ÖNEMLİ İSG BİLGİLERİ

Transkript

1 BU BİLGİLER, RİSK DEĞERLENDİRME SONUCU RİSKLERİ KABUL EDİLEBİLİR SEVİYEYE İNDİRMEK İÇİN İHTİYAÇ DUYULAN VE TEKNİK UYGULAMALARA YARDIMCI KRİTERLER OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİDİR. + Asetilen tüpleri, bütan tüpleri, metil klorür tüpleri, propan tüpleri ve hidrojen tüpleri= sol vida dişlidir. + Amonyak tüpleri, asit karbonik tüpleri, basınçlı hava tüpleri, oksijen tüpleri, azot tüpleri= sağ vida dişlidir. + Basınçlı gaz tüp sıcaklığı en fazla 50 o C + Kaynak makinası çalışırken volt, boştayken volt. + Elektrik kaynağı yapılırken başka işçilere verilecek zarar önlenmeli + Oksijen tüp. Basınç testleri minimum 5, maksimum 10 yıl. 1

2 Hortum renkleri : asetilen ( kırmızı ), Oksijen (mavi ), azot ( siyah ) + Tüp renkleri : asetilen (sarı ), bütan-propan-hidrojen ( kırmızı ), Amonyak asit karbonik-basınçlı hava ( gri ),Oksijen ( mavi ), Azot (yeşil ) + Tehlikeli gerilim,alternatif akımda 50 volt, doğru akımda 120 volt. + Kaçak akım koruma anahtarı, can güvenliği için 30mA, yangından korunma için 300 ma de açılır amperin üstünde olan sigorta en az bir şalter ile kontrol altına alınmalı. + Toprak ile potansiyel farkı 42 volttan fazla olanlar özel yerlerde bulundurulacak. 2

3 + Gerilim 230 volttan büyükse sigorta değerlerinde 20 amper üstünde olanlar kapalı tablo içinde olacak ve en az bir şalter ile kontrol altında olacak. + Güvenlik transformatörü kullanılması halinde çıkış devresinde en fazla 1 adet elektrikli el aleti bağlanır. + Kazanlar tanklar ve benzeri dar nemli ve ıslak yerlerde elektrikli el lambaları doğru akımda en fazla 100 volt, alternatif akımda en fazla ise 42 volt. + Ülkemizde 650 volt gerilim bulunan şalterlerde 215 cm yüksekte olmalı. 3

4 + Alçak gerilimli tesisatta servis koridorları en az 60 cm. + Yüksek gerilimli tesisatta servis koridorları en az 80 cm. + Alçak ve yüksek gerilim tesisatında tavan yüksekliği en az 2 metre. + Patlayıcı zararlı mad. Bulunduğu tesiste, aydınlatma dahil elektrikli tesisatı bir yılı geçmeyen süreler içinde kontrol edilecek. + Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan önlemler yılda bir defa kontrol edilecek. + Alçak gerilim etkin değeri 1000 volt ve altı. + Yüksek gerilim etkin değeri 1000 volt üstünde. 4

5 + Tehlikeli gerilim etkin değeri 50 voltun üstünde. + Açık hava tesislerinde, çevresi en az 1.8 metre yükseklikte çitler yapılır. + Yer değiştirebilen elektrikli ekipmanların topraklama tesisatı 6 ayda bir kontrol edilir. + Elektrik üretim, ileti ve dağıtım tesisi 2 yılda bir kontrol edilir. + Enerji nakil ve dağıtım hattı 5 yılda bir kontrol edilir Grup fen adamları : 3 veya 4 yıl yüksek öğrenim ( 50 KW ) ( 1500 KW ) + 2.Grup fen adamları : 2 yıllık yüksek teknik veya 5 yıl mesleki eğitim Grup fen adamları : lise mezunu, bakanlık kursu 5

6 Piroliz : Bir katı maddenin Isı etkisi altında kimyasal olarak çözünmesi olayıdır. + Kapalı yerlerde kömür stoku yapılırken piramitlerin taban çapı en çok 3 metre,yüksekliği 1.5 metre yapılmalı. Yığınlar arasında 0.5 m aralık olmalı. + Benzin -7 C'de buhar haline geçer. + Akaryakıtların özgül ağırlıkları sudan hafiftir. + LPG patlama limiti % 2-9 arasıdır. + Doğalgazın alt patlama sınırı ( LEL ) %5, üst patlama sınırı(uel) % m 3 doğalgazın yanması için 2 m 3 oksijen gerekli. 6

7 + Normal şartlarda havada %21 oranında bulunan oksijen yanma olayının temel unsudur. + Yanmanın sürmesi için ortamda en az %16 oksijen olmalı. + Oksijenle birleşmeye başlamış cisim yanmaya devam edebilmesi için 8 0 C ile 10 0 C ısıya ihtiyaç duyar. Bu ısıya yanma ısısı denir. + Isı ortamda 3 şekilde yayılır ; Kondüksiyon ( direk temas ), Konveksiyon ( hava yoluyla ), Radyasyon (ışıma yoluyla. ) + Demirin yanması yavaş yanmadır. + A sınıfı yangınlar ( katı madde yangınlarıdır ) = odun,kömür,kağıt,ot vs.. Temel söndürme maddesi sudur, oksijenle teması kesilmesi gerekir. 7

8 + B sınıfı Yangınları ( Sıvı madde yangınlarıdır ) = benzin, benzol, makine yağları, boyalar, solventler vs. Temel söndürme prensibi boğma. Temel söndürme maddesi köpük ve BC tipi kuru kimyevi tozdur. En ideal köpüktür. Fakat CO 2 ve KKT kullanılabilir. + C Sınıfı yangınlar ( Gaz yangınlarıdır ) = metan,propan,bütan,lpg vs. Temel söndürme prensibi BC tipi kuru kimyevi tozdur.gaz akışı kesilmeli, karbondioksitli veya köpüklü söndürücüler kullanılabilir.su kullanılmaz. + D Sınıfı yangınlar ( hafif metal yangınlarıdır ) = alimunyum, magnezyum, titan, zirkonyum ABC türü söndürücüler faydasızdır. SU kesinlikle kullanılmaz. Özel D tipi söndürücüler kullanılır.kuru kum ile söndürülebilir. + İnfilak aşamasına gelmiş olan akaryakıt tankı yangında alevin rengi mavidir. + Kuru kimyevi tozlar B ve C 'de daha etkilidir. 8

9 + Yangın Söndürücü olarak kullanılan kuru kimyevi tozlarda itici gaz olarak. karbondioksit veya azot kullanılır.9 Kg olanlarda etkili mesafesi 3-5metre, sn çalışır. + Yangın söndürme köpüklerinin en yaygın olanları mekanik ve sentetik türleridir. + Köpük Çeşitleri : Kimyasal köpük, mekanik köpük, sentetik köpük, alkole dayanıklı köpük, AFFF tipi köpük. + Mekanik uyarı tesisleri manuel'dir. İnsan erişimine uygun olmalı. + Yangın 5 yolla yayılır. Temas, Çevrim, ısınım, akma veya sıçrama, elektrik akımı 9

10 + Çevrim = ısınan gazın hava hacmi genişleyerek havaya karışması ve yanma ısısı bulmaları. + Katı madde yangınlarında yayılma temas ile olur. + Soğutularak söndürme 3 e ayrılır. Su ile soğutma, yanıcı madde dağıtımı, kuvvetli ayrıştırma + Petrol ve sondaj kulelerinde çıkan yangınları söndürmede en etkili söndürme maddesi nitrogliserindir. + İşçilerin, ateş ve dumana karşı korunmuş alana, ateş kesici duvar kapısına ulaşabilecekleri uzaklık ; Çok tehlikeli yerlerde 15 m, tehlikeli ve az tehlikeli yerlerde 30 metredir. + Seyyar yangın söndürme cihazları 6 ayda bir defa kontrol edilmelidir. 10

11 + 6 ayda bir alarm ve tahliye denemeleri yapılmalı. + Kömür stokları yüksekliği 3 metre, boyu 6 metre, ve eni 3 metredir. + Yangın yükü : yanıcı mad. Kütlelerini ve alt ısı değerleri çarpımının toplamı, plandaki toplam alana bölünmesiyle elde edilen Mj/m 2 dir. + Kullanıcı yük katsayısı : kişi başına düşen kullanım alanıdır.. + Yangın kompartımanları en az 60 dakika yangına dayanıklı. + Yüksek bina : bina yüksekliği 21.5 metreden fazla, yapı yüksekliği 30.5 metreden fazla binalardır. + Bina yüksekliği 21.5 fazla olanlarda bina dışına açık merdivene izin verilmez. + Hastanelerde koridor genişliği 2 metreden az olamaz. 11

