TİMUR UN ANKARA KALESİ KUŞATMASI. 27 Temmuz Kuşatma hakkında kapsamlı araştırma ve muharebe alanının tetkiki için düzenlenen saha gezisi notları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TİMUR UN ANKARA KALESİ KUŞATMASI. 27 Temmuz 1402. Kuşatma hakkında kapsamlı araştırma ve muharebe alanının tetkiki için düzenlenen saha gezisi notları"

Transkript

1 TİMUR UN ANKARA KALESİ KUŞATMASI 27 Temmuz 1402 Kuşatma hakkında kapsamlı araştırma ve muharebe alanının tetkiki için düzenlenen saha gezisi notları Aralık 2009 Abdullah Turhal Altar Maket 2009

2 TİMUR UN ANKARA KALESİ KUŞATMASI 27 Temmuz 1402 Kuşatma hakkında kapsamlı araştırma ve muharebe alanının tetkiki için düzenlenen saha gezisi notları Aralık 2009 Abdullah Turhal Altar Maket Her hakkı Altar Maket e aittir, izinsiz kopyalanamaz. Tüm fotoğraflar, aksi belirtilmediği sürece, yazar tarafından çekilmiştir. Kaynak göstermek kaydıyla, burada yer alan görüş, bilgi ve resimlerden araştırmalar ve kişisel kullanım için faydalanılabilir. Reepprraaees seennt taa Vitaamm Tuuuumm pprroopprri iuumm Muunndduumm aaeeddi ificcaa

3 İÇİNDEKİLER Giriş Kuşatma öncesi siyasi ve askeri ortamın incelenmesi Ankara şehri ve kalesi Kuşatmanın başlaması Kuşatmanın kaldırılması ve sonrası Birbirini bütünleyen iki eser: Ulus Atatürk Anıtı ve Ankara Kalesi Bitirirken Kaynaklar

4 GİRİŞ Macar Turan Cemiyeti nin Anadolu yu gezmesi için 1913 yılında Türkiye ye gönderdiği Macar araştırmacı Bela Horvath, binlerce kilometre yol katedip onlarca tehlike atlattıktan sonra Ankara ya ulaşır. At üstünde Kırşehir yönünden, yani güney doğudan, Ankara ya ulaşmaya çalışan Horvath anılarında şöyle yazmıştır: 1 Yeni Han Binam Boğazı nın tam girişinde bulunuyor. Boğaz Elmadağ ın güneyinden ve Kuyrukçuoğlu Dağı nın da kuzeyinden batıya doğru ilerleyerek 1230 metre yüksekliğe kadar çıkıyor. Bazı noktalarda mükemmel denilebilecek yol dağların arasında kıvrılarak ilerliyor. 9 da boğazın öteki ucundaki Binam Köyüne ulaşıyoruz da Cahhal Köyü yakınlarındayız. Birden karşımıza dağlar tarafından çevrelenmiş geniş bir ova çıkıyor. Ovanın ortasında Mogan Gölü ve Emir Gölü parıldıyor. Bu ovada birkaç yol birleşiyor...yol Mogan Gölü nün çıplak kıyısına iyice yaklaşıyor...öğleye doğru gölün öbür kıyısındaki Gölbaşı Hanı na ulaşıyoruz...önümüzde artık bir tek zor boğaz kaldı, 1200 metre yükseklikteki Köpekli Boğaz...saat üç civarında boğazın en yüksek noktasında kentin ince minarelerini de içeren manzara ayaklarımızın dibinde uznaıyor, tren yolu, üç ayrı tabaka halinde uzanan dağlar ve Ankara nın beyaz evlerinin görüntüsü muhteşem. İşte, Doğu ve Batı arasında onca savaşa ve kan dökülmesine neden olan Ankara önümüzde, yüzlerce metre derinde 2... Horvath ın 1913 yazında izlediği bu yol, 1402 yazında Sivas tan Ankara üzerine temkinli bir şekilde yürüyen Timur ve kuvvetlerinin yürüdüğü yolla aynı yoldur. Horvath ın tarif ettiği yol ve manzarayı Timur ve askerleri de görmüştür senesinde artık iki büyük ordu ve iki büyük komutanın karşılaşması kaçınılmaz hale geldiğinde, Anadolu da ölümcül bir takip başlamıştı. Her iki komutan da diğerinin en zayıf anını kollayarak tuzağa düşürmeye çalışıyordu. Son derece temkinli bir şekilde doğuda Sivas tan batıya Ankara ya, birbirine parelel biçimde yürüyen bu iki ordunun, iki büyük devletin kaderleri Ankara önlerinde belirlenecekti. Timur, Yıldırım ın peşinden geleceğini düşünerek asıl ordusunu güneyde, Horvath ın geniş bir ova ortasında parladığını söylediği Mogan ve Emir gölü bölgesinde bıraktı. Bu arada Osmanlı için önemli bir kale olan Ankara kalesini kısa sürede almaya karar vermişti. Birliklerinin bir kısmını alarak kuzeye, Ankara kalesine yöneldi. Bu çalışmada, bu kuşatma üzerinde yaptığımız kapsamlı araştırmayı sizlerle paylaşmak istedik. Tarihi muharebeleri anlamak için saha ziyaretlerinin önemini bildiğimizden, kuşatmanın gerçekleştiği alanları gezerek günümüzdeki durumları hakkında gözlemlerde bulunduk. Yazıda pek çok orjinal ve çok kolay bulunamayacak yerli yabancı tarihi belge ve resmin yanında okumanızı kolaylaştıracak günümüzden resimler ve uydu görüntüleri temel alınarak hazırlanmış çizimleri kullandık. Bu çalışma Ağustos 2009 yılında sizlerle paylaştığımız Ankara Meydan Muharebesi- 1402: Kapsamlı araştırma ve saha gezisi isimli çalışmayı tamamlayan niteliktedir ve Altar Maket in ikinci saha çalışmasıdır. 1 Bela Horvath, Anadolu 1913, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, Haziran 2008, s Horvath 1200 m yükseliğindeki boğazdan rakımı 848m olan Ankara ya baktığı için böyle bir ifade kullanmıştır.

5 Tarihte daha önce de başkent ve önemli bir merkez olan Ankara, cazibesi olmayan, sıkıcı bir şehrin ötesinde, tarih boyunca gizemli ve önemli bir şehir olmuştur.. Hem Osmanlı devleti, hem de Türkiye Cumhuriyeti nin kuruluşunda çok büyük rol oynayan, gizemlerini haykırmayan, sahip olduklarını insanın gözüne sokmayan, saygıyı hakeden bir şehirdir. Umuyoruz sizde bu şehre ve tarihine farklı bir gözle bakabilir, gizemlerini anlamak için biraz hareketlenerek çaba göstermeye başlayabilirsiniz. Her gün gezdiğiniz yerlerde sizden önce kimlerin gezdiğini bilmek bile yeterince heyecan verici değil midir? Abdullah Turhal Konutkent, Ankara 2 Aralık 2009

6 KUŞATMA ÖNCESİ SİYASİ VE ASKERİ ORTAMIN İNCELENMESİ Gökyüzünde nasıl tek Tanrı varsa, yeryüzünde de tek bir hükümdar olmalıdır Emir Timur O n dördüncü.yüzyılda Osmanoğulları Anadolu ve Balkanlarda gücünü artırırken, daha doğuda, Maveraünnehir de başka bir Türk devleti de gücüne güç katmaktaydı. Timur isimli büyük komutan ve devlet adamının önderliğindeki devlet güçlenerek büyüyor, aynı Osmanlılar gibi gün geçtikçe kontrolü altındaki alanı genişletiyordu. Timur, 1370 yılında başa geçti ve etrafındaki dağınık vaziyetteki Türk, Moğol boylarını birleştirmede başarılı oldu. Askeri yeteneklerini bu güçle birleştirerek yedi sene zarfında İran ı nüfuzu altına aldı, Azerbaycan ve Irak a yönelerek buraları da ele geçirdi.. 3 Bu başarılardan sonra yüzünü doğuya döndü ve Hindistan seferi sonunda 1399 da tüm Kuzey Hindistan ı ele geçirdi. 4 Timur, kendi devleti çevresinde bulunan dört Türk devletinden ikisini yenmeyi başarmıştı (Hindistan Türk Hakanlığı ve Rusya ya hakim olan Altınordu devleti). Üçüncü devlet Mısır daki Memluk sultanlığı ise Timur un baskısı altındaydı ve bu baskı sonucu ismen Timur a tabiiyetlerini bildirdiler. Sona kalan dördüncü devlet ise Osmanlı devletiydi ve artık Timur un hedefinde Osmanoğulları vardı. 5 Hint seferinden sonra tekrar Batıya dönen Timur Osmanlı sınırlarına dayanmıştı senesinden itibaren Timur, Osmanlı sınırları içindeki yerleri işgal etti, artık Osmanlı ile savaş kaçınılmaz olmuştu. Sivas ı büyük şiddet kullanarak yıkan Timur a karşı Yıldırım ın öfkesi büyüktü. 6 Timur, Sivas ı yıktıktan sonra daha batıya Osmanlı üzerine yürümedi çünkü casus teşkilatı vasıtasıyla tatmin edici haberler alamamış ve çok çekindiği Yıldırım ın ordusu hakkında bilgi edinememişti. Timur ayrıca elindeki kuvvetlerin, düzenli ve disiplinli Osmanlı ordusu karşısında yeterli olmayacağını düşünüyordu Bu sebeple, Yıldırım la karşılaşmadan önce Orta Asya dan en etkili ve güçlü birliklerini Anadolu ya getirmeye çalışıyordu. 7 Nihayet, ordusunu bu seçme birliklerle takviye eden ve diğer tüm şartların artık Yıldırım la karşılaşmak için uygun olduğunu düşünen Timur, Yıldırım a onun kabul etmesinin mümkün olmadığını bildiği, kendi ağır isteklerini ileten bir mesaj yolladı. Kaçınılmaz noktaya gelinmişti ve iki tarafın orduları harekete geçti. 3 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Büyük Osmanlı Tarihi, Cilt 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, s a.g.e., s Tahsin Tunalı, Ankara Savaşı, Hayat Tarih Mecmuası, Ocak 1972, s 34 6 Timur un Sivas ta yaptıkları için bakınız, Vilayetlerimizin Tarihi: Sivas, Hayat Tarih Mecmuası, Aralık 1967 eki, s Uzunçarşılı, s 306

7 Bursa dan yola çıkan Ordû-yi Hümâyûn iki koldan yürüyerek Ankara önlerine geldi. Yıldırım daha doğuya ilerlemeden ordu ağırlıklarının bir kısmını Ankara kalesinde bıraktı ve süratle doğuya ilerledi. Timur da harekete geçti ve birliklerini Sivas üzerine yürüttü. Habercileri kanalıyla artık bilgi almaya başlamıştı, Osmanlı ordusunun hareketlerini takip edebiliyordu. 8 Timur ve Bayezid in Anadolu daki manevraları Yıldırım, Timur un Sivas ta olduğunu öğrenince buraya yürüdü. İki ordunun öncüleri Sivas ile Tokat arasında sıcak temas sağladılar fakat, Timur, Yıldırım ın bu dağlık bölgede geçitleri önceden tuttuğunu bildiği için bu yöne yüklenmedi ve Kayseri istikametine yürüdü. Timur oldukça ihtiyatlı ve ağır bir ilerleyişe geçti. Yıldırım, Timur u istediği nispeten dağlık alana çekemeyince o da ordusunu yavaşça geldiği istikametten geri çekmeye başladı ve iki ordu doğu batı hattında birbirlerine parelel olarak Ankara istikametine yürüdü. Yıldırım ın kendi peşinden gelmesine uğraşan Timur, duruma hakim Osmanlı sultanını bu tuzağına düşüremedi. Kırşehir e doğru yürüyen Timur, Yıldırım ın üzerine doğru geldiğini öğrenince telaşa kapıldı ve süratle Ankara ya yürüdü. Ordû-yi Hümâyûn un kendi geldiği istikametten, yani güney doğudan, geleceğini hesaplayarak bu yönde düzen aldı. Ordusunun büyük kısmını bu amaçla güneyde, su sıkıntısının olmadığı, Emir (Eymir) ve Mogan gölleri 8 a.g.e., s 308

8 civarında bıraktı. Bu istikametin geliş yolu olan Kuyrukçu Dağı ve ilerisine de kuvvet yerleştirdi. Timur, Yıldırım a tuzağını kurduğunu düşünerek emrine aldığı bazı kıtalarla kuzeye yönelerek Ankara Kalesi ni ele geçirmek için kuşatmaya başladı. Asıl ordusu ise güneyde Yıldırım ve Osmanlı ordusunu bekliyordu. Haritanın alt kısmında, Emir (Eymir) ve Mogan gölleri civarında mavi renkle işaretli asıl Timur ordusu görülmektedir. Kuyrukçu Dağı ve ilerisinde ise Timurun öncü kuvvetleri Yıldırım ı beklemekteydi. Timur bazı kıtaları alarak bu bekleyişte Ankara kalesini düşürmek için kuzeye yöneldi ve Ankara yı kuşattı. Kaynak: Ömer Halis [Bıyıktay], Yedi yıl harbi içinde Timur un Anadolu seferi ve Ankara savaşı, Askeri Matbaa, İstanbul 1934, Harita No: 5

