T.C ATATÜRK ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ ANA BĠLĠM DALI

Transkript

1 T.C ATATÜRK ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ ANA BĠLĠM DALI 2006 ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6. SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMI ĠÇERĠSĠNDE YER ALAN MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ĠLE MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANLARI ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠSEL DURUMUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ AN EVALUATION ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE LEARNING FIELDS MUSICAL PERCEPTION AND ACQUAINTING AND MUSICAL CREATIVITY BASED ON TEACHING PROGRAM OF 2006 PRIMARY EDUCATION MUSIC CLASSES OF SIXTH GRADE LEVEL Tuncay ARAS YÜKSEK LĠSANS TEZĠ DANIġMAN Yrd. Doç. Dr. Gökalp PARASIZ Erzurum 2010

2 T.C. ATATÜRK ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ TEZ BEYAN FORMU..././20... EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE BĠLDĠRĠM Atatürk Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine göre hazırlamıģ olduğum "2006 Ġlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı Ġçerisinde Yer Alan Müziksel Algı ve Bilgilenme ile Müziksel Yaratıcılık Öğrenme Alanları Arasındaki ĠliĢkisel Durumun Değerlendirilmesi " adlı tezin/raporun tamamen kendi çalıģmam olduğunu ve her alıntıya kaynak gösterdiğimi taahhüt eder, tezimin/raporumun kağıt ve elektronik kopyalarının Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü arģivlerinde aģağıda belirttiğim koģullarda saklanmasına izin verdiğimi onaylarım: Lisansüstü Eğitim-Öğretim yönetmeliğinin ilgili maddeleri uyarınca gereğinin yapılmasını arz ederim. Tezim/Raporum sadece Atatürk Üniversitesi yerleģkelerinden eriģime açılabilir. Tezimin/Raporumun yıl süreyle eriģime açılmasını istemiyorum. Bu sürenin sonunda uzatma için baģvuruda bulunmadığım takdirde, tezimin/raporumun tamamı her yerden eriģime açılabilir.././20 Tuncay ARAS

3

4 I ĠÇĠNDEKĠLER ÖZET... III ABSTRACT... IV TABLOLAR DĠZĠNĠ... V ÖNSÖZ... VI GĠRĠġ ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMI... 4 BĠRĠNCĠ BÖLÜM PROBLEM DURUMU 1.1. ALT PROBLEMLER ARAġTIRMANIN AMACI ARAġTIRMANIN ÖNEMĠ SAYILTILAR SINIRLILIKLAR TANIMLAR ĠKĠNCĠ BÖLÜM YÖNTEM 2.1. ARAġTIRMA YÖNTEM VE MODELĠ EVREN VE ÖRNEKLEM VERĠLERĠN TOPLANMASI VERĠLERĠN ÇÖZÜMLENMESĠ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BULGULAR VE YORUMLAR ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN BULGULAR VE YORUMLAR... 21

5 II B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN BULGULAR VE YORUMLAR C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar C.5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri Seslendirir Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ĠLE C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANLARI ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠSEL DURUMLARA YÖNELĠK BULGULAR VE YORUMLAR SONUÇLAR VE ÖNERĠLER KAYNAKÇA EKLER EK-1. Gözlem Ölçeği Tabloları EK Ġlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı EK-3. Gözlem Soruları EK-4. Gözlem Soruları Ġçerisinde Yer Alan ġarkılar ÖZGEÇMĠġ... 56

6 III ÖZET YÜKSEK LĠSANS TEZĠ 2006 ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6. SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMI ĠÇERĠSĠNDE YER ALAN MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ĠLE MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANLARI ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠSEL DURUMUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Tuncay ARAS DanıĢman: Yrd. Doç. Dr. Gökalp PARASIZ 2010 Sayfa: 58+VI Jüri: Yrd. Doç. Dr. Gökalp PARASIZ Yrd. Doç. Dr. Cengiz ġengül Yrd. Doç. Dr. Mehmet Can PELĠKOĞLU Bu araģtırmada, 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarının baģarı düzeyleri ve bu iki öğrenme alanları arasındaki iliģkisel durum değerlendirilmiģtir. AraĢtırmada, 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim programın aģamaları, programın vizyonu, programın temel yaklaģımı, programın temel yapısı, genel amaçlar, temel beceriler ve değerler, öğretim yöntem ve teknikleri, öğrenme-öğretme süreci incelenmiģ ve konuya iliģkin olarak kaynak taraması yapılmıģtır. AraĢtırmanın örneklemini; Erzurum ĠMKB Ġnönü ilköğretim okulunda bulunan 6-A, 6-C, 6-E, 6-G sınıfları oluģturmuģ olup, gözlem yöntemi kullanılarak elde edilen veriler frekans(f) yüzde (%) analizine göre çözümlenmiģtir. AraĢtırma sonucunda; B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarının arasındaki iliģkisel durum değerlendirilerek birbirlerini destekleyici ve tamamlayıcı yönlerinin olduğu sonucuna varılmıģtır.

7 IV ABSTRACT MASTER THESIS AN EVALUATION ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE LEARNING FIELDS MUSICAL PERCEPTION AND ACQUAINTING AND MUSICAL CREATIVITY BASED ON TEACHING PROGRAM OF 2006 PRIMARY EDUCATION MUSIC CLASSES OF SIXTH GRADE LEVEL Tuncay ARAS Advisor: Asst. Prof. Dr. Gökalp PARASIZ 2010 Page: 58+VI Jury: Asst. Prof. Dr. Gökalp PARASIZ Asst. Prof. Dr. Cengiz ġengül Asst. Prof. Dr. Mehmet Can PELĠKOĞLU In this study, it was intended to focus on the success levels of B. Musical Perception and Acquainting learning field and of C. Musical Creativity learning field based on the teaching program of 2006 primary education music classes of sixth grade level and relationship between these two learning fields was evaluated. In this study the basic stages, the vision, the basic approach, and the structure of the teaching program of 2006 primary education music classes and the general aims, basic skills and valuation, teaching methods and techniques and learning-teaching period were examined. Source scanning related to these subjects was done. Sample group of this study consisted of 6-A, 6-C, 6-E, 6-G classes in IMKB Ġnönü Primary School in Erzurum depended on Ministry of National Education. To analyze all data based on observation, frequency (f) percent (%) analysis method was used. After collecting all data and evaluating the relationship between B. Musical Perception and Acquainting learning field and C. Musical Creativity learning field, to the results, it was acquired that these two learning fields had supportive and complementary to each other.

8 V TABLOLAR DĠZĠNĠ Tablo 1. Müzik Dersi Öğretim Programında Yer Alan Semboller... 9 Tablo Gözlem Yapılan Ġki Temel Öğrenme Alanlarındaki Kazanımların Dağılımı Tablo Genel Değerlendirme Ölçütü Tablo Gözlem Ölçeği Tablo Do1 ve Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme Tablo Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilme Tablo Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme Tablo Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilme Tablo Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme Tablo Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme Tablo Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme Tablo Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme Tablo Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme Tablo Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme Tablo Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilme Tablo B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır ve C.5. Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir Kazanımlarının Ortalama Dağılımı Tablo B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder ve C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder Kazanımlarının Ortalama Dağılımı... 31

9 VI ÖNSÖZ Bu araģtırma, 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları arasındaki iliģkisel durumun değerlendirilmesi amacı ile yapılmıģtır. Öncelikle araģtırmanın oluģmasında desteğini esirgemeyen ve her aģamasında görüģleriyle katkı sağlayan değerli danıģman hocam Yrd. Doç. Dr. Gökalp PARASIZ a sonsuz teģekkürlerimi sunarım. Bu çalıģmamı gerçekleģtirmemde değerli katkılarından dolayı sayın Yrd. Doç. Dr. Ġbrahim HALĠL YURTCAN Hocam a, sayın Yrd. Doç. Dr. Cengiz ġengül Hocam a, sayın Yrd. Doç. Dr. Mehmet Can PELĠKOĞLU Hocam a, vaktini ve emeğini esirgemeyen sayın AraĢ. Gör. Dr. BarıĢ DEMĠRCĠ Hocam a teģekkürü bir borç bilirim. Ayrıca bu çalıģma boyunca gösterdiği sabır ve verdiği destek için değerli eģim Deniz ARAS a teģekkür ederim. Erzurum-2010 Tuncay ARAS