12 + Transformatörler ve jenaratörlerin kurulacağı odanın bütün duvarları, tavan tabanı en az 120 dk yangına dayanıklı olacak. + Yangın yönlendirme işaretleri yerden cm yükseğe konulacak. + Acil durum aydınlatmaları en az 60 dk çalışmalı.eğer kullanıcı yükü 200 den büyükse 120 dk olmalı. + Yangın uyarı butonlarına bir kattaki herhangi bir noktadan butona uzaklığı 60 m geçmemeli. Yerden en az 110 cm, en cok 130 cm yüksekiliğe konulur. + Sesli uyarı sistemleri 3 m uzaklıkta en az 75 dba, en cok 120 dba duyulmalı. + Sesli uyarı cihazları yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ortam sesinin en az 15 dba üstünde olacak. + Yapı yüksekliği 51.5 den fazla olanlarda binaların hol ve koridorlarında duman kontrolü yapılmalı. 12

13 + Kapalı otoparklarda alanın 2000 m 2 yi aşması durumunda mekanik duman tahliye sistemi yapılacak. + Yangın dolaplarının birbirinden uzaklığı en fazla 30 m. + İmar planı 5000 m 2 den büyük olan yerleşim alanlarında dış hidrantı sistemi olmalı. + Otomatik yağmurlama sistemi ; yapı yüksekliği 30.5 m fazla olan konut hariç binalarda, Yapı yüksekliği 51.5 m fazla olan konutlarda, 600 m 2 otoparklarda. 13

14 + A sınıfı yangın = Su +Kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü + B Sınıfı yangın = Kuru kimyevi tozu + karbondioksitli veya köpüklü + C Sınıfı Yangın = Kuru kimyevi tozu + karbondioksitli + D Sınıfı yangın = kuru metal tozlu + Düşük tehlike sınıfında her 500 m2 de, orta ve tehlikeli sınıfta her 250 m2 de yapılar için 1 adet 6 kg lık kuru kimyevi tozlu söndürme cihazı olmalı. 14

15 + Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi 25 m. + Söndürme cihazı yerden 90 cm yükseklikte olmalı. + Söndürme cihazı yılda 1 kez kontrol, 4 yılın sonunda maddenin yenilenmesi. + Söndürme ve kurtarma ekipleri 3 er kişilik. + Koruma ve ilk yardım ekibi 2 şer kişilik. + Yapı yük fazla ise veya 50 kişiden fazla olan yerlerde ekip olmalı. + Binada yılda 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılmalı. + Kaçış merdiven basamak yüksekliği 18 cm den cok, genişliği 20 cm den az olmamalı. 15

16 + Kaçış yolu kapılarının genişliği 70 cm den,yüksekliği 190 dan az olmamalı. + Ocakta çalışan işçilerden 3 ten az olmamak üzere, en az %5 lik kısım ilk yardım eğitimi almalı. + Acil durum planı 3 yılda bir gözden geçirilmeli. + Tehlikeli ve tehlikeli işlerde 10 işçiden biri ilk yardımcı olmalı. + Kırmızı = yasak işareti + Sarı = uyarı işareti + Mavi = zorunluluk işareti + Yeşil= acil kaçış, ilk yardım + Mavi = sadece dairevi bir şekilde emniyet rengi. 16

17 +İŞARETLER: Uyarı = üçgen, emir = daire, yasaklayıcı = daire, yangınla mücadele = kare veya dikdörtgen + Kapalı işyerleri günde en az 1 defa bir saatten az olmamak üzere havalandırılır. + Kriyojenik sıcaklık = C ile mutlak sıfır arasındaki sıcaklık. + Kriyojenik tanklar = C nin altındaki sıvı fazla bulunan gazları taşıma için ve depo içindir. + Mutlak sıfır = C + Kazanlarda en az 2 adet su seviye göstergesi olacak. + Sıcak su kazanlarında 1 tane termometre + Sübaplara gelen buhar basıncı 600 kg/cm 2 yi geçmeyecek. 17

18 + Buhar ve sıcak su kazanları yılda bir periyodik olarak kontrolü yapılacak. + Basınçlı kaplarda emniyet valfleri, azami işletme basıncının 1.1 katına açılacak. + Kompresör periyodik kontrolü yılda 1 defa. + Seyyar kömpresörler iççilerden en az 10 m uzaklıkta olacak. + Kaldırma makinaları; Aralıklı ( Sürekli ) Çalışan Aralıksız ( Süreksiz ) Çalışan- Yatay İletim ( Çekici,römork ) - Yatay iletim ( Konveyör,bantlı taşıyıcı ) - Kaldırma ( Asansör,kriko,planga ) - Kaldırma ( Dikey kovalı taşıyıcı,elevatör ) - Kombine ( Vinç, Forklift ) - Kombine ( yürüyen merdiven) + Tamburun flanş genişliği sarılan halatın çapının 2.5 katı olmalı + Yük tutma elemanı en alt seviyede bulunduğu zaman, yivli tambur üzerinde en az iki sarım halatı bulunmalı. 18

19 + Halattaki bozukluklar ; Halat çapının incelmesi, gam oluşması, ezilme oluşması ve sertleşme veya iplik oluşumu. + Kaldırma mak. Tel halatlarının güvenlik kat sayısı 6 olmalı. + Tel halatların avantajları = mukavametleri fazla, ıslak-kuru etkilenmez, iklim şartlarından etkilenmez, uzun ömürlü olmalı. 19

20 + Kendir halatları parçalı yüklerin sarılmasında kullanılır, ıslak olmamalı, aşındırıcılardan korunmalı. + Çapı 19 mm'ye kadar olan halatlarda 1 mm + Çapı mm arasında olanlar 1.5 mm incelirse halat değiştirilir. + Çapı mm arasında olanlar 2 mm + Halatın dokuma yapıldığı malzeme üzerine bilgilerin işaretlendiği etiketin rengi ; Poliamid ( YEŞİL ), Polyster ( MAVİ ), Polipropilen ( KAHVERENGİ ) 20

21 + Kaldırma araçlarının kancaları en alt seviyede olduğunda tambur üzerinde en az 2 tam devir yapacak boyda halat sarılı kalmalıdır. + Kaldırma makineleri, kabul edilen en ağır yükün 1.5 katını etkili ve güvenli bir şekilde kaldırmalı ve askıda tutmalı. + Kaldırma araçları 12 ayda bir kontrol edilecek. + El il çalışan kaldırma araç kancalarının güvenlik katsayıları taşıyacakları yükün 3 katına, + Mekanik çalışan kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik katsayıları taşıyacakları yükün 4 katına, + Erimiş maden,yakıcı,aşındırıcı mad. Taşıyan kancalar için 5 katına eşit olacaktır. 21

22 + Ray üstünde çalışan vinçlerde,üzerinde gidip geldikleri rayların her iki başına en az tekerleklerinin yarıçapı yüksekliğinde takoz konulacak. + 5 ton veya daha fazla yük kaldıran raylı vinçlerde en az 2 elektrikli fren yada bir elektrikli ve bir mekanik fren bulunmalıdır. + Vinç arabalarında geçit ve sahanlıkları ile bunların altına ve üstüne rastlayacak sabit tesisler arasında 180 cm'den az açıklık olmayacak. + Köprü ayaklı gezer vinçlerin geçtiği yol boyu, rayların her iki tarafı 75 cm eninde serbest tutulacak. +İSİG de, Çelik halatların güvenlik katsayısı en az 6 olacak. + İSİG de, İp halatların güvenlik katsayısı en az 3 olacak + Makine Emniyet yönetmeliğinde çelik halatların katsayısı 5 olacak. 22

23 Makine emniyet yönetmeliğinde ip halatların katsayısı 7, + Sapanlarda güvenlik katsayısı 4, + Kendir halatların güvenlik katsayısı 3 olacak + Malzeme istifleme yüksekliği 3 metreden fazla olmayacak. + Dinamik deney katsayısı = Statik deney katsayısı : el ile çalıştırılan makinelerde ve kaldırma aksesuarlarında 1.5, diğer makinelerde 1.25 olacak 23

