Veritabanında var olan nesneler ve veriler üzerinde işlemş için kullanılan veri tabanı nesneleridir. Verilerinizi tablolar halinde ortaya

Transkript

1 SORGU (QUERY) NEDİR? Veritabanında var olan nesneler ve veriler üzerinde işlemş yapmak yp için kullanılan veri tabanı nesneleridir. Verilerinizi tablolar halinde ortaya çıkarttıktan sonra, bu verilerden yeni seçmeler yapmak, belirli bir ölçütü (kriteri) karşılayan veya karşılamayanları seçmek ve benzeri veri-işlemlerini sorgu (Query) aracıyla yaparsınız.

2 SORGU MENÜSÜ Access te query (sorgu) menüsünde toplam 6 adet seçenek bulunur. Bu sorgu tipleri Access in bize sunduğuhazır tiplerdir.

3 Giriş > Eğitim > Access Seçim sorgusu, bir veya daha fazla tablodan veri alır ve SORGU TÜRLERI kayıt kümesini bir veri sayfasında görüntüler. Burada hesaplamaları ele almasak da, seçme sorgusunu kullanarak verileri gruplayabilir, toplamları, sayımları, Access çok çeşitli veri gereksinimlerini ortalamaları ve başka türde toplamları karşılayan, çok çeşitli türde sorgular sağlar. hesaplayabilirsiniz. Sorgu türlerinin çoğunu kısaca açıklamakla Parametre sorgusu, çalıştığı zaman kullanıcıdan sorgu birlikte, burada, en çok kullanılan l sorgu türüü için ölçüt olarak kullanılacak bilgileri girmesini ister ve olan seçme sorgusuna odaklanacağız. bir iletişim kutusu görüntüler. Bir parametre sorgusunu birden fazla bilgi isteyecek şekilde hazırlayabilirsiniz. Örneğin, iki tarihi soracak şekilde hazırlayabilirsiniz. Sorgu Açıklama Böylece Access bu iki tarih arasındaki değerlere sahip türü Seçim sorgusu Parametre sorgusu Çapraz tablo sorgusu Eylem sorgusu SQL sorgusu Bir veya daha fazla tablodan veri alır ve kayıt kümesini bir veri sayfasında görüntüler. Bu en yaygın sorgu türüdür. Kullanıcıdan, satış sonuçları için belirli bölgeler veya evler için belirli bir fiyat aralığı gibi, sorguyu tanımlayan değerler girmesini ister. tüm verileri i alır. Çapraz tablo sorgusu satır ve sütun başlıkları kullanarak bir kayıt kümesini daha kolay görülecek şekilde düzenler. Veriler, bir kerede iki kategoride görülebilir. Eylem sorgusu yeni bir tablo oluşturur veya veri ekleyerek, silerek ya da verileri güncelleştirerek varolan bir tabloda değişiklikler yapar. Eylem sorguları tablo verilerinde değişiklik yapan çok güçlü sorgular t l d ğ l i i i i t olduğundan, bir eylem sorgusunu çalıştırmadan önce Satır ve sütun başlıklarıyla, kayıt verilerinizi yedeklemeyi düşünmenizde yarar vardır. kümesini daha kolay görünür şekilde SQL sorgusu, SQL dilinde (Structured Query Language) düzenler. bir deyim kullanılarak oluşturulur. SQL, ilişkisel veritabanlarını sorgulamak, güncelleştirmek ve Yeni bir tablo oluşturur veya varolan yönetmek için gelişmiş bir yöntemdir. Bu tür sorgu tabloyu değiştirir. kullanırken, SQL deyimini sizin yerinize Access oluşturabilir veya kendi SQL deyiminizi kendiniz SQL deyimi kullanılarak oluşturulan oluşturabilirsiniz. gelişmiş bir sorgudur. KAYNAK :

4 SEÇİM SORGU TİPLERİ Basit seçim sorgusu (Simple select query): Bir tablo veya tablolar içersinde bulunan verileri istenilen şartlar altında listelemek için kullanılan sorgu tipidir. Grup seçim sorgusu (Group select query): Veritabanındaki tablolardaki verileri gruplara ayırıp istenen kriterler g p y p çerçevesinde listelemek için kullanılan sorgu tipidir.

