Ar-Ge ve İnovasyon. Doç.Dr. Semra HASANÇEBİ Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Transkript

1 Ar-Ge ve İnovasyon Doç.Dr. Semra HASANÇEBİ Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

2 Araştırma nedir? Genel anlamıyla araştırma; üzerinde çalışılan olay veya olguyu (fenomeni) daha iyi anlayabilmek veya algılayabilmek için yürütülen sistematik bilgi toplama ve analizleme işlemidir.

3 Sözlük anlamıyla araştırma; Gerçekleri keşfetmek veya açıklamak, Kabul edilmiş teorileri ya da kanunları yeni gerçeklerin ışığında gözden geçirip düzeltmek, Veya bu yeni/revize edilmiş teori ya da kanunların pratik uygulamalarını sağlamak üzere yürütülen teorik veya deneysel amaçlı incelemelerdir.

4 Bilimsel araştırma Bir sonuç, yargı, ürün veya teknoloji geliştirme veya bir olguyu açıklamak üzere standardize edilmiş bilimsel kurallar çerçevesinde, sistematik veri toplama ve analiz etme sürecidir

5 Teknoloji Nedir? Bilimsel araştırmalar neticesinde ortaya çıkan bilginin ürüne veya uygulamaya dönüşmesidir. Teknolojiye nasıl sahip olunur? Sanayinin gelişmesinin ve ekonomik özgürlüğün en temel gereklerinden biri ileri teknolojiye sahip olmaktır. Teknoloji iki yolla elde edilebilmektedir: -Teknoloji transferi -Teknoloji Üretimi

6 Üniversitelerde Teknoloji Transferi Bilimsel araştırmalar neticesinde ortaya çıkan buluş ve yenilikçi ürünlerin ticarileşme sürecini baştan sona kapsayan destek hizmetleri bütünüdür. Buluşun/ yenilikçi ürünün tespiti ve değerlendirmesi Buluşun / ürünün koruma altına alınması Buluş sahibi ile ticarileşme planı yapılması Ticarileşme : Spin off firma, lisanslama, tümüyle devir Gelir Paylaşımı : Universite, buluş sahibi, aracı kurumlar

7 Teknoloji nasıl temin edilir? Teknoloji üretimi çok zor ve pahalı bir iştir. Buna karşın teknolojiye ihtiyaç duyan ülkeler genellikle kalkınma çabası içindedirler ve teknoloji üretimi için yeterli kaynaklardan yoksundurlar. Bu ülkeler kalkınma hamlelerinde ihtiyaç duyulan teknolojiyi satın alma yolu ile edinmeyi tercih ederler. Biz neden teknoloji satın alıyoruz, Neden üretmiyoruz????????

8 Teknoloji satışı ve kârlılığı Teknoloji geliştiricilerin temel amacı kâr elde etmektir. Bu amaç, hem doğrudan teknoloji satışı hem de ürün satışı yoluyla gerçekleştirilebilir ürün satışlarının arttırılması, bazen o ürünle ilgili teknolojinin de satışına bağlı olabilir. Ayrıca, eski teknolojileri satmak da teknoloji satan ülkeler için kârlı bir iştir. yarı mâmul/mal (lisans, know-how ve patent) satışlarını arttırmak için de teknoloji satışları olabilmektedir.

9 Teknoloji Üretimi Teknolojiye sahip olmanın en karlı yolu, teknolojiyi üretmektir. Teknoloji üretimi, Araştırma-Geliştirme (Research&Development- R&D) ve inovasyon (innovation) yolu ile gerçekleştirilmektedir.

10 Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Araştırma Geliştirme ise, mevcut bilgi, yöntem veya teknolojiyi, elde edilen yeni bilgiler doğrultusunda daha ileriye götürmekdir.

