PATENT VE FAYDALI MODEL KANUN TASLAĞI. BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Transkript

1 PATENT VE FAYDALI MODEL KANUN TASLAĞI BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için, buluşları, bu Kanun hükümlerine uygun olarak patent belgesi veya faydalı model belgesi vererek, korumaktır. (2) Bu Kanun, sınai hakkın tesisine uygun buluşlara patent belgesi veya faydalı model belgesi verilerek korunmasına ilişkin esasları, kuralları ve şartları kapsar. Tanımlar MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen; a) Enstitü: Türk Patent Enstitüsünü, b) Paris Sözleşmesi: Sınai Mülkiyetin Himayesine Mahsus Milletlerarası Bir İttihat İhdas Edilmesine Dair 20/3/1883 tarihli Sözleşmeyi ve Türkiye tarafından onaylanmış bu Sözleşme ile ilgili değişiklikleri, c) Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması: 26/1/1995 tarihli ve 4067 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 3/2/1995 tarihli ve 95/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Anlaşmayı, ç) Dünya Ticaret Örgütü: (c) bendinde belirtilen Anlaşma ile kurulan Örgütü, d) TRIPs Anlaşması: (c) bendinde belirtilen Anlaşmanın 1C sayılı eki Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşmasını, e) Budapeşte Antlaşması: Patent İşlemleri Amacıyla Mikroorganizmaların Tevdi Edilmesinin Uluslararası Kabulü Konusundaki 28/4/1977 tarihli Antlaşmayı, f) Yönetmelik: Bu Kanunun uygulama şeklini gösteren Yönetmeliği, g) Bülten: Resmi Patent Bültenini, ğ) Biyoteknolojik buluşlar: Biyolojik materyalden oluşan ya da biyolojik materyal içeren bir ürünle veya biyolojik materyalin üretildiği, işlendiği ya da kullanıldığı bir işlemle ilgili buluşları, h) Biyolojik materyal: Genetik bilgi içeren ve kendi kendine üreyebilen ya da bir biyolojik sistemde üretilebilen herhangi bir materyali, 1

2 ı) Bitki çeşidi: Belirli bir genotip veya genotipler kombinasyonundan kaynaklanan özellikleri göstermesi ile tanımlanabilen, bahsedilen özelliklerden en az birini göstermesi suretiyle diğer bitki gruplarından ayrılabilen ve değişmeden üretilebilmeye uygunluk açısından bir birim olarak değerlendirilebilen, tescili için gerekli olan koşulları tamamen karşılayıp karşılamadığına bakılmaksızın, bilinen en alt düzeyin tek bir botanik sınıfı içindeki herhangi bir bitki grubunu, i) Esas olarak biyolojik işlem: Melezleme ya da seleksiyon gibi tamamen doğal bir olaydan oluşan bitki veya hayvan üretim usulünü, j) Mikrobiyolojik işlem: Mikrobiyolojik materyal içeren ya da mikrobiyolojik bir materyalle gerçekleştirilen ya da sonucunda mikrobiyolojik materyal oluşan herhangi bir işlemi, k) Geleneksel bilgi: Geleneksel yaşam içerisinde herhangi bir spesifik teknik alan ile sınırlanmayan, nesilden nesile geleneksel olarak devamı sağlanan bir fikri aktiviteden oluşan bilgiyi, l) Genetik kaynak: Mevcut veya potansiyel olarak değeri olan genetik materyali, m) Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu: Enstitünün almış olduğu kararlara karşı yapılacak itirazları inceleyen ve nihai kararı veren Kurulu, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Korumadan Yararlanacak Kişiler ve Uluslararası Anlaşmaların Öncelikle Uygulanması Korumadan yararlanacak kişiler MADDE 3- (1) Bu Kanun ile sağlanan korumadan aşağıdaki niteliklerden en az birine sahip gerçek veya tüzel kişiler yararlanır. a) Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda olanlar, b) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgahı olan veya sınai veya ticari faaliyette bulunanlar, c) Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip olanlar, ç) Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere kanunen veya fiilen patent ve/veya faydalı model koruması tanıyan devletlerin uyruğunda olanlar. (2) Bir başvuruda birden fazla başvuru sahibi olması durumunda, bu Kanun ile sağlanan korumadan yararlanılabilmesi için, başvuru sahiplerinden en az birinin birinci fıkra hükmünü sağlaması gerekir. 2

3 Uluslararası anlaşmaların öncelikle uygulanması MADDE 4- (1) Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre yürürlüğe konulmuş uluslararası anlaşmaların hükümlerinin bu Kanun hükümlerinden daha elverişli olması halinde 3 üncü maddede belirtilen kişiler, elverişli hükümlerin uygulanmasını talep etme hakkına sahiptir. İKİNCİ KISIM Patent BİRİNCİ BÖLÜM Patentlenebilirlik Şartları Patentlenebilir buluşlar MADDE 5- (1) Yeni, buluş basamağına sahip ve sanayiye uygulanabilir olan teknolojinin her alanındaki buluşlar, patent verilerek korunur. (2) Aşağıda sayılanlar; a) Keşifler, bilimsel teoriler, matematiksel yöntemler, b) Zihni, oyun veya iş faaliyetlerine ilişkin plan, kural ve yöntemler, bilgisayar programları, c) Estetik niteliği olan yaratmalar, ç) Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan yöntemler, birinci fıkra anlamında buluş niteliğinde sayılmazlar. (3) İkinci fıkra kapsamındaki konular için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez. Patentlenebilirliğin istisnaları MADDE 6- (1) Aşağıda sayılanlar patent verilerek korunmaz: a) İnsan, hayvan veya bitki yaşamını korumak veya çevrenin ciddi zarar görmesini önlemek dahil olmak üzere, ticari kullanımı kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar. Buluşun aykırılığı sonucuna varılması için, buluşun kullanımının sadece kanunlar ve/veya yönetmeliklerce yasaklanmış olması yeterli değildir. b) Bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik olan işlemler. Bu hüküm mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler için uygulanmaz. c) İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi dahil tüm tedavi yöntemleri ile insan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri. Bu hüküm, bu yöntemlerin herhangi birinde kullanılan ürünlere, özellikle madde ve terkiplere uygulanmaz. 3

