FAS Mobilya Sektörü Yerinde Pazar Araştırması

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "FAS Mobilya Sektörü Yerinde Pazar Araştırması"

Transkript

1 TC. BAŞBAKANLIK DIŞ TİRET MÜSTEŞARLIĞI İHRATI GELİŞTİRME ETÜD MERKEZİ FAS Mobilya Sektörü Yerinde Pazar Araştırması Hazırlayanlar: Barış YENİÇERİ/ İGEME Uzmanı M.Süleyman BEŞLİ/ İGEME Uzmanı ARGE BAŞKANLIĞI NİSAN 2008-ANKARA

2 ÖNSÖZ İGEME yıllık çalışma programı ve Dış Ticaret Müsteşarlığının Komşu ve Çevre Ülkelere Açılım Stratejisi kapsamında, Türk mobilyasının pazar imkânını yerinde belirlemek ve ihracatımızı artırma yollarını incelemek amacıyla Aralık 2007 tarihleri arasında, Merkezmizce info stand düzeyinde katılım gerçekleştirilen Maroc Mouble & Home Textile fuarını takiben, Fas da mobilya pazar araştırması yapılmıştır. Fas ihracatçılarımız için tüm kıtaya açılım açısından önemli fırsatlar sunmaktadır. Avrupa Birliği ile önemli ikili ticaret anlaşmaları yapmış olan Fas ın Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olması da Fas ın Kuzey Avrupa Bölgesinde önemli bir pazar üssü olarak konumunu güçlendirmektedir. Fas ile imzalanan serbest ticaret anlaşması sonrasında dış ticaretimizde görülen artışlar, son dönemlerde bu ülkedeki özellikle turizm ve inşaat alanlarındaki büyük yatırım projeleri Türk yatırımcıları ve mobilya sektörümüz için önemli fırsatlar sunmaktadır. Fas ülkemiz açısından önemli bir pazardır. Ancak iki ülke arasındaki mesafeden kaynaklanan uzaklığın, yapılan STA ile birlikte yerini hızlı bir ticari gelişime bırakması bu ülke ile olan yatırım ve ticari ilişkilerde yeni bir dönemin başlamış olduğunu göstermektedir yılı sonu ile 1 milyar doları bulan ticaret hacmi de bunun kanıtıdır. Yakalanan bu olumlu süreç mobilya sektörünün ötesinde tüm diğer alanlarda da ülkemize önemli fırsatlar sunmakta, pazar payımızı daha da artırmamızı mümkün kılmaktadır. Bu çalışma, T.C. Rabat Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğimiz ile işbirliği içerisinde yürütülmüştür. Söz konusu işbirliği araştırma süresince de devam ettirilmiştir. Firma görüşmeleri ve mağaza ziyaretlerinin yanı sıra, Aralık tarihleri arasındaki Maroc Mouble & Home Textile fuarı esnasında Faslı firmalarla da görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler ve firma ziyaretleri ağırlıklı olarak sanayinin ve ticaretin yer aldığı Kazablanka da yapılmıştır. Fas ziyaretinden sonra hazırlanan bu araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Fas pazarı hakkında, genel ekonomik durum, dış ticaret ve ithalat mevzuatı, gümrük mevzuatı, yatırım yapılabilecek alanlar vb. konu başlıklarına değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde mobilya sektörüne ilişkin olarak Fas ın mobilya üretimi, tüketimi, tüketici tercihleri, Türkiye ile olan mobilya ticareti ve gümrük vergileri konularına yönelik bilgiler verilmiştir. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2008 i

3 Çalışmanın son bölümünde ise genel bir değerlendirme yapılmış, görüşme yapılan kurum ve kuruluşlar ile, Fas da faaliyet gösteren Türk firmaların listesine ve faydalı bazı sektörel adreslere yer verilmiştir. Fas da gerçekleştirilen çalışma süresince göstermiş oldukları ilgi ve sağladıkları destek ve katkılarından dolayı Rabat Ticaret Müşavirimiz Sn. Ümit SEZER e ve bizleri ağırlayıp tecrübelerini paylaşan Türk işadamlarına teşekkürlerimizi sunarız. Çalışmanın tüm ilgililere faydalı olmasını dileriz. İGEME-İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2008 ii

4 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...I İÇİNDEKİLER... III BOLÜM I 1. FAS GENEL DURUM EKONOMIK DURUM BAŞLI SEKTÖRLER Tarım, Ormancılık, Balıkçılık Madencilik İmalat Sanayi İnşaat Sektörü Finansman Sektörü Turizm DIŞ TIRET TÜRKIYE ILE EKONOMIK İLIŞKILER Hava Ulaştırması Deniz Ulaştırması Serbest Ticaret Anlaşması-STA PAZAR İLE İLGILI BILGILER Reklam ve Tanıtım Ambalajlama ve İşaretleme Dokümantasyon Gümrük Vergileri Hedef Sektörler Yatırımlar...17 BÖLÜM II 2. FAS MOBİLYA PAZARI PAZARIN MEVCUT DURUMU Genel Görünüm Nüfus Yapısı Coğrafi Konum Tüketici Tercihleri FAS MOBILYA DIŞ TIRETI İthalat İhracat TÜRKIYE-FAS MOBILYA TIRETI İhracat Türkiye-Fas Potansiyel Mobilya Ticareti...29 İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2008 iii

5 2.4. TARIFELER, VERGILER, ÖDEMELER STANDARTLAR VE TEKNIK DÜZENLEMELER DAĞITIM KANALLARI TANITIM, FUARLAR VE SEKTÖREL YAYIN PAZARDAN KISA NOTLAR...35 BOLUM III 3. GENEL DEĞERLENDIRME...37 BOLUM IV EKLER...40 Ek 1 40 Ek 2 40 KAYNAKLAR...57 İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2008 iv

6 İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2008 v

7 1. FAS GENEL DURUM Geçmişi 9. yüzyıla dayanan Fas; 1912 yılında Fransa nın himayesine girmiş, 1956 yılına kadar Fransa hakimiyetinde kalmış, aynı yıl bağımsızlığını ilan etmiş ve ülkede anayasal monarşi kurulmuştur yılında kabul edilen 4. Anayasasına göre Fas Krallığı kendisini; devletin dini İslam, resmi dili Arapça olan demokratik bir monarşi olarak tanımlamaktadır. Fas siyasi olarak anayasal monarşi ile yönetilen ikili bir parlamenter yapıya sahip bir krallıktır. Beş yıllık süreyle seçilen 30 u kadın kontenjanından 325 üyeli bir Temsilciler Meclisi ile dokuz yıllık sureyle görev yapmak üzere seçilen Konsüller Meclisi bu ikili yapıyı oluşturmaktadır. Başbakan Kral tarafından atanmaktadır yılında Kral VI. Muhammed tahta geçmiştir. Kral, modernleşme çalışmalarına katkıda bulunan, başta AB ile olan ilişkiler olmak üzere uluslararası ilişkileri geliştirmeye yönelik ve liberal ekonomik politikalara ağırlık veren bir icraat takip etmektedir. Uluslararası ekonomik ilişkiler * çerçevesinde; 1996 yılında AB ile imzalananan Ortaklık Anlaşması 2000 yılında yürürlüğe girmiş ve 2004 yılında ABD ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmıştır. Ayrıca, Tunus, Mısır ve Ürdün le Arap Akdeniz Serbest Ticaret Bölgesi kurulması konusunda anlaşmaya varılmıştır Ekonomik Durum Temel Ekonomik Göstergeler GSYİH (milyar $) 46,5 53,4 55,6 61,3* 69,3* GSYİH büyüme % 5,5 4,2 1,7 7,8* 2,5* Tüketici fiy.enfl.ort.% 1,2 1,5 0,9 3,4 2,1 Nüfus, milyon 29,8 30,2 30,5 30,9 31,3 İhracat (fob, milyon $) * İthalat (cif, milyon $) * Döviz kuru ort. $: Dh 9,57 8,87 8,87 8,80 8,19 Kaynak: EIU,Economist Intelligence Unit, Country Report, Haziran * EIU değerlendirmesi. Fas ekonomisi temel olarak; tarım, imalat sanayi, balıkçılık ve turizm gelirlerine dayanmaktadır. Fas aynı zamanda, dünyanın en büyük fosfat yataklarına sahip ülke durumundadır. Ayrıca, yurt dışında çalışan Faslıların ülkeye getirdikleri dövizlerin ekonomiye olan katkısının da oldukça büyük olduğu söylenebilir. * Fas ın üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar şunlardır: ABEDA, ACCT, AfDB, AFESD, AMF, AMU, EBRD, FAO, G-77, IAEA, IBRD, IO, ICC, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, IMSO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, LAS, MIGA, MONUC, NAM, OAS (Gözlemci), OIC, OIF, OPCW, OSCE, P, UN, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNITAR, UNOCI, UNWTO, UPU, WCL, WCO, WHO, WIPO, WMO, WTO İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

8 Son yıllarda, sektörlerde meydana gelen çeşitlenmeler sonucunda fosfata dayalı sanayi kollarının ve tarım sektörünün, hizmet sektörü ve diğer imalat sanayiine oranla daha az önem arz eder hale geldiği görülmektedir. Ancak, istihdam açısından, tarım sektörü istihdamın %40 ını barındırması sebebiyle önemli bir yere sahiptir. Hizmet sektörü ise istihdam içinde %25 paya sahip olup, GSYİH nın ise %50 den fazlasını oluşturmaktadır. İmalat sanayii içerisinde ise tekstil ve hazır giyim önemli bir yer tutmaktadır. Fas, 1980 li yıllardan sonra IMF ve Dünya Bankası desteğinde ekonomik reform çalışmaları gerçekleştirmiştir yılından bu yana da Dünya Bankası tarafından önerilen bir ekonomik programı takip etmektedir. Reformlar çerçevesinde, dış ticaret rejiminin liberalleştirilmesi, yeni yatırım kanununun çıkarılması, özelleştirme ve bankacılık sisteminin iyileştirilmesi yönünde çalışmalar yapılmıştır. Son dönemde özellikle çalışanlarla ilgili mevzuat ve sınai haklar konusunda çalışmalar yapılmıştır. Tarım sektörü iklim koşullarından etkilenmektedir ve bunun da ekonomik büyüme üzerindeki yansımaları önemli boyutlarda olmaktadır. Tarım sektörünün büyümedeki etkisi 2005 ve 2006 yılı değerlerinde açık bir şekilde görülmektedir yılında tarımdaki düşük büyümeye paralel olarak ekonomik büyüme de az olmuş ve %1.7 oranında gerçekleşmiştir yılında ise sektördeki iyileşme ekonomik büyümenin % 7.3 e yükselmesini sağlamıştır. Ülkedeki işsizlik oranı oldukça yüksek seviyelerdedir. Gayri resmi verilere göre fakirlikle ve %23 civarında seyreden işsizlikle mücadele hükümetin öncelikli hedefidir. Ülkedeki ekonomik faaliyetlerin merkezi Kazablanka dır. Ekonomik faaliyetler Kazablanka ve Rabat ta yoğunlaşmaktadır. Nüfusun yaklaşık %53 ü şehirlerde yaşamaktadır. Alınan önlemlere rağmen kırsal kesimden kentlere göçün önüne geçilememektedir Başlıca Sektörler Tarım, Ormancılık, Balıkçılık Tarım sektörü emek yoğun bir sektör olup işgücünün %40 ını istihdam etmektedir. Tarım ve balıkçılık sektörünün GSYİH içindeki payı %18,6 dır. Sektörün performansı kış aylarındaki yağış miktarına göre değişmektedir. Toplam 8,7 milyon hektarlık ekilen arazi içinde yer alan ve yaklaşık 1 milyon hektarlık bir alanı oluşturan modern büyük ölçekli çiftlikler ihracata yönelik üretim yapmakta ve toplam narenciye ve şarap üretiminin %80 ini, sebze üretiminin %33 ünü ve tahıl üretiminin %15 ini gerçekleştirmektedir. Fas süt ürünleri, et ve meyve üretimi konusunda kendine yeterli olmakla birlikte tahıl, şeker, yağ ve çayda ithalatçı durumundadır. Ayrıca meyve suyu, şarap, kurutulmuş ürünler, zeytin ve kapari ihracata yönelik olarak üretimleri desteklenen ürünlerdir. En önemli tarımsal ihraç ürünleri narenciye, domates, taze patates ve şaraplık üzümdür. Şeker kamışı ve pancarı iç pazara yönelik olarak üretilmekte, zeytin ve zeytinyağı üretimi ise hem iç hem de dış pazara yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Fas tarım ürünleri AB piyasasında Yunanistan, İspanya ve Türkiye kaynaklı tarım ürünleri ile rekabet içindedir. Ülkede ormancılık gelişmemiştir. Mantar ve kereste üretilen başlıca ürünlerdir. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