10 1 GĠRĠġ YaĢamın her evresinde bilim ve teknoloji ile meydana gelen geliģim ve değiģim sürecine paralel olarak bireylerde ve toplumlarda bir öğrenme hazzı ortaya çıkmaktadır. Bu haz düzgün ve düzenli bir Ģekilde iģlenildiğinde insanoğlunda, güçlerinin arttığı bilincinin yanı sıra kiģide geliģme duygusu da yaratır (Finkelstein, 2000, s. 9). ĠĢte bu süreç içerisinde öğrenme hazzının iģlenebilmesi, planlı ve programlı bir eğitim sürecinin varoluģuna bağlıdır. Eğitim, bireyi temel alan ve bireyin geliģim sürecindeki gerekli bilgi, beceri ve davranıģları doğru biçimde kazanmasını sağlayarak, bireyi hayata hazırlamayı amaçlayan en temel yapıdır. Bu temel yapının doğru iģleyebilmesi, sürekli geliģen ve değiģim gösteren küresel yapı içerisindeki yenilikleri yakından takip ederek kültürel olgularla beraber planlı ve programlı bir Ģekilde sürdürülerek sağlanabilir (Parasız, 2009, s. 1). Eğitim bireyden ayrı, birey ise kendisini çevreleyen etmenlerden ayrı düģünülmemelidir. Edip Günay ın Müzik Sosyolojisi Sosyolojiden Müzik Kültürüne Bir Bakış adlı yapıtında da ifade ettiği gibi eğitim; bireyin dıģ çevreden edindikleri ile kendi içsel dinamiklerinin bileģke davranıģları biçiminde oluģan bilgi ve beceri birikimleriyle, karģılaģtığı sorunları çözücü, çevreye uyum sağlatıcı, yaratıcı, üretici ve özgürleģtirici etkileģimler bütünüdür (Günay, 2006, s. 86). Eğitim sürecinin bir boyutu olan müzik, insanlık tarihinin her evresinde var olmayı baģarabilen ve geçmiģten günümüze kadar ki süreçte, bu var olma mücadelesi içerisinde toplumların yaģayıģ biçimlerine yön verebilen bir sanat dalıdır. Günlük hayatımıza girmiģ olan müzik, doğanın kaynağı olan evrensel dengenin bir sureti, yani bir yansımasıdır. Bilincimiz bu dengeyi bir ucundan yakalayıp hayatımıza katmayı bilmiģ ve onu çeģitli biçimlerde dile getirip, dıģa vurmuģtur (Khan, 2001, s. 21). Bu bağlamda, insana ait duygular aracılığıyla beslenen müzik, doğal olarak çeģitli kimliklere bürünerek farklı Ģekillerde ortaya çıkmakta ve yaģamımız içerisinde sürekli yerini alabilen sanatsal bir olguya dönüģmektedir. Müzik, tarih içerisinde her zaman önemini korumuģ ve eğitimin ayrılmaz bir parçası olmuģtur. Müziğin eğitim boyutu, ilkçağın yüksek uygarlıklarından baģlayarak çağımıza değin değiģen ve geliģen çeģitli uygulamalar sergilemiģtir ( Say, 2008, s. 18). Felsefe, matematik, astronomi gibi eğitim alanları arasında her zaman tarih içerisinde yerini almayı baģarabilmiģtir. Dünyanın eski ve yeni bütün toplumları, tarih boyunca

11 2 müziğin eğitimdeki yeri ve önemine inanmıģlar ve ona bir eğitim aracı olarak büyük önem vermiģlerdir (ġengül, 2006, s. 6). Eğitim, en genel anlamıyla bir çocuğun ya da bir gencin, bir birey olarak toplumsal yaģam alanındaki yerini alabilmesi için gerekli olan donanıma ulaģabilmesi ve toplum içerisinde bir kiģilik geliģtirmesi için okul içerisinde veya dıģ çevrede aldığı yardım etkinliklerinin bir bütünü olarak algılanabilir. Eğitimin bir alt kolu olan güzel sanatlar eğitimi ve onun da bir alt boyutu olan müzik eğitimi: yalın ve özlü anlatımıyla bireye kendi yaģantısı yoluyla amaçlı olarak belirli müziksel davranıģlar kazandırma, bireyin müziksel davranıģında kendi yaģantısı yoluyla amaçlı olarak belirli değiģiklikler oluģturma ya da bireyin müziksel davranıģını kendi yaģantısı yoluyla amaçlı olarak değiģtirme veya geliģtirme sürecidir (Uçan, 2005, s. 30). Bu bağlamda müzik eğitimi bireylerin zihinsel ve bedensel özelliklerini buluģturma, biçimlendirme ve müziksel kiģilik oluģturma sürecidir (Demirci, 2009, s. 3). Bireyin müziksel kiģiliğini oluģturması açısından çok önemli olan bu sürecin elbette ki belirli bir plana ve programa göre hazırlanması gerekmektedir. Diğer alanlarda olduğu gibi, bilinçli ve planlı bir eğitimin uygulanabilmesi, sürdürülebilmesi ve bireylerde istendik davranıģa dönüģtürülebilmesi için mutlak surette iyi planlanmıģ müzik eğitimi programlarına ihtiyaç duyulmaktadır (Demirci, 2009, s. 3). Aksi takdirde ulaģılmak istenen hedef ve davranıģlarda tam anlamıyla bir edinim gerçekleģmeyecek, eğitim ve öğretime dair gerçekleģen kazanımlar ise geriye ket vuracaktır. Bir müzik müfredatının kalitesi sadece derslerin bir listesini oluģturmakla değil aynı zamanda çeģitlendirilmiģ ve kaliteli müzik eğitimi programının sağlanmasıyla ortaya çıkar (Hoffer, 1983, s.72). Müzik eğitimi programlarında hedeflenen davranıģların, davranıģı etkileyen çevresel etmenlerle paralel olarak ilerlemesi gerekir. Çünkü müzik eğitimi programı, planlanmıģ müzik etkinlikleri yoluyla, okulda ve okul dıģında sağlanan öğrenme yaģantıları düzeneğidir (Tarman, 2006, s. 54). Bu düzenek içerisinde yer alan etkinliklerin birbiriyle iliģkili olarak ilerlemesiyle baģarıya ulaģılabilir. Eğitim programı; bir eğitim kurumunun çocuklar, gençler ve yetiģkinler için sağladığı milli eğitimin ve kurumun amaçlarının gerçekleģmesine dönük tüm faaliyetleri kapsar. Öğretim programı ise, eğitim programı içinde ağırlık taģımakta, genellikle belli

12 3 bilgi kategorilerinin bir sistem dahilinde düzenlenmesiyle oluģmaktadır (VarıĢ, 1997, s. 14). Eğitim programında davranıģı değiģtirmeye yönelik olarak hazırlanan etkinlikler, tasarlanan planların sistematik bir Ģekilde sunulması ile etkin hale gelir. En etkili planlar, çocukların otonom öğrenme ve müziğin keģfinde yer alabilecekleri bir öğrenme durumu oluģturabilmek için öğretmeni özgür bırakacak Ģekilde hazırlanmalıdır (Nye, Nye, 1977, s. 87). Ancak bu planlamaların öğretmeni özgür bırakması gereği, öğrenmeyi gerçekleģtirecek koģulların ve öğrenmenin kendisinin kendiliğinden ortaya çıkacağı anlamına gelmez. Öğrenme ediminin gerçekleģmesi için bir öğretim programında olması gerekenleri bir yap-bozun parçaları gibi düģünmek gerekir. Etkin bir öğretim programı oluģturulurken, planlama, değerlendirme ve gerekli kazanımlar birbirinden ayrı düģünülmemelidir. Çünkü her biri bu oluģumun amaçlanan hedeflerini gerçekleģtirmesinde önem arz eder. Öğrenmenin gerçekleģmesi aģamasında, kazanımların belirli bir düzenek içerisinde sıralanması ve öğrenme ediniminden sonra değerlendirmenin yapılarak öğrenmenin sonuca ulaģtırılması gerekir. Bu noktada, hem öğrenmenin hem de değerlendirmenin anahtarı, öğrencilerin öğrenme sürecinde edinmesi gereken durumlar olan kazanımların açık bir Ģekilde anlaģılmasıdır. Kazanımlar açık bir Ģekilde tamamlanmazsa, planlama ve değerlendirme etkisiz hale gelecek ve çoğunlukla bir zaman kaybı olacaktır (Hoffer, 1983, s. 197). Öğrenme içerisinde birbirlerinden koparılması mümkün olmayan zincirlerle bağlı olan etmenlerin, öğrenmenin açıklanabilmesi için ayırt edici noktalarının da iyi bilinmesi gerekir. Örneğin, değerlendirme öğrencilerin ne kadar öğrendiğini anlamaya çalıģırken, planlama öğretimin düzenlemesi olarak algılanır. Bunların bir araya gelme sebebi ise aslında madalyonun iki ayrı yüzü olmalarıdır. Planlama neyin nasıl öğretileceği üzerinde dururken, değerlendirme öğrencilerin planlanan Ģeyi ne kadar iyi öğrendiklerine odaklanır (Hoffer, 1983, s. 197). GeçmiĢten günümüze kadar ki süreç içerisinde bilimin ve bilime bağlı olarak teknolojinin hızlı geliģimi, bireylerin ve toplumların yaģantılarında bir takım değiģimleri zorunlu hale getirmiģtir. Bu nedenle müzik eğitimcileri de çağın gereksinimlerine cevap verebilecek Ģekilde müzik eğitimi programlarını yeniden yapılandırmak durumunda kalmıģlardır (Tarman, 2006, s. 54).