4 Yenilik MADDE 7- (1)Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir. (2) Tekniğin bilinen durumu; başvuru tarihinden önce, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar. (3) Başvuru tarihinde veya bu tarihten sonra yayımlanmış olan ve başvuru tarihinden önceki tarihli ulusal patent ve faydalı model başvurularının ilk içerikleri tekniğin bilinen durumuna dahildir. Bu hüküm, uluslararası veya bölgesel anlaşmalar yolu ile yapılan patent ve faydalı model başvuruları ile patent ve faydalı model belgelerini de kapsar. Kapsamın belirlenmesine ilişkin esaslar Yönetmelikte açıklanır. (4) Tekniğin bilinen durumuna dahil herhangi bir madde veya terkip, 6 ncı maddenin (c) bendinde belirtilen bir yöntemde kullanılırsa ve bu tür bir kullanım tekniğin bilinen durumuna dahil değilse, ikinci ve üçüncü fıkralar, bu tür kullanım için bu madde veya terkiplerin patentlenebilirliğini engellemez. (5) Dördüncü fıkrada belirtilen herhangi bir madde veya terkip, 6 ncı maddenin (c) bendinde belirtilen bir yöntemde kullanılırsa ve bu tür bir kullanım tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan özel bir kullanım ise, ikinci ve üçüncü fıkralar, bu tür kullanım için bu madde veya terkiplerin patentlenebilirliğini engellemez. Buluşa patent verilmesini etkilemeyen açıklamalar MADDE 8- (1) Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önceki altı ay içinde yapılan açıklamalar; a) Başvuru sahibi veya onun yasal selefi aleyhine oluşan bir suistimal ve/veya b) Başvuru sahibinin veya onun yasal selefinin buluşunu Yönetmelikte tanımlanan resmi veya resmi nitelikte sayılan bir uluslararası sergide teşhir etmesi, sonucunda gerçekleşmişse, bu açıklamalar 7 nci maddenin uygulanmasında dikkate alınmaz. (2) Birinci fıkranın (b) bendinin söz konusu olması halinde, başvuru sahibi patent başvurusunu yaparken, buluşunun bu şekilde teşhir edildiğini belirtir ve Yönetmelikte belirtilmiş olan süre ve şartlara uygun olarak bunu ispatlayan bir belgeyi verirse, birinci fıkra hükmü uygulanır. Buluş basamağı MADDE 9- (1) Tekniğin bilinen durumu dikkate alındığında, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmana göre aşikar olmayan buluşun, buluş basamağı içerdiği kabul edilir. (2) Tekniğin bilinen durumu, 7 nci maddenin üçüncü fıkrasında tanımlanan başvuruları da kapsıyor ise, bu başvuruların içerikleri buluş basamağının olup olmadığına karar verilmesinde dikkate alınmaz. 4

5 Sanayiye uygulanabilir olma MADDE 10- (1) Tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte olan buluşun sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir. İKİNCİ BÖLÜM Patent Hakkı ve Buluş Yapanın Belirtilmesi Patent hakkı MADDE 11- (1) Buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal veya yerli üretim olup olmadığı konusunda herhangi bir ayırım yapılmaksızın, patent hakkından yararlanılır. (2) Patent hakkı, buluşu yapana veya onun haleflerine ait olup devri mümkündür. (3) Buluş birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmişse, patent hakkı, taraflar başka türlü kararlaştırmamışsa, bunlara müştereken ait olur. (4) Aynı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından gerçekleştirilmişse patent hakkı, önceki tarihli başvurunun yayımlanmış olması şartıyla, önceki başvuruyu yapana aittir. Ancak, önceki başvuru sahibi başvurusunu yayımlanmadan geri çekerse veya başvuru yayımlanmadan reddedilirse, sonraki başvuru sahibinin hakkı yeniden doğar. Patent hakkına sahip olmayanlar tarafından yapılan başvurular MADDE 12- (1) Patent hakkının başvuru sahibine ait olmadığı Enstitü nezdinde iddia edilemez. Aksi ispat edilene kadar başvuru sahibinin, patent hakkının sahibi olduğu kabul edilir. (2) Patentin verilmesi işlemleri sırasında, patent hakkının gerçek sahibi olduğunu, 11 inci maddenin ikinci fıkrası hükmüne göre iddia eden kişi, başvuru sahibinin hak sahipliğine karşı, yetkili mahkemede dava açabilir. Açılan dava Enstitüye bildirilir. (3) Hak sahipliğine ilişkin dava sonucunda verilecek kararın davacı lehine kesinleşmesi halinde, dava açan hak sahibi, kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç ay içinde aşağıdaki hususlardan birinin yapılmasını Enstitüden talep edebilir: a) Patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve yürütülmesini isteyebilir. b) Varsa aynı rüçhan hakkından yararlanarak aynı buluş için yeni bir patent başvurusu yapabilir. Bu başvuru, ilk başvurunun tarihi itibariyle işlem görür. Bu durumda ilk başvuru geçersiz sayılır. c) Başvurunun reddedilmesini talep edebilir. (4) Buluşu başvuru sahibi ile birlikte gerçekleştirdiğini öne sürerek kısmi bir hakkı bulunduğunu iddia eden kişi de ikinci fıkra hükmüne göre ortak hak sahipliği tanınması talebi ile dava açabilir. 5

6 (5) 30 uncu madde hükmü, üçüncü fıkra hükümlerine göre yapılacak her yeni başvuru için uygulanır. (6) İkinci fıkra hükmüne göre patent hakkını belirlemek için açılan dava sonucunda verilecek kararın kesinleşmesine kadar başvuru, davacının rızası olmadan geri çekilemez. Davaya ilişkin kararın kesinleşme tarihine kadar, patentin verilmesi işlemleri mahkeme tarafından durdurulabilir. Patent hakkına sahip olmayanlara verilen patentler MADDE 13- (1) Patent, 11 inci maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan gerçek hak sahibinden başkasına verilmişse, gerçek hak sahibi olduğunu iddia eden kişi, patentin sağladığı diğer hak ve talepleri saklı kalmak şartıyla, patentin kendisine devir edilmesi talebi ile yetkili mahkemede dava açabilir. (2) Patent üzerinde sadece kısmi bir hakkın iddia edilmesi halinde de, ortak hak sahipliği tanınması talebi ile dava açılabilir. (3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen dava açma hakkı, patentin verildiğine ilişkin ilan tarihinden itibaren iki yıl içinde, kötü niyet halinde ise patentin süresinin bitimine kadar kullanılabilir. (4) Bu madde hükmüne göre açılan dava ve dava sonunda verilen kesin hüküm Patent Siciline kayıt edilir ve Bültende ilan edilir. Kesinleşen hüküm, Patent Siciline kayıt edildiği tarih itibariyle üçüncü kişilere karşı hüküm ve sonuç doğurur. Patente ilişkin hak sahipliğinin değişmesinin etkileri MADDE 14- (1) 13 üncü madde hükmüne göre patente ilişkin hak sahipliğinin değişmesi halinde, bu değişikliğin Patent Siciline kayıt edildiği tarihten itibaren, üçüncü kişilerin o patentle ilgili lisans ve tanınan diğer hakları sona erer. (2) Birinci fıkra hükmüne göre gerçek patent sahibinin Patent Siciline kayıt edilmesinden önce; sonradan gerçek patent sahibi olmadığı anlaşılan kişi veya onunla davadan önce dava konusu patentle ilgili lisans anlaşması yapan kişi, buluşu kullanmaya başlamışsa veya kullanım için ciddi hazırlıklara başlamışsa, gerçek patent sahibinden inhisari olmayan bir lisans verilmesini talep edebilir. Bu talebin yapılabilmesi için öngörülen süre, önceden Patent Sicilinde patent sahibi olarak görünen kişi için iki ay ve lisans alan için dört aydır. Bu süreler, gerçek patent sahibinin Patent Siciline kayıt edildiğinin Enstitü tarafından ilgililere tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. (3) İkinci fıkra hükmüne göre verilecek lisans, makul süre ve koşullar ile verilir. Bu süre ve koşullar taraflar anlaşamadıkları takdirde mahkemece belirlenir. Zorunlu lisansın verilmesine ilişkin hükümler kıyasen uygulanır. (4) Patentin önceki sahibi veya lisans alan kötü niyetli ise, ikinci fıkra hükmü uygulanmaz. Buluşu yapanın belirtilme hakkı MADDE 15- (1) Buluşu yapanın, başvuru sahibi veya patent sahibinden buluşu yapan olarak adının belirtilmesini isteme hakkı vardır. 6

