Artefaktların Yorumlanması Ürodinami Esnasındaki Problemler ve Sorunların Giderilmesi. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.

Transkript

1 Artefaktların Yorumlanması Ürodinami Esnasındaki Problemler ve Sorunların Giderilmesi Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D

2 Ürodinamide Artefaktlar Artefakt Fiziksel veya kimyasal olaylar sırasında meydana gelen ve doğal olmayan bir ürün veya görüntü

3 Ürodinamide Artefaktlar Hasta Cihaz Klinisyen

4 Ürodinamide Artefaktlar Kooperasyon yok Hasta Çok konuşuyor!!!(anestezi ihtiyacı????) Rektum dolu Anal tonus yokluğu

5 Ürodinamide Artefaktlar Kalibrasyon Klinisyen Kateter yerleştirme Sistemde hava Sabırsız!!!! (hızlı ve soğuk infüzyon) Tetkik sırasında hastayı gözlemlememe

6 Ürodinamide Artefaktlar Cihaz Kalibrasyon problem Basınç ölçerlerde Pompa ayarı bozuk

7 Ürodinamide Artefaktlar Üroflovmetri Dolum Sistometrisi Basınç Akım Çalışması

8 ÜROFLOVMETRİ Kalibrasyon Miktarı bilinen sıvıyı üroflovmetreye dökerek

9 ÜROFLOVMETRİ Akım hızındaki ani değişikler Sfinkter aktivitesi Üretral lümenin mekanik kompresyonu Ikınma Artefaktlar İdrarın huni yüzeyi boyunca hareketleri Hasta hareketleri Hedef şaşırma(özelikle erkek hastalarda)

10 ÜROFLOVMETRİ Cihazlar sıvının ağırlığına göre ölçüm yaparlar Konsante idrar Qmax ta %3 Radyoopak sıvı Qmax ta %10

11 ÜROFLOVMETRİ Qmax = 22 ml/sn????? Düzeltilmiş Qmax=18 ml/sn

12 ÜROFLOVMETRİ

13 ÜROFLOVMETRİ Hedefin şaşması Gezdirerek yapıyor (cruising effect) P. Abrams, Urodynamics 3rd edition,

14 Hastayı Gözlemleme

15 Ürodinamide Artefaktlar Üroflovmetri Dolum Sistometrisi Basınç Akım Çalışması

16 Sistometride Fizyolojik Bulgular Öksürük Sinyali Testin kalibrasyon kalitesi Belirli aralıklarla tekrarlanmalı

17 Sistometride Fizyolojik Bulgular Canlı Sinyal Pabd ve Pves düz çizmemeli Pdet e yansımaz Hareket, öksürme, gülme, nefes alma ve konuşma Basınç değişikliğinin 10cm H2O Basınç iletimi kaliteli

18 Sistometride Fizyolojik Bulgular Dinlenme Basınçları Pves ve Pabd değerleri Yatarak 5-20 cmh2o aralığında olmalı Oturarak cmh2o aralığında olmalı Ayakta cmh2o aralığında olmalı Pdet ise 0-6 cm H2O aralığında olmalıdır

19 SİSTOMETRİ-BASINÇ AKIM Doğru kalibrasyon Doğru kateterizasyon ve düzen Artefaktlar işaretlenmeli Gerekirse test tekrar edilmeli Ürodinami boyunca basınçların belli aralıklarla test edilmeli Hasta ile iletişim halinde olunmalı

20 Kalibrasyonda sıklıkla, test sırasında ise 50 ml aralıklarla veya dakikada bir kalibrasyon test edilmeli BİFAZİK YANIT

21 Kalibrasyon Pompa:Miktarı bilinen sıvının gönderilme zamanını ölçerek Basınç ileticileri :Atmosfer basıncında sıfırlama

22 SİSTOMETRİYE BAŞLARKEN Pves = Pabd + Pdet

23 KATERİZASYON Abdominal balon kateter Fazla şişirilememeli Kapasitesinin %10-20 si kadar olmalı Anal tonusu yetersiz olan hastalarda balon kateter sabitlenmez ise düşebilir Üretral kateter Özellikle BAÇ planlanıyorsa sabitlenmeli Mesane içinde fazla kıvrılmamalı Deliklerinin tümü mesane içinde olmalı