24 + Vibratör için G sınıfı ehliyet gerekmez. + Yerden kumandalı vinç operatör belgesi işletme tarafından verilir. + İş makinesi park edeceği zaman ; kepçe ve bağlantı yere indirilmeli, vites boşa alınmalı, motor kapatılmalı, anahtar alınmalı, park freni çekilmeli, düz yere park edilmeli, eğimli sahada dikey açıda park edilmeli, eğimli yerlerde tekerler bloke edilmeli. + Forklift yük taşırken yükün yerden yüksekliği 30 cm'yi geçmemeli. 24

25 + İş Makinelerin yerleşim yeri içinde ve dışında hızları en fazla 20 km/saat olmalı. + Karayolu taşıma kanununa göre faaliyet gösterecek sürücüler SRC belgesi alması lazım. + SRC 1 = Uluslar arası yolcu taşımacılığı + SRC 2 = Yurtiçi yolcu taşımacılığı + SRC 3 = Uluslar arası eşya-kargo taşımacılığı + SRC 4 = Yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı + SRC 5 = Tehlikeli madde taşımacılığı 25

26 + El aletlerinin konulduğu raflardan düşmemesi için raf eteklik yüksekliği en az 2 cm olacak. + Bakım onarım işlerinde rutubetli ve iletken ortamlarda aydınlatma cihazlarının gerilimi 24 volt olmalı. + Bakım onarım nedeniyle fırın ve ocakların içine girilmeden önce sıcaklık 50 o C'ye düşürülmeli. + Tehlikeli,yanıcı maddelerin depolandığı, taşındığı kaplarda bakım onarım ve kaynak tamiri yapılmadan önce içi buharla temizlenmeli ve kap asal gaz ile doldurulmalı. + Basit Boğucu gazlar = karbon dioksit (CO 2 ),metan CH 4 ),etan(c 2 H 6 ),propan(c 3 H 8 ),hidrojen(h 2 ) 26

27 + Kimyasal Boğucu Gazlar = karbon monoksit(co),hidrojen sülfür(h 2 S),hidrojen siyanür (HCN). + Koldan gelen bir sinir ve kas bağları, el ayasının tabanından ve bilek bölgesinde dar bir kanaldan geçerek ele ulaşır.bu dar kanala karpal tünel denir,içinde geçen sinire ise median sinir denir. + Statik duruş gerektiren işlerde her 8 dk da değişiklik yapmak gerekli. + Çalışma duruşlarında kullanılan risk değerlendirmeleri : OWAS,NİOSHi,PLIBEL + Erkek işçinin kaldırabileceği max. Yük 55 kg'dir. 27

28 + Emniyet kemerleri, can halatları vs 3 ayda bir kontrol edilecektir. + Çatılarda ve eğik yüzeylerde çalışmalarda 1 m korkuluk yapılmalı. + İnşaatlarda rüzgar hızı km/saat olduğunda çalışmalar durdurulmalı. + Tam vücut kemer sistemleri özellikleri TS EN 361'de verilmiştir. + Korkuluklu çalışma imkanı olmayan, 4 metreden fazla yüksekteki binalarda her çalışmada tedbirler alınacaktır. + Yükseklik tabandan 3 m olan ve düşme veya kayma tehlikeli olan, kiremit döşeyicileri, dış boya, gırgır vinçleri, kuyu, lağım gibi çalışmalarda işçilere güvenlik kemeri verilecektir + İskelelerde, köprü görevi görecek geçitler 60 cm den daha dar ve korkuluksuz olmamalı. + Sabit platform yapılamayan durumlarda geçici iskele yada iş ekipmanı kullanılmalı. 28

29 + Seyyar merdivenlerde ; Sınıfı ve Taşıyacağı Yük İş Derecesi Aşağıda Belirtilen Şekilde Olmalı; A sınıfı 140 Kg Extra Ağır Hizmet 1. Sınıf 120 Kg Ağır Hizmet 2. Sınıf 105 kg Orta Hizmet 3. Sınıf 90 Kg Hafif hizmet + 10 Metreye kadar üst üste binme en az 90 cm metreye kadar üst üste binme en az 120 cm olmalı UZATMALI MERDİVENLERDE; metreye kadar üst üste binme en az 150 cm olmalı. 29

30 + Tek seyyar merdiven en fazla 9 metre olmalı. + Seyyar merdivenler, ulaşacakları seviyeden en az 1 metre uzun olmalı. + Seyyar merdiven ayağının, dayandığı duvara yatay mesafesi, zeminle merdivenin duvara dayandığı yer arasındaki düşey mesafenin dörtte birinden az olmamalı.dayanma açısı en az 50 derece olmalı. + Ayaklı merdivenin üst iki basamağına oturulmamalı. + Korkulukların tabandan yüksekliği 90 cm olmalı. + Korkuluklar 100 kg yatay yüke dayanmalı. + Korkuluk eteklerinin yüksekliği tabandan en az 15 cm olmalı ve gerektiğinde tabanla en çok 1 cm bir aralık bırakılmalı. 30

31 + İşyeri merdivenlerinin mukavemet katsayısı 4, metre karede en az 500 kg yük taşımalı. + İşyerinde 4 basamaktan fazla olan merdivenlerde korkuluk ve tırabzan olmalı. + Belediye sınırları içerisinde ve kalabalık yerlerde yapı alanının çevresi ortalama 2 metre yüksekliğinde tahta perde ile çevrilmeli. + Yapı alanın çevresi çok açık ve geniş ise cm korkuluk yapılmalı. + Kazı alanlarında,araçlar için rampa eğimi 35 dereceyi geçmemeli. + Yapı işlerinden kazıdan çıkarılan toprak en az 1 metre öteye atılmalıdır. + Kazılarda göçükler için iksa koruma sistemi olmalı. + Kazı işlerinde 1.5 metre derinlikten sonra işçilerin inip çıkmaları için el merdiveni olmalı. + Patlayıcı mad. Kullanımında 100 m uzaklıktaki cevrede kavlak muayenesi yapılmalı. 31

32 + Patlamadan sonra 1 saat içeri girilmemeli. + Derinliği 25 m yi aşan kuyularda işçilerin kuyuya inip çıkmaları için kullanılan bocurgatler veya vinçler frenli olacak ve motorla işletilecek. + İskeleler, en az ayda bir kez kontrol edilecek. + Kalas uçları iskele bitiminde kendi uzunluğunun 1/10 undan fazla çıktığı hallerde, o kısma geçmeyi önleyecek uygun korkuluklar konulacak. + İki dikme arası yük taşıyan iskelelerde 240 cm, yük taşımayan iskelelerde ise 3 metreden daha fazla olmayacak. + Çelik borulu iskelelerde,düşey ve yatar borulardaki ekler en çok 6 metrede bir yapılacak. + Asma iskelelerde her metre kareye 400 kg fazla yük konmayacak ve 4 den fazla işçi çalıştırılmayacak. 32

33 + Sıva veya hafif işlerde kullanılacak sıpa iskelelerinde iskele genişliği 50 cm'den az, yüksekliği 120 cm'den çok,platform kalınlığı 5 cm ve genişliği 40 cm,iskele kirişleri ve bacakları 5x10 cm kesitinden küçük,takviye için kullanılacak olan çapraz ve düz bağlantılar 2.5x10 cm kesitinden küçük olmayacaktır. + 4 metre uzunluktaki merdivenler, el merdivenleri çelik boru veya profilden yapılacaktır. + Sabit merdivenlerde her 10 metre de bir dinlenme platformu yapılacak. + Yıkım işlerinde,yıkılacak kısmın etrafından yapı yüksekliğinin 2 katına eşit alan bırakılacaktır. + Gaz metal ark kaynağında ve metal gaz kaynağında 110 desibel gürültü pikleri oluşur + Yapı iş defterine, kazı kontrolü, kalıp kontrolü,iskele kontrolü yazılır. + Kaynak işlerinde tavan yüksekliği en az 5 metre olmalı 33

34 + Kaynak makinelerinin boşta çalışma gerilimi alternatif akımda 50 volt, doğru akımda 100 volttur. + Basınçlı gaz tüplerinin hortumları en az 5 metre olmalı. + Asma iskele uzunluğu en fazla 8 metredir. + Baretler 4 kg bilyenin 1,5metre den üzerine düşmeye dayanıklı olmalıdır. + Elektrik işlerinde kullanılan yüksek düzeyde plastik baretler 30,000 volta kadar bozulmadan koruyuculuğunu sürdürmelidir. + Patlayıcının ateşlenmesi en yakın deliğe 100 metre den az olmamak üzere tesis sahası dışında seçilen bir yerden yapılır. 34