7 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Patent Başvurusunun ve Patentin Etkisi Patentin süresi MADDE 16- (1) Patentin süresi, başvuru tarihinden itibaren yirmi yıldır. Buluşun doğrudan kullanımının önlenmesi MADDE 17- (1) Patent hakkı, sahibine, üçüncü kişiler tarafından izinsiz olarak; a) Patent konusu bir ürün olduğunda, o ürünün üretilmesi, satışa sunulması, satılması, kullanılması, gümrükçe onaylanmış bir işlem ya da kullanıma tabi tutulması veya kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulmasını, b) Patent konusu bir usul olduğunda, usulün kullanılması veya patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satışa sunulması, satılması, kullanılması, gümrükçe onaylanmış bir işlem ya da kullanıma tabi tutulması veya kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulmasını, önleme hakkı verir. Buluşun dolaylı kullanımının önlenmesi MADDE 18- (1) Patent sahibinin, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan ve buluşun esasını teşkil eden bir kısmı ile ilgili unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından, patent konusu buluşu kullanmaya yetkili olmayan kişilere verilmesini önleme hakkı vardır. Bu hükmün uygulanabilmesi için söz konusu üçüncü kişilerin, bu unsurların veya araçların buluşu uygulamaya yeterli olduğunu ve bu amaçla kullanılacağını bilmeleri veya bu durumun yeterince açık olması gerekir. (2) Birinci fıkrada sözü edilen unsurlar veya araçlar piyasada her zaman bulunabilen ürünler ise, üçüncü kişiler söz konusu kişileri belirtilen fiilleri yapmaya tahrik etmediği takdirde birinci fıkra hükmü uygulanmaz. (3) 19 uncu maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen fiilleri yapanlar, birinci fıkra hükmüne göre patenti kullanmaya yetkili olmayan kişiler sayılmaz. Patentin sağladığı hakkın sınırları MADDE 19- (1) Aşağıdaki sayılan; a) Sınai veya ticari bir amaç taşımayan ve özel maksatla sınırlı kalan fiiller, b) İlaçların ruhsatlandırılması ve bunun için gerekli test ve deneyler de dahil olmak üzere, patent konusu buluşu içeren deneme amaçlı fiiller, c) Sadece bir reçetenin oluşturulması için eczanelerde yapılan ilaçların seri üretim olmadan hazırlanarak kullanılması ve bu şekilde hazırlanan ilaçlara ilişkin fiiller, ç) Patent konusu buluşun Paris Sözleşmesine taraf devletlerin gemi veya uzay aracı veya uçak veya kara nakil araçlarının yapımında veya çalıştırılmasında veya bu araçların ihtiyaçlarının karşılanmasında, söz konusu araçların geçici veya tesadüfi olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunması şartıyla kullanılması, 7

8 d) 7/12/1944 tarihli Milletlerarası Sivil Havacılık Anlaşmasının 27 nci maddesinde öngörülen ve bu Anlaşmanın 27 nci maddesi hükümlerinin uygulandığı, bir devletin hava aracı ile ilgili fiiller, patentin sağladığı hakların kapsamı dışında kalır. Patentin sağladığı hakkın tüketilmesi MADDE 20- (1) Patent sahibi tarafından veya onun izni ile Türkiye de satışa sunulmuş olan patentli ürünlerle ilgili fiiller, patentin sağladığı hakkın kapsamı dışında kalır. Ön kullanım hakkı MADDE 21- Patent başvurusu veya patent sahibinin, 8 inci maddede belirtilen açıklamanın yapıldığı tarih ile patent başvurusunun yapıldığı tarih veya varsa rüçhan tarihi arasındaki sürede buluşu iyi niyetli olarak ülke içinde kullanmakta olan veya kullanım için ciddi ve gerçek tedbirler almış kişilere karşı, patent konusunu aynı şekilde kullanmaya devam etmelerini veya alınmış tedbirlere uygun olarak kullanmaya başlamalarını önleme hakkı yoktur. Ancak, söz konusu kişilerin patent konusunu kullanmaya devam etmeleri veya alınmış tedbirlere uygun kullanımları, sahip oldukları işletmenin makul ihtiyaçlarını giderecek ölçüde olabilir. Bu kullanım hakkı ancak işletme ile birlikte devredilebilir. (2) Birinci fıkrada sözü edilen kişilerce satışa sunulmuş olan ürünlerle ilgili faaliyetler, patent sahibinin, 20 nci madde kapsamında hakkını tüketmiş sayılmasına neden olmaz. Patentin kullanımının sınırları MADDE 22- (1) Bir patent konusunun kullanımı yasalara veya genel ahlaka veya kamu düzenine veya genel sağlığa zarar verecek şekilde olamayacağı gibi, bu kullanım, mevcut veya gelecekte kabul edilecek belirli ya da belirsiz süreli kanuni yasaklamalara ve sınırlamalara da bağlı olacaktır. Kanuni tekel MADDE 23- (1) Konusu tekel mevzuatına tabi olan bir buluş için patent verildiğinde, tekel sahibinin buluşu kullanabilmesi, patent sahibinin iznine bağlıdır. Tekel sahibi, iştigal ettiği sanayi alanında dikkate değer teknik bir ilerlemeyi sağlayabilecek buluşları, bunların kullanım hakkını elde ederek uygulamakla yükümlüdür. (2) Tekel sahibi patent konusu buluşun kullanımını elde etmek için, patent sahibinden izin vermesini talep etme hakkına sahiptir. Tekel sahibi böyle bir talepte bulunduğunda, patent sahibi tekel sahibinin patenti devir almasını isteyebilir. Patent konusu buluşun kullanılması karşılığında veya patentin tekel sahibince devir alınması halinde ödenecek bedel taraflarca birlikte belirlenir. Bu konuda anlaşma sağlanamazsa bedeli mahkeme tespit eder. (3) İkinci fıkra hükümleri saklı kalmakla birlikte, tekel, patentin verilmesinden sonra oluşmuşsa, patent sahibi tekel sahibinden buluşun kullanılmakta olduğu işletme veya tesisatı da devir almasını talep etme hakkına sahiptir. Tarafların ödenecek bedel konusunda anlaşmaya varamamaları halinde, bedeli mahkeme tespit eder. 8

