Altý Sayý, Üye YeminliTercuman.com. forum açýldý. Üye oldunuz mu? V RGÜL'ÜN DEÐERÝ BÜLTEN. Bültenimize yazýlarýnýzý. bekliyoruz.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Altý Sayý, 5.000 Üye 5.000. YeminliTercuman.com. forum açýldý. Üye oldunuz mu? V RGÜL'ÜN DEÐERÝ BÜLTEN. Bültenimize yazýlarýnýzý. bekliyoruz."

Transkript

1 AYLIK MESLEK BÜLTENÝ YeminliTercuman.com Türkçe Tercümanlarýn Haber Platformu SAYI: 6 BÜLTEN MAYIS KÝÞÝYÝZ Bültenimize yazýlarýnýzý bekliyoruz. ÖZEL HABER Altý Sayý, Üye 6 aydýr büyük bir emek ve amatör ruhla dar bir kadro tarafýndan hazýrlanan ve eksik ve kusurlarýna raðmen sizlerin beðenisini kazanan bültenimiz artýk her ay ilgi alanlarý çeviri, dilbilim, çeviribilim, tercümanlýk olan beþ bin üyeye ulaþýyor. Haziran sayýmýzla birlikte sizlerden gelen yazý ve makalelere daha fazla yer vermeyi planlýyoruz. Yaþadýðýnýz deneyimleri, çeviri yazýlýmlarý ile ilgili bildiklerinizi, dilbilim ve çeviribilim alanýndaki geliþmeleri, sözlük çalýþmalarýný, dil öðrenme alanýndaki yenilikleri... velhasýl her türlü konuyu akademik kurallara baðlý olmadan deneme tarzýnda ele alacaðýnýz yazýlarýnýz bültenimize renk katacaktýr. Özellikle sitemizde irtibat bilgileri bulunan ve farklý ülkelerde yaþayan tercümanlarýn bulunduklarý ülkelerde yaþadýklarý deneyimleri anlatan yazýlarýný merakla bekliyoruz. Sitemizde hizmete giren FORUM sayfasýnýn zaman içinde tercüme sektörüne yeni bir soluk getireceðini düþünüyoruz. Sizler de FORUM'a üye olarak kendinizi tercüme sektörüne tanýtabilir, her türlü duyurunuzu FORUM vasýtasýyla yapabilirsiniz.. Sitemizde yeni hizmete giren SÖZLÜK de önümüzdeki aylarda yeni yüzüyle daha kullanýþlý olacak ve bu þekilde sizlere daha kapsamlý bir sözlük hizmeti verebileceðiz. Yeni sayýda görüþmek üzere... NAHOÞ ÇEVÝRMEN sayfa 8 de... þiþkin egomun arkasýnda... SÝSÝFOS VE BOK BÖCEÐÝ sayfa 2 de forum açýldý. Üye oldunuz mu?,., BÜYÜK HUKUK SAVAÞI:,, V RGÜL'ÜN DEÐERÝ,,,, sayfa 17 de 200 ÜLKEDE YEMÝNLÝ TERCÜMAN Kitap Köþesi Çeviri alanýnda yayýmlanmýþ kitaplarý tanýtmaya devam ediyoruz. Bu hafta 3 kitap tanýtýyoruz... sayfa 7 de

2 Sisifos ve Bok Böceði Nehirde sürüklenen bir çöpün nehrin sürüklenme gücüne direnmesi Yaðan yaðmurun tanelerini toplamaya çalýþmak Güneþin ilânihâye doðudan doðup batýdan batacaðýný sanmak Yerde kuramadýðýný Ay da, Mars ta kurabileceðini hayâl etmek Her kýþýn sonunda bir bahar beklemek Ayný masala defalarca inanmak, kanmak, aldanmak Ayný delikten onlarca kez ýsýrýlmak Ayný hatayý usanmadan tekrarlamak Yakýþmýyor bize denizin sýðýnda taþ sektirip yelkeni keþfedememek Hoþ durmuyor iksiri asýrlar evvel bulunmuþ hastalýða halâ çare aramak Bizim avuntumuz harabelerde gezginleri dolaþtýrmak olamaz Sezar ýn fetihlerden muzaffer dönüþünü alkýþlamýþ eller, alkýþ tutamaz idea fakiri bezirgânlarýn çýðýrtkanlýklarýna Kaos çözüm olamaz avucuna pislik bulaþtýrmak istemeyene Taþýn altýna elini bir koyup bir çekenden, hata olur tüm gövdesini altýna koyacaðýný beklemek taþýn Þimdilerde yýkýk duran taþlarýn harcýna ter akýtmamýþtan, saflýk olur beklemek Mýsýr dan taþ getirtip tehlikelerden korumak istediði kýzýna kule yapmasýný Yangýna su taþýmamýþtan, beklenir mi diktiði binaya yangýn merdiveni yaptýrmasý? Rûmi den nefes almayan, Nasreddin e kafa yormayan çalar mý maya göle? Kar yaðmadan rüyasýnda kardanadam görmeyen, sürer mi önden giderek atýný Moðolistan a? Yusuf görünce býçaklarýyla ellerini kesen, güzel görünce hiç direnemeyen biz, kandan irinden, boktan çamurdan birikmiþ bir pislik kümesi görünce nasýl sarýlýrýz ona? Nasýl itmeye çalýþýrýz onu hedefsizce? Nasýl inat deriz bu pislikle birlikte sürüklenmenin adýna? Neden inat etmeyiz ütopya gibi duran ama ulaþýlmýþ makro hedeflere ulaþmak için de, hiç ulaþýlmamýþ ama ulaþýlsa bile küçücük bir kar tanesi kadar su çýkarmayacaðý belli mikro illüzyonlarý izlemek için kuyrukta bekleriz? Sýra gelmez bu kuyrukta, daha beklerken telef olmaya can atmak da neyin nesi? Sisifos un elbet var bir farký bok böceðinden O, yasak elmaya yan gözle bakmanýn ebedi cezasýný çekiyor. Elma halâ yerinde ve kýpkýzýl! Sisifos ise bir daha güneþin batýþýnýn kýzýlýný göremeyecek, karýncanýn ayak seslerini duyamayacak kadar meþgul.. Bok böceðine gelince, o bile adýnýn Sisifos ile birlikte anýlmasýný istemiyor artýk! Sisifos, artýk -varsa- onurunla ezil o taþýn altýnda! Abdullah Erol 2

3 Ýsveççe, Danca, Norveççe, Almanca Tercüman BÝR TERCÜMAN Martin Armaðan Þengider 1952 senesinde Ýstanbul'da dünyaya geldi. Babasýnýn görevi dolayýsýyla gittiði Karadeniz Ereðlisinde Lise eðitimimi tamamladýktan sonra 1969 Ekim ayýnda Ýsveç'e gitti. Orada ilk olarak bir sene Ýsveççe kursa gittikten sonra, sýrasýyla Matematik Fakültesi, Halkla Ýliþkiler Fakültesi, Sosyoloji Fakültesi, Dil Tarih ve Coðrafya Fakültesi, Týp Üniversitesi Psikoloji Fakültesini bitirdi. Þ u a n d a h a l e n H u k u k S o s y o l o j i F a k ü l t e s i n d e Fakültesi son sýnýfýnda bir tek ö ð r e t i m ü y e s i d i r. Ay n ý dersi var ve bu sene de onu zamanda evlilik konusunda bitirecek. Ýsveç'in okuma danýþmanlýk bürosu (Alman bir þartlarý (Türkiye ve Türkiye'de Sosyologla beraber) var. ki okumak isteyen gençler Orada terapi verme olanaðý açýsýndan) biraz farklý olduðu var, En önemlisi de üç ve orada hem çalýþýp hem arkadaþý ile birlikte madde okumak buradaki gibi zor baðýmlýlarý rehabilitasyon olmadýðý için çeviri hayatýna merkezi var. öðrencilik yýllarýnda ekstra gelir için yaptýðý bir iþ olarak Bunlardan hariç olarak da baþladý. Zamanla talep zaman buldukça mahkemede yoðunluðu arttý ve bu sayede jüri üyesi olarak görev yapýyor. burs almadan okuma fýrsatý Türkiye'ye, Türkiye'nin ve Türk buldu. halkýnýn sosyal yapýsýnýn deðiþimini inceleyen kýrsal Lisan bilmediði için Ýsveç'e ilk kesimle þehirleri ve varoþlarý gittiði yýl bulabildiði bütün iþleri karþýlaþtýran sorunlarýn denedi. Daha sonra 1976'da geleceðini inceleyen ve L i s e d e M a t e m a t i k çözümler sunan bir kitap öðretmenliðiyle esas çalýþma yazmak için geldi ve burada bu hayatý baþladý. Sonralarý çalýþmalarýmý yaparken ayda Sosyal Yardým Bakanlýðýnda iki kere Ýsveç'e giderek Müdür Yardýmcýlýðý, Müdürlük, seminerlerimi veriyor. Bundan Genel Müdür Yardýmcýlýðý önceki evliliðinden olan 8 ve 10 yaptý. Adalet Bakanlýðýnda yaþlarýnda iki oðlu da Ýsveç'te Danýþman olarak çalýþtý ve þu bulunuyor. Spor yapmayý ve anda dokuz yýldan bu yana futbolu seviyor. ARMAÐAN ÞENGÝDER melekmartin@hotmail.com msn: armagansengider@hotmail.com Cep: Tel :

4 re Þu ana kadar yazýþmalarda "re your dated 6 March" þeklinde geçen re sözcüðünün "regarding" sözcüðünün kýsaltýlmýþ þekli olduðunu düþünüyordum. Aslýnda öyle deðilmiþ! Concise Oxford English Dictionary sözlüðüne göre: re, prep. in the matter of (as the first word of a heading, esp. of a legal document). 2 colloq. about, concerning. [Latin, ablative of res 'thing'] re, edat. konusunda (bir baþlýðýn, özellikle bir hukuki belgenin ilk sözcüðü olarak). 2 konuþma dili. hakkýnda, ile ilgili olarak. [Latince res 'þey' sözcüðünün den hali] Scrabble oyunu sýrasýnda biraz tumturaklý kelimeler dizmeye çalýþýrken öðrendiðim bir konu. Kaynak: Birleþmiþ Milletlerin Resmi Dilleri Uluslararasý kurum ve kuruluþlar eriþilmez olmamak ve dil engellerini aþabilmek için etkili yöntemler geliþtirmek durumundadýr. Dünyadaki hemen her ülke BM'de temsil edildiði için, BM'nin dünyanýn mikro evreni olduðunu söylersek mübalaða etmiþ sayýlmayýz. Kuruluþ hükümetler-arasý toplantý ve dokümanlarýnda altý lisan kullanmaktadýr: Arapça, Çince, Ýngilizce, Fransýzca, Rusça ve Ýspanyolca; Genel Sekreterlik çalýþma dilleri olarak Ýngilizce ve Fransýzca kullanmaktadýr. Formal bir toplantýda resmi bir dilde yapýlan konuþma ve verilen beyanatlar BM tercümanlarý tarafýnda eþzamanlý olarak kurumun diðer resmi dillerine tercüme edilir. Bir delegenin resmi diller dýþýndaki bir lisanda konuþmak istemesi durumunda, yapacaðý konuþmayý resmi dilerden birine tercüme etmesi için bir tercüman saðlamak durumundadýr. Konuþmasý daha sonra bir ara sistem sayesinde diðer dillere tercüme edilir. Dokümanlar altý resmi dilde hazýrlanýr ve tüm bu dillerde çevrilmiþ belgeler hazýr durumda olduðunda eþzamanlý olarak daðýtýlýr. 4

5 GÜZEL KONUÞMA Akciðerlerden çýkan hava gýrtlaktan geçerken ses Eðer dilimizin kaslarýnýn t e l l e r i n d e t i t r e þ i m l e r dilimize rahat bir þekilde oluþturur, bu titreþimlerle h a k i m o l m a s ý n ý gýrtlak yapýsýna göre saðlayamazsak özellikle deðiþik þekillerde çok zayýf d i l i m i z i k u l l a n a r a k sesler oluþur. Bu sesler çýkardýðýmýz seslerin bozuk diðer ses organlarýyla çýktýðýný görürüz. Deðiþik yoðrulur, titreþimlerle milletlerin dillerindeki rahatlýkla iþitilebilecek fonetik özellikler farklý dil kadar büyür ve kimlik yeteneklerini gerektirebilir. kazanýr. Herkesin ses Örneðin Japonca tsu sesi, organlarýnýn yapýsýnýn Ý n g i l i z c e t h e s e s i, farklýlýðý ölçüsünde farklý Arapça'daki peltek z sesleri veya ses kimlikleri vardýr. Burada önce ses Türkçe fonetiðinde bulunmaz. Bu sesleri çýkarabilmek organlarýmýzýn istediðimiz sesi çýkarabilecek yeteneðe için de o milletlerin fonetikleri çerçevesinde dilimizi ulaþmasýný saðlamalýyýz. geliþtirmemiz gerekir. Eðer dilimizin kullanýmýnýn genel anlamda geliþtirilmesini saðlamayý baþarýrsak, bu Ses organlarýnýn eðitimi diksiyonun altyapýsýný yeteneðimiz yabancý dil öðrenirken telaffuzoluþturur. Ses organlarý eðitimsiz olduðunda diksiyon pronounciation sorununu çok kolay aþmamýzý çalýþmalarýnýn her aþamasýnda týkanýklýklar saðlayacaktýr. oluþacaktýr. diksiyon çalýþmalarýnýn kendisi de dolaylý þekilde ses organlarýnýn geliþimine yol açar. Ana ses Türkçe'de dil tembelliðinin en fazla olumsuz etkilediði organlarýný tek tek ele alalým ve geliþtirilmeleri için sesler þunlardýr: c, ç, d, j, l, n, r, s, þ, t, z Eðer bu alýþtýrmalar yapalým. seslerden herhangi birini çýkarmakta güçlük çekiyorsanýz veya seste boðukluk, oluþuyorsa dil egzersizleri üzerinde yoðunlaþmanýz gerekecektir. Dil Dilimiz ünlüleri hariç tutarsak diðer tüm seslerin çýkarýlmasýnda mutlaka kullandýðýmýz çök önemli bir ses organýmýzdýr. a,e,ý,i,o,ö,u,ü den oluþan ünlülerin dilimiz sabit dururken seslendirilmeleri mümkündür. Sadece farklý ünlülerde çene ve aðýz içinin aldýðý pozisyonun deðiþimine paralel olarak deðiþik pozisyonlar alabilir. Ancak dil özellikle bazý seslerin ç ý k a r ý l m a s ý n d a e n ö n e m l i fonksiyonlarý icra eder. Dil aðýz içinde çok rahat hareket edebilmelidir. Dilin ön alt diþlerin köküne, ön alt diþlerin üst bölümüne, ön üst diþlerin köküne, k ý v r ý l a r a k ü s t d u d a ð a dokunabilmesi gerekir. Dilin ucu r a h a t l ý k l a k a s ý l a b i l m e l i v e kývrýlabilmelidir. Dilin aðýz içinde sað ön ve arka yönde, sað ve sol yönde veya ucundan kývrýlarak geriye doðru hareketi rahat olabilmelidir. Alýþtýrma: DÝLÝ GELÝÞTÝRME ÇALIÞMASI Aþaðýdaki alýþtýrmalarý dilinizi yöneten aðýz içi aslarýnýzý iyice yoracak kadar uzun süre ve abartýlý olkarak tekrar ediniz. -Dilinizi aðzýnýzda sakýz çiðner gibi hýzla çiðneyiniz. - D i l i n i z i a ð z ý n ý z ý n i ç i n d e, ç e n e l e r i n i z i n d ý þ ý n d a n, dudaklarýnýzýn altýndan dairesel hareketlerle hýzla dolaþtýrýnýz. - D i l u c u n u ö n a l t d i þ l e r e dayandýrarak aðýz içinde köklerden ileri geri hareket ettiriniz. -Dilinizi iyice dýþarý çýkarýnýz. Ýterek uzun süre dayanýnýz. -Dilinizi yuvarlatýp daralttýðýnýz dudaklarýnýz ve çeneleriniz arasýndan içeri-dýþarý hareket ettiriniz. -Dilinizin ucunu ön alt diþlerinize dayandýrýnýz ve dilinizi kökünden içeri dýþarý hýzla hareket ettiriniz. 5

