SR Ek 3 Teklif Dosyası Söz. Ek-1: Genel Koşullar TEKLİF DOSYASI 1

Transkript

1 Söz. Ek-1: Genel Koşullar TEKLİF DOSYASI 1

2 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Bölüm A: İsteklilere Talimatlar 2

3 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Kalkınma Ajansları Tarafından Mali Destek Sağlanan Projeler Kapsamındaki İhaleler için İSTEKLİLERE TALİMATLAR İhaleye katılacak olan isteklilerin aşağıda belirtilen nitelikleri haiz olmaları ve tekliflerini aşağıda sayılan talimatlara uygun olarak hazırlayarak sunmaları zorunludur. Kalkınma Ajansı ile imzalamış olduğu sözleşme kapsamında mali destek yararlanıcısı, proje faaliyetlerinde belirttiği alımlarda Sözleşme Makamı olarak adlandırılacaktır. Sözleşme Makamı, aşağıda belirtilen niteliklere uygun isteklilerin seçimi konusunda azami özeni gösterecek ve ihalelerin temel satın alma kurallarına uygun olarak sonuçlandırılmasını sağlayacaktır. Kalkınma Ajansı; ihalenin şaibeli olduğu ve temel satın alma kurallarının ihlal edildiği kanaatine varırsa, gerekli müdahalede bulunabilir, ihalenin yenilenmesini talep edebilir. Bu durumda projenin aksamasından ve doğabilecek maliyetlerden Kalkınma Ajansı hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Madde 1- Sözleşme Makamına ilişkin bilgiler Sözleşme Makamının; a) Adı:Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi (BAYOSB) b) Adresi:İzmir-Ankara Cad. No:5 Pk:1 Kemalpaşa/İZMİR c) Telefon numarası: ç) Faks numarası: e) İlgili personelinin adı, soyadı ve unvanı: Salman ELDEŞ İnş. Müh. İstekliler, ihaleye ilişkin bilgileri yukarıdaki adres ve numaralardan, Sözleşme Makamının görevli personeliyle irtibat kurarak temin edebilirler. Madde 2- İhale konusu işe ilişkin bilgiler İhale konusu işin; Projeninin Adı: BAYOSB Enerji Yolu Projesi Sözleşme kodu: TR31/14/SBG01/0002 Fiziki Miktarı ve Türü: BAYOSB Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde 25 m genişliğinde 435 m uzunluğunda, 20 m genişliğinde 775 m uzunluğunda ve 15 m genişliğinde 302 m uzunluğunda beton yol yapımı, beton yol ile paralel ilgili projelerine uygun olarak parsel tesviye, temiz su, atık su, yangın şebeke hattı, doğalgaz hattı, yağmursuyu, alçak gerilim, orta gerilim ve yeraltı dağıtım şebekesi, telekominasyon, yol aydınlatması, ana dağıtım merkezi (ADM), altyapı yapım işidir. İşin/Teslimin Gerçekleştirileceği Yer: Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi (BAYOSB) Alıma ait (varsa) diğer bilgiler: Madde 3- İhaleye ilişkin bilgiler İhaleye ilişkin bilgiler; İhale usulü: Açık İhale b) İhalenin yapılacağı adres: Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi; İzmir-Ankara Cad. No:5 Pk:1 Kemalpaşa/İZMİR c) İhale tarihi: 03/07/2015 d) İhale saati: 10:00 Madde 4- İhale dosyasının görülmesi ve temini İhale dosyası Sözleşme Makamının yukarıda belirtilen adresinde bedelsiz olarak görülebilir. Ancak, ihaleye teklif verecek olanların Sözleşme Makamı tarafından onaylı ihale dosyasını 2.000,00 bedel mukabili satın alması ve imza karşılığı teslim alması zorunludur. İstekli ihale dosyasını satın almakla, ihale dosyasını oluşturan belgelerde yer alan koşul ve kuralları kabul etmiş sayılır. İhale dosyasını oluşturan belgelerin Türkçe yanında başka dillerde de hazırlanıp isteklilere satılması / sunulması halinde, ihale dosyasının anlaşılmasında, yorumlanmasında ve Sözleşme Makamı ile istekliler arasında oluşacak anlaşmazlıkların çözümünde Türkçe metin esas alınacaktır. Madde 5- Tekliflerin sunulacağı yer, son teklif verme tarih ve saati Teklifler aşağıda belirtilen adrese elden veya posta yoluyla teslim edilebilir: 3

4 Söz. Ek-1: Genel Koşullar a) Tekliflerin sunulacağı yer: Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi; İzmir-Ankara Cad. No:5 Pk:1 Kemalpaşa/İZMİR b) Son teklif verme tarihi (İhale tarihi) : : 03/07/2015 c) Son teklif verme saati (İhale saati) : 10:00 Teklifler ihale (son teklif verme) tarih ve saatine kadar yukarıda belirtilen yere verilebileceği gibi, iadeli taahhütlü posta veya kargo veya kurye vasıtasıyla da gönderilebilir. İhale (son teklif verme) saatine kadar Sözleşme Makamına ulaşmayan teklifler değerlendirmeye alınmayacaktır. Postada yaşanan gecikmelerden Sözleşme Makamı sorumlu tutulamaz. Sözleşme Makamına verilen veya ulaşan teklifler, zeyilname düzenlenmesi hali hariç, herhangi bir sebeple geri alınamaz. İhale için tespit olunan tarihin tatil gününe rastlaması halinde ihale, takip eden ilk iş gününde yukarıda belirtilen saatte aynı yerde yapılır ve bu saate kadar verilen teklifler kabul edilir. Çalışma saatlerinin sonradan değişmesi halinde de ihale yukarıda belirtilen saatte yapılır. Saat ayarlarında, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) nun ulusal saat ayarı esas alınır. Madde 6- İhale dosyasının kapsamı İhale dosyası aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır: Teklif Dosyası ve (Sözleşme Taslağı, Özel Koşullar, Genel Koşullar, Teknik Şartname, Teklif Sunma Formları, Teklif Değerlendirme Formları ve ilgili satın almaya mahsus diğer belgeler), Birim Fiyat Tarifleri, Uygulama Projeleri. Ayrıca Genel Koşulların veya bu talimatların ilgili hükümleri gereğince, Sözleşme Makamının çıkaracağı zeyilnameler ile isteklilerin yazılı talebi üzerine Sözleşme Makamı tarafından yapılan yazılı açıklamalar, ihale dosyasının bağlayıcı bir parçasını teşkil eder. İsteklinin yukarıda belirtilen dokümanların tümünün içeriğini dikkatli bir şekilde incelemesi gerekir. Teklifin verilmesine ilişkin şartları yerine getirememesi halinde ortaya çıkacak sorumluluk teklif verene ait olacaktır. İhale dosyasında öngörülen ve tarif edilen usule uygun olmayan teklifler değerlendirmeye alınmaz. Madde 7- İhaleye katılabilmek için gereken belgeler 7.1.İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: a) Tebligat için adres beyanı ve ayrıca irtibat için telefon ve varsa faks numarası ile elektronik posta adresi, (Bölüm D. Teklif Sunum Formu içerisinde yazılması yeterlidir.) b) Mevzuatı gereği kayıtlı olduğu Ticaret ve/veya Sanayi Odası veya Meslek Odası Belgesi; Gerçek kişi olması halinde, ilk ilan veya ihale tarihinin içerisinde bulunduğu yılda alınmış ilgisine göre Ticaret ve/veya Sanayi Odasına veya ilgili Meslek Odasına kayıtlı olduğunu gösterir belge, Tüzel kişi olması halinde, mevzuatı gereği tüzel kişiliğin siciline kayıtlı bulunduğu Ticaret ve/veya Sanayi Odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içerisinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin sicile kayıtlı olduğuna dair belge, c) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri; Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi, Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi veya bu hususları tevsik eden belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri, d) Bu talimatların ilgili maddesinde sayılan durumlarda olunmadığına ilişkin yazılı taahhütname, (Bölüm D, Beyanname Formatı, doldurulmalı, kaşelenmeli ve imza yetkilisi tarafından imzalanmalıdır) e) Şekli ve içeriği bu belgede belirlenen teklif mektubu, (Bölüm D.Teklif Sunum Formu doldurulmalı, kaşelenmeli, imza yetkilisince imzalanmalı ve bu belgeye ihale dosyasının Söz. Ek-5: Standart Formlar ve Diğer Gerekli Belgeler bölümünde yer alan formlardan uygun olanlar doldurularak yetkili tarafından imzalanmış ve 4

5 Söz. Ek-1: Genel Koşullar kaşelenmiş olarak eklenmelidir). f) Bu belgede tanımlanan geçici teminat, teklif tutarının en az %3 ü kadar Geçici Teminat sunulmalıdır. (Geçerlilik süresi İhale tarihinden itibaren en az 90 gün olmalıdır. Geçici teminat Teknik Teklif Zarfı içerisinde sunulmalıdır. Geçici teminata ilişkin diğer açıklamalar 26. maddede bulunmaktadır.) g) Vekâleten ihaleye katılma halinde, istekli adına katılan kişinin ihaleye katılmaya ilişkin noter tasdikli vekâletnamesi ile noter tasdikli imza beyannamesi, h) İsteklinin iş ortaklığı olması halinde iş ortaklığı beyannamesi, Bu ihaleye konsorsiyum olarak teklif verilemez. i) İhale dosyasının satın alındığına dair belge, (bu belge istekli kurum adına düzenlenmiş olmalıdır. Dosyanın bedelsiz imza karşılığı verildiği ihalelerde alındığı ifadesi tercih edilmelidir.) j) Varsa isteklinin ortağı olduğu veya hissedarı bulunduğu tüzel kişiliklere ilişkin beyanname, k) Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: 1.İstekliler, teklif edilen bedelin % 20 sinden az olmamak üzere, bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayri nakdi kredisini ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösterir Türkiye de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edeceği banka referans mektubunu vermek zorundadır. Banka referans mektubunun ihale ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması gerekir. Mevduat ve kredi tutarları; toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir. İş ortaklarında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Gerek görüldüğünde, banka referans mektubunun teyidi ilgili bankanın genel müdürlüğünden veya şubesinden sözleşme makamınca yapılır. Yapılan teyitlerin bankanın en az iki yetkilisinin imzasını taşıması zorunludur. 2.İsteklinin bilançosu: İsteklinin vergi dairesi tarafından tasdiklenmiş geçmiş 3 yıla ait bilanço ve gelir tablolarının ibrazı şarttır. 3. Adayın veya isteklinin sunduğu belgelerde; 3.1. Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir), 3.2.Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir), 3.3.Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50 den küçük olması ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir. 4.Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. 5.İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. 6.Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. 7.Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur. 5

6 Söz. Ek-1: Genel Koşullar l) Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler 1.Kilit Teknik Personelin Mesleki Deneyimi gösteren belgeler Adet Pozisyonu Mesleki Ünvanı 1 Şantiye Şefi (En az 5 yıl deneyimli ) İnş. Yük.Müh. veya İnş.Müh. 1 Şan.Müh.(Saha) (En az 3 yıl deneyimli ) İnş. Yük.Müh. veya İnş.Müh. 1 Şan.Müh.(Elek.) (En az 5 yıl deneyimli) Elektrik Yük. Müh. veya Elektrik Müh. 1 Şan.Teknk./Teknis.(En az 1 yıl deneyimli) Harita Teknikeri veya Teknisyeni 1 A Sınıfı Sertifikaya sahip bir iş güvenlik uzmanı Mühendis ve/veya Mimar* İstekli, yukarıda belirtilen teknik personeli, iş yerinde devamlı olarak bulunduracağına dair taahhütnemeyi içeren (standar form SR EK 14) belgeyi teklif dosyasında sunmak zorundadır. *Yüklenici İş sağlığı ve Güvenliği ile ilgili kanun ve yönetmelik çerçevesinde, bünyesinde A Sınıfı Sertifikaya sahip bir iş güvenlik uzmanını iş başında bulunduracaktır. Bünyesinde A sınıfı uzman bulundurmayanlar aynı hizmeti sunacak bir ortak sağlık güvenlik birimi firma ile iş başlamadan sözleşme imzalayıp, Sözleşme makamının onayına sunmak zorundadır. 2. Tesis, Araç ve Ekipmana ilişkin belgeler. Sıra No Makine, Ekipman Cinsi ve Özellikleri Gerekli Asgari Adet 1 Yükleyici (1.5 Yd3 ) (Loder) ( model) 1 Adet 2 Greyder ( model) 1 Adet 3 Beko Loder (Kazıyıcı-Yükleyici Lastikli) ( model) 1 Adet 4 Titreşimli Silindir (9-11 ton statik, ton dinamik kuvvette) ( model) 1 Adet 5 Ekskavatör ( yd3 lük 155 HP ) ( model) 1 Adet 6 Kamyon( Hafriyat 10 tekerli) ( model) 3 Adet İstekli, yukarıda belirtilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı, iş yerinde devamlı olarak bulunduracağına dair taahhütnemeyi içeren (standar form SR EK 15) belgeyi teklif dosyasında sunmak zorundadır İsteklilerden, yukarıda adedi, nitelikleri belirtilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olarak ve ya kiralamak sureti ile temin edebilir. Ayrıca yüklenici içerisinde bir toplantı odası mutfak ve bayan-erkek tuvaletlerinin yer aldığı, projesi ve teknik kapsamı ve niteliği sözleşme makamınca onaylanacak, 60 m 2 taban alanlı; internet bağlantıları ısıtma-soğutmahavalandırma ve konfor şartları sağlanmış prefabrik konteyner şantiye binasını sözleşme imzalamaya müteakip 30 gün içerisinde sözleşme makamının tahsis edeceği alana montajını tamamlayarak kullanıma hazır hale getirecektir. 3. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: 3.1.İsteklinin kamu veya özel sektöre bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; sözleşme makamınca kusursuz kabul edilecek şekilde gerçekleştirdiğini gösteren; ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler. 3.2.İş deneyimini gösteren belgeler, isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini ortaya koyan ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde yazılı esas ve usullere göre düzenlenerek verilen ve değerlendirilen; İş Bitirme Belgesidir. 3.3.Tüzel kişi tarafından iş deneyimi göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge. 6

7 Söz. Ek-1: Genel Koşullar 3.4.İstekli tarafından teklif edilen bedelin en az % 80 i oranında İş Deneyim Belgesi istenmektedir. İş deneyim belgesinin aslının sunulması zorunludur. İstekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin güncellenmiş tutarının, teklif edilen bedelin % 80 inden düşük olması durumunda, söz konusu teklif ekonomik açıdan en avantajlı teklif olsa dahi geçersiz sayılır. 3.5.Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez. 3.6.İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır. 3.7.Müteahhitlik karneleri ihalelerde iş deneyimini tevsik eden belge olarak kullanılamaz. 3.8.İş deneyim belgeleri; Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği 2 nci kısmının, İş Deneyim Belgelerinin Değerlendirilmesi başlıklı 6 ncı bölümünde yer alan esaslar dahilinde değerlendirilir.iş deneyim belgelerinin güncellemeleri Kamu İhale Kurumu hükümleri çerçevesinde güncellenir. 3.9.Bu ihalede, benzer iş olarak kabul edilecek işler ihale konusu yapım işinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği nde yer alan Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi ndeki iş gruplarından A-V:Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı) veya D-II : Enerji Dağıtım Şebekesi ve Tesis İşlerine ait iş deneyim belgeleri geçerli olacaktır Bu ihale kapsamında, iş deneyim belgesi yerine mezuniyet belgeleri/diplomalar kabul edilmeyecektir Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi: Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin kapsamında bulunan resmi belgeler, apostil tasdik şerhi taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir. Apostil tasdik şerhi taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Yabancı ülkenin Türkiye deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilmez. m) Türkiye genelinde güncel Vergi borcu yoktur belgesi (ihale tarihinden önceki 14 gün içinde alınmış olmalıdır). n) Türkiye genelinde güncel SGK borcu yoktur belgesi (ihalenin gerçekleştiği ay alınmış olmalıdır). o) Teknik Teklif (Dosya içerisinde Söz. Ek-3c: Teknik Teklif (Yapım İşi İhaleleri için) olarak isimlendirilen form doldurularak imza yetkilisince imzalı ve kaşeli olarak dosyaya eklenmelidir. Bu form kapsamında talep edilen belgeler teknik teklife imzalı olarak eklenmeli) 7

8 Söz. Ek-1: Genel Koşullar İsteklinin iş ortaklığı olması halinde (b), (c),(d), (m) ve (n) bentlerinde yer alan belgelerin her bir ortak tarafından ayrı ayrı verilmesi zorunludur. İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi nin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde; Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca "aslının aynıdır" şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri kabul edilecektir. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile ibraz edilenin aynıdır veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihaleden önce Sözleşme Makamının yetkili personeli tarafından aslı Sözleşme Makamı tarafından görülmüştür veya bu anlama gelecek şerh düşülen ve aslı kendilerine iade edilen belgelerin suretlerini de tekliflerine ekleyebilirler. Madde 8-İhalenin yabancı isteklilere açıklığı Bu ihaleye sadece yerli istekliler katılabilir. Madde 9. İhaleye katılamayacak olanlar Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde, Kalkınma Ajanslarınca sağlanan mali destekler kapsamında gerçekleştirilen ihalelere katılamazlar; a) Kamu ihalelerine katılmaktan geçici veya sürekli olarak yasaklanmış olanlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan ve organize suçlardan dolayı hükümlü bulunanlar, dolandırıcılık, yolsuzluk, bir suç örgütü içinde yer almak suçlarından veya başka bir yasadışı faaliyetten dolayı kesinleşmiş yargı kararı ile mahkûm olanlar, b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler. c) Sözleşme Makamının ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler. d) Sözleşme Makamının ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar. e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri. f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10'undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç). g) Yararlanıcının bünyesinde bulunan veya onunla ilgili olarak her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler. h) Bakanlar Kurulu Kararları ile belirlenen ve Türkiye de yapılacak ihalelere katılması yasaklanan yabancı ülkelerin isteklileri. Ayrıca ihale konusu alımla ilgili danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Bu yasak, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir. Yukarıdaki yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir. 8

9 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde 10- İhale dışı bırakılma nedenleri Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler, bu durumlarının tespit edilmesi halinde, ihale dışı bırakılacaktır; a) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme sözleşme makamı si altında bulunan, konkordato ilan eden veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan. b) İlgili mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan. c) İlgili mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan. d) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen. e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu Sözleşme Makamı tarafından ispat edilen. f) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan. g) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen. h) 9 uncu maddede ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan. i) 11 inci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulunduğu tespit edilen. Madde 11- Yasak fiil veya davranışlar İhale süresince aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır: a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek. b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak. c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek. d) Bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek. e) 9 uncu maddede ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak. Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında fiil veya davranışın özelliğine göre ilgili yasal hükümler uygulanır ve bunların Kalkınma Ajanslarınca sağlanan mali destekler kapsamında gerçekleştirilecek diğer ihalelere katılmaları engellenir. Madde 12- Teklif hazırlama giderleri Tekliflerin hazırlanması ve sunulması ile ilgili bütün masraflar isteklilere aittir. Sözleşme Makamı, ihalenin seyrine ve sonucuna bakılmaksızın, isteklinin üstlendiği bu masraflardan dolayı hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Madde 13- İhale dosyasında açıklama yapılması İstekliler, tekliflerin hazırlanması aşamasında, ihale dosyasında açıklanmasına ihtiyaç duydukları hususlarla ilgili olarak, son teklif verme gününden on (10) gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edebilirler. Bu tarihten sonra yapılacak açıklama talepleri değerlendirmeye alınmayacaktır. Açıklama talebinin uygun görülmesi halinde, Sözleşme Makamı tarafından yapılacak açıklama, bu tarihe kadar ihale dosyası alan tüm isteklilere yazılı olarak iadeli taahhütlü mektupla gönderilir veya imza karşılığı elden verilir. Sözleşme Makamının bu yazılı açıklaması, son teklif verme gününden en az beş (5) gün önce tüm isteklilerin bilgi sahibi olmalarını sağlayacak şekilde yapılacaktır. Açıklamada, sorunun tarifi ve Sözleşme Makamının ayrıntılı cevapları yer alır; açıklama talebinde bulunan isteklinin kimliği belirtilmez. Yapılan yazılı açıklamalar, ihale dosyasını açıklamanın yapıldığı tarihten sonra alan isteklilere ihale dosyası içerisinde verilir. Madde 14- İhale dosyasında değişiklik yapılması İlan yapıldıktan sonra ihale dosyasında değişiklik yapılmaması esastır. Ancak, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin Sözleşme Makamı tarafından tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi ve bu bildirimin Sözleşme Makamı tarafından yerinde bulunması halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle ihale dosyasında değişiklik yapılabilir. Zeyilname, ihale dosyası alanların tümüne iadeli taahhütlü mektup yoluyla gönderilir veya imza karşılığı elden verilir ve ihale tarihinden en az beş (5) gün önce bilgi sahibi olmaları sağlanır. Yapılan değişiklik nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, Sözleşme Makamı ihale tarihini bir defaya 9

10 Söz. Ek-1: Genel Koşullar mahsus olmak üzere en fazla on (10) gün süreyle zeyilname ile erteleyebilir. Erteleme süresince ihale dosyası satılmasına ve teklif alınmasına devam edilecektir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı tanınacaktır. Madde 15-İhale saatinden önce ihalenin iptal edilmesinde Sözleşme Makamının serbestliği Sözleşme Makamının gerekli gördüğü veya ihale dosyasında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların bulunduğunun tespit edildiği hallerde, ihale saatinden önce ihale iptal edilebilir. Bu durumda, iptal nedeni belirtilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği isteklilere duyurulur. Bu aşamaya kadar teklif vermiş olanlara ihalenin iptal edildiği ayrıca tebliğ edilir. İhalenin iptali halinde, verilmiş olan bütün teklifler reddedilmiş sayılır ve bu teklifler açılmaksızın isteklilere iade edilir. İhalenin iptal edilmesi nedeniyle istekliler Sözleşme Makamından herhangi bir hak talebinde bulunamaz. Madde 16- Ortak girişim Birden fazla gerçek veya tüzel kişi iş ortaklığı oluşturmak suretiyle ihaleye teklif verebilir. İş ortaklığı oluşturmak suretiyle ihaleye teklif verecek istekliler, iş ortaklığı yaptıklarına dair pilot ortağın da belirtildiği ekte örneği bulunan iş ortaklığı beyannamesini de teklifleriyle beraber sunacaklardır. İhalenin iş ortaklığı üzerinde kalması halinde iş ortaklığından, sözleşme imzalanmadan önce noter tasdikli ortaklık sözleşmesini vermesi istenecektir. İş ortaklığı anlaşmasında (iş ortaklığı beyannamesi) ve sözleşmesinde iş ortaklığını oluşturan gerçek ve tüzel kişilerin taahhüdün yerine getirilmesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları belirtilecektir. İş ortaklığında pilot ortak, en çok hisseye sahip ortak olmalıdır. Ortakların hisse oranları, ortaklık anlaşmasında (iş ortaklığı beyannamesi) ve ortaklık sözleşmesinde gösterilir. Madde 17-Alt yükleniciler İhale konusu alımın/işin tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere (taşeronlara) yaptırılamaz. Madde18-Teklif ve sözleşme türü Sözleşme türü, birim fiyatlı sözleşme olup, teklifler KDV hariç olarak verilecektir. İhale dokümanında yer alan kesin projeler ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak, sözleşme makamınca hazırlanmış birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı üzerinden teklif birim fiyat sözleşmesi imzalanacaktır. Madde 19- Teklifin dili Teklifler ve ekleri Türkçe olarak hazırlanacak ve sunulacaktır. Madde 20-Teklif ve ödemelerde geçerli para birimi Teklif ve ödemelerde geçerli para birimi TL dir. Madde 21-Kısmi teklif verilmesi Sözleşme Makamı tarafından gerçekleştirilecek ihalelerde, lotlar halinde ihaleye çıkılmamış ise, işin tamamı için teklif sunulacak olup kısmi teklifler kabul edilmeyecektir. Madde 22- Alternatif teklifler İhale konusu işe ilişkin olarak alternatif teklif sunulamaz. Madde 23-Tekliflerin sunulma şekli Teklif Mektubu ve istenildiği hallerde geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye katılabilme şartı olarak bu Şartname ile istenilen bütün belgeler bir zarfa veya pakete konulur. Zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan Sözleşme Makamıın açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanarak, mühürlenecek veya kaşelenecektir. Teklifler ihale dosyasında belirtilen ihale saatine kadar sıra numaralı alındılar karşılığında Sözleşme Makamına (tekliflerin sunulacağı yere) teslim edilir. Bu saatten sonra verilen teklifler kabul edilmez ve açılmadan istekliye iade edilir. 10

11 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Zeyilname ile teklif verme süresinin uzatılması halinde, Sözleşme Makamı ve isteklilerin ilk teklif verme tarihine bağlı tüm hak ve yükümlülükleri süre açısından, yeniden tespit edilen son teklif verme tarihine ve saatine kadar uzatılmış sayılır. Madde 24-Teklif mektubunun şekli ve içeriği Teklif, bir Teknik ve bir Mali tekliften oluşur ve bunların ayrı zarflarda teslim edilmesi gerekir. Her bir teknik teklif ve mali teklifin içerisinde, üzerinde belirgin olarak ASLIDIR yazan bir asıl nüsha ve üzerinde KOPYADIR yazan 1 adet kopya bulunmalıdır. Teklif mektupları, yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif Mektubunda; a) İhale dosyasının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, c) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması, d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması, zorunludur. Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya teklif vermeye yetki verdikleri kişiler tarafından imzalanması gerekir. Madde 25- Tekliflerin geçerlilik süresi Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren en az. 60 takvim günü olmalıdır. Bu süreden daha kısa süreyle geçerli olduğu belirtilen teklif mektupları değerlendirmeye alınmayacaktır. İhtiyaç duyulması halinde Sözleşme Makamı, teklif geçerlilik süresinin en fazla 30 gün süre ile uzatılması yönünde istekliden talepte bulunacaktır. İstekli Sözleşme Makamının bu talebini kabul edebilir veya reddedebilir. Sözleşme Makamının teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilecektir. Talebi kabul eden istekliler, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmeksizin, söz konusu ihale için istenmişse geçici teminatını kabul edilen yeni teklif geçerlilik süresine ve her bakımdan geçici teminata ilişkin hükümlere uydurmak zorundadır. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak yapılır, iadeli taahhütlü posta yoluyla gönderilir veya imza karşılığı elden teslim edilir. Başarılı istekli sözleşmeye hak kazandığının kendisine bildirilmesinden itibaren takip eden 60 gün için teklifinin geçerliliğini sağlamalıdır. Bildirim tarihine bakılmaksızın 60 günlük ilk süreye 60 gün daha eklenir. Madde 26- Geçici teminat ve teminat olarak kabul edilecek değerler Sözleşme Makamı tarafından geçici teminat istendiği duyurulan ihale kapsamında istekliler teklif ettikleri bedelin %3 ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin %3 ünden az oranda geçici teminat veren isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılacaktır. İsteklinin ortak girişim olması halinde, toplam geçici teminat miktarı ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen tekliflere bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz (30) günden az olmamak üzere isteklilerce belirlenir. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, Sözleşme Makamı tarafından istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır. Teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda sayılmıştır; a) Tedavüldeki Türk Parası. b) Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen teminat mektupları. İlgili mevzuatına göre Türkiye de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı bankaların düzenleyecekleri teminat mektupları ile Türkiye dışında faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantisi üzerine Türkiye de faaliyette bulunan bankaların veya özel finans kurumlarının düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat olarak kabul edilir. Teminatlar, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilir. Madde 27- Geçici teminatın teslim yeri ve iadesi 11

12 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Teminat mektupları, teklif zarfının içinde tekliflerle birlikte Sözleşme Makamına sunulur. Teminat mektupları dışındaki teminatların Sözleşme Makamının ilgili birimine yatırılması ve makbuzlarının teklif zarfının içinde sunulması gerekir. İhale üzerinde kalan istekliye ait teminat mektubu ihaleden sonra Sözleşme Makamınca muhafaza edilir. Diğer isteklilere ait teminatlar ise hemen iade edilir. İhale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı ise, gerekli kesin teminatın verilip sözleşmeyi imzalaması halinde iade edilir. Madde 28- Son teklif teslim tarihinden önce ek bilgi talepleri İhale dosyası ve ihale konusu hakkındaki bilgi talepleri yazılı olarak, tekliflerin sunulması için son tarihten 10 gün öncesine kadar Sözleşme Makamına iletilir. Sözleşme Makamı, bilgi taleplerini, tekliflerin sunulması için son tarihten 5 gün öncesine kadar, diğer isteklilerin de bilgi edineceği bir şekilde, internet sayfasında ve ilgili Ajansın internet sayfasında duyurur. Sözleşme Makamı, kendi girişimi ile ya da herhangi bir isteklinin talebi üzerine, teklif dosyası hakkında ek bilgi sağlarsa, bu tür bilgileri, tüm isteklilere aynı anda yazılı olarak gönderecektir. Madde 29- Tekliflerin sunulması Teklifler, teklif davet mektubunda veya ilanda belirtilen son teslim tarihini geçmeyecek şekilde teslim alınmak üzere gönderilmelidir. Teklifler aşağıdaki şekilde teslim edilmelidir: Taahhütlü posta / kargo servisi) ile Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi; İzmir-Ankara Cad. No:5 Pk:1 Kemalpaşa/İZMİR Ya da Sözleşme Makamına doğrudan elden Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi; İzmir-Ankara Cad. No:5 Pk:1 Kemalpaşa/İZMİR teslim edilmeli ve teslim karşılığında imzalı ve tarihli bir belge alınmalıdır. Başka yollarla ulaştırılan teklifler değerlendirmeye alınmayacaktır. Teklifler, çift zarf sistemi kullanılarak teslim edilmelidir; bir dış paket veya zarfın içerisinde, birinin üzerinde A Zarfı- Teknik Teklif, diğerinin üzerinde B Zarfı- Mali teklif yazan iki ayrı mühürlü zarf olmalıdır. Mali teklif dışındaki, teknik teklifi oluşturan diğer tüm kısımlar A Zarfının içine konmalıdır, (örn. teklif teslim formu, organizasyon ve metodoloji belgesi, Kilit uzmanlar ve ücreti belgesi, isteklinin beyannamesi, tüzel ve mali kimlik formu). Bu kuralların herhangi bir şekilde yerine getirilmemesi, (örn. Mühürlenmemiş zarflar ya da teknik teklifte fiyata herhangi bir atıf yapılması) kuralların ihlali olarak değerlendirilecek ve teklifin reddedilmesine yol açacaktır. Madde 30- Tekliflerin mülkiyeti Sözleşme Makamı, bu ihale süreci sırasında alınan tüm tekliflerin mülkiyet haklarına sahiptir. Sonuç olarak, teklif sahiplerinin tekliflerini geri alma hakları yoktur. Madde 31-Tekliflerin açılması Değerlendirme Komitesince, tekliflerin alınması ve açılmasında aşağıda yer alan usul uygulanır; a) Değerlendirme Komitesince bu Şartnamede belirtilen ihale saatine kadar kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. b) Değerlendirme Komitesi teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu, ihaleyi yapan Sözleşme Makamının açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp, mühürlenmesi veya kaşelenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. c) Mal alımı ve yapım işi ihalelerinde, zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif fiyatları açıklanarak tutanağa bağlanır. d) c. bendine göre düzenlenecek tutanaklar Değerlendirme Komitesince imzalanır. Bu tutanakların Değerlendirme Komitesi başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir. e) Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler Değerlendirme Komitesince hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır. 12

13 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde 32-Tekliflerin değerlendirilmesi Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı bu Şartnamenin 31. maddesine göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Teklif zarfı içinde sunulması gereken belgeler ve bu belgelere eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri tamamlatılmayacaktır.ancak, a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, b) İsteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, verilen süre içinde tamamlanacaktır. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde isteklilerce sunulan belgelerin, ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler isteklinin ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, mal alımı ve yapım işi ihalelerinde, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dosyasında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. En son aşamada isteklilerin mali teklif mektubu eki cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Teklif edilen fiyatları gösteren mali teklif mektubu eki cetvellerde çarpım ve toplamlarda aritmetik hata bulunması halinde, isteklilerce teklif edilen birim fiyatlar esas alınmak kaydıyla, aritmetik hatalar Değerlendirme Komitesi tarafından re sen düzeltilir. Yapılan bu düzeltme sonucu bulunan teklif, isteklinin esas teklifi olarak kabul edilir ve bu durum hemen istekliye yazı ile bildirilir. İstekli düzeltilmiş teklifi kabul edip etmediğini tebliğ tarihini izleyen beş (5) gün içinde yazılı olarak bildirmek zorundadır. İsteklinin düzeltilmiş teklifi kabul etmediğini süresinde bildirmesi veya bu süre içinde herhangi bir cevap vermemesi halinde, teklifi değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatı gelir kaydedilir. İsteklinin düzeltilmiş teklifi kabul etmediğini bildirmesi halinde, teklifi değerlendirme dışı kalır ve geçici teminatı serbest bırakılır. (Değişik: tarihli ve 15 sayılı Müsteşarlık Olur u m.13) Sözleşme Makamının tekliflerin mali kaynakları aşması halinde aşan tutarı kendi ödemek istemesi durumu hariç olmak üzere, tüm ihalelerde, sözleşme için kullanılabilecek azami bütçeyi aşan teklifler elenecektir 1. İhalenin sonuçlandırılması kriterleri, Teknik Şartnamede belirtilen gerekliliklere uygun olarak incelenecektir. Şartnameyi karşılayan teklifler için aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacak olup, sınır değerin altında kalan teklifler açıklama istenmeksizin reddedilecektir. ihale, şartname gerekliliklerini karşılayan, aşırı düşük teklif sorgulamasından geçmiş uygun teklifler arasında en düşük teklifi veren istekliye verilecektir. Aşırı düşük teklif sorgulaması için sınır değer hesaplamaları kamu ihale kurumu kriterleri çerçevesinde yapılacak olup; N sınır değer katsayısı 1,20 alınacaktır. Madde 33- İsteklilerden tekliflerine açıklık getirilmesinin istenilmesi Değerlendirme Komitesinin talebi üzerine Sözleşme Makamı, tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dosyasında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilemez ve bu sonucu doğuracak şekilde kullanılamaz. Sözleşme Makamının açıklama talebi ve isteklinin bu talebe vereceği cevaplar yazılı olacaktır. Madde 34-Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesinde Sözleşme Makamının serbestliği tarihli ve 15 sayılı Müsteşarlık Olur u m.13 ile değiştirilmeden önceki düzenleme: Tüm ihalelerde, mali teklifleri, sözleşme için kullanılabilecek azami bütçeyi aşan teklifler elenecektir. 13

14 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Değerlendirme Komitesinin kararı üzerine Sözleşme Makamı, gerekçelerini net bir şekilde belirterek, verilmiş olan bütün teklifleri reddetmekte ve ihaleyi iptal etmekte serbesttir. Sözleşme Makamı bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. İptal, aşağıdaki durumlarda gerçekleşebilir: a) Teklif sürecinin başarısız olması, örn. Nitelik açısından ve mali açıdan değerli bir teklif gelmemesi ya da hiçbir teklif gelmemesi; b) Projenin ekonomik ya da teknik verilerinin temelden değişmesi; c) (Değişik: tarihli ve 15 sayılı Müsteşarlık Olur u m.14) Teknik açıdan yeterli olan tüm tekliflerin sözleşme için ayrılan azami bütçeyi aşması (Sözleşme Makamının tekliflerin mali kaynakları aşması halinde aşan tutarı kendi ödemek istemesi durumu hariç)2; d) Süreçte bazı usulsüzlükler meydana gelmesi, özelikle bunların adil rekabeti engellemesi; e) İstisnai haller ya da mücbir sebeplerin, sözleşmenin normal şekilde ifasını imkansız kılması. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İhale sürecinin iptal edilmesi durumunda, Sözleşme Makamı, tüm teklif sahiplerine durumu bildirecektir. Şayet ihale süreci, herhangi bir teklifin dış zarfı açılmadan iptal edilirse, açılmamış haldeki mühürlü zarflar, teklif sahiplerine iade edilecektir. Sözleşme Makamı, hiçbir durumda ve herhangi bir kısıtlama olmaksızın ihale sürecinin iptal edilmesiyle ortaya çıkan zarardan ve kar kaybından bu konuda önceden uyarılmış olsa bile, sorumlu tutulamaz. İhale sürecinin iptal edilmiş olması, Sözleşme Makamının Kalkınma Ajansı na karşı olan sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Madde 35- Etik Kurallar Kalkınma Ajansları tarafından sağlanan mali destekler kapsamında Sözleşme Makamının gerçekleştirdiği ihalelerde aşağıda belirtilen etik kurallara uyulması zorunludur; a) Tetkik, inceleme, netleştirme ve değerlendirme süreçlerinden herhangi birinde, istekli tarafından teşebbüs edilecek gizlilik esasını bozma ve bilgi sızdırma çabası, rakiplerle yasadışı yollarla uzlaşma eylemleri, Değerlendirme Komitesi ni ya da Sözleşme Makamını etkilemeye çalışması, teklifin reddedilmesiyle sonuçlanacak ve hatta idari ceza almasına sebep olacaktır. b) İstekli, herhangi bir potansiyel çıkar çatışmasından etkilenmemeli ve diğer teklif sahipleriyle ya da proje kapsamındaki diğer kimselerle hiçbir şekilde bağlantı kurmamalıdır. c) Bir teklif verilirken, aday veya istekli, meslek ve iş hayatının gerektirdiği şekilde tarafsız ve güvenilir bir şekilde davranmalıdır. Etik kurallara uyulmaması, adayın, isteklinin veya yüklenicinin Kalkınma Ajanslarınca düzenlenen diğer destekleme faaliyetlerinden de dışlanmasına neden olabilir. Madde 36- İtirazlar İhalenin sonuçlandırılması sürecinde oluşan bir hata ya da usulsüzlükten dolayı zarara uğradığına inanan teklif sahipleri, Sözleşme Makamına (Kalkınma Ajansı na bildirmek suretiyle) doğrudan dilekçe yazabilirler. Sözleşme Makamının şikâyetin alınmasını takip eden 90 gün içerisinde bir cevap vermesi gerekmektedir. Böyle bir durumdan haberdar edildiği takdirde, Kalkınma Ajansı, Sözleşme Makamı ile bağlantıya geçerek görüş bildirmeli ve şikâyetçi (istekli) ile Sözleşme Makamı arasında oluşan soruna dostane bir çözüm getirerek işleri kolaylaştırmaya çalışmalıdır. Eğer yukarıda anlatılan yöntem başarılı olmazsa; istekli, olayı Sözleşme Makamının bağlı olduğu ulusal yargı sistemine intikal ettirme hakkına sahiptir. Okudum, kabul ediyorum..../.../20... İmza Teklif Veren tarihli ve 15 sayılı Müsteşarlık Olur u m.14 ile değiştirilmeden önceki düzenleme: Teknik açıdan yeterli olan tüm tekliflerin sözleşme için ayrılan azami bütçeyi aşması;. 14

15 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Bölüm B: Taslak Sözleşme (Özel Koşullar) ve Ekleri 1

16 Söz. Ek-1: Genel Koşullar SÖZLEŞME VE ÖZEL KOŞULLAR YAPIM İŞİ SÖZLEŞMESİ Bir tarafta Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi (BAYOSB), İzmir-Ankara Cad. No:5 Pk:1 Kemalpaşa/İZMİR ("Sözleşme Makamı"), ve Diğer tarafta Tedarikçinin/Hizmet Sunucusunun/Yapım Müteahhidinin Tam Resmi Adı Hukuki statüsü / ünvanı 3< Resmi tescil numarası >4<Açık resmi-tebligat adresi><vergi dairesi ve numarası>, ( Yüklenici ) olmak üzere, taraflar aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır: Madde (1) Konu ÖZEL KOŞULLAR Bu Sözleşmenin Konusu İzmir / Kemalpaşa da uygulanacak BAYOSB Enerji Yolu Projesi dir. Madde (2) Sözleşmenin Yapısı Yüklenici, bu ihalede belirlenmiş olan ve öncelik sırasına göre, Özel Koşullar ( Özel Koşullar ) ve aşağıdaki Eklerde belirtilen koşullardan oluşan şartların, gereğine uygun olarak faaliyetlerini sürdürecektir: Ek-1: Genel Koşullar Ek-2: Teknik Şartname (İş Tanımı) Ek-3: Teknik Teklif Ek-4: Mali Teklif (Bütçe Dökümü) Ek-5: Standart Formlar ve Diğer Gerekli Belgeler Yukarıdaki belgeler arasında herhangi bir çelişki olması durumunda, bunların hükümleri, yukarıda belirtilen öncelik sırasına göre uygulanır. Madde (3) Sözleşme bedeli ve Ödemeler Sözleşme Bedeli :... TL dir. Sözleşme kapsamında ön ödeme yapılmayacaktır. Yapım işi sözleşmelerinde: ödemeler hakediş esasına göre yapılacaktır. Sözleşme Makamı, Yüklenicinin ödeme için gerekli evrakları ve ödeme talebini intikal ettirmesinden itibaren inceleme yapacak ve ödemenin yapılması için uygunluğun tespit edilmesi üzerine transfer gerçekleştirilecektir. Madde (4) Başlama tarihi Uygulamaya başlama tarihi <tarih / sözleşmenin her iki tarafça imzalandığı tarih > şeklindedir. Madde (5) Uygulama Süresi Sözleşmenin II ve III no.lu ekleri dahilinde ifade edilen görevlerin uygulama süresi, sözleşmenin başlama tarihinden itibaren 240 takvim günüdür. Madde (6) Raporlama Yüklenici, ilerleme raporlarını Genel Koşulların ilgili maddelerinde ve Şartnamede belirtildiği şekliyle sunar. Madde (7) İletişim-Tebligat Adresleri Sözleşme Makamı ve Tedarikçi arasındaki bu sözleşme ile ilgili tüm yazışmalarda sözleşmenin başlığı ve kimlik numarası belirtilecektir. Yazışmalar, bu sözleşmedeki adreslere posta, faks yoluyla gönderilecek veya elden teslim edilecektir. 3 Yüklenici olan taraf şahıs olduğu durumlarda. 4 Geçerli olan hallerde. Şahıslar için, kimlik numarası, pasaport ya da eşdeğer diğer belge numarasını belirtiniz. 2

17 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Tarafların yukarıda yazılı olarak bildirdiği adrese yapılacak tebligat kendisine yapılmış sayılır. Tarafların adres değişikliğine ilişkin yazılı bildirimde bulunmaması halinde yeni adresine tebligat yapılamamasından sorumluluk kabul edilmez. Madde (8) Sözleşmenin tabi olduğu hukuk ve dili Sözleşmede düzenlenmeyen her husus Türkiye Cumhuriyeti kanunları kapsamında değerlendirilecektir. Sözleşmenin dili; taraflar arasındaki bütün yazılı iletişim Türkçe yapılır. Madde (9) Sözleşme Bedeline Dahil Olan Giderler 9.1. Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin, ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi, resim, harç, primler ve benzeri diğer giderler ile her türlü sigorta giderleri sözleşme bedeline dahil olup, bu giderler yükleniciye aittir. Ancak mal sahibi olarak ödenecek ruhsat harçları sözleşme makamına aittir. Yüklenici ileride doğabilecek ekonomik kriz ve benzeri durumları dikkate alarak sözleşme bedelini hesaplamıştır. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi sözleşme bedeline dahil değildir. Hakedişlerin onaylanmasından sonra yüklenici tarafından yürürlükteki mevzuata göre kesilecek faturaya ait KDV bedeli yürürlükteki mevzuata göre sözleşme makamı tarafından yükleniciye ödenir İşin gerçekleştirilmesi için gerekli ve yüklenicinin yapmak zorunda olduğu bazı işlerin karşılığı olan, aşağıdaki bentlerde gösterilen giderlerin tümü için yükleniciye bir bedel ödenmeyecektir Gerek işin yönetimi, gerekse işte kullanılacak her türlü malzeme, araç, makine, taşıt vb.nin taşınmaları, bunlar için gerekli depo, baraka, hangar, garaj vb. tesislerin yapılması, bunların korunmaları ve sigortaları ile ilgili giderler, Yüklenicinin gerek imalatların yapımı için inşaat sahasında, gerekse imalatlar için gerekli malzemelerin temini için ocaklardan her cins malzeme çekilmesi için gereken şantiye içi ve şantiye dışı yol, köprü, iskele ve tesisler ile servis yolları ve servis yapıları giderleri, Projelerin zemine uygulanması, röleve gibi işler ile kontrol ve/veya sözleşme makamı temsilcisi tarafından denetim amacıyla istenen her türlü ölçmeler için gerekli araç, malzeme ve personel giderleri, Şantiye içinde ve şantiye dışında malzeme ve her tür imalatlarda yapılacak olan laboratuvar ve benzeri teknik deneylerin giderleri, Geçici Kabul ve Kesin Kabul heyetlerinin gerekli gördüğü durumlarda, yüklenicinin yaptığı işlerle ilgili olarak yapılacak bütün deneylerin giderleri, Şantiye hizmetleri için gerekli enerji, su ve atık su ile telefon, faks, internet bağlantısı, elektrik, fotokopi vb.nin sağlanması, taşınması ve dağıtılması için gerekli tesislerin yapılması, kontrole ücretsiz olarak sunulması ve bunlarla ilgili işletme giderleri, Kontrolün veya sözleşme makamının işin durumunu, ilerlemesini göstermek ve tespit etmek üzere, iş süresince gerekli göreceği zamanlarda ve belirleyeceği yeterli görünümlerde çekilecek, işin değişik aşamalarını gösterir ikişer kopya halinde basılı ve CD ye kaydedilmiş olarak teslim edilecek fotoğraflara ilişkin tüm giderleri, İşin yapımı ve teslimi sırasında ortaya çıkabilecek her türlü hafriyat ve yıkıntı atığının yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca bertaraf edilmesi, inşaat alanının, yapılan imalat ve inşaatlar ile çevrenin kaba ve ince temizlik giderleri, Yüklenicinin çalışmalarını yaparken, parsellerde yapımı devam eden ve edecek olan fabrika inşaatlarının ulaşımlarının sağlanması için, servis yolları açma ve trafiğe açık tutma giderleri, Bölgede ve şantiye sahasında yeraltı ve yer üstü tesislerini (fabrika ve işletme binaları dahil) koruma, herhangi bir şekilde zarar verdiği takdirde derhal zararı tazmin etme ve onarma giderleri, İnşaat alanında, yolların trafiğe açık tutma, işaretleme, bakım giderleri, inşaat sahasından teressubat ve benzeri malzemenin akmasını önleyecek her türlü tedbiri (taş sedde, kum tutucu, yağmur suyu kanalları v.b.) alma, mevcut yolların kirlenmemesi amacıyla, mevcut yollar ile gerek görüldüğü takdirde çamur yıkama havuzu oluşturma ve bütün tedbirlere rağmen yolların ve diğer tesislerin kirlenmesi halinde, temizlik işlerinin yaptırılması giderleri, Sözleşme konusu işlerin yapımı sırasında ve bitiminde, gerekli olacak müşavirlik hizmetleri, superpozisyon projeleri, uygulama projelerinin yeniden yapılması ve detay projeleri, kroki ve ataşmanlar, olası 3

18 Söz. Ek-1: Genel Koşullar proje değişiklikleri doğrultusunda ve proje teknik şartnameleri ile sözleşme makamı tarafından belirlenecek kriterlere uygun olarak hazırlanan ve sözleşme makamına teslim edilmesi gereken As-built (son durum) projelerin giderleri, Tüm riskler için yapılacak sigortaların prim bedelleri ile sigorta firmasının muafiyet ve her ne neden olursa olsun ödemeyeceği bedelleri, Bundan başka yüklenici tarafından kendi ihtiyaçları için yapılmış olan baraka, ambar, garaj, atölye vb. tesisler, yapımı ve işin sonunda yüklenici tarafından sökülerek götürülmesi, etrafın temizlenmesi giderleri, Sözleşme konusu iş ile ilgili yasal olarak alınması gereken tüm izin ve ruhsatlar Yüklenici tarafından takip edilecek olup, bunlara ilişkin giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır. Söz konusu işlerin sözleşme süresince sözleşme makamının kendisi veya görevlendireceği kişi veya kuruluşların denetimine tabi olacaktır. Denetimler sonucu tespit edilen teknik ve idari aksaklıklar yükleniciye bildirilecektir. Yüklenici aksaklıkları gecikmeye mahal vermeden düzeltmediği takdirde, sözleşmenin ilgili maddelerinde yer alan yaptırımlar uygulanacaktır. Tüm bu işler için yükleniciye herhangi bir bedel ödenmeyecektir. Yüklenicinin gerekli izin ve ruhsatlar için başvurularını geciktirmesi halinde, süre uzatımı kesinlikle verilmeyecektir. İşin gecikmesi durumunda sözleşmenin gecikme cezalarına ilişkin hükümleri uygulanacağı gibi, yetkili kurumlardan gelebilecek cezalar da yükleniciye yansıtılacaktır İnşaat sahası içinde, olası yeraltı - havai kablo, içme suyu vb. hatlarının proje gereği deplase edilmesi giderleri, İnşaat sahası içinde, mevcut ağaçların sözleşme makamının göstereceği yere nakil giderleri, Sözleşme makamının onaylayacağı ve işin özelliğine uygun, bir adet inşaat levhasının hazırlanması ve montajı giderleri, iş güvenliğine ilişkin, sözleşme makamınca uygun görülecek her türlü uyarı tabelalarının temini ve ilgili yerlere montajı, İş sağlığı ve güvenliği ile alakalı, yüklenicinin kendi bünyesinde bulunduracağı uzman personelin giderleri veya sözleşmeli olarak anlaşacağı ortak sağlık güvenlik firmasının giderleri sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ve ilgili yönetmelikler gereğince alınması gereken önlemlerin giderleri İş bu ihale dosyasında ve eklerinde belirtilen tüm diğer işler, Yüklenici, bunları yapmakta gecikir veya kaçınırsa, sözleşme makamı hiçbir yargı kararı almaksızın, bu işleri, yüklenici nam ve hesabına yaptırır ve bedelini yükleniciye yapacağı ilk hakedişten keser Yüklenici, bu gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemleri oluşması, fiyatların yükselmesi, taşıma ve işçilik ücretlerinin artması da dahil olmak üzere, her ne suretle olursa olsun verdiği indirim oranının eksiltilmesini, ek bedel ödenmesini veya süre uzatımını talep etmeyecektir. Madde (10) Projelerin Tanzimi Sözleşme makamı tarafından verilen ön/kesin projeler, sözleşme makamının alacağı kararları çerçevesinde değişiklik olması halinde veya hiç projelendirilmemiş imalatlar için ilk kez proje yapılması gerektiği hallerde, Yüklenici ücretsiz olarak projelerin revizyonunu ve yeni projeleri yaptıracaktır. Yüklenici, yaptıracağı revizyon ve yeni projeleri, proje listesi ile birlikte, paftalar halinde ve A4 normunda katlanmış ve kutulanmış olarak hazırlayıp, ayrıca tüm projeleri içeren, sözleşme makamınca uygun görülecek programda hazırlanmış CD de verecektir. Projenin süresinde teslim edilmemesi durumunda işin toplam süresine ilave ek süre verilmeyecektir Yüklenici, hazırlanacak bu projelerden esaslı ve maliyet arttırıcı nitelikte olanlar hariç proje yöneticisine, gerekli ek dokümanlarla birlikte onay işlemlerini yaptıracaktır. Alt ve üst yapı uygulama projelerinde, Sözleşme makamı temsilcisinin onayı alınmadan inşaata başlanamaz. Projelerde esaslı ve maliyet arttırıcı nitelikteki değişiklikler BAYOSB yönetim kurulu kararı ile gerçekleşecektir Sözleşme makamı tarafından verilecek ön/kesin doğalgaz şebekesi projeleri ve elektrik şebekeleri enerji ana dağıtım binası, trafo ve trafo binaları projeleri veya ilgili projelerin revizyonu ya da yenilenmesi halinde, Yüklenici söz konusu projelerin son halini geçici kabul öncesi ilgili kamu sözleşme makamına onaylatmak ve geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Söz konusu onaylatma sürecinde veya geçici kabul aşamasında, gerekli olabilcek tüm müşavirlik hizmetleri ve ilgili bedelleri, onaylatma ile alakalı doğacak tüm harç ve masraflar yükleniciye ait olacaktır. Doğalgaz projelerin gaz dağıtım şirketi İzmir Gaz (İZMİRGAZ) tarafından, Elektrik ile ilgili tüm 4