5 SEÇİM SORGU TİPLERİ Basit sorgu yapısından grup sorgu yapısına geçmek için TOPLAM (totals) düğmesine tıklanır. Böylece Alan (Fields), Tablo (Table), Sırala (Sort), Göster (Show), Ölçüt (Criteria), veya (or) alanlarına Toplam (Totals) alanı eklenir. Total bölümünde Grupla (Group B)if By) ifadesi i seçilen söz konusu alan ya da alanların l grup tanımında kullanıldığını ifade eder.

6 SEÇİM SORGU TİPLERİ Toplam (Totals ) komutu seçildikten sonra sorgu tasarım görünümünün değişimi

7 SEÇİM SORGU TİPLERİ Bir grup sorgu içersinde Ölçüt (criteria) bölgesine yazacağımız ifade sorgu sonucunda elde edilen değerleri kapsayan bir kriterdir. Sorgu sonucunda elde edilen değerler üzerinden koşullandırma yaptığımıziçin buna grup seviyesinde koşullandırma denir. Yani bir grup sorguda elde edilen değer listesi üzerine bir koşul getiriliyor ise biz grup seviyesinde bir koşul getiriyoruz demektir. Bir grup içerisindeki elemanların üzerinden bir koşullama söz konusu oluyorsa bu durumda yapılan sorgulama grup seviyesindedir. Bir seçim sorgusunun bir basit seçim sorgusu mu, bir grup sorgusu mu olduğunağ karar vermek için sorgunun design viewgörünüm moduna (tasarım görünüm moduna) dönüş yapıp Toplam (total) butonu aktif mi ve sorgu tipinin select tipinde mi olduğuna bakılır.

8 TOPLULUK (AGGRAGATE) FONKSİYONLARI İşlev Açıklama Uygulandığı Yer Topla [Sum] Her grubun toplamını hesaplar. Sayı ve para birimi alanları Ortalama Her grubun ortalamasını hesaplar. Null (boş) değerler göz ardı [Avg] edilir. Sayı ve para birimi alanları Sayılar, para birimi ve metin EnAz [Min] Bu grupta bulunan en küçük değeri döndürür. Null (boş) değerler göz ardı edilir. (alfabetik "sözlük" sırasında; büyük/küçük harf dikkate alınmaz) k[m Bu grupta bulunan en büyük değeri döndürür. Null (boş) değerler Sayılar, para birimi ve metin ğ ğ EnÇok [Max] (alfabetik "sözlük" sırasında; göz ardı edilir. büyük/küçük harf dikkate alınmaz) Say [Count] Boş (Null) değer belirtilmemiş satırların sayısını döndürür. Boş (Null) olup olmadığına bakılmaksızın tüm değerleri saymak için, Alan satırında COUNT(*) özel ifadesini kullanabilirsiniz. Tüm veri türleri StSapma [StDev] Değişken [Var] İlk [First] Son [Last] Bu gruptaki tüm değerlerin istatistiksel standart sapmasını hesaplar. İkiden az satır varsa, Microsoft Access Boş (Null) değer döndürür. Bu gruptaki tüm değerler için istatistiksel varyansı hesaplar. İkiden az satır varsa, Access Boş (Null) değer döndürür. Alan için bu grupta karşılaşılan ilk satırdaki değeri döndürür. Bu, en düşük değer olmayabilir. Alan için bu grupta karşılaşılan son satırdaki değeri döndürür. Bu, en düşük değer olmayabilir. Sayı ve para birimi alanları Sayı ve para birimi alanları Tüm veri türleri Tüm veri türleri

9 EXPRESSION (İFADE) Birden fazla aggregate fonksiyonun kullanılacağı bir bileşke fonksiyon yapısı oluşturulmak istendiğinde kullanılır. Final notlarının ortalamasını, tam sayı olarak expression yardımıyla, y p y y bulmak.

