MEMBER OF THE CONFEDERATION OF EUROPEAN BUSINESS (BUSINESSEUROPE)

Transkript

1 Mart 2014 Sayı:47 I. Çin de Gelişmeler o Ekonomi o Enflasyon ve Para Politikası o Dış Ticaret o Yatırımlar II. Çin indış Ekonomik İlişkileri o AB ile ilişkiler o ABD ile ilişkiler o Diğer Ülkelerle İlişkiler o Türkiye ile İlişkiler III. Çin ve Diğer Ülkeler Arasında İmzalanan Ortaklık Anlaşmaları MEMBER OF THE CONFEDERATION OF EUROPEAN BUSINESS (BUSINESSEUROPE) Headquarters: Meşrutiyet Cad. No: 46 Tepebaşı İstanbul Turkey Phone: +90 (212) Fax: +90 (212) tusiad@tusiad.org Ankara: Iran Cad. No: 39/4 Gaziosmanpaşa Ankara Turkey Phone: +90 (312) Fax: +90 (312) ankoffice@tusiad.org Brussels: 13, Avenue des Gaulois, 1040 Brussels Belgium Phone:+32 (2) Fax: +32 (2) bxloffice@tusiad.org WashingtonD.C. : th Street, N.W., Suite Nr. 300, WashingtonD.C USA Phone: +1 (202) Fax: +1 (202) usoffice@tusiad.us Berlin: Märkisches Ufer, 28 Berlin Germany Phone: +49 (30) Fax: +49(30) berlinoffice@tusiad.org Paris: 33, Rue de Galilée Paris France Phone: +33 (1) Fax: +33 (1) parisoffice@tusiad.org Beijing: Beijing Lufthansa Centre, Office C-319, Beijing , P. R. China Phone: +86 (10) Fax: +86 (10) tusiad.china@euccc.com.cn www. tusiad.org

2 I. Çin de Gelişmeler Ekonomi IMF: Çin, küresel ekonomiye güç sağladı Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, beş yıl içinde Çin'in küresel ekonominin büyümesine itici güç kattığını söyledi. Beijing'de 23 Mart düzenlenen "2014 Çin Kalkınma Forumu"nun açılış töreninde konuşan Lagarde, Çin'in dünya ekonomisindeki konumunun yükselmesiyle, küresel sorumluluğunun da arttığına işaret etti yılının ikinci yarısından bu yana, dünya ekonomisinin büyümesi için temelin daha sağlamlaştığını hatırlatan Lagarde, ancak büyüme hızının hâlen düşük olduğuna dikkat çekti. Konuşmasında, Çin Komünist Partisi 18. Merkez Komitesi 3. Genel Kurulu'nda, reformların derinleştirilmesi için genel bir düzenleme yapıldığını kaydeden IMF Başkanı Lagarde, Çin'in geleceğinin tüm dünyayı yakından ilgilendirdiğini dile getirdi. Çin'in reformlardaki kararlılığını koruyarak, kendine net bir yol haritası çizmesi gerektiğinin altını çizen Lagarde, hedefe ulaşmak için cesurca davranılmasının ve bu yolda nelerin yapılıp, nelerin yapılmaması gerektiğinin göz önünde bulundurulmasının önemine işaret etti. Çin'in karşılaştığı sorunları çözebileceğine inandığını kaydeden IMF Başkanı, daha önce elde edilen tecrübelerin, bunun ispatı olduğunu söyledi. Çin'in küresel ekonomideki payı ile birlikte, küresel ekonomik ve finansal istikrarın korunması gibi uluslararası sorumluluklarının da artacağını vurgulayan Lagarde, IMF'nin bu tür bir küresel ortaklık için önemli bir platform olduğunu belirtti. (1) Çin Başbakanı: Ülkenin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası (GSYH) ekonomik büyüme hedefinde bu yıl esneğiz, işsizliğe çözüm getireceğiz Çin Başbakanı Li, Çin in ekonomik büyüme hızında bu yıl oldukça esnek davranacaklarını ve büyüme hızının %7.5 olacağını ve hükümetin istihdam alanı yaratma yönünde çalışmalara odaklanacağını söyledi. Li, Ekonomik büyüme hızı ancak halka gerçek fayda sağlayacak, kaliteli ve etkili büyümeyi destekleyen, enerji 2

