ÇALIŞMA ORTAMI. Adalet ve Çocuk. Basından Esirgenen Çıraklar, Bir İyi Uygulama Örneği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇALIŞMA ORTAMI. Adalet ve Çocuk. Basından Esirgenen Çıraklar, Bir İyi Uygulama Örneği"

Transkript

1 ÇALIŞMA ORTAMI ISSN İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 123 Adaet ve Çocuk Basından Esirgenen Çırakar, Bir İyi Uyguama Örneği Temmuz - Ağustos 2012 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK İş Sağığı ve Güveniği Yasası Az Zamanda Çok İşer Yaptı-2, Bir Aydınanmanın Devrimcisi : Hasan Âi Yüce Genç İşgücü, Küreseeşme ve Çaışma İişkieri Kişiiğin Gerçek ve Sana Yansımaarı Hoş Gedin Minik Dev Adam İş Müfettişeri Derneği Kongre ve Ödüeri Çocuk İşçiike Mücadee Günü İki Dakika Düşün: Tehikeyi Tanıyaım: Taşama Makinası İe Çaışma Çaışan Çocukara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ıı Y. 30 Yıı n ü ü n ın 20. s ü t n nsti rtamı E 1 ek O Fiş ışma Ça

2 En mükemme adaet vicdandır. Victor Hugo İ çinde yaşadığımız bu çağı birieri bir süredir iginç adara tanımamaya çaışmaktadır. Tanımama çabaarının izi sürüürse, çabaarın kökeninin sosyaist boğun çözüüşüne kadar gittiği görüecektir. Anımsarsanız, adına önce yenidünya düzeni dendi; daha sonra küreseeşme kavramı icat edidi. Yetmedi, post modern yakıştırması yapıdı; bir ara bigi çağı ya da bigi topumu dendi vs. Tüm bu tanımama çabaarının başangıç noktası tek kutupu dünyanın yaşanmaya başandığı döneme denk gemektedir. Dünya sosyaizmden kurtumuştu! Peki, o zaman, neden yeni bir ad arayışına gididi? Adı kapitaist dünya oarak kaamaz mıydı? Bu yoğun tanımama çabaarının arkasında kuşkusuz önemi bir amaç yatmaktaydı: Topumsa beeğin siinmesi ve yeniden ouşturuması. Egemener, sosyaizm kavramını çağrıştıracağı korkusuya, kendierinin besendiği maum sisteme yeni bir ad arama yarışına hemen giriştier. Çünkü kapitaizm yarattığı yüzerce topumsa soruna birkaç yüz yıdır o kadar kirenmişti ki yeni bir ya da birkaç ad bumak şart omuştu. Keşfedien yeni adarın (örneğin küreseeşme) sömürmede ve adatmada işevse oabidiği fark edidikçe, egemen akı, kavramara sarımaya ve eski-yeni tüm kavramarı kendi çıkararı ve gereksinmeeri doğrutusunda içerikendirmeye başadı. Bu nedene, artık, topumsa oana iişkin herhangi bir kavramın masum oduğu iddia ediemez. Örneğin, ebedi bir adaet ikesi oabiir mi? Pozitif hukuka ait bir kavram oarak adaet, her zaman tarihsedir ve her şeyden önce hüküm süren üretim biçimiye beirenir. Bu nedene, adaet kavramını sadece kendi iç mantığına dayandırarak açıkamak oası değidir. Adaet kavramı, topumsa iişkierden türetimiş ve beiri bir özneiği ifade eden çok az sayıdaki kavramdan biridir. Adaet, bir bakıma, topumsa eyemerin mantığının kendisini en üst düzeyde dışa vurumudur. Doayısıya, adaet düşüncesi sadece zamana ve yere bağı oarak deği; ama aynı zamanda kişiden kişiye de değişmektedir. Adaet bir bakıma herkesin başka bir şey anadığı konuar arasına girmektedir. Adaet gibi özne bir kavramı biimse ve nesne bir tartışmanın konusu yapmak istiyorsak, sınıf iişkieri aanına, diğer bir değişe üretim aanına bakmak gerekmektedir. Kısacası, üretim iişkierinden kaynakanan bir sorunu yine üretim iişkieri aanına bakarak anamaya çaışmak bir nesneik öçütüdür. Oysa sosya biimer aanında kavramsa saptamaar ve çözümemeer, biinçi bir şekide, ağırıkı oarak topumsa aandan uzak başka bir yererde keşfediir ve tarif ediir. Kapitaist bir topumda bireyer arasındaki iişkiyi topumsa iişkiye dönüştüren şey, araarındaki iişkidir. Örneğin çaışma çaıştırma iişkisi gibi. Çaışma, kapitaizme birikte topumsa iişkierin merkezine yereşmiş ve topumsa adaetin temei ve herkesin görevi omuştur. Söz konusu bu adaetin başyargıcı ise ekonomidir. Bahsedien iişkier aanına bakarak 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiiği İe Mücadee Günü ne anam katmak üzere çaışan çocukar üzerinden kısa bir adaet sorguaması yapmak istiyorum. Adaetin Göreiiği Sokak, bir çocuk için neyi ifade eder ki? Çocukuğunu yaşamış ve bugün için yetişkin oan biri, bu soruyu büyük bir oasııka kendi çocukuğuna bakarak oyun ve eğence Çocuk Haber Adaet ve Çocuk Servet GÜN* yeri diye cevapar. Oysa sokak kavramı bir süredir bazı çocukar için çaıştıkarı, horandıkarı, istismara ve sömürüye uğradıkarı aan anamına geiyor. Bu çocukara, igii yazında, sokakta çaışan çocukar deniyor. Peki, tarımda, sanayide çaışan çocukar için sonuç farkı mı? Onar da düşerini, geecekerini, çatak nasırı eerinden kayıp giden çocukukarını ieride nası anımsayacakar? Çaışan çocukar, bir gün yetişkin odukarında, sokakarı, tarım aanarını, sanayi bögeerini vb. çocukukarını yitirdikeri yerer oarak anacakardır. Çünkü bu çocukar aie büyükerinin işsiz güçsüz bırakıması, nakit geire bağımı kıınmaarı, yoksuuk ve sefaet içerisinde bırakımaarı nedeniye aieerinin geçimine katkı sağamak için günerini ağır ve tehikei koşuarda, bu saydığımız aanarda çaışarak geçirmektedir. Ekonominin çarkı, o başyargıcın karararı her gün biraz daha onarın çocukukarını yok etmektedir. Sokağın-tarımın-sanayinin emekçieri, yoksuuka mücadee edererken, yanızca çocukukarını yitirmiyorar; aynı zamanda geecekerini de yitiriyorar. Yoksuuğa ve sefaete bağı oarak çaışmak zorunda bırakıan bu çocukarı, hiçbir uusa veya uusararası kurum ve kura çocuk oarak tanımayamaz. Eğer bu çocukar tanımanacaksa, gündeik yaşamarına bakımaıdır. Yasaarın veya uusararası kuraarın tanımadığı çocuk, 18 yaşından küçük ve aiesinin bakımına ve gözetimine gereksinme duyan kimseerdir. Çaışan, geçinme ve geçindirme kaygısı taşıyan bir kişi, 18 yaşından küçük osa da çocuk kaabiir mi? Çocukuğu einden aınmış bir çocuk ie çocukuktan çıkmak için iseyi, beki de üniversiteyi bitirmeyi bekeyen bir diğeri için adaet kavramı aynı anama geebiir mi? Başyargıcın karararı, adaetin görei oduğunu ortaya koymuyor mu? Nası her on yaşındaki kişi çocuk oamıyor ve de kaamıyorsa, herkesi kucakayan bir adaet de oamıyor işte. En azından günümüz dünyasında bu böye! 12 Haziran Çocuk İşçiiğiye Mücadee Günü diye bir günün omadığı bir dünyada yaşamak dieğiye... * Yrd.Doç.Dr., Tuncei Üniversitesi, Çaışma Ekonomisi ve Endüstri İişkieri resim, adresinden aınmıştır. 2 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

3 Basından (13 Mart 2012 Saı) (23 Mayıs 2012) ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

4 Ç Çocuk Emeği ırak, 18 yaşından önce işe başayan ve bunun yanısıra eğitim aan kişidir. Yasaarımıza göre, dört gün işe, bir gün okua gider. Okudaki eğitimine teorik eğitim, işyerindekine ise pratik eğitim denir. Adına mesek eğitimi dense de, çaışma yaşamı çocukara göre bir yer deği. Çünkü, bir sürü tehike ve kötüüğü içinde barındırıyor. Çünkü, çocuğun doğası ie iş disipini bağdaşmıyor. Yaşı oyun oynamasını gerektiriyor; ama iş bir oyun deği ki. Beki de en önemisi, çocukarın birikte çaıştıkarı yetişkinerce, yaşıtarıymış gibi agıanmaarı ve iş bekenmesi... Çırakar, ucuz ve uysa işçier oarak görümektedir. Yaşamarının henüz başında, oynayacakarı oyunarın onarın kişise geişimeri üzerinde ne kadar etkii oduğu düşünümemektedir yasasından sonra çocukarın işe başama yaşının 10 yaşa düşme oasıığı karşısında, Gözünüz aydın (!) dediğimiz ustaar isyan etmişerdir; Our mu?! diye. Biz 15 yaşında çocuk, işyerine girince isyan ediyoruz. Ayrıca merak ediyoruz; kaç usta, onar gibi, on yaşında çırakarı karşısında görünce isyan edecek? Ne yazık ki, çocukarın erken yaşta çaışma yaşamına girmesi topumumuzun bir yarası. Teevizyon rekamarında da bunu meşruaştırma çabası, bizi daha da ürkütüyor. Yoksuuk karşısında çocuk için hak oarak görüen bireyse kurtuuş, ne yazık ki, devet için bir utanç oarak gösterimiyor. Öye osa, çocuk emeğinin sona erdirimesi için, Cumhuriyet Tarihi nin en güçü müdahaesi oan sekiz yıık eğitim bir çırpıda gözden çıkarımazdı. Çırakarın çaışma yaşamı ie tanışmaarı çok önemi bir andır. Bu ik karşıaşmada edindikeri izenimer, seçtikeri romodeer onarın yaşamı için beireyici omaktadır. Bu bakımdan özeike çok sayıda çırak çaıştıran işyererinin ayrıca bir çırak poitikası oması gerekir. ESİRGENEN ÇIRAKLAR BİR İYİ UYGULAMA ÖRNEĞİ (Seçuk Savaş ie Söyeşi) Varıan bu noktada, kişise sorumuukar ortadan kakmıyor. Çırak çaıştıranar, tüm bu vurdumduymazık ortamında, kendi duyarııkarını ortaya koymaıar. Çırakarı esirgemeier. Bu esirgeme çabası, bir yandan onarın topuma karşı göreverini yerine getirmeeri anamına geecektir; bir yandan da, bu yoda yürüyener için en iyi uyguama örneği ouşturacaktır. İyi uyguama örnekerinden yo çıkarak, tüm çırak yetiştiren kurumara oumu davranış biçimeri aktarıabiir. Bu oumu örnekerden biri de Ankara Etimesgut ta Esan Eektrik Motorarı Fabrikası dır. 144 işçinin çaıştığı fabrikada 10 da çırak çaışmaktadır. Bu çırakarın yaşarı, Meseki Eğitim Yasası uyarınca arasındadır. Çırakarın işyerinde buunuş gerekçesi, bir meseği öğrenmeeridir. Doayısıya meseki yeteriikerinin arttırıması üzerinde titizike durumaıdır. Hemen bunun yanında iş sağığı güveniği konusu var. Çünkü çırak, işi öğrenirken hemen yanı başında sağık güvenik önemerini öğrenirse ne aa. Yoksa ieri yaşarda bir güvenik kütürü edinmek, iş sağığı güveniği konusunda duyarıık kazanmak çok zor. Demek ki, yönetim sorumusu, onarın iş i de tüm kuraarı öğrenip yaşama hazıranmaarı için kararı davranmaıdır. Bir işyerinde çırak varsa, yönetim sorumusu ne yapmaıdır? şekindeki sorumuzu, ELSAN İdari İşer Müdürü Seçuk Savaş şöye yanıtıyor : Hem yasa ve hem de manevi bir çok sorumuuğum var. Onarı en uygun şekide yetiştirmei ve yaşama hazıramaıyım. Bunu yaparken, önce onarın meseki yeteriikerini arttırmamız, seçtikeri mesek daında ustaaşmaarını sağamamız gerek. Ustaarımız bu yoda kaitei ve yeteri bir eğitim verme çabası içindeer. Mesek eğitimi yanında, bir de kişise geişimerinin sağanmasına katkıda buunmaıyız. Ben kendimi bu konuda daha sorumu ve aktif buuyorum. Bir de bunarın ötesinde iş sağığı güveniğini benimsemeeri ve kuraara titizike uymayı önemsemeeri var. Zaten işetmenin üzerinde titizike durduğu bir konu bu. Çocukarın niteikerini geiştirebimeeri için, her şeyde önce, çocukuktan yetişkiniğe geçişin yumuşak oması gerekir. ELSAN, bu geçişi yumuşatmak, çırakarın sosya ve kütüre geişmesine katkıda buunmak için çeşiti adımar atmaktadır. Bunarın iki haftaık topantıar, kitap okumaarı ve fim izemeeridir. Geişmekte oan çocukarın her şeyden önce konuşmaya ve çevreerinde dönen dünyayı anamaya gereksinmeeri var. Öğütere ve monoogara aışıkar. Ama kendierine değer verien bir ortamda, görüşerini açıkamaarı ve gerekirse savunmaarı, onarın kişiik geişmeerini yakından etkiemektedir. Birikte kitap okumaar, fim izemeer, bunara igii tartışmaar da, etkienmede önemi bir yer tutmaktadır. Çırakardan Serkan, bu süre- 4 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

5 Çocuk Emeği cin kendine katkısını şöye anatıyor: İk etkiniğe katıdığım zaman, sıkımıştım ve zaman geçmemişti. Sinema, piknik, tarihi yerer gibi gittiğimiz gezierde, eğendik ve öğrendik. Böyece Okumamı daha düzgün bir hae getirdim. Hiç bimediğim ve kitabını okumadığım yazararı tanıdım. Düşünmeyi ve haya etmeyi öğrendim. Uygun ve yerinde konuşmayı öğrendim. Ses egzersizeri yapıyoruz, daha düzgün konuşuyorum. İyi ki gemişim diyorum. Çırakardan Adem ise, kazanımarını şöye sıraıyor : Kendimi daha iyi ifade etmeyi öğrendim. Okuduğumu şimdi daha iyi anıyorum. Kitap okuma aışkanığı kazandım. Ses egzersizeri yapıyorum. Merak etmeyi öğrendim. Yazar ve şairin kim oduğunu öğrendim. Yine çırakarın izenimeri. Bu kez Emrah a kuak vereim : Sosya etkiniker sayşesinde, bimediğimiz veya merak ettiğimiz konuar hakkında bigi edinmiş oduk. Gittiğimiz fimde tarihimize igii biraz da osa, merak etmeyi öğrendik. Konuşma yapmadan önce yapıması gereken, egzersizeri öğrenip, sesimizin tonunun ayaramayı öğrendik. Haftada bir gün yaptığımız bu etkinik sayesinde, soru sormayı, araştırma yapmayı ve merak etmeyi öğrendik. İk günerde faza bir bigiye sahip omadığımız için ve kitap okuma aışkanığımız omadığı için biraz sıkııyorduk. Fakat şimdi, bu etkiniğin, bizim için ne kadar yararı oduğunu bidiğimiz için, ik günerdeki kadar sıkımıyoruz. Hepsi çocuk... Hepsinin kendierini geiştirme ve dünyayı daha iyi kavrama adına öğrenecek çok adımarı var. Ama topum onara bunun için fırsatar tanımak yerine, üretim yapmaarını, iş yapıp ekonomiye katkıda buunmaarını istiyor. Seçuk Savaş a soruyoruz : Üretimin bekediği disipin ie çocukuğunu yaşatmanın getirdiği rahatık arasındaki ayırımı çırakar yapabiiyor mu? Yanıt : Yaşarı itibariye çaışma ortamındaki yakaşımarı bazen istenen disipin kuraarına aykırı oabiiyor...bence bu durum son derece doğadır... Bizere düşen bu tür disipin bozucu ve iş sağığı güveniği kuraarına aykırı oabiecek davranışarı oabidiğince önceden tahmin edip gereki tedbireri amaktır...daha dikkati ve denetim atında çırakarın yetiştirimesi gerekmektedir. Yine çırakara bu örnek uyguamayı yaşatan ELSAN ın yönetim sorumusu Seçuk Savaş a soruyoruz : Büyüdükerinde her biri iş sahibi oduğunda, vahşi koşuar atında ve korumasız yetişmiş çırakar ie araarında nası bir fark ouşturacakarını düşünüyorsunuz? Meseki oarak yeteriikeri konusunda faza bir şey söyeyemem. Beki de araarında çok ciddi bir fark omayabiir... Ama psikoojik oarak açık ara bir fark oacağına inanıyorum. Daha igii, anayışı, hoşgörüü, kısaca sevgi ve yaşı ne oursa osun saygı ie yetiştirien çırakarın ieri yaşarda yaşam kaiteeri ve konumarı baskı atında, sevgi ve saygısız ortamda yetiştirienere nazaran tartışmasız daha üst bir konumda oacaktır... Ne yazık ki, topumda yaşatıan bu sosya sorumuuk adacıkarı çok az. Daha çok omaı. Tüm topumu sarmaı. Ama kanımızca, topum, önce çocukarını eğitmei, yetiştirmei ve hem kendine hem de topuma yararı oabiecek ogunuğa getirmei; ardından onardan ekonomiye katkı bekemei. ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

6 İş Sağığı ve Güveniği Yasası (Kanun No.6331), TBMM tarafından kabuünden sonra, 30 Haziran 2012 tarih ve sayıı Resmi Gazete de ian edierek kısmen yürürüğe girdi. Yasanın çıkışı, çok uzun süren bir serüven sonrası gerçekeşti. Bakanığın, İş Yasası nın bir böümü oarak ee aınmış oan iş sağığı ve güveniği konuarını, tek başına bir yasada ee amak istemesi yeni deği. Bu istek, ik kez 1993 yıında diendiridi. O tarihte, biim insanarı, sendika temsicieri, mesek odaarının temsicierinin katıdığı geniş bir grup, bir tasak ouşturmak üzere çaışmıştı. Üzerinde uzaşıan eimizdeki tasak, 7 Nisan 1995 tarihini taşıyor. Daha sonra iktidar değişikikeri ie bu konu gündemden düştü. Ama ÇSGB emektararının beeğinde her zaman sakı kadı yıında, Devet Panama Teşkiatı, 8.Beş Yıık Kakınma Panı hazırık çaışmaarı sırasında, İşgücü Piyasası (Çaışma Hayatı) Öze İhtisas Komisyonu çerçevesinde çaışma gruparı kurdu. Bunardan bir tanesi de İş Sağığı ve Güveniği başığını taşıyordu. Bu çaışma grubunun hazıradığı rapor, tüm sosya eşerin (partner, taraf) katıdığı uzun topantıardan sonra benimsendi. İş sağığı güveniğinde varımak istenen amaçar 6 başık atında topanmıştı : Kurumsaaşma ve Örgütenme Denetim Mevzuat Mesek Standartarı Eğitim Araştırma. Ee aınan bu konuar, ayrıca, durum, sorun, öneri formatında, taboaştırıarak da sunumuştu. Mevzuat konuarı üç taboda topanmıştı : Mevzuatın günceeştirimesi, Mevzuatın dağınık oması, İş Sağığı Güveniği İş Sağığı ve Güveniği Yasası A.Gürhan FİŞEK* TABLO 1 Üç Metinde Yeraan Hükümerin Karşıaştırmaı Sunumu Mevzuatın yaşama geçirimesi. Her ne kadar bu çaışma yayınanmış osa da, uyguayıcıarın einde kıavuz bir metne dönüşmedi. Ama iş sağığı güveniği emektararının beeğinde yerini adı. Bunu izeyen geişmeerin, bu iki önemi begenin, bize gösterdiği yönde gerçekeşmesi bekenirdi. Ancak, İş Sağığı Güveniği Yasası hazırama düşüncesi, 2002 sonrası, AB ie iişkierin bir evresinde, can simidi oarak ortaya çıktı. Şöye ki, Avrupa Biriği nin, iş sağığı güveniği konusundaki direktiferini uyumuaştırmayı kabu eden hükümet, Bakan imzasıya yürürüğe giren ve yürürükten kadırıabien YÖNETMELİK er youya, iş sağığı güveniği mevzuatının yeniden yapıandırımayı yeğedi. Bu arada da, AB direktiferinde (1) yer amayan ama kendince önemi saydığı bazı maddeeri, yasa tasarısının satır arasına sıkıştırdı. Böyece bu girişim, üç önemi bieşenden ouştu: 1. Zaten mevzuatta buunan ögeerin yineenmesi, 2. Satır arasına sıkıştırıan ve hükümetin özemerini yansıtan ögeer, 3. AB Çerçeve Direktifi ie uyumandırmak amacıya konuan ögeer. Hiç kuşkusuz, bu bieşener, ya bundan zarar gören kurum-kuruuşarın direnciye, ya da Danıştay ın direnciye karşıaştı. Böyece kısa bir süre içerisinde çıkarıması ve hatta sancısızca uyguamaya geçirimesi oasıığı oan bir konu, yıan hikayesine dönmüş odu. Bu yazımızda, konuya damgasını vuran üç metin üzerinden bir tartışma yürüteceğiz. Karşıaştırmaı oarak üzerinde duracağımız metiner şunardır : Mesekse Sağık ve Güvenik Yasa Tasarısı (1995) Avrupa Biriği İş Sağığı ve Güveniği Çerçeve Direktifi (89/391) İş Sağığı ve Güveniği Yasası (2012) İkeer Kapsam Başıkar Mesek Sağık ve Güvenik Yasa Tasarı Tasağı (1995) İşyerinde sağıkı bir çaışma düzeni kurmak, Çaışanarın sağık güvenikerini korumak için önem amaka kamayıp bunarın uyguanmasını ve yeteriiğini de izemek Çaışanarın sağık güveniğine iişkin tehikei durumarı kaynağında önemek, teknoojik oarak bu omazsa sırasıya, tehikei durumu azatmak; diğer etkii önemeri amak; ancak bütün bunar sonuç vermezse kişise koruyucu vermek İşyererinde çaışanar, işverener ve üçüncü şahısar Avrupa Biriği 89/391 Çerçeve Direktifi Meseki riskerin önenmesi Risk etmenerinin ortadan kadırıması güvenik ve sağığın korunması işçierin enforme edimeeri ve eğitimeeri İşçierin görüşerinin aınması ve katıımının sağanması Kamu ve öze sektördeki ekonomik etkinikerin tümü ve bu etkinikerde yer aan bütün işçier İş Sağığı ve Güveniği Yasası (2012) Çaışanarın işe igii sağık ve güveniğini sağamak, Meseki riskerin önenmesi, Riskerden kaçınmak. Kaçınıması mümkün omayan riskeri anaiz etmek. Riskere kaynağında mücadee etmek. İşin kişiere uygun hae getirimesi için işyererinin tasarımı ie iş ekipmanı, çaışma şeki ve üretim metotarının seçiminde özen göstermek, özeike tekdüze çaışma ve üretim temposunun sağık ve güveniğe oumsuz etkierini önemek, önenemiyor ise en aza indirmek. Teknik geişmeere uyum sağamak. Tehikei oanı, tehikesiz veya daha az tehikei oana değiştirmek. Teknooji, iş organizasyonu, çaışma şartarı, sosya iişkier ve çaışma ortamı ie igii faktörerin etkierini kapsayan tutarı ve gene bir öneme poitikası geiştirmek. Topu korunma tedbirerine, kişise korunma tedbirerine göre önceik vermek. Çaışanara uygun taimatar vermek. (Madde 4-5) Kamu ve öze sektöre ait bütün işere ve işyereri (faaiyet konuarına bakımaksızın); bu işyererinin işçi, işvereneri, işveren vekieri, çırak ve stajyererine * Prof.Dr. 6 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

