Yetişkin Eğitimi 1/17

Transkript

1 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin Eğitimi Yetişkin Eğitimi Yetişkin eğitimi, eğitim almakta olanların gereksinimlerine göre düzenlenmelidir. Bu, eğitimin esnek olması gerektiği ve herkesin eğitim alması için uygun bir fırsat bulabilmesi anlamına gelmektedir. Eğitim yavaş ya da hızlı olabilir, dersler gündüz ya da akşam yapılabileceği gibi uzaktan da verilebilir. Yetişkin eğitimi almaya hakkı ve isteği olan vatandaşların eğitim almalarını sağlamaktan belediye sorumludur. Bu da temel hak olan yetişkinler temel eğitimi için geçerlidir. Belediye, eğitimi kendisi düzenleyebilir ya da başka bir eğitim koordinatöründen alabilir. 1/17

2 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Yetişkinler eğitimi Bu çerçevede yetişkin eğitimi aşağıdakileri kapsar: Temel yetişkin eğitimi. Yetişkinler için lise eğitimi. Göçmenler için İsveççe (SFI). Öğrenme engelli yetişkinler için temel eğitim ve lise eğitimi (Särvux). Tamamlayıcı eğitim (1 temmuz 2009 tarihinden ittibaren mesleki yüksekokul yönetmelliğine nakledilmiştir) Temel yetişkin eğitimi Temel yetişkin eğitimi dersleri dokuz yıllık zorunlu eğitimle aynı seviyededir. Yine de derslerin yapısı biraz farklıdır. Derslerin içerikleri farklı bilgi alanlarından oluşmaktadır: İsveççe, İkinci Dil olarak İsveççe, İngilizce, matematik, sosyal bilimler, din bilimleri, tarih, coğrafya, fizik, kimya, biyoloji, ev ve tüketici ekonomisi. Eğitim, sosyal ve iş yaşamına katılımda ihtiyaç duyulan bilgi ve becerileri sağlayacaktır. Aynı zamanda öğrencilerin eğitimlerine devam etmesini de mümkün kılacaktır. 20. yaşına girdiği yılın 1 Temmuz'undan itibaren herkes temel yetişkin eğitimine katılma hakkına sahiptir. Derslerin başlayacağı seviye, her öğrencinin deneyimleri, bilgisi ve gereksinimleri doğrultusunda belirlenecektir. Öğrenciler eğitim hızlarını kendileri belirledikleri için derslerini diğer derslerle birleştirebilir ya da okurken çalışabilir veya çıraklık yapabilir. Yetişkinler için lise eğitimi Lise eğitimi, lise eğitimi düzeyinde bilgi ve yeterlilik sağlayacaktır. Bir öğrenci aşağıda belirtilen durumlarda yetişkinler için lise eğitimi derslerine katılabilir: 20 yaşına girdiği yılın 1 Temmuz'undan itibaren 2/17

3 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Ulusal bir eğitim programını ya da bir lisede benzer bir eğitimi tamamladığında. Bir kişinin her ders için: Dersin vereceği bilgi ve becerilerinin eksik ya da yetersiz olması, Dersleri takip etmesini sağlayacak koşullara sahip olması gerekmektedir. Yetişkinler için lise eğitimi, öncelikli olarak lise eğitimini alamamış ya da tamamlayamamış kişileri hedef almıştır ancak lise eğitimini tamamlayanlar da bu eğitime katılabilirler. Bu durumda hedef, daha önce alınan eğitimde bulunmayan bir konuyu öğrenmek ya da daha iyi derece almak olmalıdır. Göçmenler için İsveççe eğitimi (SFI) Göçmenler için İsveççe eğitimi, İsveç dilinde temel bir eğitimdir. 16 yaşına girdikleri yılın 1 Haziran'ından itibaren temel İsveççe bilmeyen ve belediyeye kayıtlı herkes SFI eğitimi alma hakkına sahiptir. SFI alanında eğitimi almak isteyenlerin belediyeye başvurmaları gerekmektedir. Belediyenin eğitimle ilgili memurları ve mesleki rehber danışmanları eğitim planı konusunda yardımda bulunabilir. SFI, diğer eğitim çalışmalarıyla, iş, mesleki oryantasyonla ya da mesleki eğitimle birlikte yürütülebilir. Katılımcı sosyal sigortasından maddi yardım alırken de SFI eğitimi alabilir. SFI eğitimi ayrıca sağlık ve tıp hizmetleri çerçevesinde sunulan faaliyetlerle birlikte de alınabilir. Öğrenme engelli yetişkinler için eğitim (Särvux) Särvux, temel eğitimi särvux ve lise eğitimi särvux eğitimini kapsar. Särvux, öğrenme engelli entelektüel bir eğitim modelidir. Öğrenme engelli yetişkinler için hazırlanmış eğitime katılmak isteyen bir kişi, 20 yaşına girdiği yılın 1 Haziran'ından itibaren bu programda eğitim alabilir. Eğitim programında, öğrenme engelli öğrencilere verilen zorunlu ilkokul ve yine öğrenme engelli öğrenciler için hazırlanmış ulusal lise eğitimindekine benzer dersler ve bilgiler yer alır. Tek bir dersten ya da birkaç dersin birleşiminden oluşan bir eğitim programı seçebilirsiniz. Öğrenme engelli yetişkinlere sağlanan temel eğitim, öğrenme engeli olan entelektüel yetişkinler ve zorunlu özel eğitim ilkokulda öğrenme engellilere sunulan bilgileri sunmakta. 3/17