35 + CE işaretinin yüksekliği en küçük 5mm olmalıdır. + Merdiven eğimi en fazla 45 derece olmalıdır. + Kompresörlerde bulunması gereken cihazlar : Manometre, su tahliye sistemi,uzaktan durdurma sistemi + Hareketli mekanik ekipman ile yapı elemanı arasında en az 50 cm olmalıdır. + Gevsek ve az sıkı zemin, iksasız ve şevli inşaat çukurlarında en fazla 45 derecelik açi olmalıdır. + Risk kişi tarafından ilk belirlendiğinde bir önem seviyesinde algılanır.ancak zamanla düşüş gözlenir buna kanıksama denir. + Risk yaptırma planları : Kaçınma, transfer etme,azaltma,kabullenme + Risk değerlendirme metotları : kantitatif,kalitatif,yarı kalitatif. + Risk değerlendirme metotları : nicel,nitel ve karma risk 35

36 + Risk analiz yöntemleri : - Check list - Güvenlik denetimi - Neden-sonuç analizi - Olursa ne olur analizi - İş güvenliği analizi ( JSA ) - Birincil risk analizi ( PRA ) - Ön tehlike analizi ( PHA ) - Hata ağacı analizi ( FTA ) - Olay ağacı analizi ( ETA ) - Hata türleri ve etkileri analizi ( FMEA ) - Tehlike ve işletilebilme çalışması ( HAZOP ) - L tipi matris - X tipi matris - Kinney 36

37 + Hazop : Kimya sanayisi tarafından, bu sanayinin özel tehlike potansiyelleri dikkate alınarak geliştirilmiş.belirli anahtar ve kılavuz kelimeler kullanılır. Tehlike ve işletilebilirlik analizi tekniğidir. + Hata Ağacı analizi ( FTA ) = Tümdengelimli mantığa dayalı, tanımlanmış istenmeyen olay veya durumun nedenlerini mantıksal kombinasyonunun grafiksel ifadesidir.grafik olarak insan yada malzeme kaynaklı hasarların muhtemel kombinasyonlarını oluşturan, ihtimallerini ortaya çıkarabileceği önceden tahmin edilebilen istenmeyen hata olayını grafik olarak gösterir. Olmaması gereken tepe olay saptanıp bu olaya neden olabilecek tüm faktörleri analizi eder.tepe olayı secimi ile başlanır,karmaşık sistemlerde kullanılır, aynı anda tek hata üzerine odakların. + Olay Ağacı analizi ( ETA ) = Başlangıçta seçilmiş olayın meydana gelmesinden sonra ortaya çıkabilecek sonuçların akışını diyagram ile gösterir. Tümevarımlıdır.Kaza öncesi ve sonrası gösterdiğinden sonuç analizidir. ileriye doğru düşünme tekniği. + İş Güvenliği ( JSA ) = Bir işletmede işler ve görevler iyi tanımlanmışsa kullanılır. 4 aşamadan oluşur ; yapı, tehlikelerin tanımlanması, risklere değer biçilmesi, güvenlik ölçüsü önerisi + Ön Tehlike analizi ( PHA ) = Tesisin son tasarım aşamasında yada daha detaylı çalışmalarda model olarak kullanılacak hızlı, kalitatif bir yöntemdir. 37

38 + Neden Sonuç İlişkisi = Hata ağacı ile olay ağacının harmanlanmasıdır. Hem tümdengelimli hem de tümevarımlıdır. Balık Kılçığı diyagramı kullanılır. + Hata türleri ve etkileri analizi ( FMEA ) = Saptanabilirlik ve fark edilebilirlik faktörü vardır.hata ve riskleri önceden tahmin eder. Mekanik ve elektrik donanım sistemlerinin gözden geçirilmesine uygundur. RÖS = P ( olasılık ) x Ş ( şiddet ) x D ( Fark edilebilirlik ).. RÖS büyüdükçe zarar büyür.hata sıklığı ve sonuçları üzerinde çalışır. Riski belirleyen değişkenlerin ölçülmesinde 1-10 ölçeği kullanılır. Sistemin çok yüksek riskli olarak değerlendirilmesi için hesaplanan risk öncelik değerinin arasında olması gerekir. 38

39 + FMEA Analiz türleri ; _ Sistem FMEA = tasarımdan kaynaklanan sistemin fonksiyonları ile ilgili potansiyel hata inceler. _ Tasarım FMEA = üretime geçilmeden önce ürünlerin analizinde kullanılır _ Süreç FMEA = İmalat ve montaj süreci _ Servis FMEA = müşteriye ulaşmadan önce. + KİNNEY = Risk değeri (R ) = olayın meydana gelme ihtimali x tehlike maruz kalma sıklığı x zarar yada hasarın şiddeti. RİSK DEĞERi ( R ) SONUCU 400 < R Tölerans gösterilemez.hemen önlem alınmalı. 200 < R < 400 Esaslı risk, Kısa dönemde ( birkaç ay ) iyileştirilmeli 70 < R < 200 Önemli Risk-Uzun dönemde ( yıl içinde ) iyileştir 20 < R < 70 Olası Risk - Gözlem altında uygulandı R < 20 Önemsiz risk 39

40 + Çok Değişkenli X Tipi Matris = 5 yıllık kaza geçmişi araştırılmalı, tecrübeli takım lideri, değerlendirme sonucunda riskin giderilmesi için maliyet analizi yapar. İşletme içerisinde bir bölüm/parça veya olay seçilir. Seçilen konu ile ilgili 5 yıllık kaza geçmişi analizi yapılır, arşivler incelenir. Çok boyutlu düşünür, her çift değişken arasındaki ilişki derecesini grafiksel olarak gösterir. Tek kişi yapamaz. + L Tipi Matris = OLASILIK x ŞİDDET OLASILIK : SONUÇ : Çok Küçük ( hemen hemen hiç ) - Çok hafif ( iş saati kaybı yok,ilk yardım yok ) 40

41 2 - Küçük ( yılda bir kez ) - hafif (iş günü kaybı yok ) Orta ( Yılda birkaç kez ) - orta ( hafif yaralanma, yatarak tedavi ) Yüksek ( ayda bir,sıklıkla ) - Ciddi ( ciddi yaralanma, meslek hastalığı ) Çok yüksek ( çok sıklıkla ) - Çok Ciddi (Ölüm, iş göremezlik) + Katlanılma Risk ( 25 puan ) + Önemli Risk ( 15, 16, 20 puan ) + Orta Düzeydeki riskler ( 8, 9, 10, 12 puan ) 41

42 +Katlanılabilir risk ( 2,3,4,5,6 puan ) + Önemsiz risk ( 1 puan ) + MADEN ; + Röset, kuyu ve baş aşağıların ve başlarının katlardaki yatay yollara olan bağlantı yerlerini ifade eder. + Maden taş ocaklarında ve tünel yapımında iş güvenliği için, karakol,vinç ve varagel baş ve diplerinde "karakol " kurulan koruyucu düzeni ifade eder. + Kademe = açık işletmelerde belirli aralık,kot ve eğimlerle meydana getirilen basamak şeklindeki çalışma yerlerini ifade eder. + Fenni nezaretçi 15 günde bir denetim yapar. + Maden ocaklarında imalat haritaları her ayın sonunda işlenir 42

43 + Bir kişinin taşıyabileceği max. Patlayıcı madde miktar 10 kg dir. + En çok 5 lağımın ateşlenmesi aynı anda yapılır. Seri halinde, elektrik ile. + Elektrikle ateşlemede, alana en az 5 dk kimse giremez. + Fitil vb. ateşlemede alana en az 1 saat kimse giremez. + Patlamamış lağım deliği en az 30 cm yakınında başka bir delikle patlatılır 43

44 + Kömür ocaklarında, lağımlar yalnızca elektrikli kapsülle ateşlenir + Kömür ve kükürt ocaklarında alüminyum kovanlı kapsül kullanılmaz, bakır kovanlı kapsül kullanılır. + Ateşçi, grizulu ocaklarda lağım deliklerini doldurmadan önce 25 m yarıçapında ki bir alan içinde ölçüm yapar. + Yeraltı deposunda sıcaklık 8-30 derece olmalı. + Ortamda %2 metan bulunduğunda ateşleme yapılmaz. + Metan gazı % 1 in altında ise patlatma yapılabilir. + Demir yollarının eğimi % 0.5 den fazla olmamalı. + Eğimleri 3 dereceyi geçmeyen yollar,düz veya az eğimli olarak kabul edilir. + İşçilerin gidiş gelişlerine izin verilen ve eğimleri derece arasında olan yollarda tabana basamak yapılır. 44

