ŞANLIURFA TİCARET BORSASI

Transkript

1 ŞANLIURFA TİCARET BORSASI STRATEJİK PLAN

2

3

4 Ürününüz Güvenceniz Olsun

5 ŞANLIURFA TİCARET BORSASI STRATEJİK PLAN İçindekiler 1. GİRİŞ A. KONUNUN ÖNEMİ B. STRATEJİK PLANIN AMACI VE KAPSAMI 2. STRATEJİK PLANLAMA VE MEVZUAT 3. HAZIRLIK ÇALIŞMALARI A. PLANIN SAHİPLENİLMESİ B. PLANLAMA SÜRECİNİN ORGANİZASYONU C. STRATEJİK PLANLAMA EKİBİ D. İHTİYAÇLARIN TESPİTİ a. EĞİTİM İHTİYACI b. DANIŞMANLIK İHTİYACI c. VERİ İHTİYACI d. MALİ KAYNAK İHTİYACI e. ZAMAN PLANI f. HAZIRLIK PROGRAMI 4. DURUM ANALİZİ A- BORSANIN TARİHİ GELİŞMİ B- ORGANİZASYON ŞEMASI C- ORGANİZASYONEL YAPI D- İNSAN KAYNAKLARI E- YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ F- FAALİYET ALANLARI VE HİZMETLERİN BELİRLENMESİ G- PAYDAŞ ANALİZİ H- KURUM İÇİ ANALİZ VE ÇEVRE ANALİZİ 5. GELECEĞE BAKIŞ A- MİSYON BİLDİRİMİ B- VİZYON BİLDİRİMİ C- TEMEL DEĞERLER D- AMAÇLAR E- HEDEFLER F- PERFORMANS GÖSTERGELERİ 6. MALİYETLENDİRME 7. İZLEME VE DEĞERLENDERME

6 Başkan'ın Sunuşu sayılı TOBB kanununda yazılı esaslar çerçevesinde Borsaya dahil maddelerin alım-satımı ve Borsada oluşan fiyatların tespit, tescil ve ilan işleriyle meşgul olmak üzere, aynı yasanın 29. Maddesine göre kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip olan Şanlıurfa Ticaret Borsası; yatırım ve geliştirme faaliyetlerini Yönetim Kurulu'nun vizyon ve misyonu, meclisimizin desteği ile yürütmektedir. Şanlıurfa Ticaret Borsası kurulduğu 1988 yılından itibaren her geçen gün üyelerine daha iyi hizmet vermeyi ilke edinmiştir. Borsamız bugün 800'e yakın üyesine, Merkez hizmet binası başta olmak üzere, Organize Sanayi Bölgesi, Zahireciler Borsası, İmam Keskin Buğday Pazarı, Viranşehir ve Siverek Tescil Bürolarının yanı sıra, Organize Sanayi Bölgesinde bulunan Pamuk Test Laboratuarı ve Pamuk Pazarı, Zahireciler Borsasında bulunan Gıda Laboratuarı ve satış salonuyla, İmam Keskin Buğday Pazarı Tescil Bürosunda bulunan Gıda Laboratuarı ve satış salonu ile üyesine hizmet vermeye devam etmektedir. Bu bağlamda Borsamız kanunlar çerçevesinde, modern borsacılık anlayışını ve üye memnuniyetini ilke edinerek faaliyetlerini yürütmeyi misyon edinmiştir. Borsamız; Sanayisi, Tarımı ve Turizmi ile her geçen gün, değişen ve gelişen kentimizin potansiyelinin farkında olup, değerlerine sahip çıkılması ve Şanlıurfa'mızın dünyaya tanıtılması için Sivil Toplum Kuruluşları ile bir araya gelerek, gerekli çalışmalar yapılması konusunda öncülük etmeliyiz. Tescil işlemleri ile Türkiye'deki Ticaret Borsaları arasında ilk

