ZİRAAT HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. ARA DÖNEM FİNANSAL TABLOLAR

Transkript

1 31 MART 2011 TARİHİ İTİBARİYLE HAZIRLANAN ARA DÖNEM FİNANSAL TABLOLAR

2

3 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 1

4 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 2

5 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 3

6 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 4

7 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 5

8 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 6

9 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 7

10 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 8

11 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 9

12 Ekteki dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcısıdır. 10

13 1. Genel Bilgiler 1.1 Ana şirketin adı ve grubun son sahibi 11 Mayıs 2009 tarihinde Ġstanbul Ticaret Sicili Memurluğu na tescil ve 15 Mayıs 2009 tarihinde Ticaret Sicili Gazetesi nde ana sözleģmenin ilanı ile birlikte faaliyetine baģlamıģ olan Ziraat Hayat ve Emeklilik A.ġ.'nin ("ġirket"), nihai ortaklık yapısı aģağıda yer almaktadır. 31 Mart Aralık 2010 Pay Pay Pay Pay T.C. Ziraat Bankası A.ġ , ,96 Ziraat Finansal Kiralama A.ġ , ,01 Ziraat Yatırım Menkul Değerler A.ġ , ,01 Fintek Finansal Teknoloji Hizmetleri A.ġ , ,01 BileĢim Alternatif Dağıtım Kanalları , ,01 Toplam , ,00 ġirket in kuruluģ sermayesi TL olup, TL ortaklar tarafından kuruluģ aģamasında ödenmiģ, geriye kalan TL nin ödemesi ise 28 Aralık 2009 tarihinde tamamlanmıģ ve böylece sermayenin tamamı ödenmiģtir. 1.2 Kuruluşun ikametgahı ve yasal yapısı, şirket olarak oluştuğu ülke ve kayıtlı büronun adresi (veya eğer kayıtlı büronun olduğu yerden farklıysa, faaliyetin sürdürüldüğü esas yer) ġirket, Aksaray Mahallesi Turgut Özal Millet Caddesi No: , Fatih Ġstanbul adresinde faaliyet göstermekte olup, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuģ Anonim ġirket statüsündedir. ġirket faaliyetlerini, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nda belirlenen esaslara göre yürütmektedir. 1.3 İşletmenin fiili faaliyet konusu ġirket'in fiili faaliyet konusu; ferdi veya grup bireysel emeklilik faaliyetlerinde bulunmak, bu kapsamda emeklilik fonları kurmak, kuracağı fonlara iliģkin iç tüzüğü oluģturmak, emeklilik sözleģmeleri, yıllık gelir sigortası sözleģmeleri, portföy yönetimi sözleģmeleri, fon varlıklarının saklanması için saklayıcı ile saklama sözleģmeleri akdetmek; ferdi veya grup hayat ya da ölüm sigortaları ile bunlara bağlı kaza sigortaları, her türlü can sigortaları ve bütün bu sigortalarla ilgili reasürans iģlemleri yapmaktır. ġirket 31 Aralık 2009 tarihinde hayat, kaza, evlilik/doğum, sermaye itfa ile yatırım fonlu sigorta branģlarında, 24 Ocak 2011 tarihinde de Bireysel Emeklilik branģında faaliyet ruhsatlarını almıģtır. 1.4 Kuruluşun faaliyetlerinin ve esas çalışma alanlarının niteliklerinin açıklaması Faaliyet konularının esasları, ferdi kaza ve hayat sigortacılığı ile bireysel emeklilik branģlarında yerine getirilen hizmetler için 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ve yürürlükte olan diğer mevzuatta belirtilen esas ve usuller çerçevesinde belirlenmektedir. 11

14 1. Genel Bilgiler (devamı) 1.5 Kategorileri itibarıyla yıl içinde çalışan personelin ortalama sayısı tarihi itibarı ile çalıģan personel sayısı 57 dir. 31 Mart Aralık 2010 Üst düzey yönetici 3 2 Yönetici Memur 12 9 Pazarlama ve satıģ personeli 16 3 Toplam Üst düzey yöneticilere sağlanan ücret ve benzeri menfaatler Yönetim kurulu baģkan ve üyeleriyle genel müdür, genel müdür yardımcıları gibi üst düzey yöneticilere cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin 1 Ocak 31 Mart 2011 dönemi itibarıyla toplam brüt tutarı TL dir. 01 Ocak - 31 Aralık 2010 dönemi itibariyle üst düzey yöneticilere sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin brüt tutarı ise TL dir. 1.7 Finansal tablolarda; yatırım gelirlerinin ve faaliyet giderlerinin (personel, yönetim, araştırma geliştirme, pazarlama ve satış, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler ile diğer faaliyet giderleri) dağıtımında kullanılan anahtarlar ġirket, teknik bölüme iliģkin personel, yönetim, araģtırma ve geliģtirme, pazarlama ve satıģ, dıģarıdan sağlanan fayda ve hizmet giderleri ile diğer faaliyet giderlerini; Hazine MüsteĢarlığı tarafından yayınlanan 4 Ocak 2008 tarihli "Sigortacılık Tek Düzen Hesap Planı Çerçevesinde Hazırlanmakta Olan Finansal Tablolarda Kullanılan Anahtarların Usul ve Esaslarına ĠliĢkin Genelge" ile söz konusu genelgede değiģiklik yapan 09 Ağustos 2010 tarihli 2010 / 9 sayılı Genelge hükümlerini dikkate alarak dağıtmaktadır. 1.8 Finansal tabloların tek bir şirketi mi yoksa şirketler grubunu mu içerdiği Finansal tablolar yalnızca Ziraat Hayat ve Emeklilik A.ġ. hakkında mali bilgileri içermektedir. 1.9 Raporlayan işletmenin adı veya diğer kimlik bilgileri ve bu bilgide önceki bilanço tarihinden beri olan değişiklikler Adı/Ticari Unvanı Yönetim Merkezi Adresi : Ziraat Hayat ve Emeklilik A.ġ. Telefon : Faks : Ġnternet sayfa adresi Elektronik Posta Adresi : Aksaray Mahallesi Turgut Özal Millet Caddesi No.7 Fatih/Ġstanbul : : info@ziraatemeklilik.com.tr Önceki bilanço tarihinden itibaren yukarıda yer alan kimlik bilgilerinde herhangi bir değiģiklik gerçekleģmemiģtir Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kar a ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar. 12

15 1.10 Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar (devamı) Şirket, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonraki olaylar için ayrıca dipnot 46 ya bakınız. 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti 2.1 Hazırlık Esasları Finansal tabloların düzenlenmesinde kullanılan temeller ve kullanılan özel muhasebe politikalarıyla ilgili bilgiler Uygulanan Muhasebe Ġlkeleri Sigorta ve reasürans Ģirketleri, Hazine MüsteĢarlığı 18 Nisan 2008 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Finansal Tabloların Sunumu Hakkında Tebliğ e istinaden finansal tablolarını hazırlamaktadır. 14 Temmuz 2007 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak 1 Ocak 2008 tarihinde yürürlüğe giren Sigorta ve Reasürans ġirketleri Ġle Emeklilik ġirketlerinin Finansal Raporlamaları Hakkında Yönetmelik in 4. maddesinin birinci fıkrasına göre, finansal tabloların hazırlanmasında Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ( TMSK ) hükümleri esastır. 18 Nisan 2008 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Finansal Tabloların Sunumu Hakkında Tebliğ çerçevesinde finansal tablolar Ģekil açısından söz konusu tebliğ ekinde yer alan biçim ve standartlarda hazırlanmıģtır. Hazine MüsteĢarlığı nın 18 ġubat 2008 tarihli Finansal Raporlama Kapsamında MüsteĢarlığımızca Hazırlanacak Tebliğlere ĠliĢkin Sektör Duyurusuna göre; söz konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrası; ġirket faaliyetlerinin 2. fıkrada belirtilen konularda MüsteĢarlıkça çıkarılacak tebliğler hariç olmak üzere bu Yönetmelik ile TMSK nın finansal tabloların hazırlanma ve sunulma esaslarına iliģkin mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebeleģtirilmesi esastır hükmünü amirdir. Bu kapsamda, bahse konu Yönetmeliğin 4. maddesinin 2. fıkrasına iliģkin 18 ġubat 2008 tarih ve 2008/9 sayılı sektör duyurusunda: TMSK nın Sigorta SözleĢmelerine iliģkin 4 numaralı Standardı 31 Aralık 2005 tarihinden sonra baģlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, 25 Mart 2006 tarihinde yürürlüğe girmiģ olmakla birlikte Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu nun sigorta sözleģmelerine iliģkin projesinin ikinci bölümü henüz tamamlanmadığı için Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS) 4 bu aģamada uygulanmayacaktır. Ancak gerekli görülmesi halinde sigorta sözleģmeleri ile ilgili açıklama ve dipnotların düzenlenmesine iliģkin usul ve esaslar önümüzdeki dönemlerde Hazine MüsteĢarlığı nca çıkarılacak tebliğ ile belirleneceğine dair hüküm bulunmaktadır. Söz konusu duyuruya istinaden ekli finansal tablolarda TFRS 4 uygulanmamıģtır. KarĢılaĢtırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Mali Tabloların Düzeltilmesi Temel olarak ġirket finansal tabloları; ġirket in mali durumu, performansı ve nakit akımlarındaki eğilimleri belirlemek amacıyla önceki dönemle karģılaģtırmalı olarak hazırlanmaktadır. ġirket in 31 Aralık 2010 tarihli finansal tablolarında geçmiģ yıl kâr - zararına Sigorta ve Reasürans ġirketleri ile Emeklilik ġirketlerinin Finansal Raporlamaları hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca düzeltme yapılmasını gerektirecek herhangi bir husus bulunmamaktadır. 13

16 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) 2.1. Hazırlık Esasları (devamı) Finansal Tabloların Anlaşılması İçin Uygun Olan Diğer Muhasebe Politikaları a. Teknik KarĢılıklar Finansal tablolarda teknik sigorta hesapları arasında yer alan kazanılmamıģ primler karģılığı, muallak hasar karģılıkları ve bu karģılıkların reasürör payları 14 Haziran 2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu nun 16 ncı maddesi ile 28 Mart 2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu nun 8 inci maddesine dayanılarak hazırlanan ve 28 Temmuz 2010 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile değiģen Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik ġirketlerinin Teknik KarĢılıklarına ve Bu KarĢılıkların Yatırılacağı Varlıklara ĠliĢkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak aģağıda belirtilen esaslara göre kayıtlara intikal ettirilmiģtir. Kazanılmamış primler karşılığı: ġirket, matematik karģılık ayrılan sigorta sözleģmeleri hariç diğer sözleģmeler için kazanılmamıģ primler karģılığı ayırmak zorundadır. Yıllık veya bir yıldan kısa süreli aralıklarla yenilenen sigorta teminatı içeren bir yıldan uzun süreli sigorta sözleģmelerinin yıllık sigorta teminatına karģılık gelen primleri için de kazanılmamıģ primler karģılığı ayrılır. Ölüm, yaģama ve her ikisinin kapsandığı hem ölüm hem de yaģama ihtimallerine bağlı teminatlar ile bu teminatlara ek olarak verilen teminatlara iliģkin sözleģmeler hayat sigortası sözleģmesi sayılır ve bunlara ait primler hayat sigortası primi olarak kabul edilir. Ek teminatların hayat sigortası sözleģmesi ile beraber paket sözleģme olarak verildiği hallerde, bu teminatlar birlikte verildiği hayat sigortası sözleģmelerinden tamamıyla bağımsız olarak değerlendirilir. KazanılmamıĢ primler karģılığı, yürürlükte bulunan sigorta sözleģmeleri için tahakkuk etmiģ primlerin herhangi bir komisyon veya diğer bir indirim yapılmaksızın brüt olarak gün esasına göre ertesi hesap dönemi veya hesap dönemlerine sarkan kısmından oluģur. Yürürlükte bulunan yıllık hayat sigortaları ile süresi bir yılı aģan birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında ise yazılan brüt primlerden varsa birikime ayrılan kısım düģüldükten sonra kalan tutarın takip eden dönem veya dönemlere sarkan kısmından oluģur. Hazine MüsteĢarlığı tarafından yayımlanan 27 Mart 2009 tarih ve 2009/9 sayılı Teknik KarĢılıklarla Ġlgili Mevzuatın Uygulanmasına ĠliĢkin Sektör Duyurusu ve 28 Temmuz 2010 tarihli Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik ġirketlerinin Teknik KarĢılıklarına ve bu KarĢılıkların Yatırılacağı Varlıklara ĠliĢkin Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik e istinaden sigorta teminatının baģladığı gün ile bitiģ günü yarım gün olarak dikkate alınır ve buna göre hesaplama yapılır. Aracılara ödenen komisyonlar, reasüröre devredilen primler nedeniyle alınan komisyonlar, bölüģmesiz reasürans anlaģmaları için ödenen tutarlar ile tarifelerin ve sigorta sözleģmelerinin hazırlanması ve satıģı için yapılan değiģken üretim giderleri ve destek hizmetlerine iliģkin ödemelerin gelecek dönem veya dönemlere isabet eden kısmı ertelenmiģ gelirler ve ertelenmiģ giderler hesapları ile diğer ilgili hesaplar altında muhasebeleģtirilir. Bir yıldan uzun süreli sigorta sözleģmeleri için gelir ve giderlerin ertelenmesine iliģkin usul ve esaslar MüsteĢarlıkça ayrıca belirlenir. Her ne ad altında olursa olsun, sözleģmeye bağlı olarak verilmeyen ve sözleģmenin yürürlükten kalkmasına bağlı olarak iadeye konu olmayan teģvik, karlılık ve benzeri komisyonlar ile giderler ertelenmiģ gelir ve gider hesaplarında dikkate alınmaz. Gün 14

