TERSAN ADANA YUMURTALIK SERBEST BÖLGE TERSANESİ

Transkript

1 TERSAN TERSANECİLİK TAŞIMACILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. TERSAN ADANA YUMURTALIK SERBEST BÖLGE TERSANESİ Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Ankara 2013 Serdar Mühendislik Çevre ve Atık Yönetimi İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Adres: Oğuzlar Mahallesi Ceyhun Atıf Kansu Caddesi Sokak No:16/12 Balgat, Ankara Telefon: (pbx) Faks: İnternet:

2 Başlık Sayfası PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ: (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş. Tersaneler Cad. No:48 Tuzla İstanbul Tel: Fax: USD Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Proje Alanına Ait Koordinatlar 6 o lik UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Nokta No Y (Sağa) X(Yukarı) Y (Sağa) X (Yukarı) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta II

3 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) 39. Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek I de yer alan ÇED Uygulanacak Projeler Listesi c bendi kapsamında (Yük ve yolcu gemilerinin yapım, bakım, söküm ve onarımı amaçlı tersaneler ile 24 m üzerinde yat imalatı yapan tesisler) değerlendirilmiştir. ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI YETERLİK BELGESİ NO.SU, TARİHİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Serdar Mühendislik Çevre ve Atık Yönetimi İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Oğuzlar Mahallesi Ceyhun Atıf Kansu Caddesi Sokak No:16/12 Balgat, Ankara III

4 Başlık Sayfası II İçindekiler İçindekiler...IV Tablolar Dizini...XII Şekiller Dizini... XIV Ekler Dizini... XVI Kısaltmalar...XVII Simgeler ve Açıklamaları... XVIII BÖLÜM 1 : PROJENİN TANIMI VE AMACI Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Bölgede Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, Projenin Teknik Kapasitesi Tersane Toplam Alanı, Kapalı Alanı, Açık Alanı (m 2 olarak) BakımOnarım Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak) Yeni Gemi İnşa Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak) İnşa Edilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak) BakımOnarımı Yapılabilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak) Çelik İşleme Kapasitesi (ton/yıl) I.2.7. İskele Sayısı, Ebatları I.2.8. Kızak Sayısı, Ebatları, Türü (raylı, sabit vs.) Kreyn Sayısı, Kaldırma Kapasiteleri Havuz Sayısı (yüzerkuru), Ebatları, Kaldırma Kapasitesi veya Havuzlayabildiği en Büyük Gemi (m ve DWT olarak) Hangi tür Gemilerin İnşası veya BakımOnarımının Yapılabileceği Yatırıma Başlama Tarihi Projenin İnşaat ve İşletme Süresi İstihdam Durumu (inşaat ve işletme) Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Ürünleri, Özellikleri, Konumu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının projenin iskandilli vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, kıyıkenar çizgisi işaretlenmeli, koordinat bilgileri (coğrafik ve saat yönünde sıralı*) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Her Bir Ünitede Yapılacak İşlemlerin ve Proje Kapsamında Verilecek Hizmetlerin Açıklanması, Proses Akım Şeması Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri IV

5 1.4.1 Proje Kapsamında Yapılacak Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları (kaplayacağı Alan (m 2 ), Hacim (m 3 )), Dolgu Yapım Tekniği) Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri (kayaç cinsleri, minerolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri vb.), Miktarı (m 3 ve ton), Analiz Sonuçları (deniz suyuna dayanıklılık vb.), Dolgu Malzemesi ve Proje Kapsamında Kullanılacak Diğer Malzemelerin Deniz Ortamı ile KısaOrtaUzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, Gerekli Çizimler (detay görünüşler, en/boy kesitler vb., DLH Teknik Şartnamesinde belirtilen standartlara uygunluğu vb. özellikleri hakkında bilgi verilmelidir) Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Faaliyet Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken İzlenecek Yol Güzergahı (1/ ölçekli ocak yerleri ve ulaşım yolları belirtilerek Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü görüşünün alınması), Ocakların ÇED Olumlu, Gerekli Değil veya Önemsizdir Belgeleri Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemin Yapılıp Yapılmayacağı, Yapılacak İse; Nerede, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar, Bu İşlemler Nedeniyle Çıkarılacak Malzemenin Miktarı, Bu Maddelerin Analiz Sonuçları ve Bertaraf Yöntemleri (dip taraması yapılacak alanın koordinat bilgileri vaziyet planı üzerinde işaretlenmelidir. Ayrıca taranan malzemeden alınacak temsili numunelerin analizlerinin Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek11 A ya göre Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik almış kurumlarca son altı ay içinde analizleri yapılmalı, dip taramasından çıkan malzemenin deniz ortamına boşaltımı planlanıyor ise, Akdeniz in Kirliliğe Karşı Korunması (Barselona) SözleşmesiAkdeniz Boşaltım Protokolü ekinde yer alan başlıklar kapsamında, bilimsel verilere dayalı bir çalışmanın üniversitelerin uzman birimleri ve/veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu nca yaptırılarak ÇED Raporuna eklenmelidir), Nereye Taşınacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı Su Ortamında Yapılacak Kazıklar Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar Proje Kapsamında Kullanılacak Enerji, Hammaddeler, Kimyasal Maddeler, Boya, Solvent, Yağ vb. Maddeler, Oksijen, LPG, Akaryakıt Gibi ParlayıcıPatlayıcı Maddeler, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Kullanım Miktarları, Depolanması (depolama alanlarının 1/1000 ölçekli vaziyet planında gösterilmesi) ve Taşınması İle İlgili Bilgiler Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Projeye İlişkin FaydaMaliyet Analizi Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin (inşaat, planlama aşaması, ÇED vb.) Kısaca Açıklanması Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Projenin Gerçekleştirilmesi ile ilgili Zamanlama Tablosu V

6 Projeye İlişkin Finans Kaynakları BÖLÜM 2 : PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Kıyı Kenar Çizgisinin Kara ve Deniz Tarafındaki Alanların Belirtilmesi (m 2 ), Proje Alanının Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının Sanayi Alanlarının, Ulaşım Ağının, Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların ve Kıyı Yapılarının Alana Ait 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması Proje Alanına İlişkin planlama Bilgileri, Lejant ve Plan Notlarının da Yer Aldığı 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı İlgili Paftası ile 1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri Proje Alanının Kara ve Deniz Tarafı Mülkiyet ve Mevcut Kullanım Durumu Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanları (Birinci, İkinci ve Üçüncü Derece Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı, Milli Parklar, AvYaban Hayatı Koruma Alanı, ÇED Yönetmeliği EkV: Duyarlı Yöreler Listesi vb.) Var İse bu Alanların Tanımlanması, Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları ile Proje alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar ile Gösterimi Proje Alanı ve Etki Alanında, Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı Ulaşım ve Karayolu Bilgileri Proje Alanının Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yol/Yollar (1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerinde Gösterilmesi), Bağlantı Yolu, Kavşak ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılamayacağı (yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü nden alınan görüş rapora eklenmelidir) BÖLÜM 3 : PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü (proje alanı ve etki alanındaki hava, su, toprak kirliliği hakkında bilgi verilmeli, deniz suyunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre (proje etki alanında yüzme ve rekreasyonel amaçlı kullanılan su var ise), Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik belgesi almış laboratuarlarca son altı ay yapılan analiz sonuçları raporda yer almalıdır) Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir) VI

7 Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (inceleme alanına ait 1/5.000 varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır.) Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik Ve Jeoteknik Etüd Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir, bu raporları yok ise Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın tarih ve sayılı Genelgesi ekindeki formatına göre hazırlanacak, imar planına esas jeolojikjeoteknik etüt raporlarının ilgili kuruma onaylatılması gerekmektedir.) Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların proje alanına uzaklıkları, etkileri ile geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremler hakkında bilgi verilmeli ve deprem riskinden bahsedilmelidir, deprem bölgeleri haritası, proje alanının işaretlendiği diri fay haritası rapora eklenmelidir) Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, kaya düşmesi, su baskını, çığ vb. doğal afet riskleri hakkında bilgi verilmeli) Deniz Dibi Zemin Etüt Raporu Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri, Yer altı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/ lik Topoğrafik Haritada Gösterimi Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri, Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/ lik Topografik haritada Gösterimi Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Denizciliğe ve Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri Proje Sahasının Batimetrik Yapısı ve 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası ( adresinde belirtilen Hidrografik Harita Standartları na uygun ve örneği verilen rapor ile birlikte) Proje Sahası ve Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları ile Grafiksel Değerlendirmeler Deniz Tabanının Yatay ve Düşey Yöndeki Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeolojik ve Jeofiziksel (Sismik veya Sondaj Uygulamaları ile yandan taramalı sonar ile) Çalışma Sonuç ve Değerlendirmeler Deniz Tabanının Yüzey Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler ile Sahanın Sediment Dağılım Haritası Bölgenin Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (tuzluluksıcaklıkyoğunluk vd.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeleri İçeren Bilgiler Bölgede Dalga ve Akıntı Koşulları Neticesinde Oluşabilecek Olası VII

8 Kumlanma Hareketinin İncelenmesine İlişkin Bilgiler Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları Kara ve Özellikle Deniz Ortamındaki Flora Türlerinin Tespiti (arazide gözlem, anket ve görüşme sonucu tespit edilen türler ile literatürden alınan türlerin ayrı ayrı belirtilmesi, alanda bulunan bitki türlerinin endemizm durumlarının verilmesi, IUCN ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı tehlike kategorilerine göre değerlendirme yapılması, flora türlerinin Bern Sözleşmesine göre değerlendirilmesi, yapılan literatür çalışmalarında TÜBİTAK tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Servisi nin/tübives kullanılması gerekmektedir.) Kara ve Özellikle Deniz Ortamındaki Fauna Türlerinin Belirlenmesi (arazide gözlem, anket ve görüşme sonucu tespit edilen türler ile literatürden alınan türlerin ayrı ayrı belirtilmesi, alanda bulunan balık türlerinin endemizm durumunun verilmesi, türlerin Bern Sözleşmesine göre ve IUCN Kriterlerine göre ayrıca, Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararlarına göre irdelemesinin yapılması gerekmektedir) Proje Alanı ve Etki Alanındaki Su Ürünleri ve Balıkçılık Faaliyetleri (1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında su ürünleri istihsal sahası açısından irdelenmeli, ekonomik balık türleri ve yoğunluğu, bölgedeki balıkçılık faaliyetleri, balıkçı teknesi sayısı ve balıkçı kuruluşları hakkında bilgi verilmelidir) Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Arazi Kullanım Durumu, Arazi Kullanımının Yürürlükteki Mevzuatlar Açısından Değerlendirilmesi, Proje Alanı ve Etki Alanındaki Tarımsal Ürünler, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler SosyoEkonomik Çevrenin Özellikleri Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, sektör başına nüfus dağılımı) Nüfus (Yöredeki Kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler) Bölgenin Turizm Potansiyeli Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik BÖLÜM 4 : PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacağı, Nasıl Depolanacağı, Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar Katı Atıkların Cinsi (imalat atıkları, boya, raspa atıkları, gemi tamir ve bakımından kaynaklanacak sac, metal vb. atıklar, asbest, asbestli malzemeler, kablo, PCB, evsel nitelikli katı atıklar, tıbbi atıklar, ambalaj atıkları vb.) VIII

9 4.2.2 Katı Atıkların Miktarı ve Özellikleri Katı Atıkların Bertaraf Yöntemleri (bu bölümde varsa geçici depolama alanı hakkında bilgi verilerek vaziyet planında gösterilmeli, katı atıkların hangi düzenli katı atık depolama alanında depolanacağı planlanmalı, alınacak izinler, evsel nitelikli atıkların ilgili idaresince toplanacağına dair belge rapora eklenmelidir) BakımOnarım İşleminin Detaylı Olarak Anlatılması, Bu İşlem Sırasında Kullanılacak Malzemenin Cinsi, Miktarı, Bertarafı ile Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Önlemler Projenin İnşaatı ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıklar Sıvı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli sıvı atık, sintine, balast suyu, yüzeyden kaynaklanacak kontamine atıksu, gemi yıkama suları, proses atık suları, kimyevi ve petrol atıkları, iş makinelerinden kaynaklanan atık yağlar vb.) Sıvı Atıkların Miktarı (her atıksu kaynağı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır) Sıvı Atıkların Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar (bu kapsamda alınacak izinler ile protokollerin rapora ilave edilmesi) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişik tarih ve sayılı Gemilerden Atık Alınması Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Doğrultusunda Verilecek Hizmetler ve Atık Kabul Tesisi İle İlgili Bilgiler, Gemilerden Alınacak Atıkların Cinsi (Sıvı, Katı vb.), Miktarı ve Bertaraf Yöntemi, Deşarj Edileceği Ortamlar, Tesisin Vaziyet Planında Gösterimi, Alınacak İzinler, Gemilerden Kaynaklanan Deniz Kirliliğinin Önlenmesi Sözleşmesi (MARPOL) kapsamında yapılacak iş ve işlemler vb. (Bu bölümde gemilerden alınacak olan atıkların ayrı ayrı tanımlarının yapılması; tesise alınacak atık miktarlarının belirtilmesi, hizmet sunduğu gemiler ile gemilerden kaynaklanan atık cins ve miktarının belirlenmesi, gemilerden atıkların hangi yöntemle alınıp depolanacağının tanımlanması, tesiste depolanacak olan atıkların düzenli olarak bertaraf tesisine gönderilmesi ile ilgili yöntemlerin açıklanması, her bir atık için atık diyagramının hazırlanması gerekmektedir.) İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyon Kaynakları ve Alınacak Önlemler (Hesaplamalarda inşaat aşamasında dolgu malzemesinin taşınması, boşaltılması ve depolanması, işletme aşamasındaki faaliyetler nedeniyle hakim rüzgar etkisiyle oluşabilecek tozlanma vb göz önünde bulundurulmalıdır.) İnşaat ve İşletme Aşamasında Gürültü ve Titreşimin Değerlendirilmesi İnşaat, İşletme ve İşletme Dönemi Sonrasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Yer altı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler Taşkın Önleme ve Drenajla İlgili İşlemler (Proje alanı çevresindeki akarsular taşkın önleme potansiyeli yönünden irdelenmeli ve tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 nolu Başbakanlık Genelgesi Kapsamında yapılacak iş ve işlemler) IX

10 4.9. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği (bu kapsamda alınacak izinler ile protokollerin rapora ilave edilmesi), Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları (Proje kapsamında yer altı ve yüzey sularının kullanılmasının planlanması durumunda, DSİ 6. Bölge Müdürlüğü nden izin alınarak rapora eklenmelidir) Projenin Karayolu üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamalarındaki Araç Yükünün Hesaplanması (araç cinsi ve araç sayısı) ve Mevcut Trafik Yüküne Etkisinin İrdelenmesi (% artış olarak hesaplanmalı ve güncel trafik hacim haritasının ilgili kesimi rapora eklenmelidir) Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayollarına Giriş ve Çıkışlarda Alınacak Önlemler ve Yapılacak İşaretlemeler (konu ile ilgili Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü nün görüşü alınmalı, malzemelerin taşınması sırasında karayollarının kullanılması durumunda 2918 Sayılı Trafik Kanunu kapsamında yapılacak işlemlerden ve alınacak izinlerden bahsedilmeli, malzeme taşınması sırasında yollara zarar verilmesi durumunda uygulanacak prosedür anlatılmalıdır) Projenin Mevcut Deniz Trafiğine ve Etrafında Bulunan Kıyı Kullanımlarına Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler (Tersaneye geliş ve ayrılış esnasında meydana gelebilecek kazalara karşı alınacak önlemler) İnşaat (dolgu, dip tarama, kazık çakma vb.) ve İşletme Aşamasında Deniz Ortamına Olabilecek Etkiler, Deniz Ortamının Kirlenmesini ve Çamur Yayılmasını Önlemek İçin Alınacak Önlemler Projenin Orman Alanlarına Olan Etkileri Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler Projenin Orman Alanlarına Olan Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkileri ve Alınacak Etki Azaltıcı Tedbirler (İnşaat esnasında çıkan kazı fazlası pasa, atık veya herhangi bir malzemenin orman alanına dökülmeyeceği taahhüt edilmelidir) Söz Konusu Proje İle İlgili Olarak Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü İnşaat (dolgu, dip tarama, kazık çakma vb.) ve İşletme Aşamasında Kara ve Özellikle Deniz Ortamındaki Flora ve Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler Projenin Su Ürünleri ve Balıkçılık Faaliyetlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Kıyı Yapılaşmasının Deniz Ekosistemi Üzerindeki Etkileri ve alınacak önlemler. (Faaliyet alanının deniz kaplumbağalarının (Chelonia mydas) önemli yuvalama alanı olması nedeniyle yuvalama alanları üzerine etkileri detaylı olarak incelenmeli ve alınacak önlemler açıklanmalıdır.) Projenin Tamamlanması Sonucunda Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri ne İlişkin Bilgiler Dikkate Alınarak, Akıntı Sirkülasyonu Su Kirliliği İlişkisinin İrdelenmesi X

11 4.18 Proje Alanına İlişkin Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Çalışmaları Doğrultusunda Deprem, Doğal Afet ve Sıvılaşma Risklerine Karşı Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü Alanlara Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanındaki Arazilere (askeri yasak bölgeler, sanayi, yerleşim alanı, turistik alan vb.) Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dayalı Dair Kanun ve Bu Kanunun Uygulama Yönetmelikleri ile Bu Yönetmelik Kapsamında Çıkarılan Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdehale Planlarını Hazırlayacak Kurum/Kuruluşların Asgari Özelliklerine Dair Tebliğ (Tebliğ no:2007/3) Gereğince Hazırlanacak Risk Değerlendirmesi ve Acil Durumlarda Müdahale Planı (Bakanlığımız tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca hazırlanmalıdır) Projeden Kaynaklanacak İkincil Etkiler (İnşaat ve İşletme döneminde sağlanacak istihdam, yerleşimlere olabilecek etkiler, ekonomik değişiklikler, göç hareketi) ve Beklenen Sosyoekonomik Değişiklikler Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Çevre ve Toplum Sağlığını Olumsuz Etkileyecek Hususlar İle Yangın ve Patlamalara Karşı Alınacak Tedbirler Proje İle İlgili Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, Nasıl Belirlendiğinin Açıklanması, Harita üzerinde İşaretlenmesi, Proje Yerinin Başka Bir Tesisin Onaylanmış Sağlık Koruma Bandı İçinde Kalıp Kalmadığının Açıklanması Tesisin İnşaatı, Montajı ve İşletilmesi Sürecinde Tesiste Çalışanların Sağlık ve Güvenliği Açısından Alınacak Tedbirler (Özellikle raspalama işlemi ve boya ve boya çıkarma işlemleri esnasında uçucu bileşiklerin çevreyi ve çalışanları etkilememesi için alınacak önlemler) İşletme Sonrası Proje Alanının Durumu ve Rehabilitasyon Programı Projenin Başlangıç, İnşaat ve İşletme Dönemine Ait İzleme ve Kontrol Programı BÖLÜM 5 : HALKIN KATILIMI Halkın Katılımı Toplantısına İlişkin Bilgiler, Toplantı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler BÖLÜM 6 : YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ EKLER 202 NOTLAR VE KAYNAKLAR YETERLİK TEBLİĞİ KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILMASI TAAHHÜT EDİLEN PERSONEL TABLOSU XI

12 Tablolar Dizini Tablo 1 Projeye ait kapalı ve açık alan büyüklükleri Tablo 2 Proje Alanına Ait Koordinatlar Tablo 3 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Tablo 4 İşletme Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Tablo 5 Projenin Zamanlama Tablosu Tablo 6 Partikül Madde Ölçüm Sonuçları Tablo 7 Karbonmonoksit Ölçüm Sonuçları Tablo 8 Adana İli ne Ait Azot Oksit Emisyon Ölçüm Sonuçları Tablo yılı su bilançosu Tablo 10 Adana ili yeraltısuyu kullanım tablosu aşağıda verilmektedir Tablo 11 Seyhan havzasındaki yeraltı suyu kalite sınıfları Tablo 12 Tespit edilen su derinlikleri Tablo 13 Adana ili içme ve kullanma suyu Tablo 14 İl sınırları içerisindeki akarsular Tablo 15 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Basınç Değerleri (hpa) Tablo 17 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Maksimum Sıcaklık Değerleri Tablosu Tablo 18 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Sıcaklık Değerleri Tablosu Tablo 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yağış Değerleri Tablosu Tablo 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Nispi Nem Değerleri Tablosu Tablo 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Sayılı Günler Dağılımı Tablosu Tablo 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Değerleri Tablosu Tablo 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Tablosu Tablo 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yönlere Göre Esme Hızları Tablosu (msec) Tablo 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (mısec) Tablo 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Rüzgâr Hızı Tablosu. 74 Tablo 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Tablosu Tablo 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Uzun Yıllar Maksimum Rüzgarın Yönü ve Hızı Değerleri Tablosu Tablo 30 Tane Boyu Analiz sonuçları Tablo 31 Granülometrik özellikler Tablo 32 Model parametreleri Tablo 33 Proje alanı ve yakın çevresinde bulunması muhtemel bitki türleri Tablo 34 Proje alanı ve etki alanında bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Ikiyaşamlı (Amphibia) Türleri Tablo 35 Proje alanı ve etki alanında bulunan ve habitat özelliği nedeniyle alanda bulunması muhtemel Sürüngen (Reptilia) türler XII