24 Pompa Hızı 6F kateter maksimum 30 ml/sn Eğer 60 ml/sn ayarlanırsa gönderilen sıvı normalden 2 kat fazla olarak hesaplanır İşeme sonrasında yanlış rezidü idrar

25 İşeme Fazında Hastanın işemeyi başlatması normalden daha güçtür. Kalabalık ortam ve gözlenme hissi Mesanenin aşırı doldurulması Mesanenin çok hızlı doldurulması Crede ile işeme mutlaka not edilmeli Hastanın UF cihazına teması engellenmeli BAÇ için kateter çıkması önemli bir sorun Sabitlenmeli Hasta ayağa kalktığında kalibrasyon bozulmamalı

26 Başlangıç Pdet Negatif Pabd çok yüksek olabilir Pves çok düşük olabilir Sıvılı sistemde birkaç damla sıvı boşaltılabilir Rektal kateterin yeri değiştirlir Kateterde hava veya katlanma Yerinde değil

27 Başlangıç Pdet Çok Yüksek > 15 cm/h2o Pves çok yüksek Kateter yerinde değil Kinkleşme Pabd çok düşük Sulu sistemde 1-2 ml sıvı Mesane duvarıyla temas

28 Ekipmandan Bağımsız Sık Artefaktlar Rektal aktivite Pabd test sırasında negatif İşeme Sırasında Pabd de Düşüş Artçı kontraksiyonlar Öksürme testinde bifazik cevap

29 Rektal Aktivite Düzenli basınç ölçümü yapılmamış Pabd artış var ancak Pves de yok ve Pdet negatif Rektal aktivite? Pves hava,katlanma,transducer? Rektum dolu ise boşaltılmalı Abdominal kateter kontrol edilmeli Yine de engellenemiyorsa raporda belirtilmeli

30 Pabd Negatifleşmesi Test başladıktan sonra gevşeme Abdominal basıncın azalması Abdominal kateterin yerinden oynaması Yerinden çıkması veya tıkanması Kateter içerisinde hava kalması Kateterin aşırı şişirilmesi Pdet yalancı artış Tekrar kalibrasyon Gerekirse test tekrar

31 İşeme Sırasında Pabd de Düşüş Nedeni tam belli değil Pelvik tabandaki gevşeme Yalancı Pdet yüksekliği Grafiğe bakılmadan sadece raporla yanlış MÇT

32 Artçı kontraksiyonlar İşeme sonrasında olur Gerçek bir AAD değil

33 Öksürme testinde bifazik cevap Pabd bifazik yanıta dikkat Balonun öksürükle katlanması?

34 Ekipmana Bağımlı Artefaktlar Zayıf Basınç İletimi ve Canlı Sinyalin Kaybı Basınç Düşüşü Kateterin Çıkması Kateterin Yıkanması Kateterin Yer Değiştirmesi Kateterin Hareketine Bağlı Artefaktlar Pompa Titreşimleri

35 Zayıf Basınç İletimi ve Canlı Sinyalin Kaybı Abdominal kateterdeki canlı sinyalin yokluğuyla belirgin olan zayıf basınç iletimi Pdet trasesinde oluşan artefakt

36 Kateterin Çıkması İşeme fazı sırasında vezikal kateterin çıkması Pves ve Pdet traselerinde meydana gelen değişiklikler

37 Öksürme sonrası Pves sinyali (ölü) kayboluyor Pdet negatif İşeme bittikten sonra Pves tekrar başlıyor Başarısız BAÇ

38 İntravezikal ve abdominal basınç ölçümünde sorun

39 Artefaktlar Bunlar dışında farklı bir çok artefakt olabilir Aralıklı basınç ölçmek çok önemli Pves = Pabd + Pdet Artefaktların doğru yorumlanmazsa yanlış tanı ve tedavi

40 TEŞEKKÜRLER