9 Balıkçılık Fas ta önemli ve gelecek vaad eden bir alandır yıllarını kapsayan 5 yıllık planda balıkçılık alanında yeni yatırımlar ve ihracatın iki katına çıkarılması öngörülmektedir Madencilik Ülkedeki en önemli maden fosfattır. Ülkede madencilik sektörü üretiminin %95 ini fosfat teşkil etmektedir. Toplam fosfat rezervinin 58 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir. Fas dünyadaki fosfat rezervlerinin dörtte üçüne sahiptir. Üretimde ABD ve Rusya nın ardından üçüncü sırada gelmektedir. Ülke, ham fosfat, fosforik asit ve gübre ihracatında da dünyada önde gelmektedir. Ülkede ayrıca gümüş, bakır, çinko ve kobalt üretimi de gerçekleşmektedir. Fosfat üretimi devletin elinde olup, gümüş ve bakır madenleri özelleştirilmiştir İmalat Sanayi İmalat sanayi GSYİH nin %18 ini oluşturmakta, istihdama da %20 lik bir katkıda bulunmaktadır. Kazablanka imalat sanayiinde de en önemli merkezdir yılından itibaren devlet demir, çelik, çimento ve petrol rafinerileri gibi sanayi tesislerindeki hisselerinin bir bölümünü özelleştirmiştir yılında yerli ve yabancı yatırımları destekleyen bir yatırım mevzuatı çıkarılmıştır. Düşük verimlilik oranı imalat sanayini olumsuz etkileyen önemli bir sorundur. Ülkede; gıda işleme, tekstil, ilaç sanayi ve özellikle fosfatın işlenmesine dayalı kimya sanayi başlıca sanayi kollarıdır. Gıda işleme sektöründe, ihracata yönelik konserve meyve ve balık ile ithalata dayalı un ve bitkisel yağ üretimi ağırlık taşımaktadır. Fas konserve sardalya üretiminin yarısından fazlasını AB ye ihraç etmektedir. Fas, AB ülkelerinin konserve sardalya ihtiyacının %25 ini karşılamaktadır. Diğer taraftan, Fas ta 16 şeker fabrikası ve 5 şeker rafinerisi mevcuttur. Toplam kapasite ton olup, mevcut kapasite iç talebin ancak yarısını karşılamaktadır. Mevcut tesislerin özelleştirilmesi düşünülmüş ancak şeker üzerindeki sübvansiyonlar nedeniyle ertelenmiştir. Tekstil sektörü ülkenin ekonomik büyümesi içerisinde önemli bir paya sahip olmuştur. İplik ve kumaş gibi yarı mamul ve hammaddeler ithal edilmekte ve nihai mamuller ihraç edilmektedir. Elyaf, iplik, kumaş ve aksesuarları ithalatı %12 lik oranla toplam ithalat içerisinde önemli bir paya sahiptir. Ülkenin ilaç sanayi de oldukça önemli bir yerdedir. Mevcut ilaç üretimi iç talebin %80 ini karşılamaktadır. Üretimin tamamı lisanslıdır. Üretilen ilaçlar aynı zamanda Libya, Cezayir, Tunus ve Fransa gibi pazarlara da ihraç edilmektedir. Ancak, ilaç üretimi için gerekli hammadde Avrupa dan ithal edilmektedir. Kimya sanayi, fosfat madeninin işlenmesine dayalı olarak fosforik asit ve gübre üretimine dayanmaktadır. Fas, dünyanın en büyük fosforik asit üreticisi ve ihracatçısıdır. Fosfat sanayi tam kapasiteye yakın çalışmakla birlikte, üretim ve depolama sorunları İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

10 yaşamaktadır. Bu sıkıntıların giderilmesine yönelik çalışmalar çerçevesinde Fransa, Belçika, Hindistan ve Pakistanlı firmalar ile ortak yatırımlara yönelinmektedir İnşaat Sektörü İnşaat sektörü, hükümetin son yıllardaki konut politikası, turizmdeki gelişmeler, yol, baraj, enerji santralleri gibi alt yapı projeleri sayesinde sürekli büyümektedir Finansman Sektörü Ülkede, 1996 yılında Interbank döviz piyasası kurulmuştur. Dirhem in tam konvertibilitesi 1997 yılından bu yana sürekli ertelenmektedir. Ticari bankaların %51 hissesinin Faslılara ait olması gerekmektedir. Mevcut 14 bankanın büyük kısmı Avrupa bankaları ile ortaklık halindedir. En büyük özel banka %32 si yabancı kaynaklı olan Banque Commercial du Maroc dur. Kazablanka Borsası Ortadoğu daki ender yabancı katılımlı borsalardan biridir. AB ile olan Ortaklık Anlaşması ve ABD ile imzalan Serbest Ticaret Anlaşması ile birlikte finansman sektöründe de bir canlanma beklenmektedir Turizm Turizm ülkenin önemli gelir ve istihdam kaynaklarından biridir. Fransa Almanya, İspanya, İngiltere, İtalya ve ABD en çok turist çekilen ülkelerdir. Turizm sektörü gelirinde genel olarak artış eğilimi vardır. Bu sektöre yabancı yatırımların çekilmesi konusunda hükümet ciddi çalışmalar yürütmektedir. Turizm sektöründe hali hazırda Fransız, İngiliz, Suudi, Alman firmalarının ortak yatırımları bulunmaktadır. Ancak sektör politik krizlerden etkilenmeye açıktır. Son dönemde ülkeyi ziyaret eden Batılı turist sayısında düşüş, Arap ülkelerinden gelen turist sayısında artış görülmektedir Turist Sayısı (milyon) 4,8 5,5 5,8 6,6 7,0 Turizm Gelirleri (milyar dirhem) 30,9 34, ,5 59,8 Kaynak: EIU,Economist Intelligence Unit, Country Report, Haziran Dış Ticaret Mal Ticareti İhracat (fob, milyon $) * İthalat (cif, milyon $) * Denge Kaynak: EIU,Economist Intelligence Unit, Country Report, Haziran * EIU değerlendirmesi. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

11 Fas ın dış ticareti sürekli açık vermektedir. İhracat, ithalatın 1/3 ü ila 1/2 sini karşılamaktadır. İhracat ithalata nazaran daha yavaş artmaktadır. Aşağıdaki tablolarda ihracat ve ithalatta ilk on ürün verilmektedir. İhracatta tekstil ürünleri en başta gelirken; ithalatta mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer almaktadır. Fas ın İhracatında İlk 10 Ürün (1.000 USD) G.T.İ.P. MADDE ADI Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 28 İnorganik kimyasal 733, , müstahsallar,organik,inorgani k bileşikler 61 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 03 Balıklar,kabuklu hayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar 25 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 31 Gübreler Et, Balık ve Deniz Ürünleri Preparatları 27 Mineral yakitlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 08 Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu Kaynak: TradeMap Fas ın İthalatında İlk 10 Ürün (1.000 USD) G.T.İ.P. MADDE ADI Mineral yakitlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 84 Nükleer reaktörler,kazan;makina ve cihazlar,aletler,parçaları 85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 87 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosi klet ve diğer 72 Demir ve çelik Plastik ve plastikten mamul eşya 52 Pamuk İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

12 10 Hububat Sentetik ve suni devamsız lifler 44 Ağaç ve ağaçtan mamul eşya;odun kömürü Kaynak: TradeMap Ekonomide liberalleşme çalışmaları 1980 lerin başlarına kadar gitmektedir yılında yeni bir dış ticaret mevzuatı oluşturulmuştur yılında şeker ve çay üzerindeki devlet tekeli kaldırılmıştır ve 1995 yıllarında gümrük vergileri basitleştirilmiştir. Fas DTÖ nezdinde aktif bir rol oynamaktadır. Halen ülkede uygulanmakta olan korumacı önlemler ve yavaş seyreden ekonomik liberalleşme süreci DTÖ tarafından zaman zaman eleştirilmektedir yılında öngörülen tarife indirimleri ertelenmiştir. Ancak AB ile olan Ortaklık Anlaşması ve DTÖ Anlaşmalarının bu süreci hızlandıracağı düşünülmektedir. Başlıca Ticari Ortaklar 2006 İİthalat Pay (%) İhracat Pay (%) Fransa 16,5 Fransa 28,4 İspanya 11,6 İspanya 20,8 Suudi Arabistan 6,8 İngiltere 6 İtalya 6,4 İtalya 4,9 Çin 5,4 Hindistan 4,3 Almanya 4,6 Belçika 3 Kaynak: TradeMap 2006 yılında Fas ın ihracat gelirlerinin önemli bir bölümü AB ülkelerinden elde edilmiştir. İthalatta da benzer bir durum görülmektedir. AB-Fas Ortaklık Anlaşması 1996 yılında imzalanmıştır. AB ile ticarette Fransa en önemli ortak durumundadır. Ülke ithalatının % 16 sı ve ihracatının yaklaşık % 30 u Fransa ile yapılmaktadır Türkiye ile Ekonomik İlişkiler Yasal Altyapı Anlaşma/Protokol İmza Tarihi RG Tarih RG No su Ticaret Anlaşması Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması Hava Ulaştırması Anlaşması Deniz Ulaştırması Anlaşması Türkiye-Fas Hükümetler Arası Daimi Komisyon Kurulmasına Dair Anlaşma Turizm İşbirliği Anlaşması Gümrüklerarası Karşılıklı İdari ve Teknik Yardım Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