13 Tablo 36 Proje Alanı ve Etki Alanında Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Kuş (Aves) Türleri Tablo 37 Proje alanı ve etki alanında saptanan ve habitat özelliği sebebiyle bulunması muhtemel memeli (Mammalia) türleri Tablo 38 Proje Alanında Bulunan Sünger, Yumuşakça, Knid ve Kordalı Türleri Tablo 39 Bölgeler Bazında Tarımla Uğraşan Hane Sayısı ve Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı Tablo 40 Adana İli Tarım Alanlarının Kullanılış Amaçlarına Göre Dağılımı (2008) Tablo 41 İlin Arazi Kullanım Amacı Tablo 42 Adana İl/İlçe ve Belde/Köy Nüfus Durumu Tablo 43 Asılı ve çöken toz hesaplamaları Tablo 44 Asılı ve çöken toz hesaplamaları Tablo 45 Projede İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine Ekipmanlar ve Özellikleri 153 Tablo 46 Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri Tablo 47 Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri Tablo 48 Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı Tablo 49 Ses Basınç Düzeyleri Tablo 50 Atmosferik Yutuş Tablo 51 Nihai Ses Basınç Düzeyleri Tablo 52 Düzeltme Faktörleri Tablo 53 Ses Düzeyleri Tablo 54 Lgündüz Değerleri Tablo 55 Kümülatif Gürültü Seviyesi (Lgündüz) Tablo 56 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipman Listesi Tablo 57Araç ve Ekipmanların Ses Gücü Düzeyleri Tablo 58 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipmanların Ses Basınç Düzeyleri Tablo 59 Atmosferik Yutuş Tablo 60 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipmanların Nihai Ses Basınç Düzeyleri Tablo 61Düzeltme Faktörleri Tablo 62 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipmanların Ses Düzeyleri Tablo 63Lgündüz Değerleri Tablo 64ÇGDYY EkVII Tablo Tablo 65Lgündüz Değerleri Tablo 66 Proje Alanının Orman Alanlarına Olan Mesafesini Gösterir Uydu Görüntüsü. 182 XIII

14 Şekiller Dizini Şekil 1 Proje alanına ait vaziyet planı Şekil 2 Faaliyet alanının çevresinde yer alan projelere göre konumu (Kaynak 21 Şekil 3 Tersanelerimizde istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımı (Kaynak:GİSBİR) Şekil 4 Bakım Onarım İşine Ait İş Akım Şeması Şekil 5 Yeni Gemi İnşa İşine Ait İş Akım Şeması Şekil 6 Proje Yerini Gösterir Uydu Görüntüsü Şekil 7 Tipik Dolgu Kesiti Şekil 8 Fore Kazıklı Rıhtım Prensip Kesidi Şekil 9 Projeye ait rıhtım uzunlukları Şekil 10 Proje Alanında Bulunan Mevcut Komşu Tesisler (Kaynak: 45 Şekil 11 Proje Alanı Panoramik Görüntüsü Şekil 12 Faaliyet Alanı ve Çevresini gösterir Fotoğraflar Şekil 13 Proje Alanının Çevre Düzeni Planındaki Yeri Şekil 14 Proje alanının ve korunan alanların gösterildiği uydu görüntüsü Şekil 15 Faaliyet Alanının Karayoluna olan mesafesini gösterir harita Şekil 16Bölgesel Stratigrafik Kesit Şekil 17 Deprem Haritası Şekil 18 Seyhan havzası su kalite haritası Şekil 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Basınç Değerleri Grafiği Şekil 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Aylık Sıcaklık Değerleri Grafiği Şekil 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yağış Değerleri Grafiği Şekil 22 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Nispi Nem Değerleri Grafiği Şekil 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Şekil 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları Şekil 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Şekil 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Hızlarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Rüzgâr Hızı Grafiği Şekil 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Grafiği Şekil 30 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği Şekil 31 Proje alanının orman alanlarını mesafesini gösterir harita (Kaynak:Orman Bilgi Sistemi 77 Şekil 32 İskenderun Batimetrisi Şekil 33 İskenderun Körfezi Sayısal Ağı XIV

15 Şekil 34 Proje alanı sayısal ağı Şekil 35 Projenin alanı tipik akıntı yapıları Şekil 36 Akıntı Gülleri ve Konumları Şekil 37 Tipik Akıntı Durumları Şekil 38 Akıntı Gülleri ve Konumları Şekil 39 Proje sahası sismik lokasyon haritası Şekil 40 Sismik zaman kesiti ve yorumu Şekil 41 Sismik zaman kesit ve yorum Şekil 42 Yan Taramalı Sonar Mozaik Haritası Şekil 43 Deniz tabanından alınan katı madde numunelerinin konumları Şekil 44 Sediment dağılım haritası Şekil 45 Ölçüm yapılan oşinografik istasyonlara ait lokasyon haritası Şekil 46 Proje alanında yapının bulunmadığı halde deniz tabanı değişimi Şekil 47 Proje alanında yapının planlanması halinde deniz tabanı değişimi Şekil 48 Proje alanında yapının planlanması halinde batimerinin değişimi Şekil 49 Proje alanında yapının planlanması halinde toplam katı madde taşınımı Şekil 50 Proje alanında yapının planlanması halinde toplam katı maddenin yönsel dağılımı Şekil 51 Proje alanında yapının planlanması halinde toplam katı maddenin zamansal değişimi Şekil 52 Türkiye nin Fitocoğrafik Bölgeleri Şekil 53 Proje alanının gösterildiği Türkiye bitki coğrafyası haritası (Kaynak: Doğa Derneği) Şekil 54 Faaliyetin gerçekleştirileceği alana ait görüntü Şekil 55 Asılı Partiküller Toz Modellemesi Şekil 56 Çöken Toz Diyagramı Şekil 57 Asılı Partiküller Toz Modellemesi Şekil 58 Çöken Toz Diyagramı Şekil 59 Gürültü Yayılım Grafiği Şekil 60İşletme Aşaması İçin Gündüz Saatlerinde Gürültü Yayılım Grafiği Şekil 61 Trafik Hacim Haritası Şekil 62 Proje alanının Yumurtalık Körfezi ve Akyatan a uzaklığını gösterir uydu görüntüsü1 Kaynak: Şekil 63 Proje Alanının Yumurtalık Körfezi ve Akyatan a uzaklığını gösterir uydu görüntüsü2 Kaynak: Şekil 64 Halkın Katılımı Toplantısından Görünüm XV

16 Ekler Dizini Ek 1 Yerbulduru Ek 2 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita ve Etki Alanı Haritası Ek 3 Vaziyet Planı Ek 4 Uydu Görüntüsü Ek 5 Proje Alanına Ait Fotoğraflar Ek 6 Serbest Bölge Yerleşim Planı Ek 7 İmar Planı Ve Açıklama Raporu Ek 8 Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik ve Jeolojik Etüd Raporu, Batimetri Haritaları ile Onay Yazısı Ek 9 Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu Ek 10 Deniz Suyu Kirlilik Analizi Ek 11 Orman İnceleme Değerlendirme Formu Ek 12 Çevre Düzeni Planı ve Lejantı Ek 13 Jeolojik Çalışmalar Ek 14 Diri Fay Haritası ve Lejantı Ek 15 Bakım Onarım İş Programı Ek 16 Kira Sözleşmesi Ek 17 Karayolları 5.Bölge Müdürlüğü Kurum Görüşü Ek 18 TAYSEB (Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş.) Ulaşım Yolu Kullanımı İle ilgili Görüşü Ek 19 TAYSEB (Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş.) Su Kullanımı İle ilgili Görüşü Ek 20 Meteorolojik Veriler XVI

17 Kısaltmalar Bkz. : Bakınız $ : Amerikan Doları : Avro A.Ş. : Anonim Şirket ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi D.P.T. : Devlet Planlama Teşkilatı D.S.İ. : Devlet Su İşleri diğ. : Diğerleri et all : Diğerleri İ.S.G. : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği K.V.S. : Kısa Vadeli Sınır Değer Ltd. Şti. : Limited Şirket M.Ö. : Millattan Önce max : Maksimum min : Minimum No. : Numara sp. : Alt Tür T.C. : Türkiye Cumhuriyeti T.S.E. : Türk Standartları Enstitüsü U.V.S. : Uzun Vadeli Sınır Değer var. : Varyete vb. : Ve benzeri vs. : Vesaire yy : Yüzyıl XVII

18 Simgeler ve Açıklamaları m : metre % : yüzde C : santigrat derece Al 2 O 3 : Alüminyumoksit CaCO 3 : kalsiyumkarbonat CaO : kalsiyumoksit Cd : kadmiyum cm : santimetre cm 3 : santimetreküp CO : karbonmonooksit CO 2 : karbondioksit Cr : krom Cu : bakır dk : dakika Fe : demir Fe 2 O 3 : Demiroksit gr : gram ha : hektar hm 3 : hektometreküp K : kelvin kcal : kilo kalori kg : kilogram km : kilometre km 2 : kilometrekare kw : kilowatt kws : kilowattsaat lt : litre m 2 : metrekare m 3 : metreküp mg : miligram MgO : Magnezyumoksit mm : milimetre Mn : manganez Ni : nikel Nm 3 : normal metreküp NO 2 : azotdioksit NO x : azotoksit NTU : bulanıklık birimi ph : sıvı içerisindeki asit ve alkaline yoğunluğunun göstergesi PM : partiküler madde ppm : milyonda bir hacimdeki miktar SiO 2 : Silisyumoksit sn : saniye SO 2 : kükürtdioksit SO 2 : kükürtoksit Zn : çinko µ : mikron µg : mikrogram XVIII

19 BÖLÜM 1 : PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Bölgede Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, Proje, Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde gerçekleştirilmesi planlanan yapımına ilişkindir. Şirket 1997 yılından itibaren Tuzla Tersaneler Özel Sektör Bölgesinde ve 2006 yılından itibaren Yalova İli, Altınova İlçesi nde gemi bakım ve onarım faaliyetlerini sürdürmektedir. Söz konusu faaliyet; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ( tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik), EkI Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesinin 10. Maddec bendinde belirtilen Yük ve yolcu gemilerinin yapım, bakım veya onarımı amaçlı tersaneler ile 24 m ve üzerinde yat imalatı yapan tesisler kapsamında kalması nedeniyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından proje ile ilgili olarak tarihinde verilen ÇED Raporu Özel Formatına göre iş bu rapor hazırlanmıştır. Adana ili, Yumurtalık serbest bölge sınırları içinde kurulması planlanan Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi sayesinde, bölgede bulunan ve gün geçtikçe çoğalan Botaş, Doğu Akdeniz ve İskenderun gemi trafiğindeki gemilerin onarımlarının yapılması amaçlanmaktadır. AdanaCeyhan Tersan Tersanesi proje sahası; Adana, Yumurtalık'ta ayrılan tersane yerleri arasında, Beşiktaş ve komşusu Medmarine Tersane sahalarının batısında kalan, denize 519 metre cepheli, karadaki alanı ise m 2 dir. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Dolgu Uygulama İmar Planına konu alan 5 ada 1 ve 2 nolu parsellerin kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan yönünü kapsamakta olup alan dolgu yapılarak kazanılacaktır. Faaliyetin gerçekleştirileceği alan ile ilgili olarak Tersan Tersanecilik Taşımacılık San. ve Tic A.Ş. tarafından AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi 5 Ada, 12 Parseller Deniz Tarafı Tersane amaçlı Dolgu Uygulama İmar Planı ile ilgili olarak Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı na başvuruda bulunulmuştur. Söz konusu AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi 5 Ada, 12 Parseller Deniz Tarafı Tersane amaçlı Dolgu Uygulama İmar Planı Açıklama Raporu ve Uygulama İmar Planı Ek 7 de sunulmuştur. Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi ton 1 Bundan sonra faaliyet sahibi olarak anılacaktır. 19

20 olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık ton olmaktadır. Tersan Tersanesi yerleşiminde kara tarafındaki çelik malzeme stok sahası, ambar kapak imalat sahası ve atölyelerin yer aldığı bölümler olmak üzere deniz tarafında 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. Bu kuru havuzda VLCC gemiler havuzlanabilecektir. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Söz konusu proje kapsamında karada idari bina, sosyal tesisler ve atölyeler inşa edilecektir. Deniz tarafında ise sahanın batı sınırında bir mendirek, shiplift, kuru havuz, kreyn yolları ve kızak yapılarının inşası planlanmaktadır. Tablo 1 de proje kapsamında yapılması planlanan üniteler ile alanları verilmiştir. Şekil 1 Proje alanına ait vaziyet planı proje sahası; Adana, Yumurtalık'ta ayrılan tersane yerleri arasında, Beşiktaş ve komşusu Medmarine Tersane sahalarının batısında kalan, denize 519 metre cepheli, karadaki alanı ise m 2 dir. Faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK 16 da sunulmuştur. Ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Aşağıda söz konusu proje alanının çevresindeki tesislere göre konumu verilmiştir. 20

21 Şekil 2 Faaliyet alanının çevresinde yer alan projelere göre konumu (Kaynak Tersane önünde deniz derinliğinin az olması nedeni ile tarama yaparak derinliğin arttırılması durumunda, daha küçük bir alana sahip tersane ortaya çıkacağı için, dolgu yaparak ilerlemek ve yeterli derinliğe ulaşmak daha avantajlı görülmektedir. Bu sebeple proje kapsamında dip taraması yapılmayacaktır. Yapılacak dolgular sırasında, komşu tersanelerin faaliyetlerini engellemeyecek ve onların da benzer dolguları yapmasına imkan tanıyacak bir şekilde hareket edilecektir. Onarım yapılacak gemileri ve tersaneyi Akdeniz'in dalgalarından koruyabilmek için tersanenin önünde 547 m uzunluğunda bir dalgakıran yapılacaktır (Söz konusu dalgakıran yapısı kıyı kenar çizgisinden itibaren ölçüldüğünde 1502 m dir). Söz konusu dalgakıranın konumu Ek 5 te yer alan Genel Vaziyet Planında gösterilmiştir. Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK 9 da sunulmaktadır. Adana ili, Yumurtalık ilçesindeki serbest bölge sınırları içinde kurulması planlanan Tersanede, bölgede bulunan ve gün geçtikçe çoğalan Botaş, Doğu Akdeniz ve İskenderun gemi trafiğindeki gemilerin onarımlarının yapılması amaçlanmaktadır. Tersanede bulunacak 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) gemilerde dahil her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık gemi onarımına erişilmesi planlanmaktadır. 21

22 Proje alanının gösterildiği yer bulduru haritası Ek 1'de, 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Ek2 de, vaziyet planı Ek3 te, uydu fotoğrafları Ek4 te, proje alanını gösterir fotoğraflar Ek5 te, verilmiştir. Dünya ülkelerinde ticaretin önemli bir kısmı deniz yolları ile yapılmaktadır. Gelişmiş ülkelerin uyguladığı stratejilere bakıldığında, gemi inşa sanayi daima hayati önem taşıyan ekonomik refahın sağlanmasında ve savunma konusunda önemli rol oynayan bir sanayi dalı olarak görülmektedir. Ülkemizde ilk tersane Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1390 yılında Gelibolu da kurulmuştur. Daha sonra 1455 yılında İstanbul Haliç te Haliç Tersanesi kurulmuş olup zamanının en büyük tersanesi haline gelmiştir. Cumhuriyet dönemindeki tersanelerimiz faaliyetlerini genel itibariyle İstanbul Boğazı ve Haliç çevresinde sürdürmüş olup, ilk ciddi tersane bölgesi İstanbul Tuzla da kurulmuştur. Halen faaliyetini sürdürmekte olan tersaneler ile proje ve imalat aşamasındaki tersane alanları aşağıdadır: Tuzla Tersane Alanı Çanakkale Biga İÇDAŞ Tersanesi Yalova Altınova Tersaneler Alanı Kocaeli Serbest Bölgesi Tersaneler Alanı Ordu Ünye Tersane Alanı Kastamonu Cide Tersanesi Samsun Tersane Alanı Karadeniz Ereğlisi Tersane Bölgesi İzmir Gemi Söküm Bölgesi Yeniköy / Kocaeli UM Deniz Sanayi A.Ş. Adana Ceyhan Serbest Bölgesi Tersaneler Alanı Gerek dünyada deniz ticaret filosuna sahip ülkeler arasında en üst sıralarda yer alan komşumuz Yunanistan ın sahip olduğu gemilerin bakım onarım ihtiyaçları ile yeni gemi inşa talepleri, gerekse Suriye ve İsrail in talepleri ve Süveyş Kanalını kullanan gemiler ile Bakü Ceyhan boru hattının faaliyete geçmesiyle Akdeniz Bölgesi nde yeni gemi inşa ve bakım onarım ihtiyacına cevap verebilecek yeni tersanelerin mevcudiyeti, Türkiye gemi inşa ve bakım onarım sanayi sektörünün pazar payını arttıracak ve ekonomimizi olumlu yönde etkileyecektir. Bütün ülkelerde olduğu gibi Türkiye de de tersanelerin gemi inşaa faaliyetleri dünya arztalep dengesine paralel olarak yürümektedir. Başlangıçta Türk Deniz Ticaret filosunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere faaliyet gösteren özel sektör tersaneleri günümüzde başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, Dünya ülkeleri arasında kendini teknolojik yönden kanıtlayarak büyük ihracat potansiyeli kazanmıştır. Türkiye tersaneleri yılları arasında inşa ettiği gemilerin çoğunu ihraç amaçlı inşa etmiştir. Bu gemilerin tamamına 22

23 yakını Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmiştir. Tersanelerimiz 2002 de 488 Milyon dolar ihracat yapmışken, 2008 de 2 Milyar 500 Milyon dolarlık ihracat rakamı aşılmıştır. Reel sektörde, ağır sanayi kimliğine sahip Gemi İnşa Sanayii; desteklendiği ve geliştirildiği bütün ülkelerde önemli bir istihdam potansiyeli yaratan yoğun bir sektördür. Aynı zamanda; Döviz ikame eden, Beraberinde yan sanayii sürükleyen, Yabancı sermayeyi davet eden, Teknoloji transferini cezbeden, Ülke savunmasma hizmeti nedeniyle stratejik önem taşıyan, Deniz Ticaret Filosunu destekleyen, Diğer sektörlere nazaran yan sanayii ile birlikte 1'e 6 oranında istihdam sağlayan emek yoğun bir sektördür. Gemi inşa sanayinin, önemli bir iş gücü ve büyük oranda yan sanayiye gereksinim duyduğu göz önünde bulundurulursa; başta demirçelik ve makine imalat sanayi olmak üzere bir çok sanayi dalı, gemi inşa sanayinin gelişmesine paralel olarak gelişme göstererek ülkemiz ekonomisine katkı sağlamakta ve bölgesel gelişmede önemli rol oynamaktadır. Tersane yatırımları büyük istihdam oluşturması nedeniyle ülkemiz açısından önde gelen projeler arasında yerini almaktadır. 1 e 6 oranında istihdam sağlayan tersanelerimizde doğrudan istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımı aşağıda sunulmuştur. Şekil 3 Tersanelerimizde istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımı (Kaynak:GİSBİR) Proje alanı Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine 23