19 Söz. Ek-1: Genel Koşullar projeler ise GEDİZ A.Ş. tarafından onaylanacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Detaylı açıklama, ilgili kurumların Özel Teknik Şartnamesinde, mevcuttur. Uygulama aşamasında herhangi bir nedenden dolayı projelerde Sözleşme makamı tarafından bir değişiklik yapılması istendiği takdirde, söz konusu değişiklik Sözleşme makamının da onayı alınmak koşulu ile yüklenici tarafından ücretsiz olarak yapılır. Yüklenicinin yapacağı proje ve hesaplar, fen ve sanat kurallarına uygun genel prensipler dahilinde uzman kişiler tarafından yapılır, uygulamada gerekli olan bütün detay ölçüler ayrıntılı olarak verilir. Yüklenici yapacağı projenin ve fenni hesapların noksanlık ve yanlışlıklarından ve bunların bütün sonuçlarından doğrudan doğruya sorumludur. Projenin Sözleşme makamınca görülmüş ve onaylanmış olması yükleniciyi bu sorumluluktan kurtarmaz. Yüklenici tarafından verilen proje ve hesapların fenni noksanlık ve yanlışlıkları nedeniyle Sözleşme makamı veya yetkili kurumlarca onaylanmayıp geri verilmiş olmalarından dolayı meydana gelebilecek her türlü zarar ve ziyandan yüklenici sorumludur. İşin gecikmesinden dolayı 3. taraf tarafından sözleşme makamına gelebilecek her türlü zarar ve ziyandan da yüklenici sorumludur Projelerin uygulanması Sözleşme konusu işler, sözleşme makamı tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp sözleşme makamınca onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır Birim fiyatlı işlerin, onaylı uygulama projesi hazırlanmamış kısımlarına sözleşme makamının izni olmadan başlanamaz. Aksine bir davranışın sorumluluğu yükleniciye aittir Projelerin zemine uygulanması sırasında meydana gelen hataların sorumluluğu ve hataların neden olduğu zararlar ve giderler yükleniciye ait olup, bunun sonucu olarak meydana gelen hatalı işin bedeli de yükleniciye ödenmez Sözleşme makamı, sözleşme konusu işlerle ilgili proje v.b. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkansız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli değişiklikleri yapmaya yetkilidir. Yüklenici, işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun olarak işe devam etmek zorundadır. Proje değişiklikleri işin süresini etkileyecek nitelikte ise yüklenicinin bu husustaki süre talebi de sözleşme makamı tarafından dikkate alınır Sözleşme makamı veya yapı denetim görevlisinin yazılı bir tebliği olmaksızın yüklenici, projelerde herhangi bir değişiklik yaptığı takdirde sorumluluk kendisine ait olup bu gibi değişiklikler nedeniyle bir hak iddiasında bulunamaz İşlerin devamı sırasında yüklenici, proje uygulaması konusunda kendisine yapılan tebliğin sözleşme hükümlerine aykırı olduğu veya bildirim konusunun fen ve sanat kurallarına uygun olmadığı görüşüne varırsa, bu husustaki karşı görüşlerini sözleşme makamı ye bildirmek zorundadır. Aksi halde doğacak tüm sorumluluk yükleniciye ait olacaktır. Madde (11) Vergi, Resim ve Harçlar ile Sözleşmeyle İlgili Diğer Giderler Sözleşmenin düzenlenmesi ve uygulanmasına ilişkin bütün vergi, resim, harç ve ilgili diğer giderler ile noter giderleri, ihale karar pulu, damga vergileri, işçi ücretleri, SGK primleri, ücretli hafta tatilleri ve genel tatillerden yüklenici firmaya düşen yükümlülük ve özetle hangi nedenle olursa olsun veya ne ad altında bulunursa bulunsun, devlet, belediye, özel idare veya herhangi bir merci ve makam tarafından tarh ve tahsil olunursa olunsun, mali yükümlülük ve sorumluluk bütün kapsamı ile yükleniciye aittir. Tutarları yüklenici tarafından ilgili yerlere ödenir. Ödendiğine ilişkin belgeler yüklenici tarafından sözleşme makamına sunulmak zorundadır. Aksi taktirde sözleşme makamı dilediği hakedişten bu bedeli kesme hakkına sahiptir. Madde (12) Geçici ve Kesin Kabulden Sonra Uygulanacak Cezalar Geçici kabulden sonra uygulanacak ceza: Geçici kabulde saptanan noksanlıklar, belirlenen süre içinde yüklenici tarafından tamamlanmazsa, sürenin bitiminden sonra noksanlıkların tamamlanmasına kadar geçecek her gün için, genel koşullar madde 12 de belirtilen idari ve mali cezalar madde-3 te yazılı miktarın (½ si) yarısı kadar 5

20 Söz. Ek-1: Genel Koşullar ceza uygulanır ve kesilen ceza hiçbir şekilde yükleniciye ödenmez. İşveren kusurlu işleri, dilediği takdirde üçüncü bir tarafa yaptırabilir. Sözleşme makamının üçüncü tarafa ödeyeceği bedel, yükleniciden %25 (yüzde yirmi beş) fazlasıyla tahsil edilir. Yüklenici bu hususu itirazsız, peşinen kabul ettiğini beyan ve taahhüt eder. Bu maddenin tatbiki, sözleşmenin diğer yaptırımlarının uygulanmasına engel değildir Kesin kabul aşamasında uygulanacak ceza: Yüklenici, kesin kabul tarihine kadar işi, kesin kabule elverişli duruma getirmeyerek bir gecikmeye yol açmış ise, sözleşme makamı yükleniciye sözleşme bedelinin %1 ( yüzde biri ) oranında günlük gecikme cezası uygulayarak eksik ve kusurların giderilmesini bekler. Sözleşme makamının ihtarından itibaren 24 (yirmidört) saat içinde eksikliğin giderilmesi için harekete geçmeyen ve her halde 5 (beş) gün içinde eksikliği tamamlamayan yükleniciye ceza uygulamasına devam edilmekle birlikte kusur ve eksiklikleri yüklenici hesabına sözleşme makamı kendisi giderir. Madde (13) Ek Kesin Teminat Sözleşmenin dışında kalmış fakat yapılması ihaleden sonra kararlaştırılmış işlerde, artan iş bedelin yüzde onu (% 10) oranında, teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden veya hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle ek kesin teminat alınır Ek kesin teminatın banka mektubu olarak alınması halinde, ek kesin teminat mektubunun süresiz olması zorunludur Yüklenici tarafından verilen kesin teminat ve ek kesin teminat, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilir. Madde (14) Kesin Teminatın ve Ek Kesin Teminatın Geri Verilmesi 14.1.Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından ve yüklenicinin bu işten dolayı sözleşme makamı ye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten ve as-built (son durum) projelerin Sözleşme Makamına tesliminden, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesinden, malzeme ve teçhizata ait garanti belgeleri ile bunların ilgili evrakının sözleşme makamına verilmesinden sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların %75; kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı, yükleniciye iade edilir. Geçici kabule kadar kısmen de olsa, teminatın serbest bırakılması işlemi yapılmaz Yüklenicinin bu iş nedeniyle sözleşme makamı ye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçlarını 3 er aylık dönemler halinde hakedişler ile birlikte sunacaktır. Sözleşme makamı 3 er aylık dönemde SSK dan borcu olmadığına ilişkin yazı getirilmediği sürece hakedişi ödememe yada resen kesinti yapma hakkına sahiptir yine yüklenici ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin en geç geçici kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir Yüklenicinin bu iş nedeniyle sözleşme makamı ye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin kesin kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir. 6

21 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde; kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde sözleşme makamı nın yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde sözleşme makamı ye gelir kaydedilir Her ne suretle olursa olsun, sözleşme makamınca alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz. Madde (15) Hakediş: Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri; Hakedişlerin tanziminde, metrajlar, yeşil defter ve ekleri olan ataşman, röleve, nivelman defteri ve diğer kayıtlarda gösterilir. İşe başlanıldığı tarihten itibaren meydana getirilen işlerin miktarı, kontrol tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte ölçülür ve bulunan miktarlar sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna dahil edilir. Geçici hakediş raporları yüklenicinin yazılı başvurusu üzerine, ayda bir defa ve üç nüsha olarak düzenlenir. Hakedişler, BAYOSB Yönetim Kurulu nun onayı ile avans niteliğinde ödemesi yapılır. Sözleşme makamı tarafından hakediş karşılığı yapılan tüm ödemeler avans niteliğindedir ve yüklenici açısından müktesep hak oluşturmaz. Sözleşme makamı hakedişlerle yaptığı fazla ödemeleri her daim bir sonraki hakedişten yada kesin kabul ve ibralaşma yapılıncaya kadar kesme ve tahsil etme hakkına sahiptir. Onaylanan hakedişlerin bir nüshası yükleniciye verilir, iki nüshası da Sözleşme makamında kalır. Yüklenici başvurmadığı takdirde Sözleşme makamı, en çok 3 (üç) ay içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir. Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir. Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas ölçülerin alınmasında hazır bulunmazsa, kontrol ölçümleri tek başına yaparak, hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez. Hakediş raporu düzenlendikten sonra 1 (bir) hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa kontrol, hakediş raporunu Sözleşme makamına gönderir ve rapor yüklenici tarafından imzalanıncaya kadar Sözleşme makamında hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş raporlarını zamanında imzalamamış olursa, ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir şikâyet ve istekte bulunamaz. Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, Proje Yöneticisi tarafından belirlenecek kişiler tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir. Hazırlanan ve onaylanan geçici hak ediş raporlarına istinaden, Yükleniciye ödeme yapılacaktır. Yüklenicinin yaptığı imalat esas olmak üzere düzenlenen hakedişten yukarıdaki esaslar doğrultusunda hakediş karşılığı yapılacak ödemelerden sözleşme makamı yüklenicinin sorumluluğundan olan (SSK vergi harç ücret vb) ödemeleri ifa ederek ve belgesini ibraz etmesi şartı ile ve yine yükleniciye düşen ödemeleri ifa etmesi koşul ve şartı ile kesinti yapmadan hak edişlerin onayına müteakip 45 iş günü içerisinde öder Yüklenici, her türlü hakediş ve alacaklarını sözleşme makamının yazılı izni olmaksızın başkalarına temlik edemez. Sözleşme makamı temliki kabul etmeme hakkına sahiptir.bu nedenle yüklenici sözleşme makamına hiçbir hukuki sorumluluk yükleyemez. Temliknamelerin noter tarafından düzenlenmesi ve Sözleşme makamınca istenilen kayıt ve şartları taşıması gerekir. Madde (16) Vazgeçilen veya ilave işler: Sözleşme Makamı Ajansında onayını aldığı takdirde, inşaat aşamasında sözleşme konusu işlerin bir kısmını yaptırmaktan vazgeçebilir veya ilave işler yaptırabilir. Vazgeçilen işlerin toplamı, sözleşme bedelinin % 30 unu (yüzdeotuz), ilave edilen işlerin toplamı da yine sözleşme bedelinin % 30 unu (yüzdeotuz) geçemez. Onaylanacak artış için Ek kesin teminat mektubu alınır. Sözleşme makamı dilediği takdirde yükleniciden, projelerde yer almayan bazı imalatları, yüklenicinin teklif sabit birim fiyatları üzerinden yapmasını isteyebilir. Bu durumda yüklenici, mevcut iş programını aksatmamak üzere Sözleşme makamının talebini yerine getirmek zorundadır. Vazgeçilen iş kaleminin miktarı, yüklenicinin TL olarak vermiş olduğu teklif sabit birim fiyatı ile çarpılarak, hesaplanan tutar, sözleşme bedelinden eksiltilir veya projede yer almayan ilave iş yaptırıldıysa, karşılıklı mahsuplaşma yapılır. 7

22 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Şayet Sözleşme makamının talep ettiği imalat kalemi, yüklenicinin teklif sabit birim fiyatlarında yer almıyor ise, aşağıdaki esaslar çerçevesinde işlem yapılır. Madde (17) Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında sözleşme makamının gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 16. maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır: a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde sözleşme makamı ye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler. b) Sözleşme makamında veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler. c) İhaleyi yapan sözleşme makamının daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler. ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir: a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde sözleşme makamı ye verdiği teklif rayiçler. b) Sözleşme makamı veya diğer sözleşme makamlarında mevcut rayiçler. c) İhaleyi yapan sözleşme makamının daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar. ç) Sözleşme makamınca kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak sözleşme makamının onayına sunulur ve otuz gün zarfında sözleşme makamınca onaylanarak geçerli olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık sözleşme makamı tarafından on gün içerisinde BAYOSB Yönetim Kuruluna intikal ettirilir. Yönetim Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Yönetim Kurulunun kararını beklemeden sözleşme makamı tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır Yeni fiyatın hesabında, (a) bendine göre, teklif analiz ile kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır İdare istediği taktirde; bir işte, sözleşmeye esas proje içinde kalan ancak öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde, ayrıca bir yükleniciye yaptırılması mümkün olan bir işi başkasına da yaptırabilir, bundan dolayı yüklenici herhangi bir hak talebinde bulunamaz Yüklenici, kendisine ilave iş yaptırılması nedeniyle sözleşmenin sabit birim fiyat usulünün değiştiğini iddia edemez. Yüklenici fiyat farkı talebinde bulunamaz. Madde (18) Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi: İşin geçici kabulü yapıldıktan sonra, geçici kabulde her hangi bir kusur ve noksan tespit edilmemiş veya geçici kabul eksiklikleri tamamlanmış ise, en geç 60 (altmış) gün içinde yüklenici, kontrol kesin hakediş raporunu üç nüsha olarak müştereken düzenler Yüklenicinin kesin hakediş raporuna/ kesin hesaba her hangi bir itirazı olmadığı takdirde, hesap kesme işlemi yapılır. Yüklenicinin itiraz etmesi halinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi genel hükümler kıyasen uygulanır. 8

23 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Hesap kesme işlemi ile yükleniciye ödenecek bedel; sözleşmenin bedelinden, işin yapımı sırasında geçici hakedişler ile yükleniciye ödenen bedellerin toplamı çıkarılarak, bulunur. Bu bedelden, varsa 16. maddeye göre mahsup edilecek tutarlar, sözleşme, şartname ve eklerine göre kesilecek cezalar, kanun ve yönetmeliklere göre hakedişlerden kesilmesi gereken vergiler düşülmek suretiyle, kesin hakediş tanzim edilir ve bulunan tutar geçici kabul maddesindeki esaslarla yükleniciye ödenir Yüklenici, her türlü hakediş ve alacaklarını Sözleşme makamının yazılı izni olmaksızın başkalarına temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve Sözleşme makamı tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması gerekir Geçici hakediş raporlarının, kesin hesapların ve kesin hakediş raporunun hazırlanması ve gerekli ölçmelerin ve bunlarla ilgili diğer hizmetlerin yapılması için yüklenici, yeterli sayıda işçi ve personeli bedelsiz olarak kontrolün veya Sözleşme makamının emrine verir. Madde (19) İş Programı Sözleşme Makamı tarafından istenilecek iş programı, Yüklenici tarafından,sözleşme imzasını müteakip 10 iş günü içinde, bilgisayar ortamında CPM bazlı, imalatları detaylı olarak kapsayacak şekilde hazırlanacak ve Sözleşme makamının onayına sunacaktır. İş programında aktiviteler, imalatlar detaylı olarak başlangıç ve bitiş tarihleri gösterilecek, imalat süreleri, aktivitelerin bağlantıları yapılacak, ayrıntılı iş programında, iş kalemlerini ve iş gruplarını, aylık imalat ve iş miktarlarını, sözleşme bedelinin iş gruplarına ve aylara göre dağılımını nakit akış tablosunu göstermek zorundadır. İş programında çalışılacak ve çalışılmayacak günler gösterilecektir. Sözleşme makamı, İş programını revize etmek, revize ettirmek haklarına sahip olup bu program 15 gün içinde onaylanacaktır. İşveren dilediği bir durumda, İş in gidişatına göre revize iş programı istemek hakkına sahiptir. CPM bazlı hazırlanacak iş programı MS Project veya Primavera ile yapılacak ve belli periyotlarla güncelleştirilecektir. Yüklenici ayrıntılı iş programlarını (en az üç nüsha) hazırlayarak onaylanmak üzere sözleşme makamına teslim edecektir. Madde (20) Fiyat Farkı Yüklenici, gerek sözleşme süresi gerekse varsa uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz, fiyat farkı verilmez Yükleniciye, işin herhangi bir safhasında, hiçbir şekilde, işçi ücretleri, malzeme fiyatlarında anormal artışlar, genel hayat pahalılığı gibi nedenler, malzeme ocaklarındaki artışlar, malzeme ocaklarının yerlerinin değişmesi ve nakliye mesafelerinin artması gerekçeleriyle, fiyat farkı veya eskalâsyon adı altında ek bir ödeme yapılmaz. Yüklenici, fiyatların artışı nedeniyle her ne ad altında olursa olsun Kararname veya muadili kararlara dayanarak fiyat farkı talep edemez, fiyat farkı verilmez. Yüklenicinin teklifi ile birlikte vermiş olduğu birim fiyatlar, iş süresince sabit kalır Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz. Madde (21) Malzeme onayı, Montaj, İşletmeye Alma, Eğitim, Bakım-Onarım, Yedek Parça Gibi Destek Hizmetlerine Ait Şartlar: Yüklenici, sözleşme ve sözleşme ekinde belirtilen esaslarla yüklenmiş olduğu işi, kontrolün onayı ve gözetimi ile birlikte yürütür. Yüklenici, kullanacağı malzemeleri satın almadan önce alternatif numune ve renk kataloglarıyla birlikte kontrole gösterir, Proje yöneticisinin onayı alındıktan sonra malzeme ve teçhizatı işyerine getirir İşin yapımı sırasında, kullanılacak her türlü malzeme ve teçhizatın Türk Standartlarına uygun olduğunu gösterir belgelere sahip olması esastır. Türk standardı bulunmayan malzeme ve teçhizat, proje yöneticisinin kabul edilecek milletlerarası bir standarda uygun olmalıdır. İthal malı malzemeler de milletlerarası bir standarda uygun olmalıdır Teknik şartnamelerde teknik özellikleri belirtilmiş olan malzemelerin hangisinin kullanılacağı, proje yöneticisi tarafından belirlenir. Proje yöneticisi söz konusu malzeme ve teçhizatı belirleyebilmek için, yükleniciden örnekler ile örneklerin prospektüslerini isteyebilir. Yüklenici, bu hususu ve bu eylemden dolayı her hangi bir fiyat farkı talep etmeyeceğini peşinen kabul ve taahhüt eder. Yüklenici daha iyi malzeme kullandığını yada sözleşme dışı iş yaptığı iddiasında bulunamaz fark bedel talebinde bulunamayacağı gibi vekaletsiz iş görme hükümlerine dayalı olarak herhangi bir talep hakkı bulunmamaktadır Şartnamelerde özellikleri belirtilen malzemelerden, ilk keşifte bulunan miktar kadarı piyasada bulunmadığı takdirde, yüklenici bundan daha iyi evsaf ve kapasitede olan ve yerine kullanılabilir bir malzemeyi proje yöneticisinin yazılı onayını alarak, monte eder ve bunun için Sözleşme makamından ilave bir bedel talep etmez. 9

24 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Her türlü mekanik, elektrik tesisat ve teçhizat, geçici kabul tarihinde işletmeye alınır ve tüm tesisat ve teçhizatın garanti süresi geçici kabul tarihinden sonra başlar. Yüklenici, işin yapımında kullanmış olduğu tesisat ve teçhizata ait garanti belgelerini, geçici kabul tarihinden sonra başlayacak şekilde satın almış olduğu yerlere onaylatır ve garanti belgelerini proje yöneticisine teslim eder Yüklenici, kullanımı eğitim gerektiren teçhizatla ilgili, proje yöneticisinin göstereceği kişilere yeterli eğitimi ücretsiz olarak vermek zorundadır. Yüklenici tarafından yapılan işin, bakım ve onarım konularında da proje yöneticisinin gösterdiği kişiler yine yüklenici tarafından ücretsiz olarak, yeterli düzeyde eğitime tabi tutulur Yüklenicinin, işin yapımı sırasında kullanacağı, her türlü malzeme ve teçhizatın yedek parçasının, gelecekte bulunabilecek olması esastır. Yüklenici, kullanacağı malzeme ve teçhizatın yedek parçasının bulunduğunu ve gelecekte de bulunabileceğini, kontrole göstermek ve ikna etmek zorundadır. Sözleşme makamının talebi ile Yüklenici, bu yedek parçaların 10 (on) yıllık tedarik etme taahhütnamesini verecektir. Malzeme ve teçhizata ait yedek parçaların kontrol tarafından uygulanmasının onaylanmış olması, yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Malzeme ve teçhizatın yedek parçasının sayısını Sözleşme makamı belirler, birim fiyatları teklif sırasında verilen ve sözleşmenin eki analizlerden faydalanılır. Madde (22) İşin ve İş Yerinin Korunması ve Sigortalanması Yapım işi ile ilgili işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile uygulanan poligon ve röper noktaları vb., teminat süresindeki bakım ve onarım giderleri de dikkate alınmak şartıyla, işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sözleşme konusu yapım işinin korunmasından yüklenici tek başına sorumludur. Yükleniciye bunun için herhangi bir bedel ödenmez. Yüklenici, all-risk inşaat, İşveren mali mesuliyet, üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortalarını yaptırır. All-risk inşaat sigortası, işin başladığı tarihten itibaren kesin kabul tarihine kadar olur ve sigorta çapraz sorumluluğu kapsar Bu nedenle yüklenici, sözleşme ve sözleşmenin ekleri maddesindeki hükümler çerçevesinde, işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile yapılan işin biten kısımları için, özellik ve niteliklerine göre işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklerle hatalı kusur imalat/ işçiliklere karşı ihale dokümanında belirtilen şekilde ve sözleşme makamı lehine all-risk inşaat sigortası yaptırmak zorundadır All-risk inşaat sigortasında esas alınacak bedel sözleşme bedelidir Sigorta poliçesinde; Sözleşme makamı, İşveren sıfatıyla, yüklenici, işi gerçekleştiren sıfatıyla ve varsa alt yükleniciler yer almalıdır. Keşif artışı ile sözleşme bedeli artarsa all-risk sigorta bedeli bu ek işi de kapsayacaktır. Kıymetler tam değer üzerinden sigorta ettirilmelidir. Poliçeler, Sözleşme makamı tarafından onaylanacaktır. Sigorta poliçelerinin tümü Sözleşme makamına ibraz edilmedikçe Yükleniciye hakediş ödenmeyecektir. Yüklenici tarafından bu poliçeler yaptırılmadığı takdirde, sözleşme makamı tarafından yaptırılacak ve bu sigorta prim bedelleri, yüklenicinin ilk hak edişinden kesilecektir. Yüklenici bu kesintiyi şimdiden kabul etmiştir İşin devamı sırasında işyerinde yapılacak çalışmalar nedeniyle, işçiler, kontrol, müşavir proje yöneticisi ile çevre halkının kazaya uğramalarını, zarar görmelerini ve işlerde zarar ve hasar meydana gelmesini önleyici tedbirlerin alınmasından da yüklenici sorumlu olup, alınan bütün tedbirlere rağmen, yüklenicinin yaptığı işlerden dolayı üçüncü şahısların kendilerine veya mallarına zarar verilmesi ihtimaline karşı mali mesuliyet sigortası yaptırmakla da yükümlüdür Söz konusu sigortalara ilişkin poliçelerin, proje yöneticisinin yazılı izni dışında, poliçenin kesin kabul tarihinden önce iptal edilemeyeceği ve süresinin kısaltılamayacağı hükmünü taşıması ve ilk hakediş raporunun düzenlenip tahakkuka bağlanmasından önce Sözleşme makamına verilmesi ve Sözleşme Makamının onaylaması gerekir. Aksi halde hakediş ödenmez Yüklenicinin sözleşme ile üstlendiği sorumluluk ve yükümlülükler söz konusu sigortalarla sınırlandırılmamış olduğundan, inşaat sigorta poliçelerinin genel şartlarının Teminat dışında kalan haller maddesinde belirtilen, yüklenicinin kusurlu olduğu hallerde, kusur nedeniyle sigortanın ödemediği bedeller için yüklenici Sözleşme makamından hiçbir talepte bulunamayacağı gibi, işin devamı süresince meydana gelecek kazalardan, bu kazaların sebep olacağı can ve mal kaybından ve üçüncü şahıslara verilecek her türlü zararlardan yüklenici doğrudan sorumlu olur. Yüklenici veya alt yüklenicilerin sigorta kapsamı içinde veya dışında kalan hareket ve fiillerinden dolayı meydana gelecek bütün talep ve iddiaların karşılanması yükümlülüğü de yükleniciye aittir. Yüklenici bu gibi mesuliyetlerden Sözleşme makamını, proje yöneticisini ve kontrolü sorumlu tutamaz ve bu hususu kabul etmiş sayılır. 10

25 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Sözleşmenin feshi veya tasfiye halinde bu sigortalar, iş, yeni yükleniciye ihale edilinceye kadar devam ettirilir ve bu süreye ait sigorta giderleri yüklenici tarafından karşılanır. Ancak bu süre, fesih veya tasfiye karar tarihinden başlamak üzere üç ayı geçemez İşyerinde, güvenlik ve düzenin sağlanması için proje yöneticisi ve kontrol tarafından verilen talimata yüklenici uymak zorundadır İşyeri ve çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması sebebiyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gerekli bütün tedbirleri almak, kontrol tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatlara uymak zorundadır. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan araç, gereç ve makinelerle patlayıcı maddelerin yol açabileceği kazalardan korunma usullerini ve tedbirlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda, gerek proje yönetici ve kontrol tarafından istenen, gerekse de yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir Sigortaya bağlanmamış veya sigortadan alınmayan meblağlar, Yüklenici tarafından üstlenilir Yüklenici İş sağlığı ve Güvenliği ile ilgili kanun ve yönetmelik çerçevesinde, taahhüt etmiş olduğu teknik personel ile birlikte, bünyesinde A Sınıfı Sertifikaya sahip bir iş güvenlik uzmanını da iş başında bulunduracaktır. Bünyesinde A sınıfı uzman bulundurmayanlar aynı hizmeti sunacak bir ortak sağlık güvenlik birimi firması ile iş başlamadan sözleşme imzalayıp, sözleşme makamının onayına sunmak zorundadır. Yüklenici tarafından A sınıfı iş güvenlik uzmanı bulundurulmadığı takdirde, sözleşme makamı işi başlatmama veya işi durdurma yetkisine sahip olduğu gibi, yüklenicinin ilk hak edişinden kesilmek üzere bir A sınıfı iş güvenlik uzmanı veya ilgili hizmeti verecek bir kuruluş ila anlaşmak yolu ili bu hizmeti alabilir. Yüklenici bu kesintiyi ve şartları şimdiden kabul etmiştir. Madde (23) Süre Uzatımı Verilebilecek Hallere Ek Şartlar: Sözleşmede belirtilen işin bitim tarihi, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak verilmiş olduğundan, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek, süre uzatılması isteğinde bulunamaz Süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir. Yüklenici, iş hacminin, sözleşmede öngörülen limitler içinde, artması ve/veya eksilmesi durumunda kendisine süre uzatımı verilmesi nedeniyle, fiyat artışı, fiyat farkı ve eskalâsyon talebinde bulunamaz Madde (24) İşin Yürütülmesi, Muayene ve Kabul İşlemlerine İlişkin Şartlar Sözleşme ve eklerine uymayan işler: Yüklenici projelerde kendiliğinden hiç bir değişiklik yapamaz. Proje ve şartnamelere uymayan, eksik ve kusurlu oldukları tespit edilen işleri yüklenici, kontrolün talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya yıkıp yeniden yapmak zorundadır. Bundan dolayı bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir Hatalı, kusurlu ve eksik işler: Kontrol, yüklenici tarafından yapılmış olan işin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunu veya malzemenin şartnamesine uygun olmadığını gösteren delil ve işaretler gördüğü takdirde, gerek işin yapımı sırasında ve gerekse kesin kabule kadar olan sürede bu gibi eksiklerin, hataların ve kusurların incelenmesi ve tespiti için gerekli görülen yerlerin kazılmasını ve/veya yıkılıp yeniden yapılmasını yükleniciye tebliğ eder. Bu incelemeler yüklenici veya vekili ile birlikte yapılır. Yüklenici veya vekili bu konuda yapılacak tebliğe uymazsa, incelemeler kontrol tarafından tek taraflı olarak yapılıp durum bir tutanakla tespit edilir. Bu gibi inceleme ve araştırmaların giderleri, işlerin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunun anlaşılması halinde yükleniciye ait olur. Aksi anlaşılırsa genel hükümlere göre işlem yapılır. 11

26 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Sorumluluğu yükleniciye ait olduğu anlaşılan hatalı, kusurlu ve malzemesi şartnameye uymayan işlerin bedelleri, geçici hakedişlere girmiş olsa bile, yüklenicinin daha sonraki hakedişlerinden veya kesin hakedişinden veyahut teminatından kesilir Deneyler ve testler: İşin yapımı sırasında, kontrol tarafından istenecek ve yapılması zorunlu deneyler ile Sözleşme Makamı tarafından işin imalatı, uygulanması, kabulü, hatta bitiminden sonra istenecek her türlü numune alma, beton, beton boru, Pe boru, çelik boru, agrega, zemin, asfalt betonu ve her türlü malzemenin kalitesine yönelik deneyler, testler, araştırmalar vb. bedelleri yüklenici tarafından karşılanmak üzere, Sözleşme Makamının onaylayacağı, özel/resmi laboratuvarlara ve/veya üniversitelerde yaptırılır ve yüklenici tarafından muntazam raporlar halinde kontrol ve Sözleşme Makamına verilir. Sözleşme Makamı ayrıca,duble check amaçlı deney ve testleri yaptırabilir. test-deney sonuçları arasında çelişki oluşması halinde, Proje Yöneticisinin raporu esas alınır. Yüklenici, bu durumu, ve bu durumda sözleşme makamı lehine oluşacak tüm tazmin, yıktırma, yeniden yaptırma haklarını peşinen kabul eder. Sözleşme Makamınca yaptırılan testlerde başarısız olan her türlü imalat, Proje Yöneticisinin talimatıyla söktürülür-yıktırılır ve yeniden yaptırılır. Yüklenici, bu durumda süre uzatımı dahil, hiçbir hak talep edemez Geçici kabul: Sözleşme konusu yapım işi, şartname ve sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığında, yüklenici Sözleşme Makamına vereceği dilekçe ile geçici kabul isteğinde bulunur. Yapılan işler, Proje Yöneticisi tarafından verilecek talimat üzerine, kontrol tarafından ön incelemeden geçirilir. Ön inceleme sonucunda, işin şartname, sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı ve kabul işlemlerinin yapılmasında bir engel bulunmadığı anlaşılırsa, Sözleşme Makamı tarafından geçici kabul komisyonu oluşturulur. İş kabule hazır değilse, eksik ve kusurlu işleri gösteren tutanak, kontrol tarafından, işin kabule hazır hale gelmesi bakımından yaklaşık bitim tarihini de içeren öngörüsüyle birlikte, en geç 3 (üç) gün içerisinde Proje Yöneticisine gönderilir. Yüklenici veya vekili hazır bulunmazsa veya kabul tutanağını imzalamak istemezse tutanakta bu husus ayrıca belirtilir Kabul komisyonunun oluşturulması ve işyerine gönderilebilmesi, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının, işin sözleşme bedelinin %5 inden (yüzde beş) fazla olmamasına ve o tarihe kadar SSK ya yatırılması gereken primlerin eksiksiz şekilde ödenmesine bağlıdır. Bu kusur ve eksiklikler, aynı zamanda işin Sözleşme Makamına teslimine ve yapıların ve imalatların kullanılmasına engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte olmalıdır. Kabul komisyonu tarafından, yüklenici veya vekili ile birlikte, yapılacak incelemelerden sonra işin durumu, uygun görüldüğü takdirde bir kabul tutanağı düzenlenir ve bunu yüklenici veya vekili de imzalar. Yüklenici veya vekili, yazı ile yapılacak çağrıya rağmen kabulde hazır bulunmazsa veya kabul tutanağını imzalamak istemezse tutanakta bu husus ayrıca belirtilir. Kabul komisyonu gerçekleştirilen işlerin nev ini, niteliğini, sözleşme ve ekleri ile teknik gereklere ve iş sırasında onaylanan değişikliklere uygunluğunu ve kabule hazır olup olmadığını inceler. Bu inceleme sonucunda komisyon, nitelikleri yukarıda belirtilen kusur ve eksikliklerin varlığını tespit ederse, kabul tutanağını yapmakla birlikte, gördüğü kusur ve eksikliklerin ayrıntısını gösterir bir liste düzenler ve bunların giderilmesi için gerekli olan süreyi tespit eder. Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın yarısı oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme 30 (otuz) gün geçtiği takdirde Sözleşme Makamı, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir. Eksik ve kusurları tamamlama bedeli yüklenicinin alacağından kesilir. Geçici kabul tarihi olarak esas alınacak tarih, işin geçici kabule elverişli bir halde tamamlandığı tarih olup, bunu geçici kabul komisyonu tespit ederek tutanağa geçirir. Ancak yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken eksik ve kusurlardan, teknik bakımdan tamamlandıktan sonra bir deneme süresi geçirmesi gerekenler varsa, bu kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihinden başlayarak kesin kabule kadar geçmesi gereken süreyi de kabul heyeti belirleyerek tutanağa yazar. Geçici kabul tutanağı, Sözleşme Makamı tarafından onaylandıktan sonra geçerli olur. Geçici kabulün yapılmasını müteakip sistemin kullanılıyor olması, işin kesin kabulü mana ve hükmünü tazammun etmez. Sözleşmenin belirlediği tarihte, işin tamamlandığının tespit edilebilmesi ve kabul işleminin yapılabilmesi için yüklenicinin Sözleşme Makamına zamanında başvurması gereklidir. 12

27 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yüklenici başvurusunda gecikmiş olursa veyahut işi süresinde kabule elverişli duruma getirememişse sözleşmeye göre işin bitmesi gereken tarihte kontrol veya Proje Yöneticisi tarafından görevlendirilecek iki eleman tarafından iş yeri incelenerek, o günkü durum bir tutanakla tespit edilir. Bu inceleme sırasında yüklenicinin veya vekilinin de hazır bulunması gereklidir. Yükleniciye yapılacak tebligata rağmen kendisi veya vekili gelmezse kontrol veya Proje Yöneticisinin belirlediği elemanlar, bu incelemeyi tek taraflı olarak yapar ve düzenlenen tutanakta bu husus belirtilir. İşte kusur ve eksikliklerin varlığı halinde bunların giderilmesi için belirlenen sürenin sonunda, yüklenici bulunsun veya bulunmasın, aynı şekilde durum, kontrol tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit edilir. Yüklenicinin yaptığı işin süresinde tamamlandığı kontrol tarafından tespit edilmiş, ancak kabul komisyonunun iş yerine gitmesi ve kabulü yapması herhangi bir nedenle gecikmiş ise kabul tutanağında işin gerçek bitiş tarihi belirtilir ve bu, işin geçici kabul tarihi olur. Kontrol veya Proje Yöneticisi tarafından gerekli görülen yükleme deneyi veya buna benzer diğer teknik deneyler, bedelleri yüklenici tarafından karşılanmak üzere laboratuvara yaptırılır. Kabul komisyonu, yüklenicinin yaptığı işte tereddüt doğuran durumlar görürse, durumun tahkiki için, sözleşmede yazılı olmasa bile, her türlü giderleri yükleniciye ait olmak üzere yükleme ve benzeri deneylerin yapılmasını isteyebilir. Geçici kabul için yapılan incelemede, teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla harcama ve zaman kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin hakediş veya teminatından uygun görülecek bir bedel kesilmek şartı ile iş, Sözleşme Makamı tarafından bu hali ile kabul edilebilir. Bu gibi kusur ve eksikliklerin niteliğinin ve kesilecek bedelin kabul tutanağında gösterilmesi gereklidir. Yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri kendisine ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermek zorundadır. İşin süresinden önce bitirilmesi halinde, yüklenicinin isteği üzerine, Sözleşme Makamı, sözleşmedeki iş bitim tarihini beklemeksizin yukarıdaki usullere uygun olarak işin kabulünü yapabilir. Sözleşme çerçevesinde bulunan yapım işlerinin, taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bu kısımları için Sözleşme Makamının isteği üzerine işin bütününün geçici kabulünü tazammun etmemek şartıyla kısmi kabul yapılabilir Kesin kabul: Kesin kabul, teminat süresi sonunda belirlenen tarihte, yüklenicinin yazılı müracaatı üzerine, Sözleşme Makamı tarafından kesin kabul komisyonu oluşturularak, geçici kabuldeki esas ve usullere göre yapılır. Geçici ve kesin kabuller arasında, yüklenici tarafından yapılması gereken, sürekli bakım niteliğindeki işlerin sözleşme uyarınca yapılıp yapılmadığı kabul komisyonu tarafından incelenerek tespit olunur. Devamlı bakım hususunda yüklenicinin herhangi bir yükümlülüğü yoksa kesin kabul komisyonu, geçici kabul sırasında iyi durumda ve kabule elverişli olduğu tespit edilmiş olan işlerde teminat süresince kullanılma sonucunda meydana gelen normal aşınma ve eksilmeden doğan durumlar haricinde, işin fen ve sanat kurallarına uygun yapılmamasından kaynaklanabilecek herhangi bir bozukluğun veya geçici kabulden sonra ortaya çıkan bir kusurun olup olmadığını inceler. Teminat süresi içinde yüklenicinin, bütün yükümlülüklerini yerine getirmiş olduğu ve kendisine yüklenebilecek kesin kabulü engelleyecek bir kusur ve eksiklik görülmediği takdirde kesin kabul tutanağı düzenlenir. Eğer bu süre içinde, sorumluluğu yükleniciye atfedilmeyecek bir kusur veya eksiklik tespit edilmişse bu da tutanakta ayrıca belirtilir. İşin kesin kabulüne engel herhangi bir durum görüldüğü takdirde, kabulü engelleyen kusur ve eksikler kabul komisyonu tarafından bir tutanakla tespit edilir ve kesin kabul işlemi yapılmaksızın kusur ve eksiklerin giderilmesi için bir süre belirlenerek durum Proje Yöneticisine bildirilir. Proje Yöneticisi, bu kusur ve eksiklerin tutanakta belirlenen süre içinde giderilmesi hususunu yükleniciye tebliğ eder. Kusur ve eksiklerin yüklenici tarafından giderildiği Sözleşme Makamı tarafından tespit edildiğinde kabul işlemi sonuçlandırılır. Yüklenici, teminat süresi veya yukarıdaki fıkrada söz konusu edilen süre sonunda, Sözleşme Makamının kabul edebileceği gecikmeler dışında, sözleşme ve şartname hükümlerine göre işi kesin kabule elverişli duruma getirmeyerek bir gecikmeye yol açmış ise, Sözleşme Makamı yükleniciye kesin kabul aşamasında uygulanacak cezayı uygulayarak, eksik ve kusurların giderilmesini bekler, ya da gecikme 30 (otuz) günü geçerse ceza uygulamasına devam etmekle birlikte kusur ve eksiklikleri yüklenici hesabına kendisi giderir. Sözleşme Makamı, gerek kusur ve eksikliklerin yüklenici hesabına giderilmesi bedellerini, gerekse vukuunda belirtilen bekleme ve/ veya gecikme cezalarını yüklenicinin hakedişinden, hakedişi kalmamışsa teminatından kesmeye yetkilidir. 13

28 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yüklenici, daha önceki hak edişlerde yapılmamış kesintilerin kesin kabul aşamasında yapılabileceğini, gerek yüklenicinin ve gerekse alt yüklenicilerin SGK ilişiksizlik belgelerini sunmadan kesin kabulün tamamlanmış sayılmayacağı hususlarını şimdiden gayri kabili rücu, kabul ve taahhüt eder. Kesin kabul tutanağının Sözleşme Makamı tarafından onaylanması ile kesin kabul işlemi tamamlanmış olur.kesin kabul işlemleri ile ilgili tüm masraflar Yüklenici tarafından karşılanır. Madde (25) Geçici kabul sonrası Teminat Süresi ve Teminat Süresindeki Bakım Giderleri Geçici kabulün yapılmasından sonra kesin kabule kadar verilecek teminatın süresi 24 (Yirmidört) ay olup, bu süre geçici kabulün Sözleşme Makamı tarafından onaylandığı tarihte başlar. Teminat süresi içinde, sözleşme ve eklerinde belirtilen tüm işlerin her türlü kusur ve arızasından kaynaklanan, tamir, bakım, onarım, değiştirme/yenileme giderleri, yükleniciye aittir Sözleşme Makamının gizli ayıptan kaynaklı hakları yasada belirtilen süre sonuna kadar ayrıca devam eder. Madde (26) İşin Denetimi ve Sorumluluğuna İlişkin Şartlar İşin sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılması, taahhüdün devamı süresince işyerinde bulunacak kontrol tarafından denetlenir. Kontrolün, sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak vereceği talimatlara, yüklenici uymak zorundadır. Şu kadar ki, işin kontrolün denetimi altında yapılmış olması, yüklenicinin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, şartnamelerine, sözleşmesine ve sözleşmenin varsa diğer ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve bu konudaki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz Yüklenici ile kontrol arasındaki her türlü haberleşme ve işlemler yazı ile olur. Sözlü yönerge üzerine yapılmış işler ve işlemler hakkında yüklenici tarafından öne sürülebilecek istem ve iddialar Sözleşme Makamı tarafından dikkate alınmaz Yüklenici ile kontrol arasındaki anlaşmazlıklar, Proje Yöneticisi tarafından çözülür. Yüklenici ile Proje Yönetici arasındaki anlaşmazlıklar, BAYOSB Yönetim Kurulu tarafından çözülür Yüklenici, kullanacağı her türlü malzemeyi sipariş vermeden önce, kontrole gösterip, işe elverişli olduğunu kabul ettirip, Proje Yöneticisinin onayını almadan işbaşında malzeme hazırlığı yapamaz Yüklenici, yaptığı işte kusurlu olduğu tespit edilen imalatları, kendisine yazı ile verilen emirden sonra, saptanan zaman içinde yıkıp yeniden yapmaya zorunludur. Yüklenici bundan dolayı herhangi bir talepte bulunamaz Yüklenici ocaklardan getireceği taş, kum, çakıl, kırma taş, stabilize, balast, tuğla v.b. gibi her türlü malzemenin örneğini Proje Yöneticisine gösterip işe elverişli olduğunu kabul ettirmeden önce, işyerine taşıyamaz ve inşaatta kullanamaz. Kabul edilen örnekler kontrol ve yüklenici tarafından mühürlenerek numune odasında muhafaza edilir Yüklenicinin malzeme ocaklarından getireceği her türlü malzeme, kontrol ve/veya Proje Yöneticisi tarafından uygun görülmediği takdirde, yüklenici bu malzemeyi, kendi adına ve hesabına, Sözleşme Makamının göstereceği yerden almaya zorunludur Yüklenici, kendiliğinden projede hiçbir değişiklik yapamaz. Yüklenici, malzemenin boyut ve biçimine, kullanma şekil ve konumuna, proje ve şartnamelere veya yazılı emirlere uymayan malzemeyi ve imalatı, Proje Yöneticisinin yazılı emri ile değiştirmeye ve bu gibi imalatı bozup bedelsiz olarak yeniden yapmaya zorunludur Yüklenici Sözleşme konusu işlerin yapımı süresince iş sahasında bulunacak fosil, para, değerli veya antika buluntular ile jeolojik ve arkeolojik değeri olan objelerden hak iddia edemez. Yüklenici bu tür objeler bulunduğunda kendi çalışanlarının zarar vermesini önleyici tedbirler alacak ve ilgili yasa, tüzük ve yönetmelik gereğince ilgili Kurumlara, Ajansa ve Sözleşme Makamına derhal haber vererek koruyacaktır İşveren, hafriyattan çıkacak malzemenin kullanılmasını uygun gördüğü takdirde, yüklenici bu malzemeyi 2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin (d), (h), (o), (p) ve (s) bentlerine dayanılarak hazırlanmış olan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine ve ilgili ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olarak imalatta kullanmaya zorunludur Sözleşme Makamının, ihale kapsamındaki işler ili ilgili, bünyesinde bulunmayan teknik personel için veya sözleşme makamının gerekli gördüğü hallerde, dışarıdan müşavirlik hizmeti alabilir. Müşavir veya müşavirlik personelinin yetkileri Madde 27 de belirtilen Yapı Denetim Elamanlarının yetkileri ile aynı olacaktır. 14

29 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde (27) Yüklenicinin Teknik Sorumluluğuna İlişkin Şartlar Yüklenici, üstlenmiş olduğu işi, sorumlu bir meslek adamı olarak sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun şekilde yapmaya mecburdur. Kesin kabul işleminin yapılıp, imza altına alınmasına kadar geçecek süre içinde, malzemenin uygun olmayışından ve inşaattaki herhangi bir kusur, arıza ve noksan vb. eksikliklerden ötürü, Sözleşme Makamı tarafından gerekli görülecek bütün onarım, düzeltme, iyileştirme, bakım v.b. işleri, yüklenici, kendi nam ve hesabına derhal yapmak zorundadır. Bu konuda hata, kusur ve noksanlıklardan Sözleşme Makamı, Proje Yöneticisi ve kontrol sorumlu tutulamaz. Yüklenici bu zorunluluğunu yerine getirmediği takdirde, Proje Yöneticisi bir yazı ile yükleniciyi, yüklendiği işi yapmaya davet eder. Yüklenici, bu yazının tebliğ tarihinden itibaren 7 (yedi) takvim günü içinde yüklendiği işi yerine getirmeye fiilen başlamazsa veya başlayıp da yazıda belirlenen süre içinde fen gereklerine göre bitirmezse, Sözleşme Makamı yukarıda yazılı onarım, düzeltme, iyileştirme, bakım v.b. işleri, bütün giderleri yüklenicinin nam ve hesabına, dilediğine dilediği biçimde yaptırır. Sözleşme Makamı, bu işler için yüklenicinin teminatından ve varsa diğer alacaklarına mahsuben ödeme yapmaya yetkilidir. Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, işin tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de 15 (on beş) yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Yüklenici, inşaat süresince doğabilecek her türlü kaza, zarar ve ziyanın olmasını engellemek amacıyla gereken bütün önlemleri almaya zorunludur. Yüklenici, geçici kabul tarihine kadar kendisinden kaynaklanan her türlü kaza, zarar ve ziyandan, Sözleşme Makamı, Proje Yöneticisi, kontrolü sorumlu tutamaz. Yüklenicinin teknik sorumluluğuna ilişkin hususlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümler kıyasen uygulanır. Madde (28) Diğer Hususlar İş yerinin ihbarı: Yüklenici, sözleşmenin imzalanmasından sonra taahhüt ettiği iş mevzuunu Çalışma Bakanlığı nın ilgili Bölge Müdürlüğü ne ve Sosyal Sigortalar Kurumu'na bildirmek zorundadır Diğer yüklenicilere gösterilecek kolaylıklar: Yüklenicinin işe devamı sırasında, Sözleşme Makamı tarafından gerekli görüldüğü takdirde başka taşeron ve yükleniciler, yüklenicinin işine engel olmayacak şekilde çalıştırılabilir. Bu durumda yüklenici diğer taşeron ve yüklenicilere engel çıkarmaz ve yardımcı olur. Yüklenici, Sözleşme Makamı İnşaat Alanı içinde yer alan, yer teslimi yapılan veya yatırım yapacak katılımcılara ve bu katılımcıların sözleşme yapacağı diğer yüklenicilere, fabrika inşaatlarının yapımı sırasında veya fabrika inşaatları tamamlanıp, üretime geçmelerinden sonra, yardımcı olmak ve işlerinin aksamaması için gerekli tedbirleri almak ve bu alanların alt yapısına öncelik vererek, kuruluşların bir an önce imalata geçebilmelerine olanak sağlamakla yükümlüdür İş Yerinin Kullanılması: Yer teslimini takiben, Yüklenici bir şantiye tanzim planı hazırlar ve vaziyet planının üzerine işleyerek, bunu plankote ile birlikte onanmak üzere Sözleşme Makamına verir. Şantiye tanzim planında; Malzemenin ihzar edileceği yerleri, Malzeme ve işçi nakil güzergahları, Üretim ve imalat yerleri, Depo yerleri, Toprak depolama yerleri Şantiye Binası, İşçi Yaşam Alanları, ( yatakhane, yemekhane, banyo, tuvalet v.b.) Şantiye personelinin çalışacağı hizmet binaları yerleri, Şantiyedeki faaliyetlerin gerektireceği v.s. yerler ayrı ayrı gösterilir. 15

30 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Sözleşme Makamı, Yüklenicinin tanzim planında gerekli göreceği her değişikliği yapabilir. Tanzim planının onaylanmış olması Yüklenici nin bu konudaki sorumluluklarını kaldırmaz İşin süresinden evvel bitirilmesi: Yüklenici, bitirilmesini taahhüt ettiği tarihten önce işi bitirir ve kabulünü isterse, kontrol ve Sözleşme Makamı, geçici kabul işlemini gerçekleştirir ve kesin hakedişi düzenleyerek, hesap kesme işlemini tamamlar Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar: Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler, İşin ve İş Yerinin Korunması ve Sigortalanması (all-risk) kapsamında bulunduğundan yüklenici, bu hasar ve zararlar için İşverenden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlardan meydana gelecek gecikmeler için, sözleşmenin niteliğini değiştirir anlamına gelmeksizin yükleniciye gerekli ek süre verilir. Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya bir nükleer yakıttan kaynaklanan radyasyonlar ve bunlar için alınan önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi sigortalanması mümkün olmayan riskler ile Sözleşme Makamının işlerin tamamlanmış kısımlarını teslim alarak kullanmasından dolayı bu kısımlardan doğacak riskler Sözleşme Makamına aittir Ataşmanlar ve ilgili diğer defterler: İşyerinde, yapılan işlerin bütün ayrıntılarını günü gününe kayıt altına almak için, örneklerine göre şantiye günlük defteri, röleve ve ataşman defterleri, bunlarla ilgili belgeler yüklenici ile birlikte proje yöneticisi tarafından tutulur. Yüklenici, bu defterleri ve ilgili belgeleri imzalamak zorundadır. Bunlardan imzalı birer kopya, yükleniciye verilir. Yüklenici, bu belgeleri ve defteri imzalamış olmakla içindekileri ve yapılan hesapların doğruluğunu kabul etmiş olur. İmzalamaz ise veya ihtirazi kayıtlar altında imzalarsa karşı görüşlerini yazılı olarak bildirmesi için, defter ve belgelerin kendisine gösterildiği tarihten başlamak üzere, 10 (on) gün süre verilir. Bu süre içinde karşı görüşlerini yazı ile bildirmezse belgelerin ve defterlerin içinde kayıtlı hususları kabul ve imza etmiş sayılır. Bu sonucu tespit eden bir tutanak düzenlenerek ataşmana eklenir. Ataşman defterinde, mürekkep veya sabit kalem kullanılır ve yazı, rakam, resim, kroki ve kesitler özenle, açık ve noksansız olur, kazıntı ve silinti olmaz. Herhangi bir yanlışlık yapıldığı veya görüldüğü takdirde ilk rakam ve yazı okunacak şekilde üzeri kırmızı mürekkeple çizilip, doğrusu yazılarak aynı renkli mürekkeple imza edilir. Sözleşmenin feshinden dolayı yapılacak tasfiye hakedişinde ve ara hakedişlerde yukarıda belirtilen hususları yüklenici peşinen kabul eder ve hiçbir istem ve savda bulunamaz. Ataşman defteri, Yükleniciyle birlikte imza edildikten sonra, tek taraflı olarak hiçbir şekilde düzeltme yapılamaz. Herhangi bir yanlışlığın sonradan anlaşılması halinde bu düzeltme yine birlikte ve yukarıda açıklandığı gibi yapılır. Ataşman defteri, inşaatın gidişini takiben günü gününe düzenlenir. Bitirilen işler, yapılan son röleve tarihinden itibaren en çok 10 gün içinde ve bitiş tarihleri de yazılarak ataşman defterine geçirilir. Ataşman ve ilgili diğer doküman/ kayıtlar için sözleşmenin eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri geçerlidir Entegre Yönetim Sistemine Uyum: Yüklenici, sözleşme kapsamında yürüteceği faaliyetlerle ilgili olarak, Çevre Boyut-Etki ve Tehlike-Risk Değerlendirmelerini yapar ve işe başlamadan önce sözleşme makamı na teslim eder.işin niteliğine uygun olarak gerekli ekipman ve kişisel koruyucu donanımları ile birlikte belirleyerek temin eder ve çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar. Çalışanlara gerekli eğitimleri verir ya da aldırır. Sözleşme süresince meydana gelmesi muhtemel iş ve çevre kazalarını a zamanında bildirerek gerekli kayıtların tutulmasını, değerlendirmelerin güncellenmesini sağlar. Yüklenicinin sözleşme kapsamında yürüteceği faaliyetlerden kaynaklanan atıkların ilgili yönetmeliklere uygun şekilde nakliye ve bertaraf veya geri kazanımı kendi sorumluluğunda olup, bu işlemlere ilişkin belgeler aylık periyotlarla a ibraz edilir Mevcut Altyapı İle Uyum: Yüklenici, üstlendiği işin mevcut altyapı ile entegrasyonunu yapacağını, bundan dolayı uygulayacağı proje ve kullanacağı her türden malzemenin mevcut altyapı ile uyumunu tetkik ederek çıkabilecek sorunları önceden öngörerek çözmekle yükümlüdür. Madde (29) Anlaşmazlıkların giderilmesi Bu sözleşmeyle ilgili ya da bu sözleşmeden dolayı ortaya çıkan ve diğer herhangi bir şekilde çözümlenemeyen herhangi bir anlaşmazlık İzmir mahkemelerince çözülür. 16

31 Söz. Ek-1: Genel Koşullar İş bu sözleşme, bir tanesi Sözleşme Makamı diğeri ise Yüklenicide kalacak şekilde, iki asıl nüsha olarak hazırlanmıştır. Yüklenicinin Adı: Unvanı: İmzası: Tarih: Sözleşme Makamının Adı: Unvanı: İmzası: Tarih: 17