7 sıralarda yer alan Ticaret Borsamız; GAP'ın hayata geçirilmesine paralel olarak, borsalar arasındaki konumunu daha da yükseltmiştir. Tarımın gelişmesi açısından borsamız, lisanslı depoculuğun ve ürün borsalarının öneminin bilinci içerisindedir. Bu amaçla ilk etapta; Avrupa Birliği'nden 9 milyon 370 bin Euro hibe desteği ile 100 bin tonluk hububat depolama tesisinin ilimizde kurulması için çalışmalarını sürdürmektedir. İkinci büyük lisanslı depoculuk projemiz ise 30 bin ton kapasiteli Pamuk Lisanslı Depo projesidir. 9 milyon 500 bin Euro hibe desteği alan bu projemizin 100 bin ton kapasiteye çıkarılması için çalışmalarımız devam etmektedir. Ayrıca Pamuk Lisanslı Depoculuk Projesi kapsamında Ege Lisanslı Depoculuk A.Ş'ye ortak olmuş ve yönetiminde aktif olarak yer almaktadır. Şanlıurfa'da sanayicinin ihracatını artırmak için yine 2010 yılında Şanlıurfa'da İhracatı Geliştirme Merkezi (ŞİGEM) projesine destek vererek sanayiciye katkıda bulunmuştur. Borsamız üyelerine ve hemşerilerine daha iyi hizmet vermek ve kurumsallaşma yönünde 2013 yılı Ocak ayında modern bir hizmet binası projesine imza atmıştır. İnşaat Komisyonumuzun özverili çalışmaları neticesinde projesi başlatılan yeni hizmet binamız 4 bin m2 arsa üzerinde kurulu m2 oturum alanına sahip, 12 kattan oluşmaktadır. İnşaat çalışmaları halen devam eden yeni hizmet binamız 2014 yılı sonunda üyelerimizin hizmetine açılması planlanmaktadır. Şanlıurfa Ticaret Borsası Kurumsal yönetimin en kabul gören Eşitlik, Şeffaflık, Hesap Verebilirlik ve Sorumluluk kavramları doğrultundan yola çıkarak ve üye memnuniyetini baz alarak 2012 yılında ISO 9001 Kalite Yönetim Sistem Belgesi almış ve 2013 yılı Mayıs ayı seçimlerinden hemen sonra akreditasyon sistemini kurma çalışmalarına başlamıştır. Şanlıurfa Ticaret Borsası'nın stratejik planlama faaliyetleri Borsa Meclisinin aylık toplantısında Stratejik Planlama faaliyetine ilişkin bilgilendirme yapılması ile başlatılmış ve Yönetim Kurulunun oluşturduğu ekiple yapılan periyodik toplantılarla sürdürülmüştür. Genel sekreterlik ve çalışan personel ile geniş katılımlı bilgi üretimine yönelik toplantılar yapılmıştır. Şanlıurfa Ticaret Borsası, tüm bu bilgiler ve değişimler çerçevesinde nesnel yeteneklerini sürekli geliştirerek ve kurumsal yönetim ilkelerini benimseyerek Stratejik Yönetim ve Planlamayı hedef ve amaçlarına en kısa yoldan ve en kısa zamanda ulaşmak için kendine bir yönetim modeli olarak seçmiştir. Bu kapsamda aşağıda yer alan, tamamlanan ve devam eden faaliyetlerimizin var olan trendini geliştirerek değerli fikirler, Stratejik planımıza yansıtılacak şekilde hazırlanmıştır. Borsamızın yarınlarına yön verecek olan stratejik planın oluşturulmasında emeği geçen başta stratejik plan ekibine, Meclisimize ve Yönetim Kurulumuza teşekkür ederim. Saygılarımla, Mehmet KAYA Şanlıurfa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı

8 06 GİRİŞ Şanlıurfa Ticaret Borsası'nın geleceğini belirleyerek, kurum kültürünün ve kimliğinin güçlendirilmesine destek olacak, kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılmasını sağlayacak, kaynakların etkili kullanılmasını sağlayacak, belirsizliklerle başa çıkma konusunda bize sistematik bir yaklaşım sunacak ve bütçe yönetimine katkı sağlayacak Stratejik Planı; yalnızca ŞUTB'ye değil, tüm paydaşlarımıza ve Türkiye Borsacılık faaliyetlerine yarar sağlayacaktır. Bu anlamda; İşleyiş yapısındaki temel sorun ve eksikliklere çok boyutlu bakabilen, Var olan ve edinilebilecek kaynaklar sayesinde ulaşılabilecek başarıyı tanımlayan, bu başarıya ulaşmak için kullanılacak yolları belirleyen, Zaman içinde, gerektiğinde bu yolları değiştiren, yenileyen, geleceğe dönük, bütünleşik bir yönetim yaklaşımı olan Şanlıurfa Ticaret Borsası Stratejik Planı; Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis ve Yönetim Kurulu'nun hedeflerine ulaşmasını sağlayacak temel plandır.