17 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) 2.1. Hazırlık Esasları (devamı) Finansal Tabloların Anlaşılması İçin Uygun Olan Diğer Muhasebe Politikaları(devamı) Kazanılmamış primler karşılığı (devamı): veya 1/24 esasına göre hesaplama yapılması mümkün olmayan reasürans ve retrosesyon iģlemlerinde, kazanılmamıģ primler karģılığı 1/8 esasına göre ayrılabilir. KazanılmamıĢ primler karģılığı reasürör payı tutarının hesabında yürürlükte bulunan reasürans anlaģmalarının Ģartları dikkate alınır. Net primin hesaplanmasında, bölüģmesiz reasürans anlaģmaları için ödenen tutarların ilgili döneme tekabül eden kısmı devredilen prim olarak telakki edilir. Cari hesap dönemi sonu itibarıyla finansal tablolar düzenlenirken; "Devreden KazanılmamıĢ Primler KarĢılığı" rakamı olarak bir önceki hesap yılı sonunun finansal tablolarında yer alan KazanılmamıĢ Primler KarĢılığı rakamı yazılmakta, cari dönem sonu "KazanılmamıĢ Primler KarĢılığı" olarak ise finansal tabloların düzenlendiği tarih itibarıyla yürürlükte olan sigorta sözleģme primlerinin gün esasına göre hesaplanarak bulunan kazanılmamıģ kısımlarının toplamı alınmaktadır. Dövize endeksli sigorta sözleģmelerine iliģkin kazanılmamıģ primler karģılığının hesabı sırasında, sigorta sözleģmesinde ayrıca bir kur belirtilmemiģse ilgili primin tahakkuk tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın Resmi Gazete de ilan ettiği döviz satıģ kurları dikkate alınır. Devam eden riskler karşılığı: Sigorta sözleģmesinin süresi boyunca üstlenilen risk düzeyi ile kazanılan primlerin zamana bağlı dağılımının uyumlu olmadığı kabul edilen sigorta branģlarında, ayrıca kazanılmamıģ primler karģılığının Ģirketin taģıdığı risk ve beklenen masraf düzeyine göre yetersiz kalması halinde ayrılır. ġirket, devam eden riskler karģılığı ayırırken, yürürlükte bulunan ve kazanılmamıģ primler karģılığı ayrılan sigorta sözleģmeleri dolayısıyla ortaya çıkabilecek tazminatların ilgili sözleģmeler için ayrılmıģ kazanılmamıģ primler karģılığından fazla olma ihtimaline karģı, her hesap dönemi itibarıyla, son 12 ayı kapsayacak Ģekilde yeterlilik testi yapmak zorundadır. Bu test yapılırken, net kazanılmamıģ primler karģılığının beklenen net hasar prim oranı ile çarpılması gerekmektedir. Beklenen net hasar prim oranı, gerçekleģmiģ hasarların (muallak tazminatlar (net) + ödenen tazminatlar (net) - devreden muallak tazminatlar (net)) kazanılmıģ prime (yazılan primler (net) + devreden kazanılmamıģ primler karģılığı (net)- kazanılmamıģ primler karģılığı (net)) bölünmesi suretiyle bulunur. MüsteĢarlıkça belirlenecek branģlar için beklenen hasar prim oranının % 95 in üzerinde olması halinde, % 95 i aģan oranın net kazanılmamıģ primler karģılığı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar net devam eden riskler karģılığı, brüt kazanılmamıģ primler karģılığı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar brüt devam eden riskler karģılığı olarak hesaplanır. Brüt tutar ile net tutar arasındaki fark ise reasürör payı olarak dikkate alınır. BölüĢmesiz reasürans anlaģmaları için ödenen tutarların ilgili döneme tekabül eden kısmı net prim hesabında devredilen prim olarak kabul edilir. Devam eden riskler karģılığının hesabı sırasında kullanılan muallak tazminat karģılıklarının; tahakkuk etmiģ ve hesaben tespit edilmiģ ve gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ muallak tazminatlar ile gider paylarını ve gerekli durumlarda muallak tazminat yeterlilik farkını içermesi gerekmektedir. ġirketler kendi tarifelerini hazırlama ve güncelleme aģamasında devam eden riskler karģılığı tutarını dikkate almak zorundadır. Yeni faaliyete baģlanılan branģlarda devam eden riskler karģılığı, faaliyete baģlanılmasını takip eden on ikinci ayın sonundan itibaren hesaplanır. 15