45 + Maden ocaklarında halat kafes en altta iken tambura en az 3 kez dolanmış olmalıdır. + Tambur ve makaralarda pik ( font ) mil kullanmak yasak. + Kafes yapımında uygulanacak güvenlik katsayısı, kafesin taşıyabileceği en çok statik yüke nazaran en az 12 olacaktır. + Taşıyıcı halatların güvenlik katsayıları malzeme taşınmasında 6'dan az olmaz. + Taşıyıcı halatların güvenlik katsayıları insan taşınmasında 8'den az olmaz. 45

46 + Halatlar insan taşınmasında 18 aydan fazla kullanılmamalı. + İnsan taşınmasında en ağır yük, malzeme taşınmasındaki en ağır yükün %75 ini geçemez. + Her taşıyıcı halat, insan taşınması için hizmete konulmadan önce, taşıması öngörülen yükle en az 20 kez taşıma deneyine tabii tutulur. + Taşıyıcı halatta kafes arasındaki koşum düzeni 6 ayda muayene edilecek. + İnsan ve malzeme taşınmasında kullanılan kuyularda, lağımlarda ana nefeslik yollarında, eğimli ve düz yollarda hava hızı saniyede 8 metreyi geçmemeli. + Madenlerde, havada %19'dan az oksijen,%2 den çok metan, % 0.5 den çok karbondioksit varsa çalışılmaz. + Basınçlı hava lokomotiflerinin hava depolara,haftada 1 kez işletme basıncının 1.5 katı basınç altında muayene edilecektir. 46

47 + Grizulu ve yangına elverişli kömür damarlarında işçiler yanlarında karbon monoksit maskesi taşımak zorundadır. + %2 den çok metan var ise,sadece kurtarma ve grizu temizleme çalışması yapılır. + Kullanılacak taş tozu içinde % 1.5 den çok organik madde bulunmayacak, silis olmayacak. + Emniyet lambalarında, yalnızca benzin kullanılmalı saatte 50'den çok işçi çalıştıran her ocakta,yangın ekibi oluşturulacak. + Ocaktaki yangın söndürücüler 6 ayda kontrol edilecek. + Kompresör içindeki havanın en yüksek sıcaklığı, kompresör yağlanması için kullanılan yağın parlama noktasından, en az 30 derece küçük olmalı. 47

48 + Ocakta çalışan işçilerin 10 kişiden az olmamak üzere, en az % 3 ü gerektiğinde kurtarma işlerinde göre almak üzere yetiştirilmelidir. + Kurtarma istasyonu,yöneticisi maden yük müh. Veya maden müh olmalı.aynı zamanda kurtarma işlerinde yetişmiş en az 3 yıl uygulama görmüş eleman olabilir. + Kurtarma istasyonu.. lik alanı kapsar. + Kurtarıcılar,en az ilkokul mezunu ve özellikle ocak içi işlerinde 2 yıl deneyimli olmalı. + Kurtarıcı belge sahibi, 6 ayda bir geliştirme kurslarına gider. + Yüksekliği 5 m ve eğimi 30 dereceden fazla olan şevlerde, işçilere emniyet kemeri, baret vs. verilmelidir. 48

49 + Elle kazı yapılan yerlerde kademe yüksekliği en fazla 3 metre olacak. + Bir ayrışıma uğraşmış kalkerlerde,parçalanmış volkanik taş ve tüflerde şev eğimi en fazla 30 derece olmalı. + Yol, bina, elektrik, havai hat gibi sabit tesislerde, 70 metre uzaklıkta patlayıcı kullanmak yasak. + Ocak içinde 6 ay çalışan işçiler deneyimli sayılır. + Madenlerde ciddi ve ölümlü olaylar 3 gün içinde ilgili SGK müdürlüklerine bildirilir. + En az 10 kişinin çalıştığı yerlerde dinlenme yeri olacak. + Toplam 300'den fazla isçinin çalıştığı işletmede tozla mücadele birimi kurulmalı. 49

50 + Madenler 6 gruba ayrılır. + Yeraltı üretim yöntemiyle çalışan veya en az 15 işçi çalıştıran açık işletmelerde bir maden müh olmalı. + B sınıfı ateşleyici belgesi yerüstü içindir. + Grizulu ocaklarda, elektrikli ateşleme, manyeto ile yapılır, manyetolar ayda bir defa test edilir. Manyetoların ateşleme akım süresi 4 milisaniyeyi geçmemelidir. + Tüm grizulu ocaklarda en geç 10 günde bir ölçüm yapılır. + Madenlerde, 2 ayrı yolla yerüstüne bağlanır. Aynı çatı altında olamaz. + Yollar arası topuk en az 30 metre olmalı. 50

51 + İnsan taşımasında kullanılan otomatik hız ayarlayıcısı bulunan sistemlerde kafesin hızı saniyede 12 metreyi geçmemeli. + Kuyu ağzındaki asansör kulesine şovelman denir. + Ayni hava akımından yararlanan ayaklarda ve damar içindeki düz ve eğimli yollarda metan oranı % 1,5 i bunların bağlandığı dönüş yollarında %1'i geçemez. + Tozlu kömür ocaklarının taban tavan ve çevresindeki toz ayda en az 1 kez denetlenerek gerekli ölçümler yapılır. + İnsan ve malzeme taşımasında kullanılan kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında, eğimli ve düz yollarda hava hızı sn.de 8 metreyi geçmemelidir. 51

52 + Patlayıcının ateşlenmesi en yakın deliğe 100 metreden den az olmamak üzere tesis sahası dışına seçilen bir yerden yapılır. + Kömür ve kükürt ocaklarında bakır, kursun, plastik kovanlı kapsül kullanılırken alüminyum kovanlı kapsül kullanılmaz. + En şiddetli grizu patlaması %9,5 şiddetinde olur. + Havasında %2den fazla metan bulunan ocaklarda işçilerin kurtarımı ve grizu temizlenmesi dışında çalışma yapmak yasaktır.%1,5 oranındaysa tüm elektrikli cihazların prizleri çıkartılır. + Yeraltında iki kat arasını birleştiren tahkimatlı bir burun bölümünün insan iniş ve çıkışı için merdivenle teçhiz edildiği, bir bölümününse cevher veya ramble nakledildiği açıklığa KELEBE denir 52

53 + Vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan koruyucu düzene KARAKOL denir. + Depoda 150 kg dan çok dinamit 300 den çok kapsül olmaz. + Patlayıcı maddenin boyu delik derinliğinin yarısını geçemez + Kömür ocaklarında lağımlar ancak elektrikli kapsül ile ateşlenir. Aynı dirençte olacak kapsüller, mümkün değilse fark en fazla 0,25 ohm olabilir. + Cepler 50 m aralıklarla ve 2 kişilik olmalı + Grizu ölçümleri noterce onaylı " emniyet defterine " yazılır + Hava ölçüm sonuçları " havalandırma defterine " yazılır 53

54 + Alev sızdırmaz aygıtlar 5 yılda bir kontrol edilir + Elle kazı yapılan yerlerde şev yüksekliği 3 metreyi aşamaz. Sağlam arazide 60 derece, yumuşak arazide 45, derece sulu arazide 30 dereceyi geçemez. + NRR = gürültü azaltma oranı 54

55 + P1 Filtre = Mekanik işlemler sonucu toksik olmayan tozlara karşı + P2 Filtre = Toksik madde içeren toz,sis vb.. Mak değeri 0.1 mg/m 3 den büyük. + P3 = Toksik ve çok toksik maddelerde,mak değeri 0.1 den küçük, kanserojen, radyoaktif, bakteri, virüs gibi. 55

56 + Lambalar en az 10 saat yanmalı + Su baskınlarına karşı 25 m den az olmayan kontrol sondajları yapılır. + Amonyak buharına karşı K tipi filtre kullanılır. + Karışık gaz ortamlarında ABEK tipi filtre kullanılır. + Formaldehit buharına karşı B-P3 tipi filtre kullanılır. 56