9 (4) Mevcut bir kanuni tekel yüzünden bir patent konusu buluş kullanılamıyorsa, söz konusu patent için yıllık ücret ödenmez. Patent başvurusunun yayımlanmasının etkileri MADDE 24- (1) Bu Kanun hükümlerine göre verilen patentlerin sahiplerine sağlanan koruma, patent başvurusunun Bültende yayımlandığı tarihten itibaren, geçici olarak patent başvurusu sahibi için de tanınır. (2) Patent başvurusu sahibinin izni olmadan, başvuru konusu buluşu kullanan kişi, patent başvurusu ve kapsamından haberdar edilmiş ise, birinci fıkrada sözü edilen koruma, başvurunun yayımlandığı tarihten önce de söz konusu olur. (3) Patent başvurusunun geri çekilmesi veya geri çekilmiş sayılması ya da reddedilmesi halinde, birinci ve ikinci fıkrada belirtilen sonuçlar hiç doğmamış sayılır. Korumanın kapsamı MADDE 25- (1) Patent başvurusu veya patentin sağladığı korumanın kapsamı istemler ile belirlenir. Bununla birlikte, istemlerin yorumlanmasında tarifname ve resimler kullanılır. (2) Patentin sağladığı koruma, kullanılan kelimelerin yalnızca sözlük anlamı ile sınırlandırılamaz. Ancak, koruma kapsamının tespitinde istemler, buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istemlerde talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde de kabul edilmez. (3) İstemler, hem patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak hem de üçüncü kişilere korumanın kapsamını yeterince açık ifade edecek şekilde yorumlanır. (4) Patent başvurusunun sağladığı korumanın kapsamı, patentin verilmesine kadar geçen süre için, başvurunun yayımlanmış olan istemleri ile belirlenir. Ancak, patentin verildiği hali veya itiraz, kısıtlama veya hükümsüzlük işlemleri sonucunda değiştirilmiş hali, koruma alanının genişletilmemiş olması koşuluyla, başvurunun sağladığı korumayı geriye dönük olarak belirler. (5) Patent başvurusu veya patentin sağladığı koruma kapsamının belirlenmesinde, istemlerde belirtilmiş unsurlara eşdeğer nitelikte olan unsurlar da dikkate alınır. Bir unsur, esas itibariyle istemlerde talep edilen unsur ile aynı işlevi görüyor, bu işlevi aynı şekilde gerçekleştiriyor ve aynı sonucu ortaya çıkarıyorsa, genel olarak istemlerde talep edilen unsurun eşdeğeri olarak kabul edilir. (6) Patent, buluşla ilgili örnekler içeriyorsa, istemler bu örneklerle sınırlı olarak yorumlanamaz. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Patent Başvurusu ve Şartları 9

10 Patent başvurusu için gerekli belgeler MADDE 26- (1) Bir patent başvurusu, a) Başvuru dilekçesini, b) Buluş konusunu açıklayan tarifnameyi, c) İstemleri, ç) Tarifnamede veya istemlerde atıf yapılan resimleri, d) Özeti, kapsar. Bu belgelerin şekli ve içeriği Yönetmelikte belirtilir. (2) Bir patent başvurusu için başvuru ücreti ödenir. Ücretin miktarı, ödeme koşulları ve süresi Yönetmelikte belirtilir. Başvuru ücretinin Yönetmeliğe uygun olarak ödenmemesi halinde başvuru geri çekilmiş sayılır. (3) Tarifname, istemler, özet ve varsa resimler başvuru sırasında Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf veya karşılıklılık ilkesini uygulayan devletlerin resmi dillerinden birinde verilirse, bunların Türkçe çevirileri Yönetmelikte belirtilen süre ve diğer koşullara uygun olarak Enstitüye verilir. Aksi takdirde başvuru geri çekilmiş sayılır. Başvuru tarihi MADDE 27- (1) Bir patent başvurusunun tarihi, Yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yerine getirildiği tarihtir. Buluşu yapanın başvuruda belirtilmesi MADDE 28- (1) Başvuruda buluşu yapan belirtilir. Başvuru sahibi, buluşu yapan değilse veya buluşu yapanlardan sadece biri veya birkaçı ise, başvuru sahibinin, buluşu yapan veya yapanlardan patent başvurusu yapma hakkını ne şekilde elde ettiği, başvuruda Yönetmeliğe uygun olarak açıklanır. Buluş bütünlüğü MADDE 29- (1) Patent başvurusu, sadece tek bir buluşu veya birlikte tek bir genel buluş fikrini oluşturacak şekilde biraraya gelmiş bir buluşlar grubunu içerir. Bölünmüş patent başvurusu MADDE 30- (1) Başvuru sahibi, işlemleri devam eden bir patent başvurusundan, ilk başvuru konusunun kapsamını aşmayacak şekilde, bölünmüş bir başvuru yapabilir. (2) Bölünen her başvuru için başvuru tarihi, ilk başvurunun tarihidir. İlk başvuruda rüçhan hakkı talep edilmişse, ilk başvurunun rüçhan hak veya hakları ayrılan her başvuruya da tanınır. 10

11 Buluşun açıklanması MADDE 31- (1) Buluş, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak şekilde yeterince açık ve tam olarak, patent başvurusunda açıklanır. İstemler MADDE 32- (1) İstemler, korunması talep edilen konuyu tanımlar. İstemler açık ve öz olmalıdır. İstemlerin dayanağı tarifnamedir. Özet MADDE 33- (1) Özet, sadece teknik bilgi verme amacına hizmet eder. Başka amaçlar için, özellikle koruma alanının belirlenmesinde ve 7 nci maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında kullanılmaz. Rüçhan hakkı MADDE 34- (1) Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf herhangi bir devlette; patent veya faydalı model için usulüne uygun bir başvuruda bulunmuş herhangi bir kişi veya halefi, aynı buluş için Türkiye de başvuru yapmak amacıyla, ilk başvurunun yapıldığı tarihten itibaren oniki aylık süre içinde, rüçhan hakkından yararlanır. (2) Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf herhangi bir devletin ulusal kanununa göre veya yine bu devletlerin oluşturduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalara göre veya bu Kanuna göre, usulüne uygun yapılmış bir ulusal başvuruya eşdeğer her başvurunun bir rüçhan hakkı doğuracağı kabul edilir. (3) Usulüne uygun yapılmış bir ulusal başvuru, başvurunun yapıldığı tarihi, başvurunun sonucu ne olursa olsun, başvuru tarihi olarak almaya yeterli bir başvurudur. (4) Aynı devlete yapılmış olan ve önceki ilk başvuru ile aynı konudaki sonraki bir başvuru; sonraki başvurunun yapıldığı tarihte, önceki başvurunun kamunun incelemesine açılmadan ve geride herhangi bir hak bırakmadan geri çekilmesi, geri çekilmiş sayılması veya reddedilmesi ve bir rüçhan hakkı talebine temel oluşturmaması koşuluyla, rüçhanın belirlenmesinde ilk başvuru olarak kabul edilir. Önceki başvuru artık bir rüçhan hakkı talebi için dayanak oluşturmaz. (5) Eğer ilk başvuru, Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf olmayan bir devletin sınai mülkiyet makamına yapılmışsa, bu makamın, Paris Sözleşmesinde belirtilenlerle eşdeğer etkiler ve şartlar altında, Türkiye ye yapılan bir ilk başvurunun rüçhan hakkı doğurduğunu kabul etmesi durumunda, karşılıklılık ilkesi uyarınca bu başvuru için birinci ila dördüncü fıkra hükümleri uygulanır. Rüçhan hakkının etkisi MADDE 35- (1) Rüçhan hakkı, rüçhan tarihinin, 7 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ve 11 inci maddenin dördüncü fıkrasının uygulanmasında başvuru tarihi gibi değerlendirilmesi etkisine sahip olacaktır. Rüçhan hakkının talep edilmesi 11