6 Çene Alýþtýrma: ÇENE ÇALIÞMASI Dudak seslendirilen seslerde sorun yaþarlar. Türkçe'de aðýrlýklý olarak dudaðýn kullanýmýna dayandýrýlan sesler Güzel konuþmada çenenin rolü çok önemlidir. Tüm þunlardýr: b, f, m, o, ö, p, u, ü, v, Bu seslerde bulanýklýk dillerdeki tüm harfler çenenin kullanýmýyla veya anlaþýlma güçlü oluþturan bir konuþma biçimine seslendirilirler. Konuþma esnasýnda çene hýzla sahipseniz bunun mutlaka dudak tembelliðinden birbirinden farklý hareketleri ard arda gerçekleþtirmek kaynaklandýðýný düþünebilirsiniz. Bununla birlikte zorundadýr. Çene açýlýr, kapanýr, daralýr, geniþler. Alt dudaklar diðer seslerde de belli pozisyonlar alýrlar. Bu çene ileri ve geri hareket eder. Aðzýmýzýn üst yönüyle örneðin ý, i, gibi sesleri çýkarýrken dudaðýn bölgesinde bulunan diþlerin baðlý olduðu kemik yapýsý katkýsý dikkate alýnmalýdýr. Bu sesler dudak olmaksýzýn sabittir. dolaysýyla tüm bu hareketler alt çeneyi da seslendirilebilirler ama istenen kalitede yöneten kaslar tarafýndan gerçekleþtirilirler. Dikkat seslendirilmeleri mümkün olmaz. dudak egzersizleriyle edelim: ýýý sesini çýkardýðýmýzda çene geriye doðru dudak kaslarýmýzýn istenen her hareketi dudaklarýmýza çýkmaya zorlanýr. aaa sesini çýkardýðýmýzda rahatlýkla yaptýrmasýný saðlamamýz gerekiyor. hizasýndan aþaðýya doðru açýlýr. Üüü sesini çýkardýðýmýzda ileriye doðru geçmeye zorlanýr. ^ne dediðinizde daralýp birden açýlýr. Sen dediðimizde Alýþtýrma: DUDAK ÇALIÞMASI önce kapanýr, sonra açýlýr ve sonra yine kapanýr. Tüm a) Nefesinizi aðzýnýzdan kuvvetle verirken poffff deyin. bu son derece karmaþýk ama gerçekten karmaþýk Hava dudaklarýnýzý basýnçla itsin. Basýncýn dudak hareketleri inanýlmaz bir hýzla gerçekleþtirir.çenemizin kaslarýnýzý þiddetli zorlamasý saðlayýn. kullanýmýnda sorunlarla karþýlaþabiliriz. Çene kaslarý b) Sýký sýký kapalý ve diþlerinize yakýn -çeneniz kapalýya geliþtirilmemiþ ve kondisyonsuz olduðunda deðiþik yakýn- tuttuðunuz dudaklarýnýzdan üflediðiniz havanýn hareketleri düzenli olarak ve sorunsuz þekilde dudaklarýnýzý kuvvetle üfürerek çýkmasýný saðlayýn. yapamayýz. Bu durumda bazý çene hareketleri c) Dudaklarýnýzý kapatýp ileri uzatýn ve dairesel kaybolur ve bu kayboluþ seste de kayýp oluþturur. hareketlerle hýzla döndürün. Aþaðý yukarý, saða sola Diðer önemli sorun çene darlýðý dýr. Türkiye hareket ettirin. toplumunda yaygýn bir çene darlýðý olduðu d) Çenenizi kapatýn ve hýzla mý, mu, mý, mu deyin. söylenmektedir. Dar çene açýk ve yuvarlak sesleri Ardýndan ayný þekilde þu sesleri tekrar edin: fe, ve, pe, bozuk seslendirir. Örneðin aa, ýý gibi anlaþýlabilir. be, u, ü, o, ö. Abartý yapmanýz ve dudak kaslarýnýzý Ooo, uuu gibi anlaþýlabilir. Eðer çenemizi yeterince yoruncaya kadar çalýþmayý sürdürmeniz önemlidir. saðlýklý kullanamýyorsak tüm seslerin çýkarýlmasýnda e) Bir kalemi yatay olarak dudaklarýnýzda tutup Benim sorunlar yaþayabiliriz. memleketim. Bir ben vardýr bende benden içeri deyin. Dudaklarýnýz iyice yorulduðunda dudaklarýnýzý gevþetin ve kapalý tutarak havayý dýþarý itin. Hava püfürdeyerek, dudaklarýnýzý titreþtirerek dýþarý çýksýn. Aþaðýdaki alýþtýrmalarla çene açýklýðýný saðlama ve çenemizin her hareketi rahatlýkla yapmasýný temin Yazar: Muhammet Bozdað etme amaçlanmýþtýr. Tüm egzersizleri aþýrý abartý ile Kaynak: gerçekleþtirmelisiniz. a) Elinizi alt çenenize dayayarak çak çak diye baðýrýn. Aþaðýya itilen çenenizin yukarýya itilmesini saðlayýn. Böylece çenenizi aþaðýya iten kaslarýnýzýn güçlenmesini saðlayýn. b) Ýki elinizin içiyle yanak kemiklerinize masaj yapýn. Avuçlarýnýzý alt çenenize doðru çekip çenenizi açýn. c) Yumruk yapýlmýþ iki ellerinizle çenenizin altýndan bastýrýn. Alt çenenizi açýn, baþýnýzý geri itin ve alt çenenizi kapatýn. Tekrar çenenizi açýn ve baþýnýzý daha geriye itin. Tekrar yapýn. d) Çenenizi hýzla iyice açýp kapatýn. Hýzlanýn. e) Çenenizi hýzla ileri, geri hareket ettirin. f) Çenenizi dairesel hareketlerle hýzla döndürün. Dudaklarýn kullanýlmamasý durumunda bazý seslerin çýkarýlmasý kesinlikle mümkün deðildir. Dudak tembelliði olan kiþiler özellikle dudaklarýn kullanýmýyla 6

7 F. Sakine ERUZ Multilingual Yabancý Dil Yayýnlarý Yayýn Yýlý: Hm. 332 sayfa 15x21cm Karton Kapak Dili: TÜRKÇE Dr.Mine Yazýcý Multilingual Yabancý Dil Yayýnlarý 255 Sayfa 14x20cm 2.Hamur Ciltsiz Dili: TÜRKÇE Çeviriden Çeviribilime Yüzyýlýmýz Penceresinden Çeviribilimsel Geliþmelere Bir Bakýþ Elinizdeki kitap, genç bir bilim dalý olan çeviribilimin oluþum öyküsünü anlatýyor. Aslýnda insanlýk tarihi kadar eski olan çeviri etkinliði, ilkin 20. Yüzyýlýn ortalarýnda akademik bir eðitim olarak üniversitelere giriyor. Çeviribilim özgün kuram ve yöntemlerini seksenli yýllarda pekiþtiriyor. Avrupa'da ve bütün dünyada lisans, yüksek lisans ve doktora eðitimi veren çevirin bölümlerinin kurulmasý bu tarihlere rastlýyor. Türkiye'de ise çeviri etkinliðinin Cumhuriyet'in kuruluþundan da çok öncelere dayanan bir geçmiþi var. Dünyada ve Türkiye'de çeviri eðitimini, son otuz yýla yoðunlaþarak Türkiye'de çeviribilimin oluþumunu, çeviri bölümlerini, akademik çeviri etkinliðini, çeviri bölümü öðrencilerinin donamýný, mezunlarýn çalýþma alanlarýný ve çeviribilimsel kaynaklarý irdeleyen bu kitap Türkiye'de çeviribilime ve çeviribilimin uygulama alanlarýna günümüz penceresinden bakarak okurlarý çeviri ve çeviribilim üzerine bilgilendiriyor. Çeviri Etkinliði "Çeviri etkinliði" adlý bu yapýtta, çeviri yayýnlarýn erek kültüründe bilgi üretimine katkýsý tarihsel bir baðlam içersinde ele alýnmýþ ve bu arka plan bilgiye dayalý olarak çeviri yayýnlar konusundaki bilimsel geleneðin çaðdaþ disiplinlerarasý yöntemle nasýl geliþtirilebileceði üzerinde durulmuþtur. Araþtýrmada bilimsel geleneðin oluþumunda çeviri etkinliðinin çeviri yayýnlar aracýlýðýyla incelenmesinin tek baþýna yeterli bir ölçüt olmayacaðý göz önünde bulundurularak, disiplinlerarasý bir incelemeye girilmiþtir. Bu þekilde bilimsellikte sistemlilik kazanmanýn önemine dikkat çekmek üzere, tarihteki ve ülkemizdeki kütüphanecilik anlayýþýnýn bilginin dizgeselleþmesindeki rolü de vurgulanmak istenmiþtir. Tükiye de Tercüme Müesseseleri Bu çalýþma Lale devrinden, Hasan Ali Yücel dönemine kadar devlet tarafýndan tesis edilen tercüme heyetleri, müesseseleri, encümenleri üzerinde durmaktadýr. Efkar-ý umumiyenin görüþ ufkunu Doðudan ve Batýdan eserler tercüme ederek geniþletmek maksadýyla devletin ciddi bir þekilde ele aldýðý bu faaliyet baþarýlý olmuþ mudur? Tercüme hareketi hangi alanlarda yoðunlaþmýþtýr? Tesis edilen müesseselerde kimler görev almýþtýr? Tercüme edilen eserler nelerdir? Devletin bu konudaki politikalarý hangi düþünceye göre oluþturulmuþtur? Elinizdeki kitap bütün bu sorularý tartýþmaya açmakta ve cevaplamaya çalýþmaktadýr.(arka Kapak) Taceddin KAYAOÐLU Kitabevi Yayýnlarý Yayýn Yýlý: Hm. 395 sayfa 14x20cm Ciltsiz Dili: TÜRKÇE 7

8 Traduttore Traditore / Translator is a Traitor / Nahoþ Çevirmen Laurence bana tercümanlar þaka yaptýklarý zaman neler olabileceðini gösteren bir yazý gönderdiðin için teþekkürler. Sarkozy, aslýnda "I invite the French people to rally behind me" <Fransýz halkýný arkamda olmaya davet ediyorum> diyor. Tercüman gerçekten berbat (cümle de öyle, tuh olsun), ben böyle bir þeyi ASLA yapmazdým. Ama çok komik. Çevirmen haindir Çeviri ve Redaksiyon Sitemin okuyucularýndan çeviri ve serbest tercümanlýk konularýnda sýkça alýyorum. Bunlardan bir kýsmýný, benim verdiðim cevaplarla birlikte, sizinle paylaþmak isterim, zira sizlerin de ilgisini çekebilir. Antonia mesajýnda þunlarý yazmýþ: Rennes'de bir çeviri kursuna baþlamak için testlere giriyorum ve benden bir belgenin redaksiyonunu yapmam istendi. Yazým hatalarý, dizgi hatalarý gibi çeþitli sorunlarý belirtmemin ve belgenin genel anlamda kalitesini kontrol etmemin istendiðini biliyorum. Ancak, ne kadar kusursuz olmam gerektiðini bilmiyorum. Kötü çevrilmiþ cümleleri yeniden yazmam gerekir mi? Satýr satýr mý çalýþmam gerekir? Kýsaca, redaksiyon konusunda uyulmasý gereken norm veya kurallar olup olmadýðýný bilmek istiyorum. Redaksiyon müþteriden müþteriye çok farklýlýk gösterebilecek bir kavram, dolayýsýyla sizden ne yapmanýzýn beklendiði ile ilgili tam bilgi almanýzý öneririm. Genel olarak redaksiyon için, 'önceden yapýlan kontrollerde aðdan kaçmýþ hatalarý ortadan kaldýran bir sonlandýrma sürecidir' diyebiliriz. Belge, üslubu ve kaynak metne sadakati bakýmýndan düzeltilmiþtir, dolayýsýyla sizin göreviniz sunum, yazým, imla ve noktalama anlamýnda bir hata olmamasýný saðlamaktýr. Bu hatalarý önlemek zordur zira bu hatalar bir metin üzerinde saatlerce derinlemesine çalýþan kiþiye görünmez olurlar. Zayýf cümle yapýlarýna rastlamayabilirsiniz ancak çevirinin üslubunu uygun bulmayabilirsiniz, ki bu durumda müþterinize danýþarak ne yapmanýz gerektiðini sormalýsýnýz. Kaynak: Çevirmen Haindir Kaynak: (Çevirmenin Notu: TV Altyazýsý Bu rüyayý gerçekleþtirmek için (Fransýz halkýný) þiþkin egomun arkasýnda olmaya (davet ediyorum) 8

