Dünyam z n Enerji htiyac ve

Transkript

1 Ocak - fiubat - Mart 2009 Dimes in ücretsiz yay n d r Y l: 2 - Say : 3 Dünyam z n Enerji htiyac ve Alternatif Çözümler Dimes in Yeni Yüzleri Gelece i Görmek Hedef 2012 Haflmet Babao lu Giriflimcilere Alt n De erinde Tavsiyeler Su Sa l kt r

2 içindekiler 01 Editör 02 Baflkan n Sesi 04 Dünya dan Taze Haber 06 Dimes ten Taze Haber 15 Bir Kitap 18 Dal ndan Dimes 20 Kapak Konusu 24 Tan d k Bir Yüz 28 Kiflisel Geliflim 30 Sporda Beslenme 32 Uzman Görüflü editörden De iflim devam ediyor De erli Dimes dostlar. Bildi iniz gibi geçen say m zda yepyeni bir tasar m, yepyeni bir içerik ve taptaze bir bültenle karfl - n zdayd k. Öncelikle sizlerden gelen olumlu tepkiler ve elefltirilerin bizi ne kadar mutlu etti ini bildirerek bafllayal m. Dimes in 50 y ld r sahip oldu u de iflim ve geliflim ilkesinin her zaman, her alanda art de er yaratt n bir kez daha görmüfl olduk. Bu say m zda da yine sizleri gerek dünyada olup biten yenilikler, gerek Dimes ten taptaze haberler, gerekse en güncel ve en keyifli konularla bilgilendirece imizi umuyoruz. Dimes in gerçeklefltirdi i faaliyetler, sponsorluklara dair bilgiler, yepyeni ambalajlar n ve reklamlar n yarat m ve tan t m süreçleri, gerçeklefltirdi imiz faaliyetler ve sponsorluklar bu say - da yer alan haberler aras nda ilginizi çekecek diye umuyoruz. Sa l kl beslenip, sa l kl yaflama önem verenler için sporda beslenme ve uzman görüflü bölümlerinde hayata geçirebilece iniz pratik ve faydal bilgilere yer vermeye çal flt k. Kapak konusunda Türkiye ve dünyan n büyüyen enerji ihtiyac karfl s nda ön plana ç kan alternatif enerjileri masaya yat rd k. Ad ndan s kça bahsedilen yenilenebilir enerji kaynaklar konusunu ve bu alandaki geliflmeleri sizlerle paylaflmak istedik. G da Sanayi ve Ticaret A.fi. Ad na mtiyaz Sahibi Ali R za Diren Sorumlu Yaz iflleri Müdürü pek Yosun Yaflar Tasar m Tanzer Ercanpolat Ocak-fiubat-Mart 2009 Y l: 2 - Say :02 Bask tunabas m Yaz flma Adresi: Emek Mah. S vat Cad. No:4/1 Sar gazi/ümraniye stanbul Tel: Faks: dimes@diren.com Ayr ca bu say m zda yine be eniyle takip edilen bir ismi sayfalar m za konuk ald k: Haflmet Babao lu. Kendisiyle yapt m z çok s cak ve samimi sohbeti sizlerle paylaflt k. Haflmet Babao lu medyada göründü ünden farkl yönleri ve görüflleriyle bültenimizi renklendirdi. Dimes dostlar n n istek ve talepleri do rultusunda flekillenen zengin ve dopdolu içeri iyle Dimes Life, be eniyle okuyaca- n z umuyoruz. Hoflçakal n... Editör: fiafak fiahin 1

3 baflkan n De erli Dimes dostlar, Yönetim Kurulu Baflkan Ali R za Diren sesi Geride b rakaca m z y l, Dimes ailesinin bundan önce b rakt 50 y l gibi ac tatl birçok konu ve olay içinde bar nd r yor. Bu koca 50 y lda biz, her ne olursa olsun sahip oldu umuz de erlerden, topluma karfl sorumluluklar - m zdan, de iflim ve geliflim yolundaki enerjimizden ve en önemlisi insan sevgimizden taviz vermedik. Bu sayede Dimes Ailesi olarak her zaman hedeflerimiz do rultusunda yürümeyi bildik. Türkiye nin ilk meyve suyu üreticisi olarak bayra hep daha ileri götürdük, hep daha yükseklere çektik. Meyve suyu sektörünün geliflmesi ve bu sayede ülkemiz ekonomisine katk sa lanmas için elimizden gelen her türlü faaliyet için çaba sarf ettik. Bununla da gurur duyuyoruz. Dimes Ailesi olarak meyve suyu pazar nda sergilemifl oldu umuz baflar kadar, ülkemizde tar m n ve dolay s yla hayvanc l - n da gelifliminde büyük katk lar sa lad m za inan yoruz. Özellikle özel iflletme ve devletin bu alanda Türkiye deki ilk iflbirli i olan Tokat Kazova Vasfi Diren Tar m flletmesi, bu katk - n n en somut örne i olarak bizim için önemli bir motivasyon kayna d r. flletmede y lda e yak n afl l meyve fidan yetifltiriyor ve bu sayede tar ma oldu u kadar çevreye de olumlu katk lar sa lad m z düflünüyoruz. Bölge çiftçisinin bilinçlendirilmesi, tar m ve hayvanc l k faaliyetlerinin en verimli flekilde gerçeklefltirilmesi için kurum olarak birçok çal flmaya da imza att k ve atmaya da devam ediyoruz. Tüm bunlar n yan s ra Dimes markas n n 50 y ld r vazgeçmedi- i de iflim ve geliflim prensibi bu dönemde de kendini gösterdi. Meyve suyu ambalajlar m zda yeni bir çizgi ve tasar m n yoluna gittik. Tüketicimize hep daha iyisini, daha do al, daha tazesini sunarken de iflen zaman takip edip, kimi zaman önüne geçtik. Türkiye de bu alanda birçok ilke imza atan Dimes ailesi olarak, bu yeni ambalajlar m z n da siz de erli Dimes dostlar taraf ndan be enildi ini görmek bizi mutlu etti. Sadece yurtiçi de il, dünya pazarlar nda büyümeye ve bayra ileri tafl maya devam etmifl olmak da bizim için ayr bir gurur kayna oldu. Azerbaycan da Dimes e ait yeni bir üretim tesisi kurduk. Çok yak n zamanda da çevre ülke pazarlar nda da var olaca z. Uzakdo u ve Afrika pazarlar nda Dimes markas tüketicilerin gönlünü çoktan fethetti. Hedefimiz 5 y l içinde üretimimizin %50 sini ihraç etmek. Dimes teki de iflim ve geliflimin sizler için ve sizler sayesinde hayata geçti ini çok iyi biliyoruz. Gerçeklefltirdi imiz veya içinde bulundu umuz faaliyetlerin yan s ra, dünyada ve ülkemizde alan m zla ilgili geliflen olaylar da takip ediyor ve sizlerle paylafl yoruz. Tüm bu yeniliklerden sizleri haberdar eden ve bizim için önemli bir buluflma noktas olan Dimes Life Bülten in bu say s - n da be eni ile okuyaca n z umuyorum y l n n siz de erli Dimes dostlar na öncelikle sa l k, sonras nda bol kazanç ve mutluluk getirmesini içtenlikle dilerim. 2

4 Dünyadan Taze Haber Bilim dünyas meyve suyunu keflfetmeye devam ediyor Çocuklar n gelifliminde meyve suyunun faydalar Araflt rmaya göre, meyve suyu bak - m ndan zengin bir diyet Alzheimer hastal klar riskini yok edebilir. Glasgow Üniversitesi nde bir çal flma grubu antioksidanlar n faydalar konusundaki ilk çal flmalardan birini gerçeklefltirdi. Araflt rma üzüm, elma ve yabanmersini suyunun yüksek miktarda faydal kimyasallar içerdi- ini ortaya koydu. düzenli olarak kullan m ile tamamlamak vücuda giren fenolik antiosidanlar art racakt r. Antioksidan özellikleri sayesinde polifenollerin ve muhtemel di er mekanizmalar n da kronik hastal klara karfl koymada rol oynad klar na inan l yor. Glasgow Üniversitesi nde gerçekleflen bu çal flma Journal of Agricultural and Food Chemistry dergisinde yay nlanacak. Antioksidanlar, hastal klar n ve yafllanman n temel nedeni olan serbest radikallerin hücreye verdi i zarar azaltan do al kimyasallard r. Glasgow Üniversitesi nsan Beslenmesi grubundan araflt rmac lar, farkl meyvalar, ne kadar antioksidan içerdiklerini ve hem de farkl kimyasal bileflenlerini incelediler. Polifenoller çok güçlü antioksidanlard r ve vücuttaki serbest radikalleri ortadan kald - r rlar. nsan sa l n n oluflmas n ve geliflmesini sa lad klar na ve ayr ca kronik rahats zl klara karfl vücudu koruduklar na inan l r. Antioksidan özellikleri sayesinde polifenollerin ve muhtemel di er mekanizmalar n kronik hastal klara karfl koymada rol oynad klar na inan l yor Alan Crozier University of Glasgow Araflt rmalar Konkord Bölgesi nde üretilen kara üzümlerin en yüksek ve en genifl oranda polifenol içerdi ini gösterdi. Üstelik bu polifenollerin en yüksek antioksidan kapasitesine sahip oldu u tespit edildi. Bitki biokimya ve insan beslenmesi profesörü Alan Crozier: Bütün meyve sular ayn de il. Sa l kl bir diyeti kara üzüm suyu, üzüm suyu, elma suyu ve yaban mersini suyu gibi içeceklerin Kaynak: Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine dergisinde yay nlanan bir bilimsel çal flmaya göre; %100 meyve suyu içen çocuklar, içmeyenlere göre fazla kilolu olmama yönünde bir geliflim göstermifl ve beslenme diyetlerinden daha fazla keyif alabilecekleri gözlenmifltir. Araflt rmay yöneten Houston daki Baylor College of Medicine da pediatri profesörü Theresa A. Nicklas, Meyve suyu tüketiminin çocuklar aras nda çok fazla olmad n tespit ettik. Buna ek olarak %100 meyve suyu tüketen çocuklar n, içmeyenlere göre daha iyi bir diyete sahip olduklar n gördük. Nicklas, meyve suyunun sa l kl oldu unu söylüyor ve ekliyor: %100 meyve sular çocuklar n diyetlerinde de erli besinlere katk sa l yor. Bu da aileler için çocuklar n n diyetinde meyve suyu da bulundurmalar nda önemli bir yön olabilir. %100 meyve suyunun ilave fleker içerdi ine dair ortak bir yanl fl kan oldu u söyleyen Nicklas, T pk sütte veya di er tüm meyvelerde bulabilece iniz gibi, do al yollarla oluflan fleker içermektedir diyor. Bu çal flmay Nicklas ve ekibi, 1999 ve 2002 y llar nda yap lan Ulusal Sa l k ve Beslenme Araflt rmas na kat lan yafllar 2 ile 11 aras nda olan 3618 çocuktan veri toplayarak gerçeklefltirdi. Araflt rma sürecinde çocuklar n kilolar, boylar ve tükettikleri yiyecek ve içeceklerin türleri kaydedildi. çinde daha fazla kalori, karbonhidrat, C-B6 vitaminleri, potasyum, riboflavin, magnezyum, demir ve folik asit bulunan %100 meyve suyu içen çocuklarda olumlu geliflmeler gözlendi. Vücutlar na toplam ya lar, doymufl ya, di er ya lar ve ilave fleker girifllerinde anlaml düzeyde azalma oldu u tespit edildi. Ayr ca Nicklas n ekibinin yapt araflt rmada ortaya ç kan bir di er bulgu, %100 meyve suyu içen çocuklar n, içmeyen çocuklardan daha fazla meyve yedikleri yönünde. 4 5

5 Dimes ten Taze Haber Dimes in Yeni Yüzleri Dimes Ürünlerinin Do all Ambalaj na Yans d... De iflim ve Geliflim Ambalajda da Devam Ediyor Dimes=meyve konseptiyle yola ç karak tüm ambalajlar m z yeniledik ve ürünlerimizdeki do all ambalajlar m za da tafl d k. Türkiye nin ilk meyve suyu markas olarak yeni yüzümüzle birlikte, ürünlerimizi de Dimes Classic, Dimes Premium ve Dimes Life olmak üzere üç alt markada konumland rd k. zmir, Ankara ve stanbul da gerçekleflen ambalaj relansman toplant larnda yeni ambalajlar m z tan tman n mutlulu unu yaflad k. Ald m z olumlu tepkiler, daha fazla mutlu etmenin yan s ra motivasyonumuzu artt rd. Türk perküsyon grubu Carnaval de Turco, toplant lara renk katt ve kat l mc lara keyifli dakikalar yaflatt. Yeni ambalajlar yla Dimes te gerçek meyve suyu tad, gerçek meyve suyu format nda Seçkin meyve bahçelerinden toplad m z meyveleri, son teknoloji ve özel hijyenle iflliyoruz. Vitamin ve enerji deposu katk s z meyve sular m z yeni ambalaj yla hem dinamik, hem canl, hem de sa l kl. Yirmi üç çeflitten oluflan ürün portföyümüzün tamam ndaki karton, flifleli ve kutulu ambalajlar - m z do al ve katk s z konseptiyle yeniledik ve gerçek meyvenin tad n, meyve suyu format nda tüketicilerimize sunduk. Meyve suyu sektöründe 23 çeflit ürünüyle Türkiye nin en genifl ürün yelpazesine sahip bir marka olarak, yeni ambalaj m zla birlikte 3 yeni alt marka oluflturduk. Nektar grubu ürünlerimizi Dimes Classic, yüzde yüz do al ürünlerimizi Dimes Premium, fonksiyonel ve light ürünlerimizi ise Dimes Life markas yla yeni ambalajlar nda raflarda görücüye ç kard k. Dimes in 3 markada toplad ürün çeflitleri ise flöyle; Dimes Premium %100 ürün grubu; Elma, Üzüm, Portakal, Domates, Ananas, %100 kar fl mlar; Mango, Viflne, Kay s, fieftali ve K rm z Meyveler. Dimes Classic nektar grubu; Kar fl k Meyve, fieftali, Viflne, Kay s, Portakal, Nar, Ayva, K rm z Meyveler Kar fl m Dimes Life fonksiyonel ve light ürün grubu; Life Ayva Nektar, Light Kar fl k Meyve Nektar ve Light K rm z Meyveler Nektar, %100 Kuflburnu ve %100 Nar suyu. 6 7

6 Dimes ten Taze Haber Anne Bize Dimes Al! D imes ambalaj relansman n n hemen ard ndan yeni reklam filmiyle de ekranlarda yerini ald. Dimes=Sadece meyve! konsepti ile oluflturulan filmde, 3 tane afacan çocu un gerçek meyveye ulaflabilme hikâyeleri anlat l yor. Yalova meyve bahçelerinde çekilen sahnelerde, çocuklar türlü oyunlarla a ac n dal ndaki lezzetli elmalara ulaflmaya çal fl yorlar. Tüm çabalar na ra men gerçek meyveye ulaflamayan afacanlar, Anne bize Dimes al! cing l eflli inde annelerini marketteki Dimes reyonuna götürüyorlar. Biliyorlar ki, Dimes kutular n n içinde de Sadece Meyve var. Anneleri de gönül rahatl yla Dimes i sat n al yorlar, çünkü onlar da biliyorlar ki çocuklar için en sa l kl s, en do al Dimes te. Cing l herkesin dilinde... Market sahneleri, Happy Center markette çekilen film, 45 kiflilik ekiple, 10 günlük bir haz rl k ve 2 günlük çekim süresi ard ndan tamamland. Anne Bize Dimes al; haydi flimdi al! diyen hareketli ve dinamik cing l, herkesin diline doland. 8 9

7 Dimes ten Taze Haber Gelece i Görmek: Hedef 2012 Dimes ailesi olarak önümüzdeki 5 y l masaya yat rd k. Ülkemizde ve dünyada oluflacak yeni e ilimler, geliflmeler, tehditler ve f rsatlar n gözden geçirildi i bir arama toplant s gerçeklefltirdik. Kas m ay içerisinde gerçekleflen toplant fiile Dedeman Otel de Prof. Dr. Ali At f Bir moderatörlü ünde 3 gün sürdü. Dimes ailesinin 32 yöneticisinin kat ld - toplant da s ras yla önümüzdeki 5 y l içinde Türkiye ve dünyada ifl yapma biçimlerini ve içinde bulundu umuz veya bulunaca m z sektörleri etkileyebilecek ak mlar ortaya kondu. Tüm bu ak mlar n olumlu ve olumsuz yanlar n n de erlendirildi i süreç sonunda bir ortak ak l belirlendi. Ortaya ç kan bu ortak ak l çerçevesinde Dimes in gelece i nas l flekillendirece- i ve proaktif bir strateji ile paydafllar - na en yüksek seviyede nas l fayda sa layabilece inin cevaplar na ulafl ld. Kendi sektöründe, Türkiye de her zaman ilklerin markas olmufl olan Dimes, bu özelli ini ve bak fl aç s n gelece e tafl - mak için tüm yöneticileriyle birlikte bir görüfl paylafl m na gitti ve görüfl birli ini sa lad. Karl l n art rmak için gereken faktörlerin belirlenmesinin yan s - ra, tüketicilerin gelecekteki e ilimleri, beklentileri, yaflam tarzlar gibi konular için de görüfller dile getirildi. Çal flanlar - m z n memnuniyetini korumak ve yükseltmek için hayata geçirilmesi gereken süreçler gözden geçirildi. Tüm bu grup çal flmalar n n neticesinde 2012 de daha karl, daha güçlü, dünyada ve Türkiye de tüketicisini, ortaklar n ve tüm paydafllar n daha fazla mutlu eden bir Dimes için yol haritas ç kar ld

8 Dimes ten Taze Haber Dimes ten Sponsorluklar D MES Yola CEVA ile Devam Ediyor 40 Y ll k Bir Ç nar: SEV 1990 l y llarda degiflen tüketim al flkanl, yeni sat fl kanallar ve farkl ihtiyaçlar da beraberinde getirmifltir. Ürün yap s ndan tamamen ba- ms z olarak geliflen talebi karfl lamak ayr bir ilgi ve organizasyon ihtiyac n do urmufltur. Co rafik olarak çok da- n k bir alanda homojen olmayan bir tüketim ortaya ç km flt r. Üretici firmalar bu durumda ya yüksek da t m maliyetine katlan p ulusal bir marka olacaklard ya da maliyet hesab n çözemeyip yöresel kalacaklard. Dimes bu konuda ürün yap s na en uygun çözümü bularak uygulad. Tüketim hacmi yüksek merkezlerde kendi depo ve da t m a n, düflük hacimli merkezlerde ise bayilerin da - t m gücünü kullanarak bu günlere geldi y l na gelindi inde- Dimes 5 farkl ilde bulunan 5 ana depoda, 7 adet flehir içi (Mikro da t m) da t m arac ; 20 ilde de bayi altyap s n kullanan yayg n bir da t m a na sahipti. Fakat de iflen talepleri 5 ana depodan yönetmek çeflit, maliyet, hizmet kalitesi aç s ndan zorlafl yordu. Her müflterinin ürün ihtiyac ve talep flekillerinde farkl standartlar, flirket verimlili i ve standartlar nda esneme, yerine göre tavize sebep olmaktayd. Bu durumu yönetmek için profesyonel çözüm ortaklar ile iflbirli i yapma yönünde karar al nd ve Haziran 2008 de uygulama bafllad. Müflterilerimize verdi imiz hizmet ve ürün kalitesini üst limitte tutabilmek için buldu umuz ifl ortaklar m z n da ayn felsefeyi benimsemifl olmas gerekiyordu. Bu sebeple dünyan n en iyilerinden biri, CEVA Lojistik ile yola ç kt k. Ceva Lojistik 26 ülkede. Inbound lojistik, Outbound lojistik, WMS, toplama, paketleme gibi konularda entegre lojistik hizmet üretmektedir. Firman n sundu u hizmet kalitesini somutlaflt rmak için çal flt firmalar n baz lar n bilmek faydal olacakt r. BP, Exxon Mobil, Total, Ford, Opel, Michelin, Arçelik, Kodak, Levis, JTI tütün, Unilever, Mey, Tuborg, Yazgan fiarap, Johnson& Johnson, Kimberly-Clark, Tarifl, Danone, Numil. Kurdu umuz altyap ile ilgili baz bilgileri paylaflmak, mutluluk vericidir. - stanbul, Ankara, zmir, Bursa, Antalya gibi illerden bugün siparifl veren bir müflterimize, yar n teslimat yap labilmektedir. - Fabrika deposundan sevk yap ld - için "stokta yok" gibi bir problem yaflanmamaktad r. - Depolar aras transfer problemi ortadan kalkm flt r. - Tek depodan tüm Türkiye ye sevk yap ld için SKT problemi oluflmamaktad r. - Müflterilerin teslimatla ilgili özel istekleri karfl lanabilmektedir. (Tarih erteleme, palet cinsi, sayim flekli, randevulu teslimat). - Sevk ile ilgili standartlar uygulanmakta ve kontrol edilebilmektedir (Palet koflebendi, teslimat barkodu, ürün temizligi, FIFO). - Servis seviyemiz ölçülmektedir. (Teslimat performans ) - Müflterilerin risk limiti ve cari hesap kontrol seviyesi artm flt r. - zmir den Hakkari ye 1 koli sütü en geç 3 günde teslim edebilmekteyiz. - Türkiye nin herhangi bir il veya ilçesinden 1 koliyi bile iade alabiliriz. - Bütün bunlan yaparken daha az yer, daha az ifl gücü ve ihtiyac m z kadar harcayarak yapabiliriz. Toplam ticaretimiz içinde % 5 i oluflturan kritik müflteri grubuna hizmet veren organizasyonda operasyon baflar - s n n en net kriteri; iç-d fl müflteri memnuniyeti ve operasyonel kard r. EDT ve zincir ma azalar müdürlü ünden ( ç müflterimizden) al nan olumlu elefltiriler, yap lan iflin baflar s n ortaya koyuyor. Ayl k olarak haz rlanan raporlar ise geçmifl ile mukayese edilmekte ve devam karar al nmaktad r. Bu gurur yeni projeler için süreci k - saltmaktad r. Hedefler de daha ileriye tafl nmaktad r. SA LIK ve E T M VAKFI, k rk nc y l n Amerikan Okullar ndan mezun olanlar bir araya getirerek kutlad. Panay r havas nda geçen etkinlikler, zmir ve Tarsus ta okul kampüslerinde, stanbul daki etkinlik ise WOW Convention Center da gerçekleflti. Tüm bu etkinlerde SEV; zmir, Tarsus, Üsküdar Amerikan Liseleri ile 1968 de kapanan Talas Amerikan Ortaokulu nda okumufl kiflileri bir araya getirerek büyük bir aile oldu unu vurgulad. Basketbol at fl, penalt turnuvas, hapis gibi çeflitli aktivitelerin yer ald ve Dimes in de sponsor oldu u etkinliklerde sahneye ç kanlar da mezunlar oldu. Mezunlar n aileleriyle birlikte davet edildi i ekinliklerde eski ö retmenler, okullar n bugünkü çal flanlar, Sa l k ve E itim Vakf Mütevellileri, Yönetim Kurulu üyeleri ve Vak f çal flanlar da bulundu. Sa l k ve E itim Vakf (SEV), 1968 y l nda zmir, Tarsus ve Üsküdar Amerikan Liseleri'nin (Amerikan Bord Okullar ) mezunlar taraf ndan kuruldu. SEV'e ba l kurum ve kurulufllar: Özel Üsküdar Amerikan Lisesi, Özel zmir Amerikan Koleji, Özel Tarsus Amerikan Koleji, Özel Üsküdar SEV lkö retim Okulu, Özel zmir SEV lkö retim Okulu, Özel Tarsus SEV lkö retim Okulu, SEV Matbaac l k ve Yay nc l k E itim Ticaret A.fi ve SEV Amerikan Hastanesi

9 Dimes ten Taze Haber Dimes Ailesi art k sektörün öncü ismi güvencesinde Dimes ailesi çal flanlar n n gelece i art k AvivaSA ile güvence alt nda. Çal flanlar n efl ve çocuklar n n da dahil oldu u bireysel emeklilik sisteminde Dimes olarak, Türk ve dünya sigortac l n n öncü ismi AvivaSA ile çal flmaya bafllad k. Çal flanlar m z n emeklilik dönemlerini mutlu ve güvenli bir flekilde yaflamalar için AvivaSA n n kurum katk l plan ile Dimes ailesi üyelerinin bireysel emeklilik sisteminden yararlanmalar - n sa lad k. AvivaSA Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Meral Egemen, Dimes için çal flanlar n efl ve çocuklar n n da dahil oldu u çok özel bir grup plan haz rlad klar n söyledi. Ayr ca Dimes gibi köklü ve sayg n bir flirketin AvivaSA'n n kurumsal müflterileri aras na kat lmas ndan dolay büyük memnuniyet duyduklar n belirtti. Bu tür anlaflmalar n kurumlar n çal - flanlar na verdikleri de erin de bir göstergesi oldu unu ifade eden Egemen, "Dimes çal flanlar için oldukça faydal içeri e sahip bir anlaflma yapt k. Bu anlaflma ile kurumlarla gelifltirdi imiz iliflkilerde edindi imiz tecrübenin yayg nl artm fl oldu." dedi. Dimes-Nobel Pazarlama Genel Müdürü lhan Can "çal flanlar m z n daima yanlar nda oldu umuz gibi, onlar n birikimlerini en do ru flekilde de erlendirerek geleceklerini teminat alt na alma misyonumuz çerçevesinde AvivaSA gibi sektörün lideri olan bir flirket ile böyle bir iflbirli ine imza att k" dedi. Bir Kitap Üniversite ö rencisi bir k zdan anne ve babas na Sevgili Anne ve Baba, knan n Psikolojisi, Robert B. CIALDINI, Mediacat Üniversiteye gitmek için ayr ld mdan bu yana size yazmay ihmal ettim. Yapt m düflüncesizlikten dolay üzgünüm. Size, bugüne kadar olanlar anlataca m, fakat okumaya devam etmeden önce lütfen oturun. Oturmadan devam etmek yok, tamam m? Tamam, devam edelim, art k hayli iyi say l r m. Buraya geldikten k sa bir süre sonra yurtta ç kan yang nda pencereden atlad m için kafatas mda oluflan k r klar ve geçirdi im sars nt hemen geçti. Hastanede iki hafta yatt m, flimdi hayli iyi görüyorum ve o korkunç bafla r lar art k sadece günde bir defa geliyor. fiansl ym fl m ki yurttaki yang n ve pencereden atlay fl m yurdun yan ndaki benzin istasyonunun pompac s görmüfl ve hemen itfaiyeye haber verip cankurtaran ça rm fl. Beni hastanede de ziyaret etti ve yurt tamamen yand ndan benim de kalacak baflka bir yerim olmad ndan- oturdu u daireyi benimle paylaflmay teklif etti. Dairesi asl nda bir bodrum kat ama sevimli bir yan da var. O çok iyi bir genç... Biz birbirimize s r ls klam afl k olduk ve evlenmeyi düflünüyoruz. Kesin tarihi kararlaflt rmad k ama herhalde hamileli im belli olmaya bafllamadan önce olacak. Evet, sevgili anne ve babac m, hamileyim. Torun sahibi olmaya nas l da can att n z biliyorum ve bebe i sevgiyle karfl layaca n z, bana çocukken gösterdi iniz sevgi ve ilgiyi ondan da esirgemeyece inizi hissediyorum. Evlenmemizdeki gecikme, evlenmeden önce yap lan kan testlerinin olumsuz ç kmas na neden olan ve dikkatsizli imden dolay benim de kapt m, erkek arkadafl mda mevcut küçük bir enfeksiyon. fiimdi sizi bugüne kadar getirdikten sonra yurtta yang n ç kmad n, sars nt geçirmedi imi, kafatas m n çatlamad n, hastaneye yatmad m, hamile olmad m, niflanlanmad m ve ortada erkek arkadafl falan olmad n söyleyebilirim. Bununla birlikte Amerikan Tarihinden D, Kimyadan Zay f-f ald m ve bu notlar do ru bir perspektif içinde görmenizi isterim. Sizi seven k z n z, Sharon... Yukar daki mektup, insanlar n nas l ikna oldu unu anlatan alg sal karfl tl k ve z tl k kurallar n anlatmak üzere knan n Psikolojisi adl kitapta yer al yor. Mediacat Yay nlar - n n bugüne kadar 16 bask ile en çok bask yapan kitab knan n Psikolojisi nden bir al nt. nsanlar ikna etmenin yollar n n bilimsel teoriler ve örneklere dayanarak anlat ld kitab n yazar Arizona State Üniversitesi nde sosyal psikoloji üzerine çal flmalar yapan Robert B. Cialdini. kna n n Psikolojisi son y llarda bu konuda yaz lan araflt rmaya dayal kitaplar aras nda en çok okunan ve en be enilen eserlerin bafl nda geliyor. Onay verdi imiz herfleye asl nda ikna oluyor muyuz? Bir ürünün az bulunuyor olmas neden daha de erli alg lanmas na yol aç yor? Bu kitap bunun gibi sorular tart fl yor. Neredeyse verdi- i bütün örnekleri araflt rma sonuçlar yla destekleyen kitapta siz de mutlaka kendi hayat n za dair iknan n psikolojik koridorlar nda birfleyler bulacaks n z

10

11 Dal ndan Dimes Dimes yelpazesinde Sa l k ve Lezzet Dolu ki Yeni Ürün Dimes Classic ailesinin iki yeni üyesi, sa l kl beslenirken lezzetten taviz vermeyenlerin, katk s z yiyeceklerden vazgeçmeyenlerin sofralar nda yerini ald. Ayva Elma Armut Do all, lezzeti ve sa l k dostu olmas yla kalplerimizin ve damak zevkimizin vazgeçilmez üç meyvesi Dimes kalitesiyle birleflti. Sa l k deposu bu üç meyve içerdi i birçok fayda ile modern hayat n zorluklar n ve olumsuzluklar n bir nebze de olsa gidermek için enfes bir alternatif olabilir. Ayva, elma ve armudun insan sa l na katk lar : Ayva, mide ve ba rsaklar güçlendirir, yüksek lif içeri i sindirim sistemini düzenlemeye yard mc olur. Armut ve Ayva kan temizlemede ve salg bezlerinin düzenli çal flmas nda etkilidir. Armut kans zl gidermeye, kab zl önlemeye yard mc d r. Elma ise kan flekerini kontrol alt nda tutar, hücreleri yenilemeye ve cildi güzellefltirmeye yard mc d r. Sar Meyveler Do al yaflaman n ve sa l kl beslenmenin önemini bilenlere, lezzetten vazgeçemeyenlere enfes bir çözüm daha: Dimes Sar Meyveler. Havuç, portakal, kay s ve fleftalinin bar nd rd tüm güzellikleri tek lezzette toplayan bu yeni ürünle Dimes, sofralar n de iflmez içece i olmaya devam edecek. Havuç, portakal, kay s ve fleftalinin vücudumuza faydalar : Kalbin dostu olan Havuç kandaki kolesterol düzeyini düflürmeye yard mc olur Portakal, yüksek miktarda C,B grubu vitaminler ile fosfor ve di er mineraller içerir. Kay s Do al lif aç s ndan çok zengindir, karaci er dostudur. fieftali, sindirimi kolaylaflt r r, gribe karfl vücudun savunma mekanizmas n güçlendirir

12 Kapak Konusu Dünyam z n Enerji htiyac ve Alternatif Çözümler Tüm dünyada son 150 y lda artan sanayileflme ve geliflme, enerji ihtiyac n ve talebini de görülmemifl ölçüde artt rd. Çin ve Hindistan gibi geliflmekte olan ekonomilere ba l olarak enerji ihtiyac ndaki art fl n, 2030 y l na kadar en az yüzde 50 daha artaca tahmin ediliyor. Dünyan n enerji talebinin yüzde 80'i kömür, petrol ve gaz gibi fosil yak tlardan sa lan yor. Ancak fosil yak tlar, yenilenebilir kaynaklar de il ve bir gün bu kaynaklar sona erecek. Öte yandan fosil yak tlar n çevreye verdi i zarar da bir baflka kayg sebebi. Fosil yak tlar n kullan m sonras nda ortaya ç kan karbon ve benzeri gazlar n atmosfere sal nmas küresel s nma ve iklim de iflikli inin bafll ca sebebi olarak kabul ediliyor. Bilimadamlar, tüm dünyada sera etkisi yaratan gazlar n atmosfere sal n m n n bir an önce azalt lmas gerekti ini belirtiyorlar. Fosil yak tlar n kullan m n n azalt lmas konusundaki bask lar, alternatif enerji kaynaklar aray fl n hareketlendiriyor. Günefl, rüzgâr ve su kaynaklar n n enerji üretiminde kullan lmas konusundaysa baz temel sorunlar sürmekte. Bu kaynaklar n kullan m n sa layacak teknolojiler hâlâ yayg n olarak kullan lmamakta. Ayr ca yüksek maliyet de bir di er büyük engel. Hidroelektrik d fl ndaki yenilenebilir enerji kaynaklar n n yayg nlaflmas n n ise en az 25 y l alaca tahmin ediliyor. Alternatifler Neler? Alternatif enerji kaynaklar, fosil yak tlar n yanmas na dayanan enerji çeflitlerinin d fl nda kalan enerji kaynaklar na verilen genel bir adland rmad r. Bunlar aras nda, günefl, rüzgar, hidrojen, biyolojik yak tlar, dalga, hidroelektrik ve jeotermal enerjiler, bafll ca alternatif enerji kaynaklar olarak say labilir. Do ada sürekli var olan faktörlere dayal olan bu kaynaklar n en önemli özelli i ise yenilenebilir olmalar (bu nedenle yenilenebilir enerji kaynaklar da denilmektedir) ve do aya zarar vermemeleridir. En genel olarak, yenilenebilir enerji kayna ; enerji kayna ndan al nan enerjiye eflit oranda veya kayna n tükenme h z ndan daha çabuk bir flekilde kendini yenileyebilmesi ile tan mlan r. Örne in, güneflten elde edilen enerji ile çal flan bir teknoloji bu enerjiyi tüketir, fakat tüketilen enerji toplam günefl enerjisinin yan nda çok küçük kal r. En genel yenilenebilir enerji formu, güneflten gelendir. Baz formlar günefl enerjisini ve rüzgar gücünü depolar. Yenilenebilir enerjinin tesisler, hayvanlar ve insanlar taraf ndan kal c olarak tüketilmesi mümkün de ildir. Fosil yak tlar, çok uzun bir zaman skalas göz önüne al nd nda teorik olarak yenilenebilir iken, istismar edilerek kullan lmas sonucu yak n gelecekte tamamen tükenme tehlikesi ile karfl karfl yad r. Modern yenilenebilir enerji kaynaklar Rüzgâr enerjisi Su gücü (Hidrogüç) Günefl enerjisi Jeotermal enerji Biyokütle Biyoyak tlar S v biyoyak tlar Kat biyokütle Biyogaz Yenilenebilir Enerji Kaynaklar Su Enerjisi Yenilenebilir enerji kaynaklar n n bafl nda geliyor. Temel olarak nehirlere kar flan ya mur suyu ya da eriyen kar, su enerjisine dönüfltürülebilir. Buna en iyi örnek barajlard r. Su toplama havzalar nda b - rak lan su akar ve türbinleri döndürür, bu türbinlere ba l olan jenaratörlerle elektrik üretir. Baraj infla edildikten sonra, hidro elektrik enerjisi, maliyeti düflük olan bir enerji yöntemidir. Çevre kirlili- ine neden olmaz ya da yak t fiyatlar karfl s nda zay f de ildir. Ancak yak n do al ortam ya da çevrede yaflayanlar üzerindeki etkileri aç s ndan elefltirilebilir. Norveç, enerji ihtiyac n n yüzde 99'unu hidro elektrik santrallerden karfl l yor. Rüzgar Enerjisi Rüzgar enerjisi, fosil yak tlara nazaran elektri in birimi bafl na daha pahal ya gelse de, hidro elektri in ard ndan en verimli ikinci yenilenebilir enerji kayna d r. Rüzgar enerjisinde bafl Avrupa çekiyor. Rüzgar türbinleri kule fleklinde ve genellikle iki ya da üç kanatl d r. Çap metrelerce olabilir, kirlilik yaratmaz ve monte etmesi kolayd r. K y da ya da aç kta bulunabilir ancak üretim rüzgara ba l d r. Baz lar rüzgar türbinlerini, manzaray bozdu u gerekçesiyle elefltirir. Günefl Enerjisi Sera etkisine yol açan gazlar üretip kirlilik yaratmayan, temiz, yenilenebilir enerji kayna d r. Fotovoltaik (PV) hücreler yard m yla gün fl do rudan elektri e çevrilir. Fotovoltaik paneller, pek çok ülkede ev ve iflyerlerinin çat lar na monte edilebilmektedir. Baflta Almanya ve ABD olmak üzere, pek çok ülkede de daha büyük ölçekte daha genifl kitlelerin kullan m na uygun sistemler infla edilmeye devam ediliyor. Günefl enerjisi üretimi, yenilenebilir enerji kaynaklar aras nda maliyeti belki de en yüksek olan. Yerel amaçl kullan m d fl nda da ekonomik bir yöntem olmasa da maliyeti giderek düflmeye bafllam fl durumda. Üstelik, sistem bir kez kuruldu unda, enerji kayna ndan bedava yararlan labiliyor. Alternatif olarak gün fl d rudan suyun s t lmas nda kullan l yor. Dalga ve Gelgit Enerjisi Okyanuslar, henüz kullan lmam fl büyük bir enerjiyi içlerinde bar nd r yor. Dalga ve gelgit enerji teknolojileri de günefl ve rüzgar enerjisiyle k yasland - nda, nispeten yeni ve büyük ölçüde keflfedilmemifl enerji türleri. Bu enerjinin gelifltirilmesi maliyetli bir ifl oldu undan, yak n gelecekte al fl ld k enerji kaynaklar yla mali aç dan yar flacak bir aflamaya gelmesi olas görünmüyor. ABD Enerji Bakanl 'n n verilerine göre, dünyan n tüm sahillerinde oluflan dalga enerjisi topland nda, 2 ilâ 3 milyon megavatt enerji aç a ç k yor. Gelgit ve dalga enerjisinin zengin oldu u yerler: skoçya'n n bat sahilleri, Kanada'n n kuzeyi, Güney Afrika, Avustralya, ABD'nin kuzeydo u ve kuzeybat sahilleri

13 Kapak Konusu Biyo (Organik) Yak t Bu terim, yenilenebilir enerji kayna olarak fosilleflmemifl organik maddeler için kullan l yor. Bitkilerden elde edilen madde, baflka maddelere, kimyasallara, yak ta ve enerjiye dönüfltürülebilir. Baz türleri, sanayide faal biçimde kullan l yor; örne in tohum, fleker ve sebze ya ndan ya da bunlar n kar fl m ndan elde edilmifl bio yak tlar n kullan ld çok daha fazla say da otomobil üretiliyor. BiyoKütle Bitkiler büyürken, fotosentez s ras nda atmosferden ald klar karbondioksitin (CO2) karbonunu bünyelerinde biriktirip biyokütleyi olufltururken oksijeni d flar ya veriyorlar. Bu bitkiler yak ld nda ise CO2 yeniden atmosfere veriliyor. Bu nedenle biyokütle yak lmas na "sürdürülebilir biyokütle enerjisi kullan m " ad veriliyor. H zl büyüyen bitkilerle enerji ormanlar oluflturup, bir yandan yetifltirip di er yandan yakarak elde edilecek buhardan elektrik üretimi yap labiliyor. Bu konuda gerçeklefltirilebilecek büyük bir potansiyel bulunuyor. Türkiye nin enerji ormanlar konusunda bafllatt pilot çal flmalar var. BiyoGaz Tehlikeli ve çevreye zararl olabilecek bir gaz ; hayvansal ve bitkisel at klar n çürütülmesiyle üretilen metan gaz n depolayarak enerjiye dönüfltürmek mümkün. Metan gaz daha sonra yak larak enerji elde ediliyor. Greenpeace enerji raporunda, Türkiye de 32 Twh e kadar elektrik üretebilecek bir potansiyel bulundu u belirtiliyor. Çöpten, Çamurdan Elektrik Türkiye de baz belediyeler çöp alanlar nda aç a ç kan metan gaz ndan elektrik üretiyor. Çöp içinde biriken metan gaz aç lan kuyulardan borularla enerji üretim tesisine pompalanarak üretim gerçeklefliyor. Aktif gaz depolama sistemiyle depolanan gazlar n ar t lmas yla elde edilen metan gaz yak larak elektrik enerjisine dönüfltürülüyor. stanbul Kemerburgaz Çöplü ü nde ve Bursa da bafllayan çöpten enerji üretiminin yan s ra Ankara Mamak ve Sincan çöplüklerinde de yak n gelecekte üretime bafllanmas planlan yor. Jeotermal Enerji Jeotermal enerji, Dünya'n n kilometrelerce alt ndaki merkezinde, erimifl kayalardan oluflan ma madan gelen s y kullan yor. Bu s ya kuyular aç larak ya da yüzeye yak n yerlerdeki su kaynaklar ya da kayalardan elde edilir. Dünyada tüketilen enerjinin sadece yüzde 0.4'ü bu yolla elde ediliyor. Örne in zlanda'da s cak jeotermal sular, s tma amac yla kullan lmak amac yla do rudan binalara pompalan r. Jeotermal enerji do rudan ya da dolayl olarak ABD, Filipinler, talya, Meksika, Endonezya, Japonya ve Yeni Zelanda gibi pek çok ülkede kullan l yor. Hidrojen Enerjisi Bafll ca enerji kaynaklar aras nda kabul edilmese de, hidrojen gelecek için umut vaat eden bir yak t. Enerjiyi tafl yan, bereketli ve çevre kirlili ine yol açmayan bir gaz. Ne var ki, flu aflamada su ya da fosil yak tlarda elde edilebilmesi için çok fazla elektrik harcan yor. Ayr ca saklanmas ve tafl nmas da güç. Okyanus Enerjisi Derin okyanus sular yla Güneflin s tt yüzey suyu aras ndaki s cakl k fark n kullanarak elektrik üretmek mümkün. Bir tahmine göre, okyanuslardan gelen günefl enerjisinin yüzde 0.1'inden az, ABD'nin günlük enerji tüketiminin 20 kat ndan fazlas n sa layabilir. Ancak, bu teknolojinin kullan m na daha vakit var. Yenilenebilir Enerji Yükseliflte Birleflmifl Milletler Çevre Program n n Yenilenebilir Enerji Aç l m BM Çevre Program 'nca yay mlanan raporlarda, yenilenebilir ve sürdürülenilir enerji yat r mlar ndaki art fl n devam etti i ve bu sektörün giderek küresel hale geldi i kaydedildi. Raporlara göre, yat r mlardaki art fl n temelinde, iklim de iflikli i ve enerji güvenli i konusundaki kayg larla, enerji talebindeki yo unlaflma yat yor. Sürdürülebilir enerji pazar nda, yat r mc lar aç - s ndan en çekici gelen alan % 38'le, rüzgar enerjisi. Ancak BM e göre m s r ve fleker kam - fl gibi bitkilerden üretilen ve genellikle ulaflt rma alan nda kullan lan biyo yak tlar n da, dinamik ama yüksek riskli bir sektör olarak öne ç kt n bildiriyor. Buna en iyi örnek olan ABD'de, yönetim, ithal edilen petrole ba ml l azaltmak amac yla, biyo yak t sektörüne özellikle destek veriyor. Yenilenebilir enerji alan ndaki yat r mlar n ço u ABD ile AB ülkelerinde ve Hindistan ve Çin gibi yükselen ekonomilerde gözleniyor. Sektör de, en çok bu ülkelerde büyüme kaydediyor. BM Çevre Program na göre, sektördeki yat r m art fl, iklim de iflikli ine yolaçan ve enerji alan ndan kaynaklanan gazlar n sal m n, mevcut teknolojilerle, büyük oranda azaltman n mümkün olabilece ini gösteriyor. Bilim Dünyas Hala Aray flta ABD'nin önde gelen bilimadamlar ndan biri hem küresel s nmaya, hem de enerji krizine çözüm getirebilecek bir bakteri üretti ini söylüyor. Dr. Craig Venter'e göre haz rlamakta oldu u bakteri atmosferde sera etkisi yaparak s nmaya neden olan karbondiyoksit gaz n, kolayca tutuflabilen bir yak ta çeviriyor. Dr. Venter'in California'daki bir konferensta yapt aç klamaya göre bakteri 2009 y l nda haz r olacak. Craig Venter, insan n gen dizisini çözmekte önemli rol oynam fl bir bilimadam. fiimdiyse dikkatini laboratuar ortam nda üretilen yaflam türlerine çevirmifl görünüyor. Dr. Venter çok basit organizmalar n gen yap s üzerinde oynayarak onlar karbondiyoksit tüketir hale getirebilece ini söylüyor. Bu sürecin yan ürünüyse oktan temelli yak tlar olacak. Do ada bu tür bakteriler zaten var ama Amerikal bilimadam gen yap lar yla oynayarak, ürettikleri yak t miktar n ciddi derecede art rabilece ini söylüyor. stanbul Büyükflehir Belediyesi ayr ca Tuzla daki Biyolojik At ksu tesisinden ç kan çamurdan biyogaz ve elektrik elde ediyor. Enerji üretim sisteminin devreye girmesiyle bir yandan çamur miktar nda azalma sa lan rken, di er yandan da tesiste tüketilen elektri in % 70 inin biyogazla elde edilmesi planlan yor. En fazla yat r m n günefl ve rüzgar enerjisi alanlar yla biyo yak tlara yönelik oldu u belirtiliyor. Bu da sözkonusu sektörlerde sahip olunan teknolojinin daha geliflmifl olmas n ve yat r mc lar n bu alanlara daha fazla ilgi duymas n yans t yor. Birçok ülkede hükümetlerin uygulad sübvansiyonlar ve vergi kolayl klar da yat r mc lar teflvik ediyor. Kaynaklar:

14 Tan d k Bir Yüz Söylefli: fiafak fiahin Foto raflar: Yusuf Mut Modernite,insan ak l ve duygu aras nda s k flt rd... Akl n ve Kalbin Yazar : Haflmet Babao lu Ünlü köfle yazar ve yorumcu Haflmet Babao lu ile, so uk havalarda s cak ve samimi bir sohbet Sizin için Siyah az, beyaz çok insan. Duygu adam. Onun gibilerden az kald diye bir yorum yap lm fl. Siz de son dönemde böyle alg land n - z hissediyor musunuz? Yafll l m anlatmak için söylemifl olabilirler. Sakallar m anlatm fllar. Eyvallah. Son dönemde de il, çok uzun zamand r böyle bu. Ama, flu duygu adam laf ndan hafiften k llan r m ben. Çünkü yeni Türkçe her fleyi, bir çok anlam tek bir kavramla adland rma hastal na tutuldu u için, bazen rahats z edici sonuçlar ç k yor. Mesela hassas çocuk de ilim. Duygu adam laf ndan hofllanaca m asl nda ama, iflte k llanmam n sebebi bu. Okurla yazar, izleyiciyle televizyon yorumcusu aras nda bir el s k flma olmas laz m Ayr ca flöyle birfley de var, duygular irrasyonel fleyler de illerdir. Son y llarda ç kt m televizyon programlar nda, verdi im röportajlarda alt n çizdi im birfley var; modernite, insan ak l ve duygu aras nda s k flt rd. Ve bu arada çok önemli bir bilgi kayna unutuldu: Sezgi. Duygu ve ak l bir bilgi kayna d r. Ama sezgi de bilgi kayna d r ve o modernite taraf ndan devre d fl b rak ld. Bende duygusall k olarak görünen pek çok fley, deyim yerindeyse, sezgilerine kulak vermek olarak gerçeklefliyor. Zor de il mi bu gömle i tafl mak? Önceleri çok rahats z oluyordum. Mesela aflk yazar diyorlard. Ahmet Altan ve beni aflk yazar diye tan - t yorlard. Ama Ahmet Altan gerçekte bir edebiyatç. Benimse edebi ürün olarak sadece iki kitab m var. Kendimi bir edebiyatç olarak görmüyorum. Bir kere aflk yazar dedikleri nedir? Köfle yazar olarak sevilmem tutulmam, özellikle Yeni Biny l ve alt y l önceki Sabah ta, bu konuda yaz lar yazmamdan kaynaklan yor. Ama biraz dikkatle bak nca, bunlar n aflk yaz s de il, iliflki yaz lar oldu u fark edilir. Yani Ahmet Altan ve benzerleri gibi do rudan do ruya aflk ve üzerine çok yazmad m ama iliflkiler üzerine çok yazd m. Ben bunun ad n da koydum: modern beraberlikler. Flörtten evliliklere kadar aflka benzetmeye çal fl rlar ama bu aflk de ildir. fiimdi dolay s yla, ben kendimi bildi im sürece, bana giydirilen gömlekler önemli de il. Gerçi güzel asl nda, bana duygu adam demifller. Bir yerden bak yorlar ve beni bir biçimde anl yorlar. Bu beni sevindiriyor. Çün

15 Tan d k Bir Yüz tum. Yani benim Befliktafll l m yaln z bir direniflti. Bir dik durufltu asl nda kendi kendine. Peki ya stanbul? Bahçeflehir Üniversitesi nde stanbul diye bir ders vard. Böyle bir ders vermek ister miydiniz? Bir sofram z kalm flt. nsanlar n hasetini, çat flmac ruhunu, pis rekabet anlay fl n, dedikoduculu unu falan tafl mad klar tek yer sofrayd. Zaten modern hayat n zorluklar yüzünden yavafl yavafl yok olan sofram z n, bir de kötücül bir flekilde ifllenmesi beni çok öfkelendiriyor. kü nas l olsa ben kendimi biliyorum. Bir flekilde bilgiyi de tartarak yazan adamlardan biri oldu umu nas lsa biliyorum. Dolay s yla benim için bir sorun yok. Yani okuyucalar ve izleyiciler zihinlerde konumland rma m yap yor? Evet, bu böyledir. Bu bir kontrat biçimidir. Okurla yazar, izleyiciyle televizyon yorumcusu aras nda bir el s k flma olmas laz m. Benim onlara uzatt m el duygular msa bunda hiçbir sorun yoktur benim için. Ben bundan yana s k nt çekmem. Yeter ki ben kendimi bileyim. Futbol yazmaya Yeni Biny l da m bafllam flt n z? Futbol yorumculu um ayr bir hikaye. Ben yirmi küsür y ll k gazeteceyim. Fakat Yeni Yüzy l dayken, flimdi Vatan n spor servis müdürü olan brahim Seten, 26 yafl nda canavar gibi gencecik bir spor müdürüydü. Onlar n servisi de Modern bir yenilik tanr s var, sürekli her y l kurban istiyor bizden." benim odam n yan ndayd. Ben oturdu um yerden yüksek sesle o haftaki maçlar n yorumunu yap yordum. Futbol öyledir zaten, hepimiz konufluruz. brahim dedi ki bir gün, Ya Haflmet Abi, hep bize anlat yorsun. Bunlar bütün hafta boyu bize anlataca na, o zaman git maçlara, bas n tribününden seyret, gel bize de yaz o zaman dedi. Maksat bana gaz vermek. Ben hakikaten y llar nda bu ifli yazmaya bafllad m. Yani asl nda herkesin sand gibi bu ifle H ncal Uluç yüzünden girmedim, brahim Seten yüzünden futbol yorumculu una bafllad m. Yani asl nda siz H ncal Bey i ç karm fls n z tekrar? Evet asl nda, öyle birfley oldu. Kenan zaten flok geçirdi H ncal Uluç o dönemde kabul edince. Kolay evet demez çünkü. 90 Dakika n n kendini evrimlefltirmesi veya yenilefltimesi ihtiyac n hissediyor musunuz? Yahu bu yenilik tanr s na kurban vermenin mant - n anlam yorum. Ben buna çok g c k oluyorum. Bizi seven adam, bugün sevecek ertesi gün sevmeyecek. Niye? Kendini yenilemedi diye. Neyi yenilece iz abi, iyi fleyler niye yenilenir? Çok daha temel birfley soruyorum size, boflverin 90 Dakika y, Haflmet i falan. yi fleyleri niye yeniliyoruz? Modern bir yenilik tanr - s var, sürekli her y l kurban istiyor bizden. Ayr ca dünyan n her yerinde televizyon programlar nda gelenekselleflmek önemlidir. Bir tek bizde var bu hastal k. Hiçbir fley olmasa dekoru de ifltirirler. Geçen sene izleyici seni sevdi mi? Sevdi. Peki bu sene dekoru de ifltirmesen sevmeyecek mi? Yani seni dekor için mi seviyor bu adam. Halbuki bir program n esas meselesi, izleyiciyle kurdu u metafizik bir iliflkidir. Onu izleyici bilir. Biz bilemeyiz. Bursa da do muflsunuz. Gönül ba n z var m Bursa yla? Bursa-Befliktafl gerilimi sizi de etkiliyor mu? Bu gerilim çok yak n zamanda bafllayan bir fley. Ben ilkokulu Moda da okudum. 5 yafl mdan beri Befliktafll y m. Hatta babam Galatasayl, çevrem Fenerbahçeliydi. Ama ben o siyah beyaz formaya afl k olmufl- stanbul un dersini vermek yerine, stanbul u yaflamay tercih ederim. lla bir hocal k yapacaksam e er birgün, epistemoloji yani bilgi teorisi dersi vermek isterdim. Bilginin kendisinin ne oldu u ve nas l elde edildi inin dersini vermek bana daha çok haz verir. O yüzden diyorum iflte, bana duygu adam diyorlar ama ak lla, zihinle ve rasyonaliteyle daha çok ilgiliyim asl nda. Son dönemde gençlerle ilgili yaz lar n z yer ald. Gidiflattan tedirgin olman zla beraber, umudunuz da var gibi anl yoruz. Do ru mu? Tabii ki popüler kültürün kurbanlar gençler. Medyan n bunda etkisi büyük elbette. Ama flöyle de bir fley var, fluna karfl y m ben; mesela futboldan örnek vereyim, futbol art k endüstri haline geldi, maça gitmeyelim hadi hal sahaya gidelim!. Bunlar çocukça fleyler. Yani ara sokaklara, cemaatlere, ma- aralara kaçmakla olmaz. Bu sorunu ya orada, hayat n, medyan n merkezinde çözece iz ya da çözmeyece iz. Mesela internet gençler üzerinde olumsuz etkili olup problem yarat yorsa, problemi çözmenin yolu yine internetten geçer. Benim en sevdi im fley internetteki gençlik forumlar n takip etmektir. Gençlerin arkadafll k siteleri ve forumlar onlar hakk nda çok fley anlat r. Yemekteyiz program n elefltirdi iniz bir yaz n z var. Sizce sofra kültürümüzü de yitiriyor muyuz? Akhisarl Köfteci Ramiz e yaz lar n zda s kça yer veriyorsunuz. Siz de dikkatli beslenenlerden misiniz? fiehir demek, sokak demektir." Medyada yayg n olan bir fley var: rafine tatlar güzeldir. Onlar yazmak falan. Oburlukla afl r incelik aras nda gidip gelen birfley gibi sunuyorlar bize yemek yemeyi. Ben ortada yer al yorum. Mesela zeytin ye, ama özgün olsun. Hem gözüne, hem dama na güzel gelsin. Ben iflte ondan yanay m. Köfte ye, ama güzel leziz köfte ye. Yahu bir de hayat sevmenin, neflelendirmenin yollar ndan biridir yemek yemek. Libidodur, yaflam enerjisidir. Libidoyu s rf cinsel enerji olarak de erlendiriyoruz ama yemek yemek de bir yaflam enerjisidir. Son olarak 2009 un ilk aylar n n da ekonomik olarak kötü geçece i söyleniyor. Ne yapmak laz m sizce? Bir kere flu flapflall yapmayal m. Bekle, 2-3 ayda bir ç k al flverifle diyorlar. fiunu düflünmüyorlar; iki yüz bin genç insan çal fl yor perakende sektöründe. Marketlerde, ma azalarda çal flanlar senin, benim, onlar n kardeflleri, kocalar, ye enleri. O çocuklar iflsiz mi kals n? Bunun ne sana ne topluma faydas var. fiunu yazm fl birisi; evlere kapanal m. O zaman kasabada oturun, köyde oturun evde oturacaksan z. fiehir demek sokak demektir. Sana git en lüks yerde yemek ye demiyoruz ki. Zaten gitmiyorsun. Git güzel bir çay bahçesine otur, bir çay iç, bir simit ye. Kafede otur, kahve kokusunun tad n ç kar. Parklar n çamuru bile bazen güzel olur. Sonra bunlar yaflamay nca çok piflman olur insan. Biz 2001 krizinde bunu gördük, çok piflman olan arkadafllar m var. Fakat 98 de Dünya Kupas n yorumlamak üzere, Kenan beni NTV ye ça rd. O programa H ncal Abi yle birlikte ç kt k. O dönemde H ncal Abi iki y ld r televizyonlar b rakm flt. Hiçbir program yapm - yordu. Rahmetli Kenan, onu ba lamaya çal fl yor tabii. Haz r H ncal Abi gelmiflken NTV de yeni, çok taze bir kurulufl- Kenan; H ncal Abi, gel bizde program yap falan dedi. H ncal Abi de, böyle olursa olur dedi. Kenan nas l böyle olursa? deyince, flte Haflmet, sen, ben olursak olur dedi. Ve hemen o y l, dünya kupas bitip bizim lig bafllay nca biz de 90 Dakika ya bafllad k

16 Kiflisel Geliflim Giriflimcilere alt n de erinde tavsiyeler H ocam ifl kurmak istiyorum, bir iflim var, marka yaratmak istiyorum ne olur pazarlama dersi verin, ö üt verin, derslerinize gireyim" diyenlerin say s ço al yor. Özellikle paran n çok k ymetli oldu u bu dönemde. Asl nda e-postalar n ço u perakende sektöründe ifl yapmak isteyen küçük çapl giriflimcilerden geliyor. Önlerini finansal olarak net göremedikleri için, ad mlar n atmadan önce bir bilene dan flmak istiyorlar hakl olarak. Kimi bir cafe açmak istiyor, kimi emlakç, kimi internet oyun salonu, kimi kuaför... "Ne yapmal y m, ne yapmal y m" diye düflünürken akl ma bir fikir geldi... Herkese tek tek yan t verece ime bir "ak l hocas " olarak bildiklerimi sizlerle paylaflmak daha do ru olacak san r m. Verece im bilgilerden sadece cafe sahibi, emlakç, kuaför de il; eczac, doktor, difl doktoru, avukat, mimar da, daha do rusu bir müflterisi olan herkes yararlanacakt r. Bugünün dünyas nda baz lar pazarlamay önemsemeyip baflar n n anahtar n n müflteri hizmetini iyi vermekten ve varolan müflteriyi elde tutmaktan geçti ini san yorlar. Yeni müflteri aramak, bulmak o kadar maliyetli bir fley do rudur. Ancak e er müflterinin gerçek ihtiyac n ve beklentilerini ö renmeye çal flan pazarlama eylemlerini yapmazsan z iyi müflteri hizmeti vermek ne ifle yarar ki? yi müflteri hizmeti sadece bir broflür bas p baz adreslere sald m çay ra mevlam kay ra göndermek midir? De ildir. Pazarlama sadece reklam yapmak, afifl asmak, broflür basmak da de ildir. Pazarlama bulmacaya benzer. Pazarlama ve müflteri hizmetleri birbiriyle iliflkilidir ve iyi pazarlama yapmak 1000 parçal k jig-saw bulmacay bir araya getirmek kadar zor bir fleydir. Genifl anlamda bakacak olursak pazarlama birlikte yap lan iki eylemden oluflur: 1) Tüketici gereksinimlerini anlamak 2) Bu ihtiyaçlara yan t veren ürün, hizmet, iletiflim stratejileri gelifltirmek... Reklam, iletiflim, müflteri hizmetleri daha sonra gelen hatta pazarlaman n son ad mlar d r. Pazarlaman n temel ilgi alan büyümedir. Ürün karmas n n büyümesi, müflteri taban n n büyümesi, kârl l n büyümesi, imaj n büyümesi, yat r lan liralar n büyümesi... fli büyütmek için gerçekten pazarlamadan yararlan - lacaksa iflinizi müflterinin beyniyle düflünmeniz ve flu sorular kendinize sorman z gerekir: Prof. Dr. Ali At f Bir 1) Müflterilerimi ne kadar tan yorum? 2) Niye beni tercih etsinler/ ya da ediyorlar? 3) Ürün ve hizmetlerim hangi yararlar sa l yor? 4) Ürün hizmetlerimi müflterilerim nas l buluyorlar? 5) fiirketimden daha fazla tatmin olmalar için ne yapmam laz m? 6) Baflka kim ürün ve hizmetlerimden yararlanabilir? 7) Onlar tatmin etmek için baflka hangi ürün ve hizmetler sunabilirim? Müflterilerinizi Nas l Tan rs n z? Öncelikle bir iflte baflar n n anahtar % 10 bir vizyona sahip olmakt r. Daha sonra % 25 h rsl olmak, daha sonra da % 65 kan, ter ve gözyafl gelir. Bir de insan n neye zaman ay rmak istedi ini önceden çok iyi hesap etmesi gerekir. Örne in çok iyi bir yazar olabilirsiniz, yaz yazmak için yarat lm fl olabilirsiniz ama dergi ç kartmak ayr bir ifltir. Çok iyi doktor olabilirsiniz ama hastane iflletmek ayr bir ifltir. Çok iyi yemek yapabilirsiniz ama restoran iflletmek çok ayr bir ifltir. Bu nedenle flirket sahibi flirketteki rolünü çok iyi tan mlamal. E er iyi yemek yapan kiflinin paras var ve ama yönetecek zaman ve iste i yoksa ya çok iyi yönetici bulmal, ya da bulam yorsa o ifli yapmaya hiç kalk flmamal. Ancak bu karardan sonra net bir biçimde o ifl alan nda nereye girmek istendi i tan mlanmal. Bu tan m da flirketinizdeki herkes anlamal ve benimsemeli. Afla - da kendinize, çal flanlar n za ya da ifl ortaklar n za sorman z gereken sorular var. Bu sorular iflinizin herhangi bir döneminde sorabilirsiniz? (kuruluflta ya da on y l sonra) 1. fiirketimizin gelecek alt ayda, bir y lda ve iki y lda baflarmas gereken en önemli iki iflletme amac ne? 2. Bu amaçlara ulaflmak için hangi d fl mücadelelere gereksinim var? 3. Bu amaçlara ulaflmak için hangi iç mücadelelere gereksinim var? 4. Bu amaçlara ulaflmak için daha önce uygulad m z üç strateji ne? 5. flimizdeki hedef kitlemiz kim? nsanlar bizden almaya güdüleyecek / ya da güdüleyen fley ne? 6. Müflterilerimiz için flirketimizin çözdü ü üç temel sorun ne? 7. Potansiyel müflterilerimiz bizimle ilgili ne düflünüyor. Bizim flirketimiz deyince ak llar na ne geliyor? 8. Ana rakiplerimiz kimler? Varolan ve potansiyel müflterilerimiz onlar nas l alg l yor? 9. fiirketimiz rakiplerden ne yönden ayr l yor? 10. Potansiyel müflterilerden gelen temel itirazlar neler? Bunlar n üstesinden gelmek için neler yap yoruz? Yukar daki sorulara yan tlar vererek sizin, çal flanlar n z n ve ifl ortaklar n z n ayn vizyonu paylafl p paylaflmad n kolayca anlars n z. Bu sorular bir seferde birlikte yan tlamal s n z

17 Sporda Beslenme Sporcunun baflar s 30 beslenmesinden geçer Sa l kl bir yaflam için beslenmenin ve sporun önemi önceden beri bilinmektedir. Hipokrat M.Ö. 480 y l nda sa l kl yaflam n temel ilkesini flu flekilde aç klam flt r. Sa l kl yaflam, bireyin beden yap s (kal t m) ve çeflitli besinlerin etkilerinin bilinmesini gerektirir. Ancak beslenme tek bafl na sa l kl yaflam için yeterli de ildir, egzersiz de yap lmal d r. Bununla birlikte beslenme ile güçlülük aras ndaki iliflkinin önemi eski yunanl lar devrinde oldu u gibi sporun ilk örgütlenmesi ça lar nda da bilim adamlar nca belirtilmifl ve konu üzerinde önemle durulmufltur. Beslenme bütündür ve sporcunun performans - n en üst düzeye ç karacak sihirli yiyecek ve içecekler yoktur. Önemli olan sporcunun, sporcu beslenmesi kurallar içerisinde, yeterli ve dengeli beslenmesinin sa lanmas - d r. Dengeli bir beslenme ile geliflme gösteren sporcu performans n n, yap lan araflt rmalar yetersiz beslenme ile düflece i sonucuna varm fllard r. Vücudundan iyi bir performans bekleyen sporcular, çal flma veya maç öncesi, kaslar nda karbonhidratça zengin besinler depolamal ve çal flma sonras kaybettikleri bu yak t tekrar doldurmal d rlar. Kendisini sürekli yorgun hissedenler, bu kurala dikkat etmiyor demektir. yi beslenmenin sporcuya sa lad avantajlar: Beslenme uzmanlar, her koflulda iyi beslenen bir sporcunun iyi beslenmeyen veya besinlerine hiç dikkat etmeyen bir sporcuya göre elde etti i bir tak m avantajlar oldu u görüflündedirler. Bu avantajlar ise afla daki gibi s - ralamaktad rlar. Sporcunun antrenman etkinli i maksimum düzeydedir: yi bir beslenmeyle sporcu, antrenörünün verdi i antrenmana kolay uyum sa lamakta ve her türlü antrenman yapacak güce kavuflmakta ve performans n artt rmaktad r. Üst düzey mental konsantrasyon ve dikkate sahiptir: Her spor dal nda, dikkat ve oyuna konsantrasyon önemlidir, bunun için de temel etkenlerden bir tanesi de yeterli ve dengeli beslenmedir. Seyahatlere dayan kl ve yabanc çevreye kolay uyum sa lamaktad r: yi beslenen bir sporcu her zaman, her ortama ayak uydurabilecek güce ve dayan kl l a sahip olmaktad r. Büyüme ve geliflmesi üst düzeydedir: Özellikle spora bafllama yafl - n n küçük olmas nedeniyle, yeterli Kaynaklar: ve dengeli beslenme sonucu çocuklar n büyümesi ve geliflmesi üst düzeye eriflmekte ve yetiflkinlikte istenilen vücut ölçülerine ulafl lmaktad r. Hastal klara yakalanma ve sakatlanma oran az ve hastal k süresi k sad r: Yap lan çal flmalarda, iyi beslenen sporcular n hastalanma ve sakatlanma oranlar n n iyi beslenmeyenlere göre daha az oldu u saptanmaktad r. Hatta sakatlanma oran n n iyi beslenmeyle % 50 gibi yüksek oranlarda azalt labilece i de belirtilmektedir. Yap lan spor dal na göre farkl l k göstermesine ra men, sporculardaki enerji harcamas normal bir kifliden 2-3 kat fazla oldu u bilimsel bulgulard r. Farkl ülkelerde veya ayn ülkelerde, bu enerji gereksinimi ayn spor dal nda, ayr antrenörlerin antrenman programlar na göre de ifliklik gösterebilir. Sporcularda s k rastlanan beslenme hatalar : 1. Çok fazla proteinle beslenmek. Örne in maç sonras yemekte patates, ekmek gibi karbonhidratça zengin g dalar yerine, et yemeklerini tercih etmek. 2. Afl r ya l beslenmek. Hamburger, ya da k zarm fl patates, mayonezli, sosisli sandviçler gibi g dalar s k yemek. 3. Yetersiz karbonhidrat almak. Özellikle çok ac k ld nda yenilenlere dikkat edilmelidir. Karbonhidrat eksi ini kapamak yerine, cips, dondurma, gofret yemek gibi al flkanl klardan vazgeçilmelidir. 4. Günlük toplam kalorinin düflük olmas. Kilo sorunu olan sporcular yanl fl olarak karbonhidratl yiyeceklerin fliflmanlat c oldu unu düflünürler. Sadece ya s z proteinlerle ve sebze-meyve ile beslenmek, vücudun kalori ihtiyac n karfl lamaz. Müsabaka esnas nda nas l beslenilir? Müsabaka esnas ndaki beslenme ile enerji kazan m düflüncesi fazla abart lmamal d r. Sporcunun müsabakadaki verimine daha çok, müsabaka öncesi yap lan antrenmanlar ve bu antrenmanlara uygun beslenme etki eder. K sa süreli yar flma s ras nda herhangi bir besin ö esi almak gerekli de ildir. Uzun süren yar flmalarda ise verilen içeceklerin etkili oldu u bilinmektedir. Uzun süren, ara verilen ve duraklamal spor branfllar nda müsabaka esnas nda beslenmede a rl k karbonhidrat ve mineral al m na verilir. Yap lan araflt rmalar müsabaka esnas nda fazla ter kaybedece- i göz önünde bulundurularak mineral bak - m ndan zengin bir içece in al nmas n n gerekli oldu unu ortaya koymufltur. Uzun süren yar flmalar esnas nda flekerle haz rlanm fl (fleker oran %2,5-5) s v lar n alabilece i de belirtilmektedir. Müsabaka ve antrenman sonras vücudun kendini toparlamas için flunlara dikkat etmek gerekir: 1. Karbonhidratça zengin besinlere a rl k veriniz. Çünkü glikojen olarak depolanabilen en uygun besinler karbonhidratlard r. Örne in maç sonras lezzetli bir omlet (protein/ya ) yemek yanl fl bir seçimdir, çünkü kaslar n z omletteki protein ve ya, glikojen olarak depolamaz. 2. Karbonhidratça zengin g dalar a r bir çal flmadan sonraki bir ila dört saat içinde yemelisiniz. Bu süre kaslar n z n glikojen depolamada en etkin oldu u zamand r. Özellikle günde çift idman veya maç yap ld - zaman, bu beslenme çok önemlidir. 3. Çal flmadan sonraki iki saat içinde en az kalorilik karbonhidrat al n z. Çal flma sonras ifltah n z yok ise, meyve suyu içmek en do ru yoldur. Meyve flekerleri hem beslenme eksi inizi hem de susuzlu unuzu giderir. ki saat sonra bu beslenme dozunu tekrarlay n z. 4. A r çal flma ve müsabakalar sonras ndaki iki gün boyunca, karbonhidratça zengin g dalar yemeye devam ediniz. Eksiklerin tam olarak giderilmesi zaman al r. 5. Kaslar n z dinlendiriniz. Kaslar n z n daha az glikojen yakarak depolamas n sa lay n. Dinlenme, bu gibi durumlarda tembellik de- il, bir sonraki maç için iyi bir yat r md r. 6. Potasyum içeren sebze, meyve ve sular - n tüketiniz. Potasyum, terleme ile kaybedilir ve geri al nmas gerekir. 7. Can n z tuz isterse yemeklere çok az serpmeniz veya tuzlu bir besin yemeniz yeterlidir. Çal flmada ter ile tuz kaybedilse de, afl r s cak ve uzun süreler d fl nda (Örnek. plaj voleybolu), vücudun tuz stoklar n n tükenmesi enderdir. Özel durumlar d fl nda bu ihtiyaç, normal beslenme ile karfl lanabilir. 8. Susuzlu unuzu gidermek için yeterince s v al n - hatta daha fazlas n. Vücudun afl - r su kaybetmesi halinde (3kg.'dan fazla a rl k kayb ), bunu gidermek için saat gerekir. Susama hissi size su kaybetti inizi tam olarak göstermeyebilir. 1. Nancy Clark,MS,Rd; Sportsmedicine Brookline, Brookline, MA 02167, U.S.A

18 Uzman Görüflü Su sa l kt r Diyetisyen Seçil Kenar Su canl l n devam için büyük öneme sahiptir. nsanda kan n %92'si su, kemiklerin %22'si su, beynin %75'i su ve kaslar n %75'i sudur. Suyun vücutta birçok ifllevi vard r, hücrelerin yap s na kat l r, kan ile hücrelere besin ve oksijen tafl nmas nda, vücutta aç a ç kan zararl maddelerin vücut d fl na at lmas nda görevlidir. Böylece vücudu temizler, canl l k verir ve besler. Böbreklerden toksik maddelerin temizlenmesi ve idrar ile zararl maddelerin vücuttan uzaklaflt r lmas n sa lar. Kan bas nc n n kontrol edilmesinde görevlidir. Hücre içi ve d fl elektrolit dengesinin kurulmas nda yard mc d r. Göz, a z ve burun kanallar n n nemlendirilmesine yard mc d r. Vücut s s n ayarlamada yard mc d r, egzersiz ve s cak havalarda terleme yolu ile vücut s s n n sabit kalmas n sa lar. Vücut s v lar n n oluflumuna kat l r. Ayr ca suyun içerisinde bulunan minerallerin de vücut sa l aç s nda büyük önemi vard r. Özellikle cildin elastikiyeti korudu u ve vücuttan toksinlerin at m na yard mc oldu u için cilt sa l üzerinde olumlu etkiler vard r, selülit tedavisinde kullan l r. Özellikle enfeksiyon hastal klar nda vücuttan zararl bileflenlerin uzaklaflt r lmas nda etken oldu undan, enfeksiyon s ras nda bol su tüketimi daha k sa sürede iyileflmeyi sa layacakt r. Zay flama diyetlerinde de suyun önemi sürekli vurgulan r. Yemek esnas nda al - nan su mide hacmini artt raca ndan doygunluk sa lar, vücudun temizlenmesine yard mc olur. Günlük yaflam m zda özellikle egzersiz, spor yapt m z ve s cak günlerde ve sauna v.b s - ca a maruz kald m zda vücutta afl r su kayb meydana gelir. Burada en büyük tehlike vücudun ihtiyac olan su miktar n n alt na inmesidir. Bu duruma dehidratasyon denir. A z kurulu u, bafl dönmesi, bay lma hissi, göz kararmas, idrara ç kamama gibi belirtileri olan dehidratasyon ani ölümlere bile sebep olabilmektedir. Bu yüzden spor s ras nda, afl öncesinde ve sonras nda, afl r terleme esnas nda her 15 dakikada bir bardak su içilmesi gerekmektedir. Vücudun su kaybetmesi sonucunda, %1: susuzluk hissi, s düzeninin bozulmas, performans azalmas %2: s artmas, artan susuzluk hissi %3: vücut s düzenin iyice bozulmas, afl r susuzluk hissi, %4: fiziksel performans n %20-30 düflmesi %5: bafl a r s, yorgunluk %6: halsizlik, titreme %7: fiziksel etkinlik sürerse bay lma %10: bilinç kayb %11: olas ölüm Yap lan en büyük hatalardan birisi gün içerisinde çay, kahve, kola tüketiyorum, bunlarda s v ihtiyac m karfl l yor düflüncesiyle az su tüketilmesidir. Oysa bu tür içecekler tam tersi olarak vücuttan suyun at lmas na sebep olurlar yani s v tüketimi yerine geçmezler. Günlük vücudun su ihtiyac kiflinin fiziksel flartlar na göre de iflim gösterir, ortalamas lt kadard r. Ayran, komposto, bitki çaylar, meyve sular s v tüketim miktar na say labilir. Üzerinde konuflulan konulardan biri de suyu ne zaman içece imizdir. Suyun yemekle içilmemesi, 1 bardaktan fazla suyun bir kerede içilmesinin yanl fl oldu u, günde 6-7 litre içilirse zay flanaca gibi bir çok yanl fl inan fl hepimiz duymufluzdur. Suyun ne zaman içildi i önemli de ildir, yemekten önce, esnas nda, sonras nda, aralarda istedi iniz zaman içebilirsiniz, yeter ki su için. Afl r su içmek zay flatmaz, özellikle günde 4-5 lt üzerinde tüketilen su yap lan araflt rmalara göre böbreklerde atrofiye sebep oldu u tespit edilmifltir. Günde en fazla 4 lt su içimi yeterlidir. E er yo un fiziksel aktivite yap yorsan z bu miktar artabilir. Gün içerisinde idrar miktar ve renginin kontrolü de önemlidir. drar rengi koyulafl yorsa içti iniz su miktar n artt r n z. Bol su içilen sa l kl günler dilerim 32

19 Ocak - fiubat - Mart 2009 Dimes in ücretsiz yay n d r Y l: 2 - Say : 3 Dünyam z n Enerji htiyac ve Alternatif Çözümler Dimes in Yeni Yüzleri Gelece i Görmek Hedef 2012 Haflmet Babao lu Giriflimcilere Alt n De erinde Tavsiyeler Su Sa l kt r