9 ANKARA ŞEHRİ VE KALESİ Ankara Kalesi geniş bir düzlük içindeki nispeten en yüksek ve en hakim tepe üzerine kuruludur. Bunun yanısıra, hem üzerinde yerleşime izin veren geniş alanı ve hem de su kaynakları açısından zengin bir yerde olması nedeniyle eski çağlardan beri burasının çeşitli uygarlıklar tarafından müstahkem bir mevkii olarak kullanılmasına şaşırmamak gerekir yılında Fransız Tavernier in gözüyle Ankara şehri Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 79 Tarih öncesi çağlardan beri Ankara ve çevresinde yerleşim olduğu arkeolojik kazılarla kesindir. Hititlerin, Ankara ve çevresinde aktif oldukları da yine arkeolojik kazılardan elde edilen bulgulardan anlaşılmaktadır. Ankara nın 60 km güneybatısındaki Hitit yerleşimi Gavurkale nin Hititlerce ileri bir garnizon olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Dolayısıyla Hititlerin Ankara içinde de yerleştikleri düşünülmektedir. Çok yakın bir zamanda, Ulus taki Roma Hamamı bölgesinde yapılan kazılarda, II. Ramses dönemine ait olduğu düşünülen M.Ö 13. yüzyılda yapılmış, bir amulet, yani muska veya tılsım, arkeologlar tarafından bulunmuştur. Bu da, Kadeş Muharebesi sonrasında artan Hitit- Mısır ilişkilerinin Ankara da kendini göstermesidir. 9 Bulunan bu muska şu ana kadar Ankara içinde bulunan en eski tarihli eserdir ve Ankara merkezinde Hititler in yerleşmiş olduğu savını güçlendirmektedir. 9 Ankara bir günde 500 sene yaşlandı, Akşam gazetesi, 1 Aralık 2009

10 Ankara nın gelişimi ve tarih boyunca çeşitli uygarlıkların yerleştikleri alanlar ve yerleşimlerin hangi tarihlerde kurulduğunu gösteren harita. Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 70 Hititlerden sonra bölgede hakim olan Friglerin burada kesin olarak yerleştiklerini biliyoruz. Frig döneminden (M.Ö 750 ila M.Ö 500) pek çok kalıntı bulunmuş daha önemlisi şehrin içinde, Bahçelievler ve Beştepe de bugün bile görülebilen tümülüsler Frig dönemine tarihlenmişlerdir. Friglerden sonra Ankara da yaklasık bir asırlık Lidya hakimiyeti dönemi başlamıştır. Sonraki yıllarda, tüm Anadolu gibi Ankara da Pers egemenliğine girmiştir. M. Ö 4. yüzyılda batıdan Makedonya dan doğuya sefere çıkan Büyük İskender M.Ö kışını Gordion da geçirmiş ve sonrasında Ankara ya gelmiş ve buradan Pers ordusu üzerine yürümüştür. M:Ö. 3. yüzyıl ise Ankara için çarpıcı gelişmeler getirmiştir. Çok uzaklardan, Avrupa nın uzak köşelerinden yeni yurt bulmak üzere Tuna kıyılarını takip ederek Balkanlar a ve oradan da Anadolu içlerine yürüyen Keltler M.Ö yılında Orta Anadolu ya

11 gelmişlerdir. 10 Kabileler halinde gelen Keltler (Gal halkı, Galatlar) içinde bir boy olan Tectosageler (veya Tektosaglar) Ankara ya yerleşmiştir. 11 Savaşçı Galatlar, Ankara ve çevresini denetimleri altına almış ve Roma dönemine kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. M.Ö 25 yılında Roma İmparatoru Augustus bu bölgeyi Roma İmparatorluğu na bağlamıştır.. Galatya Roma eyaleti olmuş, Ankara da bu eyaletin merkezi, yani başkenti olmuştur. 12 Strabon Ankara dan Galatların müstahkem bir noktası olarak sözeder. 13 Roma döneminde önemi artan şehir, M. S. 270 senesine kadar açık bir şehir olarak bugün Hacıbayram yamaçlarında ve düzlükte gelişmiştir. Şehrin surlar içine alınması ise gücünü kaybeden Roma nın Perslere karşı savunma ihtiyacının ortaya çıkması ile M.S. 270 senesinde olmuştur ve ilk dış sur bu tarihte yapılmıştır. 14 Ortaçağ boyunca Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) hakimiyetinde kalan şehir kışlık konaklama yeri ve hac yolu üzerinde bir ikmal noktası olarak kalmıştır. 7. yüzyılda önce Sasaniler daha sonra Abbasi ordularının baskısı ve sürekli saldırıları karşısında şehir tamamen kale içine çekilmiş, kale duvarları sağlamlaştırılmış ve yükseltilmişlerdir Malazgirt zaferinden sonra 1073 senesinde Selçuklular kenti ele geçirmişlerdir. Selçuklular kente Dar-ül Hısn yani tahkimli belde, yer adını vermiştir yılından itibaren kent Moğol İlhanlıların eline geçmiştir. Moğol hakimiyeti altında Ahi Beyleri Ankara yı yönetmişlerdir de Sivas ı kendine merkez edinmiş ve Ankara yı da kontrolü altında tutan Eredna nın ölümü ile oğulları arasında yaşanan kargaşa esnasında Orhan Gazi, doğunun bu önemli şehri Ankara yı alması için 1354 yılında oğlu Süleyman Paşa komutasında bir ordu gönderir ve şehir Osmanlı ya geçer fakat kısa süre sonra Orhan Gazi nin ölümünden sonra elden çıkar. 16 Nihayet, 1361 senesinde, doğuya, yürüyen I. Murat 1361 yazında 17 Ankara önüne gelir ve şehri yöneten Ahiler şehri, kendileri gibi Ahi olan, Murad Hüdavendigar a teslim ederler. 18 Batıya doğru sürekli genişleyen Osmanlı, Ankara yı alarak doğu sınırlarında kuvvetli bir kale elde eder ve Anadolu daki en önemli düşmanı Karamanoğullarıyla sınırdaş olur. 19 Gazi Hüdavendigâr ulemanın fetvasını bayrak edinerek Anadolu yakasına geçti. zaferleri taşıyan askerleriyle Karaman beylerini ülkesinden çıkarıp, sınır boyunu 10 Detaylı bilgi için bakınız Charles Texier, Küçük Asya: Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, Enfarmasyon ve Dökümantasyon Hizmetleri Vakfı, Ankara, 2002 cilt 2, s Horvath, s Texier, s a.g.e., s Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s a.g.e., s Uzunçarşılı, s İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Cilt 1, Türkiye Basımevi, İstanbul, 1947, s Murad Hüdavendigar ın şehre girişi esnasında sevinç gösterisi yapan ve saçılan altınları kapmaya çalışanlara Murad Hüdavendigar ın eline çomağını alıp bre hey devletsizler, hiç akçecik gördüğünüz yok mudur ki böyle kırılışırsınız dediği aktarılır. Bakınız, Mehmed Neşri, Kitab-ı Cihan-nüma, Neşri Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1995, Cilt I, s 193 ve Mehmet Altay Köymen, Neşri Tarihi, Kültür Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1984,s Mufassal Osmanlı Tarihi, İskit Yayınevi, Şehir Matbaası, İstanbul 1957, cilt 1, s 129

12 tutmak için Ankara kalesini kuşattı. Bu arada ol nifak ehli ile işbirliği eden bazı yaramazları, kötü yolların yolcularını yakalayıp, bunlara katılanlar veya onlardan umud bekleyenler kırılıp dökülünceye kadar kovaladı. Ankara ya sahip olan, istiklal davasına düşerek bu kaleyi ve çevresini ele geçiren Ahi adını taşıyan topluluk adalet ıssı, Sultan Murad han Gazi nin yüce kuvvetini ve erişilmez gücünü görünce direnmeye imkan olmadığını anlamışlar, hediyeler ve armağanlar derleyip, padişahlara özgü peşkeşlerle sultanın otağına gelmişler boyun eğdiklerini bildirip kalenin anahtarlarını teslim etmişlerdi. Onların bu tutumu padişahlık merhametine ve şahlık yüceliğine uygun düştüğünden hepsi de devlet hizmetine alındılar. Kalenin ve hisarın korunması için asker ve dizdar bırakıldı...ve Osmanlı ülkesine katıldı. 20 Ankara, doğu sınırında güçlü bir kale ve önemli bir nüfusa sahip olmasının yanı sıra ticari açıdan da önemli bir şehirdir. Hoca Sadettin Efendi 1580 tarihli eserinde bu güzel şehrin geliri bol, tarım ürünleri ve zırh yapımıyla da tanınan, sof, muhyer 21 ve daha başka nefis kumaşların dokunarak, İran, Arabistan, Bizans ve Frenk diyarına yollandığı bir şehir olduğunu belirtmiştir. 22 Ankara Kalesi 17.yy yağlıboya tablo. Amsterdam Rijks Müzesi nde bulunan ressamı bilinmeyen tablo Kaynak: Anadolu Medeniyetleri Müzesi Rehberi, Ankara, s 4-5 Ankara da şehir kale ve civarında gelişmiştir. Ankara kalesi konum itibarıyla her zaman Anadolu da ulaşılması en zor kalelerden birisi olarak görülmüştür tarihli Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Ankara kalesi nin detaylı bir tarifi vardır. Bir kulu balanın ta 20 Hoca Sadettin Efendi, Tacü t-tevarih, Hazırlayan İsmet Parmaksızoğlu, Kültür Bakanlığı, 1992, Cilt 1, s Moher, Ankara yünü 22 Hoca Sadettin, s 111

13 zirvesinde dört kat beyaz taştan bina edilmiş bir hasnı hasin ve bir seddi metindir. Katları birbirinden alidir. Her tabakasının arası üçer yüz adımdır. her kat duvarının keddi altmış arşın kadar alidir. Her duvarın eni onar zirai mekkidir. Temellerininin altı dairenmadar kemer binalarla boştur derler görmedim. Boş olması hini muhasarada düşmanın yer yer kaleye girip [yanaşıp] lağım atmasını men etmek içinmiş. Bu iç kaleden kıble tarafına Yanbeyi düşürüp şarktan garbe tulanice vaki olmuştur. Garp tarafı dört kat birbirinden geçme demir kapılardır ki her katı arasında asma demir kafesler amade olup demir zincirlerle masluptur. Her kafesin demirleri bazu kalınlığında kadar vardı. Hini muhasarada kale duvarı içinde aşağı kapılar önüne bırakıp siper eder. Bu kalede senki ahmerden atebei ali ve süfli başka kalelerde görülmemiştir. En taşra kapu ki Atpazarı yerine nazırdır. Canini garbe mekşuftur. Kubbei alisi kemeri üzerinde selef pehlivanlarının gürzleri, ibretnüma mahi kemikleri ve nice acayip masluptur...cemi düşman bu klenin bir taşına bin baş verip yüz bin savaş etmeğe can baş oynatır. Gerçi yukarı iç kalenin etrafında hendeği yoktur. Amma.. dört çevresi yalçın kanare kayalardır. Hiçbir tarafından zafer mümkün değildir. Lağım işlemek te sehil değildir. Zira kat kat 360 mahalledir [burç] birbirine nazır olup korur bir garip tarzda, hendese üzere tarh ve inşa olunmuştur. Dört katında 1800 dendan [mazgal olabilir] bedendir. İç hisar dairenmendar 4000 adımdır. Canibi şarkında Hisarlık [Hızırlık] nam püşte üzerinde ziyaretgah vardır. Sehil kaleye havaledir. Amma ondan zararisabet etmek ihtimali yoktur. Çünkü kale ile hisarlığın arası bir top menzilinden uzundur. Aşağısı ise derki esfelden nişane verircesine bir yer olup ondan kaleye huruç emri asirdir. İçkalede büyük küçük 86 top vardır. Kifayet miktarı cephanesi, alat ve silahı mevcuttut. Kalede bahçesiz 600 hane bulunmaktadır. Amma aşağı kale, Cenabi Ahmet Paşa bir kat sur muhkem bina etmiş dört kapısı vardır. Dairenmadar cirmi altı bin adımdır. Bir tarafta ta iç yukarı kaledir ki, onu aşağı hisar ihata etmiştir. Bu hisarın canibi şarkisinde yukarı hisardan kayalar içinden Hızırlık deresine [Bentderesi] inilir, su yolları vardır. İç kalede sarnıçları, buğday ambarları vardır. Ama aşağı hisarın suyu çok olduğundan sarnıçları yoktur. 170 çeşmesi ve 3000 su kuyusu vardır yüzyılda tüm Anadolu yu gezerek meşhur Küçük Asya kitabını kaleme alan Fransız Charles Texier de Ankara kalesine eserinde yer vermiştir. Texier Ankara şehrinin aslında doğudan batıya uzanmış bir dağın tepesini işgal eden, volkanik büyük bir kaya olan bu kütlenin yanlarının ise çok sarp olduğunu ve asıl hisarın bu kayanın tepesini süsleyerek surlarının dağın orta yerlerine kadar indiğini belirtmiştir. 24 Sonraları sur duvarları ta ovaya kadar uzatılarak dağın üzerindeki mahalleler yeniden güçlendirilip kale daha geniş bir şekil aldı. Orada hala bu gibi eserlere rastlanır. Bu harabeler şimdiki şehrin dışında kalmışlardır. Burçları içeren iki katlı hisar bugün vardır ve şehrin gördüğü farklı kuşatmaların çok sayıda izleri kalmış ve surların bir çok kısmı sonradan eski anıtlar, tapınaklar ve mezar taşlarıyla restore edilmiştir. Kalenin yöresindeki dönemin savunma tarzı gereğince hisar dağın en yüksek uç noktasını işgal ettiğinden surların dıştan hendeği yoktu. Bu surlar taşlar ve kayaların iniş çıkış kıvrımlarını takip ederler ve bazı noktalar ovanın zemininden birkaç yüz metre daha 23 Ömer Halis Bıyıktay, Yedi yıl harbi içinde Timur un Anadolu seferi ve Ankara savaşı, Askeri Matbaa, İstanbul 1934, s Texier, s 444