7 İş Sağığı Güveniği Tanımar Başıkar İşverenerin Yükümüükeri Denetim İşyeri İşveren İşveren vekii At işveren Çaışan Çocuk çaışan Bakanık (Madde 3) Mevzuatta öngörümemiş osa da, teknoojik ve biimse geişmeere uygun önemeri aacak veya adıracak; gereki araç gereci buunduracak. Avrupa Biriği 89/391 Çerçeve Direktifi İşçi İşveren Öze oarak işçierin sağık güveniğinden sorumu işçi temsicisi Öneme İşçierin sağık ve güveniğini korumak için gereki oan her türü girişimin yapıması. İş Sağığı ve Güveniği Yasası (2012) Bakanık Çaışan Eğitim kurumu Genç çaışan Gene müdürük İş güveniği uzmanı İş kazası Çaışan temsicisi İşveren İşveren vekii İşyeri İşyeri hekimi İşyeri hemşiresi İşyeri sağık ve güvenik birimi Mesek hastaığı Ortak sağık ve güvenik birimi Öneme Risk Risk değerendirmesi Sağık ve güvenik destek eemanı Tehike Tehike sınıfı Teknik eeman (Madde 4) Her türü tedbirin aınması (Madde 4) Risk değerendirmesi Madde 6 Madde 4/c ve 10 Risk sınıfıandırması Madde 47 Madde 9 Madde 9 (Tehike sınıfarı) Risk Gruparı İşveren, çaışanarın yaşarını, cinsiyeterini, fizikse ve zihinse durumarını, deneyimerini, Yaş, cinsiyet, sağık durumarı, çaışma koşuarı Madde 10 becerierini dikkate aacak; öze gözetim ve diğer etkii yöntemeri uyguayacak (Madde 5 e) ve Madde 27 (Madde 15) Çaışmaktan Madde 20-e Madde 8 Madde 13 Kaçınma Hakkı Eğitim Bigiendirme Madde 10 (yıda en az bir kez tekrar) Madde 12 Madde 16,17 Bigi edinme hakkı Madde 20/b Madde 35/f Çaışanarın ya da temsicierinin hakarı Görevierin İş güvencesi İşverenin Sorumuuğunun Sürmesi İşverenerin Sorumuuk Payaşımı (Koordinasyon, İşbiriği) Çaışanarın Sorumuuk Payaşımı Sağık Gözetimi Çaışma Ortamı Gözetimi Ani ve ciddi tehikeye karşı hazırıkı omak Mesek Sağık ve Güvenik Yasa Tasarı Tasağı (1995) Öneride buunmak, Önem aınmasını istemek Bigi edinmek İgii makamardan denetim yapımasını istemek ve gözemerini anatabimek Çaışmayı reddetmek (Madde 20) Madde 36 ve 37 Madde 7 Yetkii kimseer ve hizmeter sağaması işverenerin sorumuuğunu ortadan kadırmaz Ası işveren/at işveren Aynı işyerini payaşanar Kendi adına iş yapanar (Madde 14-16) Madde 10 ve 11 Madde 16/2-c (Risk değerendirme sonuçarı, denetim raporarı vb begeer tek tek beirtimiş) Madde 11 Madde 20 Madde 5 Madde 4/2 Madde 6 Madde 23 Çaışanar kendieri için konuan kuraara uyacakar (Madde 17-19) Madde 13 Madde 19 Çaışanarın işe girişte ve periyodik Madde 14 Madde 15 sağık kontroarı (Madde 28) Riski işer ya da sağık tehikesi Madde 5 ve 9-11 oan tesiser için uyuması gereken kuraar (Madde 25 ve 26) Madde 5-d Madde 8 Madde ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

8 İş Sağığı Güveniği İşin Durduruması İşçierce işin durduruması Bidirim Başıkar İşyeri örgütenmeeri Dışarıdan hizmet ama oanağı Uusa Düzeyde Kurumsaaşma İşyeri düzeyinde Kuru Denetim Ceza Paraarının Yönetimi Üreticier ve Yapımcıar İşyeri Hekimi ve İş Güveniği Uzmanı istihdamı Eğitim Kurumarı açıması Meseki eğitim ama zorunuuğu Bağımıık yapan madde kuanma yasağı Güvenik Raporu veya Büyük kaza öneme poitika begesi Mesek Sağık ve Güvenik Yasa Tasarı Tasağı (1995) Yetkiierce hangi koüşuarda işin durduruacağı ya da işyerinin kapatıacağı (Madde 30) İş kazaarı ve saptanan mesek hastaıkarını İş Teftiş Grup Başkanıkarına bidirecek İş Güveniği Temsicieri -çaışanarın gösterdiği adayar arasında atama ie- (madde 32) Sağık-Güvenik Birimeri Sağık Güvenik Kuruu VAR Uusa Konsey ve Yürütme Kuruu (Madde 44-47) Teknik Kuru ve Uzmanık Kuruarı (Madde 48-51) Madde 25 İşveren tarafından işçierin hangi tehikei durumarda işi durduracakarı konusunda yetkiendirimeeri (Madde 8) Madde 9 Madde 14 Yeteri personei omayan küçük işyererinde ortak sağık ve destek hizmeteri (Madde 7) VAR (Küçük işyererinde sağık ve destek hizmeteri) Madde 3/ç (sağık destek eemanı) Madde 6 VAR (Madde 6) Madde Madde 22 İş Müfettişeri ve Yetkieri (Madde 52-55) Uusa Konsey (Madde 44-51) Üretimde kuanıan araç gereçkeri üretener (Madde 21) Avrupa Biriği 89/391 Çerçeve Direktifi Uusa İş Sağığı ve Güveniği Konseyi (Madde 21) Madde 24 Madde 8 Madde 30/5 ve 31 Madde 17/3 Madde 28 Madde 29 İş Sağığı ve Güveniği Yasası (2012) İş Sağığı ve Güveniği Yasası yürürüktedir. Yasaaşma sürecinde çok uzun bir süre komisyonarda, seminer, kongre vb topantıarda, sürei yayınarda tartışımıştır. Biz gözden kaçırımaması gereken ama bu çaışmaarda hiç değinimemiş bir kaç konuya değinerek katkı yapmak istiyoruz. Bunardan birincisi, küçük öçeki işyererinde dokuz ve daha az işçi çaıştıranar biçiminde ayırımcı bir tutuma yöneinmiş omasıdır. Bu işyererinden bazıarının daha az işçi çaıştıran oarak niteenmesi ve devetçe SGK fonarından destekenmesi, bun karşın az işçi çaıştıran diğererinin destekten yoksun bırakıması kanımızca yerinde omamıştır. Parasa destek veriecek oması doayısıya, daha az işçi çaıştıran işyererinin sayısının kısıtı tutuması eğiimi de kaçınımazdır. Buna karşın, ik kez işyeri hekimi ve iş güveniği uzmanı çaıştıracak oan 50 den az işçi çaıştıran bu kesim, hazırıksızdır. Hem işverenerinin güvenik kütürü yönünden, hem de hizmet kanaarına erişim yönünden bir acemiikeri söz konusudur. 49 işçi çaıştıran ie 51 işçi çaıştıranın aynı kefeye konuması, mantık oarak yanış omasa da, pratik oarak yanıştır. Bunun yerine, geçiş dönemerini, gönüüğe özendirerek geçirmek, bir yo oarak seçiebiirdi. Böyece, 1-49 işçi çaıştıran işyereri, hem kaitei hizmeti farkedebime ve hem de yapıan işin önemini kavrama oanağı buabiecekerdir. Bunun için, tüm sosya eşerin katıdığı bir mekanizma, süreci başarıya yönetebiirdi. Gözden kaçırımaması gereken ikinci konu, hizmet kanaarının henüz ouşturumamış oması doayısıya, koruyucu adımar oan sağık gözetimi ve çaışma ortamının gözetimini sağayacak destek hizmeterinin ede edimesinde güçüker ouşmasıdır. Gezici akciğer fimi, gezici odyometri, gezici spirometri, aboratuvar inceemeerinin işyerine uaştırıması için gereki örgütenmeer hazır değidir. Bugün yasa oarak bu hizmeteri aması gerekenere bie yetmeyen bu hizmet kanaarının, tüm işyererine uaşması bekenemez. ÇSGB tarafından destekenmesi ve korunması bekenen ve sağık gözetiminin bir parçası oan hizmeter bugüne kadar korunaksız bırakımış ve doğa oarak geişme düzeyeri yeteri omamıştır. Bu açıdan bakıdığında AB Çerçeve Direktifi nin 7.maddesindeki öngörü de görmezden geinmiştir. 8 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

9 İş Sağığı Güveniği Gözden kaçırımaması gereken diğer bir konu, yasa maddeerinin gerekçeendirimesinde, bu yasanın tarım çaışanarının sağık ve güveniği ni de kapsadığı beirtimiş omasına karşın; hesapamaarda ve oabiirik açısından tarım sektörünün hiç hesaba katımamış omasıdır. Özeike geçici tarım işçieri bakımından, geneike tüm çiftçier bakımından, sağık hizmeterinin gezici araçara verimesi gerekir. Bu kadar hekimin, bu kadar aracın nası buunacağı bir biinmezdir. Yine bu sürecin hıza ve üke çapında gerçekeştiriebimesi için, tüm sosya eşerin katıdığı bir mekanizma, süreci başarıya yönetebiirdi. Öte yandan, iş güveniği uzmanı gereksinmesinin uaştığı boyutar açısından da, tanımanmasından kaynakanan sorunar ortaya çıkmaktadır. İş güveniği uzmanı sayısının çok düşük oması karşısında, iki yıık iş sağığı ve güveniği mesek yüksek okuu mezunarının C sınıfı sertifika ie hizmete katıımarı kurtuuş oarak görümektedir. Gerçekten de bugün için 19 mesek yüksek okuunda yıda yakaşık 1000 iş güveniği uzmanı adayı yetişmektedir. Oku sayısının koayca arttırıması, hem bu sayının hıza arttırıması, hem de bunarı eğitecek oan niteiksiz öğretmenerin ayrıca Eğitici Sertifikası kazanması youya, büyük bir NİTELİKSEL KRİZ e yo açma tehikesini gündeme getirmektedir. İş Sağığı ve Güveniği Mesek Yüksek Okuu, öğrencierini, mesek iseerinin, sağıka igii böümerinden (yaşı hizmeteri, aci tıp teknisyeniği, ik yardım, aci bakım teknisyeniği) sınavsız oarak amaktadır. Sağıka igii at yapısı oanarın, mühendis ve teknik eemanar için tanımanmış oan iş güveniği uzmanığında yaygınca kuanıması bir çeişki oarak görümektedir. Tutarıık adına, hekimere de bu aanda uzmanaşma oanağı verimeidir. ÇSGB iş müfettişerinin bieşiminin, hekim ve mühendiserden ouştuğu düşünüürse, bu oanakıdır (2). ÇSGB nin hazıradığı ve TBMM tarafından kabu edien İş Sağığı Güveniği Yasası (ISG-Y) ie mevzuata yereştirmek istediği, ama AB nin Çerçeve Direktifi ie hiç bir igisi omayan istekeri şunardır : İşyeri hekiminin ve iş güveniği uzmanının niteikeri ve begeerinin ÇSGB tarafından onayanması, Bunarı yetiştirecek eğitim kurumarının ouşturuması ve izenmesinde Bakanığın söz sahibi oması, sertifikaandırma sınavarını yapıp onayaması, Meseki eğitimin, iş sağığı güveniğinin en önemi sorunu oduğu varsayımından yoa çıkarak, bunun yaşama geçiriebimesi için zoramaar yapıması. Başıkar İşyeri Hekimi ve İş Güveniği Uzmanı istihdamı Eğitim Kurumarı açıması Meseki eğitim ama zorunuuğu Uusa İş Sağığı Güveniği Konseyi Şeki : 2 Avrupa Biriği 89/391 Çerçeve Direktifi İş Sağığı ve Güveniği Yasa Tasarısı (2012) Madde 7 Madde 6/10-d Madde 13/5 Madde 21 Tek tek maddeerin ötesinde bu metinerin ağırık merkezeri açısından bir inceeme gerekidir. O zaman şu saptamaar yapıabiir : Her üç metin, ortakaşa işveren yükümüükerini tanımamaktadır. Ama her üçünde de, bu işvereneri, yükümüükerini yerine getirmeye zoramada hangi araçarın kuanıması gerektiği görüşü farkıdır yıında çıkan İş Sağığı Güveniği Yasası, işyeri hekimeri, iş güveniği uzmanarı ve bunarın ouşturduğu Ortak Sağık Güvenik Birimerine (dışarıdan hizmet satın ama) ağırık vermektedir yıında hazıranan Meseki Sağık ve Güvenik Yasa Tasarı Tasağı ise, işçi temsicierini ve uusa konseyi öne çıkarmıştır. Avrupa Biriği nin 89/391 sayıı Çerçeve Direktifi ise, işçierin ve/veya temsicierinin bigiye erişimi, eğitimi ve yönetime katıımı üzerinde durmuştur. Israra yasaya konumak istenen bu maddeer, ÇSGB nin aanı kendi egemeniği atına ama çabasının yansımasıdır. Habuki buna gerek yoktur. Çünkü eğitim kurumarının açıması Mii Eğitim Bakanığı üzerinde izne ve beiri standartara bağanabiir. Yine Bakanığın, iş güveniği uzmanığın çeşiti sınıfara ayırması ve bunarı da tehike dereceeri ie bağantıandırması da bir tartışma kaynağıdır. Çok değişik biimse bigiere donatımış oan uzmanarın, tüm iş koarında yetkin omaarı bekenemez. Bu bakımdan, yanızca tehike deği, bu tehikenin hangi işkou nda yer adığı da gözönüne aınmaıdır. Kadı ki, buna bir öçüt daha ekenebiir. Bu da işyererinin boyutarı ie igii oan işyerinin öçeği ne göre uzman tanımamasıdır. Yani çok az işçi çaıştıran ie çok faza işçi çaıştıran arasında, uzmanın niteikeri yönünden fark buunması düşünüebiir. Karşıaştırmaı inceemede AB Çerçeve Direktifi ie İş Sağığı Güveniği Yasası arasında kökü farkııkar görümektedir. AB Direktifi, hem uyguanan kesimi genişetmekte; hem de uyguamarı geiştirmek adına ufuk açıcı bir yakaşım içindedir. Sözgeimi : ve/veya AB Çerçeve Direktifi nde sıkıka kuanıan ufuk açıcı önemerden biri oduğu hade, İş Sağığı Güveniği Yasasının 18.maddesinde, işverenin, görüş ama ve katıımın sağanması konusunda, çaışanara veya temsicierine oanak sağaması öngörümüştür. Kurumarda başkanın oy kuanmaması İş durdurma başığı atında, devetin yetkisinin arttırıması yerine, işverence işçinin yetkierinin arttırıması vb. Bu yakaşıma İş Sağığı Güveniği Yasası nda rastanmamaktadır. Tersine daratıcı bir anatım seçimiştir. Şöye ki : Uusa Konsey de başkanın oyu iki oy sayımaktadır. Çekimser oy yasakanmıştır (Başbakan ın Bitaraf oan bertaraf our dediği dakikadan beri çıkan yasaardaki tüm kurumarda bitaraf oma oanağı kamamıştır.) İşçierin bigiere erişimi yerine, işverence atanan temsicierinin erişimine oanak tanınmıştır. İşyeri tehike sınıfarı, beiri riskerden etkienecek çaışanar gibi öze grupar ouşturuarak, bunar üzerine poitikaar ouşturumuştur (Sözgeimi, çok tehikei, tehikei, az tehikei ya da ondan az işçi çaıştıran işyereri vb ayırımcı uyguamaara önceikemeer yapımıştır). Üzerinde duruması gereken çok önemi bir konu daha var. Bu da yasa tasarısının hazırık sürecine katıım ie igiidir. Sosya eş ere (partner, taraf) gösterien son yasa tasağı dışında bir metnin, hükümetçe, TBMM ye Tasarı ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