10 Örnek ifadeler ve hesaplamalar Konu NetTtr: [Toplam] - ([İndirimTtr]+[Vergi]) MktFark: [GerekliMkt] - [SevkEdilenMkt] ToplamStok: [StokBirimleri] + [SiparişBirimleri] + [NakilBirimleri] SiparişMiktarı: ş [Miktar] * [BirimFiyat] BirilcilNakliye: [Nakliye] * 1.1 Sum([Nakliye]) ToplamMkt: [ŞimdiSevkEdilenMkt] + [ŞimdiyeDekSevkEdilen] AltıAylıkDönem: Nz([Üad1Satışlar], 0) + Nz([Üad2Satışlar], 0) Açıklama NetTtr alanında, Toplam alanındaki değerlerle, İndirimTtr ve Vergi alanlarındaki değerlerin toplamının farkını görüntüler. MktFark alanında, GerekliMkt ile SevkEdilenMkt alanları arasındaki farklı görüntüler. ToplamStok alanında, StokBirimleri, SiparişBirimleri ş ve NakilBirimleri alanlarındaki değerlerin toplamını görüntüler SiparişMiktarı alanında, Miktar ve BirimFiyat alanlarındaki değerlerin çarpımını görüntüler. BirincilNakliye alanında, nakliye ücretini yüzde on eklenmiş olarak görüntüler. Nakliye alanındaki değerlerin toplamını görüntüler. ToplamMkt alanında, ŞimdiSevkEdilenMkt ile ŞimdiyeDekSevkEdilen alanlarındaki değerlerin toplamını. görüntüler. Bu alan, siparişlerin ne kadarının karşılandığını değerlendirmenize yardımcı olabilir. AltıAylıkDönem alanında, önce Nz işleviyle tüm boş (null) değerleri sıfıra dönüştürür ve sonra da Üad1Satışlar ve Üad2Satışlar adlı satış alanlarının değerlerini toplar.

11 ÇAPRAZ SORGU NEDIR? (CROSSTAB QUERY) Verilerinizi daha kolay çözümlemek üzere verileri hesaplamak ve yeniden yapılandırmak için çapraz sorgular kullanırsınız. Çapraz sekme sorguları iki tür bilgiye gy göre gruplandırılmış ş veriler için, sayma, toplama veya diğer bir toplamı hesaplar, bir tanesi veri sayfasının sol tarafında aşağı doğru diğer ise üstte bir taraftan diğer tarafa doğru. 1 Bu seçme sorgusu yalnızca çalışanlara ve kategoriye göre toplamları dikey olarak gruplandırır. Bu gruplandırma daha fazla sayıda kayıtla sonuçlanır ve çalışanların toplamları arasında karşılaştırma yapmayı güçleştirir. 2 Bir çapraz sorgu aynı bilgileri görüntüler, ancak veri sayfasının daha sıkışık olması ve daha kolay çözümlenebilmesi için bu bilgileri hem yatay, hem de dikey olarak gruplandırır.

12 ÇAPRAZ GRUP SORGUSU (CROSSTAB QUERY) Access e özgü bir yapıdır. Excell deki pivot table (özet tablo) yapısına benzer. Excell deki pivot tablo yapısı ile var olan bir veri kümesi üzerinden istatistiksel değerlendirmelerğ di l yaparız. İstatistikii iki değerlendirmelerğ di l topluluk llk fonksiyonları (aggregate functions) ile gerçekleştirilirler. Bir grup sorgu çeşididir. Çapraz sorgunun bildiğimiz grup sorgudan farkı şudur: Bildiğimiz temel grup sorgusunda 2 unsur söz konusudur: Grubun tanımı Değerğ listesinin oluşturulmasış Bütün grup sorguları aynı yapıya sahiptir. Çapraz sorguda ise 2 ayrı grup tanımı ve bir değer listesine ihtiyaç duyulmaktadır.