12 MADDE 36- (1) Rüçhan hakkından yararlanmak isteyen başvuru sahibi, rüçhan hakkı talebini ve gerekli diğer belgeleri Yönetmeliğe uygun olarak Enstitüye verir. Aksi takdirde rüçhan hakkı talebi geçersiz sayılır. (2) Bir başvuru için, farklı ülkelerden kaynaklanmış olmasına bakılmaksızın, birden çok rüçhan hakkı talep edilebilir. Uygun durumda, her bir istem için birden çok rüçhan talep edilebilir. Birden çok rüçhan talep edildiği durumda, rüçhan tarihinden itibaren işleyen süreler, rüçhanın en erken tarihli olanından başlar. (3) Bir veya birden çok rüçhan hakkı talebinde bulunulmuşsa, rüçhan hakkı sadece rüçhan hakkının doğduğu başvuru veya başvuruların içerdiği unsurları kapsar. (4) Rüçhan hakkı talep edilen buluşun belirli unsurları, rüçhan hakkının doğduğu patent başvurusunun istemlerinde yer almamış olsa dahi, rüçhan hakkının doğduğu patent başvurusunun bir bütün olarak bu unsurları açıkça belirtmesi koşuluyla, rüçhan hakkı bu unsurlar için de kabul edilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Patent Verilmesi İşlemleri Başvuru için gerekli belgelerin incelenmesi ve şekli şartlara uygunluk açısından inceleme MADDE 37- (1) Enstitü, başvuru tarihi verilmesi için Yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yerine getirilip getirilmediğini inceler. (2) Birinci fıkraya göre yapılan inceleme sonucunda bir başvuru tarihi verilemiyorsa, bu başvuru bir patent başvurusu olarak işleme alınmaz ve başvuru sahibinden, gerekliliklerin Yönetmelikte belirtilen süre içinde yerine getirmesi istenir. Bu süre içinde gerekliliklerin yerine getirilmesi halinde, gerekliliklerin yerine getirildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir. (3) Başvuru tarihi verilmişse, Enstitü başvuru konusunun 5 inci maddenin üçüncü fıkrası ile 6 ncı madde kapsamına girip girmediğini inceler. Bu inceleme sonucunda, başvuru konusunun söz konusu maddeler kapsamına aşikar bir şekilde girdiği sonucuna varılırsa patent verilmesi işlemleri durdurulur ve başvuru sahibinden Yönetmelikte belirtilen süre içinde, bu konudaki itirazlarını Enstitüye bildirmesi istenir. Başvuru sahibinin söz konusu süre içerisinde itirazda bulunmaması veya itirazının Enstitü tarafından kabul edilmemesi halinde başvuru reddedilir. (4) Enstitü, başvuru tarihi verilen ve üçüncü fıkraya göre işlemlere devam edilmesine karar verilen başvurunun 26 ncı, 28 inci ve 36 ncı madde ile 59 uncu maddenin ikinci fıkrasına uygun olup olmadığını ve Yönetmelikte belirtilen şekli şartları yerine getirip getirmediğini inceler. (5) Dördüncü fıkra kapsamında yapılan incelemede, başvurunun bir eksikliği olduğu anlaşılırsa, başvuru sahibinden Yönetmelikte belirtilen süre içinde eksikliği gidermesi istenir. Eksikliğin Yönetmelikte belirtilen şekil ve şartlara uygun olarak giderilmediğinin tespit edilmesi halinde, Enstitü başvuruyu reddeder. Araştırma talebi, araştırma raporunun hazırlanması ve yayımlanması 12

13 MADDE 38- (1) Enstitü tarafından, 37 nci madde uyarınca yapılan inceleme sonucunda, şekli şartlara uygunluk açısından bir eksikliğin olmadığı anlaşılır veya söz konusu eksiklikler bu Kanun hükümlerine uygun bir şekilde giderilir veya tamamlanır ise, başvuru sahibine, Yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebini yapması gerektiği bildirilir. (2) Başvuru sahibi, Yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebi yaparsa, araştırma raporu; tarifname ve varsa resimler dikkate alınarak istemler itibariyle Yönetmeliğe uygun olarak düzenlenir ve başvurunun 39 uncu madde uyarınca yayımlanmış olması halinde ayrı olarak, yayımlanmamış olması halinde ise başvuru ile birlikte yayımlanır. (3) Başvuru sahibi, Yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebi yapmazsa, başvuru geri çekilmiş sayılır. Başvurunun yayımlanması MADDE 39- (1) Başvuru tarihinden veya rüçhan hakkı talep edilmişse rüçhan tarihinden itibaren onsekiz aylık sürenin dolması ile veya bu süre dolmadan başvuru sahibinin erken yayın talebi üzerine, Enstitü, başvuruyu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yayımlar. Başvurunun yayımlanabilmesi için; 37 nci madde hükmüne göre uygunluğunun sağlanmış olması ve 38 inci madde hükmü uyarınca tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebi yapılmış olması şarttır. (2) Birinci fıkrada belirtilen onsekiz aylık süre dolmadan önce patent verilmesi kararı verilmişse, patent başvurusu ve patent fasikülü aynı zamanda yayımlanır. İnceleme talebi MADDE 40- (1) Başvuru sahibi, Yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak, başvurusunun incelenmesini talep eder. (2) İnceleme ücreti ödeninceye kadar, bu talep yapılmamış sayılır. (3) İnceleme talebi süresi içinde yapılmamışsa, başvuru geri çekilmiş sayılır. Patent başvurusunun incelenmesi MADDE 41- (1) Enstitü, başvuru sahibinin talebi üzerine, patent başvurusunun ve buna ilişkin buluşun, bu Kanunun gereklerini karşılayıp karşılamadığını inceler. (2) İncelemede, başvurunun veya buna ilişkin buluşun bu Kanunun gereklerini yerine getirmemiş olduğu tespit edilirse, başvuru sahibine, Yönetmeliğe uygun olarak görüşlerini sunması ve başvuruda 48 inci maddeye uygun olarak değişiklikler yapması konusunda Enstitü tarafından bildirim yapılır ve gerekli görüldükçe bu tür bildirimler tekrarlanır. (3) Başvuru sahibi, Enstitünün bu konudaki bir bildirimine Yönetmelikte belirtilen süre içinde cevap vermezse, başvuru geri çekilmiş sayılır. Patentin verilmesi veya başvurunun reddedilmesi MADDE 42- (1) Enstitü, 41 inci madde kapsamında yaptığı inceleme sonucunda, başvurunun ve buna ilişkin buluşun bu Kanunun gereklerini yerine getirdiği görüşünde 13