13 Anlaşması Serbest Ticaret Anlaşması (Mükerrer) VIII. DÖNEM KEK TOPLANTISI TUTANAĞI Kaynak: DTM Anlaşmalar Genel Müdürlüğü İkili Ticaret Verileri (1.000 USD) YIL İHRAT İTHALAT DENGE HACİM ,427 46, Kaynak: DTM 1995 yılına oranla bugün Fas ile ticaret hacmimizde yaklaşık 7 kat artış gerçekleşmiş olup 2007 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 920 milyon dolara ulaşmıştır yılında ihracatımızda bir düşüş yaşanmış olup, bu düşüş, demir ve çelik, kara ulaşım araçları ve hububat ihracatımızdaki azalmadan kaynaklanmıştır. Aynı dönemde ithalatımızdaki artış ise fosfat ve türevleri ithalatındaki artıştan kaynaklanmıştır. Bunu takip eden dönemde ihracatımızda düzenli bir artış kaydedilmiş, 2007 yılına gelindiğinde Fas a olan ihracat 721,5 milyon dolara Fas dan ithalatımız ise 198,5 milyon dolara ulaşmıştır. Türkiye den Fas a İhracatta Başlıca İhraç Maddeleri1 (USD) G.T.İ. P. MADDE ADI Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu 12 Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi 15 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahsalları 17 Şeker ve şeker mamulleri Kakao ve kakao müstahzarlari İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

14 19 Esasini hububat,un,nişasta,süt teşkil eden müstahzarlar 21 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler 25 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 27 Mineral yakitlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 28 İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler 29 Organik kimyasal müstahsallar Eczacılık ürünleri Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar 33 Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozm etikler vb 34 Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde. 38 Muhtelif kimyasal maddeler Plastik ve plastikten mamul eşya Kauçuk ve kauçuktan eşya Ağaç ve ağaçtan mamul eşya;odun kömürü 48 Kağıt ve karton;kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya 51 Yün,kıl,at kılı;bunların iplik ve dokumaları 52 Pamuk Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler 55 Sentetik ve suni devamsız lifler Vatka,keçe,dokunmamış mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri 57 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları 58 Özel dokunmuş mensucat,dantela,duvar halıları,işlemeler 59 Emdirilmiş,sıvanmış,kaplanmış mensucat,bunlardan teknik eşya 60 Örme eşya İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

15 61 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 62 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 63 Mensucattan mamul diğer eşya,kullanılmış eşya,paçavralar 68 Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya 69 Seramik mamulleri Cam ve cam eşya Demir ve çelik Demir veya çelikten eşya Bakır ve bakırdan eşya Aluminyum ve aluminyum eşya Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları 83 Adi metallerden çeşitli eşya Nükleer reaktörler,kazan;makina ve cihazlar,aletler,parçaları 85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 87 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 90 Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontro l,ayar cihazları,tıbbi alet. 93 Silahlar ve mühimmat,bunların aksam,parça ve aksesuarları 94 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar 96 Çeşitli eşya Harp silahları Kaynak: DTM Türkiye nin Fas tan İthalatında Başlıca İthal Maddeleri (USD) G.T.İ.P MADDE ADI Balıklar,kabuklu hayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar 09 Kahve,çay,paraguay çayı ve baharat 12 Yağli tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi 17 Şeker ve şeker mamulleri İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

16 23 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları 25 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 26 Metal cevherleri,cüruf ve kül İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler 31 Gübreler Plastik ve plastikten mamul eşya 40 Kauçuk ve kauçuktan eşya Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler 42 Deri eşya,saraciye eşyası,seyahat eşyası,bağırsaktan eşya 47 Odun hamuru;lifli selülozik maddelerin hamurları hurdalar Kağıt ve karton;kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya 52 Pamuk Vatka,keçe,dokunmamış mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri 60 Örme eşya Örme giyim eşyası ve aksesuarları 62 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 64 Ayakkabılar,getrler,tozluklar vb eşya ve aksamı 68 Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya 72 Demir ve çelik Kurşun ve kurşundan eşya Nükleer reaktörler,kazan;makina ve cihazlar,aletler,parçaları 85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 87 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosikl et ve diğer İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

17 94 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar Kaynak: DTM Hava Ulaştırması Türkiye ile Fas arasında 24 Eylül 1985 tarihinde Hava Ulaştırması Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu Anlaşma ile THY için Kazablanka, Fas Kraliyet Havayolları (Royal Air Maroc) için ise İstanbul iniş noktası olarak belirlenmiştir. Fas Kraliyet Havayolları, söz konusu anlaşma çerçevesinde, yılları arasında Türkiye ye yönelik seferler yapmış, ancak bir süre bu seferler kaldırılmış ve sonra tekrar başlamıştır. Diğer taraftan, THY nin İstanbul-Kazablanka doğrudan seferlerine de bir süre ara verilmiş ve seferler 27 Mart 2005 tarihinde yeniden başlamıştır. Şu anda THY ve Royal Air Maroc un İstanbul-Kazablanka-İstanbul seferleri mevcuttur. Söz konusu seferler işbirliği çerçevesinde gerçekleştirilmektedir Deniz Ulaştırması T.C. Hükümeti ile Fas Krallığı arasında denizcilik ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla 26 Mart 1987 tarihinde Türkiye-Fas Deniz Ulaştırması Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu Denizcilik Anlaşması ile aynı tarihte imzalanan müzakere tutanağının ilgili hükümleri çerçevesinde, Deniz Nakliyatı T.A.Ş. Genel Müdürlüğü ile Fas Milli Denizcilik Şirketi COMANAV arasında Amerika dan Fas limanlarına yönelik yüklerin Deniz Nakliyatı T.A.Ş. gemileri ile taşınması için bir Taşımacılık Anlaşması imzalanmıştır. Fas a yapılan deniz taşımacılığı, hali hazırda Deniz Nakliyatı T.A.Ş. nin gerek tramp olarak gerekse Akdeniz ve Kontinant gibi muntazam hatlarda çalışan gemileri, diğer Kuzey Afrika limanlarında olduğu gibi Fas limanlarına da yeterli ve uygun miktarda yük çıktıkça sefer yapmaktadırlar. Öte yandan, Fas ile gemi inşa, bakım-onarım, gemi sökümü, makine teçhizat konularında işbirliği hususu da değerlendirilmektedir. Türkiye den Fas a kapıdan kapıya 40lık taşımalık (navlun+depo+komisyon dâhil) nakliye maliyeti 2500$ civarındadır. Fas a doğrudan deniz nakliyesi olmadığından deniz yolu ile ulaşım 4 6 haftayı bulabilmektedir. Mobilyada gümrüklerde vergilendirmede emsal değer uygulaması yapılmaktadır Serbest Ticaret Anlaşması-STA Türkiye-Fas Serbest Ticaret Anlaşması 7 Nisan 2004 tarihinde iki ülke Başbakanları tarafından Ankara da imzalanmış ve 1 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu anlaşmaya göre ülkemizin Fas menşeli sanayi ürünleri ithalatına uyguladığı bütün gümrük vergileri ve eş etkili vergiler, anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte sıfırlanacaktır. Fas ın ülkemize tatbik ettiği vergiler açısından ise; AB ile Fas arasındaki Ortaklık Anlaşması na paralel olarak, Fas için hassasiyet arz eden bir grup üründe, gümrük vergileri 9 yıllık bir geçiş dönemi zarfında kademeli olarak kaldırılacaktır. Bu kapsamdaki İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

18 ürünler için, Fas, STA yürürlüğe girer girmez %10 luk gümrük vergi indirimi yapacak, yine takip eden 9 yıl boyunca, yıllık %10 luk indirimler yapılarak 9 uncu yılın sonunda gümrük vergisi uygulaması sona erdirilecektir. Ürün bakımından en geniş kapsamlı olan bu grupta esas itibariyle mamul maddeler yer almaktadır. Bu grupta ihracatımız açısından önem arz eden başlıca ürünler şunlardır: Petrol yağları ve petrol yağları veya bitümenli mineral yağlarından müstahzarlar, Parfümeri, kozmetik ve tuvalet müstahzarları, Sabunlar, yüzeyaktif müstahzarlar, yıkama ve temizleme müstahzarları, Plastikler ve mamulleri, Kauçuktan kara taşıtları ve uçak dış lastikleri, Tekstil ve hazır giyim ürünleri, Ayakkabılar ve aksamı, Cam bardaklar, sofra ve mutfak işlerinde kullanılan diğer cam eşyalar, Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar ve teller, Demir veya çelikten eşyalar, Kıvılcım ateşlemeli, içten yanmalı pistonlu motorlar ve bunların aksam ve parçaları, Buzdolabı ve çamaşır makineleri, Elektrikli fırınlar ve ocaklar, Traktörler, Binek otomobilleri, Toplu yolcu taşıtları ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, Motorlu taşıtların aksam, parça ve aksesuvarları, Motosikletler, Mobilyalar STA nın yürürlüğe girişiyle birlikte gümrük vergisinden muaf olarak Fas a ihraç edilebilecek olan ve ülkemiz ihracatı bakımından önem arz eden ürünler aşağıda yer almaktadır. Sentetik veya suni filament demetleri ve sentetik veya suni devamsız lifler, Dökme veya haddeden geçirilmiş camlar, çekme veya üfleme camlar, düz veya yüzeyi taşlanmış veya parlatılmış camlar vb., Kuyumcu ve mücevherci eşyası, inci, kıymetli taşlar ve metaller, Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller, yassı hadde ürünler ve profiller, Bulaşık makineleri, Skreyperler, buldozerler, angledozerler, greyderler, küreyici ve yükleyiciler, yol silindirleri, Tarım ürünlerinin hasat ve harman edilmesine mahsus makine ve cihazlar, Süt sağma makineleri ve sütçülükte kullanılan diğer makine ve cihazlar, Çamaşır makinelerine ait aksam ve parçalar, Hadde makineleri ve hadde silindirleri, Torna tezgahları, Televizyon alıcıları (TV), Kara taşıtlarının tekerlekleri ve bunların aksam ve parçaları, Anlaşma eki olan listeler Fas ın Armonize Sistem kodlarına göre hazırlandığından ülkemiz G.T.İ.P. lerindan farklılık göstermektedir. Bununla birlikte, ülkemiz istatistikleri üzerinden yapılan tesbitlere göre, ihracatımızın %30-35 lik bir bölümü Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte muafiyetten yararlanmıştır. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