10 İş Sağığı Güveniği oarak sunuması anamıdır (3). Bu STK arın süreçten dışandığını göstermektedir. Bu dışanmanın bir başka kanıtı, Uusa İş Sağığı Güveniği Konseyi nde yasa tasağı görüşüürken yaşanmıştır. Konsey ce ouşturuan at komisyonun, mode ve Öneri eri hiç gözönüne aınmamıştır (4). Bunun üzerine, Konsey de, STK arın, at komisyonun çaışmaarını sürdürmesi önerimiş; ancak bu öneri de 8 e karşı 8 oya reddedimiştir. Topantıya başkanık eden müsteşar yardımcısının oyu iki sayıarak, Konsey, bu tasağı görüşmekten vazgeçmiştir. İş sağığı güveniği, çok biimi oduğu kadar, çok kesimi bir konudur. Hükümetin tek başına bu aanda egemenik kurmasına, her istediğini yaptırmasına oanak yoktur. Öte yandan, gerek tepkieri en aza indirmek ve gerekse hizmeterin işyererine uaşabiiriğini sağayabimek için, küçük işyererinin gönüüüğünü öne çıkaran modeer ortaya konumaıdır. Bunu sağayacak oan mode ise, en geniş katıımı sosya diyaog oanağını sağayacak oan idari ve mai yönden özerk bir İş Sağığı Güveniği Kurumu dur. ÇSGB bünyesindeki İnsan Hakarı Kurumu nun da benzer konumda kuruduğu anımsandığında (5); ya benzerinin ÇSGB ye bağı, ya da daha geniş işever yükenerek Başbakanığa veya hükümet-dışı oarak kuruması düşünümeidir. Zaten yukarıda da sözünü ettiğimiz, ÇSGB Uusa İş Sağığı Güveniği Konseyi ne sunuan at komisyon Öneri si de bunu hedefemekteydi. Sonuç oarak İş Sağığı Güveniği aanındaki boşukarın dodurumasının you, uzun yıardır devam eden süreci, yeni doğrutuara sokmaya çaışmak yerine, kendi akışına bırakarak, çoğucu örgütenme modeeri ortaya koymaktır. Bu yöntemin o deni başarıı oması bekenir ki, yasaya bie gerek kamadan pek çok düzeneme kendiiğinden uyguamaya konuabiir. Yeter ki, hassasiyeteri karşııkı oarak gözetecek ve dayatmacı omayacak bir Kurum sa yakaşım ortaya konuabisin. Yasanın çıkmasından sonra bu konuda girişimerin yoğunaştırıması ve hükümet dışı kuruuşarın özerk kurumsaaşma sürecini birikte ee aıp oguaştırması, hatta ouşturması bekenmeidir. İş Sağığı Güveniği Yasası nın bugüne değin gecikmesinin nedeni de, satır araarına sıkıştırıan ve devetin bu aanda varoan egemeniğini daha da pekiştiren, -yukarıda Tabo 2 de verien- maddeerdir. Bakan, yasayı savunan konuşmaarında, işçi öümerinden sözediyordu. Öümere son vermek amacıya bu yasayı çıkarmak istedikerini söyüyordu Yasa Tasarısı ie 2012 Yasası arasındaki benzerik düşünüürse, bu gecikme sırasında binerce işçi ödü veya sakat kadı. Bunun hesabını kim verecek?! Yasa çıktı. Ama büyük eksikiker var. Yine iş kazaarı, sakat kamaar ve öümer sürecek. Bunun teme nedeni de yasadaki yetersiziker ve bunun yaşama geçiriebimesi için gereki önemerin aınmamış omasıdır. Türkiye de iş sağığı güveniği konusu, Çaışma Sosya Güvenik Bakanığı nı çoktan aşmış bir topum sorunu omuştur. Onun için de, idari ve mai yönden özerk tüm topumsa eşerin katıdığı bir kurumsa yapı omadan hiç bir yasa ya da yönetimin başarıı omasına oanak yoktur. KAYNAKLAR : (1) Piya B. : İş Sağığı ve Güveniğinde Türkiye nin Avrupa Biriği ne Uyum Sorunu, Beediye İş Sendikası Yayını, Temmuz (2) Fişek A.G. : İş Sağığı Güveniğinde Takım Oyunu, Sarper Süzek e Armağan Cit 2 s. 1855, 2011 Ankara. (3) Karabuut Ö. : Pane Konuşması. İş Müfettişeri Derneği nce düzenenen 4.Çaışma Yaşamı Kongresi (28-29 Nisan 2012 Ankara) (4) - : Uusa Düzeyde İş Sağığı Güveniği Kurumu, Çaışma Ortamı Dergisi Temmuz Ağustos 2007 Sayı 93 s.20 (5) Türkiye İnsan Hakarı Kurumu Kanunu R.G. 30 Haziran 2012 tarih ve sayı (Kanun No.6332 Ne yapımaı? 1. Taşama gözüğü kuanımaı (gözüğün kenararı yüze iyi oturmaı ve arasından göze kıvıcım veya parçacık girmemei), aşağı eğimeerde gözüğün yerinden çıkmaması için gözük koarı bantı ya da astiki omaı 2. Yüz siperiki baret kuanımaı 3. Gürütü ve vibrasyon (titreşim) gibi fizikse etmener, gaz, toz, meta dumanı gibi kimyasa etkenerin sağık üzerine etkieri ve korunma yoarı konuarını içeren iş sağığı ve güveniği eğitimi (uzman persone-er-den ) aınmış omaı. 4. Kişise Koruyucu Donanımının uygun seçimi, kuanıması ve bakımını da içeren KKD eğitimi aınmış omaı. 5. İşe giriş ve periyodik sağık muayeneeri düzeni oarak yapımaı. Periyodik muayeneer göz ve kuak test ve kontroeri ie sounum fonksiyon testeri ve akciğer grafierini de içermeidir. 6. Taşama sırasında makinanın kordonu fizikse darbeer ve kıvcımardan korunmaıdır. 7. Kıvıcımara karşı deri önük ve bacakarın korunması için deri veya yanmaz mazemeden yapımış tozuk kuanımaıdır İKİ DAKİKA DÜŞÜN > Sayfa 23 ün yanıtı 10 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

11 Anımsa AZ ZAMANDA ÇOK İŞLER YAPTI - 2 Bir Aydınanma Devrimcisi : Hasan Âi Yüce Hasan Âi Yüce Türkiye nin eğitim ve kütür yaşamının igi odağında. Yüreği ükemizin aydınık geeceği için çarpan, bu yoda kafa yoran herkes, onu her zaman özeme, saygıya anıyor. Yüce e igii öze günerde, özeike Köy Enstitüeri nin kuruuş yıdönümerinde, onun etkinik ve başarıarı üzerinde döne döne duruuyor. Yeni yeni bigi ve begeere değişik bakış açıarıya daha ne deni durusa yeridir. (Feyzuah Ertuğru) (15) G iriş : Cumhuriyet i yıarı ( ), uyguanan siyasa-ekonomik poitikaar açısından sınıfandırdığımızda karşımıza üç dönem çıkıyor. Genç Cumhuriyet dönemi diyeceğimiz yıarı arasında siyasa davranış oarak devrim ikeeri konudu, kamu öncüüğünde ekonomik kakınma gerçekeştirimeye çaışıdı yıarı karışık poitikaarın uyguandığı dönem osa da, özünde iberaizme geçiş egemendi sonrası dönem uyguamaarı ise ekonomik açıdan kürese ekonomi ie bütüneşmeyi, ik dönemdeki siyasa davranışın ekonomide, sağıkta, eğitimde getirdiği birçok ikeyi, paramento çoğunuğu demokrasisi adı atında sosya yaşamdan simeyi amaçadı. Her üç kuşakta doğanarı bir dizi sosyoekonomik değişkeni içeren benzemezik göstergesi (endeks) bağamında inceediğimizde, araarında anamı fark ouşuyor. İşin iginç yanı ükenin uzun süren savaştan çıktığı, İkinci Dünya Savaşına girmediği hade savaş koşuarının çok ağır geçtiği dönemde doğan doğumu kuşak nüfusunun benzemezik katsayısının yüksek ouşu igiyi çekiyor. Bu kuşak nüfusunun babaarından, dedeerinden sağık, eğitim, işgücüne katıım ya da mesekeri açısından çok farkı konuma gediği görüdü. Önceki kuşaktakier ie benzemezik katsayıarı anamı düzeye uaştı. Genç Cumhuriyet dönemi kuşağının bu niteikeri yanında yaşadıkarı ortamdaki kazanımarı, umut kütürü içinde yaşamarını sürdürmeerini sağadı sonrası kuşağı; aieerin çocuğa atfettiği psikoojik değerden ötürü kendierine aktarıan kaynak nedeniye hem daha sağıkı oduar hem de sosya sistemin zoru eğitim basamakarını başarıya tamamadıar. Ne var ki bu kuşak doğumuar, istenien niteikere sahip omaarına karşın çaışacak bir iş bumakta zorandıar. Genç yaşta üretememe, aieye yük oma, anne-baba eine bakma onarı karamsarığa itmeye başadı. İki kuşakta görüen umut kütürü ie karamsarık kütürü nü karşıaştırdığımızda, çıkan anamı fark iki kuşak arasındaki benzemezik katsayısını artırdı. Genç Cumhuriyetin koyduğu sağıkı, eğitimi yeni insanı yetiştirme poitikası bağamında; kuşağının teme kazanımı sağık kabini ie yaşama tutunmaarı, * Dr., Sosyoog Mümtaz PEKER* eğitim asansörü ie sosya sistemde sınıf atamaarı odu. Büyük önder M.K.Atatürk ün eğitim konusundaki görüşerini çok iyi anaiz eden Yüce, çağdaşaşmayı gerçekeştirecek aydınanma eğitimini; seyreden deği, kuraarını uyguayarak yaşayan bir topum ouşturma hedefendiği için, eğitim örgütenmesini tek bir yurttaş kamayana değin herkesin eğitimesi oarak görüyordu. Genç Cumhuriyet kuşağının eğitimesinde, kütürenmesinde önemi katkıarı oan aydınanma devrimcisi Yüce i kaın çizgieri tanıtmayı dergimiz okuyucuarı için amaçadık. M.K.Atatürk e tanışma: Yüce 1922 yıı sonunda İzmir e öğretmen oarak atandı. Yakaşık iki ay sonra yaptığı yurt gezisi sırasında Mustafa Kema İzmir e de uğradı. Burada düzenenen etkinikte kendini sadece mebus Mustafa Kema oarak tanıttığı topantıya, Yüce sorumuuk taşıyan kişi oarak katıdı. Mustafa Kema topantı başında amacını; Yanız benim deği, sizin de söyemenizi arzu ediyorum şekinde beirtti. Bu nedene uzun süren topantıda kendisine birçok soru yönetidi. Soru soranar arasında Yüce de vardı. Topantıda şu soruyu sordu: Geecekteki irfan(biim, kütür) hayatımızda medresenin mevkii ne oacaktır? Bugün fosi mevkiinde buunan medreseerin irfan hayatı bundan sonra nası oacaktır? Zatı âieri bu konuda ne düşünüyor, bunu öğrenmek istiyorum. Mustafa Kema sorudaki fikre katıdığını beirtti; Mietimizin, memeketimizin yüksek eğitim kurumarıya bir oması gerekir. Bütün memeket evatarı, kadın ve erkek, orada eğitim görmeidir dedi (1) Dünya buhranı sonrasında işerin iyi gitmediğini, müdahae azım gediğini sezen Atatürk, ouşturuan bir heyete üç ay sürecek inceeme gezisine 1930 yıında çıktı (2). Geziye Maarif Vekâeti müfettişi oarak Yüce de katıdı. Yocuuğun ik durağı Kayseri ydi. Mustafa Kema heyete birikte iseye gitti, fesefe dersinin oduğu sınıfa giridi. Derste okutuan kitap Yüce in yazdığı Mantık kitabıydı. Ders boyunca kitabı inceeyen; öğretmeninden, öğrencisinden kaziye (önerme), saibe(oumsuzaştıran), mucibe(neden-sonuç) gibi Arapça terimeri duyan Atatürk oaydan rahatsız odu. Gezide bir akşam yemeğinde Yüce e yazdığı kitaptaki Arapça terimer yerine, Türkçeerini buma konusundaki fikrini sordu. Yüce Düşündüm. Dahası, muğâk(anaşımaz) Hasan Âi Yüce [ ] (17) terimerin Türkçeerini bumada deneyer bie yaptım. Ama bu gibi değiştirmeerin, bireyer tarafından yapımasını sakıncaı gördüm. Herkes kendine göre bir terim buup kuanırsa, kimse kimseyi anamaz; eğitimde anam bütünüğü ortadan kakar. Bu sorun için bir heyet(kuru) veya cemiyet(kurum) ouşturumaı ve biimse terimer burada saptanmaı düşüncesindeyim, dedi. Tartışma başka kitapardan verien örnekere sürdürüdü. Atatürk tartışma sonunda; yazdığı Mantık kitabından ötürü Yüce i kutadı, terimer konusundaki fikrini beğendiğini beirtti, arkasından ancak söyediğim noktaarda öze çaba- ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

12 Anımsa nızı görmek isterim dedi (3). Söz çok anamıydı: Yüce, Di Devrimini doğru temeere oturtmak üzere kuruan(1932) Türk Dii Tetkik Cemiyeti nin etimooji kou başkanığına getiridi. Atatürk bu gezi boyunca süreki bir tartışma ortamı yaratır; geziye katıanara kendi igi aanarına yöneik oduğu gibi, bunarın üke sorununun çözümüne katkısının ne oabieceği konusunda soru soruyordu. Bu bağamda etrafındakiere Türk mieti ne zaman kendini kurtumuş sayabiir? sorusunu yönetti. Geziye katıanardan birkaç kişi görüşerini beirttikten sonra Yüce Paşam, Türk mieti ne zaman kurtarıcı arama ihtiyacı duymayacak hae geirse o zaman kurtumuş our yanıtını verdi. Mustafa Kema, Hepiniz güze fikirer söyediniz. Fakat bu çocuğun ieri attığı, üstünde bizi derin derin düşündürmeye değer bir fikirdir diyerek takdirini bei etti (4). Baba-oğu iişkisi (5) : Her çocuk kendisine gösterien igi çerçevesinde anne ya da babasına oan sevgisini öne çıkarır. Anı yazınında bunun değişik örnekeri buunuyor (6). Yüce in oğu ie oan iişkisi konusunda Can Yüce in sınıf arkadaşı Özdemir Nutku Can Yüce, ondan büyük bir hayranık ve saygıya söz ederdi, diyor. Mümtaz Sosya, Can Yüce in 1974 ün Bir Siyasinin Şiireri nde(kutu 1) yazdığından harekete Yüce in izerini, bir tek kişi üzerindeki izenimden kakarak aramak, bireyse bir tekik, topumsa bir bütüne varma çaışması oarak da iginç oabiir. O tek kişi, eşine koay rastanmayacak bir örnek niteiğiye, unutumaz şair Can Yüce den başkası oabiir mi? açıkamasını yapıyor. Can Yüce in babasına karşı oan sevgisi ancak onun söyemi ie anatıabiir. Kanımca insanın bunu çıkarsız oarak yapma zamanı, sevdiğini kaybettiği, toprağa verdiği an ouyor. Can Yüce in işte on andaki sevgi söyemi: Böyesine civan bir öümü mendi atı etmek benden ırak osun! Bu, bir cenaze deği, bir teme atma töreni omaı! Yüce in cıvı cıvı anıtı üstüne kuruan bir biinç yapısının temei! Lâmı, eifi, cafı, kafı kurakıkara, ayazara karşı iyi havaarı, aydınarı yapındıracak bir düşünce işiği! Üstüne bir avuç toprak ya da bir yaprak yazı yazmaka oacak iş deği bu. Tam tersine; eimize kürekeri aıp yaptığı işerin üzerine orta çağ mezarcıarının yığdığı taşarı, toprakarı kadırmamız gerek! Bu işi öye sıkı tutaım ki, bu ükede iş göreneri, haka hizmet edeneri, yurttaşarı için didineneri yıkmaya yetenener, işten yaratıcııktan aıkoyanar bir daha baş kadırmasın. (7) Babasını fiziki oarak sevmenin dışında, bu ükeye yaptıkarı, haka hizmeti, aydınanma younda gördüğü işer nedeniye ouşan bir sevgi. Oğun bu sevgisi boşuna deği. Yüce in, torun müjdesini adığı tegrafa karşı yazdığı uzun mektubunda bu sevginin ouşumunun nedeni kendini gösteriyor. Oğum Can ın üç keimeik tegrafı gediği zaman onun anası ve benim anam, üçümüz beraberdik. Ben dördüncü büyükbabaığımı yaşıyordum. Oğum kızının adını Güze koymuş. İyi etmiş. Çünkü iyi, hiçbir zaman çirkin omaz. Bir kız çocuğu daha our da ona İyi adını verirse ruhum şad our Sevgi Hasan Âi Yüce Köy Enstitüü gençere birikte. (17) iyi dieker doğurur. Yeni doğana bütün hayatı için oması istenieni ada vermek Koruyucu-koayıcı aie tipinin egemen oduğu bir topumda, torununa pagan bir isim ya da annenin, babaannenin adını koymasını düşünmeyen; oğunun kızına, bütün hayatı için oması istediği adı koymasına sevinen böyesine ince bir insan Yüce. İkerin Kurucusu (8) : Yüce in Mii Eğitim Bakanığı ndaki etkiniği; ükemiz eğitim, kütür, sanat aanında uusa yapıyı ouşturacak iker konusunda önemi girişimer dönemi odu. Birinci Türk Yayın Kongresi nde (1939) dünyayı, özeike batıyı tanıma gerekiiğini vurguadı, Türk aydınarını tercüme seferberiğine davet etti. Kongrede Doğu-Batı kasikerinin tercüme edimesi için karar aındı. Birinci Eğitim Şurası nda (1939) ükenin eğitim sorunarı, köyünün eğitim taebinin nası canandırıacağı, bu taebin nası karşıanacağı tartışıdı. Yayın Kongresinde aınan karar geciktirimeden uyguamaya kondu. Tercüme Heyeti üyeeri beirendi, görev yapacakarı Daimi Büro ouşturudu(1940). Tercüme Bürosu doğu-batı kasikerinden 496 kitabın çevirisini tamamadı. Eğitim Bakanığınca ansikopedi çaışmaarı başatıdı. İsam Ansikopedisi nin çevirisi ie ik teif Türkçe İnönü Ansikopedisi ni yayımanmaya başadı(1943). İk kez bir sanat Ansikopedisi hazırandı (1943-Cea Esat Arseven), bunun yayını başatıdı. Devet Konservatuarı kuruuş yasası çıkarıdı(1940). Konservatuar öğretim eemanarı ie Tercüme Bürosu çaışanarının birikteiği sayesinde örnek oacak birçok eser hem eğitim aanına hem de sahne uyguamasına örnek oacak biçimde kütürümüze kazandırıdı. Türk diinin yapısını genç kuşağa öğretecek Gramer Komisyonu çaışmaarı (1941) tamamandı. Aynı yı içinde Birinci Coğrafya Kongresi topandı. Cumhuriyetin fesefesini, devrimerin anamını kütürenme you ie kırsa kesime aşıayacak öncüeri yetiştirmek amacıya Köy Enstitüeri kurudu(1940). Ükenin sanayieşme sürecindeki ara insan gücünü yetiştirecek mesekiteknik öğretim için de yeni bir seferberik başatıdı. Bakanığın merkez örgütünde Meseki ve Teknik Öğretim Müsteşarığı kurudu(1941). Bu aandaki okuara birikte, bu oku çaışanarının verdiği kurs sayıarı kısa sürede artırıdı. Sanayide çaışacak ara insan gücü kısa zamanda yetiştirimeye çaışıdı. Eğitimin niteiği yanında öğrenciere verien özgüvenden ötürü, bu okuarı bitirenerin büyük çoğunuğu küçük ve orta boy sanayici odu. Yüce teme-orta öğrenim yanında ükemizde yüksek öğrenimde de ikeri ouşturan çaışmaarın öncüsüydü. Sırası ie Ankara Fen Fakütesi (1943), İstanbu Teknik Üniversitesi (1944), Ankara Tıp Fakütesi (1945) onun bakanığı döneminde öğrenime açıdı. Üniversite yönetiminin siyasa iktidardan bağımsız, her türü araştırmayı siyasa baskı görmeden yapabimesini sağayacak yasa dört yıık hazırık çaışmasından sonra 1946 yıında Üniversite Yasası oarak çıkarıdı. Yüce i Anamak: Çözümesi gereken sorun, uzun yı- 12 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

