (ra) nin rivayetine göre Allah Rasulu (sav) şöyle buyurdu: Allah (c.c.) şöyle buyurdu: Ben, kulum Bana dua ettiği vakit onunla beraber olurum. (Buhari ve Müslim) Ebu Hureyre (ra) nin rivayetine göre Allah Rasulu (sav) şöyle buyurdu: Allah (c.c.) buyurdular ki: Kulum Benimle karşılaşmayı severse (isterse), ben de onunla karşılaşmayı isterim. Şayet benimle karşılaşmaktan nefret ederse (istemezse) ben de onunla karşılaşmayı istemem. (Buhari ve Müslim) GÜLLERİN EFENDİSİ GÜNLERİN EFENDİSİ HAKKINDA ŞÖYLE BUYURDULAR:

4 KUR AN IN KALBE İNİŞİ Ayet-i kerimelerde şöyle buyrulur: (Rasulüm!) De ki: Kim Cebrail e düşman ise (bilsin ki) hem senden evvelki (kitap)ları aslen tasdik edici, hem de mü minler için yol gösterici ve müjdeci olarak onu (Kur an ı) Allah ın izniyle senin kalbine o (Cebrail) indirmiştir. (Bakara; 97) Kesinlikle bu (Kur an), elbette alemlerin Rabbinin indirmesidir. Onu, Ruhu l-emin (Cebrail) senin kalbine, korkutucu/uyarıcılardan olman için apaçık bir Arapça dille indirdi. (Şuara; ) Böylece vahiy, diğer bütün his ve idrakleri devre dışı bırakarak kalbe yerleşince onunla amel etmek ve onu diğer insanlara ulaştırmak bir zaruret haline gelmişti. Bu sebepledir ki hangi ilahi talimat gelir ise, Efendimiz ona göre davranırdı. Yapılması gereken şeyi en güzel o yapardı. Kaçınılması gereken şeyden en çok o kaçınırdı. Bu durum, ister itikat ister amelle ilgili olsun, ister ahlak ister adapla ilgili bulunsun, ister zahir ister batınla alakalı olsun (sas) in hayatının her alanı için geçerli idi. Bunun neticesinde Peygamberimizin ahlakı, bütünüyle Kur an olmuştu. Fahr-i Kainat (sas) in eşsiz güzellikteki hayatından okuyacağımız şu misaller, bu gerçeği ne güzel ifade eder! Aişe (r.a.) şöyle anlatır: Bir gece Resulullah (sas) bana: Ey Aişe! İzin verirsen, geceyi Rabbime ibadet ederek geçireyim dedi. Ben de: Vallahi seninle beraber olmayı çok severim, ancak seni sevindiren şeyi daha çok severim dedim. Sonra kalktı, güzelce abdest aldı ve namaza durdu. Ağlıyordu O kadar ağladı ki, elbisesi, mübarek sakalları, hatta secde ettiği yer sırılsıklam ıslandı. O, bu haldeyken Hz. Bilal namaza çağırmaya geldi. Ağladığını görünce: Ya Rasulullah! Allah Teala sizin geçmiş ve gelecek günahlarınızı affettiği halde niçin ağlıyorsunuz? dedi. Bunun üzerine Allah Resulü (sas): Allah a çok şükreden bir kul olmayayım mı? Vallahi bu gece bana öyle ayetler indirildi ki, onları okuyup da üzerinde tefekkür etmeyenlere yazıklar olsun! karşılığını verdi ve: Muhakkak ki göklerin ve yerin yaratılışında, gece ve gündüzün birbiri ardınca gelip gitmesinde (ve uzayıp kısalmasında) akl-ı selim sahipleri için (Allah ın birliğine ve kudretine ait ibret verici) deliller vardır. (İşte) o (akl-ı selim sahibi) kimseler ayaktayken, otururken, yan taraflarına yaslanarak yatarken Allah ı anarlar, göklerin ve yerin yaratılışı hakkında düşünürler (ve derler ki:) Ey Rabbimiz! Bunu boş yere yaratmadın. Seni tenzih ederiz, bizi ateş azabından koru. (Al-i İmran ) ayetlerini okudu (İbn-i Hibban, II, 386). Allah Resulü (sas) in zeytin gibi simsiyah olan saçlarında artık ağarmalar başlamış, nurdan bir şuleyi andıran beyaz teller gözükür olmuştu. Sebebini soranlara: Hud suresi ve kardeşleri (Vakıa, Hakka, Mürselat, Nebe ve Tekvir) beni ihtiyarlattı (Tirmizi, Tefsir 57/3297) buyurmuştu. Çünkü Hud suresindeki: O halde sen (Rasulüm!) Beraberindeki tevbe edenlerle birlikte, sana emredildiği gibi, istikamet üzere (dosdoğru) ol. Aşırı gitmeyin (asla ilahi hududun dışına