19 Tarım ürünleri için tanınan tavizlerin kapsamı sınırlı olmakla birlikte, taraflar aralarındaki tarım ürünleri ticaretinin gelişimini ve çok taraflı ticaret müzakerelerinin sonuçlarını göz önünde bulundurarak, STA çerçevesinde oluşturulacak olan Ortak Komite bünyesinde birbirlerine daha ileri tavizler tanıma imkânlarını inceleyeceklerdir Pazar İle İlgili Bilgiler Kazablanka ülkedeki ticaret ve dağıtım merkezidir. İthalatın büyük bölümü Kazablanka dan yapılmaktadır. İthalatçılar genellikle sektörlere göre uzmanlaşmıştır. Fas ın dış ticaretteki geleneksel tedarikçilerinin yanısıra ticaret yaptığı ülkeleri çeşitlendirmek istediğine ilişkin bir izlenim bulunmaktadır. Ülkenin resmi dili Arapça olmakla birlikte iş ilişkilerinde güneyde Fransızca Kuzeyde İspanyolca ve Fransızca konuşulmaktadır. Devlet memurlarının çoğunluğu da Fransızcayı kullanmaktadır. İngilizce nin kullanımı da yaygınlaşmaktadır. İş yazışmalarının ve ticari mala ilişkin bilginin Fransızca olması gerekmektedir Milli para Dirhem henüz tam konvertibl değildir. Fas Merkez Bankası Dirhem in değerini Avrupa paralarından oluşmuş bir sepete göre belirlemektedir. Ülkede altyapı, eğitim, sağlık ve savunma yatırımlarına öncelik verilmektedir. Ülkede Metrik Sistem kullanılmaktadır. Yeni ihracatçıların 90 gün vadeli gayrı kabili rucu ya da teyitli akreditif kullanmaları tavsiye edilmektedir. Kredili satış bu ülkede satış yapabilmenin en önemli koşullarından birisidir. Ticari numuneler gümrükten muaftır. Limandaki ilk 5 günlük bekleme için herhangi bir ücret alınmamaktadır. Bu tarihten sonra yükün durumuna göre bir ücret alınmaktadır. Gümrükten geçmemiş ve 60 gün içinde teslim alınmamış mallar açık artırma ile satılmaktadır. 6 ay içinde re-eksport edilen ürünler geçici kabul ile ithal edilebilirler. Bu gibi durumlarda gümrük vergisi yerine banka garantisi kabul edilmektedir. Tangier de bulunan serbest ticaret bölgesine gümrükten muaf ithalat yapılabilmektedir. Fas ın uluslar arası telefon kodu dir. Kazabalanka 02 ve Rabat 07 kodu ile aranabilmektedir. Şayet Fas ta bir temsilci ile çalışılmak isteniyorsa bu kişilerle doğrudan temasa geçmekte fayda görülmekte ayrıca irtibatta bulunulan kişiler sık sık ziyaret edilmelidir. Pazarın ziyaret edilmesi kaçınılmaz bir kuraldır. Firmaların öncelikle ürünlerinin hangi kurallara göre ithal edildiklerini öğrenmeleri gerekmektedir. Bu konuda Ticaret Müşavirliğimiz ile irtibata geçilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

20 Ülkede resmi merkezi bir satın alma birimi bulunmamaktadır. Fakat kamu kurumları kendi satınalma işlemlerini ihale yol ile kendileri yönetmektedir. Anılan kamu kuruluşlarının listesi aşağıda verilmiştir: Maroc Telecom Avenue Annakhil Hay Ryad 10,000 Rabat Tel: Fax: Office Cherifien des Phosphates (OCP) Route d'el Jadida Km 7 Tel: / Fax: / Office d'exploitation des Ports (ODEP) Boulevard Zerktouni Tel: Fax: Office de la Formation Professionnelle et de la Promotion du Travail (OFPPT) 231 Boulevard Ibn Tachfine Tel: /402253/402289/ Fax: Office Marocain de la Propriété Industrielle (OMPI) Route de Nouasseur rs 114 Km 9.5 Sidi Maarouf Tel: Fax: Office National de Recherches et d'exploitations Petrolieres (ONAREP) 34 Avenue al Fadila Quartier Industriel RABAT Tel: / Fax: Office National des Chemins de Fer (ONCF) 8 Bis Rue Abderrahmane el Ghafiki Agdal RABAT Tel: Fax: İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

21 Office National Des Aeroports (ONDA) Aeroport Mohamed V Tel: / Fax: Office National des Transports (ONT) Rue al Fadila Quartier Industriel RABAT Tel: / Fax: Office National de l'electricité (ONE) 65 Rue Othman Ben Affan Tel: / Fax: Office National de l'eau Potable (ONEP) 6 Bis Rue Patrice Lumumba RABAT Tel: / Fax: Office National Marocain du Tourisme (ONMT) Rue Oued Fès Angle Avenue Al Abtal Agdal RABAT Tel: /681532/ Fax: Office National des Pêches (ONP) 13 Rue du Lieutenant Mahroud Mohamed Tel: / Fax: Reklam ve Tanıtım Ülkede etkin bir tanıtımı gerçekleştirebilecek yeterli basın yayın aracı bulunmaktadır. Işıklı levhaların reklam amaçlı kullanımı bir ölçüde sınırlandırılmıştır. Sinema ve televizyonlara Fransızca olmak kaydıyla kısa süreli reklâm filmi vermek mümkündür. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

22 Reklam Ajansları Havas Maroc 61 Avenue de l'armée Royale 01 Tel: /311442/ Fax: BP Klem-RSCG 25 Boulevard Mohamed Abdou Tel: / Fax: Shem's Publicité 162 Boulevard d'anfa Tel: / Fax: Ambalajlama ve İşaretleme Ambalajlarda Fransızca ve Arapça kullanılması gerekmektedir. Gıda, sabun, kozmetik, ilaç ve kimyasal maddelerin kutu ya da paketlerinin üzerinde ürünün adı, paketleyenin ya da üreticinin adı, adresi, menşe ülke, ağırlık ve muhteviyat gibi bilgilerin yer alması gerekmektedir. İlaçlar ve gıda ürünlerinde; son kullanma tarihi, içerik yüzdesi gibi bilgilerin de yer alması gerekmektedir. İlaçların zehirli madde içermesi durumunda bu hususun da belirtilmesi gerekmektedir. İthalat kontrolleri ve ithalat iznine göre mallar iki kategoriye ayrılmaktadır. A listesinde bulunan mallar için ithalat izni gerekmemekte, B listesinde bulunan mallar için ithalat izni gerekmektedir. Bir program dahilinde yıllık olarak yapılan bu uygulama İthalat İdaresi tarafından herhangi bir zamanda değiştirilebilir. B listesindeki ürünlerin ithalatı için Ticaret Bakanlığı ndan izin almak gerekmektedir. İthalat lisansı 6 ay için geçerli olmaktadır Dokümantasyon Dokümanların büyük bir titizlikle hazırlanması gerekmektedir. Zira yapılacak ufak bir hata gümrükte zaman kaybı ya da ödemenin gecikmesine yol açabilmaktadir. İthalat ve ihracata konu bütün mallar için Declaration Unique des Marchandises- DUM belgesi düzenlenmesi gerekmektedir. Bu belge malın sahibi ya da sorumlusu tarafından doldurulmalıdır. DUM belgesine ek olarak gereken diğer dokumanlar ise aşağıdaki gibidir: Proforma fatura Konşimento İhracat ve ithalat dokümanları Malların gümrükten çekilmesi sırasındaki banka sertifikası Mal listesi Menşe belgesi - Menşe belgesi sadece özel durumlarda istenmektedir. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

23 Bazı bitkisel ve hayvansal ürünlar için sağlık belgesi gerekmektedir. İthalat lisans numarası bütün belgelere yazılmalıdır. Dokümanlar mallardan önce gönderilmelidir. Faks imzaları kabul edilmemektedir. Ancak faks ile gönderilen proforma fatura kabul edilmektedir Gümrük Vergileri Fas Avrupa Birliği ile 1996 yılında bir Ortaklık Anlaşması imzalamış ve bu Anlaşma 1 Mart 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Fas ta üretilmeyen endüstriyel ürünler üzerindeki tarifeler 4 yıl içinde sıfırlanacak, ülkede üretilmekte olan ürünlere ilişkin tarifeler 2 3 yıl içinde yıllık %10 olmak üzere giderek azaltılacak ve AB ile Fas arasındaki gümrük birliği 2012 yılında tamamlanacaktır. Ek vergiler: %2,5 ila %35 arasında değişen gümrük vergilerine ek olarak ithalatta %15 oranında cif değer harcı ve %0,25 oranında maliye dışı ithalat vergisi uygulanmaktadır. Tüm bunların toplam değeri Katma Değer vergisine tabi olmaktadır. KDV oranları %7 ila %20 arasında değişmektedir. Standart KDV oranı %20 olmakla birlikte gaz, elektrik, su, ilaçlar ve diğer temel ihtiyaç maddeleri için KDV %7 dir. Çay, kahve, banka ve kredi işlemleri, inşaat, ulaştırma ve otelcilik hizmetlerinde ise %14 lük KDV oranı uygulanmaktadır. KDV nin yanısıra aralarında alkollü ve alkolsüz içecekler, şeker ve margarin bulunan çok sayıdaki ürüne iç tüketim vergisi uygulanmaktadır. Anti-damping ve fark giderici vergiler: Hükümet ve özel sektör kuruluşları temsilcilerinden oluşturulmuş olan İthalat Danışma Komitesi- Comission Consultative des Importations damping şikayetlerini de içeren koruma taleplerini değerlendirmektedir Hedef Sektörler Haberleşme sektöründeki liberalizasyon çalışmaları bazı iş imkânları yaratmaktadır. Tarım sektöründe ise sulama teknikleri ve hasat sonrası teknolojiler konusunda işbirliği ihtiyacı gözlenmektedir. Gıda işleme ve paketleme sektöründe tesis modernizasyonu konusunda işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır. Gıda işleme ve paketleme sektörü ve su ve atık yönetimi hükümetin öncelikli alanları arasında yer almaktadır. Finansal hizmetler; bankacılık ve sigorta hizmetleri giderek gelişmektedir. Tekstilde ülke ihracatının daha etkin bir rekabet gücüne ihtiyacı bulunmaktadır. Turizm; önemli bir potansiyel arzetmektedir. Turistik tesislerin iyileştirilmesi ve hizmet kalitesinin artırılması konusunda işbirliği imkânları değerlendirilmelidir Yatırımlar Doğrudan Yabancı Yatırım Doğrudan Yabancı Yatırım (Milyon Dolar) GSYİH ya Oranı % 5,0 1,5 2,8 4,4 4,4 İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

24 Kaynak: EIU,Economist Intelligence Unit, Country Forecast, Şubat 2008 Fas yabancı iş çevreleri tarafından; Avrupa ya yakınlığı, nispi olarak düşük işçi ücretleri, gelişen bankacılık sistemi, giderek liberelleşen ekonomisi ve döviz kuru uygulamaları, gelişen borsa ve özelleştirme programı ve satın alma gücü düzenli olarak artan büyüyen bir orta sınıfı ile tercih edilen bir ülke konumundadır. Fas hükümeti ülkede istihdam ve gelir yaratılması ve teknoloji transferi amacı ile yabancı yatırımlara sıcak bakmaktadır tarihli Yatırım Kanunu na göre yerel ve yabancı yatırımcılar eşit haklara sahiptirler. Bu kanun çerçevesinde, tütün ve fosfat sektörleri yabancı yatırımların dışında tutulmuştur. Konu ile ilgili detaylar Fas Endüstriyel Gelişme Ofisi nden ve Yabancı Yatırımlar Ofisinden elde edilebilir: Office du Development Industriel (ODI)- Endüstriyel Gelişme Ofisi 10 Zankat Gandi Rabat Tel: Fax: Direction des Investissement Exterieurs- Yabancı Yatırım Ofisi Angle Avenue Michelifen et Rue Hounain 4eme etage Rabat Tel Fax: İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