13 4 MEB Müzik Özel Ġhtisas Komisyonu tarafından 1968, 1984 ve 1994 yılı müzik dersi öğretim program içerik ve yaklaģımlarına da bağlı kalarak yeniden hazırlanan 2006 ilköğretim müzik dersi öğretim programı hakkında genel bilgi, programın aģamaları, programın vizyonu, programın temel yaklaģımı, programın temel yapısı, genel amaçlar, temel beceriler ve değerler, öğretim yöntem ve teknikleri, öğrenmeöğretme süreci hakkında ilgili açıklamalar aģağıda belirtildiği gibidir ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMI Ġlköğretim müzik dersi öğretim programı, genel müzik eğitimi içerisinde yer alan ve farklı yöntem ve tekniklerle bireylerin her yönden dengeli, tutarlı ve sağlıklı olarak yetiģmelerini sağlamaya yönelik bir anlayıģ ve içerikle düzenlenmiģtir. Dolayısıyla program; 1968, 1984 ve 1994 yılı müzik dersi öğretim program içerik ve yaklaģımları da göz önünde bulundurularak hazırlanmıģ ve MEB Ġlköğretim Genel Müdürlüğünce teģkil edilen Müzik Özel Ġhtisas Komisyonu tarafından geliģtirilmiģtir. Müzik Dersi Öğretim Programı; giriģ, vizyon, temel yaklaģım ve yapı, öğrenmeöğretme süreçleri, kazanımlar, ölçme ve değerlendirme, sözlük ve kaynakça bölümlerinden oluģmaktadır. Programda, öğrenme-öğretme sürecine iliģkin olarak; etkinlik örnekleri ve ölçme-değerlendirme süreçlerine yer verilmiģtir. Bu etkinlikler birebir kullanımın yanı sıra, öğretmenlerde programın yaklaģımına uygun olarak verilen örnek etkinliklerden yararlanarak yeni etkinlikler geliģtirebilirler. Müzik Dersi Öğretim Programı hazırlanırken, öncelikle aģağıda yer alan temel hususlar göz önünde tutulmuģtur. 1. Anayasa, yasa ve yönetmeliklerde ifadesini bulan Türk Milli Eğitimi nin esasları, 2. Atatürk ilke ve inkılâpları, 3. Türk toplumsal-kültürel yaģamına iliģkin beklentiler, 4. Sanatın / müziğin insan yaģamındaki yeri ve önemi, 5. Kalkınma planlarıyla bireylere kazandırmak istenilen davranıģlar, 6. Detaylı kaynak taramanın yanı sıra örneklem olarak seçilen sınıf ve branģ öğretmenleri ile akademisyenlere uygulanan anketlerden elde edilen bulgular, 7. Ġlköğretim Genel Müdürlüğü Müzik Özel Ġhtisas Komisyonu nca belirlenmiģ öğrencilerden beklenen müzikle ilgili beceriler.

14 5 Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde ise program çalıģmasında Ģu ilkeler göz önünde bulundurulmuģtur. 1. Müzik Dersi Öğretim Programı öğrenci merkezli olmalıdır. 2. Öğrenciler edilgen durumda değil, aksine dersin etkinlikler boyutuna aktif olarak katılabilmelidirler. 3. Öğrenilecek her beceri ve bilgi, mutlaka yaģam içerisinde kullanılabilir niteliğe dönüģtürülmelidir. 4. Programın uygulanma sürecinde; bireylerin yetenek ve yaratıcılıklarının geliģtirilmesine önem verilmelidir. 5. Öğrenilen her bilgi mutlaka pratiğe dönüģtürülebilir nitelikte olmalıdır. 6. Müziğin içselleģtirilebilmesi, ancak müzik dersinin yaģanarak ve yaģatılarak iģlenebilmesi ile mümkündür. 7. Genel müzik eğitiminde uygulamalar yoluyla bilgiye ulaģılmalıdır. 8. Müzik eğitimi; kavramlar ve kurallar yolu ile değil, müziğin tüm boyutlarının eyleme dönüģtürülmesi ve hissettirilmesi yolu ile gerçekleģmelidir. 9. Nota öğretimi amaç değil, yalnızca araç olmalıdır. PROGRAMIN VĠZYONU Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı nın vizyonu, öğrencilerin müziği etkinlikler aracılığıyla yaģayarak hayatlarının ayrılmaz bir parçası haline getirmek ve müzik yoluyla; 1. Kendisi ve çevresi ile barıģık, 2. Ulusal ve uluslararası kültürleri tanıyan, 3. Vatan millet sevgisine sahip, 4. Çevresindeki olaylara, değiģim ve geliģmelere duyarlı, 5. Güzel sanatların her türüne açık, 6. Mutlu, kiģilikli ve öz güveni olan bireyler olarak yetiģmelerini sağlamaya yöneliktir.

15 6 PROGRAMIN TEMEL YAKLAġIMI Yapılandırmacı anlayıģ, öğrenci merkezli bir anlayıģa dayanmakla birlikte, öğrencinin yeni bir bilgi ve beceriyi, daha önce edindiği bilgi ve beceriler ile birleģtirmesi, yorumlaması ve yaģamına katması ilkesine dayanır. Yapılandırmacı kurama göre: 1. Her birey, daha önce sahip olduğu ön bilgi ve inançlarla öğrenme ortamına gelir. 2. Öğrenme, toplumsal bir sürecin parçasıdır. 3. Kalıcı izli esas öğrenme, etkinlikler aracılığıyla olur. 4. Öğrenme pasif bir süreç değil, öğrencinin içerisinde bizzat yer aldığı, sürekli ve dinamik bir iģlemdir. 5. Kazanılan bilgi, her birey tarafından hem kiģisel hem de sosyal anlamda yeniden yapılandırılır. Yukarıda ifade edilen temel prensiplere uygun bir öğretim sürecini gerçekleģtirebilmek için, kısmen de olsa öğretmenin de kendi öğretim stratejisini oluģturmasına izin verilmelidir. Teknoloji; etkin, özgün, amaçlı ve ortaklaģa bir öğretim gerçekleģtirebilmek için mutlaka iģe koģulmalıdır. Ayrıca öğrencilere bilgilerini sınayabilecekleri çeģitli öğrenme yaģantıları da sunulmalıdır. Özetle, müzik eğitiminde yapılandırmacı anlayıģ; 1. Öğretmeye değil, öğrenmeye önem verir, 2. Bireylerin farklılığını kabul eder, 3. Öğrencilerin araģtırıcılığını destekler, 4. Öğrenme sürecinde daha önceki yaģantılara önem verir, 5. Öğrenmede performans ve etkinliklere ağırlık verir, 6. Öğrencinin nasıl öğrendiğini dikkate alır, 7. Öğrencinin sosyal bir çevrede öğrenmesi anlayıģını benimser, 8. Öğretimde gerçekçilik ve iģlevselliği destekler, 9. Öğrencilere bilgi oluģturma ve deneyimlerden sonuç çıkarma fırsatı verir.

16 7 MÜZĠK DERSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMININ TEMEL YAPISI (1-8. SINIFLAR) Müzik Dersi Öğretim Programı; genel amaçlar, temel beceriler, öğrenme alanları, kazanımlar, etkinlikler, açıklamalar, öğrenme-öğretme süreçleri ve ölçme değerlendirme boyutlarından oluģmaktadır. Genel Amaçlar Müzik öğretim programının amacı, Türk Milli Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkelerine uygun olarak öğrencilerin; 1. Müzik yoluyla estetik yönünü geliģtirmek, 2. Duygu, düģünce ve deneyimlerini müzik yoluyla ifade etmelerine imkan sağlamak, 3. Yaratıcılık ve yeteneğini müzik üretme yoluyla geliģtirmek, 4. Yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası müzik kültürlerini tanımak, 5. KiĢilik ve öz güven geliģimlerine katkı sağlamak, 6. Müzik aracılığı ile zihinsel becerilerinin geliģimini sağlamak, 7. Müzik yoluyla bireysel ve toplumsal iliģkilerini geliģtirmek, 8. Bireysel ve toplu olarak değiģik türlerde nitelikli Ģarkı dinleme, söyleme ve çalma etkinliklerine katılımlarını sağlamak, 9. Müziksel algı ve bilgilerini geliģtirmek, 10. Türkçeyi doğru ve etkili kullanmalarını sağlamak, 11. Ġstiklal MarĢı baģta olmak üzere diğer marģlarımızı özüne uygun olarak seslendirmelerini sağlamak, 12. Müzik yoluyla sevgi, paylaģım ve sorumluluk duygularını geliģtirmek, 13. Milli birliğimizi, bütünlüğümüzü pekiģtiren ve dünya ile bütünleģmemizi kolaylaģtıran müzik kültürü ve birikimine sahip olmalarını sağlamak, 14. Atatürk ün Türk müziğinin geliģmesine iliģkin görüģlerini kavramak ve Atatürk ilke ve inkılaplarına gönülden bağlı, kültürlü bireyler olarak yetiģmelerini sağlamak.