14 ise, Yönetmeliğe uygun olarak bir inceleme raporu düzenler ve patentin verilmesine karar verir. Yönetmelikte belirtilen koşulların sağlanması şartıyla patentin verilmesine ilişkin karar, Bültende ilan edilir ve bu karar ilan tarihinde yürürlüğe girer. (2) Enstitü, 41 inci madde kapsamında yaptığı inceleme sonucunda, başvurunun veya buna ilişkin buluşun bu Kanunun gereklerini yerine getirmediği görüşünde ise, Yönetmeliğe uygun olarak bir inceleme raporu düzenler ve bu Kanunda farklı bir hüküm öngörülmemişse, başvuruyu reddeder. Başvurunun reddine ilişkin karar, Bültende ilan edilir. Patent fasikülünün yayını MADDE 43- (1) Enstitü, patent verilmesi kararının Bültende ilan edilmesinden sonra, patent fasikülünü Yönetmeliğe uygun olarak yayımlar. ALTINCI BÖLÜM İtiraz İşlemleri İtiraz ve itirazın dayanakları MADDE 44- (1) Üçüncü kişiler, patentin verilmesi kararının Bültende ilan edilmesinden itibaren dokuz ay içinde söz konusu patente; a) 5 inci ila 10 uncu maddelere göre patent verilebilirlik şartlarını taşımadığı, b) Buluşun 31 inci madde hükmü uyarınca yeterince açıklanmadığı, c) Patent konusunun, başvurunun ilk halinin kapsamını aştığını veya patentin 30 uncu maddeye göre yapılan bölünmüş başvuruya veya 12 inci maddeye göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda patent konusunun ilk başvurunun ilk halinin kapsamını aştığı, gerekçelerinden en az birini ileri sürerek, Yönetmeliğe uygun olarak itiraz edebilir. (2) İtiraza ilişkin ücretin birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde ödenmemesi veya itirazın Yönetmelikte belirtilen koşullara uygun olarak yapılmaması halinde, itiraz yapılmamış sayılır. İtirazın incelenmesi MADDE 45- (1) İtiraz Yönetmeliğe uygun olarak yapılmışsa Enstitü, patent sahibine ve itirazı yapanlara görüşlerini sunmaları için bildirimde bulunur. Patent sahibi bu bildirim üzerine patentte değişiklikler yapabilir. (2) Patent sahibinin patentte herhangi bir değişiklik yapmamış olması halinde, Enstitü, itirazda belirtilen dayanaklardan en az birinin mevcut olduğu görüşünde ise söz konusu patenti hükümsüz kılar, aksi takdirde itirazı reddeder. (3) Patent sahibinin patentte değişiklik yapmış olması halinde, Enstitü, bu değişiklikleri göz önüne alarak, patent ve ona ilişkin buluşun; a) Bu Kanunun gereklerini yerine getirdiği görüşünde ise, Yönetmelikte belirtilen şartların sağlanması koşulu ile patentin değiştirilmiş haliyle devamına karar verir. 14

15 kılar. b) Bu Kanunun gereklerini yerine getirmediği görüşünde ise, patenti hükümsüz (4) İtiraz işlemi sonucunda verilen karar Bültende ilan edilir. Patentin yeni fasikülünün yayımı MADDE 46- (1)Enstitü, 45 inci maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre patentin değiştirilmiş haliyle devamına karar vermişse, patentin yeni fasikülünü yayımlar. ÜÇÜNCÜ KISIM Çeşitli Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Kamuya Bilgi Vermeye ve Prosedüre İlişkin Hükümler Üçüncü kişilerin patent başvurusuna ilişkin görüşleri MADDE 47- (1) Patent başvurusunun yayımlandığı tarihten itibaren, üçüncü kişiler Yönetmeliğe uygun olarak, patent başvurusuna konu olan buluşun patentlenebilirliğine ilişkin görüşlerini sunabilir. Ancak bu kişiler Enstitü nezdinde işlemlere taraf olamazlar. (2) Birinci fıkraya uygun olarak sunulan görüşler, patent başvurusu sahibine bildirilir. Başvuru sahibi, isterse kendisine iletilen bu görüşlere karşı görüş sunabilir. Değişiklikler MADDE 48- (1) Bir patent başvurusu veya patent, Enstitü nezdinde yapılan işlemler süresince patent başvurusu veya patent sahibi tarafından Yönetmeliğe uygun olarak değiştirilebilir. (2) Bir patent başvurusu, buluş konusu, başvurunun ilk halindeki kapsamı aşacak şekilde değiştirilemez. (3) Bir patent, sağladığı korumanın kapsamını aşacak şekilde değiştirilemez. Başvurunun geri çekilmesi MADDE 49- (1) Patent başvurusu, patentin verilmesinden önce başvuru sahibi tarafından her zaman geri çekilebilir. Geri çekilen başvurular tekrar işleme alınmaz. (2) Patent başvurusu üzerinde hak tesis etmiş, Patent Siciline kayıtlı üçüncü kişilerin rızası olmaksızın başvuru geri çekilemez. (3) Yayımlanmış bir patent başvurusunun geri çekildiği Bültende ilan edilir. Yayımlanmamış başvurunun yeniden yapılması MADDE 50- (1) Henüz yayımlanmamış bir patent başvurusu geri çekildiği, geri çekilmiş sayıldığı veya reddedildiği takdirde, aynı buluş konusu için yeni bir patent başvurusu yapılabilir. 15

16 Patent sicili MADDE 51- (1) Enstitü, Yönetmelikte belirtilen hususların kaydedildiği bir Patent Sicili tutar. Patent başvurusunun yayınından önce, Patent Siciline herhangi bir kayıt yapılmaz. Patent Sicili kamunun incelemesine açıktır. (2) 13 üncü maddenin birinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, patent başvuruları veya patentlere ilişkin devirler, lisanslar, iradi veya mecburi tasarruflar, üçüncü kişilere karşı Patent Siciline kayıt tarihinden itibaren hüküm doğurur. Patent başvuru dosyalarının üçüncü kişilerce incelenmesi MADDE 52- (1) Henüz yayımlanmamış patent başvurularının dosyaları başvuru sahibinin yazılı izni olmadan üçüncü kişiler tarafından incelenemez. (2) Başvuru sahibinin, başvurusundan doğan haklarını kendilerine karşı ileri sürmek istediğini ispat edebilen üçüncü kişiler, başvuru sahibinin izni olmaksızın, henüz yayımlanmamış patent başvuru dosyasını inceleyebilir. (3) 30 uncu maddeye göre bölünmüş bir başvurunun veya 12 nci maddeye göre yapılan yeni bir patent başvurusunun yayımlanması halinde, önceki başvuru dosyası, başvuru sahibinin izni olmaksızın, başvurunun yayımlanmasından önce üçüncü kişiler tarafından incelenebilir. (4) Patent başvurusu veya patente ilişkin dosya, Yönetmeliğe uygun olarak incelenebilir. Patent başvurusu veya patent numarasının belirtilmesi MADDE 53- (1) Bir patent başvurusunun veya verilmiş bir patentin sağladığı haklarını üçüncü kişilere karşı ileri sürmek isteyen kişi, patent başvurusunun veya patentin numarasını söz konusu üçüncü kişilere bildirmek zorundadır. (2) Bir ürünün, bunun etiketlerinin, ambalajlarının, her türlü ilan, reklam veya basılı evrakın üzerinde bir patent başvurusu veya verilmiş bir patentin sağladığı korumanın mevcut olduğu izlenimini veren beyanların bulunması halinde, beyanları koyan kişi patent başvurusu veya patentin numarasını belirtmek zorundadır. Hakların yeniden tesisi MADDE 54- (1) Bir patent başvurusu veya patentle ilgili işlemlerde uyulması gereken bir süreye, şartların gerektirdiği tüm özeni göstermesine rağmen, uyamamış olan başvuru veya patent sahibi, bu durumun patent başvurusunun reddine veya geri çekilmiş sayılmasına veya patentin hükümsüz kılınmasına veya diğer herhangi bir hakkın kaybına yol açması halinde, hakların yeniden tesisini talep edebilir. Bu talep, uyulamamış olan sürenin bitiminden itibaren bir yılı geçmemek üzere, süreye uyulamama nedeninin ortadan kalkmasından itibaren iki ay içerisinde yapılır. Enstitü, Yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yerine getirilmesi koşuluyla, talebi kabul eder. Aksi takdirde, söz konusu talebi reddeder. Böyle bir talebin kabul edilmesi halinde, süreye uyulmamış olmanın getirdiği hukuki sonuçlar hiç doğmamış sayılır. (2) Başvuru sahibi, 34 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen sürenin bitiminden itibaren iki ay içerisinde başvuru tarihi alan sonraki başvurusu için, 34 üncü 16