25 2. FAS MOBİLYA PAZARI 2.1. Pazarın Mevcut durumu Genel Görünüm Fas mobilya sektörüne ilişkin, resmi kaynaklardan, net veriler elde etmek mümkün olamamıştır. Bu nedenle Fas taki mobilya üretimi için herhangi bir büyüklükten bahsetmek mümkün değildir. Ayrıca Fas ekonomisinde var olan büyük çaplı kayıt dışılık mobilya sektörü için de geçerli olup, var olan istatistikler gerçeği yansıtmamaktadır. Dolayısıyla sektörün dış ticaret rakamları ve perakende pazardaki büyük firmaların cirolarından yola çıkarak tahminler yapılabilir. Fas mobilya sanayi ağırlıklı olarak geleneksel bir yapı sergilemekte olup belirgin bir sektörel kümelenme görülmemektedir. Yerel üretimin belirleyici özelliği küçük işletmeler/fabrikalar şeklinde ve zanaat geleneği ile sınırlı sayıda, tüketici tercihlerine göre üretim yapan firmalardan oluşmasıdır. Fas el işçiliğinin sergilendiği geleneksel Fas salonlarının köşeli oturma takımları ve dolaplar daha çok buralarda üretilir. Mahalle aralarında Fas tarzı, geleneksel köşeli oturma grupları, dolaplar ve sehpaları, üreten çok küçük çaplı üreticiler/atölyeler de bu kapsamda değerlendirebilir. Ancak ilk grup üst gelir grubuna yönelik pahalı ürünler yaparken, mahalle arası üretim yapan atölyeler daha çok alt gelir grubuna hitap etmektedir. Diğer yandan yerel mobilya firmaları ülke talebini çok büyük oranda karşılamakla beraber, son yıllara artan bir oranda yabancı ve firmalarda pazarda yer almaya başlamışlardır. Özellikle üst tüketiciye hitap eden da İtalya, İspanya ve Fransa dikkat çekerken, Çin, Endonezya, Malezya ve Tayvan da alım gücü düşük tüketiciye yönelik ürünlerle pazarda yerlerini almışlardır. Mutfak mobilyasında da merkez Kazablanka dır. Mutfak mobilyacılarının birçoğu ithal edilen parçaların bir araya getirilmesi şeklinde bir üretim yapmaktadır. Klasik mutfak mobilyası üretimi çok yaygın değildir. Modern ve rustic tarzlar daha fazla tercih edilmektedir. Mutfak mobilyasında büyük konut ve turizm projeleri de önemli bir pazar payı oluşturmaktadır. Fas ekonomik gelişimi için turizm şüphesiz çok önemli bir yere sahip ve bunun doğal bir sonucu olarak devlet turizmin geliştirilmesi için çok önemli projeleri hayata koymuş durumda. Ülkenin Marakeş, Agadir ve Tanja gibi turistik kıyı bölgeleri başta olmak üzere önemli merkezlerde yapılan büyük konaklama, otel ve lüks konut projeleri kontrat mobilya sektörü için önemli üretim alanlarıdır. Aynı şekilde hükümetin yoksul kesimlere yönelik inşa etmekte olduğu konutlarda, mutfak, kapı-pencere ve gömme dolapları bir başka önemli üretim alanıdır. Bu ve benzeri iş potansiyelleri nedeni ile kontrat mobilya (contract furniture), kurumsal müşterilere yüklü meblağlarla ürün teslimi ile Fas mobilya pazarında önemli bir yere sahiptir. Fas da marangozluk eğitimi veren çıraklık okulları mevcuttur. Sektörün eleman tedariğinde belirgin bir sorun yoktur. Personel giderleri oldukça düşüktür. Örneğin yeni mezun bir mühendisin maaşı 3000 dirhem (300 Euro), bir ustabaşının maaşı 4000 dirhem (%22 oranında vergi ile birlikte 5000 dirhem), vasıfsız bir işçinin maaşı da dirhem (vergiyle 2700 dirhem) civarındadır. Firma/işveren işçi bulma kurumu aracılığı İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

26 istihdam ettiği elemanın vergi ödemesinden bir yıllığına muaf tutulmakta, bu muafiyet 1 yıl daha uzatılabilmektedir. Ayrıca sanayi bölgelerinde yatırım yapacak firmalara uygun fiyatlarla arsa temini gibi teşviklerde söz konusudur Nüfus Yapısı Fas ın toplam nüfusu 32 milyonu aşmış olup toplumunun yaklaşık %60 ı (19 milyon) şehirlerde yaşamakta ve 15 yaş ve üzeri insan sayısı %65 lik dilimi, 15 yaş ve altı insan grubu ise %30 luk kesimi oluşturmaktadır. Mobilya harcamalarında hane sayısı ve yapısı önemli bir göstergedir. Ülkede evlenme yaşı yüksek olup, erkeklerde 30 35, kadınlarda dır. Ekonomik nedenlerle çocuk sayısında da, 1 2 çocuk, azalma yaşanmaktadır. Bununla beraber Fas 6,2 milyon hane ve hanede ortalama 5,2 kişilik birey sayısı ile yine de kalabalık bir aile yapısına sahiptir. Dikkat çeken diğer bir husus; Fas da düğün masraflarının Türkiye deki uygulamanın tersine kız tarafının, ağırlıklı olarak, karşılamasıdır. Ülkede nüfusun büyük bölümü kuzeybatı ve orta bölgelerde yaşamaktadır. Nüfus açısından değerlendirildiğinde ilk sırada Kazablanka şehri (3 milyon) gelmektedir. Onu 1 milyona ulaşan nüfusu ile Fes, 900 bin ile Marakeş takip etmektdir. Başkent Rabat nüfus açısından (yaklaşık 650 bin) Tanca nın ardından 5. sırada gelmektedir sonu itibari ile Fas da ikamet eden Türk sayısının civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu sayı geçici olarak çalışmaya gelenlerle birlikte 2000 lere ulaşmaktadır Coğrafi Konum Fas kuzeybatı Afrika nın küçük ama etkili bir ülkesi olarak batının Afrika ya, Afrika nın ise batıya açılan kapısı konumundadır. Önemli iki kıtanın ve denizinin(atlas okyanusu ve Akdeniz) buluştuğu bir yere konumlanmasının doğal sonucu önemli bir ticari merkez durumundadır. Ticari merkez olan Kazablanka deniz taşımacılığının da merkezidir. Şehir Afrika nın en büyük 2. büyük limanına sahiptir ve toplam yükleme-boşaltmanın %40 ı buradan yapılmaktadır. Ülkede kara ulaşımı Afrika nın en iyisi konumundadır. Önemli bütün şehirleri gelişmiş bir tren yolu ve karayolu ağı ile birbirine bağlanmıştır. Ülke iklim özellikleri nedeni ile (sıcak yazlar ve ılık kışları ile yıllık ortalama güneşli gün sayısı 330 gün ve yıllık ortalama sıcaklık 20 C dir) açık havada geçirilen vaktin çok olduğu, cafe kültürünün çok yaygın olduğu ve bu dükkânların caddeye bakan yanlarının da masa ve sandalyeleri ile müşterilerini rahatlıkla ağırlayabildiği bir yerdir. Bu ve benzeri nedenlerle turistik merkezler, Kazablanka, Marakeş sokakları, başta olmak üzere bahçe mobilyası (masa, sandalye vb) için de Fas önemli bir pazar görünümündedir Tüketici Tercihleri Ülke insanı Avrupa ya yakınlığın ve burası ile var olan tarihi, kültürel ve ekonomik ilişkilerin etkisi ile kozmopolit bir yapı arz etmektedir. Arap, Berberi Portekiz, İngiliz, Fransız ve İspanyol etkilerini görmek mümkündür. Ülke tüm bu kültürleri harmanlamış bir haldedir. Şöyle ki ülkenin genelinde Fransızca yaygınken Tanja da halkın çoğunluğu İspanyolca konuşmaktadır. Bu kültürel karışımın etkisi ile belirli bir seçicilik ve çeşitlilik var diyebiliriz. Ancak yine de mevcut hali ile ortalama bir Fas evi, el yapımı geleneksel tarzdaki İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

27 eşyaları ile ortalama bir Avrupalı ailenin evinden oldukça farklıdır. Diğer yandan özellikle genç kuşağın yaşam tarzında Avrupalılaşma, özellikle Fransız etkisi, baskın bir haldedir ve bu durum tüketim eğilimlerine ve zevklere, her geçen gün daha fazla, yansımaktadır. Ortalama bir Fas ailesinin konut alanı m 2 dir. Bu sosyal konutlarda 60-70m 2 ye kadar düşmektedir. Küçük büyük tüm konutlarda mekânın geometrisi mobilyanın tarzını belirleyen önemli bir husustur. Fas evlerinde de salonlar, çoğunlukla, geleneksel Fas oturma grubuna kolaylık sağlayacak/uyum gösterecek şekilde uzun diktörtgen şeklindedir. Diğer yandan ortalama bir Faslı için geleneksel Fas oturma grubunu, iskeleti basit tahtadan, görünen kısımlar süslü/işlemeli ahşaptan ve minderleri değişebilir kılıfla kaplı köşeli divanları, oluşturmak ve bu ürünleri edinmek maliyet açısından daha makul gelmektedir. Ülke geneli itibariyle satın alma gücü düşük bir ekonomik-sosyal yapıya sahiptir. Bu hali ile geniş bir alt, çok dar bir üst ve yeni yeni oluşmakta olan bir orta tabaka bu yapının belirgin demografik unsurlarıdır. Fiyat, ülke genelini oluşturan alt gelir gruplarında, belirleyici bir husustur. Üst sınıf çok dar ama çok güçlü bir kesimi oluşturur. Bu kesim yüksek tavanlı, çok odalı konutlarında hem Fasın geleneksel mobilya tarzını, tavan işlemeli odaları, divanlarında ve masalarında kullanılan el işçiliği motifleri ile, hem de modern Avrupa tarzını, yemek odalı, kütüphaneli, koltuk takımlı (klasik ve ve 3+3 ağırlıklı), kullanarak Fas ın her iki yönünü yaşam alanlarında sergilemektedirler. Ancak, yeni ortaya çıkmaya başlayan orta sınıfla birlikte geleneksel mobilya anlayışı özellikle son dönemlerde hızlı bir değişimle Avrupai tarzda modern mobilyaya doğru kaymış durumdadır. Zaten uzun vadeli analizlerde gelişmekte olan bu orta sınıf ve bu sınıfın batılı tüketim kalıpları/tercihleri Fas mobilya pazarı için belirleyici olacaktır. Modern oturma grupları, kanepeler geleneksel Fas divanlarının alternatifi olma yolunda hızla yol almaktadır. Ayrıca yeni kuşak evlerinin mobilyasını biran önce tamamlamak arzusu ile kaliteli ve pahalı mobilya yerine, ekonomik güçleri ile de orantılı olarak ucuz mobilyayı tercih etmektedirler. Fas yatak odalarında elbise dolabı/gardırop bulunmamaktadır. Bunun yerine büyük komidinler ve sandıklar kullanılmaktadır. Halen mağazalarda sergilenen yatak odası takımlarında da gardırop yer almaz. Ancak son dönemlerde yeni inşa edilen binalarda gömme dolap şeklinde elbise dolaplarına/gardıroplara yer verilmektedir. Geleneksel oturma gruplarının yüzleri 2 3 senede bir değiştirilmekte olup her ev bütçesi ile orantılı olarak yedek yüzleri evlerinde hazır bulundurmaktadır. Döşemelik kumaş tercihleri Arapların gösteriş merakını yansıtır şekilde ( Araplar şatafatı sever ) ağır, koyu, albenili renkler şeklindedir. Fas ailesi misafirperver olup misafir ağırlanması ve misafirlik yaygın bir olaydır. Misafir ağırlanmasında da büyük kolaylık sağlayan çek-yat tarzı kanepe/koltukların geleneksel Fas salonlarına uyarlanması mümkün görülmektedir. Mutfak mobilyasında klasik kullanım çok yaygın değildir. Modern ve rustic tarzlar daha fazla tercih edilmektedir Fas Mobilya Dış Ticareti Fas ın mobilya sektörü dış ticaret hacmi 200 milyon dolara yaklaşmış olup, mobilya dış ticareti sürekli açık vermektedir. Ülke tüketiminin bir bölümünü ithalat ile karşılamaktadır. Fas genel olarak mobilyada ithalatçı bir ülkedir. Ülke önemli miktarda ithalatın yanısıra, sahip olduğu coğrafi avantajlarla, işbirliği içerisinde olduğu diğer Afrika ülkelerine yönelik, re-export imkanı da sunmaktadır. İGEME - İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