14 yüksekte bulunurlar diye yazan Texier o dönemde Ankara kalesi, Van inkine benzer olabilecek derecede Asya nın en sağlam kalelerinden sayılırdı. Bu kale şehre hakim ve iki katlı bir setle çevrilmiş bir tepe üzerindedir. demiştir. 25 Ankara kalesi iç kale ve dış surlardan oluşur. Dış surlarda 20 ye yakın kule vardır. İç kale metrekarelik bir alanı kaplar. İç kale 130 x 330 m boyunda 4 katlı ve 10-16m yüksekliğindedir. Yapımında eski yapılardan alınmış mermer parçalarının yanı sıra Ankara taşından da istifade edilmiştir. 20m ara ile beşgen biçimli 42 kule yerleştirilmiştir. Dış surlarda bulunan kulelerin arası yaklaşık olarak 40m dir. 25 a.g.e., s 446 ve 448

15 Ankara Kalesi planı Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 156 ile 157 arasındaki katlanı harita.

16 Kale ve surlarının Doğu Roma döneminde savunma ihtiyacının arttığı M. S. 7. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Aslında mevcut kalenin yapım tekniği bunu desteklemektedir. Kalenin kulelerinin tamamı köşeli yapılardır. Bu tarz yapılar topun yoğun olarak kullanılmasından önce yapılmışlardır. Topun etkili biçimde kullanılmaya başlandığı 14 ve 15. yüzyıldan itibaren yuvarlak planlı kuleler inşa edilmiştir. Şark Kale ile Akkale arası surlar Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 178 Şark Kale Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 175

17 Akkale ve karşısındaki Timur tepesi (Hızırlık veya Hıdırlık tepe) Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 176 Şark kaleden Cebeci istikametine bakış Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 176

18 Ak Kale planı Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 182

19 Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 182 Ankara Kalesi 1926 posta pulu Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

20 Ankara Kalesi, posta pulu Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu Ankara Kalesi ve çevresi 1930 lar Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

21 Ankara Kalesi ve çevresi, 1970 ler Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

22 KUŞATMANIN BAŞLAMASI Ankara nın güneyinde, ordusunu uygun olduğunu düşündüğü şekilde bıraktığına inanan Timur derhal Ankara Kalesi kuşatmasını başlattı. Kaynak: Ömer Halis [Bıyıktay], Yedi yıl harbi içinde Timur un Anadolu seferi ve Ankara savaşı, Askeri Matbaa, İstanbul 1934, Harita No: 5 Timur gelmeden önceden gönderdiği birlikler kalenin dış dünya ile bağlantısını çoktan kesmişlerdi. Timur karargahını kalenin doğusunda, bugünkü Cebeci tren istasyonunun kuzeyinde bulunan Demirli Bahçe de kurdu. 26 Vakit kaybetmeksizin kale çevresini atla dolaştı ve en uygun hücumun hangi istikametten yapılması gerektiğini değerlendirdi. Neticede Timur kaleye asıl taaruzun Bentderesi kuzeyinden kalenin kuzey doğusundan yapılmasının uygun olduğuna karar verdi ve kuvvetlerine buraya yüklenmeleri emrini verdi. Timur bu kararıyla kalenin en güçlü ve en zor yerinden saldırmayı tercih etmiştir. Timur un, aşağılarda, nispeten düz alanda bulunan ve savunması daha zor olan yerler yerine bu en zor yeri seçmesinin sebebi zaman darlığıdır. Timur, Yıldırım ın her an gelebileceği ihtimali yüzünden en sert vuruşu en sert yere yaparak kısa sürede işini bitirmeyi amaçlamıştır. Aşağıdaki herhangi bir zayıf noktadan birliklerini şehre soksa savaşarak geri çekilecek Osmanlı askerleri yine Akkale ye sığınacak ve burada direnişlerini sürdürecekti. Bunu değerlendiren bu büyük komutan o yüzden burayı alıp biran önce işini bitirmek istemişti. Kaleyi savunanların şişirdikleri su, seddin Timur kuvvetleri tarafından lağımla atılması yani yıkılması ile boşaltıldı. Bu bentlerin yıkılması ile kalenin de su ihtiyacının karşılanması engellendi. 27 Kuşatma esnasında iki farklı yer çok önemliydi. Bunlardan ilki Demirli Bahçe, diğeri ise Hızırlık tepesi. Timur karargahını güzel bir bağlık olan Demirli Bahçedeki köşklerden birine kurmuştu. Buradan hem kale hem de çevresindeki birliklerin hareketi net bir biçimde takip edilebiliyordu. Hücum birlikleri ve lağımcılar saldırılarını devam ettirirken Timur kaleye su sağlayan Bentderesinin mecrasının değiştirilmesini emretti Bentderesi şimdiki Cebeci istasyonunun batısındaki İncesuya indirilecekti, güzergah tespit edilmişti 26 Bıyıktay, s Şeref Erdoğdu, Ankara nın tarihi semt isimleri ve öyküler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002, s 11

23 ama tamamlanamadı. 28 Zira bu esnada kuzeyden gelen haberciler Timur u şaşırtacak haberi verdiler bu haber üzerine dere yatağı değiştirilmedi. Demirli Bahçe, tren istasyonu istikametinden Ankara Kalesinin görünüşü. Solda, üzerinde yapılar görülen tepe Kale, sağdaki tepe ise Hızırlık Tepesi Resim Cumhuriyetin ilk yıllarından. Bu resim kalenin nasıl binlerce yıldır bir düzlük ortasında yükselen, savunma ve kale yapımı için en uygun yer olduğunun açık bir göstergesidir. Resmin tam ortasında görülen beyaz cami ise Mimar Sinan a atfedilen tarihli Cenabi Ahmet Paşa (Ulucanlar Yeni) Camisidir. Kaynak: Kaynak: Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s 102 Diğer önemli yer olan Hızırlık (Hıdırlık) tepesi ise Akkale nin kurulu olduğu tepenin karşısında bulunan, Bendderesi seviyesinden 110 m yüksekte olan bir tepedir. Tam karşısında olmasına rağmen buradan kaleye tesirli silah atılamazdı. O dönemde bunu gerçekleştirecek bir teknoloji yoktu. Buna rağmen, kalenin kuşatmasını takip etmek için mükemmel bir yerdi. Timur da bu sebeple buradan kuşatmayı takip etmiştir. Bu tepe Roma döneminden beri önemli bir tepe olmuş, çeşitli tapınak, sonra kilise ve elbette mezarlar bulunurmuş. Romalılar ünlü kişilerin mezarlarını Ankara nın yüksek tepelerine yaptıklarından bu tepe de kutsal bir hüviyete sahip olmuş. 29 Ünlü bir Arab şairi olan Emrülkays in 6. yüzyılda öldürülünce Romalıların bu kutsal tepesine gömüldüğü aktarılır. 30 Osmanlı döneminde de kutsal kabul edilen bu tepe hakkında rivayetler yayılmıştır. Bu rivayetlerin en önemlisi halkın Hızıraleyhisselam ım bu tepeye sık sık uğradığına inanmalarıdır. Bu nedenle halk sık sık bu tepeye çıkarak dileklerde bulunurmuş. 31 Hızıraleyhisselam a atfen de tepe Hızır tepesi adını almış sonra ismi Hıdırlık olarak kalmıştır. 28 Bıyıktay, s 64. Texier ise eserinde Timur Çubuk-Abad suyunun yatağını çevirterek Ankara nın kale duvarlarını aşındırdı diye yazmıştır.bakınız Texier, s Erdoğdu, s a.g.e., s a.g.e., s 102

24 Hızırlık Tepe üzerindeki türbe. Bu tepe Timurlenk Tepesi de denilmekteydi. Ankara Kalesininin tam karşısında bulunduğu için bu tepeden kuşatmayı idare eden Timur yüzünden de buraya Timurlenk Tepesi denmiştir. Karşıdaki tepede Ankara Kalesi. Bu türbe kalıntısı 1919 yılına kadar durmuştur sonra tamamen kaybolmuştur. Mamboury nin Cumhuriyetin ilk yıllarındaki tüm haritalarda burası Timurlenk Tepesi (Mont Tamerlan) diye geçer. Kaynak: Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s 83 Hızırlık (Hıdırlık) Tepe üzerindeki türbe kalıntısı. 20.yy ın başına kadar burda bulunan bu kalıntının ne olduğu hakkında bilgi yoktur. Cumhuriyet Ankara sı inşa edilirken pek çok binada kullanılan kırmızı taş bu tepedeki taş ocaklarından çıkartılmıştır. Kaynak: Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s 82 Timur un seçme kıtaları Maksut, Tokül Baorcu, Şehsuvar, Saray, Ali Şir Timur un emrettiği hücum cephesinden yani, Akkale nin kuzeyinden yüklendiler. Bu birlikler dik yamaçlara tırmandı ve inatla saldırıyı sürdürdüler. Timur ordusu kale kuşatmalarında hızlı ve etkili sonuç almada oldukça başarılıydı. Kemah 32 ve Sivas gibi 32 Hoca Sadettin Efendi 1490 tarihli meşhur Tacü t-tevarih inde Timur un Kemah kalesini alışındaki başarısını şöyle aktarır: Kemah gayet sağlam bir kale olup, yükseklerde uçmakta olan şahinler bile burçlarının üzerine çıkamayacak kadar ulu ve öyle yalçın bir yerde yapılmıştı ki oraya kimse süratle yaklaşamazdı...şimdi ise bu dağlar gibi büyük ordu tarafından alındı. Hoca Sadettin, s

25 zorlu kaleleri başarı ile fethetmişlerdi. 33 Bu başarılı ve inatçı birliklerin karşısında ise eğitimli ve bir o kadar da inatçı Osmanlı askerleri bulunuyordu. Ankara hakimi ve kale komutanı Yakup Bey ve adamları kaleyi öyle başarılı savunuyorlardı ki Timur un birlikleri ikindiye kadar daha duvarlara dahi yaklaşamamışlardı. 34 Timur un görevlendirdiği kıtaların saldırılarını yoğun olarak gerçekleştirdiği yerler ve bu yerlerin bugün uydudan görünüşü. Kaynak: Ömer Halis [Bıyıktay], Yedi yıl harbi içinde Timur un Anadolu seferi ve Ankara savaşı, Askeri Matbaa, İstanbul 1934, Harita No: 6 ve Google Earth Uydu görüntüleme sistemi 33 Asıl hayranlık uyandıran başarıları ise Ankara Meydan Muharebesinden sonra batıda İzmir e vardıklarında gavur İzmir denen yerde konuşlu St. Jean şövalyelerinin iyi tahkim edilmiş ve disiplinli şövalyelerince savunulan alınamaz denilen kalenin alınmasıdır. Bu kuşatmayı, Timur un esiri olarak izleyen Yıldırım Bayezid bile bu durum karşısında şaşkınlığını gizlememiş ve Timur un bu birliklerinin başarısından etkilenmiştir. Kuşatmada büyük lağımlar açan lağımcılar surları yerl bir etmiş, şövalyelerin etkili savunması tesirsiz kalmıştır. Rivayete göre şövalyelerin dış dünya ile bağlantısını sağlayan limana her askerinin bir taş atmasını emretmiş ve liman bir günde doldurulmuştur. Bakınız Texier, s Bıyıktay, s 64