çıkmayın). Çünkü O, yaptıklarınızı hakkıyla görendir. (Hud 11/112) buyrukları Efendimiz (sas) in kalbine inmiş, ondan hem kendisinin hem de beraberinde bulunan tüm mü minlerin istikamet üzere olmalarını talep etmişti. İtikat, ibadet, muamelat, ahlak ve adapta farz-ı daim halinde istikamet üzere bulunmak gerçekten zordur. Buna bir de ümmetin istikamet üzere olması eklendiğinde işin ne kadar zorlaştığı daha iyi anlaşılır. İşte Efendimiz (sas) in belini büken ve saçlarını ağartan bu zorluk olmuştur. Vakıa, Hakka, Mürselat, Nebe ve Tekvir sureleri ise dehşetli kıyamet ve mahşer sahnelerinin sergilendiği surelerdir. Sıradan bir müslümanın bile okuduğunda kendinden geçtiği, kalbi yerinden çıkacak gibi olduğu ateş parçası gibi bu surelerin Resulullah (sas) in o ince, rakik, hassas kalbinde nasıl yakıcı, kavurucu, derin tesirler bıraktığını hayal etmek bile imkansızdır. Bir de Efendimiz (sas) in kalbine inen Kur an ın sahabe-i kiramın kalbine nasıl yansıdığına bakalım. İşte Hz. Ebu Bekir (r.a.) in hali Kendisi şöyle anlatıyor:

5 Bir gün Resulullah (sas) in yanında bulunurken Kim bir kötülük yaparsa (tevbe edip bağışlanması hariç) onun (karşılığıy)la cezalanır da artık kendisine Allah tan başka bir dost ve bir yardımcı bulamaz. (Nisa; 123) ayeti nazil oldu. Efendimiz: -Ebu Bekir, bana indirilen bu ayeti sana okutayım mı? buyurdu. Ben: -Tabii ki ya Rasulullah dedim. Bana bu ayeti okuttu. Sanki belimin kırılıp ayrıldığını hissettim ve öylece kasılıp kaldım. Peygamberimiz: -Neyin var, ne oldu? diye sordu. Ben: -Anam babam sana feda olsun ya Rasulullah, hangimiz günah işlemez ki! Şimdi biz işlediklerimiz yüzünden mutlaka cezalandırılacak mıyız? diye üzüntümü ifade ettim. Bunun üzerine Allah Resulü (sas) şu açıklamayı yaptı: -Ey Ebu Bekir! Sen ve diğer mü minler hatalarınız sebebiyle dünyada (bazı sıkıntı ve meşakkatlere uğratılarak) cezalandırılırsınız. Öyle ki Allah a günahsız olarak kavuşursunuz. Diğerlerine gelince onların yaptıkları biriktirilir ve cezaları kıyamet gününe bırakılır. (Tirmizi, Tefsir 4/3039). Kur an ın kalbe inişine bir misal de Hz. Ömer (r.a.) dan verelim. Bir gün Hz. Ömer, bir evin önünden geçerken, hane sahibinin, evin dışına taşacak kadar yüksek bir sesle Tur suresini okuduğunu işitti. Adam: Rabbinin azabı elbette vuku bulacaktır, onu önleyecek hiçbir şey yoktur (Tur; 7-8) ayet-i kerimesine gelince, Hz. Ömer bineğinden indi, bir müddet duvara yaslanarak dinledi. Sonra bu ayetin ikazındaki şiddetin tesiriyle evinde bir müddet hasta yattı. (İbn Recep el-hanbeli, et-tahvif mine n-nar, Dımaşk, 1979, s. 30) Kur an-ı Kerim Rasulullah (sas) in kalbine indi. Oradan sahabenin kalbine, onlardan da nesiller boyu diğer mü minlerin kalplerine intikal etti. Şimdi nöbet sırası bizdedir. Kur an-ı Kerim ilk nazil olduğu şekilde, doğruluk, safiyet ve temizliği ile elimizdedir. Bizim onu okuma, anlama ve kalbimize indirme vazifemiz vardır. Çünkü ancak onun manaları kalbimize indiği zaman o bizi kötülükleri terk etmeye, iyilikleri yapmaya ve Kur an ahlakıyla ahlaklanmaya sevk edecektir. Bu açıdan boğazdan aşağı geçmeyen okuyuşlarda bir hayır yoktur. Prof. Dr. Ömer Çelik

6 EMROLUNDĞUN GİBİ DOSDOĞRU OL İslam, Müslümanlara ifrat ve tefritten uzak bir düşünce sistemini ve hayat tarzını emreder. Yani Allah, dininin gönderildiği gibi yaşanmasını ister. Uçlara kaymak, bu dini ana mihrakından çıkarır. Tabiatını değiştirir. Bundan dolayı istikamet/dosdoğru olmak, gerek ihmalkarlığa gerekse aşırılığa sürüklenmemek için çok önemlidir.