9 BÝR YEMÝNLÝ TERCÜMANIN HÝKAYESÝ Melek Erdem / melekarslan82@gmail.com Hollandaca-Fransýzca-Ýngilizce-Türkçe Yeminli 1982 yýlýnda Belçika'nýn a ç ý k l a m a l a r ý o k u r d u m, hastanedeki stajlarýmda sözlü Antwerpen þehrinde doðdum. t e l e v i z y o n d a F r a n s ý z ve yazýlý tercümeler yaptým. Annemin de Belçika'da doðup kanallarý, Fransýzca çizgi En son yýlýnda büyümüþ, eðitimini bu ülkede filmler seyrederdim. Þiveyi Belçika'da özel bir þirket için t a m a m l a m ý þ o l m a s ý n ý n taklit etmeye çalýþýrdým. dergi çevirileri yaptým. saðladýðý avantajla 2 dilde Nitekim bu konuda basarili da Kýsacasý, Belçika'da yaþamýþ yetiþtirildim: Türkçe ve oldum. Hollandaca ise; olduðum süre içinde boyunca Hollandaca. Dolayýsýyla, yaþadýðýmýz bölgenin Flaman sürekli bu 4 dil ile iç içe oldum, böylece 2 anadile sahip bölgesi olmasý sonucu, (evde, sürekli kullandým dördünü de; oldum. 3 yaþýnda Anaokuluna dýþarýda, okulda,...) sürekli gerek günlük yaþamýmda baþladým. Anaokulun üçüncü kullandýðým bir dil olmuþtur. gerekse iþ hayatýmda, gerek sýnýfýndan ilk okulun altýncý Ýngilizce diline merakým ise tercümelerimde, gerekse de sýnýfýna kadar haftanýn belirli orta öðrenimimin günleri Türkçe dilinde eðitim 1 c i s ý n ý f ý n d a aldým. Týpký anaokulu gibi, ilk Ýngilizce dersinin öðretimimi de büyük baþarý ile baþlamasý ile t a m a m l a d ý m. O r t a geliþti. Bu dili o öðrenimimin ilk 3 senesini k a d a r ç o k (Türkiye'de Ortaokul düzeyi) sevdim ki, en iyi Koninklijk Atheneum Wilrijk'te, þekilde þivesi ile son 3 senesini (Türkiye'de b i r l i k t e Lise düzeyi) ise Koninklijk ö ð r e n e b i l m e k A t h e n e u m B e r c h e m ' d e i ç i n e l i m d e n (Kraliyet Lisesi), Matematik- gelen her þeyi Latince bölümünde okudum. yaptým: kitaplar Öðrenimimi sýnýf birinciliði ile o k u d u m, tamamladým. Akabinde televizyon da a k a d e m i y ý l ý n d a diziler, filmler Universiteit Antwerpen'e seyrettim, bu dili bilen aile ve çevrem için yaptýðým (Anvers üniversitesi) kaydýmý herkesle Ýngilizce konuþtum... tercümelerde. yaptýrdým. Týp Fakültesi Týbbi ve neticede bu dili hakkini Bilimler Bölümünün 1ci vererek konuþmayý öðrendim. 2007'nin Nisan ayýnda eþimle sýnýfýný yine baþarý ile 2000 yýlýnda Kadans bvba birlikte Türkiye'ye kesin dönüþ okuduktan sonra eðitimimi tercüme bürosu için sözlü ve yaptýk ve artýk hayatýmýzý dondurmak zorunda kaldým. yazýlý olarak Hollandaca- burada, Ýzmir'de sürdürme Yabancý dillere tutkum ta Fransýzca-Ýngilizce-Türkçe kararý aldýk. Geçtiðimiz çocukluk yýllarýma dayanýyor. t e r c ü m e l e r y a p m a y a günlerde Ýzmir 5. Noter'de 4 yaþýnda iken, Fransýzca'yý baþladým. Ayný zamanda, yeminli tercümanlýk kaydýmý henüz bilmeden, oyuncak Üniversitede öðrenci olarak yaptýrdým. Ve artýk bende bu kitapçýklarýndaki Fransýzca çalýþtýðým bölümlerde ve piyasanýn içine girdim... 9

10 »Okuma Üzerine «Bir insan ne kadar hýzlý düþünüp anlayabiliyorsa, o kadar hýzlý okuyabilir." 16. asýrda, Avrupa'da, bir senede telif edilen kitap sayýsý, en iyimser tahminlere göre, 1000 civarýndaydý. Günümüzde, dünya genelinde, bir günde telif edilen kitap sayýsý birkaç bine ulaþmýþtýr. Bu çeþitlilik, bizleri ister istemez seçici ve hýzlý olmaya mecbur etmektedir. Hýzlý okuma düþünmeyle iç içedir. Bu melekeyi pratik yaparak kazanmak mümkündür, fakat okuma temelde bir idrak meselesidir. Verimli okumanýn anahtarý, göz jimnastiði yapmak deðil, bilgidir. Ýdrak tahmine dayanýr. Tahmin ise ilk plânda ihtimali düþük alternatifleri eleyerek bir neticeye ulaþmaktýr. Ýyi okuyucu, maksimum oranda tutarlý tahmin y a p a b i l e n d i r. O k u m a müddetince tahminlerimiz ortaya çýkar, birbirine destek verir ve böylece konu idrak edilmiþ olur. Öte yandan, eðer okunan þey bizim için bir mana ifade etmiyorsa, idrak iþlemi d u r u r. B u y ü z d e n, tahminlerimizle metin içindeki bilgiler paralel oldukça, idrakimiz çok daha rahat ve hýzlý olur. Ayný zamanda, bilgi birikimimizle tahminlerimizdeki tutarlýlýk arasýnda doðru bir orantý vardýr. Ýyi okuyucu mana için okur. Kelimelerin, harflerin, noktalarýn þifrelerini çözerken bilgisayar gibi davranmaz. Gözünün herþeyi beyne iletmesine izin vermez. Çünkü, beynin göze ilettikleri, gözün beyne ilettiklerinden daha önemlidir. Gözün görme hýzý, beynin iþleyiþ kapasitesine göre son derece yavaþ olduðundan göz, resmettiði materyalle çoðu zaman, insan beynini meþgul edemez. Okurken zaman zaman dalmamýz ve farklý þeyler düþünmemiz bu sebeptendir. Bu yüzden, göz hareketleri kontrol altýna alýnmalý, ritmik atlamalarla arada kalan kelimelerin farkedilip anlaþýlmasýna alýþýlmalýdýr. Bu atlamalar mümkün olduðunca uzatýlmaya, yani görme ve idrak sahalarý olabildiðince geniþletilmeye çalýþýlmalýdýr. Zihnin gözün gönderdiði mesajlara uyum saðlayýp boþ kalmamasý temin edilmelidir. Ýdrak gözleri kontrol etmeli, göz hareketleri idrakin önüne geçmemelidir. Aksi takdirde yazarýn niyeti anlaþýlamaz ve mevzuya nüfuz edilemez. Kelimeler görülür, fakat metin "okunmaz". (Erman, 1993: 68-70). Bir eserde, anafikir tesbit edildiði an, tek tek kelimelerin tesbitine gerek yoktur. Kelimeleri, harfleri okumadan okuruz; anafikri de kelimelere takýlmadan idrak etmeye alýþmalýyýz. Zaten bir metindeki imaj ve mesajlarý ayný anda idrak edemeyiz. O halde imajlardan çok, mesajlara konsantre olmaya alýþmalýyýz (Nystrand, 1982: 78). Unutmayalým: Nasýl bakarsak öyle görürüz. Mana peþinde olmadýkça sadece "þekiller" görürüz. Halbuki bir metin sadece kelime ve cümlelerden oluþan bir yapý deðildir. Kelime ve cümleler, manalarý zihinde uyandýran birer sinyal vazifesi görürler (de Beaugrande ve Dressler, 1981: 33). "Yeþil" kelimesi kýrmýzý harflerle de yazýlsa onun manasýný 10

11 deðiþtirmez. Hýzlý okumada, görülen þeyler ne nuranî eserler göz atýlarak, üstünkörü, iþ olsun diye kadar dolambaçlý, gereksiz veya yanlýþ olsa da veya zihinde baþka mefhum ve gayeler cirit atarken dikkat, mana ve muhtevaya odaklanmalýdýr okunmaz. Bu tür eserlerin her bir okunuþu orijinal bir (Glucksberg, 1986: 308). vukuf kazandýrabilir (de Beaugrande, 1978: 30; Birisini anlamak için onun kelimelerini anlamak Hatim ve Mason, 1990: 224). Zihnî dünyaya ve yetmez, onun düþüncesini ve niyetini de anlamak semantik alanlara istikrar kazandýrmalarý, mana gereklidir (Vygotsky, 1974: 151). Bu da ancak k ü m e l e r i v e k a v r a m ç e r ç e v e l e r i n i bahsedilen mevzularý, mana kümeleri halinde saðlamlaþtýrmalarý, nefisleri terbiye, ruhlarý tekmil zihinde özetleyerek yazarýn "ne demek istediðini" ve kalpleri tenvir etmeleri açýsýndan bu eserler bulmakla olur (Adams, 1986: 40). "Satýr aralarýný sürekli mütalaa edilmelidir. okuma"nýn anlamý da budur.bir metinde iki çeþit Bir eseri okumadan önce belli beklentiler içine bilgi vardýr: görülen bilgi ve görülmeyen bilgi. girilmelidir. Bu da ön hazýrlýklarla olur. Zihinde, kitap Görülen bilgi metnin kendisidir. Görülmeyen bilgi hakkýnda "kim, nerede, ne zaman, niçin, neler ise, metinle iliþkisi olan bütün bilgi birikimi ve yazmýþ?" þeklinde bir çerçeve oluþmalýdýr. tecrübelerdir. Þu halde, ne kadar çok görülmeyen Tercüme yapmak, yazmak, not almak, anlatmak gibi bilgimiz varsa o kadar az görülen bilgiye ihtiyaç gayelerle aktif okuma idraki artýrýr. Gayesiz okuma duyarýz (Adams, 1986: 24-5). sokakta dolaþmaktan farksýzdýr. Ayný anda hem harf, hem de kelimeleri bir arada Üç tür okumanýn mevcut olduðu söylenir: göremeyiz. Beyin bir anda, ancak bir soruya cevap verebilir. Okuduðumuz kelimeler ve mana, 1. Okumuþ olmak için okumak hep böyle bir soru-cevap alýþ veriþine dayanýr. 2. Öðrenmek için okumak Kelimelerin manasýna odaklaþtýrýlan dikkat, 3. Anlatmak için okumak (ki en verimlisi budur). þekillere takýlmayý önleyebilir. Okurlara yapýlan üç tavsiye de þu þekildedir: Okumak, lokantada bir menüye göz gezdirmeye benzer. Menünün her tarafýný okumaz, sadece 1. Hýzlý ol. ihtiyacýmýz olan þeyleri arayýp buluruz (Smith, 2. Ýhtiyacýn olaný seç. 1971). 3. Önceki bilgilerini kullan. Bununla birlikte, her metin ayný teknikle Kaynak: Yusuf Alan, Lisan ve Ýnsan. Ýzmir: TÖV okunmaz. Gazete gibi okunmayacak kitaplar vardýr; kitap gibi okunacak dergiler de. Evet, bazý Tercümanlýkla ilgili bir ipucu Geçen hafta ofis dýþýnda tercümanlýk présentation, euh, nous allons prendre 5 yapýyordum ve günlerim güzel geçti. Ýþ zordu, minutes, euh, disons, 10 minutes, allez, euh günler uzundu ve gürültülü bir sürü katýlýmcýya (Bu ilginç sunum için teþekkürler, beþ dakika, teknik sunumlar yapýlýyordu; karaoke ve uzun eee, veya 10 dakika, neden olmasýn, eee ) otobüs seyahatleri de iþin cabasý. Ama yerel Ben: Bu ilginç sunum için teþekkürler, 10 medyada bile haber olmuþtum (tamam itiraf dakika mola veriyoruz. ediyorum, medyaya çýkan sesimdi), eðlenceli geçiyordu her þey. Bir altýn kuralý hatýrladým: Konuþmacý: pour une rapide séance de tercümanlýk yaparken, karþýdaki kiþinin ne questions-réponses. ( birkaç soru cevap için söyleyeceðini tahmin edip cümlelerini ayýrabiliriz). tamamlamadan onlarýn vereceklerini Ben, korku ve panik içinde: ÖZÜR DÝLERÝM, düþündüðünüz mesajý vermeye baþlamayýn. BU 10 DAKÝKA SORU CEVAP ÝÇÝN OLACAK, Þaþýrdýnýz mý? Þöyle bir olay oldu: çok özür dilerim, ben öyle istedim sanýrým. Konuþmacý: Merci pour cette intéressante Millet gülmekten kýrýldý. Uff! 11

12 Ural - Altay'ý Sorgulamak Türkçe'nin Kökenleri Üzerine Küçük Bir Ýnceleme Ural-Altay dil ailesi hâlâ bir hipotezdir, henüz bilimsel geçerlilik kazanmýþ bir kuram deðildir. Birçok kültürel ve politik güdüyle de önem kazanan bu sav, temelinde iki farklý dil ailesi olan Ural ve Altay dillerinin ortaklýðýný ortaya çýkarmayý hedeflemektedir. Ancak 19. yüzyýl baþýnda ortaya atýlan bu kuram, bir tarafýyla "patolojik bilim"in güzel bir örneði sayýlabilir, çünkü temelinde bilimsel kaygýlar deðil, Finler'i Avrupalýlardan koparmak gibi politik güdüler yatmaktadýr. Bununla birlikte Ural-Altay savýný destekler nitelikte görünen bazý bilimsel veriler de yok deðildir. Bilimsel deðil, kültürel ve savý pekiþtirmek isteyenlerin her 'ýrksal' yaklaþýmlar þeyden önce bir þeyler "iddia ÝzEdebiyat yazarlarýndan Oðuz etmeyi" býrakýp, bu konuda ciddi D ü z g ü n " F i n c e T ü r k ç e a r a þ t ý r m a l a r y a p m a l a r ý Benzerliði" adlý yazýsýnda Fince gerekiyor. Bu araþtýrmalar ve Türkçe'nin ayný dil ailesine ait yapýlýncaya dek de Türkleri o l d u k l a r ý n ý ö n e sürmektedir. Bunu da bir sözcükler dizini eþliðinde, ses ve sözcük yapýsýndaki benzerliklerinden yola çýkarak yapmaktadýr. Bu iddia -yani Türkçe v e F i n c e ' n i n k ö k e n l e r i n i buluþturma çabasýa s l ý n d a u z u n zamandýr ortadadýr ve arkasýnda önemli m i k t a r d a p o l i t i k - kültürel güdü yatýyor o l s a, b i r t ü r l ü gündemden tamamen d ü þ m e m e s i n i saðlayan bazý bilimsel verilerle de ayakta tutuluyor. Yine de b u g ü n k ü " A v r u p a l ý l a r l a " günümüzde bu konuya merak baðdaþtýrmak (yada karþý taraf saran birinin ilk karþýlaþacaðý durumunda, bu baðý ortadan þey, bu konuyla ilgili kaleme kaldýrmak) için yapýlan politik alýnmýþ çalýþmalarýn yetersizliði "dilbilim çalýþmalarýyla", bilimsel olacaktýr; dolayýsýyla bu iddialý kaygýlarla yapýlan gerçek araþtýrmalarý birbirinden titizlikle ayýrmak gerekiyor. F i n c e v e T ü r k ç e ' n i n benzeþmesine gelince, her þeyden önce dillerin kökenleri üzerine bugüne dek bilinenlere bir göz atmak gerekiyor. Öncelikle iki kökendaþ dil arasýndaki baðý sözcük (ve harf) benzerliklerinden yola çýkarak bulmak insaný yanýltabilir. Bu baðlamda Fince'nin birçok açýdan T ü r k ç e ' d e n ç o k Ý s v e ç ç e ' y e y a d a Norveççe'ye benzediðini görürüz. Ancak kayda deðer bir benzerlik dilbilimsel alanda kendini gösteriyor. Fince'nin de Türkçe gibi son-ekli bir dil olmasý bunlarýn arasýnda en belirgin faktördür. Ses uyumu faktörü de önemli bir noktadýr; ancak baþka dillerde de ses uyumu bulunmaktadýr (örn. Farsça) Yumuþama ise daha az belirleyici olan bir faktördür, zira birçok Hint Avrupa dilinde bile yumuþama kuralý 12