32 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Söz. Ek-1: Genel Koşullar 18

33 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Kalkınma Ajansları Tarafından Finanse Edilen Projelerde Yapım İşi Sözleşmelerine İlişkin GENEL KOŞULLAR SözEK:01 Madde 1) Tanımlar ve Genel Kurallar BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ (1) Sözleşmede yer alan aşağıdaki sözcük ve terimler yanlarında gösterilen anlamı taşıyacaklardır. İdari emir/talimat: (Sözleşmeye konu işin yürütülmesiyle ilgili olarak) Proje Yöneticisi tarafından Yükleniciye verilen her türlü talimat veya emir. Yüklenici: Sözleşme konusu işleri yerine getirmeyi bir sözleşme altında taahhüt eden taraf. Sözleşme: Mali destek sözleşmesi kapsamındaki işlerin yerine getirilmesi için taraflar arasında bağıtlanan ve gerek bu Genel Koşulları gerekse sözleşmenin ilişiğindeki bütün ekleri ve dokümanları da kapsayan imzalanmış anlaşma. Sözleşme Makamı: Yüklenici ile sözleşmeyi bizzat bağıtlayan ya da sözleşmenin kendi adına bağıtlandığı kamu hukukuna veya özel hukuka tabi gerçek ya da tüzel kişilik. Sözleşme bedeli: Özel Koşulların 3. Maddesinde belirtilen tutar. Ay/Gün: takvim ayı/günü. Genel zarar-ziyan bedeli: Sözleşmede evvelce belirtilmemiş olan ve taraflardan birinin sözleşmeyi ihlal etmesi nedeniyle zarar gören diğer tarafa tazminat olarak ödenmek üzere yasal yollarla ya da tarafların karşılıklı anlaşmasıyla kararlaştırılan tutar. Maktu zarar-ziyan bedeli: Sözleşmenin tamamının veya bir kısmının yerine getirilmemesi halinde zarar gören tarafa diğer tarafça ödenmek üzere sözleşmede belirtilen tazminat. Proje: Sözleşmeye konu işin yerine getirilmesiyle ilgili bulunan proje. Proje Yöneticisi: Sözleşmenin uygulanmasını Sözleşme Makamı adına izlemekle sorumlu gerçek / tüzel kişi. Sözleşme konusu iş: Yüklenici tarafından Sözleşme altında yerine getirilecek mal temini, hizmet ve yapım işleri ile ilgili faaliyetler. İş tanımı (Teknik Şartname): Sözleşme Makamı tarafından hazırlanan ve ekte sunulan, Sözleşme konusu işlerin yerine getirilmesine ilişkin şartları, gerekleri ve/veya hedefleri tanımlayan, uygun veya ilgili bulunan durumlarda Yüklenicinin kullanacağı yöntemleri ve kaynakları ve/veya ulaşacağı sonuçları belirten doküman. (2) Sözleşmedeki sürelerde son günün tatil gününe rastlaması halinde, süre takip eden işgününe kadar uzar. (3) Metnin içeriğinin ve bağlamının imkân verdiği durumlarda tekil sözcüklerin çoğul anlamı, çoğul sözcüklerin de tekil anlamı kapsadığı addedilecektir. (4) Kişileri veya tarafları belirten sözcüklerin firmaları, şirketleri ve tüzel kişiliğe sahip bütün kuruluşları içerdiği addedilecektir. Madde 2) Bildirimler ve yazılı haberleşmeler (1) Yazılı bir haberleşme belgesinin alınması için belirlenmiş bir son tarihin bulunduğu durumlarda, gönderici söz konusu yazılı haberleşme belgesinin alındığının karşı tarafça teyit edilmesini istemelidir. Bununla birlikte, gönderici her durumda yazılı iletişim belgesinin zamanında alınmasını sağlamak için gerekli bütün tedbirleri önceden almalıdır. (2) Sözleşme gereğince herhangi bir kişi tarafından iletilecek bütün bildirimler, kabuller/rızalar, onaylar, belgeler veya kararlar aksi belirtilmedikçe yazılı olacak ve bunların iletilmesi makul sebepler olmadıkça geciktirilmeyecek veya iletilmelerinden kaçınılmayacak, bütün sözlü talimatlar yazılı olarak teyit edilecektir. Madde 3) Sözleşmeye davet (1) İhale üzerinde kalan istekli yazılı olarak sözleşme imzalamaya davet edilecektir. Yazının postaya verilmesini takip eden yedinci (7.) gün kararın istekliye tebliğ tarihi sayılacaktır. Bu bildirim isteklinin imzası alınmak suretiyle Sözleşme Makamı adresinde de tebliğ edilebilir. (2) İsteklinin, bu davetin tebliğ tarihini izleyen beş (5) gün içinde kesin teminatı vererek (kesin teminat istenen işlerde) sözleşmeyi imzalaması şarttır. 19

34 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde 4) İhalenin sözleşmeye bağlanması (1) Sözleşme Makamı tarafından ihale dosyasında yer alan şartlara uygun olarak hazırlanan sözleşme, Sözleşme Makamı adına yetkili kişi ve yüklenici tarafından imzalanır. Yüklenicinin ortak girişim olması halinde, sözleşme ortak girişimin bütün ortakları tarafından imzalanır. Madde 5) Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu (1) İhale üzerinde kalan istekli, ihale tarihi itibarıyla İsteklilere Talimatların 9 uncu maddesinin (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgeleri ve kesin teminatı süresi içinde vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilecektir. (2) Yabancı istekliler, ihale tarihi itibarıyla İsteklilere Talimatların 9 uncu maddesinin (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgelerden, kendi ülkelerindeki mevzuat uyarınca dengi olan belgeleri sunacaklardır. Bu belgelerin, isteklinin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde denginin bulunmaması ya da düzenlenmesinin mümkün olmaması halinde bu duruma ilişkin yazılı beyanlarını vereceklerdir. (3) Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir ve ihale kararı iptal edilir. (4) Ayrıca üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayan istekli, Sözleşme Makamının ve Kalkınma Ajanslarının gerçekleştireceği diğer ihalelere katılmaktan üç yıl süreyle yasaklanır. (5) Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir. (6) Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, Sözleşme Makamının ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır. Madde 6) Sözleşme yapılmasında Sözleşme Makamının görev ve sorumluluğu (1) Sözleşme Makamının sözleşme yapılması konusunda yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde istekli, 3. Maddede yer alan sürenin bitmesini izleyen günden itibaren en geç beş (5) gün içinde, on (10) gün süreli bir noter ihbarnamesi ile durumu Sözleşme Makamına ve ilgili Kalkınma Ajansına bildirmek şartıyla, taahhüdünden vazgeçebilir. (2) Bu takdirde geçici teminatı geri verilir. Madde 7) Sözleşmenin Devri, Alt Sözleşme Yüklenici, hizmetlerin yerine getirilmesini üçüncü bir şahsa/tarafa vermek üzere sözleşmeyi devredemez, alt sözleşme (taşeron sözleşmesi) yapamaz. Sözleşmenin devri, taşerona verilmesi sözleşmenin ihlali olarak addedilecektir. Madde 8) Bilgi/doküman temini SÖZLEŞME MAKAMININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ (1) Sözleşme Makamı sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili olabilecek her türlü bilgi ve/veya dokümanı derhal Yükleniciye temin edecektir. Bu dokümanlar sözleşmenin sonunda Sözleşme Makamına iade edilecektir. (2) Sözleşme Makamı, sözleşmenin başarıyla yürütülmesi bakımından Yüklenicinin makul olarak talep edebileceği bilgileri ona temin etmek için Yüklenici ile mümkün olduğu ölçüde işbirliği yapacaktır. (3) Sözleşme Makamı, sözleşmenin şaibeden uzak, etkin ve saydam işleyebilmesi için gerekli her türlü belgenin temin edilmesini istemeye yetkilidir ve aynı zamanda gerekli girişimlerde bulunmakla yükümlüdür. Madde 9) Genel yükümlülükler YÜKLENİCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ (1) Yüklenici, yürürlükteki mevzuata ve karşılıklı akdedilen sözleşmeye uygun olarak işi yürütecektir. Yüklenici, faaliyetleri veya mevcut düzenlemelere aykırı davranışları ve faaliyetleri nedeniyle doğabilecek taleplerin ve müeyyidelerin tek sorumlusu olmayı peşinen kabul eder. 20

35 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (2) Yüklenici sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili olabilecek her türlü bilgi ve/veya dokümanı derhal Sözleşme Makamına temin edecektir. Bu dokümanlar sözleşmenin sonunda Yükleniciye iade edilecektir. Sözleşme Makamı nın talep etmesi halinde söz konusu belgenin bir örneği ücretsiz olarak temin edilecektir. Sözleşme konusu işin yürütülmesi süresince kat edilen aşamalar ve detaylar Sözleşme Makamına en kısa zamanda bildirilecektir. (3) Yüklenici, yürürlükte bulunan bütün yasa ve yönetmeliklerin gereklerini yerine getirecek ve kendi personelinin, sorumlu olduğu kişilerin ve yerel çalışanlarının da bu yasa ve yönetmeliklere uymasını sağlayacaktır. Yüklenici, kendisinin, çalışanlarının ve sorumlu olduğu kişilerin söz konusu yasa ve yönetmelikleri ihlal etmesi nedeniyle ortaya çıkacak her türlü talep, soruşturma, kovuşturma ve dava karşısında Sözleşme Makamı nın zarar görmeyeceğine peşinen kefil olacaktır. (4) Yüklenici sözleşmeye konu işi azami özen, dikkat ve ihtimamı göstererek ve en iyi mesleki uygulamalara ve teamüllere riayet ederek gerçekleştirecektir. (5) Yapım işlerinde geçerli olmak üzere, sözleşmeye konu işin yürütülmesi süresince, Yüklenici, deneyimli bir Yüklenici tarafından önceden öngörülemeyecek fiziksel durumlar veya yapay engellerle karşılaşırsa ve ek maliyetlerin gerekeceği ve/veya sözleşmenin uygulanma döneminin uzayacağı sonucu ortaya çıkarsa, Yüklenici süre uzatımı ve ek ödeme için taleplerle ilgili iş bu Genel Koşullardaki maddelere uygun olarak Sözleşme Makamını bilgilendirilecektir. Engelin şiddetine göre taraflar gerekli tedbirleri gecikmeksizin almak, değişikliği yapmak veya sözleşmenin feshine gitmek hususunda karara varırlar. (6) Verilen teklifin Sözleşmeye konu iş için gereken tüm standart araştırmaların yapılarak verildiği kabul edilir. (7) Yüklenici, Proje Yöneticisi nin sözleşmeye konu işin mevzuata ve sözleşme kurallarına uygun olarak yürütüldüğünü tespit edebilmesi ve gereken idari emirleri verebilmesi için Sözleşme Makamı nın veya temsilcisinin iş mahalline girişini sağlamakla ve iş mahallinin güvenliğini sağlamakla mükelleftir. (8) Eğer Yüklenici verilen idari talimatın içerdiği şartların Proje Yöneticisi nin yetkilerinin veya sözleşmenin kapsamının dışında olduğu kanaatindeyse, bildirim süresiyle ilgili kısıtlamaları da göz önünde bulundurarak, emri aldığı tarihten itibaren 10 gün içinde bu kanaatini Proje Yöneticisi ne bildirecektir. İdari talimatın yerine getirilmesi bu bildirim münasebetiyle askıya alınmayacaktır. (9) Şayet Yüklenici iki veya daha fazla kişinin oluşturduğu bir konsorsiyum ya da ortak girişimden oluşuyorsa, bu kişilerin tümü sözleşme hükümlerini yerine getirmekten müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklardır. Bu sözleşmede öngörülen amaçlar çerçevesinde konsorsiyum ya da ortak girişim adına hareket etmek üzere tayin edilmiş bulunan kişi konsorsiyumu bağlama ve ilzam etme yetkisine sahip olacaktır. (10) Sözleşme Makamı nın önceden yazılı rızası olmaksızın konsorsiyum ya da ortak girişimin yapı ve bileşiminde yapılacak her türlü değişiklik sözleşmenin ihlali olarak addedilecektir. (11) Kalkınma Ajansı ile Sözleşme Makamı arasındaki sözleşme hükümleri uyarınca Yüklenici, Kalkınma Ajansı nın mali katkısının yeterli ölçüde tanıtım ve reklâmının yapılması için gerekli bütün adımları atacaktır. Bu adımların Kalkınma Ajansı tarafından tanımlanan ve yayımlanan tanınırlık ve görünürlük kurallarına uyması gereklidir. (12) Tasarım bileşeni olan sözleşmelerde; Yüklenici, yapım işlerinin tasarımını deneyimli tasarımcılardan yararlanarak, Sözleşme Makamı tarafından belirlenen kriterlere uygun olarak yürütecek ve bu işlemlerin sorumluluğunu üstlenecektir. Özel Koşullar ve Teknik Şartname hükümleriyle uyumlu olarak gerekli teknik dokümanları hazırlamak zorundadır. Bu dokümanlar Özel Koşullara uygun olarak onay için Proje Yöneticisine sunulur ve Sözleşme Makamının istemi doğrultusunda kusurların, ihmallerin, eksikliklerin, belirsizliklerin ve diğer tasarım hatalarının düzeltilmesi Yüklenici tarafından maliyeti kendisine ait olmak üzere yapılır. Yüklenici, Sözleşme Makamının personelini eğitir Özel Koşullara uygun olarak ayrıntılı kullanım ve bakım elkitaplarını teslim eder ve bunları güncel halde tutar. (13) Yüklenici işleri kendisi yönetecektir veya bu işi gerçekleştirmek üzere bir vekil temsilci atayacaktır. Bu şekildeki atamalar onay için Sözleşme Makamına sunulacaktır. Onay makul sebeple herhangi bir zamanda geri çekilebilir. (14) Yapım işlerinde geçerli olmak üzere Özel Koşullar gerektiriyorsa Yüklenici, sözleşmenin uygulama programını hazırlayarak Sözleşme Makamının onayına sunacaktır. Program en azından aşağıdakileri ihtiva edecektir: a) Yüklenicinin işlerin yürütülmesini önerdiği sıra; b) Çizimlerin teslim alınması ve kabul edilmesi için son teslim tarihi; c) Yüklenicinin işlerin yürütülmesi için önerdiği yöntemlerin genel bir tanımı; d) Sözleşme Makamının ihtiyaç duyabileceği daha geniş bilgi ve ayrıntılar 21

36 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (15) Onay için Sözleşme Makamına sunulmak zorunda olan programın tamamlanma zaman sınırı Özel Koşullarda belirtilir. Özel Koşullarda, Yüklenicinin teslim etmek zorunda olduğu ayrıntılı çizimler, dokümanlar ve malzemelerin bir kısmına veya tamamına uygulanabilecek zaman sınırları yer alır. Sözleşme Makamının uygulama programı, ayrıntılı çizimler, dokümanlar ve malzemeleri onay ve kabul etme süreleri de Özel Koşullarda yer alır. Sözleşme Makamının programı onaylaması, Yüklenicinin bu sözleşme altındaki hiçbir yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. (16) Sözleşme Makamı onayı olmadan programda hiçbir maddi değişiklik yapılmayacaktır. Bununla birlikte işlerin ilerlemesi programa uymazsa, Sözleşme Makamı Yükleniciye programı gözden geçirme talimatı verebilir ve gözden geçirilmiş programı onay için kendisine sunmasını isteyebilir. (17) Yapım işlerinde geçerli olmak üzere yüklenici Özel Koşullarda belirtilen usullere ve zamanlamaya göre geçici işler de dahil olmak üzere çizimler, belgeler, örnekler ve/veya modeller ile sözleşmenin uygulanması için Sözleşme Makamının makul olarak ihtiyaç duyabileceği çizimleri onay için Sözleşme Makamına sunacaktır. Onay kararının 30 gün içinde bildirilmemesi halinde onaylanmış kabul edilecektir. (18) Yüklenici, Sözleşme Makamının tesislerin tüm bölümleri için bakım yapabilmesi, çalıştırması, ayarlaması ve onarması için ihtiyaç duyacağı bakım ve kullanma kılavuzlarını, çizimlerle birlikte sağlayacaktır. (19) Yapım işlerinde geçerli olmak üzere kazı veya yıkım sırasında bulunan eski eserler, antikalar gibi tarihi ve kültürel değere sahip nesneler, akademik öneme sahip diğer nesneler ya da değerli madenlerden yapılmış nesneler, meri mevzuat hükümlerine uygun olarak ilgili mercilere teslim edilmek üzere Sözleşme Makamına teslim edilecektir. (20) Yüklenici, sözleşmenin yürütülmekte olduğu şartlarla ilgili tevsik edici kanıtları talep edilmesi halinde Sözleşme Makamı na temin edecektir. Sözleşme Makamı/Proje Yöneticisi, olağandışı ticari giderlerden kuşkulandığı her durumda kanıt bulmak için gerekli addettiği belge incelemelerini veya sözleşme konusu iş mahallindeki kontrolleri yapmaya yetkilidir. Yüklenici, Proje Yöneticisinin kontrol ve değerlendirme görevini yerine getirebilmesi için gerekli uygun imkânı sağlar. (21) Yüklenicinin sağladığı, tüm donanım, geçici yapılar, tesis ve malzeme, iş sahasına getirildiğinde, sadece işlerin yürütülmesi amaçlı addedilir ve Yüklenici, Proje Yöneticisinin rızası olmadan, bunları ya da herhangi bir kısmını, iş sahası dışına çıkaramaz. Madde 10) İş ahlakı / davranış kuralları (1) Yüklenici, gerek mesleğine ilişkin iş ahlakı ve/veya davranış kurallarına gerekse doğru muhakeme ve takdir yetkisine uygun olarak, Sözleşme Makamı na karşı her zaman bağlılıkla, tarafsızlıkla ve sadık bir uzman olarak hareket edecek, Sözleşme Makamını zor duruma düşürecek tutum ve davranışlardan kaçınacaktır. Aksi durumda Sözleşme Makamı, Yüklenicinin sözleşme altında tahakkuk etmiş hakları saklı kalmak kaydıyla, sözleşmeyi feshedebilir. (2) Yükleniciye sözleşme altında yapılacak ödemeler, Yüklenicinin sözleşme kapsamındaki işleri yerine getirmesi karşılığı düzenlenecek hak edişler sonucu veya mal teslimi sonucu yapılacak ödemelerden ibaret olup başka herhangi bir ödeme yapılamaz. (3) Yüklenici, Sözleşme Makamı nın önceden yazılı onayı olmadığı takdirde, sözleşmede veya projede kullanılan ya da sözleşme veya proje amaçlarıyla yararlanılan patentli veya koruma altına alınmış hiçbir malzeme veya prosesle ilgili olarak doğrudan veya dolaylı hiçbir imtiyaz bedeli, ödül veya komisyon alma hakkına sahip değildir. (4) Yüklenici ve personeli gerek sözleşme süresince gerekse sözleşmenin bitmesinden sonra mesleki gizlilik koşullarına riayet edecek, sözleşmenin yürütülmesi sırasında veya sözleşmenin yerine getirilmesi amacıyla yapılan etüt, test ve araştırmaların sonuçlarını ve bunlar hakkında kendilerine temin edilen bilgileri hiçbir şekilde Sözleşme Makamı na zarar verecek veya onu zaafa düşürecek şekilde kullanmayacaklardır. (5) Sözleşmenin yürütülmesi olağandışı ticari giderlere yol açmayacaktır. Şayet olağandışı ticari giderler meydana gelirse sözleşme feshedilecektir. Olağandışı ticari giderler deyimiyle, sözleşmede belirtilmeyen veya sözleşmeye atfen uygun şekilde akdedilmiş bir kontrattan kaynaklanmayan komisyonlar, herhangi bir fiili veya meşru hizmet karşılığında ödenmeyen komisyonlar, vergi kolaylıkları sağlayan bir ülkeye transfer edilen komisyonlar, açık kimliği bilinmeyen bir kişiye ödenmiş komisyonlar veya her yönüyle paravan bir şirket izlenimi uyandıran firmalara ödenmiş komisyonlar kastedilmektedir. (6) Yüklenici, sözleşme ile ilgili olarak alınan belge ve bilgilerin tamamına hususi ve gizli muamelesi yapacaktır. Yazılı izin olmaksızın sözleşmenin ayrıntıları yayımlanamaz, açıklanamaz. 22

37 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde 11) Çıkar çatışması (1) Yüklenici sözleşmeyi tarafsız ve objektif bir şekilde ifa etmesini tehlikeye düşürecek durumları önlemek veya sona erdirmek için gerekli bütün tedbirleri alacaktır. Bu nedenle Sözleşme Makamına herhangi bir külfet getirilemez. Sözleşmenin yürütülmesi sırasında meydana gelebilecek çıkar çatışmaları gecikmeksizin Sözleşme Makamı na yazılı olarak bildirilmelidir. (2) Sözleşme Makamı bu hususta alınan tedbirlerin yeterli olup olmadığını tahkik etme ve gerektiğinde personel değişimini talep etmek de dahil olmak üzere ek önlemler almaya yetkilidir. Sözleşme Makamı, bu sebeple uğrayacağı zararlar için tazminat hakkı saklı kalmak koşuluyla, herhangi bir resmi bildirimde bulunmadan sözleşmeyi derhal feshedebilir. (3) Yüklenici, sözleşmenin bu şekilde sona ermesinden veya feshedilmesinden sonra projeyle ilgili rolünü Sözleşme konusu işin teminiyle sınırlandıracaktır. Sözleşme Makamı nın yazılı izin verdiği durumlar haricinde, Yüklenici ve Yüklenicinin ortak veya bağlı bulunduğu diğer Yükleniciler veya tedarik firmaları projenin herhangi bir kısmı için teklif vermek de dahil olmak üzere projeye ait işleri, tedarik faaliyetlerini ve diğer hizmetleri yürütmekten men edileceklerdir. (4) Devlet memurları ve kamu sektöründe çalışan diğer kişiler, idari statüleri ve durumları her ne olursa olsun, Sözleşme Makamı tarafından önceden yazılı onay verilmedikçe Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilen sözleşmelerde uzman olarak görevlendirilemeyeceklerdir. Söz konusu kişilerin bu kapsamda görevlendirilmeleri halinde proje bütçesinden herhangi bir ödeme yapılamaz. (5) Yüklenici ve sözleşmenin yürütülmesinde veya diğer herhangi bir faaliyette Yüklenicinin yetkisi veya kontrolü altında çalışan başka kişiler, projenin finansmanının sağlandığı aynı mali destek programı kapsamında sağlanmış olan Kalkınma Ajansı mali desteklerinden yararlanamazlar. Madde 12) İdari ve mali cezalar (1) Sözleşmede hükme bağlanan cezaların uygulanması saklı kalmak kaydıyla, eğer Yüklenici yanlış veya sahte beyanda bulunmaktan suçlu görülmüşse ya da daha önceki bir tedarik prosedüründe akdi yükümlülüklerini ciddi ölçüde yerine getirmediği tespit edilmişse, bu ihlalin belirlendiği tarihten itibaren azami üç yıl süreyle Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilen sözleşmelere ve mali destek programlarına katılmasına izin verilmeyecektir. Bu husus Yükleniciyle yapılacak hasımlı hukuki takibat prosedüründen sonra teyit edilecektir. Yüklenici bu cezaya karşı savunmasını taahhütlü postayla veya muadil bir iletişim yöntemiyle yapılan tebligattan itibaren 7 gün içinde gerekçeleriyle birlikte bildirebilir. Yüklenicinin cezaya karşı herhangi bir yanıt vermemesi veya savunmanın Kalkınma Ajansı tarafından tebellüğ edilmesinden itibaren 30 gün içinde Kalkınma Ajansı nın cezayı yazılı olarak geri çekmemesi durumunda, ceza uygulama kararı bağlayıcı hale gelecektir. İlk ihlalden itibaren beş yıl içinde suçun tekrarlanması halinde men kararı altı yıla çıkarılabilecektir. (2) Mücbir sebepler dışında sözleşme yükümlülüklerini ciddi ölçüde yerine getirmedikleri tespit edilen Yükleniciler toplam Sözleşme bedelinin %10 u oranında mali cezaya çarptırılacaklardır. İlk ihlalden itibaren beş yıl içinde, bu tür ihlallerin diğer Kalkınma Ajansları mali destek programları kapsamında, tekrarlanması halinde bu oran %20 ye yükseltilebilecektir. (3) Yüklenici sözleşmeye uygun olarak malı süresinde teslim etmediği / işi bitirmediği takdirde Sözleşme Makamı tarafından 10 gün süreli gecikme ihtarı verilecek olup gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin %1 (yüzde biri) oranında gecikme cezası uygulanır ve bu gecikme ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilir. Madde 13) Tazmin etme yükümlülüğü (1) Yüklenici, tüm masraf ve giderleri kendisine ait olmak üzere, Sözleşme Makamı nı ve onun vekilleri ile çalışanlarını, patentler, ticari markalar ve telif hakkı gibi diğer fikri mülkiyet unsurları bakımından yasal hükümlerin veya üçüncü şahısların/tarafların haklarının ihlal edilmesi de dâhil olmak üzere Yüklenicinin Sözleşme konusu işleri yürütürken bulunduğu herhangi bir fiil veya ihmalden kaynaklanan bütün iddia, talep, dava, kayıp ve zararlara karşı tazmin edecek, koruyacak, savunacak ve masun tutacaktır. Şöyle ki: a) Sözleşme Makamı söz konusu iddia, talep, dava, kayıp ve zararları öğrenmesinden itibaren en geç 30 gün içinde bunları Yükleniciye bildirecektir; b) Yüklenicinin Sözleşme Makamı na karşı azami sorumluluğu sözleşme bedeline eşit bir tutarla sınırlı olacak ve bu tavan değer Yüklenici tarafından veya Yüklenicinin kasıtlı yanlış fiilleri dolayısıyla üçüncü şahıslara/taraflara verilen zarar, kayıp ve hasarlar için geçerli olmayacaktır; c) Yüklenicinin sorumluluğu sözleşme altındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesinden doğrudan kaynaklanan iddia, talep, dava, kayıp ve zararlarla sınırlı olacak ve bunun arızi veya dolaylı sonucu olarak ortaya çıkan önceden bilinemeyecek durumlardan kaynaklanan sorumlulukları kapsamayacaktır. 23

38 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (2) Yüklenici, tüm masraf ve giderleri kendisine ait olmak üzere, Sözleşme Makamı nın talebi halinde, Yüklenicinin sözleşme altındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda sözleşme konusu işlerin yürütülmesinde meydana gelen her türlü kusur ve hatayı giderecektir. (3) Yüklenici aşağıdaki sebeplerden ötürü bulunulan iddia, talep, dava, kayıp ve zararlar için hiçbir şekilde sorumluluk taşımayacaktır: a) Sözleşme Makamı nın Yüklenicinin herhangi bir tavsiyesi üzerine harekete geçmeyi ihmal etmesi veya Yüklenicinin herhangi bir fiilini, kararını veya tavsiyesini çiğnemesi ya da Yüklenicinin mutabık olmadığı veya ciddi ölçüde çekincesini belirttiği bir kararı veya tavsiyeyi Yükleniciyi uygulamaya zorlaması; veya b) Yüklenicinin talimatlarının Sözleşme Makamı nın vekilleri, çalışanları veya bağımsız Yüklenicileri tarafından yanlış ve uygunsuz şekilde uygulanması. (4) Yüklenicinin sözleşme altındaki yükümlülüklerini ihlal etmesinden dolayı sorumlu kalması, sözleşme konusu işlerin yerine getirilmesinden sonra da sözleşmenin tabi olduğu yasada belirtilen süre boyunca devam edecektir. Madde 14) Sağlık, sigorta ve iş güvenliği düzenlemeleri (1) Sözleşme Makamı, Yüklenicinin ve/veya onun hizmetleri yürüten personelinin normal ikamet yerlerinden ayrılmadan önce, uygun bir sağlık kuruluşunda, sağlık muayenesinden geçirilmelerini ve mümkün olan en kısa süre içinde bu muayeneye ait sağlık raporunu Sözleşme Makamı na vermelerini talep edebilir. (2) Yüklenici, sözleşme süresince geçerli olmak üzere kendisi ve sözleşme altında çalıştırdığı veya iş yaptırdığı diğer kişiler için iş hukukunun ve sosyal güvenlik mevzuatının gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirecektir. (3) Yüklenici, Sözleşme Makamının talep etmesi halinde, sözleşmenin imzalanmasından itibaren 20 gün içinde, mevzuatın öngördüğü azami tutara kadar olmak üzere tam bir tazminat sigortası poliçesi yaptıracak ve bu poliçeyi sözleşme süresince geçerli tutacaktır. Söz konusu sigorta poliçesi sözleşme süresince aşağıdaki hususları sigorta teminatı kapsamında bulunduracaktır: a) Yüklenicinin, çalıştırdığı personeli etkileyen hastalık ve iş kazaları bakımından sorumluluğu; b) Sözleşmenin ifasında kullanılan Sözleşme Makamı ekipmanlarının kaybolması veya hasar görmesi; c) Sözleşmenin ifasından kaynaklanan sebeplerle üçüncü şahısların/tarafların veya Sözleşme Makamı nın ve çalışanlarının kazaya maruz kalması halinde üstlenilecek hukuki sorumluluk ve d) Sözleşmenin ifasıyla ilgili olarak kaza sonucu meydana gelecek ölümler veya kaza neticesinde oluşabilecek bedensel yaralanmalar dolayısıyla ortaya çıkacak kalıcı sakatlık veya iş göremezlik. (4) Yüklenici, Sözleşme Makamı veya Proje Yöneticisi tarafından gerekli görülen zamanlarda sosyal güvenlik poliçelerine ve primlerin düzenli olarak ödendiğine dair kanıtları gecikmeksizin ibraz edecektir. (5) Yüklenici, çalışanları ve uzmanları için bu kişilerin maruz kalabilecekleri tehlikelere karşı gerekli emniyet ve iş güvenliği tedbirlerini alacaktır. (6) Yüklenici, çalışanlarının ve uzmanlarının maruz bulunduğu fiziksel risk düzeyini izlemekten ve Sözleşme Makamı nı durumdan haberdar etmekten sorumludur. Yüklenicinin herhangi bir çalışanının veya uzmanının hayatına veya sağlığına kasteden yakın bir tehlikenin varlığından Yüklenici veya Sözleşme Makamı tarafından haberdar olunması halinde, Yüklenici bu kişileri güvenliğe kavuşturmak için gerekli işlem ve eylemleri derhal yapacaktır. Şayet Yüklenici söz konusu işlem ve eylemleri yaparsa bu durum Proje Yöneticisine derhal bildirilmelidir. Bu takdirde, Madde 35 uyarınca sözleşmenin askıya alınması söz konusu olabilecektir. Madde 15) Fikri ve sınaî mülkiyet hakları (1) Sözleşmenin yürütülmesi sırasında Yüklenici tarafından edinilen, derlenen veya hazırlanan haritalar, şemalar, çizimler, şartnameler, spesifikasyonlar, planlar, istatistikler, hesaplar, veri tabanları, yazılımlar, destekleyici/doğrulayıcı kayıtlar veya materyaller gibi her türlü veri ve rapor aksi belirtilmedikçe Sözleşme Makamı nın mutlak mülkiyetinde kalacaktır. Yüklenici, sözleşmenin bitimi üzerine, bütün bu dokümanları ve verileri Sözleşme Makamı na teslim edecektir. Yüklenici, Sözleşme Makamı nın önceden yazılı onayı olmadan, bu doküman ve verilerin kopyalarını saklayamaz ve bunları sözleşme dışı amaçlar için kullanamaz. (2) Telif hakları ve diğer fikri veya sınai mülkiyet hakları da dahil olmak üzere, Sözleşmenin yürütülmesi sırasında yazılı materyallerle ilgili olarak elde edilen her türlü sonuç ve hak Sözleşme Makamı nın mutlak mülkiyetinde olacaktır. Sözleşme Makamı, fikri ve sınaî mülkiyet haklarının önceden beri mevcut bulunduğu durumlar hariç olmak kaydıyla bu yazılı materyalleri herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın uygun gördüğü şekilde kullanabilecek, yayımlayabilecek, devir veya temlik edebilecektir. Madde 16) Personel ve ekipman (1) Yüklenici, şartname gereği özgeçmişleri sunulan kilit uzmanlar dışında, sözleşmenin uygulanması kapsamında çalıştırmayı düşündüğü bütün personeli Sözleşme Makamı na bildirmek zorundadır. Personelin sahip olması 24

39 Söz. Ek-1: Genel Koşullar gereken asgari eğitim düzeyi, nitelik ve deneyimler -ve uygun olan durumlarda- gerekli uzmanlık düzeyi belirtilecektir. Sözleşme Makamı, Yüklenicinin personel seçimine itiraz etme hakkına sahiptir. (2) Sözleşme Makamı nın onayı üzerine projede çalışacak bütün personel görevlerine belirlenen süre içinde başlayacak, bunun mümkün olamaması halinde ise Sözleşme Makamı veya Proje Yöneticisi tarafından Yükleniciye bildirilen tarihte veya bunların bildirdiği süre içinde işbaşı yapacaklardır. (3) Özel Koşullarda aksi belirtilen durumlar hariç olmak üzere, sözleşmede çalışan personel işyerlerine yakın bir yerde ikamet edecektir. Hizmetlerin bir kısmının ülke dışında yürütülecek olması halinde, Yüklenici hizmetlerin o kısmında görevlendirilen personelin isim ve niteliklerini Proje Yöneticisi ne bildirecektir. (4) Yüklenici: a) Personele işbaşı yaptırılması için önerilen zaman çizelgesini sözleşmenin her iki tarafça imzalanmasını takip eden 7 gün içinde Proje Yöneticisi ne iletecektir; b) Her bir personelin geliş ve gidiş tarihlerini Proje Yöneticisi ne bildirecektir; c) Kilit uzman statüsünde olmayan personelin atanması için gerekli yazılı onayın verilmesine ilişkin talebini Proje Yöneticisi ne sunacaktır. (5) Yüklenici, personelinin belirlenmiş görevlerini etkin ve verimli bir şekilde yapabilmeleri için gerekli ekipman ve destek malzemelerinin temini ve idamesi amacıyla lüzumlu her türlü tedbiri alacaktır. Madde 17) Personelin değiştirilmesi (1) Yüklenici, Sözleşme Makamı nın önceden yazılı onayı olmaksızın, mutabık kalınmış personelde değişiklik yapmayacaktır. Yüklenici aşağıdaki durumlarda kendi inisiyatifiyle personel değişikliği teklif etmelidir: a) Personelin ölümü, hastalanması veya kaza geçirmesi. b) Yüklenicinin kontrolü dışındaki nedenlerle (örneğin istifa, v.b.) personel değişikliğinin gerekli olması. (2) Bu sebeplere ek olarak, eğer Sözleşme Makamı herhangi bir personelin veya uzmanın verimsiz olduğu veya sözleşme altındaki görevlerini yerine getiremediği kanaatindeyse, gerekçelerini de belirttiği yazılı bir talepte bulunarak sözleşmenin yürütülmesi sırasında personel değişikliği isteyebilir. (3) Personel değişikliğinin icap ettiği durumlarda yeni personel en azından yerini aldığı personelle aynı nitelik ve deneyime sahip olmalıdır. Yeni personele ödenecek ücret önceki personelin aldığı ücretten daha fazla olamaz. Yüklenicinin eskisiyle eşdeğer niteliklere ve/veya tecrübeye sahip bir eleman bulamadığı durumlarda, Sözleşme Makamı, eğer sözleşmenin düzgün şekilde ifası tehlikeye düşüyorsa sözleşmeyi feshetmeye karar verebilir. Eğer böyle bir tehlikenin olmadığı düşüncesindeyse önerilen yeni personeli kabul edebilir. Ancak bu takdirde, önerilen yeni elemanın ücreti, sahip olduğu niteliklere uygun düzeyi yansıtacak şekilde tekrar müzakere edilecektir. (4) Personelin değiştirilmesinden kaynaklanan ek maliyetler Yüklenici tarafından üstlenilecektir. Uzmanın hemen değiştirilemediği veya yeni uzmanın göreve başlamasına kadar belirli bir zamanın geçtiği durumlarda, Sözleşme Makamı, Yükleniciden yeni uzmanın gelişine kadar projeye geçici bir uzman atamasını veya uzmanın geçici yokluğunu telafi edecek başka tedbirler almasını talep edebilir. Her iki halde de, Sözleşme Makamı, uzmanın veya yerini alacak kişinin mevcut bulunmadığı dönem için hiçbir ödeme yapmayacaktır. Madde 18) Sözleşmenin ifasında gecikmeler SÖZLEŞMENİN İFA EDİLMESİ (1) Sözleşmenin süresi içerisinde tamamlanması esastır. Eğer Yüklenici Sözleşme konusu işi sözleşmede belirtilen süre içinde yerine getirmezse, Sözleşme Makamı, resmi bir bildirimde bulunmaksızın ve sözleşme altında sahip olduğu diğer haklara halel gelmeksizin, sözleşmede belirtilen ifa süresi sonu ile fiili ifa süresi sonu arasında geçecek her gün veya gün bölümü için maktu zarar-ziyan bedeli almaya hak kazanacaktır. (2) Maktu zarar-ziyan bedeline ilişkin günlük oran sözleşme bedelinin ifa süresine ait gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. (3) Eğer bu maktu zarar-ziyan bedeli tutarı sözleşme bedelinin %15 ini aşarsa, Sözleşme Makamı, Yükleniciye bildirimde bulunduktan sonra sözleşmeyi feshedebilir ve işleri Yüklenicinin namı hesabına tamamlayabilir. Madde 19) Sözleşmede değişiklikler (1) Toplam sözleşme tutarında yapılacak değişiklikler de dâhil olmak üzere, sözleşmedeki önemli maddi değişiklikler mutlaka bir zeyilname ile yapılmalıdır. Eğer Yükleniciden sözleşmede bir değişiklik talebi gelirse, Yüklenici bu talebini değişikliğin yürürlüğe girmesinin tasarlandığı tarihten en az 30 gün önce Sözleşme Makamı na sunmalıdır. Yüklenicinin somut kanıtlarla desteklediği ve Sözleşme Makamı nın da kabul ettiği değişiklik talepleri bu hükme tabi değildir. 25

40 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (2) Değişiklik için bir idari talimat verilmeden önce, Proje Yöneticisi söz konusu değişikliğin mahiyetini ve biçimini Yükleniciye bildirecektir. Yüklenici bu bildirimi almasından sonra mümkün olan en kısa süre içinde Proje Yöneticisi ne aşağıdaki hususları içeren yazılı bir teklif sunacaktır: İfa edilecek hizmete veya alınacak tedbirlere ilişkin bir açıklama ve bir uygulama programı ve Sözleşme ifa programında veya Yüklenicinin sözleşme altındaki yükümlülüklerinde gerekli değişiklikler (3) Proje Yöneticisi, Yüklenicinin teklifini aldıktan sonra mümkün olan en kısa süre içinde değişikliğin uygulanıp uygulanmayacağına karar verecektir. Eğer Proje Yöneticisi değişikliğin uygulanmasına karar verirse, bir idari talimat düzenleyerek değişikliğin Yüklenicinin teklifinde belirtilen şartlarla Proje Yöneticisi tarafından tadil edildiği şekilde yürütüleceğini belirtecektir. (4) Değişikliğin talep edildiği idari talimatı alması üzerine, Yüklenici, söz konusu değişikliği hemen uygulamaya başlayacak ve bunu yaparken sanki değişiklik sözleşmede belirtilmiş gibi buradaki Genel Koşullar kendisi için bağlayıcı olacaktır. (5) Sözleşme Makamı, Proje Yöneticisi nin adını ve adresini Yükleniciye yazılı olarak bildirecektir. Yüklenici de, Sözleşme ile ilgili olarak tayin ettiği irtibat personelinin adını ve adresini, denetçisini (denetçilerini) ve banka hesabını Sözleşme Makamı na yazılı olarak bildirecektir. Sözleşme Makamı, Yüklenicinin seçtiği banka hesabına veya denetçiye itiraz etme hakkına sahiptir. (6) Sözleşme Makamı nın sözleşmede belirtilen banka hesabına yaptığı ödemeler onun bu konudaki sorumluluğunu ortadan kaldırmış olarak addedilecektir. (7) Hiçbir değişiklik geçmişe dönük olarak yapılamaz. İdari emir veya zeyilname şeklinde olmayan veya iş bu Madde kapsamında düzenlenen hükümlere uygun olarak yapılmayan sözleşme değişiklikleri geçersiz ve hükümsüz sayılacaktır. Madde 20) Çalışma saatleri (1) Yüklenicinin veya Yüklenici personelinin çalışma günleri ve saatleri işin gerektirdiği şartlara ve yasa, yönetmelik ve teamüllerine göre belirlenecektir. (2) Yüklenici çalışma saatlerini kendi inisiyatifiyle değiştiremez. Çalışma saatlerinin, Sözleşme Makamının çalışma saatleriyle uyumlu olması ve olası değişikliklerde Sözleşme Makamının onayının alınması zorunludur. Madde 21) İzinler (1) Sözleşmenin uygulama süresi sırasında Yüklenici tarafından uzmanları ya da kilit personeli için alınacak yıllık izinler Proje Yöneticisi nin onaylayacağı bir zamanda kullanılmak zorundadır. Madde 22) Kayıtlar (1) Yüklenici, işle ilgili olarak tam, doğru ve sistematik kayıtlar ve hesaplar tutacak olup bu kayıt ve hesaplar Yüklenicinin faturasında (faturalarında) belirtilen çalışma günü sayısını ve fiilen sarf edilen arızi giderlerin tamamen işin yerine getirilmesi için kullanılmış olduğunu yeterince kanıtlayacak şekil ve ayrıntıda olmalıdır. (2) Yüklenici personelinin çalıştığı günlerin kaydedildiği çalışma zamanı çizelgeleri Yüklenici tarafından muhafaza edilmelidir. Çalışma zamanı çizelgeleri ayda bir kez Proje Yöneticisi veya Sözleşme Makamı nın yetkilendirdiği bir kişi veya bizzat Sözleşme Makamı tarafından onaylanmalıdır. Yüklenici tarafından fatura edilen tutarlar bu çalışma zamanı çizelgeleri ile uyumlu olmalıdır. Uzun süreli iş yapan uzmanlarda, çalışma zamanı çizelgeleri çalışılan gün sayısını göstermelidir. Kısa süreli iş yapan uzmanlarda ise, çalışma zamanı çizelgeleri çalışılan saat sayısını göstermelidir. Münhasıran ve işin icabı olarak Sözleşme amaçları çerçevesinde yapılan seyahatler sırasında geçen süre bu çalışma zamanı çizelgelerine kaydedilen -duruma göre- gün veya saate dahil edilebilir. (3) Bu kayıtlar sözleşme altında yapılan son ödemeden sonra 5 yıl süreyle saklanmalıdır. Bu dokümanlar, çalışma zamanı çizelgeleri, uçak ve diğer ulaşım aracı biletleri, uzmanlara ödenen ücretlere ait ödeme fişleri ve arızi giderlere ilişkin fatura veya makbuzlar da dahil olmak üzere, gelir ve harcamalarla ilgili bütün belgeleri ve kanıtlayıcı dokümanların kontrolü için gerekli her türlü kaydı içerecektir. Bu kayıtların saklanmaması sözleşmenin ihlali anlamına gelecek ve sözleşmenin feshedilmesi sonucunu doğuracaktır. (4) Yüklenici, Proje Yöneticisi ne veya Sözleşme Makamı nın yetkilendirdiği herhangi bir kişiye veya Sözleşme Makamı nın kendisine ve Kalkınma Ajansı na gerek işin temini sırasında ve gerekse sonrasında işle ilgili kayıt ve hesapları inceleme veya denetleme ve bunların kopyalarını alma imkânını tanıyacaktır. Madde 23) Adli ve idari mercilerce yapılacak incelemeler 26

41 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (1) Yüklenici, adli ve idari mercilerin kolaylıkla inceleme yapabilmeleri için dokümanları çabuk erişilebilir ve dosyalanmış şekilde tutacaktır. (2) Yüklenici, adli ve idari merciler tarafından gerçekleştirilecek incelemelerde, görevlilere gerekli kolaylığı sağlayacak, talep edilen bilgi ve belgeleri zamanında temin edecektir. Madde 24) Ara ve nihai raporlar (1) Yüklenici sözleşme süresince, sözleşme kapsamında talep edilecek, ara raporları ve nihai raporu hazırlamak mecburiyetindedir. Bu raporlar bir teknik bölümden ve harcamaların gösterildiği bir mali bölümden oluşacaktır. Bu raporların formatı sözleşmenin yürütülmesi sırasında Proje Yöneticisi tarafından Yükleniciye bildirilen şekilde olacaktır. (2) Sözleşme süresinin sona ermesinden hemen önce, Yüklenici bir nihai rapor taslağı hazırlayacak ve bu raporda -eğer varsa- sözleşmenin yürütülmesi sırasında ortaya çıkmış olan başlıca problemlerin kritiği de yer alacaktır. (3) Bu nihai rapor, sözleşme ifa süresinin sona ermesinden itibaren en geç 30 gün içinde Proje Yöneticisi ne iletilecektir. Sözleşme Makamını bağlamayacaktır. (4) Sözleşmenin safhalar halinde ifa edildiği durumlarda, her bir safhanın ifa edilmesi üzerine Yüklenici bir kesin hakediş raporu düzenleyecektir. Madde 25) Raporların ve dokümanların onaylanması (1) Yüklenici tarafından hazırlanıp iletilen raporların ve dokümanların Sözleşme Makamı tarafından onaylanması bunların sözleşme şartlarına uygun olduğunun tasdik edildiği anlamına gelecektir. (2) Sözleşme Makamı, dokümanları ve raporları almasından itibaren 30 gün içinde, bunlarla ilgili kararını Yükleniciye bildirecek ve şayet bu rapor veya dokümanları reddetmişse ya da bunlarda değişiklik talep etmişse gerekçelerini belirtecektir. Eğer Sözleşme Makamı öngörülen süre içinde dokümanlar ve raporlar hakkında herhangi bir görüş belirtmezse, Yüklenici yazılı olarak bunların kabulünü talep edebilir. Eğer bu yazılı talebin alınmasından itibaren 30 gün içinde Sözleşme Makamı görüşlerini Yükleniciye açıkça bildirmezse dokümanlar veya raporlar onaylanmış addedilecektir. (3) Bir rapor veya dokümanın Yüklenici tarafından değişiklikler yapılmak kaydıyla Sözleşme Makamı tarafından onaylandığı durumlarda, Sözleşme Makamı talep ettiği değişiklikler için, 15 günden fazla olmamak koşuluyla, bir süre belirtecektir. (4) Sözleşmenin safhalar halinde ifa edildiği durumlarda, bu safhaların eş zamanlı olarak yürütüldüğü haller hariç olmak üzere, herbir safhanın ifa edilmesi Sözleşme Makamı nın bir önceki safhayı onaylamasına tabi bulunacaktır. Madde 26) Ön Ödeme ve Ödemeler ÖDEMELER VE BORÇ TUTARLARININ TAHSİLİ (1) Sözleşmenin Özel Koşullarında açıkça belirtilmek kaydıyla sözleşme bedelinin %20 sini geçmeyecek oranda ön ödeme yapılabilir. Bu durumda Yüklenici ön ödeme tutarı kadar avans teminat mektubu sunacaktır. (2) Yapım işi ve hizmet alımı sözleşmelerinde ödemeler hakediş esasına göre yapılacaktır. Sözleşme Makamı, Yüklenicinin ödeme için gerekli evrakları ve ödeme talebini intikal ettirmesinden itibaren inceleme yapacak ve ödemenin yapılması için uygunluğun tespit edilmesi üzerine transfer gerçekleştirilecektir. (3) Mal alımı sözleşmelerinde ödemeler, sözleşme konusu malın teslimini takiben yapılacaktır. Ön ödeme öngörülmesi durumunda, sipariş mektubunu takiben ön ödeme yapılır ve bakiye mal tesliminde faturaya istinaden ödenir. Madde 27) Giderlerin incelenmesi ve doğrulanması (1) İhtiyaç görmesi halinde Kalkınma Ajansı sağladığı mali destekler kapsamında yararlanıcı tarafından gerçekleştirilen harcamalar çerçevesinde, masrafı ilgili harcamayı yapandan karşılanmak üzere, uluslararası kabul görmüş bir yasal denetim organının üyesi olan bir dış denetçi tarafından faturaların ve mali raporların incelenmesini ve doğrulanmasını isteyebilir. (2) Yüklenici, denetçiye inceleme yapabilmesi için bütün giriş ve erişim haklarını tanıyacaktır. (3) Yapılan incelemede, usule aykırılığın tespiti halinde Kalkınma Ajansı gereken hukuki yollara başvurur. 27

42 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde 28) Ödemeler ve geç ödemeye tahakkuk ettirilecek faiz (1) Sözleşme Makamının geç ödeme yapması halinde Yüklenici, geç ödeme için son tarihin sona erdiği ayın ilk gününde uygulanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının uyguladığı reeskont faizine 3 puan ilave ederek hesaplanacak nispette ödeme faizi talep edebilir. Geç ödeme faizi, ödeme son tarihi (dahil) ile Sözleşme Makamının hesabının borçlandırıldığı tarih (hariç) arasında geçen süre için geçerli olacaktır. (2) Sözleşme Makamı nın yapacağı ödemeler Yüklenicinin bildireceği banka hesabına yatırılacaktır. (3) Hizmet alımı sözleşmelerinde, ödeme taleplerinde faturalarla birlikte ilgili çalışma zamanı çizelgelerinin kopyası veya ekstresi de sunulmalı ve böylelikle uzmanların harcadıkları zaman için faturalandırılan tutar açıklanmış olmalıdır. (4) Son bakiyenin ödenmesi, Yüklenicinin işin bütün safhalarının veya kısımlarının yürütülmesine ilişkin tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olmasına ve Sözleşme Makamı nın işin son safhasını veya kısmını onaylamış olmasına bağlıdır. Son ödeme ancak kesin/son hakediş raporunun ve kesin hesabın Yüklenici tarafından sunulması ve bunların Sözleşme Makamı tarafından yeterli addedilerek onaylanması üzerine yapılacaktır. (5) Sözleşme, kesin kabul onay belgesi imzalanana kadar tamamlanmış sayılmaz. (6) Aşağıdaki olaylardan herhangi birinin meydana gelmesi ve varlığını sürdürmesi halinde, Sözleşme Makamı, Yükleniciye yazılı bildirimde bulunarak, Sözleşme altında Yükleniciye yapılacak ödemeleri tamamen veya kısmen askıya alabilir: a) Yüklenicinin sözleşmeyi ifa etmekte temerrüde düşmesi; b) Sözleşme uyarınca Yüklenicinin sorumlu olduğu ve Sözleşme Makamı nın kanaatine göre projenin veya sözleşmenin başarıyla tamamlanmasını engelleyen veya engelleme tehlikesine yol açan diğer durumlar. (7) Ödemelerdeki sorumluluk, tamamen Sözleşme Makamı ile yüklenici arasındadır. Ödemelerde meydana gelebilecek aksaklıklar hiçbir şekilde Kalkınma Ajansı na izafe edilemez. Madde 29) Kesin teminat ve sigorta, (1) Sözleşme Makamı yapacağı sözleşmelerde kesin teminat sunulmasını talep edebilir. Bu durumda Yüklenici, sözleşme bedelinin % 10 nun dan az olmamak üzere kesin teminat mektubu sunacaktır. (2) Kesin teminat mektubu, mali kuruluşun antetli kağıdına yazılmış ve yetkili imzaları haiz şekilde düzenlenir. (3) Özel Koşullar başka türlü şart koşmadığı sürece, nihai raporun onaylanmasını takiben 45 gün içerisinde teminat serbest bırakılacaktır. (4) Kesin teminatın geçerliliğinin sona ermesi ve Yüklenicinin bunu yeniden geçerli kılamaması halinde, Sözleşme Makamı, ya şimdiye kadar yapılmış ödemelerin toplamına kadarına olan bir tutarı Sözleşme altında Yükleniciye ileride yapılacak ödemelerden keser ya da bu kesintiyi yapmanın mümkün olmadığı kanaatindeyse Sözleşmeyi feshedebilir. (5) Eğer sözleşme herhangi bir sebeple feshedilirse, Yüklenicinin Sözleşme Makamı na olan borçları kesin teminattan tahsil edilir. Bu durumda, teminatı düzenleyen kuruluş her ne sebeple olursa olsun ödemeyi geciktirmeyecek veya ödemeyi yapmaya itiraz etmeyecektir. (6) Özel koşullarda aksi belirtilmedikçe, Yapım işlerinde zorunlu olmak üzere, Yüklenici, olası kayıp ve zararların önlenmesini teminen, işin yenilenmesine yetecek meblağda, iş ve iş yerini sigorta ettirecektir. Sigorta hem Yüklenici hem de Sözleşme Makamı adına yaptırılacak ve bu sigorta sözleşme ile yükümlü olunan herhangi bir kayıp veya zarar için geçerli olacaktır. (7) Yüklenicinin sigorta yükümlülüklerine bakılmaksızın Yüklenici, çalışanları tarafından işlerin yürütülmesinden kaynaklanan kişisel yaralanmalar veya mala gelen zararlar için üçüncü şahıslar tarafından yapılan taleplere karşı sorumludur ve Sözleşme Makamının bu tür taleplere karşı sorumlu tutulamayacağını peşinen kabul eder. Madde 30) Borç tutarlarının Yükleniciden tahsil edilmesi (1) Yüklenici nihai olarak onaylanmış bedelden daha fazla ödenmiş olan ve dolayısıyla Sözleşme Makamına borçlu bulunduğu bütün tutarları Sözleşme Makamı nın talebi üzerine 15 gün içinde geri ödeyecektir. Yüklenicinin belirtilen süre içinde geri ödemeyi yapmaması halinde, Sözleşme Makamı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının uyguladığı reeskont faizi oranına 3 puan eklenerek tespit edilecek faiz ilavesiyle tahsil yoluna gidecektir. 28