26 Ankara Kalesi nin kuşatılması. Kuşatma hakkında yapılmış en doğru ve ayrıntılı harita yine General Ömer Halis Bıyıktay ın çok kıymetli eserinde bulunmaktadır. Kaynak: Ömer Halis [Bıyıktay], Yedi yıl harbi içinde Timur un Anadolu seferi ve Ankara savaşı, Askeri Matbaa, İstanbul 1934, Harita No: 6

27 KUŞATMANIN KALDIRILMASI VE SONRASI Timur Ankara kalesi ile meşgulken ansızın kuzeyde bulunan öncüleri korkunç bir haberle geldiler Haberciler, Rum Kayseri nin kuzeyde, Çubuk istikametinde olduğunu bildiriyorlardı. Yıldırım önderliğindeki Ordû-yi Hümâyûn hiç beklenmedik bir süratte ve beklenmeyen bir yerde ortaya çıkmıştı. Timur açısından en dehşet verici yan şüphesiz, Ordû-yi Hümâyûn un kendi beklediği güney doğu yönünden değil, hiç beklemediği kuzey doğu yönünden karşısına çıkması oldu. Ordû-yi Hümâyûn kuzeyden gelmiş ve Çubuk Ovasındaki Melikşah köyünde ordugah kurmuştu. 35 Emir Timur ve büyük ordusu baskına uğramıştı. Bu durum Timur u telaşa düşürmüştü. Timur derhal Ankara kalesi kuşatmasını kaldırdı ve güneyde bekleyen asıl birliklerine haber yollayarak süratle, dağınık biçimde kuzeye, Melikşah köyünde ordugah kurmuş Yıldırım ve ordusuna karşı yürüdü. Ankara, şimdilik kurtulmuştu, Yakup Bey ve emrindeki kale halkı Çubuk taki bu muazzam iki ordunun karşılaşmasının sonuçlarını beklemek durumundaydı ve bu bekleyişleri çok sürmeyecekti. Zira, ertesi gün, 28 Temmuz 1402 sabahı başlayan ve akşama kadar süren kanlı muharebede Osmanlı ordusu yenilmiş ve büyük komutan Yıldırım Bayezid Han esir düşmüştü. Artık şehri savunmada inat etmenin anlamı kalmadığından Yakup Bey arzı hizmette bulundu ve kaleyi Ali Sultan Tevaciye teslim etti. 36 Şehirden verilen aman mukabili para ve vergiler toplandı. Böylece Ankara kalesi ve şehri büyük yıkıma ve kitlesel ölümlere maruz kalmadan Timur un eline geçti yılında Timur un kentten çekilmesi ile Fetret Devri kavgaları yüzünden şehzadeler arasında el değiştirmiştir yılında II. Murad kenti kontrol altına almış ve Ankara, Birinci Dünya Savaşı sonundaki kısa süreli İngiliz-Fransız askerleri varlığı dışında bir daha yabancı işgali görmemiştir Uzunçarşılı, s Bıyıktay, s yılında Ankara da İngiliz, İskoç ve Fransız birlikleri vardı. Tüm yurtta olduğu gibi demiryolu ve haberleşmeyi kontrol altına almayı amaçlayan işgal kuvvetleri bu askerleri göndermişlerdi. İngilizler gar civarında, Fransızlar ise Taşhan meydanında daha sonra Meclis olacak Birinci meclis binasında bulunuyorlardı. Bakınız Metin Özaslan, Atatürk ün Ankara ya gelişi ve Ankara nın başkent olma nedenleri Bilge dergisi, sayı 35, Kış Aynı makale Ankara Kulübü Dergisinin web adresinde bulunabilir

28 1930 lerdan itibaren göç ve gecekondulaşma furyası Hızırlık tepede başlamış ve tepenin her karışı gecekondularla doldurulmuştur. Bu gecekondular halen durmaktadır. Cumhuriyet kurulduğunda planlı gelişen Yenişehir e karşı burası kontrolsüz gelişen yer olmuştur. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu Hızırlık Tepeden bakıldığında Ak Kale. Kaynak: Hürriyet, 8 Temmuz 1994

29 Ankara tren garından Ankara kalesi. At arabalarının arkasındaki geniş arazi bataklıktı. Burası Cumhuriyetle kurutuldu ve üzerine Gençlik Parkı yapıldı. Kaynak: Kaynak: Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s 28 Ankara ve çevresi Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 39

30 BUGÜNKÜ DURUM Harita üzerinde Eymir, Mogan gölleri, bunların kuzeyinde Ankara Kalesi ve daha kuzeyde Ankara Muharebesinde Timur un ordugahı olan Sarayköy ile Yıldırım ın ordugahı olan Melikşah köyü. En kuzeyde ise Yıldırım ın esir alındığı Mahmutoğlan köyü. Kaynak: Google Earth Uydu görüntüleme sistemi Günümüzde kale ve çevresi Kaynak: Google Maps

31 Resmin solunda Ankara Kalesi (Akkale ve Şarkkale) sağında ise buranın doğusunda kalan Cebeci Demirlibahçe. Mimar Sinan a atfedilen Cenabi Ahmet Paşa Camii, Ulucanlar Cezaevi ve Cebeci Stadı bu yönde kalmaktadır. Kaynak: Google Earth Uydu görüntüleme sistemi

32 Resim Heykel Müzesi nden Akkale Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu Resim Heykel Müzesi nden Akkale Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

33 Şark Kale üzerinden Akkale. Kuzeye bakış. Antenlerin olduğu tepe Hızırlık Tepesi (veya Hıdırlık tepe). Günümüzde tüm bölge Altındağ olarak bilinir. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu Şark Kale üzerinden.doğuya yani Cebeci tarafına bakış. Cebeci Stadyumu görülmekte. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

34 Şark Kale üzerinden batıya, yani Ulus ve ilerisine bakış. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu Şark Kale üzerinden.kuzey doğuya yani Hüseyin Gazi Dağı tarafına bakış. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

35 Şark Kale üzerinden.kuzeye bakış. Yıldırım ın geldiğinin haber alınması ile Timur kuşatmayı kaldırarak süratle tüm ordusu ile bu yöne, kuzeye, yaklaşık 20 km kuzeydeki Çubuk ovasına yöneldi. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu Şark Kale den kuzeydoğu yönü. Altındağ ve gecekondular. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

36 BİRBİRİNİ BÜTÜNLEYEN İKİ ESER: ULUS ATATÜRK ANITI VE ANKARA KALESİ Cumhuriyetin ilanından sonra Yenigün Gazetesi sahibi ve başyazarı Yunus Nadi Bey, Ankara da Kurtuluş Savaşını simgeleyecek bir anıt için kampanya başlattı. Bu kampanya Cumhuriyet coşkusu içindeki halktan büyük destek gördü. Halkın maddi yardımlarıyla Avusturya lı ünlü heykeltraş Heinrich Krippel ( ) in bu işi yapması sağlandı sonbaharında Krippel in Atatürk ün Mareşal üniforması ile çok sevdiği Sakarya isimli atı üzerinde gösteren bu heykelin açılışı gerçekleşti. Bu anıtın sağ ve sol önünde iki adet Mehmetçik arkada ise mermi taşıyan Anadolu kadını heykelleri bulunmaktadır. Kurtuluş Savaşı nın muhteşem komutanı ve bu savaşı kazanan muhteşem askerler ve fedakar halkımız, kadınlarımız ilelebet bu anıtta yerlerini almışlardır. Şu ana kadar yapılan en güzel Atatürk heykellerinden biri olan bu heykele önden baktığınızda arka planda tüm ihtişamı ile Ankara kalesi ve onun görkemli surları görülmektedir. Önde büyük kahramanlar arkada ise şehrin üzerinde bir taç gibi duran kale birbirini bütünleyen bir yapıdaydı. Fakat daha sonra bilinçsizce araya tuhaf ve yüksek binaların dikilmesi ile bu bütünlük bozulmuştur. Günümüzde sadece heykel ve arkasındaki çirkin sayılabilecek binalar görülmektedir. Bu heykel-kale bütünlüğü, güzelliği maalesef bozulmuştur yılında Taşhan (resmin solundaki bina) ve önündeki meydan. Burası önceden geniş bir mezarlıktı. İlk meclis binası, Taşhan (Hotel Angora tabelası takıldı yabancılara konaklama hizmeti vermek için) nın karşısındaydı. Cumhuriyetle beraber burası şehrin en önemli merkezi oldu. Önce Hakimiyet-i Milliye meydanı, Millet Meydanı sonra ise Ulus oldu. Taşhan 1933 yılında yıkıldı ve yerine 1935 yılında şimdi hala duran Sümerbank binası yapıldı. İşte Ulus Atatürk Heykeli, veya Zafer Anıtı buranın tam ortasına inşa edildi. Arkada solda Timur Tepesi (Hızırlık Tepe) ve sağda Kale görünmektedir. Timur tepesi üzerindeki türbe bu resimde görülmektedir.

37 Kaynak: Ernest Mamboury, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933, s 81 Heykel ve arkasında şehrin tacı durumundaki Ankara Kalesi. Resim heykelin 1927 senesindeki açılış töreninden Kaynak: Kaynak: Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s 46

38

39 Zafer Anıtının çeşitli açılardan görünümü yıllarında yapılan Ulus Meydanı düzenlemesi esnasında heykelin yeri değiştirildi ve heykel şimdiki yerine kaydırıldı. Kaynak: Kaynak: Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994, s 57 ve 59 Heykel- Kale ikilisi, birbirini tamamlayan ama artık birarada görülemeyen, iki muazzam eser. Kaynak: Atatürk ün Ölüm ve Anıtkabir e nakil günleri, gazete ve fotoğraf sergisi, Türkiye Barolar Birliği, 9-24 Kasım 2009, Ankara katalogu, s 37

40 Atatürk Heykeli ve Kale Kaynak: Google Earth Uydu görüntüleme sistemi Bugün Heykel e bakış. Solda ufukta Akkale görülmekte. Heykelin ardındaki devasa bina aslında heykeli tamamlayan kale surları manzarasını sonsuza kadar kötü biçimde kapatmış durumdadır. Heykelin yakınlarda uğradığı altına boyama vandalizmi rezaletini bir yana bırakırsak, bu binaların heykeli ezercesine bilinçsizce dikilmesi bu büyük eserlere yapılan ilk büyük saldırıdır. Bu korkunç yapılar arasında kaybolan eserlerden biri de binanın ardında kalan 1545 tarihli Hallaç Mahmud Camii dir. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

41 Yıl 2009 ve Ankara Belediyesinin altına boyattığı heykeller. Hangi tür bir tarih, kültür ve estetik bilincine sahip bir akıl böyle bir maskaralığa kalkışır anlamak elbette mümkün değil. Teknik olarak bu bir vandalizm 38 örneğidir. Kaynak: Hürriyet gazetesi 14 Ekim 2009 Ulus ta heykeli kapatan korkunç yapıların arasında kalmış 1545 tarihli Hallaç Mahmud Camii. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu 38 Vandalizm: İhmal veya kasıt sonucu sanat eserlerine zarar vermek. Daha geniş anlamıyla güzel ve kıymetli olan değerlere-eserlere barbarca zarar vermek

42 ...Angürya yoluyla Kayser üstüne leşkerle yürüdüm. Kayser Beyazıd ise atlı ve yaya olarak dörtyüzbin askerle beni karşılamıştı. Savaş başlayınca Rum askerini yendim. Askerlerim Kayser i esir alıp önüme getirdiler. yedi yıllık seferden sonra zafer ve galibiyetle Semerkand a geri döndüm. Timur un kendi ifadesiyle Ankara muharebesi Tüzükat-ı Timur, Kaynak yayınları, İstanbul, 2004 Mağlup olan büyük asker Yıldırım Bayezid Han ın, galip gelen büyük asker Emir Timur un karşısına çıkarılışını tasvir eden, 1903 yılında Avrupa da basılmış meşhur Liebig reklam kartı. Kaynak: Altar Maket Koleksiyonu

43 Sultan Yıldırım Bayezid Han Bu orjinal resim, Bizanslı tarihçi Laonicus Chalcondyle in eserinin 1662 yılında basılmış Fransızca nüshasından alınmıştır Kaynak : Blaise de Vigenere, Histoire Generale Des Tvrcs: Contenant l'histoire De Chalcondyle. Tradvite Par Blaise De Vigenaire, Auec les illustrations du mesme Autheur. Et Continvee Ivsqves en l'an MDCXII par Thomas Artus; Et en cette Edition, par le Sieur de Mezeray, iusques en l'annee 1661, Paris 1662 nin Ortadoğu Teknik Üniversitesi (Ankara) kütüphanesinde bulunan orjinal nüshasından alınmıştır (ODTÜ Kütüphanesi, Ankara ML Rare Collection DR485.V673 katalog numarası)

