Semptomala neden olan kulak hastalıklarına en az beşer tane örnek sayabilmelidir.
|
|
- Ayla Isler
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 1 Öğrenim Hedefleri Önceki dönemlerde okuduğu dersleri tekrarlayarak derse gelmeli ve kulak anatomisi ve fizyolojisi hakkında kısaca bir bilgi verebilmelidir. Kulak Hastalıklarında görülen semptomları sayabilmeli ve öykü alınırken bu semptomların hangi özelliklerinin sorgulanması gerektiğini anlatabilmelidir. Semptomala neden olan kulak hastalıklarına en az beşer tane örnek sayabilmelidir. Kulağın fiziksel muayene yöntemlerinin neler olduğunu sayabilmelidir ve bu muayene sırasında kullanılan araç ve gereçlerin neler olduğunu bilmelidir. Kulağın laboratuar muayene yöntemlerinin neler olduğunu sayabilmelidir ve bu muayene sırasında kullanılan araç ve gereçlerin neler olduğunu bilmelidir. Kulağın laboratuar muayene yöntemleri hakkında temel bilgileri anlatabilmelidir. Dersin İçeriği Kulak hastalığını düşündüren yakınmalarla doktora başvuran bir hastanın muayenesinde ilk basamağı hastanın öyküsünün alınması oluşturmaktadır. Öyküyü fizik muayene izler ve daha sonra gerek duyulan olgularda radyolojik incelemeler, işitmenin değerlendirilmesi ve denge fonksiyonunun muayenesi gibi laboratuar muayeneler yapılarak tanıya gidilir. Öykü Öyküde öncelikle hastanın yakınmaları dinlenir ve çeşitli özellikleri sorularla irdelenir. Aşağıda otolojik semptomlar, özellikleri, neden olabilecek hastalık tabloları anlatılmaktadır. Semptomların sorgulanmasından sonra öz ve soy geçmişi ile ilgili sorgulama da yapılmalıdır. Otolojik Semptomlar Kulak ağrıları (otodini, otalji) Kulak çınlamaları (Tinnitus) Kulak akıntıları (Otore) İşitme kayıpları (Hipoakuzi) Baş dönmeleri (Vertigo, Dizziness, Unsteadiness) Fasiyal paralizi
2 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 2 Otodini Yeri, yayılımı, şiddeti, zamanla ilişkisi sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. Aurikula Othematoma Perikondrit 2. Dış kulak kanalı Fronkül Diffüz eksternal otit Otomikoz d. Yabancı cisimler 3. Orta kulak Mirenjit Travmatik timpanik membran perforasyonları Otitis media d. Akut mastoidit e. Otojen intrakraniyal komplikasyonlar Otalgia (Sekonder otalji) Yeri, yayılımı, şiddeti, zamanla ilişkisi sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. Komşu organlardan yansıyan ağrılar d. e. Dil Farenks Tonsil Diş, Temporomandibuler eklem
3 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 3 2. Nevraljiler Eagle sendromu V., IX, X. ve Arnold sinir nevraljileri Otore Tarafı, ortaya çıkış biçimi, zamanla ilişkisi, niteliği, eşlik eden yakınmalar (kanama, koku v.) sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. Dış kulak Otitis eksterna (sınırlı, diffuz, fungal, malign) Parotis fistülü Malign tumörler (skuamoz hücreli, adenokarsinom v.) 2. Orta kulak Süpüratif otitis media (akut, kronik) Malign tumorler (skuamoz hucreli, adenokarsinom v.) 3. Kafa tabanı ve kranial kavite Otojen intrakranial komplikasyonlar Petrozit Serebrospinal otore Pruritus (Itching) Tarafı, niteliği, ortaya çıkış biçimi, zamanla ilişkisi, eşlik eden yakınmalar (ağrı, akıntı v.) sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. Otitis eksterna d. e. Egzamatoid Sınırlı Diffuz Fungal Malign 2. Otitis media 3. Malign ve benign tümörler 4. Yabancı cisimler 5. Metabolik hastalıkları
4 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 4 Hipoakuzi Tarafı, ortaya çıkış biçimi, süresi, eşlik eden yakınmalar (ağrı, akıntı, çınlama v.) sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. İletim tipi işitme kaybı Dış kulak I II Malformasyonlar Eksternal otitler Stenoz Timpanik membran I II Perforasyon Mirenjit Retraksiyon Orta kulak I II Otitis media Hemotimpanum Tümörler) d. Kemikçik zincir I Otoskleroz Paget Hastalığı 2. Sensorinoral işitme kaybı Konjenital I II IV. Usher Sendromu Rubella Toxoplazma Sifilis Toksikasyonlar I II Aminoglikozitler Aspirin Diuretikler Vasküler hastalıklar I Vazospazm Tromboz II Hemoraji
5 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 5 d. Travma I II Blast hasarı Gürültü Beyin-labirent hasarı e. Enfeksiyon I II IV. V. Kabakulak Polio İnfluenza Rubeola Tüberküloz f. Tümörler I II Akustik nörinoma Menengioma Glioma g. Endolenfatik hidrops h. Demiyelizan hastalıklar multipl skleroz İşitme kayıplarının miktarına göre aşağıdaki şekilde bir sınıflandırma da yapılmıştır: İşitme Eşiği İK. Derecesi 0-20 db Normal db Hafif db Orta db İleri 80 < db Çok ileri TABLO 1. KULAK YAPILARININ NORMAL FONKSİYONLARI VE PATOLOJİLERİNDE ORTAYA ÇIKAN İŞİTME KAYBININ TİPİ DIŞ KULAK ORTA KULAK İÇ KULAK Normal Fonksiyon İleti Çevrim Sinirsel İleti İşitme kaybının tipi İletim tipi Koklear (Sensorial) Retrokoklear (Nöral)
6 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 6 Tinnitus Tarafı, niteliği, ortaya çıkış biçimi (işitme kaybı, baş dönmesi, akıntı v) sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. Objektif tinnitus d. A-V anevrizmalar Palatal myoklonus Glomus timpanikum Kulak içi kasların kontraksiyonu 2. Subjektif tinnitus d. e. f. g. EOM Akustik nörinoma Meniere hastalığı Otoskleroz Travma Presbiakuzi SSS patolojileri I Tümör Senil skleroz Vertigo Nasıl bir duygu olduğu, eşlik eden yakınmalar (tinnitus, bulantı, işitme kaybı v.), sistemik hastalıklar (diabet, kalp-damar hast., nörolojik hast. v) sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. 1. Periferik vertigo d. e. Meniere hastalığı BPPV Vestibüler nörit Labirentit Vestibülotoksik ilaçlar 2. Santral vertigo Demiyelinizan hastalıklar
7 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 7 d. e. Serebrovasküler hastalıklar Epilepsi Travma Serebellopontin köşe ve posterior fossa tm TABLO 2. BAŞ DÖNMESİ HİSSİNDE AYRICI ÖZELLİKLER VERTİGO (PERİFERİK) DENGESİZLİK HİSSİ (SANTRAL) Şiddeti Şiddetli Hafif Süresi Kısa süreli Uzun süreli Provake Eden Faktörler Baş hareketleri ile artar Baş hareketlerinden az etkilenir Spontan Nistagmus Var Nadiren var Otonom S.S. Semptomları OSSS Eşlik eder OSSS Eşlik eder Otojenik Fasiyal Paralizi Tarafı, niteliği, ortaya çıkış biçimi, zamanla ilişkisi, eşlik eden yakınmalar (ağrı, akıntı v.) sorgulanmalıdır. Bu semtoma neden olan hastalıklara örnekler aşağıdadır. Görüldüğü gibi gerek enflamatuar, gerek travmatik ve gerekse neoplastik nedenler otoloji ve nöro-otolojinin ilgi alanı içinde bulunmaktadır. Dolayısıyla periferik fasiyal paralizili bir hastanın öncelikle başvurması gereken disiplin kulak burun boğaz ve baş boyun cerrahisi disiplinidir. 1. Enflamatuar nedenler: d. Akut otitis media Kronik otitis media Malign otitis eksterna Herpes zoster otikus 2. Travmatik nedenler: d. Longitudinal temporal kemik kırıkları Transvers temporal kemik kırıkları İatrojenik Doğum travmaları 3. Neoplastik nedenler: Fasiyal sinir nöronoması Akustik nöroma
8 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 8 d. e. f. g. h. i. j. Serebellopontin köşe tümörleri (meningiom) Primer kolesteatoma Histiositozis-X Lösemi Anjiyom Glomus tümörü Karsinoma Sarkoma 4. Konjenital FİZİK MUAYENE Dikkatli ve kapsamlı bir fizik muayenenin, hastayı rahatsız etmeden ve canını yakmadan, yapılması amaç olmalıdır. Burada önemle üzerinde durulacak iki nokta, muayene sırasında hastanın güvenini sarsacak kararsızlık ve telaş durumu yaratmamak ve muayene alet ve cihazlarını doğru kullanmaktır. Örneğin otoskopi veya otoendoskopi yaparken dikkatsiz ve özensiz hareketlerden (dış kulak kanalına dokunma, travma) kaçınmak hastanın canını yakmamak için önemlidir; aksi taktirde hastanın muayeneye ve dolayısıyla tedaviye uyumu zorlaşabilecektir. Bu genel ilke, tüm hastalar için, ancak özellikle çocuk hastalar için önemlidir. Muayenenin sistematik yapılması bulguların yorumlanmasında bir disiplin kazandırır ve tanıya gitmede avantaj sağlar. Muayenenin yapıldığı mekanın, kullanılan alet ve malzemelerin hatta hekimin düzen ve temizliği, hasta üzerinde olumlu bir izlenim bırakır ve kendisine herhangi bir hastalık bulaştırılmayacağı konusunda hastaya güven sağlar. Hastanın genel durumunun gözden geçirilmesi, eksternal konjenital malformasyonların araştırılması, mental retardasyon ve hipertiroidi gibi bazı sistemik bozuklukların saptanabilmesi bakımından önemlidir. Ayrıca kardiyovasküler sistemin gözden geçirilmesi ve kan basıncının ölçülmesi, özellikle otonörolojik semptomların incelenmesi sırasında önemli olabilecek bazı bilgiler sağlayabilir. Otolojik fizik muayene için yeterince zaman ayırmanın yanı sıra, muayenenin uygun araçlarla ve uygun yöntemlerle yapılması, doğru tanı için önemlidir. Standart kulak, burun, boğaz ve baş boyun muayenesini, kraniyal sinir muayenesi ile tamamlamak gerekebilir. Otolojik muayenede inspeksiyon, palpasyon, perküsyon, oskültasyon gibi tıptaki temel muayene yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin otolojik fizik muayenedeki önemleri örneğin bir batın muayenesindekinden farklıdır. Bu temel yöntemlerin yanı sıra ve bunlardan daha önemlisi, otoskopi, otomikroskopi, otoendoskopi gibi otolojik muayeneye özgü yöntemlerden yararlanılmaktadır. Aurikula Otolojik fizik muayene, aurikula ve çevresinin inspeksiyonuyla başlar. Aurikulanın şekil, büyüklük ve pozisyon anormallikleri konjenital anomalileri düşündürecektir. Dış kulak kanalı darlık veya tıkanıklıkları seyrek olmayarak bu patolojilerle birliktelik gösterir. İnspeksiyonda brankial fistül ve kistlere ait bulgular aranmalıdır; bazen bunlar enfekte olabilirler. Geçirilmiş ameliyatlara ait insizyon skarları veya travma izleri, aurikula