43 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (2) Sözleşme Makamına geri ödenecek tutarlar Yükleniciye herhangi bir şekilde borçlu olunan tutarlardan mahsup edilebilir. Bu durum Yüklenicinin ve Sözleşme Makamı nın geri ödemelerin taksitler halinde yapılması konusunda anlaşmaya varma haklarını etkilemeyecektir. Gerekli olan hallerde, Kalkınma Ajansı mali destek sağlayan kuruluş sıfatıyla halefiyet prensibine dayalı olarak Sözleşme Makamının yerini alabilir. (3) Sözleşme Makamına borçlu olunan tutarların geri ödenmesinden kaynaklanan banka masrafları tamamen Yüklenici tarafından üstlenilecektir. Madde 31) Yapım İşlerinde Kabul ve Bakım (1) Proje Yöneticisi tarafından geçici veya kesin kabul doğrultusunda, gerçekleştirilen sözleşme konusu işlerin doğrulanması çalışmaları, Yüklenicinin hazır bulunduğu bir ortamda yapılacaktır. (2) Sözleşme Makamı, bazı yapıları, yapı kısımlarını veya inşaat bölümlerini tamamlandıkça kullanmaya başlayabilir. Yapılar, yapı kısımları veya inşaat bölümlerinin Sözleşme Makamı tarafından devralınmasından önce mutlaka bunların kısmi kabul işlemleri gerçekleştirilmelidir. Ancak, acil durumlarda, Proje Yöneticisi tarafından yapılacak işlere ilişkin envanterin hazırlanmış olması ve bu hususta, Yüklenici ve Proje Yöneticisi arasında önceden mutabakata varılmış olması koşuluyla kabulden önce devir gerçekleşebilir. Sözleşme Makamı bir yapı, bunların bir kısmı veya inşaatın bir bölümünü devraldıktan sonra, Yüklenici hatalı yapım veya işçilikten dolayı ortaya çıkan herhangi bir hasar dışında ortaya çıkacak herhangi bir hasarı düzeltmek zorunda olmayacaktır. (2)Tamamlanmaları üzerine başarılı bir şekilde denetim/incelemeleri geçmesi ve kullanıma uygun halde bulundurulması halinde, yapım işleri, Sözleşme Makamı tarafından teslim alınacak ve bir geçici kabul belgesi tanzim edilecek veya tanzim edilmiş sayılacaktır. Geçici kabul belgesi tanzim ederek verecek ve diğer hususların yanı sıra, işlerin sözleşmede belirtilenlere uygun bir şekilde hangi tarihte tamamlandığı ve geçici kabul için hazır hale geldiğine ilişkin görüşler yer alır. (3) Bakım süresi özel koşullarda veya şartnamede belirtilmemiş ise, 365 gündür. Yüklenici, bakım döneminde ortaya çıkabilecek veya görülebilecek ve tasarım, işçilik ve malzemeden kaynaklanan kusur veya hasarı en kısa sürede düzeltmekle sorumludur. (4) Bakım süresinin sona ermesi üzerine veya bu şekilde birden fazla süre söz konusu olan durumlarda, son sürenin sona ermesi ve bütün kusur veya hasarların giderilmiş olması üzerine, Proje Yöneticisi, 30 gün içinde bir kopyasını Sözleşme Makamına vereceği bir Kesin kabul tutanağı hazırlayacaktır. (5) Kesin kabul belgesi Proje Yöneticisi tarafından imzalanıncaya veya imzalanmış olduğu kabul edilinceye kadar, Yüklenicinin işleri tamamen gerçekleştirmiş olduğu kabul edilmeyecektir. (6) Kesin kabul belgesinin tanzimine bağlı kalmaksızın, Yüklenici ve Sözleşme Makamı, kesin kabul belgesinin tanziminden önce ortaya çıkan yapılmamış, yerine getirilmemiş herhangi bir borçluluğu yerine getirme bakımından, yükümlü kalmaya devam edeceklerdir. Bu tür herhangi bir yükümlülüğün mahiyet ve kapsamı, sözleşme şartlarına atıf yapmak suretiyle belirlenecektir. Madde 32) Mal alımı sözleşmelerinde teslim, kabul ve garanti işlemleri (1) Yüklenici sözleşme koşullarına göre malları teslim eder. Mallara ilişkin riskler, geçici kabullerine kadar yükleniciye aittir. (2) Yüklenici, sözleşmede belirtildiği şekilde malların ulaşacakları yere nakli sırasında hasar görmelerini engellemek için uygun şekilde paketlenmesini sağlar. Paketleme, herhangi bir sınırlama olmadan, nakil ve açıkta depolama sırasında karşılaşabilecekleri fiziki ve iklim şartlarından etkilenmeyi minimum seviyeye indirecek şekilde olmalıdır. Paketleme, paketlerin içinin ve dışının işaretlenmesi ve belgelendirilmesi, Özel Koşullarda belirlenen koşullarla ve Proje Yöneticisi tarafından istenebilecek değişikliklerle uyum içinde olmalıdır. (3) Yüklenici, Proje Yöneticisinden teslim emri almadan kabul yerine hiçbir mal nakledilmez ve teslim edilmez. Yüklenici, sözleşmede geçen tüm malların kabul yerine tesliminden sorumludur. Eğer Proje Yöneticisi, 30 gün içerisinde geçici kabul onayı vermezse ya da Yüklenicinin başvurusunu reddetmezse, bu sürenin son gününde geçici kabulü onayladığı varsayılır. (4) Mallar, masraflarını Yüklenicinin karşılayacağı, öngörülen doğrulama ve test işlemleri tamamlanana kadar kabul edilmiş sayılmaz. Muayene ve testler, sevkiyattan önce yerinde ve /veya malların son teslim noktasında yürütülebilir. (5) Proje Yöneticisi, malların sevkiyat süreci boyunca ve mallar devralınmadan önce aşağıdakileri emretme ve karar verme hakkına sahiptir: Sözleşmeye uygun olmadığını düşündüğü malların verilecek süre içinde kabul yerinden alınması; Bu malların düzgün ve uygun mallarla değiştirilmeleri, Önceki testlere ve ara ödemelere bakılmaksızın Yüklenicinin sorumlu olduğu malzeme işçilik ya da tasarım 29

44 Söz. Ek-1: Genel Koşullar açısından montajın Proje Yöneticisi tarafından uygun bulunmadığı durumlarda bu montajın sökülmesi ve yeniden monte edilmesi, Yapılan iş, sağlanan mallar ya da Yüklenici tarafından kullanılan malzemelerin sözleşmeye uygun olup olmadıkları, ya da malların tamamının ya da bir bölümünün sözleşme şartını yerine getirip getirmedikleri. (6) Yüklenici, belirtilen hataları en kısa sürede ve maliyetini kendi karşılayarak giderecektir. Eğer Yüklenici bu talimata uymazsa, Sözleşme Makamının talimat gereklerini başkalarına yaptırma hakkı vardır ve bununla ilgili ve bundan kaynaklanan tüm masraflar Sözleşme Makamı tarafından Yükleniciye yapılacak ödemelerden düşülür. (7) Şartnamesinde belirtilen nitelik ve kalitede olmayan mallar reddedilir. Reddedilen mallara özel bir işaret konur. Bu işaret söz konusu malları tahrif edecek ya da ticari değerlerini etkileyecek şekilde olmamalıdır. Reddedilen mallar varsa Proje Yöneticisinin belirlediği süre içerisinde kabul yerinden yüklenici tarafından masrafı ve riskleri onun üzerinde olmak şartıyla alınır. Reddedilen malların kullanıldığı hiçbir iş kabul edilmez. (8) Mallar, sözleşmeye uygun sevk edildiklerinde, gerekli testleri geçtiklerinde ya da geçmiş olarak kabul edildiklerinde ve Geçici Kabul onay belgesi aldıklarında ya da almış sayıldıklarında Sözleşme Makamına devredilir. (9) Yüklenici, mallar Geçici Kabul için hazır olduklarında Proje Yöneticisine Geçici Kabul onay belgesi için başvurur. Proje Yöneticisi de başvurudan itibaren 30 gün içerisinde aşağıdaki işlemlerden birini uygular: a) Yükleniciye üzerinde eğer varsa çekincelerin belirtildiği, teslimatın sözleşmeye göre tamamlandığı tarihin yer aldığı ve malların geçici olarak kabul edildiğinin belirtildiği, bir kopyası Sözleşme Makamında kalan bir Geçici Kabul Onay Belgesi hazırlar; ya da b) Gerekçelerini ve geçici kabul için Yüklenicinin yapmak zorunda olduğu işlemleri belirterek başvuruyu reddeder. (10) Eğer Proje Yöneticisi 30 gün içerisinde geçici kabul onay belgesi vermez ya da malları reddetmezse, geçici kabul onay belgesini vermiş sayılır. (11) Kısmi sevkiyat durumunda Sözleşme Makamının kısmi kabul verme hakkı vardır. (12) Malların geçici kabulünden sonra Yüklenici, sözleşmenin uygulanmasıyla ilintili bir iş için gerek duyulmayan geçici yapı ve malzemeleri söküp alacaktır. Ayrıca, her türlü çöp ve engelleyici unsuru kaldıracak ve Kabul yerini sözleşmenin gerektirdiği gibi eski haline getirecektir. (13) Yüklenici, malların yeni, kullanılmamış, son model ve tasarımla malzemede son yenilikleri birleştirir durumda olduğunu eğer aksi sözleşmede yazmıyorsa garanti eder. Yüklenici, tasarım ya da malzemelerin şartnamede belirtildiği şekilde, kullanım hataları ya da ihmallerden kaynaklananlar hariç olmak üzere, malzeme ya da işçilikten kaynaklanan hata ve kusurların olmadığını garanti eder. Bu garanti hükmü Özel Koşullarda belirtildiği şekilde geçerli kalır. (14) Yüklenici, garanti süresinde ortaya çıkan bozukluk ya da hasarları ve aşağıda belirtilen durumları düzeltmekle sorumludur: Kusurlu malzeme, hatalı işçilik ya da Yüklenicinin tasarımından kaynaklanan sonuçlar, Garanti süresinde Yüklenicinin herhangi bir ihmal ya da eylemiyle ortaya çıkan durumlar, Sözleşme Makamı tarafından ya da onun adına yapılan bir muayene sırasında ortaya çıkan durumlar. (15) Yüklenici pratik olan en kısa sürede kusurlu ya da hasarlı malı maliyetini karşılayarak düzeltir. Değiştirilen ya da tamir edilen tüm mallar için garanti süresi Proje Yöneticisinin sonuçtan tatmin olduğu tarihten itibaren başlar. Eğer sözleşme kısmi kabule izin veriyorsa, garanti süresi sadece yenileme ya da tamirden etkilenen parçalar için uzatılır. (16) Eğer garanti süresinde bu tür bir kusur ya da hasar oluşursa Sözleşme Makamı ya da Proje Yöneticisi durumu Yükleniciye tebliğ eder. Eğer yüklenici tebliğde verilen zamanda içinde hata ve hasarda bir düzeltme yoluna gitmezse, Sözleşme Makamı; Kusur ya da hasarı kendi düzeltebilir ya da düzeltme işini maliyeti ve riskleri Yüklenici tarafından karşılanacak şekilde başkasına yaptırır. Bu durumda tüm masraflar Sözleşme Makamı tarafından Yükleniciye yapılacak ödemelerden, teminatından ya da her ikisinden birden düşülür. Sözleşmeyi feshedebilir. (17) Yükleniciye hemen ulaşılamayan acil durumlarda ya da ulaşıldığında Yüklenicinin gerekli işlemleri yapmadığında, Sözleşme Makamı veya Proje Yöneticisi masrafları Yüklenici tarafından karşılanmak üzere işi yürütürler ve yapılan işlem hakkında en kısa zamanda Yükleniciyi bu konuda bilgilendirirler (18) Garanti süresi geçici kabul tarihinde başlar ve garanti yükümlülükleri Özel Koşullar ve Teknik Şartnamede belirtilir. Eğer garanti süresi belirtilmemişse 365 gün olarak kabul edilecektir. 30

45 Söz. Ek-1: Genel Koşullar (19) Garanti süresinin sona ermesiyle Proje Yöneticisi Yüklenicinin sözleşmedeki yükümlülüklerini Proje Yöneticisinin memnuniyetiyle tamamladığı tarihi belirten ve bir kopyası Yüklenicide kalacak olan bir kesin kabul onay belgesini Yükleniciye verir. Kesin Kabul onay belgesi garanti süresinin bitiminden itibaren 30 gün içinde hazırlanır. (20) Sözleşme, kesin kabul onay belgesi imzalanana ya da Proje Yöneticisi tarafından imzalanmış varsayılana kadar tamamlanmış sayılmaz. Madde 33) Fiyatlarda değişiklik (1) Özel Koşullarda aksi öngörülmedikçe fiyat/ücret oranları veya tutarları değiştirilemeyecektir. Madde 34) Sözleşmenin ihlali SÖZLEŞMENİN İHLALİ VE FESİH (1) Tarafların herhangi biri sözleşme altındaki yükümlülüklerinden herhangi birini yerine getirmediğinde sözleşmeyi ihlal etmiş addedilir. (2) Sözleşmenin ihlal edilmesi durumunda, ihlalden zarar gören taraf aşağıdaki hukuki çarelere başvurma hakkına sahip olacaktır: Zarar-ziyan bedelinin karşılıklı mutabakatla tahsili ve/veya Sözleşmenin feshedilerek yasal yollardan tahsili. (3) Zarar-ziyan bedeli iki şekilde olabilir: Genel zarar-ziyan bedeli veya Maktu zarar-ziyan bedeli. (4) Sözleşme Makamı zarar-ziyan bedeline hak kazandığı her durumda bu zarar-ziyan bedellerini Yükleniciye ödeyeceği tutarlardan veya ilgili teminattan kesebilir. (5) Sözleşme Makamının, sözleşme tamamlandıktan sonra tespit edilen zarar veya hasarlar için tazminat alma hakkı saklıdır. Madde 35) Sözleşmenin askıya alınması (1) Sözleşme konusu işin ihale edilmesine ilişkin prosedürlere veya sözleşmenin ifa edilmesine maddi hatalar veya usulsüzlükler veya sahtekarlıklar dolayısıyla halel gelmesi durumunda Sözleşme Makamı sözleşmenin yürütülmesini askıya alacaktır. (2) Sözkonusu hataların veya usulsüzlüklerin veya sahtekarlıkların Yükleniciye atfedilecek sebeplerden kaynaklanması halinde Sözleşme Makamı ek bir önlem olarak bu hataların, usulsüzlüklerin veya sahtekarlıkların ciddiyetiyle orantılı şekilde Yükleniciye ödeme yapmayı reddetme veya evvelce ödemiş olduğu tutarları geri alma hakkına sahip olacaktır. Madde 36) Sözleşmenin sözleşme makamı tarafından feshi (1) Sözleşme, sözleşmenin her iki tarafça imzalanmasından itibaren bir yıl içinde herhangi bir faaliyet ve karşılığında ödeme yapılmamışsa, kendiliğinden fesholunmuş addedilecektir. (2) Fesih, Sözleşme Makamının veya Yüklenicinin sözleşme altında sahip oldukları diğer hak ve yetkilere halel getirmeyecektir. (3) Bu Genel Koşullar da tarif edilen fesih gerekçelerine ek olarak, Sözleşme Makamı aşağıdaki durumlardan herhangi birinin ortaya çıkması halinde Yükleniciye 7 (yedi) gün önceden bildirimde bulunarak sözleşmeyi feshedebilir: Yüklenicinin Sözleşme konusu işi önemli ölçüde sözleşmeye uygun şekilde yerine getirmemesi; Yüklenicinin işin düzgün ve zamanında yürütülmesini ciddi ölçüde etkileyecek şekilde yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya ihmal etmesi durumunda bu halin giderilmesi için Proje Yöneticisi tarafından yapılan bildirimin gereklerine Yüklenicinin makul bir süre içinde uymaması; Yüklenicinin Proje Yöneticisi tarafından verilen idari emirleri yerine getirmeyi reddetmesi veya ihmal etmesi; Yüklenicinin sözleşmeyi devretmesi veya sözleşme altındaki işleri taşerona vermesi; Yüklenicinin iflas etmesi veya tasfiyeye gitmesi, faaliyetlerinin mahkemeler tarafından kayyum idaresine verilmesi, alacaklılarıyla konkordato ve benzeri anlaşmalar yapması, ticari faaliyetlerini askıya alması, bu 31

46 Söz. Ek-1: Genel Koşullar hususlarla ilgili olarak dava veya takibatlara maruz kalması, veya ulusal mevzuat gereğince benzer bir prosedür neticesinde bu türden durumlara düşmesi; Yüklenicinin mesleki fiil ve davranışlarıyla ilgili olarak kesinleşmiş hüküm ifade eden bir mahkeme kararıyla suçlu bulunarak hüküm giymiş olması; Yüklenicinin Sözleşme Makamı tarafından gerekçeli olarak kanıtlanan ağır bir mesleki kusur veya suistimalden suçlu bulunmuş olması; Yüklenicinin sahtekarlık, yolsuzluk, suç örgütüne iştirak veya başka bir yasadışı faaliyet münasebetiyle kesinleşmiş hüküm ifade eden bir mahkeme kararıyla suçlu bulunarak hüküm giymiş olması; Kalkınma Ajansı mali destekleri kapsamında finanse edilen başka bir tedarik sözleşmesi prosedürünü veya destek programı prosedürünü takiben Yüklenicinin akdi yükümlülüklerini yerine getirmediği için sözleşmeyi ciddi ölçüde ihlal ettiğinin ilan edilmiş olması; Sözleşmeye eklenen bir zeyilnameyle kaydedilmediği halde Yüklenicinin tüzel kişiliğinde, niteliğinde, statüsünde veya şirket üzerindeki kontrolünde değişikliğe yol açan bir kurumsal yapı değişikliğinin meydana gelmiş olması; Sözleşmenin ifa edilmesini önleyen başka bir yasal engelin zuhur etmiş olması; Yüklenicinin gerekli teminatları veya sigortayı sağlayamaması ya da sözkonusu teminat veya sigortayı sağlayan kişinin bunlarda yer alan taahhüt hükümlerine riayet etmemesi. (4) Yukarıda belirtilen durumlardan herhangi birinin ortaya çıkmasını takiben Sözleşme Makamı Yüklenicinin namı hesabına olmak üzere ya işi kendisi tamamlayacak ya da üçüncü bir şahısla/tarafla başka bir sözleşme akdedecektir. Sözleşme Makamı nın, Sözleşmeyi feshetmesi halinde, Yüklenicinin işin tamamlanmasındaki gecikmeden ötürü sorumluluğu, sözleşme altında daha önceden maruz kalınmış yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla, derhal sona erecektir. (5) Yüklenici, sözleşmenin feshi üzerine veya sözleşmenin feshedildiğine dair bildirimi aldığında, işin süratli ve düzgün bir biçimde ve ilgili maliyetler asgari düzeyde tutulacak şekilde tamamlanmasını teminen gerekli adımları derhal atacaktır. (6) Proje Yöneticisi sözleşmenin feshinden sonra mümkün olan en kısa süre içinde fesih tarihi itibariyle Yükleniciye borçlu olunan bütün tutarları ve hizmet bedellerini onaylayacaktır. (7) Sözleşme Makamı Sözleşme konusu iş tamamlanıncaya kadar Yükleniciye herhangi bir ilave ödeme yapma yükümlülüğünde olmayacak ve eğer varsa işin tamamlanması için yaptığı ek harcamaların maliyetini Yükleniciden geri alma hakkına sahip olacak veya bunlardan sonra Yükleniciye borçlu kalınan herhangi bir bakiye mevcutsa bu bakiyeyi Yükleniciye ödeyecektir. (8) Şayet Sözleşme Makamı tarafından sözleşme feshedilirse, Sözleşme Makamı maruz kaldığı zarar ve kayıpların bedelini sözleşmede belirtilen azami tutara kadar olmak üzere Yükleniciden geri alma hakkına sahip bulunacaktır. Eğer sözleşmede herhangi bir azami tutar belirtilmemişse, Sözleşme Makamı, sözleşme altında tanınan diğer hukuki çarelere başvurma hakkı saklı kalmak kaydıyla, sözleşme bedelinin Yüklenicinin kusuru nedeniyle işin yeterli şekilde tamamlanamayan bölümüne ait bulunan kısmını Yükleniciden geri alma hakkına sahiptir. (9) Yüklenici, fesih anına kadar yapmış olduğu işler için kendisine borçlu olunan tutarlara ek olarak herhangi bir zarar veya hasar tazminatı talep etme hakkına sahip değildir. Madde 37) Sözleşmenin Yüklenici tarafından feshi (1) Yüklenici, Sözleşme Makamının aşağıdaki durumlara sebebiyet vermesi halinde, Sözleşme Makamına 15 gün önceden bildirimde bulunarak sözleşmeyi feshedebilir: Sözleşme Makamının Yükleniciye borcunu haklı bir neden olmaksızın ödememesi; Hatırlatmalara rağmen Sözleşme Makamının yükümlülüklerini ısrarla yerine getirmemesi; veya Sözleşmede belirtilmeyen nedenlerle veya Yüklenicinin kusurundan kaynaklanmayan sebeplerle Sözleşme Makamının işin tamamının veya bir kısmının yürütülmesini 90 günden daha uzun bir süreyle askıya alması. (2) Sözleşmenin Yüklenici tarafından feshi Sözleşme Makamı nın veya Yüklenicinin sözleşme altında sahip oldukları diğer haklara halel getirmeyecektir. (3) Sözleşmenin Yüklenici tarafından feshedilmesi durumunda Sözleşme Makamı bu fesih dolayısıyla Yüklenicinin uğrayacağı zarar ve hasarların bedelini ödeyecektir. Bu ilave ödemenin toplam tutarı Özel Koşulların sözleşme bedeli belirtilen maddesinde yer alan miktarı aşamayacaktır. 32

47 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Madde 38) Vefat (1) Eğer Yüklenici tek bir gerçek kişiyse bu kişinin vefatı halinde sözleşme kendiliğinden fesholunmuş addedilecektir. Ancak bu kişinin varisleri veya hak sahipleri Yüklenicinin vefatından itibaren 15 gün içinde sözleşmeyi sürdürme isteklerini bir bildirimle beyan etmişlerse, Sözleşme Makamı bunların yaptıkları teklifi inceleyecektir. Sözleşme Makamı nın kararı bu teklifin alınmasından itibaren 15 gün içinde ilgili varislere veya hak sahiplerine bildirilecektir. (2) Yüklenici bir grup gerçek kişiden oluşuyorsa ve bunlardan biri veya daha fazlası vefat etmişse, Sözleşme konusu işin sürdürülmesi hakkında taraflar arasında karşılıklı mutabakatla bir rapor düzenlenecek ve Sözleşme Makamı ölen kişilerin vefat tarihinden itibaren 15 gün içinde duruma göre grubun sağ üyeleri veya ölenlerin varisleri ya da hak sahipleri tarafından bulunulmuş taahhütlere uygun olarak sözleşmenin sürdürülmesi veya sözleşmenin feshi yönünde karar verecektir. Sözleşme Makamı nın kararı bu husustaki teklifin alınmasından itibaren 30 gün içinde grubun sağ üyelerine veya ilgili varislere ya da hak sahiplerine bildirilecektir. (3) Bu kişiler Yükleniciyle aynı ölçüde sözleşmenin düzgün ifa edilmesinden müştereken ve münferiden sorumlu olacaklardır. Sözleşmenin devam ettirilmesi sözleşmede hükme bağlanmış teminatın düzenlenmesi ve sağlanmasıyla ilgili kurallara tabi olacaktır. Madde 39) Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları (1) Süre uzatımı verilebilecek haller aşağıda sayılmıştır. Mücbir sebepler; a) Doğal afetler. b) Kanuni grev. c) Genel salgın hastalık. d) Kısmi veya genel seferberlik ilanı. e) Gerektiğinde Kalkınma Ajansı veya ilgili kurunm/kuruluşlar tarafından belirlenecek benzeri diğer haller. Yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi ve süre uzatımı verilebilmesi için mücbir sebep oluşturacak durumun; a) Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş bulunması, b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, c) Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması, d) Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi (20) gün içinde yüklenicinin Sözleşme Makamına ve ilgili Ajansa yazılı olarak bildirimde bulunması e) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi, zorunludur. Sözleşme Makamından kaynaklanan sebepler Ayrıca Sözleşme Makamının sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini yüklenicinin kusuru olmaksızın, öngörülen süreler içinde yerine getirmemesi (yer tesliminin, projelerin onaylanmasının gecikmesi gibi) ve bu sebeple sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmeler meydana gelmesi ve işin süresinde bitirilememesi halinde, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması kaydıyla yüklenicinin başvurusu üzerine durum Sözleşme Makamı ve İlgili Ajans tarafından incelenerek yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ilişkin süre uzatımı verilebilir. (2) Eğer sözleşme altındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi sözleşmenin her iki tarafça imzalandığı tarihten sonra meydana gelen bir mücbir sebep durumundan ötürü engellenirse, tarafların hiçbiri sözleşme altındaki yükümlülüklerini ihlal etmiş sayılmayacaktır. (3) Mücbir sebep durumundan etkilenen taraf sözleşme altındaki yükümlülüklerini asgari gecikmeyle yerine getirebilecek şekilde bu durumu ortadan kaldırmak için tüm makul tedbirleri alacaktır. (4) Sözleşmedeki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, Yüklenici, sözleşme altındaki yükümlülüklerini yerine getirememesinin veya yerine getirmede gecikmesinin bir mücbir sebep durumundan kaynaklanması halinde ve kaynaklandığı ölçüde maktu zarar-ziyan bedeli ödemekten veya kusur-temerrüt nedeniyle fesihten sorumlu olmayacaktır. Sözleşme Makamı da, sözleşmedeki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, benzer şekilde sözleşme altındaki yükümlülüklerini yerine getirememesinin veya yerine getirmede gecikmesinin bir mücbir sebep durumundan kaynaklanması halinde ve kaynaklandığı ölçüde sözleşmenin kusur-temerrüt nedeniyle Yüklenici tarafından feshinden veya sözleşme tahtındaki mükellefiyetlerini ifa edememesinden ötürü gecikmiş ödemeler için faiz ödemekten sorumlu olmayacaktır. (5) Eğer taraflardan herhangi biri mücbir sebep durumunun meydana gelmesi nedeniyle yükümlülüklerini yerine getirmesinin etkilenebileceği kanaatindeyse, diğer tarafı bu durumdan derhal haberdar ederek mücbir sebebin mahiyetini, muhtemel süresini ve yaratacağı muhtemel etkileri bildirecektir. Proje Yöneticisi yazılı olarak aksi 33

48 Söz. Ek-1: Genel Koşullar yönde talimat vermedikçe, Yüklenici makul ölçülerde mümkün olduğu ölçüde sözleşme altındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyi sürdürecek ve bu arada mücbir sebebin engellemediği yükümlülüklerini ifa etmek için makul bütün alternatif yolları arayacaktır. Yüklenici, Proje Yöneticisi tarafından kendisine bu yönde talimat verilmedikçe sözkonusu alternatif yol ve yöntemleri uygulamaya koymayacaktır. (6) Eğer mücbir sebep koşulları meydana gelir ve varlığını 180 gün boyunca sürdürürse, bu takdirde, Yükleniciye mücbir sebepten ötürü tanınacak ifa süresi uzatımları saklı kalmak kaydıyla, tarafların herhangi biri 30 gün önceden diğer tarafa fesih bildiriminde bulunma hakkına sahip olacaktır. Şayet 30 günlük sürenin sonunda mücbir sebep durumu hala devam ediyorsa, sözleşme feshedilecek ve bunun neticesinde taraflar sözleşme altındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyi sürdürmekten kurtulmuş olacaklardır. Madde 40) İhtilafların halli İHTİLAFLARIN HALLİ (1) Sözleşme Makamı ve Yüklenici, sözleşmeyle ilgili olarak kendi aralarında çıkabilecek her türlü ihtilafı dostane yollarla çözmek için ellerinden gelen tüm çabayı harcayacaklardır. (2) Herhangi bir ihtilafın ortaya çıkması durumunda, sözleşme tarafları gerek ihtilafla ilgili tutum ve konumlarını gerekse mümkün gördükleri çözümler hakkındaki düşüncelerini birbirlerine yazılı olarak bildireceklerdir. Eğer sözleşme taraflarından herhangi biri yararlı olacağı kanaatindeyse, taraflar bir toplantı yaparak ihtilafı halletmeye çalışacaklardır. Tarafların herbiri, dostane çözüm isteğine bu yöndeki talebi almasından itibaren 10 gün içinde cevap verecektir. Dostane çözüme ulaşma süresi, bu husustaki isteğin yapıldığı tarihten itibaren 60 gün olacaktır. (3) Dostane çözüme ulaşma çabasının başarısız olması veya taraflardan herhangi birinin bu yöndeki isteğe zamanında cevap vermemesi halinde, tarafların herbiri diğer tarafa bildirimde bulunarak, ihtilafın Kalkınma Ajansının uzlaştırmasıyla çözümlenmesini kararlaştırabilirler. Uzlaştırma sürecinin başlamasından itibaren 60 gün içinde ihtilaf halledilemezse, sözleşme taraflarının herbiri ihtilaf çözümleme prosedürüyle ilgili bir sonraki aşamaya geçme hakkına sahip olacaktır. (4) Dostane çözüme veya uzlaştırma yoluyla ihtilafın halline bu prosedürlerden birinin başlamasından itibaren 120 gün içinde ulaşılamazsa, tarafların herbiri Özel Koşulların ilgili Maddesinde belirtildiği şekilde ihtilafın çözümlenmesini ulusal bir kaza merciinin kararına veya tahkim kararına havale edebilir. Madde 41) Hüküm bulunmayan haller HÜKÜM BULUNMAYAN HALLER (1) İş bu Genel Koşullarda ve sözleşmenin diğer bağlayıcı belgelerinde, sözleşmenin imzalanması ve ifası aşamalarında ortaya çıkabilecek ve karşılığında ilgili belgelerde hüküm bulunmayan hallerde, ilgisine göre Kamu İhale Mevzuatının mal, hizmet ve yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmelerindeki hükümler ve hukuki referansları kıyasen uygulanır. 34

49 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Söz. Ek-2: Teknik Şartname (İş Tanımı) A) Toprak İşleri,Yol ve Üst Yapı İmalatları Toprak İşleri Teknik Şartnamesi Şartname No: 1-RV 1.1 Tarif Bu şartname BAYOSB 1.ETAP altyapı inşaatlarındaki yollar, drenaj, küçük ve büyük sanat yapıları ve diğer amaçlar için YÜKLENİCİ tarafından hazırlanan uygulama projelerindeki tip enkesit ve eğimlere uygun olarak yapılacak kazı, dolgu ve tesviye vb. islerini kapsar. Kazıdan çıkacak uygun malzeme, uygulama projelerinde gösterildiği gibi dolgu malzemesi olarak banketlerde veya dolguda kullanılır. Kazıdan çıkan uygun malzeme dolgunun uygulama projesine göre hesaplanan miktarından fazla ise, artan miktar proje yöneticisinin isteği üzerine dolgu teknik şartları dahilinde belirli alanların tesviyesinde kullanılır. Bunun için ayrı bir bedel ödenmez. Kazıdan çıkan malzeme projesine göre eksik kalırsa YÜKLENİCİ, Sözleşme Makamı nın onayını alarak bölgeden temin edebilir veya başka ariyet ocağından getirebilir. Parsel düzenleme islerinde, dolgu yapılması gereken parsellere yapılacak olan dolgu, kontrollüğün kararına göre yapılacak, kontrollüğün gerekli görmemesi halinde parsel dolgusu yapılmayabilecektir (komşu arazilere teressübat akmaması için, parselde inşaatına başlayacak sanayi firması olması halinde vb. nedenlerle). Malzeme alınan ariyet ocakları ile depo yerleri proje yöneticisinin istediği şekilde düzenlenir. Planlarda gösterilen veya BAYOSB un saptadığı bölge içi sahalardaki ağaçlar, çalılar, kütükler, çitler veya toprak tesviyesi üstünde bulunan tüm tesisler kaldırılarak BAYOSB 1.Etap İnşaat Alanı dışına, BAYOSB un istediği, ilgili idarelerce yasal mevzuatına uygun olarak belirlenmiş yerlere taşınır. Bu işlemler teklif birim fiyat içinde düşünüldüğünden, YÜKLENİCİ ye ayrıca bir bedel ödenmez. Yollar için hazırlanmış olan yol projesindeki tip kesitlerin imalatları, T.C. Karayolu Teknik Şartnamesi en son baskısı esasları dahilinde yapılacaktır Toprak Kazısı Kazılması için patlayıcı madde kullanılmadan insan gücü veya iş makineleri ile gevşetilip kazılabilen her türlü toprak, granüle karakterli malzemeler, kum, kil ile çakıllı toprak, ayrışmış bozuşmuş kaya, yumuşak küskülük ve hacmi 1 m³'ten küçük her cins moloz taşlar ve kaya parçaları ile balçık ve bataklıklar bu kazı içerisinde yer alır Kaya Kazısı Kazılması için patlayıcı madde kullanılarak atılmayı gerektiren tabaka veya kitle halindeki her cins zeminler veya bazı özel iş ve inşaat makineleri ile kazılabilen her tür sert ve yumuşak kaya ve sert küskülük zeminler kaya kazısı olarak sınıflandırılacaktır. Ayrıca bu şartnamenin maddesi dışındaki her cins zemin ile bu cins kazılar esnasında çıkan 1 m³'ten büyük taş parçaları kaya olarak değerlendirilecektir. 1.2 Yüklenici Tarafından Yapılacak Kalite Kontrol Deneyleri Bu kısım toprak işleri, yol ve üst yapı işleri yapımı esnasında yapılan imalatın ve kullanılan malzemelerin sözleşme ve şartnamede belirtilen şartlara uygun olup olmadığını belirlenmesi 35

50 Söz. Ek-1: Genel Koşullar amacıyla, YÜKLENİCİ tarafından yapılan Kalite Kontrol için numunelerin alınması, testlerinin yapılması, gereken teknik ve idari kontrolleri kapsar Laboratuvar Toprak işleri şartnamesinde belirtilen malzeme ve inşaat işlerinin deneysel kontrolleri için gerekli bina, su, aydınlatma, ısı ve deneyler için yapılacak gerekli elektrik enerjisi ile standart metotlarına göre yapılacak deneylere uygun alet, edavat, teçhizat ve her türlü yardımcı malzeme ile personel, yüklenici tarafından temin ve tesis edilerek, idarenin emrine tahsis edilecek ve laboratuvar faaliyeti ile ilgili tüm giderler yükleniciye ait olcaktır Kontrol Deneyleri Toprak işleri şartnamesinde belirtilen işlerin deneysel kontrolleri aşağıda belirtilen standart deney metotlarına göre yapılacaktır Toprak numunelerinin deneye hazırlanması metodu TS , AASHTO T Toprağın Atterberg limitlerinin tayini metodu TS , AASHTO T 89, 90, Toprağın modifiye Proktora göre maksimum kesafet ve optimum rutubet tayini metodu TS , AASHTO T Toprağın özgül ağırlık tayini metodu TS , AASHTO T Toprağın No:200 eleğin altına geçen miktar tayini için deney metodu TS , ASTM D Toprak ve granüle malzemenin kum eşdeğer tayin metodu TS EN 933 8, AASHTO T Kum Koni metodu ile arazi kesafet tayini TS , ASTM D Arazi Kaliforniya Taşıma Oranı CBR tayini deney metodu TS 5744, HATİR D 145, ASTM D Westergard Modülü (k) değeri tayini için çabuklaştırılmış deney metodu (Corps of Eng. EM ), HATİR D 147, TS 5744, AASHTO T

51 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Toprağın standart Proktora göre maksimum kesafet ve optimum rutubet tayini metodu TS , AASHTO T Laboratuvar CBR deney metodu TS , AASHTO T Nükleer ölçüm metodu ile arazide birim ağırlık tayini AASHTO T 238, Kasnak metodu ile arazi kesafet tayinin TS , AASHTO T Toprak işleri inşaatının deneysel kontrolleri için gerekli olan numune alma, ambalaj, sevk ve deneyler ile v.s. gibi her türlü işlem ve çalışmaların masrafı yükleniciye ait olacaktır. Ayrıca yüklenici arazi kontrol deneyleri ve kullanılacak malzemelerle ile ilgili testler için idarenin talebi üzerine her türlü kolaylık ve yardımı sağlayacak, bunlar için yükleniciye ayrıca hiçbir bedel ödenmeyecektir Dolguda Kullanılacak Toprak Karakterli Malzemelerin Fiziksel Özellikleri: Dolgu yapımında kullanılacak malzeme, ister Bagyurdu Organize Sanayi Bölgesi (BAYOSB) sınırları içerisinde kazı veya ariyet alanlarından, ister BAYOSB sınırları dışındaki ariyet alanlarından sağlansın dolgu yapımında kullanılacak malzeme içerisinde; 1. Bitkisel toprak, 2. Ağaç, çalı, kök vb. organik maddeler, (organik madde miktarı, <%2) 3. Kömür, kömür tozu dahil içten yanması söz konusu olan malzemeler, 4. Bataklık veya suya doygun hale gelmiş killi ve marnlı zeminler, 5. Enkaz vb. çevre atıkları, 6. İnsan ve çevre sağlığına zarar verecek oranda toksit madde içeren endüstriyel atıklar, 7. Karlı, buzlu ve donmuş topraklar, suyla kolayca ufalanarak oturmalara neden olacak malzeme, 8. Ağırlıkça %20 den fazla jips ve kaya tuzu gibi çözünebilecek madde içeren topraklar bulunmayacaktır. İleri dereceden serpantinleşmiş, ayrıştığında kil davranışı gösteren kayaçlar olmayacak ve ayrıca dolgu yapımında kullanılacak malzeme, Tablo 1 deki özellikleri de sağlayacaktır. Laboratuvar raporuyla uygunluğu belgelenecek olan dolgu malzemesinin kullanılması için idarenin onayı alınacaktır. 37

52 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Don etkisi olan bölgelerde üstyapı tabanı, projesinde belirtilen derinliğe kadar Tablo 2 de özellikleri verilen malzeme ile bu kısımda belirtilen yapım şartlarına uygun olarak inşa edilecektir. Dolguların üstyapı tabanını oluşturan kısmında, Esnek Üstyapılar için yaş CBR<8 olan malzeme kullanılmayacak ve Tablo 3 de belirtilen özellikteki koruyucu tabaka seçme malzemesi kalınlığı üstyapı projelendirme raporunda verilecektir. CBR şartname limitlerini sağlamak koşulu ile 0,074 mm den geçen malzeme oranı <%20 ise LL ve PI şartname limitleri değerlendirilmeyecektir. CBR şartname limitlerini sağlamak koşulu ile PI<%10 ise 0,074 mm den geçen malzeme oranı şartname limitleri değerlendirilmeyecektir. Tablo 1 de belirtilen özelliklerin tümünü sağlamayan, laboratuvar yaş CBR değeri 3 ve altı CBR 3 ve laboratuvar yaş CBR değeri sonucunda %3 ve daha yüksek şişme veren malzemeler zayıf zemin olarak nitelendirilecek ve Tablo 1 ve 2'de özellikleri verilen malzemelerden projesine uygun olanı ile şartların sağlanması koşuluyla dolgu yapılacaktır. Dolgu yapımına uygun olmayan malzemeler, gerektiğinde mekanik veya kimyasal stabilizasyon işlemleri ile özellikleri iyileştirilerek ve/veya özel yapım teknikleri uygulanarak 38

53 Söz. Ek-1: Genel Koşullar laboratuvar ortamında belirlenen stabilizasyon raporuna göre ve idarenin onayı alınarak kontrollü olarak kullanılabilecektir. Su ve basınç altında dağılan ayrışma eğimli kayaçlar (marn, kiltaşı, şeyl, vb.) mekanik olarak ayrıştırıldığında dolgu malzemesi özelliklerine uygun ise yüksekliği 5m'ye kadar olan dolgularda kullanılacaktır. Bu tür malzemelerin üstyapı tabanında kullanılıp kullanılmamasına laboratuvar incelemesi yapıldıktan sonra idarenin onayı ile karar verilecektir. Yaş CBR deneyi sonucunda %3 ve daha yüksek oranda şişme veren malzemelerin dolguda ve üstyapı tabanında kullanılması gerekiyor ise kullanım şartları; dolgu yüksekliği, üzerine gelecek tabakaların kalınlığı, yapım tekniği vb. konular incelenerek, bu durum araştırma raporu düzenlenerek belirtilecek ve idarenin onayı alınarak yapılacaktır. Donma Bakımından Şüpheli Zeminler: Buz kristalleri yalnızca ince daneli zeminler içinde oluşup büyüyebilirler. 39

54 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Çok iyi derecede üniform gradasyondaki daneler 0.01mm'den küçük olmadıkça buz kristalleri oluşmaz. Orta ölçüde üniform olan zeminler en az %10 u 0.02mm'den küçük dane içermelidir. Karışık dane boyutlu zeminlerde (A. Casagrande) nin verdiği bir kural olarak diyebiliriz ki: O buz kristallerinin oluşması için 0.02mm'den küçük boyutlu daneler tüm agreganın, tüm zeminin en az 0.03 ü değerinde olmalıdır. 0.02mm'den küçük boyutta daneleri %1'den az olan zeminlerde herhangi bir donma koşullarında buz kristalleri YAS (Yeraltı Suyu) düzeyi donma düzeyine dek yükselmişte olsa, oluşmaz. Buz kristallerinin gelişme ve büyüme olanağı zemin daneleri küçük oldukça artarken donma bölgesine su geliş hızı azalır. Burada birbiri ile çelişen iki etken vardır. Dane küçüklüğü donma olasılığını artırır. Fakat bir yandan da permeabiliteyi düşürerek su gelişini geciktirmek ile donma olasılığını geciktirir. Bu nedenle en kötü donma ortamı her iki yöndeki özellikleri toplayan zeminlerde bulunur Granüler Karakterli Seçilmiş Ariyet İmla (Dolgu) Malzemesinin Fiziksel Özellikleri İster BAYOSB hudutları dahilinden ister BAYOSB hudutları haricinden temin edilmiş olsun, projesinde öngörülen, granüler karakterli seçilmiş ariyet dolgu malzemesinin fiziksel özellikleri aşağıdaki şartlara uygun olacak ve bu malzemenin kullanılması için idarenin onayı alınacaktır. Çakıl veya konkase çakıl, kum veya konkase kum ile toprak karışımından müteşekkil olan granüle karakterli seçilmiş ariyet dolgu malzemesini en büyük ebadı 4 inç (10 cm) veya daha küçük olacaktır. Bu malzemenin No: 200 elekten geçen nispeti en fazla ağırlıkça %25, Likit Limiti en çok %35, Plastik İndeksi en çok %15, laboratuvar CBR değeri en az %25, şişme yüzdesi en çok %1.0, don dayanımı Na2SO4 en çok %18 olacak ve malzeme iriden küçüğe doğru azalış gösteren muntazam granülometriye sahip bulunacaktır. Granüler karakterli malzemeler, zayıf zemin üzeri takviye malzemesi ve/veya zemin iyileştirme malzemesi olarak kullanılacaktır. Bu tip malzemelerin dolguda, dolgu malzemesi olarak kullandırılıp, kullandırılmayacağının kararını idare verecektir. Yukarıda fiziksel özellikleri belirtilen toprak ve granüle karakterli seçilmiş ariyet dolgu malzemesinin temin edileceği ocak veya yerin, bu şartnamenin maddesinde belirtilen usullere göre ilk etüdünü müteakip, yüklenici ve idare yetkililerinin müştereken temin edeceği temsili numuneler, laboratuvar da gerekli deneylere tabi tutulacaktır. 40

55 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Temsili numuneler en çok 30 gün önce laboratuvarı sevk edilmiş olacak ve deney neticelerine göre şartnamesine uygun olduğu tespit edilen malzemenin inşaatta kullanılmasına müsaade edilecektir. CBR şartname limitlerini sağlamak koşulu ile mm den geçen malzeme oranı <%20 ise LL ve PI şartname limitleri değerlendirilmeyecektir. CBR şartname limitlerini sağlamak koşulu ile PI <%10 ise mm'den geçen malzeme oranı şartname limitleri değerlendirilmeyecektir Yer Altı Su Seviyesinin Yüzeye Yakın Olması Durumu Proje kapsamında yapılan arazi etüdü sırasında veya yapım aşamasında belirlenen zayıf zemin tabakasına ilaveten yeraltı su seviyesinin (YASS) yüzeye yakın olması veya görülmesi durumunda taban drenajı yapılması uygun olur. Drenaj tabakasının oluşturulması için gerekli drenaj malzemesinin sağlanması ve ekonomik olması göz önüne alınarak çeşitli yöntemlerle oluşturulmalıdır. Yeraltı suyunun yüzeye yakın olması durumunda yol tabanı için önerilen drenaj şiltesinin iki kriteri sağlaması gerekir. Filtrasyon Kriteri: Drenajı sağlanan zemin tanelerinin drenaj malzemesini tıkamaması, Permeabilite Kriteri: Drenaj malzemesinin suyu geçirebilme özelliğinin olması. Filtre malzemeleri için filtrasyon kriterleri aşağıda Tablo 6 de verilmektedir. Dolgu tabanında üniform (D60z/D10z 1.5 ise) tabii zeminler için; Filtrasyon kriterleri: D15F 5 D85z D15F 6 D85z Dolgu tabanında yer alan iyi derecelenmiş (D60Z/ D10Z 4 ise) tabii zeminler için: Filtrasyon kriterleri: D15F 20 D15z D15F 40 D15z Permeabilite kriteri: D15F 5 D15z D15F: Filtre malzemesinin %15 inin geçtiği elek çapı D50F: Filtre malzemesinin %50 sinin geçtiği elek çapı D15Z: Filtre malzemesinin %15 inin geçtiği elek çapı D50Z: Filtre malzemesinin %50 sinin geçtiği elek çapı 41

56 Söz. Ek-1: Genel Koşullar D65Z: Filtre malzemesinin %65 inin geçtiği elek çapı yol yapımında drenaj tabakası, gerekli malzemenin temini, ekonomikliği göz önüne alınarak çeşitli yöntemlerle teşkil edilecektir: a) İnce ve kaba filtre malzemesi (Tablo 7, Tablo 8) ile b) Tip-I, Tip-II malzeme ve jeotekstil (Tablo 9, Tablo 10, Tablo 11) ile c) Kum şilte ile (Tablo 12) Tablo 7 ve Tablo 8 de her elek için gradasyonları verilen ince ve kaba filtre malzemeleri yıkanmış ve elenmiş özellikle doğal malzeme olarak kullanılacaktır. Ancak, Tablo 7 ve Tablo 8 de her elek için gradasyon yüzde geçen limitleri verilen ince ve kaba filtrasyon malzemelerinden başka; iki elek arası elenmiş ve yıkanmış olarak ince filtrasyon malzemesi için (3/8 -No:50) elekler arası, kaba filtrasyon malzemesi için ise (1 - No:10) elekler arası iki boyutlu olarak filtrasyon malzemesi temin edilip kullanılabilecektir. Bu tür malzemenin kullanılması söz konusu olduğu takdirde, malzeme temin edilmeden önce idare haberdar edilerek gerekli onay alınacaktır. Yüksek plastisiteli kil olan bölgelerde drenaj amaçlı örgüsüz tip jeotekstil ile birlikte elenmiş ve yıkanmış doğal veya kırmataş filtre malzemesi kullanılabilecektir. Doğal taş (kum-çakıl) tercih edilecektir. Doğal ince malzeme bulunamaması durumunda, ince filtre malzemesi yerine Tip-A drenaj amaçlı örgüsüz tip jeotekstil kullanılacaktır. Bu durumda kaba filtre malzemesi yerine Tip-I veya Tip-II Malzeme kullanılacaktır. 42

57 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yeraltı suyu drenaj sisteminde, ince ve kaba filtre malzemesi olarak Tablo 9 ve Tablo 10 da verilen gradasyona uygun doğal malzeme (kum-çakıl malzemesi) filtrasyon ve permeabilite kriterlerinin sağlanması açısından, jeotekstil bohçalı kırmataşa göre daha uygun olup, tercih edilmelidir. -Jeotekstil bohçalı sistemde doğal kaba filtre malzemesi yerine, kırmataş kullanılması durumunda; kırmataşın köşeli yapıda olmasından dolayı, kenetlenmenin fazla olması, permeabilitenin düşmesi ve köşeli kırmataş malzemenin jeotekstile zarar vermesi gibi olumsuzluklar göz önüne alınmalıdır. -Özellikle yüksek Plastisiteli kil olan bölgelerde kırmataş drenaj sistemlerin tıkanmasına karşı jeotekstilin kullanılması halinde jeotekstilin yırtılıp hasar görmemesi için jeotekstil malzemesi üzerine cm kalınlığında dere malzemesi serilmeli veya dayanım yüksek (Tip-B), olan jeotekstil kullanılmalıdır. Drenaj amaçlı jeotekstil aşağıdaki Tablo 11 de belirtilen şartları sağlayan, üniform kalınlık ve yüzey dokusuna haiz, örgüsüz, polipropilen veya polyester tip olup ısıl işlemden geçmiş jeotekstil olacaktır. 43

58 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Ayrıca drenaj amaçlı olarak aşağıda Tablo 12 de gradasyonu verilen Kum Şilte de kullanılarak drenaj teşkil edilebilir. Ancak, kum şiltenin ekonomik olmaması halinde, drenaj malzemesi ve zeminin dane boyutu dağılımlarının tespiti ile filtrasyon ve permeabilite kriterlerini sağlayan ekonomik drenaj malzemesi kullanılarak, drenaj şiltesi teşkil edilir. Kum şiltede kullanılan malzeme yıkanmış olacaktır. Yeraltı suyunun drenajı için drenaj tabakasının oluşturulmasında, gerekse yeraltı suyunun bulunması durumunda dolgu tabanının etkilenmemesi için drenaj tabakasının bütün alt yapı tabanı boyunca ve enince oluşturulması gerekli olup, drenaj sisteminin iyi çalışması içinde ayrıca çevre drenaj sistemi yapılarak buna bağlantıları oluşturularak suyun tabandan süratle deşarj edilmesi mutlaka sağlanmalıdır. 1.3 İnşaat Usulleri Genel Hükümler Kazıda, sandık tabanında kaba tesviyeye kadar, projede belirtilen kot üzerinden bu kot a kadar sıkıştırılabilecek malzeme bırakılıncaya kadar devam edilecektir. Kazı hesaplarında alınacak nihai kot proje kotu olacaktır. İmlalarda sıkışma ve taşınmadan sonra bildirilen seviyeyi elde edecek kadar malzeme serilecek ve sıkıştırılacaktır. Şayet yüklenici kendi ihmali veya diğer 44

