Doğu Karadeniz Bölgesinde EKOLOJİK BOZULMA, ORMAN TAHRİBİ, SEL VE TOPRAK EROZYONU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doğu Karadeniz Bölgesinde EKOLOJİK BOZULMA, ORMAN TAHRİBİ, SEL VE TOPRAK EROZYONU"

Transkript

1 Doğu Karadeniz Bölgesinde EKOLOJİK BOZULMA, ORMAN TAHRİBİ, SEL VE TOPRAK EROZYONU Doç.Dr.H. Zeki KALAY Araş.Gör. Refik KARAGÜL Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi ÖZET Ülkemizde en önemli çevre sorunu belki de erozyon ve toprak kaybıdır. Çünkü tarım alanları giderek azalmakta, alternatif olanlar olmasına rağmen 1. sınıf arazi üzerine çeşitli yapılar inşa edilmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi ülkemizde arazi kabiliyet sınıflandırmasına uyulmaması ve arazinin yanlış kullanılmasıdır. Doğu Karadeniz bölgesinde, ormanlar tahrip edilmekte, hayvanlar usulsüz olarak otlatılmaktadır. Hem toprağı besleyen hemde yağışlarda fazla su miktarını tutmaya yarayan ölü örtü toplanılmakta ve otlatılmakta dolayısıyla ormanlarda ölü örtü yeteri kadar bulunamamaktadır. Bunun sonucunda ise, bölgede giderek artan oranlarda sel ve heyelan olayları görülmektedir. Doğu Karadeniz bölgesindeki söz konusu olumsuzlukları giderebilmek için; bölge halkının ekonomik durumunu iyileştirebilecek sosyal ormancılık, hafif sanayi, ahır hayvancılığı, süt işleme tesisleri, halıcılık, arıcılık gibi faaliyet sahaları geliştirilebilir. Bilindiği gibi son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çevre sorunları gün geçtikçe büyümekte ve daha fazla güncellik kazanmaktadır. Bu sorunlar, ozon tabakasındaki delikten hava kirliliği, deniz kirliliği, göl ve akarsu kirliliği, toprak kirliliği, gürültü kirliliği, plansız şehirleşme ve sanayileşme, toprak erozyonu, sel ve taşkın problemleri, bitki ve hayvan türlerinin soyunun tüketilme-

2 Ekoloji sine kadar uzanmakta, bunun sonucunda tabiattaki denge ve ahenk büyük ölçüde insan etkisiyle bozulmaktadır. Ülkemizde bugün belki de en önemli çevre sorunu, erozyon ve toprak kayıplarıdır. Tarihte büyük medeniyetler toprak ve su kaynaklarmca zengin alanlarda gelişmiş, bu kaynakların tahrip ve yokedilmesi de yine bu büyük uygarlıkların sonunu getirmiştir. Buna örnek olarak Mezopotomya ve İnka medeniyetlerini verebiliriz. Mezopotamya medeniyeti Anadolu'dan taşınan toprağın altında kalmıştır. Güney Amerika'daki İnka'lar tarım bakımından ileri gitmiş zengin bir toplum iken, ormanları tahrip edip yeni tarım alanları açmış, bunun sonucunda artan erozyonla toprakları gitmiş, verim düşmüş, artan nüfuslarını besleyemeyerek zayıf düşmüşler ve medeniyetleri çökmüştür (1). Ülkemizde nüfus hızla artmakta, buna karşılık tarım alanları artmayıp aksine azalmaktadır. Çünkü, tarıma uygun l. sınıf arazi üzerine her yerde ve herkesin gördüğü gibi binalar, fabrikalar, şehirler - alternatif alanlar olmasına rağmen- inşa edilmektedir. Bu şekilde fert başına düşen tarım alanı küçülmektedir. Ülkemiz tarım ürünleri üretimi bakımından kendisine yeten ender ülkelerden birisi olmasına rağmen bununla çok övünülmemelidir. Gerekli tedbirler alınmadığı takdirde kısa süre sonra kendisini besleyemez duruma düşmemiz kaçınılmazdır. Ülkemizde ormanlar da hızla tahrip edilmekte, orman alanları azalmakta, nitelikleri düşmektedir. Bu bakımdan odun hammaddesi üretimi ihtiyaca yetmemektedir. Daha şimdiden ülkemizde yetiştirilen bazı tarım ve orman ürünleri dışarıdan ithal edilmeye başlanmıştır. Ülkemiz tabii kaynaklarının detaylı envanter ve sınıflandırılması şimdiye kadar yeterince yapılmamış, yapılanlara da uyulmamıştır. Bu konudaki en büyük problem, Arazi Kabiliyet Sınıflandırmasına uyulmaması ve arazinin yanlış kullanılmasından doğmaktadır. Orman ve arazi kadastrosu yapılmadığı için bazı yerlerde ve durumlarda orman arazisi işgal edilmiş, orman ortadan kaldırılmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesindeki illerin orman kadastrosu görmüş alanları, Giresun'da %5.2'si, Ordu'da %6.6'sı, Trabzon'da %5.8'i, Rize'de %9'u, Artvin'de %5.4'üdür (2). Ülkemizin Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki l. sınıf, tarıma uygun verimli tarım alanları; şehirleşme, sanayileşme, yol, askeri ve turistik tesisler, havaalanları gibi kullanımlar sebebiyle elden çıkmaktadır. Doğu Karadeniz bölgesinde tarım yapılabilir 1,2,3. sınıf arazilerin nisbeti toplam arazinin %2.1'idir. Bu oran Trabzon'da %1.01, Rize'de %0.43'dür (3). Yani, Trabzon'un tüm arazisinin sadece %1'i, Rize'nin ise %0.43'ü tarım yapılabilir arazidir. Çoğu kıyı kesimlerde az ve kıt olan bu verimli topraklar şehirleşme, sanayileşme, havaalanı gibi tesisler ile ortadan kaldırılmaktadır. Bu gibi yararlı tesislere ülkemizin büyük ihtiyacı vardır. Ancak bunların kurulabileceği daha verimsiz alternatif alanlar varken ve gerekli teknik önlemler alınmadan yapıldığında bunlar çevreyi kirletmekte ve insan sağlığına zarar vermektedir (Trabzon çimento fabrikası ve Murgul bakır fabrikası gibi) (Şekil 1). Ormanlık yukarı kesimlerde ise gizli ve açık orman tahribatı sürmektedir. Ormanlar, aşağıdan yukarı doğru tarım alanı açmak için, yukarıdan aşağı da yaylacılık ve hayvancılık için baskı altına alınmakta, alanları daraltılmakta bazen de ortadan kaldırılmaktadır. Doğu Karadeniz Bölgesi; dağlık, arazi çok eğimli ve yağışı da boldur. Orman sınırları aşağıdan fındık ve çay tarımı ile yukarıdan da yaylacılık ile daraltılmaktadır. Yaz aylarında birçok yerde irili ufaklı yayla ve obalar kurulmakta, şenlikler düzenlenmektedir. Bu yerlerdeki insan ve hayvanlar tarafından ormanlar tahrip edilmektedir. Ormanlardan odun temin edilmekte, hayvanlar usulsüz olarak otlatılmaktadır. Orman altındaki ölü örtü (*) toplanılmakta ve otlatılmakta dolayısıyla ormanlarda ölü örtü, yeteri kadar bulunamamaktadır (5). Bu şekilde ekosistemdeki besin dolaşımı bozulmakta, orman toprağı bitki besin maddesi bakımından fakirleşmekte, verim ve taşıma kapasitesi azalmaktadır. Ölü örtünün bölge açısından belki daha da önemli değeri onun hidrolojik fonksiyonlarıdır. Ölü örtü ve humus kendi ağırlığının 9 katı kadar su tutabilmektedir (6). Bölgemizde yapılan bir araştırmada; ölü örtünün kendi ağırlığının 5 katı kadar su tutabildiği ve tahrip edilmemiş bir kayın ormanımızda ölü örtü miktarının 25 ton / hektar civarında olduğu görülmüştür (5). Bu hektarda 125 ton suyun sadece ölü örtü tarafından tutulabileceğini göstermektedir. Ayrıca ölü örtü; yağmur damlasının mekanik olarak toprağı dövüp dispersleştirme- (*): Orman toprağının yüzünü örten az veya çok ayrışmış organik maddelerin bütününe "ÖLÜ ÖRTÜ" denir. Ölü örtü başlıca yaprak ile iğnelerden, bunlardan başka dal, tomurcuk, çiçek, tohum ve ağaç kabuklarından oluşur (4). Ölü örtü ayrışınca bünyesindeki element ve bileşikleri bitki besin maddesi olarak toprağa verir ve orman ekosisteminde bir besin maddesi dolaşımı sağlar.

3 Resim 1: Murgul Bakır Fabrikasından çıkan gaz zararı nedeniyle bitki örtüsünün kuruması ve sonuçta oluşan erozyonun görünüşü. Foto: R. Karagül, 1990 sine de engel olur ve adeta bir battaniye gibi toprağın yüzünü örterek onu aşınmaktan korur. Otlatma ve aşırı faydalanma ile orman topraklan ölü örtü ve humustan mahrum kalmakta, toprak sıkışmakta dolayısıyla infiltrasyon (suyun toprağa girmesi) ve su tutma kapasitesi azalıp yüzeysel akış ve erozyon artmaktadır. Bölgedeki sel ve heyelan olaylarında, orman azalması ve bozulmasının, ölü örtünün kaldırılmasının çok büyük rolü vardır. Brezilya-Amazon ormanlarında yapılan araştırmalara göre, orman ekosistemine giren yağışın 3/4'ü yüzeyden akıp gitmeden ve yeraltı suyuna karışmadan atmosfere geri dönmektedir. Bu ise, yağışın 1/4'ünün toprakta depolanması ve dere akışına dönüşmesi demektir. Sözkonusu araştırmalara göre ormanla kaplı bir bölgeden atmosfere geri yükselen su buharının miktarı, otluk-çalılık bölgeden çıkanın 2 katı, çıplak bir bölgeden çıkanın 10 katıdır. Bu bitki örtüsü kesildiği zaman yüzeysel akış olmakta, bitki besin maddeleri ve toprak sistemden çıkmakta ve böylece denge bozularak ekosistemin verim gücü ve taşıma kapasitesi azalmaktadır (1). Trabzon ve civannda ise, 1990 yılı Haziran ayında meydana gelen sel felaketinde ormansızlaşmanın rolü çok büyüktür. Suyun toplanma bölgesi olan havzaların yukarı kesimleri açık (yayla) veya bozuk karakterde ormanla kaplıdır. Aşağı kesimler de yine aynı şekilde tahrip edilmiştir. Dolayısıyle havzaya düşen yağış, orman, ölü örtü ve sığ olan toprak tarafından yeteri kadar tutulmaksızın ve dolayısıyla engellenip dereye ulaşması geciktirilmeksizin dereye ulaşmakta ve böylece ani ve yüksek (pik) akımlar meydana getirmektedir. Bu tip ani ve yüksek akımlar ormansız havzaların karakteristiğidir. Ormanlık havzalarda, yağış tutulup dereye ulaşması geciktirilmekte, bir kısmı evapotranspirasyonla (buharlaşma ve terleme) harcanmakta, dolayısıyla derelerde suyun ani yükselmesi yerine uzun zamana yayılması durumu ortaya çıkmakta ve akış rejimi düzenli olmaktadır. Amazon ormanlarında, sisteme giren yağışın 3/4'ü ekosistem tarafından tutulup harcandığı yukarıda belirtilmişti. Bölgemizde meydana gelen afet sırasında da bu yağışın hiç olmazsa 2/4'ü ekosistem (özellikle toprak ve bitki örtüsü) tarafından sistemde tutulup harcanabilseydi, derelere ulaşan su miktarı daha az olacak ve böylece tahribat da büyük ihtimalle bu büyüklükte olmayacaktı. Çünkü, Bölgede ormanlar aşırı derecede azaltılmış ve tahrip edilmiştir. Uzaktan görülen yeşillik aldatıcıdır. Orman amenajman planlarına dayanılarak yapılan bir çalışmada Trabzon-Akçaabat ilçesindeki havzalarda yılları arasındaki 13 yıllık dönemde; Söğütlüdere havzasında 3860 dekar, Kireçhane deresi havzasında 120 dekar, Kavaklı deresi havzasında 1230 dekar, Danca deresi havzasında 960 dekar, Çatalzeytin deresi havzasında 1700 dekar olmak üzere toplam 7870 dekar orman alanı azaltılmıştır. Yine aynı 13 yıllık dönemde Doğu Karadeniz Bölgesindeki Orman Bölge Müdürlükleri orman sahalarında büyük azalmalar görülmüştür yılında Giresun Orman Bölge Müdürlüğü Orman alanı, ha.; Trabzon ha. iken 1983 yılında bu rakamlar; Giresun'da ha., Trabzon'da ha.'a düşmüştür (2). Kaybolan bu alan, tanm ve otlak alanlanna dönüştürülmüştür yılları arasında ve diğer havzalarda da tahribat sürmüş ve hâlâ sürmektedir. Bunlar da hesaba katılırsa tahribatın daha da korkunç boyutlarda olduğu meydana çıkmaktadır. Halbuki bölgede yağışın fazla olması, arazinin çok eğimli olması nedeniyle orman alanlannın azalması yerine bilakis arttınlması gerekmektedir. Bölgede çapa tarımına uygun arazi yok denecek kadar azdır. Kullanılan arazi sınıflama sistemine göre de tarıma uygun arazi çok azdır. Ancak, ekonomik ve sosyal zorlamalar nedeniyle tarım yapılması gerekse bile buna belirli sınırlamalar ve standartlar getirilmesi gerekmektedir. Yanlış arazi kullanma ve orman tahripleri sonucu oluşan erozyon ve sel olayları toplumun tüm kesimlerine olduğu gibi gelecek kuşaklara da zarar [25]

4 Ekoloji Resim 2: Trabzon Sera deresi havzasında orman tahribi ve arazinin yanlış kullanılması yüzünden oluşan kıraçlaşma ve erozyon. Orman olması gerekli araziye toprağı korumayan çapa ürünü (Mısır), hiçbir toprak koruma önlemi alınmadan ekilmiş ve sonuçta görüldüğü gibi erozyonla ürün ve toprak Sera gölüne taşınmıştır. Foto: R.Karagül, Trabzon Sera Köyü, vermektedir (Resim 2). Günübirlik ve geçici faydalar için bir kısım insanların başkalarına zarar vermesine izin verilmemelidir. Havza üst kesimlerinde yapılan yanlış uygulamaların bedelim bir sel olayında, bunda hiç etkisi olmayan aşağı kesimlerdeki insanlar da ödemektedir (Resim 3). Bu sebep- le, eğitim ve kalkındırma ile birlikte hoş olmasa bile bazı yasakların da getirilmesi gerektiğinde düşünülmelidir. Topraksu örgütünün çalışmaları ve bu örgütün verilerine dayanarak Kantarcı'nın yaptığı ekolojik değerlendirmeler ülkemizde ve yöremizde arazinin ne kadar yanlış kullanıldığım gösteren iyi bir çalışmadır. Bu çalışma ve değerlen-dirmelere göre; Orman olarak kullanılması gereken VI. sınıf arazide orman alanı; Batı Karadeniz'de %53.4, Doğu Karadeniz'de %8.8 olarak belirtilmekte ve tarım alanlarının potansiyel sınır-larını aştığı belirtilmektedir (3). Yani, Doğu Karadeniz'de VI. sınıf orman arazisinin % 91.2 si işgal edilmiş ve yanlış kullanım altındadır. Doğu Karadeniz bölgesinde orman tahribini önlemek için yapılan çalışmalar ve alınan önlemler yeterli olmaktan çok uzaktır. Tarım alanı kazanmak için ormandan her yıl azar azar yer açılarak yukarı doğru tarım alanları genişletilmekte (Resim 4), 3-5 sene sonra toprak taşınınca orası terkedilerek yeni yerler açılmakta veya başka yerden toprak taşınarak oraya serilmektedir. Bu şekilde ormanlar azalmakta, erozyonla toprağı taşınan alanlar elden çıkmaktadır. Çevremizde bunun birçok örneklerine rastlamak mümkündür (Resim 5). Bu tip sarp arazilerde toprak taşındıktan sonra anakaya ortaya çıkmakta ve bir nevi antropojen kurak alanlar meydana getirilmektedir. Üzerinde bitki ve toprak olmayan anakaya suyu tutamamakta, yağan yağış yüzeysel akışla hemen dereye ulaşıp sel oluşturmakta sonra da susuzluk kendini göstermektedir. İşte orman ve ölü örtü bu ekstrem olayları ortadan kaldırırarak hem suyun tutulması ve depolanmasını sağlamakta hem de sel oluşumu- Resim 3: Trabzon ve civarında 20 Haziran 1990 Sel Felaketi sırasında küçük bir havzadan bir gecede taşınan toprağın oluşturduğu delta ve sahilde zarar gören arazi, ev ve tesisler. Foto: R. Karagül, Hacıbeşir deresi, Resim 4: Her yıl azar azar açılarak ormanın daha yukarılara doğru sürülmesi. Alt kısım önceden açılarak fındık dikilmiş, ortada yeni açılan yer ve yukarısında orman görülmektedir. Eğim %70-80 olup arazi tarım değil orman arazisidir ve tabii bitki örtüsü de yine ormandır. Bu nadir değil yaygın bir olaydır ve Doğu Karadeniz Orman Ekosistemlerinin dengesi ve tür bileşimi hızla insan marifetiyle bozulmaktadır. Foto: R.Karagül, Giresun-Çanakçı ilçesi, Karabörk köyü, Haziran 1990.

5 Resim 5: Doğu Karadeniz bölgesi gibi yağışı ve yeşili bol olan bir bölgede orman ve bitki örtüsünün kaldırılması neticesi kıraç hale getirilmiş bir arazi. Toprak yok, bitki örtüsü yok, erozyon şiddetli. Foto: R. Karagül, Trabzon-Maçka, hayvancılığı, süt işleme tesisleri, halıcılık, arıcılık v.b. geliştirilebilir. Bu şekilde, buralardaki insanların ekonomik durumu iyileştirilerek ormanlar üzerindeki baskı azaltılabilir. Sel olayında büyük can ve mal kaybına sebep olan en büyük etken olan dere ve sel yataklarına yerleşme, ev ve başka tesisler yapma, dere yatağını kapatma, derenin içine yol yapma gibi olaylar yasaklanabilir (Resim 6 ve 7). Bunda herkesin yaran vardır. Çok problemli olan yerlerdeki halk başka yere nakledilebilir. Zaten bölgede göç fazladır. Bu tedbirlerin hepsi bir anda nü önleyerek dengenin oluşmasına yardımcı olmaktadır. Bölgede, Havza Amenajmam problemlerine ilişkin her ne kadar yeterli deneysel ve sayısal veriler bulunmasa da problemlerin çözümü için bazı Resim 8: Geçen selden ders almayan ve gelecek seli düşünemeyen bir vatandaşımızın dere yatağına ev yapması. Ön kısımda görülen köprü selden yıkılmış ve yeniden yapılmıştır. Foto: R. Karagül, Vakfıkebir, 16 Temmuz Resim 6: Dere yatağı işgal edilerek yapılan ve selden alt katları zarar gören şanslı bir mesken. Bunun gibi birçok ev selde yıkılmıştır. Foto: R.Karagül, Akçaabat-Söğütlüdere, başlangıç girişimlerinde bulunulabilir. Problemli sahalarda; sosyal ormancılık, hafif sanayi, ahır Resim 7: 20 Haziran 1990 selinde zarar gören Değirmendere yatağındaki karayolu ve köprü. Foto R. Karagül, Trabzon-Maçka karayolu, yapılamasa bile çözüme bir yerden başlamakta yarar vardır. Ama şu anda yapılan odur ki; selden hiç ibret alınmamıştır. Dere içlerinde ev ve tesisleri zarar görenler yine aynı yere aynı şekilde ev ve tesislerini yapmaktadır (Resim 8). Bunun yüzlerce örnekleri görülmektedir. Selden yokolan karayolları yine aynı yer ve güzergâhtan tekrar yapılmaktadır. Adeta gelecek sel ve felakete davetiye çıkarılmaktadır. KAYNAKLAR 1. Berkes, F. ve Kıslalıoğlu, M. (1990). Ekoloji ve Çevre Bilimleri, Remzi Kitabevi, İstanbul. 2. Kalay, H.Z., Köse, S., Altun, L. ve Karagül, R. (1990). Trabzon 20 Haziran Sel Felaketinin Nedenleri, Sonuçlan ve Alınmas^ Gerekli Önlemler. Trabzon ve Yöresi 20 Haziran Sel Felaketi Sempozyumu Kasım K.T.Ü. Trabzon. 3. Kantarcı, M.D. (1983). Türkiye'de Arazi Yetenek Sınıfları ile Arazi Kullanımının Bölgesel Durumu. İ.Ü. Orman Fak. Yay. No İstanbul. 4. Irmak, A (1972). Toprak İlmi. İ.Ü. Orman Fak. Yay. No.184 İstanbul. 5. Karagül, R. (1990). Artvin-Murgul Yöresindeki Kayın ve Kızılağaç Orman Ölü Örtülerinin Bazı Hidrolojik ve Fiziksel Özelliklerinin Araştırılması. Y. Lisans Tezi. K.T.Ü. Trabzon. 6. Irman, A. (1970). Orman Ekolojisi. İ.Ü.Orman Fak. Yay. No. 149 İstanbul. [27]

RĠZE YÖRESĠNDE YANLIġ ARAZĠ KULLANIMI VE NEDEN OLDUĞU ÇEVRESEL SORUNLAR

RĠZE YÖRESĠNDE YANLIġ ARAZĠ KULLANIMI VE NEDEN OLDUĞU ÇEVRESEL SORUNLAR RĠZE YÖRESĠNDE YANLIġ ARAZĠ KULLANIMI VE NEDEN OLDUĞU ÇEVRESEL SORUNLAR Doç. Dr. Turan Yüksek Rize Üniversitesi Pazar Meslek Yüksekokulu 53300-Pazar/Rize GiriĢ Doğu Karadeniz Bölgesindeki en önemli doğal

Detaylı

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3 Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir

Detaylı

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar

Detaylı

ÇIĞLARIN OLUŞUM NEDENLERİ:

ÇIĞLARIN OLUŞUM NEDENLERİ: ÇIĞ Genellikle boylu bitki örtüsü (orman) çok seyrek veya bulunmayan engebeli, dağlık ve eğimli arazilerde tabakalar halinde birikmiş olan kar kütlesinin iç ve dış kuvvetler etkisi ile başlayan bir ilk

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Toprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanı Havza? Hidrolojik olarak; Bir akarsu tarafından parçalanan, kendine

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI METEOROLOJI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 Aylık Bülten www.mgm.gov.tr METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 YAĞIŞ

Detaylı

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ 1) Aşağıdaki anıtlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) 2) I Arazide daha önce olmayan, kaynak suların, suya doygun alanların ve su sızıntılarının oluşması. II Bina temelleri altında çatlama,

Detaylı

(Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki Değişimin Toz Fırtınaları ile İlişkisi

(Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki Değişimin Toz Fırtınaları ile İlişkisi V. ULUSLARARASI KUM VE TOZ FIRTINASI ÇALIŞTAYI ORTA DOĞU TOZ KAYNAKLARI VE ETKİLERİ 23-25 EKİM 2017, İSTANBUL (Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki

Detaylı

Ormanların havza bazında bütünleşik yaklaşımla çok amaçlı planlanması

Ormanların havza bazında bütünleşik yaklaşımla çok amaçlı planlanması Ormanların havza bazında bütünleşik yaklaşımla çok amaçlı planlanması Prof. Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi, TRABZON Sunuş 1.Ormanların havza bazında ekosistem tabanlı

Detaylı

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE NEDİR? İçinde bulunduğumuz canlı, cansız tüm varlıkların birbirleri ile ilişkilerini içine alan ortam. Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını,

Detaylı

Diger yandan bölgede dagınık yerleşim alanları artmış ve buralarda yoğun bir alt yapı yapılması zorunda kalınmıştır.

Diger yandan bölgede dagınık yerleşim alanları artmış ve buralarda yoğun bir alt yapı yapılması zorunda kalınmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesi, topografik yapısı, bitki örtüsü ve ekolojik dengelerin hassasiyeti açısından ülkemizin en önemli bölgelerinden birisidir. Bu bölgede ılıman iklim hakimdir. Bu iklimin bir sonucu

Detaylı

LAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı

LAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı ARAZİ BOZULUMU LAND DEGRADATİON Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı LAND DEGRADATİON ( ARAZİ BOZULUMU) SOİL DEGRADATİON (TOPRAK BOZULUMU) DESERTİFİCATİON (ÇÖLLEŞME) Arazi Bozulumu Nedir - Su ve rüzgar

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA 6.3.2.4. Akdeniz Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Akdeniz kıyıları boyunca uzanan Toros

Detaylı

ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI BURSA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI BURSA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI BURSA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ EĞİMLİ ARAZİLERDE TERASLAMA TEKNİĞİ BUROR HENDEKLİ TERAS BUROR ÇUKURLU SEKİ TERAS (BUROR : Bursa Orman Terası) 2009 Arazi Yetenek Sınıfları ve Bu

Detaylı

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA ISLAHI DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ DR.HAVVA KAPTAN ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA

Detaylı

BUROR TERAS BUROR HENDEKLİ TERAS BUROR ÇUKURLU SEKİ TERAS

BUROR TERAS BUROR HENDEKLİ TERAS BUROR ÇUKURLU SEKİ TERAS BUROR TERAS BUROR HENDEKLİ TERAS BUROR ÇUKURLU SEKİ TERAS Arazi Yetenek Sınıfları ve Bu Sınıfların Kullanım Biçimleri * Özel sınıf olarak belirtilen böyle araziler, daha detaylı araştırmalara dayalı ıslah

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır.

ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır. ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır. 2017 Dünya Su Günü Bildirisi 2016 yılı, ilk kayıtların tutulduğu 1880 yılından bu yana en sıcak yıl olarak kayda geçti. 2 yüzyıl, dünya ortalama

Detaylı

Arazi örtüsü değişiminin etkileri

Arazi örtüsü değişiminin etkileri Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Rize İlinin Arazi Örtüsündeki Zamansal Değişimin (1976 ) Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemi İle Belirlenmesi Yd Yrd. Doç. Dr. Sl

Detaylı

Türkiye'de Tarım. İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir.

Türkiye'de Tarım. İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye de Tarım Türkiye'de Tarım İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları Topraklarımızdan faydalanma

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Ülkemizde Tarımsal Ormancılık Çalışmaları Ülkemizde tarımsal ormancılık çalışmalarını anlayabilmek için ülkemiz topraklarının yetişme ortamı özellikleri

Detaylı

Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER

Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyonlar Fonksiyon tanımı Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyona uygulanacak Silvikültürel MÜDAHALELER 2) ETÇAP Planlarının Düzenlenmesine

Detaylı

HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü)

HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) HAVZA SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek

Detaylı

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ HİDROLOJİK DÖNGÜ (Su Döngüsü) Yer kürenin atmosfer, kara ve su olmak üzere üç ayrı bölümünde su, gaz durumdan sıvı veya katı duruma ya da katı veya sıvı durumdan gaz durumuna dönüşerek

Detaylı

HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ?

HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? Yrd.Doç.Dr. Oğuz KURDOĞLU KTÜ Orman Fakültesi Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 2 Maliyetleri kim karşılayacak? Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 3 Oğuz KURDOĞLU,

Detaylı

Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler

Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler On5yirmi5.com Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler Nelerdir? Yayın Tarihi : 14 Kasım 2012 Çarşamba (oluşturma : 1/30/2019) Çevre sorunları, insanların yaşadıkları doğal ortamı

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu

Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu Ormanların yağışlardan yararlanmayı artırma, su ekonomisini düzenleme ve sürekliliğini sağlama, su taşkınlarını önleme, dere, nehir, bent, baraj, su kanalı ve benzeri

Detaylı

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ Dr. ġevki DANACIOĞLU Dersin içeriği Havza ve havza yönetimi tanımı, tarihsel gelişimi ve coğrafya bilimiyle ilişkisi

Detaylı

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 Türkiye de Arazi Kullanımı Türkiye yüzey şekilleri bakımından çok farklı özelliklere sahiptir. Ülkemizde oluşum özellikleri birbirinden farklı

Detaylı

YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI

YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI SEL NEDİR? Sel; Şiddetli yağışların ardından yan derelerden gelen ve fazla miktarda katı ve iri materyal içeren büyük su kitlesidir. Isparta-Senirkent,

Detaylı

Doğu Karadeniz Bölgesi nde olduğu gibi yüksek eğim gruplarına sahip alanlar, ancak yoğun ve koruyucu orman örtüsü ile kaplı olduklarında heyelanların (toprak göçükleri) meydana gelme olasılıkları düşük

Detaylı

Su, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.

Su, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır. DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi

Detaylı

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU AKÇAKALE KÖYÜ (MERKEZ/GÜMÜŞHANE) 128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2016 AKÇAKALE KÖYÜ-MERKEZ/GÜMÜŞHANE 128 ADA 27 VE 32 NUMARALI PARSELLERE

Detaylı

Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri. Erozyon ve Toprak Korunması

Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri. Erozyon ve Toprak Korunması DERS 5 Su Erozyonu Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri Oluşumuna ve etkenlerine göre erozyon çeşitleri Erozyonun meydana gelmesine sebep olan aktif faktörler su ve rüzgar dır. Etki dereceleri

Detaylı

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır.

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI VE EKONOMİK FAALİYETLER TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. Buğday Un,Pamuk dokuma, zeytin, ayçiçeği- yağ, şeker

Detaylı

TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME

TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME Trakya'da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu II 127 T.C. ORMAN BAKANLIĞI O.G.M.. Çanakkale Bölge Müdürlüğü Çalışma Programı TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME

Detaylı

II. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU

II. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU II. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU İKLİM DEĞİŞİMİ, ERKEN UYARI SİSTEMLERİ VE YENİLİKLER ÇALIŞTAYI BİLDİRİ SUNUMU ÇALIŞTAY KOMİTESİ ADINA AYŞE TÜRKMEN Alternatifi olmayan ve insanoğlu tarafından üretilemeyen

Detaylı

Seller çoğu durumlarda şiddetli sağanak yağışlar sırasında toprağın infiltrasyon kapasitesinin aşılması sonucunda oluşmaktadır.

Seller çoğu durumlarda şiddetli sağanak yağışlar sırasında toprağın infiltrasyon kapasitesinin aşılması sonucunda oluşmaktadır. SEL VE TAŞKIN Sel terimi; çoğunlukla şiddetli yağışların ardından yan derelerden ani olarak gelen ve fazla miktarda katı materyal (asılı yük ve yatak yükü halinde taşıntı) içeren büyük su kitlesini ifade

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Bölge geniş ovalar ve alçak platolardan

Detaylı

Çevre Yüzyılı. Dünyada Çevre

Çevre Yüzyılı. Dünyada Çevre Çevre Yüzyılı Çevre; canlıların yaşamı boyunca ilişkilerini sürdürdüğü dış ortamdır. Hava, su ve toprak bu çevrenin fizikî unsurlarını; insan, hayvan, bitki ve diğer mikroorganizmalar ise, biyolojik unsurlarını

Detaylı

Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar

Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar Tarım, yeryüzünde en yaygın olan faaliyetlerden olup, gıda maddeleri ve giyim eşyası için gerekli olan hammaddelerin büyük bölümü

Detaylı

ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA)

ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA) ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA) Prof. Dr. İbrahim TURNA Orman Nedir? Orman, sadece ağaç ve ağaççık toplulukları değildir. Orman canlı ve büyük bir sistemdir. Bu sistem; ağaçlar, çalılar, otlar,

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ

SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar

Detaylı

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS 31. 32. Televizyonda hava durumunu aktaran sunucu, Türkiye kıyılarında rüzgârın karayel ve poyrazdan saatte 50-60 kilometre hızla estiğini söylemiştir. Buna göre, haritada numaralanmış rüzgârlardan hangisinin

Detaylı

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla

Detaylı

Bölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi)

Bölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi) YERYÜZÜNDEKİ BAŞLICA İKLİM TİPLERİ Matematik ve özel konum özelliklerinin etkisiyle Dünya nın çeşitli alanlarında farklı iklimler ortaya çıkmaktadır. Makroklima: Çok geniş alanlarda etkili olan iklim tiplerine

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-3 COĞRAFYA-1 TESTİ 26 HAZİRAN 2016 PAZAR Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5. Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.Arkensis, 6.Kapensis Flora alemleri flora bölgelerine (region), flora

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE C ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ (5 SAAT) 1 Ekosistemlerin Bozulma Nedenleri (Çevre Sorunları) 2 Çevre Kirliliğine Neden Olan (İnsan Kaynaklı) Faktörler

Detaylı

Normal (%) 74 59 78 73 60. Bozuk (%) 26 41 22 27 40. Toplam (Ha) 889.817 192.163 354.526 1.436.506 17.260.592. Normal (%) - - - - 29

Normal (%) 74 59 78 73 60. Bozuk (%) 26 41 22 27 40. Toplam (Ha) 889.817 192.163 354.526 1.436.506 17.260.592. Normal (%) - - - - 29 1.1. Orman ve Ormancılık Türkiye yaklaşık olarak 80 milyon hektar (ha) yüzölçümüyle dağlık ve eko-coğrafya bakımından zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu ekolojik zenginliğe paralel olarak ormanlar da

Detaylı

ARTVİN İLİ, HOPA İLÇESİ VE ÇEVRESİNDE 24 AĞUSTOS 2015 TARİHİNDE MEYDANA GELEN SEL VE HEYELAN FELAKETİ HAKKINDA RAPOR

ARTVİN İLİ, HOPA İLÇESİ VE ÇEVRESİNDE 24 AĞUSTOS 2015 TARİHİNDE MEYDANA GELEN SEL VE HEYELAN FELAKETİ HAKKINDA RAPOR ARTVİN İLİ, HOPA İLÇESİ VE ÇEVRESİNDE 24 AĞUSTOS 2015 TARİHİNDE MEYDANA GELEN SEL VE HEYELAN FELAKETİ HAKKINDA RAPOR A- GİRİŞ Artvin İli, Hopa ilçesinde, 24 Ağustos 2015 tarihinde, saat 14.30 da başlayan

Detaylı

5. Ünite. ÇEVRE ve TOPLUM. 1. Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz?... 154. 2. Çevre Sorunları... 156. Konu Değerlendirme Testi... 158

5. Ünite. ÇEVRE ve TOPLUM. 1. Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz?... 154. 2. Çevre Sorunları... 156. Konu Değerlendirme Testi... 158 412 5. Ünite ÇEVRE ve TOPLUM 1. Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz?... 154 2. Çevre Sorunları... 156 Konu Değerlendirme Testi... 158 153 Doğadan Nasıl Yararlanıyoruz? 413 414 İNSANLARIN DOĞAL ÇEVREYİ KULLANMA

Detaylı

İSTANBUL UN ÇEVRE SORUNLARI

İSTANBUL UN ÇEVRE SORUNLARI TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ İSTANBUL UN ÇEVRE SORUNLARI 05.06.2014 MEGA PROJELER VE SU HAVZALARINA ETKİSİ 3. HAVALİMANI PROJESİ KANAL İSTANBUL SU HAVZALARININ DURUMU VE KURAKLIK TEHLİKESİ

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA İç Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Çok fazla engebeli bir yapıya sahip olmayan

Detaylı

TOPRAK İLMİ, ORMAN EKOLOJİSİ, HAVZA AMENAJMANI VE ETÜD-PROJE İŞLERİ

TOPRAK İLMİ, ORMAN EKOLOJİSİ, HAVZA AMENAJMANI VE ETÜD-PROJE İŞLERİ DİKKAT: 1- Sorular çoktan seçmeli test şeklinde olup, cevap kağıdındaki doğru cevaba ait kare kutunun içi X (çarpı) şeklinde işaretlenerek cevaplanacaktır. 2- Cevaplandırmada siyah kurşun kalem ve yumuşak

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Doğu Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Ülkemizin en yüksek ve engebeli bölgesidir.

Detaylı

KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI

KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI III. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL Köprülü Kanyon Milli Parkının Kısa Tanıtımı Gerçekleştirilen Envanter Çalışmaları Belirlenen Orman Fonksiyonları Üretim Ekolojik Sosyal

Detaylı

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA III.BÖLÜM Bu bölümde ağırlıklı olarak Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanan ve Kastamonu yu içine alan Batı Karadeniz Bölümü, Kastamonu ili, Araç

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 3.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme ve

Detaylı

Çevre Sorunlarının Nedenleri. Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet

Çevre Sorunlarının Nedenleri. Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet Çevre Sorunlarının Nedenleri Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet Başlıca çevre sorunları Hava kirliliği Su kirliliği Toprak kirliliği Gürültü kirliliği Katı atıkların oluşturdukları kirlilikler

Detaylı

Önemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar

Önemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar nların Çevresel Yrd. Doç.. Dr. Ali Ertürk rk Prof. Dr. İzzet Öztürk II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu 22-24 24 Mart Afyonkarahisar Taşkın n Nedir? Hidrolojik tanım: Suyun yükselerek akarsu kenarlarını aşması

Detaylı

Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan,

Detaylı

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki

Detaylı

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arasındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü

Detaylı

HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ?

HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? Yrd.Doç.Dr. Oğuz KURDOĞLU KTÜ Orman Fakültesi Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 2 Maliyetleri kim karşılayacak? Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 3 Oğuz KURDOĞLU,

Detaylı

Eski Amerikan Toprak Sınıflama Sistemine göre Türkiye deki büyük toprak grupları ve toprak haritalamada kullanılan semboller

Eski Amerikan Toprak Sınıflama Sistemine göre Türkiye deki büyük toprak grupları ve toprak haritalamada kullanılan semboller Eski Amerikan Toprak Sınıflama Sistemine göre Türkiye deki büyük toprak grupları ve toprak haritalamada kullanılan semboller Büyük Toprak Grubu Eğim-Derinlik Kombinasyonu Taşlılık Arazi Kullanımı F 10

Detaylı

Arazi verimliliği artırılacak, Proje alanında yaşayan yöre halkının geçim şartları iyileştirilecek, Hane halkının geliri artırılacak, Tarımsal

Arazi verimliliği artırılacak, Proje alanında yaşayan yöre halkının geçim şartları iyileştirilecek, Hane halkının geliri artırılacak, Tarımsal Arazi verimliliği artırılacak, Proje alanında yaşayan yöre halkının geçim şartları iyileştirilecek, Hane halkının geliri artırılacak, Tarımsal kaynaklı kirlilik azaltılacak, Marjinal alanlar üzerindeki

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Marjinal ekolojik şartlardaki gevşek kapalı bir Ardıç ormanı, ana amacı odun üretimi ise bu orman verimsiz kabul edilmektedir. Ancak işletme amacı

Detaylı

1-Tarımsal amaçlarla işlendiği taktirde toprak varlığının devamlılığı (Toprağın erozyona karşı duyarlığı yani erodibilite nitelikleri)

1-Tarımsal amaçlarla işlendiği taktirde toprak varlığının devamlılığı (Toprağın erozyona karşı duyarlığı yani erodibilite nitelikleri) ARAZİ SINIFLAMASI ARAZİ SINIFLAMASI: Çeşitli tarımsal ürün verme potansiyeline sahip arazi parçalarından en yüksek verimle, sürekli şekilde ve erozyona neden olmadan faydalanmayı sağlamak maksadıyla, arazinin

Detaylı

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır ili Türkiye nin en kurak ili olup yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır (Meteoroloji kayıtları). Yağan yağış ya da

Detaylı

Orman Koruma Dersi YANGIN EKOLOJİSİ

Orman Koruma Dersi YANGIN EKOLOJİSİ Orman Koruma Dersi YANGIN EKOLOJİSİ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 Orman Yangınları Karadeniz Ege Akdeniz Yangın Ekolojisi KONULAR: Konu I: Yangın Tarihi Konu II: Konu III: Konu IV: Konu V: Konu

Detaylı

Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği

Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği Dr. Hüseyin Toros (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği) huseyintoros@yahoo.com (İnsan ve Hayat Dergisi Kasım 2011) İklim değişiklikleri, seller ve aşırı sıcaklar gündemden

Detaylı

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? Canlıların hareket etme, büyüme ve yaşamlarını sürdürebilmeleri

Detaylı

Doðal Unsurlar I - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar II - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý

Doðal Unsurlar I - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar II - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý Ödev Tarihi :... Ödev Kontrol Tarihi :... Kontrol Eden :... LYS COĞRAFYA Ödev Kitapçığı 1 (TM-TS) Doðal Unsurlar - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý Adý

Detaylı

SU HALDEN HALE G İ RER

SU HALDEN HALE G İ RER SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine

Detaylı

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi TOPRAK Yer kabuğunu oluşturan çeşitli kaya ve minerallerin fiziksel ve kimyasal yoldan ayrışmasıyla meydana gelen, içinde son derece zengin flora, hayvan varlığı barındıran ve inorganik maddeler ile hava,

Detaylı

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde

Detaylı

Şimdiye kadar özelliklerini belirtmeye çalıştığımız Kütahya Yöresi'nin kuzey kesimi içerisinde de farklı üniteler ayırd etmek mümkündür.

Şimdiye kadar özelliklerini belirtmeye çalıştığımız Kütahya Yöresi'nin kuzey kesimi içerisinde de farklı üniteler ayırd etmek mümkündür. Akarsularla boşaltılmış ovalar daha çok Kütahya'nın güneyinde ve güneybatısında, başka bir tarifle Murat Dağı'nın kuzey ve kuzeydoğusunda yer almaktadırlar. Bunlar: Adırnaz Çayı ve Kocaçay'ın yukarı çığırlarındaki

Detaylı

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA EKOSİSTEM İLE BİYOM ARASINDA İLİŞKİ Canlıların yeryüzünde dağılışını etkileyen abiyotik ve biyotik faktörlere bağlı olarak bitki ve hayvan topluluklarını barındıran

Detaylı

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Ağaçlandırma çalışmalarında amaç tespiti ile işe başlamak ilk hedeftir. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Amaç tespiti ülkemizin ormancılık

Detaylı

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul Taşkınların Sebepleri, Ülkemizde Yaşanmış Taşkınlar ve Zararları, CBS Tabanlı Çalışmalar Taşkın Tehlike Haritaları Çalışmaları Sel ve Taşkın Strateji

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. Su Kaynaklarının

Detaylı

ORMAN KORUMA AÇMACILIK

ORMAN KORUMA AÇMACILIK ORMAN KORUMA AÇMACILIK AÇMACILIK Orman alanlarının azalmasına neden olan açmalar, ormandan arazi kazanmak amacıyla yapılır. Açmacılık, yeni tarlalar ve otlak alanları elde etmek için ormanı kısmen veya

Detaylı

DOĞAL KAYNAKLARIN SINIFLANDIRILMASI

DOĞAL KAYNAKLARIN SINIFLANDIRILMASI DOĞAL KAYNAKLARIN SINIFLANDIRILMASI 1. TÜKENMEYEN DOĞAL KAYNAKLAR (Güneş Enerjisi, Rüzgarlar ve Okyanuslar vb.) 2. TÜKENEBİLEN DOĞAL KAYNAKLAR 2.1. Yenilenebilen Doğal Kaynaklar (Ormanlar, Otlaklar, Topraklar,

Detaylı

A A A A A A A A A A A

A A A A A A A A A A A LYS 3 COĞRAFYA 1 TESTİ 1. Bu testte 24 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Coğrafya 1 Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1. 3. Aşağıda oksijen döngüsü ile ilgili verilen bilgilerden hangisi

Detaylı

3. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU. Sıtkı ERAYDIN Dağlık Alan Yönetimi Şube Müdürlüğü sitkieraydin@ogm.gov.tr

3. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU. Sıtkı ERAYDIN Dağlık Alan Yönetimi Şube Müdürlüğü sitkieraydin@ogm.gov.tr 3. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU Sıtkı ERAYDIN Dağlık Alan Yönetimi Şube Müdürlüğü sitkieraydin@ogm.gov.tr İSTANBUL- NİSAN 2013 TAŞKIN VE SEL KORUMADA YUKARI HAVZADA ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN YAPILAN

Detaylı

Çevre Sorunları A- Çevre Kirliliği Hava kirliliğini azaltmanın en etkili yolları nelerdir?

Çevre Sorunları A- Çevre Kirliliği Hava kirliliğini azaltmanın en etkili yolları nelerdir? Çevre Sorunları Doğal çevrede meydana gelen değişimlerin bazıları doğal yolla gerçekleşirken, bazıları da beşeri etkilerle yani insan faktörüyle ortaya çıkmaktadır. Çünkü bir yeri yaşam alanı olarak seçen

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

Orman Fonksiyonları -Zonlama Biyoçeşitlilik Koruma Alanları Estetik-Ekotuirzm İğneada: Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler (Camili) Fonksiyonlar Ölçüt

Detaylı

Sera Etkisi. Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte. Cam tarafından tutulan ısı

Sera Etkisi. Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte. Cam tarafından tutulan ısı Sera Etkisi Bir miktarda ısı arz dan kaçmakta Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte CO2 tarafından tutulan Isının bir kısmı tekrar atmosfere kaçabilir. Cam tarafından tutulan

Detaylı

Türkiye'de Toprakların Kullanımı

Türkiye'de Toprakların Kullanımı On5yirmi5.com Türkiye'de Toprakların Kullanımı Türkiye de arazi kullanımı dağılışı nasıldır? Yayın Tarihi : 14 Kasım 2012 Çarşamba (oluşturma : 12/13/2018) Ülkemiz topraklarının kullanım amacına göre dağılımı

Detaylı

İKLİM TİPLERİ. Yıllık ortalama sıcaklık 25 C dolayındadır. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı 2-3 C yi geçmez. Yıllık yağış miktarı 2000 mm den

İKLİM TİPLERİ. Yıllık ortalama sıcaklık 25 C dolayındadır. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı 2-3 C yi geçmez. Yıllık yağış miktarı 2000 mm den İKLİM TİPLERİ Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır. Ancak, benzer iklim kuşaklarına sahip alanlar büyük iklim kuşakları oluştururlar. Yüzlerce km 2 lik sahaları etkileyen

Detaylı