44 Emir Timur Bir ayağı sakat olduğundan Osmanlı tarihçileri tarafından Timurlenk yani Aksak Timur denilmiştir. Buradanda yabancı dillere Tamarlane, Tamerlan, Tamerlanos, Tamerlanes vb gibi geçmiştir. Bu büyük Türk cihangirini bu şekilde fiziki arızası ile anmak doğru değildir. Zaten Osmanlı tarihçileri de bu ismi tezyif makamında, yani eğlenmek, değerini düşürüp aşağılamak amacıyla kullanmaktaydılar. Bu kişiden bahsederken, bu tarihi şahsiyete, atamıza saygı göstermeli ve kendisinden Timur, Emir Timur, Timur Gürgan veya Demir diye bahsetmek daha uygun olacaktır. Bu orjinal resim, Bizanslı tarihçi Laonicus Chalcondyle in eserinin 1662 yılında basılmış Fransızca nüshasından alınmıştır Kaynak : Blaise de Vigenere, Histoire Generale Des Tvrcs: Contenant l'histoire De Chalcondyle. Tradvite Par Blaise De Vigenaire, Auec les illustrations du mesme Autheur. Et Continvee Ivsqves en l'an MDCXII par Thomas Artus; Et en cette Edition, par le Sieur de Mezeray, iusques en l'annee 1661, Paris 1662 nin Ortadoğu Teknik Üniversitesi (Ankara) kütüphanesinde bulunan orjinal nüshasından alınmıştır (ODTÜ Kütüphanesi, Ankara ML Rare Collection DR485.V673 katalog numarası)

45 BİTİRİRKEN Girişi Turan Cemiyeti nden Macar Horvath ın notlarıyla yapmıştık, yazımızı da yine onun notlarından bir bölüm ile bitirelim. Horvath, 1913 yılında 50 bin nüfuslu bu önemli şehri gezerken Ankara nın çarşılarının çok hareketli olduğundan ve her milletten alıcı, satıcı ve insanın buluştuğundan bahseder. O dönemde burası sadece önemli bir ticaret ve kervan yollarının merkezinde olmasından dolayı değil başka açılardan da önemlidir. Horvarth birden sırtında afiş taşıyan biri çıkıyor karşımıza, genizden gelen bir sesle de bağırıyor, seyircileri akşam Othello temsiline çağırıyor. Anadolu da Shakespeare oynanıyor! diye yazmıştır. Tüm Anadolu yu gezdikten sonra bozkırın ortasında kalabalık pazarda herkese yapılan bu açık davete şaşırmıştır. Horvath eğer daha sonra gelmiş olsa, sadece 10 sene sonra Ankara da yaşanacak muazzam gelişmeyi, aydınlanmayı ve hakim olan yüksek medeniyet bilincine sahip insanların karşısında daha da büyük şaşkınlığa uğrayacaktı. Ankara 1920 lerden 1940 lara kadar nefes kesen bir şehir, muazzam Cumhuriyetin tüm değerlerini temsil eden, kendine güvenen dünya çapında kurumları ve aydınları ile imrenilecek bir başkent halinde yükseldi. Bu dönemdeki kazanımlar daha sonra kesildiği halde şehir o dönemden kalan mirası bir mirasyedi edasıyla, yeni bir şey eklemeden, harcaya harcaya bugünlere geldi. Horvath da iyi bilirdi ki insanlar yaşadıkları şehirleri kolay kolay yıkamaz, tarih sahnesinden silemez. Ne kadar hoyrat olursa olsun insanlar şehrin uzun hayatına göre oldukça kısa sayılacak ömürleri boyunca sadece sınırlı bir süre zarar verebilir. Bu da binlerce yıllık bir şehrin tarihinde sadece kısa sayılabilecek kötü döneme işaret eder. İnsanoğlu bu, ileri de gider geri de gider. İleri gidene laf söyleyen olmaz ama geri gidene laf söyleyene laftan anlaması gerekenler de it ürür, kervan ürür gibi akıllara ziyan bir tepkide bulunur. Daha önceki yazımızda da belirttiğimiz gibi, Ankara, gizemlerini haykırmayan, sahip olduklarını insanın gözüne sokmayan, ama çok eski ve pek çok hayati olaya sahne olmuş bir şehirdir. Bunlardan biri olan, 1402 Ankara meydan muharebesi dünya savaş tarihinin en önemli muharebelerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Güneyde Eymir ve Mogan göllerinden başlayarak dosdoğru kuzeye kadar tüm Ankara yı kapsayarak geçen, Çubuk ve Mahmutoğlan köyüne kadar gelen tüm alan Timur ve Osmanlı ordularının manevra ve muharebe alanıdır bine yakın askerin, yüzbinlerce atın ve düzinelerce savaş filinin geçtiği, birbirine girdiği ve bunların bir kısmının yitip toprağa karıştığı alan bu yukarda bahsettiğimiz, üzerinde bulunduğumuz, hergün gezdiğimiz, yaşadığımız alanda, Ankara da olmuştur. Dünyanın gelişmiş toplumları kendileri için önemli olan muharebeleri genç nesillerine, türlü yollarla daha iyi anlatmaya çabalamaktadır. Atatürk ün bu muharebeye bu kadar ilgi duyması, General Ömer Halis Bıyıktay ın, çağına göre çok üstün, eşi benzeri olmayan kitabını yazması, dönemin içişleri bakanlığının Mamboury e şu zamana kadar eşi benzeri olmayan bir Ankara Rehberi yazdırması hep bu nedenledir larda başlatılan bu güzel ve etkili çabalar maalesef solup kaybolmuş, çorak toprakları yeşertmeye çalışan insanların çabaları tarih olmuştur. Ankara da, yanı başımızda, faaliyet gösterdiğimiz yere çok yakın bir mesafede gerçekleşmiş olan tarihin en muzzam olaylarından bazılarını kapsamlı bir biçimde incelemek, muharebe alanlarını ve fiziki şartları tetkik ederek resim ve gözlemlerimizle

46 Ankara halkı ve Türk savaş tarihi meraklıları ile paylaşmak istedik. Altar Maket olarak mütevazı imkanlarımızla, tüm iyi niyetimizle, titizlikle anlamaya ve en doğru biçimde sizlerle paylaşmayı hedefledik. Elbette, bu çalışma burada sonlanmamakta, sürekli bilgilerimizi kontrol ederek hatamız varsa düzeltme gayretimiz devam etmektedir. Umarız, bu çalışma sizlerin merakını ateşlemeye, Ankara ya ve onun ötesinde tarihimize daha farklı bir gözle ve bakış açısıyla bakmanıza vesile olur, gezdiğimiz bu şehirde daha önce kimlerin gezindiğini bilmek umarız sizler için de önemlidir.

47 KAYNAKLAR AKA, İsmail, Timur sadece bir asker mi idi?, Belleten, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, Cilt LXIV, Sayı 240, Ağustos 2000 AKA, İsmail, Timur ve Devleti, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, Anadolu Medeniyetleri Müzesi Rehberi, Ankara Atatürk ün Ölüm ve Anıtkabir e nakil günleri, gazete ve fotoğraf sergisi, Türkiye Barolar Birliği, 9-24 Kasım 2009, Ankara katalogu BIYIKTAY, Ömerhalis, Yedi yıl harbi içinde Timur un Anadolu seferi ve Ankara savaşı, Askeri Matbaa, İstanbul 1934 Bir Zamanlar Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 1994 DANİŞMEND, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Cilt 1, Türkiye Basımevi, İstanbul, 1947 DE VIGENERE, Blaise, Histoire Generale Des Tvrcs: Contenant l'histoire De Chalcondyle. Tradvite Par Blaise De Vigenaire, Auec les illustrations du mesme Autheur. Et Continvee Ivsqves en l'an MDCXII par Thomas Artus; Et en cette Edition, par le Sieur de Mezeray, iusques en l'annee 1661, Paris 1662 ERDOĞDU, ŞEREF, Ankara nın tarihi semt isimleri ve öyküler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002 GALANTİ, AVRAM, Ankara Tarihi I-II, Çağlar Yayınları, Ankara 2005 Gravürlerle Türkiye IV, Anadolu I, Kültür Bakanlığı yayınları, Ankara, 2003 HOCA SADETTİN EFENDİ, Tacü t-tevarih, Hazırlayan İsmet Parmaksızoğlu, Kültür Bakanlığı, 1992, Cilt 1 HORVATH, Bela, Anadolu 1913, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, Haziran KÖYMEN, Mehmet Altay, Neşri Tarihi, Kültür Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara MAMBOURY, Ernest, Ankara: Guide Touristique, Ministere Turc de l Intérieur, Ankara, 1933 MUFASSAL OSMANLI TARİHİ, Tarihi, İskit Yayınevi, Şehir Matbaası, İstanbul 1957 NEŞRİ, Mehmed, Kitab-ı Cihan-nüma, Neşri Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1995, Cilt I-II. ÖZASLAN, METİN, Atatürk ün Ankara ya gelişi ve Ankara nın başkent olma nedenleri Bilge dergisi, sayı 35, Kış Aynı makale Ankara Kulübü Dergisinin web adresinde bulunabilir ŞÂMİ, Nizamüddin, Zafername, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1987 ŞENYAPILI, ÖNDER, Ne demek Ankara; Balgat, niye Balgat?, ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2004 TEXIER Charles, Küçük Asya: Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, Enfarmasyon ve Dökümantasyon Hizmetleri Vakfı, Ankara, 2002 cilt 2, s 144 TUNALI, Tahsin, Ankara Savaşı, Hayat Tarih Mecmuası, Ocak 1972

48 Tüzükat-ı Timur, Kaynak yayınları, İstanbul, 2004 UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Büyük Osmanlı Tarihi, Cilt 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara ÜNER, Ragıp, Ankara Meydan savaşının dramı, mektuplaşmalar, Atatürk ün bu savaş hakkında düşünceleri, Hayat Tarih Mecmuası, Kasım 1976 YÜCEL, Yaşar, Timur un Ortadoğu-Anadolu Seferleri ve Sonuçları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989 Vilayetlerimizin Tarihi: Sivas, Hayat Tarih Mecmuası, Aralık 1967 eki Hürriyet, 14 Ekim 2009 Hürriyet, 8 Temmuz 1994 Ankara bir günde 500 sene yaşlandı, Akşam gazetesi, 1 Aralık 2009

Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Antik Yerleşimler......................... 4 0.2 Roma - Bizans Dönemi Kalıntıları...............

Detaylı

-DERS PLANI- Görsel Sanatlar Dersi. Müze Bilinci (Atatürk Anıtları) 2 Ders Saati (40+40dk)

-DERS PLANI- Görsel Sanatlar Dersi. Müze Bilinci (Atatürk Anıtları) 2 Ders Saati (40+40dk) DERS SINIF KONU SÜRE AMAÇLAR HEDEF VE DAVRANIŞLAR DERS İÇERİĞİ VE SÜREÇ Görsel Sanatlar Dersi 10. Sınıf -DERS PLANI- Müze Bilinci (Atatürk Anıtları) 2 Ders Saati (40+40dk) 1. Anıt ve Heykel Bilincine Kavuşması.

Detaylı

Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur.

Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur. Çekerek ırmağı üzerinde Roma dönemine ait köprüde şehrin bu adı ile ilgili kitabe bulunmaktadır. Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur. Antik Sebastopolis

Detaylı

Edirne Tarihi - Bizans Döneminde Edirne. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Edirne Tarihi - Bizans Döneminde Edirne. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Edirne Tarihi - Bizans Döneminde Edirne Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Hadrianopolis ten Edrine ye : Bizans Dönemi.......... 4 0.2 Hadrianopolis Önce Edrine

Detaylı

Kalem İşleri 60. Ağaç İşleri 61. Hünkar Kasrı 65. Medrese (Darülhadis Medresesi) 66. Sıbyan Mektebi 67. Sultan I. Ahmet Türbesi 69.