59 Söz. Ek-1: Genel Koşullar kusuru neticesinde kazı tabanını tespit edilen seviyeden aşağı düşürürse fazla kazılan yer şartnamesine uygun malzeme ile usulüne uygun doldurulacak ve bu düzeltme işi için yükleniciye hiç bir bedel ödenmeyecektir. idare kazı, taşıma, dolgu ve tesviye işlerinde işin projesine uygun olarak yapılıp yapılmadığının işin her aşamasında yükleniciyi denetleyecek ve dolgulara konacak malzemelerin şartnamesine uygun olup olmadığını denetleyecektir. Uygun olmayan malzemeler atılacak veya gösterilen yerlere depo edilecektir. Toprağın satıh tabakası (nebati toprak) dolguya veya sandık tabanına konmayacak gösterilen şekilde kazılıp depo edilecek ve/veya kontrol mühendisinin istediği yerlerde, banketlerde ve kaplamasız sahalarda, proje yüzey eğimine göre ihtiyaç duyulan BAYOSB sahasındaki mahallerde çukurlar doldurularak tesviyesi yapılacaktır veya atılacaktır. Bunun kararını idare verecektir. Ayrıca, banketlerde kullanılması durumunda ölçü ve tediye bu duruma uygun olarak yapılacaktır. Kazıda rastlanan ve Tablo 1'deki toprak dolgu özellikleri dışında kalan diğer her cins toprak aksine bir karar olmadığı takdirde, banket dışı tesviyelerde kullanılabilecektir. Bunun kararını idare verecektir. Yüklenici işe başlamadan önce toprak hareketi planlaması yapacak ve programın aksamaması için azami dikkat gösterecektir. Yüklenici, inşaat işi bitinceye kadar toprak işlerini devamlı olarak kusursuz durumda tutmak zorundadır. Yüklenici kazılan, toprağın dolguda ve tesviyede kullanılacak her türlü toprağın fiziksel özellikleri cinsi, miktarı ve nakil şekli hususunda gerekli bilgiye sahip olacaktır. Toprağın fiziksel özellikleri göz önünde tutularak buna bağlı olarak, çalışma metotları iş makineleri ve bütün diğer emniyet tedbirleri toprağın bu özelliklerine uygun olarak alınacaktır. Tespit edilen ve proje haricinde kullanılan toprak ve granüle malzemeler için hiç bir ücret verilmeyecektir. Bütün kazılan veya depo edilen sahalar muntazam seviye ve ölçülerde tesviye edilip idarenin isteklerine göre uygun hale gelmeden kabul edilmeyecektir. Depo edilen sahaların yükseklikleri, idarenin müsaade ettiğinden fazla olmayacaktır. İnşaat esnasında gerek mevcut kaplama, bina vs. gibi toprak üstü tesislere gerekse drenaj yapıları, borular vs. gibi yeraltı tesisatlarına rastlanırsa, yüklenici bunları muhafaza edecek ve tesisatlara zarar gelmeyecek şekilde tertibat alacaktır. Bu gibi tesisata rastlandığı zaman ve kaldırılması gerekli ise, bu durum idareye bildirilecektir. İdarenin vereceği karar doğrultusunda tesisatlarda gerekli işlemler yapılacaktır. Mukavele müddeti zarfında, bu gibi tesisatlara yüklenicinin çalışması veya ihmalinden dolayı gelecek her türlü hasarlar yüklenici tarafından giderilecek ve bu işler ayrıca bir bedel yükleniciye ödenmeyecektir Kazı Kazı işleri projelerde gösterilen mahallerde istenilen meyil ve seviyelerde veya idarenin dilediği şekilde yapılacak ve üzerine dolgunun yapılmasına imkân verecek olan gerekli tedbirleri alacaktır. Tabii zemin sathı tespit edilip idare tarafından gerekli topoğrafik kesitler alınmadan ve kazılacak sahanın hudutları kazıklarla tespit edilmeden hiçbir işe başlanmayacaktır. Tespit edilen hudutlar dahilinde yapılan kazı işi esnasında ne olursa olsun, rastlanacak her türlü malzeme çıkartılarak, malzemelerin deneysel olarak tespit edilen cinslerine göre kullanılacağından, bu malzemeler dolgu yapılacak, atılacak veya depo edilecektir. Kazılan sahanın meyli, bu sahaya daima iyi bir drenaj temin edecek durumda ve çalışılabilir şekilde tutulacaktır. İşin emniyet ve çalışma durumuna tesir edecek satıh ve mevsimlik sular, geçici hendek ve drenaj çukurları vasıtasıyla iş mahallinden uzaklaştırılacak veya gerekiyorsa motopomplar vasıtasıyla sular çekilerek iş mahalli emniyet altına alınacak ve çalışır duruma getirilecektir. Bu iş için yükleniciye ayrıca hiç bir bedel ödenmeyecektir. 45

60 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Kazıdan çıkacak şartnamesine uygun bütün malzemeler projelerde gösterildiği yerlerde dolgu malzemesi olarak banketlerde veya sandık tabanında veya idarenin uygun göreceği diğer mahallerde kullanılacaktır. Kazıdan çıkan malzemeler, sandık dolgularının projesinde belirtilen kot ve meyillerinin doldurulmasında kullanılacak ve kazıdan çıkan bu malzemeler dolgu miktardan fazla ise, artan bu miktarlar, idarenin vereceği emre uygun olarak BAYOSB arazisinin tesviyesinde kullanılacak veya depoya konacaktır. Kazıdan çıkan malzeme, imlaların tespit edilen kot ve meyillerde doldurulmasına kâfi gelmemesi halinde eksik gelen miktar BAYOSB istimlâk sınırları içinde veya dışında idarece işaret edilen ariyet mahallerinden alınacaktır. Kazıdan çıkan malzemenin işlemi: a) Kazıdan çıkan malzeme temel ve temel altı şartnamelerinde belirtilen fiziksel özelliklere uygun değilse fakat bu malzeme, bu şartnamenin maddesinde belirtilen granüler seçilmiş malzeme karakteri arz ediyor ise idarenin onayı alınarak dolgularda kullandırılabilecektir. Granüle karakterli seçilmiş malzemenin tespiti için bu şartnamenin maddesinde belirtilen esaslara göre deneysel olarak tetkikleri yapılacaktır. Uygun görülen seçilmiş malzeme, planlarda gösterilen veya idarenin tespit ettiği mahallerde tesviye ve dolgu işlerinde kullandırılabilecektir. b) Kazıdan çıkan malzeme, temel ve temel altı şartnamelerinde belirtilen fiziksel özelliklere uygun ise, bu malzeme, idarenin onayı ile aşağıda belirtilen esaslar dahilinde temel veya temel altı tabakası olarak sandık tabanında kullandırılabilecektir. Kazıdan çıkarılmış granüle karakterli seçilmiş malzemenin deneysel kontrolü neticelerine göre doğrudan doğruya temel tabakasına veya temel altı tabakasına serilmesi mümkün olduğu takdirde, bu malzeme doğrudan doğruya temel tabakasına veya temel altı tabakasına serilecektir. İdare tarafından emir verilmedikçe bu malzemenin daha sonra temel altı veya temel tabakasında kullanılmak üzere yüklenici tarafından depo edilmesine müsaade edilmeyecektir. Sandık taban kazısında arzu edilmeyen kaya, alçı taşı, kil, şist veya herhangi bir arzu edilmeyen malzeme tespit edilen proje kotundan itibaren en az 30 cm veya idarenin tespit edeceği daha derine kadar kazılacak ve bedeli birim fiyatı üzerinden ödenecektir. Bu şekilde fazla kazılan yer, diğer kazılardan çıkacak koruyucu tabaka özelliğindeki malzeme ile veya granüler karakterli seçilmiş malzeme ve/veya granüler karakterli ariyetten alınacak şartnamesine uygun seçilmiş malzemeler ile bu şartnamede tarif edildiği şekilde doldurulacak, silindir ile şartnamesine istenen sıkışma değerine kadar sıkıştırılacaktır. Bu doldurma ameliyesi rutin imla işi olarak yapılacaktır. 46

61 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Şayet, tırmıklanan veya sürülen tabanın malzemesi granüler karakterli seçilmiş malzeme niteliğinde ise, sıkışma kontrolü, kesafet deneyi yerine bu şartnamenin maddesinde belirtilen arazi CBR deneyi veya yine bu şartnamenin maddesinde belirtilen reaksiyon modülü k tayini deneyleri ile yapılacaktır. Projelerinde gösterilmemişse, inşaat sırasında bu deneylerden hangisinin hangi tabakalarda yapılacağı ve istenecek asgari sıkışma değerlerin ne olacağı idare tarafından tayin edilerek yükleniciye bildirilecektir. Projesinde belirtilmemiş ise, arazi CBR değeri kaplamalı sahalarda en az %30 kaplamasız sahalarda en az %25 ve k reaksiyon modülü değeri ise kaplamalı sahalarda en az 400 lb/inç²/inç olarak temin edilecektir. Bu dolgu tabakalarında sıkışma kontrolü olarak ele alınacak Arazi Kesafeti ve Arazi CBR ve k reaksiyon modülü değeri tayin deneyleri en çok her 1000 m² için Arazi Kesafeti ve Arazi CBR deneyleri, en az üç adet olarak, k reaksiyon modülü deneyi ise bir adet olarak yapılacaktır. Arazideki sıkışma kontrol deneylerinden, Arazi Kesafeti ve Arazi CBR deneylerinin üç adedi bir seri olarak (bir deney addedilecektir) düşünülecektir. Arazide sıkışma kontrolleri için deney yapmaya başlanıldığında ilk etapta en az iki adet Arazi Kesafet deneyi veya Arazi CBR deneyi yapılacaktır. Ayrı ayrı yapılan bu iki deneyin sonuçları şartnamesinde istenilen sıkışma değerlerini sağlıyor ise kontrol mühendisi bir üçüncü deneyin yapılmasını gerekli görmeyebilir. Eğer bir deney sonucu sağlıyor diğer deney sonucu sağlamıyor ise bir üçüncü deneyin yapılması gerekir. Sıkışmış dolgu tabakaları üzerinde, Arazi Kesafeti, Arazi CBR ve k reaksiyon modülü deneylerinden birisinin veya ikisinin birlikte ve/veya üçünün birlikte yapılmasının kararını kontrol mühendisi verecektir. 47

62 Söz. Ek-1: Genel Koşullar En büyük ebadı 10 cm'den fazla olan çakıl, taş veya kaya parçalarının sandık tabanının en üst tabakası içinde bulunmasına müsaade edilmeyecektir. Yarmalarda yan şevlerden dışarı çıkan bütün serbest kayalar gevşetilecek ve boyuna ve enine meyillere uymak üzere sökülecektir. Bütün yarma ve dolgu şevleri enine ve boyuna eğimlerine göre plan ve projelerinde gösterilen veya idare tarafından tarif edildiği şekilde muntazam bir halde düzeltilecektir. Kazının gerektirdiği yerlerde, yüklenici, bütün personelin, işin veya malın emniyetini temin etmek şartı ile patlatmalı atım için idareden onay alınacaktır. Bu yüzden işte veya mahalde hasıl olacak bütün zararlar yüklenici tarafından tanzim edilecektir. Atım maddesinin kullanımı için ilgili resmi dairelerden gerekli yasal iznin alınması, taşınması, depolanması ve kullanılması hususu yükleniciye ait olacaktır. İdareden alınan bu iş için onay, yükleniciyi, bu işten dolayı BAYOSB gelecek veya gelebilecek olumsuzluklardan ve mesuliyetlerinden kurtaramaz, haklı gösteremez Ariyet Kazısı Dolguları tamamlamak veya diğer işler için ariyet malzeme hava BAYOSB hudutları dahilinde veya gerekiyorsa dışından alınacaktır. Bu malzemenin yerinin tespit ve temini hususu, yüklenicinin teklif edeceği yerler içerisinde idarenin onayının alınması suretiyle tespit edilecektir. Ariyet kazısı sadece belirtilmiş sahalarda nebati toprak kazılıp depo edildikten sonra yatay ve düşey olarak tespit edilen işaretlenmiş yerlerde yapılacaktır. Ariyet sahalarından kaldırılacak nebati toprak kalınlığı idare tarafından belirlenecektir. Ariyet malzemesi alındıktan sonra saha, idare tarafından kabul edilecek şekilde temiz ve tesviyesinde 48

63 Söz. Ek-1: Genel Koşullar bırakılacaktır. Yüklenici, lüzumlu ölçülerin alınabilmesi, tecrübelerin yapılabilmesi için, kazı başlamadan kâfi bir müddet evvel idareyi haberdar edecektir. Homojen bir malzeme elde edilebilmesi amacıyla bütün saha, tabakalarının düşey görünüşlerini BAYOSB çıkaracak şekilde kazılacaktır. Ariyet sahaları doğru ölçü yapılacak şekilde muntazam kazılacak ve kolayca drene edilecek meyilli ve muntazam bir halde terk edilecektir. Ariyetten alınan malzeme, dolgu ve kazı şartnamelerinde belirtildiği gibi kalite kontrol ve serme işlemi görecektir Kanal Ve Açık Hendek Kazısı Kanal ve açık hendek kazısı; drenaj kuşaklama kanalları, giriş ve çıkış ağızları, mukavemet sedde, yan hendekler inşaatı gibi, projelerde gösterilmiş drenaj işlerine ait kazıdan ibarettir. Bu ameliye, alakalı diğer işlerle birlikte ve programlanmış şekilde yapılacaktır. Bütün kanal, hendek ve seddelerin yeri sahada tespit edilecektir. Kazıdan çıkan ve şartnamelerine uygun olan malzemeler dolgu işlerinde kullanılacak, işe yaramayan kısmı idarenin talimatına göre münasip yere dökülecektir. Kuşaklama kanalları, kazı ameliyesinden evvel yapılacaktır. Kanalların meyillerinde olmasını temin edecek şekilde uygun işçilikle işler yürütülecektir İşin kesin kabulüne kadar açılan hendeklerin projesindeki yatay ve düşey eğimleri bozulmadan ve içleri temiz bir vaziyette muhafaza edilecektir. Civar arazi sularının akmasını temin için, yanlara yığılmış toprakta muhtelif aralıklar bırakılacaktır Dolgu Sahasının Hazırlanması Planlarda gösterilen veya idarenin tespit ettiği dolgu yapılacak bütün sahalardaki ağaçlar, çalılar, kütükler, çitler ve nebat kökleri veyahut toprak seviyesi üstünde bulunan bütün organikler ayrılarak veya sökülerek idare tarafından gösterilen yere götürülerek saha temizlenecektir. Bu işlerin karşılığı ilgili fiyat tariflerine dâhil edilmiş olduğundan, yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir Satıh Temizliği Üzerinde dolgu yapılacak bütün sahalarda ağaç, çalı, çayır, çimen, çürük nebati madde, çöp ve diğer yabancı maddeler tamamen temizlenecek nebati toprak sıyrılacak ve dolgular ondan sonra yapılacaktır. Yukarıda bahsedilen yabancı maddelerin dışında veya idarenin tespit ettiği diğer yabancı maddelerin dolgu içinde veya altında kalmalarına hiçbir surette müsaade edilmeyecektir. Çıkan yabancı malzemeler ve nebati topraklar idarenin gösterdiği veya projelerde işaret edilen yerlere atılacak veya çevre düzenlenmesinde kullanılabilecektir. Kaplamalı sahaların altında kesinlikle kullanılmayacaktır. 49

64 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Ön etüt olarak mahallinde yapılan arazi etüt raporlarına dayalı olarak projesinde gösterildiği kalınlık kadar veya idarenin mahallinde tespit ettiği kalınlık kadar veya en az 20 cm kalınlıkta nebati toprak sıyrılması yapılmalıdır. Sıyrılan nebati toprak kontrol mühendisinin istediği yerlerde, kaplamasız sahalarda, proje yüzey eğimine göre ihtiyaç duyulan BAYOSB sahasındaki mahallerde çukurlar doldurularak tesviyesi yapılacaktır veya atılacaktır. Bunun kararını idare verecektir. Sıyrılan nebati toprak, kaplamasız banket dolgusunda kullanılması durumunda bu imalatın toplam miktarı toprak kazısı ve imlaya serilmesi olarak değerlendirilip, ödemesi de buna göre yapılacaktır. Nebati toprak, çayır, çimen ve çalı temizliği projesinde verilen arazi eğimlerine göre, arazi eğim tesviyesi ölçüleri içerisinde yapılmalıdır. Şayet, sandık tabanında ve/veya kazı yapıldıktan sonra kazı tabanında ağaç kökleri bulunuyor ise bu kökler temizlenecek ve bu işler için ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Kanal, hendek gibi kazı işlemlerinde de kök temizliği idarenin vereceği kararlar doğrultusunda yapılacaktır. Sökme işlemlerinden sonra, oluşan çukurlar o tabakaya ait dolgu malzemesi ile veya idarenin uygun göreceği dolgu malzemesi ile doldurulup sıkıştırılacaktır. Sökme ve temizleme işlemlerinden çıkan ağaç, ağaç kökleri, sazlık ve çayır çimen ve nebati topraklar idarenin göstereceği yerlere atılacak veya depo edilecektir. Depo edilen nebati toprak idarenin uygun bulduğu yerlerde kullanılacaktır. Yukarıda yazılan kök ve nebati toprak temizliği ile tekrar kullanılması ile taşınması, atılması ve serilmesi işlemleri için müteahhide ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Nebati toprak sıyrıldıktan, kök temizlikleri yapıldıktan sonra idare istediği takdirde, ot veya kök öldürürcü kimyasal ziraat malzemesi kullanılmasını yükleniciden isteyebilecektir. Ziraat mühendislerinin tespit edeceği kimyasal maddeler ve tatbik miktarları için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir Zeminin Hazırlanması İmlaya başlamadan evvel imlanın yapılacağı saha, kaya olan yerler hariç, tırmık veya riper ile cm derinliğe kadar gevşetilecektir. Temelin veya imlanın sıkışmasına mani olabilecek bütün kökler, enkaz, büyük taş parçaları veya her türlü arzu edilmeyen cisimler sahadan çıkartılarak gösterilen yere dökülecektir. Sathı tırmıklanan sahaya 10 cm'yi geçmeyen bir tabaka dolgu malzemesi serilecek ve şartnamede işaret edildiği şekilde sıkıştırılacaktır Kademe Teşkili Tabii meyli 1/3 den daha dik bir araziye dolgu yapmak icap ederse idarenin tarif edeceği şekilde veya projelerde gösterildiği şekilde yatay kademeler halinde yapılacaktır. Kademelerden çıkacak toprak uygun bulunduğu takdirde dolgularda kullanılacaktır Dolgular Dolgu yapılacak sahalar, şartnamede tarif edildiği şekilde temizlenecek üst tabakası sıyrılacak ve sıkıştırılacaktır. 50

65 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Toprak Ve Granüle Karakterli Malzeme Dolguları; Enine kesit genişliğince gevşek derinliği 20 cm den çok olmayacak yatay tabakalar halinde birbiri üzerine serilen şartnamesine uygun malzeme ile teşkil edilecektir. Dolgularda toprak işleri ve muhtelif dolgu tabakaları, tipik kesitlerde gösterilen veya talimat gereğince istenilen enine ve boyuna kesitler temin edecek şekilde ayarlanacaktır. Toprak veya granüle karakterli dolgu malzemesinin 20 cm den daha kalın tabakalar halinde serilip sıkıştırılmasına idare karar verecektir. Bunun için; Dolgu malzemesinin 20 cm den daha fazla kalınlıkta serilmesi istendiği takdirde, istenilen kalınlık kadar malzemeler, projesindeki serim ölçülerinde serilerek bir deneme yeri hazırlanacak ve gerekli sıkıştırma işlemi ile sıkışma kontrolleri yapılarak şartnamesinde istenilen sıkışma değerlerinin serilen tabakanın bütün kalınlıkları içerisinde homojen olarak tespit edilmesi halinde, deneyi yapılan bu kalınlıktaki tabakanın tatbik edilmesine idarenin onayı ile karar verilecektir. Ancak bu deney kalınlığı en çok 30 cm olacaktır. Toprak, granüler malzeme veya müsaade edilen diğer malzeme, yukarıda tarif edildiği gibi tabakalar halinde serilecektir. Yağmurdan veya arazinin herhangi fena vaziyeti dolayısıyla toprak işlerinde arzu edilen netice elde edilemezse bu işlere ara verilecektir. Fazla yağmurlardan sonra imlaların drene edilebilmesi için yüklenici buralarda gerekli hendek, çukur, kanal açacak ve gerekli meyil verecektir. Bu işler için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecek, imlalara konan toprak kafi derecede rutubetli değil ise silindirlemeden evvel kesafet tecrübeler neticelerine bağlı olarak idarenin istediği şekilde ve miktarda ıslatılacaktır. Homojen rutubet elde etmek için lüzumlu görüldüğü takdirde, dolgu malzemesi tırmık, dozer riperi veya uygun bir iş makinesi ile karıştırılacaktır. Dolgudaki toprak, fazla ıslak olması dolayısıyla arzu edilen sıkışıklığı temin edecek şekilde silindirlenemez veya sıkıştırılamaz ise dolgunun her yerinde toprağın istenen rutubeti buluncaya kadar kuruması için işe ara verilecektir. Sulama, suyu arzu edilen şekilde homojen olarak dağıtacak sulama tankı, tazyikli arasöz ve idarece kabul edilmiş alet ile yapılacaktır. İstenilen suyu temin etmek için yeterli malzeme her zaman için şantiyede hazır bulundurulacaktır. İdarece kullanılmasına müsaade edilmiş dolgu malzemesi, dolguya konmadan evvel ve konulup sıkıştırıldıktan sonra deneylere tabi tutulacaktır. Bu maksatla dolgu malzemesinin en çok 300 m³'ü için veya en çok 3000 m²'si için en az üç adet temsili numune alınacak ve uygun olup olmadığı deneysel olarak tespit edilecektir. Deneylere göre dolgu malzemesi için tespit edilmiş rutubet derecesi, dolgu tabakalarının teşkilinde temin edilmek suretiyle inşaat yürütülecektir ve malzemenin diğer fiziksel özellikleri ile ilgili hususlarında uygun bulunması halinde işe devam edilecektir. Yapılan bu tetkiklerde serilen dolgu malzemesinin uygun bulunmaması halinde dolgu malzemesi inşaat sırasında, idarenin öngördüğü şekilde uygun hale getirilecektir. Böylece, daima şartnamesine uygun özellikle malzeme kullanmak suretiyle belirtilen kalınlıklarda serilecek dolgu tabakaları şartnamesinde istenilen şekil ve değerlerde sıkıştırılacaktır. Sıkıştırılan tabakalar, idarenin uygun gördüğü deneylerle kontrol edilecektir. Şayet dolguda kullanılmış olan malzeme toprak karakterinde ise sıkışma kontrolü için sıkıştırılmış sahalarda bu şartnamenin maddesinde belirtilen arazi kesafeti 1200 m² için en az üç adet olmak üzere deneysel olarak tayin edilecektir. Arazi Kesafeti deneyinin üç adedi bir seri olarak (bir deney addedilecektir) düşünülecektir. Arazide sıkışma kontrolleri için deney yapmaya başlanıldığında ilk etapta en az iki adet Arazi Kesafet deneyi yapılacaktır. Ayrı ayrı yapılan bu iki deneyin sonuçları şartnamesinde istenilen sıkışma değerlerini sağlıyor ise kontrol mühendisi bir üçüncü deneyin yapılmasını gerekli görmeyebilir. Eğer bir deney sonucu sağlıyor diğer deney sonucu sağlamıyor ise bir üçüncü deneyin yapılması gerekir. Her 51

66 Söz. Ek-1: Genel Koşullar tabakanın sıkışma nispeti kaplamasız banketlerde bu şartnamenin maddesinde belirtilen metoda göre bulunmuş Modifiye Proktor kesafetinin asgari %90 ı, kaplama altına gelen sahalar için ise en az %95 i olarak temin edilmiş olacaktır. Şayet, dolguda kullanılmış olan malzeme granüler karakterli seçilmiş malzeme özelliğinde ise sıkışma kontrolü kesafet deneyi yerine bu şartnamenin maddesinde belirtilen arazi CBR deneyi veya yine bu şartnamenin maddesinde belirtilen reaksiyon modülü k tayini deneyleri ile yapılacaktır. Projelerinde gösterilmemiş ise inşaat sırasında bu deneylerden hangisinin hangi tabakalarda benimseneceği ve istenecek asgari değerlerin ne olacağı idare tarafından tayin edilerek müteahhide bildirilecektir. Projesinde ve idare tarafından belirtilmemiş ise arazi CBR değeri kaplamalı sahalarda en az %30 kaplamasız sahalarda en az %25 ve k reaksiyon modülü değeri kaplamalı sahalarda en az 400 lb/inç²/inç olarak temin edilecektir. Dolgu tabakalarında sıkışma kontrolü olarak ele alınacak CBR ve k değeri tayin deneyleri en çok her 1500 m² için en az üç adet olarak yapılacaktır. Sıkışma kontrol deney adedi idare tarafından arttırılabilecektir. Böylece idare deneysel olarak sıkışmış olduğu kabul edilen yerlerin üstüne yeni bir dolgu tabakası serilmesine müsaade edilecektir. Aksi takdirde bu tabaka sıkışıncaya kadar sıkıştırma işlemine devam edilecek. Sıkıştırılmış satıhların ve tabakaların arazi sıkışma kontrol deneyleri idarenin belirleyeceği deney metodu ve deney aletleri ile yapılacaktır. Arazi deney metot ve aletleri; Kum koni, Kasnak, arazi CBR, k reaksiyon modülü ve Nükleer metotlar olup malzemenin cinsine göre seçilecek olan deney metotlarından hangisinin veya hangilerinin yapılacağı yükleniciye idare tarafından bildirilecektir. Bu şartnamede ve yukarıda bahsedilen, yapılan veya yaptırılan deney adetlerinin sayılarını, idare gerekli gördüğü hallerde deney adetlerinin sayılarını arttırıp veya azaltabilecektir. 52

67 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Not: Sıkışmış dolgu tabakaları üzerinde, Arazi Kesafeti, Arazi CBR ve k reaksiyon modülü deneylerinden birisinin veya ikisinin birlikte ve/veya üçünün birlikte yapılmasının kararını kontrol mühendisi verecektir. 53

68 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Dolgu yapılırken, yüklenici dolguda çalışan bütün makinelerin boş veya dolu iken dolgu üzerinden geçeceği yolu tespit edecek ve bunu; dolgunun genişliği üzerinden eşit olarak geçecek şekilde ayarlanacaktır. Vasıtalar sert toprak, çakıl, kil ve diğer kaba toprak malzemesini küçük parçalara ayırmayacak ve tabakalardaki diğer malzeme ile karışmasını temin edecek şekilde işleyeceklerdir. Dolgular yapılırken arazinin en alçak yerinden başlanacak ve yatay tabakalar halinde doldurulacak ve dolgu yükseldikçe tabanı tesviye hattına paralel olacaktır. Kaya, diğer dolgu malzemesi ile aynı zamanda kazıldığı takdirde ve kazılan malzemenin dolguda kullanılabilirliği için deneyleri yapıldıktan sonra, ileride kaplama yapılacak sahanın altına konacaktır. En büyük ebadı 10 cm'den büyük taş ve kaya parçalarının sandık tabakasının üstten 15 cm'lik kısmında bulunmasına müsaade edilmeyecektir. Kaya ile dolgu yapıldığı takdirde evvelce tespit edilen veya ayrıca bildirilen şekilde tabakalar halinde yapılacak, homojen ve sıkışık bir kitle elde etmek için boşlukların ince malzeme ile iyice doldurulmasına çalışılacaktır. İdarece dolguda kullanılması uygun görülmeyen kaya ve kaya parçaları, yüklenici tarafından inşaat sahası haricinde uygun görülen yere atılacaktır. Dolgulara donmuş malzeme konmayacağı gibi, donmuş zemin üzerine de dolgu yapılmayacaktır. 54

69 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yüklenici sözleşme gereğince yaptığı bütün dolguların stabilitesinden, sıkışmasından ve korunmasından mesul olacak ve yüklenicinin dikkatsizlik ve ihmali yüzünden kayan, bozulan kısımlarını yüklenici yeniden yapacaktır. Sıkıştırılmış dolgular için ayrıca ölçü ve ödeme yapılmayacaktır. Dolgularda yapılan tabaka halinde toprak sermek, sıkıştırmak, şevleri düzeltmek ve emsali diğer lüzumlu işlerin bedeli, mukavelece tespit edilmiş kazı birim fiyatının içindedir Kaya İle Dolgularda; İçerisinde %50 den fazla miktarda 100 mm den büyük tane içeren ve maksimum tane büyüklüğü de 500 mm olan dolgu malzemeleri kaya dolgu malzemesi olarak tanımlanacaktır. Kaya dolgu malzemeleri sağlam, dayanıklı tanelerden oluşacak ve aşınma deneyi, Los Angeles aşınma kaybı en çok %50 olacaktır. Kaya dolgularda tabaka kalınlığı 750 mm yi geçmemek üzere malzemenin en büyük tane boyutunun en fazla 1.5 katı olacak şekilde serilecektir. Kaya malzemesi ile teşkil edilen veya üstyapı tabanı kaya malzemesi ile oluşturulan dolgularda düzgün bir yüzey elde edilmesi için projesinde belirtilen kalınlıkta granüle ariyet imla veya temel altı malzemesi niteliklerine uygun malzeme getirilerek serilecek, sulanıp sıkıştırılacak ve düzeltme tabakası oluşturulacaktır. Bu malzemeler idarenin uygun bulacağı başka bir malzemeden de olabilecektir. Aynı dolgu kesitinde hem toprak hem kaya dolgu malzemesi kullanılması zorunlu ise kaya dolgu malzemesi dolgunun ilk tabakalarının, toprak dolgu malzemesi ise daha üst tabakaların teşkilinde kullanılacaktır. Kaya dolgu serimi için uygun iş makineleri kullanılarak, kaya dolgu malzemesi yayılarak serilecek ve boşluk oluşmaması için iri kaya parçaları arasına küçük kaya parçaları doldurulacak şekilde yerleştirme yapılacaktır. Ayrıca, en büyük ebadı 10 cm'den büyük taş ve kaya parçalarının sandık tabakasının üstten 15 cm'lik kısmında bulunmasına müsaade edilmeyecektir. Sıkıştırma işleminde yeterli kapasitede vibrasyonlu silindirler kullanılacaktır. Kaya dolgularda sıkışma kontrolü, dolgu yapımında kullanılan malzemenin tabaka tabaka dökülüp serilip her tabakanın sıkıştırılması sırasında, 15 ton statik ağırlığındaki silindirin son iki geçişindeki toplam oturma miktarı 6 mm'den az ise yeterli sıkışma elde edilmiş olduğu kabul edilecektir. Sıkışmaya esas olacak kot okumaları yüzey boşluklarının doldurulmasından sonra ve en kesitte en az her 5 m'de, boy kesitte ise en az 20 m'de bir alınacaktır. idare uygun gördüğü durumlarda kot okumaları daha sık aralıklarla yapılacaktır Sandık Tabakası Taban Sathının Hazırlama Ve Muhafazası Kaplama kenarlarındaki ve altındaki bütün yer altı borumaları her türlü drenajı kanal ve diğer yeraltı yapıların yapılması tamamlanıp yeniden doldurulup sıkıştırıldıktan sonra bu yerlere ait taban sathı tam şeklini alacak şekilde düzeltilecek ve modifiye proktor kesafet tecrübesi ile tayin edilen azami kesafetin %95 inden az olmamak şartıyla sağlam ve dayanıklı bir tabaka haline getirilecektir. Bütün bu sahaların silindirajı uygun ağırlıktaki uygun vibrasyonlu silindirlerle yapılacaktır. Silindiraj esnasında hasıl olan her türlü satıh bozuklukları ve çukurlar, bu kısmı gevşetip düzgün ve homojen bir satıh elde edilinceye kadar toprak değiştirilmesi 55

70 Söz. Ek-1: Genel Koşullar suretiyle uygun hale getirilecektir. Silindirin girmesine uygun olmayan kısımlarda ise toprak arzu edilen kesafet elde edilinceye kadar, uygun tablalı kompaktörlerle, küçük silindirlerle veya tokmaklarla sıkıştırılacaktır. Genel olarak sandık tabakası taban sathı her zaman kolayca ve süratle suyu drene edebilecek vaziyette olacaktır. Malzeme, alet ve teçhizatın kullanılmasında yükleniciye talimat verildiği zaman gerekli tedbirleri alarak sandık tabakasını koruyacaktır. Hiçbir surette vasıtaların aynı iz üzerinden geçmelerine izin verilmeyecektir. Eğer tekerlek izi kalırsa bu kısımda sandık yeniden düzeltilip silindirlenecektir. Sandık sathı üzerine malzeme depo edilmeyecektir. Sandık tabakasının taban sathı ister kazıda ister dolguda olsun, bu şartnamenin ilgili maddelerinde belirtildiği şekilde deneysel olarak kontrol edilip kabul edilmedikçe üzerine granüle ariyet dolgu, temel altı ve temel tabakası inşasına müsaade edilmeyecektir. Sandık tabakasının taban sathı malzemesinin laboratuvar yaş CBR değeri CBR %3 ise bu malzemelerin bulunduğu kesimler 20 cm sıyrılarak yerine, yaş CBR değeri en az %10 olan granüle karakterli malzeme serilip sıkıştırılacak ve/veya takviye amaçlı jeogrit kullanılabilinecektir. Jeogritin kullanımı ve seçimi için idareden onay alınacaktır Toleranslar Temel malzemesi serilen sahalarda temel tabanı 5 m lik bir mastarla muayene edildiği zaman 1.5 cm'den fazla tepe ve çukur bulunmayacak ve sandık tabakası taban kotundan 1.5 cm'den fazla kot farkı olmayacaktır. Kot farkı ve tepe ile çukur bulunan yerler şartnamesine uygun hale getirilecektir Teçhizat Yüklenici tesviye ve dolgu işinin tamamlanması için hazırlamış olduğu iş programını idare tarafından onaylanmış olması gerekmektedir. idare tarafından onaylanmış iş programına göre, yapılacak imalatlar için gerekli iş makinelerini de işe başlamadan önce hazır bulunduracaktır. İş makineleri serme, tesviye, sulama ve her türlü malzemeyi sıkıştıracak özellik ile kapasitede ve adette çalışır durumda olacak ve idare tarafından kabul edilmiş bulunacaktır Doğrulama Testi Doğrulama testi yapılan dolgu tabakasının ve ona destek olan sandık tabanının üniform olup olmadığını ortaya koymak dolgu ve sandık tabanında yer alan zayıf ve sıkışmamış kesimleri belirlemek için uygulanır. Doğrulama testi, idare tarafından istenilen durumlarda yapılacaktır. Bu testin uygulanması sırasında: Doğrulama testinde kullanılacak ekipman, lastik tekerlekli silindir, çift dingilli kamyon veya sulamada kullanılan arazöz olabilir. Bu test için kullanılacak lastik tekerlekli silindirin tekerleri eşit aralıkta olacak ve yükü eşit şekilde dağıtılacaktır. Test için kullanılacak ekipman/araç, ton ağırlığında yük alabilecek kapasiteye sahip olacaktır. Ekipman/araç a ait lastik psi ( kpa) değerinde basınç kapasitesine sahip olacaktır. Test uygulanmadan önce lastiklerin basınçları ölçülecek ve kayıt edilecektir. 56

71 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Doğrulama Testini Uygulanması Dolgu tabakasının sıkıştırılması tamamlandıktan sonra üzerine yeni bir tabaka serilmeden önce idare tarafından belirlenen kesimlerde doğrulama testi yapılacaktır. Doğrulama testinin yapılacağı dolgu malzemesinin su içeriği test sırasında en az Wopt 4 değerinde olmalıdır. Test yapılmasında kullanılacak ekipman/araç lastik basınçları ve üzerine yüklenecek yük miktarı belirlenerek ayarlanacaktır. Doğrulama testi sırasında ekipman/araç hızı 4-8 km/saat olacak şekilde hareket edecektir. Ancak ekipman/araç hareket hızı üzerinden geçtiği tabakada oluşabilecek esneme, sehim, çökme vb. unsurların belirlenmesi ve ölçülmesine izin verecek şekilde ayarlanabilecektir. Doğrulama testi bir veya fazla sayıda pas yapılarak gerçekleştirilecektir bu geçişler sırasında lastik tekerlekler dolgu tabakasının farklı alanlarına basacaktır. Doğrulama testi ile belirlenen aşırı esneme gösteren gevşek ve çöken dolgu kesimlerinde üniform stabilite göstermeyen kesimlerde inceleme yapılarak problemin kaynağı araştırılacaktır bu kesimde yer alan dolgu malzemesinden numune alınarak incelenecektir. Doğrulama testi sonucunda belirlenen tüm zayıf tabaka kazılıp atılacak yerine doğrulama testi yapılan tabakaya ait yeni malzeme getirilerek iyileştirilecektir. Ayrıca dolgu tabakası üzerinde belirlenen tüm yüzey düzgünsüzlükleri düzeltilerek giderilecektir. 57

72 Söz. Ek-1: Genel Koşullar PREFABRİK BETON BORDÜR, PREFABRİK BETON KAPLAMA ELEMANLARI TEKNİK ŞARTNAMESİ ŞARTNAME No: 2-RV 2.1 Prefabrik Beton Bordür Tanım Bu kısım; beton bordür taşları, kaldırım ve refüjleri yoldan ayırmak ve yol yüzeyine gelen suları rögarlara iletmek vb. amaçlarla, kaldırım ve refüj kenarlarına dizilen çeşitli boy ve kesitlerde betondan imal edilen yapı elemanlarıdır Prefabrik Beton Bordürlerin Tipleri 1.Tip: Farklı seviyelerdeki yüzey kaplamalarını ayırmak ve fiziki çizgi meydanaa getirmek veya tutmak için imal edilmiş hazır beton bordür taşıdır. 2.Tip: Genellikle aynı kottaki yüzeyleri ayırmak veya görsel çizgi meydana getirmek veya tutmak için kullanılan hazır beton bordür taşıdır. 58

73 Söz. Ek-1: Genel Koşullar 3.Tip: Genellikle eşit seviyedeki yüzeyleri ayırmak veya görsel çizgi meydana getirmek veya tutmak için tek başına veya diğer bordür taşları, drenaj kanalları ile birlikte kullanılan hazır beton bordür taşıdır. 4.Tip: Drenaj kanalı meydana getirmek, eşit seviyelerdeki yüzey kaplamalarını ayırmak ve fiziki çizgi meydana getirmek veya tutmak için imal edilen hazır beton bordür taşıdır. 5.Tip: Yaya alanları ve/veya trafiğe kapalı alanlar arasında fiziki veya görsel çizgi meydana getirmek veya ayırma için kullanılan hazır beton bordür taşıdır. 59

74 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Kavisli Bordür Taşları: İç bükey veya dış bükey olarak adlandırılırlar. Adlandırma referans çizgisine göre yapılır. Kavisli bordür taşının yarıçapı ve dıştan dışa uzunluğu referans çizgisinde ölçülür. Tercih edilen yarıçaplar; 0.5; 1.0; 2.0; 3.0; 4.0; 5.0; 6.0; 9.0; 16.0 m dir. 780 mm uzunluk tavsiye edilir. Şekil-6 Kavisli Bordür Taşı Örnekleri Prefabrik Beton Bordürün Özellikleri Prefabrik Beton Bordürler Karayolları Teknik Şartnamesi Kısım ve de belirtilen kriterlere uygun olarak imal edilmiş olacaktır Prefabrik Beton Bordürlerin Maruz Kalacağı Çevre Etkilerine Göre Sınıflandırılması Prefabrik beton bordürler maruz kalacakları çevre etkilerine göre Tablo de belirtildiği şekilde sınıflandırılmaktadır. Tablo-2.1 Prefabrik Beton Bordürlerin Çevre Etkilerine Göre Sınıflandırılması 60

75 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Numune Alma Ve Uygunluk Kriterleri Aynı sınıf, tip ve türde olan ve bir defada muayeneye sunulan bordür taşları bir parti sayılır. Deney yapmak için alınacak numuneler, kontrol mühendisinin nezaretinde; parti büyüklüğüne bağlı olarak, en az 8 adet olmak üzere deneyler için yetecek sayıda olmalıdır. Deney için alınan bordür numuneleri temsili olmalıdır ve test sonuçları Tablo-2.2 de belirtilen kriterleri sağlamalıdır. Tablo-2.2 Bordür Taşlarından Deneyler için Alınacak Numune Sayıları ve Uygunluk Kriterleri 61

76 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Prefabrik Beton Bordürlerin Maruz Kalacağı Çevre Etkilerine Göre Eğilme Dayanımı Kalite Kontrol Kriterleri Tablo-2.3 Prefabrik Beton Bordürlerde Çevre Etkilerine Göre Eğilme Dayanımı Sınıfları Deney için numune takımı 8 veya daha az sayıda bordür taşından oluşmalı ve her bir bordür taşından elde edilen dayanımın (T), seçilen sınıf için Tablo de verilen karakteristik eğilme dayanımı değerinden daha düşük olmaması halinde, numuneler eğilme dayanımı yönünden uygundur. Bu durumun sağlanamaması hâlinde; deney numune sayısı 16 ya çıkartılır ve aşağıda verilen işlem uygulanır. Numune takımının 16 bordür taşından oluşması ve elde edilen her bir dayanım değerinin (T), en fazla bir adet bordür taşında, seçilen sınıf için Tablo de verilen Karakteristik Eğilme Dayanımı değerinden daha düşük olması ancak en küçük eğilme dayanımı değerinden büyük olması halinde, numune takımı uygun kabul edilir. Bu şartların sağlanamaması halinde, numune takımı uygun değildir ve reddedilir. Deneye tabi tutulan bordür taşının eğilme dayanımı (T) aşağıda verilen bağıntı kullanılarak hesaplanmalıdır. Burada; T: Eğilme dayanımı (MPa), P: Kırılma yükü (N), L: Mesnetler arasındaki mesafe (mm), I: Kırılma kesitinin çalışma boyutları kullanılarak hesaplanan atalet momenti (mm 4 ), y: Kırılma kesiti ağırlık merkezi ile en dış lif arasındaki mesafe (mm) dir. Not: Eğilme Dayanımı deneyi; numuneler 20 ± 5 C sıcaklıktaki suda, 24 ± 3 saat bekletip, çıkarıldıktan sonra bir bezle kurulandıktan hemen sonra yapılmalıdır. 62

77 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Şekil-7 Yapım Ve Bakım İşlerimizde Kullanılan Beton Bordür Tipi Prefabrik Beton Bordürlerin Yapım Şartları Taban Bordürler yerine konulmadan önce, istenilen eğim, yön ve kot değerlerinde sıkıştırılmış ve sağlam bir taban hazırlanmış olacaktır. Bütün gevşek ve taban malzemesi olarak kabul edilmeyen malzeme kaldırılarak yerine, seçilmiş iyi malzeme konulacaktır. Taban tabakası iyi bir şekilde sıkıştırılarak düzgün bir hale getirilecektir Yerine Koyma Projede belirtilen veya idarenin gerekli gördüğü yerlerde ve istenilen boyutlarda tesviye betonu yapılacaktır.prefabrik beton bordürler projede belirtilen veya idarece istenilen eğim ve doğrultularda yerleştirilecektir. Bordürlerin birleşim yerleri minimum 350 kg/m 3 çimento içeren harçla düzgün bir şekilde kapatılacaktır. Bordürlerin ön ve arkalarındaki boşluklar derzlerin priz yapmasından sonra iyi bir şekilde 15 cm tabakalar halinde konulan dolgu malzemesi ile doldurulacak ve idarece uygun görülen yöntemlerle sıkıştırılacaktır. idarece gerek görülmesi halinde bu boşluklar beton vb. gibi diğer malzemelerle doldurulabilecektir. 2.2 Prefabrik Beton Kaplama Elemanları Tanım Prefabrik beton kaplama elemanları; yol, yaya kaldırımı, meydan, park gibi açık alanlarda, depo, garaj, park alanı vb. araç trafiğine açık kapalı alanlarda zemine döşenmek amacıyla betondan imal edilen yapı elemanlarıdır. Prefabrik beton kaplama elemanları, kullanım yerleri ve amaçlarına göre iki gruba ayrılır: a. Beton Döşeme Plakları Veya Beton Parke Taşları Bu elemanlar, yaya kaldırımı, tretuvar veya refüj gibi hafif yük ve yaya trafiğine maruz yerlerde kullanılır. b. Beton Parke Taşları Bu elemanlar yol, meydan, park yeri gibi ağır yük ve taşıt trafiğine maruz yerlerde kullanılırlar. Parke taşları betondan tek parça veya yüzeyi tabakalı ve gövde betonlu olarak imal edilebilirler. 63

78 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Malzeme Özellikleri Prefabrik beton kaplama elemanları; gerekli dayanım ve dayanıklılığı sağlayabilecek çimentolarla, atmosfer etkilerine dayanıklı doğal agregalar veya doğal taşların yapay olarak parçalanması suretiyle meydana gelen agregaların su ve gerektiği takdirde katkı ve boya ile karıştırılarak meydana gelen betondan yapılmış bu elemanlar, tesviyesi tamamlanmış temeller üzerine projesinde belirtilen şekil, eğim ve kesitte kullanılırlar. Agrega: Döşeme plakları ve parke taşları kaplama elemanında kullanılacak agrega, fiziksel özellikler yönünden Karayolları Teknik Şartnamesi Beton İşleri nde belirtilen kriterlere uygun olacaktır. Beton parke taşı yapımında da kullanılan agregalar, doğal olduğu takdirde kuartz esaslı olmalı, kırma kaba ve ince agrega kullanıldığı takdirde, doğal taşın basınç dayanımı en az 1200 kgf/cm 2 olmalıdır. Beton döşeme plaklarının agregası doğal veya suni olarak parçalanmış granit, siyenit, çeşitli mermer cinsleri gibi hava etkilerine dayanıklı, sert, renkli ve iyi cila alan taşlardan olmalıdır. Serpantin, şistler ve alkaliye hassas olan opal, kalsedon, diyorit, radiolorit vb. agrega olarak kullanılamaz. Çimento: Her iki tip kaplama elemanı yapımında kullanılacak çimento, Karayolları Teknik Şartnamesi Beton İşleri nde belirtilen özellikte olacaktır. Su: Her iki tip kaplama elemanı yapımında kullanılacak su, Karayolları Teknik Şartnamesi, Beton İşleri nde belirtilen özellikte olacaktır. Katkı: Her iki tip kaplama elemanı yapımında kullanılacak katkı, Karayolları Teknik Şartnamesi, Beton İşleri nde belirtilen özelliklere sahip olacaktır. Boya Katkıları: İstenildiğinde renk vermek için kullanılacak boyalar, betonun özelliğini bozmayacak nitelikte olacaktır Beton Parke Taşlarının Özellikleri Yüzeyi tabakalı olarak imal edilecek parke taşlarının yüzey tabakası kalınlığı üreticinin gösterdiği alan üzerinde 4 mm den daha az olmamalı, gövde betonuna ayrılmayacak şekilde yapışmalıdır. Üretim sırasında yapılan dolgu, yüzey tabakası olarak düşünülmemelidir. Kullanma yüzü, beton parke taşının döşendiğinde üste gelecek olan ve aşınmaya maruz kalan yüzüdür. Bir parke taşı yüzeyini kare olarak kabul etmek için meyilin yatay ve düşey boyutları 2 mm den fazla olmamalıdır. 2 mm den fazla olan meyil pah olarak tanımlanmalı ve ölçüleri üretici tarafından belirtilmelidir. Parke taşları, fonksiyonel ve/veya dekoratif profilli, yüzeyi şekilli veya ikinci işlem uygulanmış olarak imal edilirler. Dekoratif yüzey ve şekiller parke taşının çalışma boyutlarına dahil edilmez. 64

79 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Parke taşının çalışma boyutu, üretici tarafından belirlenir. Parke taşları, standart bir şekilde muayene edildiğinde üretici tarafından bildirilen boyutları, aşağıda Tablo-2-4 de verilen tolerans değerleri arasında kalmalı, ölçülen boyutlar üreticinin çalışma boyutlarına uygun olmalıdır. Parke taşı aşağıda belirtilen özelliklere sahip olmalıdır: 1. Herhangi bir kenardan 50 mm den daha uzaktaki herhangi bir en kesitin yatay boyutu 50 mm den az olmamalıdır. 2. Dıştan dışa uzunluğun kalınlığa bölümü dörde eşit veya daha küçük olmalıdır. Bu özelliklertamamlayıcı parçalarda aranmaz. Tablo-2.4 Parke Taşları Boyutları Tolerans Limitleri Beton Parke Taşlarının Maruz Kalacağı Çevre Etkilerine Göre Sınıflandırılması Beton parke taşları, maruz kalacağı çevre etkilerine göre Tablo-2.5 de belirtildiği şekilde sınıflandırılmaktadır. Tablo-2.5 Beton Parke Taşlarının Çevre Etkilerine Göre Sınıflandırılması Numune Alımı Aynı sınıf, tip ve türde olan ve bir defada muayeneye sunulan prefabrik beton parke taşları bir parti sayılır. Deney yapmak için alınacak numuneler, kontrol mühendisinin nezaretinde; parti büyüklüğüne bağlı olarak, en az 8 adet olmak üzere deneyler yapılması için yetecek sayıda olmalıdır. Deney için alınan prefabrik beton parke numuneleri temsili olmalıdır. 65

80 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Parti büyüklüğüne göre deneyler için alınacak numuneler, değişik sıralardan ve sondaj yöntemi ile rastgele seçilerek Tablo-2.6 da belirtilen esaslara uygun olarak alınmalıdır. Tablo-2.6 Prefabrik Beton Parkelerde Parti Büyüklüğüne Göre Deneyler için Alınacak Numune Sayıları Uygunluk Kriterleri Prefabrik Beton Kaplama Elemanlarından alınacak numunelere yapılacak kalite kontrol deneyleri ve uygunluk kriterleri Tablo-2.7 de belirtilmiştir. Tablo-2.7 Prefabrik Beton Parke Numunelerine Yapılacak Deneyler ve Uygunluk Kriterleri Yarmada Çekme Dayanımı Uygunluk Kriteri Deney numuneleri 8 veya daha az sayıda bloktan oluşmalıdır ve her bir bloktan elde edilen dayanımın (T) 3,6 MPa dan ve kırılma yükünün 250 N/mm den daha küçük olmaması halinde numuneler uygun kabul edilir. Şartların sağlanamaması halinde, numune takımındaki numune sayısı 16 ya çıkartılır ve aşağıda verilen işlem uygulanır. 66

81 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Numune takımının 16 bloktan oluşması ve elde edilen dayanım değerinin en fazla bir adet blokta 3,6 MPa dan düşük ancak 2,9 MPa dan büyük olması ve her bir blokta elde edilen kırılma yükünün 250 N/mm den daha düşük olmaması halinde, numune takımı uygun kabul edilir. Bu şartların sağlanamaması hâlinde, numune uygun değildir, reddedilir. Deney uygulanan numunenin T dayanımı, aşağıdaki eşitlik ile hesaplanır: T = 0,637 x k x P /S Burada; T: Dayanım (MPa) P: Kırılma yükü (N) k: Aşağıdaki eşitlikle hesaplanan veya Tablo den alınan parke taşı kalınlığı için düzeltme katsayısıdır. Birim alan başına kırılma yükü aşağıda verilen eşitlik kullanılarak hesaplanır: F = P / L t 140 mm ise k, Tablo-2.8 den alınır. Tablo-2.8 k Düzeltme Katsayısı Beton blok kalınlığı; 140 mm < t 180 mm ise k = 1,3-30 (0,18-t/1.000) 2 eşitliği ile hesaplanır. Beton blok kalınlığı; t > 180 mm ise k = 1,3 alınır. S = L x t Burada; S: Kırılma alanı, (mm 2 ) L: Beton bloğun, üst ve altında yapılan iki ölçmenin ortalaması olarak kırılma kesitinin uzunluğu, (mm) t: Beton bloğun, biri ortada, diğer ikisi uçlarda yapılan üç ölçmenin ortalaması olarak kırılma düzlemindeki kalınlığı mm dir. Not: Yarmada Çekme Dayanımı deneyi; numuneler 20 ± 5 C sıcaklıktaki suda, 24 ± 3 saat bekletip, çıkarıldıktan sonra bir bezle kurulandıktan hemen sonra yapılmalıdır Prefabrik Beton Elemanı İle Kaplama Yapılması Prefabrik beton kaplama elemanları hazırlanmış ve tesviyesi tamamlanmış temeller üzerine projesinde belirtilen şekil, eğim ve kesitlerde ve aşağıda belirtilen şartlarda yapılacaktır. 67

82 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yapım Şartları Projede kullanılacak prefabrik beton parke elemanları, Karayolları Teknik Şartnamesi Tablo de verilen çevre etkilerine göre seçilecek ve Kısım daki uygunluk kriterlerine göre kontrolleri yapılacaktır Kaplama Yapım Esasları Temel Temel; stabilize, blokaj, kırmataş, beton, mekanik stabilizasyon, çimento stabilizasyonu veya kalınlığı arttırılmış yatak kumu tabakalarından birisi ile teşkil edilecektir. Serilecek temel tabakasının kalınlığı, trafik sayısına, niteliğine ve yerel özelliklere bağlı olarak belirlenecektir Yatak Malzemesi Ve Yapımı Yatak malzemesi olarak sahip kumlu çakıl, kırılmış ve köşeli daneli kum ve konkasör kumu kullanılacaktır. Şartnameye uygun olarak inşa edilmiş olan bir temel tabakası üzerine gevşek halde 15 cm kalınlığında, sıkışmış durumda 8-12 cm kalınlığa sahip çok ince daneli olmayan, kil ve silt içermeyen bir kum tabakası serilecektir Kaplama Elemanlarının Yerlerine Konulması Kaplama elemanları düz bir yol üst yüzeyine latalar ve istikamet ipleriyle aralarında boşluk kalmayacak şekilde yerleştirilerek dizilecektir. Yerleştirilen elemanların stabilitelerinin sağlanması için yeterli bir sulama altında tokmaklanacaktır. Tokmaklamadan sonra yüzeye kum serilecektir. Yol üst yüzeyinin düzgünlüğü ve profiline uygunluğu kontrol edilecektir. Projede belirtilen enine eğimde olabilecek sapma ± %4 ü geçmeyecektir. Yüzeyin enine doğrultusundaki düzgünlüğün kontrol edilmesi için en kesite uygun şablon kullanılacaktır. Enkesit düzgünlüğünün kontrolünde, şablonun sapması 1,0 cm den fazla olmayacaktır. Boyuna yöndeki düzgünlüğün kontrolü için ise 4-5 m boyunda şablon kullanılacak ve kontrol sırasında şablonda 1,0 cm den fazla sapma olmayacaktır. Çakıl-kumlu yatak üzerine konularak yerleştirilen prefabrik elemanların yapımının tamamlanmasından itibaren 24 saat trafiğe kapalı tutulacaktır. Bu süre içerisinde yapılan imalatın ıslak tutulması sağlanacaktır. 68

