İstanbul Serbest Mimarlar Derneği 10 Yıl Kitabı. Editör: Nevra Savcılıoğlu, Ajans Luxus. Kapak tasarımı ve grafik: Timuçin Unan, TUT Ajans

Transkript

1

2 İstanbul Serbest Mimarlar Derneği 10 Yıl Kitabı Editör: Nevra Savcılıoğlu, Ajans Luxus Kapak tasarımı ve grafik: Timuçin Unan, TUT Ajans Koordinatör: Dilek Safer, İstanbulSMD I.Baskı Kasım 2012, İstanbul Baskı ve cilt: Mas Matbaa Hamidiye Mahallesi Soğuksu Cad. No: 3 Kâğıthane İstanbul İstanbul Serbest Mimarlar Derneği Miralay Şefik Bey Sok. 13/2, Gümüşsuyu Taksim İstanbul Tel: , Faks: Bu kitabın tüm yayın hakları saklıdır. Tanıtım amacıyla, kaynak göstermek kaydıyla yapılacak kısa alıntılar dışında gerek metin, gerek görsel malzemeler İstanbulSMD den izin alınmadan hiçbir yolla çoğaltılamaz, yayınlanamaz ve dağıtılamaz.

3 Önsöz Elinizdeki bu kitap İstanbul Serbest Mimarlar Derneği mizin kuruluş öyküsünü ve aradan geçen on yıldaki gelişimini anlatıyor. Böylece 10. yılımız vesilesiyle derneğimizin bu tarih kesitini belgesel olarak geleceğe aktarma olanağına kavuşmuş oluyoruz. Vizyon ve sorumluluk sahibi bir avuç değerli mimarın ortak inanç, özveri ve heyecanla başlattıkları serbest mimarların örgütlenme hareketi başarıya ulaşmış ve derneğimiz bugünkü güçlü durumuna erişmiştir. Öncelikle kitapta adı geçen öncü mimarlarımıza ve kurucu üyelerimize, mesleğimiz adına şükranlarımı sunuyorum. Serbest mimarlar olarak örgütlenmenin önemini anlamış, yoğun mesailerinin yanı sıra derneğimize üye olarak katkı sağlamaya çalışan eski ve yeni değerli üyelerimizin de her türlü övgüyü hak ettiklerini vurgulamak istiyorum. Derneğimiz bugün öncüleri, kurucuları, eski ve yeni üyeleriyle mimarlık ilkelerine ve etik değerlere bağlılıktan taviz vermeden, ülkemizde serbest mimarlık pratiğine örgütlü olarak katkı sağlama çabalarını, 10 yıl önceki gibi, aynı heyecanla sürdürmektedir ve sürdürecektir. Bu kitabın hazırlanmasındaki değerli katkıları için başkanlarımız; Levent Aksüt Umut İnan Cafer Bozkurt Doğan Tekeli ve Doğan Hasol a İstanbulSMD 5. Dönem Yönetim Kurulu olarak teşekkür ederiz. Kuruluşumuzun her yeni yönetimle daha da büyüyüp güçleneceğine, bugün hayalini kurarak ilk adımlarını attığımız, içinde dernek merkezimizin de yer alacağı İstanbul Mimarlık Merkezi projesini çok uzak olmayan bir tarihte gerçekleştireceğine ve bu yeni merkezinden ülkemize, mesleğimize ve üyelerine nesiller boyu hizmet vereceğine tüm kalbimle inanıyorum. On yıl önceki aşı artık tutmuştur. Nice 10 yıllara! Saygılarımla, Oğuz Öztuzcu İstanbulSMD Başkanı 5

4 Başlarken Mimarlığı bir meslek hatta bir kimlik olarak benimsemek pek çok sorumluluğu da beraberinde getirir. Mimarlık mesleğini sürdürmek bu sorumlulukları sahiplenmek, gereklerini yerine getirmek ve bu bilinci aktarmak anlamına gelir. Mimarlık alanındaki mesleki örgütlenmenin başlangıcı 1908 e rastlar. Mimar Kemaleddin Bey in Tanin gazetesinde yaptığı çağrıyla mimarlar ve mühendisler örgütlenmek üzere bir araya gelirler; 18 Eylül 1908 de Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti kurulur. Kuruluşta Cemiyetin 11 i mimar olmak üzere 21 üyesi vardır. Bu ilk örgütün 1919 da dağıldığı sanılıyor. Daha sonra 1912 yılında, üyelik için Osmanlı uyruğunda bulunma koşulu aranmaksızın, Fransızca adı Association des Architectes et Ingénieurs en Turquie kurulur. Bu örgütlenmeleri 1919 yılında Mühendis Birlik Yurdu, 1923 te Türk Mühendisleri Ocağı izleyecektir. Cumhuriyet ten sonra ise 1925 yılında Türk Mimar ve Mühendis Cemiyeti, 1926 yılında Ankara da Türk Mühendisler Birliği ve Türk Yüksek Mühendisler Birliği, 1927 de ise Türk Mimarlar Cemiyeti kurulur da Türk Yüksek Mimarlar Birliği adını alan bu cemiyet, bugün Mimarlar Derneği 1927 adı altında etkinliğini sürdürüyor. İstanbulSMD ise örgütlü mimarların tarihine 2002 yılında dâhil oluyor. İstanbulSMD nin kuruluş sebebini ve öyküsünü hatırlamak on yıl boyunca verdiğimiz mücadelelerin büyük resmini ortaya çıkardı, bize gelecekteki hedeflerimizle ilgili farklı ilhamlar verdi. Derneğimizin 10 yıllık birikimini içeren bu çalışmayı sizlerle paylaşmak istedik. Ankara: İstanbulSMD nin kuruluşuna giden yol Cafer Bozkurt, Umut İnan ve Levent Aksüt benim için İstanbulSMD nin kurucularıdır. TSMD 1987 yılında Ankara da kuruldu. İstanbul dan bazı arkadaşlar da bu derneğe katıldı. Derneğin başlangıçta Türkiye deki tüm serbest mimarları temsil etmesi öngörülüyordu. İstanbul dan bazılarımız üyeydi, bazılarımız da yönetim kurulunda görev almışlardı. Bizi o süreçte Ankara da en iyi temsil eden, Ankara toplantılarına aktif olarak katılan Cafer Bozkurt ve Umut İnan dı. Doğan Tekeli 7

5 Başlangıç aşamasında yeni sorumluluk alanları yaratarak deneyim ve birikimler kazanmış serbest mimarları, mesleğimizin yüksek evrensel değerleri etrafında bir araya getirmeyi amaçladık. Ülkemizde mimarlık mesleğinin gelişmesi ve onun sorumlu olduğumuz topluma daha yüksek standartlarda, sorumluluklar ve yükümlülükler altında sunulması için çalışmalar yapmak istedik. Yapılan çalışmalara katkıda bulunmaya hazırdık ve bu amaçla İstanbulSMD nin kurulması gerektiğine inandık. Mimarların iyi eser vermiş, yükselme yolunda olan ve örnek olup da kendinden sonra gelecek olanları peşi sıra sürükleyecek seviyede olmaları önemliydi. Her şeyden önce mesleki kalite ve etik konularına odaklandık. Türkiye deki başarılı mimarların birbirini tanımasını sağlamak da bir o kadar önemliydi. İstanbul ile ilgili önemli mimari olaylarda serbest mimarların, yani etik değerleri olan ve aktif görev yapan insanların söz sahibi olması için çok yol kat edilmesi gerekiyordu, bu inançla ilk adımı atmaya gönüllü olduk. Cafer Bozkurt Türkiye de serbest mimarların dayanışma ihtiyacı kuruluşumuzdan çok önce hissedildi yılı sonunda Ankara da bir araya gelen yaklaşık 60 serbest mimar, daha sonra adına Türk sözcüğü eklenecek Serbest Mimarlar Derneği ni kurma kararı almış, yönetim kurulunu belirlemişti. İstanbul dan sürekli olarak toplantılara katılan tek kişi olarak Türk Serbest Mimarlar Derneği nin Ankara da iki yıl başkanlığını da sürdüren Cafer Bozkurt, deneyimlerini İstanbulSMD nin geleceğini şekillendirmek için kısa süre sonra aktif bir şekilde devreye sokacaktı. Doğan Tekeli 103, ben 104. üye olarak 1992 de TSMD ye katıldık. Dolayısıyla TSMD, kuruluşun beşinci yılında derneğin sadece Ankaralı mimarların katılımıyla ilerlememesi gerektiğini düşünerek, İstanbullu mimarları da organizasyona davet etme kararı aldı. Ankara ya davet edilmem ve üye olmam da bu kararın ertesinde gerçekleşti. Bizim İstanbul dan üye olmamızın ardından İstanbullu üye sayısı yaklaşık yirmiyi buldu. Üye sayısı artınca, İstanbul da bir şube kurma fikri gelişmeye başladı. Cafer Bozkurt İstanbul da şube kurma girişimlerinin oluşması kaçınılmazdı. İstanbullu mimarların Ankara daki toplantılara katılımlarına ilişkin sorunlar; fiziki zorlukların yanı sıra İstanbul ile ilgili odaklanılması gereken konuların çeşitliliği bu gereksinimi ortaya çıkaran başlıca etmenler arasında yer aldı li yılların ortalarına kadar İstanbul da önemli mimarlık projeleri yapan firmalar yılları arasında aktif olarak Ankara da hizmet vermeye başladılar. Daha sonra İstanbul da faaliyet gösterdiler. Serbest mimarların konumu, mimarlık eğitimi, yabancı mimarın faaliyetleri hakkında konuştuğumuz zamanlarda serbest mimarlar olarak Ankara da bir araya geliyorduk ve bir dernek kurulması fikri de bu zamanlarda ortaya çıktı. 12 Eylül Darbesi nden sonra birdenbire bambaşka bir ortam oluştu, dolayısıyla dernek fikri askıya alındı. Bir süre sonra Türk Serbest Mimar Müşavirler Derneği nin kurulacağını öğrendim ve bu derneğe kurucu üye olmam teklif edildi. İstanbul da çalışmalarımı sürdürdüğüm için kabul edemedim. Bir komisyon kurulana ve bu komisyona katılmam için aldığım davete kadar bu oluşumun içinde değildim. Mimarların haklarını savunan bir mevzuat vardır. Bu mevzuat nasıl korunur, nasıl iyileştirilir? sorularına cevap bulacak, mimarların gelişmiş ülkelerdeki hakları üzerine araştırma yapacak bu komisyonun içinde yer aldım. Fransa, Almanya, İsviçre, İngiltere deki mimarlık meslek yasalarını içeren kaynakları komisyon olarak inceledik. Özellikle meslek yasası söz konusu olduğunda mimarların mesleğe, birbirilerine ve topluma karşı yükümlülüklerini kapsayan maddeleriyle İngiltere nin başı çektiğini gördük. Yaptığımız çalışmayı bir sunum olarak Mimarlar Odası yöneticileriyle paylaştık. Mimarlık mevzuatıyla ilgili büyük eksiklerimizi de ayrıntılı olarak görmüş olduk. Meslek kurumlarının kuruluş şekli bizdeki meslek kurumlarının kavramsal algılanışıyla 180 derece tersti. Umut İnan Umut İnan; gerek Mimarlar Odası gerek dernekler söz konusu olduğunda, özellikle kanunlar ve yönetmelikler alanında tüm birikimini dolaşıma sokmaya hazırdı. Mimarlık mesleğine ilişkin hukuki mücadelelerin gerekliliği konusunda ısrarlı ve bilgiliydi. Çalışmaları sadece İstanbulSMD nin kuruluş aşamasına değil, mimarlık mesleğine büyük katkılar olarak algılanmalıdır. 8 9