13 bulunmaktadýr. Bir dipnot olarak Ýsveçliler bir takým kültürel araþtýrmalarda, meydanýn tam belirtmekte yarar var; adý pek duygularla Finleri "aþaðý ýrk" b i r k a o s g ö r ü n ü m ü n d e 'Avrupai' duyulan Finlandiya'nýn olarak görme eðiliminde olmasýnýn önemli bir nedeni (Ýng. Finland) gerçek adý aslýnda olduklarý Moðollarla ayný ( b u g ü n h i ç b i r d i l a i l e s i Suomi'dir. Bu addan da görmek isterler ve bu yüzden sýnýflandýrmasý saltýk deðildir, ve anlaþýlacaðý gibi Finlandiya Fince'yi kolaylýkla bir Asya dili en kesin gözüyle bakýlan Latin kültüründen ve Hint Avrupa olarak göstermeye çalýþýrlar ve kümelendirmelere bile karþý kökenlerinden uzak durmaktadýr bu yönde 'bilimsel' savlar öne çýkanlar vardý) de Türklerin ta ( y a d a e n a z ý n d a n sürerler. kendileridir. Tarih boyunca "duyulmaktadýr"). doðudan batýya ve kuzeye Ural-Altay nedir? doðru göçen Türkler, deyim Dil kökenleri üzerine yapýlan Ural-Altay dil ailesi kuramý hâlâ yerindeyse, bütün dilleri birbirine araþtýrmalarda, yazýnýn baþýnda bir hipotezdir. Yani henüz katmýþtýr ve bu sürecin sonunda da belirttiðim gibi ne yazýk ki bilimsel geçerlilik kazanmýþ bir sýk sýk hangi dilin hangi s o s y o - p o l i t i k g ü d ü l e r, kuram deðildir. Birçok kültürel ve özelliðinin bu göç sýrasýnda görmezden gelinmeyecek kadar politik güdüyle de önem o l u þ a n e t k i l e þ i m d e n ön planda durmaktadýr. Bu kazanan bu sav, temelinde iki k a y n a k l a n d ý ð ý n ý, h a n g i nedenle de bu konuda yazýlan farklý dil ailesi olan Ural ve Altay özelliðinin ise "ýrasal" olduðu makalelere her zaman eleþtirel dillerinin ortaklýðýný ortaya belirlenememektedir. bakýp, kültürel ve politik çýkarmayý hedeflemektedir. Ancak Türkçe Ural dillerine dahil yaklaþýmlarý ayýklayabilmek Ancak 19. yüzyýl baþýnda ortaya deðildir; Azerice, Kýrgýzca, gerekir. Macarlar Türkçe'yle atýlan bu teori, bir tarafýyla Tatarca Türkmence, Karaçayca, yakýnlýklarýný yadsýmazlar, "patolojik bilim"in güzel bir Kazakça Yakutça vb. dillerle çünkü kültürel olarak Türklerden örneði sayýlabilir, çünkü birlikte Altaik diller ailesine aittir. tarih boyunca etkilenmiþlerdir ve temelinde bilimsel kaygýlar Moðolca da Altaik diller bir ortaklýk görme fikrinden deðil, Finleri Avrupalýlardan arasýndadýr. Bu teoriden yola hoþnutturlar. Her iki kültür de koparmak gibi politik güdüler ç ý k a r a k b a z ý " ý r k ç ý " imparatorluk-kökenlidir ve Türk yatmaktadýr. Bununla birlikte " b i l i m a d a m l a r ý " ( H e r m a n kimliði bugün Avrupa'da ne denli Ural-Altay savýný destekler Lundborg ve Gustav von Düben) olumsuz bir takým çaðrýþýmlar nitelikte görünen bazý bilimsel Finlerin kökenlerini Moðollara beraberinde anýlsa da köklü bir veriler de yok deðildir. götürmek istemiþlerdir. Korece tarihi geçmiþe sahiptir ve bu de zaman zaman Ural dilleri y ü z d e n T ü r k l e r l e a y n ý Ural dilleri gerçekte üç kola arasýnda sayýlsa da, bir görüþe "kökenden" olma fikri Macarlar ayrýlýr. Fince, Ýskandinavya'da göre "yalýtýlmýþ dil", yani hiçbir i ç i n b i r ö v ü n ç k a y n a ð ý yaygýn olarak konuþulan Sami aileye ait olmayan diller olabilmektedir. Bununla birlikte, dilleriyle birlikte Finno-Permik arasýnda sayýlýr. Japonca'nýn da b u d u r u m, M a c a r c a ' n ý n dilleri arasýnda yer alýr. Macarca Altay dillerine ait olduðunu öne Türkçe'yle olan baðlarýný da yine bir Ural kolu olan Ugrik süren bir dizi bilim adamý vardýr. açýklamak için geçerli bir neden diller arasýnda gösterilmektedir. olamaz. Kültürel, hatta coðrafi T ü r k ç e ' y i U r a l d i l l e r i y l e Modern dilbilimsel (linguistik) olarak ne kadar benzeþirsek baðdaþtýrma çabasý baþarýlý çalýþmalar Ural ve Altay dilleri benzeþelim, dil ortaklýðý olursa, bir anda Türkiye, arasýnda herhangi bir köken bambaþka bir þeydir. Benzer bir E s t o n y a, F i n l a n d i y a, ortaklýðý ortaya koyamamýþtýr. kültürel "bulandýrma" durumu (ki Macaristan, Norveç, Romanya, Ural-Altay savýnýn temelinde bu Rusya ve Ýsveç gibi bir dizi hesaplaþma yatmaktadýr) Avrupa ülkesiyle ayný kültürel Ýsveçliler ve Finler arasýnda çatý altýna girmiþ olacak. Zira bu görülmektedir. Burada Türk- ülkelerin hepsinde Ural dilleri Macar benzerliðinin tam tersine, yaygýn biçimde kullanýlmaktadýr. Ýsveçliler Finleri kendilerinden Ancak ironik bir þekilde dil saymama çabasýndadýrlar. a i l e l e r i v e e t i m o l o j i k 13

14 Hatta Altay dilleri diye bir arasýnda göstermeye çabalayan dil kültürel kökende önemli bir sýnýflandýrmanýn bile geçerliliði bilim adamlarý da olmuþtur. Ama faktör olsa da, her þey demek tartýþýlmaktadýr. (örn. 1963, bu sav, hiçbir zaman pek deðildir ve Türklerin kökenlerini Altay dillerini üç farklý aile olarak geçerlilik kazanamamýþtýr. Finler ve özellikle de Macarlar ve sunan Doerfer) Anti-Altay olarak Bulgarlarla baðlamayý isteyecek adlandýrýlan bu görüþe göre Ural ve Altay dillerinin ortaklýðýný b i r i, h i ç k u þ k u s u z d i l Altay dilleri adý altýnda toplanan savunanlar ise bu ortaklýðýn benzeþmesinden çok daha dillerin arasýndaki benzerlik t e m e l i n d e " o k u n u þ " belirgin öðeler bulacaktýr. tamamen coðrafi yakýnlýk ve benzerliklerini gösterirler. Her Finlandiya'nýn baþkentten kültürel etkileþimle oluþmuþtur i k i s i n d e d e s e s u y u m u sonraki en büyük þehrinin adýnýn ve bu diller aslýnda ayný aileye faktörünün olmasý bu hipotezi Turku olmasý haritada hemen ait deðillerdir. Ancak bu, baþka güçlendirir. Son-ekli olmalarý ve dikkat çekecektir. (Ancak bu ad bir yazýnýn konusu olabilecek eril-diþil ayrýmýnýn bulunmuyor benzerliði yanýltmasýn, bu adýn kadar geniþ bir tartýþmadýr. Ural o l m a s ý d a b i r d i ð e r etimolojik kökeninde Rusça'da ve Altay dillerinin Ural-Altay adý benzerlikleridir. Ancak bu tür pazar yerine anlamýna gelen altýnda kenetleme çabasý yerine benzeþmeler, tek baþlarýna " t u r g u " n u n y a t t ý ð ý bazý bilim adamlarý (örn. Joseph "ayný aile" savýný destekleyecek sanýlmaktadýr). Hepsi bir yana, Greenberg ve Bernard Comrie) denli kanýt sunmaz. Bu tür dil kuramlarýný etnik kökenleri her iki ailenin (Uray ve Altay) benzerlikler coðrafi etkileþimden araþtýrmak için bir yol olarak Nostratik ya da Avrasya dilleri olabileceði gibi, tamamen görmek tehlikeli bir yanýlgýyý da adýnda daha geniþ bir aileye tesadüf de olabilir. beraberinde getirebilir, çünkü m e n s u p o l a b i l e c e k l e r i n i Türkler ve Finler ayný dil d ü þ ü n ü r l e r. B u k u r a m ý n Son olarak ortak kökenlerden "genlerini" taþýyor olsalar da g e ç e r l i l i k k a z a n m a s ý gelen dillerde, az da olsa ortak a y n ý D N A ' l a r ý t a þ ý y o r l a r durumunda Türkçe, sadece bir sözcük hazinesi bulunmasý anlamýna gelmez bu. Hint- Fince ve Macarca ile deðil, beklenilebilir. Türkçe üzerine Avrupa dil ailesine ait görünen Yunanca ve bütün Hint-Avrupa y a y ý n l a n m ý þ e t i m o l o j i k ve Kuzey Denizinin ortasýnda, dilleriyle ayný kökenlerden sözlüklerde bir çok Moðolca kuzey kutbundan önceki son geliyor olacaktýr. Ural-Altay dil köke rastlayabiliyoruz, bunun durak olan Ýzlanda'nýn etnik ailesi teorisi ise son zamanlarda yaný sýra Almanca, Ýngilizce, olarak Hintlilerle baðýný bulmak geçerliliðini iyice yitirmiþ Fransýzca, Rusça, Yunanca, kolay olmayacaktýr. görünüyor, bunun yerine Ural ve Ýtalyanca ve bol bol Arapça ve Yukagir dilleri arasýnda bir bað Y u n a n c a k ö k e n e Kaynak: kurmayý hedefleyen Ural- rastlayabilmemize karþýn tek bir Yukagir kuramý geçerlilik tane Fince kökenli sözcük kazanýyor. Yukagir dilleri bulunmuyor. Baþka bir deyiþle Diren Yardýmlý Kimdir? Rusya'dan, daha belirgin olarak Türkçe, etimolojik baðlamda Diren Yardýmlý 1978 yýlýnda Sibirya'dan gelmektedir ve þu Fince'den apayrý bir kaynakta ve Oslo, Norveç'te doðdu. Ýdea anki bilimsel veriler dahilinde kültürel çevrede geliþmiþ Yayýnevi, Sosyal Yayýnlar, Can Altay dilleriyle herhangi bir görünüyor. Elbette bu da tek Yayýnlarý, Sel Yayýncýlýk ve daha ortaklýk göstermemekte. baþýna Ural-Altay kuramýný birçok köklü yayýnevi için çürütmeye yetecek bir sav kitaplar hazýrlayan Diren Ancak Altay dilleri teorisi deðildir, ama kuramla ilgili kuþku Yardýmlý, profesyonel tasarýmcý doðarken, bütün tartýþmalarýn duyanlarý bir açýdan daha haklý ve editörlüðün yaný sýra arasýnda 1862'de Finlandiyalý çýkarabilir. ÝzEdebiyat web sitesinin etnolojist ve filolojist Castrén yapýmcý ortaklarýndandýr. Eþiyle Türk dillerini Ural dilleri arasýnda Sonuç olarak Türk dillerini, birlikte Moda, Ýstanbul'da göstermiþtir. Bir sav ki, Ural- Macarca ve Fince'ye baðlama yaþayan Yardýmlý'nýn çok Altay savunucularýnýn dikkatle çabasý bilimsel olarak koþullarý y a k ý n d a i l k r o m a n ý d a üzerinde durmalarý gerekir. Ayný b i r h a y l i z o r l a m a y ý yayýnlanacaktýr. þekilde Macarca'yý Altay dilleri gerektirecektir. Bununla birlikte 14