13 Anımsa ar anamadıkarı, yanızca ezberedikeri dinse eğitime; yaşamarını içseeştirmiş, bu eğitimi verenerce denetenmiş bir topumun omurgasını değiştirmekti. Dahası ouşturuacak yeni topum modei için o yıarda yararanıacak ne bir eğitim kuramı ne de eğitim yönetimi vardı. Yapıacak iş edeki kıt kaynakarı kuanarak, biimin öngördüğü gözeme dayaı varsayımardan üretiecek eyemer bütünü oacaktı. Yüce in arkadaşarı ie bu bağamda yaptığı iş, kırsa topuma inkıâbın yo göstericisi kim oabiir sorusuna yanıt arama odu. Sorunun yanıtı Yüce in, arkadaşarının kafasında süreç içinde ouşmuştu. Köy çocukarından seçiecekerin, aydınanma fesefesi ve işe yöneik eğitime yetiştirimeeri sağanacaktı. Eğitimeri sonrasında gedikeri yer ya da buna benzer koşuarı oan yereşmeerde kamuya faza yük omayacak ücrete görevendiriecekerdi. Eğitici işeveri yanında üretici omaarı, davranışarı köyü tarafından yaşamın her aanında benimsenerek takit ediebiecek işeve donatımaarı gerekiyordu. Öğretmen köyde inkıâbın açıkayıcısı, genç kuşağın öğreticisi, köy yaşamındaki sorunarı çözecek bir önder oarak düşünümüştü. Ükenin değişik bögeerinde eğitime başayan Enstitüerden yetişecek önderin; köyerdeki öğretmen açığını kapaması, köy çocukarını okur-yazar kıması, kendisine kazandırdıkarı beceriere köyde üretken oması amaçanıyordu. Bu bağamda genç kuşak öğretmen önderiğinde hayata tutunacaktı. Uzun yıar doğumdan öüme kadar köyünün yaşamının her safhasında etkin oan imam, artık yanızca dinse görevini yapacaktı. Yakaşımı değişik açıardan inceediğimizde, dönemin koşuarına göre uygunuk ön pana çıkıyor. Kabaca inceeyeim: Yetiştiriecek öğretmenerin öğrenim görecekeri teme eğitim binaarı, bunarın donatımarı yanı sıra görev yapacakarı uç noktadaki benzer yapıanma en düşük maiyete gerçekeştirme kuraına dayanıyordu. Eğitim binaarının, araçarın kuanım süresinde yıpranmaarı, bozumaarı, eskimeerinden ötürü doğacak sorunarı faza bir ekonomik harcama getirmeden yeni önder (öğretmen) tarafından yapıabieceği kurguanmıştı. Çünkü kırsa kesimde bu sorunarı çözümeyebiecek yetişkin insan gücü yoktu. Yüce döneminde yapıan Enstitü binaarı ie uç noktadaki okuar, eğitim mazemeeri en az maiyete gerçekeştiridi; binaarın uzun yıar kuanımı topam faydayı artırdı (9). Türkiye ekonomisi üzerine daha sonra hazıranan Dünya Bankası raporunda bunar görümediği için, konu yıarındaki eğitim harcamaarının azığı oarak beirtidi (10). Öğretmen istihdamında ücret değerendirmesi kamu harcamaarı açısından faza bir yük getirmeyecek şekide düzenendi. Öğretmenin bu ücrete köyde yaşamasının getirdiği güçüğü aşabimenin you oarak onu farkı işeveri oacak şekide yetiştirme, donatma gereği düşünüdü. Bu nedene Enstitüde öğrendikeri tahta-demir işi, yapıcı, dügerik gibi işeri yapabimeeri için erkek öğrenciere görev yaptıkarı köyerde önderik yapabiecekeri mazemeer göreve başarken kendierine veriiyordu. Benzer şekide kız öğrenciere biçki araçarı, dikiş makinesi verierek görev yaptıkarı köyerde hem iş yapmaarı hem de bu aanda öncü omaarı amaçanıyordu. Bunarın yanında Enstitünün yer adığı böge tarımına göre yetiştirien öğrencierin köyde üretici, önder omaarı için gereki toprak tahsisi yapııyor, yeteri mazeme veriiyordu (11). Kakınma iktisadı açısından güdüen bu poitika dönem dikkate aındığında çok anamıydı. Kakınmanın yükünü zamana yaymadan, öncü bir kuşak tarafından tüm zorukara katanıması, maiyetin en az oarak gerçekeşmesi amaçanıyordu. Bunun başarıı bir örneği Japon kakınmasında aynı yıarda uyguandı. Yüce in, arkadaşarının amacı; köyüyü köeikerin her türüsünden kurtarmayı sağayacak eğitim seferberiğiydi. Bunun ik ayağı yaşamın her aanında karşıaştıkarı sorunarının çaresini akı ie buacak yeni bir kuşak yaratmaktı. Bimek demek, yapmak demekti. Yetişecek kuşağın bigisi, cia şekinde, ezberenerek benimsenmiş bigi deği, iş içinde, iş aracıığıya öğrenien gerçek ve öz bigi oacaktı. Bu kuşağın gerek yetişmesi gerekse üretimde buunduğu sürede yurttaşı bigiendirmesi gerekiyordu. Eeştire akı ie üretim biçimini, teknoojisini değiştirme gereksinimi duyacak, gerçekeştirecek oan köyü; siyasi ve ekonomik güç sahiperinin baskıarından kurtuma younda gereki eyemeri yapabiecekti (12). Yaratımak istenen yeni topumda; Türk üst kimiğinde di biriğini sağama, kütüre renkiiği ouşturma, bütüneştirime teme oacaktı (13). Dış göçe geener yanı sıra uusa sınırar içindeki etnik gruparın aynı di bütünüğüne sahip kuşakardan ouşması bu yoa çözümenebiecekti. Zengin ve ahenki diimiz yeni harfere genç beyinere bu yoa çok daha koay aktarıacaktı. Teme eğitimde yetişen kuşakarın Türkçe öğrenmeeri, bunu yaşamarının her aanında özeike dinde kuanmaarının getireceği yarar açıktı. Yeni topumun kütürenme, kütür aktarımı ie yaşamda hıza yeniikeri benimsemeeri, uyguamaarı için bu yo buunmaz bir fırsat oacaktı. Böyece iş-eyem uusçuuğu ie üke canandırımaya başanmıştı. Çünkü iş yapan adamın çok söyeyecek vakti yoktu (14). Sonuç: Türkiye de farkı dönemerde köy araştırması yapanarın, araştırmayı yaptıktan bei bir süre sonra yeniden aynı köyere gittikeri zaman yaptıkarı gözemeri, faza bir değişim omadığı üzerinde yoğunaşıyor dan günümüze Anadou köyse yereşmeerinde gerçekeşen yeniiker bir ein parmak sayısına ancak uaştı. Örneğin eektrik, yo, teefon bunardan önde geeneri odu. Bunar köyünün ürettiği deği, bakarak kuandıkarıydı. Köyünün doğaya, topuma, aiesiye oan iişkisinde ne gibi değişim odu? Yaşamın sürdürüdüğü konutar aynı deği mi? Doğa oayara dayanıksız, ısı geçirgeniği yüksek, tuvaeti dışarıda, süreki akarsuyu omayan bu konutar, depremerde faza öümer yanında, bebek-çocuk öümerinin yüksekiğinin, kadın-doğum hastaıkarının da yaratıcısı oma özei- Kutu 1: HAYATTA BEN EN ÇOK BABAMI SEVDİM Hayatta ben en çok babamı sevdim. Karaçaıar gibi yerden bitme bir çocuk Çarpık bacakarıya ha düştü ha düşecek- Nası koşarsa ardından bir devin, O çapkın babamı ben öye sevdim. Bimezdi ki oturduğumuz semti, Gedi mi de gidici hep hep acee işi!- Çağın en güze gözü maarif müfettişi. Atastan bakardım nereye gitti, Öye öye ezber ettim gurbeti. Sevinçten uçardım hasta odum mu, Kırkı geçerse ateş, çağırırar İstanbu a. Bir heâaşmak ister ebet, diğ mi oğuya! Tifoyken başardım bu aşk oy nunu, Ohh dedim, göğsüne gömdüm burnumu. En son teftişine çıkana değin Koştururken ardından o uçmaktaki devin, Daha başka tür aşkar, geniş sevdaar için Açıdı nefesim, fikrim, canevim. Hayatta ben en çok babamı sevdim. CAN YÜCEL ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

14 Anımsa ğini sürdürüyor. Doğa ie iişkierde hep aynı söyem, aynı davranış sürmüyor mu? Kıyıardaki tarımı dışarıda bırakın. Diğereri toprağı dünden farkı mı sürüyor? Yağmursuz geçen güner sonucu, yağmur duasından başka bir yo mu budu? Köyünün bigiendirimesi, bigisini yaşamın her aanında kuanacak biçimde yetiştirimesi günümüzde başarımamış bir sosya devet hizmet açığı oarak karşımızda duruyor. Sözgeimi Doğu ve Güney Doğu Anadou köyeri, ikincisi göç aan kenterin bei ceperindeki köy kökeni nüfusun eğitimsiziği, bundan kaynakanan sağık sorunu çözümenemedi. Eğitim örgütenmesi tüm kırsa yapıyı içermediği için di biriği sağanamadı. Kırsa yapıda etkiniğini sürdüren dinse eğitimden ötürü bei yöreerde bei tarikatar sosya yaşamda güçü bağarını ouşturdu. Tarımda üretim, mükiyet iişkieri benzer örüntüsünü korudu. Ne toprak reformu yapıdı ne de üretici biinçendiridi. Enstitüerin dünya görüşü içinde yetişen, yönetim erkini sorguayan, yeni nesi fikri ve vicdanı hür yetiştirecek önder öğretmen tipi 1950 sonrası eğitim poitikaarıya yok edimeye çaışıdı. Yaşadıkarımız; orta çağdan, uygarığa geçiş köprüsünü tüm köyü nüfusun biincinde, yaşamında kurmak isteyen Yüce in, arkadaşarının acı bir yıkım öyküsü odu. Bu süreçte bir adım ötede oan medeniyeti, uygarığı eeri ie yakaayıp getirmek isteyen; kuuktan, yurttaşığa geçiş köprüsünü kuranar, ükemizde istedikeri başarıyı ede edemedier. Ancak sarkacın hep aynı yöne aynı hıza saınması mümkün mü? Kutu 2: Hasan Âi Yüce in kısa yaşam öyküsü (16) 17 Araık 1897 İstanbu da doğdu. 11 Nisan 1915 Yedek subay oarak askere aındı 1919 İstanbu Üniversitesi Edebiyat Fakütesi Fesefe böümüne yazıdı. Darumuaimin-i Aiye nin öğrenci kadrosuna aındı. 30 Haziran 1921 Yüksek öğrenimini bitirdi. 22 Ağustos 1922 Refika Hanım a evendi. 19 Araık 1922 İzmir e öğretmen oarak atandı. 01 Nisan 1923 İstanbu a döndü, Değişik kurumarda öğretmenik yaptı 21 Ağustos 1926 İkiz çocukarı Canan ie Can doğdu 19 Ocak 1927 Mıntıka müfettişi oarak İstanbu Maarif Egemeniğine atandı Bir yı Paris e denetim gezisine gitti. 11 Kasım 1930 Mustafa Kema ie birikte üç ay Anadou gezisine katıdı. 06 Kasım 1932 Gazi Eğitim Enstitüsü müdürüğüne atandı. 12 Mart 1933 Maarif Vekâeti Orta Tedrisat Umum Müdürüğüne atandı. 01 Mart 1935 İzmir Mietvekii seçidi. CHP Gene İdare Kuruu üyesi odu. 28 Araık 1938 Maarif Vekiiği ne atandı. 05 Ağustos 1946 Bakanıktan istifa etti. 21 Kasım 1950 Cumhuriyet Hak Partisi ie Uus gazetesinden istifa etti. 22 Kasım Temmuz 1960 T.İş Bankası kütür yayınarı müşaviri odu 05 Ekim 1960 UNESCO 11. Gene topantısına deege oarak katıdı. 26 Şubat 1961 İstanbu da ödü 02 Mart 1961 Ankara Cebeci Asri Mezarığı nda toprağa veridi. Uçankaemiz Londra gökerinde [Cema Nadir] (17) Kutu 3 : Hasan-Ai Yüce i Anma Yıı UNESCO nun önce Mii Komisyonunda çeşiti ihtisas komiteerinde görever adı. Daha sonra UNESCO Yönetim Kuruu üyesi seçidi. Fikir zenginiği ie bir yaşam pınarı, her şeyin üstünde sevecen, yürek ve heyecan sahibi bir insan oarak görev yaptı (Zeki Karabuda, aktaran M.Başaran s.193) Dünyayı kana boyayan II.Dünya Savaşı nın ardından UNESCO nun ik topantısına katıan ve o sırada Mii Eğitim Bakanı oan Hasan Ai Yüce, karikatürist Cema Nadir uçan kae oarak niteenmiş ve şöye bir konuşma yapmıştı : Biz buraya, son yirmi yı içinde, insanığın yeni istekerine uymak için bütün kurumarında inkıap yapmış ve yeni nesierini barış ve sevgiye Uusar arası dostuğa inana yetiştirmiş bir uusun temswicieri oarak katııyoruz. Türkiye Cumhuriyeti kuruduğu günden beri, kendi güven ve rahatını, başka uusarın güven ve rahatığında aramıştır. İnkıapçı Türk devetinde mii eğitim esasarı şunar omuştur: a) Bütün dünya mieterini tanımak, anamak, saymak, b) Kapaı bir kütürde mahpus kamayarak, insanığın ortak kütür kaynakarına gitmek, c) Yurttaşar arasında ırk, din, di, sınıf farkı gözetmemek. (Başaran, s.191) Bireşmiş Mieter Eğitim, Biim ve Kütür Örgütü (UNESCO), onun doğumunun 100.Yıına denk geen, 1997 yıını HaHasan Ai Yüce i Anma Yıı oarak ian etmiştir. Hasan Ai Yüce in Türk kütürüne ve Türk uusuna yaptığı hizmeter, uusa sınırara sığmadı; insanık dünyasına taştı. Bu nedene Bireşmiş Mieter Hasan Ai Yüce in hizmeterini UNESCO aracıığıya, tüm insanığa yapımış saydı yıını, bu değeri insanı anma yıı oarak adandırdı. 14 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

15 Anımsa Kutu 4: Başaran'ın Kızkardeşeri Mehmet Başaran ın güze şiir yazdığı Köy Enstitüsü yıarında anaşımıştı. Mii Eğitim Bakanı Hasan Aı Yüce ie ik karşıaşmasında, ondan şiir okuması istenmişti. Okumak isterken çok heyecananmış ve hatta şiirin sonunu unutmuştur. Yardımına İsmai Hakkı Tonguç yetişmiş ve cebinde sakadığı şiirin yazıı metnini ona vererek, tamamamasını sağamıştı. Daha sonra Bakan, onuna yanına çağırmış; şiirini çok beğendiğini, ama onu güze okumanın da bir sanat oduğunu söyeyerek birikte bunu öğrenmeerini önermişti. Tek tek vurguarıya, öğretmeni gibi, ona şiirin nası okunacağını öğretmişti. Bu konuşma sırasında onun kafasının karışık oduğunu ve kaygıarı oduğunu da hissetmiş ve sormuştu. Gerçekten de Mehmet Başaran, yaşanan ikinci dünya savaşı koşuarında, fakir ana babasını Trakya köyerinde, kendisinden daha küçük iki kız bir erkek kardeşiye yanız bırakmış omanın ezikiğini yaşıyordu. Şimdi bir de Hasanoğan Yüksek Köy Enstitüsü ne gidecek başarıı öğrencier arasına seçimişti. Onara karşı haksızık yaptığı, bu yoda devam etmenin benciik oduğunu düşünüyordu. Bakan Hasan Ai Yüce uzun uzun düşündü : İki kız kardeşim var demiştin deği mi? Evet. Bak evadım. Hemen bu gece babana mektup yazacak, kız kardeşerinin Kepirtepe Köy Enstitüsü ne götürmeerini benim istediğimi bidireceksin. Yarın müdür İhsan Kaabay a tegraf çekceğim ben de. Enstitü ye aaım o kızarı da kurtaraım Başaran. Keşke tüm köy kızarını kurtarabisek.. Unutma, izeyeceğim. Beş atı yaşarından beri kırda bayırda işe koşuan kardeşerimi düşündüm. Çöcükukarını bie yaşayamamışardı. Oyun, eğence bimezerdi. Derseri iyi sayıırdı. Ah, enstitüye bir girebiseer, dersikerde, işikerde yüzerine mkan gese, bir şeyer öğrendikçe gözeri ışısaydı. Onar da türkü söyese, haay çeksedi şenik akşamarında...(...) Köye gittiğimde, ikisi de evenmişti kızkardeşerimin. Biri yakın köye gein gitmişti. Büyüğü köydeydi. Az sonra, başı gözü sarıı karşıma çıktı. Kocası dövünce baba evine kaçmıştı. Babam derin derin içini çekti : Ah o Yüce baba, ah! Şu kızar kurtuacaktı, ama yoksuuğun gözü çıksın. Ziyan ettik kızarı, öğretmen oacakardı şimdi, sürünmeyecekerdi böye. (17) Hasan Âi Yüce, öğrenciere birikte.. (Resim, bogspot.com/2012/02/hasan-ai-yuce.htm adresinden aınmıştır.) Resim, adresinden aınmıştır. Dipnotar : 1 Atatürk: Atatürk ün Bütün Esereri, C. 15, s.51-58, Kaynak Yayınarı, İstanbu. 2 Başar, Ahmet Hamdi: Atatürk e Üç Ay ve 1930 dan Sonra Türkiye, s , Ankara, Coşkun, Aev: Hasan Âi Yüce Aydınanma Devrimcisi, Cumhuriyet Kitaparı, s.39-40, İstanbu, Çıkar, Mustafa(aktaran): Hasan Âi Yüce ve Türk Kütür Reformu, s.58,, İş Bankası yayını, Ankara, Buradaki Özdemir Nutku, Mümtaz Soysa ve Güze Yüce Gier e ait üç aıntı; Aramızdan Ayrıışının 50. Yıında Hasan- Âi Yüce den Günümüze Eğitim Biim Kütür Poitikaarı Sempozyumu Şubat 2011, İzmir, Yeni Kuşak Köy Enstitüüer Derneği Yayınından aındı. Nutku; s.245, Soysa;72, Gier; Kendisine çok güze oyuncakar getiren Erda İnönü, oyuncakarı aır, babasına teşekkür ettikten sonra Ama ben annemi daha çok seviyorum dermiş. İnönü, Erda: Anıar ve Düşünceer, İstanbu, Doğan Kitapçıık, Günümüzde öze yetkii mahkemeerde yargıanan çoğu babanın, kızarı tarafından ne kadar sevidiği görüdü. Öye ki bu sevgi nedeniye ziyaret güneri babası Tuncay Özkan ı görmeye giden kızı okuuna devamsızıktan ötürü bege adı. 7 Yüce, Can: Ödü, İmece Dergisi, Sayı:2, Bu böümdeki yazıar için kaynak: Çıkar, Mustafa: Hasan- Âi Yüce ve Türk Kütür Devrimi, Türkiye İş Bankası yayını, İstanbu, Başaran, Mehmet: Özgüreşme Eyemi Köy Enstitüeri, s.29, Cumhuriyet Kitaparı, İstanbu, Maka, Mahmut: Köy Enstitüeri ve Ötesi, s. 65, Güdikeni yayınarı, Ankara, Barker J. M. vd.: Türkiye Ekonomisi: Kakınma Programı İçin Tahi ve Tavsiyeer, Mieterarası İmar ve Kakınma Bankası raporu, Akın Matbaası, Ankara, Peker, Mümtaz: Feyzuah Ertuğru a öze görüşme, Hacettepe Nüfus Etüteri Enstitüsü, Ankara, Tonguç, İ. Hakkı: Eğitim You ie Canandırıacak Köy, Remzi Kitabevi, İstanbu, Peker, Mümtaz: Prof. Dr. Yakup Kepenek Enstitüye başadığı ik yıda arkadaşarı ie konuşuan di bağamında anaşmakta güçük çektiğini; fakat ikinci yıda tüm arkadaşarının birbiri ie çok güze bir şekide Türkçe konuşarak ietişim kurmada başarıı oduğunu beirtti. Öze görüşme, İzmir, Yüce, Hasan Âi: Pazartesi Konuşmaarı, Türkiye İş Bankası Kütür Yayınarı, İstanbu, 3. Baskı, Ertuğru F.: Özgüreşme Younda Unutumuş Bir Uğrak, Hasan-Ai Yüce Kenan Öner Davası, Güdiken Yayınarı, Nisan 2000 s Çıkar, Mustafa: Hasan-Âi Yüce ve Türk Kütür Devrimi, Türkiye İş Bankası yayını, İstanbu, Başaran M. : Büyük Aydınanmacı Öğretmenim Hasan Ai Yüce, T.İş Bankası Kütür Yayınarı 2.Baskı, Mayıs 2010 s.9 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