83 Söz. Ek-1: Genel Koşullar YOL ÜSTYAPISI TEKNİK ŞARTNAMESİ ŞARTNAME No: 3-RV 3.1. Alttemel Tanım Bu kısım; Tablo-3.1 de belirtilen gradasyon limitleri içerisinde sürekli gradasyon verecek şekilde hazırlanan malzemenin su ile karıştırılarak, ince tesviyesi tamamlanmış dolgu veya yarmadan oluşan üstyapı tabanı üzerine bir veya birden fazla tabakalar halinde, projesinde belirtilen plan, profil ve enkesitlere uygun olarak serilip sıkıştırılmasıyla oluşturulan alttemel tabakasının yapımını kapsar Malzeme Alttemel yapımında kullanılacak malzeme; kum, çakıl, teras çakılı, ayrışmış, bozuşmuş kaya, cüruf, kırmataş, malzemenin karışımından oluşacaktır. Alttemel malzemesinin iki veya daha fazla agrega grubu ile hazırlanması durumunda karışımın hangi malzemelerden, ne oranda olacağı Karışım Dizayn Raporu nda belirtilecektir. Karışım dizaynları idarenin uygun bulması halinde işi yapan yüklenici laboratuvarında ya da tercihen akredite olmuş özel bir laboratuvarda yapılabilecek ve hazırlanan dizayn idare tarafından onaylandıktan sonra kullanılabilecektir. Ancak karışım dizaynından kaynaklanan nedenlerden dolayı oluşan bozulmalardan yüklenici sorumlu olacaktır. Bu malzemelerin temin edileceği ocaklar, idare tarafından onaylamış olacak ve malzeme kontrol mühendisinin gözetimi altında alınacaktır. Alttemel malzemesi aşağıdaki şartlara uygun olacaktır. AASHTO T 27, T 11 veya TS standartlarında belirtilen metotlar ile bulunan granülometri, Tablo-3.1 de verilen gradasyon limitleri dahilinde ve iyi derecelenmiş olacaktır. Tablo-3.1 Alttemel Malzemesi Gradasyon Limitleri Malzemenin; 0,075 mm eleği geçen kısmı 0,425 mm eleği geçen kısmının 2/3'ünden fazla olmayacaktır. Alttemel malzemesi, kum-çakıl ocaklarından sağlandığında, tüvenan malzemenin gradasyonu Karayolları Teknik Şartnamesi Tip-A gradasyon limitlerine uygun olacaktır. Gradasyonu Tip-A limitlerine uymayan malzemeler elenerek gradasyonu ayarlanacaktır. Alttemel malzemesinin kum-çakıl veya taş ocaklarından kırılarak hazırlanması durumunda malzemenin gradasyonu 69

84 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Tip-B gradasyon limitlerine uygun olacaktır. Kum-çakıl ocağından kırılarak malzeme hazırlanması durumunda 4,75 mm elek üzerinde kalan kısmının en az %50 sinin iki veya daha fazla yüzü kırılmış olacaktır. Alttemel yapımında kullanılacak olan malzemenin diğer fiziksel özellikleri Tablo-3.2 de belirtilen özelliklere uyacaktır. Tablo 3.2 Alttemel Malzemesinin Fiziksel Özellikleri Modifiye Proctor Deneyi (AASHTO T 180, TS ) ile bulunan maksimum kuru birim ağırlığın %98 sine kadar sıkıştırılan numunelerin yaş CBR (AASHTO T 193, TS ) değerleri Tip-A için minimum %30, Tip-B için ise minimum %50 olacaktır. İki veya daha fazla dane boyutu grubu ile oluşturulacak alttemel malzemesinin su dahil plentte karıştırılıp finişer ile serilmesi durumunda bu malzeme plent-miks alttemel olarak tanımlanacak ve bu durumda Tip-B gradasyon limitlerine uyulacaktır Yapım Şartları Serme Alttemel malzemesi, inşaat ve tesviyesi tamamlanarak hazırlanmış taban üzerine, sıkışmış kalınlığı 20 cm yi geçmeyecek şekilde, tabakalar halinde, kontrol mühendisinin direktifi dahilinde serilip sıkıştırılacaktır. Ancak sıkıştırma makinelerinin kapasitelerinin yüksek olması durumunda, tabaka kalınlığı deneylere dayanarak ve kontrol mühendisinin onayı ile 30 cm ye kadar arttırılabilir. Alttemelin birden fazla tabakalar halinde serilmesi durumunda, tabaka kalınlıkları birbirine eşit olacaktır. Alttemel malzemesinin Plent-miks olması durumunda serim finişer ile yapılacaktır. 70

85 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Yol taban yüzeyinde gevşek kısımlar varsa onarılacak, serbest malzeme, çukurlar, kabarmalar bulunmayacak, alttemel malzemesi donmuş taban üzerine veya alttemelin istenilen sıkışması sağlanmadan önce donabileceği hallerde serilmeyecektir. Serme işi, homojen, eşit miktar ve kalınlıklarda sermeyi sağlayacak tertibata sahip araçlarla yapılacak ve bir kerede serilip sıkıştırılan tabakanın sıkışmış kalınlığı yukarıda verilen değerleri geçmeyecektir. Üstyapı tabanı malzemesinin, kaya veya düzgün bir yüzey vermeyecek yoğunlukta 3 üzeri malzeme içerdiği yol kesimlerinde yüzeyde yer alan boşlukların ince kaya malzeme ile tesviyesinin yapılamadığı durumda projesinde önerilmiş 15 cm düzeltme amaçlı alttemel tabakasının 5 cm si greyder ile serilerek olabildiğince düzgün bir yüzey elde edilerek, bu yüzey üzerine 10 cm eksik alttemel tabakası finişer ile serilebilecektir. Sermeye malzemenin alındığı yere en uzak noktadan başlanarak, malzemenin alındığı yere doğru devam edilecektir. Serme işi sıkıştırma işinden en çok 200 m ileride olacak, her iş günü sonunda serilen bütün malzeme sıkıştırılmış olacaktır. Projede belirtilen kalınlığın fazlalığı nedeni ile alttemelin birden fazla tabakalar halinde serilmesi gerektiğinde, tabaka kalınlıkları birbirine eşit alınacak ve her bir tabaka, üzerine yenisi serilmeden, istenilen birim ağırlığa kadar sıkıştırılmış olacaktır. Yayıcı makine kullanılacağı zaman malzeme figüre halinde yolun bir tarafına konulacak, ancak yağmurlu mevsimlerde ve kış aylarında platform kenarında bırakılmayacaktır. Serilmiş ve sıkıştırılmış malzeme üzerinden trafik geçirilmeyecektir. Malzeme yayıldıktan sonra bütün kesit genişliğince greyderle tesviyesi yapılacaktır. Bu sırada özellikle malzeme gradasyonunun bozulmamasına dikkat edilecektir. Alttemel malzemesinin serilmesi, tesviye edilmesi sırasında malzemeye ilave edilecek su miktarı Tip-A için Modifiye Proctor ile bulunan su içeriğinin ± 2 si, Tip-B için W(opt-2) ile Wopt arasında olacaktır Sıkıştırma Alttemel malzemesi, Tablo-3.4 de verilen değerler esas alınarak sıkıştırılacaktır. Sıkıştırma, çalışma ağırlığı en az kg statik çizgisel yükü 30 kg/cm den büyük, iki frekanslı vibrasyon sistemli düz bandajlı silindirler ve/veya lastik başına düşen yükü kg den az olmayan lastik tekerlekli silindirlerle yapılacak, kullanılan malzeme ve serilen tabaka kalınlığına uygun sıkıştırma tekniği, işin başlangıcında yapılacak bir deneme kesiminde belirlenecektir. Deneme kesimi en az üç silindirleme şeridinden oluşacak ve uzunluğu 100 m den kısa olmayacaktır. Sıkıştırma, yolun eksenine paralel olarak yapılacak, düşük kotlu kenardan başlayarak eksene doğru kayacaktır. Yatay kurplarda kurbun içinden başlanacak ve dışına doğru devam edilecektir. Her geçişte bir önceki geçişte sıkıştırılan kısma, silindir genişliğinin en az %10 u kadar bindirme yapılacaktır. Şeritlerin tümünde ilk geçiş tamamlanmadan ikinci geçiş yapılmayacaktır. Sıkıştırma sırasında görülen segregasyona uğramış kesimler, bu kesimlerde malzemenin kaldırılarak yerine uygun malzeme getirilmesi ve sıkıştırılması yoluyla düzeltilecektir. 71

86 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Sıkıştırılmış alttemel kalınlığı projede belirtilen kalınlığın %10 undan farklı olursa, malzeme yüzeyi kabartılarak gerekli ilave veya azaltma yapılarak tekrar sıkıştırılacaktır. Bordür, kalıplar ve duvar yanları gibi silindirin yanaşamayacağı yerlerde sıkıştırma, vibrasyonlu plakalı sıkıştırıcılar, vibrasyonlu tokmaklar veya elle çekilebilen küçük vibrasyonlu silindirlerle yapılacaktır. Arazi kuru birim ağırlığının belirlenmesinde kullanılacak metotlar, Tablo-3.3 de verilmiştir. Yapılan kontroller, serilen tabakanın Tablo-3-4 de verilen oranlarda sıkışmadığını gösterdiği takdirde, gerekiyorsa ek sulama yapılarak istenilen birim ağırlığa erişinceye kadar sıkıştırmaya devam edilecektir. Gerekli durumlarda sıkışma kontrolünde esas alınan laboratuvar maksimum kuru birim ağırlığında, AASHTO T 224 e göre iri agrega oranındaki değişiklikten dolayı düzeltme yapılmalıdır. Sıkıştırmanın tamamlanmasından sonra yüzey düzgünlüğünün enine ve boyuna kontrolü, 4 m uzunluğunda, esnek olmayan mastarla yapılacaktır. Yolun boyuna kontrolü için, mastar yol eksenine paralel olarak ve yüzeyin genişliği boyunca aralıklarla yol yüzeyine konulduğunda, mastarın yola temas eden herhangi iki noktası arasındaki bölümde mastarla yol yüzeyi arasındaki açıklık 20 mm den fazla olmayacaktır. Bitmiş tabakanın enine kontrolünde yol eksenine dik olarak konulacak mastar ile bulunacak açıklık, yine 20 mm den fazla olmayacaktır. Bitmiş tabakanın, herhangi bir noktası ile tabakanın proje kotu arasında ± 20 mm den fazla kot farkı olmayacaktır. Temel tabakası teşkil edilinceye kadar alttemel yüzeyinin, projedeki kesit ve boyuna eğimine uygun, iyi bir durumda muhafaza ve bakımı sağlanacaktır. Tablo-3.3 Arazi Kuru Birim Ağırlığı Tayin Metotları 72

87 Söz. Ek-1: Genel Koşullar Tablo-3.4 Alttemel Sıkıştırma Kriterleri 73

88 3.1.4 Kalite Kontrol Deneyleri Yapım esnasında kullanılan malzemeyi ve oluşturulan tabakayı kontrol etmek amacıyla, belirli aralıklarla yapılması gerekli deneyler ve sayıları, Tablo-3.5 de verilmiştir. Tablo-3.5 Kalite Kontrol Deneyleri 1

89 3.1.5 Doğrulama Testi Doğrulama testi, alttemel tabakasının ve ona destek olan üstyapı tabanının üniform olup olmadığını ortaya koymak, alttemel veya üstyapı tabanında yer alan zayıf ve sıkışmamış kesimleri belirlemek için uygulanır. Doğrulama testi idare tarafından istenilen durumlarda yapılacaktır. Bu testin uygulanması sırasında; 1. Doğrulama testinde kullanılacak ekipman pnömatik lastik tekerlekli silindir, çift dingilli kamyon veya sulamada kullanılan arazöz olabilir. 2. Bu test için kullanılacak lastik tekerlekli silindirin tekerleri eşit aralıkta olacak ve yükü eşit şekilde dağıtacaktır. 3. Test için kullanılacak ekipman/araç ton ağırlığında olacaktır. 4. Ekipman/araca ait lastikler; psi ( kpa) değerinde basınç kapasitesine sahip olacaktır. Test uygulanmadan önce lastiklerin basınçları ölçülecek ve kayıt edilecektir Uygulama Alttemel tabakasının sıkıştırılması tamamlandıktan sonra üzerine temel tabakası serilmeden önce kontrol mühendisi tarafından belirlenen kesimlerde doğrulama testi yapılacaktır. Doğrulama testinin yapılacağı alttemel malzemesinin su içeriği, test sırasında en az Wopt 4 ü değerinde olmalıdır. Test yapılmasında kullanılacak ekipman/araç lastik basınçları ve üzerine yüklenecek yük miktarı belirlenerek ayarlanacaktır. Doğrulama testi sırasında ekipman/araç hızı 4-8 km/saat olacak şekilde hareket edecektir. Ancak ekipman/aracın hareket hızı üzerinden geçtiği tabakada oluşabilecek esneme, defleksiyon, çökme vb. unsurların belirlenmesi ve ölçülmesine izin verecek şekilde ayarlanabilecektir. Doğrulama testi bir veya daha fazla sayıda pas yapılarak gerçekleştirilecektir. Bu geçişler sırasında lastik tekerlekler alttemel tabakasının farklı alanlarına basacaktır. Doğrulama testi ile belirlenen, oynayan, çöken, üniform stabilite göstermeyen alttemel kesimlerinde inceleme yapılarak problemin kaynağı araştırılacaktır. Bu kesimde yer alan alttemel malzemesinden ve üstyapı tabanından numune alınarak incelenecektir. Doğrulama testi sonucunda tespit edilen tüm zayıf, çöken kesimlerde yol tabanı yüklenici tarafından açılacak, problemli kesimler kazılıp atılacak yerine alttemel veya seçme malzeme getirilerek iyileştirilecektir. Ayrıca alttemel tabakası üzerinde belirlenen tüm yüzey düzgünsüzlükleri giderilecektir Temel Tanım Bu kısım, taşıma gücü yeterli taban veya alttemel tabakası üzerine uygulama şartları aşağıda verilen ve üstyapı projesinde belirtilen kalınlık kadar; 2

90 Granüler Temel (GT), Plent-Miks Temel (PMT), Çimento Bağlayıcılı Granüler Temel (ÇBGT), yapımını kapsar. Bu şartnamede sadece projede önerilen Plent-Miks Temel yapımı ile ilgili şartlar verilmiştir Malzeme Yukarıda verilen üç tip temel tabakasının yapımında kullanılacak agrega; çakıl, kırılmış çakıl, kırma taş, kum, cüruf veya benzeri malzemelerden hazırlanacaktır. Kullanılacak malzemenin bunlardan hangisi olacağı veya karışım halinde bu karışımın hangi malzemelerden, ne oranda olacağı Karışım Dizayn Raporu nda belirtilecektir. Karışım dizaynları idarenin uygun bulması halinde işi yapan yüklenici laboratuvarında ya da tercihen akredite olmuş özel bir laboratuvarda yapılabilecek ve hazırlanan dizayn idare tarafından onaylandıktan sonra kullanılabilecektir. Ancak, karışım dizaynından kaynaklanan nedenlerden dolayı oluşan bozulmalardan yüklenici sorumlu olacaktır. Bu malzemelerin temin edileceği ocaklar, idare tarafından onaylanmış olacaktır. Malzemeyi oluşturan kaba ve ince agrega ile ilgili özellikler Kısım ve Kısım de verilmiştir Kaba Agrega Çakıl: Düzensiz şekil ve boylarda, su etkisi ile yuvarlanmış veya aşınmış halde bulunan doğal agregadır. Kırılmış Çakıl: Kırım sonunda elde edilmesi istenen maksimum dane boyutunun en az 1,5 katı daha büyük boyutlu çakılın veya kayaçların kırılmasıyla elde edilen agregadır. Teras Çakılı: Doğal oluşumlar halinde bulunan, kum, silt ve kil ile karışık çakıldır. Çok düşük trafikli ya da önemsiz yollarda fiziksel özelliklerinin şartnameye uygun olması koşuluyla, kırılmaksızın kullanılabilir. Kırmataş: Kalker, dolomit, bazalt, granit, kuvarsit veya benzeri kayaçların kırılmasıyla elde edilen agregadır. Kırılmış Cüruf: Havada soğutulmuş yüksek fırın cürufunun kırılmasıyla elde edilen agregadır. Bu agreganın AASHTO T 19 a göre saptanan gevşek birim ağırlığı kg/m 3 den az olmayacaktır. 3

91 Temel yapımında kullanılacak olan malzemenin kaba kısmı (4,75 mm elek üzeri) Tablo-3.6 da verilen özelliklere sahip olacaktır. Kaba agregada donmuş malzeme ve herhangi bir nedenle karışmış yabancı malzeme bulunmayacaktır. Tablo-3.6 Kaba Agreganın Fiziksel Özellikleri İnce Agrega Temel yapımında kullanılacak olan malzemenin ince kısmı doğal veya kırılmış çakıl, kırma kum, doğal kum, cüruf kumu veya benzeri malzemeler ya da bunların karışımından olacaktır. Doğal Kum: 2 mm ile 0,075 mm elekler arasında kalan ve taşların doğal yollarla bozuşma ve ayrışmasından BAYOSBa gelen malzemedir. İnce Çakıl: 9,5 mm ile 2 mm elekler arasında kalan çakıldır. Taş Tozu: Taş ocaklarından kırım sırasında elde edilen ince malzemedir. Cüruf Kumu: Havada soğutulmuş yüksek fırın cürufunun elenmesi ile elde edilen malzemedir. Temel yapımında kullanılacak olan malzemenin ince kısmı (4,75 mm elekten geçen), Tablo- 3.7 de verilen özelliklere uygun olacaktır. 4

92 Tablo-3.7 İnce Agreganın Fiziksel Özellikleri Su Granüler Temel (GT), Plent-Miks Temel (PMT) ve Çimento Bağlayıcılı Granüler Temel (ÇBGT) yapımında kullanılacak su, yağ, tuz, asit, alkali gibi endüstri atıkları ve bitkisel atıklar içermeyecektir. ÇBGT için kullanılacak suyun 1 litresinde 2 gramdan fazla SO3 olmayacaktır Plent-Miks Temel (PMT) Tanım PMT tabakası kırılmış çakıl, kırılmış cüruf, kırma taş ve ince malzeme kullanılarak Tablo-3.8 de verilen gradasyon limitleri içerisinde sürekli gradasyon verecek şekilde kaba ve ince olmak üzere en az üç ayrı tane boyutu grubunun uygun oranda su ile bir plentte karıştırılmasıyla hazırlanan malzemenin Kısım de belirtilen şekilde hazırlanmış yüzey üzerine projesinde belirtilen plan, profil ve enkesitlere uygun olarak bir ya da birden fazla tabakalar halinde serilip sıkıştırılmasıyla oluşturulan tabakadır Malzeme PMT tabakası yapımında kullanılacak olan malzeme, Kısım de belirtilen fiziksel özellikleri sağlayacak ve Tablo-3.8 de verilen gradasyon limitlerinde, kaba ve ince agregadan oluşacaktır. Tablo-3.8 Plent-Miks Temel Tabakası Gradasyon Limitleri 5

93 Üstyapı Projelendirme veya Üstyapı Takviye Raporlarında verilmiş plent-miks temel tabakası kalınlığının 15 cm ve üzerinde olması durumunda PMT Tip-1, plent-miks temel tabakası kalınlığının 15 cm den düşük olması durumunda ise PMT Tip-1 veya Tip-2 kullanılmalıdır İşyeri Karışım Formülü Plentte hazırlanan temel tabakalarında kullanılacak olan karışım gradasyonu, her dane boyutu grubuna ait malzemeyi temsil edecek şekilde en az 10 adet elek analizi ortalaması esas alınarak hazırlanacaktır. Tablo-3.8 de verilen gradasyon limitleri içerisinde kalmak koşuluyla, hazırlanan işyeri karışım gradasyonunda 4,75 mm elek üzerinde kalan malzemenin tamamının, iki veya daha fazla yüzü kırılmış agregadan oluşacaktır. Ana gradasyon limitleri içerisinde kalmak koşuluyla, işyeri karışım gradasyonuna uygulanacak tolerans limitleri aşağıda Tablo-3.9 da verilmiştir. Tablo-3.9 Dane Büyüklüğüne Bağlı olarak Tolerans Limitleri Karışımda kullanılacak olan su miktarında Titreşimli Tokmak (TS , BS 1377) ile bulunan optimum su içeriğinden Wopt ± 0,5 veya Modifiye Proctor (TS AASHTO T 180) deneyi ile bulunan optimum su içeriğinden (Wopt 1) - Wopt aralığında olacaktır. İşyeri karışım formülünün hazırlanması ve gerekli laboratuvar deneylerinin yapılabilmesi için, karışımın hazırlanmasına başlanmadan en az 15 gün önce, her dane grubuna ait yeterli miktarda temsili agrega numuneleri ile bu dane gruplarına ait şantiye elek analizleri sonuçları, idarenin belirlediği laboratuvarlarına teslim edilecektir. Karışım imalatının başlayabilmesi için, karışım formülü ve plent kapasitesi göz önüne alınarak, kullanılacak her dane boyutu grubundaki malzemeden en az 15 gün sürekli çalışmaya yetecek miktarda malzeme önceden hazırlanmış olacaktır. Dizayn gradasyonuna uygun olarak hazırlanan ve Modifiye Proctor Deneyi (AASHTO T 180, TS ) yöntemi ile bulunan Maksimum Kuru Birim Ağırlığının %100 üne sıkıştırılmış numunelerin yaş CBR (AASHTO T 193, TS ) değerleri %120 den az olmayacaktır Şantiye Sahasında Agregaların Depolanması Agrega bölümünde tanımlanan kaba ve ince agrega grupları ayrı ayrı hazırlanacak ve en az segregasyon olacak şekilde depolanacaktır. Agrega gruplarının birbirine karışmamasına özen gösterilecek ve depolama süresi boyunca malzemeye zararlı maddelerin karışması önlenecektir. Depo sahasından malzeme alımı sırasında, deponun tabandan itibaren cm yukarısından malzeme alınacaktır. Depo tabanından malzeme yüklenmeyecektir Karışımın Hazırlanması Karışımın hazırlanmasında, işyeri karışım formülü esas alınacaktır. 6

94 Agregaların ve suyun karıştırılması işlemi harman (batch) tipi veya sürekli çalışan plentlerde yapılacaktır. Karışımın hazırlanmasında işyeri karışım formülüne göre verilecek besleme oranlarına kesinlikle uyulacaktır. Karışımın hazırlanması sırasında, beslemede ve optimum su miktarında kesiklilik veya düzensizlik olmayacak, üretimde gerekli kontroller yapılacak, plent sık sık durdurulup çalıştırılmayacaktır. Karışım homojen olacak, su ile karışmamış topaklar bulunmayacaktır. Besleme hızları ayarlanacaktır. İmalatta kalite ve üretim sürekliliği sağlanacaktır. Karışımın işyeri gradasyonunda ve optimum su içeriğinde bölge ve gerektiğinde merkez laboratuvarının onayı alınmadan hiçbir değişiklik yapılmayacaktır Karışımın İşyerine Taşınması Karışımın işyerine taşınması damperli kamyonlarla yapılacaktır. Kamyon adedi plentin kapasitesi ve taşıma mesafesi de göz önüne alınarak karışım plentinin kesiksiz çalışmasını sağlayacak sayıda olacaktır. Karışımın rutubetini kaybetmemesi için gerekli önlemler alınacaktır Yol Sathının Hazırlanması Plentte hazırlanan temel tabakası malzemesi, Kısım 3.1 de belirtildiği şekilde, yapımı ve düzeltmeleri tamamlanmış, gerekli eğim verilmiş alttemel tabakası üzerine serilecektir. Yüzey üzerinde gevşek kısımlar, serbest malzeme, çukurlar, kabarmalar veya çatlak kısımlar bulunmayacak varsa uygun şekilde onarılacaktır Plentte Hazırlanan Temel Tabakalarının Yapımı Plentte hazırlanan temel tabakalarının yapımı sırasında, önceki bölümlerde verilen ve aşağıda belirtilen şartlara uyulacaktır. Temel tabakasının yapımına başlanırken bölgenin coğrafi özellikleri göz önünde bulundurulacaktır. Genel olarak yapım süresi, Mart ayı başı ile Ekim ayı sonuna kadar olan zamandır. Bu süre, mevsim şartlarına göre belirlenir. Yağışlı, don ve karlı havalarda serim yapılmayacaktır. Çok sıcak havalarda yüzeydeki suyun buharlaşmasına engel olunacak, gerektiğinde yüzey nemlendirilecektir. Serilen bir tabakanın bozulmasına meydan verilmeyecek, kısa bir süre içerisinde üzeri kaplanacaktır. PMT tabakasının yüzeyi aşağıdaki durumlarda; 1. PMT yüzeyinin çok uzun süre açık kalacağı ve bu süre içinde yağış beklenmesi durumunda, 2. PMT üzerine gelecek toplam BSK kalınlığı 10 cm veya daha ince ise, 3. Yolun uzun bir süre taşıt trafiğine açık tutulacağı durumlarda PMT tabakasının yüzeyi astarlanacak veya idarenin talimatı ile sathi kaplama yapılabilecektir. Astarlama yapılması durumunda yol yüzeyi kuru olacak, yüzeyden itibaren 3 cm lik kısımda rutubet %2 den fazla olmayacaktır. Hava sıcaklığının 5 C den aşağı olduğu, satıhta aşırı rutubet bulunduğu, genelde hava şartlarının uygun olmadığı durumlarda astar tabakasının uygulaması yapılmayacaktır. 7

95 Astar malzemesi olarak TS EN e uygun, Fm2B2, Fm2B3, TS EN ye uygun malzemelerinden birisi kullanılacak ve malzeme yüzeye 0,5-2,0 l/m 2 miktarında uygulanacaktır. Plentte hazırlanan temel tabakasının, üstyapı takviyesi olarak uygulanması halinde, özellikle köprü yaklaşımları ile alt geçitlerde, yol üst kotunda meydana gelecek değişiklikler nedeni ile kot farklılıkları ve gabari daralmaları olmaması için gerekli önlemler alınacaktır Karışımın Serilmesi Karışımın serimi için finişer kullanılacaktır. Bir seferde serilip sıkıştırılan tabakanın sıkışmış kalınlığı 20 cm den fazla olmayacaktır. Malzemenin özelliğine ve kullanılan sıkıştırma makinelerinin kapasitesine bağlı olarak gerekiyorsa serilip sıkıştırılan tabaka kalınlığı 20 cm den az olabilir. Bu gibi durumlarda, serilip sıkıştırılan tabaka kalınlığı yapılacak deneme kesiminde kontrol mühendisince saptanacaktır. Serim sırasında segregasyona meydan verilmeyecek, malzeme yolun plan, profil ve enkesitlerine uygun olarak serilip sıkıştırılacaktır. Serme genişliği, üstyapı projesinde belirtildiği gibi olacaktır. Gerektiğinde, işin durumuna göre serme genişliği ve kullanılacak finişer sayısı kontrol mühendisi tarafından belirlenecektir Karışımın Sıkıştırılması Karışım yola serilir serilmez silindiraja başlanacaktır. İstenilen sıkışmanın sağlanabilmesi için gerekli olan tabaka kalınlığı, sıkıştırma makinesi ve geçiş sayıları, serilen kesimin ilk 100 m lik kısmında denenerek belirlenecektir. Bu deneme kesimi en az üç silindirleme şeridinden oluşacaktır. Sıkıştırma, çalışma ağırlığı en az kg, statik çizgisel yükü 30 kg/cm den büyük, iki frekanslı vibrasyon sistemli düz bandajlı silindirler ve lastik başına düşen yükü en az kg olan lastik tekerlekli silindirlerle yapılacaktır. Sıkıştırma, yolun eksenine paralel olarak yapılacak, düşük kotlu kenardan başlayarak eksene doğru kayacaktır. Yatay kurplarda kurbun içinden başlanacak ve dışına doğru devam edilecektir. Her geçişte, bir önceki geçişte sıkıştırılan kısma silindir genişliğinin %10 u kadar bindirme yapılacaktır. Şeritlerin tümünde ilk geçiş tamamlanmadan ikinci geçiş yapılmayacaktır. Sıkıştırma sırasında tespit edilen segregasyona uğramış kesimler; bu kesimlerde malzemenin kaldırılarak yerine uygun malzeme getirilmesi ve sıkıştırılması yoluyla düzeltilecektir. Bordür, kalıplar ve duvarların yanları gibi silindirin yanaşamayacağı yerlerde sıkıştırma, vibrasyonlu plakalı sıkıştırıcılar, vibrasyonlu tokmaklar veya elle çekilebilen küçük vibrasyonlu silindirlerle yapılacaktır. Arazide sıkışma kontrolü Kısım 3.1, Alttemel tabakasında Tablo-3.3 de verilen metotlardan biri ile yapılacaktır. Yeterli sıkıştırma ile erişilmesi istenen minimum sıkışma yüzdeleri Tablo da verilmiştir. 8

96 Tablo-3.10-Plent-Miks Temel Tabakası Sıkıştırma Kriterleri Yapılan kontroller sonucunda gerekli sıkışmanın sağlanmadığı anlaşılırsa, sıkıştırmaya devam edilecektir. Eğer temel tabakası birden fazla tabakalar halinde seriliyorsa, bir sonraki tabakanın serimi, ilk tabakanın sıkışmasının tamamlandığının testlerle anlaşılmasından sonra yapılacaktır. Yeterli silindiraja rağmen gerekli sıkışmanın elde edilemediği tabakalar kazınarak kaldırılacak ve yerine yeni karışım serilip sıkıştırılacaktır. Sıkıştırılmış temel kalınlığı, projede gösterilen kalınlığın %10 undan farklı olursa, yüzey kabartılacak, gerekli ilave veya azaltma yapılarak tekrar sıkıştırılacaktır. Bitmiş tabakanın, herhangi bir noktası ile tabakanın proje kotu arasında ±15 mm den fazla kot farkı olmayacaktır. Sıkıştırmanın tamamlanmasından sonra yüzey düzgünlüğünün enine ve boyuna kontrolü yapıldığında yüzeyde ±15 mm den fazla kot farkı görülmeyecektir. Yapım esnasında kullanılan malzemeyi ve oluşturulan tabakayı kontrol etmek amacıyla, belirli aralıklarla yapılması gerekli Kalite Kontrol Deneyleri, minimum deney sayısı ve sıklıkları Tablo de verilmiştir. 9

97 Tablo-3.11 Kalite Kontrol Deneyleri 3.3. Beton Kaplama Tanım Bu şartname, idare tarafından projesinde belirlenen ölçüler içerisinde kum çakıl, kırma taş ve zayıf beton temel tabakası inşaatı teknik şartnamelerine uygun olarak hazırlanmış olan temel tabaka üzerine planlarda gösterildiği gibi portland çimentosu ile inşa edilecek beton kaplama tabakasında kullanılacak malzeme özellikleri ile inşaat esasları, ölçü usulleri ve ödeme şartlarına dairdir. 10

98 3.3.2 Malzeme Agrega Genel Ocaktan çıkarılan veya doğadan karışık olarak temin edilen agreganın olduğu gibi kullanılmasına izin verilmeyecektir. Doğada karışık bulunan agrega her zaman elenecek, yıkanacak ve guruplara ayrılacak, gerekirse kırılacak, taş ocağından çıkarılan taş malzemesi de kırılacak, yıkanacak ve şartnamesindeki granülometriye uygun olarak kaba, ince ve gerekirse orta agrega olarak guruplara ayrılarak ihzaratı yapılacak ve temiz olarak korunacaktır. Çeşitli malzeme ocaklarından elde edilmiş değişik cins agreganın bir tek yığın halinde yerleştirilmesine veya bu çeşitli agreganın sırayla kullanılmasına izin verilmeyecektir. İçerisinde donmuş veya herhangi bir nedenle toprak, organik madde gibi yabancı maddeler bulunan agregalar hiçbir şekilde kullanılmayacaktır. Agreganın yabancı madde içermesinden dolayı yüklenicinin fazla kazı yapacağı, agregayı yıkanmamış olarak taşıyacağı haller olabilir. Bu durumda gerek fazla kazı gerekse tonajda taşıma masrafları ile yıkama için gerekli malzeme, alet ve edevatın sağlanması ve tüm taşıma ve işçilik masrafları, ilgili birim fiyatlar içinde sayıldığından ilave bir ödeme yapılmayacaktır. Beton agregalarının temsili numuneleri, AASHTO T 2, TS 707, TS EN standartlarına göre alınacaktır. Beton agregası temin edilmesi için seçilecek ocak malzemesinin öncelikle; TS 706 EN 12620, ASTM C 33 Standartlarına uygun beton malzemesi olması gerekmektedir. İdarenin gerek görmesi halinde söz konusu bu malzemenin, ASTM C 294 ve ASTM C 295,TS standartlarına göre agregalarının Alkali-Karbonat Potansiyeli, petrografik analizleri ile (ASTM C 586 kireç bazlı agregalar için), ASTM C 289, CSA A, TS 2517 standartlarına göre Alkali-Agrega Reaktivite Potansiyeli kimyasal deneyleri yaptırılarak raporları idareye sunulacaktır. Bu amaçla idarenin isteğine dayalı olarak, agregalar petrografik analiz yöntemine göre test edilmiş olmalı ve uygun sonuç alındığı durumda agregalar aşağıda belirtilen fiziksel özelliklerle ilgili diğer deneylerle test edilmelidir. Ancak, hiçbir zaman; riolitik ve andezitik volkanik taşlar, andezitler, opal çört, phyllite, riyolit ve sünger taşı, kalsedonit çörtler, tridimit ile kritobalit bazlı taş ocaklarının malzemeleri beton malzemesi olarak kullanılmasına izin verilmeyecektir. Aşağıda ( ) maddesinde belirtilen kaba agrega ile ( ) maddesinde belirtilen ince agrega için verilmiş fiziksel özelliklerin, şartname isteklerine uygun olup olmadığının belirlenmesi için önce yüklenici tarafından ocaklar etüt edilecek, uygun görülmüş ise, idareye bilgi verilerek idare elemanlarının da katılımı ile beraberce ocaklardan, tutanak tutularak temsili numuneler alınacaktır. Bu numuneler üzerindeki deneyler idarenin kabul ettiği bir laboratuvarda veya idarenin merkez laboratuvarında yaptırılacaktır. Raporla uygun olduğu belirlenen ocaktan üretime başlanacaktır. Gerek kaba ve orta ve gerekse ince agrega üretimi başlangıçtan itibaren elek analizi ve No : 200 (74 mikron) elekten geçen malzeme oranı ve incelik modülü bakımından çok sıkı kontrol altına alınacaktır. Numuneler ve dolayısıyla deneyler üretimin ilk m³'e kadar 500 m³'de en az 3 deneylik bir seri olarak sonuçlandırılacak örnekler her 1500 m³ için ayrı şekilde sağlanarak deneylere devam edilecektir. İnşaat başlamadan karışım etütleri ele alınıncaya kadar tüm kaba ve ince agrega ihtiyacının minimum %25 i yerleştirilmiş ve gerekli bütün deneylerle kontrol edilmiş olacaktır. Uygun olmayan malzeme kullanılmayacaktır. 11

99 Yukarıda ihtiyacın minimum %25 i olarak tanımlanmış agreganın stok miktarı, gerekiyor ise idare tarafından değiştirilebilecektir. İdare gerekli gördüğü an ve zamanda inşaatın hangi aşamasında olursa olsun kaba ve ince agregadan diğer deneylerin yaptırılması için ilave numuneler alabilecek ve bu örneklerin uygun çıkmaması halinde stok edilmiş malzemelerin kullanılmasına izin verilmeyecektir Kaba Agrega Beton kaplama kaba agregası, ister tabi ocak malzemesi, ister konkasör edilerek temin edilmiş olsun, her zaman AASHTO M 80, TS 706 EN standartlarına uygun ve aşağıda Tablo3.12 deki şartları sağlayan malzeme olacaktır. Tablo 3.12 Kaba Agreganın Fiziksel Özellikleri Elek Analizi Kaba Agreganın AASHTO T 27, TS 130 ye göre yapılan elek analizi aşağıda Tablo 3.13 de belirtilen (A) ve (B) granülometri gruplarından birini sağlayacaktır. Granülometriye uyması için gerekirse çeşitli kaba agregalar ayrıca kendi içinde gruplara ayrılacak ve bu gruplardan harman yapılmasına izin verilecektir. Bu iş için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. 12

100 Tablo 3.13 Kaba Agreganın Granülometrisi Yerel olarak elde edilen agregaların ekonomik bir şekilde tane boyu dağılımı için gerekli şartları sağlayamadığı durumlarda, tane boyu dağılımları Tablo 3.14 de belirtilen gruplara uyacak şekilde idare tarafından değiştirilebilecektir. Tablo 3.14 Kaba Agrega Tane Boyutu Dağılım Granülometrisi İnce Agrega Tabii ocaklardan temin edilecek ince agrega (AASHTO M 6),(TS 706 EN 12620) standartlarına uygun ve aşağıda Tablo 3.15 deki şartları sağlayan temiz malzeme olacaktır. Tablo 3.15 İnce Agreganın Fiziksel Özellikleri Elek Analizi İnce agreganın AASHO T 27, TS 130 a göre yapılan elek analizi, aşağıda Tablo 3.16 da belirtilen granülometriyi sağlayacak ve buna ait incelik modülü tayin edilecektir. 13

101 Tablo 3.16 İnce Agreganın Granülometrisi Yukarıda Tablo 3.16 da belirtilen granülometriyi sağlamak için birkaç grup malzemenin kullanılması gerekiyorsa, belirtilen granülometriyi sağlamak şartı ile çeşitli ince agrega gruplarının harman yapılmasına izin verilecektir. Ancak, bu iş için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Bu arada, ince agrega gruplarından bir tanesi konkase kum ise, konkase kumun ince agrega içindeki nispeti (%50) den fazla olmayacaktır. Ancak,bazı hallerde idare ince agrega içindeki konkase kum oranını değiştirebilecektir. İnce agreganın yukarıda belirtilen eleklerden birbirini takip eden herhangi iki elek arasında (%45) den fazla malzeme kalmıyorsa, bu granülometriye sahip malzemenin incelik modülü (2,3) den az (3,1) den fazla olmayacaktır. Beton kaplamada kullanılmak üzere kabul edilecek ince agreganın seçilmiş granülometrisine bağlı incelik modülü malzemenin üretimi sırasında yapılan periyodik kontrollerde (0,20) den fazla fark göstermeyecektir Çimento İnşaatta, idarenin onayı ile (CEM I 32.5 veya CEM I 42.5) ve/veya (CEM II 32.5 veya CEM II 42.5) işaretli (simgeli) çimentolar hidrolik bağlayıcı olarak kullanılacaktır. Bu çimentolar Türk standartlarından TS EN standardında yer alan çimentoların fiziksel ve kimyasal özelliklerine uygun olacaktır. Her hangi bir sebeple bozulmuş veya sertleşmiş, çimento topakları içeren çimento silosundaki çimentolar reddedilecektir. Beton kaplama inşaatında standardına uygun olduğu deney raporları ile belirlenen (CEM I 32.5 veya CEM I 42.5) ve/veya (CEM II 32.5 veya CEM II 42.5) (simgeli) çimentolar beton imalatında dökme çimento olarak kullanılacaktır. Çimento siloları yağmur suyu ve rutubet almayacak şekilde imal edilmiş olacaktır. Kaplama betonu üretiminde kullanılacak çimentonun sıcaklığı ölçülecek ve (+40 C) tan fazla sıcak çimentonun kullanımına çimento soğuduktan sonra izin verilecektir. Daha önceden muayene edilerek kullanılmasına izin verilmiş çimentolar 4 ay süre ile kullanılmadan bekletilmiş ise, bu durumda stoklanmış bu çimentolardan standardına göre örnekler alınarak muayene edilecek ve standardına uygun olmadığı belirlenen çimentoların inşaatta kullanılmasına izin verilmeyecektir. 14

102 Kullanılacak çimentonun çözünebilir, Alkalinite Oksit Miktarı (Alkalinite değeri: Na2 O K2 O ) miktarı en çok (%0.6) olarak sınırlandırılmış olup, kullanılacak çimentonun alkalinite değeri bu değerden yüksek olması durumunda çimentonun kullanılıp kullanılamayacağına, kullanılacak ise ne şekilde kullanılacağına idare karar verecektir Beton Karma Suyu Beton imalatındaki beton karma suyu yağ, asit, tuz, şeker, alkali ve yabancı maddeler içermeyen (TS 1008), (AASHTO T 26) standartlarına uygun olan su kullanılacaktır. Kullandırılacak suyun, kullanılmaya uygun olduğuna dair rapor, beton imalatına başlanılmadan en geç (15) gün önce sağlanmış olacaktır. Aktif mineral içeren, çok asidik ve bazik, (ph = ) sınırları dışında ve organik madde içeren sular beton karışım suyu olarak kullandırılmayacaktır. Su numuneleri, idare elemanlarınca veya idare ile yüklenici elemanlarınca beraber tutanak tutularak alınacak ve deneyler idarenin kabul ettiği bir laboratuvarda veya idarenin Merkez Laboratuvarında yaptırılmış olacaktır Betonda Hava Hapsedici Kimyasal Katkı Maddesi Dona maruz, sert iklimli coğrafi bölgelerde yapılacak beton kaplamalarda hava hapsedici kimyasal katkı maddesi kullanılacaktır. Hava hapsedici kimyasal katkı maddesi, betonda (%3) ila (%6) arasında değişen hava boşluğu temin edecek nitelikte olacak ve miktarı idare tarafından belirlenecektir. Hava hapsedici katkı maddesinin temsili numunesi, malzeme kullanılmaya başlanılmadan en az 30 gün önce idarenin Merkez Laboratuvarı'na gönderilerek kullanılmağa uygun olup olmadığı, uygun bulunduğu takdirde kullanılacak miktarın belirlenmesi gerekmektedir. Hava hapsedici kimyasal katkı maddesi beton yoğurma suyuna karıştırılarak kullanılacaktır. Betona hava hapsedici kimyasal maddenin betonda hasıl ettiği boşluk oranı (TS EN ), (AASHO T 152) standardına göre periyodik olarak her gün sabah ve öğleden sonra en az birer defa, taze beton karışımından numune alınarak hava-metre ile kontrol edilecek ve bu değerin belirlenen hava boşluğu oranını aşmaması istenecektir. Kullandırılacak hava hapsedici maddenin miktarı malzemenin kullanma yönergesinde dikkate alınarak idarece belirlenecektir. (0º C) nin altında (6) aydan daha uzun süre beklemiş olan kimyasal katkı malzemelerinin deneysel kontrolü yaptırılmadan kullanılmayacaktır. Hava hapsedici kimyasal katkı maddesi (TS EN 934 2) standardına uygun olacaktır. Hava hapsedici kimyasal katkı maddesinin bedeli ve işçiliği Beton Birim Fiyatı içinde yer aldığından bunun için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Merkez Laboratuvarı'nda karışım çalışmaları sırasında aşağıdaki Tablo3.17 de bakılarak betonun kullanılacağı ortama göre toplam hava miktarı yüzdesi belirlenecektir. 15

103 Tablo 3.17 Tavsiye Edilen Hava İçeriği (%) Hafif Şiddetteki Ortam (Az): Betonun işlenebilirliğini artırmak için,donmaya yada buz çözücü maddelerine maruz kalmayacak kaplamalarda kullanılacaktır. Orta Şiddetteki Ortam (Orta): Donma olayının beklendiği, fakat donmadan önce uzun süreli olarak rutubet ya da serbest suya devamlı maruz kalmadığı ve buz çözücü ya da diğer zararlı kimyasallarla karışmayacak beton kaplamalarda kullanılacaktır. Şiddetli Ortam (Yüksek): Buz çözücü kimyasallarla ya da diğer zararlı kimyasallara maruz kalan betonlar ya da betonun rutubet, serbest su ile sürekli teması sonucunda donma öncesi yüksek miktarda suya doyduğu beton kaplamalarda kullanılacaktır Diğer Kimyasal Katkı Maddeleri Betonun işlenebilme kabiliyetini kolaylaştırmak, betonun dayanımını artırmak, segregasyonu önlemek, priz müddetini ayarlamak vs. gibi betona daha üstün özellikler kazandırmak amacıyla kimyasal katkı maddeleri kullanılabilecektir. Bunun için şartnamede belirtilmiş mukavemet, kesafet dayanıklılık ve yapım ile düzgünlük şartlarına olumsuz yönden değiştirmeyecek katkı maddeleri seçilebilecektir. Kimyasal katkı maddeleri (TS EN 934 2) ve (TS EN 934 4) standartlarına uygun olacaktır. Herhangi bir amaç için idarece kullanılmak istenilen kimyasal katkı maddesi bedeli ve işçiliği beton birim fiyatı dâhilinde yer aldığından bunun için ayrıca bir ödeme yapılmayacaktır. Kullanılacak kimyasal katkı maddesinin miktarı idarece belirlenecektir Hazır Beton İdare nin onayına tabi olarak, hazır beton, işlerde kullanılabilir. Tüm hazır betonun imal ve teslimatı ile organizasyon ve kontrolünün bu şartnamenin gereklerine göre yapıldığı konusunda İdare tatmin olmadıkça bu onay verilmeyecektir Derz Dolgu Malzemesi Beton kaplamanın boyuna ve enine yönündeki her tip ve cinsteki derzlerinin doldurulmasında derz dolgu malzemesi kullanılacaktır. Söz konusu derz dolgu malzemesi, Beton Kaplamalar için Soğuk Uygulamalı Derz Dolgu ve İzolasyon Malzemesi olacaktır. Soğuk uygulamalı derz dolgu malzemesi deney sonuçları Tablo 3.18 de istenen değerleri sağlamış olmalıdır. 16

104 Soğuk uygulamalı derz dolgu malzemesi numuneleri yüklenici tarafında ilk önce satın alınmaya mesnet olarak temin edilecek ve temin edilen bu numuneler üzerinde, idarenin belirlediği laboratuvarda Tablo 7 de istenen deneyleri yapılacaktır. Yapılan deney sonuçlarının Tablo 3.18 e uygun bulunması halinde malzeme satın alınarak şantiyeye ihzaratı yapılacaktır. Yapılan ihzarattan işe başlanılmadan (30) gün öce tekrar temsili numuneler alınarak gerekli deneyleri yapılacak ve deney sonuçlarının Tablo 3.18 e uygun bulunması halinde soğuk uygulamalı derz dolgu malzemesi inşaatta kullandırılacaktır. Kullanılacak olan soğuk uygulamalı derz dolgu malzemesinin kullanımı ile depolanması konularında üretici firmanın tavsiyeleri dikkate alınacak ve kullanılacak olan astar malzemesinin de derz dolgu malzemesine uyumlu olan, yine aynı üretici firmanın astar malzemesi olacaktır. Derz dolgu malzemesinin şantiyede hazırlanma şekli ile derzlere tatbik edilmesi metodu üretici firmanın tavsiyelerine uygun ekipmanlarla yapılacaktır. Derz dolgu malzemesinin karıştırma işlemi sırasında faz ayırımına ve köpük oluşumuna meydan verilmeyecek şekilde yapılacak ve dolgu malzemesi derze bir seferde doldurulacak, kenarlara taşırılmayacaktır. Derzler iki kademeli olarak kesilecek ve basınçlı suyla derz içerisinde gevşek parçacıklar ve beton artıklarından iyice temizlenecektir. Kompresörle gerekirse sıcak hava üfleyerek kurutulacak, derzler kum, talaş gibi hiçbir yabancı maddeyle doldurulmayacak, birinci kademe kesit ile ikinci kademe kesit arasına sıkı sıkı geçirilen sağlam ve derz malzemesinden etkilenmeyecek özellikte fitil yerleştirilecek ve bu fitil gergin halde bulunacaktır. Hiçbir surette fitilin, derz malzemesi üzerinde yüzmesine izin verilmeyecektir. Fitili yerleştirilen derzler, bir mastarla derz dolgu malzemesi dökülmeden önce muayene edilecek derz yüksekliğinin her yerde aynı olması sağlanacaktır. Derz dolgu malzemesi (28) günlük prizini almış betona uygulanacaktır. Kullanılacak derz dolgu malzemesini bedeli ve her türlü işçiliği beton birim fiyatı içinde yer aldığından, bunun için ayrıca ilave bir ödeme yapılmayacaktır. Bu şartnamede açıklanmayan kısımlar için Karayolları Teknik Şartnamesi Kısım 415 geçerlidir. 17

105 Tablo 3.18 Soğuk Uygulamalı Derz Dolgu Malzemesi Karışım Etütleri, Beton Mukavemetleri Ve Kontrol Deneyleri Beton kaplama için karışım etütlerinin gayesi, bu şartnamede tarif edilmiş özelliklere uygun olan çimento, kaba ve ince agrega ile suyun en uygun oranlarda karıştırılarak en emniyetli yayılma, sıkışma ve işlenebilme kabiliyeti içinde gene bu şartnamenin istediği dayanım ve dayanıklığı temin etmektir. 18

106 Bu amaçla, beton kaplama inşaatına başlamadan en geç 35 gün içinde yüklenici tarafından laboratuvarda Beton Karışım Etütleri bu şartnamenin maddesinde belirtilen Beton Karışım Nispeti Esasları göz önüne alınarak yapılacak ve alınan neticelere göre karışıma girecek malzeme miktarları idarenin onayı ile belirlenecektir. Bu karışım etütleri, Şantiye Laboratuvarı veya idarenin kabul ettiği diğer bir laboratuvarda yapılabilecektir. Yol betonu istenilen mukavemette, işlenebilir ve perdahlanabilir bir beton olmalıdır. Beton karışımı TS EN , AASHO T metoduna göre kıvam deneyi ile kontrol edilecektir. Bu maksatla beton döküm yerindeki idarenin elemanının, gerek görmesi halinde betonu taşıyan her kamyonun ve mikserin taşıdığı betondan veya en çok her 200 metrekarelik beton kaplama için bu deney en az üç adet yapılacak ve kıvam (slump) değeri, yuvarlak agregalı betonlarda en çok 2.5 cm, konkase agregalı betonlarda ise en çok 3.5 cm olacaktır. Böylece beton karışımındaki su miktarı, idare tarafından hassas olarak takip edilecek ve kıvamı etkileyen bu su miktarı, idarenin onayı olmadıkça değiştirilmeyecektir. Kullanılacak beton sınıfı C25/30 dur. C25/30 Beton 7 günlük küp basınç dayanımı en az 21 N/mm2 ve 28 günlük küp basınç dayanımı en az 28,5 N/mm2 olmalıdır. Onaylanan beton karışım formülünün beton santraline taşınıp şantiyede beton dökümüne başlanmasından itibaren beton kaplama, periyodik olarak istenilen dayanımlar yönünden de kontrol edilecektir. Bu amaçla, her 100 m 3 beton harcı veya 500 m2 alan için en az 9 adet 15x15x15 cm boyutunda beton küp numuneleri hazırlanacaktır. Değerlendirme yapılırken de 3 grupluk partiler (yani 9 adet numune) esas alınmaktadır. Numunenin Alınması; Her numune, ayrı harman veya ayrı transmikserden alınmalıdır. Numune, şantiye teslim yerinde, transmikser oluğundan boşaltılan betonun ilk % 15 inden sonra ve son % 15 inden önce alınmalıdır. Deneyler için gerekli olacağı tahmin edilen miktarın en az 1,5 katı miktarda taze beton numunesi alınmalıdır. Transmikser oluğundan alınacak numunenin akış halindeki betonun herhangi bir kısmını değil, tamamını temsil etmesi gerekir. Numune alma tarihi ve zamanı kaydedilmelidir. Gerektiğinde taze beton sıcaklığı ve ortam sıcaklığı da kaydedilmelidir. Numune alma ve numuneleri taşımanın her safhasında beton, kirlenmeye, bünyesine su alma, su kaybetme ve sıcaklık değişimlerine karşı korunmalıdır. Küplerin hazırlanması, korunması ve kırılması TS 3351 ve TS 3114 standartlarına göre yapılacaktır. Yukarıda belirtilen bütün laboratuvar çalışmaları için her türlü alet edevat malzeme ve masraflar yüklenici tarafından karşılanacaktır. İdare lüzum gördüğü takdirde yukarıda belirtilen deney sayılarını arttırabilecektir İnşaat Yöntemleri Makine Ve Teçhizat Temel tabakasının hazırlanması, betonun karıştırılması dökülmesi yüzeyin düzeltilmesi ve kaplamanın koruması için gerekli bütün makine ve teçhizat, beton işine başlamadan önce gayet iyi çalışır durumda ve işin kapasitesine uygun olarak şantiyede hazır bulundurulacak ve idare tarafından muayene ve kabul edilecektir. 19