9 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 9 enfeksiyon ve neoplazilerine ait bulgular inspeksiyonda saptanabilir. Kafa travması sonrasında postauriküler bölgede ekimoz gelişmesi (Battle Belirtisi), temporal kemik fraktürü olasılığını düşündürür. Hematom varsa aurikula şişmiş ve derisi kırmızı-mor renkte görülür. Akut mastoidit gelişen hastalarda mastoid üzerinde perküsyonla duyarlılık; subperiostal apse gelişen hastalarda postauriküler bölgede fluktuasyon veren şişlik, kızarıklık ve aurikulanın öne itilmesi saptanabilir. Aurikula ve dış kulak kanalı derisinde herpes zoster otikusa ait ağrılı veziküller; perikondrit, polikondrit, Wegener granulomu veya lupus eritematozus varsa aurikula derisinde ağrılı kızarıklık, ödem gözlenebilir. Aurikulada ve Dış kulak kanalı girişimde egzema veya psoriazise bağlı deskuamasyonlar, krutlanmalar ile kanaldan dışarı gelen otitis eksterna veya akut otitis mediaya sekonder akıntı görülebilir. Dış Kulak Kanalı Karanlık bir kanal olduğu için dış kulak kanalı ve timpanik membranın muayenesi, alın aynası, kafa lambası, otoskop, otoendoskop veya otomikroskop ışığının aydınlatması altında yapılır. Kanalın kıvrımlı oluşu nedeniyle yetişkin hastalarda aurikula posterior-superiora doğru çekilerek kanal düzleştirilir. Böylece hem spekulumun yerleştirilmesi, hem de kanalın değerlendirilmesi kolaylaşır. Dış kulak kanalı muayenesinde konjenital darlık veya atreziler görülebilir, ki bunlara çoğunlukla aurikula anomalileri de eşlik etmektedir. Serümenin, dış kulak kanalının kıkırdakla çevrili olan ve erişkinde 1 cm uzunluğundaki 1/3 lateral bölümünde gözlenmesi gerekir. Seruminöz bezler sadece bu bölgede lokalizedir. İntakt bir timpanik membran varlığında görülecek patolojik sekresyonlar, dış kulak kanalı kaynaklı otoreyi düşündürür. Dış kulak kanalında hemorajik bül gözlendiğinde travma öyküsü araştırılmalı, yoksa bazı viral enfeksiyonlar gözönüne alınmalıdır. Kanalda yabancı cisimler görülebilir; özellikle çocuklar, mental retarde veya psikiyatrik hastalar bu bakımdan risk grubundaki hastalardır. Longitudinal temporal kemik kırıklarında kanlı (bazen BOS) otore ve kemik duvarda çökme, basamaklanma görülebilir. Deri ve eklerinden, kıkırdak veya kemik dokudan kaynaklanan benign veya malign neoplazmlar muayeneler sırasında kolayca görülebilir. Timpanik Membran Timpanik membran muayenesi hemen daima dış kulak kanalı muayenesi ile devamlılık halinde yapılır. Muayenede tam görüşün sağlanmış olması esastır. Bu nedenle dış kulak kanalı içinde görüşü engelleyen serümen, sekresyon, kan, krut, yabancı cisim gibi maddeler dikkatli bir şekilde, travmaya neden olmadan temizlenmelidir. Timpanik membran patolojilerinin doğru olarak değerlendirilebilmesi için normal timpanik membran özelliklerinin bilinmesi çok önemlidir. Timpanik membran yuvarlak değil, ovaldir; düz bir yüzeyi yoktur, yapışık olduğu malleusun pozisyonuna tabi olmasından dolayı ortada, manubrium mallei ucuna uyan yerde (umbo) en çukur olmak üzere, sanki bir huni ağzı gibi çöküktür. Aydınlatma ile muayene edilebildiği için, normal pozisyonundaki timpanik membranda de aydınlatma ışığının yansıdığı yer olan anteriorinferior kadranda üçgen biçiminde parlaklık görülür; buna Politzer ışık üçgeni de denilir. Normal timpanik membranın rengi sedefi beyaz olarak tanımlanır. Malleus anterior ve posterior malleal foldlar ile eşit olmayan iki kısım halinde değerlendirilir, ki yukarıda ve küçük olan kısmına pars flaksida, altta ve büyük olanına ise pars tensa denilir. Timpanik membranın titreşerek ses iletimine katkıda bulunan kısmı pars tensadır. Pars flaksida işitmeye doğrudan bir katkı sağlamaz. Muayenede öncelikle normal bir timpanik membranın belirleyici özellikleri aranır. Timpanik membranın rengi, parlaklığı, pozisyonu, bütünlüğü, yüzey özellikleri incelenir. Işığı kısmen geçirebilen bir zar oluşundan dolayı, muayenesi ile timpanik kaviteye ait bazı patolojiler hakkında da bilgiler sağlanabilir. Rutin muayenede çoğu olguda alın aynası/kafa lambası aydınlatmasıyla spekulum kullanarak değil, fakat otoskop kullanarak yapılan dış kulak kanalı ve timpanik membran muayenesi yeterli olmaktadır. Ancak bazı olgularda bu
10 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 10 muayeneler yetersiz kalabilmekte ve pnömatik otoskop, mikroskop, 0 veya 30 derece otoendoskopların kullanılması gerekebilmektedir. Tuba Eustachii Genel olarak, tuba Eustachii nin fizik muayenesi ya nazofarenks muayenesinde buraya açılan orifisinin muayenesi veya yeterince büyük bir timpanik membran perforasyonu olan bir hasta söz konusu ise bu perforasyondan timpanik orifisinin muayenesi şeklinde yapılabilmektedir. Tuba Eustachii lerin nazofarenkse açıldıkları yerler, küçük bir aynayla posterior rinoskopi yaparak veya endoskopik nazofarengoskopi yardımıyla muayene edilir. Nazofarenks muayenesi küçük çocuklarda değilse de, diğer hastalarda rutin otolojik/nöro-otolojik muayenenin bir parçasıdır. Adenoid hipertrofisi, gerek effüzyonlu otitis media, gerekse süpüratif otitis medialı hastalarda tedaviye direnci veya rekürrensleri açıklayabilecek bir bulgu olabilir. Nazofarenks muayenesinde akut veya kronik bir enfeksiyon veya tuba Eustachii ağzında skar dokusu gözlenebilir. Erişkin bir hastada tuba Eustachii orifisinde gözlenen herhangi bir kabartı, neoplazmı dışlamak için dikkatlice incelenmelidir. Günümüzde, tuba Eustachii nin nazofarengeal orifisinden bükülebilir endoskoplarla girilerek tuba Eustachii nin içi, hatta buradan geçip timpanik orifis ve hatta timpanik kavite muayenesi yapmak mümkündür. Ancak bu muayenenin rutin uygulamaya girebilmesi için zamana gerek vardır. Anatomik muayeneyi fonksiyonel muayene izler. Fonksiyonel muayene için rutinde yumuşak damak muayenesi, Valsalva, Toynbee, Frenzel gibi bazı manevralar yapılmaktadır. tuba Eustachii nin açılabilmesi ve fonksiyonlarını yapabilmesi için yumuşak damak kasları olan levator ve tensor veli palatini kaslarının çalışır durumda olması gerekir. Dolayısıyla tuba Eustachii nin fonksiyonel muayenesi amacıyla yumuşak damağın anatomik ve fonksiyonel muayenesi yapılmalı ve mukozal veya submukozal yarıklar, damak kaslarının çalışması kontrol edilmelidir. Yumuşak damak patolojilerinde, effüzyonlu otitis media ve süpüratif otitis media patolojilerinin görülme sıklığı normal popülasyonun çok üstündedir. RADYOLOJİK İNCELEMELER Konvansiyonel Görüntüleme Yöntemleri Temporal kemiğin havalanmasını ve lezyonlarını incelemek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu amaçla birçok grafi kullanılmıştır. Günümüzde otolojik hastalıkların tanısında Schüller, Transorbital, Stenvers ve Towne grafileri en sık kullanılan konvansiyonel tekniklerdir. İleri Görüntüleme Yöntemleri Bigisayarlı Tomografi: Temporal kemik malformasyonlarının, fraktürlerinin, neoplastik ve enflamatuar lezyonlarının gösterilmesinde çok daha güvenilir bir görüntüleme tekniğidir. Rutin kullanımda herhangi bir opak madde kullanımına gerek yoktur. Eğer vasküler anomali veya kitle, beyin apsesi v bir intrakraniyal komplikasyon kuşkusu varsa radyoopak madde kullanımı gerekebilir. Bu gibi durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ayrı bir seçenektir. Manyetik Rezonans Görüntüleme: Bu yöntemle iyonize radyasyon kullanılmaksızın özellikle yumuşak dokuların hemen tüm planlarda incelenmesi mümkündür. Pahalı bir teknik olmasına rağmen, otoloji ve otonörolojide özellikle vesibüler schwannoma, dermoid, kolesterol granuloması gibi serebello-pontin köşe lezyonlarının erken tanısında çok yararlıdır. Anjiyografi: Tümörlerin vaskülarizasyonunda ve vasküler tümörlerin görüntülenmesinde yararlanılan görüntüleme yöntemidir.