9 DURUM ANALİZİ Şanlıurfa, Bölge ve Ülke Ekonomisinin Önemi Şanlıurfa, tarihi geçmişi 9 bin yıl öncesine dayanan, Hz. İbrahim'in doğduğu, Hz. Eyyüb'ün yaşadığı, Hz. İsa tarafından kutsanan kent adeta bir müze şehir görünümündedir. Harran' ı gezerken 4000 yıl öncesinin solunduğunu hissetmemek, Atatürk Barajının suladığı Harran Ovası'nda ise yaratılan bolluk ve bereketi gözlemlememek mümkün değildir.şehrin ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanmaktadır. Nüfusun büyük bir çoğunluğu tarımla uğraşmaktadır. Güneydoğu A n a d o l u B ö l g e s i ' n d e b a ş l a t ı l a n, G ü n e ydoğu A n a d o l u P ro j e s i (G A P ) tamamlandığında Şanlıurfa, Türkiye'nin tarım alanında önde gelen illerinden biri olacaktır. Projeyle birlikte verimin artmasıyla özellikle tarıma dayalı sanayi bununla birlikte diğer sanayi kollarının gelişmesiyle kent sanayi merkezi haline gelecektir. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP): Projenin tamamlanmasıyla Urfa ovalarında sulu tarıma geçilecektir ve böylelikle verim artacaktır. GAP bittikten sonra Harran Ovasın'da, dünyanın sayılı çi liklerinden olan Ceylanpınar Ovası gibi bir çi lik haline gelecektir. Tarım: Şanlıurfa ilinin hâlen ekonomisinin % 60'ı bitki üretimi ve % 40'ı hayvancılığa dayanır. Yağışı az ve sulama imkânı sınırlı olan ilde Güneydoğu Anadolu Projesi gerçekleştiğinde bu bölgenin çehresi değişecektir. Harran, Ceylânpınar ve Mardin ovalarında sulu tarıma geçilerek verim artacaktır. Ceylanpınar hâlen dünyânın sayılı çi liklerindendir. GAP tamamlandığında da Harran Ovası bir çi lik hâline gelecektir. Başlıca tarım ürünleri mercimek, burçak, pamuk ve kenevirdir. Bu il Türkiye'nin mercimek ambarıdır. Ayrıca bölgede Antep fıstığı, üzüm, nar ve zeytin gibi tarım ürünleri de yetiştirilmektedir. Meyvecilik önemlidir. Tektek Dağlarında yabânî fıstık ağaçları aşılanmaktadır. Şanlıurfa fıstığı üretimi çok ve her geçen gün artmaktadır. Üzüm yetiştiriciliği yaygındır. Halfeti ve Birecik ilçelerinde zeytincilik yapılmaktadır. Gün geçtikçe zeytinin yerini daha kârlı olan fıstık ağaçları almaktadır. Hayvancılık: Bitki tarımından sonra en önemli gelir kaynağı hayvancılıktır. Hayvancılık önemli bir gelir kaynağıdır. İlde sığır, koyun, kılkeçisi ve hindi beslenir. Arıcılık gelişmektedir. Urfa'nın sadeyağı çok meşhurdur ve sadece ile özgüdür. Siverek'te yağcılık bir sanâyi koludur. Türkiye'nin en iyi yarış atları bu ilde yetiştirilir. Sanâyi: Şanlıurfa'da sanâyi gelişmektedir. GAP ile kurulacak hidroelektrik santralının devreye girmesiyle sanâyinin hızla gelişerek bu ilin bir sanâyi merkezi hâline geleceği kaçınılmazdır. 07