11 BU kılavuza göre Ar-Ge, üç faaliyeti kapsar; temel araştırma, uygulamalı araştırma ve deneysel geliştirmedir.

12 Ar-Ge Temel Araştırma Uygulamalı Araştırma Deneysel Geliştirme

13 Temel araştırma Kuram (teori) üretmeyi ve/veya sınamayı hedefleyen bilimsel araştırmalardır Temel araştırma, özel herhangi bir uygulaması veya kullanımı hedeflemeyen, öncelikle olgu ve gözlemlenebilir olayların temellerine ait bilgiler elde etmek için yürütülen deneysel veya teorik çalışmalardır.

14 Temel araştırma, hipotez, teori veya yasaları formüle etmek ve test etmek amacıyla özellikleri, yapıları ve ilişkileri analiz eder. Örnek: Kanserle ilişkili genlerin bulunması Temel araştırma sonuçları genellikle satılmaz, bilimsel dergilerde yayımlanır veya ilgilenen meslektaşlara dağıtılır. Temel araştırma bazen güvenlik nedeniyle "gizli" ilan edilebilir.

15 Temel araştırmada biliminsanları kendi araştırma alanlarını belirlemede kısmen özgürdür. Bu tür bir araştırma genellikle yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilir, ancak belli bir ölçüde devlet sektöründe de yapılır.

16 Temel araştırma, uzun süreli ekonomik veya sosyal fayda beklemeksizin sonuçlarının pratikteki sorunlara uygulanmasını hedeflemeksizin uygumalarından sorumlu olan sektörlere aktarılması için çaba harcadan yapılır. Amacı SADECE BİLGİNİN İLERLEMESİ / KEŞİF dir Güdümlü temel araştırma: Ülkelerin gelecek stratejilerine uygun olarak araştırmaların, hedeflenen alanlarda gerçekleştirilmesi için araştırmacıları ilgili konulara yönlendirmek / teşvik etmek üzere devletin kurumları tarafından desteklenen stratejik araştırmalardır. Örneğin: Biyomalzemeler, Biyobenzer ilaçlar Kendi gemimizi yapmak

17

18 Uygulamalı araştırma nedir? Yeni bilgi elde etme amacıyla üstlenilen özgün bir araştırmadır. Temel araştırmadan farkı, öncelikle belirli bir pratik amaç veya hedefe yöneliktir. Uygulamalı araştırma; ya temel araştırma bulgularının olası kullanımlarını ya da belirli hedeflere ulaşmanın yeni yöntem veya yollarını belirlemek için yürütülür. Kısaca, belirli sorunları çözmek amacıyla, mevcut bilginin değerlendirilmesini kapsar.

19

20 Deneysel geliştirme Araştırma ve/veya pratik deneyimden elde edilen mevcut bilgileri kullanarak yeni malzemeler, yeni ürünler, cihazlar üretmeye; yeni süreçler, sistemler ve hizmetler tesis etmeye, mevcut üretilmiş veya kurulmuş olanları önemli ölçüde geliştirmeye yönelik sistemli çalışmalardır. WjHAfMQ_AUICygC&biw=1752&bih=947#imgrc=MEvW0utQkoWeTM:

21

22 Inovasyon nedir? Inovasyon, latince köklü bir kelimedir, en basit karşılığıyla «yenilik, yenilikçi düşünce» anlamınadır. Sorun ve ihtiyaçlara daha öncekilerden farklı ve yeni çözümler/cevaplar ortaya koymak olarak da ifade edişebilir. - Bilimde olsun, teknolojik gelişmede veya üretimde olsun, inovasyon bir önceki duruma göre, önemli karşılaştırmalı üstünlükler getirmelidir. Inovasyon, - yeni bir ürün ya da hizmette yeni fikirler kullanılması, - ürünün ya da hizmetin sunulmasında yenilik, - mevcut bir ürünü yaratıcı bir şekilde pazarlamak, - iş modelini değiştirmek gibi aşamaları kapsar.