11 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 11 İŞİTMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ İşitme kaybının bulunup bulunmadığını, eğer kayıp oluşmuşsa tipini ve derecesini belirlemek için, basitten karmaşığa doğru çeşitli odyolojik yöntemler kullanılarak işitmenin değerlendirilmesi yapılır. İşitmenin duyarlılığını belirlemek için geliştirilmiş yöntemler, birbirinin yerine kullanılmaktan çok birbirini bütünleyen testlerdir. Bu grupta psikoakustik testler ve objektif odyolojik testler vardır. Psikoakustik testler test edilen kişinin aktif kooperasyonunu gerektiren testlerdir. Bu testler arasında diyapazon testleri, saf ses ve konuşma odyometrisi bulunmaktadır. Objektif odyolojik testlerin psikoakustik testlerden farklılığı, testin gerçekleştirilmesi için test edilen kişinin aktif kooperasyonuna gerek bulunmamasıdır. Bu testler arasında akustik immitansmetri, çeşitli işitsel uyarılmış potansiyeller ve oto-akustik emisyon test yöntemleri vardır. Diyapazon Testleri Diyapazon çelikten, aluminyumdan veya magnezyumdan yapılan, kabaca iki dişli çatala veya sapana benzeyen bir alettir ve çatal kısmına vurulduğunda titreşir ve müzikal bir ses çıkarır. Diyapazon kullanılarak işitme fonksiyonunu inceleyen Rinne testi, Weber testi, Schwabach testi, Gelle testi, Stenger testi gibi çok çeşitli testler mevcuttur. Rutin uygulamada en çok kullanılan testler Rinne ve Weber testleridir. Saf Ses Odyometrisi Şu amaçlarla kullanılmaktadır: İşitme eşiklerinin saptanması İşitme kaybı varsa, hangi kulağı ilgilendir-diğinin anlaşılması İşitme kaybının miktarının anlaşılması İşitme kaybının tipinin belirlenmesi İşitme kaybının hangi frekansları ilgilendirdiğinin saptanması İşitme kaybına neden olan patolojinin yerleştiği yerin belirlenmesi Yukardaki bilgilerin ışığında hastada rehabilitasyon gereksiniminin irdelenmesi. Konuşma Odyometrisi Konuşmayı anlama sıkıntısı veya işitme kaybı kuşkusu olan hastalarda rutin olarak kullanılan bu testler ile işitmenin duyarlılığından çok hastanın iletişimsel yeterliliğinin anlaşılması hedeflenir. Günümüzde konuşma odyometrisi testlerinden tanısal odyolojide ve işitme kayıplı hastaların işitme cihazı ve koklear implant bakımından değerlendirilmesinde yararlanılmaktadır. Konuşmayı Alma Eşiği: Bu testte günlük hayatta kullanılan, dolayısıyla hastaların kelime dağarcığında bulunduğu düşünülen 2 veya 3 heceli sözcükler kullanılmaktadır. Okunan kelimelerin yarısının (örneğin dört sözcükten ikisinin) doğru tekrar edildiği en düşük ses şiddeti, ölçüm yapılan kulak için konuşmayı alma eşiğidir.
12 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 12 Konuşmayı Farketme Eşiği: Konuşmayı farketme eşiği, hastanın konuşmaların varlığını farkettiği ses şiddet düzeyidir. Konuşmayı Ayırdetme Skoru: Hastanın konuşmayı alma eşiğinin db üzerindeki En Rahat Ses Yüksekliği düzeyinde okunan konuşma testi materyelini doğru olarak tekrarlayabildiği sözcük oranına ayırdetme skoru denir. Doğru tekrarladığı kelimelerin oranı % olarak belirlenir. Akustik İmmitans Ölçümleri İmpedans, bir sistemin herhangi bir enerjinin kendi üzerinden geçişine karşı koyma özelliğidir. Bu testler içinde statik immitans testi ve bunun bir tür devamı olan timpanometri testi ile akustik refleks ölçümleri bulunmaktadır. İşitsel Uyarılmış Potansiyeller İşitsel uyarılmış potansiyeller, işitsel uyarıya yanıt olarak periferik ve santral işitsel sinir yollarında ortaya çıkan düşük voltajlı elektriksel potansiyellerdir. Kayıtta hastanın başına elektrodlar yerleştirilir, kulaklık aracılığıyla uyaran verilerek bu uyarana karşı sinirlerde ortaya çıkan elektriksel deşarjlar elektrodlar aracılığıyla bilgisayara aktarılır. Bu kayıt hem bir monitörden izlenir, hem de gereğinde kağıda çizdirilir. Eğer ortaya çıkan yanıt, uyaranı izleyen ilk 2 msn. içinde ortaya çıkıyorsa elektrokokleografi, uyaranı izleyen ilk 10 msn. içinde ortaya çıkıyorsa işitsel uyarılmış beyinsapı potansiyelleri, msn. içinde oluşuyorsa işitsel uyarılmış orta latanslı potansiyeller, daha geç ( msn.) oluşuyorsa uyarılmış kortikal potansiyeller olarak tanımlanır. Eşik ve tanı amaçlı olarak en sık kullanılan yöntemler elektrokokleografi ve beyinsapı işitsel uyarılmış potansiyel yöntemidir. Oto-Akustik Emisyon Normale yakın işitmenin varlığında sesli uyarana yanıt olarak kokleada beliren bir tür akustik enerjinin ölçülmesi esasına dayanan objektif bir odyometrik testtir. Özellikle yenidoğan ve küçük bebeklerde işitme kaybının taranması, potansiyel ototoksik ilaç veya benzeri etki altındaki hastalarda işitmenin monitorizasyonu, santral işitsel patoloji düşünülen hastalarda koklear yanıtın açığa çıkarılması, organik olmayan işitme kayıplarının varlığının belirlenmesi, otistiklerde, mental retarde hastalarda koklear işitme kaybının olup olmadığının anlaşılması ve gürültüye bağlı koklear işitme kaybının erkenden tanınması olasıdır. DENGE FONKSİYONUNUN MUAYENESİ Üst Ekstremitelerin Kontrolü Quix Testi (Past-Pointing Araştırılması): Muayene eden ve hasta oturur durumda ve kolu ve işaret parmaklarını karşılıklı birbirlerine uzatmış olarak teste başlanır. Klinisyenin sabit duran ellerine karşılık hasta önce gözü açık, daha sonra gözünü kapatarak kolunu düz tutmağa devam ederek yukarı-aşağı hareket ettirip tekrar klinisyenin işaret parmağına temas ettirmeye çalışır. Periferik vestibüler hastalıkların tam kompanse olmadığı dönemlerinde, hastanın eli patolojinin bulunduğu tarafa doğru yönelebilir.
13 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 13 Dik Duruş ve Yürüyüşün Muayenesi Önce gözler açık, daha sonra gözler kapalı testler uygulanır. Serebellar ve propriyoseptif işlevlerin normal olduğu anlaşıldığı takdirde, bu testlerden yararlanılarak, vestibüler sistemin normal olup olmadığı irdelenir. Akut ve şiddetli seyirli periferik vestibüler patolojilerde, hastanın göz açıkken hafif, göz kapatılınca daha fazla olmak üzere lezyon tarafına doğru yönelmesi beklenir. Göz Açık Düz Hat Üzerinde Adımlama Testi: Gözler açık olarak hasta 20 adım ileri ve 20 adım geri, düz bir çizgi üzerinde yürütülür. Göz Kapalı Düz Hat Üzerinde Adımlama Testi: Hasta, yine düz çizgi üzerinde fakat gözleri kapalı olarak 20 adım ileri ve 20 adım geri yürütülür. Romberg Testi: Arkasında stabil bir koltuk varken hastadan ayakta durması istenir. Hastadan eller birbirine kenetli pozisyonda ( Jendrassik manevrası), ayaklar bitişik biçimde ve gözler açıkken ayakta durması istenir. Gözler yaklaşık 5-6 saniye kadar kapalı tutulduğunda, normal kişiler bile çok hafif olarak iki yana doğru sendeleyebilir. Ancak akut periferik vestibüler hastalığı olanlarda göz açıkken rahatça sağlanan denge göz kapatılınca kaybolur. Tablo kronikleşirse, Romberg artık negatifleşebilir. Göz açıkken belirmeyen denge kaybı, hasta gözünü kapatınca ortaya çıkarsa Romberg testi pozitif olarak kabul edilir. Alt Ekstremitelerin Kontrolü Unterberger Testi: Bu testte düşey eksende sağ-sol vestibüler inputların dengeli olup olmadığı kontrol edilir. Arkasında bir koltuğun bulunduğu konumda, hastaya ellerini karşıya doğru uzatması ve yüksek sesle adımlarını yerinde sayması söylenir. Başlangıçta gözler açık iken daha sonra gözlerini kapatması istenir. Normal yürüme hızında fakat yerinde 60 adım sayan hastanın istikrarlı olarak bir tarafa doğru dönmesi, yöneldiği tarafta akut periferik vestibüler lezyon lehine bir bulgu olarak değerlendirilir. Öne doğru ilerleme patolojik sayılmaz. Unilateral periferik patoloji için kriter, vücudun 45 yi aşan derecede bir tarafa doğru dönmesidir. Gözler ve Hareketlerinin Muayenesi Öncelikli olarak hastada gözlerle ilgili herhangi bir hastalığın veya görme kusurunun bulunup bulunmadığı soruşturulmalıdır. Vestibulo-oküler refleksin test edilmesinden önce, vestibüler sistemin dışında ekstraoküler kaslar tarafından kontrolu gerçekleştirilen gözlerin dört yöne doğru istemli hareketleri kontrol edilir. Eğer gözlerin dört yöne doğru istemli hareketlerde herhangi bir bozukluk belirlenirse, öncelikli olarak bu kasları innerve eden II, IV. ve V kraniyal sinirlerin patolojisinden kuşkulanmak gerekir. Eğer göz hareketlerinde anormallik varsa, bunun labirent aracılığıyla sürdürülen vestibulo-oküler reflekslere etkisinin olması beklenir. Daha sonra göz kürelerinde istem dışı hareketler olup olmadığına bakmak gerekir. Köz kürelerinin istem dışı ritmik hareketlerine nistagmus denilir. Nistagmus periferik (vestibüler) veya santral patolojilere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Vestibüler nistagmusun tipik olarak iki komponenti vardır. İIk komponent vestibüler labirentin uyarılmasının sonucunda ortaya çıkan yavaş fazdır. İkinci komponent ise, gözü eski pozisyonuna getiren hızlı komponenttir. Bu hızlı fazın oluşumu için serebral korteksin sağlam olması gerekir. Bu nedenle, komada ve genel anestezi altında hızlı fazın kaybolması beklenir. Tipik olarak horizontal nistagmusun yavaş fazı akut evredeki periferik patoloji tarafına, hızlı fazı ise karşı tarafa vurur. Periferik vestibüler nistagmus genellikle dakikalar