17 8 TEMEL BECERĠLER VE DEĞERLER Müzik dersi 1-8. Sınıflar Öğretim Programı, içerdiği öğrenme alanları ve kazanımlarla öğrencilerde aģağıdaki temel becerilerin ve değerlerin geliģmesini sağlayacaktır. Bu programla ulaģılması beklenen; Temel Beceriler; 1. Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma, eleģtirel düģünme, yaratıcı düģünme, iletiģim kurma, problem çözme, araģtırma, bilgi teknolojilerini kullanma, giriģimcilik, müziksel algılama ve bilgilenme, kiģisel ve sosyal değerlere önem verme, müzik okur-yazarlığı edinebilme, duyarlılığa sahip olma. Değerler; 1. PaylaĢım, hoģgörü, sorumluluk olarak belirlenmiģtir. ÖĞRENME ALANLARI Müzik Dersi Öğretim Programı, Dinleme-Söyleme-Çalma, Müziksel Algı ve Bilgilenme, Müziksel Yaratıcılık ve Müzik Kültürü adı altında dört temel öğrenme alanı üzerine oturtulmuģtur. Bu öğrenme alanları, içerik bakımından birbirleri ile tamamen kenetli olup sadece gerekli hallerde ayrılabilirler. KAZANIMLAR Kazanımlar öğrenme-öğretme süreci içerisinde planlanmıģ ve düzenlenmiģ yaģantılar aracılığı ile öğrencilerde görülmesi gereken bilgi, beceri, tutum ve değerlerdir. Kazanımlar, öğrencilerin geliģim düzeyi göz önünde bulundurularak birinci sınıftan sekizinci sınıfa kadar programda sunulmuģtur. ETKĠNLĠKLER Müzik Dersi Öğretim Programında verilen etkinlikler sadece örnek niteliğinde olup; öğretmen bu etkinlikleri aynen kullanabilir veya değiģiklikler yapabilir. Etkinliklerin öğrenme-öğretme sürecinde öğrencinin etkin rol almasını sağlayacak biçimde düzenlenmesine; çevresel özellikler ile öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve var olan bilgileri de göz önünde bulundurularak öğrenci merkezli ve yapılandırmacı yaklaģıma göre planlanmasına dikkat edilmelidir.

18 9 AÇIKLAMALAR Müzik Dersi Öğretim Programında yer alan semboller ve anlamları aģağıda belirtilmiģtir. Tablo 1. Müzik Dersi Öğretim Programında Yer Alan Semboller MÜZĠK DERSĠ ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECĠ Ġlköğretim müzik dersi öğrenme ve öğretme sürecinde öğrenci merkezli eğitim anlayıģı ile paralellik gösteren müzik dersine yönelik aktif öğrenme yöntemleri ile birlikte, genel öğretim yöntemlerine de yer verilmiģtir. Müzik eğitimi kazanımlara uygun olarak, Oyun, Dans, Devinim ekseninde ilgili yöntemlerden yaralanılması, dersin iģleniģinde ayrı bir önem taģımaktadır.

19 10 Genel müzik eğitiminde nota öğretiminin amaç değil, araç olduğu ilkesinden hareketle; programda nota öğretimi 4. Sınıftan baģlamıģtır. Kulaktan Ģarkı öğretme yöntemi ise 4. Sınıf düzeyine kadar aktif olarak uygulanmakla birlikte, nota öğretiminin yanında ilköğretim süreci boyunca her düzeyde mutlaka kullanılmalıdır. Ayrıca, 7-8. sınıflarda, öğrencilerin ergenlik dönemine iliģkin ses yapılarındaki değiģim sebebiyle, bu dönem çocuklarında Ģarkı söyleme etkinliğinden çok; dinleme, çalma ve yaratıcılık eğitimlerine ağırlık verilmesi uygun olacaktır. Ġlköğretim 1-8. Sınıf Müzik Dersi programında ifade edilen kazanımların bazıları eğitim-öğretim yılı içerisinde, müzik eğitiminin basitten karmaģığa doğru iģlenmesini sağlamak ve hangi kazanımın hangi kazanımdan önce mutlaka iģleneceğine iģaret etmek amacıyla sıralı kazanımlar ( sembolü ile) kazanım tablosunun açıklamalar bölümünde belirtilmiģtir. Açıklamalar bölümündeki sıralı kazanımlarda belirtilen iģareti, kazanımın hangi kazanımdan sonra verilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Sıralı kazanımların iģlenmesinde, belirtilen öncelik sonralık sırasına uyulması önemlidir. Sıralı kazanımların ne zaman verileceği ise; müzik öğretmeninin etkinliği, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçları, bireysel farklılıkları ve çevre özellikleri göz önünde bulundurularak düzenlenmeli ve yıllık planda eğitim-öğretim yılına yayılarak verilmelidir. Özetle sıralı kazanımlardan anlaģılması gereken, kazanımların birbirini takip eden haftalarda iģlenmesi zorunluluğu değil, sadece etkili müzik eğitimi için, kendi içlerinde belirtilen öncelik sonralık sırasına dikkat edilerek iģlenmesidir. Ayrıca bu kazanımlar baģka ders iģleniģ süreçlerinde, farklı kazanımlarla ders içi iliģkilendirme yapılarak tekrar verilebilir. Sıralı olan kazanımlar dıģındaki kazanımlar yukarıda belirtilen eğitim-öğretim süreçlerinin planlanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar gözetilerek, yıl içerisinde farklı zamanlarda tekrar edilerek kullanılabilir Belirtilen sıralı kazanımlar öncelik sonralık sırasına uymak kaydı ile birbirlerini tamamlayan, birbirleriyle iliģkili birden fazla kazanım, öğrenme ve öğretme süreçlerinin planlanmasında aynı ders iģleniģ süreçlerinde ele alınabilir. Programda sınıf düzeylerine göre verilmiģ olan kazanımlar; açıklama bölümünde belirtilmiģ olsa da müzik eğitiminin diğer öğrenme alanlarıyla ve özellikle Dinleme- Söyleme-Çalma alanında uygun görülen kazanımlarla, öğrenme-öğretme süreçlerinin her aģamasında iliģkilendirilmeye çalıģılmalı, kazanımların uygulanma sürecinde müzik

20 11 eğitiminin gerekliliği olan, öğrenme alanlarının birbirleri ile olan sarmallığı sağlanmalıdır Kazanımların iģleniģinde açıklamalar bölümündeki sınırlılıklara dikkat edilmeli ve öğrenci seviyesine uygun bir iģleniģ sırası izlenmelidir. Türkiye Cumhuriyeti nin temeli kültürdür. (M. K. Atatürk) özdeyiģi ıģığında, Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı ulusal bilinci geliģmiģ, ince sanat zevkine sahip kültürlü bireyler yetiģtirme anlayıģı da her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca Atatürkçülük kazanımları yıl içinde tekrarlı olarak (10 Kasım Atatürk ü Anma Haftası, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı vb. Özel gün ve haftalarla iliģkilendirilerek) iģlenmelidir. Müzik dersinde, temel yaģam becerilerinin yanı sıra olumlu kiģilik geliģimine de dikkat edilmeli, diğer disiplinler ile de iliģkiler kurularak, müziğin yaģamın bir parçası olduğu gerçeği her fırsatta dile getirilmelidir. Programı oluģturan kazanımlarda öngörülen bilgi, beceri, tutum ve değerler gözlenebilir nitelikte olup; öğrencilerin kazanımlara ulaģmasında program içerisinde örnek olarak verilen etkinlikler sadece bir araç olarak görülmelidir. Programı ölçme değerlendirme boyutu, sonraki bölümlerde ayrıntılı olarak ele alınmıģtır. Yapılacak ölçme ve değerlendirmeler farklı ölçek-ölçütlerin kullanımına olanak sağlayacak biçimde düzenlenmelidir. 1. Öğrenme-öğretme sürecinin baģında öğrencilerin ön öğrenmelerini (bilgilerini) ortaya çıkarmak amacıyla derse hazırlayıcı ve motive edici uygulamalara (etkinliklere) yer verilmelidir. 2. Ders yılı sonunda öğrendiklerini sergilemek, paylaģmak ve öğrenmeyi zevkli kılmak amacıyla yılsonu etkinlikleri yapılabilir. 3. Dersin iģlenmesi sırasında Öğretmen Kılavuz Kitabı, Öğrenci ÇalıĢma Kitabı ve bu kitapları destekleyecek; ses efektleri de içeren milli bayramlar, özel gün ve haftalarla ilgili marģ, türkü ve benzeri seçkin eserlerin yer aldığı multi-medya araçları kullanılmalıdır.

21 12 CD de yer alacak eserlerin; çocuğa görelik ilkesi doğrultusunda sınıf seviyeleri ve ses sınırlarında üsluba uygun seslendirilip çalınmıģ, eğitimde kullanılabilir nitelikte olmasına özen gösterilmelidir. 1. Ġlköğretim 1-8 Müzik Ders Programı Yapılandırmacı YaklaĢımın 5E öğrenme döngüsü modeline göre oluģturulmuģtur. Programın uygulanmasında Öğrenme- Öğretme sürecinin ĠĢleniĢ bölümünde, uygulamaların etkinlik temelli olarak yapılandırılması gereklidir. Değerlendirme bölümü hariç, 5E modelini yansıtan alt baģlıkların (GiriĢ, Sezdirme, Bilgiyi PaylaĢma, Bilgiyi Kullanma) Öğrenme- Öğretme sürecinin iģleniģ bölümü etkinliklerine yansıtılması gözetilmelidir. Yapılan bu araģtırmanın, müzik eğitimi programlarının gelecekteki yapılandırma çalıģmalarına önemli katkılar sağlayacağı düģünülmektedir.