7 Konumuza başlık yaptığımız ayete dönecek olursak: O halde sen (Rasulüm!) beraberindeki tevbe edenlerle birlikte, sana emredildiği gibi, istikamet üzere (dosdoğru) ol. Aşırı gitmeyin (asla ilahi hududun dışına çıkmayın). Çünkü O, yaptıklarınızı hakkıyla görendir. (Hud; 112) buyuran Yüce Allah, adeta ana hatlarıyla şunların altını çiziyor: Sen her hususta doğruluk ile emrolunmuş bulunuyorsun. Senin her işte Kur an da emrolunduğun gibi, sıratı müstakim üzere tam bir doğrulukla hareket etmen ve her hususta, aldığın vahye uyman, Kur an ahlakı ve ahkamı uyarınca hareket edip bilfiil canlı bir doğruluk örneği olman gerekmektedir. Doğruluğun ve dürüstlüğün senin peygamberliğine ve başarılı olmana en büyük delil ve belge olacaktır. Bundan dolayı sen, sana karşı çıkanların laflarına bakma, onları Allah a havale et de gerek mü minlerle müşterek olan inanç ve amele ilişkin genel görevlerinde, gerek özellikle peygamberlik görevleriyle ilgili olarak yalnızca sana ait olan özel görevlerinde tam emrolunduğun gibi, hakkıyla doğru ol ve doğruluktan ayrılma. Bu ifadelerden de anlıyoruz ki, dosdoğru olmak, istikamet üzere bulunmak, Kur an ın ortaya koyduğu doğruları hayat haline getirmekle mümkündür. Resulullah, bu emir doğrultusunda adeta Yaşayan Kur an, başka bir ifade ile Kur an ın ete kemiğe bürünmüş şekli olarak bizler için numunei imtisal olmuştur. Bu gerçekler bize açıkça haykırıyor ki, Ey Müslüman! Doğruluğu, beşeri ideolojilerde arama. Vahyin ışıklarından beslenmeyen akıllar, doğruyu bulmada yanılgıya düşerler. Doğruyu Allah ın Kitabı ve Kitab ın kendisinde bedenlendiği Peygamberinde bulabilirsin. Bu doğrunun adı da "Sıratı müstakim dir. Günde kırk defa namazlarında okuduğun Fatiha da ihdina s sırada l müstakim/dosdoğru yola ilet diye Allah tan istekte bulunmana rağmen, İslam dışı dünya görüşlerinden ve hayat tarzlarından medet uman, onların peşine takılman nasıl izah edilebilir? Bu anlayışı, mü minlik iddianın neresine koyuyorsun? Abdullah b. Abbas demiştir ki: Kur an ın içinde Rasulullah (s.a.s) a bu ayetten (Hud; 112) daha ağır ve daha çetin bir ayet nazil olmamıştır. Bunun içindir ki, Efendimiz Hud suresi beni ihtiyarlattı buyurmuştur. Demek ki, Hakk a ulaşabilmek için istikametten/dosdoğru olmaktan başka yol olmadığı gibi, her hususta istikamet kadar yüksek bir makam ve onun kadar zor bir emir yoktur. Bununla beraber şu kadarını hatırlatmalıyız ki, bu ayette Rasulullah a (sas) Beni ihtiyarlattı dedirtecek kadar zor gelen nokta, istikamet emrinin asıl kendisiyle ilgili kısmından ziyade, ümmetiyle ilgili kısmıdır. Çünkü ayetin devamında buyruluyor ki: beraberindeki tevbe edenlerle birlikte. Yani şirkten tevbe edip de imanda seninle beraber bulunan, Müslüman olan herkes de tıpkı senin gibi dosdoğru olsun. Ve azmayın yani Allah ın tayin ettiği sınırı aşıp da onun dışına çıkmayın, doğruluktan ayrılıp da ifrat veya tefrite sapmayın, aşırı gitmeyin ey Müslümanlar! şeklinde Yüce Allah uyarıda bulunmaktadır. İşte Rasulullah ın (sas) endişesi, ümmetinin Kur an ı bir tarafa bırakarak, tağutların ihdas ettiği ideolojilere