3 tasarrufu ve çevre korumayı hedefleyen oranlarda tutulacaktır, diye sözlerine ekledi. Li, yeni büyüme modeli ile yeni iş alanlarının açılacağına ve 6-7 milyon göçmen işçiye şehirlerde iş imkanı yaratılacağına dikkat çekti. Basın toplantısında konuşan, Maliye Bakanı Lou Jiwei, ekonomik büyüme hedefinin %7.5 oranında tutulacak olması hususunda halkın anlayış göstermesini istediklerini ifade etti. (2) Sanayi İşletmeleri Katma Değeri 2014 yılının Ocak ve Şubat aylarında, sanayi işletmeleri katma değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8.6 arttı. Sadece Ocak ayında sanayi işletmeleri katma değeri %0.61 oranında düştü. mineraller sanayi yüzde 10.5, demir içeren mineraller sanayi yüzde 6.8, genel makina imalatı yüzde 11, otomobil sanayi yüzde 15.5, demiryolu, gemi inşaası, havacılık sanayi ve diğer ulaşım ekipmanları üretimi yüzde 8, elektrikli makine üretimi yüzde 11.9, bilgisayar, telekomünikasyon ve diğer elektronik cihazların üretimi yüzde 8.9, elektrik ve ısı üretimi yüzde 3.3 oranında arttı. (3) Finans Bakanı Lou Jiwei: Hükümetin gündeminde vergi reformları var Çin Finans Bakanı Lou Jiwei, ülkenin daha sağlıklı ve kaliteli bir ekonomik gelişime sahip olması için daha adil bir vergi sistemini getireceklerini söyledi. Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Halk Meclisi toplantılarında konuşan Lou, KDV vergisini işletme vergisinin yerine konulması uygulamasının farklı sektörlere de uygulanacağını belirtti. Çevre vergileri, tüketim vergileri ile ilgili yeni düzenlemelerin de hükümetin ajandasında olduğunu açıkladı. (4) Yılın ilk ayında 41 sanayi dalının 39 unda bir önceki yılın aynı dönemine göre büyüme kaydedildi. Gıda ürünleri sanayi yüzde 9.3, tekstil sanayi yüzde 6.9, ham kimyasal maddeler ve kimya sanayi yüzde 12, metalik olmayan 3

4 Enflasyon ve Para Politikası Çin Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ÜFE, madencilik sanayinde %5.3, ham madde sanayinde %3.2, imalat ve işleme sanayinde %2 oranlarında düştü. ÜFE gıda ürünlerinde % 0.3, giyim sanayinde %0.8 oranında düştü. Emtia fiyatlarında ve danayıklı tüketim mallarında ise sırasıyla % 0.3 ve % 1.1 oranlarında düşüş kaydedildi. (6) Geçtiğimiz Şubat ayında TÜFE % 2 arttı. Şehirlerde fiyatlar %2.1, kırsal kesimlerde %1.7 oranında yükseldi. Gıda fiyatları %2.7 oranında artış gösterirken, gıda dışı ürünlerdeki enflasyon %1.6 oldu. TÜFE tüketici mallarında %1.6, hizmet sektöründe %2.9 oranında arttı. (5) Çin Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) Şubat 2014 tarihinde ÜFE bir önceki yılın aynı ayına göre %2 oranında düşerken, bir önceki aya kıyasla 0.2 oranında azaldı. Çin Mali Gelirleri Çin mali gelirleri bu yılın Ocak Şubat ayları arasında ülkenin %11.1 oranında arttı, 2.49 trilyon yuan oldu. Merkezi hükümetin gelirleri %9.2 oranında arttı, 1.17 trilyon yuan oldu. Mali giderler % 6 arttı, 1.71 trilyon yuan olarak kaydedildi. (7) Çin pilot özel banka programını başlatıyor Çin Bankacılık Denetleme Kurumu Başkanı Shang Fulin, özel banka kurulmasına ilişkin izinlerin alındığını ve toplam 5 adet özel bankanın kurulmasına izin verildiğini açıkladı. İlk pilot özel bankalar Tianjin, Shanghai, Zhejiang Eyaleti ve Guangdong Eyaleti nde açılacak. Bankalar, Alibaba ve Tencent şirketlerinin de içinde bulunduğu 10 şirket tarafından kurulacak. (8) 4