22 13 BĠRĠNCĠ BÖLÜM PROBLEM DURUMU AraĢtırmanın bu bölümünde, problem durumu, alt problemler, araģtırmanın amacı, araģtırmanın önemi, sayıtlılar, sınırlılıklar ve tanımlar açıklanmıģtır. Bu araģtırmada; 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarındaki kazanımların baģarı düzeyleri tespit edilmiģ, sonrasında bu kazanımlardan yola çıkılarak iki temel öğrenme alanı arasındaki iliģkisel durumun değerlendirilmesi yapılmıģtır ALT PROBLEMLER Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanına iliģkin kazanımların baģarı durumu ne düzeydedir? Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanına iliģkin kazanımların baģarı durumu ne düzeydedir? Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları arasındaki iliģkisel durum ne düzeydedir? 1.2. ARAġTIRMANIN AMACI Bu araģtırma, 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarına ait kazanımların baģarı durumlarını tespit etmeyi ve bu öğrenme alanları arasındaki iliģkisel baģarı durumunun ne düzeyde olduğunu belirlemeyi amaçlamaktadır ARAġTIRMANIN ÖNEMĠ Müzik, geçmiģten günümüze kendine özgü yerini korumayı baģarırken aynı zamanda da eğitimin önemli bir parçası haline gelmiģtir. Müziğin eğitim boyutu, iliģki

23 14 içerisinde olduğu diğer alanlarla birlikte bireyin toplum içinde kendine güvenini arttırır ve bu süreç içerisinde sağlam bir biçimde Ģekillenebilmesini sağlar. Bu nedenle genelde eğitim programları özelde müzik eğitimi programının sistemli ve beklenen sonuçlara ulaģmayı sağlayacak belirli bir program içerisinde hazırlanması oldukça önemlidir. Ülkemizde genel müzik eğitimi süreci ilköğretim yıllarında baģlar. Verimli ve sağlıklı bireyler yetiģtirmemiz bu sürecin planlı ve programlı bir Ģekilde oluģturulması ile doğrudan iliģkilidir. Ġyi oluģturulmuģ bir programın, genel müzik eğitimine giriģte köklü temeller atmamıza ön ayak olacağı düģünülmektedir (Demirci, 2009, s. 18). Genel müzik eğitimi, amatör müzik eğitimi ve mesleki müzik eğitimi olarak gruplandırılarak sunulan müzik eğitiminin ilköğretimi de kapsayan genel müzik eğitimi türü; sağlıklı ve dengeli bir insanca yaģam için ayrım gözetmeksizin herkese yönelik, asgari-ortak genel müzik kültürünü kazandırmayı amaçlayan müzik eğitimi türüdür (Tarman, 2006, s. 9). Genel olarak belirli bir seviye müzik kültürünün oluģturulmasını amaçlayan genel müzik eğitimi, sistemli bir Ģekilde belirli bir program içerisinde verilmelidir. Cumhuriyet döneminden süre gelen müzik eğitim programları çeģitli Ģekillerde değiģime uğramıģlardır. Her program; çağdaģ eğitim anlayıģı doğrultusunda, geliģen bilim, teknoloji, sanatla ilgili eğitim niteliğindeki bilgi, beceri ve davranıģları kapsayacak biçimde, yeni öğretim yöntemlerini uygulamaya yönelik olarak sürekli deneme-uygulama programıdır (Küçüköncü, 2007, s. 66). Müzik eğitimi programları ortak amaçlar doğrultusunda birbirleri ile bağlantılı olarak değiģim sürecine girmiģlerdir. En son hazırlanan 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı, 1968, 1984 ve 1994 yılı müzik dersi öğretim program içerik ve yaklaģımları da göz önünde bulundurularak hazırlanmıģ ve MEB Ġlköğretim Genel Müdürlüğünce teģkil edilen Müzik Özel Ġhtisas Komisyonu tarafından geliģtirilmiģtir (Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı, 2007, s. 4) Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim programı, A. Dinleme-Söyleme-Çalma, B. Müziksel Algı ve Bilgilenme, C. Müziksel Yaratıcılık ve D. Müzik Kültürü adı altında dört temel öğrenme alanı üzerine kurulmuģtur. AraĢtırma, 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programındaki müzik dersi 6.sınıf öğretim programında bulunan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları içerisinde yer alan kazanımların, etkinliklerden

24 15 yola çıkarak uygulamada ne düzeyde etkili olduğunu belirlemek ve bu iki temel öğrenme alanlarındaki kazanımların birbirleriyle olan iliģkilerini tespit etmek açısından önem arz etmektedir. 1.4 SAYILTILAR 1. Yazılı kaynaklardan elde edilen veriler, yeterli ve güvenilirdir. 2. AraĢtırma yöntemi, araģtırmanın konusuna, amacına ve problemin çözümüne uygundur. 3. AraĢtırmada kullanılan veri toplama aracı araģtırma için uygun ve yeterlidir. 4. AraĢtırmada gözlem gruplarından elde edilen veriler gerçeği yansıtacak niteliktedir. 5. AraĢtırma için seçilen örneklem evreni temsil edecek niteliktedir SINIRLILIKLAR Bu araģtırma; ilköğretim müzik dersi öğretim programı ile, ilköğretim müzik dersi 6. sınıf öğretim programı içerisinde yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları ve bu öğrenme alanları içerisindeki kazanımlar ile, 3. Kaynak taraması sonucu ulaģılabilen kaynaklarla, 4. Örneklem olarak seçilen ĠMKB Ġnönü ilköğretim okulundaki 6-A, 6-C, 6-G ve 6-E sınıfındaki öğrencilerle sınırlıdır TANIMLAR Kazanım Kazanımlar, öğrenme-öğretme süreci içerisinde planlanmıģ ve düzenlenmiģ yaģantılar aracılığı ile öğrencilerde görülmesi gereken bilgi, beceri, tutum ve değerlerdir (MEB, Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı, 2007, s. 6). Etkinlik Öğrencide görülmesi gereken bilgi, beceri, tutum ve değerlere ulaģma sürecinde, öğrencinin etkin rol alabilmesini sağlayacak biçimde düzenlenmiģ öğretim yöntem ve tekniklerine iliģkin faaliyetlerdir (Demirci, 2009, s. 21).

25 16 Eğitim Programı Bir eğitim kurumunun veya sosyal çevrenin bireylerin yaģantılarını düzenlemek ve zenginleģtirmek için yürüttüğü tüm etkinlikler bütünüdür (VarıĢ, 1997, s. 13). Öğretim Programı Öğretilmesi istenilen ders ya da konuların amaçlar, yönergeler ve ders gereçleri ile birlikte sıralı olarak düzenlenmesi sonucu ortaya çıkan kılavuz (Eğitim Terimleri Sözlüğü, 1974, EriĢim: 15 Temmuz 2010, Müzik Öğretim programı Müzik öğretiminin önceden tasarlanan ayrıntılı planı ve bu planın uygulamadaki görünümüdür (Uçan, 2005, s. 62).

26 17 ĠKĠNCĠ BÖLÜM YÖNTEM Bu bölümde araģtırmanın yöntemi ve modeli, evren ve örneklemi, verilerin toplanması, toplanan verilerin çözümlenmesinde kullanılan istatistiksel yöntem ve teknikler anlatılmıģtır ARAġTIRMA YÖNTEM VE MODELĠ Bu araģtırma, alan araģtırmasına dayalı olup, betimsel ve uygulamaya yönelik boyutlar içermektedir. AraĢtırma, 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları arasındaki iliģkisel durumun değerlendirilmesine yöneliktir. Bu amaçla öncelikli olarak, 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim programın aģamaları, programın vizyonu, programın temel yaklaģımı, programın temel yapısı, genel amaçlar, temel beceriler ve değerler, öğretim yöntem ve teknikleri, öğrenme-öğretme süreci incelenmiģ ve konuya iliģkin olarak kaynak taraması yapılmıģtır. Betimsel çalıģmalarda, araģtırmada toplanan verilerin, araģtırma problemine iliģkin olarak neleri söylediği ya da hangi sonuçları ortaya koyduğu ön plana çıkmaktadır (Yıldırım, ġimģek, 2008, s.171). Yapılan araģtırmanın amacına uygun ve sağlıklı bir Ģekilde ilerleyebilmesi için geliģtirilmiģ olan tarama modelleri; geçmiģte ya da halen var olan bir durumu var olduğu Ģekliyle betimlemeyi amaçlayan araģtırma yaklaģımlarıdır. AraĢtırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koģulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalıģılır. Onları, herhangi bir Ģekilde değiģtirme, etkileme çabası gösterilmez. Bilinmek istenen Ģey vardır ve oradadır. Önemli olan, onu uygun bir biçimde gözleyip belirleyebilmektir (Karasar, 2009, s. 77). Tarama modelleri içerisinde yer alan genel tarama modelleri; çok sayıda elemandan oluģan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacı ile, evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir (Karasar, 2009, s. 79). AraĢtırma, 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları

27 18 arasındaki iliģkisel durumun değerlendirilmesine yönelik olup, iki temel öğrenme alanına ait kazanımlar ve etkinlikler gözlem yöntemi ile incelenmiģtir. Gözlem, herhangi bir ortamda ya da kurumda oluģan davranıģı ayrıntılı olarak tanımlamak amacıyla kullanılan bir yöntemdir (Yıldırım, ġimģek, 2008, s.169). Gözlem türlerinden yapılandırılmamıģ alan çalıģması türüne ait olan bu araģtırma da diğer bütün yapılandırılmamıģ alan çalıģmaları gibi davranıģın gerçekleģtiği doğal ortamlarda yapılır ve çoğu durumda araģtırmacının ortama katıldığı, katılımcı gözlem dediğimiz yöntemle gerçekleģir (Yıldırım, ġimģek, 2008, s.171). Bu bağlamda, çalıģmamız sınıf ortamında gerçekleģen, öğretmenin araģtırmada gözlemci olarak yer aldığı bir çalıģmadır. 2.2 EVREN VE ÖRNEKLEM AraĢtırmanın evrenini; T.C. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okulları, 2006 ilköğretim müzik dersi öğretim programı, Örneklemini ise; Erzurum ili ĠMKB Ġnönü Ġlköğretim Okulu, 2006 ilköğretim müzik dersi 6. sınıf öğretim programı, B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları, 6-A, 6-C, 6-G ve 6-E Ģubelerinde eğitim görmekte olan öğrenciler oluģturmaktadır. Erzurum iline bağlı ilköğretim okulları içerisinde yansız atama ile ĠMKB Ġnönü Ġlköğretim Okulu örneklem grubu içerisinde değerlendirilip, köklü bir geçmiģe sahip olması ve evreni temsil etmesi açısından, gözlemin bu okulda yapılması, uzman görüģleri tarafından uygun görülmüģtür. 2.3 VERĠLERĠN TOPLANMASI Bu araģtırmada, 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları arasındaki iliģkisel durum nasıldır? problemine dayalı alt problemlerin verileri, gözlem yöntemiyle elde edilmiģtir.

28 ÖĞRENME ALANLARI 19 Tablo Gözlem Uygulanan Ġki Temel Öğrenme Alanlarındaki Kazanımların Dağılımı Kazanımlar B. Müziksel Algı ve Bilgilenme C. Müziksel Yaratıcılık B1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini kullanır B2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgıları ile Ayırt Eder C3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı ile EĢlik Eder C5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri Seslendirir Yukarıda verilen tabloda iki temel öğrenme alanına iliģkin kazanımların dağılımı gösterilmektedir. Kazanımlar, öğrenme-öğretme süreci içerisinde planlanmıģ ve düzenlenmiģ yaģantılar aracılığı ile öğrencilerde görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve değerlerdir (Ġlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı, 2007, s. 6). Yapılan gözlem 2006 Ġlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim programında bulunan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarındaki kazanımların baģarı durumlarını tespit etmeye ve bu iki temel öğrenme alanı arasındaki iliģkisel durumu değerlendirmeye yöneliktir. Gözlem uygulamaları öğretim yılı güz yarıyılında baģlamıģ ve güz yarıyılının sonuna kadar devam etmiģtir. Verilerin toplanması aģamasında, dersin bitimine doğru gözlem yapan kiģi, B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarındaki kazanımların baģarı durumunun ne seviyede olduğunu tespit etmek amacıyla, kazanımların içerisinde yer alan etkinliklerden yola çıkarak, her kazanım için sorular hazırlamıģ ve random tekniğini kullanarak her bir sınıftan 6 öğrenciye bu soruları yöneltmiģtir. Alınan cevapları gözlem ölçeği üzerinde iģaretlemiģtir. AraĢtırmada kullanılan gözlem ölçeği ise BeĢli Likert tipi tutum ölçütüne göre hazırlanmıģtır. Tablo Genel Değerlendirme Ölçütü Tamamen Büyük Ölçüde Kısmen Çok Az Hiç

29 B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Do1-Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme 20 Tablo de görüldüğü gibi; araģtırmada kullanılan genel değerlendirme ölçütü, 1 ile 5 arasında puanlandırılmıģtır. Tablo Gözlem Ölçeği ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN BÜYÜK ÖLÇÜDE 5 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 Tablo de, BeĢli Likert tipi tutum ölçeğine göre hazırlanan gözlem ölçeği tablosu örneği görülmektedir. Gözlem ölçeğinde öğrenme alanı, öğrenme alanı içerisinde yer alan kazanımlar, bu kazanımlara ait ilgili kazanımlar bulunmaktadır. AraĢtırma sürecinde, 6-A, 6-C, 6-G ve 6-E sınıfında yapılan gözlemler, ortalamaları 0,01 ile 1 arası kazanım için, kazanım Hiç baģarılı bulunmamıģtır, ortalamaları 1.01 ile 2 arası kazanım için, kazanım Çok Az baģarılı bulunmuģtur, ortalamaları 2.01 ile 3 arası kazanım için, kazanım Kısmen baģarılı bulunmuģtur, ortalamaları 3.01 ile 4 arası kazanım için, kazanım Büyük Ölçüde baģarılı bulunmuģtur, 4.01 ile 5 arası kazanım için, kazanım Tamamen baģarılı bulunmuģtur Ģeklinde değerlendirilmiģtir. 2.4 VERĠLERĠN ÇÖZÜMLENMESĠ Verilerin araģtırmanın amaçlarına uygun bir Ģekilde incelenerek, bu verilerin temel niteliklerinin belirlenmesi ve temel farklılıklarının ayırt edilmesi iģlemlerinin yapıldığı veri çözümlenmesi olarak adlandırılan bu süreçte; gözlem yöntemi ile elde edilen sayısal veriler, SPSS (15,0) istatistiksel bilgi veri analizi programında, frekans analizi testi uygulanarak çözümlenmiģtir. Frekans analizi testinde, kiģi sayısı (f) ve yüzde (%) değerleri kullanılarak ortalama değerlere ulaģılmıģ ve yorumlanmıģtır.

30 21 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BULGULAR VE YORUMLAR yer verilmiģtir Bu bölümde, araģtırmadan elde edilen bulgular ve bu bulgulara iliģkin yorumlara ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN BULGULAR VE YORUMLAR AraĢtırmanın bu bölümünde, B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır ve B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder kazanımlarına iliģkin ilgili kazanımlara ait bulgular ve yorumları yer almaktadır B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar Tablo Do1 ve Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 2 8,3 Çok Az ,7 Kısmen ,7 3,58 Büyük Ölçüde Tamamen ,3 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Do1 ve Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 2 öğrenciden %8,3 oranla Hiç, 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 4 öğrenciden %16,7 oranla Kısmen, 6 öğrenciden %25 oranla Büyük Ölçüde, 8 öğrenciden %33,3 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Do1 ve Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde ve Tamamen değerlerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,58 lik bir baģarı oranı olduğu

31 22 saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının çok önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir. Tablo Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 2 8,3 Çok Az ,7 Kısmen ,33 Büyük Ölçüde ,3 Tamamen ,7 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 2 öğrenciden %8,3 oranla Hiç, 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 6 öğrenciden %25 oranla Kısmen, 8 öğrenciden %33,3 oranla Büyük Ölçüde, 4 öğrenciden %16,7 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde ve Tamamen değerlerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,33 lük bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir.

32 23 Tablo Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 2 8,3 Çok Az ,7 Kısmen ,7 3,42 Büyük Ölçüde ,7 Tamamen ,7 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 2 öğrenciden %8,3 oranla Hiç, 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 4 öğrenciden %16,7 oranla Kısmen, 10 öğrenciden %41,7 oranla Büyük Ölçüde, 4 öğrenciden %16,7 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde ve Tamamen değerlerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,42 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir. Tablo Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 Çok Az ,7 Kısmen ,3 3,42 Büyük Ölçüde ,7 Tamamen 5 2 8,3 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 8 öğrenciden %33,3 oranla

33 24 Kısmen, 10 öğrenciden %41,7 oranla Büyük Ölçüde, 2 öğrenciden %8,3 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,42 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar Tablo Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 Çok Az ,7 Kısmen ,25 Büyük Ölçüde Tamamen 5 2 8,3 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 12 öğrenciden %50 oranla Kısmen, 6 öğrenciden %25 oranla Büyük Ölçüde, 2 öğrenciden %8,3 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,25 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir.

34 25 Tablo Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 2 8,3 Çok Az ,7 Kısmen ,7 3,00 Büyük Ölçüde ,3 Tamamen 5 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 2 öğrenciden %8,3 oranla Hiç, 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 10 öğrenciden %41,7 oranla Kısmen, 8 öğrenciden %33,3 oranla Büyük Ölçüde düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,00 lık bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir.

35 ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN BULGULAR VE YORUMLAR AraĢtırmanın bu bölümünde, C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder ve C.5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri seslendirir kazanımlarına iliģkin ilgili kazanımlara ait bulgular ve yorumları yer almaktadır C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara ait Bulgular ve Yorumlar Tablo Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 Çok Az Kısmen ,3 3,25 Büyük Ölçüde ,3 Tamamen 5 2 8,3 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 6 öğrenciden %25 oranla Çok Az, 8 öğrenciden %33,3 oranla Kısmen, 8 öğrenciden %33,3 oranla Büyük Ölçüde, 2 öğrenciden %8,3 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,25 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir.