Kalem İşleri 60. Ağaç İşleri 61. Hünkar Kasrı 65. Medrese (Darülhadis Medresesi) 66. Sıbyan Mektebi 67. Sultan I. Ahmet Türbesi 69. İÇİNDEKİLER TARİHÇE 5 SULTANAHMET CAMİ YAPI TOPLULUĞU 8 SULTAN I. AHMET 12 SULTAN I. AHMET İN CAMİYİ YAPTIRMAYA KARAR VERMESİ 15 SEDEFKAR MEHMET AĞA 20 SULTANAHMET CAMİİ NİN YAPILMAYA BAŞLANMASI 24 SULTANAHMET

Detaylı

SURUÇ İLÇEMİZ. Suruç Meydanı

SURUÇ İLÇEMİZ. Suruç Meydanı SURUÇ İLÇEMİZ Suruç Meydanı Şanlıurfa merkez ilçesine 43 km uzaklıkta olan ilçenin 2011 nüfus sayımına göre toplam nüfusu 100.912 kişidir. İlçe batısında Birecik, doğusunda Akçakale, kuzeyinde Bozova İlçesi,

Detaylı

Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir. Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan,

Detaylı

ŞANLIURFA YI GEZELİM

ŞANLIURFA YI GEZELİM ŞANLIURFA YI GEZELİM 3. Gün: URFA NIN KALBİNDEN GÜNEŞİN BATIŞINA GEZİ TÜRKİYE NİN GURURU ATATÜRK BARAJI Türkiye de ki elektrik üretimini artırmak ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ndeki 9 ili kapsayan tarım

Detaylı

GEVALE KALESĠ KAZI ÇALIġMALARI

GEVALE KALESĠ KAZI ÇALIġMALARI GEVALE KALESĠ KAZI ÇALIġMALARI Konya da Osmanlı ordusunun kenti fethettikten sonra yıktırdığı kabul edilen Gevale Kalesi nin kalıntıları bulundu. Buluntular kentin bilinen tarihini değiģtirecek nitelikte.

Detaylı

MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI

MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI TÜRKİYE DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI ENVANTERİ ENV. NO. 58.01.0.02 ÇİMENYENİCE KÖYÜ, KÖROĞLU TEPELERİ, I39-a4 MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI İL SİVAS İLÇE HAFİK MAH.-KÖY VE MEVKİİ Çimenyenice Köyü GENEL

Detaylı

GÖÇ DUVARLARI. Mustafa ŞAHİN

GÖÇ DUVARLARI. Mustafa ŞAHİN Mustafa ŞAHİN 07 Eylül 2015 GÖÇ DUVARLARI Suriye de son yıllarda yaşanan dram hepimizi çok üzmekte. Savaştan ötürü evlerini, yurtlarını terk ederek yeni yaşam kurma ümidiyle muhacir olan ve çoğunluğu göç

Detaylı

Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat

Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Tarih / Terra Cotta Savaşçıları, Çin Halk Cumhuriyeti Kitap / Türkan Röportaj / Doç. Dr. Okan Gülbahar El Sanatları / Geleneksel

Detaylı

KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ

KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ 2 www.mirasimiz.org.tr KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ Kudüs, Müslümanlarca kutsal sayılan bir şehirdir. Yeryüzündeki ikinci mescid, Müslümanların ilk

Detaylı

- 61 - Muhteşem Pullu

- 61 - Muhteşem Pullu Asaf Bey Çıkmazı Kabaltısı Sancak Mahallesindedir. Örtüsü sivri tonozludur. Sivri kemerle güneye ve ahşap-beton sundurmalı sivri kemerle kuzeye açılır. Üzerinde kesme ve moloz taşlardan yapılmış bir ev

Detaylı

Adıyaman'ın İsmi Nereden Geliyor?

Adıyaman'ın İsmi Nereden Geliyor? ADIYAMAN Adıyaman'ın İsmi Nereden Geliyor? Rivayete göre; Adıyaman şehrini doğu, batı ve güney yönlerinde derin vadiler çevirmiştir. Bu vadilerin yamaçları zengin meyve ağaçları ile kaplı olduğu gibi,

Detaylı

Edirne Camileri - Eski Cami. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Edirne Camileri - Eski Cami. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Edirne Camileri - Eski Cami Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Eski Cami (Cami-i Atik - Ulu Cami).............. 4 0.1.1 Eski Cami ve Hacı Bayram Veli Söylencesi.......

Detaylı

ANTAKYA SAMANDAĞ GEZİSİ I 25 HAZİRAN 2012 MUSA DAĞI SİMON DAĞI

ANTAKYA SAMANDAĞ GEZİSİ I 25 HAZİRAN 2012 MUSA DAĞI SİMON DAĞI ANTAKYA SAMANDAĞ GEZİSİ I 25 HAZİRAN 2012 MUSA DAĞI SİMON DAĞI Harbiye de kaldığımız Otelde akşam Antakya mezeleri ile özel tavuk yedik, Antakya mezelerini tattık, sabah kahvaltıdan sonra, özel minibüslerle

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri 19. yy da Osmanlı ve Bizans hakkındaki araştırmalar ilerledikçe benzerlikler dikkat çekmeye başladı. Gibbons a göre Osm. Hukuk sahasında

Detaylı

Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları

Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları Yrd. Doç. Dr. Yiğit H. Erbil, Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı

Detaylı

ANKARA MEYDAN MUHAREBESİ

ANKARA MEYDAN MUHAREBESİ ANKARA MEYDAN MUHAREBESİ 28 Temmuz 1402 Muharebe hakkında kapsamlı araştırma ve muharebe alanının tetkiki için düzenlenen saha gezisi notları 28 Temmuz 2009 Salı Abdullah Turhal Altar Maket 2009 ANKARA

Detaylı

HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI

HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI İlk Özbekistan-Türkiye uluslararası arkeolojik çalışmalar

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ İran üzerinden geçerek Batı Anadolu'ya yerleşen Türk boyların dan bir bölümü 13. yüzyıl sonlarında

Detaylı

MİMARİ RESTORASYON ÖĞRENCİLERİ EĞİTİM GEZİSİ

MİMARİ RESTORASYON ÖĞRENCİLERİ EĞİTİM GEZİSİ MİMARİ RESTORASYON ÖĞRENCİLERİ EĞİTİM GEZİSİ Maltepe Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Mimari Restorasyon Programı olarak 01 Kasım 2013 Cuma günü Koruma Kuramı ve Geleneksel Yapı Bilgisi I dersleri kapsamında

Detaylı

SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ

SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ 1 SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ Gürbüz MIZRAK Süleyman Şah Türbesi ve bulunduğu alan Suriye'nin Halep ilinin Karakozak Köyü sınırları içerisindeydi. Burası Türkiye'nin kendi sınırları dışında sahip olduğu tek toprak

Detaylı

SİVEREK'TE TARİHİ ESERLER VE CAMİLER

SİVEREK'TE TARİHİ ESERLER VE CAMİLER SİVEREK'TE TARİHİ ESERLER VE CAMİLER» Genel Bilgi» Ulu Camii» Gülabibey Camii» Sulu Camii» Haliliye Camii» Eski Hükümet Konağı ve Gazipaşa İlkokulu» Yeraltı Hamamı» Abdalağa Hamamı» Hanlar» Serap Çeşmesi...»

Detaylı

TARİH BOYUNCA ANADOLU

TARİH BOYUNCA ANADOLU TARİH BOYUNCA ANADOLU Anadolu, Asya yı Avrupa ya bağlayan bir köprü konumundadır. Üç tarafı denizlerle çevrili verimli topraklara sahiptir. Dört mevsimi yaşayan iklimi, akarsuları, ormanları, madenleriyle

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK Orta Asya Tarihine Giriş Türk Adının Anlamı: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı Türk adından ilk olarak Çin Yıllıklarında bahsedilmektedir. Çin kaynaklarında

Detaylı

AKDENİZ İN KUCAĞINDAKİ TARİH ;MAMURE Kapıdaki gişeye yaklaşıp kaleye girmek için ücret ödemek istedim. O sırada gişede oturan hanım görevlinin

AKDENİZ İN KUCAĞINDAKİ TARİH ;MAMURE Kapıdaki gişeye yaklaşıp kaleye girmek için ücret ödemek istedim. O sırada gişede oturan hanım görevlinin AKDENİZ İN KUCAĞINDAKİ TARİH ;MAMURE Kapıdaki gişeye yaklaşıp kaleye girmek için ücret ödemek istedim. O sırada gişede oturan hanım görevlinin elindeki Posta Gazetesi ne takıldı gözüm.görevli hanımın gözü

Detaylı

Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış klasik Osmanlı medresesidir.

Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış klasik Osmanlı medresesidir. Atatürk Müzesi Müze binası, eski Adana nın merkezi olan tarihi Tepebağ da, 19. yüzyılda yapılmış geleneksel Adana evlerindendir. İki katlı, cumbalı, kırma çatılı, kâgir bir yapıdır. Bu özellikleri nedeniyle

Detaylı

KURTALAN İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

KURTALAN İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları KURTALAN İLÇESİ Siirt deki Kültür Varlıkları 163 3.5. KURTALAN İLÇESİ 3.5.1. ERZEN ŞEHRİ VE KALESİ Son yapılan araştırmalara kadar tam olarak yeri tespit edilemeyen Erzen şehri, Siirt İli Kurtalan İlçesi

Detaylı

Edirne Köprüleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Edirne Köprüleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Edirne Köprüleri Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Edirne Köprüleri......................... 4 0.1.1 Gazimihal Köprüsü.................... 4 0.1.2 Beyazid Köprüsü.....................

Detaylı

Edirne Çarşıları. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Edirne Çarşıları. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Edirne Çarşıları Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Edirne Çarşıları ve İş Merkezleri................ 4 0.1.1 Alipaşa Çarşısı(Kapalı Çarşı).............. 4 0.1.2

Detaylı

AYDIN SULTANHİSAR NYSA ANTİK KENTİ VE SU TÜNELİ 08 AĞUSTOS 2013 MEHMET BİLDİRİCİ

AYDIN SULTANHİSAR NYSA ANTİK KENTİ VE SU TÜNELİ 08 AĞUSTOS 2013 MEHMET BİLDİRİCİ AYDIN SULTANHİSAR NYSA ANTİK KENTİ VE SU TÜNELİ 08 AĞUSTOS 2013 MEHMET BİLDİRİCİ MEHMET BİLDİRİCİ 1661 17-08-2013 AYDIN SULTANHİSAR NYSA GEZİSİ 08 Ağustos son antik kent gezisi Nysa kentine idi. Nysa kenti

Detaylı

AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ

AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ Thekla, genç ve güzel bir kadın... Hem de bakire... Aynı Meryem gibi.. Halk bu yüzden, Thekla nın yaşadığı yeraltı kilisesine, Meryemlik demiş. Thekla nın yaşadığı, sonunda

Detaylı

SANAT TARİHİ SANAT TARİHİ NEDİR? Sanat Tarihi, geçmişte varlık göstermiş uygarlıkların ortaya koyduğu her tür taşınır ve taşınmaz maddi kültür varlıklarını inceleyen bir bilim dalıdır. Güzel Sanatlar ve

Detaylı

BEÇİN KALESİ KAZISI KALE ÇEŞMESİ SONUÇ RAPORU

BEÇİN KALESİ KAZISI KALE ÇEŞMESİ SONUÇ RAPORU BEÇİN KALESİ KAZISI KALE ÇEŞMESİ SONUÇ RAPORU Prof. Dr. Kadir PEKTAŞ* Muğla İli, Milas İlçesi, Beçin Kalesi nde 20.05.2013 tarihinde başlatılan kazı çalışmaları 24.12.2013 tarihinde tamamlanmıştır. Kazı

Detaylı

Ankara da SELÇUKLU MİRASI. Arslanhane Camii. (Ahi Şerafeddin) 58 YEDİKITA

Ankara da SELÇUKLU MİRASI. Arslanhane Camii. (Ahi Şerafeddin) 58 YEDİKITA Ankara da SELÇUKLU MİRASI Arslanhane Camii (Ahi Şerafeddin) 58 YEDİKITA Çizim: Yük. Mim. Mehmet Emin Yılmaz 11. yüzyıldan başlayarak Anadolu ya yerleşmeye başlayan Türkler, doğuda Ermeni ve Gürcü yapıları,

Detaylı

ANADOLU TOPRAKLARINDA MEHMETÇİĞİN İMZASI: SİPER HATLARI

ANADOLU TOPRAKLARINDA MEHMETÇİĞİN İMZASI: SİPER HATLARI ANADOLU TOPRAKLARINDA MEHMETÇİĞİN İMZASI: SİPER HATLARI Anadolu tarihi boyunca defalarca istilalara uğramış, toprakları üzerinde birçok savaşlar yaşanmıştır. Yapılan her savaş Anadolu topraklarında ve

Detaylı

Ilgın Sahip Ata Vakıf Hamamı. Lala Mustafa Paşa Külliyesi ve Cami. Ilgın Kaplıcaları. Buhar Banyosu

Ilgın Sahip Ata Vakıf Hamamı. Lala Mustafa Paşa Külliyesi ve Cami. Ilgın Kaplıcaları. Buhar Banyosu Ilgın Sahip Ata Vakıf Hamamı Konya'nın 90 km kuzeybatısında yer alan ve 349 km2 yüzölçüme sahip olan Ilgın, günümüzden 3500 yıl önce şimdiki iskan yerinin 25 km kuzeydoğusunda Hititler tarafından "Yalburt"

Detaylı

TARSUS DA BİR GÜN...BELKİ DE İKİ... Adanalılar...Mersinliler...Gaziantep, Hatay ve Osmaniyeliler...Türkiye nin gezmeyi sever insanları...

