DOAL GAZ, GENEL BLGLER

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DOAL GAZ, GENEL BLGLER"

Esin Gültekin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 3 DOAL GAZ, GENEL BLGLER Duran ÖNDER ÖZET Doal Gazın Tanımı, Türkiye de Daılımı, Tarihçe, Kimyasal Yapı, Fiziksel Deerler, Türkiye de Mevcut ve Programlanan Doalgaz Daıtımı, Yeni Daıtım irketleri GAZ NEDR? GAZI TANITICI DEERLER ekil 1. Yanıcı gaz nedir? Oksijen ile belli bir karıım oranında yanabilen gaz veya gaz karıımlarıdır. Önemli yanıcı gazlar? Doal gaz, kok gazı, hava gazı, likid gaz, biogaz. Doal gaz nedir? Doal bir üründür.

GAZI TANITICI DEERLER ekil 1. Yanıcı gaz nedir?

2 4 Doal gaz nasıl oluur? Milyonlarca yıl sürecinde okyanusların dibinde birikmi hayvansal ve bitkisel atıkların ta ve toprak tabakaları ile örtülerek yüksek basınç altında hidrokarbonlara (C, H) dönümesidir. Doal gaz ne kadar zamandır biliniyor? Kafkasya da 5000 yıl öncesinde Sönmeyen Alev bulunduu ndogermenlerce ispatlanmıtır. Sümer ve Asur ruhanileri topraktan çıkan gazı fal bakmada kullanırlardı. Doal gaz nelerden oluur? Genelde yanabilen hidrokarbonlardan (CH 4 ) Methan. Doal gaz kaliteleri ve kalorifik deerleri L (low) düük deerli doal gazın kalorifik deeri H 9,77 kwh/m 3 tür, Almanya ve Hollanda yataklarında çıkar. H (high) yüksek deerli doal gazın kalorifik deeri H 11,5 kwh/m 3 tür, kuzey denizi ve Rusya yataklarından çıkar. lk doal gaz yataı nerede bulunmutur? 1815 yılında Charleston, West Virginia bölgesinde bir tuz kuyusunda, 1910 yılında Hamburg yakınında bir su kuyusu çakımında doal gaz bulunmutur. Doal gaz ne zamandan beri ekonomik kullanılmaktadır? ngiliz tarihçilerine göre Çinliler M.Ö. 900 yıllarında doal gazı tuz kurutmada kullanmakta idiler. Doal gaz niçin ve nasıl stoklanır? Günlük ve mevsimlik artlara göre doal gaz tüketimi büyük dalgalanmalar gösterir. Ekonomik artlar nedeniyle tüketimin az olduu zamanlarda doal gaz stoklanır ve tüketimin pik zamanlarında normal gaz arzına stoklardan takviye yapılır. Doal gaz gaz halinde stoklanır. Doal gaz talebinin az dalgalanması halinde yerüstü tanklarında, talebin büyük dalgalanması halinde yer altı tanklarında gözenekli kaya depolarında veya tuz, petrol, gazdan boalan yer altı boluklarında (kaverne) stoklanır. Doal gaz nasıl ve hangi basınçta nakledilir? Yüksek basınçlı ana nakil hatlarında yüksek basınca dayanıklı borularda doal gaz max.80 bar basınçla nakledilir. Orta ve düük basınçlı hatlarla doal gaz ehirlere ve büyük tüketicilere nakledilir. Doal gaz son tüketiciye min. 20 mbar ile ulaır. Daıtım istasyonu nedir? Ana hattan alınan doal gazın basıncını daha sonraki hat basıncına düüren ve geçen gaz miktarını ölçen istasyondur. EN nedir? Avrupa Topluluu standardı. CE nedir? Doal gazda kullanılan ürünlerin garanti edildii Avrupa Topluluu sertifikasıdır. (Certificate European). Gazda kullanılan her ürün CE sertifikalı olmalıdır.

Doal gaz ne kadar zamandır biliniyor? Kafkasya da 5000 yıl öncesinde Sönmeyen Alev bulunduu ndogermenlerce ispatlanmıtır. Sümer ve Asur ruhanileri topraktan çıkan gazı fal bakmada kullanırlardı.