18 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) 2.1. Hazırlık Esasları (devamı) Finansal Tabloların Anlaşılması İçin Uygun Olan Diğer Muhasebe Politikaları(devamı) a. Teknik KarĢılıklar (devamı) Dengeleme karşılığı: Takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarındaki dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karģılamak üzere ek teminatlar da dahil olmak üzere tüm branģlarda verilen kredi ve deprem teminatları için dengeleme karģılığı ayırması gerekmektedir. Bu karģılık her bir yıla tekabül eden deprem ve kredi net primlerinin %12 si oranında hesaplanır.net primin hesaplanmasında, bölüģmesiz reasürans anlaģmaları için ödenen tutarlar devredilen prim olarak telakki edilir. Birden fazla branģı kapsayan bölüģmesiz reasürans anlaģmalarında devredilen prim tutarının deprem ve kredi branģlarına isabet eden kısmı, Ģirket tarafından baģka bir hesaplama yöntemi öngörülmemiģse, bu branģların toplam prim tutarı içerisindeki ağırlıkları dikkate alınarak belirlenir.karģılık ayrılmasına son beģ finansal yılda yazılan net primlerin en yüksek tutarının %150 sine ulaģılıncaya kadar devam edilir. BeĢinci yılın geçmesini müteakiben prim üretimi rakamına bağlı olarak karģılık rakamının bir önceki yılki bilançoda yer alan karģılık tutarına göre daha düģük çıkması durumunda aradaki fark özsermaye altında diğer kar yedekleri içerisinde gösterilir. Özsermayeye aktarılan bu tutar yedek olarak tutulabileceği gibi sermaye artırımına konu olabilir veya tazminat ödemelerinde kullanılabilir. Vefat teminatının verildiği hayat sigortalarında dengeleme karģılığının hesabı sırasında Ģirketler kendi istatistik verilerini kullanacaklardır. ġirketlerin, 28 Temmuz 2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik ġirketlerinin Teknik KarĢılıklarına ve Bu KarĢılıkların Yatırılacağı Varlıklara ĠliĢkin Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik in 9 uncu maddesinde, gerekli hesaplamayı yapabilecek veri seti bulunmayan Ģirketler vefat net priminin %11 ini deprem primi kabul edecek ve bu tutarların %12 si oranında karģılık ayıracaklardır.depremin meydana gelmesi veya kredi branģında ilgili finansal yılda teknik zarar gerçekleģmesi durumunda kredi ve deprem teminatları için ayrılan karģılıklar tazminat ödemelerinde kullanılabilir. Hasarın meydana gelmesi durumunda, reasüröre isabet eden miktarlar ile sözleģmede belirtilen muafiyet limitinin altında kalan miktarlar dengeleme karģılıklarından indirilemez. ġirket in hayat sigortaları vefat primi üzerinden 31 Mart 2011 tarihi itibariyle net TL, ferdi kaza sigortaları primleri üzerinden ise TL olmak üzere toplam TL net dengeleme karģılığı hesaplanmıģ ve iliģikteki finansal tablolarda Diğer Teknik KarĢılıklar hesabı içerisinde gösterilmiģtir.(31 Aralık 2010 : TL) Muallak tazminat karşılığı: ġirket, tahakkuk etmiģ ve hesaben tespit edilmiģ ancak daha önceki hesap dönemlerinde veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiģ tazminat bedelleri veya bu bedel hesaplanamamıģ ise tahmini bedelleri ile gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedelleri için Muallak Tazminat KarĢılığı ayırmak zorundadır. Tahakkuk etmiģ ve hesaben tespit edilmiģ muallak tazminat karģılığının hesaplanması sırasında; hesaplanmıģ veya tahmin edilmiģ eksper,bilirkiģi, danıģman, dava ve haberleģme giderleride dahil olmak üzere tazminat dosyalarının tekemmülü için gerekli tüm gider payları dikkate alınır ve ilgili hesaplamalarda 16