TARSUS DA BİR GÜN...BELKİ DE İKİ... Adanalılar...Mersinliler...Gaziantep, Hatay ve Osmaniyeliler...Türkiye nin gezmeyi sever insanları... TARSUS DA BİR GÜN...BELKİ DE İKİ... Adanalılar...Mersinliler...Gaziantep, Hatay ve Osmaniyeliler...Türkiye nin gezmeyi sever insanları... Hatta Tarsuslular. Dünyanın öbür ucundan gelen Japonlar,Koreliler,Almanlar

Detaylı

Roma mimarisinin kendine

Roma mimarisinin kendine Roma Bahçe Sanatı Daha sonraları Roma İmparatorluğunun en fazla geliştiği yıllarda, Romalı generallerin harpler sonucu dünyanın dört köşesine Roma mimarisinin taşınmasına sebep olmuştur. Roma mimarisinin

Detaylı

Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi

Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi TARİH Tarihi kaynaklar bize, Adapazarı yerleşim bölgesinde önceleri Bitinya'lıların, ardından Bizanslıların yaşadıklarını bildirmektedir. Öte yandan, ilim adamlarının yaptıkları araştırmalara göre; Sakarya

Detaylı

MARSEILLES GEZİ MASSALIA MARSİLYA HAZİRAN 2011

MARSEILLES GEZİ MASSALIA MARSİLYA HAZİRAN 2011 MARSEILLES GEZİ MASSALIA MARSİLYA HAZİRAN 2011 Fransa nın PARİS ten sonra gördüğüm ikinci kenti. Akdeniz kıyısında. 4 gün kaldık. REMEE Projesinin davetlisi idik. Büyük bir kent Marsiya. Tarihi sorgulayan

Detaylı

ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1

ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1 ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1 Frigler Frigler Troya VII-a nın tahribinden (M.Ö. 1190) hemen sonra Anadolu ya Balkanlar üzerinden gelen Hint Avupa kökenli kavimlerden biridir.

Detaylı

ALBEY DEN GELEN BYZANTION ANTİK KENTİ SUYOLU BYZANTION ANTİK KENTİNDEN. DERLEME MEHMET BİLDİRİCİ Park Apartmanı Şişli İstanbul

ALBEY DEN GELEN BYZANTION ANTİK KENTİ SUYOLU BYZANTION ANTİK KENTİNDEN. DERLEME MEHMET BİLDİRİCİ Park Apartmanı Şişli İstanbul ALBEY DEN GELEN BYZANTION ANTİK KENTİ SUYOLU BYZANTION ANTİK KENTİNDEN DERLEME MEHMET BİLDİRİCİ Park Apartmanı Şişli İstanbul 27.01.2017 Suyolcu Cemal Kaya ya katkılarından Dolayı Teşekkürler BYZANTION

Detaylı

HALFETİ İLÇEMİZ. Halfeti

HALFETİ İLÇEMİZ. Halfeti HALFETİ İLÇEMİZ Halfeti Şanlıurfa merkez ilçesine 112 km mesafede olan ilçenin yüzölçümü 646 km² dir. İlçe; 3 belediye, 1 bucak, 36 köy ve 23 mezradan oluşmaktadır. Batısında Gaziantep iline bağlı Araban,

Detaylı

ESKİŞEHİR İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

ESKİŞEHİR İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI gibidir. Sakarya başı nda turizm hareketliliğine cevap verebilecek konaklama, balık lokantaları, çay bahçeleri, günübirlik piknik ve mesire alanları ve doğal yüzme havuzu vardır. Sakarya Başı Sulak alanında

Detaylı

ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN

ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ Burcu Aslı ÖZKAN İlk Çağda Anadolu da kurulan bazı uygarlıklar Hitit, Frig,Urartu, Lidya. HİTİTLER MÖ(1700) Başkenti Hattuşa (Boğazköy) Malatya Orta Anadolu

Detaylı

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 2 SASANİLER-İSPANYA EMEVİLERİ-TULUNOĞULLARI

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 2 SASANİLER-İSPANYA EMEVİLERİ-TULUNOĞULLARI KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 2 SASANİLER-İSPANYA EMEVİLERİ-TULUNOĞULLARI SASANİLER (226-651) Sasaniler daha sonra Emevi ve Abbasi Devletlerinin hüküm sürdüğü bölgenin doğudaki (çoğunlukla Irak) bölümüne hükmetmiştir.

Detaylı

ismiyle nahiye merkezi olmuştur. Bugün idari yapılanmasını gerçekleştirememiş

ismiyle nahiye merkezi olmuştur. Bugün idari yapılanmasını gerçekleştirememiş Hoşap, Van Gölü'nün güneydoğusunda yüksek dağlarla çevrili bir plato üzerinde kurulmuştur. Van'ın Gürpınar ilçesine bağlı nahiye merkezi durumundadır. Urartu'dan beri Vanîran yolu üzerinde yer alması buranın

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ YUNAN UYGARLIĞI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ YUNAN UYGARLIĞI ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ YUNAN UYGARLIĞI İÇİNDEKİLER Yunan Uygarlığı Hakkında Genel Bilgi Yunan Dönemi Kentleri Yunan Dönemi Şehir Yapısı Yunan Dönemi

Detaylı

2. İstanbul Boğazı 31 kilometre uzunluğundadır. 3. İstanbul Boğazı Asya ve Avrupa yı birbirinden ayırır. 4. İstanbul Boğazını turistler çok severler.

2. İstanbul Boğazı 31 kilometre uzunluğundadır. 3. İstanbul Boğazı Asya ve Avrupa yı birbirinden ayırır. 4. İstanbul Boğazını turistler çok severler. İstanbul Boğazı İstanbul Boğazı Karadeniz ve Marmara Denizi ni birbirine bağlar. Asya ve Avrupa kıtalarını birbirinden ayırır. İstanbul u da ikiye böler. Uzunluğu 31 kilometredir. Genişliği ise 700 metre

Detaylı

İZMİR BALÇOVA ANADOLU LİSESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTE TANITIM VE KÜLTÜR GEZİSİ

İZMİR BALÇOVA ANADOLU LİSESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTE TANITIM VE KÜLTÜR GEZİSİ İZMİR BALÇOVA ANADOLU LİSESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTE TANITIM VE KÜLTÜR GEZİSİ 3 GÜN 2 GECE 23-27 NİSAN 2014 İSTANBUL "Orada, Tanrı ve insan, doğa ve sanat hep birlikte, yeryüzünde öylesine mükemmel bir yer

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

M.Ö. 1200' LERDEN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI

M.Ö. 1200' LERDEN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI M.Ö.. 1200' LERDEN GÜNÜMÜZE G ANADOLU UYGARLIKLARI M.Ö.. II. binin sonlarında, nda, boğazlar üzerinden Anadolu'ya olan Deniz Kavimleri GöçG öçleri köklk klü değişikliklere ikliklere neden olur. Anadolu'nun

Detaylı

Türk Hava Yolları Personellerine 2 Günlük Tebriz Turu 99 $

Türk Hava Yolları Personellerine 2 Günlük Tebriz Turu 99 $ Türk Hava Yolları Personellerine 2 Günlük Tebriz Turu 99 $ Azar Gasht Maleki Travel Tur Tarihleri : 13 Nisan 15 Nisan 20 Nisan 22 Nisan 27 Nisan 29 Nisan 04 Mayıs 06 Mayıs 11 Mayıs 13 Mayıs Tur Programı:

Detaylı

Resim-2 Genelkurmay başkanlığı, Eskişehir - Afyon hattına yerleşen düşmanın savunma ve berkitme faaliyetleri ile bulunduğu bölgede daha fazla

Resim-2 Genelkurmay başkanlığı, Eskişehir - Afyon hattına yerleşen düşmanın savunma ve berkitme faaliyetleri ile bulunduğu bölgede daha fazla SAD TAARRUZ PLANI 23 Ağustos 13 Eylül 1921 tarihleri arasında çok kanlı ve çetin savaşların yaşandığı Sakarya Meydan Muharebesi nde taarruz azmi ve başarı umudu kırılan Yunan ordusu daha fazla kayıp vermeden

Detaylı

H e r Y o l R o m a ya Ç ı k a r

H e r Y o l R o m a ya Ç ı k a r H e r Y o l R o m a ya Ç ı k a r İtalya nın başkenti Roma yüzyılların tarihini görmek için dünyada mutlaka ziyaret edilmesi gereken bir şehir. İlk gittiğim günden beri hayran olduğum bir şehir. Sizin de

Detaylı

SARAY Saray İlçesinin Tarihçesi:

SARAY Saray İlçesinin Tarihçesi: Saray İlçesinin Tarihçesi: Saray İlçesinin ne zaman ve kimler tarafından hangi tarihte kurulduğu kesin bilinmemekle beraber, bölgedeki yerleşimin Van Bölgesinde olduğu gibi tarih öncesi dönemlere uzandığı

Detaylı

Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER

Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER SOSYAL BİLGİLER KONU:ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİ (Büyük)Asya Hun Devleti (Köktürk) Göktürk Devleti 2.Göktürk (Kutluk) Devleti Uygur Devleti Hunlar önceleri

Detaylı

Tarihi ve bugünü ile. Her an Harran

Tarihi ve bugünü ile. Her an Harran Tarihi ve bugünü ile Her an Harran Güneydoğu haritası (Urfa, Harran) İbrahim Ur dan Kenan Ülkesine giderken Harran dan geçti mi? Yakup Harran da Yakup un kuyusunun fotoğrafı Yakup un kuyusu (?) Ay Tanrısı

Detaylı

İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ TALAS SAVAŞI (751) Diğer adı Atlık Savaşıdır. Çin ile Abbasiler arasındaki bu savaşı Karlukların yardımıyla Abbasiler kazanmıştır. Bu savaş sonunda Abbasilerin hoşgörüsünden etkilenen

Detaylı

EMEVİLER VE ABBASİLER DÖNEMİ

EMEVİLER VE ABBASİLER DÖNEMİ EMEVİLER VE ABBASİLER DÖNEMİ DERS NOTLARI VE ŞİFRE TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ TÜRK TELEKOM NURETTİN TOPÇU SOSYAL BİLİMLER LİSESİ TARİH ÖĞRETMENİ EMEVİLER Muaviye tarafından Şam da kurulan ve yaklaşık

Detaylı

İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI

İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI Kelime anlamı İki nehrin arası olan Mezopotamya,

Detaylı

AHIRIN İÇİNDEKİ SARAY 300 Ispartalı filmini hatırladınız mı?

AHIRIN İÇİNDEKİ SARAY 300 Ispartalı filmini hatırladınız mı? AHIRIN İÇİNDEKİ SARAY 300 Ispartalı filmini hatırladınız mı? Ve orada kötü kalpli olarak gösterilen Pers İmparatoru Darius u Diğer ismiyle Dara yı Tarih 300 lü yılları gösteriyor. Ama İsa henüz doğmamış.

Detaylı

İSKENDER İN İZİ PEŞİNDEN GORDİON UN KÖRDÜĞÜMÜ Ve kılıcını kaldırdı, tüm gücüyle düğümün üzerine indirdi. Artık Philip in oğlunun Anadolu ya sahip olması için hiçbir engel kalmamıştı. Gordionlu kahinlerin

Detaylı

Gizemli Komşu İran. Tur Programı

Gizemli Komşu İran. Tur Programı Gizemli Komşu İran Geniş topraklarının binlerce yıllık geçmişi sizi insanlık tarihinin bir retrospektifine çağırıyor... Kültürel ve siyasal değişimler bir tarih kitabının en kapsamlı içeriğini oluşturur

Detaylı

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik OSMANLI YAPILARINDA İZNİK ÇİNİLERİ Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik Çinileri, KültK ltür r Bakanlığı Osmanlı Eserleri, Ankara 1999 Adana Ramazanoğlu Camii Caminin kitabelerinden yapımına 16. yy da Ramazanoğlu

Detaylı

Deniz Esemenli ile Üsküdar Turu 27 Ekim 2013, Pazar

Deniz Esemenli ile Üsküdar Turu 27 Ekim 2013, Pazar Deniz Esemenli ile Üsküdar Turu 27 Ekim 2013, Pazar Tur Danışmanımız: Doç. Dr. Deniz Esemenli, Sanat Tarihçisi Buluşma Noktası: Üsküdar Meydanı, III. Ahmet Çeşmesi önü Tur başlama saati: 09.00 Gezimizin

Detaylı

TOKAT DOĞAL SİT ALANLARI

TOKAT DOĞAL SİT ALANLARI TOKAT DOĞAL SİT ALANLARI SIRA NO İLÇESİ ADI SİT TÜRÜ 1 NİKSAR EFKERİT VADİSİ DOĞAL VE ARKEOLOJİK SİT ALANI 2 ZİLE EVRENKÖY MAĞARASI 2. DERECE DOĞAL SİT ALANI 3 PAZAR BALLICA MAĞARASI 2. DERECE DOĞAL SİT

Detaylı

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri

Detaylı

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 1 632-1258 HALİFELER DÖNEMİ (632-661) Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali, her biri İslam ın yayılması için çalışmıştır. Hz. Muhammed in 632 deki vefatından sonra Arap

Detaylı

Gezi, 4 gece konaklama 5 gündüz şeklinde olacak. Gidiş: Havayolu ile İstanbul - Bosna, Dönüş; Üsküp - İstanbul olacak. 5 Ülke 12 vilayet gezilecek.