10 06 Balıkçılık: Şanlıurfa'da, Atatürk Baraj Gölü tatlı su balıkçılığın yanı sıra bir çok işletmede de alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üretilen balıklar, il merkezi ve çevre illere satılmakta, toprak ve beton havuzdan oluşan istasyonlarda ''pullu sazan'' ve ''şabut'' türü balık üretimi yapılmaktadır. Enerji: Atatürk Barajı nın, sadece elektrik anlamında Türkiye ekonomisine büyük katkı sağlamakta, örneğin Atatürk Barajı ndaki türbinler enerji üretimi için tam kapasite çalıştırıldığında, 5 günde İstanbul un yıllık su ihtiyacını karşılayabilecek suyu kullanıyor. Turizm: Şanlıurfa'da, turizm de ekonomiye önemli ölçüde katkısı sağlamaktadır. Şanlıurfa, 12 bin yıllık tarihi geçmişi sahiptir. Bu açıdan turizm potansiyeli çok yüksektir. Tarihi Şanlıurfa fotoğrafı

11 1 Ş A N L I U R F A T İ C A R E T B O R S AS I TARİHÇE VE TANITIM

12 yılında Sarayönü Caddesi Oruç İşhan'ında kurulan Borsamız ilk üye kaydını tarihinde yapmıştır. 26 yıl önce 3 personeli ile birlikte üyelerine hizmet vermeye başlayan borsamız 1994 yılının Mayıs ayında Cumhuriyet Caddesi'nde bulunan ve şuan hizmet verdiğimiz binaya taşınmıştır. Şanlıurfa Ticaret Borsamız; Merkez Hizmet binası, 2003 yılında Organize Sanayi Bölgesi Tescil Bürosu ve Pamuk Test Laboratuarı, 2002 yılında Zahireciler Borsası Tescil Bürosu, Gıda Laboratuarı ve Satış Salonu, 2014 yılında İmam Keskin Buğday Pazarı Tescil Bürosu ve Gıda Laboratuarı, 2008 yılında Viranşehir Tescil Bürosu ve 2014 yılında Viranşehir Gıda Laboratuarı ile Siverek ilçesinde bulunan Tescil Büroları ile 26 yıldan beri üyelerine hizmet vermeye devam etmektedir yılı sonunda hizmete açılacak yeni hizmet binasıyla, Bölge ihtiyaçlarını karşılayacak Hububat ve Pamuk Lisanslı Depo Projesiyle, 29 personeliyle üreticimizin, tüccarımızın hizmetinde, bölge ve ülke ekonomisine katkıda bulunmaya devam etmektedir Kurumun Tanıtımı Ticaret borsaları, 5174 sayılı kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır. Borsanın görevleri şunlardır: Borsaya dâhil maddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek. Borsaya dâhil maddelerin borsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilân etmek. Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelelerin tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyari tahkim usullerini gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak. Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek. 51 inci maddedeki belgeleri düzenlemek ve onaylamak. Borsaya dâhil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere laboratuar ve teknik bürolar kurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek. Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek. Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak. Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek. Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin,

13 bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleri yürütmek. Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak. Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe tekli e bulunmak. Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat Analizi Borsalar kamu tüzel kişiliğine sahip olması sebebiyle yerine getirilen tüm hizmetlerin dayanmakta olduğu belirli bir altyapı mevcuttur sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu başta olmak üzere, Borsa'nın görev, yetki ve sorumluluklarını belirleyen çeşitli yasal mevzuat bulunmaktadır. Tabi olduğu temel mevzuatlar; 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ve ilgili tüm yönetmelikler 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 4857 Sayılı İş Kanunu ve Yönetmelikleri 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu ilgili yönetmelik ve tebliğler 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve Tebliğleri 185 Seri No lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 202 Seri No lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile kanuna bağlı olarak çıkarılan Tebliğ ve Yönetmelikler 5996 Sayılı Kanun Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda, Yem Kanunu 4982 Sayılı Bilgi Edinme Kanunu 195 Sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Ait Kanun Pamukların Kontrolüne Dair Tüzük (4/1283 sayılı) Pamukların Çırçırlanma, Preselenme ve Depolanmasının Denetimine Dair Tüzük (7/4331 sayılı) Pamukların Kontrolüne İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği Ve Denetimi)(2012/25) Pamukların Standardizasyonuna İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği Ve Denetimi)(2012/27) Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve Tebliğler TSE Standartları 6455 Sayılı Gümrük Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 07