24 sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 nin faaliyete geçmesiyle birlikte ülkemiz denizciliği ile bölge ekonomisine artı değer kazandırılacak, bölgede gemi inşa ve bağlı sektörlerde yeni istihdam sahaları oluşturulacak, istihdam sağlanacak, gemi inşa taleplerine cevap verilecek ve gemilerin bakımonarım ihtiyaçlarının giderilmesi kolaylaşacaktır. İnşaat aşamasında 50 kişinin ve işletme aşamasında 500 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Çalışacak personel öncelikle en yakın yerleşim birimlerinden tedarik edilecektir. Dolayısıyla işletme süresince sağlanacak istihdam sebebiyle yöre ekonomisine olumlu katkılar olacaktır. Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında yapılacak malzeme alımı ve diğer hizmetler sırasında bölgede bir canlılığın oluşması beklenmektedir. Kurulacak tersane ile Akdeniz Bölgesi ekonomisine katkıda bulunulacak, istihdam sağlanacak, gemi inşa taleplerine cevap verilecek ve gemilerin bakımonarım ihtiyaçlarının giderilmesi kolaylaşacaktır. Ayrıca; ülkemiz denizciliği ile bölge ekonomisine artı değer kazandırılacak ve bölgede gemi inşa ve bağlı sektörlerde yeni istihdam sahaları oluşturulacaktır. Projenin inşaat aşamasında sadece gün ışığında çalışılabileceğinden günde 10 saat, haftada 7 gün, yılda ortalama 360 gün çalışılması planlanmaktadır. Projenin işletme aşamasında ise günde 3 vardiya üzerinden 24 saat, yılda 365 gün çalışılması planlanmaktadır Projenin Teknik Kapasitesi Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından faaliyete geçirilecek nde bulunacak olan 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) tipindeki gemilerde dahil her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık gemi onarımına erişilmesi planlanmaktadır. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. Projeye ait bakımonarım iş programı EK15 te sunulmaktadır. Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi ton 1 TAYSEB 24

25 olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık ton olmaktadır Tersane Toplam Alanı, Kapalı Alanı, Açık Alanı (m 2 olarak) proje sahası; Adana, Yumurtalık'ta ayrılan tersane yerleri arasında, Beşiktaş ve komşusu Medmarine Tersane sahalarının batısında kalan, denize 519 metre cepheli, karadaki alanı ise m 2 dir. Faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK 16 da sunulmuştur. Ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Aşağıda söz konusu proje alanının çevresindeki tesislere göre konumu verilmiştir. Tersan Tersanesi yerleşiminde kara tarafındaki çelik malzeme stok sahası, ambar kapak imalat sahası ve atölyelerin yer aldığı bölümler olmak üzere deniz tarafında 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. Bu kuru havuzda VLCC gemiler havuzlanabilecektir. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Söz konusu proje kapsamında karada idari bina, sosyal tesisler ve atölyeler inşa edilecektir. Deniz tarafında ise sahanın batı sınırında bir mendirek, shiplift, kuru havuz, kreyn yolları ve kızak yapılarının inşası planlanmaktadır. Aşağıda proje kapsamında yapılması planlanan üniteler ile alanları verilmiştir. Tablo 1 Projeye ait kapalı ve açık alan büyüklükleri Bölüm Adet Boyut Alan Güvenlik Binası 1 adet 5x10 50 m 2 Oto Park 1 adet 44x m 2 İdari Bina 1 adet 20x40x18h 800 m 2 İşçi Binası 2 adet 25x30x18h 1500 m 2 Ön raspa boya atölyesi 1 adet 10x80x89h 800 m 2 Elektrik, armador, güverte onarım, makine onarım, talaşlı imalat, teçhizat imalat, boru imalat atölyeleri 7 adet 50x18x13h 6300 m 2 Gemi onarım atölyeleri 4 adet 25x50x13h 5000 m 2 Blok raspa boya 2 adet 35x100x18h 7000 m 2 Kesmeeğme, profil hazırlama, ön imalat 6 adet 25x150 22,500 m 2 Eğimli blok imalat, panel hattı 1 adet 25x m 2 Panel ve ayrı mamul stok alanı 1 adet 26x m 2 2x25t vinç ve sahası 1 adet 26x m 2 2x100t vinç ve sahası 4 adet 46x700 ve 1 adet 76x1000 Yarıçap 50 m. jib kreyn ve sahası 3 adet Ø 100x700 ve 2 adet Ø 100x1000 Sırası ile m 2 ve m 2 25

26 Bölüm Adet Boyut Alan Kuru havuz 1 adet 72x m 2 Shiplift 1 adet 46x m BakımOnarım Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak) Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi DWT/Yıl olmak üzere yılda adet geminin bakım onarımının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır Yeni Gemi İnşa Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak) Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersanede yeni gemi inşa kapasitesi DWT/Yıl olmak üzere yılda 4 adet gemi inşa edilebilecektir İnşa Edilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak) Proje kapsamında inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı dwt olacaktır. İnşa edilecek en büyük gemi boyu 330 m dir BakımOnarımı Yapılabilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak) Proje kapsamında bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı dwt olacaktır. Bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu 330 m dir Çelik İşleme Kapasitesi (ton/yıl) Yeni Gemi inşa faaliyetleri için ton/yıl çelik işleme kapasitesine ulaşılacaktır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık ton olmaktadır. I.2.7. İskele Sayısı, Ebatları Proje kapsamında iskele yapısı bulunmamaktadır. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. I.2.8. Kızak Sayısı, Ebatları, Türü (raylı, sabit vs.) Proje kapsamında gemiler havuzlama yöntemi ile denize indirilecektir. Bu sebeple proje kapsamında kızak kullanılmayacaktır Kreyn Sayısı, Kaldırma Kapasiteleri Proje kapsamında 7 adet portal kreyn, 5 adet jib kreyn yer almaktadır. Kuru havuzdaki portal kreynlerin kaldırma kapasitesi 2*200 ton SWL, saç stok sahası 20 ton SWL, Panel ve yarı mamul stok alanı 2*25 ton SWL, blok imalat sahası 2*100 ton SWL dir. Jib kreynlerin 2 tanesi 60 m de 3 ton, 2 tanesi 50 m de 3 ton ve 1 tanesi 60 m de 3 ton dur Havuz Sayısı (yüzerkuru), Ebatları, Kaldırma Kapasitesi veya Havuzlayabildiği en Büyük Gemi (m ve DWT olarak) Proje kapsamında 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. Kuru havuzda havuzlayabilecek en büyük gemi boyu 330 m, tonajı ise dwt olacaktır. 26

27 Hangi tür Gemilerin İnşası veya BakımOnarımının Yapılabileceği Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından faaliyete geçirilecek nde bulunacak olan 1 adet 72 m enindeki kuru havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) tipindeki gemilerde dahil her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, bir havuzda yıllık gemi onarımına erişerek onarımda aranan ve güven duyulan bir tersane haline gelmek hedeflenmektedir. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir Yatırıma Başlama Tarihi Gerekli izinlerin alınmasıyla yatırıma başlanması planlanmaktadır Projenin İnşaat ve İşletme Süresi Faaliyete geçirilecek nin 3. yılında çalışmaya başlaması planlanmaktadır. Projenin ekonomik ömrü 30 yıl olarak planlanmaktadır; ancak süre sonunda yapılacak değerlendirmeler ve sürekli bakım teknolojik yenileme gibi etkilerle bu süre uzatılabilecektir İstihdam Durumu (inşaat ve işletme) Tersane projesinin inşaat aşamasında 50 kişinin ve işletme aşamasında ise 500 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Ürünleri, Özellikleri, Konumu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının projenin iskandilli vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, kıyıkenar çizgisi işaretlenmeli, koordinat bilgileri (coğrafik ve saat yönünde sıralı*) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Her Bir Ünitede Yapılacak İşlemlerin ve Proje Kapsamında Verilecek Hizmetlerin Açıklanması, Proses Akım Şeması Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi ton olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık ton olmaktadır. Tersanede bulunacak olan bir adet 72 m enindeki havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) tipindeki gemilerde dahil muhtelif ebat ve tiplerdeki gemilerin onarımı mümkün olacaktır. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık adet gemi onarımına erişilerek, onarımda aranan ve güven duyulan bir tersane haline gelmek hedeflenmektedir. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. 27

28 Proje kapsamında yapılacak kıyı yapıları vaziyet planı üzerinde gösterilmiştir. (Bkz. Ek3) Ayrıca proje kapsamında kurulması planlanan ünitelere ait açık ve kapalı alan büyüklükleri Bölüm de sunulmuştur. Tersanede 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. İş ve malzeme akışı karadan (karayolundan) denize doğrudur. Buna bağlı olarak üretimdeki parçalar da karadan denize doğru büyümekte ve ağırlaşmaktadır. Tekil parçalar, ön imalatlar, panel imalatları karaya yakındır. Tersane yapılan dolgular ile yeterli alan sahip olacağı için tüm faaliyetler, tersane içerisine yerleştirilmiştir. Boru ve teçhiz imalatı, saç ve profillerin üretim öncesi raspalanıp, boyanması, ambar kapak imalatı tersane içerisinde yer almaktadır. Böylelikle tersane esnek ve çabuk reaksiyon verebilme özelliğine sahip olacaktır. İleride kapasitenin artması ile techiz, ambar kapak ve boru imalatları için dış tedarik kullanılabilir. Ambar kapak imalat hattında gerekirse onarıma gelen geminin ambar kapakları gemiden alınarak onarılabilir. Kapalı atölyeler ve diğer çalışma alanları hem conversion (mevcut geminin boyunun arttırılması), hem de onarıma hizmet verecek şekilde kullanılabilecektir. Örneğin boru imalat atölyesinde bu amaçla plazma ve oxyfuel bir robot ile boru kesme tezgahı yer alacak ve onarıma gelen geminin boruları kolaylıkla yenilenebilecektir. Yeni inşa için gerekli, blok boya atölyeleri yeni inşada kuru havuz öncesi blokların raspalanıp, boyanması yanı sıra onarımda değişimi yapılacak perde, blok, dilim gibi parçaların raspalanıp boyanmasına da hizmet ederek, havuzda daha zor şartlardaki boya işleri de azaltılabilecektir. Blok boya atölyeleri yeni inşaya geçilecek zamana kadar bekletilebilir. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Gemilerin yüzer vaziyetteki onarım ve teçhizleri bu rıhtımlarda yapılacaktır. Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi ton olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık ton olmaktadır. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık gemi onarımına erişerek onarımda aranan ve güven duyulan bir tersane haline gelmek hedeflenmektedir. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. Aşağıda gemi bakımonarım işi ve yeni gemi inşa işine ait iş akım şemaları verilmiştir. Bakım onarım işine ait iş akım şeması aşağıda sunulmaktadır. Bakım onarım iş programı EK15 te sunulmaktadır. 28

29 Şekil 4 Bakım Onarım İşine Ait İş Akım Şeması Ortalama bir geminin onarımı ile ilgili ana adımlar ve süreleri aşağıdaki gibidir: o Onarılacak gemi anlaşması, iş planları yapılması : 5 gün o Çelik ve diğer yenilenecek elemanların hazırlanması, üretimi : Çelik miktarına bağlı 50 ton/güngemi gibi bir değere ulaşılabilir. o Onarıma gelen geminin tersanede kaldığı toplam süre : 18 gün o Geminin havuz öncesi, rıhtımda kaldığı süre : 5 gün o Geminin havuzda kaldığı süre : 8 gün o Geminin havuz sonrası, rıhtımda kaldığı süre : 5 gün Rıhtım ve havuzlarda yapılacak işlerin detayları: o Geminin rıhtıma alınması : 1 gün o Rıhtımda su üstü (on float) işlere başlanması, sökülecek ekipmanların o atölyelere nakli: 4 gün o Geminin havuza alınması: 1 gün o Havuzdaki sıcak (kaynaklı) işler : 4 gün o Havuzdaki boru, valf, ekipman, makine, dümen v.s. onarım ve değişimleri, o havuzdaki raspa ve boya işleri : 5 gün 29

30 o Rıhtıma veya havuz bordosuna geçiş ve onarımlara devam : 4 gün o Teslim : 1gün Yeni Gemi İnşa işlemi ile ilgili iş akım şeması ve detay bilgiler aşağıda sunulmaktadır: Açık ve kapalı stok alanında istiflenecek olan sac ve profiller, hazırlanan projelere uygun olarak CNC kesim tezgahlarında kesilecektir. CNC kesim tezgahlarında kesilen sac ve profil gerektiği takdirde, pres atölyelerinde yüksek tonajlı hidrolik preslerde büküm ve şekillendirme işlemine tabi tutulacaktır. Kesilen sac ve profillerin kenarları taşlama kineleri ile düzeltilebilecektir. Ön imalat atölyesinde; alt küçük parçacıkların ve ufak boyutlu parçacıkların imalatı yapılacaktır. Kesilerek şekil verilen sac ve profiller kaynak ile birleştirilerek panel haline getirilecek, paneller birleştirilerek blok oluşturulacaktır. Blok imalat atölyelerinde oluşturulan bu bloklar vinçlerle kuru havuza taşınarak kuru havuz üzerinde birleştirilecektir. Kuru havuzda, geminin elektrik kabloları, boruhattı, ısıtma, mobilya, jeneratör, şaft, pervane gibi mekanik donanım işleri yapılacaktır. İnşa edilen gemiler, geminin sürtünme kuvvetini yenerek hareket etmesini sağlayacak şekilde eğimli olarak inşa edileceğinden denize kolayca indirilebilecektir. İnşa edilen gemilerin donatımı rıhtımda yapılacaktır. Aşağıda yeni gemi inşa işine ait iş akım şeması yer almaktadır. Şekil 5 Yeni Gemi İnşa İşine Ait İş Akım Şeması 30

31 Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yapılması planlanan proje yerini gösterir uydu görüntüsü ve proje alanı koordinatları aşağıda sunulmuştur. Şekil 6 Proje Yerini Gösterir Uydu Görüntüsü Proje alanına ait koordinatlar aşağıda sunulmuştur. Tablo 2 Proje Alanına Ait Koordinatlar 6 o lik UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) Y (Sağa) X (Yukarı) 1. Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta

32 6 o lik UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar 26. Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Nokta Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri Projenin fiziksel ve teknik özellikleri aşağıdaki başıklar altında detaylandırılmıştır Proje Kapsamında Yapılacak Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları (kaplayacağı Alan (m 2 ), Hacim (m 3 )), Dolgu Yapım Tekniği) Proje kapsamında faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi 32

33 olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK16 da sunulmuştur. Ancak bu alan gerekli tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. (Bkz Ek.3). Doldurma işlemi için yaklaşık m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Tersane için gerekli zemin taşıma gücünü sağlayabilecek, jeolojik, jeoteknik, zemin etüd raporu bilgileri ışığında mümkün ve yapılabilir yöntemlerden herhangi biri ile zemin iyileştirilmesi ve dolgu işlemi yapılacaktır. Dolgu faaliyeti sırasında öncelikle dolgu sahasının dış kenarı doldurulacak ve dolgu dalga etkilerine karşı anroşman taşları ile korunacaktır. Oluşturulan dış sınırın altında ve dolgu tarafında gerektiği kadar granüler filtre kullanılacak ve bunun sonucunda hiçbir şekilde dolgu malzemesi denize yayılmayacaktır. Bu işlemden sonra iç tarafta yapılmış olan havuzu doldurmak sureti ile dolgu işlemi tamamlanacaktır. Yapılacak dolgu işlemleri, ağırlıklara ve boya göre, kategoriler halinde gerçekleştirilecek, dolgu alanı üzerine saha betonu kaplanacaktır. Faaliyet kapsamında yapılacak dolgu işlemi sırasında uygulanacak iş akım şeması aşağıda verilmektedir. Dolgu alanının dış kenarının anroşman malzeme ile çevrelenmesi Anroşman malzeme altına granüler filtre uygulanması Oluşan havuzun dolgu malzemesi ile doldurulması Doldurulan alan üzerinin beton ile kaplanması Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri (kayaç cinsleri, minerolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri vb.), Miktarı (m 3 ve ton), Analiz Sonuçları (deniz suyuna dayanıklılık vb.), Dolgu Malzemesi ve Proje Kapsamında Kullanılacak Diğer Malzemelerin Deniz Ortamı ile KısaOrtaUzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, Gerekli Çizimler (detay görünüşler, en/boy kesitler vb., DLH Teknik Şartnamesinde belirtilen standartlara uygunluğu vb. özellikleri hakkında bilgi verilmelidir) m² geri alana sahip olacaktır; ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Doldurma işlemi için yaklaşık m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Dolgu sırasında kullanılacak malzemelerin faaliyet sahibi tarafından tespit edilecek ÇED Olumlu Belgesi ya da ÇED Gerekli Değildir Belgesi bulunan uygun bir taş ocağından sağlanacaktır. Dolgu yapılacak deniz alanında meydana gelebilecek bulanıklaşma, sedimentlerin dağılarak sığlaşmaya neden olması gibi sorunları en aza indirmek için dolgu alanı perdelenecek ve daha sonra doldurma işlemine başlanılacaktır. Bu perdeleme kayalarla yapılacak anroşman şeklinde olacaktır. Perdeleme amaçlı yapılacak bu anroşman, dolgu yapılacak alanın sınırlarında yapıldıktan sonra kıyı kenar çizgisi ile bu sınır arası 33

34 doldurulacaktır. Böylece denizde olabilecek etki en aza indirilecek; malzemenin deniz içerisinde yayılarak dağılmasına ve sığlaşmaya sebep olmasına engel olunacaktır. Dolgu malzemesi olarak kullanılacak malzemeler; sert masif ve sık kristallerden teşekkül etmiş, aşınma, don, su ve hava etkilerine karşı dayanıklı, absorbsiyon özelliği olmayan, çatlak ve kırık olmayan taşlar olacaktır. Faaliyette kullanılacak olan dolgu malzemesinin ortamla uyum sağlayabilmesi için yörenin doğal kayacı olmasına, su emmeçözünme değerlerinin düşük olmasına dikkat edilecek, malzemenin mineralojik, kimyasal ve fizikokimyasal özelliklerinin denizin mevcut yapısını bozmayacak, deniz ortamında çözünmeyecek özellikte olmasına, ağır metal içermemesine T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (mülga DLHİ), Liman ve Deniz İnşaatları Genel Teknik Şartnamesi nde belirtilen özelliklere uygun olmasına dikkat edilecektir. Su ortamının dolgu bünyesine sızması, taneler arasındaki sürtünme mukavemetini azaltacak, dolgunun stabilitesinin bozulmasına sebep olabilecektir. Bu nedenle dolguda kullanılacak olan malzeme deniz suyunun kirlenmesine sebep olmayacak, dış etkenlerle bozulmaya ve ayrışmaya uygun marnlı ve şistli kayalar olmayacaktır. Dolgu malzemesi olarak kullanılacak malzemeler; sert masif ve sık kristallerden teşekkül etmiş, aşınma, don, su ve hava etkilerine karşı dayanıklı, absorbsiyon özelliği olmayan, çatlak ve kırık olmayan taşlar olacaktır. Deniz tarafında yapılacak dolgu işlemine ve rıhtıma ait prensip detay kesitler aşağıda verilmiştir. Şekil 7 Tipik Dolgu Kesiti 34

35 Şekil 8 Fore Kazıklı Rıhtım Prensip Kesidi Faaliyet kapsamında arazinin hazırlanması, yapılacak olan dolgu işlemlerinde ve işletme aşamasında çevresel ve teknolojik açıdan modern ekipman ve yöntemler kullanılacaktır. Taş ocağından alınarak faaliyet alanına getirilen dolgu malzemesi alanda herhangi bir depolama işlemi yapılmadan kontrollü bir şekilde kademeli olarak denize boşaltılacaktır. Dolgu işlemi sırasında dolgu malzemesinin deniz içerisinde yayılarak bulanıklılık oluşturmaması, deniz içerisinde yayılmaması ve deniz kirliliğine neden olmaması için anroşman gibi yapısal önlemler alınacaktır. Dolgu işlemine ait detaylar aşağıda belirtilmiştir. o Deniz içinde taş dolgu seddeler dolgu sınırları boyunca yapılacaktır. o İlerde rıhtım yapılmasını sağlamak üzere, dolgu sınırlarının yeterince ve gereğince dışından geçici olarak taş dolgu seddesi ve tercihen taş tahkimat yapılacaktır. o Taş dolgu seddelerle 3 yandan korunmuş alanın içi uygun malzeme ile doldurulacak ve bu doldurulmuş alanda gerekli zemin güçlendirilmesi yapılacaktır. o Rıhtım inşaatı (muhtemelen kesişen veya teğet fore kazık sistemiyle) yapılacaktır. o Geçici olarak yapılmış taş dolgu seddeler kazılarak kaldırılacak ve rıhtım önleri projedeki kotlarına uygun şekilde düzenlenecektir. 35