6 Umut, Türk Serbest Mimarlar Derneği nin kuruluşundan beri meselenin içindedir. Ankara ile elbette temas halindeydik ama ister istemez uzak kalıyorduk. Ankara daki derneğe üye olduk fakat zaman içindeki gelişmeler bunun çeşitli illerde geliştirilmesinin, kurulmasının daha iyi olacağını gösterdi. Bunun üzerine bir derneğin de İstanbul da kurulmasına karar verildi ve biz Ankara dan bir grup olarak ayrılarak İstanbul a geçtik. Tüm bu girişimler ortak kararlarla yapıldı. Doğan Tekeli Yüzme İhtisas Kulübü toplantıları yılları arasında İstanbul daki toplantılarımızı Yüzme İhtisas Kulübü nde, o dönem kulüp başkanlığı görevini sürdüren Levent Aksüt ün büyük desteğiyle gerçekleştiriyorduk. Levent bizi toparlıyordu, Ortaköy de bir araya geliyorduk. Çok verimli toplantılardı, zevkle katılırdık. O birliktelik derneğin kuruluşu için önemli bir olaydır. Ankara dan bağımsız olan ama tüzüklerinde ortak pek çok madde bulunan iki derneğin varlığı, yani Ankara ve İstanbul Serbest Mimarlar Derneği, bugün federasyon fikrinin hayata geçmesi için önemli iki örgütlenmedir. Doğan Hasol Levent Aksüt sadece Yüzme İhtisas Kulübü nün başkanı olması sebebiyle kulübün kapılarını mimar dostlarına açmadı, Levent teki ofisi de buluşmaların merkeziydi Doğan Hasol, Cafer Bozkurt, Günay Çilingiroğlu, Neşet Arolat ın katıldığı, hem kulüpte hem ofiste devam eden toplantılarla her gün mimarlık üzerine konuşuluyor, amaçlar belirleniyor, en çok da hukuki meseleler üzerinde duruluyordu. Kuruluş aşamasında mimarlık mesleğine verilecek en büyük destek hukuk alanında atılacak adımlarla belirginleşecekti. Doğan Hasol zaman içinde Ankara ile çeşitli sebeplerden aktif çalışmalar yapamayacağımızı sürekli olarak hatırlatıyordu. Ankara da bir konferans yapıldı, biz de iştirak ettik. Rahmetli Günay Çilingiroğlu, Cafer Bozkurt ile birlikte ben de Ankara daydım. Mart 2002 de yapılan seçimde Cafer Bozkurt TSMD yönetim kurulu başkanlığına seçildi. Bu Cafer in senelerce Ankara ya gidip geleceğine dair ilk işaretti. İstanbulSMD nin müstakil olarak kurulmasının daha doğru olacağına o günlerde karar verdik. TSMD üyesiydik ve 1998 yılında Ankara nın İstanbul şubesi olduk, ben de şubenin başkanı oldum. Doğan Hasol, Cafer Bozkurt, rahmetli Günay Çilingiroğlu ve Neşet Arolat ile sık sık bir araya gelirdik. Bu toplantılar hem kulüpte hem Levent teki ofisimde uzun süre devam etti. Bir süre Yandaki fotoğraf Yüzme İhtisas Kulübü buluşmalarından bir görüntü Derneğimizin kuruluşundan önce yapılan hazırlık toplantılarından biri A. Hayzuran Hasol, Doğan Hasol, Fuat Kınıkoğlu, Ersen Gürsel, Oral Vural, Cengiz Bektaş, Sami Sisa, Yüzme İhtisas Kulübü,

7 Levent Aksüt ve Yaşar Marulyalı nın Levent teki ofisinde Cafer Bozkurt, Levent Aksüt, Neşet Arolat, Günay Çilingiroğlu İstanbul da toplumun sosyal, ekonomik, çevresel, kültürel yaşamının gündemine mimarlığın yansıtılmasının, toplumun mimarlık hakkında aydınlatılıp uyarılmasının mesleki bir yükümlülük olduğuna, bunu sağlayacak platformları yeniden ve özenle elbirliği ile inşa etmemiz gerektiğine inanıyorduk. İstanbul un, sorumluluğuna ve konumuna uygun olarak ağırlığını koymasının gerekliliğini destekliyorduk. sonra toplantıların yanı sıra konferanslar da düzenlemeye başladık. Bugün İstanbulSMD üyesi olan mimar arkadaşlarımızın çoğuyla bir aradaydık. Ender Ergün aramıza katıldı ve çok faydalı çalışmalar yaptı. Umut İnan her zaman hukuki gereklilikler hakkında bizi yönlendiren isim oldu. Daha evvel Umut İnan ve Armağan Güran önemli bir çalışma yapmışlar, mimarlık yasasını hazırlamışlardı. Doğan Tekeli, Sami Sisa, Aytaç Manço, Haydar Karabey, Mehmet Konuralp gibi isimler de bizimleydi. Haluk Baysal ve Aydın Boysan gibi isimlerin de toplantılarımıza her zaman olmasa da katıldığını eklemek gerek. Levent Aksüt İstanbul un rolü çok daha etkin olmalı! Mimarlığın kalbinin attığı, mesleğin yönlendirildiği, mimar olmayanların gündeminde de mimarlığın var olduğu, konuşulduğu İstanbul Devlete danışmanlık hizmetlerini ve kadrolarını onların verdiği, mesleği uygulayan yetkin mimarların neredeyse tümünü bünyelerinde barındıran, yarışma ve uygulama projelerinin sergilenip tartışıldığı, çoğu Avrupa ülkesi mimarlık dergilerinin yarışma haberlerinde genç mezunlarının isimlerini bulduğunuz, güçlü mimarlık eğitim kurumları ile bir dönemin İstanbul u üzerinde de duruyorduk toplantılarımızda. Bugün o kentin, birkaç Avrupa ülkesinin toplamı kadar nüfusu var. Ekonomimize, endüstrimize, ticaretimize, siyasetimize bu nüfus yön veriyor. Ülkemizdeki öğrenci ve mimar sayısının çoğunluğu orada İstanbul ülkemizin deneyimli mimarlarına sahip, buna rağmen dar çevreler dışında ne yazık ki mimarlık, İstanbul un hak ettiği kadar konuşulmuyor. Dolayısıyla kentimiz geniş kesimlerin katılımcılığına açık mesleki platformlardan yoksun yılında Levent Aksüt ün sunduğu TSMD İstanbul Şubesi nin faaliyet raporu Doğan Hasol Değerli meslektaşlarım, Mimarlık camiasını güçlendirmek gayesiyle, 1997 yılının Kasım ayında Türk Serbest Mimarlar Derneği Başkanı Sayın Erkut Şahinbaş ın önerisi ile üye adedini 23 e çıkararak Türk Serbest Mimarlar Derneği İstanbul Şubesi ni kurduk. Levent Aksüt (Başkan), Neşet Arolat, Günay Çilingiroğlu, Cafer Bozkurt, Doğan Hasol (sonradan yerine Ender Ergün ve daha sonra Sinan Atasoy) ile çalışmalara başladık. Üyelerimizle pek çok toplantı gerçekleştirdik. 25 Kasım 1997 den 3 Haziran 2002 tarihine kadar 55 yönetim kurulu toplantısı yaparak kararlar aldık. Üye adedimizi 23 den 40 a çıkarttık. Üyelerimiz Fuat Kınıkoğlu, Muhlis Tunca ve Sami Sisa yı kaybettik. Yurtiçi ve yurtdışından konuşmacı mimarlar davet ettik, bazı üretici firmaların ürünlerinin tanıtımlarını yaptırdık