14 06 DURUM ANALİZİ 3.3. Şanlıurfa Ticaret Borsası'nın Faaliyet Alanları ve Hizmetler Tescil Hizmetleri Borsaya tâbi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım muamelelerinin borsalara tescili zorunludur. Elektronik ticaret yoluyla yapılan satışlar da bu madde kapsamındadır. Borsalarca gösterilen yerlerde yapılan işlemler aynı gün, borsa dışında alınıp satılmasına müsaade edilen maddelere ait işlemler en geç otuz gün içinde tescil ettirilir. Geçerli bir neden olmaksızın belirtilen sürelerde tescil zorunluluğunun yerine getirilmemesi durumunda, tescil ücreti yüzde elli fazlasıyla tahsil olunur. Borsaya tâbi olmamakla birlikte yeterli arz ve talebi bulunan, misli nitelikte tarımsal ürünlerin alım satım işlemleri, alıcı veya satıcının talebine bağlı olarak borsaya tescil edilebilir. Borsaya tâbi maddelerle ilgili alivre ve vadeli alım satım işlemlerine ilişkin tip sözleşmeler ticaret borsalarınca hazırlanır. Buna göre düzenlenecek sözleşmeler ticaret borsalarına tescil ettirilir. Bu Kanun hükümlerine tâbi olarak düzenlenen sözleşme, ürün senedi ve benzeri belgeler, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca düzenlenen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi değerlendirilmez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esaslar Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

15 Tescil yükümlülüğü aşağıdaki şekilde yerine getirilir: Alıcı ve satıcının aynı borsanın çalışma alanı içinde bulunmaları halinde, işlem borsa örf ve adetlerine göre tespit olunan tarafça o borsaya tescil ettirilir ve tescil ücreti ödenir. Tescil ile yükümlü olan tarafın yokluğu halinde, diğer taraf tescili yaptırmak ve ücretini ödemekle yükümlüdür. Alıcı ve satıcıdan birinin borsanın çalışma alanı içinde, diğerinin dışında olması halinde; 1) İki tarafın bulunduğu yerde borsa mevcut ve mal her iki borsaya tâbi ise ve işlem de yazışma, telgraf, telefon, teleks ile yapılmış veya elektronik ortamda gerçekleştirilmişse, sözleşmenin kabul ile tamam olduğu yerdeki tarafça o yer borsasına tescil ettirilir ve ücreti ödenir. Sözleşmenin nerede kabul ile tamam olduğu tespit edilemediği takdirde, işlem satıcının merkezinin bulunduğu yerdeki borsaya, satıcı tarafından tescil ettirilir ve ücreti ödenir. 2) Taraflardan birinin bulunduğu yerde borsa mevcut değil veya borsa mevcut olmasına rağmen, mal o borsaya dâhil değil veya taraflardan biri yurt dışında ise, işlem diğer tarafça kendi merkezinin bulunduğu yer borsasına tescil ettirilir ve ücreti ödenir. Borsaya kayıtlı üyeler, borsanın çalışma alanı dışında yaptıkları ve bu fıkrada belirlenen tescil işlemleri dışında kalan alım veya satımları, kayıtlı bulundukları borsalara tescil ettirir ve ücretini öderler. Borsanın çalışma sınırları dışında alım satım yapan taraflardan biri tacir veya sanayici sıfatını haiz olmayan üretici ise, tescil zorunluluğu ve tescil ücretini ödeme yükümlülüğü tacir ve sanayici olan diğer tarafa aittir. Alım satım yapan tarafların her ikisi de tacir veya sanayici sıfatını haiz olmayan üretici ise, tescil zorunluluğu uygulanmaz. Tescil ücretinin oranı, malın alım satım değeri üzerinden azamî binde ikidir ve bu oranı borsa meclisi belirler. İşlem başına alınacak toplam tescil ücreti tavanı, yıllık aidat tavanının yüzde onundan az ve tamamından fazla olamaz. Ürün senedi tescil ücreti oranı ise alım satım değeri üzerinden en çok onbinde beştir. İhracatın tescilinden ücret alınmaz. Borsalar, üyelerinin alım satımlarının tamamını tescil ettirip ettirmediklerini denetlemeye yetkilidirler. Bu amaçla hâkim kararıyla üyelerinin ilgili de er ve evrakını inceleyebilirler. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar, Birlik tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. 07