57 + Baretler TS 2429 EN 397 standardı. + Ağırlığı TSE'ye göre 450 gr, gr-- + Barette,süspansiyon sistemi,kullanıcının kafası ile baret arasında oluşacak şokları absorplayacak bir iç koruma olması ve kullanıcıların başında 2.54 cm ile 3.18 cm kadar emniyetli bölge olmalı. + Baretin etrafındaki terek 1 cm'den az olmayacak. + Raf Ömürleri 5 yıldır. + Baretler : A sınıfı genel hizmet, B sınıfı genel hizmet, C sınıfı hizmet ve yangına karşı itfaiye baretleridir. 57

58 + B sınıfı baretlerde, delik olmamalı ve V elektrik gerilimine karşı koruma sağlamalıdır. + B sınıfı baretler, deri ve yağa karşı dirençli değildir. + Kaynakçıların iş elbisesi olmalı + Yağ ve akaryakıtla uğraşanlar pamuklu elbise giymeli. + Asitle çalışanlar kumaş üzerine neopren kaplı elbise giymeli. + Emniyet kemerleri en az 12 cm genişliğinde ve 6 mm kalınlığında olmalı. Ve en az 1150 kg yük taşımalı. 58

59 + Basit yapıdaki KKD'ler için AT tipi inceleme gerekir. + Basit koruyucular : Güneş ışığı koruyucu, mevsimlik elbiseler, bahçıvan eldivenler, deterjan'a karşı eldiven, kafa derisini koruyan baret + CE işaretinin harfleri dikey boyutlarda aynı olmalı ve 5mm den küçük olmamalı 59

60 AT Tip İnceleme Belgesi: Onaylanmış kuruluş tarafından düzenlenerek imalatçıya verilen KKD'nin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu gösterir belgeyi ifade eder C veya daha düşük sıcaklarda kullanılan ekipmanlar kategori 3'e girer + Kategori 1'de dahil olan KKDler belgelendirilmesi üreticinin sorumluğu kendi üzerine alarak AT uygunluğu beyanı düzenlemeli. + KKD yönetmeliği kapsamına girmeyen KKD'ler kategori 0 dır. + Talaşlı imalat makineleri : tornalama, frezeleme, delik delme, broşlama, taşlama + Sabit Koruyucular : Çalışan hareketli makine parçalarını, çalışma noktalarını ve güç aktarma aksamları ile istenmeyen temasları önleyendir. 60

61 + Sabit Koruyuculara örnek : Kayış-kasnak, dişli-zincir, makine gövdeleri, kaplin-mil-volant, zımpara taşı, pervane, korkuluk ve siper gibi. + Kilitlemeli Koruyucular : koruyucu yerine oturmadan makine çalışmaz. + Kilitlemeli Koruyucu örnek : çift elkumandası, kumanda tertibatı, tehlikeli bölgeleri sınırlayan emniyet switchleri, makine hareket alanını sınırlayan switchler, kaldırma makineleri alt ve üst limit switchleri, enjeksiyon presleri, helezon taşıyıcılar, kazan kapakları. 61

62 + Otomatik koruyucular : çalışan tehlike alanına girdiğinde fiziksel olarak tehlikeyi uzaklaştıran sistem. Presler ve makaslarda kullanılır. + Sabit engeller, tel kafesler, emniyet şeritleri ve ipler yaklaşma koruyucularıdır. + Şerit testere ve matkap koruyucuları ayarlanabilir koruyuculardır. + Daire testere koruyucusu, kendi kendine ayarlanan koruyucudur. + Eylemsizlik koruyucuları : otomatik çamaşır maki. kapakları, santrifüj maki kapakları, kaldırma maki. otomatik fren sistemi. 62

63 + DIN 2403'e göre boru renkleri ; - Su = Yeşil,,, - Asitler = turuncu - Buhar = Kırmızı,,,,, - Alkaliler = mor - Hava = Gri - Sıvılar = kahverengi - Gazlar = Sarı - Oksijen = mavi + Sabit koruyucular, bir alet yardımı olmadan açılamazlar, kaldırılamazlar. + Alet kullanmaksızın açılan koruyucular hareketli koruyuculardır. + Makine koruyucusu açık olduğu sürece çalıştırmayan,k oruyucusu kapanınca çalışan sistem kumandalı koruyuculardır. + Belirli şartlar altında makine çalışmasını önleyen, mekanik, elektrikli güvenlik tertibatı ara kitlemeli tertibattır. + Bir kişinin bir kısmı güvenlik sınırını aştığında makineyi durudan sistem hassas algılama tertibatıdır. + Bir makine nın tasarımlandığı sınırı aşmasını önleyen sistem sınırlama tertibatıdır. 63

64 + Bir mekanizma içine mekanik bir engel koyan ve engelin dayanımı sistemi mekanik alıkoymadır. + Bir başlama kumandası ile çalışan ve sürekli tahrik edilen elle çalışan sistem takviyeli kumandadır. + Makine ve tezgah arası açıklık en az 80 cm dir. + Delikli veya ızgaralı merdiven ve sahanlıklardaki delikler ve ızgara aralığı en cok 2 cm olmalı. + Çalışılan yerden 260 cm yülsekte bulunan transmisyon milleri,mil uçları, dişli çarklar, kayış ve kasnaklar koruma içine alınmalıdır. + Bir makinede kaç kişi çalışıyorsa o kadar çalıştırma ve durdurma düğmesi olmalı. 64

65 + Zımpara taşı tezgahında taş ile mesnet aralığı en fazla 3 mm olacak..+ Kuru ve yanıcı mad. Öğütüldüğü makinelerde öğütme ile ilgili kısımlar bronz ve pirinçten yapılmalı. + Ütü makinelerinde baskı merdanelerini örten kapakların açılmasını önleyen sistem kilitlemeli koruyucudur. + Preslerde, açık kalıpla çalışanlarda mekanik koruyucu olmalıdır. + Yatay bıçak merdaneli planya tezgahı tablo ile bıçak merdanesi arasındaki boşluk en fazla 3 mm olmalı. + Şerit testere ve bıçkı makinelerinin testere bağlantıları en az 6 ayda bir kontrol edilecek. + Pamukla çalışan tezgahlarda tel kafes yaklaşma koruyucu su kullanılmaz. + Aspirasyon tesisatı 3 ayda bir kontrol edilmelidir. 65

66 +Transpörtörlerde, yerden 150 cm yüksekte bulunan taşıma yollarının yanları, parça düşmesine karşı korunacak tır. + Bantlı transpörtörlerde, koruyucular silindirin iki başından en az 1 m uzatılmalı. + Sonsuz vidalı transpörtörlerde, çelik veya levha oluklar içine konulacak ve bu oluklar en az 3mm kalınlıkta olacak. + Düşmeyi önleyen toplu koruma yöntemleri ancak seyyar veya sabit merdivenler başlarında kesintiye uğrayabilir. + ROPS = devrilmeye karşı koruyucu yapılar + FOPS = düşen nesnelere karşı koruyucu yapılar. + Makinelerin operasyon noktaları, talaş kırma kısımları, şekillendiren, delen, ezen kısımlardır. 66

67 + İş ve İşçi büroları, 3008 sayılı iş kanunuyla 1936 tarihinde iş dairesi haline getirilmiştir yılında 1475 sayılı kanun, 2003 te 4857 kanun, 2012 de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. + Bir işçinin iş güvencesi kapsamında olabilmesi için kıdemi en az 6 ay olmalı. + Tazminat davaları ve rücu davaları haksız fiil zaman aşımına tabi olup süresi 1 yıldır. + Tüplerde hortum, tüp ile üfleç arası en az 5 metre. + Elektrikli kaynaklarda boşta çalışma gerilimi max AC'de 50v, DC'de 100 volt, 67