15 DÝLLERÝN SINIFLANDIRILMASI Binlerce dünya dilinin sýnýflandýrýlmasý yapýlýrken [Tongan dili] dillerin tarihine (genetik yön), göstergesel iþleyiþ -Ýç bükün: trinken-trank-getrunken içmek-içtibiçimlerine (tipolojik yön), veya yaygýnlýklarýna içmiþti (Almanca) (alansal yön) öncelik verilebilir. -Bitiþim: ev-le-rin-den (isim-çoðul eki- iyelik eki- Genetik dilbilim karþýlaþtýrmalý bir yöntemle dillerin çýkma durumu eki) tarihini oluþturmaya çalýþýr. Sözgelimi 2 sayýsý -Çoðulbireþim: Haupt-bahn-hof (baþ-yol-avlu), çeþitli Hint-Avrupa dillerinde benzerlikler gösterir: merkez istasyonu, (Almanca) deux (Fransýzca), two (Ýngilizce), zwei (Almanca), -Çözümleme: Fransýzca'da je lis okuyorum : je n'ai daou (Bretonca), dio (yeni Yunanca), dva (Rusça), pas encore pu finir de la lire henüz onu okumayý dü (Farsça), doi (Bengali). Buna karþýlýk ikinci bitiremedim þeklinde ifade edilebilir. öbekteki dillerde 2 sayýsý þu þekillerde Alýþýlagelmiþ tanýmlama ölçütlerinden biri de özne karþýlanmýþtýr: iki (Türkçe), kaski (Fince), isnan (Ö), yüklem (Y), tümleç (T) öðelerinin sýralanýþýdýr. (Arapça), irandu (Tamilce), futatsu (Japonca), roa Bu öðelerin altý deðiþik sýralanýþ biçimi (Madagaskar dili) b e n i m s e n m e k l e Dilsel evrimde kurallar birlikte, ÖYT ve ÖTY çýkarmayý saðlayan sýralanýþlarý dünya benzeþim yasalarý dünya dillerinin üçte o l u þ t u r u l m u þ t u r : b i r i n i n b e l i r g i n pater-father-peder, ö z e l l i ð i d i r. Y Ö T mother-mader, frater- sýralanýþýnýn dillerin brother-birader (baba, a l t ý d a b i r i n d e anne, erkek kardeþ; bulunmasý, genel Latince, Ýngilizce, e ð i l i m i m ö z n e y i Farsça). Ayrýca diller t ü m l e ç t e n ö n c e arasýndaki sözlüksel kullanma yönünde yakýnlýðýn zamanla o l d u ð u n u kayboluþuna iliþkin g ö s t e r m e k t e d i r. ç a l ý þ m a l a r d a Burada da hakimiyet yapýlmýþtýr. Mesela, d u r u m u s ö z F r a n s ý z c a v e konusudur, çünkü Ýspanyolca'da bazý s ö z d i z i m s e l v e kelimeler ayný kökten anlamsal koþullara gelmiþtir: main ve göre bu sýra ayný dil mano (el), doigt ve içinde de çeþitlilik dedo (parmak). Buna gösterebilir. k a r þ ý l ý k, t e t e v e Alan dilbilimi bir dil cabeza (baþ), epaule olgusunun genetik ve hombro (omuz) kelimlerini ele aldýðýmýzda ayný veya tipsel sýnýrlarýný göz ardý ederek, mekan içinde köklerin deðiþik anlam yüklenip baþka kelimelerde yayýlýmýný inceler. Mesela, yuvarlak ön ünlülere ortaya çýktýðýný gözlemleriz: Altay dil ailesinde de (Fransýzca'da u veya eu; Mur duvar, peu az ) ben, sen kavramlarý Türkçe ben, sen; Moðolca bi, Baskça'dan Norveççe'ye, Fince'ye, Fransýzca'ya, çi; Tunguzca bi, þi; Mançuçe bi, si kelimeleriyle Almanca'ya ve Ýskandinav dillerine kadar uzanan karþýlanýr. bir alanda rastlanýr. Addan sonra gelen belirli Tiplendirici dilbilim, dil öðelerinin durumunu dil tanýmlýk,, Arnavutça'da, Rumence'de, Bulgarca'da, sistemi içinde inceler. Dil tipleri belirlenirken Makedonca'da gözlemlenen, Balkanlar'a özgü bir sesbilgisel, prozodik, sözdizimsel, sözlüksel olgular olgudur. Bu tür olgular dilin alt katmanlarýyla (bir göz önünde bulundurulur. Ancak bunlar salt bölgede eskiden konuþulan diller) ve çoðunlukla birleþimsel biçimbilim açýsýndan önemlidir. diller arasý iliþki -Dýþ bükün: mu-ntu (insan), ba-ntu (insanlar) 15

16 derecesiyle açýklanabilir. Söz konusu durumlara, Korece uzun süre çeþitli ülkelerden gelen insan topluluklarýnýn bir arada bulunup konuþmasý ve ikidilliliðe elveriþli ortamlarýn oluþmasý yol açar. Çin-Tibet Dilleri Çince (Mandarin, Yue), Tibetçe, Birmanca Dünyada Belli Baþlý Diller Diðer Asya Dilleri Hint-Avrupa Dilleri 1- Roman Dilleri: Fransýzca, Provence, Katalanca, Çukçice, Gilyak dili, Yukagirce, Tayca, Miao-Yao dili, Mon-Khmer dilleri, Munda dili Ýspanyolca, Portekizce, Ýtalyanca, Sardinya dili, Malaya-Polinezya Dilleri Retro-Roman dili, Rumence (Moldovca) 2- Germen Dilleri: Ýngilizce, Friesland dili, Almanca Madagaskar dili, Malayca, Cava dili, Tagalogca, (Yiddiþ), Hollandaca (Afrikaans), Ýsveççe, Danca, Maori dili, Tahiti dili, Hawai dili, Tongan dili Norveççe, Ýzlandaca Diðer Okyanusya Dilleri 3- Baltýk-Slav Dilleri: Letonca, Litvanca, Rusça, Aranda dili, Dyirbal dili, Papua dilleri Ukrayna dili, Beyaz Rusça, Lehçe, Çekçe, Slovakça, Sorab dili, Bulgarca, Makedonca, Sýrp- Hýrvat dili, Slovence Eskimo Dili 4- Kelt Dilleri: Gaelce (Ýrlandaca), Ýskoçça, Bretonca, Cornwall dili, Galce 5- Hint-Ýran Dilleri: Sanskritçe, Farsça, Peþtu, Amerika Yerli Dilleri Kürtçe, Tacikçe, Hintçe-Urduca, Bihari, Nepalce, Assam dili, Bengali, Oriya dili, Gucerat dili, Marathi, Navaho dili, Apaþ dili, Þayence, Mikmekçe, Siu dili, Seylan dili, Pencabi, Sindhi, Keþmir dili, Çingene Hakan dili, Maya dili, Nahuatl dili, Hopi dili, Ottodilleri Mange dilleri, Tarasko dili, Salish dili, Çibça dili, Ge- Bororo-Karhaca, Panoca, Karayibce, Keçuvaca, 6- Diðer diller: Arnavutça, Yunanca, Ermenice Aymaraca, Tukanoca, Aravakça, Tupi-Guarani dilleri, Araukanca Kafkas Dilleri Gürcüce, Avarca, Abhazca, Lazca, Çerkezce, Hami-Sami Dilleri Çeçence, Ýnguþca, Kabartayca, Lezgice Arapça, Maltaca, Ýbranice, Aramca, Süryanice, Baskça Dravid Dilleri Amharca, Tigrinaca, Kabiliye dili, Tuaregce, Somali dili, Afar dili Nijer-Kongo Dilleri Tamilce, Telugu dili, Kanara, Malayalam Hausa dili, Bambaraca, Mendece, Diulaca, Malinkece, Uolot dili, Serer dili, Fulani dilleri, Ural Dilleri Mosice, Senufo dili, Yoruba dili, Eve dili, Fon dili, Ýbo dili, Akan dilleri, Svahilice, Kongo dili, Ruanda dili, Fince, Estonca, Laponca, Macarca, Hantýy dili, Ksosa dili, Zuluca, Kikuyu dilleri, Sango dili, Gabya Mansi dili, Samoyed dilleri dilleri Altay Dilleri Nil-Sahra Dilleri Türkçe (Türkiye Türkçesi, Azerice, Özbekçe, Yeni Nübye dili, Songay dili, Mangbetuca, Masai dili Uygurca, Kazakça, Tatarca, Türkmence, Kýrgýzca), Moðolca, Tunguzca Hoisan Dilleri Boþiman dili, Hotanto dili, Sandave dili, Hadza Japonca dilleri Prof. Bernard Pottier Çeviri: Thema Larousse 16

17 BÜYÜK HUKUK SAVAÞI: VÝRGÜL'ÜN DEÐERÝ Milyon Dolarlýk Virgül Davasý Rogers Communications adlý Kablolu TV þirketine bir milyon Kanada dolarýna patlayabilecek anlaþmazlýðýn konusu, 14 sayfalýk bir sözleþmede geçen virgülün yeri. Aliant Telecom þirketi ile yapýlan beþ yýllýk mukavele ile, Rogers Communications þirketi Kanada genelinde kablolarýný taþýyacak bilerce elektrik direðinin kullaným hakkýný aldý. Direklerin sahibi Aliant deðildi; þirket, direklerin sahibi olan bir elektrik þirketinin acenteliðini yapýyordu. Elektrik þirketi direklerin kontrolünü kendi üzerine almaya ve ücretleri artýrmaya karar verdiðinde Aliant, Rogers'a 12-ay önceden ihbarname göndererek sözleþmenin beþ yýllýk dönemin dolmasýndan bir yýl önce feshedileceðini bildirdi. Bu erken fesih durumu Rogers'ý elektrik þirketine daha yüksek ücretler ödemeye zorlayacak, ve bu durum da Rogers'a bu son yýl için ilave 1 milyon Kanada dolarýna patlayacaktý. Rogers ancak Aliant'ýn erken fesih hakký bulunmamasý durumunda bu maliyetten kaçabilirdi. Aliant'ýn hakký bir maddeye baðlýydý: "[ This Agreement] shall be effective from the date it is made and shall continue in force for a period of five (5) years from the date it is made, and thereafter for successive five (5) year terms, unless and until terminated by one year prior notice in writing by either party." "[ Ýþbu Anlaþma] imzalandýðý tarihte yürürlüðe girer, ve taraflardan herhangi biri tarafýndan bir yýl önceden ihbarname gönderilmek suretiyle feshedilmedikçe ve feshedilene kadar, imza tarihinden itibaren beþ (5) yýl süreyle, ve bu tarihten sonra da beþer (5) yýllýk dönemler halinde yürürlükte kalýr." Aliant bu maddeyi Rogers'a bir yýl önceden ihbarname göndererek sözleþmeyi istediði tarihte feshedebileceði þeklinde yorumlar. Rogers da ayný maddeyi sadece cari beþ yýllýk dönemin veya beþ yýllýk uzatma döneminin sonunda feshetme hakký þeklinde tefsir eder. Anlaþmazlýk Kanada Radyo Televizyon ve Telekomünikasyon Kurumuna taþýnýr. Aliant, dilbilgisi noktalama kurallarýna göre, virgül " and thereafter for successive five (5) year terms" cümleciðini kapattýðý için, sonradan gelen " unless and until terminated by one year prior notice in writing by either party" niteleyicisinin kendinden önceki tüm bölümü nitelediðini savunur Aliant ayrýca, burada kasýt fesih hakkýný beþ yýllýk dönem sonu ile sýnýrlamak olmuþ olsaydý, " unless" sözcüðünden önce virgül konulmamýþ olacaðýný ve ihbarnamenin hangi tarihe kadar isteneceðinin açýk ifadelerle belirtilmiþ olacaðýný da savunmasýna ekler.rogers bu tezin karþýsýndadýr. Onlara göre, Aliant bir yýl önceden ihbarname göndererek sözleþmeyi herhangi bir tarihte feshedebilecek olsaydý, taraflarýn beþ yýllýk anlaþma dönemini açýkça kabul etmelerinin gerçekte hiçbir anlamý olmayacaktý. Yine onlara göre, " for a period of five (5) years from the date it is made, and thereafter for successive five (5) year terms, " ifadesinin ne sakýncasý olabilirdi ki? Kurul Aliant'ý haklý buldu ve maddenin "açýk ve anlaþýlýr" olduðuna hükmetti ve anlaþmada kasýt, fesih hakkýný cari dönem veya uzatma dönemi sonunda kýsýtlamak olmuþ olsaydý, ihbarnamenin hangi tarihe kadar gönderilmesinin istendiðini belirten açýk bir ifadenin bulunmasý gerekirdi, açýklamasýný getirdi. Bu karar Temmuz'da yayýmlandý. Bu ay (Ekim), Globe and Mail gazetesinin bildirdiðine göre Rogers temyize baþvuracak. Rogers bu baþvuruyu Kanada'nýn ikinci resmi dili Fransýzca'ya dayanarak yapacak. Toronto gazetesi Rogers'ýn ayný sözleþmenin Fransýzca çevirisini bulmak için iki ay harcadýðýný yazýyor. Fransýzca çeviride noktalama farklý; bu yüzden Rogers, Ýngilizce çeviri ile ilgili kendi yorumlarýný desteklediðini iddia ediyor. New York Times gazetesi Rogers'ýn sözleþme dili ile ilgili bir bilirkiþiden 69-sayfalýk bir rapor aldýðýný yazýyor. Aliant'ýn da buna karþý cevabýný hazýrladýðý bildiriliyor. (Çevirmenin Notu: Baþka kaynaklarda bu virgül hatasýnýn Rogers'a 2.13 Milyon Dolara patlayabileceðini belirten yazýlar da var 17

18 NÝSPÝ MANTIK Geleneksel (klasik) mantýk bizleri çok katý sýnýrlar çizmeye zorlar. Meselâ batý edebiyatýnda "novel" denilen roman, 90 veya daha fazla sayfadan oluþur. "Novella" ise 90'dan daha az sayfadan. Bu standarda göre 91 sayfalýk bir eser, roman olurken, 89 sayfalýk bir çalýþma "novella" (uzun hikâye) olur. Eðer bir bilgisayarda kelimelerin puntosu büyütülürse uzun hikâye, roman haline gelebilir. Nispi mantýk bu tür saçmalýklarý önler. Bunu þu þekilde yapar: Klasik mantýkta büyüklük- küçüklük, uzunluk-kýsalýk gibi kavramlarýn kesin sýnýrlarý vardýr. Diyelim ki uzun insanlarýn alt sýnýrý 1.70 m'dir. Klasik mantýða, "Ali uzun mudur?" sorusu sorulursa, bu sýnýra bakýp Ali'nin boyuna bakar. Eðer 1.70 m'in üzerinde ise Ali uzun, 1.69 m ise kýsadýr. Halbuki nispi mantýk, Ali'nin ne kadar uzun olduðunu sorar. Klasik mantýk gibi Japonya'daki Senday metrosu, dünyanýn en geliþmiþ metrosu olarak kabul edilmektedir. Yaklaþýk 14 km boyunca 16 istasyonda duran tren, o kadar yumuþak hareket etmektedir ki ayaktaki yolcular bile sadece hafifçe sallanmaktadýr. Vagonlarýn çoðunda, ayakta duran yirmi yolcudan ancak dört-beþi bir yere tutunma ihtiyacý hissetmektedir. Bu metroda bir akvaryumu, suyunu hiç dökmeden taþýmak mümkündür. Ýnsan bazen hareket ettiðini bile unutmaktadýr. Bu sistemin temelinde "nispi mantýk" (fuzzy logic) vardýr. Nispi mantýðýn mahiyetine ve kullaným sahalarýna geçmeden önce, nasýl ortaya çýktýðýna ve ismi hakkýndaki tartýþmalara dikkat çekmekte fayda var. "Fuzzy logic" terimi ilk kez, Lütfi (Aliasker) Zâde isminde bir Azerbaycanlý tarafýndan ortaya atýlmýþtýr. 1921'de Bakü'de doðan Lütfi Zâde'nin annesi Rus, babasý ise Ýran Azerisi idi. 14 yaþýnda Shakespeare'ýn Rusça tercümesi de dahil bütün klasikleri okumuþtu. Daha o yaþýnda, yaklaþýk kitaptan oluþan bir kütüphanesi vardý. Yüksek Öðrenimini Ýran'da tamamlayan Zâde, çalýþmalarýný sürdürmek için ABD'ye gitti. Burada, 1964 yýlýnda "fuzzy logic" terimini ortaya attý. Birden ortalýðý tartýþmalar kapladý. Bu tartýþmalarýn en önemli sebebi þuydu: "Fuzzy" kelimesini kim duyduysa "mantýk"la telif edemiyor ve alaycý bir tavýrla tenkit etmeye baþlýyordu. Hatta bazý yazarlar, eðer Zâde, "fuzzy" yerine daha olumlu þeyler çaðrýþtýran bir kelime kullanmýþ olsaydý, kendisine bu kadar çok kiþi karþý çýkmayacak ve bu mantýk anlayýþýnýn ABD teknolojisinde uygulanmasý daha çabuk ve yaygýn olacaktý demektedirler. (Bu yüzden biz de "puslu" veya "bulanýk" yerine "nispi" mantýk demeyi daha uygun gördük). ABD'de tartýþmalar halen devam ededursun, bu orijinal fikri alýp geliþtirmeyi, Japonlar doðrusu çok iyi becerdiler. Önce terime karþý soðuk tepkiyi önlemenin yolunu araþtýrdýlar. "Fuzzy"i dillerindeki karþýlýðý olan "aimai" (belirsiz) þeklinde tercüme etmeyip "faaji" þeklinde aynen aldýlar. "Faaji" kullanýla kullanýla "zeki" manasýný çaðrýþtýrýr oldu. Onlardaki bu zeki giriþime raðmen ABD'deki þirketlerin bazýlarýnda: "Bugün fuzzy-vuzzileriniz ne âlemde?" þakalarý yapýlýyor, subaylar harp taktiklerinde "fuzzy" mantýðýndan bahsedecek olurlarsa, mevcut olumsuz tavýr yüzünden terfi edemeyeceklerine inanýyorlardý. Nispi mantýðýn muhtevasý 18