23 İnovasyonun nasıl doğdu? 1950'lerde üretebilmek önemliydi, ne olursa olsun yeter ki üretilsin mantığı geçerliydi. 1960'larda maliyetler ön plana geçti, daha uygun fiyatlı üretim mantığı önem kazandı. 70'lerde kaliteli üretebilmek önemliydi, çünkü tüketici daha kaliteli ürün almak istiyordu. 80' lerde hız 90'larda esneklik ön plana geçti. Artık, 2000 li yıllarda ise hem esnek, hem hızlı, hem kaliteli, hem ucuz hem de FARKLI olan kazanmaya başladı. Teknolojinin gelişimi inovasyonu getirmiştir.

24 GREEN ENERGY

25

26

27 İnovasyon genel olarak dört başlık altında toplanmaktadır. Bunlar;

28 TEKNOLOJİ ÜRETİMİNİN FİNANSMANI İster teknoloji satın alımı isterse teknoloji üretimi yoluyla olsun teknoloji edinmenin ülkeler ve firmalar için bir maliyeti vardır. Teknoloji üretiminin uzun zaman ve çaba gerektirmesi yanında zaman zaman herhangi bir çıktı elde edilememesi nedenleri ile kısa dönemde teknoloji alımı daha uygun bir yol gibi gözükür. Oysa uzun dönemde teknoloji üretiminin daha avantajlı olduğu bir gerçektir. Çünkü teknoloji alımı, teknolojide dışa bağımlılığı doğurabildiği halde teknoloji üretimi uzun vadede hem teknoloji ve bilimde gelişmeyi hem de karı birlikte getirmektedir.

29 Cumhuriyet öncesinde, teknoloji edinme konusunda büyük çabalar sarfedilmiş ancak bu çabalar, teknoloji üretmek yerine teknoloji alımı esas aldığı için başarılı olmamıştır. Çünkü teknolojik gelişme, sadece ileri teknoloji ürününün kendisinden ibaret değildir; bu ürünün arkasında derin bir bilimsel birikim yatmaktadır. Bunun yanında, üretilen teknolojinin diğer firma ve/veya ülkelere satışı suretiyle elde edilecek gelirin daha da artması mümkündür. Diğer bir ifade ile teknoloji üretimi, maliyet düşürücü fonksiyonu yanında yüksek katma değer ve gelir elde edilmesinin de bir yoludur.

30

31 Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri 2023 yılında Türkiye nin dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girmesi ve belirlenen ulusal hedeflere (yerli otomobil, yerli uçak, yerli helikopter vb.) ulaşılabilmesi için daha yoğun Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri yürütülmesi bir zorunluluktur. Ülkemizde Ar-Ge ve yeniliğe ayrılan kaynaklarda kayda değer artış sağlanmasına rağmen Ar-Ge harcamalarının GSYİH içerisindeki payı (GSYARGEH/GSYİH) istenilen seviyede değildir

32

33 2010 yılında gerçekleştirilen 9,8 milyar TL lik Ar-Ge harcaması ülkemizdeki GSYİH nin %0,84 ünü oluşturmaktadır. Bu oran OECD ülkeleri için 2008 yılı itibariyle 2,33, AB ülkeleri için 2009 yılı itibariyle 1,90, Finlandiya için 3,84 (2010), Güney Kore için 3,36 (2009) ve ABD için 2,79 (2009) dur yılları arasındaki mevcut eğilimin devam etmesi halinde ise 2023 yılında GSYARGEH/GSYİH oranının % 1,82 olacağı öngörülmektedir

34

35 Ar Ge açısından beşeri sermaye birikimi önem taşıyan bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Çin de Ar-Ge faaliyetinde bulunan araştırmacı sayısı 1 milyon kişinin üzerinde seyretmektedir. Rusya nın da azalmakla birlikte önemli seviyede araştırmacı kapasitesine sahip olduğu görülmektedir döneminde Güney Kore ile Türkiye de araştırmacı sayısı sırasıyla %144 ve %179 oranında artmıştır. Güney Kore de 264 bin kişiye, Türkiye de ise 64 bin kişiye ulaşmıştır.

36

37 Doç. Dr. Cemil Arıkan Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Ulusal İnovasyon Girişimi

38 yapılacak çok iş var yenilikçi Ar-Ge faaliyetleri ile gelecekte görüşmek üzere..