68 DC: Doğru Akım Kaynağı AC: Alternatif Akım Kaynağı ÖNEMLİ İSG BİLGİLERİ + Dar ve nemli yerlerde transformatörlerle kaynakta, transformatörün boşta çalışma gerilimi 42V. + Süreli fesih, belirsiz süreli iş sözleşmesi için geçerlidir. + Proaktif yaklaşıma 2003 yılında geçildi. + "Herhangi bir ülkenin, emeğin insani koşullarını benimsememesi, kendi ülkerindeki durumu iyileştirme isteğinde olan diğer ülkelerden engellenir" İLO'ya aittir yılı istatistiklerine göre, iş kazaları en çok işbaşı yapıldıktan sonra 2. Saatte meydana gelmektedir istatistiklerine göre en çok iş kazası 15:00-16:00 saatlerinde olmaktadır 'a göre en fazla iş kazası kömür madenciliği, en fazla ölümlü kaza inşaat sektörü 'a göre ; en çok iş kazası yaş arası, 1-3 arası işçi çalışan işyerlerinde, 3ay-1 yıl arası kıdemlilerde meydana gelmekte. + Kaynak akım şiddeti ( amper ) arttıkça koruyucu cam-lens koyuluğu artar. + Sigara içilmez, kıvılcım yasağı vs basınçlı gaz tüplerinden en az 15 m uzağa tesir etmeli. 68

69 + 1 Kv - 36 Kv olan hava hattı iletkenlerinin yapılara olan en küçük yatay uzaklığı 2 metredir. + Şebeke geriliminde, tehlikeli gerilim sınırı 50 volt. + X Işınları iyonlaştırıcı radrasyon kaynağıdır. + İnsanla teması olabilecek alanlarda (ev-iş) kullanılacak kaçak akım rölesinin çalışma akım eşiği 30mA dir + Kazanlarda, dar ve kapalı hacimlerde kaynak yapılırken doğru akım kullanılmalı. + Oksijen-gaz kaynaklarıyla çalışırken gözlük camının koyuluk derecesi Mak. Emn. Yönetmeliğine göre, kaldırma aksesuarları ve bunların aksamlarından kaynaklı baklalardan meydana gelen zincirlerin çalışma katsayısı 4'dür. 69

70 + Posta, telsiz, telefon işlerinde kadınlar çalışamaz. + Gaz, petrol vs taşınmasında bakım onarım işlerinde kadınlar çalışamaz. + Elektriğin üretimi, nakli işlerinde kadın çalışamaz. + İSG uzmanlığı belgesi 5 yılda bir yenilenmeli. + Ahşap merdivenler en fazla 4 m. + Helezonik merdivenler en fazla 9.5 m. + Alev alma noktası 100C'nin üzerinde olmayan ve suda çözünme açısından B sınıfının özelliklerini göstermeyen sıvılar A sınıfı yanıcı sıvılardır. + A I = benzin,, A II = gazyağı,, A III = motorin, fuel oil Bunlar A sınıfı Yanıcı sıvılardır. + Bilimsel yönetim anlayışının kurucusu Friedrich Winston Taylor + Eğitim ve kamu hizmetlerinde bilimsel yönetimin uygulanması, Morris Cooke 70

71 + Durum değerlendirme, kaynak değerlendirme, dokümantasyon, olay komuta sistemi ; PLANLAMANIN görevidir. + Güvenlik kültürünü oluşmasında, " küçük yaşlardan itibaren İSG konusunda eğitim ve duyarlılığın artırılması sağlanmalıdır " AB Strateji belgesinde yer alır. + Çalışma hayatı ile ilgili kuruluş, İCAO'dur. + Açık sahada oksijen kaynak takımları ile yapılan çalışmada, gaz tüpleri çalışılan yere en az 10 metre uzakta olmalı. + Basınçlı kaplar kontrolü hidrostatik yapılır. 71

72 + İdari para cezası iş kanunu madde 105 den başalar + Özürlü tanımı İLO'nun 1995 tarihindeki 99 sayılı tavsiye kararı. + Özürlü % 40, Malul % 60, iş göremezlik % 10 + B Sınıfından A sınıfına geçmek için = 4 yıl görev yapmalı yada 5 yıllık iş müfettişi olmalı isg alanında yada 5 yıllık bakanlık çalışanı İSG alanında, 10 yıl genel müdürlükte İSG alanında çalışmış olmalı. + C sınıfıdan B'ye geçmek için = 3 yıl görev gerekli. + Beyaz baret : yönetici,ziyaretçi ve teknik personel + Sarı baret : işçiler için + Mavi baret : bakım grubu ve formenler + Kavuniçi baret : ustabaşı ve teknisyen + Yeşil baret : sağlık personeli. 72

73 + Katı madde yangınları : Yeşil üçgen ile. + Sıvı madde yangınları : kırmızı kare ile. + Elektrik yangınları : mavi daire ile + Metal mad. Yangınları : sarı yıldız ile. + F sınıfı yangınlar : kızgın yağ yangınlarıdır. + Kırmızı baret : iş güvenliği,yangın elemanı,kalite kontrol. + Yangın söndürücü renkleri : Köpüklü ( sarı ), CO 2 ( siyah ), Kuru kimyasal toz (Mavi ), Halon gazı ( yeşil ). + Kapasitesi 900 kg den fazla olan potalarda yapılacak döküm işlerinde dişli tertibat kullanılacak. 73

74 + Planya ve vargel tezgah etrafındaki boşluk 60 cm den az olamamalıdır. + Gaz, kömür tozu ve akaryakıtla otomatik çalışan sıcak su kazanlarında sıcaklık en fazla 90 Cdır. + Basınçlı kaplarda : kap hacmi, işletme basıncı, deneme basıncı, kontrol tarihi olmalıdır. + Kompresörlerde : imalatçı firmanın adı : yapıldığı yıl, en yüksek çalışma basıncı, gazın cinsi ve miktarı yazılmalıdır + Oksijen tüpleri test basıncıları geçerli olduğundan emin olarak satın alınmalı. + Yangın tüpleri yarıdan aşağı düştüyse tekrar doldurulacak. + Yer altı depoları 7 kg/cm basınca dayanmalı. + Variller üst üste en çok 6 sıra + Meskun yerler dışında dağıtım merkezlerinde en çok 500 ev tipi,100 sanayi tipi tüp bulundurulacak. 74

75 + Madenlerde kovalar ağızlarından 20 cm eksik doldurulacak. + İlk yardım odaları ayda bir denetlenir. + Çancılar : bir vuruş ( dur ), iki vuruş ( çekme ), üç vuruş ( bırakma ), dört vuruş ( insan geliyor ) + 3 günden fazla çalışmayan halatlar kontrol edilir. + Taşımada kafes kalınlığı 5 mm'den az olamaz. + Fenni nezaretçi, en az 5 yıllık deneyime sahip olmalı saatte 300'den fazla kişi çalışıyorsa fenni nezaretçiye bir yardımcı atanır yılında kahverengi ve mavi asbest yasaklanmıştır yılında asbest Avrupa da yasaklandı. + Biyoloji sınıflandırmasında Grup 3'te (**) işareti varsa eğer hava ile bulaşıcı hastalık değildir. 75

76 + İskelelerin duvara uzaklığı en fazla 10 cm. + Sıva badana gibi işlerde iskele genişliği 80 cm. + Yangın yönetmeliğinde binalar 10 sınıfa ayrılmıştır. + İnsan sağlığına etkili olarak 5 çeşit toz vardır. + Bina tehlike sınıflaması, düşük tehlikeli yerler, orta tehlikeli yerler ve yüksek tehlikeli yerlerdir. + Kapılar en çok 110 Newton kuvvete açılmalı. + Yapı yüksekliği 51,5 m den fazla ise acil durum asansörü yapılmalı. + Daha fazla bilgi için : Yangın yönetmeliği + Asansörünün kabin alanı en az 1.8 m2 ve taşıma kapasitesi en az 630 kg dir. 76

77 + LPG tüp hortum uzunluğu 500 cm. + Depo ve tank alanlarında en az 2 adet 12 kg lık YST bulunur. + Mesleki maruz kalma limitleri OEL ile gösterilir a göre geçici iş göremezlik süreleri kişi başı ortalama 24 saat olmuştur. + Hazop ta kullanılan klavuz kelimeler zaman, reaksiyon, akışkanlık + Hem kalitatif,hem kantitatif olan yöntemler : FTA, ETA, Neden sonuç analizi. + Kalitatif = nitel,sözel + Kantitatif = nicel,sayısal + Kulak koruyucularında maruziyet sınır değer hesabında KKD etkisi dikkate alınır, etkin değerlerde alınmaz. 77

78 Devletler özel hukuku + Sıralama : 1. Anayasa 2. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmalar 3. Kanunlar 4. Kanun hükmünde kararname 5. Tüzükler 6. Yönetmelikler 7. Tebliğler 78