16 Sosya Poitika Genç İşgücü, Küreseeşme ve Çaışma İişkieri B igi topumunun dönüşümde anahtar süreç oan küreseeşme ie birikte ortaya çıkan yoğun ve sürekiik kazanan işsizik, özeike ieri teknooji ve rekabet koşuarı nedeniye sermayenin, üretimin daha ucuz yapıabidiği bögeere kayması nedeniye ortaya çıkmaktadır. (1) İşsiziğin en önemi sebebi işgücünün niteiğindeki eksikik ve bigi işçisi yetersiziğidir. (2) (3) Bütün bu geişmeerin ışığında işsizik, kendisini fakirik, üretken omayan istihdam biçimeri ve sosya dışanma oarak ortaya koymaktadır. (4) Avrupa sosya poitika gündeminde sosya dışanma sorunsaında, güvencesiz ve a-tipik istihdam biçimerinde artış şekinde ifade edien düzeni iş oanakarından dışanma, özeike uzun dönemi işsizik ve genç işsiziğinde artışın vurguandığı işgücü piyasaarından dışanma ie konut ve topum hizmeterinden dışanma (etnik ve göçmen azınıkarın ouşturduğu baniyöer) oarak açıkanan üç ana unsurun ön pana çıkarıdığı, böyeike sosya dışanma kavramının yoksuuktan çok öte yoksunukarı da içeren çok boyutu bir kavram oduğu anaşımaktadır (5). Tüm dünya için işsizik, sorunun küçük bir kısmıdır. 300 miyona yakın istihdam edien genç çaışan yoksu kategorisinde kabu ediebiir. Bir başka deyişe, çaışan gençerin %50 den fazasının çaışan yoksu oarak (sıfır statüü çaışan) kabu edimesi mümkündür (6). Tüm dünyada istihdam oanağına kavuşan gençerin arasında kısa sürei çaışma, sosya güveniksiz çaışma durumarı, ağır iş koşuarı, gençerin yetenek ve niteikerinin işte kuanımaması, kaitei eğitim oanakarına uaşamama gençerin işgücü piyasasına katıımının düşük oması yaygındır (7). Dünyada ve ükemizde gençer arasındaki işsizik oranının yüksek omasının ası nedeni, genç işgücünün niteiğindeki eksikiktir (8). Üsteik hem genç, hem kadın, özürü omak bu duyarıığı daha da arttırmaktadır. Yaş grubu itibarıya kendisine özgü özeiker gösteren genç işsizik, gerek ükemizde gerekse diğer ükeerde yaşanan işsizik oranının daha üzerinde seyretmekte, genç işsizik oranarı yakaşık oarak gene işsizik oranarının iki katı yüksek omaktadır. İşgücüne katıımın artması, yüksek bir büyüme yakaamak için önemi bir faktördür. Ancak bu büyüme, eğitim-niteik-verimiik artışarı ie paraeik sağamadığı müddetçe, işgücüne katıımın tek başına artışının beraberinde işsiziği, yoksuuğu ve sosya güvensiziği getirmesi kaçınımazdır. (9) Günümüzde çaışma hakkı (10) bireyerin en önemi topumsa hakarı arasında sayımaktadır. Sosya Devet kavramının en önemi öğeerinden biri, iş buma sorununa devetin çözüm buması gereğidir. Dünyada geri kamış oan ükeerde, genç işsiziğinin en önemi diğer nedeni yeteri sayıda istihdam ve iş aanı yaratıamamasıdır. AB üyesi ükeerin hükümeteri de, son yıarda kendieri için önemi bir sorun haine gemeye başayan işsizik probemi karşısında çeşiti poitikaar geiştirmek zorunda kamışar ve içinde buundukarı istihdam sorununun çözümünde uzun dönem işsizik ve genç işsiziği ie mücadeeyi ön pana çıkarmışar, sosya devet anayışından uzak poitikaar ve yasaar benimsemişerdir. Arz yönü poitikaar, daha çok iş piyasasına arz ounan genç işgücünün niteiğinin yüksetimesine yöneiktir. Bu bağamda arz yönü poitikaarın teme hedefi, eğitim ve öğretimi geiştirmek ve bunu çaışma hayatının ihtiyaçarına karşıık verecek bir düzeye getirmek omaktadır. (11) Taep yönü poitikaar ise daha çok işvereneri genç istihdamına yönetmek ve genç istihdamını teşvik edimesi amacına yöneiktir. (12) Bütün bu poitikaara beiren çözüm yoarıya (13) amaçanan, devetin bu konudaki sorumuukarını sosya devet anayışıya bağdaşmaz bir şekide bireye, sosya tarafara, sivi topum kuruuşarına, yere idareere, bögese ve uus ötesi topuuk devretmektir. (14) Sosya devet anayışında zaten hakem ve vaat eden devet omaktan öteye geçemeyen geri kamış ükeere OECD ve AB Raporarı ie işsiziği azatmak için tavsiye edien poitikaar, yüksek kıdem tazminatı ödemeerinin azatıması,-kadırıması, öze istihdam büroarı aracıığıya geçici çaışma (dönemse çaışma) ve beiri sürei sözeşmeere çaışma biçimine iişkin sınıramaarın kadırıması suretiye bir * Trakya Üniversitesi, Sosya Biimer Enstitüsü İpek HALVURT* yandan çaışma mevzuatında esnekiğin artırıması, iş bumayı koayaştıran aktif işgücü piyasası poitikaarı ve işsizik sigortası yardımarının iyieştirierek çaışanara yöneik korumanın/ güvencenin geiştirimesi, iş ve geir güvencesi (güvencei esnekik) arasında yaşam boyu eğitim yakaşımı atında işçi ve işverenerin ortak çıkararına dayaı esnek istihdam biçimerinin yaygınaştırıması gibi poitikaardır. (15) Küreseeşme ve bigi teknoojierinin beraberinde getirmiş oduğu yoğun rekabet ve işsizik, işverenerin çekirdek işgücünün sayısını azamasına, ancak çevre işgücünün yani diğer bir deyişe a-tipik (standart-dışı) çaışanarın sayısının artmasına neden omaktadır. Kasik endüstri iişkierinde sendikaarın üye tabanını, imaat sanayinde beirsiz sürei sözeşmeer ie uusa işgücü piyasasında istihdam edien ve tam süre ie çaışan erkek işçier ouşturmaktadır. Bu durum her şeyden önce sendikaarın hedef kitesi oan imaat sektöründeki erkek işçi ve tüm işçierde sayısa bir darama yaşanmasına neden omaktadır. Bu geişmeer karşısında, tarım ve imaat sektörü daraırken, hizmeter sektörü geişmekte, işin niteikse özeiği ön pana çıkmaktadır. (16) Hizmet sektöründe gözemenen geişmeer ise çok daha karmaşıktır. Öze hizmet sektöründeki istihdamın dağıımı mesekere göre değişkenik göstermektedir. Bir uçta biişime ve araştırma-geiştirmeye odakanmış, yüksek vasıfı, beyaz yakaı işçieri yüksek ücreter ie ve sıkıka uusa işgücü piyasasında istihdam eden ieri teknoojii şirketer yer aırken; diğer uçta, vasıfsız işçieri düşük ücreter ie ve sınırı bir iş güvencesi ie istihdam eden geenekse emek yoğun firmaar yer amaktadır. Ayrıca hizmet sektöründe, küçük öçeki işetmeerdeki istihdamın artması, kısmi sürei, geçici ya da taşeron işçiiği gibi standart dışı istihdam biçimerinin yaygınaşması, kadının işgücüne katıım oranın artması da sendika örgütenme üzerinde negatif etki yapan geişmeerdir. (17) Yeni yaratıan işer ya çok yüksek niteik ve vasıf gerektiren işerde ya da genede düşük ücreti hizmet sektöründe ortaya çıkmış (Kutupaşma), özeike kadınarın, gençerin ve göçmenerin istihdamının artmasına hizmet etmiştir. Prodüktivesi düşük, hizmet sektörerinde istihdam oanağı buunan bu grup genede esnek istihdam biçimerinde çaışmakta ya da tam gün esasına çaışmaka beraber ede ettikeri geir yoksuuk sınırının atında kamakta ve yoksuuk tuzağına düşmektedir (18). Bütün bu geişmeerin Batı Avrupa da sendika üyeiğinde yıarı arasında gözenen azamayı % 40 oranında etkiediği tahmin edimektedir. (19) İşgücünün yapısının karmaşıkaşması ve kendi içinde parçaanmasıya çıkarar birbireriye çeişkii hae gemektedir. Özeike Avrupa Sendikaarı tarihse ve topumsa nedenere tüm ücretieri doayısıya işsizeri, emekikieri de temsi etmek misyonuna sahip omuştur. Bu bağamda sendikaarın iş güvencesi, tam sürei ve beirsiz sürei iş sözeşmeerine dayaı kasik ve standart istihdam biçimeri üzerine konumandırdıkarı poitikaar da işgücü piyasasında kutupaşma ve yoğun parçaanmaarı beraberinde getirmektedir. Eşit işe eşit ücret yakaşımı, beyaz yakaı işçierin ve profesyoneerin bekentierini karşıamaktan uzak kamaktadır. Bu bağamda bir yanda güvencei işerde çaışanar diğer yanda kadınar, gençer, yaşıar gibi bu tür sağam güvenceerden yaraanmayan ikii bir işgücü piyasası ortaya çıkmaktadır. Standart dışı çaışma biçimerinden biri oan kısmi çaışmada, sadece işverenin esnekik sistemi deği aynı zamanda çaışanın da seçimi ro oynamaktadır. Bütün bu terciher, özeike kadın ve genç işgücünde gözemenen ev sorumuukarı, eğitim, geir desteği sağamak, hizmet içi eğitimi süreki öğrenme ve iyieştirme ekseni çerçevesinde kaıcı kımak gibi gerekçeere öze yaşam ve çaışma yaşamı arasında denge sağaması bakımından kısmi istihdam türerini arttırmaktadır. Özeike niteiki işgücü ve gençer arasında çaışma etiğinin içeriği de farkıaşmıştır. Boş zamana verien değer artmakta, iş bazıarı için zor buunur bir meta bazıarı içinse gözden çıkarıabiir ya da benimsenmesi için bazı özeikeri taşıması gereken bir meta haine gemektedir. Ancak kısmi çaışmanın büyük böümü hizmet sektöründeki marjina işerde ortaya çıkmakta bunar daha düşük ücreter ve daha 16 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

17 Sosya Poitika güvencesiz koşuar sunmaktadır (20). Bütün bu geişmeer, hem sendika örgütenmeyi zoraştırmakta hem de sendikaarın pazarık gücünü zayıfatmaktadır. İşsiziği önemeye yöneik yeni ekonomi anayışına uygun arz ve taep yönü bütün poitikaar da, sendikaarın topu pazarık güçerini azatmaktadır. Standart dışı çaışma biçimerinin artması sendikaarın tüm ücretieri temsi etme göreverini bir yana bırakarak önceike kendi üyeerinin çıkararını korumak gibi bir seçim yapmaarı gibi çeişkii bir durumu da gündeme getirmektedir (21). Parçaanan ve böünen işer için işkou sendikacıığı, hizmet sektöründeki küçük işetmeerde çaışanarı kapsamaya uygun bir örgütenme türü omaktan çıkmakta, böyeike küreseeşmeye beraber rekabetçi ekonomierin kuruması ve güçendirimek istenmesi, hem işgücünün esnekeştirimesi ve verimiik artışının anahtar bir çözüm oarak hükümet ve işetme poitikası oarak benimsenmesini sağamakta hem işyeri düzeyinde sosya iişkiere ağırık verimesini gerekmekte hem de ücret ve çaışma koşuarında bireyseeşmeye gidimesine neden omaktadır. Post-fordist akımar, özeike Japonya temei yaın üretim uyguamaarı, çaışanarı işetme amaçarıya bütüneştirme esasını ön pana çıkarmış, artan rekabet, işetme içi kaynakarın tasarrufu kuanımını, kaitede artış sağanmasının hedefenmesini gerektirmiş, bireyseeşen işçi ve işveren iişkieri çerçevesinde işçier, çeşiti konsey ve komiteerde karar ama mekanizmasına katımaya başamış ve topu iş iişkierinde aşağıda özetenen geişmeer yaşanmaya başanmıştır: Topu Pazarıkarda ağırık merkezden işetme/işyeri yere düzeyine kaymaktadır, Topu iişkierde çatışmadan çok işbiriğini gerektirecek mekanizme ve süreçer ortaya çıkmaktadır. Grever azamakta ve pazarık konuarı karşııkı işbiriğini geiştirecek yönde geişmektedir, Uusa/bögese düzeydeki iişkierden işetme/işyeri ve bireyse düzedeki iişkiere, topu çözümerden esnek uyguamaara doğru geçiş yaşanmaktadır, Topu pazarık yöntem biçiminde tek tarafı ödünü pazarıkar yönünde bir eğiim geişmektedir. Yeni yapıanmaar karşısında çaışma iişkierinde yaşanan geişime bakıdığında kasik iki yönü (yani işçi-işveren tarafarından ouşan) topu pazarık yapımasının yanında tek yanı pazarığın ouştuğu görümektedir. Koektif oandan, koektif omayan tek yönü (tarafı) oan pazarık ise; bireyse pazarığı, çaışma kuraarından uzakaşmayı ve sendikasızaştırmayı hedefeyen insan kaynakarı yönetimini ifade etmektedir (22). Diğer yandan, iki yönü topu pazarıkta, sendikaarın bir yandan pazarık gücünün azaması ie ödünü topu pazarığa yöneirken, diğer yandan işetme veya işyeri seviyesinde sendika-işveren işbirikçi yönetişime geçidiği gözenmektedir. Böyeike çaışma koşuarının beirenmesinde işetme düzeyinin önemi artmakta, işgücünde, üretim sisteminde, piyasaarın yapıanmasında, organizasyon süreçerinde, işgücünün çaışma şartarında, emek araçarında esnekeşme eğiimi başat bir eğiim oarak karşımıza çıkmakta, enforme sektörde işsiz kama korkusu yaşayan çevre işgücü için kurasızaşma eğiimi hakim omakta, enforme ve kayıt dışı sektör giderek büyümektedir. Bu geişmeer, çekirdek işgücü için ya standart uyguamaardan vazgeçimesini ya da işkou düzeyinde saptanan standartarın, kazanımış hak ve kuraarın, işyeri düzeyinde esnekeştirimesini gündeme getirmektedir. Ancak bütün bu geişmeer, çaışanar arası işbiriği ve dayanışmayı büyük öçüde zedeemekte, sendikaarın pazarık güçerini zayıfatmaktadır. Bu durum kasik sendikacıığın krizi oarak adandırımaka beraber işgücü piyasasında yer aan ve geenekse sendika üyesine benzemeyenerin örgütenmesi ve çıkararının temsi edimesi konusunda sendikaara yeni mücadee aanarı da ortaya çıkarmaktadır. Böyeike kasik sendikacııktan farkı oarak, artık sendikaar, hem işetmeerin, kendierinin, üyeerinin çıkararını dikkate ama yönünde hem de işetme yönetimiye işbirikçi, işetme yönetiminin tek tarafı karararına karşı kasik sendikacııktan tamamıya farkı pek çok aternatif poitika üretme sorunuya karşı karşıya buunmaktadır. SONUÇ ve ÖNERİLER Sendikaarın ik teme işevi sosya demokrasiyi ve sosya barışı sağamaktır. Günümüzde bazı sendikaar, hem geenekse üye tabanarının, hem de potansiye üyeerinin bekentierini kapsayan bir biçimde farkı arayışara girmişerdir. Bireyse ve uusararası düzeyde birikteikere dayanan çözümer üretebime kaygısını taşımaktadırar. Bunun için, diğer sivi topum örgüterini tamamayıcı ya da onarı edire geçerek aternatif poitikaar üretme çabası içine girmişerdir. Özeike gençeri kavramayı amaçayan bu girişimer etkii de omaktadır. Günümüzde sendikaarın topumarın ekonomik ve sosya hayatında etkin bir roe sahip omaarı, farkı etmeneri bir arada ee amaarına bağıdır. Şöye ki : u İşverenin u geenekse üye tabanarının u farkı işçi kesimerinin çeşitenmiş ve farkıaşmış bekentierini uzaştıran daha kuşatıcı bir karaktere bürünmesine bağıdır. Bu, sendikaarın, tek merkezci ve kasik sendikacıığın geenekse mekanizmaarının, çeşitenmiş işçi taeperine ve işetmeerin kürese rekabetçi bekentierine göre tekrar yapıandırımasını öngörmektedir. Bazı sendikaarın, sosya-sivi diyaoğu esas aan işetme düzeyinden, uusararası düzeyde örgütenmeere doğru kayan karma bir mode yaratma arayışı içinde odukarı anaşımaktadır. Günümüzde tüm sendikaar, genç işçiere yöneik poitikaar da ouşturmaya çaışmaıdırar. Sendikaarın genç işgücü için bir çekim merkezi durumuna getirimesi ve onarın sendika mücadeeye aktif katıımarının gerçekeştiriebimesi için gerekidir. Ekonomik ve sosya poitikaar, genç işgücünü iyi tanımak ve sorunarını dikkati anaiz edierek ortaya konuabiir. Bu noktada, genç işgücü için çekim merkezi oan sendikaar, işyeri kütüründe, dünya düzeninde ve işgücünün yapısındaki değişimere daha koay uyum sağayabiecektir. Bu dönüşümü sağayacak genç işgücünün yetiştirimesinde ve niteiki genç işgücünün yönetim kadrosuna getirimesi sendika hareketine yeni açıımar sağayabiir. Ancak şunu da unutmamak gerekir: Kürese bir güç oan sermayeye karşı, uusa öçekte ve yere örgüt yapıarı içinde yürütümeye çaışıan mücadeenin başarısı rastantısa ve geçicidir. yoktur. Sendika mücadeenin uusar ötesi aanara taşınabimesi, uusararası bütüneşmenin güçendirimesi zorunudur. Bu noktada ICFTU, TUC gibi büyük sendika merkezerinin daha kapsayıcı ve evrense çabaarı dikkate değerdir. Onun için, sendikaarın, bir ayağı uusada, bir ayağı uusararası panda, sağam zeminere basması gerekir. Bu zemineri ouşturacak oan da gençerdir. Dipnotar (1) Güay Toksöz, Uusararası Emek Göçü, 1.b. İstanbu: İstanbu Bigi Üniversitesi Yayınarı, 2006, s (2) Adnan Mahiroğuarı, Genç İşsiziği ve Bigi Topumu, / dergidocs / makae-15pdf, (Ekim2008). s (3) Mahiroğuarı, s (4) Mahiroğuarı, s.17. (5) Seyhan Erdoğdu, Sosya Poitikada Avrupaı Bir Kavram: Sosya Dışanma Çaışma Ortamı Dergisi, sayı 75, s.4. (6) EU, White Paper and Youth, ec.europa.eu/youth/ whitepaper/index_en.htm, (Mart 2009). s. 7. (7) Naci Gündoğan, Genç İşsiziği ve Avrupa Biriğine Üye Ükeerde Uyguanan Genç İstihdam Poitikaarı, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Yı 5, Sayı 10 (2006), s (8) Gündoğan s. 200 (9) Toksöz, s.200 (10) Meryem Koray, Sosya Poitika, 2.b. Ankara: İmge Kitapevi, 2005, s (11) Gündoğan, s.205. (12) Gündoğan, s.205. (13) EU, Making a European Area of Lifeong Learning a Reaity, http// kbe /internationa/ europabuero/ mitteiung-lll-eng. pdf, (Mart 2009), s. 3-4, 33. (14) Seyhan Erdoğdu, Avrupa Biriği ve Sosya Poitika, Gene-İş Emek Dergisi, Sayı 1 (2005), s.25. (15) İpek Kösteki, Esnekik-Güvence Dengesi. AB Deneyimi ve Türkiye, TİSK Akademi Dergisi, Cit 3, Sayı 6 (Eyü 2008), s.44 (16) Aytü Çoak ve Ayhan Gençer, Bigi Çağında Çaışma İişkieri, / cm / pages, (Ekim2008). s. 2 (17) Çoak ve Gençer, s. 3 (18) Süeyman Özdemir, Küreseeşme Sürecinde Refah Deveti, Genişetimiş 2.b. İstanbu: İTO Yayınarı, s.238 (19) Çoak ve Gençer, s. 3 (20) Meryem Koray, Sosya Poitika, s (21) Meryem Koray, Değişen Koşuarda Sendikacıık, İstanbu: TÜSES Yayınarı, s (22) Tekin Akgeyik, Teknoojik Değişim, Postfordist Eğiimer ve Endüstri İişkierinde Yeni Arayışar, Çimento İşveren Dergisi, (2003), s.13. ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