36 Faaliyet kapsamında yapılacak inşaat çalışmaları sırasında ve işletme aşamasında iskelede kullanılacak makine ve ekipman listesi aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Tablo 3 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Adı Adet Ekskavatör 2 Silindir 1 Vinç 1 Kamyon 6 Beton Pompası 1 Beton Mikseri 2 Fore Kazık Makinesi 1 Çakma Kazık Makinesi 1 Kaynak Makinesi 4 Servis Botu 1 Römorkör 1 Tablo 4 İşletme Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Adı Adet Kompresör 6 Torna tezgahı 2 Matkap 9 Freze tezgahı 2 Planya tezgahı 1 Tepsi profil kesme makinası 2 Cnc kesme tezgahı 1 Profil kesme makinesi 2 Kaynak makinesi 15 Jeneratör 5 Oksijen kesme makinesi 2 Testere 2 Gezer vinç 3 Forklift 3 Kamyon 4 Raspa tabanca Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Faaliyet Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken İzlenecek Yol Güzergahı (1/ ölçekli ocak yerleri ve ulaşım yolları belirtilerek Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü görüşünün alınması), Ocakların ÇED Olumlu, Gerekli Değil veya Önemsizdir Belgeleri m² geri alana sahip olacaktır; ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Doldurma işlemi için yaklaşık m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Dolgu sırasında kullanılacak malzemelerin faaliyet sahibi tarafından tespit edilecek ÇED Olumlu Belgesi ya da ÇED Gerekli Değildir Belgesi bulunan uygun bir taş ocağından sağlanacaktır. Proje kapsamında kullanılacak yollar ile ilgili olarak T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğü nden görüş talep edilmiş olup, yapılan incelemeler sonucunda söz konusu proje alanının Ayr. Ersin İl 36

37 Yolumuza yaklaşık 600 m mesafede olması sebebiyle mevcut ve tasarı projelerimizi etkilememektedir görüşü alınmıştır. Söz konusu görüş yazısı EK17 de sunulmaktadır. Ayrıca Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak TAYSEB (Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş.) den görüş alınmış olup, ilgili görüş yazısı EK18 de sunulmaktadır Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemin Yapılıp Yapılmayacağı, Yapılacak İse; Nerede, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar, Bu İşlemler Nedeniyle Çıkarılacak Malzemenin Miktarı, Bu Maddelerin Analiz Sonuçları ve Bertaraf Yöntemleri (dip taraması yapılacak alanın koordinat bilgileri vaziyet planı üzerinde işaretlenmelidir. Ayrıca taranan malzemeden alınacak temsili numunelerin analizlerinin Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek11 A ya göre Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik almış kurumlarca son altı ay içinde analizleri yapılmalı, dip taramasından çıkan malzemenin deniz ortamına boşaltımı planlanıyor ise, Akdeniz in Kirliliğe Karşı Korunması (Barselona) SözleşmesiAkdeniz Boşaltım Protokolü ekinde yer alan başlıklar kapsamında, bilimsel verilere dayalı bir çalışmanın üniversitelerin uzman birimleri ve/veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu nca yaptırılarak ÇED Raporuna eklenmelidir), Nereye Taşınacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı Tersane önünde deniz derinliğinin az olması nedeni ile tarama yaparak derinliğin arttırılması durumunda, daha küçük bir alana sahip tersane ortaya çıkacağı için, dolgu yaparak ilerlemek ve yeterli derinliğe ulaşmak daha avantajlı görülmektedir. Bu sebeple proje kapsamında dip taraması yapılmayacaktır Su Ortamında Yapılacak Kazıklar Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar m² geri alana sahip olacaktır; ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Doldurma işlemi için yaklaşık m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Tersane alanının tasarımında taş dolgu dalgakıran ile su alanının korunması planlanmıştır. o Deniz içinde taş dolgu seddeler dolgu sınırları boyunca yapılacaktır. o İlerde rıhtım yapılmasını sağlamak üzere, dolgu sınırlarının yeterince ve gereğince dışından geçici olarak taş dolgu seddesi ve tercihen taş tahkimat yapılacaktır. o Taş dolgu seddelerle 3 yandan korunmuş alanın içi uygun malzeme ile doldurulacak ve bu doldurulmuş alanda gerekli zemin güçlendirilmesi yapılacaktır. o Rıhtım inşaatı (muhtemelen kesişen veya teğet fore kazık sistemiyle) yapılacaktır. o Geçici olarak yapılmış taş dolgu seddeler kazılarak kaldırılacak ve rıhtım önleri projedeki kotlarına uygun şekilde düzenlenecektir. 37

38 Faaliyet kapsamında yapılacak inşaat çalışmaları sırasında ve işletme aşamasında iskelede kullanılacak makine ve ekipman listesi aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Projede Uygulanacak Rıhtım Yapım Tekniği Proje kapsamında havuzun dış duvarı, üzerlerine konulacak vinçler ile aynı zamanda donatım rıhtımı olarak kullanılacaktır. Rıhtım yapımı sırasında kazıklı ve anroşman sistem kullanılacaktır. Gemilerin yüzer vaziyetteki onarım ve teçhizleri bu rıhtımlarda yapılacaktır. Şekil 9 Projeye ait rıhtım uzunlukları havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Çelik kazıkların çakma işlemi, şahmerdan denilen kazık çakma makinesiyle yapılacaktır. Bu sistem dünyada kullanılan en son teknoloji ile çalışmaktadır. Deniz ve kara ortamında, zemin etüd raporunda belirtilen bilgilerin ışığında, zeminin taşıma parametreleri göz önünde bulundurularak konunun uzmanlarıyla yapılacak değerlendirmeler sonucu zeminin taşıma gücü artırılacaktır. Bu arttırma tersane yerleşim planına uygun olarak zemine gelen yüklere göre yapılacaktır Proje Kapsamında Kullanılacak Enerji, Hammaddeler, Kimyasal Maddeler, Boya, Solvent, Yağ vb. Maddeler, Oksijen, LPG, Akaryakıt Gibi Parlayıcı Patlayıcı Maddeler, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Kullanım Miktarları, Depolanması (depolama alanlarının 1/1000 ölçekli vaziyet planında gösterilmesi) ve Taşınması İle İlgili Bilgiler Proje kapsamında tersanede kullanılacak hammaddeler aşağıdaki gibidir: o Çelik ve paslanmaz saclar ve köşebentler, o Çelik profil ve köşebentler, 38

39 o Alüminyum levhalar, profiller ve köşebentler, o Paslanmaz ve çelik borular gibi demirçelik ürünleri, o Elektrik kabloları, o Çelik grit, o Astar boya, son kat boyalar, epoksi boyalar, tiner, antipas, kalıp yağı gibi kimyasal maddeler, o Sanayi gazları, o İzolasyon malzemeleri, o Kaynak elektrotları kullanılacaktır. Bu malzemelerin çoğu sarf malzemesidir. Geldiği an tüketilir, kullanılır. Kullanımdan önce EK3 te sunulan vaziyet planında da görüldüğü üzere malzemelerin depolandığı depo alanı mevcuttur. Sadece LPG tankta depoludur. Tersane faaliyeti kapsamında kullanılacak maddeler, ihtiyaç duyuldukça tedarikçi firmalardan temin edilecektir. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Kimyasal maddelerin taşınması sırasında; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu kanuna dayanılarak çıkartılan yönetmelikler, tarih ve sayılı R.G. de yayımlanarak yürürlüğe giren "Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına ilişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik" ve tarih ve sayılı R.G. de yayımlanarak yürürlüğe giren "Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik" Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ne Toprak Kirliliğinin Kontrolü Ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. Ülkemiz Serbest Bölgelerinin Kuruluş Amacı; 39

40 İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, Doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, İşletmeleri ihracata yönlendirmek, Uluslararası ticareti geliştirmektir. Serbest bölgeler; Ülkeye yabancı sermaye ve teknolojilerin getirilmesine imkan sağlayacak uygun zemin yaratılması, Sanayicinin ihtiyaç duyduğu bazı hammadde ve ara malların kolaylıkla, istenilen miktarda ve zaman kaybı olmadan temin edilebilmesi, Sağlanan teşvik ve avantajlarla düşük maliyetli mal üretimi ve ihracı, Türkiye dışından gelen malların transit olarak diğer ülkelere satımı, Yeni istihdam olanaklarının yaratılması, Türk ihraç ürünlerinin ihracatını kolaylaştırmak ve hızlandırmak bakımından bir basamak olması işlevlerini görmektedir. Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi, İskenderun Körfezi'nde, AdanaHatay illerinin birleşiminde ve 3 kıtaya da çok yakın olacak bir konumda yer almaktadır. Ülkemizin sunduğu coğrafi ayrıcalığı en iyi şekilde değerlendirebilecek ideal yerlerin başında gelmektedir. Bölge, IrakTürkiye, BatmanDörtyol ve BTC petrol boru hatlarının denize ulaştığı noktada, büyük ham petrol taşıyan tankerlerin uğrak yerleri civarındadır. Doğu Akdeniz deki kömür, diğer dökme yük ve konteyner gemilerinin İsrail, Mısır limanları ve İskenderun, Mersin limanlarındaki ticaret sahalarına yakın bir bölgedir. Gemi onarım potansiyeli açısından ticaret yolları yakınında olmak gemilerin ilave yol kat etmeden, vakit kaybına uğramadan onarımlarını yaptırabilmek için bir avantajdır ve Ceyhan da bu avantajı kurulacak tersaneler ile değerlendirebilecektir. Doğu Akdeniz de başka ülkelere ait onarım amaçlı bir tersane yoktur. Yunanistan daki tersane ve dok lar kapandıktan sonra, sadece Malta da onarım hizmeti veren sınırlı bir tersane kalmıştır. Bölge, Ortadoğu petrollerinin bir kısmının denize ulaştığı bölgededir. Arap yarımadasındaki ASRY tersanesinden bu nedenle bir farkı yoktur. Kısa sürede aynı duruma gelecektir. Bölge, bulunduğu enlem itibariyle, Dünya da büyük oranda açık alanlarda yapılan tersane faaliyetleri için mevsimsel avantajlara sahip bir bölgedir. Yıl boyunca verimli çalışma imkanına sahip olacaktır. Avrupa ve İstanbul ile karşılaştırıldığında işçilik daha ucuzdur. Çevre illerden alınan göç nedeni ile de işgücü temini kolay olabilecektir. Malzeme ve uzman tedarikinde Adana Uluslararası Hava Alanına yakınlığı önemli bir avantajdır. İskenderun Limanı'nın özelleştirilmesini takiben yapılan yatırımlar neticesinde bölgedeki gemi trafiğinde artış beklenmektedir. 40

41 Bölgede hali hazırda yatırım kararı alınmış irili ufaklı birçok liman projesi vardır. Bunların ilerleyen zamanlarda hayata geçmesi ile birlikte gemi trafiğindeki artış kaçınılmaz olacaktır. Tersane Planlama Sahası Serbest Bölge Sınırları içinde olduğu için yabancı bayraklı gemiler için tercih sebebi olabilecektir Projeye İlişkin FaydaMaliyet Analizi Faaliyet kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi nin yatırım maliyetinin USD civarında olacağı tahmin edilmektedir. Projenin yatırım maliyeti faaliyet sahibinin öz kaynaklarını ve gerektiğinde kredi kullanarak karşılanacaktır. Yapılması planlanan projede verilecek hizmet sonucunda bir miktar döviz girdisi söz konusu olacaktır. Planlanan Tersane 3. yılında çalışmaya başlayacaktır. Tüm anapara ve faiz, yatırımı süresi dahil, toplam 11 yıl'da proje amorti edilmiş olacaktır Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin (inşaat, planlama aşaması, ÇED vb.) Kısaca Açıklanması için gerekli olan izin, ruhsat ve planlama çalışmaları devam etmektedir. Yapılması planlanan projesinin kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalacak olan alan için Deniz Tarafı Tersane Amaçlı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı ve Açıklama Raporu hazırlanmış hazırlanmıştır. Söz konusu planlar ile ilgili kurumların uygun görüşlerinin alınması amaçlı, 1 TAYSEB 41

42 Adana Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne başvuru yapılmıştır. Söz konusu planlar ve açıklama raporu EK7 de sunulmuştur. Proje alanına ilişkin olarak sondajlar, jeolojik, jeoteknik ve jeofizik çalışmalar ile oşinografik incelemeler tamamlanmış olup bu konudaki dokümanlar ilgili başlıklar altında verilmektedir. Faaliyet alanı ile ilgili olarak Dolgu Alanının İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Raporu hazırlanarak Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından onaylanmıştır. (Bkz. EK13) Proje ile ilgili olarak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği gereğince EK III Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı na uygun olarak hazırlanan rapor Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na sunularak ÇED süreci başlatılmıştır tarihinde yöre halkının görüşlerini almak amacı ile Halkın Katılımı Toplantısı gerçekleştirilmiş olup tarihinde ise Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Deniz suyu kirlilik yükü analizi tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Tablo: 4 "Deniz Suyu Genel Kalite Kriterleri" dikkate alınarak yaptırılmıştır. (Bkz. EK10) Arazinin kara tarafı Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den kiralanmıştır. (Bkz. EK16) Hidrografik, Oşinografik Jeofizik ve Jeolojik Etüt Raporu hazırlanmış olup, T.C. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından tarihinde onaylanmıştır. (Bkz. EK8) Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK 9 da sunulmaktadır Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde projesi kapsamında aşağıda verilen izinonay ve ruhsatlar alınacaktır. projesinin ÇED sürecinin tamamlanması ve ÇED Olumlu kararının alınması halinde, tersane ile ilgili izin, ruhsat ve onay işlemlerine devam edilecektir. Daha sonra Tersane ile ilgili onanlı plan ve plana uygun olarak hazırlanmış uygulama projeleri, teknik hesap raporu, jeoteknik raporu, ÇED Raporu ve Maliye Bakanlığı na bağlı Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden proje yerinin kiralandığını gösterir ön izin sözleşmesi, Bölge Müdürlüğü kanalıyla Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü ne (mülga DLHİ) sunulacaktır. Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü ne (mülga DLHİ) sunulan projelerin onaylanmasından sonra ilgili belgelerle birlikte Serbest Bölge den Yapı Ruhsatı alınarak inşaata başlanacaktır. Yapı Ruhsatı alma işlemleri 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun olarak sürdürülecektir. İnşaatın bitmesini müteakiben tesisin isletmeye açılabilmesi için Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik gereği Denizcilik Müsteşarlığı na başvurulacak ve İşletme İzni alınacaktır. Projeye uygun olarak yapıldığı belirlenen binalara Yapı Kullanma İzin Belgesi alınacaktır. 42

43 Projenin Gerçekleştirilmesi ile ilgili Zamanlama Tablosu Projede yapılan ve yapılacak işlere dair zamanlama tablosu aşağıda verilmektedir. Tablo 5 Projenin Zamanlama Tablosu Yıllar Aylar ÇED Süreci İzin ve Ruhsat Çalışmaları İnşaat Çalışmaları Faaliyete Geçiş 2011 Ekim OcakAralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 OcakAralık 2015 OcakAralık 2016 OcakAralık 2017 OcakAralık Faaliyete geçirilecek nin 3. yılında çalışmaya başlaması planlanmaktadır. Projenin ekonomik ömrü 30 yıl olarak planlanmaktadır; ancak süre sonunda yapılacak değerlendirmeler ve sürekli bakım teknolojik yenileme gibi etkilerle bu süre uzatılabilecektir Projeye İlişkin Finans Kaynakları Projenin yatırım maliyeti faaliyet sahibinin öz kaynaklarını ve gerektiğinde kredi kullanarak karşılanacaktır. 43

44 BÖLÜM 2 : PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 2.1. Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Kıyı Kenar Çizgisinin Kara ve Deniz Tarafındaki Alanların Belirtilmesi (m 2 ), Proje Alanının Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının Sanayi Alanlarının, Ulaşım Ağının, Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların ve Kıyı Yapılarının Alana Ait 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması Proje; Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Proje alanı 1/ ölçekli topografik haritada Adana O35b2 Paftasında yer almaktadır. Proje alanının gösterildiği yer bulduru haritası Ek1'de, 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Ek2 de, Vaziyet Planı Ek3 te, uydu görüntüsü Ek 4 te, proje alanını gösterir fotoğraflar Ek5 te,. sunulmaktadır. Proje etki alanının tanımlanması Bölüm 3.1.'de yapılmıştır. Söz konusu proje Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 Proje alanının ve komşu faaliyet alanlarının gösterildiği serbest bölge görüntüsü aşağıda sunulmaktadır. Proje kapsamında faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK16 da sunulmuştur. Ancak bu alan gerekli tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. (Bkz Ek.3). Doldurma işlemi için yaklaşık m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. 1 TAYSEB 44

45 Şekil 10 Proje Alanında Bulunan Mevcut Komşu Tesisler (Kaynak: Söz konusu proje alanı Kingspan İzopoli, Likit Kimya ve Sönmez Çimento arasında 5/1 ve 5/2 parseller üzerinde yer almaktadır. Kingspan İzopoli Tesisi; 2006 yılından itibaren Tayseb de faaliyet göstermekte olup, Tayseb deki üretim tesisinde sandviç panel üretimi gerçekleştirmektedir. Likit Kimya Tesisi; asetik asit, fosforik asit, kostik soda, sıvı potas, payet kostik ve boncuk kostik üretmekte olup, 2002 yılından itibaren Tayseb de faaliyet göstermektedir. Sönmez Çimento nun ise 2014 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Yapılması planlanan tersane projesine en yakın yerleşim yeri Yumurtalık Serbest Bölgesi nin kuzey istikametinde yer alan Sarımazı Beldesi dir. Sarımazı Beldesi nin proje alanına yaklaşık mesafesi kuş uçumu 5 km dir. Faaliyet alanının Ceyhanİskenderun Otoyolu Serbest Bölge Bağlantısı na mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 750 m dir. Proje kapsamında Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den alınan görüş yazısı EK 18 de sunulmaktadır. Yumurtalık Serbest Bölgesi Adana Havaalanı na bir saat uzaklıkta olup, çevre karayollarına bağlıdır. Şekil 11 Proje Alanı Panoramik Görüntüsü 45

46 Şekil 12 Faaliyet Alanı ve Çevresini gösterir Fotoğraflar 2.2. Proje Alanına İlişkin planlama Bilgileri, Lejant ve Plan Notlarının da Yer Aldığı 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı İlgili Paftası ile 1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri Yapılması planlanan projesi ile ilgili olarak Deniz Tarafı Tersane Amaçlı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı ve Açıklama Raporu hazırlanmış olup EK7 de sunulmaktadır. Faaliyet alanının bulunduğu bölgeyi gösterir onaylı 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı, Lejandı ve Plan hükümleri Ek12 de sunulmaktadır. Proje alanı söz konusu Çevre Düzeni Planında Serbest Bölge sınırları içerisinde yer almaktadır. Şekil 13 Proje Alanının Çevre Düzeni Planındaki Yeri 46

47 Kıyı tesisi inşaatının tamamlanmasını müteakip tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında işletme izni alınacaktır Proje Alanının Kara ve Deniz Tarafı Mülkiyet ve Mevcut Kullanım Durumu Proje; Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde, Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Söz konusu proje Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 Faaliyet sahibi tarafından tersane geri sahası olan 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alanlar Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK 16 da sunulmuştur. Proje kapsamında kara kısmında m 2 lik alan Tayseb den kiralanmıştır. ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanları (Birinci, İkinci ve Üçüncü Derece Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı, Milli Parklar, AvYaban Hayatı Koruma Alanı, ÇED Yönetmeliği EkV: Duyarlı Yöreler Listesi vb.) Var İse bu Alanların Tanımlanması, Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları ile Proje alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar ile Gösterimi Söz konusu projenin; Adana İli, Ceyhan İlçesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. 1 TAYSEB 47