FAS KRALLIĞI. DİN Müslüman %98,7, Hristiyan %1,1, Musevi %0,2 %99,1 Arap-Berber, %0,2 Yahudi, %0,7 Diğer KENTSEL NÜFUS %56,1 ÜYESİ OLDUĞU

FAS KRALLIĞI. DİN Müslüman %98,7, Hristiyan %1,1, Musevi %0,2 %99,1 Arap-Berber, %0,2 Yahudi, %0,7 Diğer KENTSEL NÜFUS %56,1 ÜYESİ OLDUĞU T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü FAS KRALLIĞI I. FAS ÜLKE PROFİLİ TEMEL BİLGİLER (2003): RESMİ ADI Fas Krallığı BAŞKENTİ Rabat NÜFUSU 30,1 Milyon KONUŞULAN DİL Arapça,

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI FAS KRALLIĞI ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI FAS KRALLIĞI ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI FAS KRALLIĞI ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS 2014 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: Fas Krallığı

Detaylı

KIRGIZ CUMHURİYETİ. Para Birimi Paritesi : 1 USD = 46,27 Som (2003 Ortalaması)

KIRGIZ CUMHURİYETİ. Para Birimi Paritesi : 1 USD = 46,27 Som (2003 Ortalaması) T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü KIRGIZ CUMHURİYETİ I. KIRGIZ CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı : Kırgız Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Resmi

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü ÖZBEKİSTAN

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü ÖZBEKİSTAN T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü I. ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı : Özbekistan Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Resmi Dili : Özbekçe Başkenti : Taşkent

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LÜKSEMBURG ÜLKE RAPORU E.B. Şubat 2009 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Lüksemburg Büyük Dukalığı Yönetim Şekli : Anayasal Monarşi

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü TÜRKMENİSTAN

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü TÜRKMENİSTAN T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü I. ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı : Türkmenistan Yönetim Biçimi : Cumhuriyet (Başkanlık Sistemi) Resmi Dili : Türkmence Başkenti

Detaylı

LİBYA ARAP HALK SOSYALİST BÜYÜK CEMAHİRİYESİ ÜLKE PROFİLİ

LİBYA ARAP HALK SOSYALİST BÜYÜK CEMAHİRİYESİ ÜLKE PROFİLİ T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü LİBYA ARAP HALK SOSYALİST BÜYÜK CEMAHİRİYESİ ÜLKE PROFİLİ I. TEMEL BİLGİLER RESMİ ADI Libya Arap Halk Sosyalist Büyük Cemahiriyesi BAŞKENTİ

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ FRANSA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 Hazırlayan: Özlem Kılıç 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Fransa Cumhuriyeti

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ SLOVENYA ÜLKE RAPORU Şubat-2009 Hazırlayan: Özlem Kılıç 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Slovenya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter

Detaylı

: 92 milyon. : 1 ABD Doları = 47,8 Filipin Pezosu Toplam Dış Borç : 53 milyar $ İş Gücü

: 92 milyon. : 1 ABD Doları = 47,8 Filipin Pezosu Toplam Dış Borç : 53 milyar $ İş Gücü 1. GENEL BİLGİLER (2009) Resmi Adı : Filipinler Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Resmi Dili : Filipin Dili ve İngilizce Başkenti : Manila Yüzölçümü : 300.179 km² Nüfusu : 95 milyon Para Birimi :

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü KAZAKİSTAN

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü KAZAKİSTAN T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü I. ÜLKE PROFİLİ A) Genel Bilgiler Resmi Adı : Kazakistan Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Başkenti : Astana Başlıca Kentleri : Astana, Almatı,

Detaylı

Nüfus Artış Hızı : % 3.28 Nüfusun dağılımı Arap (%90) Afrika- Asya kökenliler (%10) Okur yazarlık oranı %62.8

Nüfus Artış Hızı : % 3.28 Nüfusun dağılımı Arap (%90) Afrika- Asya kökenliler (%10) Okur yazarlık oranı %62.8 SUUDİ ARABİSTAN I. SUUDİ ARABİSTAN ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı : Suudi Arabistan Krallığı Yönetim Biçimi : Monarşi Resmi Dili : Arapça Başkenti : Riyad Yüzölçümü : 1,960,582 km2 Nüfusu : 22,02

Detaylı

ALMANYA I. ALMANYA ÜLKE PROFİLİ

ALMANYA I. ALMANYA ÜLKE PROFİLİ ALMANYA I. ALMANYA ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı Yönetim Biçimi Resmi Dili Başkenti Yüzölçümü Nüfusu (1999) Para Birimi Para Birimi Paritesi (1999) : Almanya Federal Cumhuriyeti : Federal Cumhuriyet

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ PORTEKİZ ÜLKE RAPORU E.B. Şubat 2009 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Portekiz Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter demokrasi Coğrafi

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LİTVANYA ÜLKE RAPORU

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LİTVANYA ÜLKE RAPORU İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LİTVANYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 I. GENEL BİLGİLER 2 Resmi Adı : Litvanya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet Coğrafi

Detaylı

SENEGAL CUMHURİYETİ PROFİLİ

SENEGAL CUMHURİYETİ PROFİLİ T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü SENEGAL CUMHURİYETİ PROFİLİ I. TEMEL BİLGİLER RESMİ ADI Senegal Cumhuriyeti BAŞKENTİ Dakar NÜFUSU 11,1 Milyon (2005 Temmuz tahmini)

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LETONYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Letonya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Avrupa nın

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 GÜNEY KORE

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 GÜNEY KORE T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 GÜNEY KORE GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENTİ RESMİ DİL Kore Cumhuriyeti Seul Korece BAĞIMSIZLIK 15 Ağustos 1945 (Japonya dan) TARİHİ DEVLET BAŞKANI Geun-hye PARK (25 Şubat 2013

Detaylı

RUSYA FEDERASYONU. A) Genel Bilgiler

RUSYA FEDERASYONU. A) Genel Bilgiler RUSYA FEDERASYONU A) Genel Bilgiler Resmi Adı : Rusya Federasyonu Yönetim Biçimi : Federal Cumhuriyet Resmi Dili : Rusça Başkenti : Moskova Yüzölçümü : 17.75. km2 Nüfusu (23) : 145 Milyon Kişi Para Birimi

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 RUSYA FEDERASYONU

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 RUSYA FEDERASYONU T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 RUSYA FEDERASYONU GENEL BİLGİLER TABLOSU Resmi Adı Rusya Federasyonu Başkenti Moskova Resmi Dil Rusça Bağımsızlık Tarihi 24 Ağustos 1991 Yüzölçümü 17.075.400 km 2 Nüfus 142,8

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 HOLLANDA

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 HOLLANDA T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 HOLLANDA 1 / 8 HOLLANDA YA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER GENEL BİLGİLER (2012) RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL Hollanda Krallığı Amsterdam Flemenkçe BAĞIMSIZLIK TARİHİ 30 Ocak 1648 DEVLET

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 VİETNAM SOSYALİST CUMHURİYETİ

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 VİETNAM SOSYALİST CUMHURİYETİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 VİETNAM SOSYALİST CUMHURİYETİ GENEL BİLGİLER RESMİ ADI Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti BAŞKENTİ Hanoi RESMİ DİL Vietnamca BAĞIMSIZLIK TARİHİ 2 Eylül 1945 DEVLET BAŞKANI Truong

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İTALYA ÜLKE RAPORU Mayıs 2009 İ.A. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : İtalya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi

Detaylı

GENEL BİLGİLER (2012)

GENEL BİLGİLER (2012) T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 LÜBNAN CUMHURİYETİ RESMİ ADI GENEL BİLGİLER (2012) : Lübnan Cumhuriyeti BAŞKENTİ : Beyrut RESMİ DİL : Arapça (resmi dil), Fransızca, İngilizce, Ermenice BAĞIMSIZLIK TARİHİ :

Detaylı

YILLAR

YILLAR İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ LÜBNAN ÜLKE RAPORU GÜNCELLEME TARİHİ 29/04/2004 Ülke no : 604 / Y.A. I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Lübnan Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ MAKEDONYA ÜLKE RAPORU Şubat-2009 Y.U. I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Makedonya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi

Detaylı

Kuruluş 843 (Verdun Anlaşması) ( 1958 Cumhuriyet ) Tarım %1,8, Endüstri %19,3, Hizmetler %78,9

Kuruluş 843 (Verdun Anlaşması) ( 1958 Cumhuriyet ) Tarım %1,8, Endüstri %19,3, Hizmetler %78,9 FRANSA ÜLKE BÜLTENİ Başkent Resmi Dil(ler) Yönetim Biçimi Cumhurbaşkanı Başbakan Paris Fransızca Parlamenter Başkanlık Tipi Cumhuriyet Nicolas Sarkozy François Fillon Kuruluş 843 (Verdun Anlaşması) ( 1958

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 A. KUVEYT E İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 A. KUVEYT E İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 A. KUVEYT E İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER 1. HARİTA 2. GENEL BİLGİLER TABLOSU (2012) RESMİ ADI Kuveyt Devleti RESMİ DİL Arapça, İngilizce (2. resmi dil) BAŞKENT Kuveyt BAĞIMSIZLIK

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İRLANDA ÜLKE RAPORU

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İRLANDA ÜLKE RAPORU İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İRLANDA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 - E.B. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : İrlanda Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ ÇEK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU Şubat 2009 Y.U. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Çek Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İNGİLTERE ÜLKE RAPORU Kasım 2009 A.K. 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Büyük Britanya Birleşik Krallığı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ BELÇİKA ÜLKE RAPORU Mayıs 2009 İ.A. 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Belçika Krallığı Yönetim Şekli : Anayasal Monarşi altında Federal

Detaylı

DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ: TÜRKİYE KUVEYT

DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ: TÜRKİYE KUVEYT DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ: TÜRKİYE KUVEYT TÜRKİYE KUVEYT DIŞ TİCARET VERİLERİ 19 Şubat 2012 T.C. KUVEYT BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ: TÜRKİYE KUVEYT TÜRKİYE KUVEYT DIŞ TİCARET