19 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) 2.1. Hazırlık Esasları (devamı) Finansal Tabloların Anlaşılması İçin Uygun Olan Diğer Muhasebe Politikaları(devamı) a. Teknik KarĢılıklar (devamı) Muallak tazminat karşılığı(devamı) rücu, sovtaj ve benzeri gelir kalemleri tenzil edilemez. Halefiyet hakkının kazanılmıģ olması Ģartı ile uygulama esasları MüsteĢarlıkça belirlenecek olan tahakkuk etmiģ rücu, sovtaj ve benzeri gelir kalemleri bilançonun aktif tarafındaki ilgili alacak hesabının altında gösterilecek dönem geliri ile iliģkisi kurulur. Hayat branģı hariç olmak üzere, tahakkuk etmiģ ve hesaben tespit edilmiģ muallak tazminat karģılığı ile içeriği ve uygulama esasları MüsteĢarlıkça belirlenen aktüeryal zincirleme merdiven yöntemleri kullanılarak bulunan tutar arasındaki fark gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedelidir. MüsteĢarlık, branģlar veya Ģirketler itibarıyla belirleyeceği aktüeryal zincirleme merdiven yönteminin uygulanmasını isteyebilir. ġirketler her bir branģ itibarıyla kullanmakta oldukları aktüeryal zincirleme merdiven yöntemini finansal dipnotlarında açıklar. Hayat branģına iliģkin gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ muallak tazminat karģılığına iliģkin hesaplama esasları bu branģa iliģkin teminat tutarları dikkate alınacak Ģekilde MüsteĢarlık tarafından belirlenir. GerçekleĢmiĢ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedellerinin hesaplanması sırasında hesap dönemi sonu rakamları son 12 ayı kapsayacak Ģekilde brüt olarak dikkate alınır. Bu tarihlerden önce meydana gelmiģ ancak bu tarihlerden sonra ihbar edilmiģ tazminatlar, gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedelleri olarak kabul edilir. GerçekleĢmiĢ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedellerinin hesaplanması sırasında, sigorta ve reasürans Ģirketlerinin bu bedellerle ilgili olarak son 5 veya daha fazla yıllarda; bu tarihlerden önce meydana gelmiģ ancak sonrasından rapor edilmiģ tazminatların, bunlara iliģkin rücu, sovtaj ve benzeri gelir tahsilatlarının tenzil edilmesinden sonra kalan tutarlarının, söz konusu yıllara iliģkin prim üretimlerine bölünmesi suretiyle bulunan ağırlıklı ortalama dikkate alınır. Cari hesap dönemi için gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedeli, yukarıda belirtilen Ģekilde hesaplanmıģ olan ağırlıklı ortalama ile cari hesap döneminden önceki 12 aylık toplam brüt prim üretiminin çarpılması suretiyle bulunur. Bu test yapılırken, gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedellerinin prim üzerinden ve tüm branģlar bazında hesaplanması gerekmektedir. Cari hesap dönemi veya daha önceki hesap dönemlerinde ihbar edilmiģ olmakla birlikte cari hesap döneminde herhangi bir sebeple bu dönem muallaklarında bunmayan ancak bir sonraki yıl yeniden iģleme alınan muallak tazminata konu dosyalar da ilgili branģın gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedelleri hesaplarına dahil edilir. Test sonucunda bulunan tutar ile aktüeryal zincirleme merdiven yöntemleri kullanılarak bulunan tutar branģların toplamı itibarıyla kıyaslanır ve hangi tutar daha büyük ise bu yöntemin her bir branģına iliģkin tutarları gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tutar olarak finansal tablolara yansıtılır. Hazine MüsteĢarlığı tarafından 28 Temmuz 2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Teknik KarĢılıklar Yönetmeliği nde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik te yer alan düzenlemeler 30 Eylül 2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiģtir. Hazine MüsteĢarlığı tarafından hazırlanan söz konusu yönetmelik ile yapılan değiģiklikler sonrasında, rücu ve sovtaj gelirlerinin muhasebeleģtirilmesi ve gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ muallak tazminat karģılığı hesaplaması ile yönetmelikte yer alan bir takım hususlara iliģkin açıklamaların yer aldığı 2010/12, 2010/13, 2010/14 sayılı Genelgeler ve 2010/29 sayılı Sektör Duyurusu yayımlanarak, daha önce genelge ve sektör duyurularıyla sektörde halen tereddütte kalınan bir takım hususlara açıklık getirilmiģ ve söz konusu mevzuat hükümlerinin 30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla geçerli olacağı belirtilmiģtir. 17