8 İstanbul Şubesi üyeleri ile yaptığımız muhtelif toplantılar sonunda Serbest Mimarların kendi bölgelerinde birlik kurarak çalışma yapmasının daha faydalı neticelere ulaşacağı kararını aldık. İstanbul Şubesi nin büyümesi ve kurumsallaşması için TSMD nin bir şubesi olarak gelişmesi mümkün olmadığından ve Avrupa Birliği ile GATS anlaşmalarından doğan gereklerden dolayı, üyemiz olmadığı halde Sayın Umut İnan ın büyük katkıları ile Türkiye çapında bir birlik haline gelmek için TSMD den ayrılarak İstanbul Serbest Mimarlar Derneği ni kurmak için çalışmalara başladık yılında Türk Serbest Mimarlar Derneği nin 8. Olağan Genel Kurulu na İstanbul şubesi olarak Levent Aksüt, Cafer Bozkurt, Sinan Genim ve Günay Çilingiroğlu ile katıldık. Sayın Umut İnan ın yaptığı çalışmaları aktardık. Bu doğrultuda çalışmalara katkı olması sebebiyle yeni yönetime İstanbul dan Cafer Bozkurt u TSMD ye başkan olarak seçtik. Avrupa Birliği prosedürü ve GATS (Hizmet Ticareti Genel Anlaşması) çalışmalarından dolayı Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Avrupa Komisyonu ile Ankara da yararlı çalışmalar yaptık. Geçici Yönetim Kurulu na Levent Aksüt (Başkan), Umut İnan, Haydar Karabey, Emre Arolat, Bünyamin Derman seçildi. Kuruluştan hemen sonra 23 kurucu üyeden yeni katılımlarla 38 üyeye çıktık. Hedefimiz 100 üye olmaktır Ekim 2002 tarihleri arasında Akıllı Binalar Fuarı na İstanbul Serbest Mimarlar Derneği olarak iştirak ettik ve üyelerimizden gelen 8 adet bina bu etkinlikte teşhir edildi. Bütün bu çalışmaları yaparken, yönetim kurulu olarak harcamaların çoğunu kendi olanaklarımızla sağladık. Büro ve adres olarak Levent Aksüt ve Yaşar Marulyalı ya ait büro ile İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü toplantı salonlarını kullandık ve herhangi bir ödeme yapmadık. Ankara merkez gibi bir büroya sahip olmak için İstanbul dan topladığımız aidatları hemen hemen hiç harcamadık. İstanbul da bir büroya sahip olmak için Yapı Endüstri Merkezi ile ortak çalışmalar başlattık. İstanbul Serbest Mimarlar Derneği nin bürosu ve adresi olarak Ulusal Ahşap Derneği nin Gümüşsuyu bürosunu ortak kullanmak üzere Ocak 2003 den itibaren kiraladık. Bütün bu çalışmalara katkı koyan değerli çalışma arkadaşlarıma bugüne kadar gösterdikleri fedakârca çalışmaları için sevgi ve minnetlerimi sunar, yeni yönetime devredeceğimiz çalışmalar için kendilerine başarılar dilerim. Son olarak harcanan çabaların neticeye ulaşması için işi sadece yöneticilere bırakmayarak bütün meslektaşlarımın maddi manevi yardımlarını esirgememelerini dilerim. Sevgilerimle, Levent Aksüt Ve 2002 yılında derneğimizin resmi kuruluş bildirisi yayınlanıyor Derneğimiz, Mimarlar Odası nın görev ve yetkilerini destekleyen, Oda ya rakip olmayan, mimarlık mesleğiyle ilgili önemli adımlar atmayı amaçlayan bir organizasyon olarak yapılandı. Dolayısıyla derneğimizin, İstanbul daki serbest meslek uygulayıcılarının dayanışmasını yansıtması sebebiyle de mimarlık dünyasında önemli bir yeri var. Mimarlık mesleğini ve mesleğin uygulanmasını geliştirmek, toplumda saygınlığını ve etkinliğini arttırmak, topluma olan sorumluluk anlayışı ile planlama ve inşaatın niteliğini yükseltmek için 1985 yılında kurulan Türk Serbest Mimarlar Derneği bünyesindeki İstanbullu mimarlar, Ankara daki meslektaşlarıyla mutabakat halinde, ileride kurulacak diğer bölgesel serbest mimarlar dernekleri ile bir federasyon çatısı altında buluşulması ve böylece ülke çapında etkin ve güçlü bir sivil toplum kuruluşunun yaşama geçirilmesini sağlamak üzere 2002 yılında İstanbul Serbest Mimarlar Derneği ni kurmuşlardır. TMMOB Mimarlar Odası üyesi serbest mimarların bu yerel kurumsal yapılanma ile küreselleşen Dünya ve Avrupa Birliği ile ilişkiler düzlemindeki temsilinde daha etkin olabilmesi, merkezi ve 14 15

9 yerel yönetimlerin karar verme süreçlerine taraf olarak katkıda bulunabilmesi hedeflenmiş ve çalışmalar bu doğrultuda sürdürülmüştür. İlk yönetim kurulumuz ve ilk üyelerimiz İlk (geçici) yönetim kurulumuz, 25 Ocak 2003 e kadar görevlerini sürdürecek olan Levent Aksüt (Başkan), Umut İnan, Aytaç Manço, Emre Arolat, Bünyamin Derman dan oluşuyordu. İlk üyelerimiz ise; Umut İnan, Doğan Tekeli, Haydar Karabey, Cafer Bozkurt, Günay Çilingiroğlu, Levent Aksüt, Aytaç Manço, Ersen Gürsel, Sinan Genim, Yaşar Marulyalı, Ziya Canbazoğlu, Ayşe Hasol Erktin, Murat Tabanlıoğlu, Doğan Hasol, Yavuz Selim Sepin, Cengiz Bektaş, Yalçın İleri, Mehmet Konuralp, Bünyamin Derman, Emre Arolat, Neşet Arolat, Şaziment Arolat ve Nevzat Sayın dı. İstanbulSMD nin üye adaylarına yaptığı ilk duyuru Değerli meslektaşım, İstanbul un mesleki etkinlik bölgesindeki serbest tasarımcı mimarları, bilahare Ankara, İzmir, Bursa, Antalya gibi diğer etkinlik bölgelerinde de aynı tüzük ile kurulmuş ve kurulacak SMD leri ile Türk Serbest Mimarlar Birliği çatısı altında, gelişmiş ülkelerdeki örneklerine uygun bir kurum yapısı içinde ve mimarlık mesleği uygulamasının evrensel etik değerleri etrafında toplamak amacı ile İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İstanbulSMD) 23 meslektaşımız tarafından 31 Temmuz 2002 tarihinde kuruldu. Bu oluşum, özellikle mesleki faaliyet alanımızı yasal düzlemde giderek daha yoğun biçimde temelden değiştirmekte olan GATS ve AB uyum uygulamaları bağlamında, hizmetimizin sektör temsilcisi olarak doğrudan muhatap olmak, etkin olmak, mesleğin ve uygulayıcılarının gelişiminin, yarınının, kamusal yararının yapıcısı olmak zorunluluğunun doğal bir sonucu olarak gelişti. Dernek amaçları ayrıntılı bir biçimde tüzüğümüzde saptandı. Kurulumuz, 12 Ocak 2002 tarihinde yaptığı toplantıda, başvuruları halinde herhangi bir yeterlik araştırması gerekmeksizin derneğimize üyelik kaydı yapılmak üzere önerilen meslektaşları, tüzüğümüzün Maddesi uyarınca tartışarak saptadı. Bu kapsamda sizin derneğimiz üyeliğine davetiniz için karar alındığını bildirmekten onur duyuyor, meslektaşlarınızın kişiliğinize ve mesleki kimliğinize saygı ifadesi olan bu karardan ötürü sizi kutluyoruz. Katılımınız ve koyacağınız değerli katkılarınız ile yeni bir İstanbul mimarlık kimliği nin oluşumuna önder olacağınıza inanıyor; bu vazife ile mutlu, başarılı yeni bir yıl diliyorum. Saygılarımla, Levent Aksüt Kimler üye olabilecekti? Mimarların topluma, müşterilerine, mimarlığın kullanıcılarına, yapı endüstrisine, mimarlık sanatı ve bilimine karşı olan sorumluluklarını göstermek için bir yol gösterici niteliğindeki tüzüğümüzü hazırladık. Üyelerimizin bilgi ve yeteneklerini geliştirmeye çaba göstermeleri, Bulundukları yörede iyi uygulamaları ile tanınan mimarların uyguladıkları teknik, bilgi ve beceriyi izlemeleri, Mesleki eylemlerin toplumsal ve çevresel etkilerini dikkate almaları, Yasalara ve yürürlükteki diğer mevzuata aykırı olan, halk yararını tehlikeye sokan unsurları reddetmeleri, Doğal ve kültürel mirasa saygılı olup, onun korunmasına yardımcı olmaları, 16 17