Gezi, 4 gece konaklama 5 gündüz şeklinde olacak. Gidiş: Havayolu ile İstanbul - Bosna, Dönüş; Üsküp - İstanbul olacak. 5 Ülke 12 vilayet gezilecek. Gezi, 4 gece konaklama 5 gündüz şeklinde olacak. Gidiş: Havayolu ile İstanbul - Bosna, Dönüş; Üsküp - İstanbul olacak. 5 Ülke 12 vilayet gezilecek. Gezilecek yerler: Bosna-Mostar (Bosna Hersek), Tivat,

Detaylı

KONURALP TEKNİK GEZİ RAPORU

KONURALP TEKNİK GEZİ RAPORU KONURALP TEKNİK GEZİ RAPORU Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü lisans programında yer alan Arch 471 - Analysis of Historic Buildings dersi kapsamında Düzce nin Konuralp Belediyesi ne 8-14 Ekim 2012 tarihleri

Detaylı

Antik Medeniyetlerin İzinde GAP Turu

Antik Medeniyetlerin İzinde GAP Turu Dünya Mirası Gezginleri Derneği ve Sultan Tur Organizasyonu (TÜRSAB A-752) ile 1 Kabul edilen 3 Aday olarak önerilen UNESCO Dünya Miraslarının görüleceği Antik Medeniyetlerin İzinde GAP Turu 17 Mayıs 2013

Detaylı

Muhteşem Bir Tabiat Harikası SULTAN SAZLIĞI MİLLİ PARKI

Muhteşem Bir Tabiat Harikası SULTAN SAZLIĞI MİLLİ PARKI Muhteşem Bir Tabiat Harikası SULTAN SAZLIĞI MİLLİ PARKI Harikulade bir tabii oluşum olan Milli Park, eşine az rastlanan tatlı ve tuzlu su ekosistemlerini bir arada bulundurması ve Afrika ile Avrupa arasındaki

Detaylı

KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI

KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI Kültür varlıkları ; tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi

Detaylı

MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: ).

MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: ). MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: 850-500). Ö n e m l i M e d merkezleri: Nush-i Jan, Godin II Safha, ve Baba Jan

Detaylı

BİLDİRİCİ AİLESİ ANTALYA GEZİLERİ

BİLDİRİCİ AİLESİ ANTALYA GEZİLERİ BİLDİRİCİ AİLESİ ANTALYA GEZİLERİ Benim Antalya ya ilk gezim 1962 yılı Şubat tatilinde henüz İstanbul Teknik Üniversitesi nde öğrenci iken oldu. Tatbiki Mekanik Kolu ndan arkadaşlarımız, hocamız Sacit

Detaylı

BİRECİK İLÇEMİZ Fırat ta Gün Batımı

BİRECİK İLÇEMİZ Fırat ta Gün Batımı BİRECİK İLÇEMİZ Fırat ta Gün Batımı Birecik ilçesi Şanlıurfa Merkez ilçesine 80 km uzaklıkta olup, yüzölçümü 852 km2 dir. İlçe merkez belediye ile birlikte 3 belediye ve bunlara bağlı 70 köy ve 75 mezradan

Detaylı

Asya Hun Devleti (Büyük Hun Devleti) Orta Asya da bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kurulmuştur. Hunların ilk oturdukları yer

Asya Hun Devleti (Büyük Hun Devleti) Orta Asya da bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kurulmuştur. Hunların ilk oturdukları yer Asya Hun Devleti (Büyük Hun Devleti) Orta Asya da bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kurulmuştur. Hunların ilk oturdukları yer Sarı Irmak ın kuzeyi idi. Daha sonra Orhun ve Selenga ırmakları

Detaylı

Bugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl A lmaz Antik Yapı

Bugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl A lmaz Antik Yapı Bugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl A lmaz Antik Yapı Bugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl Almaz Antik Yapı 19. Büyük Hipostil Salonu Mısır Karnak Tapınağı

Detaylı

Osmanlı nın ilk hastanesi:

Osmanlı nın ilk hastanesi: mekan Osmanlı nın ilk hastanesi: Yıldırım Darüşşifası YAPIMI 1394 TE TAMAMLANAN VE OSMANLI DEVLETİ NİN İLK HASTANESİ OLARAK KABUL EDİLEN BURSA DAKİ YILDIRIM DARÜŞŞİFASI, OSMANLI NIN YAPI ALANINDA DEVLET

Detaylı

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük DİRİLİŞİN DESTANI: SAKARYA

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük DİRİLİŞİN DESTANI: SAKARYA 1 Kütahya- Eskişehir Savaşı nda ordumuz Sakarya Nehri nin doğusuna çekilmişti. 2 TEKÂLİF-İ MİLLİYE NİN SAKARYA SAVAŞI NA ETKİSİ Tekâlif-i Milliye kararları daha uygulamaya yeni başlandığı için Sakarya

Detaylı

Kars Fethiye Camii önünde

Kars Fethiye Camii önünde 27 HAZİRAN 2010 PAZAR Yusufeli nden ayrıldık, hava kararmadan KARS a girdik. Ben Kars a ilk defa geliyordum. Önce Kale mahallesine gittik. Kars Kalesi ni uzaktan gördük. Bayrak dalgalanıyor. Kale Mahallesi

Detaylı

İnebolu' nun büyük tonajlı gemileri barındıracak büyük bir limanı yoku.

İnebolu' nun büyük tonajlı gemileri barındıracak büyük bir limanı yoku. (İnebolu-Kastamonu-Çankırı-Ankara-Dumlupınar) 1918 yılı sonlarında Anadolu hem karadan hem denizden işgal kuvvetlerinin kuşatması ve saldırmasıyla karşı karşıya idi. Anadoluda işgale uğramamış, tek bölge

Detaylı

ESERLERLE BAŞ BAŞA KALMAK. Hayalinizde yarattığınız bir yerin sadece hayal olmadığının farkına vardığınız bir an

ESERLERLE BAŞ BAŞA KALMAK. Hayalinizde yarattığınız bir yerin sadece hayal olmadığının farkına vardığınız bir an Ece Şenses 21001982 ESERLERLE BAŞ BAŞA KALMAK Hayalinizde yarattığınız bir yerin sadece hayal olmadığının farkına vardığınız bir an oldu mu hiç? Louvre müzesi benim için tam olarak böyle oldu. Sadece benim

Detaylı

İÇİNDEKİLER... ÖN SÖZ... BİRİNCİ BÖLÜM SİYASİ, COĞRAFİ DURUM VE ASKERÎ GÜÇLER

İÇİNDEKİLER... ÖN SÖZ... BİRİNCİ BÖLÜM SİYASİ, COĞRAFİ DURUM VE ASKERÎ GÜÇLER İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... ÖN SÖZ... BİRİNCİ BÖLÜM SİYASİ, COĞRAFİ DURUM VE ASKERÎ GÜÇLER III XI 1. Siyasi Durum... 1 a. Dış Siyasi Durum... 1 b. İç Siyasi Durum... 2 2. Coğrafi Durum... 5 a. Çanakkale

Detaylı

2. Gün 30/10/2016 Tebriz Sabah kahvaltımızın ardından tam günlük turumuza başlıyoruz ve 1958 tarihinde kurulmuş ve üç büyük salon, bahçe, ofis

2. Gün 30/10/2016 Tebriz Sabah kahvaltımızın ardından tam günlük turumuza başlıyoruz ve 1958 tarihinde kurulmuş ve üç büyük salon, bahçe, ofis İran Turu Geniş topraklarının binlerce yıllık geçmişi sizi insanlık tarihinin bir retrospektifine çağırıyor... Kültürel ve siyasal değişimler bir tarih kitabının en kapsamlı içeriğini oluşturur cinsten...

Detaylı

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 3 FATIMİLER-GAZNELİLER

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 3 FATIMİLER-GAZNELİLER KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 3 FATIMİLER-GAZNELİLER Fatımiler Hz. Muhammed in kızı Fatma nın soyundan geldiklerine inanılan dini bir hanedanlıktır.tarihsel olarak Fatımiler İspanya Emevileri ile Bağdat taki

Detaylı

TARİHİ ESERLER. Yapılan araştırmalar, iki kırık dökük hanın bulunması nedeniyle Kırıkhan isminin verildiğini destekler mahiyettedir.

TARİHİ ESERLER. Yapılan araştırmalar, iki kırık dökük hanın bulunması nedeniyle Kırıkhan isminin verildiğini destekler mahiyettedir. TARİHİ ESERLER Kırıkhan tarihi MÖ 3000 yıl öncesine dayanmaktadır. Bağlı bulunduğu Hatay merkezi ile tarihi bir bütünlük gösterir. İlçe merkezinde Orta Paleolitik döneme ait herhangi bir buluntu olmamasına

Detaylı

SELANİK AYASOFYA CAMİSİ

SELANİK AYASOFYA CAMİSİ SELANİK AYASOFYA CAMİSİ BAKİ SARI SAKAL SELANİK AYASOFYA CAMİSİ Aya Sofya (Azize Sofya) tapınağı Selanik in merkezinde, Ayasofya ve Ermou sokaklarının kesiştiği noktadadır. Kutsal İsa ya, Tanrının gerçek

Detaylı

Roma İmparatorluğu nda uygulanan taş kaplı yol kesiti A: toprak, B-D: taş katmanlar, E: taş kaplama, F: kaldırım ve G: bordür

Roma İmparatorluğu nda uygulanan taş kaplı yol kesiti A: toprak, B-D: taş katmanlar, E: taş kaplama, F: kaldırım ve G: bordür KARAYOLLARI İLK KEZ MEZOPOTAMYA DA GELİŞTİ İlk taş kaplı sokak, Ur kentinde geliştirildikten sonra İranlılar krallar yolunu yaptı. Romalılar karayollarını mükemmelleştirip ilk karayolu ağını kurdu. Mezopotamya

Detaylı

Doğukan Türkekul Akgün TURK 102-1. Seda Uyanık. Tarih: 25.09.2014. Başlık: Budapeşte Gezi Notlarım. Budapeşte Gezi Notlarım

Doğukan Türkekul Akgün TURK 102-1. Seda Uyanık. Tarih: 25.09.2014. Başlık: Budapeşte Gezi Notlarım. Budapeşte Gezi Notlarım Doğukan Türkekul Akgün 21302032 TURK 102-1 Seda Uyanık Tarih: 25.09.2014 Başlık: Budapeşte Gezi Notlarım Budapeşte Gezi Notlarım Lise yıllarımdan beri arkadaşımla her yaz beraber tatile gitme planı yapar

Detaylı

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ Selçuklu Devleti nin Kuruluşu Sultan Alparslan Dönemi Fetret Dönemi Tuğrul ve Çağrı Bey Dönemi Malazgirt Zaferi Anadolu ya Yapılan Akınlar Sultan Melikşah Dönemi Sultan Sancar Dönemi

Detaylı

GÖKDELEN YARIŞI 4500 YILDIR SÜRÜYOR

GÖKDELEN YARIŞI 4500 YILDIR SÜRÜYOR GÖKDELEN YARIŞI 4500 YILDIR SÜRÜYOR Dünyanın en yüksek yapısı binlerce yıl boyunca 146,5 metrelik Büyük Giza Piramidi idi. Günümüzde en yüksek bina 829,8 metrelik Burc Khalifa dır. İlk Firavunların Anıt

Detaylı

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU Kutsal alanlardaki Onur Anıtları, kente ya da kentin kutsal alanlarına maddi ve

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

ÇAVDARHİSAR KAYMAKAMLIĞI AİZANOİ ANTİK KENTİ TANITIM ÇALIŞMALARI RAPORU

ÇAVDARHİSAR KAYMAKAMLIĞI AİZANOİ ANTİK KENTİ TANITIM ÇALIŞMALARI RAPORU ÇAVDARHİSAR KAYMAKAMLIĞI AİZANOİ ANTİK KENTİ TANITIM ÇALIŞMALARI RAPORU Ömer BİLGİN Çavdarhisar Kaymakamı 2011 AIZANOI Binlerce yıl öncesine dayanan tarihi, eşsiz mimari eserleri, dünyanın pek çok ilklerini

Detaylı