20 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) 2.1. Hazırlık Esasları (devamı) Finansal Tabloların Anlaşılması İçin Uygun Olan Diğer Muhasebe Politikaları(devamı) a. Teknik KarĢılıklar (devamı) Muallak tazminat karşılığı(devamı) Hesap dönemlerinden önce meydana gelmiģ ancak bu tarihlerden sonra ihbar edilmiģ tazminatlar, gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedelleri olarak kabul edilmektedir. Hazine MüsteĢarlığı tarafından yayımlanan 2010/14 sayılı Hayat BranĢına ĠliĢkin GerçekleĢmiĢ Ancak Rapor EdilmemiĢ Muallak Tazminat KarĢılığına ĠliĢkin Hesaplama Esaslarına ĠliĢkin Genelge uyarınca, gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedellerinin hesaplanma yönteminde değiģiklik meydana gelmiģtir. DeğiĢiklik doğrultusunda, bu bedellerle ilgili olarak son 5 veya daha fazla yıllarda; hesap dönemlerinden önce meydana gelmiģ ancak sonrasında rapor edilmiģ tazminatların brüt tutarının, söz konusu yıllara iliģkin yıllık ortalama teminat tutarlarına bölünmesi suretiyle bulunan ağırlıklı ortalama dikkate alınmaktadır. Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik ġirketlerinin Teknik KarĢılıklarına ve Bu KarĢılıkların Yatırılacağı Varlıklara ĠliĢkin Yönetmeliğin yedinci maddesinin dokuzuncu fıkrası yanısıra 20 Eylül 2010 tarih 2010/14 sayılı hayat branģına iliģkin gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ muallak tazminat karģılığına iliģkin hesaplama esaslarına iliģkin genelge ile yeni faaliyete baģlanan branģlara iliģkin hesaplamalarda, faaliyete baģlandığı tarihten itibaren beģ yıl boyunca ġirket aktüeri tarafından yapılan hesaplamaya göre gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ muallak tazminat karģılığının hesaplanması gerektiği belirtilmiģtir. Bu kapsamda ġirket, gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ tazminat bedelleri hesaplamasını mevcut verilerini kullanmak sureti ile tespit etmiģtir.. Hasar dosya adedi olarak yetersiz olduğuna karar verildiği zaman aktüer tarafından büyük hasar ayıklaması yapılan branģlarda da, ayıklanan büyük hasarlar için yeterlilik farkı hesaplanacaktır. ġirketler her hesap yılı sonunda branģlar itibarıyla brüt tutarlar üzerinden muallak tazminat karģılığı yeterlilik tablosu hazırlar. Hazırlanacak bu tablo, Ģirketlerin ayırdığı muallak tazminat karģılığının, bu karģılıkların konusu olan dosyalara iliģkin olarak tüm gider payları da dahil olmak üzere fiilen ödemiģ olduğu tazminat bedeli toplamına oranı olan muallak tazminat karģılığı yeterlilik oranını gösterir. Bu branģlara iliģkin muallak tazminat karģılığı yeterlilik oranının % 100 ün altında olması halinde, bu oran ile %100 oranı arasındaki fark, cari yıl muallak tazminat karģılığı ile çarpılarak yeterlilik oranı fark tutarı bulunur. Yeterlilik oranı fark tutarı her bir branģ için ayrı ayrı ilave edilerek cari yılda ayrılacak nihai muallak tazminat karģılığı hesaplanır. Yeterlilik tablosu düzenlemesi sırasında ve muallak tazminat karģılığı hesabında; tahakkuk etmiģ ve hesaben tespit edilmiģ, gerçekleģmiģ ancak rapor edilmemiģ muallak tazminatlar ile tüm gider payları dikkate alınır. Muallak tazminat karģılığı reasürör tutarının hesabında, yürürlükte bulunan veya ilgili reasürans anlaģmalarının Ģartları dikkate alınır. ġirketler ilk hasar ihbarı ile birlikte, muallak tazminat tutarları hesaben kesin olarak tespit edilmemiģ ise, branģlar itibarıyla ayırmıģ oldukları muallak tazminat tutarlarının son beģ yıllık istatistiklere dayanan aktüeryal hesaplama sonuçları üzerinden muallak tazminat tutarlarını tahakkuk ettirerek dosya açarlar ve elde edilen bilgilere bağlı olarak her hesap dönemi sonu itibarıyla güncelleyerek yeterli miktarda karģılık ayrılmamıģ dosyalar için ilave karģılık ayırır veya fazla ayrılan karģılıklar için indirim yaparlar. Dövize endeksli sigorta sözleģmelerine iliģkin tazminatlar öncelikle sözleģmede yazılı olan kurdan değerlenir. SözleĢmede ödeme tarihindeki kurdan ödenmesi kararlaģtırılmıģ ise 18