13 ÇAPRAZ SORGU OLUŞTURMA Çapraz sorguyu (Para Birimi veri türü: Bir Microsoft Access veritabanında, paraya ilişkin hesaplamalarda veya doğruluğun büyük önem taşıdığı sabit nokta hesaplamalarında kullanışlış olan bir veri türü.) Tasarım görünümünde bir sihirbazla veya sıfırdan oluşturursunuz. Tasarım kılavuzunda, hangi alanın değerlerinin sütun başlıkları olacağını, hangi alan değerlerinin satır başlıkları olacağını ve hangi alanın değerlerinin toplanacağını, ortalamalarının alınacağını, sayılacağını veya başka bir yolla hesaplanacağını belirtirsiniz. 1 Bu satırlardaki ayarlar verilerin nasıl görüneceğini belirler. 2 Bu ayar, alanın değerlerini satır başlıkları olarak görüntüler. 3 Bu ayar, alanın değerlerini sütun başlıkları olarak görüntüler. 4 Bu ayarlar toplam siparişleri görüntüler.

14 ÇAPRAZ GRUP SORGUSU HAZIRLAMA 1. tasarım görünümünde öü ü ü düğmesi tıklanır. 2. Sorgu (Query) alt menüsünden Çapraz Sorgu (Crosstab Query) seçilir. 3. Tasarım penceresinde, Çapraz Sorgu (crosstab) bölgesinde grup tanımlayıcılarının satır (row heading) için mi sütun (column heading) )ii içinmii kullanılacağı l ğ blil belirlenir. i

15 PARAMETRİK SORGU Parametre sorgusu oluşturmak, birçok yönden seçim sorgusu oluşturmaya benzer. Eklenecek tablolar ve alanlarla işe başlamak için Basit Sorgu Sihirbazı'nı kullanıp sonra da Tasarım görünümünde ölçütleri ekleyebilir veya ölçütleri ayarlamak üzere doğrudan Tasarım görünümüne gidebilirsiniz. Parametre sorgusunda farklı olan ölçütleri işleme biçimidir: Gerçek değerleri girmek yerine, sorgu kullanıcısından ölçüt değerlerini girmesi için bilgi isteminde bulunursunuz. Kullanıcıdan bilgi isteminde bulunmak gerçekten basit bir işlemdir. Birisi sorguyu çalıştırdığında görüntülenecek olan metni sorgu kılavuzuna girer ve köşeli parantez []içine alırsınız.

16 PARAMETRİK SORGU 1 Birisi parametre sorgusunu çalıştırdığında görüntülenen ileti. 2 Sorgunun Ölçüt alanındaki metin. Parametre sorgusunu çalıştırmak da kolaydır. Sorgu siz veya başka birisi tarafından çalıştırıldığında, "Hangi bölgenin satışlarını görmek istiyorsunuz?" gibi kendi oluşturduğunuz ğ iletinin i (başka bir deyişle, sorgu kılavuzuna köşeli parantez içinde girdiğiniz metnin) gösterildiği bir iletişim kutusu belirir. Bölgeyi yazıp Tamam'ı tıklattığınızda, kalan işleri Access yapar. Kullanıcının yazdığına (bu örnekte bölgelere göre satış) dayalı olarak sonuçları görüntüler. Sorgunuz, başlangıç ve bitiş tarihleri gibi bir aralığı kapsıyorsa, önce ilk değeri, sonra da ikinci değeri yazmanız istenir ve hemen sonuçlar görüntülenir.

17 SORGU (QUERY)

18 SORGU (QUERY)

19 SORGU (QUERY)

20 SORGU (QUERY) B l l il bl d ki ü k l i di Bu sorgunun çalıştırılması ile tablonuzdaki tüm kayıtların sira no, adi soyadi ve telefon numaralari görüntülenir. Diğer alanlar görüntülenmez.

21 SORGU (QUERY) Şimdi bu sorguyu biraz daha geliştirelim ve adi Tolga olan kayıtları isteyelim; bunun için yapmamız gereken;

22 SORGU (QUERY)

23 SORGU (QUERY) Sorgunun çalıştırılmasıyla adı Tolga olan tüm kayıtlar görüntülenir tabloda yer alan diğer kayıtlar görüntülenmez. Kriterler oluşturarak sorgu yapmak için bazı operatörlere ihtiyaç duyulur. Metinlerde büyüklük küçüklük olamayacağından <, >, =<, => gibi operatörleri kullanacağımız kolonlar sayı tipine sahip olmalıdırlar. Mtil Metinlerde de kll kullanabileceğimiz i= yada LIKE gibi operatörler vardır.