14 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 14 veya saatlerce sürer; nadiren günlerce sürebilir. Bunun yanısıra aylarca veya yıllarca sürebilen santral kökenli nistagmuslar tanımlanmaktadır. Periferik ve santral vestibüler patolojilerdeki nistagmusların karakteristik özellikleri Tablo 3 te gösterilmiştir. TABLO 3. PERİFERİK VE SANTRAL NİSTAGMUSUN ÖZELLİKLERİ Özellik Periferik Nistagmus Santral Nistagmus Patolojinin lokalizasyonu Vestibüler labirent veyavestibüler sinir Beyinsapı veya serebellum Sıklığı Nisbeten sık rastlanır Nisbeten seyrek rastlanır Nistagmusun mekanizması Nistagmusun fazları Gözlerin bilateral ve konjuge hareketi Görsel fiksasyonun süpresyonu sonucunda Nistagmusun niteliği Periferik vest. tonus asimetrisi Önce yavaş, sonra hızlı fazlı (iki yöne doğru, fakat hızı eşit değil) Hemen her zaman var Nistagmus ortaya çıkar veya şiddeti artar Genelde horizontal/horizontorotatuar niteliği değişmez Santral okulomotor tonusda dengenin yitirilmesi Düzensiz veya eşit hızda olabilir Diskonjuge veya unilateral nistagmus olabilir Nistagmus azalabilir Saf rotatuar, saf vertikal veya saf horizontal olabilir Yön değişkenliği Yön değişkenliği yoktur Yön değişkenliği gösterebilir Nistagmusun hızlı fazının yönü Etkilenmeyen tarafa doğrudur Yön değişebilir Hızlı fazın yönüne bakılınca Amplitüd ve frekans artar, ters yöne bakılınca azalır Amplitüd ve frekans artar, ters yöne bakılınca nistagmusun yönü değişir Yukarıya vuran nistagmus Rastlanmaz Rastlanabilir Aşağıya vuran nistagmus Rastlanmaz Rastlanabilir Başın hareketsiz olduğu durumlarda spontan nistagmusun belirmesi (statik dengenin bozulması) yarım daire kanalı-oküler refleksin tonik düzeyde ilettiği dengesizliğin bir bulgusudur. Bu nedenle Romberg testinin eşdeğeri sayılabilen bir yöntemle, hastaya Frenzel gözlüğü takılı iken, gözlerde spontan nistagmus araştırılır. Frenzel gözlüğünde, gözlüğün takıldığı kişinin çevredeki herhangi bir nesneye görsel fiksasyonunu supresse eden +20 diyoptrilik lensler bulunur. Bu gözlük kullanılarak görsel fiksasyonun supresyonuyla açığa çıkacak spontan nistagmus araştırılır. Aynı nistagmus tipi, görsel fiksasyonu engellemek için test edilmeyen karşı gözün kapatılması sırasında, açık olan gözde oftalmoskopi yapılarak da kontrol edilebilir.
15 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 15 Düz bakışta mevcut değil iken, sadece nistagmusun hızlı fazının yönüne bakıldığında beliren nistagmuslar ile düz bakışta mevcut iken hızlı fazının yönüne bakıldığında amplitüd ve şiddetinde artış gözlenen nistagmuslar, periferik vestibüler nistagmus olarak kabul edilir. Santral vestibüler patolojilerde tek yöne değil, çok yöne doğru vuran nistagmuslar gözlenebilir. Vestibüler Hastalık Düşünüldüğünde Uygulanacak Provokatif Testler: 1. Baş silkeleme nistagmusu: Bu işlem yapılırken, hastanın çenesi göğsüne değecek şekilde aşağıya doğru indirilerek horizontal kanalların düzlemi, başın dönüş düzlemine getirilir. Işıklandırılmış Frenzel gözlüğü takılı ise gözler açıkken veya gözlüksüz konumda gözler kapalıyken, hastanın başı temporal bölgeden tutularak şiddetli bir biçimde, iki yana doğru yaklaşık 45 0 açıda, 20 kez çevrilir. Tanımlandığı şekilde ve yaklaşık 20 saniye süreyle başın iki yana silkelenmesinin ardından, hastanın başı orta hatta aniden durdurulur ve gözlerin açılması suretiyle nistagmus kontrolu yapılır. Normalde baş çevrilmesi nistagmusu ya hiç olmaz, ya da sadece bir iki vurumluk olur. Unilateral periferik vestibüler işlev kaybında, yavaş fazı önce lezyon tarafına, daha sonra da ters yöne doğru vuran birbiri ardısıra nistagmus gözlenir. Ewald ın ikinci yasasına göre, işlevi normal olan yarım daire kanalı tarafına başın çevrilmesiyle ortaya çıkan vestibüler aktivite, aynı kişinin paralitik veya inhibe edilmiş karşı yarım daire kanalına çevrilmesinden daha fazla etkilidir. Baş çevrilme nistagmusunun başlangıç fazı, başın yüksek hızdaki rotasyonu sırasında sağ-sol periferik inputlar arasındaki asimetriye sekonder olarak ortaya çıkar. Periferik vestibüler inputlar arası bu asimetri, beyin sapındaki santral hız depolama mekanizmasının tolere edebileceği eşiğin üstüne çıkmıştır. Baş silkeleme testi ile rotasyon testinin uygulama ilkeleri birbirine benzerlik gösterir. Horizontal düzlemdeki baş çevrilmesi sonucunda vertikal nistagmusun ortaya çıkması, serebellar patolojiye işaret eder. Retina dekolmanı olgularında ve kafa-içi basınç artışı sendromlu hastalarda bu testin uygulanması kontraendikedir. 2. Valsalva manevrası testi: Frenzel gözlüğü takılmış hastaya 15 sn. süreyle valsalva manevrası yaptırıldığında vertigonun ve nistagmusun ortaya çıkması durumunda, kranioservikal bağlantıda bir anomali (Arnold-Chiari Malformasyonu), perilenf fistülü akla gelebilir. 3. Fistül testi: Effüzyonlu otitis media vb timpanik membranda immobiliteyle birlikte seyreden olguların tanısında kullanılan bir yöntem olan pnömatik otoskop ile fistül testi de uygulanabilir. Vertigo tablosuna ek olarak kolesteatomalı kronik süpüratif otitis media kuşku bulunduğunda, pnömatik otoskop yardımıyla fistül testi uygulanması gerekir. Bu test için hasta tavana baktırılarak (baş 60 0 ' ye kadar ekstansiyona sokulduğunda) patoloji tarafındaki dış kulak kanalına, ardısıra pozitif ve negatif basınç verilerek, hastada çevrenin dönmesi ve mide bulantısının bulunup bulunmadığı sorulur, nistagmusun bulunup bulunmadığı araştırılır. Dış kulak kanalında pozitif veya negatif basınç oluşturulmasının sonucunda, timpanik membranın hareketlenmesini izleyen dönemde, labirenter sıvıların hidrodinamiği etkilenerek vertigo ve yavaş fazı karşı sağlam tarafa vuran nistagmus ortaya çıkabilir. Bu testte alınan pozitif sonuç, perilenf fistülü tanısında anlamlı kabul edilmekle birlikte, sonucun negatif olması anlamlı değildir. Benzer sonuçlar, superior yarım daire kanalı dehisansında da bildirilmiştir. Öyküsünde kulak akıntısı ve otalji bulunan bir hastanın ipsilateral dış kulak kanalına yapılan fizik müdahalelerle ve pozitif basınç uygulamasıyla vertigonun belirdiği anlaşılırsa, aksi ispatlanana dek, kolesteatomaya sekonder olabilecek perilenf fistülü ve/veya süpüratif labirentitin geliştiği düşünülmelidir. Santral Vestibüler Hastalıkları Düşündüren Bazı Anormal Göz Hareketleri: Baş dönmesi nedenleri arasında rastlanan santral vestibüler patolojilerde nistagmusun yönü ile lezyonun lateralizasyonu arasında direkt bir bağlantıdan söz edilemez. Sağlıklı bir organizmada orta hatta düz olarak bakan gözde normal bakış sağlanabilir. Ancak bir tarafa bakarken, addüksiyon yapması gereken gözün bu hareketini ya çok yavaş yapması veya hiç yapamaması durumunda addüksiyon yapması gereken gözün II kraniyal sinirin medial longitudinal
16 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 16 fasikulus bağlantısında bir patoloji düşünülür. Sakkadik hareketlerde yavaşlama tablosu olarak iki tablo tanımlanabilir. İnternükleer oftalmopleji ve ileri sakkadik yavaşlama tablosu sakkadik yavaşlamayla birlikte seyreder. Herbir gözün ayrı ayrı kaydının yapılması, internükleer oftalmoplejide diskonjüge göz hareketlerinin dışında ayrıca fiksasyon sırasında nistagmusun kaydedilmesi olanağını da sağlar. II ve V kraniyal sinir nukleusları birbirine bağlayan sinirsel yapı olan medial longitudinal fasikulusun lezyonlarında internükleer oftalmopleji oluşur. Kontralateral Nukleus abdusens'ten ayrılan medial longitudinal fasikulus fibrillerinin orta hattı geçtikten sonra ve Rectus Medialis Subnukleus'una birleşmeden önce etkilenmesi, unilateral internükleer oftalmopleji oluşturur. Abduksiyon yapan gözde ise sıçrayıcı nistagmus gözlenir. Abduksiyon yapan gözün hareket hızı, adduksiyon yapan karşı göze kıyasla daha yavaş saptanırsa bu tabloya internükleer oftalmopleji denir, medial longitudinal fasikulus lezyonunun bir kanıtıdır (dissosiye bakış nistagmusu). Bu bulguya tek gözde rastlanması genç yetişkinde multipl skleroz, yaşlı hastada beyin sapı iskemisini, çocukta ise beyin sapı gliomasını düşündürür. Bunun yanında tanımlanan bulgunun iki gözde ortaya çıkması, orta yaşlardaki hastalarda ise multipl skleroz için patognomoniktir. Multipl sklerozun 60 yaşın üstünde çok seyrek olarak başladığı göz önüne alınmalıdır. Sakkadların vertikal eksendeki yavaşlamasına multipl sklerozda rastlanabilir. Sakkadik yavaşlamada ise temelde göz hareketleri konjüge seyreder. Sağa veya sola hızlı bakışlarda sakkadik yavaşlama veya kısıtlanmaya, parapontin retiküler formasyonu etkileyen patolojilerde rastlanabilir. Yukarıya sakkadların hızında yavaşlama üst beyin sapı patolojisi veya pretektal lezyonu, aşağıya bakıştaki yavaşlama ise alt beyin sapı patolojisini işaret eder. Ancak kortikal, subkortikal veya serebellar patolojilerde genellikle sakkadik hızın normal olduğu gözlenmiştir. Vestibüler Yakınmalı Hastada Uygulanacak Laboratuar Testler Değişik test yöntemleri tanımlanmış olmakla birlikte genel olarak tanıda önemi bulunan iki test yöntemi tanımlanmıştır: Elektronistagmografi (ENG) ve sinuzoidal harmonik akselerasyon testi. Dinamik posturografi testi ise tanıda değil, denge bozukluğu hastasının fonksiyonel durumunu ve hastalığın progresini değerlendirmekte kullanılır. Bu testte, vestibüler, görsel ve proprioseptif verilerin entegrasyonunun incelenmesi esastır. Sinüzoidal Harmonik Akselerasyon Testi: Bu test yönteminde, motorlu döner sandalyede oturan hastanın vestibüler labirentinin ve özellikle horizontal yarım daire kanalının, fizyolojik bir uyaran kullanılarak asimetrik bir tarzda uyarılması sonucunda ortaya çıkan nistagmus, elektrod düzeneği kullanılarak ölçülür ve karşılaştırılır. ENG ye göre bir çok avantajları vardır; bununla birlikte, elde edilen yanıtın herhangi bir vestibüler labirente lokalize edilememesi ve test düzeneğinin ülkemiz koşullarında çok pahalı olması gibi nedenler, kulak burun boğaz kliniklerinde sinuzoidal harmonik akselarasyon testinin yaygın kullanımını engellemektedir. Elektronistagmografi: STANDART ENG TEST BATARYASI I II IV. Bakış testi Sakkadik göz hareketleri testi Oküler pursuit göz hareketleri testi Optokinetik test Santral vestibüler ve oküler motor sistemini değerlendiren testler V. V Dix-Hallpike manevrası ve pozisyonel test Kalorik test Periferik vestibüler sistemi değerlendiren testler
17 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 17 ENG Ölçümü Sırasında Uygulanan Altı Temel Test: Literatürde çok çeşitli vestibüler testler tanımlanmıştır. Bu testlerden elektronistagmografiyle birlikte yürütülsün veya yürütülmesin, bitermal kalorik test en fazla güvenilen testler arasında kabul edilmektdir. Diğer grup olan oküler motor testleri ise, kulak burun boğaz kliniklerinde daha çok santral vestibüler hastalıklara ilişkin objektif bulguların taranmasına yönelik olarak kullanılmaktadır. 1. Bakış Testi: Hasta sağa, sola, yukarı ve aşağı olmak üzere dört yöne doğru 300 lik açılarda bakarken, göz açık ve kapalı olarak ENG kaydedilerek nistagmusun ortaya çıkıp çıkmadığı ararştırılır. Hasta herhangi bir yöne doğru baktırıldığında ortaya çıkan horizontal veya rotatuar nistagmus santral vestibüler patolojiyi, horizonto-rotatuar nistagmus ise periferik vestibüler patolojiyi düşündürür. Vertikal nistagmusun ortaya çıkması ise santral patolojilere özgü bir bulgudur. 2. Sakkad Testi: Sakkadlar, gözlerin sabit bir noktadan başka bir sabit noktaya odaklanabilmesi için yaptığı sıçrayıcı nitelikteki hızlı göz hareketleridir. Sakkad testi sırasında hastanın vertikal ve horizontal düzlemlerdeki ışık kaynaklarını takip ederken göz hareketleri kaydedilir. 3. Yavaş Pursuit Göz Hareketleri (Gözlerin Yavaş İzleme Hareketleri): Bu göz hareketleri, örneğin hastanın gözlerinin önünde nispeten yavaş bir hızla sallanan bir sarkacın izlenmesi hareketi tarzındadır. Pursuit göz hareketlerinde bir anomali genellikle santral vestibüler hastalıklarla ilişkili olarak kabul edilse de, şiddetli akut unilateral periferik vestibüler sistem bozukluklarında da kontralateral pursuit anomalisi gözlenmektedir. 4. Optokinetik Test: Bu testte, horizontal veya vertikal düzlemde hareket eden çizgileri veya noktaları izlerken hastanın göz hareketleri kaydedilir. Kayıtlar sırasında, hareket halindeki noktanın hızının artışının nistagmusa yol açıp açmadığı ve bir tarafa dönüşün oluşturduğu nistagmusun diğer tarafınkine kıyasla nistagmusu daha fazla arttırıcı bir etkisinin olup olmadığı kontrol edilir. 5. Dix-Hallpike Manevrası ve Pozisyonel Test: Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tanısında oldukça yararlı bir testtir. Doktor muayene masasında bacakları düz şekilde oturan hastanın 450 bir tarafa dönük olan başını iki eliyle kavrar. Hastanın başı, boyunda torsiyona yol açmaksızın, masadan aşağıya sarkacak biçimde hızla bir tarafa yatırılır. Frenzel gözlüğü var iken veya gözlük olmaksızın gözlerde nistagmus araştırılır. Nistagmus varsa, latans veya fatigue özelliklerinin bulunup bulunmadığının yanısıra hızlı fazın yönü kontrol edilir. Daha sonra yine hızlı bir biçimde boyunda çevrilmeye yol açmaksızın hasta oturur pozisyona getirilir. Bir tarafa dönük olarak yapılan bu manevra karşı taraf için de tekrarlanır. Başın geçirdiği pozisyon değişikliği sırasında oluşan periferik vertigo ve nistagmus, 2-10 saniye içinde başlar ve saniye içinde biter. ENG kayıtlarında nistagmusun olup olmadığına bakılır. Frenzel gözlüğünün takılması, görsel fiksasyonun supresyonu olanağını sağlamasının yanısıra, göz hareketlerinin testi yapan tarafından izlenmesini de kolaylaştırır. Periferik vestibüler sistem kaynaklı pozisyonel nistagmus olarak tanımlanan ve klinikte sık olarak karşılaşılan bir tablonun yanısıra daha seyrek görülen santral patolojilere bağlı pozisyonel nistagmuslar da vardır. Tablo 4 te bu iki değişik pozisyonel nistagmuslarda rastlanan tipik nistagmusların birbirinden farklılık gösteren özellikleri sıralanmıştır.
18 Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 18 TABLO 4. PERİFERİK VE SANTRAL PATOLOJİLERDE RASTLANAN POZİSYONEL NİSTAGMUSUN TİPİK ÖZELLİKLERİ Özellik Periferik Santral Latansı Devamlı / yorulmayan pozisyonel nistagmus Yorulma (fatigue) Vardır (2-10 sn kadardır) Vardır Vardır (Nistagmus sn sonra kaybolur) Yoktur (Provokasyondan hemen sonra belirir) Bulunabilir Yoktur Adaptasyon sn içinde kaybolur 50 sn sonra da sürebilir Nistagmusun yönü Hızlı faz alttaki kulağa doğrudur Yönü değişkendir Nistagmusun tipi Genellikle horizonto-rotatuardır Genellikle saf rotatuardır Görülme sıklığı Sıktır Oldukça seyrektir 6. Kalorik Test: Herbir periferik vestibüler sistemin yanıtının ayrı ayrı elde eilmesi olanağını sunması nedeniyle kalorik test, kulak burun boğaz hekimini daha yakından ilgilendiren tanısal bir testtir. Her bir dış kulak kanalı ve timpanik membran vücut ısısının üstünde ve altında olmak üzere en az bir kere suyla (veya havayla) temas ettirilir. Vücut ısısının üstü veya altındaki temperatürlerin horizontal yarım daire kanalındaki denge reseptörlerini etkilemesi sonucunda her iki kulak için elde edilen yanıtlar birbirleriyle kıyaslanır. Periferik vestibüler sistemin, daha doğrusu horizontal yarım daire kanalının hem eksitasyonu, hem de inhibisyonunun sonucu oluşan, birbirinin tersi yöndeki nistagmus yanıtlarının birlikte değerlendirilmesi olanağını sağladığı için, öncelikli olarak bitermal kalorik testlerin uygulanması temeldir. < Kaynaklar Çelik O. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi (2. Baskı). Asya Tıp Kitabevi, İzmir Koç C. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi. Güneş Kitabevi, İstanbul, Önerci M. Diagnosis in Otorhinolaryngology: An Illustrated Guide. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg Cummings CW, Haughey BH, Thomas JR, Harker LA, Flint PW. Cummings Otolaryngology Head and Neck Surgery, 4th ed. Elsevier Mosby, Philadelphia 2005.
Vestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik
Vestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik www.onurcelik.com Vestibuler sistem Periferik Otolitik yapılar Utrikulus Sakkulus Semisirküler kanallar Vestibüler ganglion Vestibüler sinir Vestibuler
DetaylıPeriferik Vestibüler Hastalıklar
Periferik Vestibüler Hastalıklar Onur Çelik www.onurcelik.com Tıp Fakültesi 5. Sınıf Öğrencileri ve Aile Hekimleri İçin Hazırlanmıştır Vestibüler Sistem Santral Vestibüler nukleuslar Talamus Serebellum
DetaylıH60 Otitis eksterna H60.0 Dış kulak apseleri H60.1 Dış kulak sellüliti H60.2 Malign otittis eksterna H60.3 Enfektif otitis eksterna, diğer
Dış kulak hastalıkları (H60-H62) Otitis eksterna H60 H60.0 Dış kulak apseleri Aurikula veya dış kulak yolunda vezikül Aurikula veya dış kulak yolunda karbonkül Aurikula veya dış kulak yolunda fronkül H60.1
DetaylıÖĞRENİM HEDEFLERİ. Önceden Gözden Geçirilmesi Gereken Dersler. Ders İçeriği. Öykü. Semptomlar OTOLOJİYE GİRİŞ
Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 1 ÖĞRENİM HEDEFLERİ Önceki dönemlerde okuduğu dersleri tekrarlayarak derse gelmeli ve kulak anatomisi ve fizyolojisi hakkında kısaca bir bilgi verebilmelidir. Kulak Hastalıklarında
DetaylıZemindeki takılma yaratan engeller. Yardımcı cihazların yanlış kullanımı
İNTRENSEK (Hastaya bağlı) EKSTRENSEK (Ortama bağlı) Önceki Düşme hikayesi Yaş (çocukluk ve ileri yaş) Kas zayıflığı (Özellikle alt ekstremite) Yürüme ve Denge Problemleri Zayıf Görme Postural hipotansiyon
DetaylıDuyuların değerlendirilmesi
Duyuların değerlendirilmesi Subjektif duyusal yakınmalar Uyuşma,karıncalanma, keçeleşme ve iğnelenmeler-periferik nöropati Yumuşak halıda yürüyormuş hissi, bacaklarda ve gövdede sıkışma, elektriklenme-derin
DetaylıPeriferik Fasiyal Sinir Paralizileri. Doç.Dr. Sarp SARAÇ
Periferik Fasiyal Sinir Paralizileri Doç.Dr. Sarp SARAÇ Anatomi Supranükleer Nükleer İnfranükleer Serebellopontin açı İnternal akustik kanal Labirintin segment Timpanik segment Mastoid segment Ekstrakranial
DetaylıOTOAKUSTİK EMİSYONLAR. Mehmet AKŞİT, Ph.D DUYSEL Odyolojik Tanı Merkezi
OTOAKUSTİK EMİSYONLAR Mehmet AKŞİT, Ph.D Otoakustik Emisyonlar Thomas Gold (1948) Tüylü hücrelerin aktif elemanlar olabileceğini ve bunları aktivasyonundan emisyonların elde edilebileceğini öne sürdü.
DetaylıDOÇ. DR. SÜAY ÖZMEN ŞEVKET YILMAZ EAH KBB KLİNİĞİ
DOÇ. DR. SÜAY ÖZMEN ŞEVKET YILMAZ EAH KBB KLİNİĞİ KBB ACİLLERİ Hava yolu obstrüksiyonu Burun kanamaları Yabancı cisimler Travma Akut işitme Kaybı Baş dönmesi Periferik fasiyal paralizi Enfeksiyonlar ve
DetaylıVERTİGO. Dr. Ender İnci Cerrahpaşa Tıp Fak.KBB. Anabilim Dalı
VERTİGO Dr. Ender İnci Cerrahpaşa Tıp Fak.KBB. Anabilim Dalı Denge nasıl sağlanır? Denge üç aşamada gerçekleşir 1/ Bilgilendirme 2/ Algılama 3/ Uygulama 1- Bilgilendirme ; gözler, vestibüler sistem, proprioseptif
DetaylıTimpanogram ve Akustik Immitance Akustik Refleksler
Timpanogram ve Akustik Refleksler Akustik Immitance ESNEKLİK (COMPLIANCE) Aynı ağırlığın bağlandığı iki yaydan kalın olanın (A) esnemeye karşı direnci yani sertliği (stiffness) daha fazlayken; ince olan
DetaylıKinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı. Prof.Dr. Mustafa KARAHAN
Kinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı Prof.Dr. Mustafa KARAHAN Kinesiyoloji Kinesiyoloji insan hareketiyle ilgili mekanik ve anatomik ilkelerin incelenmesidir. Kinesiyoloji anatomi, fizyoloji ve biyomekanik
DetaylıÖğrenim Hedefleri. Önceden Gözden Geçirilmesi Gereken Dersler. Ders İçeriği KULAK BURUN BOĞAZ YABANCI CİSİMLERİ
Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 1 Öğrenim Hedefleri Kulak yabancı cisimlerinin kliniğini anlatabilmelidir ve bu durumda hastaya nasıl yaklaşılabileceğini anlatabilmeli ve hasta üzerinde uygun bir olgu ise yabancı
DetaylıLOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ
LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek
DetaylıTemel İşitme Muayenesi. Dr. Şule DOKUR Halk Sağlığı Uzmanı
Temel İşitme Muayenesi Dr. Şule DOKUR Halk Sağlığı Uzmanı İşitme Muayenesi İnsan sesi Diyapozon Odyometri kullanılarak yapılır. İnsan sesi ile muayene: Normal insan 6-7 m den fısıltı sesini duyar Fısıltı
DetaylıODYOLOJİK BULGULAR: Ne İstemeliyim? Nasıl Yorumlamalıyım?
ODYOLOJİK BULGULAR: Ne İstemeliyim? Nasıl Yorumlamalıyım? (Kurs no : 21A9-1) Ufuk Derinsu PhD Marmara Üniversitesi Odyoloji Bilim Dalı 36. Ulusal Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Kongresi 7 Kasım
Detaylıİşitme Fizyolojisi Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı Fizyopatolojisi. Dr. Şule DOKUR Halk Sağlığı Uzmanı
İşitme Fizyolojisi Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı Fizyopatolojisi Dr. Şule DOKUR Halk Sağlığı Uzmanı Ses: Ses, dalgalar halinde yayılan bir enerjidir. Sesin oluşması için bir titreşim hareketi gerekli olup,
DetaylıOdyolog. Bilimsel yayınlarda «odyoloji» ve «odyolog» kavramlarının kullanımı ilk 1946 yılına dayanır
ODYOLOJİ NEDİR? Odyoloji İşitme bilimi 1927 de ABD de işitme konuşma ile ilgili meslek sahipleri «American Academy of Speech Correction» adı altında örgütlenmişlerdir Aynı kuruluş 1947 yılında «American
DetaylıOmurga-Omurilik Cerrahisi
Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve
DetaylıSpondilolistezis. Prof. Dr. Önder Aydıngöz
Spondilolistezis Prof. Dr. Önder Aydıngöz Spondilolistezis Bir vertebra cisminin alttaki üzerinde öne doğru yer değiştirmesidir. Spondilolizis Pars interartikülaristeki lizise verilen isimdir. Spondilolistezis
Detaylıİşitme Fizyolojisi Gürültüye Bağlı İşitme Fizyopatolojisi
İşitme Fizyolojisi Gürültüye Bağlı İşitme Fizyopatolojisi 15-16 Eylül 2017 İSTANBUL Dr. Şule DOKUR (MD) Halk Sağlığı Uzmanı Ses: Ses, dalgalar halinde yayılan bir enerjidir. Sesin oluşması için bir titreşim
DetaylıEpilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;
Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak
DetaylıNöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.
NÖR 23 NÖROLOJİ Dr. Ali Kemal ERDEMOĞLU /1 Dr. Ersel DAĞ /2 Dr. Yakup TÜRKEL /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS NOR 7001 MAKALE SAATİ Nöroloji alanında yabancı dergilerde güncel gelişmelere yönelik yayınlanan
Detaylıİzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 STAJ TANITIM REHBERİ
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: Kulak Burun Boğaz Baş ve Boyun Cerrahisi Anabilim Dalı 1 KULAK BURUN BOĞAZ BAŞ VE BOYUN
DetaylıKAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD
KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ Hangi hastalara görüntüleme
DetaylıH 1 KBB 7002 KULAK BURUN BOĞAZ ONKOLOJİ KONSEYİ
KBB 21 KULAK BURUN BOĞAZ VE BAŞ BOYUN CERRAHİSİ Dr. Mustafa KAZKAYASI / 1 Dr. Nuray Bayar MULUK / 2 Dr. Rahmi KILIÇ / 3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS KBB 7001 MAKALE VE SEMİNER SAATİ K.B.B. A.D. de tıpta
DetaylıDr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir
Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir SİSTEMATİK DEĞERLENDİRME Yorumlama dıştan içe veya içten dışa doğru yapılmalı TORAKS DUVARI Kostalar Sternum Klavikula Torasik vertebralar
DetaylıPERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR. Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli
PERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli PERİFERİK ARTER HASTALARINA YAKLAŞIM NASIL OLMALIDIR? A) ANAMNEZ (ÖYKÜ,
DetaylıRADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR
NÖRORADYOLOJİ NÖRORADYOLOJİDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ ve GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR Dr. Faysal EKİCİ İNCELEME YÖNTEMLERİ DİREKT GRAFİLER BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ MANYETİK
DetaylıÇene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi
Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi Beyin Tümörleri Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi Sizde mi Diş Sıkıyorsunuz? Diş sıkma ve gıcırdatma, gece ve/veya gündüz oluşabilen istemsiz bir aktivitedir.
DetaylıENDODONTİK TEDAVİDE BAŞARI VE BAŞARISIZLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Prof. Dr. Feridun ŞAKLAR ENDODONTİK TEDAVİDE BAŞARI VE BAŞARISIZLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ BAŞARI ORANLARI Kök kanal tedavisindeki başarı oranlarının belirlenmesi için bu güne kadar çok sayıda çalışma yapılmıştır.