17 maddenin birinci fıkrasında belirtilen sürenin bitiminden itibaren iki ay içerisinde rüçhan hakkının yeniden tesis edilmesi için talepte bulunursa, birinci fıkra hükümleri uygulanır. (3) Hakların yeniden tesisi, hakların yeniden tesisi talebine ilişkin süreler açısından geçersizdir. (4) Hakların yeniden tesis edilmesi halinde, bu durum Bültende ilan edilir. Hakların kaybından, bu hakların yeniden tesisine ilişkin ilana kadar geçen sürede, patent konusu buluşu iyi niyetli olarak ülke içinde kullanmakta olan veya kullanım için ciddi ve gerçek tedbirler almış kişiler, sahip oldukları işletmenin makul ihtiyaçlarını giderecek ölçüde, buluşu ücretsiz olarak kullanmaya devam edebilir. Süreler MADDE 55- (1) Bir patent başvurusu veya patentle ilgili işlemlerde uygulanacak sürelerin hesaplanma şekli konusunda 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır. (2) Bir patent başvurusu veya patentle ilgili işlemlerde uyulması gereken süre bu Kanunla veya Yönetmelikle belirlenmemişse, uygulanacak süre Enstitünün bildiriminden itibaren üç aydır. Patentin konusunun geçerliliği ve yararlılığı MADDE 56- (1) Verilmiş bir patentin konusunun geçerliliği ve yararlılığı devletçe garanti edilmez. Bildirimler MADDE 57- (1) Bir patent başvurusu veya patentle ilgili işlemlere ilişkin olarak Enstitü tarafından veya Enstitüye yapılacak bildirimler, Yönetmeliğe uygun olarak yapılır. Enstitü kararlarına itiraz ve Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu incelemesi MADDE 58- (1) Enstitünün almış olduğu kararlara patent başvurusu veya patent sahipleri ve ilgili üçüncü kişiler, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde Enstitüye itiraz edebilir. İtirazın haklılığının ve doğruluğunun belirlenmesi halinde, karar değiştirilir. Kararın değiştirilmemesi halinde itiraz, herhangi bir yorumda bulunulmadan Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kuruluna gönderilir. (2) Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun almış olduğu kararlar, Enstitünün nihai kararları olup, bu kararlara karşı, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde dava açılabilir. İKİNCİ BÖLÜM İşlem Yetkisi Olan Kişiler ve Patent Vekilleri İşlem yetkisi olan kişiler MADDE 59- (1) Bu Kanun ile ilgili konularda Enstitü nezdinde; a) Gerçek kişiler, 17

18 b) Temsil hak ve yetkisine sahip bulunan gerçek kişiler tarafından temsil olunan tüzel kişiler, c) Patent Vekilleri Siciline kayıtlı patent vekilleri, işlem yapabilir. (2) İkametgahı yurt dışında bulunan kişiler ancak patent vekilleri vasıtasıyla temsil edilir ve tüm işlemler patent vekili vasıtasıyla yapılır. (3) Patent vekili tayin edilmesi halinde, patent vekiline yapılan bildirim asile yapılmış sayılır. (4) Enstitü nezdinde vekillik yapma yetkisi olmayan kişilerin bu Kanun ile ilgili konularda işlem yapması halinde, başvuru veya patent sahibinin Türkiye de ikametgahı varsa bildirimler doğrudan başvuru veya patent sahibine yapılır. Başvuru veya patent sahibinin Türkiye de ikametgahı yoksa, başvuru veya patent sahibine yeni bir vekil ataması için iki aylık süre verilir. Bu süre içerisinde vekil atanmaz ise söz konusu işleme ilişkin talep geri çekilmiş sayılır. (5) Vekilin azledilmesi veya vekillikten çekilmesi, Enstitüye bildirilmesi ile hüküm ifade eder ve bu durumda dördüncü fıkra hükmü uygulanır. Ortak temsilcilik MADDE 60- (1) Patent başvurusu veya patentin birden çok kişiye ait olması durumunda, geri çekme veya vazgeçme talebi hariç olmak üzere, Enstitü nezdindeki tüm işlemler hak sahipleri tarafından ortak temsilci olarak atanan hak sahibi tarafından yürütülebilir. Hak sahipleri tarafından ortak temsilci atanmaması durumunda, başvuru dilekçesinde adı geçen ilk hak sahibinin, ortak temsilci olduğu kabul edilir. (2) Patent başvurusu veya patent birden çok kişiye ait ise, hak sahipleri tarafından ortak temsilci olarak atanan hak sahibinin veya birinci fıkra hükmü uyarınca ortak temsilci kabul edilen hak sahibinin ikametgahının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olması durumunda, işlemlerin patent vekili vasıtasıyla yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ücretlerin Ödenmesi ve Hukuki Sonuçları Ücretler MADDE 61- (1) Patent başvurusu ve patentle ilgili ücretler Yönetmeliğe uygun olarak ödenir. (2) Bir işlemle ilgili ücret Yönetmeliğe uygun olarak ödenmemişse, işlem hüküm ve sonuç doğurmamış sayılır. Yıllık ücretler MADDE 62- (1) Bir patent başvurusu veya patentin korunması için gerekli olan yıllık ücretler, Yönetmeliğe uygun olarak, patentin süresi boyunca her yıl vadesinde peşinen ödenir. Vade tarihi, başvuru tarihine tekabül eden ay ve gündür. 18