107 Temel Tabakasının Hazırlanması Temel tabakasında, taşıma vasıtalarının ve diğer iş makinelerin trafiğinden dolayı olması muhtemel çukur yarık ve izler temel tabakası malzemesi ile ölçüleri dâhilinde doldurulup tesviyesi yapıldıktan sonra silindirlenerek sıkıştırılacaktır. Tesviyesi yapılıp şartnamesindeki istenen değerlerde sıkıştırılan temel tabakası projesindeki kalınlığa ve eğimlerine göre enine ve boyuna topoğrafik ölçümleri yapılarak idare tarafından teslim alınacaktır. Kalınlık toleransı en çok (±1cm) olacaktır Kalıplar Ve Kalıpların Yerine Konması Yan kalıplar kabul edilen kesitte, çelikten ve düz olacak, yükseklikleri betonun kenar kalınlığına eşit olacaktır. 20 cm'lik kalıplara kadar kalıpların zemine oturan kısımlarının genişliği yüksekliklerine eşit olacaktır. Daha yüksek kalıp kullanıldığı takdirde dip genişlikleri en az 20cm olacaktır. Bütün kalıplar yön ve eğimlere uygun olarak boyları boyunca ve bütün beton dökme işlemi devamınca gayet iyi sıkıştırılmış zemin üzerine oturmuş olacaktır. Sıkışmış zemin hiçbir zaman 3 m uzunluğundaki bir kısımda (±3 mm)'den fazla seviye değişikliği göstermeyecektir. Kalıplar yerlerine yerleştirilip sabitleştirildikten sonra idare tarafından projesine göre topoğrafik ölçümü yapılarak teslim alındıktan sonra beton dökümü yapılacaktı. Kalıpların topoğrafik ölçümleri yapılırken enine ve boyuna eğimlerde hiçbir tolerans kabul edilmeyecektir. Kalınlık için 3 m de (±3 mm) tolerans kabul edilecektir. Kalıpların ayarlanmasında kalıp altlarına konulacak besleme parçaları, kalıbın taban genişliği kadar 2-3 mm kalınlığındaki çelik levhalar ile yapılacaktır. Eğer bir kalıp uzunluğu boyunca yeterli derecede sıkışmış bir zemine oturmuyorsa, o kısım çıkartılarak zemin düzeltilip sıkıştırılacak ve kalıp tekrar yerine konacaktır. Bükülmüş veya hasar görmüş yan kalıpların kullanılmasına izin verilmeyecektir. Bütün kalıplar her kullanılışında temizlenecek ve özel çelik kalıp yağı ile yağlanacaktır. Beton döküldükten sonra kalıplar, hava sıcaklığı da göz önünde bulundurularak en az 24 saat geçmeden önce sökülmeyecektir. İnşaat esnasında hava sıcaklığı 10 o C'den aşağı düşerse, kalıplar 72 saat geçmeden sökülmeyecektir. Kalıpların yerleştirilmesinde mekanik kalıp tokmağı kullanılacak. Bu tokmak kendi kuvveti ile hareket edebilir türde olup, kalıplar üzerinde seyrederek, kalıplar altındaki malzemeyi tokmaklama ameliyesi ile her iki taraftan sıkıştırılacaktır. Yüklenici beton dökme işlemini aksatmayacak miktarda kalıp kullanılacaktır. Kaplama çalışmaları; döşenmiş, kontrol ve kabul edilmiş kalıpların miktarı, çeşitli teçhizat ve donanım ile işin hacmine göre değişir ise de, bu miktar, her zaman her iki taraftan da 150 m'den az kalıp olmayacaktır. Eğer bitişik şeritlerdeki betonun herhangi bir hasara karşı korunması sağlanmışsa ve 3 metrede (±3 mm)'den fazla seviye farkı yoksa yandaki beton şeritler, kalıp yerine, beton serme, sıkıştırma ve tesviye makinesini taşımak için kullanılabilir. Hiç bir zaman bitişik şeritler, yeni dökülmüş beton 10 günlük olmadan bu amaçla kullanılmaz. Beton şeritlerin üzeri taşıma amaçlı kullanılmadan önce makinelerin geçeceği güzergâhlar teker genişliğince ve kullanım alanı boyunca teçhizatlı kalın lastik şeritlerle takviye edildikten sonra betonun üzerine makineler çıkarılarak kullanılacaktır. Makineler beton şeridin kenarına 10 cm'den daha yakın gelmeyecek ve beton 10 günlük olmadan önce de bu işlemler yapılmayacaktır. 20

108 Beton Dökülmesi Ve Tesviyesi Genel bir hüküm olarak planlarda aksi gösterilmediği veya idare tarafından bildirilmediği zaman kaplama şeridinin maksimum genişliği 7.5 m ve minimum genişliği 3 m olacaktır. Ayrıca, kaplama betonunda vibrasyonla tesviye metodu kullanılacaktır. Kesinlikle vibrasyonsuz mastarla beton dökümüne izin verilmeyecektir. Beton dökümüne hazır hale gelmiş temel tabakası ile kaplama betonu arasında ayırıcı tabaka olarak (RS) tipi hızlı kesilen, (SS) tipi yavaş kesilen Asfalt örtü kullanılabilecektir. Kullanım tipine idare karar verecektir. Astar tabakasında asfalt emülsiyonu TS 1082, AASHTO M 140 standardına uygun (RS1 2), (SS 1 2), (SS 1h) veya (CRS 1 2) tiplerinden herhangi birisi olabilecektir. Söz konusu asfaltlar kg/m 2 miktarda ayırıcı tabaka olarak homojen bir şekilde pulverize edilecek ve kür için yeterli süre beklenilecek, kürü (kuruması) tamamlanmamış asfalt üzerine beton dökülmesine izin verilmeyecektir. Temel tabakası üzerine atılacak miktarı idare belirleyecektir. Ayırıcı tabaka olarak kullanılacak olan asfalt emülsiyonu yerine, temel tabakası ile kaplama betonu tabakası arasında idarenin izini ile 200 mikron kalınlığında polietilen türü membranda kullanılabilecektir. Söz konusu membran uygun görülen boyutlarda sağlanacak ve kullanılışı sırasında gözle muayene edilerek hatalı yerler kesilip atıldıktan sonra en az 10 cm bindirmeli olarak serilecektir. Kullanılacak membran ( g/m 2 ) veya (0.5 mm) kalınlığında olacak ve kullanılmadan önce, kullanılmaya elverişli olup olmadığı idare denetlenecektir. Ayırıcı tabaka olarak iki kat membran kullanımına izin verilmeyecektir. Daha sonra projesinde belirtilen adet ve yönde çelik hasır (Q188/188) yerleştirilecektir. Çelik hasır yerleştirilirken bütün pas payları ve sehpaları hasır çeliğin sehim yapmayacağı şekilde yerleştirilmelidir. Bindirme bölgelerinde en az 2 göz yatayda ve düşeyde üst üste gelecek şekilde bindirme yapılarak bağ teli ile bağlanılacaktır. Kullanılacak çelik hasır TS standartlarında olacaktır. Beton kaplama işlerinde hiç bir surette betonu yaymak için veya her ne surette olursa olsun tırmık kullanılmayacak ve betonu malalarken beton üzerine su serpilmeyecektir. Beton dökülürken tesviye makinesi mastarının önündeki beton kalınlığının bütün mastar genişliğince istenilen tabaka kalınlığından 7,5 cm daha fazla olması temin edilecektir. İnşaat derzi yapılan yerler hariç tesviye makinesi yukarıda tarif edilen mastarın önündeki fazlalığı temin edemeyecek bir noktaya kadar çalıştırılmayacaktır. Tesviye makinesinin ilk geçişinden sonra çukur veya boşluklu yüzey gösteren yerlere ilave beton konacak ve tekrar tesviye edilecektir. Yeniden yapılacak tesviyelerde mastarın bütün boyu boyunca ön tarafında düzgün bir beton fazlalığı sağlanacaktır. Delikli yüzeyler tokmaklanarak düzeltilmeyecektir. Boyuna derzlerin kenarlarında ''kalıp boyunca her iki tarafta taze beton uygun vibratörlerle iyice sıkıştırılacaktır. Bu tür vibratörler basınçlı hava, motor veya elektrikle çalışacak ve darbe adedi dakikada 3200'den az olmayacaktır. Dökme veya yayma işlemleri ile ilgili olarak kalıp kenarındaki inşaat derzleri ve diğer derzler de derz boyunca vibratör ile sıkıştırılacaktır. 21

109 Mastar kenardan kenara ve silme hareketine eşdeğer bir hareketle oynatılacak, ileri hareketi birkaç kademe olacaktır. Bir sonraki hareket bir önceki hareketin üzerinden aşacaktır. idare tarafından kabul edildiği takdirde 3m uzunlukta hafif bir mastar kullanılabilir. Beton serme makinesinin tesviye sistemine ilave olarak diyagonal tipi bir mastarla da beton yüzeyi tesviye edilecektir. Son tesviye yapılmadan önce yüklenici beton yüzeyini 5 m uzunluğunda idare tarafından kabul edilmiş standart düz kenarlı bir mastar ile kontrol edecektir. Tespit edilen bütün girinti ve çıkıntılar beton ilk prizini almadan önce düzeltilmelidir. Beton prizini alarak, istenilen sertliğe ulaştıktan sonra perdahlama işlemi başlar. İstenilen yüzeye ulaşıncaya kadar diskli perdah makinesi (helikopter perdah) ile perdah yapılarak işlem sonlandırılır. Betonun tesviye ve perdah işlemi tamamlandıktan sonra, beton yüzeyinin pürüzlendirilmesi yani fırça çekilmesi işlemi yapılmalıdır. Fırça çekme yönü enine olan eğim yönüne paralel olarak yapılacak ve fırça derinliği 3 mm yi geçmeyecektir. Beton dökümüne müteakiben projesinde belirtilen detaylarına göre genleşme derzi, inşaat derzi ve yalancı derzler bırakılacaktır. Herhangi bir sebeple beton dökme işi 30 dakika veya daha fazla bir zaman için durdurulduğu durumda merkez hattına ve beton yüzeyine dik bir derz elde etmek için betonun önüne uygun bir inşaat derzi yapılacaktır. Önceden yapılmış bir genleşme veya büzülme (yalancı) derzinden 2.5 m dâhilinde betonun durdurulması gerekirse, bu derzlere kadar dökülen beton sökülecek ve buraya inşaat derzi yapılacaktır El İle Tesviye Tesviye makinesinin çalışması zor olacağı değişken genişlikteki kaplamalarda el ile tesviye yapılmasına izin verilecektir. El ile tesviye çelik veya çelik tabanlı tahta mastar ile yapılacaktır. Bu mastar, uçları kalıptan kaldırılmadan boylamasına ve enlemesine hareketlerle ileri doğru işletilecektir. Bunun eşi diğer bir mastarda betonun sıkıştırılmasında kullanılacaktır. Bütün mastarlar kaplamaya enlemesine profile uygun eğim verecek şekilde olacaktır. Tesviye çalışmalarının bütün diğer detayları ( ) da belirtildiği gibi olacaktır Olağan Tesviye Taze beton kabul edilmiş tipte, kendi kuvvetiyle hareket eden, bağımsız yayma ve tesviye mekanizmaları olan çift mastarlı, mastarının biri diyagonal çalışır tipte olan bir tesviye makinesi (beton finişeri) ile sıkıştırılacak ve tesviye edilecektir. Şayet tek mastarlı, tesviye makinesinin kullanılması kabul edilmiş ise mastar genişliği 45 cm'den az olmayacak ve hareket darbelerinin kalıplara etkisini minimuma indirmek için karşılayıcı yaylarla donanacaktır. Makinenin ağırlığı, tekerlek adedi ve motor gücü hareket sırasında patinaj yapmayacak şekilde ayarlanacaktır. Kalıpların üstü ile makinenin tekerlek yüzeyleri beton ve topraktan arınmış temiz olacaktır. Makine her zaman çalışır durumda bulundurulacak ve tarif edildiği şekilde beton şıkıştırılabilecek ve tesviye edilebilecektir. Kalıpları yerinden oynatan veya arızalar dolayısıyla sık sık gecikmelere sebep olan makine kullandırılmayacaktır. Tesviye makinesi taze beton kaplama üzerinde iki veya daha fazla ve konu edilen sonucu sağlayacak şekilde aralıklarla sefer yapacaktır. 22

110 Tesviye çalışmalarının diğer bütün ayrıntısı ( ) da belirtildiği gibi olacaktır Vibratörle Tesviye Şartnameye veya kontrol mühendisinin talimatına uyularak beton vibratörlü makineleri (tablalı vibratör) ile titreştirilerek, sıkıştırılacak ve tesviye edilecektir. Vibratörlü tesviye makinesi olan tesviye şartlarına uyup aşağıda tarif edilen tiplerden biri olacaktır Bu tip dış vibratörlü tesviye makinesi bağımsız çalışan iki mastarı içerecektir. Ön mastar dakikada 3500 darbe vuran vibratörler ile donanmış olacaktır. Mastar boyunca her 2,5 m ve fazlası için minimum bir vibratör konacaktır. Ön mastar 30 cm genişlikten daha dar olmayacaktır. Ön kenarı yarıçapı minimum 5 cm'lik bir çıkıntı ile donanacaktır. Bu makine, aksine kayıt olmadığı durumda, her kısmı üstünde bir defadan az ve iki defadan fazla olmamak şartı ile betona yeterli titreşimi vererek gezecektir Bu tip harici vibratörlü tesviye makinesi bağımsız çalışan iki mastarı içerecek ve ayrıca bağımsız çalışan tablo vibratörlü olacaktır. Vibratör tablası kalıplarla temas etmeyecek şekilde monte edilmiş olacak ve beton sathını bütün genişliğince aynı zamanda titreştirebilecektir. Tabla boyunca her 1,8 m'lik tul ve fazlası için asgari bir vibratör aleti bulunacaktır. Bu kısımlar için kullanılan vibratörler senkronize olacak ve dakikada 3500 darbeden az darbeli olmayacaktır. Titreşim tablasının betonu iyice sıkıştırılmasını sağlamak için, ön mastar, önünde kalıp üst seviyesinden yeterli yükseklikte bir beton kütlesi devam ederek çalışabilecek kabiliyette olacaktır. Bu makine aksine kayıt olmadığı durumda her kısmın üzerinden bir defadan az ve iki defadan fazla olmamak şartı ile betona lüzumlu titreşimi vererek gezecektir. Buraya kadar yazılmış olan beton serme ve sıkıştırma makinelerinin dışında (beton finişeri), piyasada yeni teknoloji ile üretilmiş olan örneğin, kayar kalıplı beton finişeri gibi beton serme ve sıkıştırma makineleri yüklenici tarafından idareye teklif edilerek ve idarenin uygun onayını almak şartıyla şartnamede yazılı olmayan ancak, şartnamesindeki kaliteli betonu serme ve sıkıştırma işine uygun makineler de kullanılabilecektir Betonun Kimyasal Malzeme İle Kürlenmesi Betonun açıkta kalan bütün yüzeyleri kimyasal kür malzemesi ile örtülmek sureti ile beton kürlenecektir. Kullanılacak malzeme bu madde de işaret edilen bütün özelliklere uyacaktır. Temin edilen maddenin her ambalajında; kür maddesi ile ilgi detaylı bilgiler yazılmış olacaktır. Bunlar; kür malzemesinin kullanımı, hazırlanması, hangi standarda göre üretildiği ve son kullanma tarihi ile ilgili bilgiler olacaktır. Kür malzemesi kullanılmadan 21 gün önce idarenin onayına sunulmak üzere 5 lt lik kapalı olarak orijinal kutusu içerisinde gerekli deneyleri yapılmak üzere getirilecektir. Kür malzemesi numunesi TS 10967, AASHTO T 155 standardına göre deneye tabi tutulduğunda, TS 10966, ASTM C 309 standardında belirtilen yoğurma suyunun %94,5 oranında kür edecek kabiliyette olacaktır. Beton kaplamada kimyasal kür malzemesi olarak şartnamesine uygun malzemenin kullanılmasına izin verilecektir. Kimyasal kür malzemesi bitüm içermeyecek, betona uygulanınca yüzey bozukluğu, leke gibi işaretler bırakmayacaktır. 23

111 Betonun dayanımında veya renginde herhangi bir değişikliğe neden olacak şekilde betondaki çimento ile kimyevi bir reaksiyon yapacak unsuru içermeyecektir. Tabanca, el veya motorlu pülverizatör ile uygulanacak kıvamda olacaktır. Kullanma şartnamesinde belirtilen ve/veya laboratuvarda deney sonucu belirlenen miktarda uygulanan kür malzemesi yüzeyde homojen bir film oluşturacaktır. Kür maddenin uygulaması; betonun tesviyesinden, fırça çekilmesinden ve serbest yüzey suyunun uçmasından hemen sonra yapılacaktır. Kür malzemesi uygulandığı yüzeyde beton renginden farklı bir görünüm verecek ve bu suretle uygulama yapılan ve yapılmayan beton yüzeyleri ayırt edilebilinecektir. Kür malzemesi uygulama tarihinden sonra 7 gün süre ile uygulandığı yüzeyden soyulmayacak, kalkmayacak, kendi içinde çatlamayacak ve bozulmayacaktır. Kür malzemesi uygulama tarihinden 21 gün sonra uygulandığı yüzeyden kendi kendine ve zaman içerisinde çıkabilecek nitelikte olacak ve bu işlemi altı ayda tamamlamış olmalıdır. Yan kalıpları açıldıktan sonra, beton yüzeylerine tarif edildiği şekilde aynı maddeden püskürtülecektir. Kimyasal kür malzemesi ve uygulaması beton birim fiyatına dahil olduğundan bu hizmetler için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir Beton Kaplamanın Çadırla Muhafazası Beton kaplama, yukarıda ( ) maddesinde belirtilen kür şartları yanında, ayrıca, yağış, güneş ve rüzgârdan korunmasına karşı idarenin kabul edeceği bir çadırla da korunacaktır. Çadırla korunma beton şeridi genişliğinde kalıplar üzerinde hareket edebilecek ve minimum 100 m uzunluğunda su geçirmeyen branda bezi veya benzeri malzemeden yapılmış ve üzerinde su göllenmeyecek, yanlardan rüzgar almayacak şekilde sağlam ve iki tarafa eğimli yapılmış olacaktır. Betonun kürü ve korunması beton birim fiyatına dahil olduğundan bu malzeme ve işlemler için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir Anormal Hava Koşullarında Beton Yapımı, Dökümü Ve Korunması İdare tarafından yazılı bir talimat verilmediği takdirde hava sıcaklığı (+5 C) den az veya (+30 C) den fazla olduğu zaman beton dökülmeyecektir. İdarenin yazılı talimatıyla hava sıcaklığının (+5 C) den az veya (+30 C) den fazla olduğu durumlarda beton dökümü yapılacaksa bütün işlemler TS 1248 Anormal Hava Şartlarında Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları na uygun olarak yürütülecek ve bu kurallardan hangisinin uygulanacağına idare karar verecektir Derzler Perdahlanmış döşemelerde (Yüzey kaplamasız, yukarıdaki şartlarda perdah uygulanmış döşemelerdir.) ya da saha betonlarında (Betona dış etkenlere dona ve buzlanmayı giderici tuzların aşındırmasına yeterli direnci gösterecek yoğunluk ve yüzey mukavemeti vermek üzere vibrasyonlu mastar kullanılarak dökülen bina harici betonlardır. Yollar, otoparklar gibi) bulunan farklı derz tipleri aşağıdaki gibidir: 24

112 1- Büzülme çatlaklarının teşkilini önlenmek için döşemeyi daha küçük bölümlere ayıran büzülme (yalancı) derzlerdir. 2- Geniş döşemelerin serbestçe genleşmesine imkan veren genleşme derzleri 3- Döşemenin tek bir derzle inşa edilemediği hallerde esas olan enine inşaat (günlük çalışma) derzleri Enine İnşaat Derzleri Beton dökümünde 30 dakikadan fazla bir ara vermek gerekirse, plan esasları dahilinde enine inşaat derzleri yapılacaktır. Günlük beton dökümü, genleşme ve/veya büzülme derzlerinde sona ermelidir. Derzler hem boyuna eksene hem de beton yüzeyine dik yapılacaktır Enine Büzülme (Yalancı) Derzleri Enine büzülme (yalancı) derzleri planda gösterilen aralıklarda ve yerlerde yapılacaktır. Betonun priz alırken çatlamasını önlemek için mümkün olan en kısa sürede, takriben 3-4 gün içinde yalancı derzlerin kesilmesine başlanmalıdır. Doğal derzler beton priz almaya devam ederken bu kısımlarda çalışmalar (çatlamalar) bittikten sonra olmaktadır. Derzler doğru ve düzgün, eksene ve beton yüzeyine dik olacaktır. Derz, betonun genişliğini kaplayacak ve zayıflatılmış kesit şeklinde yapılacaktır. 3 m lik bir doğrultuda 6 mm den fazla sapma kabul edilmeyecektir Enine Genleşme Derzleri Derzler eksene ve beton yüzeyine dik olarak yapılacaktır. Derzler, komşu betonu birbirinden tamamen ayıracak şekilde yapılacak ve düzenlenecektir. Dolgu malzemesinin yüzeyinde kalan beton temizlenecektir. İşletmeye açılmadan önce bu aralık tamamen süpürülecek ve kabul edilecek derz dolgu malzemesi ile kapatılacaktır. Genleşme derzi için kullanılan bütün malzeme idare tarafından görülecek ve kabul edilecektir. Bu malzeme betonu bozmadan kolayca çıkarılabilen, enine ve düşey yönde doğru tutulabilecek şekilde olacaktır. Kalıplar çıkarılıp çıkarılmaz uçları bağlayan herhangi bir derzdeki beton derzin bütün genişlik ve derinliğince kazınacaktır. 25

113 Boyuna Derzler Boyuna derzler projesinde gösterildiği yerlerde düz, lamba-zıvana veya demirli olarak yapılabilecektir. Yukarıda bahsedilen bütün derzlerde, derzlerin eksene dikliğindeki sapma beton kaplama genişliğinin (%0.2) sinden fazla olamaz. (3 m'lik doğrultuda 6 mm den fazla sapma kabul edilmeyecektir) Derz Demirleri Derzlerde, projelerde gösterildiği şekil ve boyutlarda belli ölçü ve aralıklarda düzgün ve passız derz bağlantı demirleri kullanılacaktır. Bu demirler eksene paralel ve derzler dik durumda yerleştirilecek ve beton dökümü sırasında yerinden oynamaması için gerekli önlemler alınacaktır. Mevcut beton kaplama ile yeni beton kaplama birleşiminde kullanılacak derz demirlerinin yerleştirilmesi ilgili proje ve detaylarında gösterildiği gibi mevcut betona zarar vermeden ve idarece onaylanacak bir usulle delik delinerek ve idarenin uygun göreceği malzeme delinen kısma doldurulduktan sonra derz demirleri yerleştirilecektir. Derz demirleri veya kullanılacak olan demir teçhizatlar, paslı olmayacak, projesinde belirtilen ölçülerde olacaktır Derzlerin Hazırlanması, Kesilmesi Ve Doldurulması Derzler projelerinde gösterilen ölçülerde ve idarenin kabul ettiği derz kesme makineleri ile kesilecektir. Derzlerin kesilmesi sırasında derz kesme makinesinin arkasında gerekli teçhizata sahip arazöz ve benzeri basınçlı su depolu bir araç ve diğer temizleme malzemeleri kullanılarak temizlik yapılacak ve derz artıkları basınçlı hava ile temizlenecek ve derzler tamamen kurutulacaktır. Derzlerin doldurulmasına betonun yaşının 28 gün olmadan başlanılmayacaktır. Derz malzemesi doldurulduktan sonra derz dışına taşmış kısımlar temizlenecek ve derz dolgu malzemesinin derz üzerinde çökerek çukurluklar oluşturmasına izin verilmeyecektir. Önemli not: Derz kesimi yapılırken dikkat edilmesi gereken husus; derz kesimi ıslak kesim olarak yapıldığı için derzlerden çıkan çamurlu su daha derz kesilirken çekvaplar vasıtasıyla derhal temizlenmelidir. Yoksa bu çamurlu su beton yüzeyinde iz bırakacaktır. Bu da giderilmesi imkansız bir kusurdur. Derz dolgu malzemesi ( ) maddesindeki şartlara uygun olacaktır Kalınlık Ve Mukavemet İçin Şartlar Kontrol mühendisinin lüzum gördüğü yerlerde ve hallerde beton kaplama kalınlığı belirlenmesi, masrafları yükleniciye ait olmak üzere her 5000 m 2 'de en az bir adet (karot makinesi ile) silindir örnekleri alınacaktır. Herhangi bir noktadaki beton kalınlığı projesinde gösterilen kalınlıktan 5mm'den fazla noksan olmayacaktır. Bu limitlerden daha eksik dökülmüş beton kaplama kısımları sökülecek ve yeniden inşa edilecektir. Bunu için yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Şayet, beton kalınlığı yüzey düzgünlüğü sağlamak şartıyla proje kalınlığından fazla ise, bu fazla kalınlıktan dolayı yükleniciye ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. 26

114 Kalınlık kontrolü için alınan karot numuneleri üzerinde silindir basınç dayanım deneyi, su emme ve ultra ses hızı deneyleri yapılacaktır. Deney sonuçlarının istatistiki değerlendirme sonucunda elde edilen ortalama değerleri şartnamece istenilen minimum dizayn değerinin %90'ından aşağı olmayacaktır. Herhangi bir sebeple veya imalatı tamamlanmış beton kaplamada, yerindeki betonun kalitesi yününden müteahhitlikçe çıkabilecek uyuşmazlığın söz konusu olduğu durumlarda, müteahhitlik ve idarenin yetkili elemanlarınca müştereken ve tutanağa bağlanarak kaplamanın her 2000 m²'sinden en az bir adet olmak üzere, karot makinesiyle standart silindir (çapı 15 cm) numuneleri alınacaktır. Bu numuneler üzerinde yukarıda açıklanan deneyler yapılacak, deney sonuçlarının istatistiki değerlendirilmesinden elde edilen ortalama değerler şartnamenin maddesinde belirtilen 28 günlük minimum dizayn değerinin %90 ından daha düşük olması halinde, bu kesimler kabul edilmeyecek ve her türlü masrafı müteahhide ait olmak üzere yeniden, şartnamesindeki değerlere uygun olarak beton yapılacaktır Beton Sathının Pürüzlülük Ve Çatlakları İçin Şartlar Beton kaplama, boyuna ve enine yönlerde 3 m uzunluğunda tekerlekli mekanik bir mastar (HI - LO Dedektör) ile kontrol edilecektir İdare tarafından 3 m lik mekanik mastar ile yapılan kontrolde yüzeyin pürüzlülüğü 3 m de 3 mm yi aşmayacaktır Bu mekanik mastarla yapılan kontrolde, yüzeyin pürüzlülüğü 3 m de 6 mm ve bunun üstünde ise, bu aşırı hatalı olan bloklar boyu 3 m'den az olmamak üzere, şeridin bütün genişliğince her türlü masraf yükleniciye ait olmak üzere sökülüp yeniden yapılacaktır Pürüzlülük hatası, 3 mm ile 6 mm arasında ise ve bu kısımlara isabet eden beton anolarda hiçbir çatlak, yüzey soyulması gibi beton kusurları bulunmuyor ise bu kesimlere isabet eden beton saha bedelinin birim fiyatlarından %3 nispetinde kesinti uygulanabilecektir. Ancak, bu kesintinin uygulanabilmesi için beton kaplamanın her şeridi idarece elektronik pürüzlülük indikatörü (Elektronic Raughnes Indicator) ile ilgili uzman laboratuvar elemanlarına ölçtürülecek ve bedeli yüklenici tarafından karşılanacaktır. Bu aletle bulunan pürüzlülük indeksi (RI) en çok 150 inç/mil bulunduğu takdirde bu kesinti yapılmayacaktır. Pürüzlülük indeksi bu değerin üstünde olduğu takdirde bu kesinti uygulanacaktır Beton kaplamalarda derin çatlak olmayacaktır. Sathi kılcal çatlaklar derin çatlak sayılmayacaktır Kaplamanın herhangi bir beton anosunda derzlerden birbirine dik istikamette ve dağılmamış vaziyette tam bir çatlak mevcutsa ve çatlağın derz mesafesi 1.5 m den fazla ise bu çatlak, masrafları yükleniciye ait olmak üzere derz testeresi ile düzeltildikten sonra derz dolgu malzemesi ile şartname esaslarına göre doldurulup tamir edilecektir. Ayrıca, bu tamir edilmiş beton anonun bedelinden %5 kesinti yapılacaktır. 27

115 Şayet anodaki çatlaklar derz kenarına 1.5 m den daha yakın ise veya dağınık ve değişik tipte yayılarak teşekkül etmiş ise, idare bu beton anoları tamamen veya kısmen söktürerek yeniden inşasını isteyecektir. Bir beton anoda kısmi sökülme söz konusu ise tamirden sonra anonun hiçbir kenarının 1.5 m den aşağı olmaması gerekli görülecektir Çatlak olarak maddesinde tarif edildiği şekilde tamir edilerek kabul edilen blokların sayısı hiçbir zaman kısmen veya tamamen sökülerek tamir edilenler hariç, kaplama yapılan bütün blokların sayısının %5 ini geçemez Kaplamayı Trafiğe Açma Kaplama betonu döküldüğü günden itibaren en az 28 gün süreyle yüklenici iş makineleri trafiğine de kapalı olacaktır. Yüklenici bütün araçları kaplamadan uzak tutmak için gereken trafik düzeneğini sağlayacak şekilde uyarı ve ikaz levhalarını gerekli yerlere koyacaktır. Gece için gerekli olan ışıklı trafik tedbirleri alınacaktır. Herhangi bir araç tarafından kaplamada oluşacak hata yüklenici tarafından tamir edilecektir. İdarenin yazılı izni olmadıkça ekskavatör, vinç, betoniyer gibi ağır makineler kaplama üzerinde bulunmayacak ve işletilmeyecektir. Bütün derzler doldurulup, bitirilmeden kaplama trafiğe açılmayacaktır Kabul Beton kaplamanın tamamlanmasından ve işin geçici kabule hazır hale geldiğinin yüklenici tarafından idareye yazılı olarak bildirilmesinden sonra, idare yapılmış olan işin kontrolü ve kaplamanın sınıflandırılması kapsamındaki değerlerinin tespiti, için bir dizi deney yapılmasını isteyebilir. Bu deneylerin neler, nasıl ve ne şekilde yapılacağının kararını idare belirleyecektir. Kabul işlemi bu çalışmaların yapılmasından sonra gerçekleştirilecektir Ölçü Usulleri Ödemeye esas oluşturan beton kaplama alanı; yerine dökülmüş, kabul edilmiş, projesinde gösterilen kalınlıkta ve yukarıdaki şartlar dahilinde tamamlanmış kaplamanın her metrekaresi olarak ödenir. Projesinde gösterilen kalınlıktan fazla kalınlıkta dökülmüş olan beton kaplamaya ek bir ödeme yapılmayacaktır. B) İçme suyu ve Yangın suyu Şebeke Hattı Teknik Şartnamesi Bu şartname, BAĞYURDU ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İçmesuyu ve Yangınsuyu şebekelerinin tesisinde uyulması gereken kuralları kapsar. Madde 1. Döşeme Ön Çalışmaları ve Çeşitli İşler: YÜKLENİCİ, yüzeyde görülmeyen engeller nedeniyle boru hattı yönünün değişmesi gerekirse, borunun kaydırılması ya da engelin kaldırılması konusunda gerektiğinde BAYOSB in onayını alarak uygulama yapar. Engelin kaldırılması ve eski haline getirilmesi gerekirse, YÜKLENİCİ bu işe hiçbir bedel talep etmeden yapmaya zorunludur. Yükleme, tasıma, indirme ve döşeme sırasında boru hattı malzemesinin zarar görmesini önlemek için korunması gerekir. Bu amaçla malzemeler uygun tertibatla aralarına koruyucu cisimler koymak suretiyle birbirlerinden ayrılırlar. Malzemeler yuvarlanma, sürüklenme, eğilme ve sarsıntılara karşı güvenlik altına alınır. Zincir veya çelik halat kullanılmasına izin verilmez. 28

116 Düşürme, atma, ani olarak kaldırma veya indirme silkeleme veya aniden boruları yere bırakma gibi benzeri zorlamalardan kaçınılmalıdır. Tüm boru hattı elemanlarının içine toprak, pislik, çamur, pis su gibi benzeri maddeler girerek kirletilmeyecek biçimde depolanacaktır. Boru izolasyonları, zarar verici maddelere temas etmemelidir. Mesnetlemeler ve istif yüksekliği, malzeme ve dış izolasyona zarar vermeyecek yada kalıcı deformasyona yol açmayacak biçimde seçilecektir. Bitki köklerinin ya da sürgünlerinin bitümlü dış izolasyonlara zarar vermemesi için bitümlü izolasyonlu borular, bitki örtülü zemin üzerine doğrudan depolanmamalıdır. Mesnet olarak kadron kullanılmalıdır. Boru ve boru hattı elemanlarının don havada açıkta depolanmaları zorunlu ise, bunların zemin ile birlikte donmalarına karsı önlem alınmalıdır. Malzemesi, iç yada dış izolasyonları ısıya karsı duyarlı olan boruların örtülmesi, beyaza boyanması gibi tedbirlerle güneşe karsı korunmalıdır. Sert PVC, sert ve yumuşak polietilen gibi plastik borular dümdüz olarak yaklaşık tam boylarınca mesnetlenerek istiflenmelidir. Plastik borular, bu boruları eriten borular ile temas ettirilmemelidir. Madde 2. Alınacak Önlemler Ve Sorumluluk: YUKLENİCİ gelip geçmeyi sağlamak amacıyla gerekli her türlü önlemi almak ve geceleri ışıklı işaret koymak zorunluluğunda olup, ortaya çıkan sonuçlardan doğrudan doğruya sorumludur. Dinamitle kayaların kazılması için BAYOSB nin ve resmi makamların izni ile birlikte can ve mal güvenliği için her türlü güvenlik önlemleri YÜKLENİCİ tarafından alınacaktır. Madde 3. Çalışma Yeri Ve Hendek Taban Genişlikleri: Bütün kazılar tatbikat projesinde mevcut kazı kesitlerine uygun olarak yapılacaktır. Hendek taban genişlikleri aşağıda gösterildiği ölçülerde olacaktır. d <40 cm ise d + 2 x 20 cm 40 cm < d 70 cm ise d + 2 x 30 cm d > 70 cm ise d + 2 x 45 cm Boru hendek kazılarında derinliği 1.5 mt ye kadar olan hendeklerde şev gerekmez. Proje hazırlanırken bu hususa dikkat edilmelidir. Hendek tabanına kum-çakıl serilmesinde, ferşiyat ve imalatın yapılacağı dolgu üst seviyesindeki hendek genişliği a, b, c fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde tespit edilecektir. Hendek çukurlarının tabanında ve yanlarda düzensizlikler veya çukurlar meydana geldiği taktirde YÜKLENİCİ bu gibi boşlukları BAYOSB nin uygun göreceği bir malzeme ile dolduracaktır. Madde 4. Hendek Tabanı Ve Boru Hatlarının Yataklanması: Boruların döşenmesinden önce hendek tabanı muayene edilecektir. Bu kontrolde özellikle hendek derinliğinin doğru olup olmadığına, hendek taban genişliğinin yeterli olup olmadığına, hendek tabanının yeterince düzeltilip düzeltilmediğine, zeminin uygun olup olmadığına bakılır. 29

117 Hendek tabanında tümsek, taş ya da çakılların bulunması ile boruların nokta biçiminde mesnetlenmesine izin verilmez, boru hendek tabanı boruların tüm boylarınca tabana oturacak biçimde ön görülen genişlik ve derinlikte düzenlenecektir. Hendek tabanı düzeltildikten ve pekiştirildikten sonra boru bağlantılarının yapımı ve denetimi için hendek tabanından baş yuvaları açılır. Boruların yataklanma biçimi boru hatlarının tasıma gücünü önemli ölçüde etkilemesi nedeniyle, boru yataklarının gerilmeleri mümkün olduğunca homojen olarak yayacak biçimde yapılması şarttır. Boru hatlarında homojen bir tasıma gücü elde edilmesi amacıyla 60 lik yataklama açısı seçilir ve hendek dolgusundan önce tüm hat boyunca boru altındaki zeminin iyice sıkıştırılmasına başlanır. Sonra da borunun her iki yanında zeminin sıkıştırılması yukarı doğru sürdürülerek borular tespit edilir. Bu is yapılırken boruların dış izolasyonlarının zedelenmemesine dikkat edilir. Fazla kazılıp sonradan doldurmak suretiyle hendek tabanının gevşetilmesine izin verilmez. Tüm kohezyonlu zeminlerde boru döşenmeden önce gevşeyen derinliği kadar kazılarak atılır ve yerine kohezyonsuz zemin konur ya da özel bir yataklama yapılır. Kohezyonsuz zeminlerde gevşeyen hendek tabanı tokmakla yada titreşimli sıkıştırma makinaları ile pekiştirilir. Kuru tasıma gücü elverişli olan, taslı olmayan hendek tabanlarında genellikle özel önlemler alınmaz. Kayalık ve taslı zeminlerde hendek tabanı derince kazılır ve fazla kazılan bu kesime tassız ve iri çakılsız dolgu malzemesi serilir. Burada boru malzemesi dış izolasyon ve boru çapı dikkate alınarak kum 20 mm den küçük taneli çakıl elenmiş agresif olmayan toprak, ince mıcır yada benzeri dolgu malzemesi (gereken kalınlıkta) tabakalar halinde sıkıştırılarak serilir. Dolgu malzemesi olarak, cüruf yada benzeri agresif zeminler kullanılmaz. Taşsız taban dolgu malzemesinin kalınlığı (yataklama kalınlığı) sıkıştırıldıktan sonra boru alt doğrultusunda en az (10 cm x anma çap) kadar olmalıdır. Bu miktar hiçbir zaman 10 cm. den az olamaz. Eğimli arazide yataklama malzemesinin sürüklenmesi ve borunun kayması, enine yapılan duvar ankraj gibi başka uygun önlemlerle önlenir. Gerekli hallerde sürüklenmeye karsı yer yer yan taraflara tahliye yapılır. Tasıma gücü zayıf ve sulu hendek tabanlarından yada tasıma gücü değişik olan tabakalı zeminlerde boru hattı tas dolgu üstüne küçük taneli çakıl serilmesi, drenaj yapılması gibi önlemlerle güvenlik altına alınır. Hendeğe girebilecek sular nedeniyle yüzme tehlikesinde olan boru hatlarında gerekli özel önlemler (ankraj yada ek yükleme) uygulanır. Agresif zeminlerde, boru malzemesi cinsine uygun düşecek ve agresif olmayan zemin ile boru hattı gömlek içine alınır. Madde 5. Boru Hattının Kanalizasyon Mecraları Ve Sel Yatakları ile Kesişmesi: Borularla Kanalizasyon mecralarının alttan yada üstten kesişmeleri halinde; korozyon etkilerinden korunmak üzere borular 0.25 mt kalınlığında ve kesişme noktasından her iki yönde ikişer metre uzunluğunda iyice tokmaklanmış 300 dozlu betonla gömlek içine alınacaktır. Kesişme noktasından her iki yönde Kanalizasyonların ikişer metrelik kısmı su sızdırmaz beton boru ya da font mecraya dönüştürülecektir. Yeraltındaki korozyon 30

118 ortamından etkilenmeyen boruların (örneğin plastik boruların) beton gömlek içine alınmasına gerek yoktur. Boru hattı ve Kanalizasyon mecralarının aynı yönde dıştan dışa yatay uzunlukları mt. Olması halinde; Kanalizasyon mecraları beton boruya dönüştürülür. Bu boruların üst doğrultusunda, su borusu alt doğrultusundan yüksek olamaz. Eğer yatay uzaklık 1.50 mt den az ise, Kanalizasyonlar beton boruya dönüştürülür ve içme ve kullanma suyu boru hattı bağlantı başları 0.25 kalınlığında 1.00 mt uzunluğunda 300 dozlu betonla kaplanır. Beton boruların üst doğrultusunda, boru alt doğrultusundan en az 0.30 mt aşağıda olacaktır. Su borusu ve beton borulu mecralar mümkün olduğu kadar birbirinden uzak döşenecektir. Zorunlu hallerde su borusu ve beton boru arasındaki uzaklık 0.40 mt olabilir. Boru hattı dere ve sel yatakları ile kesiştiği taktirde, hattın bu yatağı dik kesmesine çaba gösterilecek ve alttan geçirilecekse talveg kotundan tercihen 1.00 mt aşağıdan geçilecek ve yatak içinde borunun çevresi ortamın gerektirdiği boyutta betonla kapatılacaktır. Gerekli hallerde betonla kaplanan borular taşkın suyu ile sürüklenmeye karsı ahşap kazıklarla güvenlik altına alınır. Madde 6. Boru Hattı Elemanlarının Döşenmesi: Boru hattı elemanları hendeğe indirilmeden önce dışları ve içleri temizlenmeli, ayrıca tasıma ve depolamadan dolayı zarar görüp görmedikleri muayene edilmelidir. Dış ve içi izolasyondaki bozukluklar, malzeme hendeğe indirilmeden önce onarılmalıdır. Boruların hendeğe darbesiz ve düzenli olarak indirilmesini ve boruların zarar görmesini önleyecek nitelikteki araçların kullanılması zorunludur. Borular düzgün olarak kesilmelidir. Kesimin başlangıcı ile sonu çıkıntılı olmamalıdır. Kesim yüzeyindeki düzgünsüzlükler ile keskin ve sivri kenarlar düzeltilmelidir. Borular, malzemesine uygun biçimde testere, kesme aleti ile biçilir ve yada kesilir. Keski ya da murç ile kesilmezler. Plastik borularda 15 lik asbestli çimento borularda 20 lik açı meydana gelebilecek biçimde kesilerek boru ağızları konikleştirilir. Boru hatları tatbikat projesinde ön görülen eğimde döşenecektir. Büyük eğimli hatlarda kural olarak boru mufları yokuş tarafa yerleştirilir. Boru hattı güzergahında boruların eksenden saptırılarak yön değiştirmesi boruları üreten fabrikanın döşeme talimatına uygun olarak yapılabilir. Büyük açılarda dirsek kullanılması zorunludur. Plastik boru hatlarında yön değiştirme işi, fabrikasının döşeme talimatına uygun biçimde boruların eğilmesi ile yapılır. Armatürler ve boru özel parçaları, bunlara gelen kuvvetler ve kendi ağırlıkları dikkate alınarak, gerekiyorsa mesnetlenir ya da kuvvet almayan bağlantılar var ise ankre edilirler. Armatürler ile birlikte özel değiştirme parçaları kullanılırsa armatürlerin sökülüp takılmaları kolaylaştırılır. Madde 7. Boru Bağlantıları: Boru bağlantı islerine başlamadan önce baslar, sızdırmazlığı tehlikeye düşüren boru izolasyon malzemesinden, boru kalıntılarından ve benzeri diğer pisliklerden temizlenir. Boru bağlantılarının yapılmasına, boru eksenlerinin çakışması sağlanmalıdır. İki boru ucu arasında yada boru ucu ile mufun iç alnı arasında üretici firma tarafından verilen 31

119 aralık bırakılmalıdır. Yalnız boru üreticisinin belirttiği özellik ve boyutlardaki sızdırmazlık halkaları kullanılır. Çelik borular için vidalı muflu bağlantılar: Borular bağlanırken sızdırmazlık halkası, sert kısmı vida tarafına gelecek biçimde boru ucuna yerleştirilir. Muf yivleri, vidalı halka ve lastik sızdırmazlık halkasının arka tarafına grafit macunu sürülür. (su ya da gliserin ile grafit karışımı). Boru ucu muf içine sokulur. Lastik halka ağaç çubuk yardımı ile iç tarafa iyice yerleştirilir. Vidalı halka içeri sürülür. Önce elle daha sonra anahtarı ile (200 mm çapa kadar elle, sonra özel anahtarı ile daha büyük çaplarda ise el şahmerdanı yardımıyla) döndürülerek sıkıştırılır. Madde 7.1: Çelik Boruda Bağlantı; Montaj sırasında sızdırmazlık halkasının kaymamasına özen gösterilir. Bu amaçla nemli havalarda boru ucuna çimento serpilir. Lastik halkalar güneş ısınları, dondan ve nemden korunmalıdır. Lastik halka ağaçtan yapılmış konik bir kılavuz yardımıyla, boru ucuna geçirilir. Boru kendi ekseni yönünde itilerek muf içine sokulur. Muf içine sokma isi, 150 mm den büyük çaplı borularda askıya alınarak yapılır. Madde 7.2 Çelik Borularda Kaynaklı Bağlantılar; Boru içi izolasyonunun yenilemesi ve onarımını sağlamak kaydıyla tercihen kaynaklı bağlantılar, ancak 600 mm den büyük çaplı borularda uygulanır. Boru içi izolasyonunun yenilenmesi ve onarımı gerektirmeyecek özel kaynaklı bağlantı yöntemlerinin uygulanması halinde, 600 mm den küçük çaplı çelik borularda kaynaklı bağlantıya izin verilebilir. Kötü hava koşullarında, özellikle kaynak yerinde ısının 0 nin altına düştüğü zamanlarda kaynak ve çalışma koşulları kusursuz bir kaynak yapılmasına olanak verdiği takdirde, boru hatlarında kaynak yapılmasına izin verilebilir. Kaynakçıların ehliyetli oldukları gerekli belgelerle saptanmalıdır. Kaynakçıların yaptıkları işler uzman kişilerce kontrol edilmelidir. 6 mm ye kadar olan et kalınlıklarından oksijen kaynağı kullanılabilir. Elektrik ve oksijen kaynağından parçaların eklenmesi islerinin yapılmasına uygun olarak çubuk elektrotlar kullanılır. Küresel mufların kaynaklanmasında, dış küresel mufun iç küresel mufa sıkıca oturmasına dikkat edilir. Geçme muflarda boru uçlarının muf içine iyice oturması gerekir. Kaynak yerindeki muf boşluğu giderildikten sonra kaynak yapılır. Kaynağın yapılacağı muf ucundaki et kalınlığının korunması gerekir. Mufsuz uçların elektrik kaynaklı bağlantılarda, boru uçları önce eksenel olarak ayarlanır. Bu ayarlamada gerekmesi halinde, eksenel ayarlama aygıtı kullanılır. Kullanılan kaynak yöntemi, boruları tüm et kalınlığı boyunca kaynaklayabilecek biçimde olmalıdır. Gerektiğinde boru hatlarında kaynakların bazıları röntgenle ya da ultrasonla kontrol edilmelidir. Çevresel kaynaklardaki bireysel küçük kusurlar onarılmalı, hatalı çevre kaynakları yeniden yapılmalıdır. Üst üste kaynak yapmaya izin verilmez. Madde 7.3. Vidalı Manşonlu Bağlantılar; Vidaların standartlara uygun olarak açılması zorunludur. Vidalı bağlantılar ya keten lifleri veya zehirden ve asitlerden yoksun bir sızdırmazlık malzemesi ya da üretici tarafından önerilen bir malzeme ile sızdırmaz hale getirilir. Kursun içeren malzemenin kullanılması yasaktır. 32

120 Madde 7.4. Flanslı Bağlantılar; Sızdırmazlık malzemesinin yerleştirilmesinden ve flanş bağlantısının ayarlanmasından sonra civatalar aynı miktarda ve karşılıklı olarak sıkılır. Sızdırmazlığın temininde kullanılan kurşun rondelanın iç çapı, boru iç çapından 1 mm daha büyük ve dış çapına flanş temas halkası dış çapına eşit olacaktır. Madde 7.5. PE Borularda Bağlantılar; Rüzgar kaynak kalitesini bozucu etki sağlar, ısıtma plakasının soğumasına ve bozuk ısı dağılımına yol açar. Güneşten, rüzgardan ve tozdan korunmak için kaynak alanı etrafı tenteneyle kapatılmalıdır. Boru uçları ve ısıtma plakası toz, tas ve bunun gibi kirlerden arındırılmalıdır. Açık olan boru uçları türbülans olmaması için örtülerek kapatılmalıdır. Kaynak yapılacak bölgenin kirlenmemesine dikkat edilmelidir. Madde 7.6. PE Borularda Alın Kaynağı; Et kalınlığı 3 mm den, çapı Ø63 den büyük borularda yapılacak bağlantılar alın kaynağı ile olmalıdır. Kaynak, alın kaynak makinası ile yapılır. Kaynağın aşamaları aşağıdaki gibidir. Elektrik jeneratör ile sağlanacak ise jeneratör voltaj regülatörlü ve gücü en az 4 kw olmalıdır. Boru alın kaynak makinasına ovalleşmeyecek şekilde yerleştirilir. Traşlayıcı ile iki boru alnı düzleştirilir. Traşlayıcı iki boru arasından kaldırılır ve borular alın alına getirilerek eksen kontrolü yapılır, borular alın alına geldiği kontrol edilir. Kaynak yapılacak boruların arasına ºC arasında sıcaklığa sahip teflon kaplı ütü konur. Kaynak parametrelerinde istenilen dudak yüksekliği olana kadar 0,18-0,22 MPa basınç uygulanarak beklenir. İstenilen dudak yüksekliği oluşunca uygulanan basınç kaldırılır ve parametre listesinde belirtilen süre kadar serbest ısıtma devam eder. Süre bitiminde boru geri çekilerek ayrılır ve parametrede belirtilen süre içinde alınları ısıtılmış boru alınları 0,18-0,22 MPa basınçla birleştirilir. Parametrede belirtilen süre kadar basınç altında soğuma devam eder. Süre bitiminde basınç kaldırılır. Şematik Alın Kaynağı prosedürü: Traşlayıcı kaynak edilecek boruların arasına yerleştirilir. 33

121 Kaynak yapılacak boruların alın yüzeyleri eksene dik olacak şekilde traşlanır. Bu traşlama işlemi aynı zamanda okside olmuş tabakayı alır. Tıraşlayıcı, dışarıya alınır ve alın yüzeyleri temizlenen borular uç uca getirilerek eksen kontrolü Kaynak yapılacak boruların arasına ºC arasında sıcaklığa sahip olan teflon kaplı ütü yerleştirilir. Alın kaynağı parametreleri cetvelinde istenen dudak yüksekliği oluşana kadar sıkıştırma kolu yardımıyla borular ütüye yapıştırılır ve kol yıldız kavrama ile kilitlenir. Basınç göstergeden izlenir. 34

122 Cetvelde belirtilen dudak yüksekliği oluşana kadar (t1) beklenildikten sonra basınç kaldırılır ve ısının boru kesitine ilerlemesi sağlanır. (Serbest ısıtma süresi). Bu esnada borular ile ütü yüzeyi arasında boşluk kalmamasına dikkat edilmelidir. Cetvelde gösterilen serbest bekleme süresi dolduktan sonra ütü aradan kaldırılır. Alın yüzeyleri erimiş olan borular sıkıştırma kolu vasıtasıyla uç uca getirilerek yavaşça artan bir şekilde sıkıştırılır ve kilitlenir. Kaynak için gerekli olan basınç göstergeden okunur, bu halde cetvelde verilmiş olan soğuma süresi kadar beklenir ve kaynak tamamlanır. 35

123 Kaynak parametreleri PN10 borular için yukarıdaki tabloda verilmiştir. Ancak üretici değerleri alınarak bu tablolardaki değerler kontrol edilecektir. Değişiklik olması halinde üretici değerleri veya ilgili şartname ve talimatnamelerdeki değerler esas alınacaktır. Gerekmesi halinde PN16 ve daha büyük basınçtaki değerler üretici değerlerine, ilgili şartname ve talimatnamelerdeki değerlere uygun alınacaktır. 36

124 Parametre listesi 37

125 38

126 39

127 Madde 7.7. PE Borularda Elektrofüzyon Kaynağı: Elektrofüzyon kaynağı, küçük çaplı borulara Ø mm arası çaplara uygulanması ekonomiktir. Elektrofüzyon kaynağı yapılacak fitting iki şekilde temin edilir; Kendinden elektrofüzyon (EF) kuşaklı fittingler ve Elektrofüzyon (EF) manşonla birleştirilebilen fittingler. (Bu fittinglerin her birleşim ucu için bir adet manşona ihtiyaç vardır.) İlk önce kaynak yapılacak boru uçları düzgün olarak ince dişli testere ile kesilir. EF manşona girecek boru ucu ölçülerek işaretlenir. İşaretlenen kısmın tüm yüzeyindeki oksitlenmiş tabaka kazıma aparatı ile talaş kaldıracak şekilde kazılacak ve alkol ile temizlenecektir. EF manşonun içi de alkol ile silinecektir. Hazırlanan uçlar manşon içine sokulur. Borular standardın öngördüğü değerlerde oval olabilir. Bu durumda ovallik alıcı pense kullanılmalıdır. EF parça ile birlikte barkot etiketi bulunmalıdır. İki tip elektrofüzyon makinası vardır; Barkot okuyabilen tip; parça ile birlikte gelen barkot etiketi okutulur, makina kaynak süresini dış hava sıcaklığına bağlı olarak otomatik ayarlar. Bu tip makinalara süre istenirse manuel olarak girilebilir. Manuel tip; barkot etiketinde yazan süre el ile hava sıcaklığına bağlı olarak girilir. Etikette hava sıcaklığına bağlı süreler yazılıdır. Kaynak makinasına gelen elektrik en V arası olmalı ve kaynak süresince 220 nin altına inmemelidir. Elektrik enerjisi jeneratör ile sağlanacak ise voltaj regülatörlü ve en az 3,5 kw gücünde olmalıdır. Kaynak olan boru soğuyana kadar oynatılmamalı ve kesinlikle su ile temas ettirilmemelidir. Madde 7.8. PE Borularda İtme Soket ve Flanşlı Bağlantılar: Kaynak esnasında contalara zarar vermemesi için muf içindeki contaların üzerine bir kaydırıcı (arap sabunu) sürülür. Bu işlem borunun, borunun mufa geçecek kısmına da uygulanır. Muf içersindeki girme derinliği ölçülür ve bu mesafe boru üzerine işaretlenir. Muf ve boru aynı eksende uç uca getirilir. Mufa geçirilecek boru çapına uygun olan çektirme aparatları boru ve muflu kısmın üzerine monte edilir. 40