18 * Yrd.Doç.Dr.İnönü Üniversitesi Eğitim Fakütesi, Psikoojik Danışma ve Rehberik Anabiim Daı Yaşam Kişiiğin Gerçek ve Sana Yansımaarı Emine DURMUŞ* Günümüzde cep teefonu, teevizyon, bigisayar, ipone, tabet, internet gibi teknoojik unsurarın artan bir hızda, gündeik yaşamın her aanında kuanımasıya yaşanıan çağ teknooji çağı, bu çağda doğanar da teknooji kuşağı oarak adandırımaktadır. Bu çağın çocuk ve gençeri, bigi ve ietişim teknoojierinin oduğu ortamara doğmakta ve bu teknooji ürüneri ie büyümektedirer. Ürüner, bireyerin yaşamarını koayaştırdığı, pek çok işi ekonomik ve hızı yapmayı sağadığı gibi, gençerin ve çoğu yetişkinerin akranarı, arkadaşarı, aie bireyeri ve sosya çevreeri ie ietişim kurmaarını da sağamaktadır. Çağın vazgeçimezi bu ürüner, bireyerin birbiri ie ietişim kurmak için kuandıkarı bir yo omasının yanı sıra, aışveriş yapmak, oyun oynamak, fim izemek, müzik dinemek gibi eğenme, arkadaşar ie ietişim kurma, grupara katıma, yeni insanar tanıma, sohbet etme gibi sosyaeşme fırsatarı da sunmaktadırar (Uçanok ve ark., 2011). Biişim teknoojieri ürünerinden uzak durmak neredeyse imkânsızdır. Bu ürünerden, cep teefonu, bigisayar, internet günümüz bireyerinin teme ihtiyaçarı arasındaki yerini çoktan amıştır. İçinde buunduğumuz yüzyıın yaşam koşuarında teknoojiden uzak omak, teknooji ürünerini kuanım bigi ve becerisine sahip omamak, okur-yazar omamaka eş anamı görümekte ve okur-yazar omayan bireyerin maruz kadığı güçükere maruz kamaarına neden omaktadır. Teknooji okur-yazarı omamak, gündeik yaşamda pek çok işin yapımasının güçeşeceği, gecikeceği, hatta yapıamayacağı anamına gemektedir. Artık üniversiteer, okuar tüm başvuru, kayıt, kabu ve yazışmaarını, bankaar hizmeterini, basın bigierini, firmaar ürünerini, devet, askeri ve güvenik birimeri neredeyse tüm hizmet ve işemerini teknoojiyi kuanarak gerçekeştirmekte ve hizmeti sundukarı kitenin de bu ürüneri kuanım bigi ve becerisine sahip odukarını varsaymakta, bekemektedir. Biişim teknoojisi ürüneri bireyerin yanızca gündeik yaşamarında yapacakarının şeki ve biçimini değiştirmeke kamıyor, onarın sosya, duygusa, kişierarası ve grup iişkierini de etkieyebiiyor. Öye ki biişim teknooji ürüneri ve internet, kişierarası yüz yüze iişki zorunuuğunu ortadan kadırdığı, ietişimi koayaştırdığı için yüz yüze iişkierde zoruk yaşayan sosya kaygıı, utangaç ve çekingen bireyere diğer insanara daha iyi ve daha yakın ietişim kurabiecekeri bir ortam sunmaktadır (Bargh ve McKenna, 2004; Kraut ve ark., 2002). Sosya yetersizikeri nedeniye evinden çıkmakta güçük yaşayan, sosya kaygısı yüksek, utangaç, çekingen oan ya da fizikse durumarı yüzünden topumdan soyutanmış kişierin, sana dünya oarak adandırıan internet youya, bazen faa bir sosya yaşama sahip oabimektedirer. Asında bu tip özeikere sahip bireyer için bu süreç yararı da görünmektedir. Eğer, internet ortamında edindikeri sosyaeşme tecrübeeriye, norma hayatarındaki sorunarını hafifetir ya da iyieştirebiirerse, çekingen kişier/kişiiker için, teknooji (cep teefonu, internet) you ie ietişim iyieştirici sürece dönüşebimektedir (Twenge ve Campbe, 2010). Benzer şekide başkaarı ie geçinmekte sorun yaşayan ve rekabeti seven narsist kişiik özeiğine sahip bireyerin, gerçek yaşamda arkadaş edinme güçükeri de internet ortamında giderimektedir. Bu durum narsist kişiikerin internetteki sosya payaşım siteerinde daha başarıı omaarına, daha sosya görünmeerine neden omaktadır. İnternetteki sosya payaşım siteerinin yapısı, narsist kişiik özeikerine sahip bireyin kendini tanıtma, istediği özeikeri ie sunma, gururunu okşayan fotoğraf ve bigieri seçme (Twenge ve Campbe, 2010) ve çok faza kişiyi arkadaş istesine ekeme gibi becerierini ödüendirir, sosya iişkierdeki yetersizikerini gizeyebimektedir. İnsan yaşamını koayaştırması açısından sayısız avantajarının yanı sıra internetin doğru omayan bigiere uaşma, güven ve giziiğin kaybı, sana bağımıık (cyber addiction), çevrimiçi (onine) iişkier, sana zorbaık (cyberbuying), antisosya davranışarı cesaretendirme ve sosya oarak kendierini izoe ederek yanızık hissini arttırma gibi oumsuz sonuçara yo açabieceği de öne sürümektedir (Donchi ve Moore, 2004; Lee ve Leets, 2002). Araştırmaar, özeike kişiiğin geişmeye başadığı çocukuk ve ergenik döneminde yoğun bigi ve ietişim teknoojierinin kuanıdığını (%86 ie %91), bu yoğun kuanımın oumsuz etkierine iişkin önemi buguar sunmaktadırar (Gross, 2004; Made ve Muncer, 2004). Özeike ergenik döneminde kimik kazanma sürecinde oan ergen bir gruba ait oma, grup onayını yitirmeme gibi içinde buunduğu geişimse dönemde kazanıması bekenen geişim göreverine uygun şekide davranarak bu tür araçarı kuanma ve kendini bu araçarı kuanım konusunda geiştirme ihtiyacındadır. Cep teefonuna, bigisayara sahip oup omama, sahip oduğu cep teefonu ve bigisayarın markası, sahip ounan bu araçarın teknik özeikeri, interneti kuanıp kuanmama ve bu teknoojik araçarı kuanım açısından sahip odukarı beceri düzeyeri, ergenerin yer adıkarı sosya grup içindeki yererini tayin edebimektedir (Uçanok, ve ark., 2011). Ayrıca bahsedien teknoojik unsurarın kuanım sıkığı, ergenerin grup içindeki ietişimi, oayarı yakından takip edebimeeri, grup içi dinamikten uzak kamamaarı ve doayısıya dışanmamaarı açısından büyük önem taşımaktadır. Artık cep teefonu ve internet ergener için akran kütürünün önemi, vazgeçiemez bir parçası haine gemiş durumdadır. Biişim teknooji ürünerinin kuanımını konu aan çaışmaar, bireyerin fizikse temasta buunmazarsa da oumsuz davranışara maruz kadıkarını ve zarar gördükerini beirtmektedirer. Sana zorbaık (Smith ve ark., 2008; Sonje and Smith, 2008) oarak tanımanan bu zorbaca davranışar biişim teknoojieri you ie gerçekeşmektedir. Bireyerin gördüğü zarar bazen büyük psikoojik etkier de yaratabimektedir. Çaışmaar internette tacize hem hedef oan hem de bu türden taciz davranışarı uyguayan ergenerin, daha faza stres yaşadıkarı ve kendierini daha üzgün hissettikerini göstermektedir (Ybarra ve Mitche, 2004a). İnternette oumsuz davranışara maruz kaan bireyer kendierine ait bigier başkaarına gönderidiği için kendini tehdit atında ve utanmış (Ybarra ve Mitche, 2004b), öfkei, kaygıı ve korku (Beran ve Li, 2005) hissettikerini beirtmişerdir. Buna ek oarak umutsuz oma, sıkıntı yaşama, oku korkusu, hem duygusa sorunar yaşama, hem de duygusa sorunar açısından riski grupta yer ama (Raskauskas ve Stotz, 2007), suçuuk, depresyon beirtieri gösterme, sapkın davranışarda (deinquent behaviour) buunma, eşyaya zarar verme, suça yöneik davranışar gösterme, ako, sigara ve madde kuanma oranının kuanmayanardan beirgin şekide farkı oduğunu (Ybarra ve Mitche, 2004b) ortaya koymaktadır. Özetenen buguar, internetin zarar verici şekide kuanımının suça karışma, depresyon, kaygı bozukuğu, duygusa ve sosya gibi psikoojik sorunara neden oduğunu göstermektedir. Peki, ne ouyor da insanar biişim teknoojieri, internet aracıığı ie başkaarına zarar vermekte ya da birierinin tacizine maruz kamaktadır? Bu sorunun cevabını vermek için önceike kişiiğin yapısına bakmak uygun oacaktır. İnsanın kişiik ouşumu ve geişimini açıkayan farkı kuramar, yakaşımar birbirini desteker ya da karşıt açıkamaar getirse de Freud un psikanaik kuramı, çoğu yakaşıma teme ouşturmaktadır. Psikanaitik kurama göre en basit haiye kişiik üç sistemden ouşmaktadır. Bunar id(at benik), ego(benik) ve süperego (üst benik) dur. Bunar kişiiğin farkı sistemeri oarak değerendirimekten çok, birbirini tamamayan ve bireyin biyoojik (id), psikoojik (ego) ve sosya (süperego) böümerini ouşturan, kişiiğin teme sistemeri oarak değerendirimektedir. İk oarak kişiiğin teme sistemi oan id ouşmaktadır. İd, ruhsa aygıtın en eski parçasıdır, kaıtsa oarak geen içgüdüeri içeren ve doğuştan var oan psikoojik eğiimerin tümünü ouşturmaktadır. Tümden biinçdışıdır ve biinçdışı süreçerdeki kuraar, daha doğrusu kurasızıkar geçeridir. Dış dünya ie bağantısı yoktur, zaman ve yer kavramı tanımaz. At benikte (id) cinse ve sadırganık dürtüerinin enerjieri yatar ve beniğin yardımı 18 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

19 Yaşam ie bu dürtüerin boşaımı sağanabiir. İd ie dış dünya arasında arabuucu görevini yükenen yapıya ego (benik) denimektedir ve görevi yaşamın sürdürümesidir. Egonun teme işevi uyumdur. Bu uyumu yaparken ego, bir yandan organizma içindeki ike dürtüse güçere, bir yandan çevrese koşuar ve gerçekere; bir yandan da süperegonun istekeri arasında uzaşma sağamak zorundadır. Çocukuğun ik dönemerinde organizma daha çok acıdan kaçma ve haz ikesinin etkisindedir ve gereksinimerinin hemen doyurumasını beker. Oysa zamana geişen benik (ego) zamana neyin, ne zaman ve nerede doyuruacağına karar verir, dürtüeri ve gereksinimeri erteeme ve beketme gücünü kazanır. Yani at id in haz ikesine karşıık, egoda gerçekik ikesi hâkimdir. Çocukuk yıarında ana-baba ve topumsa değer yargıarını içeren beniğin ayrışan öze yapısı süperego adını amaktadır. Çocuk ikinci yaşından itibaren çevreden geen iyi-kötü ve doğru-yanış değer yargıarını anamaya çaışır, anne-baba ya da diğer önemi büyükerin neyi beğendikeri ya da beğenmedikerini ayırt edebiir. Korku ve utanç duyguarı üst benik (süperego) geişiminin öncüeridir. Kişi yasak oarak benimsemiş oduğu herhangi bir düşünce ya da eyem gerçekeştirirse kendini suçu hisseder ve bu duygunun deriniği üst beniğin gücünün göstergesidir. Cezaandırıcı ve suçayıcı süperego ruhsa bozukuğun nedeni oabiecekken, gevşek bir süperego da bireyin topumda uyumsuzuka karşıanmasına neden oabimektedir (Akvardar ve ark., 1997; Burger, 2006; Freud, 1994; Öztürk, 1989). İnsan davranışarının çoğunu yaşam ve cinseik içgüdüsüne bağayan Freud a göre sağıkı bireyerde, bu sistemerin her üçünün de sağıkı geişmesi gerekmektedir. Sağıkı bir kişide güçü benik (ego), at benik (id) ya da üst beniğin (süperego) kişiik üzerinde aşırı kontro sahibi omasına izin vermez (Burger, 2006). Yani sağıkı bireyde güçü oan kişiik sistemi egodur (şeki 1). Şeki: 1 id ego süperego Sosya yaşamda, topumda kabu görmek, başkaarının onayını amak, topuma yüksek uyum içinde omak amacını gerçekeştirebimek adına süperego, ego dan daha güçü duruma geçebimektedir. Çocukuk yıarında ana-babanın onayını aan, yetişkin yıarında da topumsa değer yargıarı açısından takdir topayan bu yakaşım doğuştan geen içgüdüeri (cinseik, sadırganık gibi), biinç dışını, yani id den geen enerji ve mesajı yok saymayı ya da göz ardı etmeyi seçebimektedir. Birey topumun onayamadığı ve yasakadığı düşünce ve eyemerden uzak kaarak suçuuk duygusundan kendini koruma çabasında oabimektedir. Topumun onayını adığı, suçuuğu azattığı ve topumsa değer yargıarını destekediği için süperegonun baskın oması topumsa kabu görse de, bu Freud un sağıkı kişiik yapısına uygun değidir. Sağıkı bireyde güçü bir egonun varığı bekenirken, ego gücü ouşmamış bireyerde bazen egonun görevini süperego ya da id üstenebimektedir. Gerçek yaşamda sağıksız oan bu mekanizma, sana ortamda tam tersine işeyerek, sağıksız bir başka mekanizmaya dönüşebimektedir. Yani gerçek yaşamda kişiik üzerinde aşırı kontroe sahip süperego yerini bu kez id e bırakabimektedir. Topumdan kabu, onay ve takdir görmek için vazgeçien sadırgan, cinse içgüdüer, sana ortamda id in kişiik üzerinde aşırı bir kontroe sahip omasıya kontrosüz bir şekide ortaya çıkabimektedir ki, bu kez kişiiğin baskın oan sisteminin adı id omaktadır (şeki 2). Topumun onayamadığı, kabu görmediği, suçuuk ve utanç duyguarına neden oan düşünce ve eyemer gerçek yaşamda ortaya çıkamadığında, bu eyemer topumsa baskının etkisinin ortadan kaktığı sana ortamda daha beirgin şekide ortaya çıkabimektedir. Yani internet ortamı özeike ego gücü ouşmamış bireyer için biinçdışı kuraarın geçeri oduğu, topumca onayanmayan, sorunu eyem ve duyguarın ortaya çıktığı bir ortama dönüşebimektedir. Sosya yaşamarında bireyer topum tarafından kabu görme bekentisi taşırar, sana ortamda da bu bekentier, sosya payaşım siteerinde karşıığını buur. Bu nedene bu tür siteerde insanar gerçek yaşamarında odukarından daha iyi kimiker seçme ve gösterme eğiiminde ourar. Sosya payaşım siteeri aracıığı ie bireyer, odukarı kişiikeri deği, omak istedikeri özeikteki bireyerin özeikerini sunmakta, sergiemektedirer. Böyece internet ortamı bireyerin, omadığı kişi omasını koayaştırarak, haya dünyası ikesinin, gerçekik ikesinin yerini amasına neden omaktadır (Twenge ve Campbe, 2010). Şeki: 2 gerçek ortamda id id ego ego sana ortamda süper ego süper ego Sonuç oarak, bigi ve ietişim teknoojisi ürüneri ie büyüyor omak ve bu ürüneri sosyaeşme amacıya yoğun kuanmak zaman içinde gerçek kişiiğin yerine geçen sağıksız kimik ve yapıara dönüşebimektedir. Sosya payaşım siteeri sosyaeşmenin şekini değiştirse de gerçek sosya yaşam ve diyaogardan kopardığı için, sağıksız bir sosya yaşam standardı da ouşturabimekte, iişki ve ietişimi yapay ve gerçek dışı hae dönüştürebimektedir. Ayrıca bu sana iişkier geişimin erken dönemerinde kimik ve kişiik geişimini etkiediği gibi ego geişimini ve egonun kişiik üzerindeki gücünü de zayıfatabimektedir. Ego gücü geişmemiş bireyerin sahte kimiker you ie internet ortamında tehikei oması, kabu görmeyen sorunu davranışarı sergiemesi kaçınımak hae gemektedir. Sağıksız geişen ve ouşan kişiik özeikerinin etkisi sana ortamda, yanızca gerçek ortamda oduğundan farkı biçimerde kendini göstermekte, yok omamakta hatta beki daha da artmaktadır. KAYNAKLAR Akvardar, Y. ve ark. (1997). Psikanaitik Kurama Giriş, Mepev yayınarı, İstanbu: Bargh, j. A. ve McKenna, K. Y. A. (2004).The Internet and Socia Life, Annua Review Of Psychoogy, 55, Beran, T. ve Li, Q., (2005).Cyber-harassment: A Study of A New Method For An Od Behavior. Journa of Educationa Computing Research, 32 (3), BurgeR, J.M (2006). Kişiik. kaknüs yayınarı, İstanbu, Donchı, L. ve Moore, S., (2004). It s a Boy Thing: The Roe of the Internet in Young Peope s Psychoogica Webeing. Behaviour Change, 21 (2), Freud, S.(1994) Psikanaize Giriş Derseri, (Türkçesi: Seçuk Budak). Öteki Yayınevi: Ankara. Gross, E. F. (2004), Adoescent Internet Use: What We Expect, What Teens Report, Appied Deveopmenta Psychoogy, 25, Kraut, R. (2002). Kieser, S., Boneva, B., Cummings, J., Hegeson, V. ve Crawford, A., Internet Paradox Revisited, Journa of Socia Issues, 58 (1), Lee, E. ve Leets, L., (2002). Persuasive Storyteing by Hate Groups on Onine. American Behaviora Science, 45, Made, D. ve Muncer, S.,(2004). Back From The Beach But Hanging on The Teephone? Engish Adoescents Attitudes and Experiences of Mobie Phones and The Internet, Cyberpsychoogy and Behavior, 7(3), Öztürk, O.M, (1989). Psikanaiz ve Psikoterapi. Evrim Kitabevi, İstanbu. Raskauskas, J. ve Stotz, A. D., (2007). Invovement in Traditiona and Eectronic Buying Among Adoescents, Deveopmenta Psychoogy, 43, Sonje, R. ve Smith, P. K.,(2008). Cyber-Buying: Another Main Type of Buying? Scandinavian Journa of Psychoogy, 49, Smith, P.K., Mahdavi, J., Carvaho, M., Fisher, S., Russe, S. ve Tippett, N. (2008).Cyberbuying, Its Nature and Impact in Secondary Schoo Pupis. The Journa of Chid Psychoogy and Psychiatry, 49, Twenge, J.M ve Campbe, W.K, (2010). Asrın Vebası Narsizm İeti, Kaknüs psikooji, İstanbu. Uçanok,Z., Karasoy, D., Durmuş,E. (2011).Yeni Bir Akran Zorbaığı Türü Oarak Sana Zorbaık: Ergenerde Yaygınığı Ve Önemi. TÜBİTAK 108K424, Araştırma Raporu, Ankara: (2011). Ybarra, M. L. ve Mitche, K. J., (2004a). Onine Aggressor/Targets, Aggressors and Targets: A Comparison of Associated Youth Characteristics. Journa of Chid Psychoogy and Psychiatry, 45, Ybarra, M. L. ve Mitche, K. J. (2004b). Youth Engaging in Onine Harassment: Associations with Caregiver Chid Reationships, Internet Use, and Persona Characteristics. Journa of Adoescence, 27(3), ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos

20 Topum Tuna Mergin e Söyeşier - 2 Hoş Gedin Minik Dev Adam Erdoğan BOZBAY Sevgii Tuna; Heâ osun sana bacaksız. Sonunda yaptın yapacağını. Bu yaştan sonra saat hesaparını tekrar anımsamamız için einden geeni ardına koymadın ya pes doğrusu. Günde 24 saat, saatte atmış dakika, dakikada atmış saniye oduğunu kabaca biiyorduk. Ama bir günde 1440 dakika, saniye oduğunu keyifi bir zor kuanarak sen öğrettin bana. Senin geişin söz konusu omasa, bir ayda saniye, dokuz ayda saniye oduğunu hiçbir kuvvet öğretemezdi bana. Tabii bunarın yanı sıra bir şeyi daha öğrettin bana. Sabretmeyi. Her sabrın sonunda muhteşem bir ödüün bizi bekediğini. Öye ya da böye güneri dakikaarı tüketmeyi öğrendik derken bir bayram günü akşamüzeri, dünyaya gemeye niyetenişine igii ik sinyaeri doğadır ki ik annen fark etti. Teefonar, aeacee giyinmeer, üçer beşer inien merdivener derken kendimizi ToBB hastanesinin doğum katında buuverdik. Doktor teyze tarafından haberi odukarı için hastanede tüm önemer önceden aınmıştı. Gereki öçüm, kontro, dinemeerin ardından bizer için geçmek bimeyecek en uzun geceyi yaşamaya koyuduk. Mutak bir sessiziğin içinde tek duyuan ses, senin minik bedeninden çıkıp bütün odayı doduran kap atışarındı. Zaman zaman hızanan zaman zaman yavaşayan kap atışarın. Görevierin; Her şey kontroümüz atında. Siz ütfen aşağıdaki odada dinenmeye çekiin. Önümüzdeki zoru saater için enerji depoayın. Evet, bu sözere biraz sakineşmiş görünerek babaannene birikte sözüm ona dinenmeye çekidik. Gözden kayboduk demek daha doğru our. Sabaha değin kaç kez uyandığımızı, birbirimize kaç defa saati sorduğumuzu anımsayamıyorum. Kısa araıkı uykuya daışarda cebeeştiğimiz karabasanar, sabaha kadar susmayan köpek uumaarı da işin cabası. Tam biraz daar gibi omuşuz ki, babanın teefonuya irkierek fıradık yatakarımızdan. Hayriye saat üçten beri sancıar çekiyor. Her ikisi de çok çabaadıar ama Tuna nın kap atışarı yavaşadığı için acee sezeryana götürdüer. Bir saate kadar dönerermiş. Ben de doğuma giriyorum. İtiraf etmeiyim ki, babanın senin doğumuna tanıkık etme yürekiiğini gösterebieceğine hayatta inanmazdım. Hem de bir einde kamera, diğerinde fotoğraf makinesi oacağına, senin dünyaya merhaba dediğin anarı öümsüzeştireceğine ihtima bie ver- mezdim. Gerçekten, bir saat kadar sonra bekenen haber babandan gedi. Tuna bebeğimiz dünyaya gedi. Her ikisinin de sağığı çok iyi!. Sözerin devamını duyamadık, beki de agıayacak durumda değidik. Eimiz ayağımız boşaır gibi odu. Bir anda teefon amacından giren mutuuk sözcükeri bütün bedenimizi kuşatıvermişti. Babaannene konuşurken sadece gözerimizi kuandığımızı anımsıyorum. Daha sonra onarı da kuanamadığımızı itiraf etmeiyim. Mutuuk gözyaşarı, gönü gözümüz dışında tüm ietişim araçarımızı geçici bir süre devre dışı bırakmıştı. Daha sonraarı öğreniyoruz ki, doktor teyzeyi bie yanıtmışsın sevgii Tuna kiogram ağırığına 55 santimin üzerindeki boyuna doğumuna tanıkık edeneri şaşırtmışsın sevgii torunum. Bu şaşıranar kervanına bizer de katıdık tabii. Sözüm ona seni Nazım ın şiirindeki gibi, Hoş gedin Bebek dizesiye karşıamaya hazıranmıştım ki acee bu dizeyi, şairinden özür dieyerek, Hoş gedin küçük dev adam, yaşamak sırası sende. Oarak değiştiriverdim. Evet sevgii Tuna Mergin im, dierim yanızca fiziğine deği, sağam kişiiğin, dik duruşuna da dev adam omayı sürdürürsün. Adın seni, sen adını yüceterek sağıkı, huzuru, keyifi, şansın seni hiçbir koşuda terk etmediği uzun bir yaşam sürdürürsün. Hoş gedin minik dev adam, aiemize, topumumuza, insanığa hoş gedin! Deden (*) Şu rastantıya bak sevgii Tuna, bigisyara taktığım mp3 te şu an annene babanın nikâhındaki parça çaıyor. Eeni Karaindrou nun Theo Angeopuos un Arıcı fimi için yağtığı fon müziği! 20 ÇALIŞMA ORTAMI Temmuz - Ağustos 2012

Toplumsal cinsiyet, özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi, sendikalar

Toplumsal cinsiyet, özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi, sendikalar Ortak tepki: Öze istihdam büroarı ik konuşumaya başadığı andan itibaren Türkiye'deki işçi konfederasyonarının ortak tepkisini çekti. DİSK, Türk-İş, Hak-İş üç büyük konfederasyon kendi çizgieri doğrutusunda,

Detaylı

2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM)

2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM) 2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM) (Şubat 2011-2641 Miî Eğitim Bakanığı Tebiğer Dergisi 113 Değişikikeri ie) 2012-2013 öğretim yıından itibaren 8. sınıfta uyguanacak oan yeni sistemde

Detaylı

Türkiye'nin Tükenmeyen Kalemi. Adalet Meslek Yüksekokulu

Türkiye'nin Tükenmeyen Kalemi. Adalet Meslek Yüksekokulu Türkiye'nin Tükenmeyen Kaemi Adaet Mesek Yüksekokuu Atatürk, 1923 yıında çağdaş ve aik anayışa temeendirien Genç Cumhuriyetimizin, aydınanma younda ışığını gençerden aması gereğinin biinci ie eğitime yönedi.