19 uzuna 1, kýsaya 0 gibi katý deðerler vermez. 0.1, 0.2, gibi daha hassas ve esnek deðerler bulur. Böylelikle 1.69 m boyundaki bir insana kýsa (0) demez, 0.2 gibi bir uzunluktadýr der. Tabiî nispi mantýðýn da belli sýnýrlarý vardýr ve bu sýnýrlar makama, ele alýnan elemanlar ve þartlara göre deðiþirler. Onu klasik mantýktan ayýran nokta bu sýnýrlarýn daha esnek olmasýdýr. Ýþte bu esneklik sayesinde nispi mantýk tatbik edildiði her sahada çok daha hassas sonuçlar ve semereler doðurmaktadýr. Uygulama Sahalarý Nispi mantýk ilk kez 1973 yýlýnda, Londra'ki Queen Mary College'da profesör olan Ebrahim H. Mamdani tarafýndan bir buhar makinasýnda uygulandý. Ticarî olarak ise ilk defa, 1980 yýlýnda, Danimarka'daki bir çimento fabrikasýnýn fýrýnýný kontrol etmede kullanýldý. Çimento, farklý kimyevî maddelerin belli sýcaklýkta (yaklaþýk C), belli bir süre içinde yakýlmasýyla elde edilen katý bir maddenin daha sonra toz haline getirilmesiyle oluþur. Eðer kimyevî maddeler arzu edilen sýcaklýðýn üzerinde bir derecede yakýlýrsa, ortaya çýkan katý madde ufalanamayacak kadar sert olur. Bu sýcaklýðýn altýnda bir derecede yakmak ise kaliteyi düþürür. Saatlerce süren bu ayarlama iþlemi insan gücünü aþan bir husûsiyet arzeder. 8 saat, dikkatini daðýtmadan maddeleri, ýsýyý ve fýrýn içindeki rotasyonu ayarlayan bir mühendisten sonra yerine geçen bir baþkasý herþeyi mahvedebilir. Ýþte nispi mantýk ile hazýrlanan bir sistem, bilgisayar desteðinde, sensörlerden ýsý ve maddelere ait bilgileri alarak ve "feed-back" (geri besleme) metoduyla deðiþkenleri kontrol ederek, bu ayarlama iþini çok hassas ölçümlerle gerçekleþtirmiþ ve büyük nispette enerji tasarrufu temin etmiþtir sonrasý nispi mantýðýn uygulama sahalarý gittikçe geniþlemiþtir. Bilhassa Japonya'da nispi mantýðýn ticarî gayelerle tatbik edildiði sistemler birbiri ardýndan ortaya çýkmaya baþlamýþtýr. Almanya, Fransa, Danimarka, Rusya ve Çin ise bu sahada uzman yetiþtirmeyi ihmal etmemiþlerdir. (Japonya'da 1000 kadar nispi mantýk uzmaný varken Çin'de bu sayýnýn olduðu söylenmektedir). 1987'de, Milletlerarasý Nispi Sistemler Derneði'nin Tokyo'da düzenlediði bir konferans sonrasý nispi mantýða duyulan ilgi birden artmýþtýr. Bu konferansta bir mühendis, nispi mantýkla programladýðý bir robota, bir çiçeði ince bir çubuðun üzerinde düþmeyecek þekilde býraktýrmayý baþarmýþtýr. Bundan daha fazla ilgi çeken gerçek ise, robotun bunu yaptýðýný gören bir seyircinin mühendise, sistemden bir devreyi çýkarmasýný teklif etmesinden sonra görülmüþtür. Mühendis önce, devreyi çýkarýrsam çiçek düþer diye bunu kabul etmemiþ, fakat seyircinin çiçeðin ne tarafa doðru düþtüðünü görmek istediðini söylemesi üzerine devreyi çýkarmýþtýr. Robot yine ayný hassaslýkla çiçeði düþürmeden çubuðun üzerine býrakýnca herkesin aðzý açýk kalmýþtýr. Kýsacasý nispi mantýk sistemleri, yetersiz bilgi temin edilse bile týpký insanlarýn yaptýðý gibi bir tür "saðduyu" kullanarak (yani mevcut bilgiler yardýmýyla neticeye götürücü akýl yürütmeler yaparak) iþlemleri gerçekleþtirebilmektedir. Yazýnýn baþýnda bahsettiðimiz metro, dünyanýn sadece en pürüzsüz ve yumuþak hareket eden metrosu deðildir. Çok kýsa bir mesafe içinde durabilir (hedefe 7 cm kala). Ondaki bu tepki süresi insanlarýnkinden üç kat daha kýsadýr. Ayrýca % 10 yakýt tasarrufu saðlar ve þimdiye kadar hiçbir tehlikeye yol açmamýþtýr. Nispi mantýk kullanýlarak imal edilen fotoðraf makineleri, otomatik odaklama yapanlardan bile daha net bir görüntü vermektedir. Fotokopi makineleri ise nispi mantýkla çok daha kaliteli kopyalar çýkarmaktadýrlar. Zira odanýn sýcaklýðý, nemi ve orijinal kaðýttaki karakter yoðunluðuna göre deðiþen resim kalitesi, bu üç temel faktör hesaplanarak mükemmele yakýn hale getirilmektedir. Nispi mantýk bir eli arkasýna baðlý olduðu (yani karþý çýkanlarý çok olduðu) halde geleneksel teknolojinin üstesinden gelmiþtir. Bu mantýkla donatýlan çamaþýr makineleri çamaþýrýn cinsi ve kirliliði, suyun durumu gibi þartlarý özel sensörlerle tespit ettikten sonra deterjaný, devir sayýsý ve süresini ayarlamakta, böylelikle mevcut þartlara göre en uygun þekilde çalýþmaktadýr. Bunun büyük bir enerji tasarrufu doðurduðu açýktýr. Tüketicinin sadece bir düðmeye basmasýnýn yeterli olmasý ise, büyük bir kullaným kolaylýðý temin etmiþ ve bu tür makinelerin sadece bir fabrikada ayda adet üretilmesine raðmen talebin karþýlanamamasýna sebep olmuþtur. Kameralardaki nispi mantýk devreleri ise sarsýntýlardan doðan görüntü bozukluklarýný asgariye indirmektedir. Bilindiði gibi elde taþýnan kameralar ne kadar dikkat edilirse edilsin net bir 19

20 görüntü vermez. Nispi mantýk programlarý bu görüntüleri netleþtirmek için þöyle bir metot kullanýr: Eðer görüntüdeki bütün þekiller, ayný anda, bir tarafa doðru kayýyorsa bu, insan hatasýndan kaynaklanan bir durumdur; kayma göz önüne alýnmadan kayýt yapýlýr. Bunun dýþýndaki þekiller ve hareketler ise normal çekim durumunda gerçekleþtiði için müdahale edilmez. Birkaç nispi mantýk sistemi ise, mekanik cihazlardan çok daha verimli bir þekilde bilgi tasnif ve deðerlendirmesi yapmaktadýr. Japon Omron Grubu, büyük firmalara saðlýk hizmeti veren bir sisteme ait beþ týp veri tabanýný, nispi mantýk kaideleriyle kontrol etmektedir. Bu nispi sistem, kadar hastanýn saðlýk durumlarýný öðrenmek ve hastalýklardan korunmalarýna, saðlýklý kalmalarýna ve stresten kurtulmalarýna yardýmcý olmak üzere kiþiye has plânlar çizebilen yaklaþýk 500 kural kullanmaktadýr. Pilav piþirme aletlerinden asansörlere, arabalarýn motor ve süspansiyon sistemlerinden nükleer reaktörlerdeki soðutma ünitelerine, klimalardan elektrikli süpürgelere kadar nispi mantýðýn uygulandýðý birçok saha mevcuttur. Bu sahalarda temin ettiði enerji, iþ gücü ve zaman tasarrufu ise, onun "iktisat" adýna ne kadar çok önem verilmesi gereken bir sistem olduðunu göstermektedir. Ayrýca bu mantýkla donatýlan sistemlerin insanlardan daha hassas olmasý, bazý tehlikeli durumlarda onun kullanýlmasý gerektiðini ima etmektedir. Fýrtýnalý havalarda denizde mahsur kalan gemicileri kurtarmak için kullanýlan helikopterlere kumanda etmek oldukça güçtür. Japonya'daki bir araþtýrma enstitüsü bu helikopterlerin bilgisayarda simülasyonunu ve daha sonra da maketini yapmýþ, insanlarýn kumanda ederken helikopterin titrediði, nispi mantýk programýyla kontrol edilen bu benzetim ve maketin ise çiviyle çakýlmýþ gibi sabit bir þekilde havada kaldýðý görülmüþtür. Nispi mantýðý çekemeyenler, genellikle, baþka bir sahaya gönül verenlerdir. Meselâ, sunî zekâ sahasýnda araþtýrma yapanlar veya ihtimaliyat hesaplarýnýn da nispi mantýðýn yaptýðý herþeyi yapabileceðini iddia edenler, bu yeni mantýk anlayýþýný bir türlü anlamamakta, belki de anlamak istememektedirler. Lütfi Zâde ilk kez ABD'de "fuzzy logic" dese de ona kadirþinaslýk örneði gösterenler Japonlar olmuþlardýr. 1989'da Zade'yi Honda ödülüne layýk görmüþler ve kendisine 10 milyon yen (yaklaþýk dolar) vermiþlerdir. Zâde'nin yaptýðý þey bir icad deðil, keþiftir. Yani ondan önce de farklý sahalarda, þöyle veya böyle bir nispiyet, izafiyet veya "çok deðerli mantýk"tan bahsediliyordu. Meselâ Russell, Lukasiewicz ve Black bu tür bir mantýk anlayýþýna dikkat çekmiþlerdir. Fakat Lütfi Zâde'nin tespitlerinden sonra bu mantýk anlayýþýnýn ilim ve teknoloji sahalarýnda uygulanmasýyla yepyeni ufuklar açýlmýþtýr. Zaten kendisi de bu yüzden ödüle layýk görülmüþtür. Nispi mantýðý kýskanmaya hiç gerek yoktur aslýnda. Zira o da diðer sahalar gibi istifade edilmesi gereken bir nimettir. Farklý disiplinlerin birbiriyle rekabet edip birbirlerine tahakküm etmesi yerine, disiplinler arasý ortak çalýþmalar yapmak çok daha makul olacaktýr. Gerçekten de nispi mantýkla desteklenen ihtimal hesaplarý, sunî zekâ programlarý, uzman sistemleri ve nöral aðlar eskisine nazaran daha verimli çalýþmaktadýr yýlýnda Masaki Togai ve Hiroyuki Watanabe adýndaki araþtýrmacýlar tarafýndan geliþtirilen "fuzzy chip"ler (nispi mantýkla çalýþan minik elektronik devreler) þu anda saniyede yaklaþýk 2 milyon iþlem yapabilmektedir. Bu çiplerle donatýlan mikroiþlemcilerin hemen her sahada çok daha verimli sonuçlar verdiði görülmektedir. Hatta yakýn bir gelecekte, bu tür çiplerle donatýlmýþ aletlerin, her bir tüketicinin hususî arzu v e i h t i y a ç l a r ý n a g ö r e i m a l e d i l m e s i plânlanmaktadýr. Nispi mantýðýn gelecekteki uygulama sahalarý, daha da geniþleyecek gibi gözükmektedir. Þeker hastalarý için vücuttaki insülün miktarýný ayarlayarak sunî bir pankreas görevi yapan minik yapýlarýn imalinde, prematüre doðumlarda bebeðin ihtiyaç duyduðu ortamý devam ettiren s i s t e m l e r i n h a z ý r l a n m a s ý n d a, s u l a r ý n klorlanmasýnda, kalp pillerinin üretiminde, oda 20

Matematik ve Türkçe Örnek Soru Çözümleri Matematik Testi Örnek Soru Çözümleri 1 Aþaðýdaki saatlerden hangisinin akrep ve yelkovaný bir dar açý oluþturur? ) ) ) ) 11 12 1 11 12 1 11 12 1 10 2 10 2 10 2

Detaylı

SES ORGANLARINI GELİŞTİRME Diksiyon Çalışmalarınızda Aşağıdaki Egzersizleri Yaptırmadan Eğitime Başlamanız Önerilmez.

SES ORGANLARINI GELİŞTİRME Diksiyon Çalışmalarınızda Aşağıdaki Egzersizleri Yaptırmadan Eğitime Başlamanız Önerilmez. SES ORGANLARINI GELİŞTİRME Diksiyon Çalışmalarınızda Aşağıdaki Egzersizleri Yaptırmadan Eğitime Başlamanız Önerilmez. ALIŞTIRMA: DİLİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI Aşağıdaki alıştırmaları dilinizi yöneten ağız

Detaylı

ünite1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? A. saklambaç B. körebe C. evcilik (1, 2 ve 3. sorularý parçaya göre yanýtlayýn.

ünite1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? A. saklambaç B. körebe C. evcilik (1, 2 ve 3. sorularý parçaya göre yanýtlayýn. ünite1 Türkçe Sözcük - Karþýt Anlamlý Sözcükler TEST 1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? Annemle þakalaþýrken zil çaldý. Gelen Burcu ydu. Bir elinde büyükçe bir poþet, bir elinde bebeði vardý.

Detaylı

Tercüme çeviri hizmeti verdiğimiz konular

Tercüme çeviri hizmeti verdiğimiz konular Şirketimiz Yılların Verdiği deneyim ile, dünyadaki tüm resmi dillerde ve her konuda, profesyonel tercüme hizmeti vermektedir. Uluslararası kalitede bireysel ve kurumsal tercüme hizmeti alabileceğiniz şirketimiz

Detaylı

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme

Detaylı

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::.