36 27 Tablo Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç ,7 Çok Az 2 2 8,3 Kısmen ,17 Büyük Ölçüde ,7 Tamamen 5 2 8,3 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 4 öğrenciden %16,7 oranla Hiç, 2 öğrenciden %8,3 oranla Çok Az, 6 öğrenciden %25 oranla Kısmen, 10 öğrenciden %41,7 oranla Büyük Ölçüde, 2 öğrenciden %8,3 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,17 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir. Tablo Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 2 8,3 Çok Az ,7 Kısmen ,3 3,08 Büyük Ölçüde ,7 Tamamen 5 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 2 öğrenciden %8,3 oranla Hiç, 4 öğrenciden %16,7 oranla Çok Az, 8 öğrenciden

37 28 %33,3 oranla Kısmen, 10 öğrenciden %41,7 oranla Büyük Ölçüde düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,08 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir C.5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri seslendirir Kazanımına ĠliĢkin Ġlgili Kazanımlara Ait Bulgular ve Yorumlar Tablo Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 2 8,3 Çok Az 2 2 8,3 Kısmen ,3 3,42 Büyük Ölçüde ,3 Tamamen ,7 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 2 öğrenciden %8,3 oranla Hiç, 2 öğrenciden %8,3 oranla Çok Az, 8 öğrenciden %33,3 oranla Kısmen, 8 öğrenciden %33,3 oranla Büyük Ölçüde, 4 öğrenciden %16,7 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde ve Tamamen değerlerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,42 lik bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir.

38 29 Tablo Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilme Kriter KiĢi Sayısı (f) Yüzde (%) Ortalama Hiç 1 Çok Az Kısmen ,33 Büyük Ölçüde ,7 Tamamen 5 2 8,3 Toplam Tablo de görüldüğü gibi Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, 24 öğrencinin görüģleri incelendiğinde; 6 öğrenciden %25 oranla Çok Az, 6 öğrenciden %25 oranla Kısmen, 10 öğrenciden %41,7 oranla Büyük Ölçüde, 2 öğrenciden %8,3 oranla Tamamen düzeyinde veriler elde edilmiģtir. Bu verilere göre; Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilme ilgili kazanımına iliģkin olarak, Büyük ölçüde değerinin yüksek olduğu, bununla birlikte ortalama değere bakıldığında 3,33 lük bir baģarı oranı olduğu saptanmıģtır. Elde edilen veriler ıģında, ilgili kazanıma ait baģarı ortalamasının önemli bir düzeyde olduğu tespit edilmiģtir.

39 ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ĠLE C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANLARI ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠSEL DURUMLARA YÖNELĠK BULGULAR VE YORUMLAR Tablo B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır ve C.5. Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir kazanımlarının ortalama dağılımı B. Müziksel Algı ve Bilgilenme C. Müziksel Yaratıcılık B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır ilgili kazanımları Ortalamalar C.5. Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir ilgili kazanımları Do1 ve Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilme 3,58 3,33 3,42 Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilme 3,42 3,42 3,33 Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilme Genel Ortalama 3,43 3,37 Genel Ortalama Tablo de B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır ve C.5. Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir kazanımlarının içerisinde yer alan ilgili kazanımların ortalamaları ve bu ilgili kazanımlara ait genel ortalamalar verilmektedir. B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanında yer alan B.1.Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır kazanımındaki ilgili kazanımlara ait genel ortalamanın 3,43, C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanında yer alan C.5.Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir kazanımındaki ilgili kazanımlara ait genel ortalamanın ise 3,37 olduğu tespit edilmiģtir. Bu bulgular doğrultusunda, her iki öğrenme alanının birbiri arasındaki iliģkisel durum göz önüne alınarak, B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanı ile C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanı arasında genel ortalamalarda da görüldüğü gibi iki alanın birbirine sayısal olarak yakın olduğu ve birbirlerini tamamlar nitelikte olduğu görülmektedir.

40 31 Tablo B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder ve C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımlarının ortalama dağılımı B. Müziksel Algı ve Bilgilenme C. Müziksel Yaratıcılık B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder ilgili kazanımları Ortalamalar C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder ilgili kazanımları Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme 3,25 3,25 3,00 3,17 3,08 Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme Genel Ortalama 3,12 3,16 Genel Ortalama Tablo de B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder ve C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımlarının içerisinde yer alan ilgili kazanımların ortalamaları ve bu ilgili kazanımlara ait genel ortalamalar verilmektedir. B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanında yer alan B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder kazanımındaki ilgili kazanımlara ait genel ortalamanın 3,12, C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanında yer alan C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımındaki ilgili kazanımlara ait genel ortalamanın ise 3,16 olduğu tespit edilmiģtir. Bu bulgular doğrultusunda, her iki öğrenme alanının birbiri arasındaki iliģkisel durum göz önüne alınarak, B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanı ile C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanı arasında genel ortalamalarda da görüldüğü gibi iki alanın birbirine sayısal olarak yakın olduğu ve birbirlerini tamamlar nitelikte olduğu görülmektedir.

41 32 SONUÇ VE ÖNERĠLER Bu bölümde, araģtırmanın bulgular ve yorumlar kısmında elde edilen verilere yönelik olarak ulaģılan sonuçlar ve bu sonuçlar doğrultusunda geliģtirilen önerilere yer verilmektedir. AraĢtırmada sonuç ve öneriler, alt problemlerin sırasına göre oluģturulmuģtur. SONUÇLAR 2006 ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6. SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN SONUÇLAR 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanına iliģkin sonuçlar incelendiğinde; B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır kazanımı içerisinde yer alan; Do1 ve Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme ilgili kazanımına ait ortalama değerine bakıldığında, 3,58 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,33 lük bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,42 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,42 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder kazanımı içerisinde yer alan

42 33 Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,25 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,00 lık bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Elde edilen bu ortalamalara göre, B. Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanına iliģkin sonuçların büyük ölçüde baģarılı olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6. SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠNĠ SONUÇLAR 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanına iliģkin sonuçlar incelendiğinde; C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımı içerisinde yer alan Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,25 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında 3,17 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,08 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. C.5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri seslendirir kazanımı içerisinde yer alan, Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme ilgili kazanımına ait ortalama değere bakıldığında, 3,42 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır.

43 34 Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilme ilgili kazanımına ait ortalama değer bakıldığında, 3,33 lük bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Elde edilen bu ortalamalara göre, C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanına iliģkin sonuçların büyük ölçüde baģarılı olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır ĠLKÖĞRETĠM MÜZĠK DERSĠ 6.SINIF ÖĞRETĠM PROGRAMINDA YER ALAN B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ĠLE C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANLARI ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠSEL DURUMLARA ĠLĠġKĠN SONUÇLAR 2006 Ġlköğretim müzik dersi 6.sınıf öğretim programında yer alan B. Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C. Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları arasındaki iliģkisel durumlara iliģkin sonuçlar incelendiğinde; B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanında yer alan B.1.Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır kazanımındaki ilgili kazanımlarından elde edilen genel ortalamaya bakıldığında, 3,43 lük bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanında yer alan C.5.Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir kazanımındaki ilgili kazanımlarından elde edilen genel ortalamaya bakıldığında, 3,37 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Elde edilen bu genel ortalamalar; B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanında yer alan B.1.Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır kazanımı ile C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanında yer alan C.5.Kendi oluģturduğu Ezgileri Seslendirir kazanımının birbirini destekler nitelikte olduğunu göstermektedir. B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanında yer alan B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder kazanımındaki ilgili kazanımlarından elde edilen genel ortalamaya bakıldığında, 3,12 lik bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır.

44 35 C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanında yer alan C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımındaki ilgili kazanımlarından elde edilen genel ortalamaya bakıldığında, 3,16 lık bir baģarı oranının olduğu sonucu ortaya çıkmıģtır. Elde edilen bu genel ortalamalar; B.Müziksel Algı ve Bilgilenme öğrenme alanında yer alan B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder kazanımı ile C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanında yer alan C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımının birbirini destekler nitelikte olduğunu göstermektedir.

45 36 ÖNERĠLER B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder ve C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder kazanımlarının uygulama aģamasında, ritm çalgıları gibi materyallerin bulunması gerekmektedir. Bu iki kazanımın baģarı düzeyi, büyük ölçüde olmasına rağmen diğer kazanımlara göre daha düģük görülmektedir. Bu durum mevcut okulda yapılan gözlemde, müzik dersi materyallerinin sınırlı oluģuna bağlı olarak ĢekillenmiĢtir. Okullarda müzik dersinde konulara iliģkin materyallerin olması, baģarı düzeyini arttıracak nitelikte bir uygulama olarak görülmektedir. B.Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanları içerisinde yer alan kazanımların, ders dıģı etkinlik ve egzersizlerde de pekiģtirilip uygulanması, öğrenciden beklenen davranıģların kalıcı olmasına yardımcı olacaktır. Yapılan araģtırmada, B.Müziksel Algı ve Bilgilenme ile C.Müziksel Yaratıcılık öğrenme alanlarının birbirlerini destekleyici ve tamamlayıcı yönlerine yönelik sonuçların olumlu olduğu görülmektedir. Buradan yola çıkarak, müzik dersi uygulamaları, programdaki öğrenme alanlarının eğitim-öğretim süreci içerisinde birbirleriyle olan iliģkisel durumu göz önünde bulundurularak yapılandırıldığında, öğrenci açısından öğrenme daha kolay ve daha anlaģılır bir Ģekilde gerçekleģecek, öğrenmenin sürekliliğini de sağlamıģ olacaktır. Yapılan bu araģtırmada, müzik ders saatleri haftada bir ders saatiyle sınırlandırılmıģtır. Uygulamada öğrencilere ayrılacak ders saatinin arttırılması, baģarıyı olumlu yönde etkileyecektir. Müzik dersi daha çok uygulamaya yönelik bir derstir. Bu nedenle öğrencinin müzikal yaratıcılığını ve yeteneğini ortaya çıkarması, aktif katılımı sonucunda gerçekleģebilecek bir durumdur. Ancak mevcut okulda yapılan gözlemlerde ortaya çıkan sınıflardaki öğrenci sayısının fazla oluģu, uygulamada her öğrencinin derse katılımını zorlaģtırmakta ve bu nedenle de gerekli kazanımlara tam olarak ulaģmayı engellemektedir. Sınıf mevcudunun her öğrencinin derse aktif katılım gerçekleģtireceği

46 37 bir Ģekilde belirlenmesi, baģarı düzeyini arttıracak nitelikte bir uygulama olarak görülmektedir.