10 Mesleki açıdan toplumsal eylemlere katılmaları ve bu yolla mimari sorunlara toplumun dikkatini çekmeleri, tüzüğümüzde bulunan temel kriterler arasında yer alıyordu. İstanbulSMD nin odaklandığı ilk konu başlıkları Meslekte kalite ve etik Üyelerimizin iyi eser vermiş, yükselmiş ya da yükselme yolunda olması; kendi kuşağını ve yeni kuşakları etkileyecek nitelikte olması bizim için önemliydi. Oda yla kıyaslanmayı hiçbir zaman istemedik. Oda nın görevinin tamamen farklı olduğunu hep ifade etmeye çalıştık. Oda, devletten yetkisini alan bir kurum. Biz biraz da Oda nın yoğunlaşamadığı konulara ağırlık vermeye başladık. Politik olarak pozisyon belirlemedik ve tamamen mesleğin menfaatlerine odaklandık. Bugün Türkiye deki başarılı mimarların birbirini tanıması çok önemli Hakları hakkında konuşmaları, bir araya gelmeleri veya İstanbul ile ilgili olarak aktif görev almalarının mesleğe ve İstanbul a kazandıracakları üzerinde durduk. Amacımız tamamen meslekteki kaliteydi, hâlâ öyle. Cafer Bozkurt İstanbulSMD nin ilkelerini belirlerken Her şeyden önce dernek kurumsal bir yapıya sahip olmalıydı. Mesleki davranış ve ahlak ilkelerine uyum zorunluluğu beklenmeli, dernek üyelerinin meslek onurlarını aktif olarak koruyan yapısı şekillenmeliydi. Dernek, sektörün temsilcisi olması nedeniyle özel ya da kurumsal yatırımcı kurum ya da kuruluşlarla doğrudan temasa geçmeli ve kalıcı ilişkiler kurmalıydı. Siyasi partilerle ve parlamentoyla da doğrudan ilişki kurmalı ve taraf tutmadan yönlendirici pozisyonunu belirlemeliydi. Bu konularda isabetli bir tutum sergilersek mimarların desteğini alacağımızı düşünüyor, ilkelerimizde herhangi bir sapma söz konusu olursa haklı karşı tutumlarla karşılaşacağımızı biliyorduk. İlk tespitler 2003 yılından başlayarak, yabancı kredi kuruluşlarının ve inşaat endüstrisinin desteği altında uluslararası hizmet sermayesi piyasamıza girecekti. Bunun sonucu olarak Türk mimarlarının iş alma şansının azalacağını, kurumsallaşamayacaklarını, etkisizleşeceklerini görebiliyorduk. Ulusal yatırımlarımızda bir nitelik araştırması, kıyaslaması yapılmamasından ötürü ulusal birikimlerimizde uğrayacağımız büyük kayıplar üzerinde duruyorduk. Türk yapı malzemesi ve inşaat endüstrisinin giderek iç piyasadaki yerini kaybedeceği açıktı. Erken küreselleşme filtreler ve geçiş dönemi önlemleri alınmadan gerçekleştiğinde kuşkusuz asimilasyonlara ve yıkımlara sebep olacaktı. Bu bağlamda GATS sürecinde diğer ülkelerin aldıkları önlemler ve uygulamalarına yansıttıkları incelenmeye değerdi. İlk kararlar ve yeni görev dağılımları Ofis buluşmalarımız ve dernek toplantılarımız, mesleki birikimlerimizi paylaşmamız ve birlikte hareket etmemiz için iyi bir fırsattı. Avrupa yakasında ve üyelerce kolay erişilebilir bir adreste yeni bir dernek merkezi kiralanması ve burada geçici sekreterlik bürosu oluşturulması, İstanbulSMD nin ilk kararlarından biriydi. Kuruluş Kurulu nun davetli üyeleri için önerilen ve üyelerimizce mutabakat sağlanan meslektaşlarımız arasında Han Tümertekin, Oral Vural, Mutlu Çilingiroğlu, Ender Ergin, Turgut Alton, Hayzuran Hasol, Can Çinici, Şevki Pekin, Arif Suyabatmaz, Hasan Çalışlar, Kerem Erginoğlu, Mehmet Kütükçüoğlu, Doruk Pamir, Gökhan Avcıoğlu yer alıyordu. Kuruluş Kurulu 22 Kasım 2002 tarihinde YEM in toplantı salonunda bir araya gelecekti. İstanbulSMD kuruluşunun, ilke ve amaçlarının duyurulması, tanıtılması amacı ile yapılacak faaliyetler için Emre Arolat, Murat Tabanlıoğlu, Haydar Karabey düzenleme raportörleri olarak, öneri raporu hazırlamak üzere yetkilendirildi

11 Mimarlık eğitim kurumları, yapı malzemeleri üreticileri ve inşaat sektörü kurum ve kuruluşları ile iletişime geçmek konusunda Doğan Hasol yetki aldı. GATS süreci, Kamu İhale Yasası, yönetmelikler ve yasal mevzuat konularının takibi, meslek kurum ve kuruluşları ile ilişkilerin Umut İnan tarafından yürütülmesine devam kararı alındı. Yarışma projelerinin gündeme gelmesi ve 2003 yılının diğer gündemleri Yarışma projelerinin düzenlenmesine ve çalışmaların sergilenmesine ilişkin kararları 2003 yılından bu yana alıyorduk. Mimari proje yarışmalarını konu alan panellerin düzenlenmesi konusu da aynı yıl gündeme geldi. Mimari Proje Yarışmaları sergisi ve paneli İTÜ Mimarlık Fakültesi nde 30 Eylül - 7 Ekim tarihleri arasında düzenlendi. Bu önemli ilk adım, derneğimizin kuruluş ve varoluş amacını destekleyen önemli bir girişim anlamına geliyordu. Ülkemizde mimarlık meslek uygulaması alanındaki yeni gelişmeler ve bu gelişmenin sonuçları değerlendirilebilecekti. Bu yeni ortamda mimari proje yarışmalarının önemi konusunda İTÜ, MSGSÜ ve YTÜ mimarlık fakülteleri temsilcileriyle değerlendirme toplantıları yaptık. 22 Ekim 2003 tarihinde İTÜ Mimarlık Fakültesi nde bir araya geldiğimiz temsilcilerle tartışma platformlarımızın sayısını arttırmak gelecek için umut vericiydi. Yarışmaların önemini, niteliğini ve mimarlara düşen görevleri tartıştığımız günlerde Ekim 2003 tarihinde düzenlenen Best03 Akıllı Binalar ve Evler Fuarı nda derneğimiz adına yer aldık. Yarışmalar gibi çoğalma ve fayda sunma imkânı veren girişimleri desteklemek amacıyla görünürlüğümüzü artırmanın önemine inanıyorduk. ODTÜ de GATS konusuna ilişkin toplantıya derneğimiz adına Cafer Bozkurt un katılması ile hareketli bir yılı geride bıraktığımıza inanıyorduk. Ulusal mimari proje yarışmaları ve meslek hukukunun eş zamanlı olarak tartışıldığı dönem TSMD Yönetim Kurulu ile beraber dernek merkezimizde toplantı düzenlemek; AB ve GATS sürecinin bir parçası olmaya ve bu sürece katkı sağlamak amacıyla planlar yapmaya ise tam olarak 2004 yılında başladık. Öte yandan yeni turizm alanlarının Bakanlık tarafından ihaleye çıkarılması üzerine, girişimcilerin yapılarını Ulusal Mimari Proje Yarışmaları yöntemi ile inşa etmelerinin yaratacağı olumlu neticelerle ilgili olarak Bakanlık ile bağlantıya geçtik. Onur Üyelerimizle Divan Oteli nde, 2003 Mesleki Yeterliliklerin Düzenlenmesi ve Tanınması Hakkındaki Kanun Tasarısı Taslağı ve Mimarlık Meslek Yasası Taslağı nın hazırlanması; Serbest Mimarlık Hizmetleri Uygulama, Büro Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği Taslağı konularında YEM de yaptığımız çalışmaları da 2004 yılı gündemine eklemek gerek. Amacımız kanun tasarısı taslağına katkı sağlamak ve Mimarlık Meslek Yasası Tasarısı hazırlamaktı