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::. Membership TÜM ÇEVÝRÝ ÝÞLETMELERÝ DERNEÐÝ YÖNETÝM KURULU BAÞKANLIÐINA ANTALYA Derneðinizin Tüzüðünü okudum; Derneðin kuruluþ felsefesi ve amacýna sadýk kalacaðýmý, Tüzükte belirtilen ilke ve kurallara

Detaylı

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme - 1 8 Konuþmayý Yazýya Dökme El yazýnýn yerini alacak bir aygýt düþü XIX. yüzyýlý boyunca çok kiþiyi meþgul etmiþtir. Deðiþik tasarým örnekleri görülmekle beraber, daktilo dediðimiz aygýtýn satýlabilir

Detaylı

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ çevresine. Bu adý ona bir kuyrukluyýldýz vermiþ. Nasýl mý

Detaylı

Fiskomar. Baþarý Hikayesi

Fiskomar. Baþarý Hikayesi Fiskomar Baþarý Hikayesi Fiskomar Gýda Temizlik Ve Marketcilik Ticaret Anonim Þirketi Cumhuriyetin ilanýndan sonra büyük önder Atatürk'ün Fýndýk baþta olmak üzere diðer belli baþlý ürünlerimizi ilgilendiren

Detaylı

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin

Detaylı

T.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken

Detaylı

5. 2x 2 4x + 16 ifadesinde kaç terim vardýr? 6. 4y 3 16y + 18 ifadesinin terimlerin katsayýlarý

5. 2x 2 4x + 16 ifadesinde kaç terim vardýr? 6. 4y 3 16y + 18 ifadesinin terimlerin katsayýlarý CEBÝRSEL ÝFADELER ve DENKLEM ÇÖZME Test -. x 4 için x 7 ifadesinin deðeri kaçtýr? A) B) C) 9 D). x 4x ifadesinde kaç terim vardýr? A) B) C) D) 4. 4y y 8 ifadesinin terimlerin katsayýlarý toplamý kaçtýr?.

Detaylı

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi Sunuþ Bu kitap Uluslararasý Çalýþma Örgütü nün Barefoot Research adlý yayýnýnýn Türkçe çevirisidir. Çýplak ayak kavramý Türkçe de sýk kullanýlmadýðý için okuyucuya yabancý gelebilir. Çýplak Ayaklý Araþtýrma

Detaylı

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek

Detaylı

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn 4. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM 3. DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn toplamý kaçtýr? A) 83 B) 78 C) 91 D) 87

Detaylı

2014 2015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ÝLKOKULLAR ARASI 2. Zeka Oyunlarý Turnuvasý 7 Mart Silence Ýstanbul Hotel TURNUVA PROGRAMI 09.30-10.00 10.00-10.45 11.00-11.22 11.35-11.58 12.10-12.34 12.50-13.15

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Hangi þeklin tam olarak yarýsý karalanmýþtýr? A) B) C) D) 2 Þekilde görüldüðü gibi þemsiyemin üzerinde KANGAROO yazýyor. Aþaðýdakilerden hangisi benim þemsiyenin görüntüsü deðildir?

Detaylı

Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý

Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði, üyeler arasýndaki haberleþme aðýný daha etkin hale getirmek için, akademik çalýþmalar yürüten bilim insaný, antrenör, öðretmen, öðrenci ve ilgili

Detaylı

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU.

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. Sendikamýz Yönetim Kurulu Üyesi Erhan KAMIÞLI, 28 Mart 2001 tarihi itibariyle H.Ö. Sabancý Holding Çimento Grubu Baþkanlýðý'na atanmýþtýr.

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

Simge Özer Pýnarbaþý

Simge Özer Pýnarbaþý Simge Özer Pýnarbaþý 1963 yýlýnda Ýstanbul da doðdu. Ortaöðrenimini Kadýköy Kýz Lisesi nde tamamladý. 1984 yýlýnda Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü nü bitirdi.

Detaylı

0.2-200m3/saat AISI 304-316

0.2-200m3/saat AISI 304-316 RD Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip hava kilidleri her türlü proseste çalýþacak rotor ve gövde seçeneklerine sahiptir.aisi304-aisi316baþtaolmaküzerekimya,maden,gýda...gibi

Detaylı

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk

Detaylı

Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler. Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung. Freie Hansestadt Bremen.

Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler. Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung. Freie Hansestadt Bremen. Gesundheitsamt Freie Hansestadt Bremen Sozialmedizinischer Dienst für Erwachsene Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung Yardýma ve bakýma muhtaç duruma

Detaylı

2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden. A. kuraklýk B. þiddetli yaðýþlar C. soðuklarýn baþlamasý

2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden. A. kuraklýk B. þiddetli yaðýþlar C. soðuklarýn baþlamasý TEST 2 Sözcük - Sihirli Sözler 2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? Vaktiyle bir kaplumbaða ve iki kaz arkadaþý vardý. Birlikte bir gölde yaþarlardý. Gel zaman

Detaylı

Depo Modüllerin Montajý Öncelikle depolarýmýzý nerelere koyabileceðimizi iyi bilmemiz gerekir.depolarýmýzý kesinlikle binalarýmýzda statik açýdan uygun olamayan yerlere koymamalýyýz. Çatýlar ve balkonlarla

Detaylı

Mart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28

Detaylı

Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri

Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri 1 2 1 1 2 Çok Sýcak Soðuk Sýcak Çok Soðuk D B C Çorba Kutuplar Yanardað Sonbahar Yukarýda yer alan 1. ve 2. kutudakiler

Detaylı

* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim:

* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim: 3. SINIF 1.ta haf * Okuyalım: Eșek * Matematik: Çevremizdeki Üçgenler * Alıștırma-Bulmaca: Sözcük Avı * Gezelim-Görelim: Doğal Yașam Parkı * Alıștırma-Bulmaca: Sıradaki Șekil Hangisi * Doğa: Karıncaların

Detaylı

Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi

Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi 1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel

Detaylı

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 4 puanlýk sorular 1. Küçük bir salyangoz, 10m yüksekliðinde bir telefon direðine týrmanmaktadýr. Gündüzleri 3m týrmanabilmekte ama geceleri 1m geri kaymaktadýr. Salyangozun direðin tepesine týrmanmasý

Detaylı

1. DÜNYADAKİ BAŞLICA DİL AİLELERİ

1. DÜNYADAKİ BAŞLICA DİL AİLELERİ 1. DÜNYADAKİ BAŞLICA DİL AİLELERİ Kaynak bakımından birbirine yakın olan diller bir aile teşkil ederler. Dünya dilleri bu şekilde çeşitli dil ailelerine ayrılırlar. Bir dil ailesi tarihin bilinmeyen devirlerinde

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýda verilen iþlemleri sýrayla yapýp, soru iþareti yerine yazýlmasý gereken sayýyý bulunuz. A) 7 B) 8 C) 10 D) 15 2. Erinç'in 10 eþit metal þeridi vardýr. Bu metalleri aþaðýdaki

Detaylı

DEVLET DEMÝRYOLLARI SAÐLIK BÝLÝMLERÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ FAKÜLTESÝ

DEVLET DEMÝRYOLLARI SAÐLIK BÝLÝMLERÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ FAKÜLTESÝ Bu egzersiz bel kaslarýný ve tüm bacak kaslarýný germeye yarar. 12. 13. Bir bacaðýnýzý düz olarak öne uzatýn, bu pozisyonda iken öne doðru esneyerek 10 saniye durun. Bu hareketi 10 kez tekrar edin. Ayný

Detaylı

MedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler

ünite1 Sosyal Bilgiler ünite1 Sosyal Bilgiler Ýletiþim ve Ýnsan Ýliþkileri TEST 1 3. Ünlü bir sanatçýnýn gazetede yayýnlanan fotoðrafýnda evinin içi görüntülenmiþ haberi olmadan eþinin ve çocuklarýnýn resimleri çekilmiþtir.

Detaylı

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 2009-10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 1. Genel Açýklamalar: 88/12944 sayýlý Kararnameye iliþkin olarak

Detaylı

3. Tabloya göre aþaðýdaki grafiklerden hangi- si çizilemez?

3. Tabloya göre aþaðýdaki grafiklerden hangi- si çizilemez? 5. SINIF COÞMY SORULRI 1. 1. BÖLÜM DÝKKT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. Kazan Bardak Tam dolu kazandan 5 bardak su alýndýðýnda kazanýn 'si boþalmaktadýr. 1 12 Kazanýn

Detaylı

1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir?

1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir? Soru - Yanýt 3 1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir? Yanýt: Nöron 2. Merkezi sinir sistemini oluþturan organlar nelerdir? Yanýt: Beyin, beyincik, omurilik soðaný

Detaylı

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç

Detaylı

014-015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "7. AKIL OYUNLARI ÞAMPÝYONASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 7. Akýl Oyunlarý Þampiyonasý, 18 Nisan 015 tarihinde Özel Sancaktepe Bilfen Ortaokulu

Detaylı

17 ÞUBAT kontrol

17 ÞUBAT kontrol 17 ÞUBAT 2016 5. kontrol 3 puanlýk sorular 1. Ahmet, Beril, Can, Deniz ve Ergün bir çift zar atýyorlar. Ahmet Beril Can Deniz Ergün Attýklarý zarlarýn toplamýna bakýldýðýna göre, en büyük zarý kim atmýþtýr?

Detaylı

BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði

BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði Türkiye Biliþim Derneði, biliþim sektöründe çalýþan üst ve orta düzey yöneticilerin mesleki geliþimi ve dayanýþmalarýný geliþtirmek amacýyla her yýl düzenlediði

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 4 puanlýk sorular 1. Dünyanýn en büyük dairesel pizzasý 128 parçaya bölünecektir. Her bir kesim tam bir çap olacaðýna göre kaç tane kesim yapmak gerekmektedir? A) 7 B) 64 C) 127 D) 128 E) 256 2. Ali'nin

Detaylı

Ne-Ka. Grouptechnic ... /... / 2008. Sayýn Makina Üreticisi,

Ne-Ka. Grouptechnic ... /... / 2008. Sayýn Makina Üreticisi, ... /... / 2008 Sayýn Makina Üreticisi, Firmamýz Bursa'da 1986 yýlýnda kurulmuþtur. 2003 yýlýndan beri PVC makineleri sektörüne yönelik çözümler üretmektedir. Geniþ bir ürün yelpazesine sahip olan firmamýz,

Detaylı

DENÝZ LÝSESÝ KOMUTANLIÐI Denizcilik tarihin en eski ve en köklü mesleðidir. Bu köklü ve þerefli mesleðin insanlarýnýn eðitimi için ilk adým atacaklarý Deniz Lisesi, bu güne kadar Türk ve dünya denizcilik

Detaylı

Kümeler II. KÜMELER. Çözüm A. TANIM. rnek... 3. Çözüm B. KÜMELERÝN GÖSTERÝLMESÝ. rnek... 1. rnek... 2. rnek... 4. 9. Sýnýf / Sayý..

Kümeler II. KÜMELER. Çözüm A. TANIM. rnek... 3. Çözüm B. KÜMELERÝN GÖSTERÝLMESÝ. rnek... 1. rnek... 2. rnek... 4. 9. Sýnýf / Sayý.. Kümeler II. KÜMLR. TNIM Küme, bir nesneler topluluðudur. Kümeyi oluþturan nesneler herkes tarafýndan ayný þekilde anlaþýlmalýdýr. Kümeyi oluþturan nesnelerin her birine eleman denir. Kümeyi genel olarak,,

Detaylı

COPYRIGHT EBD YAYINCILIK LTD. ŞTİ.

COPYRIGHT EBD YAYINCILIK LTD. ŞTİ. COPYRIGHT EBD YAYINCILIK LTD. ŞTİ. Bu kitabın her hakkı saklıdır. (Noter huzurunda ve Patent Merkezinde). Hangi amaçla olursa olsun, kitabın tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi,

Detaylı

Mantýk Kümeler I. MANTIK. rnek rnek rnek rnek rnek... 5 A. TANIM B. ÖNERME. 9. Sýnýf / Sayý.. 01

Mantýk Kümeler I. MANTIK. rnek rnek rnek rnek rnek... 5 A. TANIM B. ÖNERME. 9. Sýnýf / Sayý.. 01 Matematik Mantýk Kümeler Sevgili öðrenciler, hayatýnýza yön verecek olan ÖSS de, baþarýlý olmuþ öðrencilerin ortak özelliði, 4 yýl boyunca düzenli ve disiplinli çalýþmýþ olmalarýdýr. ÖSS Türkiye Birincisi

Detaylı

Tablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar Ýle Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý

Tablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar Ýle Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý Tablo 6A Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Yabancý Dil Aðýrlýklý Lise, Özel Lise, Anadolu Lisesi, Yabancý Dille Öðretim Yapan Özel Lise, Askeri Lise, Polis Koleji, Akþam Lisesi, Özel Akþam Lisesi, Açýköðretim

Detaylı

7215 7300-02/2006 TR(TR) Kullanýcý için. Kullanma talimatý. ModuLink 250 RF - Modülasyonlu kalorifer Kablosuz Oda Kumandasý C 5. am pm 10:41.

7215 7300-02/2006 TR(TR) Kullanýcý için. Kullanma talimatý. ModuLink 250 RF - Modülasyonlu kalorifer Kablosuz Oda Kumandasý C 5. am pm 10:41. 7215 73-2/26 TR(TR) Kullanýcý için Kullanma talimatý ModuLink 25 RF - Modülasyonlu kalorifer Kablosuz Oda Kumandasý off on C 5 off 2 on pm 1:41 24 Volt V Lütfen cihazý kullanmaya baþladan önce dikkatle

Detaylı

Tablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar Ýle Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý

Tablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar Ýle Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý Tablo 6A Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Yabancý Dil Aðýrlýklý Lise, Özel Lise, Anadolu Lisesi, Yabancý Dille Öðretim Yapan Özel Lise, Askeri Lise, Polis Koleji, Akþam Lisesi, Özel Akþam Lisesi, Açýköðretim

Detaylı

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 MALÝYE DERGÝSÝ Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Doç.Dr. Ahmet KESÝK Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Doç.Dr. Ahmet KESÝK MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER Yayýn

Detaylı

Tablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar ile Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý

Tablo 6A Ortaöðretimdeki Alanlar ile Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Yabancý Dil Aðýrlýklý Lise, Özel Lise, Anadolu Lisesi, Yabancý Dille Öðretim Yapan Özel Lise, Askerì Lise, Polis Koleji, Akþam Lisesi, Özel Akþam Lisesi, Açýköðretim Lisesi

Detaylı

Tablo 3A Ortaöðretimdeki Alanlar ile Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý

Tablo 3A Ortaöðretimdeki Alanlar ile Ayný Alanlardaki Lisans Programlarý Lise, Sosyal Bilimler Lisesi, Yabancý Dil Aðýrlýklý Lise, Özel Lise, Anadolu Lisesi, Yabancý Dille Öðretim Yapan Özel Lise, Askerì Lise, Polis Koleji, Akþam Lisesi, Özel Akþam Lisesi, Açýköðretim Lisesi

Detaylı

ÖNSÖZ. Güzel bahar günlerini ve sýcacýk anlarý birlikte paylaþmak dileðiyle

ÖNSÖZ. Güzel bahar günlerini ve sýcacýk anlarý birlikte paylaþmak dileðiyle ÖNSÖZ Biliþim Sektörünün deðerli çalýþanlarý, sektörümüze katký saðlayan biliþim dostlarý, Bilindiði üzere Türkiye Biliþim Derneði, Biliþim Sektörünün geliþmesi amacýyla tam 38 yýldýr çalýþmalarýna aralýksýz

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki þekillerden hangisi bu dört þeklin hepsinde yoktur? A) B) C) D) 2. Yandaki resimde kaç üçgen vardýr? A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 3. Yan taraftaki þekildeki yapboz evin eksik parçasýný

Detaylı

Tablo 4 Merkezi Yerleþtirme ile Öðrenci Alan Yükseköðretim Lisans Programlarý

Tablo 4 Merkezi Yerleþtirme ile Öðrenci Alan Yükseköðretim Lisans Programlarý Baþýrý Sýrasý 50 * Yükseköðretim programlarýnýn ilgili özel koþullar ve açýklamalarýný mutlaka okuyunuz (Bk. Sayfa 100-122). 1. Bu tabloda yükseköðretim kurumlarý ve programlarý için belirtilen kontenjanlar

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki seçeneklerden hangisinde bulunan parçayý, yukarýdaki iki parçanýn arasýna koyarsak, eþitlik saðlanýr? A) B) C) D) E) 2. Can pencereden dýþarý baktýðýnda, aþaðýdaki gibi parktaki

Detaylı

KÝPAÞ 2016 KATALOG HAVALANDIRMA.