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 İNGİLTERE 1 / 7

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 İNGİLTERE 1 / 7 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 İNGİLTERE 1 / 7 İNGİLTERE YE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL Birleşik Krallık Londra İngilizce BAĞIMSIZLIK TARİHİ 1707 DEVLET BAŞKANI HÜKÜMET BAŞKANI DİN

Detaylı

İTALYA CUMHURİYETİ 1/8

İTALYA CUMHURİYETİ 1/8 İTALYA CUMHURİYETİ 1/8 İTALYA YA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL İtalya Cumhuriyeti Roma İtalyanca BAĞIMSIZLIK TARİHİ 1861 DEVLET BAŞKANI HÜKÜMET BAŞKANI Giorgio Napolitano Enrico Letta

Detaylı

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ KAZAKİSTAN ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 23 Haziran 2005 Ülke No: 79- MD I- GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Resmi Adı : Kazakistan Cumhuriyeti

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 İSVEÇ KRALLIĞI GENEL BİLGİLER. DİN Luteryanizm %87, Diğer %13

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 İSVEÇ KRALLIĞI GENEL BİLGİLER. DİN Luteryanizm %87, Diğer %13 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 İSVEÇ KRALLIĞI RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL DEVLET BAŞKANI HÜKÜMET BAŞKANI GENEL BİLGİLER İsveç Krallığı Stockholm İsveççe Kral Carl XVI. Gustaf Fredrik Reinfeldt DİN Luteryanizm

Detaylı

2. GENEL BİLGİLER TABLOSU (2012)

2. GENEL BİLGİLER TABLOSU (2012) T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 A. MISIR GENEL BİLGİLERİ 1. HARİTA ve BAYRAK 2. GENEL BİLGİLER TABLOSU (2012) Nüfusu : 85 milyon Yüzölçümü : 1.001.450 km 2 Dil : Arapça Din : Sünni Müslüman %90, Kıpti %9,

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVUSTURYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Avusturya Cumhuriyeti Yönetim Şekli

Detaylı

MOLDOVA I. MOLDOVA ÜLKE PROFİLİ. A) Genel Bilgiler. Para Birimi ve Paritesi : Ley, 1 USD = 12,46 Ley (2004 sonu) 1 Euro = 15,34 Ley (2004 sonu)

MOLDOVA I. MOLDOVA ÜLKE PROFİLİ. A) Genel Bilgiler. Para Birimi ve Paritesi : Ley, 1 USD = 12,46 Ley (2004 sonu) 1 Euro = 15,34 Ley (2004 sonu) MOLDOVA I. A) Genel Bilgiler Resmi Adı : Moldova Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Resmi Dili : Moldovaca Başkenti : Kişinev Yüzölçümü : 33.843 km Nüfusu (3) : 4, milyon kişi Para Birimi ve Paritesi

Detaylı

UKRAYNA I. UKRAYNA ÜLKE PROFİLİ. A) Genel Bilgiler. Toplam Dış Borç (2002) : 10,19 milyar dolar

UKRAYNA I. UKRAYNA ÜLKE PROFİLİ. A) Genel Bilgiler. Toplam Dış Borç (2002) : 10,19 milyar dolar UKRAYNA I. A) Genel Bilgiler Resmi Adı : Ukrayna Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Resmi Dili : Ukraynaca Başkenti : Kiev Yüzölçümü : 63.7 km2 Nüfusu (22) : 48,2 milyon Para Birimi : Hrivna Para

Detaylı

AKTİF YAYINLARI Yayın No: 2

AKTİF YAYINLARI Yayın No: 2 AKTİF YAYINLARI Yayın No: 2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Fob İhracat (milyar $) Fob İthalat (milyar $) 2006 2007 2008 2009 2010* 2011* 11,6 15,1 19,1 14,4 16,7 15,9 14,2 18,02 23,1 18,1

Detaylı

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ MISIR ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi 04 OCAK 2007 Etüd No:220 - Ş.O. I- GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Mısır Arap Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 2005 SUDAN ÜLKE PROFİLİ

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 2005 SUDAN ÜLKE PROFİLİ T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 2005 SUDAN ÜLKE PROFİLİ I. ÜLKE BİLGİLERİ TEMEL BİLGİLER RESMİ ADI Sudan Cumhuriyeti BAŞKENTİ Hartum DEVLET BAŞKANI Başkan Korgeneral

Detaylı

ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ

ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ 1/8 ALMANYA YA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL Almanya Federal Cumhuriyeti Berlin Almanca BAĞIMSIZLIK TARİHİ 23

Detaylı

GENEL BİLGİLER GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER. : 832,5 milyar ABD $ (2009, EIU) 1,005 trilyon ABD $ (2010, EIU tahmini) NÜFUS : 48,7 milyon kişi (2009)

GENEL BİLGİLER GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER. : 832,5 milyar ABD $ (2009, EIU) 1,005 trilyon ABD $ (2010, EIU tahmini) NÜFUS : 48,7 milyon kişi (2009) GÜNEY KORE GENEL BİLGİLER RESMİ ADI : Kore Cumhuriyeti BAŞKENTİ : Seul RESMİ DİL : Korece BAĞIMSIZLIK TARİHİ : 15 Ağustos 1945 (Japonya dan) DEVLET BAŞKANI : Lee Myung-bak (25 Şubat 2008 den beri) HÜKÜMET

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ YUNANİSTAN ÜLKE RAPORU Ocak 2009 T.K. 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Yunanistan Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi Konumu

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI

İSTANBUL TİCARET ODASI İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ MOLDOVA ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 23 HAZİRAN 2005 Ülke No: 74, M.D. I- GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Resmi Adı : Moldova Cumhuriyeti

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

DIŞ TİCARET UYGULAMA SERVİSİ

DIŞ TİCARET UYGULAMA SERVİSİ İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET UYGULAMA SERVİSİ KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU Güncellenme Tarihi: 29.08.2005 Ülke No : 601 I- GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Resmi Adı : Kuzey

Detaylı

FİNLANDİYA. I. FİNLANDİYA ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler : Finlandiya Cumhuriyeti

FİNLANDİYA. I. FİNLANDİYA ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler : Finlandiya Cumhuriyeti FİNLANDİYA I. FİNLANDİYA ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı Yönetim Biçimi Resmi Dili Başkenti Yüzölçümü Nüfusu (1999) Para Birimi Para Birimi Paritesi (1999) İş Gücü (1999) : Finlandiya Cumhuriyeti

Detaylı

Kaynak : CIA World Factbook

Kaynak : CIA World Factbook Türk Plastik ve Mamulleri, Ambalaj Sektörü ve Plastik İşleme Makine Üreticileri İçin SIRBİSTAN Pazarının Değerlendirmesi GENEL BİLGİLER : Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV EIU tahminine göre Sırbistan

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ SLOVAKYA ÜLKE RAPORU Şubat-2009 T.K. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Slovakya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet Coğrafi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ ALMANYA ÜLKE RAPORU Mayıs 2009 İ.A 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Almanya Federal Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi

Detaylı

GENEL BİLGİLER (2011) Katolik %57,8, Müslüman %2,4, Ortodoks DİN

GENEL BİLGİLER (2011) Katolik %57,8, Müslüman %2,4, Ortodoks DİN T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 SLOVENYA GENEL BİLGİLER (2011) RESMİ ADI Slovenya Cumhuriyeti BAŞKENT Ljubljana RESMİ DİL Slovence BAĞIMSIZLIK TARİHİ 25 Haziran 1991 AB ÜYELİK TARİHİ 1 Mayıs 2004 AVRO BÖLGESİNE

Detaylı

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 9 HAZİRAN 2005 Ülke No: 75, MD I- GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli : Rusya Federasyonu : Federatif

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSVİÇRE ÜLKE RAPORU

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSVİÇRE ÜLKE RAPORU İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSVİÇRE ÜLKE RAPORU Mart 2008 B.Ö. I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : İsviçre Konfederasyonu (İsviçre Konfederasyonu 20 tam ve 6 yarım

Detaylı

TÜRKİYE - İRLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ

TÜRKİYE - İRLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ TÜRKİYE - İRLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ 1 TÜRKİYE-İRLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ İrlanda Cumhuriyeti, Avrupa nın kuzeybatısında 70.282 km2 lik bir alanda bulunmakta olup, İrlanda adasının

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ DANİMARKA

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ DANİMARKA İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ DANİMARKA ÜLKE RAPORU E.B. Şubat 2009 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Danimarka Krallığı Yönetim Şekli : Anayasal Monarşi Coğrafi

Detaylı

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ FİLDİŞİ SAHİLİ ÜLKE ETÜDÜ Güncelleme Tarihi : Haziran 2005 Etüd No: 272 Y.A. I- GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Fildişi Sahili Cumhuriyeti Yönetim Şekli

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI MISIR ARAP CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI MISIR ARAP CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI MISIR ARAP CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ NİSAN 2016 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı TEMEL BİLGİLER Ülke Adı:

Detaylı

A. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

A. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 A. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 2. GENEL BİLGİLER TABLOSU (2012) RESMİ ADI : Amerika Birleşik Devletleri BAŞKENTİ : Washington D.C. RESMİ DİL : İngilizce BAĞIMSIZLIK TARİHİ :

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ ESTONYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 T.K. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Estonya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet ve Başkanlık Sistemi

Detaylı

NİJERYA ÜLKE PROFİLİ

NİJERYA ÜLKE PROFİLİ T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü NİJERYA ÜLKE PROFİLİ I. TEMEL BİLGİLER RESMİ ADI Nijerya Federal Cumhuriyeti BAŞKENTİ Abuja NÜFUSU 133,881,703 (2003) KONUŞULAN DİL

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Bulgaristan Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Avrupa

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ MALTA ÜLKE RAPORU Mayıs 2009 İ.A. I. GENEL BİLGİLER 2 Resmi Adı : Malta Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter demokrasi Coğrafi

Detaylı

GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ

GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ TEMEL BİLGİLER RESMİ ADI Güney Afrika Cumhuriyeti BAŞKENTİ Pretorya Not: Cape Town yasama, Bloemfontein

Detaylı

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ CEZAYİR ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi 09/01/2009 Ülke No: 208 Şaban Oruç I- GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti

Detaylı

YUNANİSTAN EKONOMİ, DIŞ TİCARET VE TURİZM GÖSTERGELERİ RAPORU

YUNANİSTAN EKONOMİ, DIŞ TİCARET VE TURİZM GÖSTERGELERİ RAPORU YUNANİSTAN EKONOMİ, DIŞ TİCARET VE TURİZM GÖSTERGELERİ RAPORU Resmi Adı Yönetim Biçimi Başkenti Başlıca Kentleri Konuşulan Diller İdari Yapı Cumhurbaşkanı Başbakan T.C. Atina Büyükelçisi Yunanistan Cumhuriyeti

Detaylı

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 21 Ocak 2008 Ülke No: 400, Ş.O. I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Amerika Birleşik Devletleri

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSPANYA ÜLKE RAPORU Mayıs 2009 Hazırlayan: Özlem Kılıç 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : İspanya Krallığı Yönetim Şekli : Parlamenter Monarşi Coğrafi Konumu

Detaylı

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ PERU ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: Nisan 2005 Ülke No: 504 C.A. I- GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Peru Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu

Detaylı

SALİHLİ TİCARET VE SANAYİ ODASI SALİHLİ CHAMBER OF COMMERCE AND INDUSTRY ULUSLARARASI TİCARET ÜLKE RAPORU

SALİHLİ TİCARET VE SANAYİ ODASI SALİHLİ CHAMBER OF COMMERCE AND INDUSTRY ULUSLARARASI TİCARET ÜLKE RAPORU SALİHLİ TİCARET VE SANAYİ ODASI SALİHLİ CHAMBER OF COMMERCE AND INDUSTRY ULUSLARARASI TİCARET ÜLKE RAPORU 2 IRAK IRAK ÜLKE PROFİLİ A. Genel Bilgiler (2015) Resmi Adı : Irak Cumhuriyeti Yönetim Biçimi :

Detaylı

EKONOMİ BAKANLIĞI. GÜNEY SUDAN CUMHURİYETİ T.C. Juba Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği

EKONOMİ BAKANLIĞI. GÜNEY SUDAN CUMHURİYETİ T.C. Juba Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği EKONOMİ BAKANLIĞI GÜNEY SUDAN CUMHURİYETİ T.C. Juba Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği E-mail: juba@ekonomi.gov.tr Tel: +211 954366772 Adres: Block 3K South, Plots No.880-881, Hai Matar, Juba Republic of

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 A. İSRAİL E İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER 1. HARİTA 2. GENEL BİLGİLER TABLOSU (2012) BAŞKENTİ RESMİ DİL BAĞIMSIZLIK TARİHİ DEVLET BAŞKANI HÜKÜMET BAŞKANI DİN YÜZÖLÇÜMÜ NÜFUS YILLIK

Detaylı

FAS ÜLKE RAPORU. Hazırlayan : Dış İlişkiler ve İş Geliştirme Müdürlüğü. Tarih : Haziran 2010

FAS ÜLKE RAPORU. Hazırlayan : Dış İlişkiler ve İş Geliştirme Müdürlüğü. Tarih : Haziran 2010 1 FAS ÜLKE RAPORU Hazırlayan : Dış İlişkiler ve İş Geliştirme Müdürlüğü Tarih : Haziran 2010 TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER Nüfusu: 31 milyon Dili Resmi dil: Arapça. Fransızca da kullanılır. 2008

Detaylı

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti Resmi Dil : Swahili, İngilizce Başkenti : Resmi başkent Dodoma(1 699 000) (de facto olarak Darüsselam); Dar es Selam; ticari başkent (2.498.000)

Detaylı

Ülkede muhalif partiler hükümeti eleştirme hakkına sahiptir ancak, monarşinin, İslamın ve Batı Sahra sorununun eleştirilmesi yasaktır.

Ülkede muhalif partiler hükümeti eleştirme hakkına sahiptir ancak, monarşinin, İslamın ve Batı Sahra sorununun eleştirilmesi yasaktır. FAS ÜLKE PROFİLİ GİRİŞ Fas 1956 yılına kadar Fransa hakimiyetinde kalmış, aynı yıl bağımsızlığını ilan etmiş ve ülkede anayasal monarşi kurulmuştur. Ancak ülke geçmişi 9. Yüzyıla kadar dayanmaktadır. Fas

Detaylı

EKONOMİ BAKANLIĞI. KENYA T.C. Nairobi Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği

EKONOMİ BAKANLIĞI. KENYA T.C. Nairobi Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği EKONOMİ BAKANLIĞI KENYA T.C. Nairobi Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği E-mail: nairobi@ekonomi.gov.tr Tel: +254 20 712 47 79 Adres: Turkish Embassy Office Of the Commercial Counsellor 30 Gigiri Road 00620

Detaylı

A. Genel Bilgiler (2015) B. Temel Ekonomik Göstergeler (2015) SUDAN SUDAN ÜLKE PROFİLİ

A. Genel Bilgiler (2015) B. Temel Ekonomik Göstergeler (2015) SUDAN SUDAN ÜLKE PROFİLİ SUDAN SUDAN ÜLKE PROFİLİ A. Genel Bilgiler (2015) Resmi Adı Yönetim Biçimi Resmi Dili Başkenti Kuruluşu Cumhurbaşkanı Yüzölçümü Nüfusu Para Birimi Para Birimi Paritesi : Sudan Cumhuriyeti : Federal Cumhuriyet

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 HİNDİSTAN

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 HİNDİSTAN T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 HİNDİSTAN GENEL BİLGİLER RESMİ ADI : Hindistan Cumhuriyeti BAŞKENTİ : Yeni Delhi KONUŞULAN DİLLER : Hintçe, Bengalce, Telugça, Marathice, Tamilce, Urduca, Gujaratça, Malayalamca,

Detaylı

IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA OLDUĞUNDAN, BU ÜLKE HAKKINDA SAĞLIKLI İSTATİSTİKİ VERİ BULUNAMAMAKTADIR.

IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA OLDUĞUNDAN, BU ÜLKE HAKKINDA SAĞLIKLI İSTATİSTİKİ VERİ BULUNAMAMAKTADIR. IRAK CUMHURİYETİ IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA OLDUĞUNDAN, BU ÜLKE HAKKINDA SAĞLIKLI İSTATİSTİKİ VERİ BULUNAMAMAKTADIR. I. IRAK CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı Yönetim

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 DANİMARKA 1/7

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 DANİMARKA 1/7 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 DANİMARKA 1/7 DANİMARKA YA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL DEVLET BAŞKANI Danimarka Krallığı Kopenhag Danca 2. Margrethe HÜKÜMET BAŞKANI Helle

Detaylı

TÜRKİYE VE İZMİR İN OCAK-MART 2015 İHRACAT RAKAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

TÜRKİYE VE İZMİR İN OCAK-MART 2015 İHRACAT RAKAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hazırlayan: Gündem KONT İzmir Ticaret Odası TÜRKİYE VE İZMİR İN OCAK-MART 2015 İHRACAT RAKAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; ihracat 2015 yılı Mart ayında, 2014

Detaylı

SUDAN ÜLKE RAPORU Ağustos 2013 A.Ç.

SUDAN ÜLKE RAPORU Ağustos 2013 A.Ç. SUDAN ÜLKE RAPORU Ağustos 2013 A.Ç. 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Sudan Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Sudan bir Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkesi olup kuzeyinde Mısır, doğusunda

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 2005 KONGO CUMHURİYETİ

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 2005 KONGO CUMHURİYETİ T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü 2005 KONGO CUMHURİYETİ I. KONGO ÜLKE PROFİLİ TEMEL BİLGİLER (2003): RESMİ ADI Kongo Cumhuriyeti BAŞKENTİ Brazavil YÜZÖLÇÜMÜ 342.000

Detaylı

TÜRKİYE - POLONYA DIŞ TİCARET RAPORU

TÜRKİYE - POLONYA DIŞ TİCARET RAPORU TÜRKİYE - POLONYA DIŞ TİCARET RAPORU TEKSTİL, DERİ, HALI AR - GE ŞUBESİ Eylül 2017 İÇİNDEKİLER POLONYA'NIN İHRACAT VE İTHALATI... 2 Polonya Dış Ticareti... 2 Polonya'nın Genel İhraç Ürünleri... 3 Polonya'nın

Detaylı

GÜNEY KORE EKONOMİK GÖSTERGELER VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER

GÜNEY KORE EKONOMİK GÖSTERGELER VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER GÜNEY KORE EKONOMİK GÖSTERGELER VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ, MART 2014 1. GÜNEY KORE VE TÜRKİYE TEMEL GÖSTERGELER Güney Kore 1970 li yıllarda temelini attığı ihracata

Detaylı

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Nijerya Federal Cumhuriyeti Resmi Dil : İngilizce Başkenti : Abuja Yüzölçümü : 923.773 km 2 Nüfus : 155,2 milyon (2011) Önemli Şehirler : Lagos, Kano, Ibadan, Port Harcourt,

Detaylı

GENEL BİLGİLER. Lizbon. Portekizce (resmi), Mirandezce (resmi, ancak yerel kullanım) DEVLET BAŞKANI Anibal CAVACO SİLVA (9 Mart 2006)

GENEL BİLGİLER. Lizbon. Portekizce (resmi), Mirandezce (resmi, ancak yerel kullanım) DEVLET BAŞKANI Anibal CAVACO SİLVA (9 Mart 2006) T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 201 PORTEKİZ GENEL BİLGİLER RESMİ ADI Portekiz Cumhuriyeti BAŞKENT Lizbon RESMİ DİL Portekizce (resmi), Mirandezce (resmi, ancak yerel kullanım) DEVLET BAŞKANI Anibal CAVACO SİLVA

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ BOSNA VE HERSEK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU Y.U Şubat 2009 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Bosna ve Hersek Cumhuriyeti Yönetim Şekli :

Detaylı

GÜNCELLEME TARİHİ Haziran 2005 Y.A.

GÜNCELLEME TARİHİ Haziran 2005 Y.A. İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ LİBYA ÜLKE RAPORU GÜNCELLEME TARİHİ Haziran 2005 Ülke no : 216 Y.A. I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi Yönetim Şekli

Detaylı

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ

EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ İSTANBUL TİCARET ODASI EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ GÜNEY KORE ÜLKE RAPORU Güncellenme Tarihi:04.03.2008 Ülke No:728 / Şaban Oruç -12 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Güney Kore Cumhuriyeti Yönetim

Detaylı

GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER (2009)

GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER (2009) BANGLADEŞ GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER (2009) GSYİH 89,4 milyar $ KİŞİ BAŞINA GSYİH 599 $ GSYİH BÜYÜME HIZI % 5,7 İHRACAT 15 milyar $ İTHALAT 19,7 milyar $ ENFLASYON ORANI 5,1 DIŞ BORÇ 21,8 milyar $ TOPLAM

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ

HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Sıla Özsümer ARALIK 2016 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı :Hollanda Krallığı Başkenti :Amsterdam Nüfusu :17 Milyon Yüzölçümü :41,526 km2

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI BELÇİKA ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ

İZMİR TİCARET ODASI BELÇİKA ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ İZMİR TİCARET ODASI BELÇİKA ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ DİLARA SÜLÜN Ağustos 2015 1 TEMEL BİLGİLER Resmi Adı: Belçika Krallığı Yüzölçümü: 30.528 km² Yönetim Biçimi: Anayasal Monarşi Altında

Detaylı

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ MOĞOLİSTAN ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 9 HAZİRAN 2005 Ülke No: 716 I- GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Resmi Adı : Moğolistan Cumhuriyeti

Detaylı

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ KOLOMBİYA

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ KOLOMBİYA İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ KOLOMBİYA ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: Nisan 2005 Ülke No: 480 C.A. I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kolombiya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet

Detaylı

Gümrük Laboratuvar Tahlil ÜCRETLERİ EK-24

Gümrük Laboratuvar Tahlil ÜCRETLERİ EK-24 Gümrük Laboratuvar Tahlil ÜCRETLERİ EK-24 YENİSİ--EK-24 TARİFE POZİSYONU TAHLİLİ YAPACAK LABORATUVAR EŞYANIN TANIMI TAHLİL FİYATI (TL) (KDV dahil) 4. FASIL GIDA 8. FASIL GIDA SÜT ÜRÜNLERİ, KUŞ VE KÜMES

Detaylı