21 2. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) 2.1. Hazırlık Esasları (devamı) Finansal Tabloların Anlaşılması İçin Uygun Olan Diğer Muhasebe Politikaları(devamı) a. Teknik KarĢılıklar (devamı) Muallak tazminat karşılığı(devamı) tazminatlar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın Resmî Gazete de ilan ettiği döviz satıģ kurlarına göre değerlenir. Kazanma ve Kaybetme ihtimali değerlendirilmeksizin, dava aģamasında olan hasarlar için muallak tazminat karģılık rakamı olarak öncelikle dava değeri esas alınır. Ancak, sigortalı tarafından talep edilen gecikme faizi, mahkeme masrafı ve avukatlık ücreti gibi masraf kalemleri haricindeki tazminatın sigorta sözleģmesi teminat limitlerini aģması durumunda, Ģirketler aģan kısmı muallak tazminat tutarlarından indirmelidir. Dava değerine rağmen bilirkiģi raporu veya bilirkiģi atanana kadar eksperin hazırlamıģ olduğu rapor, fatura gibi kesin kanıtlara dayanılarak tespit edilen tazminat tutarına dönem sonuna kadar iģlemiģ gecikme faizi, avukatlık ücreti gibi masrafları da ilave ederek muallak tazminat karģılık tutarı belirlenir. Tazminat ödemesine konu olmayan ve tazminat alacaklıları tarafından da takip edilmeyen hasarlar, zamanaģımı süresinin dolmasını takiben muallak tazminatlar arasından çıkarılarak gelir kaydedilmelidir. Matematik karşılıklar: Hayat ve hayat dıģı branģında faaliyet gösteren Ģirketler bir yıldan uzun süreli hayat, sağlık ve ferdi kaza sigorta sözleģmeleri için sigorta ettirenler ile lehdarlara olan yükümlülüklerini karģılamak üzere aktüeryal esaslara göre yeterli düzeyde matematik karģılık ayırır. Bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarına ek olarak bir yıldan uzun süreli ferdi kaza, sağlık, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatının verildiği hallerde; hayat sigortaları matematik karģılık tutarı ek teminatlara iliģkin aktüeryal esaslara göre hesaplanan matematik karģılık tutarını da içerecek Ģekilde hesaplanır. Matematik karģılıklar yürürlükte bulunan her bir sözleģme için tarifedeki teknik esaslara göre ayrı ayrı hesaplanan ve aģağıda (i) ve (ii) bentlerinde açıklanan aktüeryal matematik karģılıklar ile taahhüt edilmiģse bu karģılıkların yatırıma yönlendirilmesi sonucu elde edilen gelirlerden sigortalılara ayrılan kar payı karģılıkları toplamından oluģur. Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Ģirketlerinin teknik karģılıklarına ve bu karģılıkların yatırılacağı varlıklara iliģkin yönetmeliğin beģinci maddesi altıncı fıkrası kapsamında bir yıldan uzun süreli risk teminatı içeren hayat sigortalarına ait komisyon ertelemesi uygulanmamıģtır. i) Aktüeryal matematik karģılıklar, Ģirketlerin üstlendiği riziko için alınan primler ile sigorta ettirenler ve lehdarlara olan yükümlülüklerin peģin değerleri arasındaki farktır. Aktüeryal matematik karģılıklar, bir yıldan uzun süreli hayat sigortaları için tarifelerin teknik esaslarında belirtilen formül ve esaslara göre ayrılır. Aktüeryal matematik karģılıklar, sigortacının ileride yerine getireceği yükümlülüklerinin peģin değeri ile sigorta ettiren tarafından ileride ödenecek primlerin bugünkü değeri arasındaki farkın bulunması Ģeklinde (prospektif yöntem) hesaplanır.ancak, aktüeryal matematik karģılıkların sigorta ettirenin ödediği primlerin sonuç değeri ile sigortacının üstlendiği rizikonun sonuç değeri arasındaki farkın hesaplanması Ģeklinde (retrospektif yöntem) veya MüsteĢarlıkça kabul edilen genel kabul görmüģ aktüeryal yöntemlere göre hesaplanması halinde bulunan aktüeryal matematik karģılıklar toplamı bu toplamdan az olamaz. Aktüeryal matematik karģılığın negatif olarak hesaplandığı durumlarda bu değer sıfır olarak kabul edilir. Birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında aktüeryal matematik karģılık, primlerin birikimine kalan kısımlarının toplamından oluģur. Aktüeryal 19