47 38 KAYNAKÇA Demirci, BarıĢ (2009) İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı, Öğretmen Kılavuz Kitabı ve Öğrenci Çalışma Kitaplarının Uygulamadaki Görünümüne Yönelik Değerlendirilmesi. (YayımlanmamıĢ Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Finkelstein, Sidney (2000). Müzik Neyi Anlatır, (Çev. M. Halim Spatar). Ġstanbul: Kaynak Yayınları. Günay, Edip (2006). Müzik Sosyolojisi Sosyolojiden Müzik Kültürüne Bir Bakış. Ġstanbul: Bağlam Yayıncılık. Harrison, Lois N. (1983). Getting Started in Elementary Music Education. New Jersey: Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, Hoffer, Charles R. (1983). Introduction to Music Education. California: Wadsworth Publishing Company. Karasar, Niyazi (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Khan, Sufi Inayat (2001). Müzik İnsan ve Evren Arasındaki Köprü. (Çev. Kaan H. Ökten, Tuğrul Ökten), Ġstanbul: Arıtan Yayınevi. Küçüköncü, H. Yılmaz (2007). Müzik Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: Ġlke Yayınevi. Newman, Grand (1984). Teaching Children Music Fundamentals of Music and Method. United States of America: Wm. C. Brown Publishers. Nye, Robert Evans & Nye, Vernice Trousdale (1977). Music in the Elementary School. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.. Parasız, Gökalp(2009). Keman Öğretiminde Kullanılmakta Olan Çağdaş Türk Müziği Eserlerinin Seslendirilmesine Yönelik Olarak Oluşturulan Hazırlayıcı Alıştırmaların İşgörüsellik ve Etkililik Yönünden İncelenmesi.(YayımlanmamıĢ Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

48 39 Say, Ahmet (2008). Müzik Nedir, Nasıl Bir Sanattır?. Ġstanbul: Evrensel Basım Yayınevi. ġengül, Cengiz (2006). Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Müzik Teorisi ve İşitme Eğitimi Dersinde Kazanılan Bilgi ve Becerilerin Öğretmenlik Mesleğinde Kullanılma Düzeyleri, (YayımlanmamıĢ Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Tarman, Süleyman (2006). Müzik Eğitiminin Temelleri. Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Ġlköğretim Genel Müdürlüğü (2007). İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı (1-8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Uçan, Ali (2005). Müzik Eğitimi Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar ve Türkiye deki Durum. Ankara: Evrensel Müzik Evi. VarıĢ, Fatma (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık. Yıldırım, Ali ve ġimģek, Hasan (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Eğitim Terimleri Sözlüğü, 1974, EriĢim: 15 Temmuz 2010,

49 B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Hece Bağını Algılama ve Uygulayabilme B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Bildiği Nota Sürelerinin Yanı Sıra Onaltılık Nota Süresini Uygulayabilmeye B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Do1-Do2 Aralığındaki Notaları Tanıyabilme 40 EKLER EK-1. Gözlem Ölçeği Tabloları B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1

50 B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder Üç Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.2. Müziklerde Aynı ve Farklı Bölümleri Ritim Çalgılarıyla Ayırt Eder Ġki Bölümlü ġarkılarda Bölümleri Ayırt Etme ve Ġlgili Bölümleri Farklı Ritim Çalgıları Ġle Seslendirebilme B. Müziksel Algı ve Bilgilenme B.1. Temel Müzik Yazı ve Öğelerini Kullanır Uzatma Bağı ve Uzatma Noktasını Algılama ve Uygulayabilmeye 41 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1

51 C. Müziksel Yaratıcılık C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder Verilen Bir Ezgiye Doğaçlama Ritim EĢliği Yapabilme C. Müziksel Yaratıcılık C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder Farklı Ölçülerdeki Ezgilere OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Edebilme C. Müziksel Yaratıcılık C.3. Ezgilere Kendi OluĢturduğu Ritim Kalıbı Ġle EĢlik Eder Farklı Ölçülerdeki Ezgilere Ritim Kalıbı Yazabilme 42 C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1

52 C. Müziksel Yaratıcılık C.5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri seslendirir Yazdığı Ezgiyi Seslendirebilmeye C. Müziksel Yaratıcılık C.5. Kendi OluĢturduğu Ezgileri seslendirir Öğrendiği Basit Ölçülere ĠliĢkin Nota Ses ve Sürelerde Kolay Ezgiler Yazabilme 43 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1 ÖĞRENME ALANI KAZANIM ĠLGĠLĠ KAZANIM ÖLÇÜT TAMAMEN 5 BÜYÜK ÖLÇÜDE 4 KISMEN 3 ÇOK AZ 2 HĠÇ 1

53 EK Ġlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı 44

54 45

55 46

56 47

57 48 EK-3. Gözlem Soruları B. MÜZĠKSEL ALGI VE BĠLGĠLENME ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN SORULAN SORULAR Do1 ve Do2 aralığındaki notaları porte üzerinde tanıyabiliyor mu? Do1 ve Do2 aralığına iliģkin verilen Müzik Dersi isimli ezgiyi çalabiliyor mu? Do1 ve Do2 aralığındaki notaları blokflüt üzerinde gösterebiliyor mu? Onaltılık nota sürelerini algılayabiliyor mu? Ġçerisinde onaltılık nota sürelerinin bulunduğu ritim kalıplarını yapabiliyor mu? Onaltılık nota sürelerine iliģkin verilen Horozumu Kaçırdılar isimli türküyü seslendirebiliyor mu? Hece bağı kullanılan Karlı Dağlar isimli eseri hece bağına dikkat ederek seslendirebiliyor mu? Hece bağına iliģkin verilen Ezgi ve Kara Basma Ġz Olur isimli eserleri çalabiliyor mu? Hece bağına iliģkin verilen Dostluk isimli eseri seslendirebiliyor mu? Uzatma Noktası ve Uzatma Bağına iliģkin verilen The Sound Of Music Ģarkıyı seslendirebiliyor mu? Uzatma Noktası ve Uzatma Bağına iliģkin verilen Kuğular isimli Ģarkıyı seslendirebiliyor mu? Uzatma Noktası ve Uzatma Bağına iliģkin verilen ritim kalıplarını uygulayabiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Yalancı isimli Ģarkıda aynı ve farklı bölümleri ayırt edebiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Yalancı isimli Ģarkıda aynı ve farklı bölümleri ritim çalgıları ile seslendirebiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Dance Time isimli Ģarkıda aynı ve farklı bölümleri ayırt edebiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Dance Time isimli Ģarkıda aynı ve farklı bölümleri ritim çalgıları ile seslendirebiliyor mu?

58 49 C. MÜZĠKSEL YARATICILIK ÖĞRENME ALANINA ĠLĠġKĠN SORULAN SORULAR Konuya iliģkin verilen ritim kartlarını 4/4 lük ölçüye göre oluģturabiliyor mu? Ritim kartlarının hangi ritim kalıbına ait olduğunu bulabiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Sağlık isimli Ģarkıya kendi ritim kalıbı yazabiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Sağlık isimli Ģarkıya kendi oluģturduğu ritim kalıbı ile eģlik edebiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Davulcu isimli Ģarkıya kendi ritim kalıbı yazabiliyor mu? Konuya iliģkin verilen Davulcu isimli Ģarkıya kendi oluģturduğu ritim kalıbı ile eģlik edebiliyor mu? Do sol aralığındaki notaları ve basit nota sürelerini kullanarak kendi ezgisini oluģturabiliyor mu? Do1-do2 aralığındaki notaları ve basit nota sürelerini kullanarak kendi ezgisini oluģturabiliyor mu? Do sol aralığındaki notaları ve basit nota sürelerini kullanarak kendi oluģturduğu ezgiyi seslendirebiliyor mu? Do1-do2 aralığındaki notaları ve basit nota sürelerini kullanarak kendi oluģturduğu ezgiyi seslendirebiliyor mu?

59 50 EK-4. Gözlem Soruları Ġçerisinde Yer Alan ġarkılar

60 51

61 52

62 53

63 54

64 55