12 Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Büro Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği ni incelediğimizde ise yönetmelikte iptalini istediğimiz noktaların ortaya çıktığını fark ettik ve gerekçelerimizi Mimarlar Odası na Ersel Gürsel aracılığıyla sunduk. Serbest mimarlık alanında hukuksal atılımlarımız; görüş bildirmek, yorumlamak, katkı sağlamakla ilgili çabalarımız 2004 yılında da sürdü. Mimarlık ve felsefe konusunda buluşmalarımıza renk katan Prof. Dr. Ahmet İnam gibi yerel yönetimlerin mimar ilçe belediye başkanlarını da davet etmek de artık amaçlarımız arasında yer alıyordu. Ayrıca İTÜ, YTÜ ve MSGSÜ mimarlık fakültelerinden derece ile mezun olan öğrenciler için ortak bir yarışma platformu olan Arciprix ödülleri sürecinde, İstanbulSMD Özel Ödülü verilmesi de aynı yıl aldığımız kararlar arasındaydı. Anayasa Mahkemesi Binası Mimari Proje Yarışması ile Eskişehir Belediyesi Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması nda ödül alan proje ve maketlerin sergilenmesi amacıyla İstanbul a getirilmesi ise yarışmalara verdiğimiz önemin altını bir kez daha çizdi. Mimari kültürün yayılması için gerekli sergi, sunum ve toplantıların mesleğin önemi ve gerekliliğini vurgular şekilde hazırlanması gerekiyordu. UIA süresince dernek üyelerinin işlerinden seçmelerle bir küratör bulunması, tema bağlamında sergi düzenlenmesi ve sponsorlarla iletişim kurulması konusundaki çalışmalarımıza yön verdik. UIA boyunca otobüs durakları ve billboardlarda kamuyu doğrudan meslekle tanıştırmayı amaçlayan ikinci bir sergi hazırlanması ve sponsor bulunması konusuna odaklandık, Oğuz Öztuzcu nun katkılarıyla bu süreç hız kazandı. UIA kongreleri, organizasyon ve içerik açısından, mimarlık mesleğine dair soyut ve pratik konuları, sorunları, bilimsel çalışmaları, dünyanın dört bir yanından mimarların katılımı ile sorgulayan, gündeme getiren ve tartışan bir platform. Üç yılda bir gerçekleştirilen UIA Dünya Mimarlık Kongresi 2005 yılında İstanbul da yapıldı. Dünya mimarlarının dikkatini İstanbul a çekmek ve özellikle Türkiye de mimarlık bilincini yeniden uyandırmak için bundan daha iyi bir fırsat olamazdı. UIA Dünya Mimarlık Kongresi 2005 yılında İstanbul da düzenlendi, biz de kongredeydik İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Haldun Taner Tiyatrosu ve konservatuar binasının yenilenmesi konusunda derneğimize başvuruda bulundu. Bu yapının Kadıköy meydanındaki konumu ve yakın çevresi ile olan ilişkilerini dikkate alarak üyelerimizle yaptığımız değerlendirmenin ardından sunumumuzu İBB İstanbul Turizm Atölyesi ile paylaştık ancak çalışmalarımız bu noktada kaldı ve bir gelişme sağlanamadı. Bu sunumu Cem İlhan ile Bünyamin Derman ın desteğiyle gerçekleştirdik. Sunumda proje kapsamının genişliğini ve tüm sahil şeridini ilgilendiren bir boyutu olduğunu özellikle vurgulamayı amaçladık. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Metropolitan Planlama Merkezi ile danışmanlık düzeyinde yapılan sürekli toplantılar sonucunda iki uluslararası ve dokuz ulusal yarışmanın açılmasına katkı sağlamak amacıyla görüşlerimizi yazılı olarak iletmiş olmamıza rağmen, birim yönetiminin olumlu geri dönüşü mümkün olamadı. SMD lerin düzenlediği Türk Mimarlığından Kesitler Sergisi, İTÜ Taşkışla,

13 2005 Mimari kültürün yaygınlaşması için çalışmalar Mimarlar Odası nın uygulamakta olduğu SMM ve asgari ücret, çizim ve düzenleme esasları yönetmeliklerine yapılacak tüm itiraz ve hukuki işlemlerle ilgili çalışmaların yürütülmesi konusunda her zaman olduğu gibi Umut İnan dan destek aldık. Dolayısıyla 2005 sadece neticelenmemiş girişimlerle geçmedi. Derneğimiz tarafından projelendirilen, Mine Haydaroğlu nun editörlüğünü üstlendiği, YEM Yayınları ndan çıkan 100 Works 50 Architects adlı kitabımızı kongrede dağıtmak üzere hazırladık. Derneğimizin üyesi olan 50 mimarı belli başlı yapıtlarıyla tanıtan kitap, mimar elinden çıkmış yapıların son derece az olduğu Türkiye de mimarlık yapmayı sürdüren mimar sayısının azlığı düşünüldüğünde özel bir önem taşıyordu. Ayrıca Türk mimarlığının bir kesitini sunuyor, bu alandaki incelemeler için de bir kaynak niteliğini taşıyordu. Daha sonra kongrede sunulan 100 Works 50 Architects isimli kitabımızın Türkçe olarak yeniden yayımlanmasına karar verdik. Öte yandan derneğimizin rutin buluşmaları sürüyordu. Prof. Dr. Cevat Erder in ve daha sonra Prof. Doğan Kuban ın konuk konuşmacı olduğu yemekli toplantımız; üyelerimizden Sibel Dalokay Bozer tarafından Özel Darüşşafaka Lisesi nin Kariyer Günleri Etkinliği kapsamında yapılan, üniversite adayı öğrencilere mimarlık mesleğini tanıtan sunumumuz da bunu yansıtıyordu. İstanbul, İzmir, Ankara ve Bursa serbest mimarlar derneklerinin aynı yıl bir araya gelmesi ve birlik kurulması yönünde Bursa da çalışma başlatması da heyecan verici gelişmeler arasında yer aldı. İTÜ Mimarlık Fakültesi nde Eskişehir Belediyesi ve Gaziosmanpaşa Belediyesi proje yarışmaları sergisi, Yapı Fuarı boyunca dernek üyelerinin seçme işlerinden oluşan İstanbulSMD sergisi, UIA kapsamında İstanbulSMD, TSMD ve İzmirSMD ile birlikte gerçekleştirilen belediyeye ait sokak panolarında Mimarlık Gereklidir sloganı ile duyurulan Güncel Türk Mimarisinden Kesitler sergisi ile aktif bir yılı geride bırakıyorduk. Mimari kültürün yaygınlaşması için özellikle medya ile ilişkileri kuvvetlendirerek gündemde yer almamız konusunda çalışan isim ise o yıllarda Doğan Hasol du. İstanbul un önde gelen lise ve dengi kurumlarında mimarlıkla ilgili konuşma ve sunumlar aracılığıyla şehir ve kent kültürünün tanınmasını sağlamak ve mimarlık mesleğini tercih edecek olan yetenekli gençlerin ilgisini arttırmak konusunda Sibel Dalokay Bozer önemli bir rol üstlendi. Ayrıca mimarlık hizmetleri, Asgari Ücret, Asgari Çizim ve Düzenleme Esasları Yönetmeliği ile ilgili hukuki işlemlerin yürütülmesi için Ankara yla temaslarımızı hızlandırdık. 1. madde ile ilgili üyelerimiz Umut İnan, Doğan Hasol, Doğan Tekeli, Yaşar Marulyalı, Neşet Arolat ve Haydar Karabey de ayrı ayrı hukuki girişimde bulundular. Konuyla ilgili dava dilekçesini başkanlığı döneminde yeniden inceleyen Doğan Tekeli, davada en önemli talebimizin asgari ücret denetiminin iptali olması gerektiği üzerinde duracaktı. Bu talebin de rekabet kanunu ve anayasaya dayandırıldığını, ancak talep uygun görülürse Oda denetiminin tümüyle ortadan kalkması ihtimali olduğunu belirtecekti. Prensip olarak bunu istemediğimiz için konunun Oda ve TSMD ile müzakere edilmesinin uygun olacağını vurgulayacaktı. İstanbulSMD den Oğuz Öztuzcu, İzmirSMD den Şükrü Kocagöz, TSMD den Yurdanur Sepkin den oluşan temsilcilerle Oda yetkilileri Ankara da görüştü. Karşılıklı olarak birçok konuda uzlaşmaya varıldı, ancak nihai görüşmelerin Oda Başkanı Eyüp Muhçu ve İstanbulSMD dernek başkanı Doğan Tekeli arasında yapılmasına karar verildi. Ne yazık ki başkanlar arasında yapılması komisyonca önerilen bu toplantı gerçekleşemedi

14 2006 yılında aktiviteler ve hukuki mücadeleler sürerken İstanbul Büyükşehir Belediyesi Metropolitan Planlama Merkezi ile şehrin gelişim bölgelerine dair strateji ve proje üretmek, dokuz ulusal ve iki uluslararası yarışmanın düzenlenmesine katkı sağlama ve danışmanlık hizmeti verme çalışmaları 2006 yılına aktif bir başlangıç yapmamızı sağlamıştı. Sinan Genim in, Kültür Bakanlığı Koruma Kurulu üyelerinin seçimi ile ilgili yazısı da gündemi hareketlendiren bir diğer konuydu. İstanbul daki mimari yatırımlarda düşüncelerimizin alınması konusundaki ısrarımızın yanı sıra mevcut çalışmalarla ilgili tepkilerimizi dile getirmeyi amaçladığımız yıllardı. Bu amacımıza da geçmişe oranla daha hızlı bir şekilde ulaştığımızı görüyorduk. Sinan Genim tarafından hazırlanan, Bilgi Edinme Hakkı Yasası na istinaden Kültür Bakanlığı na gönderilen Anıtlar Kurulu Üyelikleri ile ilgili yazının Yönetim Kurulu üyemiz Hakkı Moltay ın desteğiyle şekillenmesi buna en iyi örnektir. Bir başka örnekse, mimari projelerin ruhsat alma sürecinde proje tescil belgesi olarak mimar veya işverenden talep edilen ücretin hangi yasal koşullara bağlı olarak yapıldığı konusunda bilgilendirilme isteğimiz ile Beyoğlu, Kadıköy, Şişli, Eminönü, Beşiktaş, Bakırköy, Fatih ve Üsküdar belediyeleriyle iletişime geçme hamlemizdir. Araştırma ve Uygulama Merkezi nin kurulması ve geliştirilmesi projesine katkıda bulunmak amacıyla sponsor bulma çalışmalarımızı da bu motivasyonla gerçekleştirdik. İTÜ ile söz konusu sponsor arasındaki bağlantının kurulmasına karar verdik. Ayrıca Uluslararası Yapı Fuarı na ilişkin Yapı Endüstri Merkezi nin davetine bir sergi ile katılarak aktivite ve iletişim alanlarımızı genişleteceğimiz inancındaydık. Bunun neticesinde Yapı Endüstri Merkezi nin daveti üzerine fuara, üyelerimizin en son projelerinden oluşan bir sergi ile 3-7 Mayıs 2006 tarihinde katıldık. S.O.S İstanbul Mimarlık Öğrencilerine Açık Fikir Proje Yarışması 2006 yılında başlıyor! Kuruluş dönemi zordur. O dönemlerde fazla atılım bekleyemezsiniz. Dernek ancak ayakları üzerinde durmak için çalışmıştır, etkinliklere sıra bu aşamadan sonra gelmiştir. O bakımdan kuruluş aşamasından sonra derneğimize başkanlık eden isimler gibi ben de şanslı bir dönemde sorumluluk aldığımı hissediyordum. Doğan Hasol Kurumların mimarlardan telif hakkını devralmalarıyla ilgili olarak, telif hakkının devamlılığının araştırılması için konunun uzmanlarıyla yaptığımız görüşmeler de atılımlarımıza örnek olarak gösterilebilir. 12 Nisan 2006 tarihinde Armada Otel de, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Küçükçekmece-Avcılar İç Dış Kumsal Alanı Kentsel Tasarım Projesi, Kartal Alt Merkezi ve Kartal-Pendik Kıyı Kesimi Kentsel Dönüşüm Projesi ile ilgili olarak görüşlerimizi bildirmek üzere bir basın toplantısı düzenledik. Bu hukuki mücadelelerin ve kamuoyu bilgilendirmelerinin yanı sıra düzenleyeceğimiz etkinliklerin de amaçlarımızı duyurma noktasında bize destek vereceğinin bilincindeydik. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü nün Mardin de gerçekleştirdiği İTU MardINT Eğitim, İstanbulSMD S.O.S Öğrenci Yarışması, AKM nin Yeniden Kent Kültürüne, Taksim Meydanı na ve İstanbul a Kazandırılması İçin Alternatif Öneriler Sergisi, İTÜ Taşkışla,