128 41

129 Madde 8. PE Borularda Abone (Parsel) Bağlantılarının Yapılması: PE100 borularda abone bağlantısı için branşman ayırıcı kullanılır. Bu işlem için gerekli ekipmanlar şunlardır: Branşman ayırıcı (semer ve vanadan oluşmaktadır.) Yeteri kadar aboneye gidecek boru, Elektrofüzyon manşon, Su sayacına bağlantı için polietilen iç dişli veya dış dişli nipel adaptör. Pusvit adaptör de kullanılabilir. Ancak pusvit yüksek kalitede olmalıdır, Elektrofüzyon kaynak makinası, Yakınında elektrik yok ise jeneratör, Boru yüzeyini temizlemek için alkol, Boru üzerindeki oksitlenmiş yüzeyi temizlemek için kazıma aparatı. Abone bağlantısı işleminin yapılması: Elektrofüzyon kaynağı prosüdürlerine uyulmalıdır. Aboneye giden PE100 boru döşenir. Branşman ayırıcı semerinin oturacağı yüzey kazınarak oksitlenmiş tabaka kaldırılır. Semer paketinden çıkarılır. Semerin içine vananın ucuna ve boru yüzeyine alkol sürülür. 42

130 Vana semere oturtulur. Vanalı semer boru üzerine oturtularak vananın ucu gelen hatta göre ayarlanır. Semer üzerindeki elektrik uçlarına elektrotlar bağlanır. Elektrofüzyon yapılmasındaki işlemler uygulanır. Abone borusunun vanaya bağlantısı için elektrofüzyon manşon kullanılır. Manşon uygulanacak yüzey kazınarak alkolle temizlenir. Elektrofüzyon kaynağındaki işlemler tekrar uygulanır. Borunun sayaç tarafına ise elektrofüzyon dış dişli veya iç dişli nipel kullanılarak yapılır. Bu nipel üzerinde elektrofüzyon manşon vardır. Buna da yukarıdaki kaynaklama prosüdürü uygulanır. Semeri boru üzerine kaynatırken boruyu delmek. Boru delme işlemi vananın ucundaki kesici ile olacaktır. Vana ilk kez kapatılır. Bu kapatma işlemi aynı zamanda delme işlemini de yapacaktır. Madde 9. PE Boruların teknik özellikleri: PE 100 borular TS 418/1-prEN12201 standardına uygun olacak, Boru ve ekleme parçalarının kabulünde deney ve testler TSE ve ISO standartları çerçevesinde yapılacaktır. İmalatçı firma, ihale makamına, teklif ile birlikte istendiği takdirde kullandığı hammaddenin tüm özelliklerini vermek zorundadır. Üretilen boru üzerine hangi lot numaralı hammaddeden üretildiği yazılacaktır. Boru ve ekleme parçalarının içinden, 20 C sıcaklıkta ve nominal iç basınçta su geçirildiğinde min. 50 sene ömürlü olmalıdır. Boru ve ekleme parçalarının -40 C sıcaklıkta standartlarında belirtilen dayanımı mutlaka sağlamalıdır. Boru ve ekleme parçaları kimyasallara karsı yüksek dirence sahip olmalıdır. Kimyasallara karşı dirençleri imalatçı firma tarafından, hammadde özellikleri ile birlikte ihale makamına sunulmalıdır. Hijyen ile ilgili, renk, bulanıklık, koku, 20 C de koku dalgalanma değeri, tat, 20 C de tat dalgalanma değeri, köpüğe dönüşme meyli (en az bir haftalık) deneyleri yapılmalı ve üretici firma, Hıfzıssıhha Enstitüsünden alınmış raporu malzeme kabulü sırasında ürün talep eden kuruluşa verilmelidir. Ürün talep eden kuruluş gerekli gördüğü takdirde, masrafları imalatçıya ait olmak üzere boru ve ekleme parçalarının deney ve testlerini yaptırmaya yetkilidir. İmalatçı firma, üretimini yaptığı bütün çaplardaki borulara ait ekleme parçalarına sahip olduğunu taahhüt etmek zorundadır. Boruların üzerlerine üretim standardı, borunun anma çapı, et kalınlığı, olduğu normların numaraları, imalatçı firmanın ismi yazılı olmalıdır. Borular kaynakla birleşime uygun olacaktır. 125 mm (125 mm dahil) e kadar çaplarda borular talep edilmesi durumunda kangal olarak verilebilmelidir. PE 100 boru ve ek ve parçalarının kabulünü üretici firma ile ürün talep eden kuruluş temsilcileri birlikte yapacaktır. Ürün talep eden kuruluş üretimi her aşamada kontrol edebileceği gibi gerekli görüldüğünde kullanılan malzemeyi nitelikleri bakımından konuda uzman kuruluşlara tetkik ettirebilir. 43

131 PE 100 boru, firmaları ISO 9000 kalite güvence sistemine sahip olmalı ve belgelendirmelidir. Üretici firma kullanacağı hammaddenin kaynağını ve tüm özelliklerini belirten bilgi ve belgeleri teklifi ile birlikte vereceklerdir. Madde 10. PE Boruların Ekleme parçaları: Granül halindeki hammadde içine imalatçı firma tarafından fittinglerin imali sırasında hiçbir yabancı madde katılmayacaktır. İmalatçı Çevresel Gerilme Mukavemeti (MRS) de eri 8 N/mm 2 nin altında polietilen malzeme kullanmayacaktır. İmalatçı firma istendiğinde, ihale makamına, teklif ile birlikte kullandığı hammaddenin tüm özelliklerini vermek zorundadır. Ürün talep eden kuruluş gerekli gördüğü takdirde masrafları imalatçıya ait olmak üzere ürünle ilgili testleri yaptırmaya yetkilidir. Ek parçaları imalatında kullanılan hammadde siyah ve/veya mavi renkli olacak ve renk dağılımı fittiglerin her yerinde homojen olacaktır. Kullanılan hammadde ve üretilen fittingler fizyolojik ve toksikolojik bakımdan gıda maddeleri tüzüğüne uygun olacak, ayrıca içinden geçecek içme suyuna koku ve kötü tat vermeyecektir. PE 100 malzemeden imal edilmiş ek parçaları ilgili standartlar gereği kullanılacak birleştirme yöntemine (alın kaynağı ve/veya elektrofüzyon) uygun olacaktır. Ek parçaları yine ilgili standartlar gereği enjeksiyon ve/veya konfeksiyon yöntemiyle imal edilmiş olacaktır. Ek parçaları birleştirilecekleri borularla en az aynı basınç dayanımına sahip olacaktır. Elektrofüzyon ek parçaları ile birlikte üzerinde kaynak bilgileri içeren barkod etiketleri de verilecektir. Bu etiketler beynelminel elektrofüzyon kaynak makineleri tarafından okunabilecek formatta olacaktır. Abone bağlantılarında, semer (tapping tee) türü ek parçaları kullanılacak ve bu ek parçaları elektrofüzyon birleşim metodu için kuşak içerecektir. Bu ek parçalarının branşman ucu EF manşon ve/veya kaplin manşon birleşimine uygun olacaktır. Semerler basınçlı ana hatta, basınç altında kaynatılabilir ve delme işlemi yapılabilir özellikte olacaktır. Semerler kullanım amacına uygun olarak vanalı ve/veya vanasız olacaktır. Vanalı semer kullanıldığında bina girişine ek bir vana kullanma mecburiyeti ortadan kalkar. İmalatçı, imalatı gereği TSE belgesini ibraz etmekle yükümlüdür. Ek parçalarının ölçü, boyut ve toleransları kapsam kısmında anılan standartlar dahilinde olacaktır. Ek parçaları ile ilgili test, ölçüm ve beklentiler kapsam kısmında anılan standartlar dahilinde olacaktır. Te, Dirsek 90, Dirsek 45, Flanş adaptörü, kep, kör flanş, redüksiyon parçaları birleştirme yöntemine uygun olarak (alın kaynağı ve / veya elektrofüzyon) ya spigot ve / veya kendinden elektrofüzyon kuflaklı olacaktır. Manşonlar semerler kendinden elektrofüzyon kuşak içerecek ve spigot ek parçalarının çıkış uçlarına veya ana boru hatlarına elektrofüzyon birleştirmeye uygun olacaktır. Flans adaptörlerinde kullanılacak çelik flanşlar ihtiyaca göre galvanizli çelik ve/veya korozyona karşı muayyen bir kaplama ile kaplı olacaktır. 44

132 Çelik flanşlar, su hatlarında kullanılacak çelik vanaların flanşlarına uygun PN sınıfında ve uygun civata delikli olarak teslim edilecektir. Ancak, emniyet gereksinimi olarak şebeke isletme basıncının üzerinde bir basınç sınıfında seçilen vanalara gerekli çelik flanşlar için imalatçı önceden uyarılacaktır. Ek parçaları ambalajlanmış halde teslim edilecektir. Ambalaj üzerinde imalatçı firma ve varsa tescilli markası, anma çapı, anma basıncı, birleştirme yöntemi yazılacaktır. Madde 11. Armatürlerin Montajı Armatürlerin montajında ve başlarının bağlanmasında, boru ve özel parçaların yerine taşınması, temizlenmesi, bağlanması ve basınç deneyine ilişkin hükümleri uygulanır. Madde Vanaların Montajı; Buşakleli vanaların yol baslıkları yol düzeyi ile aynı olacak biçimde yerleştirilecektir. Tij koruma borusu çanı vana gövdesine iyice oturtulacaktır. Yol başlığı hiçbir suretle tije dokunmayacaktır. Bunu sağlamak amacıyla vanaların üstüne gelen hendek dolgusu çok iyi sıkıştırılacak ve trafik yüklerini yaymak amacıyla yol başlığının altına ortası delik bir beton plak yerleştirilecektir. Vana montajı sırasında altına konulan takoz, tas gibi destekler hendek dolgusu yapılmadan önce dikkate alınarak, bu kısım kum ile doldurulacak ve sıkıştırılarak yataklanacaktır. Vana gövdesi, tij ve uzatma borusu düşey olarak yerleştirilecektir. Buşakleli olmayan vanalara birer vana bacası yapılacak ve bacanın üstü duruma göre beton ya da font kapakla örtülecektir. Vanalar yerleştirildikten sonra bozulan izolasyonları gerektiği biçimde ve üzerindeki koruyucu maddeye uyacak şekilde onarılacaktır. Kullanılacak boru cinsine bağlı olarak farklı türde vana, vantuz, tahliye vb. armatürler kullanılması halinde fabrikasının teknik şartnamelerine göre montaj yapılır. Madde Yangın Musluklarının Onarımı; Projede başka bir biçim ön görülmemiş ise, yangın muslukları, MMA parçası (kolu flanşlı) ile boru hattına bağlanacak, ayak dirseğin (N parçası) altına 25 x25 x15 cm boyutunda 250 dozlu betondan yapılmış bir plak yerleştirilecektir. Şebeke borusuyla yangın musluğu arasındaki borularda muflu bağlantı olmayacaktır. Hidrantı dona karsı korumak için çekvalf seklinde otomatik boşaltma sistemi yerleştirilecektir. Hidrant vanası açıkken yani hidrant kullanılırken bu sistem kapanacak, hidrant vanası kapatıldığında gövdede kalan su otomatik boşaltma sistemi ile boşaltılacak, böylece hidrant dona karsı korunacak şekilde olacaktır. Vana sübabı, kanat çıkışlı konstrüksiyonla imal edilecektir. Bu sayede türbülanssız ve lineer bir akış temin edilmekte olup, hortum rahatça kullanılabilecektir ve hidrantlarda görülen su darbesi etkisi ortadan kaldırılacaktır. Ayrıca, vana sübabı aşağıdan yukarıya doğru kapama yapmalıdır. Sübap basınç altında olduğundan hidrantın herhangi bir nedenle (araç çarpması vs.) kırılması halinde su kaçağı olmamalıdır. Yangın musluklarının dondan korunması amacıyla, kapandıktan sonra gövdesindeki suyun dipteki delikten boşalabilmesi için, otomatik tahliye donanımının dışında hidrant çevresinde yeterince boşluk hacmi olan bir çakıl dolgusu yapılacaktır. 45

133 Yangın muslukları, bağlantı borularından gelecek eksenel kuvvetleri alabilecek biçimde desteklenecektir. Tesisata su verilmeden önce borular iyice temizlenecektir. Madde 12. Su Basıncı Deneyi İşletme basıncının 1.5 katına bir basınç tecrübesi yapılacaktır. Bunun için gerekli olan su YÜKLENİCİ tarafından temin edilecektir. Kabul için boru hattı kayıp vermeden ve ilave pompalamaya lüzum kalmaksızın mevcut basıncı 6 saatlik zaman zarfında aynen muhafaza edecektir. Tecrübe basıncının düşmesi ve göz ile muayene neticesi meydana çıkan arızalar BAYOSB ni tatmin edecek şekilde giderilecektir. Tamirattan müspet netice alınıncaya kadar devam edilecektir ve bu isler için hiçbir bedel ödenmeyecektir. Kullanılacak boru malzemesinin fabrika teknik şartnamelerinin test kriterleri, yukarıdaki test kriterlerinden daha elverişsiz olması halinde, fabrika teknik şartnamelerine uygun olarak test yapılır. Madde 13. Su Şebekesi Parsel Vana (Sayaç) Odaları Söz konusu parsel bağlantılarının uçlarında, İLLER BANKASI ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Şartnamesi ve aynı idarenin Genel Şartnamesi çerçevesinde, su şebekesi parsel bağlantıları ve su sayaçlarının montajını sağlayacak betonarme parsel vana (sayaç) odaları projelendirilecektir. BAYOSB de mevcut parsel vana (sayaç) odaları uygulanabilir. Sayaç konulması, TEKLİF SAHİBİ nin yapacağı işler kapsamının dışındadır. Parsel vana (sayaç) odalarının toprakla temas eden gömülü yüzeyleri su yalıtımlı olacak, ayrıca parsel vana (sayaç) odasına bağlantıyı sağlayan içme ve kullanma suyu borusu branşmanın ana borudan ayrıldığı noktaya gömülü tip buşakleli vana konulacaktır. Boruların sonuna vana, E parçası ve kör tapa koyulacak, su ileten bütün elemanlar cam yünü (3 cm) ile tecrit edilecektir. Vana (sayaç) odalarının içinde birikebilecek suyun tahliyesi amacıyla, yeterince boşluk hacmi olan bir çakıl dolgusu yapılacak, oda içinden bu çakıl dolguya ulaşacak bir su gideri (PVC) bağlanacaktır. Madde 14. PE Borularda Basınç Testi Madde Kullanım Alanı Bu metot PE-LD, PE-HD (PE80, PE100) ve PE-X hammaddelerinden imal edilen basınçlı boru hatlarının basınç testi için kullanılır. Madde Test Akışı Kontraksiyon Yöntemi: Tüm PE malzemeler için kullanılır. Boyu 30 m ve 63 mm den küçük olan tek bir boru sisteminde işletme basıncı ile görsel bir basınç testi yapılır. Özellikle bağlantı bölgelerinde 1 saatte iki görsel inceleme kaydedilir. Madde Ölçüm için kullanılacak teçhizat Skalalı ölçüm kabı (skala bölümleri azami ölçüm hacminin %5 i olmalı) DIN uyarınca 0.6 hassasiyet grubuna ait basınç ölçüm cihazları. Basınç oranları test süresince sürekli olarak kaydedilecektir. 46

134 Hava nüfuzunu engellemek için basınçlı boru hattı test başlamadan önce iyice yıkanmalıdır. (yıkamada su hızı >1 m/s). Çok az eğimi olan ve çapı 110 mm den büyük boru hatlarında havanın boru hattı dışarısına çıkarılması gerekebilir. Madde Kontraksiyon Yöntemi Madde Hazırlık Testi Hazırlık testi ana testin bir ön koşuludur. Hazırlık testinin amacı, iç basınca, zamana ve ısıya bağlı hacim değişikliklerinin, ana test sırasında test edilen hattın sızdırmazlığı konusunda kesin bir olguya varılmasını sağlayacak kadar durdurulmasını sağlamaktadır. Bu test hatalı test sonuçlarını engellemek için aşağıda belirtildiği şekilde yapılacaktır. En üst noktada kilitleme armatürünün açılması ile dolumdan sonra bir saatlik dinlendirme aşaması. Bu işlem esnasında hatta hava girmemelidir. Test edilecek basınçlı boru hattı kapatılır. Pt test basıncı, 10 dakika içinde uygulanacaktır; Test basıncı nominal basınç PN + 5 bar olarak hesaplanır. Pt test basıncı, sürekli pompalanarak 10 dakika boyunca muhafaza edilir. Borunun viskoelastik olarak deformasyana uğradığı bir saatlik dinlendirme aralığı verilir. Dinlendirme süresi içerisinde P basıncı, PE-HD, PE-LD veya PE-X den mamul basınçlı boru hattında en fazla test basıncının %30 u kadar bir düşüş gösterebilir (P<0.3 Pt). Daha yüksek basınç düşüşlerinde bir kaçak mevcuttur veya basınçlı boru hattı bir sıcaklık artısına maruzdur. Hazırlık testi tekrarlandığında, bir saatlik dinlendirme süresine muhakkak uyulacaktır. Ana testler, ancak hazırlık testleri başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra gerçekleştirilebilir. Madde Ana Test Basınçlı boru hattı, hazırlık testinde bir saat boyunca basınca maruz kalmasına rağmen genişlemeye devam eder. Basınçlı boru hattının genişlemesi Pab basınç düşüşü ile kesilebilir: Basınç düşüşü basınçlı boru hattında kontraksiyona neden olur. Kontraksiyon süresi (tk) yaklaşık yarım saatlik bir süredir. Bu süreç içerisinde boru hattının sızdırmazlığı güvenli bir şekilde değerlendirilebilir. Buna göre, hazırlık testinden hemen sonra aşağıdaki test aşamaları gerçekleştirilecektir: Tablo 1 de gösterilen değer oranında hızlı basınç düşüşü Pab yapılır ve boşaltılan Vab ölçülür. (Basınç Düşürme Testi). Tablo: 1- PE-HD, PE-LD ve PE-X ten imal hatlarda kontraksiyon olusu için basınç dönüşümü P ab değerleri Yarım saatlik bir kontraksiyon süresi tk tanınır. 47

135 Basınç artışı gözlenir (Sızdırmazlık Testi). Madde Basınç Düşürme Testi Boşaltılan su hacmi Vab, izin verilmiş azami su hacmi Vzul den küçük ise test koşulları yerine getirilmiş olur. Vab < Vzul Vzul= Vk *1 Vk = Su hacmi (ml/m) L= Test edilen hattın uzunluğu (m) İlgili malzemelerin Vk değerleri Tablo 2-6 da verilmiştir. Burada: DA= Boru dış çapı (mm) S = Duvar kalınlığı (mm) Tablo: 2- V k PE-HD (PN 10) ER= 800 N/mm 2, P ab =2 bar Tablo: 3- PE-HD (PN 16) ER= 800 N/mm 2, Pab =3 bar 48

136 Tablo 4: Vk PE-LD (PN 10) ER= 400 N/mm 2, Pab=2 bar Madde Sızdırmazlık Testi Kontraksiyon süresi, tk boyunca ortaya çıkan basınç çizgisi ya da sabit bir eğilim gösterdiği takdirde basınçlı boru hattı sızdırmaz kabul edilir. Şüpheli durumlarda test süresi 1,5 saat kadar uzatılabilir. Basınç düşüşü kontraksiyon aşamasındaki en yüksek basınç değerlerinden azami 0.25 bar daha düşük olabilir. Basınç beklenenden daha fazla düşmüşse sistemde bir kaçak var demektir. Madde Açıklamalar Burada kontraksiyon metodunun anlaşılması için gerekli bilgiler ve örnekler verilmiştir. Madde Genel Plastik boruların viskoelastik özellikleri nedeniyle basınç testlerinde zamana bağlı bir genişleme gözlenir. Sürünme olarak adlandırılan bu hacim artısı, basınç testleri esnasında çok uzun süreler sonra sabit olabilecek sürekli bir basınç düşüşüne neden olur. Basınç ve zaman arasındaki ilişki sıcaklık ve yükleme koşullarından etkilenir. Madde Sıcaklık ve Basınç Basınç testi yapılırken boru cidar sıcaklığı mümkün olduğunca sabit tutulacak ve standardın altında belirtilen dinlendirme aşamasına uyulacaktır. Ölçüm sonuçları 49

137 olumsuz etkilenebileceğinden test edilecek basınçlı boru hattı doğrudan güneş ısınlarına maruz bırakılamayacaktır. Test basıncı 10 dakika boyunca sabit tutulacak ve gerekirse pompa kullanılacaktır. Madde Hava Basınçlı boru hatlarında yapılan basınç testlerinde boru hattının havadan arındırılmış olması gerekir. Basınç düşüşü Vab ve izin verilen en yüksek su hacmi Vzul arasındaki ilişki 4 no lu denklem ile tarif edilir. Vzul = İzin verilen en yüksek basınç (ml) Pab = Tablo 1 de belirtilen basınç düşüşü (bar) Dl =Boru iç çapı (mm) Kw =Suyun sıkıştırma modülü (N/mm 2 ) (2000 N/mm 2 ) ER = Boru ana maddesinin esneklik modülü (EPE-LD= 400 N/mm 2, EPE-HD= 400 N/mm 2, EPE-X= 400 N/mm 2 ) s = Duvar kalınlığı (mm) l =Test edilen hattın uzunluğu (m) f =1,5 Hatta her zaman hava kaldığından, hesaplanan değer f= 1,5 ile çarpılır. Madde Basınç Düşüş Miktarı Boru duvarı için gerekli kontraksiyonu elde etmek için PE-HD PN 10 boru hatlarında en az Pab=2 bar ve PN 16 borularında en az Pab=3 bar basınç düşüşü gereklidir. Tablo 1 de belirtilen diğer değerler söz konusu maddeler için aynı değerlere sahip olacak şekilde tespit edilmiştir. Madde Örnek Basınç testi için gerekli teçhizat aşağıdaki şekilde belirtilmiştir. 50

138 Madde PE-HD Basınçlı Boru Hattı (PN 16) Testi Madde Hazırlık Testi En üst noktada kilitleme armatürü açılır ve dolumdan sonra 1 saat beklenir (bu esnada hatta hava girmemelidir). Hat kapatılır. 10 dakika (test süresi) boyunca test basıncı (16+5=21 bar) sürekli sabit olacak Şekilde pompalanır. 10 dakikadan sonra (pompalama durdurulur) 1 saat beklenir. 51

139 Madde Sonuç: Basınç düşüşü %30 dan az ise test başarılı olmuştur.(p 14,7 bar) Basınç düşüşü %30 dan fazla ise hatta kaçak vardır veya hat bir sıcaklık artısına maruz kalmaktadır. Madde Ana Test Madde Basınç Düşürme Testi Hattın suyu, basınç 3 bar (Pa) düsene kadar boşaltılır. Boşaltılan su (Vab) ölçülür. Madde Sonuç: Vab Vzul ise test başarılı olmuştur. Not: Vzul = Vk x L (test edilen hattın uzunluğu) Madde Sızdırmazlık testi Basınç düşürme testinden sonra 30 dakika (kontraksiyon süresi) beklenir. Bu süre içinde basınç artışı gözlenir ve 5 dakika bir kaydedilir. Sonuç: Kayıt edilen basınç çizgisi artıyor veya sabit kalıyorsa basınçlı boru hattı sızdırmaz kabul edilir. Madde PE-HD Basınçlı Boru Hattı (PN 10) Testi Madde Hazırlık Testi En üst noktada kilitleme armatürü açılır ve dolumdan sonra 1 saat beklenir (bu esnada hatta hava girmemelidir). Hat kapatılır. 10 dakika (test süresi) boyunca test basıncı (10+5=15 bar) sürekli sabit olacak şekilde pompalanır. 10 dakikadan sonra (pompalama durdurulur) 1 saat beklenir. Madde Sonuç: Basınç düşüşü %30 dan fazla ise hatta kaçak vardır veya hat bir sıcaklık artısına maruz kalmaktadır. Madde Ana Test Madde Basınç Düşürme Testi Hattın suyu, basınç 2 bar (Pa) düşene kadar boşaltılır. Boşaltılan su (Vab) ölçülür. Madde Sonuç: Vab Vzul ise test başarılı olmuştur. Not: Vzul = Vk x L (test edilen hattın uzunluğu) Madde Sızdırmazlık Testi Basınç düşürme testinden sonra 30 dakika (kontraksiyon süresi) beklenir. Bu süre içinde basınç artısı gözlenir ve 5 dakika bir kaydedilir. 52

140 Madde Sonuç: Kayıt edilen basınç çizgisi artıyor veya sabit kalıyorsa basınçlı boru hattı sızdırmaz kabul edilir. Madde 15. Tüm Demir İmalatların Korunması Tüm demir doğramalar ve imalatlar: sıcak daldırma galvaniz kaplama yani (demir ve çelik malzemenin 450 C erimiş çinko banyosuna daldırılarak) Çinko kaplamasından sonra, uygun metot ve malzeme ile boyanacaktır. Bunun nedeni aşırı derecede korozif ortamlarda daha uzun süre koruma sağlamak içindir. TS 914, ASTM A-123, BS 729 normlarına uygun olarak galvanizleme işlemi yapılacaktır. Örnek olarak minimum değerlendirme tablosu aşağıda verilmiştir. Yukarıdaki şartlarda galvanizlenen malzemenin uygun olarak boyanabilmesi için doğru bir yüzey hazırlama işlemi yapılmalıdır. Bu işlemler: A) Çinko fosfatlama: (T yıkama) En uygun kimyasal yüzey hazırlama metodudur. B) Çinko ile boya arasındaki en iyi bağlılığın hafif kumlama yapılarak sağlanmasıdır. (galvaniz yüzeye zarar verilmeden yapılmalıdır.) C) Fosfatlama: Metal yüzeyle boya arasında sağlam, dayanıklı ve uzun ömürlü bir bağ sağlamak amacının yanı sıra iki kaplama arasında oluşabilecek kimyasal ve fiziksel tepkimeleri önlemek amacı ile uygulanan yöntemdir. Astar ve boya seçimi: A) Astar boyalar galvanizli yüzey ile boya arasında uzun dönem sağlam bağlılık sağlamak için uygulanır. Bunların üzerine yaklaşık dakika arasında son kat boya yapılması gerekir. Bu astar; I- Çift bileşenli, solvent bazlı, çinko oksit ve silikat kapsayan epoksi amin esaslı astar. II- III- ek paketli su bazlı modifiye akrilik kopolimer esaslı astar. Solvent bazlı, çift bileşenli, çinko kromat pigmentli polivinil Bütral esaslı astar. B) Üst kat boya seçimi: Üst kat boyalar malzemenin kullanım ortamına göre seçilecektir. En çok tercih edilmesi gereken boya epoksi kat üzerine üretan boyadır. Alkid bazlı boyalar kullanılmamalıdır. Çünkü çinko ile boya arasında bağlılığı azaltan sabunlaşmayı meydana getirebilir. C) Kanalizasyon (Pissu) ve Yağmursuyu Hatları Teknik Şartnamesi 53

141 Madde 1. Konu: Bu şartname, kanalizasyon, yağmursuyu hatlarında kullanılmak üzere gereksinim duyulan HDPE (yüksek yoğunluklu polietilen) hammaddeden üretilmiş Koruge Boru ve ekleme parçalarını kapsar. Atıksu ve Yağmursuyu hatlarının döşeneceği hendeklerin kazılmasına, dolgusuna bu şartnamede belirtilmeyen diğer konulara ait şartlar içmesuyu ve yangınsuyu özel teknik şartnamesinde belirtilmiştir. Atıksu ve yağmursuyu hatlarında Ø200 mm-ø1200 mm çap arasında olan borular HDPE, koruge boru olacaktır. Ø300 mm ve Ø400 mm çaplı yağmursuyu boruları SN8, Ø500 mm- Ø1200 mm çaplı yağmursuyu boruları ise TİP 7 özelliklerinde olacaktır. Madde 2. Polietilen Malzeme Teknik Özellikleri: 1. HDPE TS12132, DIN16961 standardına uygun olacak. 2. Boru imalatında kullanılacak olan hammadde HDPE ise özellikleri TS418- peen12201 dizayn gerilmesi en az 5 N/mm2 olacaktır. 3. Boru ve ekleme parçalarının kabulünde deney ve testler TSE ve ISO standartları çerçevesinde yapılacaktır. 4. Hammadde, siyah renkli, güneş ısınına (UV) dayanıklılığı arttırma için siyah karbon katkılı, ekstrüzyona hazır granül şeklinde olacaktır. 5. Granül halindeki hammadde içine, imalatçı firma tarafından, boru ve ekleme parçalarının imali sırasında hiçbir yabancı madde katılmayacak ve hammadde orijinal haliyle kullanılacaktır. 6. HDPE hammaddesi aşağıdaki özelliklere sahip olacaktır. a) Yoğunluğu, TS1310 test metoduna göre ölçüldüğünde 950 ±10 kg/m 3 'den az olmamalıdır. b) Eriyik akış hızı ISO 1133 test metoduna göre ölçüldüğünde 190 C sıcaklık ve 5 kg yük altında gram/10 dakika arasında bulunmalıdır. c) Kopma anında uzaması, ISO 6259 test metoduna göre ölçüldüğünde %350'den az olmamalıdır. d) Akma noktasındaki gerilme mukavemeti, ISO6259 test metoduna göre ölçüldüğünde 21 ±2 N/mm2 olmalıdır. 7. PP hammaddesi aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır. a) Yoğunluğu, TS 1310 metoduna göre ölçüldüğünde 900 kg/m 3 den az olmamalıdır. b) Eriyik akış hızı ISO 1133 test metoduna göre ölçüldüğünde 230 C sıcaklık ve 2,16 kg yük altında 0.30 ± 0,1 gram / 10 dakika arasında bulunmalıdır. c) Kopma anındaki uzaması, ISO 6259 test metoduna göre ölçüldüğünde % 350 den az olmamalıdır. d) Akma noktasındaki gerilme mukavemeti, ISO 6259 test metoduna göre ölçüldüğünde 31 ± 2 N/mm2 olmalıdır. e) Akma noktasındaki uzama en az % 8 olmalıdır. f) Flexural modulüs değeri, ISO 178 standardına göre ölçüldüğünde 1600±50 MPa olmalıdır. 54

142 g) Charpy Darbe mukavemeti (çentikli) ISO 179/1eA standardına göre test edildiğinde +23 C için 41±5 kj/m 2, -20 C için 5±1 kj/m 2 değerini sağlamalıdır. 8. İmalatçı firma, BAYOSB e teklif ile birlikte istendiği takdirde kullandığı hammaddenin tüm özelliklerini vermek zorundadır. 9. Boru ve ekleme parçaları kimyasallara karsı yüksek dirence sahip olmalıdır. Kimyasallara karsı dirençleri imalatçı firma tarafından, hammadde özellikleri ile birlikte BAYOSB'e sunulmalıdır. 10. BAYOSB gerekli gördüğü takdirde, masrafları YÜKLENİCİ ye ait olmak üzere boru ve ekleme parçalarının halka rijitliği, darbe testi boyunca değişim, sıcakta davranış, hammadde yoğunluğu, erime akış hızı, boyca değişim, sızdırmazlık testi vb. deney ve testlerini yaptırmaya yetkilidir. 11.İmalatçı firma üretimini yaptığı bütün çaptaki borulara ait ekleme parçalarına sahip olduğunu taahhüt etmek zorundadır. 12. Boru boy uzunluğu 6 m olacaktır. 13. Boruların üzerlerine üretim standardı, borunun anma çapı, imalatçı firmanın ismi yazılı olmalıdır. 14. HDPE ve PP boru ve ek parçalarının kabulünü üretici firma ile ürün talep eden kuruluş temsilcileri birlikte yapacaktır. Ürün talep eden kuruluş üretimi her aşamada kontrol edebileceği gibi gerekli görüldüğünde kullanılan malzemeyi nitelikleri bakımından konuda uzman kuruluşlara tetkik ettirebilir. 15. HDPE ve PP boru firmaları, ISO 9000 kalite güvence sistemine sahip olmalı ve belgelendirmelidir. 16. Üretici firma kullanacağı hammaddenin kaynağını ve tüm özelliklerini belirten bilgi ve belgeleri teklifi ile birlikte vereceklerdir. 17. Boru en az 0,5 bar iç basınca dayanacak et kalınlığında olmalıdır. 18. HDPE ve PP boruları, contalı muflu, ekstrüzyon veya elektrofüzyon kaynağı ile birleştirmeye uygun olmalıdır. 55

143 Madde 3. Borularda Stoklama Boruların yüklemesinde teleskopik yöntemle iç içe çok sayıda boruyu yüklemek mümkün olup, stok sahasında ise çok sayıda boruyu üst üste istiflemek gerektiğinde boru ağaç çerçeveli kasalarda stoklanmalıdır, aşırı sıcak ve kapalı depolarda uzun süre bırakılmamalıdır, uzun süreli UV güneş ısınlarına karsı korunmalıdır, taşınması esnasında hasara neden olabilecek sürtünme ve darbelerden kaçınılmalıdır. Madde 4. Boru Döşenmesi ve Yataklanması Hendek için de boruların döşenmesinde boru yanlarındaki çalışma payı, DN 200-DN 500 çaplı borular minimum 30 cm, DN 600-DN 1000 çaplı borular minimum 30 cm, DN1000 mm den büyük çaplı borular için de minimum 75 cm olarak dikkate alınmalıdır. Yataklama minimum 10 cm olmak üzere, boru diş çapına göre DN/10+10 alınmalı, minimum %95 sıkıştırma sağlanmalıdır. Yataklama üzerine ortalanarak döşenen boruların manşonlarla doğru birleşimleri sağlandıktan sonra her 30 cm dolguda %95 sıkıştırma yapılarak yan dolgu işlemi tamamlanmalıdır. Boru üst dolgusu da yine minimum 30 cm yapılmalı ve normal bir sıkıştırma işlemine müteakip kontrollük teşkilatınca uygun görülmesi durumunda kazıdan çıkan malzemeyle, uygun görülmemesi durumunda stabilize malzeme ile üzeri doldurulmalıdır. Madde 5. Boruların Döşenmesi için Ön Çalışmalar Boru döşeme ekibinin işlerinin engellenmemesi için kazı sırasında her türlü emniyet tedbirleri alınır ve diğer hükümler göz önünde tutularak hendek tabanı yukarıda izahı verilen genişlikte açılır. Mufların içi ve muf içine giren boru uçları bilhassa temiz ve kuru tutulmalıdır. Boru boyları özel hallerde kısıtlanabilir kesit yüzeyinin boru eksenine dik ve düzgün olması şarttır. Madde 6. Bağlantı Parçaları ile Birleştirme Borular herhangi bir ekipmana ihtiyaç olmaksızın onaylı üreticisinden temin edilmiş geçme soket yöntemi ile birleştirilmelidir. Tüm birleşimler kesin sızdırmazlık sağlayan EPDM conta ile desteklenmelidir, contalı boru kısmı soket kısmına geçirilmeden önce madeni yağ dışında herhangi bir kaydırıcı ile conta yüzeyi ve karsı ek parçanın iç yüzeyi kayganlaştırılarak kolayca birleşme sağlanır. Madde 7. Elektrofüzyon Kaynağı ile Birleştirme DIN göre kaynak metotlarından PKS elektrofüzyon kaynak sistemi uygulanmalıdır. Her kaynak dikişi için zaman, voltaj, dış hava şarttları vb. gibi kaynak kalitesini etkileyen parametreler şartnamesine uygun şekilde olmalıdır. Kaynak dikiş yerlerinin sızdırmazlığı özel bir makine ile sağlanmalıdır. Madde 8. Menhol ve Baca Bağlantıları Atıksu ve Yağmursuyu toplama sisteminde PE Koruge boru kullanıldığı yerlerde PE muayene bacası kullanılacaktır. Kullanılacak olan PE muayene bacaları EN standartına uygun olarak imal edilmiş olacaktır. menhole bağlantıları ise EN ya uygun olacaktır. PE menhol ve bacalarda adaptörler, elektrofüzyon kaynak yöntemi ile menhol ve bacalara bağlanmalıdır. Boru birleşiminde yine geçme soket yöntemine göre yapılır. Uygulanacak olan baca detayları proje ekinde verilmiştir. 56

144 Ø 1000 mm PE Esaslı Komple Atıksu Ve Yağmursuyu Muayene Bacası Temini Ve Yerine Konması Teknik şartnamesine uygun olarak ve TSE tarafından onaylı üreticisinden PE esaslı, PE basamaklı, PE taban - PE bilezik - PE konik parçaların EPDM conta veya PE kaynak yöntemi ile istenilen yükseklikler için birleştirilecek, Ø1000 mm çapta, tabanı oluklu komple muayene bacası satın alınacak, menholün yerleştirileceği kazı çukuru kazılacak, kazı çukuruna kadar taşınacak, baca kazı çukuru kenarından alınıp tekniğine uygun şekilde taban tesviyesi yapılacak veya taban ıslahının temel betonu yapılacak veya prefabrik taban beton plaka montajı yapılacak ve çukura indirilecek, projesine uygun olarak yerleştirilecek, tekniğine uygun şekilde kademeli yan ve geri dolgusu yapılacak, nihai kapak kotuna göre gerektiğinde PE konik kısımda kesme yapılacak, font kapak altına konmak üzere donatılı beton bilezikler yapılacaktır. Bu muayene bacası DN 200, DN 300, DN 400, DN 500, DN 600'e bağlantılı şutlu ve şutsuz hatlarda uygulanacak ve muayene bacası derinliği boru akar kotundan kapak üst kotuna kadar olan mesafe alınacaktır. Ø 1000 mm PE Esaslı Komple Atık Su Ve Yağmursuyu Muayene Bacası Temini Ve PE Boru Üzerine Teğet Olarak Kaynak Yapılması Teknik şartnamesine uygun olarak ve BAYOSB tarafından onaylı üreticisinden PE esaslı, PE basamaklı Ø1000mm çapta EN ye göre üretilmiş ve manhole bağlantıları EN ya göre olan komple muayene bacasının satın alınması, PE ile ilgili her türlü testlerin teknik şartnamesine uygun olarak yapılması, gerekli testler yapıldıktan sonra menholün yerleştirileceği kazı çukurunun kazılması, kazı çukuruna kadar taşınması, baca kazı çukuru kenarından alınıp tesviyesi ve taban ıslahının temel betonu ve/veya beton plaka montajı yapılması ve çukura indirilmesi, projesine uygun olarak yerleştirilmesi, tekniğine uygun şekilde kademeli yan ve geri dolgusunun yapılması, nihai kapak kotuna göre gerektiğinde PE konik kısımda kesmenin yapılması, font kapak altına konmak üzere donatılı beton bileziklerin yapılması için gerekli her türlü, malzeme, işçilik alet edevat ve nakliye giderleri ile yüklenici kar ve genel giderleri dahil, 1 adet muayene baca fiyatıdır. Bu muayene bacası Ø 800, Ø 1000, Ø 1200mm çaplı şutlu ve şutsuz hatlarda uygulanacak ve muayene bacası derinliği boru akar kotundan kapak üst kotuna kadar olan mesafe alınacaktır. Yağmursuyu Ve Atıksu İçin Ø 800 mm PE Esaslı Parsel Bacasının Temini Ve Yerine Konması Teknik şartnamesine uygun olarak ve TSE tarafından onaylı üreticisinden PE esaslı, PE basamaklı, PE taban - PE bilezik - PE konik parçaların EPDM conta veya PE kaynak yöntemi ile istenilen yükseklikler için birleştirilecek, Ø800 mm çapta, parsel bacasının, PE kapaklı olarak satın alınması, parsel bacasının yerleştirileceği kazı çukuruna kadar taşınması, kazının yapılması, baca kazı çukuru kenarından alınıp tesviyesi ve taban ıslahı yapılması, temel tabanına indirilmesi, projesine uygun olarak yerleştirilmesi, tekniğine uygun şekilde kademeli yan ve geri dolgusunun yapılaması, nihai kotuna göre gerektiğinde destek betonunu dökülmesi işlerini kapsar. Madde 9. Sızdırmazlık Deneyi: Deney iki baca arasına su doldurularak yapılacaktır. Deney sırasında su basıncı baca yüksekliğine kadar, baca yüksekliği müsait ise en çok 5 m olacak ve içinde hava 57

145 kalmayacak şekilde doldurulacak ve bu durumda 30 dakika beklenerek mecra ve ek yerleri incelenerek arızalar tespit edilecektir. 2. KAZI İŞLERİ 2.1. Genel Boru hatlarının güzergahındaki kazılarda asfalt kesildikten ve/veya yol kaplaması tamamen kaldırılarak, gerekli beton boru, yataklama malzemesi, gömlek ve geri dolgu malzemelerinin iş sahasında hazır olmasını takiben Kontrol un onayından sonra işe başlanacaktır. Kontrol un onayı olmadan sürdürülen her türlü kazı hemen durdurulacak ve yapılacak imalat kalemiyle ilgili tüm malzemelerin kazı hendeği boyunca teminini takiben Mühendisin onayıyla Kazı işleri başlayabilecektir. Asfalt kaplamada sadece kesilen kısma asfalt dökülüp, eski haline getirilecektir. Kazı sırasında rastlanacak bina enkazı, asfalt, beton veya kaya parçaları kazı içersinde mütalaa edildiğinden ayrıca ödeme yapılmayacaktır. Kazının devamı sırasında her cins ve boyutlardaki foseptik geçilirken foseptik hacmine girmeden önceki kazı kesiti foseptik boyunca sabit kabul edilerek ödemeye esaslanır. Kazı kesitlerine rastlansın veya rastlanmasın çalışma yapılan yerlerdeki her cins ve boyuttaki fosseptikler çökeltilecek veya boşaltılarak kazı artığı ile doldurulacaktır. Bunun karşılığında herhangi bir bedel ödenmeyecektir Hendek Kazısı Genişlik ve Derinliği Müteahhit in ödeme kaleminde yer alacak hendek kazısı genişlikleri aşağıda gibi formüle edilmiştir: Şevli Hendek Kazıları: D0 400 mm b0 = D0 + 2 x 200 mm 400 < D0 700 mm b0 = D0 + 2 x 200 mm, kenar şevleri> 60 b0 = D0 + 2 x 350 mm, kenar şevleri < 60 D0 > 700 mm b0 = D0 + 2 x 450 mm, kenar şevleri > 60 b0 = D0 + 2 x 600 mm, kenar şevleri < 60 İksalı Hendek Kazıları: D0 400 mm b0 = D0 + 2 x x 50 mm 400 < D0 700 mm b0 = D0 + 2 x x 50 mm D0 > 700 mm b0 = D0 + 2 x x 50 mm HENDEK TABAN GENİŞLİKLERİ Boru Anma Çapı Et Kalınlığı Boru Dış Çapı < 60 'den yatık < 60 'den dik h<1,75 h>1,75 h<1,75 h>1,75 d (mm) s (mm) DA (mt) b0 (mt) b0 (mt) b0 (mt) b0 (mt) Ø ,61 1,01 1,01 1,31 1,31 58

146 Ø ,73 1,13 1,13 1,43 1,43 Ø ,96 1,88 1,88 2,16 2,16 Ø ,09 1,99 1,99 2,29 2,29 Ø ,20 1,90 1,90 2,10 2,10 Ø ,44 2,14 2,14 2,34 2,34 Yukarıda belirtilen kazı genişliklerinden daha geniş kazı yapılması halinde Müteahhit e başka bir ilave ödeme yapılmayacaktır. Yağmursuyu ve kanalizasyon sistemlerinde muayene, menhol ve parsel bacaları için kazı boyutları ne olursa olsun her bir menhol başına iş miktarlarında belirtilen birim fiyat üzerinden Müteahhit e ödeme yapılacaktır.. Çizimlerde gösterilen derinlikler açıkça zemin kotu ile boru akar kotu arasındaki mesafeyi göstermektedir. Dolayısıyla kazı işleri için, boru et kalınlığı, yataklama malzemesi ve gerektiğinde uygulanacak 50 cm zayıf zemin iyileştirmesi için gerekli ilave derinlik de göz önüne alınmalıdır Kazıdan Çıkan Malzeme Kazılardan çıkan bina enkazı, asfalt, beton veya taş bloklar önceden belirlenmiş depo sahalarına götürülecektir. Yukarıda belirtilen kazı esnasında karşılaşılabilecek malzeme, kazı işlerine dahil edilecek olup, ilave bir ödeme yapılmayacaktır. Kazı tabanının bataklık veya killi olup iyileştirme gerektirmesi durumunda jeolojik ve jeoteknik Belirlemeler Raporu na uygun Kontrol ca onaylanan tedbirler alınacaktır. Kazıdan çıkan malzeme geri dolgu amacı ile kullanılmayacaktır. 59

147 3. BASINÇSIZ BORU HATLARININ İNCELENMESİ ve TEST EDİLMESİ 3.1. Genel Gereklilikler a) Tüm boru hatlarının doğrultusu dolgu yapılmadan önce test edilecektir. b) Su ve / veya hava testleri geri dolgu yapılmadan uygulayacaktır. c) Yüklenici, herhangi bir boru hattını işveren e teslim etmeden önce temizleyecek ve eğer istenirse son olarak bir basınç testi uygulanacaktır. d) Yüklenici testlerin uygun bir şekilde yapılması için gerekli ekipmanı sağlamakla yükümlüdür. Test yapılacak noktada gerekli ekipman tümüyle temin edilmemış ise testlere başlanmayacaktır. e) Tüm testler Mühendis veya temsilcilerinin gözetiminde yapılacaktır. f) Yüklenici, testler başlamadan 24 saat önce test yapılacak noktayı ve yeni Mühendis e bildirecektir. g) Her testin tüm detayları Kontrol un onaylayacağı formata kaydedilecek ve testin tamamlanmasından sonra 24 saat içinde Mühendis e sunulacaktır. Test kayıt formlarının her sayfasında Mühendis temsilcisinin testi izlediğini belirten ve imzalayacağı bir yer bulunacaktır Su Geçirmezlik için Su Testleri Teste tabii tutulan boruda, 30 dakika içinde boru hattının 100 m lik kısmındaki su kaybı miktarı aşağıda gösterilen miktarlardan fazla olmayacaktır. Boru Anma Çapı (lt) (mm) Borunun her 100 m sinde 30 dakika içinde kaybedilen su miktarı Yukarıdaki tabloda verilen su kaybı değerleri aşıldığı takdirde yüklenici su kaybı olan noktaları tespit edecek ve gerekli tamirat yapıldıktan sonra testler tekrarlanacaktır. 4. BACALAR, ODALAR VE YAĞMURSUYU ALMA AĞIZLARI 4.1. Genel Gereklilikler Aksi Mühendis çe kabul edilmedikçe bacalar ve odalar, boruların döşenmesinden sonra inşa edilecek, ancak tabanları, zemin formasyonunun bozulmaması için önceden inşa edilebilecektir. Bacaların ve odaların etrafındaki dolgu, her tarafa eşit olarak yerleştirilen uygun 60

148 malzeme ile yapılacak ve 200 mm. yi geçmeyen tabakalar halinde sıkıştırılacaktır. Bacalar, tüm drenaj ve kanalizasyon boru hatları üzerindeki tüm boru hattı kesişimlerinde, tüm yön, ebat ve eğim değişikliklerinde ve maksimum düz boru hattı aralıklarında Çizim lerde belirtildiği şekilde yapılacaktır Baca ve Oda Tabanları Yerinde dökme beton ancak zorunlu hallerde işveren nin Onayı ile yapılabilecektir. Yerinde dökülen beton tabanlar, yumuşak bölümleri kaldırılmış sert bir zemin üzerine dökülecektir. Eğer taban betonu donatı içeriyorsa, önce uygulama projelerinde gösterilen kalınlıkta bir tesviye betonu dökülecektir Prefabrik Beton Baca ve Odalar Halkalar, bir önceki halkanın üzerine uygulanan çimento harcı tabakasının üzerine konacaktır. Halkanın yerine yerleştirilmesinden sonra artan harç kaldırılıp birleşimin her iki yanı yeniden düzeltilecektir Izgaralar, Baca Kapağı ve Çerçeveleri Baca Kapağı Konu Bu şartname; Menteşesiz D400 Sınıfı Kompozit Bakım Rögarı Baca Kapakları ve Çerçevesi nin teknik ve diğer özelliklerini ihtiva eder. Tarif Menteşesiz D400 Sınıfı Bakım Rögarı Baca Kapağı, atık su ve/veya yağmur suyu kanallarının havalandırılmasında veya; çeşitli muayene, bakım ve onarımlar için gerekli bacaların üstünü örtmekte kullanılan tablolarda ölçüleri ve teknik özellikleri belirtilen malzemedir. 61

149 Kullanım Şartı Taşıt trafiğine maruz alanlarda, atık su, yağmur suyu kanallarının havalandırılması ve/veya çeşitli muayene, bakım ve onarımlar için gerekli bacaların üstünü örtmek amacı ile kullanılacaktır. Teknik Özellikler Malzeme Kapak ve Çerçeve, özellikleri Tablo 1 de verilmiş olan TS 1478 EN 124 standardına göre SMC (cam elyaf takviyeli polyester) Hamuru kullanılarak üretilmelidir. Tablo 1. Kompozit Malzemenin Özellikleri TESTLER TEST METODU DEĞERLER Eğme Mukavemeti (Mpa) ISO 178 Min 150 Barcol Sertliği (Kj/m 2 ) EN 59 Min 35 Su Absorbsiyonu (%) EN ISO 62 Max %0,15 Kimyasal Dayanım EN ISO 175 ve EN ISO %60 toluen %40 n-heptan karışımında 168 saat bekletildiğinde; kütledeki değişim %5 ten, eğme direncindeki değişim %20 den ve eğme modülündeki değişim %30 dan fazla olmamalı. Yoğunluk (Gr/Cm 3 ) TS 1818 Min 1,5 Yanmazlık Sınıfı EN Bfl S 1 62

150 Boyutlar Kompozit bakım rögarı kapama elemanları Tablo 2 de verilen ölçülerle imal edilecektir. Tablo 2. Kapakların Ve Çerçevelerin Ölçüleri ÖLÇÜ DEĞER TOLERANS Kapak Dış Çapı 694 mm ± 1 mm Kapak Dış Derinliği 54 mm ± 1 mm Çerçeve Dış Çapı 819 mm ± 1 mm Çerçeve İç Çapı 697 mm ± 1 mm Çerçeve Derinliği 110 mm ± 1 mm Çerçevenin Net Açıklığı 600 mm ± 1 mm Havalandırma Deliği 4 Adet Tek Bir Havalandırma Delik Çapı 3 mm ± 0,5 mm Kilit Sayısı Sabitleme çıkıntısı 1 Adet 1 Adet Kapak Kütlesi 31 Kg ± 1 kg Çerçeve Kütlesi 16 Kg ± 1 kg Kompozit Bakım Rögarı Kapama Elemanları EK-1 ve EK-2 de ki teknik resimlere uygun olarak imal edilmelidir. Rögar kapağında çıkıntılı kısım yüzey alanı, toplam üst yüzey alanının %10-%70 i arasında olmalıdır. Oturma yüzeylerinin düzgünlüğü; kapaklar, çerçevelerine boşluk kalmayacak şekilde oturmalı ve kapak çerçevesinde yerleştirilmiş durumda iken kapağın çeşitli yerlerine kuvvetlice basıldığında tam olarak oturmuş olma sebebi ile oynama olmamalıdır. Bakım Rögarı Kapama Elemanının çerçeve oturma yüzeyi ile uyumlu olabilmesi, kullanımda stabiliteyi ve sessizliği sağlayabilmesi için kapak altı yatak malzemesi olarak TABLO 3 de teknik özellikleri verilen conta kullanılmalıdır. 63

151 Tablo 3. Rögar Contası Teknik Özellikleri Tablosu TEST STANDARD BİRİM DEĞER Sertlik (shore) TS 9743 ShA Kopma Dayanımı TS 1967 ISO 37 N / mm² 12.5 Kopma Uzaması TS 1967 ISO 37 % 422 Kalıcı Deformasyon (ort.sıc.70 saat) Yırtılma Dayanımı TS 4595 ISO 815 TS 4698 ISO 34-1 Met.B % 14 N / mm 55 Kullanım Sıcaklığı ASTM D 1056 F -70 F 150 Ozon Dayanıklık (72 saat pphm) ASTM D 1171 F %50 Kopma Dayanımı Değişimi TS 1967 ISO 37 % -4 Kimyasal Bileşim Menteşesiz D400 Sınıfı Kompozit Bakım Rögarı Kapama Elemanı çerçeve ve kapak malzemesi Cam Elyaf Takviyeli Doymamış Polyester olup Tablo 1' deki değerleri sağlamalıdır. Tasarım Ve Boyutlar D400 Sınıfı Kompozit Bakım Rögarı Kapama Elemanı ölçüleri Tablo 2'de verilen ölçülerle imal edilmelidir. *Rögarda çıkıntılı kısım yüzey alanı, toplam üst yüzey alanının %10-70 i arasında olmalıdır. Oturma Yüzeylerinin Düzgünlüğü Çerçeve ve kapak temas yüzeylerinin birebir oturmalı ve yük uygulandığında kesinlikle oynamamalı ve ses çıkarmamalıdır. Görünüş Ve Montaj Kompozit çerçeve ve kapakların yüzeyleri düzgün olacak; hava, kabarcık ve çatlak bulunmamalıdır. 64

152 Ambalajlama Kompozit bakım rögarı kapama elemanı, ambalajsız teslim edilir. Ek-1 : Çerçeve Teknik Çizimi 65

153 Ek-2 : Kapak Teknik Çizimi 66