16 06 Borsada Alım Satım Yapanlar Kendi adına ve başkasının hesabına borsada alım satım yapanlara borsa komisyoncusu; başkasının adına ve hesabına vekil sıfatıyla borsada alım satım yapanlara borsa ajanı; borsa alım satımlarında yalnız aracılık yapanlara borsa simsarı denir. Bunlar, borsaya dâhil olmayan maddeler üzerinde borsa dışında işlem yapabilirler. Borsaya dâhil maddeler üzerindeki spot piyasa işlemlerinde, borsaya kayıtlı olanların kendileri, borsaya kayıtlı olmayan üretici ve imalatçılarla birinci fıkrada yer alan aracılardan başkalarının borsada işlem ve faaliyette bulunmaları yasaktır. Borsa komisyoncusu, ajan veya simsar olarak kayıtlı olmadığı halde borsaya dâhil maddeler üzerinde, bunların yapabileceği işlemleri yapanlardan bu işleme ait tescil ücreti beş misli tahsil olunur. Gerçek ve tüzel kişi tacir olarak borsadaki spot piyasada faaliyet gösterecek aracıların, bunlardan tüzel kişilerin kuruluş, görev ve yetkileri ile gerçek ve tüzel kişi aracılarda aranılacak nitelikler, çalışma usul ve esasları, hakları, uymakla yükümlü bulundukları kurallar ile bu kurallara aykırı eylemleri tespit olunan aracılara uygulanacak olan ve bu Kanunda öngörülen disiplin ve para cezaları ve aracılık faaliyetlerinin düzenlenmesine ilişkin diğer hususlar, Birlikçe hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. Borsa komisyoncusu, ajan ve simsarların aracılık ettikleri işlemlerden alacakları ücretler, alım satım tutarının binde beşini ve yıllık aidat tavan ücretini geçmemek üzere, borsa meclisince tespit edilir ve Birlikçe onaylanır. Borsa İşlemlerine İlişkin Yönetmelikler Borsalarda alım satım işlemlerinin nasıl yapılacağı, yönetim kurullarınca hazırlanıp meclislerce onaylanacak yönetmeliklerde gösterilir. Alivre ve vadeli alım satım yapılan borsaların uygulayacakları usuller, Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle belirlenir Salon Hizmetleri Borsa satış salonuna gelen ürünlerden alınan numuneler, hububat laboratuarında fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlendikten sonra bilgisayar ortamındaki değerleri satış salonuna aktarılmakta ve hem görünüş hem de kalitesinin

17 belirlenmesi sağlanarak üreticilerimizin ve üyelerimizin menfaatleri karşılıklı olarak korunmaktadır. Bu sistemde yapılan satışlarda üreticilerimize, kalite farkının fiyata yansıması kaliteli ürünün yetiştirilmesi için tatlı bir rekabet ortamı da yaratmaktadır. Satışlar açık arttırma usulü yapılmakta ve en yüksek fiyat oluşana kadar arttırma devam eder ve üretici ürününü satıp satmamakta serbesttir Laboratuar Hizmetleri Laboratuarımız Şanlıurfa Ticaret Borsası üyelerine hizmet vermek amacıyla kurulmuş olup kar amacı bulunmamaktadır. Üyelerimize vermekte olduğumuz laboratuar hizmetlerimizin doğru, güvenilir, hızlı ve tarafsız bir şekilde ve sürekli geliştirerek sunulması sağlanmaktadır. Hedefimiz, rapor edilen deney sonuçlarının daima güvenilir ve tekrarlanabilir olmasını temin etmektir İhale Hizmetleri Ticaret Borsamız 1998 yılından beri TİGEM Ceylanpınar Tarım İşletmesine ait ihalelerine hakemlik etmektedir. Yılda birkaç kez yapılan ihalelere Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan tüccarlar başta olmak üzere Türkiye'nin birçok ilinden katılımcı bulmaktadır. Arazi ve ürün zengin olan Ceylanpınar Tarım İşletmesi her yıl binlerce ton Buğday, Pamuk, Mercimek, Fıstık ve Yün Yapağı ihalesini yapılmaktadır Enformasyon Hizmetleri Ticaret Borsamız üyelerini, paydaş kurum, kuruluşları; web sayfası, sms yolu, yerel ve ulusal medya ile yazılı ve görsel olarak bilgilendirme, haber ve duyurular yapmaktadır Tartı Hizmetleri Tartım için gelen tüm resmi ve özel araçların tartımını yapmak. Bilgisayar ortamında tartım fişini düzenlemek. (1 suret müşteriye verilir ve bir surette dosyada muhafaza edilir). Tartım ücretini almak ve kurum veznesine yatırmak. Kantar kalibrasyonu yapılırken ölçüm yapan eksperlere eşlik etmek. Arıza meydana geldiğinde Genel Sekreter veya Genel Sekreter yardımcılarına bilgi vermek ve arızanın giderilmesini sağlamak 07