KÝPAÞ 2016 KATALOG HAVALANDIRMA. KÝPAÞ HAVALANDIRMA 2016 KATALOG www.kipashavalandirma.com Hamidiye Mah.Said Nursi Cad. Gündem Sok. No:11 ÇEKMEKÖY-ISTANBUL T : +90 216 641 01 79 M : info@kipashavalandirma.com.tr W : www.kipashavalandirma.com.tr

Detaylı

KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için

KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için NEDEN KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için SAP Business One çözümünü seçmelerinin nedeni 011 SAP AG. Tüm haklarý saklýdýr. SAP Business One müþterileri SAP'ye olan güvenlerini gösteriyor.000+

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 4 puanlýk sorular 1. þaðýdaki þekilde kenar uzunluklarý 4 ve 6 olan iki eþkenar üçgen ve iç teðet çemberleri görülmektedir. ir uðurböceði üçgenlerin kenarlarý ve çemberlerin üzerinde yürüyebilmektedir.

Detaylı

Örgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý

Örgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.

Detaylı

Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr?

Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr? REC Hakkýnda ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr? Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 21 Araç 1: Kaynaþma Tanýþma Etkinliði 23 Araç 2: Uzun Sözcükler 25 Araç

Detaylı

3. FASÝKÜL 1. FASÝKÜL 4. FASÝKÜL 2. FASÝKÜL 5. FASÝKÜL. 3. ÜNÝTE: ÇIKARMA ÝÞLEMÝ, AÇILAR VE ÞEKÝLLER Çýkarma Ýþlemi Zihinden Çýkarma

3. FASÝKÜL 1. FASÝKÜL 4. FASÝKÜL 2. FASÝKÜL 5. FASÝKÜL. 3. ÜNÝTE: ÇIKARMA ÝÞLEMÝ, AÇILAR VE ÞEKÝLLER Çýkarma Ýþlemi Zihinden Çýkarma Ýçindekiler 1. FASÝKÜL 1. ÜNÝTE: ÞEKÝLLER VE SAYILAR Nokta Düzlem ve Düzlemsel Þekiller Geometrik Cisimlerin Yüzleri ve Yüzeyleri Tablo ve Þekil Grafiði Üç Basamaklý Doðal Sayýlar Sayýlarý Karþýlaþtýrma

Detaylı

2014-2015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "4. AKIL OYUNLARI TURNUVASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 4. Akýl Oyunlarý Turnuvasý, 21 Þubat 2015 tarihinde Özel Sancaktepe Okyanus Koleji

Detaylı

ünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez?

ünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? ünite1 Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum TEST 1 3. 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? A) Nüfus cüzdaný B) Ehliyet C) Kulüp kartý D) Pasaport Verilen

Detaylı

ünite doðal sayýsýndaki 1 rakamlarýnýn basamak deðerleri toplamý kaçtýr?

ünite doðal sayýsýndaki 1 rakamlarýnýn basamak deðerleri toplamý kaçtýr? ünite1 TEST 1 Doðal Sayýlar Matematik 4. 10 491 375 doðal sayýsýndaki 1 rakamlarýnýn basamak deðerleri toplamý kaçtýr? 1. Ýki milyon yüz üç bin beþ yüz bir biçiminde okunan doðal sayý aþaðýdakilerden A.

Detaylı

15 Tandem Takým Tezgahlarý ndan Ýhtiyaca Göre Uyarlanabilen Kitagawa Divizörler Kitagawa firmasýnýn, müþterilerini memnun etmek adýna, standartý deðiþtirmesi yeni bir þey deðil. Bu seferki uygulamada,

Detaylı

Dosya Gýda Ambalajlarýnda Ýnovasyon: Bilginin Ekonomik ve Toplumsal Faydaya Dönüþtürülmesi Kaynak: Ambalaj Literatürü Kütüphanesi yayýnlarý, ASD - Ambalaj Binasý, ÝSTANBUL Hazýrlayan: Aslýhan Arýkan, ASD

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar 2017 Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý

BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý 16 Haziran ve 23 Haziran 2002 tarihlerinde yapýlan Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) ve Yabancý Dil Sýnavý (YDS) sonuçlarýna aðýrlýklý

Detaylı

Yönergeyi dikkatlice oku. Gözden hiçbir þeyi kaçýrmamaya dikkat et. Þifrenin birini testin iþaretlenen yerine ( Adayýn Þifresi ), diðer þifreyi de

Yönergeyi dikkatlice oku. Gözden hiçbir þeyi kaçýrmamaya dikkat et. Þifrenin birini testin iþaretlenen yerine ( Adayýn Þifresi ), diðer þifreyi de ADAYIN ÞÝFRESÝ Eðitimi Geliþtirme Dairesi DENEME DEVLET OLGUNLUK SINAVI ÖÐRENCÝLERÝN BÝLGÝ VE BECERÝLERÝNÝ DEÐERLENDÝRME SEKTÖRÜ Öðrencilerin Bilgi Ve Becerilerini Deðerlendirme Sektörü BÝRÝNCÝ deðerlendiricinin

Detaylı

Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar

Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Týbbi Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Akreditasyon; Laboratuvarların, Muayene, Belgelendirme kuruluşlarının ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı

Detaylı

Gelir Vergisi Kesintisi

Gelir Vergisi Kesintisi 2009-16 Gelir Vergisi Kesintisi Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/16 Gelir Vergisi Kesintisi 1. Gelir Vergisi Kanunu Uyarýnca Kesinti Yapmak Zorunda Olanlar: Gelir Vergisi

Detaylı

07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10

07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 'HEDEFÝMÝZ EN BÜYÜK 10 EKONOMÝ ARASINA GÝRMEK' Baþbakanýmýz, Ulusa Sesleniþ konuþmasýnda Türkiye'nin potansiyelinin de hedeflerinin de büyük

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖNSÖZ DİL NEDİR? / İsmet EMRE 1.Dil Nedir?... 1 2.Dilin Özellikleri.... 4 3.Günlük Dil ile Edebî Dil Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar... 5 3.1. Benzerlikler... 5 3.2. Farklılıklar...

Detaylı

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Ders 10, Romalýlar Mektubu, Onuncu bölüm «Tanrý nýn Mesih e iman yoluyla insaný doðruluða eriþtirmesi» A. Romalýlar Mektubu nun onuncu bölümünü okuyun. Özellikle

Detaylı

TEST. 8 Ünite Sonu Testi m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 K 25 6 L 30 5 M 20 7

TEST. 8 Ünite Sonu Testi m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 K 25 6 L 30 5 M 20 7 TEST 8 Ünite Sonu Testi 1. 40 m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 2. A noktasýndan harekete baþlayan üç atletten Sema I yolunu, Esra II yolunu, Duygu ise III yolunu kullanarak eþit sürede B noktasýna

Detaylı

Nokia Araç Kiti CK-100 9210124/1

Nokia Araç Kiti CK-100 9210124/1 Nokia Araç Kiti CK-100 9210124/1 2008 Nokia. Tüm haklarý saklýdýr. Nokia, Nokia Connecting People, Navi ve Nokia Original Accessories logosu Nokia Corporation ýn tescilli ticari markalarýdýr. Burada adý

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3 ünite1 Sosyal Bilgiler Sosyal Bilgiler Öðreniyorum TEST 1 3. coðrafya tarih biyoloji fizik arkeoloji filoloji 1. Ali Bey yaþadýðý yerin sosyal yetersizlikleri nedeniyle, geliþmiþ bir kent olan Ýzmir e

Detaylı

ÇOK DÝLLÝ ÇOCUÐUN KONUÞMASI VE DÝLÝNÝN GELÝÞMESÝ NASIL DESTEKLENMELÝ

ÇOK DÝLLÝ ÇOCUÐUN KONUÞMASI VE DÝLÝNÝN GELÝÞMESÝ NASIL DESTEKLENMELÝ Vantaan kaupunki Sosiaali- ja terveysvirasto / Puheterapia Monikielisen lapsen puheen ja kielen kehityksen tukeminen ÇOK DÝLLÝ ÇOCUÐUN KONUÞMASI VE DÝLÝNÝN GELÝÞMESÝ NASIL DESTEKLENMELÝ turkki ÇOK DÝLLÝ

Detaylı

Tablo 4 Merkezi Yerleþtirme ile Öðrenci Alan Yükseköðretim Lisans Programlarý

Tablo 4 Merkezi Yerleþtirme ile Öðrenci Alan Yükseköðretim Lisans Programlarý 1. Bu tabloda yükseköðretim kurumlarý ve programlarý için belirtilen kontenjanlar ve koþullar Yükseköðretim Kurulunca saptanmýþtýr. Tercih etmek istediðiniz bir program ile ilgili olarak belirtilen koþullarý

Detaylı

MALÝYE DERGÝSÝ ULAKBÝM ISSN 1300-3623

MALÝYE DERGÝSÝ ULAKBÝM ISSN 1300-3623 MALÝYE DERGÝSÝ ISSN 1300-3623 Temmuz - Aralýk 2007, Sayý 153 YAZI DANIÞMA KURULU Prof. Dr. Güneri AKALIN Prof. Dr. Abdurrahman AKDOÐAN Prof. Dr. Figen ALTUÐ Prof. Dr. Engin ATAÇ Prof. Dr. Ömer Faruk BATIREL

Detaylı

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr.

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr. MALÝYE DERGÝSÝ Temmuz - Aralýk 2011 Sayý 161 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Yayýn Kurulu Baþkan Füsun SAVAÞER Üye Ali Mercan AYDIN Üye Nural KARACA

Detaylı

01 Kasým 2018

01 Kasým 2018 Geri Dönüþüm Markasý... www.adametal.com.tr 01 Kasým 2018 Ada Metal Demir Çelik Geri Dönüþüm San. ve Tic. A.Þ. 1956 yýlýndan bu yana, özellikle metal sektöründe, fabrikalarýn üretim artýklarýný toplayýp

Detaylı

ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI

ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Kýzýlcaþar Geleceðe Hazýrlanýyor Gelin Birlikte Çalýþalým ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Mart 2014 ALPER YILMAZ Halkla Bütünleþen MUHTARLIK Ankara Gölbaþý Kýzýlcaþar Köyünde 4 Mart 1979

Detaylı

Adým Adým Çelik Kapý Montaj Þemasý

Adým Adým Çelik Kapý Montaj Þemasý Montaj Klavuzu 09 Adým Adým Çelik Kapý Montaj Þemasý Baþlamadan Gerekenler : Küçük Spiral (Avuç) Taþlama (Kesme Taþý ile) El Matkaý Su Terazisi Keski Çekiç Levye Çimento Ayarlanailen Gerdirme Aparatý Ýnþaat

Detaylı

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Yargýtay Kararlarý T.C Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Davalý þirketin ayný il veya diðer illerde baþka iþyerinin

Detaylı

Türkiye nin teori ile pratiði en iyi birleþtiren, iþ dünyasýnýn gereksinimlerine en uygun hazýrlanan, nda yeni dönem baþlýyor. HR DERGÝ tarafýndan 1996 yýlýndan beri düzenlenen bu programý daha önce tamamlayanlar,

Detaylı

Yüksek kapasiteli Bigbag boþaltma proseslerimiz, opsiyon olarak birden fazla istasyonile yanyanabaðlanabilirözelliðesahiptir.

Yüksek kapasiteli Bigbag boþaltma proseslerimiz, opsiyon olarak birden fazla istasyonile yanyanabaðlanabilirözelliðesahiptir. Firmamýzmühendisliðindeimalatýnýyaptýðýmýzendüstriyel tipbigbag dolum,bigbag boþaltma prosesleri kimya,maden,gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle TürkSanayicisininhizmetindeyiz...

Detaylı

7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012

7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012 7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012 KÝMLER KATILABÝLÝR? Yarýþma, Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý dahilinde veya yurtdýþýnda okuyan T.C. vatandaþlarý veya K.K.T.C vatandaþý, 35 yaþýný aþmamýþ, en az lise

Detaylı

BMCOLOR M A T B A A M Ü R E K K E P L E R Ý KURUMSAL KILAVUZ

BMCOLOR M A T B A A M Ü R E K K E P L E R Ý KURUMSAL KILAVUZ M A T B A A M Ü R E K K E P L E R Ý KURUMSAL KILAVUZ ÝÇÝNDEKÝLER 1.BÖLÜM: KURUMSAL RENK STANDARDI 3 2.BÖLÜM: KURUMSAL TEXT STANDARDI 4 3.BÖLÜM: LOGO DESENÝ VE METRIC YAPISI 5-6-7-8 4.BÖLÜM: LOGOSU NUN

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

1 2 3 4 7 8 9 10 11 12 13 14 16 19 21 23 24 25 26 27 28 30 32 33 37 41 42 44 46 47 48 50 52 54 56 Kurum Kimliði Logo Logo Þube Logolarý Logonun Renkli Kullanýmý Logonun Siyah-Beyaz Kullanýmý Logonun Diþi

Detaylı

Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz!

Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz! Asýlsýz iddia neden ortaya atýldý? Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz! 19 Haziran 2004 tarihinde, Ovacýk Altýn Madeni ile hiçbir ilgisi olmayan Arsenik iddialarý ortaya atýlarak madenimiz

Detaylı