19 (2) Yıllık ücretler, birinci fıkrada belirtilen vade tarihinde ödenmemişse, Yönetmelikte belirlenen ek bir ücretle birlikte vade tarihini takip eden altı ay içinde ödenebilir. (3) Birinci veya ikinci fıkrada belirtilen süreler içinde yıllık ücretlerin ödenmemesi halinde, patent hakkı, vade tarihi itibariyle sona erer. Eksik ücretler MADDE 63- (1) Bir patent başvurusu veya patentle ilgili olarak ödenmesi gereken ve Yönetmelikte belirlenen bir ücretin eksik ödenmesi halinde, ilgili ücret, Enstitünün bildirim tarihinden itibaren bir ay içerisinde tamamlanır. Aksi takdirde, ilgili ücret hiç ödenmemiş sayılır. DÖRDÜNCÜ KISIM Patent Başvurusu ve Patent Üzerinde Tasarruflar BİRİNCİ BÖLÜM Ortaklık Ortak hak sahipliği MADDE 64- (1) Patent başvurusu veya patent birden çok kişiye aitse, hak üzerindeki ortaklık taraflar arasındaki anlaşmaya göre; böyle bir anlaşma yoksa, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunundaki paylı mülkiyete ilişkin hükümlere göre düzenlenir. (2) Her hak sahibi, buluşu kullanmayan veya lisans vermemiş olan diğer hak sahiplerinin mağduriyetini makul ölçüde tazmin etmek suretiyle buluşu kullanabilir. Bir anlaşmaya varılamaması halinde, tazminat miktarı mahkeme tarafından belirlenir. (3) Her hak sahibi, patent başvurusu veya patentle sağlanan hakkının tecavüze uğraması halinde; gerekli önlemleri alabilir, üçüncü kişilere karşı hukuk veya ceza davası açabilir ve açılan dava diğer hak sahiplerine ihbar olunur. Diğer hak sahipleri açılan davaya katılmaya yetkilidir. (4) Her hak sahibi, buluşu kullanmayan veya lisans vermemiş olan diğer hak sahiplerinin mağduriyetini makul ölçüde tazmin etmek suretiyle üçüncü kişilere inhisari olmayan lisans verebilir. Bir anlaşmaya varılamaması halinde, tazminat miktarı mahkeme tarafından belirlenir. Bununla birlikte, lisans vermek isteyen hak sahibi, hazırlanan lisans sözleşmesi ile birlikte patent üzerindeki hakkını devretmek için belirlemiş olduğu bedele ilişkin bir teklifi, tüm hak sahiplerine bildirir. Bu bildirimden itibaren üç ay içerisinde, diğer hak sahiplerinden biri, lisans vermek isteyen hak sahibinin payını almak istediğini belirterek lisansın verilmesine itiraz edebilir. Bu sürede bir anlaşmaya varılamaması halinde, devir bedeli mahkeme tarafından belirlenir. Kararın tebliğinden itibaren bir ay içerisinde, taraflar alım veya satımdan vazgeçebilir. Böyle bir durumda masrafları, vazgeçen taraf karşılar. (5) İnhisari lisans, hak sahiplerinin tamamının rızasıyla veya mahkeme tarafından yetkilendirilen hak sahibi tarafından verilebilir. 19

20 (6) Her hak sahibi kendisine düşen payı devredebilir. Payını devretmek isteyen hak sahibi, patent üzerindeki hakkını devretmek için belirlemiş olduğu bedele ilişkin bir teklifi, diğer hak sahiplerine bildirir. Bu bildirimden itibaren üç ay içerisinde diğer hak sahipleri önalım haklarını kullanabilir. Anlaşmaya varılamaması durumunda, bedel mahkeme tarafından belirlenir. Kararın tebliğinden itibaren bir ay içerisinde, taraflar alım veya satımdan vazgeçebilir. Böyle bir durumda masrafları, vazgeçen taraf karşılar. (7) Her hak sahibi, diğer hak sahipleri lehine hakkından vazgeçebilir. Hak sahibi, hakkından vazgeçtiğini diğer hak sahiplerine ve Enstitüye bildirir. Bu durumun Patent Siciline kaydından itibaren, hakkından vazgeçen hak sahibinin, diğer hak sahiplerine karşı olan yükümlülükleri sona erer. Vazgeçenin hakkı, diğer hak sahipleri arasında hak sahipliği oranında paylaştırılır. Bu değişiklik Bültende ilan edilir. (8) Her hak sahibi, patent başvurusu veya patente ilişkin korumanın devamı için Enstitü nezdinde gerekli işlemleri yapabilir. (9) Ortaklar arasındaki anlaşmada aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde, bu madde hükümleri uygulanır. İKİNCİ BÖLÜM Patent Başvurusu ve Patent Üzerinde Hak Tesisi Hak tesisi MADDE 65- (1) Patent başvurusu veya patent devir edilebilir, miras yolu ile intikal edebilir, kullanma hakkı lisans konusu olabilir. Patent başvurusu veya patent rehin edilebilir. Rehin hakkı konusunda Türk Medeni Kanununun rehin hakkına ilişkin hükümleri uygulanır. Patent başvurusu veya patent hacze konu olabilir. Haciz konusunda İcra ve İflas Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. (2) Patent başvurusu ve patent üzerinde sağlararası işlemler yazılı şekle tabi olup, Yönetmelikte öngörülen hususların yerine getirilmesi şartıyla Patent Siciline kayıt edilir ve Bültende ilan edilir. Patentin bölünmezliği MADDE 66- (1) Patent başvurusunun veya patentin devrinde veya diğer bir hak tesisinde, birden çok kişinin hak sahipliği söz konusu olsa bile, patent konusunun bölünebilmesi mümkün değildir. Sözleşmeye dayalı lisans MADDE 67- (1) Patent başvurusunun veya patentin kullanım hakkı, ulusal sınırların bütünü içinde veya bir kısmında geçerli olacak şekilde, lisans sözleşmesine konu olabilir. (2) Lisans, inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilir. Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, lisans inhisari değildir ve lisans veren patent konusu buluşu kendi kullanabileceği gibi, üçüncü kişilere de aynı buluşa ilişkin lisanslar verebilir. İnhisari lisans söz konusu olduğu zaman, lisans veren başkasına lisans veremez ve hakkını açıkça saklı tutmadıkça, kendisi de patent konusu buluşu kullanamaz. 20

21 (3) Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, sözleşmeye dayalı lisans sahipleri lisanstan doğan haklarını üçüncü kişilere devir edemez veya alt lisans veremez. (4) Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, sözleşmeye dayalı olarak lisans hakkını alan kişi, patentin koruma süresi boyunca ulusal sınırların bütünü içinde patent konusu buluşun kullanılmasına ilişkin her türlü tasarrufta bulunabilir. (5) Lisans sözleşmesinde yer alan şartların lisans alan tarafından ihlali halinde, patent başvurusu veya patentin sağladığı haklar, patent sahibi tarafından lisans alana karşı dava yoluyla ileri sürülebilir. Bilgi verme yükümlülüğü MADDE 68- (1) Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, patent başvurusu veya patent sahibi, devir alana veya lisans alana patent konusu buluşun kullanımı için zorunlu olan teknik bilgileri vermekle yükümlüdür. (2) Devir alan veya lisans alan kişi, kendisine verilen gizli bilgilerin açıklanmasını önlemek için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Lisans verme teklifi MADDE 69- (1) Patent başvurusu veya patent sahibi, Yönetmeliğe uygun olarak Enstitüye yapacağı yazılı bir talep ile, patent konusu buluşu kullanmak isteyen herkese lisans vereceğini bildirebilir. (2) Enstitü, lisans verme teklifini Bültende ilan eder. Lisans verme teklifinden yararlanmak suretiyle lisans almak isteyen kişilerin Enstitüye yazılı bir talep yapması halinde, Enstitü bu talebi patent başvurusu veya patent sahibine bildirir. (3) Patent başvurusu veya patent sahibi, yaptığı lisans verme teklifini her zaman geri alabilir. Teklifin geri alınması Bültende ilan edilir. Zorunlu lisans MADDE 70- (1) Zorunlu lisans; ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Zorunlu Lisans a) 71 inci maddeye göre patent konusu buluşun kullanılmaması, b) 72 nci maddeye göre patent konularının bağımlılığının söz konusu olması, c) 73 üncü maddeye göre kamu yararının söz konusu olması, ç) 74 üncü maddeye göre kamu sağlığı sorunları nedeniyle eczacılık ürünlerinin, TRIPs Anlaşması ile oluşturulan sistem kapsamında uygun ülkelere ihracatının söz konusu olması, şartlarından birinin mevcudiyeti halinde verilebilir. 21