15 İstanbulSMD S.O.S Öğrenci Yarışması, AKM nin Yeniden Kent Kültürüne, Taksim Meydanı na ve İstanbul a Kazandırılması İçin Alternatif Öneriler Sergisi, İTÜ Taşkışla, 2007 İstanbul un kentsel gelişimi sonucunda, kentin önemli konumlarındaki liman ve gar tesisleri, varoluş nedenlerini giderek yitiriyordu. Bunlardan, Karaköy-Galata Limanı için projeler geliştirildiğini biliyorduk. O günlerde Haydarpaşa Gar ve Harem liman bölgesi için hazırlanmakta olan projeler kamuoyunda tartışılıyordu. Sirkeci Gar bölgesi, Haliç Tersanesi, Yenikapı nın da gündeme geleceğini öngörüyorduk. Ne yazık ki kentin bu en değerli bölgelerinde tasarlanan dönüştürme operasyonlarının hangi yönde olacağı konusunda daha çok politik karar vericiler ve yatırımcı gruplar belirleyici oluyor. Kentliler, meslek kuruluşları ve sivil toplum örgütleri kendilerine danışılmadan ortaya atılan projeler karşısında haklı tepkilerini bugün de dile getiriyorlar. İstanbulSMD olarak bu gelişmeler karşısında yalnızca itiraz belirtmenin yeterli olmayacağını düşündük ve alternatif projeler üretmenin önemine inandık. Bu yapıcı görevin öncelikle gençliğe de ait olduğu düşüncesiyle söz konusu noktalar ile ilgili olarak 2006 yılında, eğitimini sürdürmekte olan mimarlık öğrencilerini etkin rol almaya davet ettik ve Haydar Karabey in jüri başkanlığını üstlendiği, mimarlık öğrencilerinin katılabileceği İstanbul un Liman Bölgelerinin Dönüştürülmesi Sürecinde Alternatif Öneriler adı altında bir fikir proje yarışması düzenledik. Yarışma kapsamında üretilen projelerin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin liderliği altında işleyecek üçlü aktör modeline dayalı bir sistem içinde kurgulanacağını düşünerek hareket ettik. Aktör gruplarından birincisini yerel yönetim organları, ikincisini projeyi gerçekleştirecek yatırımcı gruplar, üçüncüsünü ise kamusal alan ve kamusal ilişki üretiminde inisiyatif alma kapasitesine sahip sivil toplum kuruluşları çerçevesinde örgütlenmiş kentliler olarak belirledik. Yarışmaya katılarak proje üretecek öğrenciler bu işlev grupları arasındaki oranı ve dengeyi belirleyecek, işlevleri buna göre detaylandırarak program oluşturacak ve işlevler arasındaki ilişkiyi dengeleyeceklerdi. Bu bir fiziksel mekân kullanım senaryosu olduğu kadar siyasal karar alma, mekân üretme ve sosyal kullanım senaryosu anlamına geliyordu. AKM nin Yeniden Kent Kültürüne, Taksim Meydanı na ve İstanbul a Kazandırılması İçin Alternatif Öneriler geliştirmek amacıyla aynı adla S.O.S İstanbul kapsamında mimarlık öğrencilerine aynı adla açık fikir projesi yarışması düzenleme vakti gelmişti yılında Cem İlhan ın jüri başkanlığını üstlendiği yarışmaya katılımın nitelik ve nicelik açısından yüksek oluşu, bir yıl sonra S.O.S yarışmasında geldiğimiz nokta söz konusu olduğunda heyecan vericiydi. Konuları gençlerle paylaşmış, sorumluluk almalarını, geleceğe dönük çözümler üretmelerini ve görüşlerinin arkasında durmalarını beklemiş ve cevap almıştık. Kentin söz sahipleri olan yöneticiler, yerel ve küresel yatırımcılar, kentliler, sivil toplum örgütleri ve uzmanlardan oluşan gruba gençlerin de dâhil olması projenin temel amaçlarından biriydi. Gençlerin, AKM nin korunarak ve eksiklikleri giderilerek yaşamasını sağlamak ve yeniden sıcak bir mekân haline getirmekle ilgili önerileri ilham vericiydi. S.O.S yarışmasının 2010 yılında üçüncüsü düzenlendi. Gençlere, Küçüksu Çayırı çağdaş kent yaşamına nasıl dâhil edilebilir? sorusunu sorduk. Jüri başkanlığını Ersen Gürsel in üstlendiği yarışmanın amacı her sene olduğu gibi belirlenen proje konusu hakkında düşünceler üretmek ve mimarlık öğrencilerinin İstanbul la ilgili etkin rol almalarını sağlamaktı. Tema 60 yıldır Anadolu Hisarı nda ikamet eden Doğan Kuban tarafından ortaya atılmıştı. İstanbul un tarihi değerini hâlâ yansıtabilen yegâne noktalardan biri olan Küçüksu ile ilgili yarışma konsepti, Küçüksu ve Çevresi Yeniden İşlevlendirme Sürecine Alternatif Çözümler olarak belirlendi. Gençlerden Küçüksu Çayırı nı estetik ve işlevsel bir bütün olarak yeniden kent yaşamına 28 29

16 Yandaki fotoğraf Beykoz Kültür Merkezi nde S.O.S Öğrenci Yarışması Sergisi kapsamında öğrencilerle sohbet, 2010 Küçüksu ve Çevresi Yeniden İşlevlendirme Sürecine Alternatif Çözümler konulu S.O.S Öğrenci Yarışması için hazırladığımız afiş katmalarını istedik. Genel kent imgesine 15. yüzyılın başında yapılan bir hisar ile katılmış bu tarihi noktanın kent bilincine işlenmesine gençler aracılığıyla destek vermeyi amaçladık. Boğaz ın bu en güzel doğal ve tarihsel bölgelerinden birini, halkın günlük yaşamına kazandırmayı hedefleyen projeler bekledik ve yoğun katılımdan yine mutluluk duyduk. İstanbulSMD ve kamuoyuyla iletişimin önemi Doğan Tekeli PR konusuna büyük ağırlık veriyordu. Yönetim kurulu bir PR şirketi görevlendirmeyi kabul etti. Seçimler yapıldı, fiyatlar alındı. PR şirketi, bütçemiz kısıtlı olduğundan altı ay süre için tayin edildi. Diğer yandan derneğin etkinliklerini arttırmayı hedefliyorduk. 60 kadar üyenin aidatıyla yaşayan bir dernektik. Toplanan üye aidatları kira ve görevlendirdiğimiz iki arkadaşımızın maaşlarına anca yetiyordu. Sponsorluklar alabileceğimizi düşündüm. Bunun üzerine ilk yıl içinde 4 firmanın derneğimize sponsor olmasını sağladık. 30 ar bin liradan 120 bin lira gelir elde ettik. 60 bin lira mevcut bütçemizin yanında 120 bin lira büyük bir katkı sağladı. Bir süre sonra AB fonlarından yararlanabileceğimiz üzerinde durduk. Oğuz Öztuzcu yu bu konuyu izlemekle görevlendirdik. Eksik olmasın Ankara ya gidip AB nin Hazine Müsteşarlığı temsilcileriyle görüşerek bir projenin nasıl hazırlandığına ve yapılması gereken sunumun kapsamına dair bilgileri bizimle paylaştı. Sonrasında AB projeleri hazırlayan bir danışmanlık firması ile işbirliği yapma kararı aldık. Bu firmaya yapabileceğimiz araştırmalarla ilgili öneriler götürdük. Toplumumuzdaki mimarlık bilincini yaygınlaştırmak istiyorduk. İçtenlikle inanıyorum ki mimarlık toplumumuzun önemli bir kısmının umurunda değil. Sınırlı bir kesim mimarlıkla çok az ilgileniyor ve mimarlık hakkında çok az bilgi sahibi. Mimarlığı alınması gereken bir ruhsat ya da belge gibi düşünüyorlar. Peki, onun arkasındaki düşünce nedir? Pek çok kişi mimarlığın topluma yapacağı katkının farkında değil. Bizim düşüncemiz ve amacımız bunu anlatabilmekti. Doğan Tekeli PR çalışmaları ve AB projeleri konusunda verdiğimiz kararların ardından yetkili kişi ve kurumlarla sözleşmelerimizi imzaladık. Derneğin tanıtım çalışmaları için düzenli olarak firma yetkilileriyle toplanarak stratejik planlama yapmaya ve dernek imajının belirlenmesine karar verdik. Kısa bir süre sonra Doğan Tekeli nin AKM nin yıkılmak istenmesi üzerine CNBCE, NTV ve Haber Türk kanallarında yaptığı açıklamalar yayınlandı. Aynı dönemlerde Umut İnan TSMD ile yapılan toplantıya katılmış; TSMD, İstanbul ve İzmir dernekleri bu toplantıda temsil edilmişti. TSMD çatısı altında bir komisyon kurulmasına karar verilen bu toplantının ardından İstanbulSMD yi Umut İnan temsil etti. Komisyonda SMD ler ortak bir meslek yasa tasarısı hazırlamayı amaçlıyorlardı. Arkitera yetkilileri Ömer Kanıpak ve Ömer Yılmaz ile yaptığımız görüşmelerin amacı, öncelikle TSMD, Arkitera ve İstanbulSMD den temsilcilerin katılımıyla gerçekleşecek bir komisyon kurulmasıydı. Bu güç birliğinin SMD Platformu olarak adlandırılmasını istiyorduk. Platformda İstanbulSMD yi Haydar Karabey in temsil etmesine karar verdik. TSMD den İlhan Kural ya da Hasan Özbay ın temsilci olarak katılmalarını rica ettik