48 Aşağıda söz konusu proje alanının ve korunan alanların gösterildiği uydu görüntüsü yer almaktadır. Alana yaklaşık kuş uçumu 520 m mesafede arkeolojik sit alanı bulunmaktadır.(bkz. EK6 Serbest Bölge yerleşim planı) Şekil 14 Proje alanının ve korunan alanların gösterildiği uydu görüntüsü Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları", Aladağ Milli Parkı Alanın Resmi Adı : Aladağ Milli Parkı Coğrafik Konum: Saha Kayseri, Niğde, Adana İlleri sınırları dâhilinde kalmaktadır. Genel alanı içinde, 1056 m rakımlı yerler olduğu gibi 3756 m rakımlı yerlerde mevcuttur. Ortalama rakım m civarıdır. Alan: Toplam alan ha alan olup bu alanın hektarlık kısmı Adana İl sınırları içerisinde kalmaktadır tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 3. Maddesine dayanılarak Aladağ Milli Parkı ilan edildi. Söz konusu Milli Park ın proje alanına mesafesi kuş uçumu 107 km dir. Yumurtalık Lagünü Milli Parkı Alanın Resmi Adı :Yumurtalık Lagünü Milli Parkı Coğrafik Konum : Enlem Kuzey Boylam Doğu Toplam Alan : ha. Kara Yüzeyi : ha. Su Yüzeyi : 7732 ha. Alanın Açıklamalı Tanıtımı: Çukurova Deltası, Türkiye nin en büyük alüviyal alanlarından birisi olup, dağları ile bu dağlara kuzeygüney yönünde yaklaşan Amanos 48

49 Dağları silsilelerinin arasında yer almaktadır. Yumurtalık Tabiatı Koruma Alanı ise bu deltanın doğu kesiminde yer alır. Yasal Konumu: tarihli ve 94/5451 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Tabiatı Koruma Alanı olarak belirlenen Yumurtalık Lagünü nün tabiatı koruma alanı statüsünün kaldırılarak Yumurtalık Lagünü Milli Parkı olarak belirlenmesi; ilgili bakanlıkların görüşüne dayanan Çevre ve Orman Bakanlığı nın tarihli ve sayılı yazısı üzerine, 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu nca tarihinde kararlaştırılmıştır. Adana Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu nun tarih ve 1609 sayılı oluru ile 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescil edilmiştir yılında ise Uluslararası Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (Ramsar Sözleşmesi) listesine dahil edilmiştir. Söz konusu proje alanının Yumurtalık Lagünü Milli Parkı na mesafesi kuş uçumu yaklaşık 32 km dir. 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", İlde, Çevre ve Orman Müdürlüğü, izinsiz avlanmanın önlemini almakta, özellikle geyik, karaca, yaban keçisi, keklik, turaç, sülün, göçmen kuşları, yırtıcı kuşlar gibi yaban hayatının bulunduğu orman alanlarında ve sulak sahalarda yasaklar getirmektedir. Akyatan Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: Ha Tuzla Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: Ha Seyhan Baraj Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: Ha Karanfildağı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: Ha Hançer Deresi Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: Ha 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, 1. Doğuda Ceyhan Nehri nin Akdeniz e döküldüğü batıda Seyhan Nehri nin Akdeniz e döküldüğü nirengi noktaları arasında kalan sahil bandının kıyıdan 6 mile kadar olan saha, 2. Doğuda Botas tesisleri ile batısı liman burnu arasında kalan sahil bandının kıyıdan 6 mile kadar olan saha, 3. Liman burnu ile eski Ceyhan nehri yatağı arasında batıda kıyıdan 6 mile kadar olan sahalar. 4. Yumurtalık lagünleri (Çamlık, Yelkoma), Ağyatan (Hurmaboğazı, Akyatan, Tuzla) lagünler, 5. Karataş İlçesi Hakkıbeyli Köyü nde da alan, Yumurtalık İlçesi Haylazlı Köyünde 200 da alan su ürünleri, 6. Seyhan ve Ceyhan Nehirleri, Seyhan, Kozan, Nergizlik, Çatalan Barajları ve 24 adet gölet su ürünleri istihsal sahasıdır. 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda Belirtilen Alanlar Adana ili 2008 yılı sonu itibariyle tahditli mera alanları toplamı; da dır. 17/5/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar. 49

50 İl sınırları içerisinde tespit edilen sulak alanlar: Karataş İlçesi nde bulunan Akyatan Gölü (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 64 km), Ağyatan Gölü (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 56 km) ve Tuzla Gölleri (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 80 km), Yumurtalık İlçesi nde bulunan Yumurtalık Lagünleri (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 32 km)dir. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar 12/6/1981 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar, Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, Akyatan, Doğu Akdeniz de nesli tükenmekte olan C.mydas (Yeşil kaplumbağa) türü için en önemli bölgelerden biri olarak saptanmıştır. Söz konusu proje alanının Akyatan a olan uzaklığı yaklaşık olarak (kuş uçumu) 64 km dir. 17/5/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar. İl sınırları içerisinde RAMSAR Sözleşmesine dahil olan Akyatan Gölü ve Yumurtalık Tabiatı Koruma Alanı mevcuttur. Söz konusu proje alanının Akyatan Gölü ne olan mesafesi kuş uçumu 64 km, Yumurtalık Lagünü Milli Parkı na mesafesi kuş uçumu yaklaşık 32 km dir Proje Alanı ve Etki Alanında, Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı Söz konusu proje Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 Proje etki alanı içerisinde devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan başka arazi bulunmamaktadır. 1 TAYSEB 50

51 2.6. Ulaşım ve Karayolu Bilgileri Proje Alanının Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu Faaliyet alanının Ceyhanİskenderun Otoyolu Serbest Bölge Bağlantısı na mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 750 m dir. Proje kapsamında Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den alınan görüş yazısı EK 18 de sunulmaktadır. Yumurtalık Serbest Bölgesi Adana Havaalanı na bir saat uzaklıkta olup, çevre karayollarına bağlıdır İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yol/Yollar (1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerinde Gösterilmesi), Bağlantı Yolu, Kavşak ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılamayacağı (yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü nden alınan görüş rapora eklenmelidir) Proje alanına ulaşım inşaat ve işletme aşamalarında mevcutta bulunan Ceyhan İskenderun Otoyolu vasıtasıyla gerçekleştirilecektir. Aşağıda proje alanının mevcut yola göre konumu gösterilmektedir. Şekil 15 Faaliyet Alanının Karayoluna olan mesafesini gösterir harita Faaliyet alanının Ceyhanİskenderun Otoyolu Serbest Bölge Bağlantısı na mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 750 m dir. Proje kapsamında Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den alınan görüş yazısı EK18 de sunulmaktadır. Yumurtalık Serbest Bölgesi Adana Havaalanı na bir saat uzaklıkta olup, çevre karayollarına bağlıdır. Proje kapsamında kullanılacak yollar ile ilgili olarak T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğü nden görüş talep edilmiş olup, yapılan incelemeler sonucunda söz konusu proje alanı ile ilgili olarak Ayr. Ersin İl Yolumuza yaklaşık 600 m mesafede olması sebebiyle mevcut ve tasarı projelerimizi etkilememektedir görüşü alınmıştır. Söz konusu görüş yazısı EK17 de sunulmaktadır. 51

52 Gerçekleştirilecek faaliyetten dolayı, proje alanı çevresindeki tesislere meskun mahallere ve yollara olumsuz bir etki beklenmemektedir. Proje kapsamında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve buna dayalı çıkartılan ilgili yönetmeliklere riayet edilecektir. BÖLÜM 3 : PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 3.1. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü (proje alanı ve etki alanındaki hava, su, toprak kirliliği hakkında bilgi verilmeli, deniz suyunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre (proje etki alanında yüzme ve rekreasyonel amaçlı kullanılan su var ise), Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik belgesi almış laboratuarlarca son altı ay yapılan analiz sonuçları raporda yer almalıdır) Hava Kirliliği; Çevre kirliliğinde önemli bir yer tutan hava kirliliği, konutlardan, sanayiden ve motorlu taşıtlardan kaynaklanmaktadır. İlde Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesinde sanayi kuruluşlarının büyük kısmı ve Seyhan ile Yüreğir ilçeleri sınırları içerisinde bulunan büyük ölçekli sanayi tesislerinde (Bossa, Advansa, Agakim gibi) yakıt olarak doğalgaz kullanılmaktadır. Ayrıca kömür, fuel oil, motorin gibi yakıtlar da kullanılmaktadır. İl merkezindeki tesisler yoğunlukla batıda Mersin, doğuda Osmaniye yolu üzerinde olup yerleşim yerleri ile iç içedir. İl sınırları içerisinde maden ocakları, kırmaeleme tesisleri, kireç fabrikaları vb faaliyetler de bulunmaktadır. İlde havaya verilen emisyonlar CO, SO 2, NOx, toz, şeklinde olup doğalgaz kullanımının yaygınlaşması ile bu emisyonlar SKHKK Yönetmeliğinde belirtilen sınır değerlerin oldukça altında kalmaktadır. İlinYumurtalık ilçesinde faaliyet gösteren İsken Enerji A.Ş. ne ait ithal kömür kullanılan termik santral bacasında bacagazı arıtma sistemi ve sürekli ölçüm cihazı bulunmakta olup Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından online olarak izlenmektedir. Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar; Adana da araçlardan kaynaklanan hava kirliği toplam kirliliğin büyük bir bölümünü teşkil edecek kadar büyük orandadır. Bazı kaynaklarda, Adana gibi büyük şehirlerimizdeki araçların meydana getirdiği kirlilik, ısınmada kullanılan yakıttan meydana gelen kirlilikten daha fazla olduğu iddia edilmektedir. Bu nedenledir ki, hava kirliliğinin azaltılması için egzozlardan çıkan kirliliğin azaltılması gereklidir. Partikül Madde (PM) Emisyonları; Adana İlinde ölçüm yapılan dört istasyonda da PM (partikül Madde) parametresi için yıl boyunca sınır değerlerin aşıldığı güne rastlanmamıştır. Tablo 6 Partikül Madde Ölçüm Sonuçları 52

53 Kaynak: Adana İl Çevre Durum raporu Karbon Monoksit Emisyonları CO (karbonmonoksit) ölçüm analizörü Doğankent istasyonunda tarihinde devreye alınmıştır. Tablo 7 Karbonmonoksit Ölçüm Sonuçları Kaynak: İl Çevre Durum Raporu Azot Oksit (NOx) Emisyonları Adana İli ne ait azot oksit ölçümleri yapılmış olup, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Ölçüm sonuçlarının uzun vadeli sınır değerleri geçmediği saptanmıştır. Tablo 8 Adana İli ne Ait Azot Oksit Emisyon Ölçüm Sonuçları Toprak Kirliliği Özellikle kullanılan ilaçların çevrede birikmesi sonucu, tarımın üzerinde yapıldığı toprağa ve toprak canlılarına, kültür bitkilerine ve diğer bitkilere, havanın ve suyun kalitesinin bozulmasına, evcil ve yabani hayvanlara çok büyük oranda yan etkisi vardır. Pestisitlerin bir kısmı ağır metaller içermektedir ve yer yer toprakta ağır metal birikimine neden olurlar. Bu durum bir başka kültür bitkisinin gelişmesini engelleyebilir yılında Adana ilinde yapılan bir ön çalışmada Cırrık, Zaarlı, Kadıköy, Kamışlı ve Çavuşlu köylerinden alınan toprak örneklerinde pp DDT, op DDT ve türevlerine, Endirin ve EndosulfanSülfat a rastlanmıştır. Hatta bu miktarlar bazı örneklerde insan sağlığını tehdit edecek düzeydedir. Toprakta önemli derecede birikme söz konusu olunca bundan tabii ki toprak canlıları negatif etkilenmektedir. Su Kirliliği İlde tespit edilen önemli çevre sorunlarından biride su kirliliğidir. Endüstriyel atık sular, evsel nitelikli atık sular ve aşırı derecede kullanılan tarımsal zirai mücadele ilaçları ile gübreler olarak sayılabilir. Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından evsel ve endüstriyel atıksular için yapılan atıksu arıtma tesislerinden Doğu Adana atıksu arıtma tesisi tarihinde hizmete girmiş olup, Batı Adana atıksu arıtma tesisinin de deneme çalışmaları tamamlanarak tarihinde devreye alınmıştır. Böylece Akdeniz in kirlenmesinde önemli bir sorun giderilmiş olmaktadır. Söz konusu proje kapsamında 53

54 herhangi bir atıksu deşarjı yapılmayacak olup, projenin inşaat ve işletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksuların tamamı TAYSEB 1 atıksu arıtma tesisinde bertaraf edilecektir. Faaliyetin tüm aşamalarında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun hareket edilecektir. Projeden etkilenecek alanların belirlenebilmesi için projeden kaynaklanan çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu etkilerin bazıları doğrudan, bazıları ise dolaylı etkiler olup; proje etki alanı, projenin çevresel etkileri (özellikle toz ve gürültü açısından), proje alanlarının flora, fauna durumları, projeden kaynaklanacak istihdam, hizmet durumları, projenin tarım ve orman alanlarına etkileri vb. etkenler göz önünde bulundurularak seçilmiştir. Faaliyetin inşaat aşamasında, emisyon ve gürültü kaynakları söz konusudur. İşletme aşamasında oluşacak emisyon kaynaklarında emisyon ölçümleri belirli periyotlarla yapılacak ve bu ölçümlerin ilgili yönetmeliklerin sınır değerlerinin altına çekilmesi için gerekli tedbir alınacaktır. Söz konusu projenin etki alanının belirlenmesinde gürültü ölçüm hesaplamaları ile emisyon hesaplamaları dikkate alınmıştır. Gürültü ölçüm ve hesaplamalarına göre işletme aşamasında 250 m lik bir alan etki alanı olarak belirlenmiştir. Buna rağmen güvenli tarafta kalabilmek amacıyla proje alanı merkezinden 1000 m yarı çaplı bir alanın etki alanı olarak belirlenmesi öngörülmüştür. Sonuç olarak 1000 m yarıçaplı etki alanı sınırları içerisinde herhangi bir yerleşim birimi bulunmamaktadır. Söz konusu alanın gösterildiği topoğrafik harita Ek 1'de verilmektedir. Projenin çevresel etki alanları için inşaat ve işletme aşamaları göz önüne alındığında, uzun ve kısa dönemli olmak üzere iki ayrı nitelikte etki söz konusudur. Projenin inşaat aşamasında yapılan çalışmalardan kaynaklanan gürültü vb. etkiler kısa vadeli ve geçici; işletme aşamasındaki çevresel etkiler ise uzun süreli etkilerdir. Söz konusu proje Alanı Yumurtalık Serbest Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje etki alanında yüzme ve rekreasyonel amaçlı kullanılan su bulunmamaktadır. Proje alanı ve etki alanının mevcut kirlilik yükünü belirleyebilmek amacıyla Segal Çevre Ölçüm ve Analiz laboratuarı tarafından deniz suyu analizi yapılmış olup, EK10 da sunulmaktadır. Analiz sonuçlarından da görülebileceği gibi faaliyet alanından alınan deniz suyu numunesi Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği sınır değerlerinin altında kalmaktadır Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Faaliyet alanı Adana İli, Yumurtalık İlçesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi Mevkii ndedir. 1/ ölçekli topoğrafik haritada Adana O 35 b2 paftasında yer almaktadır. Projeye konu olacak alan toplam kara alanı 12.5ha lık alanı kapsamaktadır. Alana ait kira sözleşmesi EK16 da sunulmaktadır. Araştırma sahasında üst seviyelerde Genç Deniz Çökelleri/ Yeni Alüvyonlar bulunmaktadır. Yeni alüvyonlar ise dere boylarında gelişmiş olup genelde kötü boylanmalı, tutturulmamış çakıl, kum ve milli malzemeden oluşmuştur. Bu çökeller altında ise çok katı 1 Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. 54

55 sert kıvamlı kil tabakaları, sıkıçok sıkı çakıllı kum kumlu çakıl tabakaları ve bazalt yer almaktadır. İnceleme sahasında denizde yapılan sondajlarda deniz tabanından itibaren kalınlığı 3.40 m ile m arasında değişen Genç Deniz Çökelleri yer almaktadır. Sahada Genç Deniz Çökelleri; çok gevşek kum, gevşek kum, orta sıkı kum tabakaları / çok yumuşak kil, çok yumuşakyumuşak, siltli kil, yumuşak siltli kil, orta katı siltli kil, katı siltli kil tabakaları ile temsil edilmektedir. Genç Deniz Çökelleri altında ise bazalt / çok katısert kil / sıkıçok sıkı kum tabakaları yer almaktadır Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir) Adana baseni Neojen istifindeki zaman stratigrafi bölümlemeye ilişik çalışmalar 1949 lu yıllara inmekte ise de bölgedeki ilk ekip çalışması Mobil Jeologları tarafından 1953 yılında, sistemli stratigrafik araştırmalar ise 1957 de başlamıştır. Bu çalışmalara ilişik stratigrafik nomenklatür 1961 yılında Schmidt tarafından yayınlanmıştır. Ekip bölgedeki çalışmaları esnasında 47 adet kayastratigrafi birimi adlamıştır. Bu projede Paleozoik ve Mesozoik birimlerinin pek çoğu yeni adlanmıştır. Adana baseni Neojen istifinde ise Schmidt (1961) in ayırdığı bazı genellemeler ile kısmen benimsenmiştir. Buna ilave olarak formasyon ve üye aşamasında yeni adlamalaryapılmıştır. Kozan K 20 paftasına ilişik 1/ ölçekli jeolojik harita alımı yıllarında tamamlanmıştır. Kozan paftasında yürütülen incelemeler kuzeyde Karsantı, batıda Tarsus, doğuda İmamoğlu dolayına erişip güneyde E5 karayolu ile sınırlanmaktadır. Doğu Toroslar güneyinde yer alan Adana baseninin batı kesimini kapsayan bu incelemede temeli Paleozoik yaşlı sedimanter birimler oluşturmaktadır. Mesozoik te, inceleme alanının kuzey kesiminde yüzeyleyen karbonatlar ile ofiyolit karmaşığı bulunmaktadır. Adana Baseni Tersiyer istifi; Toros orojenik kuşağını oluşturan Paleozoik ve Mesozoik yaşlı kayastraftigrafi birimleri üzerinde diskordanslı olup birbirleri ile yanal ve düşey geçişli 13 adet kayastratigrafi biriminden oluşmaktadır. Ek13 te çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası verilmiştir Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (inceleme alanına ait 1/5.000 varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır.) Adana ve civarı ayırtman stratigrafi, yapı ve kaya türü özellikleri açısından, aralarında belirgin ayrımlar bulunan, birbirleriyle tektonik dokanaklı değişik tektonostatigrafik birlikleri kapsar (Ayhan ve Bilgin, 1988). Bölgede yüzeyleyen Aladağ birliği, DevoniyenSenoniyen aralığında çökelmiş şelf tipi karbonat ve kırıntılı kayaları kapsar (Özgül ve Kozlu, 2002). 1 Yumurtalık Serbest Bölgesi Tersan Tersane Sahası Adana Ceyhan 035B10B3C, O36A06A4D Pafta, 5 Ada 1 2 Parseller İmar Planına Esas Jeolojik JeoteknikEtüd Raporu 55