3 5 DVGW nedir? Gaz ve su konularında teknik ve ekonomik sorulardan sorumlu bir Alman kuruluudur. Bir gaz basınç regülatörü, bir emniyet donanımı için EN-, CE-, veya DIN-DVGW-Reg.Nr Ne anlama gelir? Böyle bir Reg.Nr. ile vesikalandırılmı gaz basınç regülatörü veya bir emniyet donanımı akkredite bir kuruluca kontrol edilmitir. Bu ürünler DIN 3380(EN) veya DIN 3381(EN) ve ilgili kurallardaki artları salamaktadırlar. DOAL GAZ ( Simge : N ) Bunlar tabii gazlardır. En fazla Methan (CH 4 ) ve çıktıı yere göre inert gaz (yanmayan gazlar) veya aır hidrokarbonlardan (C n H m ) içerirler. Hava gazından aır, havadan hafiftirler. Isıl deer L = kw/nm 3 H = kcal/nm 3 Tablo1. Gaz Özellii areti Ölçek Doalgaz L* Doalgaz H** Mol kitle M kg/mol Mol hacim Vm m 3 /kmol Younluk I kg/m Relatif younluk d Krit. Basınç bar Pk bar Krit. Sıcaklık Tk 1/2 C Reel gaz faktörü Z Krit. Reel gaz faktörü Zk Isıtma deeri Ho,n kwh/m Isıtma deeri Ho,n MJ/m Alt ısıl deer Hu,n kwh/m Alt ısıl deer Hu,n MJ/m Wobbe indexi Wo,n kwh/m Max. CO2 emisyonu CO2 max. % Min. Hava ihtiyacı L min. m 3 /m Min. O2 ihtiyacı O2 min. m 3 /m Kuru baca gaz debisi Vtr m 3 /m Nemli baca gaz debisi Vf m 3 /m

Bu ürünler DIN 3380(EN) veya DIN 3381(EN) ve ilgili kurallardaki artları salamaktadırlar. DOAL GAZ ( Simge : N ) Bunlar tabii gazlardır.

4 6 Tablo 1. Doal gaz abone miktarlarının geliimi (01 Aralık Ocak Haziran 2007)

5 7 Tablo 2. Doal gaz kullanılan ehirlerdeki 01 Haziran 2007 itibariyle Güncel Abone Durumu

6 8 Tablo 3. Doal gaz kullanılan ehirlerdeki 01 Haziran 2007 itibariyle Güncel Doal Gaz Kullananlar

7 9 KAYNAKLAR [1] KROMSCHRÖDER, KST Handbuch [2] KROMSCHRÖDER, Broür ve Seminer Notları [3] ÖNDER LTD. Uygulamaları, Teknik Yayıncılık Doal Gaz Dergisi ÖZGEÇM Duran ÖNDER doumlu Duran ÖNDER, Sivas Erkek Lisesinden sonra, Braunschweig Teknik Üniversitesinden Makine Yüksek Mühendisi olarak mezun olmutur. 2 sene Volkswagen, Siemens firmalarında çalımı, askerlik sonrası eker Fabrikaları ve Mannesman Boru Endüstrisinde 5 yıl çalıtıktan sonra 1974 te kurduu ÖNDER Mühendislik Ltd.ti. ile Alman LOI, KÖRNER firmaları ibirlii ile gaz ısıtmalı sanayi fırınları proje ve imalatını yapmıtır dan beri KROMSCHRÖDER Türkiye Temsilcilii olarak doal gaz, LPG sistemleri kurmakta, sanayi tesislerini gaza dönütürmektedir. Gaz kullanımı ve gaz yakma konulu makaleleri, Yıldız T.Ü., Anadolu Üniversitesi, MMOB, GDA, BOTA, EGO seminer ve panellerinde katılım ve bildirileri vardır.

2 sene Volkswagen, Siemens firmalarında çalımı, askerlik sonrası eker Fabrikaları ve Mannesman Boru Endüstrisinde 5 yıl çalıtıktan sonra 1974 te kurduu ÖNDER Mühendislik Ltd.ti.

Benzer belgeler

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında