SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI KISACA SAMSUN 2017

Transkript

1 2017

2 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI KISACA SAMSUN 2017

3 Bu eserin tüm telif hakları Samsun Ticaret ve Sanayi Odası na aittir. Samsun Ticaret ve Sanayi Odası nın ismi kaydedilmek koşulu ile alıntı yapmak mümkündür. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Hançerli Mahallesi Abbasağa Sokak No: / İlkadım SAMSUN Tel: Faks: E-Posta: samsuntso@samsuntso.org.tr Web: H a z ı r l a y a n: İbrahim ÇELİK, Endüstri Mühendisi Samsun TSO, Genel Sekreter Yardımcısı SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI

4 İçindekiler Sayfa Konu 1 Kısaca Samsun 1 Nüfus 1 Demografik Göstergeler 2 İç Göç 2 Ekonomik Yapı 2 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla 3 Gelişmişlik 3 Kamu Yatırımları 3 Yatırım Teşvik 4 Sanayi 4 Organize Sanayi Bölgeleri 4 Küçük Sanayi Siteleri 5 Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 5 Samsun Serbest Bölgesi 5 Sınai Mülkiyet Hakkı 5 Açılan Kapanan Firmalar 5 Ticaret ve Sanayi Odaları 6 Samsun Ticaret ve Sanayi Odası 6 Esnaf ve Sanatkar Odaları 6 İş Kayıtlarına Göre Girişim 6 İhracat 7 İthalat 7 Samsun Gümrük Müdürlüğü İşlemleri 7 Bankacılık 8 Krediler 8 Mevduat 9 Protesto Edilen Senetler 9 Karşılıksız Çekler 9 Vergi Tahakkuk ve Tahsilatı 10 İşsizlik 10 Öncelikli Yaşam Kalitesi Göstergeleri 10 İş Kazaları 11 Tarım 11 Orman Varlığı 11 Ulaştırma 12 Havayolu 12 Denizcilik 12 Elektrik Tüketimi 13 Eğitim 13 Yüksek Öğretim 14 Sağlık 14 Kültür 14 Turizm 15 Spor 15 Konut ve Yapı 15 Yaşam Endeksleri 15 Samsun Kosgeb 16 İşkur 16 Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı 16 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu 16 Avrupa Birliği Hibeleri 16 İcra ve İflas 17 Samsun Kaçıncı Sırada? Kaynakça: Samsun İktisadi Rapor 2017 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI

5 SAMSUN Binlerce yıllık tarihi ile birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir olan Samsun halen bölgesinin sosyoekonomik açıdan en büyük kentidir. Karadeniz sahil şeridinin orta bölümünde Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerinin Karadeniz e döküldükleri deltalar arasında yer alan Samsun 9,364 Km² yüz ölçüme sahiptir. Coğrafi konum olarak kuzey enlemleri, ve doğu boylamları arasındadır. Kuzeyinde Karadeniz in yer aldığı ilimizin komşuları; doğusunda Ordu, batısında Sinop, güneyinde Tokat ve Amasya, Güney batısında ise Çorum illeridir. Samsun genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak sahil şeridi ve iç kesimlerinde iklim iki ayrı özellik gösterir. Aynı gün içerisinde havanın bir kaç kez değiştiği görülür. NÜFUS Türkiye nüfusunun 13 Milyon 648 Bin 270 kişi olduğu 1927 yılında nüfusu 260 Bin 868 kişi olarak tespit edilen Samsun, nüfus büyüklüğü açısından 63 il arasında 17 nci sırada yer almaktaydı. Samsun ili 2016 yılsonu itibariyle 1 Milyon 295 Bin 927 kişilik nüfusu ile 81 il arasında 16 ncı sırada yer almıştır yılında Samsun un nüfusu bir önceki yıla göre 16 Bin 43 kişi artmıştır. İlin yüzölçümü km² (göller hariç) ile Türkiye yüzölçümünün yaklaşık %1.2 sini oluşturmaktadır. Samsun da kilometrekareye düşen nüfus 1927 yılında 29 kişi iken, 2016 yılında 143 kişiye yükselmiştir yılında Türkiye de kilometrekare başına nüfus 18 kişi iken, 2016 yılında 104 kişiye yükselmiştir. Samsun ilinin nüfus payı sürekli azalma eğilimindedir. Samsun ilinin nüfus payı döneminde artmış, 1965 yılından itibaren kesintisiz azalarak 2016 yıl sonunda %1.62 ye kadar gerilemiştir. DEMOGRAFİK GÖSTERGELER 2016 yılında Türkiye de gerçekleşen 1 Milyon 309 Bin 771 adet doğumun 16 Bin 921 adedi Samsun da gerçekleşmiştir yılında %1.47 olan Samsun un doğum sayısı payı 2016 yılında %1.29 olarak gerçekleşmiştir. Samsun ilinin doğum sayısı payı düşüş eğilimindedir. Türkiye de 2016 yılında gerçekleşen 422 Bin 135 adet ölümün 8 Bin 427 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir yılında %1.92 olan Samsun un ölüm sayısı payı 2016 yılında %2.00 olarak gerçekleşmiştir. Samsun un ölüm sayısı payı artış eğilimlidir yılında Türkiye de gerçekleşen 594 Bin 493 adet evliliğin 9 Bin 430 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir yılında evlenme sayısı payı %1.98 olan Samsun un 2016 yılında payı %1.59 olarak gerçekleşmiştir yılında Türkiye de gerçekleşen 126 Bin 164 adet boşanmanın Bin 794 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir yılında boşanma sayısı payı %1.62 olan Samsun un 2016 yılında payı %1.42 olarak gerçekleşmiştir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 1

6 İÇ GÖÇ 2000 genel nüfus sayımına göre 51,644 kişi ile (toplam iç göçün %5.1 i) en fazla net göç veren Samsun yılları arasında aldığı göçten daha fazla göç vererek sürekli net göç vermiştir yılında Samsun net göç almıştır. Samsun ili 2009 yılında 707 kişi, 2010 yılında 9,407 kişi, 2011 yılında 8,305 kişi, 2012 yılında 9,312 kişi, 2013 yılında 3,860 kişi, 2014 yılında 3,462 kişi, 2015 yılında 2,909 kişi net göç vermiş, 2016 yılında ise 500 kişi net göç almıştır. EKONOMİK YAPI Samsun, ekonomisi ve nüfusu ile Karadeniz Bölgesi'nin halen en büyük kentidir. Karadeniz havzasında önemli bir coğrafi konuma sahip olan Samsun, deniz, kara, hava ve demiryolu ulaşım imkânları ile büyük potansiyele sahiptir. Şehirde kamuya ait sanayi tesisleri ile başlayan sanayileşme süreci 1980 sonrası dönemde Organize Sanayi Bölgelerinin kurulması ve özel sektör yatırımları ile devam etmektedir. Samsun ilinde dördünde üretim faaliyetleri devam etmekte olan, biri tahsis aşamasında biri de kuruluş aşamasında toplam 6 adet Organize Sanayi Bölgesi mevcuttur. Bafra ve Çarşamba ovalarında yetiştirilen ürünler öncelikle bölge ihtiyacını gidermekle birlikte, yurdun dört bir yanına da pazarlanmaktadır. Tarım ürünlerinin İhracat imkânları şehrin ekonomisine ciddi katkı sağlayacak potansiyele sahiptir. Samsun' da yapılan hayvancılık ailelerin kendisini geçindirmesine yönelik olmakla birlikte gelişmeye müsait ve yatırım yapılabilecek bir alandır. Turizmin Samsun ekonomisindeki payı az olmakla birlikte il merkezinde olduğu gibi ilçe ve köylerde de gezip görülmeye değer çok sayıda tarihi ve turistik yerler mevcuttur. GAYRİSAFİ YURTİÇİ HÂSILA 2004 yılında toplam 7 milyar 40 milyon TL gayrisafi yurtiçi hasılaya sahip olan Samsun, 2014 yılında toplam 24 milyar 335 milyon Türk Lirası gayrisafi yurtiçi hasılaya sahip olmuştur. Samsun un toplam gayrisafi yurtiçi hasıla payı 2004 yılında %1.22 iken 2014 yılında bu pay %1.19 olarak gerçekleşmiştir. Samsun ilinin kişi başına gayri safi yurtiçi hasılası 2004 yılında 4 Bin 61 ABD doları iken 2014 yılında 8 Bin 790 ABD doları olarak hesaplanmıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2

7 GELİŞMİŞLİK Samsun, İllerin sosyoekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (1996) raporunda (eksi) olan gelişmişlik endeksi ile 76 il arasında 35 inci sırada yer almıştır. Samsun ili, Devlet Planlama Teşkilatının hazırlamış olduğu İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) raporuna göre Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralamasında (81 il içinde) (artı) olan endeks değeri ile 32 inci sırada yer almıştır. İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) raporunda 32 inci sırada yer almış olan Samsun, 2011 Yılı sosyoekonomik gelişmişlik endeksi çalışmasında 81 il arasında bir sıra gerileyerek 33 üncü sırada yer almıştır. KAMU YATIRIMLARI Kamu yatırımları, yatırım ortamının iyileştirilmesi, yatırımların ve istihdamın artırılması, şehrin sosyoekonomik durumunun iyileşmesi için büyük önem arz etmektedir döneminde Samsun un toplam kamu yatırımlarından almış olduğu payda önceki yıllara göre önemli bir artış olmakla birlikte 2011, 2012, 2013, 2014, 2015 ve 2016 yılları kamu yatırım payında önemli bir düşüş mevcuttur. Samsun 2016 yılı programında bir önceki yıla göre %35.3 oranında artışla 408 milyon 19 bin TL kamu yatırımı almıştır. Aynı dönemde Türkiye de toplam kamu yatırımları %23.1 oranında artmıştır. Samsun 2016 yılında kamu yatırımlarından en fazla pay alan 23 üncü il durumundadır döneminde kamu yatırım tutarı Türkiye de %393.2 artarken Samsun da %570.5 oranında artmıştır., grafikte gösterilen paylar muhtelif illere yapılan yatırımlar hariç hesaplanmıştır. Türkiye de kişi başına düşen kamu yatırımı 2015 yılında 790.TL iken 2016 yılında %21.4 oranında artışla 960.TL ye yükselmiştir yılında kişi başına düşen kamu yatırımı 236.TL olan Samsun ilinin 2016 yılı kişi başı düşen kamu yatırımı %33.7 oranında artarak 315.TL ye yükselmiştir döneminde kişi başına düşen kamu yatırımı Türkiye de %214.9 oranında artarken Samsun ilinde %74.4 oranında artmıştır. Samsun ilinin kişi başına düşen kamu yatırımı artış oranı Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır. Türkiye de kişi başına kamu yatırımı (muhtelif iller hariç) 2007 yılında 179.TL iken 2016 yılında 509.TL ye yükselmiştir. YATIRIM TEŞVİK Yüksek Planlama Kurulunun 16 Ekim 1997 tarih, 97/88 sayılı kararı ile 1. Derecede kalkınmada öncelikli yöreler kapsamına alınan ve halen kalkınmada öncelikli yöre statüsünde bulunan Samsun, 19 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile desteklerin uygulanması açısından altı bölgeye ayrılan yatırım teşvik sisteminde 3. Bölgede yer almaktadır. Samsun ili, 2016 yılında toplam sabit yatırım tutarı 341 milyon Türk Lirası olan 1 adedi yabancı sermayeli olmak üzere toplam 41 adet yatırım teşvik belgesi almıştır. Bu 41 adet yatırım teşvik belgesinin istihdam rakamı Bin 10 kişidir. Samsun ilinin 2002 yılında %1.02 olan yatırım teşvik belge sayısı payı 2016 yılında %0.79 oranında, 2002 yılında %1.11 olan sabit yatırım tutar payı 2016 yılında %0.35 oranında, 2002 yılında %0.87 olan istihdam sayısı payı 2016 yılında %0.71 oranında gerçekleşmiştir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 3

8 SANAYİ Samsun ilinin coğrafi konumu ve yapısı sanayi yatırımları için diğer Karadeniz illerine göre daha avantajlı durumdadır. Şehrin bu özelliği başta bakır, gübre ve sigara fabrikaları olmak üzere büyük sanayi işletmelerinin bölgede kurulmasına zemin hazırlamıştır. Şehirde kamuya ait sanayi tesisleri ile başlayan sanayileşme süreci 1980 sonrası dönemde Organize Sanayi Bölgelerinin kurulması ve özel sektör yatırımları ile devam etmektedir yılında Samsun da tüketilen elektriğin %42.55 i Sanayi işletmeleri tarafından tüketilmiş, Türkiye de ise elektriğin %47.64 ü sanayi işletmeleri tarafından tüketilmiştir. ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İlimizde Merkez Organize Sanayi Bölgesi, Kavak Organize Sanayi Bölgesi, Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, Bafra Karma&Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, tahsis aşamasına kadar gelen Havza Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makinaları İhtisas Organize Sanayi Bölgesi ve kuruluş aşamasındaki Çarşamba Organize Sanayi Bölgesi olmak üzere toplam 6 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Samsun Merkez Organize Sanayi Bölgesinde boş parsel bulunmamaktadır. Kavak Organize Sanayi Bölgesinde parsellerin tahsisi devam etmektedir. Bafra Organize Sanayi Bölgesinin unvanı tarihinde Samsun-Bafra Karma ve Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi şeklinde değiştirilmiştir. Bafra Organize Sanayi Bölgesinde yatırımcılar için arsa tahsisleri devam etmektedir. Gıda ihtisas Organize Sanayi Bölgesinde boş parsel bulunmamaktadır. Havza Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makinaları İhtisas Organize Sanayi Bölgesinde arsa tahsis aşamasına kadar gelinmiştir. Çarşamba Organize Sanayi Bölgesinin kuruluş çalışmaları hızla devam etmektedir. Samsun da Üretim ve İhracatın büyük bir kısmı başta Merkez Organize Sanayi Bölgesinde olmak üzere Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleşmektedir. Samsun Merkez Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 76 işyerinde 5 Bin 36 kişi istihdam edilmekte, Kavak Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 25 işyerinde 721 kişi istihdam edilmekte, Bafra Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 22 işyerinde 600 kişi istihdam edilmekte, Samsun Gıda Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 14 işyerinde 195 kişi istihdam edilmektedir. İl genelindeki Organize Sanayi Bölgelerinde üretimde olan 137 işletmede toplam 6 Bin 552 kişi istihdam edilmektedir. KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ Samsun ilinde Nisan 2017 itibariyle toplam 15 adet küçük sanayi sitesi mevcut olup bu sanayi sitelerinde toplam 7 Bin 817 adet işyerinde 22 bin 445 kişi çalışmaktadır. Tekkeköy ilçesinde 3 adet, Canik ilçesinde 2 adet, Çarşamba ilçesinde 1 adet, Bafra ilçesinde 2 adet, Terme ilçesinde 1 adet, Ondokuzmayıs ilçesinde 1 adet, Alaçam ilçesinde 1 adet, Vezirköprü ilçesinde 1 adet, Havza ilçesinde 2 adet ve Ladik ilçesinde 1 adet küçük sanayi sitesi mevcuttur. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 4

9 TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU İstanbul Sanayi Odası nın yapmış olduğu Türkiye nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketine göre 2016 yılında ankete katılan ilk 500 sanayici arasına 5 adet, ikinci 500 sanayici arasına da 5 adet Samsun firması girmiştir. Türkiye nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketine göre ilk bin sanayici arasına 2005 yılında %0.70 pay ile toplam 7 adet Samsun firması girmişken 2016 yılında %1.00 pay ile 10 adet Samsun firması girmiştir. SAMSUN SERBEST BÖLGESİ Samsun Serbest Bölgesi Samsun Liman sahası içinde 20 Mart 1998 tarihinde Resmi açılışı yapılarak hizmete girmiştir. Samsun Serbest Bölgesinin yer ve sınırları 27 Kasım 1995 tarih ve 95/7523 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenmiş ve m² lik bir alanda TCDD den devralınmak suretiyle kurulmuştur. Samsun Serbest Bölgesinin toplam ticaret hacmi 2015 yılında 120 Milyon 919 Bin 752 dolar iken bu rakam 2016 yılında 80 Milyon 897 bin 235 dolar olarak gerçekleşmiştir döneminde Samsun Serbest bölgesinin toplam ticaret hacmi %579.4 oranında artmıştır. Samsun Serbest bölgesinin 2016 yılında bir önceki yıla göre toplam ticaret hacmi %33.1 oranında azalmıştır yılında Samsun Serbest Bölgesi toplam ticaretinin %12.46 sı bölgeden yurtdışına, %44.13 ü bölgeden Türkiye ye, %4.09 u Türkiye den bölgeye, %39.32 si yurtdışından bölgeye şeklinde gerçekleşmiştir. SINAİ MÜLKİYET HAKKI 2016 yılında Samsun dan 611 adet Marka başvurusu, 22 adet Patent başvurusu, 31 adet Faydalı Model başvurusu, 61 adet (tasarım) Endüstriyel Tasarım başvurusu yapılmıştır. Samsun ilinin 5 adet tescilli coğrafi işareti bulunmaktadır. Bafra Pidesi ( ), Terme Pidesi ( ), Samsun Kaz Tiriti ( ), Samsun Simidi ( ), Bafra Zembili ( ) Samsun ilinin Tescilli Coğrafi İşaretleridir. AÇILAN KAPANAN FİRMALAR Samsun da 2016 yılında 490 şirket, 9 kooperatif, 469 gerçek kişi ticari işletme kurulurken, 85 şirket, 23 kooperatif, 205 gerçek kişi ticari işletme kapanmıştır. TİCARET VE SANAYİ ODALARI İlimizde 6 adet Ticaret ve Sanayi Odası mevcuttur. Bu Odalara kayıtlı toplam faal üye sayısı tarihinde 10,598 adettir. Firmaların Bin 604 adedi Anonim şirket, 4 Bin 995 adedi Limited Şirket, 3 Bin 666 adedi gerçek kişi ticari işletme, 229 adedi kooperatif, 56 adedi kollektif şirket, 47 adedi iktisadi işletme, 1 adedi de komandit şirket tipindedir tarihinde firmaların %64.6 sı Samsun TSO, %13.3 ü Bafra TSO, %9.9 u Çarşamba TSO, %4.9 u Terme TSO, %3.8 i Vezirköprü TSO, %3.5 i de Havza TSO üyesidir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 5

10 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2016 yılında bir önceki yıla göre faal üye sayısı %2.16 oranında artan Samsun Ticaret ve Sanayi Odası nın döneminde toplam faal üye sayısı %15.6 oranında artmış ve 6 Bin 845 adede ulaşmıştır sonu itibariyle üyelerin Bin 259 adedi Anonim Şirket, 3 Bin 691 adedi Limited Şirket, Bin 723 adedi gerçek kişidir. ESNAF VE SANATKÂR ODALARI tarihi itibariyle Samsun ili 35 Bin 402 adet esnaf sayısı ile 13 üncü sırada, %2.73 olan esnaf/nüfus oranı ile 27 nci sırada, 72 adet oda sayısı ile 12 nci sırada, 469 olan oda başına düşen esnaf sayısı bakımından 29 uncu sırada yer almaktadır. Türkiye de tarihi itibariyle 1 Milyon 674 Bin 390 adet esnaf bulunmaktadır. Samsun un esnaf sayısı payı %2.11 olup nüfus payı olan %1.62 oranının üzerindedir tarihi itibariyle 32 Bin 520 esnaf ile %2.16 paya sahip olan Samsun, tarihi itibariyle 35 Bin 402 esnaf ile %2.11 paya sahiptir döneminde esnaf sayısı Türkiye de %11.07 oranında artarken Samsun da %8.86 oranında artmıştır. İŞ KAYITLARINA GÖRE GİRİŞİM İş kayıtları toplam girişim sayısına göre 2015 yılında Türkiye de 3 Milyon 584 Bin 832 adet girişimci var iken 2016 yılında bu rakam 3 Milyon 652 Bin 521 adet olarak gerçekleşmiştir. İş kayıtları toplam girişim sayısına göre 2015 yılında Samsun ilinde 53 Bin 395 adet girişimci var iken 2016 yılında bu rakam 54 Bin 69 adet olarak gerçekleşmiştir. İHRACAT 2016 yılında Türkiye de 66 Bin 953 firma toplam 142 milyar 544 milyon 457 bin dolar ($) ihracat gerçekleştirmiştir. Türkiye de 2016 yılında bir önceki yıla göre ihracat tutarı %0.90 oranında azalmış, İhracatçı firma sayısı %2.84 oranında artmış, firma başına ihracat tutarı %3.64 oranında azalmıştır yılında Samsun da yerleşik 247 firma toplam 358 Milyon 688 Bin dolar ($) ihracat gerçekleştirmiştir. Samsun 2016 yılı ihracat tutarı rakamına göre 26 ncı sıradadır yılında bir önceki yıla göre Samsun da ihracat tutarı %9.98 oranında azalmış, ihracatçı firma sayısı %1.98 oranında azalmış, firma başına ihracat tutarı %8.15 oranında azalmıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 6

11 İTHALAT 2016 yılında Türkiye de 68 Bin 635 firma toplam 198 milyar 617 milyon 392 bin dolar ($) ithalat gerçekleştirmiştir. Türkiye de 2016 yılında bir önceki yıla göre ithalat tutarı %4.2 oranında azalmış, ithalatçı firma sayısı %1.1 oranında azalmış, firma başına ithalat tutarı %3.1 oranında azalmıştır yılında Samsun da yerleşik 271 firma toplam 580 Milyon 733 Bin dolar ($) ithalat gerçekleştirmiştir. Samsun 2016 yılı ithalat tutarı rakamına göre 21 inci sıradadır. Samsun un 2002 yılında %0.17 olan ithalat tutar payı 2016 yılında %0.29 olarak gerçekleşmiştir. Samsun un 2002 yılında 138 olan ithalatçı firma sayısı %96.4 artışla 2016 yılında 271 olmuştur. Samsun un 2002 yılında 648 Bin 119 ABD doları olan firma başına ithalat tutarı %230.6 artarak 2016 yılında 2 milyon 142 bin 928 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Samsun un 2002 yılında 89 milyon 440 bin ABD doları olan toplam ithalatı %549.3 oranında artarak 2016 yılında 580 milyon 733 bin ABD doları olarak gerçekleşmiştir. SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ İŞLEMLERİ Samsun Gümrük Müdürlüğünce yapılan toplam ihracat işlemi 2002 yılında 330 milyon 398 bin dolar iken 2016 yılında 837 milyon 479 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. Samsun Gümrük Müdürlüğü nün ihracat işlem payı 2002 yılında %0.92 iken 2016 yılında %0.59 olarak gerçekleşmiştir. Samsun Gümrük Müdürlüğü nün ihracat işlem payında 2013 yılından sonra belirgin bir gerileme görülmektedir döneminde Samsun Gümrük Müdürlüğünün İhracat İşlem hacmi %153.5 oranında artarken Türkiye nin ihracatı %295.3 oranında artmıştır yılında bir önceki yıla göre Samsun Gümrük Müdürlüğünün İhracat İşlem hacmi %17.7 oranında azalırken Türkiye nin ihracatı %0.9 oranında azalmıştır. Samsun Gümrük Müdürlüğünce 2002 yılında 413 milyon 809 bin dolar ithalat işlemi yapılmışken 2016 yılında 1 milyar 760 milyon 661 bin dolar ithalat işlemi yapılmıştır. Samsun Gümrük Müdürlüğü nün ithalat işlem payı 2002 yılında %0.80 iken bu rakam 2016 yılında %0.89 olarak gerçekleşmiştir. BANKACILIK Samsun da tarihi itibariyle 19 bankanın toplam 142 adet şubesi bulunmaktadır yılsonu itibariyle Türkiye de toplam 10 Bin 701 adet banka şubesi mevcuttur. Türkiye de Katılım Bankaları Birliğinin tarihli raporuna göre toplam 1005 adet katılım bankası şubesi bulunmaktadır. Samsun da 4 katılım bankasının toplam 10 adet şubesi bulunmaktadır. Samsun un katılım bankası şube sayısı payı %1.00 kadardır tarihi itibariyle Samsun toplam 142 adet banka şubesi ile %1.3 paya, 53 adet kamusal sermayeli banka şubesi ile %1.45 paya, 53 adet özel sermayeli banka şubesi ile %1.29 paya, 35 adet Türkiye de kurulmuş yabancı banka şubesi ile %1.21 paya sahiptir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 7

12 KREDİLER 2007 yılında 799 milyon TL tüketici kredisi ve %1.18 pay ile 15 inci sırada olan Samsun, 2016 yılında 4 milyar 469 milyon TL tüketici kredisi ve %1.32 pay ile 17 nci sırada yeralmıştır yılında 651 TL kişi başına tüketici kredisi ile 34 üncü sırada olan Samsun 2016 yılında 3 Bin 449 TL kişi başına tüketici kredisi ile yine 34 üncü sırada yer almıştır yılında 2 milyar 151 milyon TL nakdi kredi ve %0.89 pay ile 16 ncı sırada olan Samsun, 2016 yılında 13 milyar 639 milyon TL nakdi kredi ve %0.79 pay ile 18 inci sırada yeralmıştır yılında Bin 750 TL kişi başına nakdi kredi ile 35 inci sırada olan Samsun 2016 yılında 10 Bin 525 TL kişi başına nakdi kredi ile 40 ıncı sırada yer almıştır yılında 2 milyar 186 milyon TL toplam nakdi kredi ve %0.87 pay ile 16 ncı sırada bulunan Samsun, 2016 yılında 14 milyar 470 milyon TL toplam nakdi kredi ve %0.81 pay ile 18 inci sırada yeralmıştır yılında Bin 779 TL kişi başına toplam nakdi kredi ile 35 inci sırada olan Samsun 2016 yılında 11 Bin 166 TL kişi başına toplam nakdi kredi ile 38 inci sırada yer almıştır yılında 380 milyon TL gayri nakdi kredi ve %0.40 pay ile 16 ncı sırada olan Samsun 2016 yılında 2 milyar 466 milyon TL gayri nakdi kredi ve %0.45 pay ile 17 nci sırada yer almıştır yılında 310 TL kişi başına gayri nakdi kredi ile 22 nci sırada olan Samsun 2016 yılında Bin 904 TL kişi başına gayri nakdi kredi ile 26 ncı sırada yer almıştır yılında 35 milyon TL takipteki alacak ve %0.35 pay ile 26 ncı sırada olan Samsun 2016 yılında 831 milyon TL takipteki alacak ve %1.43 pay ile 12 nci sıradadır yılında 29 TL kişi başına takipteki alacak ile 51 inci sırada olan Samsun, 2016 yılında 641 TL kişi başına takipteki alacak ile 11 inci sırada yer almıştır. MEVDUAT 2007 yılında 2 milyar 612 milyon TL toplam mevduat ve %0.78 pay ile 17 nci sırada olan Samsun, 2016 yılında 8 milyar 989 milyon TL toplam mevduat ve %0.62 pay ile 19 uncu sırada bulunmaktadır yılında 2 Bin 126 TL kişi başına toplam mevduat ile 35 inci sırada olan Samsun 2016 yılında 6 Bin 937 TL kişi başına toplam mevduat ile 43 üncü sırada yer almıştır yılında 2 milyar 178 milyon TL tasarruf mevduatı ve %0.97 pay ile 16 ncı olan Samsun, 2016 yılında 7 milyar 3 milyon TL tasarruf mevduatı ve %0.81 pay ile 18 inci sırada yeralmıştır yılında Bin 773 TL kişi başına tasarruf mevduatı ile 36 ncı sırada olan Samsun, 2016 yılında 5 Bin 404 TL kişi başına tasarruf mevduatı ile 39 uncu sırada yer almıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 8

13 PROTESTO EDİLEN SENETLER Samsun un 2002 yılında %0.72 olan protestolu senet tutarı payı 2016 yılında %1.41 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında %1.19 olan protestolu senet sayısı payı ise 2016 yılında %1.88 olarak gerçekleşmiştir. Samsun, Protestolu senet adedine göre 2002 yılında 16 ncı sırada iken 2016 yılında 11 inci sıraya, protestolu senet tutarına göre ise 2002 yılında 17 nci sırada iken 2016 yılında 12 nci sıraya yükselmiştir. KARŞILIKSIZ ÇEKLER 2015 yılında Samsun ilinde toplam 267 Milyon 31 Bin Türk Lirası tutarında 11 Bin 999 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmışken, 2016 yılında toplam 307 Milyon 251 Bin Türk Lirası tutarında 11 Bin 797 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmıştır yılında bir önceki yıla göre karşılık işlemi yapılan çek adedi Samsun ilinde %1.68 oranında azalırken, Türkiye ortalaması %0.65 oranında artmış, karşılıksız işlemi yapılan çek tutarı ise Samsun ilinde %15.06 oranında artarken Türkiye ortalaması %0.34 oranında artmıştır yılında Türkiye de toplam 27 Milyar 318 Milyon 415 Bin Türk Lirası tutarında 772 Bin 930 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmışken, 2016 yılında toplam 27 Milyar 412 Milyon 231 Bin Türk Lirası tutarında 777 Bin 946 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmıştır yılında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen toplam çeklere oranı, Adet bazında Samsun ilinde %4.18 iken Türkiye ortalaması %3.67 oranında, tutar bazında ise Samsun ilinde %4.74 iken Türkiye ortalaması %3.88 oranında gerçekleşmiştir. VERGİ TAHAKKUK VE TAHSİLATI döneminde Samsun un vergi tahsilat nispetinin Türkiye ortalamasının altında kaldığı görülmektedir yılında tahsilat nispeti Türkiye ortalaması %81.20 iken Samsun da bu oran %77.42 olarak gerçekleşmiştir. Samsun; tahsilat nispeti sıralamasına göre 2006 yılında 37 nci iken 2016 yılında 15 inci, tahsilat artışı sıralamasında 2006 yılında 30 uncu iken 2016 yılında 68 inci, toplam tahsilat içindeki pay sıralamasında 2006 yılında 18 inci iken 2016 yılında 15 inci, tahakkuk artışı sıralamasında 2006 yılında 32 nci iken 2016 yılında 73 üncü, toplam tahakkuk içindeki pay sıralamasında 2006 yılında 19 uncu iken 2016 yılında 16 ncı sıradadır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 9

14 İŞSİZLİK Samsun da işsizlik oranı 2008 yılında %7.8 iken 2013 yılında %6.6 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye de işsizlik oranı 2008 yılında %11.0 iken 2013 yılında %9.7 olarak gerçekleşmiştir. Samsun da işgücüne katılım oranı 2008 yılında %56.6 iken 2013 yılında %50.5 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye de işgücüne katılım oranı 2008 yılında %46.9 iken 2013 yılında %50.8 olarak gerçekleşmiştir. Samsun da istihdam oranı 2008 yılında %52.2 iken 2013 yılında %47.2 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye de istihdam oranı 2008 yılında %41.7 iken 2012 yılında %45.9 olarak gerçekleşmiştir. ÖNCELİKLİ YAŞAM KALİTESİ GÖSTERGELERİ Samsun un Aralık 2016 itibariyle öncelikli yaşam göstergeleri incelendiğinde; Toplam Sosyal Güvenlik kapsamı kişi sayısı bakımından %1.60 pay ile 16 ncı sırada, Toplam Sosyal Güvenlik kapsamı dışında kalan nüfus bakımından %2.53 pay ile 7 nci sırada, Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan Kişi Sayısına göre %1.39 pay ile toplam nüfus payının çok altında ve 17 nci sırada Sosyal Güvenlik Kapsamsında aylık Alan Kişi Sayısına göre %1.99 pay ile toplam nüfus payının çok üzerinde ve 11 inci sırada olduğu görülecektir. Aralık 2016 itibariyle Samsun ilinde Sosyal Güvenlik kapsamı dışında kalan nüfus 46 Bin 62 kişi, Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan Kişi Sayısı 294 Bin 744 kişi, Sosyal Güvenlik Kapsamsında aylık Alan Kişi Sayısı 234 Bin 424 kişidir. Samsun da 2008 yılında %79.46 olan Sosyal güvenlik kapsamının toplam il nüfusuna oranının 2016 yılında %85.57 olarak gerçekleştiği, 2008 yılında %18.90 olan Sosyal güvenlik kapsamındaki aktif çalışanların toplam il nüfusuna oranının 2016 yılında %22.74 olarak gerçekleştiği, 2008 yılında %14.51 olan Sosyal güvenlik kapsamındaki emeklilerin toplam il nüfusuna oranının 2016 yılında %18.09 olarak gerçekleştiği, 2008 yılında %46.04 olan Sosyal Güvenlik Kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların oranının 2016 yılında %44.74 olarak gerçekleştiği görülmektedir. İŞ KAZALARI 2002 yılında toplam 16 adet iş kazası sonucu ölüm sayısı ile %1.83 paya sahip olan Samsun ilinin 2015 yılında toplam 15 adet iş kazası sonucu ölüm sayısı ile payı %1.20 olarak gerçekleşmiştir yılında Samsun da meydana gelen 15 adet iş kazası ölümünün 14 ü erkek, 1 tanesi kadın çalışandır. Türkiye de 2015 yılında meydana gelen Bin 252 iş kazası sonucu ölümün 33 adedi kadın çalışandır döneminde toplam iş kazası sonucu ölüm sayısı Türkiye de %43.6 oranında artarken, Samsun da %6.3 oranında azalmıştır yılında bir önceki yıla göre toplam iş kazası sonucu ölüm sayısı Türkiye de %23.1 oranında azalırken, Samsun da %50.0 oranında artmıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 10

15 TARIM Samsun 2002 yılında 341 Bin 453 hektar toplam işlenen tarım alanına sahipken 2016 yılında bu rakam 280 Bin 788 hektara gerilemiştir döneminde toplam işlenen tarım alanı Türkiye de %14.5 oranında azalırken Samsun da %17.8 oranında azalmıştır yılında toplam işlenen tarım alanı bir önceki yıla göre Türkiye de %1.0 oranında azalırken, Samsun ilinde %0.1 oranında azalmıştır. Samsun ilinin bitkisel üretim değeri 2002 yılında 913 Milyon 694 Bin TL iken 2016 yılında 2 Milyar 872 Milyon 216 Bin TL olarak gerçekleşmiş, canlı hayvanlar değeri 2002 yılında 196 Milyon 349 Bin TL iken 2016 yılında 1 Milyar 335 Milyon 895 Bin TL olarak gerçekleşmiş, hayvansal ürünler değeri 2002 yılında 196 Milyon 817 Bin TL iken 2016 yılında 387 Milyon 681 Bin TL olarak gerçekleşmiştir. Samsun un 2002 yılında %2.83 olan bitkisel üretim değeri payı 2016 yılında %2.41, 2002 yılında %1.88 olan canlı hayvanlar değeri payı 2016 yılında %1.49, 2002 yılında %2.09 olan hayvansal ürünler değeri payı 2016 yılında %0.62 olarak gerçekleşmiştir. Samsun un 2002 yılında %2.79 olan inek sütü üretim payı 2016 yılında %1.68 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında %12.81 olan manda sütü üretim payı 2016 yılında %13.92 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında %0.77 olan koyun sütü üretim payı 2016 yılında %0.71 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında %0.23 olan keçi sütü payı 2016 yılında %0.21 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında %2.17 olan bal üretim payı 2016 yılında %0.96 olarak gerçekleşmiştir. ORMAN VARLIĞI 2012 yılında toplam orman alanı payı %1.79 olan Samsun ilinin 2015 yılında payı %1.74 olarak gerçekleşmiştir. Samsun 2015 yılı itibariyle toplam 388,821 hektar orman alanı ile %1.74 paya, 317,653 hektarlık normal orman alanı ile %2.50 paya, 71,168 hektar boşluklu kapalı orman alanı ile %0.74 paya sahiptir. ULAŞTIRMA Samsun kara, deniz, hava ve demir yolları şeklinde her türlü ulaşım imkânını sunan ve Karadeniz Bölgesini iç ve batı Anadolu ya bağlayan önemli bir ulaşım merkezidir. Samsun uluslararası hava alanının tamamlanması ile ulaşım konusunda çok önemli bir merkez haline gelmiştir. İlimiz karayolu ile Samsun-Ankara, Samsun-Amasya-Tokat, Samsun-İstanbul, Samsun- Trabzon-Rize istikametleri ile yurdun her yönüne dağılım imkânına sahiptir. Samsun da 2015 yılı itibariyle 796 km il ve devlet yolu, 148 km demiryolu bulunmaktadır. Samsun ilinin 2002 yılında demiryolu payı %1.72 oranında iken 2015 yılında %1.46 olarak gerçekleşmiş, 2002 yılında %1.26 olan il ve devlet yolu payı 2015 yılında %1.24 olarak gerçekleşmiştir. Samsun da otoyol bulunmamaktadır. Samsun ili 2016 yılında trafik kazası sayısı bakımından 3 Bin 668 kaza ve %1.98 pay ile 16 ncı sırada, trafik kazalarında hayatını kaybeden insan sayısı bakımından 152 kişi ve %2.08 pay ile 14 üncü sırada, trafik kazalarında yaralı sayısı bakımından da 6 Bin 124 yaralı ve %2.02 pay ile 16 ncı sırada yer almaktadır. Samsun, 2016 sonu itibariyle bin kişi başına özel otomobil sayısı bakımından 117 araç ile Türkiye ortalaması olan 142 aracın epey altında ve 47 nci sırada bulunmaktadır sonu itibariyle Türkiye de motorlu araçların %53.7 si otomobil iken Samsun da bu oran %47.2, Türkiye de motorlu araçların %8.4 ü traktör iken Samsun da bu oran %15.4 tür. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 11

16 HAVAYOLU Samsun hava meydanına iniş-kalkış yapan toplam uçak sayısı 2004 yılında 3 Bin 389 adet iken bu rakam 2015 yılında 17 Bin 97 adede yükselmiştir. Samsun hava meydanından taşınan toplam yolcu sayısı 2004 yılında 294 Bin 716 kişi iken, 2015 yılında bu rakam 1 Milyon 713 Bin 247 olarak gerçekleşmiştir. Samsun hava meydanından taşınan yük miktarı 2004 yılında toplam 4 Bin 915 ton iken, 2015 yılında bu rakam 15 Bin 568 ton olarak gerçekleşmiştir. DENİZCİLİK 2004 yılında Bin 481 adet geminin uğradığı Samsun a 2016 yılında 2 Bin 349 adet gemi uğramıştır. Samsun liman başkanlığına uğrayan gemi sayısı payı 2004 yılında %1.99 iken 2016 yılında %3.30 oranında gerçekleşmiştir. Türkiye limanlarında toplam 430 Milyon 201 Bin ton yükün elleçlendiği 2016 yılında Samsun limanlarında 10 Milyon 3 Bin ton yük elleçlenmiştir yılı toplam elleçleme miktarı bir önceki yıla göre Samsun da %2.3 oranında azalırken, Türkiye de %3.3 oranında azalmıştır. Samsun Ro-Ro hatlarında taşınan araç sayılarının payına baktığımızda 2003 yılında 14 Bin 582 araç ile %6.62 paya sahip olan hatların, 2016 yılında 9 Bin 621 araç ile payının %2.13 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Samsun Ro-Ro hatları en yüksek araç taşıma payı 2005 yılında %9.75 olarak gerçekleşmiştir. Samsun Ro-Ro hatlarında en fazla araç taşıması 2007 yılında 29 Bin 598 adet ile gerçekleşmiştir yılında Samsun-Kavkaz hattında 150 araç, Samsun-Novorossısky hattında 3 Bin 447 araç, Samsun-Tuapse hattında 116 araç Samsun-Gelincik hattında 5 Bin 908 araç taşınmıştır yılında Türkiye de elleçlemesi yapılan toplam 5 Milyon 806 Bin 875 adet konteynerin 41 Bin 937 adedi Samsun ilinde yapılmıştır yılında bir önceki yıla göre elleçlenen konteyner sayısı Türkiye de %7.8 oranında artarken Samsun ilinde %9.95 oranında azalmıştır. ELEKTRİK TÜKETİMİ 2014 yılında 2 Milyon 665 Bin 874 (MWh) toplam elektrik kullanan Samsun, 2015 yılında %3.80 artışla 2 Milyon 767 Bin 184 (MWh) toplam elektrik kullanmıştır yılında 1 Milyon 118 Bin 961 MWh sanayide elektrik tüketen Samsun, 2015 yılında %5.23 artışla 1 Milyon 177 Bin 464 MWh sanayide elektrik tüketmiştir döneminde Türkiye de toplam elektrik tüketimi %111.1 oranında artarken Samsun da %142.7 oranında artmış, sanayi elektrik tüketimi Türkiye de %105.1 oranında artarken Samsun da %234.9 artmıştır döneminde kişi başına toplam elektrik tüketimi Türkiye de %25.6 artarken Samsun da %43.3 artmış, kişi başına sanayi elektrik tüketimi Türkiye de %25.8 artarken Samsun da %45.1 oranında artmıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 12

17 EĞİTİM Samsun ilinde 2016/2017 eğitim öğretim döneminde 562 okulda, 1210 derslikte 1422 öğretmen ve öğrenci ile okul öncesi eğitim, 477 okulda, 3838 derslikte 5266 öğretmen ve öğrenci ile ilkokul eğitimi, 313 okulda, 3392 derslikte 5972 öğretmen ve öğrenci ile ortaokul eğitimi, 87 okulda, 1504 derslikte 2587 öğretmen ve öğrenci ile Genel ortaöğretim, 88 okulda 1622 derslikte 3608 öğretmen ve öğrenci ile mesleki ve teknik eğitim görmüştür. YÜKSEK ÖĞRETİM Samsun da döneminde bir üniversite eğitim faaliyetinde bulunmaktadır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi 1975 yılında kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir yılında vakıf üniversitesi olarak kurulan Canik Başarı Üniversitesi 2016 yılında çıkarılan bir Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılmıştır yılında Samsun ili yükseköğretiminde 387 si profesör, 258 i doçenç, 360 adedi yardımcı doçent olmak üzete toplam 2 Bin 190 öğretim görevlisi bulunmaktadır. Samsun un toplam öğretim elemanı sayısı payı 2002 yılında %1.56 oranında iken 2016 yılında %1.44 oranında gerçekleşmiş, profesör sayısı payı 2002 yılında %1.57 oranında iken 2016 yılında %1.72 oranında gerçekleşmiş, doçent sayısı payı 2002 yılında %1.83 oranında iken 2016 yılında %1.82 oranında gerçekleşmiş, yardımcı doçent sayısı payı 2002 yılında %1.94 oranında iken 2016 yılında %1.04 oranında gerçekleşmiştir yılında Samsun ilinde yeni kaydolan lisans ve önlisans öğrenci sayısı 10 Bin 879 kişi, okuyan lisans ve önlisans öğrenci sayısı 45 Bin 928 kişi, mezun lisans ve önlisans öğrenci 8 Bin 978 kişidir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 13

18 SAĞLIK 2015 yılında Samsun ilinde Bin 435 uzman hekim, 634 pratisyen hekim, 480 asistan hekim olmak üzere toplam 2 Bin 649 hekim, 368 diş hekimi, 472 eczacı, 3 Bin 123 sağlık memuru, 3 Bin 73 hemşire ve Bin 41 ebe hizmet yapmıştır yılında 3 Bin 658 adet toplam hastane yatak sayısı ile %2.46 paya sahip olan Samsun ili 2015 yılında 4 Bin 364 adet toplam hastane yatak sayısı ile %2.08 paya sahip olmuştur. Samsun ilinde 2002 yılında 18 adet olan toplam sağlık kurumu sayısı 2015 yılında 28 adede ulaşmıştır. Samsun ilinin yüzbin kişi başına hastane yatak sayısı Türkiye ortalamasının üzerindedir yılında yüzbin kişi başına düşen toplam hastane yatak sayısı Samsun da 319 adet iken Türkiye de 230 adet, 2015 yılında ise yüzbin kişi başına düşen toplam hastane yatak sayısı Samsun da 341 adet iken Türkiye de 266 adet olarak gerçekleşmiştir. KÜLTÜR 2016 yılında Türkiye de toplam 721 adet tiyatro salonunda 26 Bin 816 adet gösteri yapılmış ve bu gösterileri toplam 6 Milyon 16 Bin 762 kişi izlemiştir. Aynı yıl Samsun ilinde 7 adet tiyatro salonunda toplam 266 adet gösteri yapılmış ve bu gösterileri toplam 65 Bin 832 kişi izlemiştir yılında Türkiye de toplam 2 Bin 483 adet sinema salonunda 53 Bin 443 adet gösteri yapılmış ve bu gösterileri toplam 55 Milyon 260 Bin 300 kişi izlemiştir. Aynı yıl Samsun ilinde 25 adet sinema salonunda 487 adet gösteri yapılmış ve bu gösterileri toplam 682 Bin 529 kişi izlemiştir yılında 21 adet halk kütüphanesi ile %1.65 paya sahip olan Samsun, 2016 yılında 15 adet halk kütüphanesi ile %1.32 paya sahiptir yılında 190 Bin 58 adet kitap sayısı ile %1.53 paya sahip olan Samsun 2016 yılında 275 Bin 171 adet kitap ile %1.46 paya sahiptir yılında 419 Bin 776 adet yararlanma sayısı ile %2.08 paya sahip olan Samsun 2016 yılında 525 Bin 881 adet yararlanma sayısı ile %2.26 paya sahiptir. TURİZM 2004 yılında 6 adet turizm yatırımı belgeli konaklama tesisinde 815 adet yatak kapasitesine sahip olan Samsun 2016 yılında 5 adet turizm yatırımı belgeli konaklama tesisinde 842 adet yatak kapasitesine sahiptir yılında 6 adet turizm işletmesi belgeli konaklama tesisinde 711 adet yatak kapasitesine sahip olan Samsun 2016 yılında 26 adet turizm işletmesi belgeli konaklama tesisinde 3 Bin 407 adet yatak kapasitesine sahiptir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 14

19 SPOR Samsun ilinde lisanslı sporcu sayısı 2015 yılında 64 Bin 811 kişi iken 2016 yılında bu rakam 71 Bin 592 kişi olarak gerçekleşmiştir. Türkiye de lisanslı sporcu sayısı 2015 yılında 3 Milyon 479 Bin 502 kişi iken 2016 yılında bu rakam 3 Milyon 826 Bin 414 kişi olarak gerçekleşmiştir. Samsun ilinde faal sporcu sayısı 2015 yılında 7 Bin 257 kişi iken 2016 yılında bu rakam 9 Bin 573 kişi olarak gerçekleşmiştir. Türkiye de faal sporcu sayısı 2015 yılında 500 Bin 171 kişi iken 2016 yılında bu rakam 479 Bin 131 kişi olarak gerçekleşmiştir. yılında %2.00 olarak gerçekleşmiştir yılı itibariyle Samsun ilinde 15 adedi ihtisas, 26 adedi müessese, 37 adedi okul, 200 adedi spor olmak üzere toplam 278 adet spor kulübü bulunmaktadır yılı itibariyle Türkiye de toplam 13 Bin 441 adet spor kulübü bulunmaktadır. KONUT VE YAPI Türkiye de toplam 1 Milyon 341 Bin 453 konutun satıldığı 2016 yılında Samsun ilinde toplam 22 Bin 225 konut satılmıştır. Samsun un konut satış adedi payı 2013 yılında %1.60 iken bu rakam 2016 yılında %1.66 olarak gerçekleşmiştir. Samsun da 2014 yılında yapı kullanma izni alınan bina sayısı 2 Bin 158 iken bu rakam 2016 yılında Bin 714 adet olarak gerçekleşmiştir. Samsun da 2014 yılında yapı kullanma izni alınan daire sayısı 14 Bin 715 iken bu rakam 2016 yılında 13 Bin 697 adet olarak gerçekleşmiştir. Samsun da 2014 yılında yapı ruhsatı alınan bina sayısı Bin 712 adet iken bu rakam 2016 yılında %26.05 oranında artarak 2 Bin 158 adet olarak gerçekleşmiştir. Samsun da 2014 yılında yapı ruhsatı alınan daire sayısı 10 Bin 490 iken bu rakam 2016 yılında %74.72 oranında artarak 18 Bin 328 adet olarak gerçekleşmiştir. Samsun un yapı ruhsatı alınan bina sayısı payı 2014 yılında %1.24 oranında iken 2016 yılında bu oran %1.64 olarak gerçekleşmiştir.samsun un yapı ruhsatı alınan daire sayısı payı 2014 yılında %1.03 oranında iken 2016 yılında bu oran %1.86 olarak gerçekleşmiştir. YAŞAM ENDEKSLERİ Samsun 2015 yılı yaşam endeksleri incelendiğinde Genel endeks değeri ile 33 üncü sırada, Konut endeks değeri ile 31 inci sırada, Çalışma Hayatı endeks değeri ile 41 inci sırada, Gelir ve servet endeks değeri ile 40 ıncı sırada, Sağlık endeks değeri ile 18 inci sırada, Eğitim endeks değeri ile 22 nci sırada, Çevre endeks değeri ile 38 inci sırada, Güvenlik endeks değeri ile 40 ıncı sırada, Sivil katılım endeks değeri ile 26 ncı sırada, Altyapı hizmetlerine erişim endeks değeri ile 30 uncu sırada, Sosyal yaşam endeks değeri ile 29 uncu sırada, Yaşam memnuniyeti endeks değeri ile 37 nci sırada bulunduğu görülmektedir. SAMSUN KOSGEB Samsun Kosgeb tarafından destek verilen firma sayısı 2015 yılında 487 adet iken 2016 yılında %19.9 artışla 584 adet olmuştur. Samsun Kosgeb tarafından verilen toplam destek miktarı 2015 yılında 4 milyon 354 bin 787 TL iken 2016 yılında %98.7 artışla 8 milyon 655 bin 97 TL olarak gerçekleşmiştir. Firma başına ortalama destek miktarı 2015 yılında 8 Bin 942 TL iken 2016 yılında bu rakam %65.7 artışla 14 Bin 820 TL olarak gerçekleşmiştir. Samsun Kosgeb tarafından 2016 Aralık-2017 Şubat döneminde başvuruları alınan krediler kapsamında 5 Bin 566 işletmeye 135 Milyon 222 Bin 275 Türk Lirası faizsiz kredi kullandırılmıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 15

20 İŞKUR İşkur, Samsun da 2004 yılında toplam Bin 613 kişiyi açık işe yerleştirmişken 2016 yılında bu rakam 9 Bin 731 kişi olarak gerçekleşmiştir. İşkur, Türkiye de 2004 yılında 76 Bin 257 kişiyi açık işe yerleştirmişken 2016 yılında bu rakam 789 Bin 133 kişi olarak gerçekleşmiştir yılında bir önceki yıla göre İşkur tarafından açık işe yerleştirme sayısı Türkiye de %11.3 oranında azalırken Samsun ilinde %20.4 oranında azalmıştır. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun çerçevesinde Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma planı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla, tarih ve 2008/14306 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kurulmuş bir kamu kurumudur. Merkezi Samsun da yer alan Ajansımız bugün Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerinde bulunan Yatırım Destek Ofisleri ile bölgesine hizmet etmektedir. TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU Kırsal kalkınma; tarım sektörünün sürdürülebilir gelişmesi ile kırsal kesimdeki insanımızın refah düzeyinin yükseltilmesine ve ülkemizin kalkınmasına büyük katkılar sağlayan önemli bir yapı taşıdır. TKDK, Avrupa Birliği (AB) kriterlerine uygun tarımsal üretimin yaygınlaşmasında kritik bir rol üstlenerek Türkiye nin birliğe üyelik sürecine katkı sunmaktadır. Kırsal dinamikleri hayata geçiren TKDK, bu alanda olumlu dönüşümün öncü aktörlerinden biri olmayı ve ülkemizin kırsal potansiyelini geliştirmeyi istikrarlı bir şekilde sürdürmektedir. AVRUPA BİRLİĞİ HİBELERİ Samsun Avrupa Birliği hibe programları çerçevesinde gerçekleştirilen projeler bakımından hem proje sayısı bakımından hem de hibe tutarı bakımından önemli bir paya sahiptir tarihi itibariyle Türkiye de 59 program başlığı altında toplam 3 Bin 484 hibe projesine 423 Milyon 885 Bin Avro hibe verilmiştir. Samsun ili, 18 program başlığı altında toplam 138 adet hibe projesi hazırlayıp 15 Milyon 867 Bin 605 Avroluk hibe sözleşmesine imza atmıştır. İCRA VE İFLAS Türkiye de 2016 yılı içinde İcra ve İflas Dairelerinde 1 Milyon 163 Bin 680 adet ilamlı, 7 Milyon 206 Bin 839 adet ilamsız, 603 adet iflas, 492 Bin 739 adet talimat dosyası açılmıştır. Aynı yıl Samsun ilinde 23 Bin 585 adet ilamlı, 206 Bin 277 adet ilamsız, 8 adet iflas, 10 Bin 179 adet talimat dosyası açılmıştır. Samsun ilinin 2016 yılı içinde açılan dosya bakımından; ilamlı dosya sayısı payı %2.03 oranında, ilamsız dosya sayısı payı %2.86 oranında, iflas dosyası sayısı payı %1.33 oranında, talimat dosya sayısı payı %2.07 oranında gerçekleşmiştir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 16

21 SAMSUN KAÇINCI SIRADA? SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 17

22 SAMSUN KAÇINCI SIRADA? Aşağıdaki tabloda Samsun ilinin seçilmiş 75 adet sosyoekonomik göstergede kaçıncı sırada olduğu listelenmiştir. Sn Kriter Değer Birim Yıl Sırası Grup 1 Takipteki Alacakların toplam nakdi krediye oranı 5.74 Yüzde Takipteki Alacaklar 831 Milyon TL Tüketici Kredisi 4.47 Milyar TL Nakdi Krediler Milyar TL Bankacılık 5 Toplam Mevduat 8.99 Milyar TL Toplam Nakdi Kredilerin Tasarruf Mevduatına Oranı Yüzde Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Adedi 11,797 Adet Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Tutarı Milyon TL Çek 9 Ölüm 8,427 Kişi Evlilik 9,430 Çift İntihar 54 Kişi Demografi 12 Doğum 16,921 Kişi Boşanma 1,794 Çift İthalat 581 Milyon $ İhracat 359 Milyon $ Dış Ticaret 16 Ortaokul Derslik Sayısı 3,392 Adet Okul Öncesi Eğitim 1,210 Adet Genel Ortaöğretim Derslik Sayısı 1,504 Adet Eğitim 19 Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Derslik Sayısı 1,622 Adet İlkokul Derslik Sayısı 3,838 Adet Ticarethane Elektrik Tüketimi 595,676 MWh Sanayi Elektrik Tüketimi 1,177,464 MWh Enerji 23 Toplam Elektrik Tüketimi 2,767,184 MWh Kapanan Şirket Sayısı 85 Adet Açılan Şirket Sayısı 490 Adet Firma 26 İş Kayıtlarına Göre Toplam Girişim Sayısı 54,609 Adet Girişim 27 Net Göç Hızı 0.39 Binde Göç 28 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Hizmetler Milyar TL Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Tarım 2.98 Milyar TL Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Milyar TL GSYH 31 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Sanayi 5.16 Milyar TL İşsizlik Oranı 6.60 Yüzde İşsizlik 33 Kamu Yatırımı Milyon TL Kamu Yatırımı 34 Toplam Konut Satış Adedi 22,225 Adet Konut 35 Tiyatro Gösterisi Sayısı 266 Adet Kültür 36 Nüfus 1,295,927 Kişi Yıllık nüfus artış hızı ( ) Binde Nüfus 38 Genç Nüfusu (15-24 yaş) 15.9% Yüzde Uzman Hekim 1,435 Adet Toplam Hastane Yatak Sayısı 4,364 Adet Sağlık 41 Kapasite Raporu 578 Adet Sanayi 42 Protestolu Senet Sayısı 14,657 Adet Protestolu Senet Tutarı Milyon TL Senet 44 Faydalı Model Başvurusu 31 Adet Marka Başvurusu 611 Adet Patent Başvurusu 22 Adet Sınai Mülkiyet 47 Endüstriyel Tasarım 61 Adet Toplam Sosyal Güvenlik kapsamı dışında kalan nüfus 46,062 Kişi /b Aktif Tarım Sigortalısı 20,290 Kişi Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı 234,424 Kişi /c Kapsamı Aktif Sigortalı (Memur) 53,012 Kişi Sosyal Güvenlik 52 Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan kişi sayısı 294,744 Kişi /b Aktif Esnaf Sigortalı sayısı 30,972 Adet /A Kapsamı Sigortalı Sayısı 160,683 Kişi Faal Sporcu Sayısı 9,573 Kişi Lisanslı Sporcu Sayısı 71,592 Kişi Spor 57 Toplam örtü altı sebze ve meyve üretimi 130,868 Ton İşlenen Tarım Alanı Sebze 28,908 Hektar Bitkisel Üretim Değeri 2.87 Milyar TL Canlı Hayvanlar Değeri 1.34 Milyar TL Tarım ve Hayvancılık 61 Hayvansal Ürünler Değeri 0.39 Milyar TL Toplam İşlenen Tarım Alanı 280,788 Hektar Minibüs Sayısı 12,925 Adet Traktör Sayısı 49,520 Adet Trafik Kazası 3,668 Adet Ulaştırma 66 Otomobil Sayısı 151,282 Adet Brüt Vergi Tahsilatı 2.92 Milyar TL Gelir Vergisi Faal Mükellef Sayısı 25,796 Adet Brüt Vergi Tahakkuku 3.77 Milyar TL Vergi 70 Kurumlar Vergisi Faal Mükellef Sayısı 6,060 Adet Yatırım Teşvik Belgesi Sabit Yatırım Tutarı Milyon TL Yatırım Teşvik Belgesi Sayısı 41 Adet Yatırım Teşvik 73 Profesör Sayısı 387 Adet Toplam Öğretim Elemanı 2,190 Adet Yüksek Öğretim 75 Yükseköğretim kurumlarında okuyan öğrenci sayısı 45,928 Kişi Kaynak: Samsun İktisadi Rapor 2017 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 18

23 Aşağıdaki grafikte Samsun ilinin seçilmiş 75 adet sosyoekonomik göstergede kaçıncı sırada olduğu gösterilmiştir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 19

24 SAMSUN KİŞİ BAŞINA KAÇINCI SIRADA? Aşağıdaki tabloda seçilmiş 38 farklı gösterge ile Samsun ilinin kişi başına kaçıncı sırada olduğu listelenmiştir. Sn Kriter Değer Birim Yıl Sırası Grup 1 Kişi Başına Takipteki Alacak 641 TL Kişi Başına Gayri Nakdi Kredi 1,904 TL Kişi Başına Tüketici Kredisi 3,449 TL Kişi Başına Toplam Nakdi Krediler 11,166 TL Bankacılık 5 Kişi Başına Tasarruf Mevduatı 5,404 TL Kişi Başına Nakdi Kredi 10,525 TL Kişi Başına Toplam Mevduat 6,937 TL Karşılıksız Çek adedi başına düşen nüfus 110 Kişi Kişi Başına Karşılıksız Çek Tutarı 237 TL Çek 10 Kişi Başına İthalat 448 $ Kişi Başına ihracat 277 $ Dış Ticaret 14 Kişi Başına Mesken Elektrik Tüketimi 594 KWh Kişi Başına Sanayi Elektrik Tüketimi 920 KWh Enerji 13 Kişi Başına Toplam Elektrik Tüketimi 2,162 KWh Esnaf Sayısının Nüfusa Oranı 2.73 Yüzde Esnaf 16 Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi Gelişmişlik 17 Girişim Sayısının Nüfusa Oranı 4.21 Yüzde Girişim 18 Kişi Başına Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla 8,790 $ GSYH 19 Kişi Başına Kamu Yatırımı 315 TL Kamu Yatırımı 20 Bin Kişi Başına Halk Kütüphanesi Yararlanma Sayısı 399 Adet Kültür 21 Nüfus Yoğunluğu 143 Kişi/Km² Nüfus 22 Yüzbin Kişi Başına Hastane Yatak Sayısı 341 Adet Sağlık 23 Protesto Edilen Senet Adedi Başına Düşen Nüfus 88 Kişi Nüfus Başına Düşen Protesto Edilen Senet Tutarı 131 TL Senet 25 Sosyal Güvenlik Kapsamı Emeklilerin İl Nüfusuna Oranı Yüzde Sosyal Güvenlik Kapsamı Bakmakla Yükümlü Tutulanların Oranı Yüzde Sosyal Güvenlik Kapsamının İl Nüfusuna Oranı Yüzde Sosyal Güvenlik 28 Sosyal Güvenlik Kapsamı Aktif Çalışanların İl Nüfusuna Oranı Yüzde Kişi Başı Bitkisel Üretim Değeri 2,216 TL Kişi Başı Canlı Hayvanlar Değeri 1,031 TL Tarım 31 Kişi Başı Hayvansal Ürünler Değeri 299 TL Bir Milyon Nüfusta Trafik Kaza Sayısı 2,830 Adet Bir Milyon Nüfusta Trafik Kazalarında Ölü Sayısı 117 Kişi Bir Milyon Araç Başına Ölü Sayısı 474 Kişi Ulaştırma 32 Bin Kişi Başına özel otomobil sayısı 117 Adet Kişi Başına Brüt Vergi Tahsilatı 2,255 TL Kişi Başına Brüt Vergi Tahakkuku 2,912 TL Vergi 38 Kişi Başına Yatırım Teşvik Belgesi Sabit Yatırım Tutarı 263 TL Yatırım Teşvik Kaynak: Samsun İktisadi Rapor 2017 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 20