5 Dış Ticaret Çin Dış Ticaret Hacmi Bu yılın Ocak ve Şubat aylarında Çin in dış ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %0.9 arttı, 3.87 trilyon yuan olarak kaydedildi. İhracat %4.3 düştü 1.96 trilyon yuan oldu. İthalat %7 artışla, 1.91 trilyon yuan oldu. Ülkenin ticaret fazlası % 79.5 azaldı milyar yuan olarak kaydedildi. Çin in AB, Amerika ve Japonya ile olan dış ticaret hacmi Ocak ve Şubat aylarında sırasıyla % 6.3, % 4.8 ve % 2.9 arttı. Çin-ASEAN ticareti bir önceki yılın Ocak ve Şubat aylarına kıyasla %4 arttı. Hong Kong ile olan dış ticaret aynı dönemde %23.6 azaldı. (9) Yatırımlar Çin e yapılan Yabancı Direk Yatırımlar (FDI) 2014 yılı Ocak Şubat aylarında Çin de kurulan yabancı işletmelerin sayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %5.18 oranında düşüş görüldü. Toplam 2764 adet yabancı sermayeli işletme kuruldu. Ülkeye reel sekörde yapılan direk yabancı yatırımların toplam değeri %10.44 arttı, milyar dolar oldu. Ocak ve Şubat aylarında 10 Asya ülke ve bölgesinden (Hong Kong, Makao, Tayvan, Japonya, Filipinler, Tayland, Malezya, Singapur, Endonezya, Güney Kore) Çin e yapılan direk yatırımlar %11.58 arttı, milyar dolar oldu. Hong Kong tan yapılan direk yabancı yatırımlar bir önceki yıla göre, %17.63 arttı, milyar dolar oldu. milyar dolar oldu. Güney Kore den yapılan direk yatırımlar, % arttı, 834 milyon dolar oldu. Amerika nın ülkeye yaptığı yatırımlar %43.26 oranında arttı, 711 milyon dolara ulaştı. Avrupa Birliği üye ülkelerinin Çin e gerçekleştirdiği direk yatırımlar %13.82 azaldı, milyar dolar oldu. (10) Çin in Yurtdışı Yatırımları (ODI) 2014 yılının Ocak ve Şubat aylarında Çinli yatırımcılar toplam 135 ülke ve bölgede toplam 1393 şirket ve projeye yatırım yaptı. Reel sektörde yapılan yurtdışı direk yatırımlarının değeri bir önceki yıla göre, %37.2 oranında azaldı, milyar dolara ulaştı ün ilk iki ayında, Hong Kong, ASEAN, AB, Avustralya, Amerika, Rusya ve Japonya ya yapılan direk yatırımlar, 7.55 milyar dolar oldu. Bu ülkelere yapılan direk yatırımlar Çin in 5

6 toplam ODI ının % 65.4 üne denk gelmekte. Hong Kong, Avrupa ve ASEAN a yapılan direk yatırımlar sırasıyla %62.9, %11.6 ve %2.2 oranlarında düştü; Amerika ve Avustralya ya yapılan yatırımlar sırasıyla %45.6 ve %31 oranlarında arttı. Ocak ayında devlet şirketlerinin gerçekleştirdiği yurtdışı direk yatırımlar %89.4 oranında arttı, 6.44 milyar dolar oldu. Yurtdışına en çok yatırım yapan bölgeler sırasıyla, Pekin, Guangdong Eyaleti, Shandong Eyaleti ve Jiangsu Eyaleti oldu. (11) Çin in Dış Ekonomik İlişkileri AB ile ilişkiler İngiltere Çinli turistlere vize kolaylığı sağlıyor parekende satışlarda büyük artış görüleceğine inanılıyor. (12) Çin Avrupalı şaraplara uyguladığı anti-dumping uygulamasını sonlandırdı Yapılan resmi açıklamaya göre, Çin tarafı AB ile yapılan müzakereler sonrası AB den gelen şaraplara uyguladığı anti-dumping uygulamasını kaldıracağını bildirdi. Çin Dış Ticaret Bakanı Gao Hucheng, iki tarafın şarap üreticilerinin antidumping uygulamasının kaldırılmasında mutabakata vardıklarını belirtti. Çin, yerel şarap üreticilerinden gelen talep üzerine 2013 yılının Temmuz ayında özellikle Fransa, İspanya ve İtalya dan gelen şaraplara anti-dumping soruşturması başlatmıştı. (13) Savills in yayımladığı rapora göre; İngiltere nin Çinli turistlere vize kolaylığı getirmesi ile 2020 yılı itibariyle Çinli turistlerin ülkede yapacakları harcamaların %141 artması ve 833 milyon dolara ulaşması bekleniyor. Çinliler dünyada en fazla harcama yapan turistler, vize kolaylığı ile önümüzdeki yıllarda Londra daki Amerika ile İlişkiler Çin Amerika ile yatırım anlaşması müzakerelerine olumlu bakıyor Çin, Amerika ile yatırım müzakerelerine sıcak baktıklarına, iki tarafın en erken tarihte anlaşmanın tamamlanması için çalışmalara başlayacaklarını belirtti. Çin Dış Ticaret Bakanlığı Sözcüsü, Shen Danyang, yaptığı basın 6