DetaylıTIBBİ TERMİNOLOJİ 3 KULAĞA İLİŞKİN TERİMLER YRD. DOÇ. DR. PERİHAN ŞENEL TEKİN P. ŞENEL TEKİN 1
TIBBİ TERMİNOLOJİ 3 KULAĞA İLİŞKİN TERİMLER YRD. DOÇ. DR. PERİHAN ŞENEL TEKİN P. ŞENEL TEKİN 1 A. Anatomik Terimler İşitme ve denge organını içinde bulunduran yapıya kulak (auris) adı verilir. Kulak dış
DetaylıHİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM
HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve
DetaylıBeyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi)
Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi (Nöro-Onkolojik Cerrahi) BR.HLİ.018 Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanan ya
DetaylıKaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar
YARALANMALAR YARA NEDİR? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon
DetaylıSes Kısıklığı Nedenleri:
Sesin oluşumunda temel olarak üç sistem rol oynamaktadır. Bu sistemlerden birincisi jeneratör sistemdir. Jeneratör sistem basınçlı hava çıkışını sağlayan akciğerler tarafından oluşturulur. İkincisi vibratuar
DetaylıBAŞDÖNMELİ HASTAYA YAKLAŞIM
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi BAŞDÖNMELİ HASTAYA YAKLAŞIM SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Doç. Dr. Ersin Aksay SB İzmir Tepecik
DetaylıOrta Kulak İltihabı (Otitis Media)
Orta Kulak İltihabı (Otitis Media) Orta Kulak Neresidir : Kulak; Dış, Orta ve İç kulak olmak üzere 3 kısma ayrılarak incelenir.dış kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur. Kulak zarı dış ve orta kulağı
DetaylıSINIF 5 Saat Ders Düzey Öğretim Üyesi Anabilimdalı SOLUNUM - DOLAŞIM BLOĞU
31.8.2015 16.11.2015 8.2.2016 18.4.2016 08:30 Gögüs ağrısı ATsp Ömer GÖKTEKİN KARDİYOLOJİ Angina pektoris T A K Ömer GÖKTEKİN KARDİYOLOJİ 09:30 Koroner arter hastalığı ÖnT K Ömer GÖKTEKİN KARDİYOLOJİ 10:30
Detaylıİntraoperatif Neuromonitoring (IONM) - ameliyat sırasında sinir sistemini Monitörler
İntraoperatif Neuromonitoring (IONM) - ameliyat sırasında sinir sistemini Monitörler ŞEKİL EMG ÖRNEĞİDİR İntraoperatif Neuromonitoring (IONM) sinir sistemi bütünlüğü hakkında cerraha bilgi vermek ameliyat
DetaylıYüz Felci (Fasiyal Palsi)
Yüz Felci (Fasiyal Palsi) Yüz Felci Ne Demektir: Yüz hareketlerini (dudak, yanak, kaş,göz çevresi) yapmamızı yüz siniri (fasial sinir) aracılığı ile sağlarız. Beyinden gelen hareket emirlerini yüz siniri,
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıYrd. Doç. Dr : Tanju ÇELİK MKÜ. Tıp Fak.
Yrd. Doç. Dr : Tanju ÇELİK MKÜ. Tıp Fak. Ağrı Ağrının tanımı Uluslararası Ağrı Araştırmaları Teşkilâtı tarafından 1979 yılında şu şekilde yapılmıştır: "Ağrı, vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan,
DetaylıDÖNEM III KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI
DÖNEM III KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI Konu: KBB hastalıklarında tanı ve muayene yöntemleri Amaç: Bu dersin sonunda dönem 3 öğrencileri KBB hastalıklarında tanı ve muayene yöntemlerini KBB hastalıklarında
DetaylıSINIF 5 Saat Ders Düzey Öğretim Üyesi Anabilimdalı 3.GRUP / SOLUNUM - DOLAŞIM BLOK
SINIF 5 Saat Ders Düzey Öğretim Üyesi Anabilimdalı 3.GRUP / SOLUNUM - DOLAŞIM BLOK 31.8.2015 08:30 Gögüs ağrısı ATsp Ömer GÖKTEKİN Angina pektoris T A K Ömer GÖKTEKİN 09:30 Koroner arter hastalığı ÖnT
DetaylıSTAJIN ADI: KULAK BURUN BOĞAZ. Tanım ve Amaç
Staj süresi: 3 hafta Dönem V Staj sorumlusu: Doç. Dr. Selim S. Erbek STAJIN ADI: KULAK BURUN BOĞAZ Tanım ve Amaç Kulak, burun, nazal geçiş, sinüsler, larinks, ağız boşluğu ile yüz ve boyunda yer alan yapıların
DetaylıTRAFİK KAZALARI, DÜŞMELER, DARP OLGULARI ve İŞ KAZALARINDA ADLİ SÜREÇ ÖRNEK OLGU DEĞERLENDİRMESİ
TRAFİK KAZALARI, DÜŞMELER, DARP OLGULARI ve İŞ KAZALARINDA ADLİ SÜREÇ ÖRNEK OLGU DEĞERLENDİRMESİ İbrahim TEMİZ Acıbadem Atakent Üniversitesi Hastanesi Acil servis sorumlusu Hazırlanma Tarihi: 01/09/2015
DetaylıÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenciler 3. sınıfın sonunda;
3. SINIF VE Bu sınıfta öğrencilere, yaşamın evreleri içinde ve organ sistemleri temelinde hastalık oluşumunun genel özellikleri, nedenleri, temel mekanizmaları, patolojik bulguları, laboratuvar ve görüntüleme
DetaylıBeyin ve Sinir Cerrahisi. (Nöroşirürji)
Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirürji) BR.HLİ.016 Beyin, omurilik ve sinir hastalıklarının cerrahi tedavisi ile ilgilenen Beyin ve Sinir Cerrahisi bölümümüz, tecrübeli ve konusunda yetkin hekim kadrosu
DetaylıTRD KIŞ OKULU KURS 1, Gün 5. Sorular
TRD KIŞ OKULU KURS 1, Gün 5 Sorular Soru 1 T1 ve T2 ağırlıklı spin eko sekanslarda hiperintens görülen hematom kavitesinin evresini belirtiniz? a) Akut dönem b) Hiperakut dönem c) Subakut erken dönem d)
DetaylıDr. Halil İbrahim SÜNER, Dr. Özgür KARDEŞ, Dr. Kadir TUFAN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroşirürji A.D. Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve
Dr. Halil İbrahim SÜNER, Dr. Özgür KARDEŞ, Dr. Kadir TUFAN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroşirürji A.D. Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Nöroşirürji Kliniği Başkent Üniversitesi
DetaylıBİRİNCİL KEMİK KANSERİ
BİRİNCİL KEMİK KANSERİ KONDROSARKOM (KS) PROF. DR. LEVENT ERALP Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı İÇİNDEKİLER Kondrosarkom Nedir? KS dan kimler etkilenir? Bulgular nelerdir? KS tipleri nelerdir? Risk faktörleri
Detaylı3.Grup 1.Grup 4.Grup 2.Grup SOLUNUM - DOLAŞIM BLOĞU. Sayfa 1
3.Grup 1.Grup 4.Grup 2.Grup SOLUNUM - DOLAŞIM BLOĞU 31.8.2015 16.11.2015 8.2.2016 18.4.2016 08:30 Kalp kapak hastalıkları ÖnT K Hüseyin UYAREL KARDİYOLOJİ PAZARTESİ 09:30 Endokardit ÖnT K Hüseyin UYAREL
Detaylı31.8.2015 16.11.2015 8.2.2016 18.4.2016 08:30 Kalp kapak hastalıkları ÖnT K Hüseyin UYAREL KARDİYOLOJİ
3.Grup 1.Grup 4.Grup 2.Grup SOLUNUM - DOLAŞIM BLOĞU 31.8.2015 16.11.2015 8.2.2016 18.4.2016 08:30 Kalp kapak hastalıkları ÖnT K Hüseyin UYAREL KARDİYOLOJİ 09:30 Endokardit ÖnT K Hüseyin UYAREL KARDİYOLOJİ
DetaylıSkolyoz. Prof. Dr. Önder Aydıngöz
Skolyoz Prof. Dr. Önder Aydıngöz Skolyoz Tanım Omurganın lateral eğriliğine skolyoz adı verilir. Ayakta çekilen grafilerde bu eğriliğin 10 o nin üzerinde olması skolyoz olarak kabul edilir. Bu derecenin
DetaylıDİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı
DİZ MUAYENESİ Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı Spor yaralanması nasıl değerlendirilmelidir? Hedefe odaklanmış ayrıntılı bir yaralanma öyküsü Hedefe
Detaylı(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ
ANEURYSM (ANEVRİZMA) Arteriyel sistemindeki lokalize bir bölgeye kan birikmesi sonucu şişmesine Anevrizma denir Gerçek Anevrizma : Anevrizma kesesinde Arteriyel duvarların üç katmanını kapsayan Anevrizma
DetaylıEKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ
EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ Lokomotor sistem muayenesi İnspeksiyon, Palpasyon, Eklem hareket açıklığı (EHA), Nörolojik muayene (kas testi, refleks muayene, duyu muayenesi), Özel testler, Fonksiyonel
DetaylıT.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
T.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KULAK BURUN ve BOĞAZ HASTALIKLARI STAJ REHBERİ 2018-2019 STAJIN TANITIMI KULAK BURUN ve BOĞAZ HASTALIKLARI STAJI Öğrencilerin öğretim üyelerinin pratik
DetaylıPELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık
PELVİS KIRIKLARI Prof. Dr. Mehmet Aşık PELVİS KIRIKLARI Pelvis, lokomotor sistemin en fazla yük taşıyan bölümüdür. İçindeki majör damar, sinir ve organ yapıları nedeniyle pelvis travmaları kalıcı sakatlık
DetaylıDİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR?
DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR? Tuvalet eğitimi döneminde, nörolojik olarak normal bazı çocuklarda yanlış edinilmiş işeme alışkanlıkları neticesinde ortaya çıkan işeme fazındaki
DetaylıBaş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen
Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından
DetaylıKULAK BURUN BOĞAZ ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİM PROGRAMLARI. KBB-007 KBB Ab.D. Burun ve Paranazal Sinüs Hastalıkları Teorik Dersleri
KULAK BURUN BOĞAZ ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİM PROGRAMLARI KBB-001: KBB Ab.D. KBB nin temelleri Teorik Dersleri KBB-002: KBB Ab.D. Seminer, Makale ve Olgu tartışması saati KBB-003: KBB Ab.D. KBB
DetaylıTemel Yaşam Desteği. Yetişkinlerde, çocuklarda ve bebeklerde farklı uygulamalar yapılır.
Hayat kurtarmak amacıyla, bilinç kontrolü yapılıp hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra solunumu ve kalbi durmuş kişiye suni solunum ile akciğerlere oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalpten kan
DetaylıRejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak
Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak Zeliha Korkmaz Dişli 1, Necla Tokgöz 2, Fatma Ceyda Akın Öçalan 3, Mehmet Fa>h Korkmaz 4, Ramazan Bıyıklıoğlu 2 1 Anesteziyoloji Bölümü, Malatya Devlet Hastanesi 2
DetaylıÇINLAMA KONUSUNDA EN SIK RASTLANAN SORULAR
KULAK ÇINLAMASININ NEDENİ? Bazı zamanlar kulağımda zil sesi duyuyorum bu normal midir? Tamamiyle değil. Kafa içinde ki bu seslere genel olarak tinnitus denilir ve çok yaygındır. Tinnitus zaman zaman ortaya
Detaylıİzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5. Beyin ve Sinir Cerrahisi STAJ TANITIM REHBERİ
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 Beyin ve Sinir Cerrahisi STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı 1 BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ
DetaylıKULAK, BURUN VE BOĞAZ HASTALIKLARI STAJI
KULAK, BURUN VE BOĞAZ HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : Dönem V : 10 iş günü : İbni Sina Hastanesi : Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Anabilim
DetaylıAfyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB BBC A.D.
Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB BBC A.D. AYLIK KLİNİK TOPLANTILARI Mayıs-Temmuz 9 klinik döküm toplantısı GENEL VERİLER 8 99 99 77 877 83 8 Mar.9 Nis.9 9 9 9 Poliklinik Sayısı GENEL VERİLER
DetaylıODYOMETRİ PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ
ODYOMETRİ PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ODY 1101 FİZİK (2 0 2) 2 AKTS Ölçme ve birim sistemleri, Fiziksel büyüklükler, İş-enerji ve güç, Mekanik enerji, Maddenin özellikleri, Akışkanlar, Durgun elektrik, Elektrik
DetaylıDoç. Dr. Orhan YILMAZ
Yazar Ad 145 Doç. Dr. Orhan YILMAZ İnsanda yaş ilerledikçe tüm organlarda görülebilen yaşlanma işitme organında da görülür ve bu arada işitme duyusu da gün geçtikçe zayıflar. Yaşlılığa bağlı olarak gelişen
DetaylıOTİTTE ANTİBİYOTİK KULLANIMI
OTİTTE ANTİBİYOTİK KULLANIMI Akut Otitis Media (AOM)» Orta kulağı döşeyen solunum epitelinin inflamasyonu» Özellikle timpan boşluğunun yangısı» EN SIK ANTİBİYOTİK YAZMA NEDENİ 2 6 ay 9 ay 15 ay 24 ay 36
DetaylıNörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu
Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına
DetaylıPEDİATRİK YAŞ GRUBUNDA EPİFORA VE ENDOSKOPİK DAKRİYOSİSTORİNOSTOMİ
PEDİATRİK YAŞ GRUBUNDA EPİFORA VE ENDOSKOPİK DAKRİYOSİSTORİNOSTOMİ Dr. Fulya YAYLACIOĞLU TUNCAY Doç. Dr. Onur KONUK GÜTF GÖZ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI İÇERİK NAZOLAKRİMAL SİSTEM -ANATOMİSİ -EMBRİYOLOJİSİ
DetaylıProf Dr Acun Gezer İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Şaşılık Birimi
Ekstraoküler felçler ve nistagmus Prof Dr Acun Gezer İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Şaşılık Birimi Anatomi Ekstraoküler kaslar Rektus kasları İç rektus (İR) üst rektus üst oblik
DetaylıVESTİBÜLER TESTLER. 1-Elektronistagmografi (ENG) : Yrd.Doç.Dr. M. Tayyar Kalcıoğlu
Yrd.Doç.Dr. M. Tayyar Kalcıoğlu VESTİBÜLER TESTLER ENG ve rotasyon testleri ancak horizontal yarım daire kanalları ve bunlardan doğan süperior vestibüler siniri sorgulamaktadır. Vertikal kanalları ve otolitik
DetaylıTREMOR FİZYOLOJİSİNE GENEL BAKIŞ
TREMOR FİZYOLOJİSİNE GENEL BAKIŞ Tremor kaynakları Mekanik: kütle (mass: I ) ve yay (spring)(k) den oluşan mekanik model ω(frekans)= K / I Tremor kaynakları 2 Refleks ve mekanik refleks: periferik ve sentral
DetaylıTPOG İSKİP Merkez Çalışma Kodu: Hasta TC Kimlik No Hasta İsim, Soyadı. Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu. Sayın Anne Babalar,
TPOG İSKİP 2011 Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu Sayın Anne Babalar, Bu bir klinik araştırma çalışmasıdır. Klinik araştırmalar sadece bu çalışmaya katılmayı seçen hastaların dahil edildiği protokollerdir.
DetaylıArka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi)
Arka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi) İlk Muayenede Hiakye (Anahtar ögeler) AVD semptomları (II+, Retina dekolmanı, ilişkili genetik bozukluklar
DetaylıBaha Bone Anchored Hearing Aid
Baha Bone Anchored Hearing Aid Prof. Per-Ingvar Brånemark 1950 lerde mikroskop altında kemiğin iyileşmesiyle ilgili araştırmalar yaptı. Kemik iliğinin yardımıyla kemiğin kendini yenilediğini gözlemledi.
DetaylıİNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak
İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak
DetaylıGLASKOW KOMA SKALASI HAZIRLAYAN: NURTEN ŞİŞMAN
GLASKOW KOMA SKALASI HAZIRLAYAN: NURTEN ŞİŞMAN TANIM Glaskow koma skalası genel olarak kişinin nörolojik değerlendirmesini yapmak için geliştirilmiş bir kriterdir. Hastanın şuur seviyesinin derecesi belirlenir
DetaylıVERTİGO. Uz. Dr. Ali DUMAN ISPARTA DEVLET HASTANESİ
VERTİGO Uz. Dr. Ali DUMAN ISPARTA DEVLET HASTANESİ Vertigo, hastanın kendi bedeni veya çevrenin kendi etrafında gerçekten dönmekte olduğunu algılamasıdır. Hastanın yaşam kalitesini bozan, hastaları günlük
DetaylıPARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak
PARKİNSON HASTALIĞI Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND
DetaylıUyku skorlama-2 (Temel EEG grafo elemanlar)
Uyku skorlama-2 (Temel EEG grafo elemanlar) Dr. Hikmet YILMAZ XVII. Uyku Tıbbı Hekimliği Sertifikasyon Kursu Uyku Tıbbı Teknisyenliği Sertifikasyon Kursu 26 Şubat-2 Mart 2014 Spice Otel, Belek, Antalya
DetaylıDr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı
Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı 1 Ameliyat Yapılmadan İlgilendiği Konular: Sıvı ve Elektrolit tedavisi Şok Yanık tedavisi 2 Travma Hastaları Kesici karın travmaları: Karın bölgesini içine alan kurşunlanma,
DetaylıAlper ERKEN Metalurji Mühendisi, MBA
Hastanın Anatomik Yapısı ile tam uyumlu, Temporomandibular eklem (TMJ-Alt çene eklemi) Protezi Geliştirme, Tasarım ve Üretimi 40 Biyo/Agroteknoloji 14 Tıp Teknolojisi Alper ERKEN Metalurji Mühendisi, MBA
DetaylıİSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul
İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul Öğrenim hedefleri Mezenterik vasküler olay şüphesi ile gelen hastayı değerlendirmede kullanılan
DetaylıDÖNEM V EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI BAŞKOORDİNATÖR. Prof. Dr. Onur URAL DÖNEM V KOORDİNATÖRÜ. Prof. Dr.
DÖNEM V 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI BAŞKOORDİNATÖR Prof. Dr. Onur URAL DÖNEM V KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Mustafa KOPLAY KOORDİNATÖR YARDIMCILARI Doç. Dr. Murat AKAND Dr.Öğr. Üyesi Faruk
DetaylıUÜ-SK KBB ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI
Rev. No : 03 Rev.Tarihi : 28 Şubat 2012 1 / 5 1. HİZMET KAPSAMI Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı, tüm yaş gruplarındaki ayaktan ve yatan hastalara tanı ve tedavi hizmetleri sunmaktadır. Bu hizmet haftada
DetaylıMS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.
Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi
DetaylıÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA
ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri
DetaylıİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MESLEK HASTALIKLARI -2 PROF. DR. SARPER ERDOĞAN
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MESLEK HASTALIKLARI -2 PROF. DR. SARPER ERDOĞAN İşe Giriş Muayeneleri Aralıklı kontrol muayeneleri (periyodik muayeneler) Sağlık Eğitimi 1 İşe Giriş
DetaylıDUYSEL İŞİTME DÜNYASI
DUYSEL İŞİTME DÜNYASI KLİNİK ODYOLOJİDE MASKELEME YÖNTEMLERİ Klinik odyolojide maskeleme, uygulanması koşullara bağlı olarak değişkenlik gösteren bir yöntemdir. Doğru uygulanmadığında test Dr.Mehmet Akşit,
DetaylıSağlık Bülteni İLK YARDIM BÖLÜM III TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
Sağlık Bülteni İLK YARDIM ODTÜ G. V. ÖZEL MERSİN İLKÖĞRETİM OKULU Ocak 2014 SOLUNUM ve KALP DURMASI NEDİR? BÖLÜM III TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Solunum durması: Solunum hareketleri durunca, vücuda yaşamak için
DetaylıÇocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir.
Konuşma gecikmesi Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir. Aylara göre konuşmanın normal gelişimi: 2. ay mırıldanma, yabancılara
DetaylıPERIFERIK - SANTRAL VERTIGO. HANGI HASTADA GÖRÜNTÜLEME YAPALıM? Dr. Mustafa YILMAZ Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
PERIFERIK - SANTRAL VERTIGO HANGI HASTADA GÖRÜNTÜLEME YAPALıM? Dr. Mustafa YILMAZ Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD SUNU PLANı Tanım Vertigo nedenleri Santral- Periferik ayrımı Görüntüleme BAŞ
DetaylıHEMORAJİK İNME. Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD
HEMORAJİK İNME Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD İntraserebral kanamalar inmelerin %10-15 ini oluşturmaktadır. İntraparenkimal, subaraknoid, subdural ve
DetaylıKULAK BURUN BOĞAZ ANABİLİM DALI Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Programı
KULAK BURUN BOĞAZ ANABİLİM DALI Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Programı Programa kabul ön koşulu: Yüksek Lisans : Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji bölümü mezunları, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
DetaylıGAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE TIP FAKÜLTESİ DÖNEM 3 DERSLERİ
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE TIP FAKÜLTESİ DÖNEM 3 DERSLERİ Konu: Nörolojik bilimlere giriş Amaç: Merkezi ve Periferik Sinir Sistemi nin çalışma prensiplerini ve ilgili klinik durumları anlamak. Serebrum,serebellum,
Detaylı