79 + İşitme kaybına etki edenler : Gürültünün Şiddeti, süresi,frekansı,yaşı,duyarlılık,cinsiyet. + Gürültü,dozimetre ile ölçülür DB de KKD bulundurma zorunluluğu var Db de KKD kullanmak zorunluluğu + Ağırlıklı ses, makine yüzeyinden 1 m mesafede,zeminden 1.6 m yüksekte ölçülür. + Titreşim şiddeti W/cm2 + 1Hz-1000Hz insan tarafından duyulur. + İnsanlar Hz titreşime direnç gösterir Hz, iç organlarda rezonans yapar. + Titreşim etkileri : fizyolojik, psikolojik, patolojik. + Titreşim yükümlülük süresi 2 yıl. + El kol titreşimi sınır değer = 5 m/ m/s 2, etkin değer = 2.5 m/s 2 + Bütün vücut için sınır değer = 1.15 m/s 2, etkin değer 0.5 m/s 2 79

80 + Titreşimin etkisi; frekansına, şiddetine, yönüne, süreye bağlıdır. + Yatay titreşim daha tehlikelidir. + 8 Hz den büyük titreşimlerde beyaz parmak hastalığı oluşur. + Hava akım hızı m/s olmalı. + Bağıl nem % 30-80(50) aralığında olmalı. + Çok buğulu yerlerde sıcaklık derece. + Suni aydınlatma 3 şekilde yapılır. + Dışarıdan ışık alan pencereler vb. yüzeylerinin toplam alanı, işyeri tabanı yüzeyine oranı 1/10 olmalı. 80

81 + Aydınlatma; + Açık alanlarda, geçitlerde 20 lüks. + Kaba malzeme taşınmasında, depolanmasında 50 lüks. + Kaba montaj, kazan dairesi, makine dairesi, asansör kabini, yemekhane, tuvalet 100 lüks. + Normal montaj, kutulama, konserve alanları 200 lüks. + Ayrıntıların yakında seçilmesi işlemleri 300 Lüks. + Koyu renkli dokuma, büro, ince işler 500 lüks. + Hassas işlerin sürekli yapıldığı yerler 100 lüks. + Aydınlatma şebekeleri 250 voltu geçmeyecek. + Pano odaları 250 lüks, transformatör odaları 150 lüks. + Elektrik açık hava tesisleri 60 lüks. + Yapı içindeki elektrik tesisleri 250 lüks. + Algılamanın %80-90 ı görerek olur Derece açı içerisinde kişiye aydınlatma yansımamalı. + Radyasyon kaynaklı çalışanların bütün vücut için alacağı yıllık doz 5 remi geçmeyecek. 81

82 + Hava basıncının akut yükümlülük süresi 3 gün, yükümlülüğü 10 yıl. + Basınçla çalışanlarda işçi işten ayrıldıktan sonra bile 2 yıl korunma yöntemleri uygulanmalı. + Yüksek basınçlı çalışma yerlerinde dekompresyon odası olmalı. + Gece çalıştırılanlar 2 yılda bir kontrol, 7,5 saati geçemez. + Postası değiştirilecek işçi kesintisiz olarak 11 saat dinlendirilmeli. + Geceleri, 18 yaşını doldurmamış olanlar çalıştırılamaz. + Çalışma etiği, hukuka, düşünmeye ve felsefeye dayalı + İş sağlığı profesyonelleri için uluslararası sağlık kuralları ICOH tarafından hazırlandı. 82

83 + Kaza sebeplerini açıklama teorisi : domino, insan faktörleri, kaza/olay, epidemiyoloji sistem ve kombinasyon teorisidir. + Domino teorisi : tehlikeli hareket ve durumlar. + Kaza Sıklık oranı : (toplam kaza sayısı / toplam çalışma sayısı) x Kaza Ağırlık oranı : (toplam kayıp gün sayısı / toplam çalışma sayısı) x

84 + Eğer ölümlü iş kazası yada sürekli iş göremezlik durumu varsa, toplam kayıp gün sayısına, her ölümlü veya sürekli iş göremezlik için ayrı ayrı gün eklenir. + Bir yılda çalışılan iş saatinde ; _ İş kazası sıklık hızı : (toplam kaza sayısı / toplam çalışma saati) x _ İş kazası ağırlık oranı = ( toplam kayıp gün sayısı / toplam çalışma süresi) x _ Tam gün çalışan her 100 işci için ; _ İş Kazası ağırlık oranı= ( toplam kayıp gün sayısı / toplam çalışma saati )x

85 + İş Kazası : sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununda tanımlanmıştır. + Geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayakta tedavilerde kazancının üçte ikisidir. + Sürekli tam iş göremezlik ödeneği aylık kazancının % 70 i dir. + Başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise %100 dür. + Meslekte kazanma gücünün en az %60 ını kaybettiyse malul sayılır. + Bissinoz hastalığı, pamuk, keten ve kendir tozlarının hastalığı + Antrakoz hastalığı, kömür madeni işçilerinde + Asbestoz hastalığı, en çok izolasyon ve tersane işçileri + Silikoz,Silika kristallerinin hastalığıdır. Maden, döküm, taş, kil, cam + Akciğer kanseri : arsenik, kromat, asbest, radyasyon hastalığı 85

86 + Koruyucu sağlık hizmetleri ; 1 - Primer: eğitim, çalışma koşulları, 2-Segonder = ilk yardım uygun tedavi, 3-tersiyer koruma : rehabilitasyon + Pnömokonyoz için işte en az 3 yıl çalışmış olmalı. + Silikoz hastalığının yükümlülük süresi 10 yıl + C grubu meslek hastalığı : Silikoz, asbestoz, pnomokonyoz, sideroz, alüminyum, sert metal tozları, bissinoz. + Basınçlı kaplar için yılda bir hidrostatik basınç testi yapılır. + Makine emniyet yönetmeliğine göre halatlar 5 kat emniyet sayısına sahip olmalı. + Makine emn. Yönetmeliğine göre, kaldırma zincirlerinin katsayısı 4 dür. 86

87 + Makine emn. Yönetmeliğine göre dokuma halat ve sapanları 7 katsayısı. + Makine emn yönetmeliğine göre, sapanlı çalışan aksamlarının katsayısı 4 dür. + tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde, 16 yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ile ilgili mesleki eğitim almamış olanlar çalışamaz. 87

88 + Son 5 yılın en çok iş kazası riski ; kimyasal etmenlerdir. + OGSB ler yetki belgeleri 5 yılda bir vize ettirilmeli. + İLO ya göre en küçük çalışma yaşı 15 dir. + CO kimyasal boğucu ve zehirli + CO 2 basit boğucu metan patlayıcı renksiz kokusuz havadan hafif patlama aralığı %5-15 max patlama eşiği %9,5 max patlama aralığı 88

89 Hidrojen siyanür kimyasal boğucu bir gazdır. HCN su ile temasında C 2 H 2 (asetilen) çıkar CS 2 karbon sülfür zehirli hava ile karışımında yüksek detanasyon etkisine sahip zehirli bir sıvıdır. Sınır değeri 60 mg/m 3 (20ppm) Amonyak tahriş edicidir. Solunum yollarını felç eder. Ozon yüksek tahriş edici bir gazdır. He - argon koruyucu gazlar azot narkozunda Helyum (He) gazı verilir, kaynakta ayrıca koruyucu gaz olarak kullanılır + helyum tüpü kahverengi dir. 89

90 + Deride renk değişimine sebep olan kimyasallar ağır metallerdir. + Karbondioksit = boğucu ve yanmaz. + Metan = Boğucu ve patlayıcı + Karbon monoksit = Zehirleyici ve patlayıcı + Endüstride boya imalatı ve soğutucu olarak amonyak kullanılır. + Benzen kan kanseri yapar. + Kanser oluşum süreci Latent(gizli) dönemdir. + Doğalgaz havadan hafif, LPG ağırdır. 90

91 + Hidrojen Klorür = tuz ruhu, Nitrik Asit = Kezzap + Asbestler 2 gruba ayrılır. Serpantin ve Amfibol. Amfibol çok tehlikeli. + Krizotil ( beyaz asbest ) serpantin grubu. Beyaz asbest en az tehlikelidir. + Kimyasalların bağışıklık sistemi üzerinde oluşturduğu etkiye immunotoksit denir. + Kimyasallar gebelerde, teratojenik(gelişimsel deformasyon) etki yapar. + Karbon sülfür = parlayıcı sıvı,, Asetilen = parlayıcı gaz,, Fosfor pentaklorür = parlayıcı katı dır. 91