7 açıklamasında; Çin ve Amerika ile kazan-kazan statüsünde pragmatik işbirlikleri için çalışacaklarını söyledi. Müzakereler, Çin in yatırım idaresi sisteminin gelişimine, reformların derinleştirilmesine ve daha çok dış dünyaya açılımına katkı sağlayacak. İki taraf en son bu yılın Mart ayında Washington da görüştü. (14) Çin ve ABD liderlerinden önemli görüşme Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve ABD Başkanı Barack Obama, bugün (10 Mart) yaptıkları görüşmede, ikili ilişkiler ve Ukrayna'daki son gelişmeler üzerinde fikir alışverişinde bulundu. Xi Jinping, Çin'in, ABD tarafıyla birbirlerinin kaygılarını ve temel çıkarlarını göz önünde bulundurarak, aralarındaki diyalog, karşılıklı güven ve işbirliğini yoğunlaştırmak suretiyle ikili ilişkilerin sağlıklı ve istikrarlı şekilde gelişmesi için çaba harcayacağını belirtti. Yakın gelecekte Obama'yla tekrar görüşmeyi beklediğini ifade eden Xi, Michelle Obama'nın da yakın tarihte Çin'i ziyaret etmesini beklediğini dile getirdi. Bu yıl, Çin ile ABD arasında diplomatik ilişki kurulmasının 35. yıldönümünün kutlanacağına işaret eden Obama, iki ülkenin önemli sorunlar üzerindeki işbirliğinde yeni sonuçlar elde edilmesini umduğunu belirtti. ABD lideri de Xi'yle yakın bir tarihte yeniden görüşmeyi beklediğini ifade etti. Obama, kayıp uçakla ilgili arama kurtarma çalışmalarında Çin'le ellerinden gelen tüm imkânlarını kullanarak işbirliği yapmaya ve çalışmalara katılmaya hazır olduklarını kaydetti. Obama, ayrıca Kunming'de meydana gelen terör saldırısında yaşanan can kayıpları nedeniyle üzüntü duyduğunu ifade ederek, her türlü terör eylemini kınadığını vurguladı. (15) Diğer ülkeler ile ilişkiler Çin ve Güney Afrika dış ticareti 2013 yılında %32 arttı Güney Afrika Ticaret ve Sanayi Bakanı Rob Davies, 12 Mart ta yaptığı açıklamada, Çin in 2009 yılından bu yana ülkenin en büyük ticaret ortağı olduğunu ve ikili ticaret hacminin 2013 yılında bir önceki yıla göre %32 arttığını söyledi yılı ve Ocak 2014 tarihleri arasında Çin in ülkeye direk yatırımları 1.24 milyar dolar olarak kaydedildi. Yatırımlar, finans sektörü, tütün, kimya, sanayi ekipmanları, inşaat ve lojistik vb. sektörleri içeren toplam 38 projeye yapıldı. Aynı yıllar arasında ülkede 7

8 toplam 10,992 kişiye istihdam sağlandı. (16) RMB-Yeni Zelanda Doları ile ilk doğrudan işlem yapıldı Çin Bankası (Bank of China) ile Yeni Zelandalı Westpac Bankacılık Kurumu arasında ilk RMB-Yeni Zelanda Doları doğrudan ticareti gerçekleştirildi. Çin Döviz Ticareti Merkezi, Çin Halk Bankası'nın verdiği yetkiyle, 29 Mart 2014 günü itibarıyla bankalar arasındaki döviz işlemlerinde RMB-Yeni Zelanda Doları kullanılarak doğrudan ticaretin geliştirileceğini açıkladı. RMB ve Yeni Zelanda Doları ile yapılacak ticaretin, Çin ve Yeni Zelanda arasında ticaret ve yatırım faaliyetlerini ilerleteceği belirtildi. Çin Bankası, ayrıca bankalar arasındaki döviz işlemlerinde baz alınacak RMB-Yeni Zelanda Doları kurunu açıklayarak, piyasa dolaşımını artırmaya çalışacaklarını bildirdi. (17) Türkiye ile İlişkiler Çin ekonomi ve ticaret heyetinin Türkiye ziyareti ticaret heyeti kısa süre önce Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Gao Yan ziyareti sırasında Türkiye Ekonomi Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Demiryolları Genel Müdürlüğü'nün yetkilileriyle ayrı ayrı görüştü. Görüşmelerde taraflar Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin daha da pekiştirilmesi, "İpek Yolu Ekonomi Hattı" ve "Deniz İpekyolu" inşasının ilerletilmesi gibi her iki tarafı ilgilendiren konular üzerinde fikir alışverişinde bulundu. Görüşmelerde Türkiye'nin Asya ve Avrupa'nın kesiştiği önemli bir bölgede yer almasına dikkat çekilirken, taraflar "İpek Yolu Ekonomi Hattı" ve "Deniz İpek Yolu" inşasının başlatılmasının Çin-Türkiye ekonomi ve ticaret ilişkilerinin ilerletilmesi için fırsatlar sağladığı konusunda mutabık kaldılar. Taraflar ayrıca, ilgili ekonomi ve ticaret sistemi inşasını daha da pekiştireceklerini, ikili mal ve hizmet ticareti, karşılıklı yatırım, altyapı tesisleri inşası gibi alanlardaki işbirliğini aktif ilerleteceklerini, birbirlerinin endişelerini uygun şekilde çözeceklerini belirttiler. (18) Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Gao Yan'ın başkanlığındaki Çin ekonomi ve 8