56 Doğu Toros Otokonu, KambriyenLütesiyen sonuna kadar genellikle sığ, sıcak, litoralsublitoral ortam koşullarının hakim olduğu düşey salınım hareketlerinin etkin olduğu duraysız bir şelf özelliğini yansıtır (Özgül ve diğerleri, 1973). Doğu Toroslar'ın güney kesimini oluşturan Adana baseni, PaleozoyikTersiyer aralığında çökelmiş sığ deniz çökelleri İle pelajik (derin deniz, >1000m) çökellerden oluşur (Yetiş ve diğerleri, 1991). MisisAndırın baseni olarak tanımlanan kaya birimleri, Kretase Tersiyer zaman aralığında çökelmiştir. Melanj nitelikli ve volkanosedimanterfasiyes özellikleri sunar (Bilgin ve diğerleri, 1981). Araştırma sahası ve yakın çevresinde Oligosen Miyosen yaşlı birimler İle bazaltikvolkanizmalar mevcuttur. Oligosen Miyosen yaşlı formasyonlar çok katısert kıvamlı kil tabakaları ve sıkıçok sıkı kum tabakalarıyla temsil edilmektedirler. Yumurtalık, Ceyhan, Osmaniye ve Haruniye yörelerinde yüzeylemeler veren Kuvaterner yaşlı bazaltlar Delihalil formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bazaltik volkanizma makro olarak çok değişik örnekler sunmaktadır. Delihalil Tepe ve Üç Tepe konilerinde tutturulmamış piroklastikler; volkan bombası, lapilli, süngertaşı gibi elemanlardan oluşmaktadır. Lav akıntılarının altında sarı pembe renkli gevşek dokulu tüfler bulunmaktadır. Üstteki lav akıntıları ise çok dayanımlıdır ve akıntı izleri taşımaktadır. Delihalil bazaltlarının yaşı Kuvaterner olarak düşünülmektedir. Doğuda Yumurtalık Körfezi ile batıda Tuzla'ya kadar olan sahil kesiminde geniş alanlar kaplayan kumullar zaman zaman birkaç km içerilere kadar yayılım göstermektedir. Yakın tarihte ve günümüzde kıyıda esen şiddetli rüzgarların etkisi İle kıyıdaki kumların onlarca metre içerilere kadar taşınması sonucu bölgede kıyı kumulları oluşmuştur. Bunlar kıyı boyunca yayılım gösteren 110 metre yükseklikteki tepecikler veya şeritler halindedir. Bitki örtüsünden yoksun olanlar, rüzgarın etkisi İle hareket ederler ve sık sık yer değiştirirler. Bu kumullar, Yumurtalık ve Karataş dolaylarında, kıyıya yakın bölgelerde kurulan Venedik, Bizans, Roma dönemine ait bazı antik yerleşim yerlerinin üstünü kısmen veya tamamen örtmüştür. Faaliyet alanı Adana İli, Ceyhan İlçesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi Mevkii ndedir. 1/ ölçekli topoğrafik haritada Adana O 35 b2 paftasında yer almaktadır. Projeye konu olacak kara alanı toplam 12.5ha lık alanı kapsamaktadır. Araştırma sahasında üst seviyelerde Genç Deniz Çökelleri / Yeni Alüvyonlar bulunmaktadır. Yeni alüvyonlar ise dere boylarında gelişmiş olup genelde kötü boylanmalı, tutturulmamış çakıl, kum ve milli malzemeden oluşmuştur. Bu çökeller altında ise çok katısert kıvamlı kil tabakaları, sıkıçok sıkı çakıllı kum kumlu çakıl tabakaları ve bazalt yer almaktadır. İnceleme sahasında denizde yapılan sondajlarda deniz tabanından itibaren kalınlığı 3.40 m ile m arasında değişen Genç Deniz Çökelleri yer almaktadır. Sahada Genç Deniz Çökelleri; çok gevşek kum, gevşek kum, orta sıkı kum tabakaları / çok yumuşak kil, çok yumuşakyumuşak, siltli kil, yumuşak siltli kil, orta katı siltli kil, katı siltli kil tabakaları ile temsil edilmektedir. Genç Deniz Çökelleri altında ise bazalt / çok katısert kil / sıkıçok sıkı kum tabakaları yer almaktadır. 1 1 Yumurtalık Serbest Bölgesi Tersan Tersane Sahası Adana Ceyhan 035B10B3C, O36A06A4D Pafta, 5 Ada 1 2 Parseller İmar Planına Esas Jeolojik JeoteknikEtüd Raporu 56

57 Proje alanı ayrıntılı stratigrafik kesitler zemin etüd raporunda verilmiştir. Şekil 16Bölgesel Stratigrafik Kesit 57

58 Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik Ve Jeoteknik Etüd Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir, bu raporları yok ise Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın tarih ve sayılı Genelgesi ekindeki formatına göre hazırlanacak, imar planına esas jeolojikjeoteknik etüt raporlarının ilgili kuruma onaylatılması gerekmektedir.) Yumurtalık Serbest Bölgesi Tersan Tersane Sahası Adana Ceyhan 035B10B3C, O36A06A4D Pafta, 5 Ada 1 2 Parseller İmar Planına Esas Jeolojik Jeoteknik Etüd Raporu tarih sayılı Jeoloji Mühendisleri Odasınca onaylanmıştır. Ayrıca JeolojikJeoteknikEtüd Raporu Parseller Adana Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarih ve 3797 saylı yazısı ile onaylanmıştır. İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası) Ek 13 de sunulan Zemin Etüt Raporu nda verilmiştir Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve Bakanlar Kurulu nun tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile yürürlüğe girmiş olan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası na göre Faaliyet alanı II. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Şekil 17 Deprem Haritası 2 Eylül 1997 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 58

59 6 Mart 2007 gün ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların proje alanına uzaklıkları, etkileri ile geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremler hakkında bilgi verilmeli ve deprem riskinden bahsedilmelidir, deprem bölgeleri haritası, proje alanının işaretlendiği diri fay haritası rapora eklenmelidir) Adana İli doğuda Doğu Anadolu Fay zonu, batı ve kuzeybatıda ise Ecemiş Fayı ile çevrelenmiş konumdadır. Türkiye nin en büyük fay zonlarından birisi olan Doğu Anadolu Fayı ve Ecemiş Fayı günümüzde halen hareketini sürdüren aktif faylar olarak kabul edilmektedir. Doğu Anadolu Fayı; sol yönlü doğrultu atımlı bir fay olup, Antakya dan Karlıova ya kadar uzanan yaklaşık KDGB uzanımlı bir faydır. Doğu Anadolu Fay zonu tek bir kırık sisteminden oluşmayıp irili ufaklı yüzlerce fayların birleşmesinden oluşmaktadır. Doğu Anadolu Fay zonu üzerinde önceki araştırmacılar tarafından ölçülen fay zonu genişliği yaklaşık 23 km olup, fayın toplam atımı Arpat ve Şaroğlu (1972) tarafından 22 km olarak tespit edilmiştir. Fay zonu boyunca toplam düşey atım 400 m.dir. Doğu Anadolu Fay zonunun oluşumu Geç Miyosen de Arap ve Anadolu levhalarının çarpışması ile oluşmuştur. Ecemiş Fay zonu; yaklaşık olarak KayseriYahyalı nın batısında Dündarlı Köyü nden başlayarak KKDGGB uzanımlı olarak MersinGülek yakınlarına kadar uzanır. Genel doğrultusu K27D olan Ecemiş Fayı birbirine paralel birçok kırık parçasından meydana gelmiştir. DündarlıPozantı arasındaki 78 km.lik bölümde oldukça belirgin şekilde izlenmektedir. Pozantı Gülek arasında Ecemiş Fayı küçük parçalara ayrılmaktadır. Adana İli iki önemli aktif fay zonu arasında yapılaşmaya ve büyümeye devam etmektedir. Doğu Anadolu ve Ecemiş Fayı dışında Adana ve yakın çevresinde gerek son oluşan depremlerin sebebi ile oluşmuş gerekse çok önceleri 2 adet ana fay zonu daha bulunmaktadır. Karaisalı Karsantı Fay zonu ve KarataşOsmaniye Fay zonudur. KaraisalıKarsantı Fay zonu, Adana havzasının kuzeyinde, Ecemiş Fay zonunun güneyinde KaraisalıKarsantı arasında değişik boy ve doğrultularda gelişmiş olan çok sayıda kırıktan meydana gelen bir fay zonudur. Ecemiş ve KarataşOsmaniye Fay zonlarının arasında yer alması, çok geniş bir alanda izlenmesi ve 20 km.ye varan uzunlukta parçaların izlenmesi ile önemli bir fay zonudur. Birbirine paralel iki ana doğrultu hakimdir. Fayların KDGB ve DB uzanımlı olmak üzere iki ana doğrultuda yoğunlaştığı gözlenir. Bu iki farklı çalıştığı gözlenmektedir. Bir kısmı sol yönlü doğrultu atımlı iken diğer bir kısımda sağ yönlü doğrultu atımlı fay sistemine göre çalışmaktadır. KarataşOsmaniye Fay zonu ise, Adana Ovası nın GD sunda KarataşOsmaniye arasında genel doğrultusu KDGB olan, yaklaşık 120 km uzunluğunda bir zon içinde birbirine paralel birçok faydan oluşmaktadır. Birçoğu kıyıya paralel olan bu faylar belirgin morfolojik görünümleri yanında Kuvaterner yaşlı kaya birimlerini etkilemeleri nedeniyle önemlidirler. Proje alanı Diri Fay Haritası Ek14 te verilmiştir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmış olan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmenlik hükümleri uyarınca; Bu yönetmeliklere göre sondajlarda üst seviyelerde belirlenen Genç Deniz Çökellerine ait birimler D Zemin Grubuna, Z4 yerel zemin sınıfına girmektedir. Ancak; derin temel sistemi seçilmesi ve zemin ıslahı yapılması durumunda Zemin Grubu B, Yerel Zemin Sınıfı Z2 alınabilecektir. kara tarafındaki yapıların temelleri katıçok katı kil tabakları üzerine oturacak olması ve katı kil tabakasının kalınlığı sınırlı olması nedeniyle B Zemin Grubu, Z2 yerel zemin sınıfı alınabilecektir. Deniz tarafında zemin ıslahı ve derin temel sistemi seçilmesi durumunda Zemin Grubu B, Yerel Zemin Sınıfı Z2 alınabilecektir. Z2 sınıfına 59

60 giren zeminler için Spektrum Karakteristik Periyotları TA = 0.15sn, TB = 0.40 sn,z4 sınıfına giren zeminler için Spektrum Karakteristik Periyotları TA = 0.20 sn, TB = 0.90 sn alınması uygun olacaktır Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, kaya düşmesi, su baskını, çığ vb. doğal afet riskleri hakkında bilgi verilmeli) İnceleme sahası içinde ve yakın çevresinde 7269 sayılı yasa kapsamına girecek heyelan, su baskını, kaya ve çığ düşmesi vb. doğal afet riski bulunmamaktadır Deniz Dibi Zemin Etüt Raporu İnceleme sahasında; denizde ile tarihleri arasında, deniz tabanından itibaren maksimum derinliği m olan 29 adet deniz sondajı ve karada ile tarihleri arasında maksimum derinliği m olan 13 adet zemin etüt sondajı yapılmıştır. Sondaj çalışmaları; örselenmişörselenmemiş numune ve karot alma işleri ile 1.50 m de bir yapılan standart penetrasyon deneyleri yapılmıştır. Zemin Etüdraporunda; yapılan tüm jeolojik ve jeoteknik etüt çalışmaları detaylı olarak anlatılmakta, zemin profili ve taşıyıcı tabaka derinliği, taşıma gücü, temel tipi, kazık boyu, kazık çapı, servis yükü, sıvılaşma riski, sahanın depremselliği ve inşai tavsiyeler yer almaktadır. İnceleme sahasında denizde yapılan sondajlarda deniz tabanından itibaren kalınlığı 3.40 m ile m arasında değişen Genç Deniz Çökelleri yer almaktadır. Sahada Genç Deniz Çökelleri; çok gevşek kum, gevşek kum, orta sıkı kum tabakaları / çok yumuşak kil, çok yumuşakyumuşak, siltli kil, yumuşak siltli kil, orta katı siltli kil, katı siltli kil tabakaları ile temsil edilmektedir. Genç Deniz Çökelleri altında ise bazalt / çok katısert kil / sıkıçok sıkı kum tabakaları yer almaktadır. Sondajlar bazalt sert kil tabakaları içerisinde bitirilmiştir. 3.5 Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri, Yer altı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/ lik Topoğrafik Haritada Gösterimi Adana ili genel olarak doğudan ve güneybatıdan, kuzeye doğru 14 m kottan başlayarak 160 m kotlarına yükselen bir topografyaya sahiptir. Kent kurulduğundan bu yana içme kullanma suyu gereksinimi yeraltısu kaynaklarından sağlanmakta olup; içmekullanma amaçla açılan sondaj kuyuları 2040 m arası tecrit edilmektedir. Doğu, batı, güney yerleşim alanı, sınırlarından başlayarak kuzeyde 50 m kot çizgisine kadar zengin yeraltısu potansiyeli vardır. Kuzeye gidildikçe su rezervi azalmaktadır. Bu nedenle şehre verilmekte olan içme suyu için açılmış olan kuyuların derinlikleri m arasındadır ve sayıları 36 adettir. Yerleşim alanı içinde bulunan endüstriyel kuruluşlar kullanma suyu gereksinimlerini kendi olanakları ile açtırdıkları derin kuyulardan sağlanmaktadırlar. 60

61 Tablo yılı su bilançosu Çatalanbarajı ndan içme suyu temin edilip arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra Yüreğir ilçesinin tamamına 2002 yılı içerisinde verilmiş olup seyhan ilçesine ise içmesuyu verilmesi çalışmaları devam etmektedir. Nitekim son bir yıldır çatalan içmesuyu projesinin devreye girmesiyle daha önce adana büyükşehir belediyesince açılan 142 adet kuyunun çoğu devre dışı bırakılmış olup 10 adet kuyu peyzaj sulaması için faaliyet göstermektedir. Bu kuyulardan 10,6 hm 3 /yıl (2009 yılı itibari mile) su çekilmektedir. Tablo 10 Adana ili yeraltısuyu kullanım tablosu aşağıda verilmektedir. 61

62 Tablo 11 Seyhan havzasındaki yeraltı suyu kalite sınıfları İnceleme alanında kara sondajlarının yapımı sırasında sabahakşam yeraltı suyu ölçümleri yapılmıştır. Tespit edilen su derinlikleri aşağıdaki Tablo'da sunulmaktadır. Tablo 12 Tespit edilen su derinlikleri KARA SONDAJI NO SU DERİNLİĞİ(m) SK SK SK SK SK SK SK SK SK SK SK35 3 SK SK Kara sondajlarında yeraltı suyu derinlikleri 2.25 m ile 6.10 m arasında değişmektedir. Tüm yapı temelleri altında temel drenajı yapılmalı, İdari bina ve Sosyal Tesislerin bodrum katlı inşa edilmesi durumunda bodrum kat seviyelerinde izolasyon tedbirleri alınmalıdır. 62

63 3.6. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri, Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/ lik Topografik haritada Gösterimi Seyhan Nehri, Ceyhan Nehri, Çakıt Çayı, Eğlence Deresi, Körkün Çayı ve Üçürge Deresi, Adana nın önemli akarsularını oluşturmaktadır. Bu akarsuların karakteristikleri aşağıda veriliştir. Tablo 13 Adana ili içme ve kullanma suyu Tablo 14 İl sınırları içerisindeki akarsular Akarsular Seyhan Nehri: Akdeniz bölgesinde, Adana dan geçerek Akdeniz e dökülen seyhan nehrinin uzunluğu 560 km olup yağış alanı km 2 dir. Seyhan Nehri, İç Anadolu nun doğu kesiminde uzunyayla yöresinden doğan Zamantı Irmağı (uzunluğu 317 km) ile bunun doğusunda doğu anadolu sınırları üzerinden doğan Göksu nun(uzunluğu 198 km) birleşmesiyle meydana gelir. Seyhan Nehri nin adana il sınırları içerisinde Seyhan ve Çatalan Barajları inşa edilmiştir. Seyhan Barajı 1956 yılında işletmeye açılmış olup, sulama, enerji ve taşkın önleme amaçlıdır. Enerji, taşkın önleme ve Adana ili içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayan çatalan barajı 1997 yılında işletmeye açılmıştır. Seyhan Nehrine sırasıyla eğlence, körkün, üçürge ve çakıt dereleri katılır. Adana İli içinden geçen Seyhan Nehri, ova içinde güneybatıya yönelerek ve birçok menderesler çizerek Tarsus (Berdan) Çayının denize döküldüğü noktanın 3 km kadar doğusunda Akdeniz e dökülür. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Ceyhan Nehri: Ceyhan Nehri Binboğa Dağlarından doğar. Güneye akarak göksun yakınında üstüngelen deresi ve batıdan akan tokat suyu ile birleşir. Buradan doğuya doğru akan göksun ırmağı, söğütlü suyu ile birleşerek ceyhan ırmağını oluşturur km 2 yağış alanına sahip olan Ceyhan Nehri 500 km uzunluğundadır. Kahramanmaraş ili sınırlarında Aksu Çayı Ceyhan Nehrine katılır, daha sonra Aslantaş Barajı menbaında keşişsuyu, andırın çayı ve sabunsuyu kolları katılır. Aslantaş Barajı mansabında ise Hamis, Karaçay, Savrun, Kesiksuyu, Sumbas, Çeperce ve Handeresi kolları Ceyhan Nehrine katılırlar. 63

64 Ceyhan İlçesi ve misisden geçerek yumurtalık körfezinin batısından akdenize dökülür. Ceyhan Nehri üzerinde menzelet, sır, berke, aslantaş barajları inşa edilmiştir. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Çakıt çayı: Çakıtçayı nın ilk doğduğu yer ulukışla nın arkasındaki dağlardır. Bu mevkide adı porsuk çayı olarak bilinir. Alihoca civarında killik deresi katılır. Fakat porsuk çayını besleyen asıl kol, soldan katılan ve yağış alanı büyük olan kırgeçitderesi dir. Daha aşağılarda çakıtsuyu nu sürekli verimli tutan bir kaynak suyu olan iekerpınarı suyu katılır ve bu noktadan itibaren ırmak, çakıt suyu adını alır. Bu noktaya kadar vadi çok engebeli değilken buradan itibaren vadinin karakteri değişir, sarplaşır, derinleşir ve daralır. Arapali köyüne kadar engebeli karakterdeki çakıt vadisinden akan 162 km uzunluğundaki çakıt suyu, seyhan baraj gölüne dökülür. Su sporlarına uygun özelliklere sahip olan çakıt çayı ülke turizmi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Eğlence deresi: Eğlence deresi m kotlarında çeşitli küçük kollar olarak doğmakta ve iki ana kol olan eğni ve aksu derelerini oluşturarak güney yönünde akmaktadır. Çönekli mahallesinin güneydoğusunda kabaktaş tepesi mevkiinde birleşen iki dere buradan itibaren eğlence çayı ismini almakta ve çatalan yakınlarına kadar bu isimle akmaktadır. Çatalan baraj gölüne dökülen eğlence deresi 87 km uzunluğundadır. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Körkün çayı: Körkün çayı ilk kaynaklarını aladağ ın batı eteklerinden alır. Başlangıçta üçkapılı dere ve ecemiş deresini oluşturarak güney yönünde akarken mahmatlı mevkiinde birleşmektedirler. Bu iki derenin birleşimiyle yine ecemiş deresi adı altında akışına devem eden dere kamışlı mevkiine kadar birçok yan kolla birleşerek büyümekte ve bu noktadan itibaren körkün çayı adıyla akmaktadır. Seyhan baraj gölüne katılan körkünçayı nın uzunluğu 157 km dir. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Üçürge çayı: Sügeç dağı eteklerinden doğan üçürge çayı 60 km uzunluğundadır. Üzerinde sulama amaçlı nergizlik barajı 1995 yılında inşa edilip işletmeye açılmıştır. Yıllık ortalama debisi 1 m 3 /s dir. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Göller ve göletler Seyhan Havzası yukarı bölümlerinde kayda değer bir göl bulunmamaktadır. Yalnız aladağ üzerinde yedigöller ve dipsiz göl ile ulukışla civarında çiğli ve karagöl gibi küçük göller vardır. Akyatan lagünü: Adana İlinin Karataş ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Adana ya 48 km. mesafededir. Akyatan Gölü, Türkiye nin en büyük lagün gölüdür. Ortalama su seviyesindeki alanı 4900 hektardır. Yaz boyunca gölü besleyen suların azalması ve yüksek buharlaşma nedeniyle gölalanı çok küçülmektedir. Suyun çekildiği alanlarda geniş çamur düzlükleri oluşmakta ve yaz sonuna doğru tamamen kurumaktadır. Göl, güneybatıdan çıkan 2 km.lik dar bir kanalla denize bağlanmaktadır. Göl sularının yüksek olduğu dönemlerde kanal vasıtasıyla gölden denize, düşük olduğu dönemlerde ise denizden göle doğru su akışı olmaktadır. Bu nedenle göl suyundaki tuzluluk mevsimlere göre değişiklik göstermektedir. Gölün kuzeyi geniş tarım alanları ile çevrilidir. Akyatan lagünü, yaşama ortamlarının çeşitliliği, barındırdığı hayvan ve bitki türleri ile çok sayıda uluslararası öneme sahip sulak alan kriterine sahip bir sulak alan ekosistemidir. Tüm bunların yanı sıra, akyatan lagünü, su ürünleri üretimi ve turizm faaliyetleri gibi imkânlarıyla yöre ekonomisine önemli katkılar sağlayan çok yönlü bir sulak alan ekosistemidir. Ağyatan lagünü: Ceyhan Nehri ağzının batısında yer alan 1130 ha alana sahip, yeraltı suları ve yağışlı dönemde nehir sularıyla beslenen bir lagündür. En fazla 3 m 64