sapmaları, doğruları Vahyin dışında aramaları, ya da uçlara kaymalarıdır. Nitekim böyle yapanları kıyamet gününde Allah a (cc) şöyle şikayet edecektir: Peygamber de (şikayetle): Ya Rabbi! Benim kavmim bu Kur an ı (okumayı ve hükümlerine uymayı bırakıp hatta menedip onu) terk ettiler. dedi. (Furkan; 30). Demek ki, istikamet, normal ve yerli yerince hareket edip hiç sağa sola sapmamaktır. şu halde müstakim olabilmek için sürekli uyanıklığa ve ebedi düşünceye ihtiyaç vardır. Yolun hudutlarını Kitap tan ve Sünnet ten iyice araştırıp yön tayin ettikten sonra, dosdoğru yoldan yürümeye eğilmeyen beşeri zaaflarımızı da zapturapt altına almamız gerekir. Ulu Önderimiz Nebiyi Muhterem (sas), ashabına bir gün şöyle seslendi: Size büyük günahların en büyüğünü haber vereyim mi? Allah a şirk koşmak, anaya babaya itaatsizlik etmek ve yalan söylemektir. Bütün bunlardan anlaşılmaktadır ki, istikamet doğruluk, sözde, düşüncede ve davranışta gerçekleşir. Allah tan (cc) gerçek manada korkmak, iyiliğe yönelmek, rahatlık ve gönül huzuru duymak, ancak istikametle mümkündür. Doğrular en güç ve çetin işleri, doğrulukları sayesinde başarabilmişlerdir. Ey iman edenler! Allah a saygılı olun/emirlerine uyun ve doğru söz söyleyin ki (Allah) işlerinizi düzeltsin ve sizin günahlarınızı bağışlasın. Kim Allah a ve Rasulü ne itaat ederse, muhakkak ki en büyük bir başarıya/kurtuluşa ermiş olur. (Ahzab; 70-71) ayetinin tefsirinde Kasımi şunları söylemektedir: Doğruluk/istikamet, her türlü

8 saadetin kaynağı ve bütün bir kemalin temelidir. İstikamet, bütün mükemmelliklerin sebebi olan kalbin saflaşmasıdır. Bu saflaşmanın her ne kadar takva ile gerçekleşmesi mümkün ise de, yalandan kaçınma olan doğruluğun ve istikametin, kendi başına üstünlüğüne ayette ayrı bir cümle halinde yer verilmiştir. Karşılıklı ilişkilerde, istikamet üzere olmak da şarttır. O (sözünden dönen) müşriklerin, Allah katında ve Rasulü yanında nasıl (geçerli) bir antlaşmaları olabilir?! Ancak, Mescid-i Haram yanında kendileriyle antlaşma yaptıklarınız hariçtir. Onlar size (karşı ahitlerinde) dürüst davrandıkça, siz de onlara dürüst davranın. Allah muttakileri (emirlerine uyan ve hainlikten sakınanları) sever. (Tevbe; 7) ayeti bize bu prensibi hatırlatıyor. Ey iman edenler! Allah ın emirlerine uygun yaşayın/aykırı davranmaktan sakının ve doğru (sadık) olanlarla beraber olun. (Tevbe; 119) ayeti de kolektif bir istikamet oluşturmayı ve onları örnek almayı emrediyor. Kısaca, istikamet üzere olmak ve müstakim kalabilmek, Ali İmran suresi 103. ayeti gereği Allah ın ipine topluca sımsıkı sarılmakla mümkündür. Ne mutlu İşte bu (İslâm), dosdoğru yolumdur. O halde ona uyun, (başka) yollara uymayın ki (bunlar) sizi Allah ın yolundan ayırmasın. İşte Allah, emirlerine uygun yaşayıp kötülüklerden sakınasınız diye size bunları emretti (En am; 153) İlahi emrine kulak verip istikamet üzere olanlara. M. Talha Çetin Bu köşenin içeriği KUR AN IN ANLAMIYLA BULUŞMAK PLATFORMU tarafından hazırlanmıştır. Ayet mealleri Hasan Tahsin Feyizli'nin Hazırladığı Feyzü'l Furkan Açıklamalı Kur'an-ı Kerim Meali nden alınmıştır.