9 Çinli otomotiv devi Türkiye'de yatırımı düşünüyor Cumhuriyet'in 2023 vizyonu çerçevesinde yıllık araç üretiminde 4 milyon, ihracatta da 3 milyon adede ulaşmayı hedefleyen otomotiv endüstrisi, Çin in en büyük ticari araç üreticilerinden biri olan Sinotruk un Türkiye ziyaretini, sektör adına yeni bir fırsata dönüştürmek istiyor. Türkiye ye Ekonomi Bakanlığı nın daveti ile gelerek yatırım ve ticaret olanaklarını araştıran Sinotruk yetkilileri, Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) ve Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) yöneticileri ile biraraya geldi. Sinotruk un Uluslararası Ticaretten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Liu Qing, TAYSAD ve OİB yöneticileriyle yaptıkları görüşmelerden sonra yaptığı açıklamada, Türkiye de üretim ve ticaret olanaklarını görebilmek için temaslara başladıklarını bildirdi. Çinli heyet Türk otomotiv endüstrisini yakından tanımak adına birçok firmayı da ziyaret ederek üretim ortamını yerinde inceledi. Liu Qing, Türkiye de iş geliştirebilmek için partner arıyoruz. Türkiye gelişen bir ülke ve üzerinde değerlendirme yaptığımız hedef pazarlarımız arasında diyerek işbirliği fırsatlarını değerlendirmek istediklerini söyledi. (19) Çinli Tysim Machinary Türkiye pazarına giriyor Jiangsu Tysim Machinery Technology Co., Ltd. (Tysim Machinary) Türk ERKE Corp. İle Türkiye de ortaklık kurarak makine sektöründe işbirliği yapma kararı aldı. Şirket, AR&GE ve makine üretimi konularında faaliyet gösterecek. (20) Türk Lirası, Amerikan Doları ve AVRO karşısındaki Çin Yuan (RMB) kuru ( ) (21) Türk Lirası Amerikan Doları AVRO Çin ve Diğer Ülkeler Arasında Ortaklık Anlaşmaları İmzalanan China Merchants Group ve İngiltereli Maritime gemicilik sektöründe işbirliği yaptı. İki taraf gemicilik alanındaki ikili ilişkileri geliştirmek için Mutabakat Zaptı imzaladı. Maritime London, Çin in genç, ancak hızla gelişmekte olan gemicilik sektörünün gelişimine katkı vermek için bu alandaki tecrübe ve bilgilerini 9

10 paylaşacak. Öte yandan, Maritime London, Çin ve Asya daki işbirliği fırsatları hakkında üye şirketlerine bilgi aktarımında bulunacak. (22) Çinli Geely İngiliz elektrik şirketi Emeral ı satın aldı. Anlaşmaya gore, Çin in özel otomotiv üreticisi Zhejiang Geely Holding Group Co., önümüzdeki 5 yıl içerisinde toplam 200 milyon China National Cereals, Oils and Foodstuffs Corp, (COFCO) Rotterdam merkezli Nidera BV şirketinin %51lik hissesini satın aldı. Bu anlaşma ile Hollandalı şirketin Çin pazarında hızla büyümesi sağlanacak. (24) dolar yatırım yapacak. (23) 10

11 Kaynaklar turkish.cri.cn/781/2014/03/19/1s htm

12 12