18 Şanlıurfa Ticaret Borsası'nın Organizasyon Şeması DİSİPLİN KURULU MÜŞAVİR MUHASEBE MÜDÜRÜ GENEL SEKRETER YARDIMCISI MECLİS YÖNETİM KURULU ÖZEL KALEM / BAŞKAN DANIŞMANI HESAP İNCELEME KURULUMU GENEL SEKRETER YARDIMCISI GENEL SEKRETER BİLGİ İŞLEM VE İSTATİSTİK MEMURU MUHASEBE VE SATIN ALMA MEMURU TESCİL MÜDÜRÜ MUAMELAT MEMURU DOSYA EVRAK MEMURU BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER MEMURU İPA VE ARGE BİRİMİ İ.K. BİRİMİ SANTRAL MEMURU YÖNETİCİ ASİSTANI MUHASEBE MEMURU DANIŞMAN TESCİL ŞEFİ TESCİL MEMURU LABORATUVAR MEMURU TEKNİK İŞLER PERSONELİ GÜVENLİK PERSONELİ YARDIMCI HİZMETLER

19 Borsa Meclisi Borsa meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşur. Meslek komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, onbir kişiden oluşan gruplarda beşer meclis üyesi seçilir. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclisler borsaya kayıtlı olanların kendi aralarından seçecekleri ondört üye ile kurulur. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. Bu takdirde meslek komitelerinin görevleri meclislerce seçilecek ihtisas komisyonları tarafından yerine getirilir. Meclis, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan, bir veya iki başkan yardımcısı seçer. Meclis üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, aynı faaliyet alanında bulunan odalar ve borsaların meclisleri ile tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş odaların ancak birinde görev alabilirler. Meclis başkan ve yardımcıları, yönetim ve disiplin kurulu başkanlığına ve üyeliğine seçilemezler. Üst üste iki dönem meclis başkanlığı yapmış olanlar, aradan iki seçim dönemi geçmedikçe aynı göreve yeniden seçilemezler. 07

20 06 Borsa Meclisinin Görevleri Borsa meclisinin görevleri şunlardır: Borsa yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek. Kendi üyeleri arasından Birlik genel kurul delegelerini seçmek. Yönetim Kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. Çalışma alanları içindeki örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. Borsada gerçekleştirilen işlemlerden veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak. Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek bilirkişi listesini onaylamak. Borsa üyeleri hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezalara karar vermek. Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak. Taşınmaz alımına, satımına, inşa, ifraz, tevhit ve rehnine ve ödünç para alınmasına, kamulaştırma yapılmasına ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirketlere ortak olmaya karar vermek. Borsa iç yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. Borsaya dâhil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek. Yönetim kurulunca borsaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları kurmak. Yurt içi ve dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve borsaya olan aidat borçlarını yangın, sel, deprem ve benzeri tabii afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat anapara ve gecikme zammı borçlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile borsa veya üyeler adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek. Borsaya veya Türk ekonomi hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

21 Borsa Yönetim Kurulu Borsa yönetim kurulu, dört yıl için seçilen, meclis üye sayısı yirmiden az olan borsalarda beş; yirmi ile yirmi dokuz arasında olanlarda yedi; otuz ile otuz dokuz arasında olanlarda dokuz; kırk ve daha fazla olanlarda on bir kişiden oluşur. Meclis kendi üyeleri arasından yönetim kurulunun başkanını, asıl ve yedek üyelerini tek liste halinde seçer. Yönetim kurulu, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir veya iki başkan yardımcısı ve bir sayman üye seçer. Bir borsanın yönetim kurulu başkan veya üyeleri, aynı zamanda başka bir borsa veya odanın meclisinde görev alamaz. Toplantı gündemi başkan veya yokluğunda yetkilendirdiği başkan yardımcısı tarafından belirlenir. Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin en az üçte birinin başvurusu ile en geç toplantının başlamasından önce, gündeme yeni madde eklenir. 07