65 derinliğe ulaşan göl ile deniz arasında bağlantıyı hurma boğazı adında dar bir boğaz sağlar. Kuzeyinde geniş ıslak çayırlıklar ve kıyılarda tatlı suyun ağır bastığı yerlerde küçük bataklık alanlar bulunur. Göldeki su seviyesinin, çukurova daki diğer sulakalanlara oranla daha az farklılık göstermesi, çevresinde çamur düzlüğü ve tuzcul bataklıkların oluşumunu sınırlamıştır. Bunlardan ikincisi, özellikle batı kıyılarında bulunur. Yüksek kumullar gölü denizden ayırır. Hurma boğazı na yerleştirilmiş balık dalyanları bir kooperatif tarafından işletilmektedir yılında 10 ton balık tutulmuştur. Tuzla gölü: Tuzla Gölü (2800 ha), seyhan ağzının doğusunda yer alır ve çukurova daki göllerin en batıda olanıdır. Gölün suyu, yılın büyük bir bölümünde hafif tuzludur. Su seviyesi özellikle kış yağışlarından sonra yükselir, bu dönemde göldeki tuzluluk azalır. Gölün özellikle doğu tarafından geniş çamur düzlükleri ve tuzcul bataklıklar bulunur. Kuzeyinde, 500 m genişliğinde bir şerit üzerinde kuru tarım yapılan tarlalar ve çayırlar vardır. Kısa bir kanal gölün denizle bağlantısını sağlar. Denize açılan boğazda bir balık dalyanı bulunur. Öka sınırları içerisinde, tuzla gölü nün güneydoğusunda, kısmen seyhan ın eski yatağı üzerinde yer alan, sık bitki örtüsüyle kaplı tatlısu bataklıkları, tuzcul bataklıklar ve gölcükler de bulunur. Yaz aylarında bu gölcüklerden bazılarının suyu pompaj yoluyla sulamada kullanılır. Bunların bir bölümü yazın tümüyle kurur. Yumurtalık lagünleri: Ceyhan ağzı ve yumurtalık körfezi arasında kalan ve lagünler, tuzcul bataklıkları, çamur düzlükleri, sazlıklar, ıslak çayırlar, kumullar ve bir çam ormanından oluşan dev bir sulakalan sistemidir. Başlıca sulakalanlar çamlık ( ya da yumurtalık) lagünü, yelkoma gölü (1150 ha), ömer gölü (350 ha), yapı gölü (300 ha) ve darboğaz gölü dür (380 ha). Bölgedeki diğer sulakalanların aksine, düzensiz bir kıyı çizgisine sahip bölge, denizlebirçok noktada birleşmektedir; eski ceyhan yatağı öka nın ortasından geçmektedir. Avcıali ve esemen göllerinden oluşan yelkoma gölü, geniş tuzcul bataklıklarla çevrili sığ bir lagündür. İlkbahar ve yaz aylarında gölün bir bölümü kuruyunca, özellikle kuzeyde geniş çamur düzlükleri ortaya çıkar. Tatlı suyun kumullardan göle sızdığı bölümlerde sazlıklar vardır. Tuzcul bataklıklar ve çamur düzlükleriyle çevrili olan çamlık lagünü, ömer gölü, yapı gölü, darboğaz gölü ve daha küçük kaldırım gölü, kış aylarında su seviyesi yükseldiğinde tek bir büyük göl oluşturur. Yelkomalagünü nün ağzında, eski ceyhan ağzında ve çamlık lagünü nün yumurtalık körfezi ne açıldığı yerde dalyanlar bulunmaktadır. Göletler Adana il sınırları içerisinde DSİ tarafından yapılıp işletmeye açılan bir adet gölet bulunmaktadır. Handeresi üzerinde, 1999 yılında inşa edilen hakkıbeyligöleti sulama amaçlıdır. 65

66 Şekil 18 Seyhan havzası su kalite haritası 3.7. Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Denizciliğe ve Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Bölgenin Genel İklim Koşulları Adana ve çevresi Akdeniz İklimi özelliklerini taşımakta olup, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Proje alanı meteorolojik verilerinin değerlendirmesinde Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) verileri kullanılmıştır. Adana Ceyhan İstasyonuna ait uzun yıllara ait veriler aşağıda ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Meteorolojik verilerin derlenmesinde kullanılan Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu na ait Meteorolojik Bülten Ek 20 de verilmiştir. Basınç Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç hpa dır. Maksimum basınç 1020,5 hpa, Minimum basınç 993,4 hpa olarak ölçülmüştür. 66

67 Tablo 15 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Basınç Değerleri (hpa) Yıllık Ortalama Basınç (hpa) ,5 Maksimum Basınç (hpa) ,5 Minimum Basınç (hpa) ,4 Kaynak: [MGM] Basınç Aylar Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Şekil 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre ortalama sıcaklık yıllık 17,9 ºC, maksimum sıcaklıkların ortalaması yıllık 24,8 ºC, minimum sıcaklıkların ortalaması yıllık 11,8 ºC, yılları arası gözlem kayıtlarına göre maksimum sıcaklık 44,0ºC ile de, minimum sıcaklık 8,2 ºC ile te ölçülmüştür. Aylık ortalama sıcaklığın en düşük olduğu ay 8,1 ºC ile Ocak ayı, aylık ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu ay ise 27,6 ºC ile Temmuz ayıdır. Tablo 16 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Sıcaklık Değerleri Tablosu Yıllık Ortalama Sıcaklık (ºC) 8,1 9,2 12,3 16,4 20,7 24,8 27,5 27,6 24,9 20,4 13,9 9,5 17,9 Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) 14,2 15,5 18,9 23,1 27,8 31,6 33,8 34,2 32,6 28,6 21,5 15, Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) 3,0 3,8 6,3 10,2 14,0 17,9 21,6 21,8 18,1 13,4 7,8 4, Kaynak: [MGM] Tablo 17 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Maksimum Sıcaklık Değerleri Tablosu Yıllık Maksimum Sıcaklık Günü Maksimum Sıcaklık Yılı 1978 Maksimum 27,0 25,3 31,8 37,0 40,8 41,0 44,0 42,1 41,6 38,8 31,6 28,9 Sıcaklık ( C) 44,0 Kaynak: [MGM] 67

68 Tablo 18 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Sıcaklık Değerleri Tablosu Yıllık Minimum Sıcaklık Günü Minimum Sıcaklık Yılı 1997 Minimum 7,1 7,2 8,2 1,5 3,2 9,4 14,0 14,0 7,7 1,5 3,9 6,2 Sıcaklık ( C) 7,2 Kaynak: [MGM] Sıcaklık Ortalama Sıcaklık (ºC) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) Aylar Şekil 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Aylık Sıcaklık Değerleri Grafiği Yağış Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre ortalama toplam yağış miktarı 698,4 mm, en yüksek aylık ortalama toplam yağış miktarı 116,6 mm ile Aralık ayında, en düşük aylık ortalama toplam yağış miktarı 6,4 mm ile Ağustos ayında, günlük en çok yağış miktarı ise 151,4 mm ile Aralık ayındadır. Tablo 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yağış Değerleri Tablosu Toplam Yağış Ortalaması (mm) Yıllık 96,9 94,2 77,8 74,0 52,2 25,2 7,6 6,4 17,4 49,6 80,5 116,6 698,4 Maksimum Yağış 99,8 72,0 62,1 78,2 87,2 66,4 29,2 44,6 50,5 62,1 103,3 151,4 151,4 (mm) Kaynak: [MGM] Yağış Miktarı Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Aylar Şekil 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yağış Değerleri Grafiği 68

69 Standart zamanlarda 100 yılda bir görülen 24 saatlik en büyük yağış değeri 158,3 mm dir. Yüzey suyu drenaj kanalları, yer altı sistemli yerüstü yapıları bu değere göre yapılacaktır. Nem Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nispi nem % 65,9,en yüksek aylık ortalama nispi nem % 68,8 ile Aralık ayında, en düşük aylık ortalama nispi nem % 61,0 ile Ekim ayındadır. Tablo 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Nispi Nem Değerleri Tablosu Yıllık Ortalama Nem (%) 67,2 66,3 67,3 68,5 65,6 63,9 66,9 68,0 63,7 61,0 63,7 68,8 65,9 Minimum Nem (%) Kaynak: [MGM] Gün Sayısı Ortalaması Aylar Ortalama Nem (%) Minimum Nem (%) Şekil 22 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Nispi Nem Değerleri Grafiği Sayılı Günler Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 0,1, yıllık maksimum kar kalınlığı 1 cm, yıllık ortalama sisli günler sayısı 19,2, en yüksek ortalama sisli gün sayısı 3,3 ile Mart ayında, yıllık ortalama dolulu günler sayısı 1,7, en yüksek ortalama dolulu gün sayısı 0,5 ile Mart ayında, yıllık ortalama kırağılı gün sayısı 16,9, yıllık ortalama orajlı gün sayısı 20,1, en yüksek ortalama orajlı gün sayısı 3,1 ile Mayıs ayındadır. Tablo 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Sayılı Günler Dağılımı Tablosu Yıllık Kar Yağışlı Günler Sayısı 0,0 0,1 0.1 Kar Örtülü Günler Sayısı 0,0 0.0 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 1,5 1,9 3,3 3,0 2,7 1,3 0,6 0,8 0,5 0,7 1,0 1,9 19,2 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,0 0,2 0,5 0,4 0,3 0,1 0,0 0,1 0,0 0,1 1,7 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 6,3 3,9 1,3 0,0 0,6 4,8 16,9 Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 0,9 1,4 2,2 3,0 3,1 1,7 0,6 0,7 1,4 2,5 1,4 1,2 20,1 Kaynak: [MGM] Maksimum Kar Kalınlığı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre maksimum kar kalınlığı 1 cm dir. Tablo 22 Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Yıllık 69

70 Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 1 1 Bölgenin Yıllık, Mevsimlik ve Aylık Rüzgâr Yönü Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgârın esme sayıları toplamı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Değerleri Tablosu Yön Yıllık N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Kaynak: [MGM] N NNW NW WNW W WSW NNE NE ENE E ESE SW SSW S SSE SE Şekil 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre 1. derecede hakim rüzgar yönü Güney (S), 2. derecede hakim rüzgar yönü Kuzey (N), 3. derecede hakim rüzgar yönü Güneydoğu dur (SE). 70

71 NW NNW N NNE NE NW NNW N NNE NE NW NNW N NNE NE WNW 2000 ENE WNW 2000 ENE WNW 2000 ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Ocak Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Şubat Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Mart Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı WNW NW NNW N NNE NE ENE WNW NW NNW N NNE NE ENE WNW N NNW 8000 NW NNE NE ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Nisan Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Mayıs Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Haziran Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı WNW N NNW 8000 NW NNE NE ENE WNW N NNW 8000 NW NNE NE ENE WNW NW NNW N NNE NE ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Temmuz Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Ağustos Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Eylül Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı WNW NW NNW N NNE NE ENE WNW NW NNW N NNE NE ENE WNW NW NNW N NNE NE ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Ekim Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Kasım Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Aralık Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Şekil 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları 71

72 Tablo 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Tablosu Yön Kış İlkbahar Yaz Sonbahar N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Kaynak: [MGM] N NNW NNE N NNW NNE NW NE NW NE WNW 6000 ENE WNW 5000 ENE W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW SSE SSW SSE S S Kış Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı İlkbahar Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı N NNW NNE N NNW NNE NW NE NW NE WNW ENE WNW 5000 ENE W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW SSE SSW SSE S S Yaz Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı Sonbahar Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı Şekil 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgârın ortalama hızları aşağıdaki tabloda verilmiştir. 72

73 Tablo 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Yönlere Göre Esme Hızları Tablosu (msec) Yön Yıllık N 1,9 2,0 1,8 1,6 1,5 1,6 1,5 1,4 1,6 1,8 1,8 1,8 1,6 NNE 1,8 2,0 1,5 1,5 1,0 0,9 1,1 0,9 0,8 1,2 1,2 1,2 1,2 NE 1,9 2,0 1,5 1,3 1,4 1,5 1,5 1,6 1,7 1,3 1,3 1,7 1,5 ENE 1,5 1,6 1,5 1,3 0,9 1,0 1,2 1,0 0,7 0,8 0,9 1,7 1,1 E 1,8 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,6 1,6 1,6 1,3 1,6 1,3 1,6 ESE 0,9 1,4 1,4 1,2 1,2 1,3 2,0 2,0 1,5 1,1 1,2 1,2 1,3 SE 1,7 1,7 1,8 2,1 2,0 2,2 2,0 1,8 1,8 1,6 1,4 1,3 1,7 SSE 1,6 1,6 1,5 2,0 2,0 2,3 2,4 2,5 1,9 1,2 1,0 1,3 1,7 S 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3 2,3 2,3 2,2 1,8 1,6 1,3 1,2 1,8 SSW 1,1 1,7 2,0 2,2 2,2 2,7 2,7 2,4 2,4 1,5 1,1 1,1 1,9 SW 1,7 1,7 2,2 2,3 2,8 2,7 2,6 2,6 2,4 1,4 1,3 1,0 2,0 WSW 1,6 0,8 1,3 1,4 1,2 1,6 1,9 0,6 0,7 0,7 0,6 0,5 1,0 W 1,2 1,4 1,4 1,6 1,6 1,4 1,6 1,6 1,3 1,1 1,2 1,1 1,3 WNW 1,4 1,3 1,1 1,5 1,2 1,4 1,0 1,1 0,8 1,2 1,0 1,0 1,1 NW 1,7 1,6 1,5 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,2 1,3 1,4 1,5 1,4 NNW 1,8 2,0 1,6 1,2 1,3 1,3 2,3 1,3 1,1 1,1 1,4 1,6 1,5 Kaynak: [MGM] WNW W NW NNW N 2 1,5 1 0,5 0 NNE NE ENE E WSW SW SSW S SSE SE ESE Şekil 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Tablo 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (mısec) Yön Kış İlkbahar Yaz Sonbahar N 1,9 1,6 1,5 1,7 NNE 1,7 1,3 1,0 1,1 NE 1,9 1,4 1,5 1,4 ENE 1,6 1,2 1,1 0,8 E 1,7 1,7 1,6 1,5 ESE 1,2 1,3 1,8 1,3 SE 1,6 2,0 2,0 1,6 SSE 1,5 1,8 2,4 1,4 S 1,5 2,1 2,3 1,6 SSW 1,3 2,1 2,6 1,7 SW 1,5 2,4 2,6 1,7 WSW 1,0 1,3 1,4 0,7 W 1,2 1,5 1,5 1,2 WNW 1,2 1,3 1,2 1,0 NW 1,6 1,4 1,4 1,3 NNW 1,8 1,4 1,6 1,2 Kaynak: [MGM] 73

74 NNW N 2,0 NNE NNW N 3,0 NNE NW WNW 1,5 1,0 0,5 NE ENE NW WNW 2,0 1,0 NE ENE W 0,0 E W 0,0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Kış Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı İlkbahar Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı NNW N 3,0 NNE NNW N 2,0 NNE WNW NW 2,0 1,0 NE ENE WNW NW 1,0 NE ENE W 0,0 E W 0,0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Yaz Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı Sonbahar Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı Şekil 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Esme Hızlarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Ortalama Rüzgar Hızı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama rüzgâr hızı 1,4 m/sn dir. Tablo 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Rüzgâr Hızı Tablosu Yıllık Ortalama Rüzgâr Hızı (msec) 1,3 1,5 1,4 1,5 1,7 1,8 1,8 1,6 1,3 1,1 1,1 1,2 Kaynak: [MGM] 74

75 2 Ortalama Rüzgar 1,5 1 0,5 Ortalama Rüzgâr Hızı (msec) Aylar Şekil 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Rüzgâr Hızı Grafiği Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre yıllık fırtınalı gün sayısı 0,4 dür. Yıllık ortalama kuvvetli rüzgârlı günler sayısı 11 dir. Ortalama kuvvetli rüzgârlı gün sayısının en fazla olduğu ay 1,9 ile Haziran ayıdır. Tablo 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Tablosu Yıllık Fırtınalı Günler Sayısı 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,4 Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı 1,0 0,7 1,1 1,0 1,2 1,9 1,7 0,7 0,6 0,4 0,3 0,4 11 Kaynak: [MGM] Gün Sayısı Ortalaması 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, Fırtınalı Günler Sayısı Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Aylar Şekil 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Grafiği 75

76 Rüzgâr Dağılımı (Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgâr Yönü Dağılımı, Yönlere Göre Rüzgâr Hızı, Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Dağılımı ve Grafiği, En Hızlı Esen Rüzgâr Yön ve Hızı, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı) En Hızlı Esen Rüzgâr Yönü ve Hızı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar ( ) gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgârın yönü N (Kuzey), maksimum rüzgârın hızı ise 24,4m/sn dir. Tablo 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Uzun Yıllar Maksimum Rüzgarın Yönü ve Hızı Değerleri Tablosu Maksimum Rüzgar Yönü Maksimum Rüzgâr Hızı (mısec) Kaynak: [MGM] Yıllık WNW N SSW S S N NE WNW SW S SSW ENE N 18,4 24,4 21,0 22,9 18,1 17,2 16,8 19,3 16,8 19,2 24,0 23,0 24, Rüzgar Hızı Maksimum Rüzgâr Hızı (m_sec) Aylar Şekil 30 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar ( ) Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği 3.8 Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Tersanecilik Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması planlanan Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi faaliyeti ile ilgili olarak T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Adana Bölge Müdürlüğü nden ÇED İnceleme Değerlendirme Formu talep edilmiş olup, bahse konu alanın ormanla ilişiği bulunmadığı hususu ile ilgili görüş yazısı alınmıştır. (Bkz. EK11) Proje alanının orman alanlarına mesafesini gösterir harita aşağıda sunulmaktadır. 76

77 Şekil 31 Proje alanının orman alanlarını mesafesini gösterir harita (Kaynak:Orman Bilgi Sistemi Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri Proje Sahasının Batimetrik Yapısı ve 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası ( adresinde belirtilen Hidrografik Harita Standartları na uygun ve örneği verilen rapor ile birlikte) Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yapılması planlanan tersane projesi kapsamında hidrografik, oşinografik, jeofizik ve jeolojik etüd raporu hazırlanmış olup, onay yazısı ile birlikte EK8 de sunulmuştur. Bu rapor kapsamında; Proje alanının batimetri haritası yapılmış, Proje sahası ve çevresinin akıntı sirkülasyonunun tespitine yönelik akıntı hız ve yön ölçümleri yapılmış, Deniz suyunun fiziksel (sıcaklık, tuzluluk, iletkenlik v.b.) oşinografik parametrelerine ilişkin ölçümler yapılmış, Deniz tabanı yatay ve düşey devamlılığının tespitine yönelik jeofiziksel çalışmalar (Sismik ve Yan taramalı sonar uygulamaları) yapılmış, Deniz tabanı sediment cinsi ve dağılımını belirlemek maksadıyla deniz tabanından yüzey sediment örnekleri alınarak laboratuar analizleri yaptırılmış ve sonuçları yorumlanarak yüzey sediment dağılım haritası oluşturulmuştur. Proje Alanı için hazırlanan Batimetri Haritası Ek8 de sunulmaktadır. 77

78 3.9.2 Proje Sahası ve Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları ile Grafiksel Değerlendirmeler Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Aşağıdaki bilgiler söz konusu rapordan alıntıdır. Proje alanını aşağıda batimetresi görülen İskenderun Körfezindedir. İskenderun Körfezinin sayısal ağı aşağıda gösterilmiştir. Model için yapılandırılmamış ağ kurulmuştur. İskenderun körfezi sayısal modeli için rüzgar ve atmosferik basınç alanı sayısal verileri için ECMW verileri kullanılmışdır. Modellenen körfez alanınından elde edilen dalga verileri proje alanı için sınır koşullarını oluşturmuştur. Proje alanı için dikkate alınan alanda bir yıllık dönem için rüzgar atmosferik basınç alanı ile sınır koşulu olarak bir yıllık dalga verileri girilmiştir. Modelin batimetrik verilerinde MCH(2 12) tarafından ölçülen veriler de kullanılmıştır. Sirkülasyon modeli iki aşamada koşturulmuştur. Bunlar; 1Yapının bulunmaması hali ve 2Yapının planlanmış hali. Şekil 32 İskenderun Batimetrisi Şekil 33 İskenderun Körfezi Sayısal Ağı (a)yapısız Hal (b) Yapılı Hal Şekil 34 Proje alanı sayısal ağı 78

79 1Yapının bulunmaması hali Yapının bulunmaması hali için koşturulan model sonucunda elde edilen akıntı yapısına ait anlık sonuçlar için tipik örnekler aşağıda verilmiştir. Bir yıllık dalga ve rüzgar etkisindeki akıntı iklimi için aşağıda görülen konumlardaki akıntı gülleri verilmiştir. Akıntı gülleri üç ayrı konum için çıkartılmıştır. Akıntı gülleri incelendiğinde proje alanında yapının bulunmaması halinde etkin sirkülasyon yapısının saat akrebinin tersi yönünde dönerek meydana geldiğini göstermektedir. Akıntı hızları ortalama 2cm/s lere ulaştığı görülmüştür. Şekil 35 Projenin alanı tipik akıntı yapıları 79