17 Kentsel dönüşüm projeleri konusunda araştırma yapmayı sürdürdük. Bu araştırmada öncelikle belediye faaliyetlerini internet ortamında incelemeye karar verdik nin bir diğer önemli girişimi AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğunun Geliştirilmesi-Mesleki Örgütler Hibe Programı kapsamında sunulan Fragments of Living in Architecture başlıklı projenin hibe alması için yaptığımız çalışmalar oldu ve derneğimiz adına Oğuz Öztuzcu bu konuda çalışmalara başladı. Ayrıca 2007 nin Ekim ayında açılacak olan Binalar Konuşunca Mimarlık Susar konulu sergi için de çalışmalar başlamıştı.. Binalar konuşunca mimarlık susar Binalar konuşunca mimarlık susar isimli sergimizi AKM de düzenledik. Türkiye de sıkça görülmeyen bir mimari eleştiri yapmak, mimarlık üzerindeki ideolojik baskıyı çarpıcı örneklerle ortaya koymak sergi projemizin çıkış noktasıydı. Modern mimariyle birlikte yeni teoriler ve yorumlar olduğu gibi sorgulamalar da oldu. Derneğimiz mimarlık söz konusu olduğunda istenilen her projenin hayata geçemeyeceğini vurgulamak istedi. Mimarlıkta limitler ortadan kalktığında yaşanan karmaşayı da göz önünde bulundurarak şöyle bir düşünce geliştirdik: Özel sektör kendi binasına istediği ifadeyi verebilir. Ancak kamu sektörü keyfi ve ideolojik yorumlamalarla bina inşa etmemeli. Harcanan herkesin parası ve kent de herkesin kenti. Belediye başkanının kişisel düşüncesiyle mimarlık yapılamaz. Mimarlık mimarlara bırakılmalı. Türkiye deki okulları Osmanlı-Selçuk mimarisine göre yaptırma, bir şehri küçük Paris haline getirme gibi keyfi projelerden ilham aldık ve Cemal Endem in, Türkiye deki benzer örneklerden oluşturduğu 400 fotoğrafını Uğur Tanyeli nin küratörlüğünde sergileme projesini ortaya attık. Mimarları temsil eden bir kuruluş olarak sergide hiçbir mimarın adını kullanmama kararı aldık. Meslektaşlarımızın da etki altında kalarak bazı projelere imza attığını biliyorduk. Kamu otoritesinin baskısı altında proje üretmenin zorlukları üzerinde duruyorduk. Binalar Konuşunca Mimarlık Susar Sergisi 2007 de AKM den sonra MSGSÜ de de düzenlendi. Yandaki fotoğraf Binalar Konuşunca Mimarlık Susar Sergisi, AKM,

18 Postmodernizmin mimariyi serbestleştirdiği hakkında da her zaman olduğu gibi o günlerde de konuşuyorduk. Ancak sergide yer alan örneklerde bir serbestlik olmadığını, var olan şeyin mimariyi tarihi bir kalıba hapsetmek olduğunu vurgulamaya çalıştık. Geçmişle etkileşim halinde olan, ayrıca zamanın ruhunu yansıtan özgün bir mimarinin oluşması son derece önemli... Mimarinin hataları ve çelişkileri yansıtan bir gücü var ve kimlik bunalımımızın izleri mimarimizde sıklıkla görülüyor. 12 Aralık 2007 Çarşamba günü İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Sergi Salonu nda açılışını yaptığımız Binalar Konuşunca Mimarlık Susar adlı bu serginin çıkış noktasını, mimarlığın ideolojiyi empoze etmemesi, çağını ifade ederse sanatın değerli ve anlamlı olması olarak özetlemek mümkün. Bu serginin bir diğer amacı da demokrasinin alanını genişletmekti. Sergi aracılığıyla geçmişi kopyalayarak suni bir tarih yaratılmaması gerektiği üzerinde de durduk. Serginin yarattığı etkiden; TV ve basında yer alma sayısından ve gördüğü ilgiden memnun kaldık yılına damgasını vuran FOLIA (Fragments of Living in Architecture) projesi Proje kapsamında NTV de 13 bölümlük dizi olarak 2009 da yayınlanan Yaşasın Mimari adlı program, birikimlerimizi yansıtacağımız, kamuoyunu mimarlığın farklı unsurları hakkında bilgilendireceğimiz, farkındalık yaratacağımız değerli bir arşiv niteliğine sahip oldu. Dizinin sunuşu niteliğindeki ilk bölümde genel olarak mekân kalitesi kavramına odaklanıldı. Yalnızca tekil yapılar değil, kentsel çevreleri de incelendi. Kaliteli mekânların gündelik yaşamı zenginleştirdiği, buna karşılık kaliteden yoksun mekânların yaşam kalitesini de yok ettiği uyarısı yapılarak, bu konu hakkında toplumsal farkındalık gereksinimine dikkat çekildi. Atilla Yücel danışmanlığında gerçekleştirilen bu ilk bölüme Feride Çiçekoğlu, Sema Topaloğlu ve Alparslan Ataman da destek verdi. Mimar ve İşvereni konulu ikinci bölümde ise iyi mimari eserlerin iyi mimarlar kadar iyi işverenlere de bağlı olduğu vurgulandı, örnekler üzerinden işveren ve mimar ilişkileri irdelendi. İşverenlerin projeye müdahale etmesinin zenginleştirici ve zedeleyici olduğu durumlar ele alındı. Doğan Tekeli nin danışmanlığını üstlendiği bölüme Oğuz Öztuzcu, Behruz Çinici, Ersen Gürsel, Han Tümertekin, Uğur Tanyeli, Emine Cansever Öğün ve Emine Edip Sertel de yorumlarıyla katıldılar yılında, Doğan Tekeli başkanlığındaki 4. Dönem Yönetim Kurulu muz, Avrupa Birliği ve Türkiye arasında sivil toplum diyalogunun geliştirilmesi için hayata geçirilen Mesleki Örgütler Hibe Programı ndan yararlanmak üzere Fragments of Living in Architecture (FOLIA) adlı projeyi hayata geçirmek için bir adım attı. Alman Mimarlar Birliği Bundes Deutscher Architekten (BDA), Bilgi Üniversitesi ve AB Vakfı ile yapacağımız işbirliğinin de projede belirtilmesiyle Avrupa Birliği nden hibe almaya hak kazandık. Yurtiçi ve yurtdışından örneklerle mimarlığın anlatıldığı on üç bölümlük TV dizisi ile Paris ve İstanbul da düzenlenecek mimarlıkla ilgili iki konferanstan oluşan bir yıllık projeyi 2009 yılında Doğan Hasol başkanlığındaki 5. yönetim devraldı ve FOLIA çalışmaları, başından beri olduğu gibi İstanbulSMD Başkan Yardımcısı Oğuz Öztuzcu nun proje yöneticiliğinde devam etti. FOLIA projesinin afişi 34 35