22 06 Borsa Yönetim Kurulunun Görevleri Borsa yönetim kurulunun görevleri şunlardır: Mevzuat ve meclis kararları çerçevesinde borsa işlerini yürütmek. Bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları borsa meclisine sunmak. Aylık hesap raporunu borsa meclisinin incelemesi ve onayına sunmak. Borsa personelinin işe alınmalarına ve görevlerine son verilmesine, yükselme ve nakillerine usulüne uygun olarak karar vermek. Borsa personelinin disiplin işlerini bu Kanunda ve ilgili mevzuatta düzenlenen esas ve usuller çerçevesinde karara bağlamak. Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek. Bu Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak. Borsada gerçekleştirilen işlemlerden doğacak ihtilafları çözmekle görevli hakem kurulunu belirlemek. Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listelerini hazırlamak ve onaylanmak üzere meclise sunmak. Bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek.

23 Borsanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak. Hazırladığı iç yönergeyi meclise sunmak. Borsaya ait her türlü incelemeyi yapmak, endeks ve istatistikleri tutmak ve başlıca maddelerin borsada oluşan fiyatlarını tespit etmek ve bunları uygun vasıtalarla ilân etmek. Yüksek düzeyde vergi ve tescil ücreti ödeyen, ihracat yapan, teknoloji geliştiren üyelerini ödüllendirmek. Bütçede karşılığı bulunmak kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek, bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak. Bu Kanunla ve sair mevzuatla borsalara verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek. Borsa Yönetim Kurulunun Yetkilerinin Devri Borsa yönetim kurulu, gerekli hallerde, yetkilerinden bir kısmını başkana, üyelerinden birine veya birkaçına yahut genel sekretere devredebilir Akreditasyon Çalışmaları 07

24 06 Borsa Disiplin Kurulu Borsa disiplin kurulu, meclisçe dört yıl için, borsaya kayıtlı olanlar arasından seçilen altı asıl ve altı yedek üyeden oluşur. Disiplin kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında, üyeleri arasından bir başkan seçer. Başkanın bulunmadığı zamanlarda, en yaşlı üye kurula başkanlık eder. Disiplin kurulu üyelerinde aranılacak şartlar, Birliğin uygun görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Borsa Disiplin Kurulunun Görevleri Borsa disiplin kurulunun görevleri şunlardır: Borsa üyelerinin disiplin soruşturmalarını bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek. Meclise, borsa üyeleri hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek. Hakem Listelerinin Tanzimi ve Görev Süreleri Hakemler, bu Yönetmelikte belirtilen vasıfları haiz olanlar arasından, yönetim kurulunca on dört kişiden az olmamak üzere, asil ve yedek olarak iki liste halinde hazırlanır ve meclis tarafından onaylanır. Oda ve borsalarda görevli personel hakem listelerinde yer alamaz. Meclis tarafından onaylanan listede yer alan hakemlere gerekli tebligat derhal yapılır. Görevi kabul etmeyen veya istifa edenlerin yerine derhal yedekleri getirilir ve durum kendilerine tebliğ edilir. Kesinleşen listeler oda veya borsa binasının uygun bir yerinde en az bir ay süreyle asılarak ilan edilir. Hakem listelerinde istifa, ölüm ve bu Yönetmelikte belirlenen hakemlik vasıflarının kaybı gibi nedenlerle boşalma olursa, yerlerine yedekleri sırasıyla getirilir. Yedeklerinin bulunmaması halinde, boş bulunan asil ve yedek üyelere ilişkin listeler yönetim kurulunca yeniden düzenlenerek meclisin onayına sunulur. Bu durumda yeniden seçilen hakemler eskilerin görev süresini tamamlarlar. Bir ihtilafın çözümü için görevlendirilmiş bulunan hakemler, süreleri sona erse dahi, ihtilafın çözümüne kadar görevlerine devam ederler. Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen vasıfları, haiz olmadıkları sonradan anlaşılanlarla, bu vasıflara uygunluğunu yitiren hakemlerin görevi bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren kendiliğinden sona erer.