80 Akıntı Gülü Konumları Şekil 36 Akıntı Gülleri ve Konumları 2Yapının bulunması hali Tersane için planlanan dalgakıran yapısının ve kuru havuzun bulunması durumunda akıntının nasıl şekilleneceği ise model üzerine yapılar yerleştirilerek benzeştirilmiştir. Yapıların bulunması hali için tipik akıntı durumları aşağıda gösterilmiştir. 80

81 Şekil 37 Tipik Akıntı Durumları Yapının bulunması durumu için akıntı ikliminin belirlenmesi amacıyla aşağıda görülen 3 farklı noktada akıntı gülleri elde edilmiştir. Akıntı gülleri aşağıda verilmiştir. Model sonuçları ve akıntı gülleri incelendiğinde akıntının dalgakıran ağzından dönerek güneye yönlendiği görülmektedir. Akıntı korunan tersane alanında su sirkülasyonuna neden olmaktadır. Akıntı değerleri en fazla ortalama 2m s mertebelerine ulaşmaktadır. Sirkülasyonun genel yapısı saat akrebi tersi yönünde olmakla birlikte dalgakıran akıntının güneye sapmasına neden olmaktadır. Akıntının saat akrebinin tersi yönünde oluşması ve proje alanında su sirkülasyonunu yaratmasının nedeni bölgede hakim olan kuzey doğulu rüzgarlardır. Şekil 38 Akıntı Gülleri ve Konumları 81

82 3.9.3 Deniz Tabanının Yatay ve Düşey Yöndeki Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeolojik ve Jeofiziksel (Sismik veya Sondaj Uygulamaları ile yandan taramalı sonar ile) Çalışma Sonuç ve Değerlendirmeler Yapılması planlanan tersane projesi kapsamında hidrografik, oşinografik, jeofizik ve jeolojik etüd raporu hazırlanmış olup onay yazısı ile birlikte EK8 de sunulmuştur. Aşağıdaki bilgiler söz konusu raporlardan alıntıdır. Proje sahasının deniz tabanı morfolojisinin anlaşılması, deniz tabanındaki ve onun altındaki güncel tabakaların ve varsa temel kayanın konumlarının belirlenmesi, mevcut sismik birimler arasındaki süreksizliklerin saptanması, sismik birimlerin doku analizlerini yaparak bu birimlerin muhtemel litolojik yapılarının kestirimi ve sahada potansiyel aktif fayların olup olmadığının saptanmasıdır. Proje sahasının zemin özelliklerini belirlemek, jeolojik yapıyı ortaya koyabilecek ve üstteki olası sediment kalınlığını belirleyebilecek şekilde kıyıya dik (21 adet) ve paralel (7 adet) olmak üzere toplam 28 adet hat üzerinde subbottom profiller sistemi ile mühendislik sismiği çalışması gerçekleştirilmiştir. Kötü deniz ve hava şartları sismik sinyaller üzerinde gürültü oluşturarak sinyalin kalitesini etkileyeceğinden, ölçümler mümkün olan en sakin deniz ve hava şartlarında gerçekleştirilmiştir. Proje bölgesinde yapılan test kaydında bölgedeki yapıyı en uygun şekilde belirleyecek kayıt parametreleri tespit edilmiş ve her bir tetikleme için kayıt alım süresi 50 ms olarak tespit edilmiş ve kullanılmıştır. Projede kullanılan subbottom sisteminin frekansı 10 khz olup, kayıt süresince kazanç (gain) ayarlarıyla sinyal kaybı dengelenip, tabaka ayrımlılığına özen gösterilmiştir. Proje sahasında 28 hat üzerinde toplanan sayısal sığ sismik verilere kendi veri toplama yazılımında birer dakika aralıklarla mevkii ve derinlik bilgilerini koyarak kağıt ortama çıktı alınmıştır. Çıktı dosyaları resim formatı (JPG) ile Coreldravv 12 programında açılarak gürültü kaldırma ve yumuşatma işlemleri ile görüntü kalitesi arttırılmıştır. Yine aynı yazılımda sismik kesitlerde tespit edilen seviyeler işaretlenip, çizilerek yorumlamalara temel teşkil edecek olan final sismik yansıma kesitleri elde edilmiştir. Sismik kesitlerde görülen seviyeler zamana bağlı değerler olduğundan zaman ortamından derinlik ortamına geçmek için sismik kesitlerdeki seviyelerin hız bilgisine ihtiyaç vardır. Sismik hızların belli olmadığı zamanlarda derinlik kesitine geçmek için teorik hız bilgilerinden faydalanılır. Proje sahasında sismik hız bilgileri bulunmadığından teorik olarak 1700 m/s hız değeri kullanılarak seviyelerin derinlik değerleri elde edilmiştir (T.Tardu vd,1995). Sayısal sismik veriler veri toplama yazılımında playback yapılarak, sismik profillerin hat başı ve hat sonu koordinat değerleri okunarak rapor içeriğinde verilmiştir. Sismik profillerin koordinat değerleri arcgis 9.2 yazılımında açılarak projeksiyon bilgileri tanımlanmış ve sismik profillerin hat iz plotu elde edilmiştir. 82

83 Şekil 39 Proje sahası sismik lokasyon haritası Bölgenin jeolojik özelliklerini yansıtan sismik hattan görüldüğü gibi hatta ait sismik zaman kesiti ve bu kesite ait değerlendirme/ yorumlamalar verilmektedir. Yapılan yorumlama sonucu proje bölgesinde iki farklı sismolitolojik birim ayırt edilmiştir. Bunlar A ve B birimi olarak adlandırılmıştır. Sismik kayıtlarda sarı kesik çizgiler ile gösterilen seviyeler, deniz tabanı tekrarlı yansımasını ifade etmektedir. Kayıtlarda oluşan ton farklılığı veri toplama esnasında kazanç fonksiyon (TVG) ayarlarından, çapraz siyah ve kesik çizgiler ise elektiriksel gürültüden kaynaklanmıştır. A Birimi : Kesitlerde sarı düz çizgi ile kırmızı düz çizgi arasında kalan bu birimin tavanı susediment sınırını tabanı ise B birimini temsil etmektedir. A biriminin yansıma 83

84 özellikleri incelendiğinde, sismik enerjinin çabuk soğurulduğu ve tabaka içi yansımaları paralel özellik gösterdiği görülmektedir. Bu birim içinde farklı yansıma özelliklerine sahip birkaç birim daha olduğu gözlenmiştir. A Birimi, Kesit boyunca kıyıda m ile başlayan ve derinlere doğru giderek artan ve en derin yerde yaklaşık 17 metre kalınlığa ulaşan üst istifi (deniz çökelleri) oluşturmaktadır. Bu çökellerin serbest bölge civarında yapılan sondaj loğları ile mukayese edildiğinde, yukarıdan aşağıya doğru gevşekorta sıkı kum, katı kıvamlı kil tabakası ve orta dereceli ayrışmış bazalt olduğu görülmüştür (bknz şekil 4243). Sismik kesitlerde görülen A Birimini kendi içerisinde 3 ayrı litolojiye ayırabiliriz, Bunlar deniz tabanından aşağıya doğru kalınlığı yaklaşık olarak 210 metre arasında olan orta sıkı az kabuklu siltlikum, 57 metre arasında yumuşak siltlikil ve bunun altında kalınlığı 1525 metre olan orta derecede ayrışmış bazalt bulunmaktadır. Proje sahası üzerinde alınmış olan yüzey sedimanların analiz sonuçlarına göre; Kıyıdan açığa doğru kötü derecelenmiş kumdan, kumlu çamurlu malzemeye geçişin söz konusu olduğu tespit edilmiştir. Bu birimin diğer sığ sismik kesitlerinde yorumlanması sonucu proje sahası içerisinde değişmeyen, bir dağılımın bulunduğu gözlenmiştir. B Bîrimi: A biriminin tabanını oluşturmaktadır. Yansıma karakterlerine göre, B biriminin A birimine göre daha sert olduğu söylenebilir. Sismik kesitlerde A biriminin altında ve kalınlığı tekrarlı yansımalar nedeniyle görülemeyen bu birimin sismik penetrasyona göre temel kaya kabul edilebilir. Sismik penetrasyonunun düşüklüğü, sediman kalınlığının genelde enerji saçılımına neden olan sert birimin hakim olmasından kaynaklanmaktadır. Sismik kesitlere göre bu birimin kalınlığının 2030 metreden az olamayacağı söylenebilir. Sonuç olarak; Proje bölgesinde yapılan mühendislik sismiği çalışmaları zemin tanımlaması açısından incelendiğinde, zeminde iki sismolitolojik birimin varlığı tespit edilmiştir. Bunlardan en üstte olanı suya doymuş güncel sedimanları oluşturan düşük yansıtıcı karakterli birim (A), onun altında ise tavanı kesitlerde süreklilik arz eden B birimi görülmektedir. Bunu proje sahasındaki akustik temeli oluşturan birim olarak kabul edebiliriz (Bknz şekil4243). Şekil 40 Sismik zaman kesiti ve yorumu 84

85 Şekil 41 Sismik zaman kesit ve yorum Yan Taramalı Sonar Yorum ve Sonuçlar Deniz tabanı üzerinde bulunabilecek doğal / doğal olmayan yapıların ve deniz tabanı yüzey morfolojisinin tespitine yönelik olarak yapılan yan taramalı sonar çalışmalarının değerlendirilmesi sonucu; Proje bölgesinde deniz tabanı'nın genelde düzgün bir yapıda olduğu, Deniz tabanı üzerinde doğal olmayan (boru hattı, gemi enkazı v.b) herhangi bir yapıya rastlanılmadığı, Proje sahası üzerinde çıpa, trol izi gibi herhangi bir ize rastlanmamıştır (Şekil 44). Şekil 42 Yan Taramalı Sonar Mozaik Haritası 85

86 3.9.4 Deniz Tabanının Yüzey Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler ile Sahanın Sediment Dağılım Haritası Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Ayrıca proje kapsamında Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik Ve Jeolojik Etüd Raporu hazırlanmış olup EK8 de sunulmuştur. Aşağıdaki bilgiler söz konusu raporlardan alıntıdır. Proje Alanında Deniz Tabanı Özellikleri ve Sediment Dağılım haritası İskenderun körfezinde Tersan Tersanecilik için yapılacak dalgakıran ve kuru havuz planlanmasına yönelik Batimetrik oşinografik ve deniz tabanı çalışmaları (MCH 2012) ve yerinde yapılan incelemeler sonucunda mevcut kıyı morfolojisi ve deniz tabanı katı madde özellikleri belirlenmiştir. Bu çalışmalarda 2 farklı konumdan deniz tabanından numune alınarak granülometrik özellikleri belirlenmiştir. Numunelerin alındığı konumlar aşağıda verilmiştir. Proje alanı incelendiğinde kıyıya yakın sığ su bölgesinde genelde kumlu bir yapının bulunduğu açıkta ise kil ve silt yüzdelerinin arttığı görülmüştür. Proje alanına ait sediment dağılım haritası aşağıda verilmiştir. Şekil 43 Deniz tabanından alınan katı madde numunelerinin konumları 86

87 Şekil 44 Sediment dağılım haritası Gemi seyirinin emniyetle açık denizden tersane içine yapılacağı ulaşımın emniyetle yapılabilmesi için su alanlarında zaman içersinde dalga ve/veya akıntı etkisiyle kumlanma nedeniyle derinliklerinin belirlenmesi istenmektedir. Dalga ve/veya akıntı etkisinde oluşacak kumlanma dolayısıyla su alanındaki derinliklerinde azalma gemi trafiğini olumsuz etkilemektedir ve bu nedenle oluşacak kumlanmanın önceden tahmin edilmesi istenmektedir. Planlanarak koruma yapıları (dalgakıran) ve kuru havuz gibi deniz yapılarının kıyı alanının morfolojik yapısında neden olacağı etkilerinde bilinmesi ayrıca önemlidir. Bu amaçla planlanan proje alanı için sayısal model kurularak bölgedeki akıntı yapısı ve deniz tabanındaki sediment taşınımı nedeniyle meydana gelebilecek değişim tahmin edilecektir. Kurulan model proje alanındaki dalga ve rüzgar nedenli akıntı ikliminide belirleyecek ve su sirkülasyonunu tahmin edecektir. Proje alanında dalga ve/veya akıntı etkisiyle oluşabilecek kumlanma ve bunun sonucunda deniz taban seviyesinin değişimi ile bunun değişim süreci öncelikle MIKE 21/3 coupled model FM (Birleşik Model) isimli ileri düzeyde bir sayısal model kullanılmıştır. İnceleme alanında gerçekleştirilen arazi ve laboratuar çalışmalarından elde edilen bulgular çerçevesinde bölgenin tane boyutuna göre çökel dağılım oranları; çakıl %0, kum % , silt % ve kil % arasında değiştiği tespit edilmiştir. 87

88 Tablo 30 Tane Boyu Analiz sonuçları Numune Kuzey Doğu % Çakıl % Kum % Silt % Kil Zemin Tanımı (Folk 1954) SED ' 35.59" 36 00' 15.47" 0,00 95,24 4,76 0,00 S SED ' 28.86" 36 00' 01.99" 0,00 96,83 3,17 0,00 S SED ' 17.45" 35 59' 50.06" 0,00 19,83 34,92 45,25 sm SED ' 10.18" 35 59' 52.90" 0,00 20,22 32,22 47,56 sm SED ' 19.60" 36 00' 10.52" 0,00 23,04 27,75 49,21 sm SED * 28.44" 36 00' 24.50" 0,00 97,68 2,32 0,00 S SED ' 19.99" 36 00' 27.40" 0,00 96,91 3,09 0,00 S SED ' 12.46" 36 00' 14.15" 0,00 39,44 21,52 39,04 sm SED ' 02.96" 35 59' 58.22" 0,00 24,34 33,35 42,31 sm SED ' 58.84" 36 00' 06.71" 0,00 21,14 35,09 43,77 sm SED ' 07.17" 36 00' 20.02" 0,00 23,61 34,26 42,13 sm SED ' 13.81" 36 00' 37.50" 0,00 33,36 27,25 39,39 sm SED ' 06.49" 36 00' 43.94" 0,00 29,01 24,74 46,25 sm SED ' 01.88" 36 00' 27.06" 0,00 30,85 22,25 46,90 Sandy Clay SED ' 53.21" 36 00' 08.58" 0,00 22,64 23,91 53,45 Sandy Clay SED ' 46.94" 36 00' 13.39" 0,00 24,18 27,12 48,70 sm SED ' 55.67" 36 00' 30.72" 0,00 20,90 25,65 53,45 Sandy Clay SED ' 00.04" 36 00' 47.13" 0,00 20,13 31,01 48,86 sm SED ' 55.48" 36 00' 52.13" 0,00 25,39 27,87 46,74 sm SED ' 51.33" 36 00' 35.23" 0,00 24,77 30,78 44,45 sm SED ' 41.49" 36 00' 19.84" 0,00 96,48 3,52 0,00 S SED ' 36.23" 36 00' 24.09" 0,00 95,64 4,36 0,00 S SED ' 45.68" 36 00' 40.04" 0,00 25,59 28,83 45,58 sm SED ' 50.78" 36 00' 55.80" 0,00 20,95 27,70 51,35 sm SED ' 45.61" 36 01' 01.00" 0,00 17,50 34,76 47,74 sm SED ' 39.21" 36 00' 45.64" 0,00 21,61 30,99 47,40 sm SED ' 30.87" 36 00' 32.08" 0,00 24,39 27,23 48,38 sm İnceleme sahasında kırıntılı birimler olarak; kum birimi görünmekte olup, analiz sonuçlarından hakim birimin kum ve kil olduğu anlaşılmaktadır. Bölgede kırıntılı sedimentlerin deniz tabanındaki dağılımında kıyıdeniz dinamiklerinin etkileri izlenmektedir. Bilindiği üzere, kıyıdeniz etkileşimlerinin ve enerjinin yüksek olduğu kıyı alanlarında genel olarak iri taneli bloklu çakıllı ve kumlu materyallerin dağılımı gözlenmekte iken, kıyıdeniz etkileşimlerinin nispeten az olduğu kıyıdan açıklara doğru düşük enerji derin deniz alanlarında ise ince taneli siltli, killi ve çamurlu materyallerin dağılımı gözlenmektedir. Bu kapsamda, proje sahası kıyı bandı ve 1/5000 ölçekli sediment dağılım haritasını incelediğimizde; kıyı bandının dolgu ve düz yamaçlı bir kıyı bandı olduğu bölgenin genel jeolojisinde ve stratifisinde belirtildiği gibi Yumurtalık, Ceyhan, Osmaniye ve Haruniye yörelerinde yüzeylemeler veren Kuvaterner yaşlı bazaltlar (Delihalil formasyonu) yer almaktadır Bölgenin Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (tuzluluksıcaklıkyoğunluk vd.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeleri İçeren Bilgiler Yapılması planlanan proje kapsamında Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik Ve Jeolojik Etüd Raporu hazırlanmış olup EK8 de sunulmuştur. Aşağıdaki bilgiler söz konusu raporlardan alıntıdır. İki farklı günde, 12 ve 13 Mayıs 2012 tarihlerinde, proje sahasında önceden belirlenen 16 adet noktada RBRCTD sistemi ile sıcaklık tuzluluk ve yoğunluk gibi deniz suyu fiziksel parametre değerlerinin deniz yüzeyinden ölçüm noktasındaki deniz tabanına kadar olan derinlikte sürekli olarak ölçülmüştür. 88

89 Ölçüm sırasında veri toplama örnekleme aralığı 1 s olarak seçilmiş ve ölçüm sonuçları birer metre aralıklarla verilmiştir. Ayrıca CTD verisi içinde anomali gösteren bozuk (spike) veriler elle silinerek düzeltilmiştir. Ölçümler sırasında her CTD ölçüm noktasında, CTD sensörünün deniz ortam koşullarına uyum sağlaması için CTD sensörü deniz yüzeyinde yaklaşık olarak 30 sn bekletildikten sonra ölçüm çalışmalarına başlanmıştır. Ölçüm noktalarının seçiminde, öncelikle projenin amacına uygun olmasına dikkat edilmiş ve genel olarakda kıyıdan açığa doğru veya kıyıya paralel kesit alabilecek tarzda veriler toplanmasına özen gösterilmiştir. Şekil 45 Ölçüm yapılan oşinografik istasyonlara ait lokasyon haritası 89

90 Proje sahasının fiziksel oşinografik özellikleri için aşağıdaki yorumlamalar yapılmıştır Yapılan değerlendirmeler sonucu, proje sahasında, yüzey sularının ısınmaya başlamasıyla deniz suyu sıcaklığı yüzeyden ölçüm derinliğe kadar negatif gradyenli bir su tabakası oluşturmuştur. Deniz yüzeyinde sıcaklık değişiminin 21,35 C ile 21,87 C arasında, Deniz tabanında 4 no'lu CTD istasyonunda (12,85 metre derinlikte) ise C olduğu ölçüm sonuçlarında tespit edilmiştir. Deniz suyu tuzluluk değişimine bakıldığında; Deniz yüzeyinde tuzluluk değerleri, %o 31,15 ile %o 32,30 arasında değişmekte olup, deniz yüzeyinden ölçüm derinliğe kadar tuzluluk değerlerinin küçük oranlarda arttığı ve 4 nolu istasyonda % 32,90 değerine ulaştığı ölçüm sonuçlarından tespit edilmiştir. Deniz suyu yoğunluk parametresinin ölçüm derinliğine doğru değişiminin pozitif gradyen gösterdiği görülmektedir. Deniz yüzeyinde yoğunluk değerinin ile arası sigmat olduğu. En yüksek yoğunluk değeri'nin ise deniz tabanında 4 nolu CTD noktasında sigmat olduğu görülmüştür Bölgede Dalga ve Akıntı Koşulları Neticesinde Oluşabilecek Olası Kumlanma Hareketinin İncelenmesine İlişkin Bilgiler Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Aşağıdaki bilgiler söz konusu rapordan alıntıdır. Deniz tabanı morfolojisinin modellenmesi için MIKE SW ve MIKE HD model sonuçları girdi olarak kullanılmıştır. Deniz tabanı malzemesine ait granülometrik özellikler ise Tablo31 de verilmiştir. Model parametreleri ise Tablo 32 de verilmiştir. Tablo 31 Granülometrik özellikler Tablo 32 Model parametreleri 90