19 Kentlerin mekânsal karakterlerini ve ayırt edici özelliklerinin iyi planlamanın yanı sıra iyi tasarımla oluşabileceği temasının işlendiği Bir Kentte Dolaşmak isimli bölümde İstanbul, İzmir, Ankara ve Barselona örnekleri incelendi. Kentlerde yaya kullanımına ayrılan alanlarda oluşturulan bulvar, meydan, kıyı düzenlemelerini ve kentsel buluşma noktalarını tanımlayan sanat nesnelerinin önemine değinildi. Türkiye de son yıllarda sayısı fazlaca artan AVM lerin aslında güvenli minyatür kent merkezlerine alternatif sunduğuna dikkat çekilerek, kentsel merkezlerin canlandırılması konusuna vurgu yapıldı. Şükrü Kocagöz ün danışmanlığını yaptığı bölüme Ersen Gürsel, Hasan Özbay, Murat Tabanlıoğlu, Baykan Günay (plancı), Josep Acbebillo (Barselona Eski Baş Mimarı) da yer aldı. Bir kente karadan, havadan, denizden yaklaşırken kullandığımız garlar, tren istasyonları, havaalanları gibi yapıların yarattığı ilk etkiyle oluşan izlenimler, kentin içine girdikçe kamusal alanlar ve simge yapılarla değişir, zenginleşir... Kentin İzi, Mimarisi konulu bir sonraki bölümde ise tasarlanan oluşturulmuş kentsel mekânların Barselona, Berlin, Hamburg ve Madrid üzerinden işlenmesini amaçladık. Ankara ve İstanbul da farklı karakterleriyle program içeriğine katkıda bulundu. Ertuğ Uçar ın danışmanlığında gerçekleştirilen bölüme Pelin Tan (sosyolog), Massimiliano Fuksas, Carmen Amoros (Madrid Belediyesi), Volker Roscher (Hamburg BDA Başkanı), Juan Carlos Montiel (Barselona Belediyesi) ve Baykan Günay (plancı) da aydınlatıcı yorumlarıyla katıldı. Hayallerinizi süsleyen evler hangileri? Kentlerimizdeki konutlar bizler için yuva da olabiliyorlar mı? Hangileri nitelikli konut sayılabilir? Devletin yaptığı ucuz konutlar gerçekten ucuza mal oluyor mu? AB ülkelerinde sosyal konutlar nasıl yapılıyor? Bu köklü meseleler sosyal yaşam, sürdürülebilirlik ve modernizm perspektifinden Dünyaya Yerleşmek adlı bölümde incelendi. Emre Arolat ın danışmanlığında gerçekleşen program; Joaquin Torres, Dürrin Süer Kılıç, Carmen Amoros (Madrid Belediyesi), Joaquin Pascual (Barselona Belediyesi), Nuran Ünsal ile renklendi. Dünyada Yer Edinmek adlı bölümde ise yaşam boyu içlerinde, çevrelerinde zaman geçirdiğimiz eğitim ve çalışma mekânları incelendi. Başarılı okullar ve ofis yapıları üzerinden mekân kalitesinin hayatımıza neler kattığı ele alındı. Ömür Kanıpak ın danışmanlığını üstlendiği bölümde Haydar Karabey, Semra Uygur, Kerem Erginoğlu, Hasan Çalışlar ve Mürşit Günday da yer aldı. Mimarlığın temel dayanaklarından biri olan yer kavramı gerek mekâna gerek sosyal hayata etkileriyle Yerellik, Yenilik, Yersizlik adlı bölümde incelendi. Yerine uygun mimari nedir? Yandaki fotoğraf FOLIA Danışma Kurulu toplantısı, Belkıs Uluoğlu, Ali Cengizkan, İhsan Bilgin, NTV de yayınlanan Yaşasın Mimari adlı dizimizin jeneriğinden görüntü Neşet Arolat, Doğan Tekeli, Oğuz Öztuzcu, Timur Kayserilioğlu, Tülin Hadi ve Gözde Onaran, Bilgi Üniversitesi,

20 Yersizlik duygusu neden metropollerle ilgili bir kavramdır? Yeni AVM ler yersizlik duygusunu nasıl kullanıyorlar? gibi soruların cevaplarının arandığı bölümde Şengül Öymengür bölüm danışmanı olarak görev aldı. Oktay Ekinci, Derya Akdurak ve Murat Uluğ da değerli fikirlerini izleyenlere sundu. Mimarlığın, üretildiği çağın kültürünü yansıtmasını bekleriz. Mimarlık ürünlerini birer sanat eseri olarak değerlendirebilmek buna bağlıdır. Kendi zamanını yansıtmak yerine eski bir dönemi taklit eden yapıların neden sanat yönü eksiktir? Bu açıdan, örneğin Ankara Keçiören de gerçekleştirilen uygulamalar neden olumsuzdur? Kamu yapılarının durumu bu açıdan neden daha ayrıcalıklı ve önemlidir? Mimarlık Zamanın Barometresi adlı bölümün danışmanlığını Faruk Şahin üstlendi. Aydan Balamir, Murat Uluğ ve Erkut Şahinbaş da programda yer aldılar. Tüketim toplumunun beğenilerini yansıtan popüler kültür, farklı olmak için mimarlığı kullandığında, güney kıyılarımızda olduğu gibi sahte dünyalarla karşılaşıyoruz. Yakılıp yıkılan tarihi konutlar yerine betonarmeden eskiymiş gibi yapılan tarihi konut taklitleri kentleri kuşatıyor. Gerçeklik duygusunun yitirilişini irdeleyen Mimarlıkta Sahtelik, Sahicilik adını verdiğimiz bölümde yaşadığımız çağın değişimlerine mimarlık sanatının nasıl tepki verebileceği üzerinde duruldu. Abdi Güzer in danışmanlığını üstlendiği bölümde Aydan Balamir, Doğan Tekeli ve Oktay Ekinci nin görüşlerine de yer verildi. Dönüşüm, Canlanma, Başkalaşma İşlevsiz kalmış sanayi yapıları veya liman alanları uzun süredir karma kullanımlarla yeniden değerlendiriliyor. Bu tür dönüşüm alanları sayesinde kimi kentler yeni iş ve rekreasyon alanları yarattılar ya da tarihin trajik anılarını silerek geleceği umut ve güvenle karşılamayı tercih ettiler. Karma kullanım kavramının öne çıktığı dönüşüm projelerinin ele alındığı bu bölümün danışmanlığını Güzin Konuk ve Asuman Yeşilırmak üstlendi. Mario Rupert (Barselona) Volker Roscher (Hamburg), Cafer Bozkurt, İhsan Bilgin, Ali Osman Öztürk ve Hasan Kalcı (yatırımcı) da görüşleri alınan isimler arasındaydı. Yapılı çevre, enerji tüketiminde en önemli etkenlerin başında geliyor. Örneğin dünyadaki bütün katı atıkların %50 sini inşaat molozlarının oluşturduğunu biliyoruz. Mimarlar son yıllarda olabildiğince az enerji tüketen yapıları tasarlamanın peşindeler. Yeşil Mimari adını verdiğimiz bölümde Avrupa ve Türkiye den başarılı örnekler aracılığıyla doğa dostu tasarımların kaliteli mimariyle çözüldüğü örnekler üzerinden, sosyal ve fiziksel sürdürülebilirlik kavramları ele alındı. Ayşe Hasol Erktin in danışmanlığını üstlendiği programa Volker Roscher (Hamburg), Flora Van Gaalen (Amsterdam), Josep Acebillo (Berlin), İhsan Bilgin, Serhat Akbay, Abdi Güzer ve Hüseyin Bütüner de katıldı. Gelecek ve Mimarlık, dizinin son bölümü olarak anlamlı bir içeriğe sahipti. Gelecek ve mimarlık kavramlarının teknolojiyle doğrudan ilişkisi ve gelişmiş teknolojik malzemeler ve yöntemlerle tasarlanmış yapıların geleceğe olan etkisinin tartışıldığı bölümde, doğaya meydan okumak değil, doğanın varlığına destek olmak yaklaşımı vurgulandı. Sosyal ve teknolojik gelişmelerin hayatımızın ve mimarlığımızı nasıl etkileyeceği, mimarlığın bu gelişime ne tür cevaplar vermekte olduğu, yine örnek yapılar üzerinden anlatıldı. Kadri Atabaş ın danışmanlığını üstlendiği bölüm; Ayşen Savaş, Hüseyin Kahvecioğlu, Gökhan Avcıoğlu ve Doğan Hasol un desteği ile başarılı ve anlamlı bir son söz olma özelliğini taşıdı. Oğuz Öztuzcu nun kaleminden belgeselin öyküsü 10 Mayıs 2007 İstanbul Serbest Mimarlar Derneği nin üyesi olduğum 4. Yönetim Kurulu nun olağan toplantısındayız. Başkan Doğan Tekeli, derneğimize bir danışmanlık kuruluşu tarafından Avrupa Birliği sivil toplum kuruluşları fonlarından faydalanabileceğimiz konusunda bilgi geldi dediğinde heyecanlandığımı hatırlıyorum. Konuyla ilgili görüşmeler oybirliğiyle alınan, bir TV belgeseli hazırlanması için AB proje fonlarına başvurma kararıyla sonuçlanıyor. Sıra bu projenin yöneticisinin, dolayısıyla da sorumlusunun kim olacağı konusuna geldiğinde buna talip oluyorum ve 2,5 yıl sürecek çok yoğun bir çalışmanın sorumluluğunu yükleniveriyorum Temmuz ayı başında bize projeyle ilgili öneri getiren AB danışmanı Gözde Onaran ile başvuru hazırlıklarına başlıyoruz. Daha bu aşamasında doldurulması ve tanzim edilmesi gereken form ve evrakların çokluğu, proje sonuçlanana kadar bizleri nelerin beklediği hakkında ilk bilgiyi veriyor. Biraz endişelenmeye başlıyorum... AB den hibe almaya hak kazanabilmek için mutlaka bir Avrupa Birliği ülkesinde benzer alanda faaliyet gösteren bir kuruluşla ortaklık yapılması gerektiğinden ve hibe edilen tutarın 38 39