Detaylı

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE İ S T A N B U L K A L K I N M A A J A N S I BAĞIMLILIKLA MÜCADELE MALİ DESTEK PROGRAMI (Kar Amacı Gütmeyen Kuruuşar) 2015 Yıı Tekif Çağrısı Başvuru Rehberi Referans No: İSTKA/2015/BGM Son Başvuru Tarihi:

Detaylı

Kurumsal KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU

Kurumsal KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI Kurumsa Kasim 2013-01 BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU Rapor Hakkında; Bursa Kurumsa Yönetim Agı Araştırması Raporu, Türkiye Kurumsa Yönetim Derneği (TKYD)

Detaylı

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Enerji Verimiiği 5627 SAYILI ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU; 02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayıı Resmi Gazetede yayımanarak yürürüğe girmiştir. Enerji Verimiiği: Binaarda yaşam standardı ve hizmet kaitesinin,

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çocukları Soracak Olursanız; Umutlarını Yitiriyorlar

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çocukları Soracak Olursanız; Umutlarını Yitiriyorlar ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 130 ISSN 1302-3519 Eyü - Ekim 2013 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

TEKNOPAZAR TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI

TEKNOPAZAR TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLİM VE TEKNOLOJİ TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI Biim, Sanayi ve Teknooji Bakanığı Biim ve Teknooji Gene Müdürüğü Biim, Sanayi ve Teknooji Bakanığı Biim ve Teknooji

Detaylı

KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ. 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI

KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ. 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI VII. Kurumsa Uusararası KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI VII. ULUSLARARASI KURUMSAL..... YONETIM ZIRVESI 15 Ocak 2013 Şirketerin Piyasa

Detaylı

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 ISBN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 94 Yoksuuğun Pençesindeki Çocukar İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - II E ve Taşınabiir Eektriki E Aeteri www.fisek.org.tr Eyü - Ekim 2007

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Dünyanın Bütün Irmakları. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yanıltıcı Sayılar. Büyüteç: Bakanlıkların Yeniden Örgütlenmesi.

ÇALIŞMA ORTAMI. Dünyanın Bütün Irmakları. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yanıltıcı Sayılar. Büyüteç: Bakanlıkların Yeniden Örgütlenmesi. ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 118 Dünyanın Bütün Irmakarı İş Sağığı ve Güveniğinde Yanıtıcı Sayıar Büyüteç: Bakanıkarın Yeniden Örgütenmesi Mardin Yaz Okuu Çağrımız Şu: Gençer,

Detaylı

2 0 1 6 / 1. D Ö N E M

2 0 1 6 / 1. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN bizime uaşın KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.) Şirinever Eğitim

Detaylı

3. İşbirliği için etkin bir yapı, deneyimler ve alınan dersler, Kjell LARSSON... 82

3. İşbirliği için etkin bir yapı, deneyimler ve alınan dersler, Kjell LARSSON... 82 İÇİNDEKİLER Avrupa Biriği Bakanı ve Başmüzakereci Sayın Egemen BAĞIŞ ın Önsözü... 1 I. Giriş. 2 II. Konferans Programı... 3 III. Açıış Konuşmaarı... 4 IV. Yönetici Özeti... 25 V. Üst Düzey Yuvarak Masa

Detaylı

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Türkiye Hak Sağığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Türkiye Hak Sağığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Vatandaşın sağığı ve sağamığı her zaman üzerinde dikkate duruacak uusa sorunumuzdur. Çünkü; Cumhuriyet

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010. Çocuk Hakları Nerede Kaldı?

ÇALIŞMA ORTAMI. İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010. Çocuk Hakları Nerede Kaldı? ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010 Dünyadaki Çirkinikerin Yükünü Çocukar Taşıyor Çocuk Hakarı Nerede Kadı? İnşaatarda Yatıp Kakma Yereri İş Sağığı ve Güveniği

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği. Karıncalar Mesaide. (Özer Akbaşlı ile Söyleşi)

ÇALIŞMA ORTAMI. Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği. Karıncalar Mesaide. (Özer Akbaşlı ile Söyleşi) ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 124 Göz Göre Göre Kuanıan Çocuk Emeği Eyü - Ekim 2012 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çalışma Ortamının Belgesi: İş Cinayetleri Almanağı 2013

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çalışma Ortamının Belgesi: İş Cinayetleri Almanağı 2013 ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 135 ISSN 1302-3519 Temmuz - Ağustos 2014 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis

Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis Ethernet özeiki 1000 Serisi yazıcıar için Üretkeniği artırmak için verierin ve bağantının gücünü kuanın Artık yazıcınızın verierine anında erişerek daha hızı yanıt

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklar ve Çocuk Bayramının Düşündürdükleri Toplum Hekimliğine Gönül Verenler - 3: Bir Mutlu İnsan: Dr.

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklar ve Çocuk Bayramının Düşündürdükleri Toplum Hekimliğine Gönül Verenler - 3: Bir Mutlu İnsan: Dr. ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 110 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Çaışan Çocukar

Detaylı

DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümler..

DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümler.. DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümer.. Dr. Ahmet SALTIK AÜTF Hak Sağığı AbD www.ahmetsatik.net, profsatik@gmai.com 2014-15 Ders Yıı, Ankara EMEK EN YÜCE DEĞERDİR VE EMEĞE

Detaylı

Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR. Türkiye de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Arttırılması Hibe Programı. Hibe Uygulama Rehberi

Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR. Türkiye de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Arttırılması Hibe Programı. Hibe Uygulama Rehberi Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR Türkiye de Meseki ve Teknik Eğitimin Kaitesinin Arttırıması Hibe Programı Hibe Uyguama Rehberi Temmuz 2014 Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR Türkiye de Meseki ve Teknik

Detaylı

Bina Isıtmada Enerji Tüketiminin Optimum Kontrolü JAGA Araştırması

Bina Isıtmada Enerji Tüketiminin Optimum Kontrolü JAGA Araştırması Bina Isıtmada Tüketiminin Optimum Kontroü JAGA Araştırması İç mekan ısıtma ve soğutma sistemerinde enerji tüketiminin kontro edimesi ısınma ve ikimeme teorisinde daima önemi ro oynayan bir konu omuştur.

Detaylı

TıbbiHızİstatistik. Prof.Dr.İhsan Halifeoğlu

TıbbiHızİstatistik. Prof.Dr.İhsan Halifeoğlu TıbbiHızİstatistik ve Oran Prof.Dr.İhsan Haifeoğu Sağık Hizmeterinde Kuanıan Hız ve Oranar Çeşiti sağık sorunarının ve sağık hizmeterinin somut oarak görüebimesi ve değerendiriebimesi amacıya birçok sağık

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Sevgi Yumağı Çocuk İşçiliğine Hayır, Kaliteli Eğitime Evet. Ali Osman Abacı : Zor Yollardan Geçtik

ÇALIŞMA ORTAMI. Sevgi Yumağı Çocuk İşçiliğine Hayır, Kaliteli Eğitime Evet. Ali Osman Abacı : Zor Yollardan Geçtik ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 141 Sevgi Yumağı Çocuk İşçiiğine Hayır, Kaitei Eğitime Evet Ai Osman Abacı : Zor Yoardan Geçtik Temmuz - Ağustos 2015 İŞÇİ SAĞLIĞI

Detaylı

3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM

3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM 3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM İLKOKULLAR İÇİN ÇEVRE EĞİTİMİ KİTABI Şubat 2016 ISBN 978-605-83720-1-6 ÇEVKO Çevre Koruma ve Ambaaj Atıkarı Değerendirme Vakfı 2016 Cenap Şahabettin

Detaylı

2 0 1 5 / 3. D Ö N E M

2 0 1 5 / 3. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN Hedeferinize bizime uaşın KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.)

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Yeni Yılda, Çocukların Dünyasındaki Yenilik Yalnızca Takvim Yapraklarından İbaret

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Yeni Yılda, Çocukların Dünyasındaki Yenilik Yalnızca Takvim Yapraklarından İbaret ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 133 ISSN 1302-3519 Mart - Nisan 2014 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

Yükseköğretimde Akademik Özgürlük

Yükseköğretimde Akademik Özgürlük DOI: 10.5961/jhes.2013.074 Yükseköğretim ve Biim Dergisi/Journa of Higher Education and Science Yükseköğretimde Akademik Özgürük Academic Freedom in Higher Education Tokay GEDİKOĞLU Öz Bu çaışmada akademik

Detaylı

Sağlık ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenlik Çevre. Çalışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010. Çocuk İşçiliğinden İşverenliğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü: Erdal Burak

Sağlık ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenlik Çevre. Çalışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010. Çocuk İşçiliğinden İşverenliğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü: Erdal Burak Sağık ISSN 1302-3519 Güvenik Çevre ÇALIŞMA ORTAMI Çaışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010 SÖYLEŞİ Ercüment Erbay Gürhan Fişek Çocuk İşçiiğinden İşvereniğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü : Erda Burak İki Ayda

Detaylı

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 İstismar ve Şiddetin Kurbanları

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 İstismar ve Şiddetin Kurbanları ISBN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 92 İstismar ve Şiddetin Kurbanarı Cinseiğin Ticarieşmesi : Kürese Sömürünün Yeni Boyutu İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - I HAZOP (Tehike

Detaylı

İçindekiler. Sendikaya katılmamın en büyük nedeni kadın olmaktı Düzce de DESA nın direnen kadınları ile konuştuk. Sendikayı DESA ya koyana kadar devam

İçindekiler. Sendikaya katılmamın en büyük nedeni kadın olmaktı Düzce de DESA nın direnen kadınları ile konuştuk. Sendikayı DESA ya koyana kadar devam - s petro - İçindekier 3 4 5 7 10 12 2 Merhaba Kriz faturasının işçiye kesimesini engeeyeceğiz Petro-İş Sendikası 26. Dönem 3. Genişetimiş Başkanar Kuruu Ayrı bir kadın yapısı omaı Güneydoğu Avrupa Enerji

Detaylı

HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN

HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDAN YARARLANIN HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.) Şirinever (Mahmutbey Cd.) S E R B E S T M U H

Detaylı

Tesisat Sektörü, İki Uluslararası Etkinlikle Önce İstanbul, Ardından Antalya da Buluştu

Tesisat Sektörü, İki Uluslararası Etkinlikle Önce İstanbul, Ardından Antalya da Buluştu Tesisat Sektörü, İki Uusararası Etkinike Önce İstanbu, Ardından Antaya da Buuştu Uusararası Yapıda Tesisat Teknoojisi Sempozyumu na İgi Büyük Odu TTMD - Türk Tesisat Mühendiseri Derneği tarafından iki

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Yüksek Sesle Söyle. Devrim İçin Eğitim. Yeterli Güvenlik Önlemi Alınmayan Yükün Altına Girme. Can Kaygısı İle İşi Reddetme

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Yüksek Sesle Söyle. Devrim İçin Eğitim. Yeterli Güvenlik Önlemi Alınmayan Yükün Altına Girme. Can Kaygısı İle İşi Reddetme ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 139 Yüksek Sese Söye Sanat ve Baskıcı Yöntemer Can Kaygısı İe İşi Reddetme O Bizerden Biri - Hukuk Tutkunu Bir Hukuk Adamı:

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. İnşaat Malzemeleri

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. İnşaat Malzemeleri Markaama, kodama ve sistem çözümeri İnşaat Mazemeeri 2 Neredeyse süreki çaışma süreeri, tozu ortamar ve aşırı sıcakık koşuarında sizin kadar çok çaışan bir kodama çözümüne ihtiyaç duyarsınız. Zoru ortamar

Detaylı

Nazar Boncuğu Sağlık. Sigortası Özel Şartları ve Sağlık Sigortası Genel Şartları

Nazar Boncuğu Sağlık. Sigortası Özel Şartları ve Sağlık Sigortası Genel Şartları Nazar Boncuğu Sağık Sigortası Öze Şartarı ve Sağık Sigortası Gene Şartarı Sayın Sigortaımız, Sağık Sigortası aanındaki öncüüğümüzü sürdürerek sizere modern sağık kuruuşarında, en hızı sağık hizmetini,

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çocuk Gelinler. İnsan Uyur, Tehlike Uyumaz. Nükleer Kazalar Perdeler Kapalı Kaldı. Kedi Gözü

ÇALIŞMA ORTAMI. Çocuk Gelinler. İnsan Uyur, Tehlike Uyumaz. Nükleer Kazalar Perdeler Kapalı Kaldı. Kedi Gözü ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 117 Çocuk Geiner Nükeer Kazaar Perdeer Kapaı Kadı BÜYÜTEÇ : Kaçak Göçmen İşçier İnsan Uyur, Tehike Uyumaz İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Cumhuriyet Hak Partisi İşte Türkiye nin hai! Tarih : 26.04.2012 i s i i k r Bakanığı nın yürüttüğü Türkiye de Aie Yapısı Araştırması nda Türkiye geneinde topam 12 bin 56 hane ie anket çaışması yapıdı.

Detaylı

INVESTIGATION OF VARIATION OF SURFACE WATER QUALITY PARAMETERS IN WESTERN BLACK SEA BASIN AND CLASSIFICATION OF STATIONS USING CLUSTER ANALYSIS

INVESTIGATION OF VARIATION OF SURFACE WATER QUALITY PARAMETERS IN WESTERN BLACK SEA BASIN AND CLASSIFICATION OF STATIONS USING CLUSTER ANALYSIS 5. Uusararası İeri Teknoojier Sempozyumu (IATS 09), 1315 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye BATI KARADENİZ SULARI HAVZASINDAKİ YÜZEY SUYU KALİTESİ PARAMETRELERİNDEKİ DEĞİŞİMİN İNCELENMESİ VE CLUSTER ANALİZİ

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Şekerleme

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Şekerleme Markaama, kodama ve sistem çözümeri Şekereme Üretim hatarınızda karşıaştığınız benzersiz zorukarı biiyoruz Birçok farkı ambaaj türünü yönetmekten, havada uçuşan şeker parçacıkarının buunduğu bir ortamda

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Kimyasallar

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Kimyasallar Markaama, kodama ve sistem çözümeri Kimyasaar Üretim hatarınızda karşıaştığınız zorukarın farkındayız Kimyasa imaatında kodama, sıcak, tozu ve ısak oabien zoru üretim ortamarı nedeniye zor oabiir. Güveniir

Detaylı

GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ

GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ 2. Türkiye Deprem Müendisiği ve Sismooji Konferansı 25-27 Eyü 213 MKÜ HATAY GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ ÖZET: K. Pençereci 1, S. Yıdırım 1, Y.İ. Tonguç 1 1 İnş. Yük. Mü.,Promer

Detaylı

Hiçbir hukuk kuralı olmadığında, özgür konuşma suç olduğunda, çeşitli kutsal mazeretlere işkence ve kötü muamele uygulamalarını haklı çıkarmak için

Hiçbir hukuk kuralı olmadığında, özgür konuşma suç olduğunda, çeşitli kutsal mazeretlere işkence ve kötü muamele uygulamalarını haklı çıkarmak için Hiçbir hukuk kuraı omadığında, özgür konuşma suç oduğunda, çeşiti kutsa mazeretere işkence ve kötü muamee uyguamaarını hakı çıkarmak için başvuruduğunda, hiçbir e kitabı ya da prensip bireyeri koruyamaz.

Detaylı

Ortaokul_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1

Ortaokul_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 2 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page i AFETE HAZIR OKUL Bu kitap, Başbakanık Afet ve Aci Durum

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Toplum Hekimliğine Gönül Verenler: Sıtma Mücadelesinde Bir Öncü : Yüzbaşı Şahin

ÇALIŞMA ORTAMI. Toplum Hekimliğine Gönül Verenler: Sıtma Mücadelesinde Bir Öncü : Yüzbaşı Şahin ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 115 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Topum Hekimiğine

Detaylı

cdc.de Almanca Kursları Fiyatlar ve Tarihler 2009 Berlin Köln Münih Radolfzell

cdc.de Almanca Kursları Fiyatlar ve Tarihler 2009 Berlin Köln Münih Radolfzell cdc.de Amanca Kursarı ar ve Tariher 2009 Berin Kön Münih Radofze Gene Bigier Ön bigiye sahip kursiyerer kursarına her defasında, Pazartesi güneri başayabiirer. Kursun başangıcında bir seviye tespit sınavı

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. ANNEM Dr. Şahende Köymen (1916-1997) Keçiören Çocuk Esirgeme Yuvası nın Kurucu Başhekimi

ÇALIŞMA ORTAMI. ANNEM Dr. Şahende Köymen (1916-1997) Keçiören Çocuk Esirgeme Yuvası nın Kurucu Başhekimi ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 114 Ocak - Şubat 2011 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Devletimizin Çocuklara Bakış Açısı. Suçlu Ayağa Kalk! Çalışma ve Yürüme Yüzeyleri. Mustafa TAŞYÜREK

ÇALIŞMA ORTAMI. Devletimizin Çocuklara Bakış Açısı. Suçlu Ayağa Kalk! Çalışma ve Yürüme Yüzeyleri. Mustafa TAŞYÜREK ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 121 Devetimizin Çocukara Bakış Açısı Mustafa TAŞYÜREK Topum Hekimiğine Gönü Verener - 8 Cüzzamıarın Babası Etem Utku Çingeneer ve Sosya Poitika

Detaylı

SEÇİMLERE KATILIMIMIZ

SEÇİMLERE KATILIMIMIZ SEÇİMLERE KATILIMIMIZ İki Topumu Radika So İşbiriği (Drasy/Eyem) farkı poitik aanardan geen ve aşağıdaki teme ekseneri kapsayan ortak bir siyasi öneride biraraya gemiş insanarın birikteiğinden ouşan bir

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? Güvenliği

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? Güvenliği İş SağığıISBN 1302-3519 Güveniği ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 98 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Çalışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Aralık 2014. Halk Sağlığı Önderi Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Çalışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Aralık 2014. Halk Sağlığı Önderi Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği Çaışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Araık 2014 ÇOCUK HABER Everdeki Acı ANIMSA Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ Taner Akpınar Güze Ödüer

Detaylı

İş Sağlığı Güvenliği ÇALIŞMA ORTAMI. Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü. Kopan; Vinç, Halat, Sapan

İş Sağlığı Güvenliği ÇALIŞMA ORTAMI. Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü. Kopan; Vinç, Halat, Sapan ISSN 1302-3519 İş Sağığı Güveniği ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 140 Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü Isparta Gü Sektörünün Yapısa Sorunarı ve Topumsa Cinsiyet Eşitsiziği

Detaylı

6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet

6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet Aziz ÇEL K Krista- f Sendikas E itim Müdürü Avrupa Sosya fiart ve Türkiye nin Çekinceeri 6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet taraf ndan imzaanan Gözden Geçirimif Avrupa Sosya fiart, Hükümet taraf ndan onayanmak

Detaylı

Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü

Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü Markaama, kodama ve sistem çözümeri Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü Üretim hatarınızda karşıaştığınız benzersiz güçükeri biiyoruz Çeşiti ambaaj mazemeerini ve biçimerini yönetmekten yıkama sırasında aşırı

Detaylı

VATANDAŞ TEPKi GÖSTERDi!

VATANDAŞ TEPKi GÖSTERDi! Çekmeköy AK Parti de SÜRPRİZ geişmeer! FLASHABER / AK Parti Çekmeköy İçe Başkanı Şahmettin Yükse istifa etti. Çekmeköy Beediyesi teknik başkan yardımcısı oarak görev yapacak oan Yükse e Siyasi ve Hukuk

Detaylı

Türkiye'de Mesken Tipleri

Türkiye'de Mesken Tipleri Zeus tarafndan yazd. Perembe, 06 Austos 2009 18:53 - Son Günceeme Sa, 01 Arak 2009 15:20 Türkiye'de Mesken Tiperi Türkiye'de en ike saz meskenden en modern gökdeenere kadar çok çeiti mesken tiperi buunur.

Detaylı

Kurumu Genel Müdür l üğü vb. kuruluş lar gibi devlet bünyesi içinde özerk bir. yapıya kavuşturulması ve Diyanet İşleri

Kurumu Genel Müdür l üğü vb. kuruluş lar gibi devlet bünyesi içinde özerk bir. yapıya kavuşturulması ve Diyanet İşleri DiYANET işleri BAŞKANLIGI sayıı Resmf Gazete'de yayımanan E: 1970/ 53 - K: 197 1/ 76 sayı ı karar). Gerekçedeki, "başkanık mensupa rının memur sayı arak maaşarının bütçeden karşı an ması devetin din işerini

Detaylı

Alsancakıizmir/TÜRKiYE Tel :+90(232)464 30 40 (PBX) Fax:+90(232)464 39 19. Web site : http://www.hlbsaygin.com.lre-posta:mailbox@hlbsaygin.com.

Alsancakıizmir/TÜRKiYE Tel :+90(232)464 30 40 (PBX) Fax:+90(232)464 39 19. Web site : http://www.hlbsaygin.com.lre-posta:mailbox@hlbsaygin.com. ID!B Saygın Yemini Mai Müşavirik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Rapor N : SYMM 116/1795-184 BÜYÜME AMAÇLI HİsSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİşKİN

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı DİZEL VE YŰK DENGELİ FORKLİFTLER 4 Tekeri, Pnömatik Lastiki 1,5 3,5 ton S FD/FG15N FD/FG18N FD/FG20CN FD/FG20N FD/FG25N FD/FG30N FD/FG35N Üstün performans... paranızın tam karşıığı Maksimum verim ede etmek

Detaylı

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri *

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri * DOI: 10.5961/jhes.2013.083 Hemşireik Lisans Öğrencierinin Probem Çözme ve Eeştire Düşünme Becerieri * Probem Soving and Critica Thinking Skis of Undergraduate Nursing Students * Yaçın KANBAY, Özgür ASLAN,

Detaylı

Emici Torbalar. Ev Bakımında ya da Huzur Evlerinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümler. Durulama Gerektirmeyen Banyo. www.cleanis.

Emici Torbalar. Ev Bakımında ya da Huzur Evlerinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümler. Durulama Gerektirmeyen Banyo. www.cleanis. Ev Bakımında ya da Huzur Everinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümer Emici Torbaar Duruama Gerektirmeyen Banyo www.ceanis.com Emici Torbaar Yatak Sürgüsü Kapaması Daha iyi dezenfeksiyon sağamak için,

Detaylı

CI/SfB Ro8. (Aq) Eylül 2012. Geliştirilmiş Yeni Temperli Cam. Pilkington Pyroclear Yangın Camı

CI/SfB Ro8. (Aq) Eylül 2012. Geliştirilmiş Yeni Temperli Cam. Pilkington Pyroclear Yangın Camı CI/SfB Ro8 (Aq) Eyü 2012 Geiştirimiş Yeni Temperi Cam Pikington Pyrocear Yangın Camı Pikington Pyrocear, yangın camı cephe: bütünük içeren tipik bir uyguama (E30) Pikington Pyrocear Yeni nesi Pikington

Detaylı

Seramiklerin, metallerin ve plastiklerin ısıl özellikleri nasıl değişkenlik gösterir? Isı Kapasitesi. Malzemenin ısıyı emebilme kabiliyetidir.

Seramiklerin, metallerin ve plastiklerin ısıl özellikleri nasıl değişkenlik gösterir? Isı Kapasitesi. Malzemenin ısıyı emebilme kabiliyetidir. Terma Özeiker Mazemeer ısı etkisi atında nası bir davranış sergierer? Isı özeikeri nası öçeriz ve tanımarız... -- ısı kapasitesi? -- terma uzama? -- ısı ietkenik? -- ısı şok direnci? Seramikerin, metaerin

Detaylı

Seçimin medya karnesi

Seçimin medya karnesi Mimar Sinan Mahaesi nde KADIN DAYANIŞMASI GALiP GELDi Hasan Can, ustaık dönemi zaferini Ümraniyeiere kutadı FLASHABER / Ümraniye Beediye Başkanığı için 3 üncü kez %49,5 oya hakın güvenoyunu aan Başkan

Detaylı

/ 2. D Ö N E M

/ 2. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN Hedeferinize bizime uaşın 2 0 1 4 / 2. D Ö N E M KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi)

Detaylı

ÖZEL ALAN MI OLDU? SANCAKTEPE'DE YOL, DURUM iç AÇICI DEĞİL. lambası şart! Buraya trafik POLONEZKÖY DE. Başkan Ali Kılıç tan.

ÖZEL ALAN MI OLDU? SANCAKTEPE'DE YOL, DURUM iç AÇICI DEĞİL. lambası şart! Buraya trafik POLONEZKÖY DE. Başkan Ali Kılıç tan. Düzce de adrenain dou bir gün RAFTiNG HEYECANI FLASHABER / Çekmeköy Sanayici ve İşadamarı Derneği ÇEKSİ- AD ın organize ettiği etkinikte Düzce deki 13 km ik parkurda rafting heyecanı yaşandı. Katıımcıar

Detaylı

Y ö n e. Ko mi te. Komite ve Talepleri. Sonuç 39. MESLEK KOMİTESİ - YOLCU TAŞIMACILIĞI 39 TARİH KARAR Y

Y ö n e. Ko mi te. Komite ve Talepleri. Sonuç 39. MESLEK KOMİTESİ - YOLCU TAŞIMACILIĞI 39 TARİH KARAR Y Ko mi t 39 Tarih Komit v Tapri YSERİ 39 TİCARET ODASI OLARAK YAPILAN İŞLER 39 TARİH KARAR Y Y ö n Sonuç A 39 04.07.2013 TIR Karnri v Oda hizmt bdrinin krdi kartı i ödnbimsi Ödnbimktdir. d2 K bgrindki ytki

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı ve yűk dengei forkifter 4 Tekeri, Pnömatik Lastiki 1.5 3.5 ton FD/FG15N FD/FG18N FD/FG20CN FD/FG20N FD/FG25N FD/FG30N FD/FG35N Üstün performans... paranızın tam karşıığı Operatörün maksimum verim aması

Detaylı

İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ YASASI SONRASI DÖNEMİN DEĞERLENDİRİLMESİ

İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ YASASI SONRASI DÖNEMİN DEĞERLENDİRİLMESİ 15.Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi (9-12 Şubat 2014, Ankara) İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ YASASI SONRASI DÖNEMİN DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.A.Gürhan Fişek Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler

Detaylı

Gelecek Trendler. Sadece yenilenebilir enerjiyle çalışmak

Gelecek Trendler. Sadece yenilenebilir enerjiyle çalışmak & Geecek Trender Yeniikçiik ve geecek araşt rmaar dergisi Araık 2014 www.siemens.com.tr Laboratuvar ada Sürdürüebiir enerji, sadece eektrikten tasarruf etmek kadar basit bir iş deği. Danimarka nın Bornhom

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seller Gibi Akıyor. OSTİM Patlamalarının İlk Düşündürdükleri. Çim Biçerken İş Güvenliğini Düşün

ÇALIŞMA ORTAMI. Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seller Gibi Akıyor. OSTİM Patlamalarının İlk Düşündürdükleri. Çim Biçerken İş Güvenliğini Düşün ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 116 Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seer Gibi Akıyor OSTİM Patamaarının İk Düşündürdükeri İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE

Detaylı

EKOIQ SEÇİMLERİMİZ & GELECEĞİMİZ. Kim Bu Bilinçli Elektrik Tüketicisi? Yerel Adaylara 32 Soru. Yerel Seçimler için Sürdürülebilir Kentler Şartı

EKOIQ SEÇİMLERİMİZ & GELECEĞİMİZ. Kim Bu Bilinçli Elektrik Tüketicisi? Yerel Adaylara 32 Soru. Yerel Seçimler için Sürdürülebilir Kentler Şartı EKOIQ Y E Ş İ L İ Ş / Y E Ş İ L Y A Ş A M MART 2014 SAYI:37 İkim Değişiyor; Ya Davos un İkimi? Kim Bu Biinçi Eektrik Tüketicisi? Mesa Ararat: Geeceğin Şirket Hukuku, Topumsa Fayda Odakı Oacak www.ekoiq.com

Detaylı

Ergene Havzas Kirlilikten Ar nd r lmal

Ergene Havzas Kirlilikten Ar nd r lmal > KAPAK Savafl M. Özaydemir TOBB Sanayi Odaar Konsey Sözcüsü Hai fiahin TOBB TSO Konsey Sözcüsü Ai Duru TOBB Ticaret Odaar Konsey Sözcüsü V. Türkiye Ticaret Ve Sanayi fiuras nda Bögeerin Sorunar Masaya Yat

Detaylı

5 yıldızlı tesiste, 5 yıldızlı hizmet veriyorlar Afyonkarahisar Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürlüğü hizmete girdi.

5 yıldızlı tesiste, 5 yıldızlı hizmet veriyorlar Afyonkarahisar Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürlüğü hizmete girdi. C M Y K Parsak tan şehit ve gaziere vefa MHP Afyonkarahisar Mietvekii Mehmet Parsak, şehiterimizin ve terör sadırısı nedeniye Gazi oan asker ve poiserimizin banka borçarının devet tarafından karşıanması

Detaylı

2) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER

2) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER ) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER Çeik yapıarda kuanıan hadde ürüneri için, aşağıdaki sebepere bireşimer yapıması gerekmektedir. Farkı taşıyıcı eemanarın (koon-koon, koon-kiriş, diyagona-koon, kiriş-kiriş,

Detaylı

Sason ilçesi Dörtbölük köyünde G-3. çarpıştı. Yaralı kadın, karda mahsur kaldı! Kurtarma ekipleri seferber oldu. ışık ihlali yapan iki otomobil

Sason ilçesi Dörtbölük köyünde G-3. çarpıştı. Yaralı kadın, karda mahsur kaldı! Kurtarma ekipleri seferber oldu. ışık ihlali yapan iki otomobil GENEL İLETİŞİM MEDIA SEMBOL VE YÖNLER GELİŞTİRİCİLER İKONLARI ARAÇLAR AYARLAR VE GÖRÜNÜM DOSYA VE KLASÖR ZAMAN VE SAAT OFİS ARAÇLARI OYUN Hava Meydan Komutanığı nda asker kavgası G-3 Vatani görevini yapan

Detaylı

ACACIA MADEN İŞLETMELERİ GÖKIRMAK BAKIR MADENİ Paydaş Katılım Planı 2017

ACACIA MADEN İŞLETMELERİ GÖKIRMAK BAKIR MADENİ Paydaş Katılım Planı 2017 ACACIA MADEN İŞLETMELERİ GÖKIRMAK BAKIR MADENİ Paydaş Katıım Panı 2017 Doküman Numarası ACACIA-2017-E&S-SRM-STR-201 Yayınanma Tarihi 29.09.2017 Hazırayan Çevre ve Haka İişkier Departmanı, SRM Danışmanık

Detaylı

EKOIQ. Sürdürülebilirliğin İletişimi İletişimin Sürdürülebilirliği. Bu Kampüste Mavi ile Yeşil Bir Arada. Merkez(den) Kaç Kuvveti

EKOIQ. Sürdürülebilirliğin İletişimi İletişimin Sürdürülebilirliği. Bu Kampüste Mavi ile Yeşil Bir Arada. Merkez(den) Kaç Kuvveti EKOIQ Y E Ş İ L İ Ş / Y E Ş İ L Y A Ş A M MAYIS 2014 SAYI:39 www.ekoiq.com 9 TL (KDV DAHİL) Doğa Ormanarı Sigortaadıar Tedarik Zincirindeki Kayıp Nokta Buundu Enerjiyi Uçurtma dan Amak... Merkez(den) Kaç

Detaylı

MEHMET ÖZDİL: ESNAF DEĞİŞİM İSTİYOR. Emirli Köyü ne yeni orman

MEHMET ÖZDİL: ESNAF DEĞİŞİM İSTİYOR. Emirli Köyü ne yeni orman İSTANBUL DA TABLO DEĞİŞMEDİ CHP VE AK PARTi ido NUN BAHAR tarifesi bei odu FLASHABER / İDO, günerin uzaması ve yocu yoğunuğu nedeniye birçok hatta sefererini yeniden düzenedi. İDO nun yaptığı yeni düzenemede,

Detaylı

Öztürk Oran ve İlçe Yönetimi nden

Öztürk Oran ve İlçe Yönetimi nden Seami Öztürk Başkan Atınok Öz ü ZİYARET ETTİ FLASHABER / Karta Beediye Başkanı Op. Dr. Atınok Öz ü, Kadıköy eski Beediye Başkanı Av. Seami Öztürk makamında ziyaret etti. 30 Mart yere seçimerinde Kartaıar

Detaylı

20. YÜZYIL BAŞINDA SÖMÜRGELEŞTİRİLMİŞ AFRİKA DA TOPLU KATLİAM POLİTİKALARI: NAMİBYA DAKİ SOYKIRIM VE ÇIKARILAN DERSLER

20. YÜZYIL BAŞINDA SÖMÜRGELEŞTİRİLMİŞ AFRİKA DA TOPLU KATLİAM POLİTİKALARI: NAMİBYA DAKİ SOYKIRIM VE ÇIKARILAN DERSLER 16 20. YÜZYIL BAŞINDA SÖMÜRGELEŞTİRİLMİŞ AFRİKA DA TOPLU KATLİAM POLİTİKALARI: NAMİBYA DAKİ SOYKIRIM VE ÇIKARILAN DERSLER Prof. Joseph B. Diescho nun Mayıs 2015 de Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve AVİM

Detaylı

HEDEF : TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SAĞLIK (1)

HEDEF : TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SAĞLIK (1) ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 152 Mayıs - Haziran 2017 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

- 3 - İ Ç İ N D E K İ L E R BİRİNCİ BÖLÜM 2014 YILI İŞ PROGRAMI 1- GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM...3 Dünya Ekonomisinde Eksen Değişikiği...3 Türkiye Ekonomisi için 2014...4 2- TÜRKİYE EKONOMİSİNE İSTANBUL

Detaylı

1.9.2. Koordinat Sisteminin İfade Edilişi

1.9.2. Koordinat Sisteminin İfade Edilişi Şeki.4: Robot koordinat sistemi.9.. Koordinat Sisteminin İfade Ediişi Koordinat sistemi, dikdörtgen, siindirik ve kutupsa koordinatara göre ayrı ayrı ifade ediir. Şeki.5: Koordinat tarifi Örnek : Dikdörtgen

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Rüyada Bile Rahat Yok. Geleceğimizin Tehlikelerinin Farkında Olmak. Benzen ile Çalışan İşçilerin Umut Işığı Muzaffer Aksoy

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Rüyada Bile Rahat Yok. Geleceğimizin Tehlikelerinin Farkında Olmak. Benzen ile Çalışan İşçilerin Umut Işığı Muzaffer Aksoy ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 146 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 34.REKTÖRLÜK KUPASI

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 34.REKTÖRLÜK KUPASI DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 34.REKTÖRLÜK KUPASI İLK YARIYIL BASKETBOL ÖN ELEME GRUPLARI İÇİN GENEL ESASLARI 1. Amaç: Rektörük Kupası Turnuvaarı, Üniversitemiz öğrencieri arasındaki dostuk ve kardeşiği pekiştirmek,

Detaylı

KALBE DÜŞÜNCE PROGRAMI HABERİ SAYFA: 7 DE. FLASHABER / Çekmeköy Belediye Meclisi nin ilk toplantısı Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet

KALBE DÜŞÜNCE PROGRAMI HABERİ SAYFA: 7 DE. FLASHABER / Çekmeköy Belediye Meclisi nin ilk toplantısı Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet Başkan Keskin; Projeerimizi İdris Güüce Şırnakı öğrenciere birikte ÇEKSiAD I ZiYARET ETTi FLASHABER / Çevre ve Şehirciik Bakanı İdris Güüce, Şırnak tan Çanakmeköy Beediyesi nin hayata geçirdiği etti. Çekmeköy

Detaylı

Çalışma grubunuz için güçlü renk performansı. Lexmark X950 Renkli MFP Serisi

Çalışma grubunuz için güçlü renk performansı. Lexmark X950 Renkli MFP Serisi Lexmark X950 Renki MFP Serisi Çaışma grubunuz için güçü renk performansı. Lexmark X950 Serisi Yüksek performansı A3 renki işever, esnek özeiker, kuanımı koay iş akışı çözümeri ve geişmiş güveniğin bir

Detaylı

Organize dilenci çetesindeki. SENARYOLAR FiLMLiK dilencileri, dilenecekleri mahallelere servisle bırakması saniye saniye kameralara yansı-

Organize dilenci çetesindeki. SENARYOLAR FiLMLiK dilencileri, dilenecekleri mahallelere servisle bırakması saniye saniye kameralara yansı- İdris Güüce; 9 bin oy Anadou da bir içe demek Aemdağ TOKİ Emak Konut İ.Ö.O dan ÇiFTE STANDART! FLASHABER / Çevre ve Şehirciik Bakanı İdris Güüce, 30 Mart Yere Seçimerinde Üsküdar da Beediye Başkanığı nı

Detaylı

Başkanlar Mazbatalarını. alıp göreve başladılar

Başkanlar Mazbatalarını. alıp göreve başladılar Bakan Güüce den Başkan Keskin e HAYIRLI OLSUN ZiYARETi Mehmet Özdi Oda nın devrini aıp STARTI VERDi ATAŞEHİR DE KENTSEL DÖNÜŞÜM MAĞDURU YAŞLI TEYZENİN FLASHABER / Çevre ve Şehirciik Bakanı İdris Güüce

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Otomotiv ve havacılık

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Otomotiv ve havacılık Markaama, kodama ve sistem çözümeri Otomotiv ve havacıık Üretim hatarınızda, kendine has zorukara karşıaştığınızı biiyoruz Otomotiv ve havacıık sektörerinde, söz konusu ürün kaitesi oduğunda hataara yer

Detaylı

KOB LER N ÜRET M VE F NANSAL POTANS YELLER NE YÖNEL K SINIFLANDIRILMASINDA YEN B R YAKLA IM: D SKR M NANT UYGUNLUK ANAL Z

KOB LER N ÜRET M VE F NANSAL POTANS YELLER NE YÖNEL K SINIFLANDIRILMASINDA YEN B R YAKLA IM: D SKR M NANT UYGUNLUK ANAL Z KOB LER N ÜRET M VE F NANSAL POTANS YELLER NE YÖNEL K SINIFLANDIRILMASINDA YEN B R YAKLA IM: D SKR M NANT UYGUNLUK ANAL Z Funda SEZG N stanbu Üniversitesi Eif Özge ÖZDAMAR Mimar Sinan G. S. Üniversitesi

Detaylı

İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ. Öğrenci El Kitabı

İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ. Öğrenci El Kitabı İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ Öğrenci E Kitabı 2014-2015 İÇİNDEKİLER Rektör den...4 Üniversitemiz Hakkında Gene Bigier...5 Üniversite Öğrencisi Omak! 29 Mayısı Omak!... 7 İstanbu da Okumak!... 11 Hangi

Detaylı

1. MESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ÇİZİLMESİ

1. MESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ÇİZİLMESİ 1. ESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEİ İLE ÇİZİLESİ Yapı sistemerindeki herhangi bir mesnet tepkisinin veya kesit zorunun tesir çizgisinin kuvvet yöntemi ie çiziebimesi için,

Detaylı

-lflıflt- İstanbul, 22.04.2014. Tarih : 02.06.2014 Evrak No: 1406020221. l ı! ı I 1 I I. ıııusıııııııııısı I ' ıiısıııııııı İ vıinısıusı

-lflıflt- İstanbul, 22.04.2014. Tarih : 02.06.2014 Evrak No: 1406020221. l ı! ı I 1 I I. ıııusıııııııııısı I ' ıiısıııııııı İ vıinısıusı Tarih : 02.06.2014 Evrak N: 1406020221 1! -fft- uss ' is İ vinsus İstanbu, 22.04.2014 Say: 35702025/17747 Knu: DASK Uusararas Ksa Fim Yarşmas vldz TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ işleri DE ANLĞ'NA, Dğa Afet

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı DİZEL VE YÜK DENGELİ FORKLİFTLER 4 TEKERLİ, PNÖMATİK LASTİKLİ 1,5 3,5 ton S FD/FG15NT FG15ZNT FD/FG18NT FG18ZNT FD/FG20CNT FD/FG20NT FG20ZNT FD/FG25NT FG25ZNT FD30N, FG30NT FD35N, FG35NT Üstün performans...

Detaylı

Bihter Daş Accepted: March 2010. ISSN : 1308-7231 muzeyyen_bulut@hotmail.com 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey

Bihter Daş Accepted: March 2010. ISSN : 1308-7231 muzeyyen_bulut@hotmail.com 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey ISSN:1306-3111 e-journa of New Word Sciences Academy 2010, Voume: 5, Number: 2, Artice Number: 2A0042 TECHNOLOGICAL APPLIED SCIENCES Müzeyyen Buut Özek eceived: Setember 2009 Bihter Daş Acceted: March

Detaylı

Dalgıç Pompa. 4 DMD Serisi

Dalgıç Pompa. 4 DMD Serisi Dagıç Pompa DMD Serisi Aarko dagıç pompaarı, kuanım ve içme suyu aanında her an kuanıma hazır, dertsiz, yatırımı kısa sürede geri ödeyen KESİNTİSİZ, KİŞİSEL TEK SU KAYNAĞIDIR. Endüstriye tesis ve işetmeerde

Detaylı

BASEL KRÝTERLERÝ ÇERÇEVESÝNDE ÝÞLETMELERÝN YATIRIM BÜTÇELERÝNÝN OLUÞUMUNDA VERGÝ PLANLAMASI

BASEL KRÝTERLERÝ ÇERÇEVESÝNDE ÝÞLETMELERÝN YATIRIM BÜTÇELERÝNÝN OLUÞUMUNDA VERGÝ PLANLAMASI 20_29_Layout 1 30.11.2011 16:23 Page 8 BASEL KRÝTERLERÝ ÇERÇEVESÝNDE ÝÞLETMELERÝN YATIRIM BÜTÇELERÝNÝN OLUÞUMUNDA VERGÝ PLANLAMASI Güran YAHYAOÐLU 1, Murat KORKMAZ 2 Ümit ÇATULAY 3 1 Çanakkae 18 Mart Üniversitesi

Detaylı

ÇOK ÜRÜNLÜ GERİ DÖNÜŞÜM AĞ TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL MODEL

ÇOK ÜRÜNLÜ GERİ DÖNÜŞÜM AĞ TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL MODEL Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Journa of the Facuty of gineering and Architecture of Gazi University it 28 No 1 151-159 2013 Vo 28 No 1 151-159 2013 ÇOK ÜRÜNLÜ GERİ DÖNÜŞÜM AĞ TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL

Detaylı