4 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Öğrenme engelliler için hazırlanmış yetişkin lise eğitimi, eğitimlerini öğrenme engelli kişilere yönelik lisede tamamlamış kişileri hedef alır. Öğrenme engelli yetişkinlere yönelik lise eğitimi, öğrenme engelli kişilere yönelik lisedeki ulusal ve özel olarak hazırlanmış programlara benzer. Tamamlayıcı eğitim Tamamlayıcı eğitim, halk eğitim sisteminin tamamen dışında kalan bir eğitim türüdür. Tamamlayıcı eğitim programları, belediye değil, devletin desteklediği özel eğitim koordinatörleri tarafından yürütülür. Başvuru üzerine, bütünleyici eğitim devlet desteğini alabilir. Eğitim programları, devam eden derslerle resmi olarak uyumlu değildir ancak lise eğitimini tamamlayıcı nitelikte görülebilir ve çoğu zaman bir konuya ya da mesleki alana odaklanır. Sanat, el sanatları ve tiyatro gibi alanlarda eğitim veren yaklaşık 300 eğitim çeşitleri bulunmaktadır. Eğitim programlarının çoğu ücrete tabidir ve bazıları için katılımcıya eğitim bursu sağlanmakta. Öğrenci ücretleri ve eğitim burslarıyla ilgili ayrıntılı bilgi, ilgili eğitim koordinatörlerinden alınabilir. Ayrıntılı bilgi: Tamamlayıcı eğitim, 1 Temmuz 2009 tarihinden ittibaren mesleki yükrekokulu kurumu tarafından yönetilmekte. Yetişkin eğitimi dersleri Yetişkinler eğitimini almak isteyenler, belediyenizdeki yetişkin eğitimi ofisiyle irtibata geçerek başvurabilirsiniz. Başvurunun nasıl yapıldığıyla ilgili birçok durum için bilgi, belediyenin web sitesinde verilmiştir. Eğitiminiz için doğru seviyeyi seçmeniz veya eğitiminizi kısaltmak için çoğu kez eski becerileriniz göz önünde bulundurarak geçmiş bilgilerinizi ölçecek bir test uygulanır. Buna isveççede validering (ölçü yapmak, karşılastırmak) denilir. İkamet ettiğin belediyedeki eğitim ve meslek rehberliği kurumu ile ilişki kurup, validering ile ilgili geniş bilgi alabilirsin. 4/17

5 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Belediyenin yetişkin eğitimiyle ilgili memurları ve mesleki rehber danışmanları, eğitim planı konusunda yardımda bulunabilir. Ayrıntılı bilgi: İsveç Yerel ve Bölgesel Yönetimler Birliği'nin web sitesinde İsveç'teki tüm belediyelerin adreslerini bulabilirsiniz. Çalışma ortamı İyi bir çalışma ortamı, öğrencilerin okula gitmekten hoşlanmasına ve öğrencilerin öğrenme kapasitesinin olmasına bağlıdır. Çalışma Ortamı Yasası bütün okullar ve diğer çalışma yerleri için geçerlidir. Ayrıntılı bilgi: İsveç Çalışma Ortamı Yönetimi'nin okulla ilgili web sitesinden Çalışma Ortamı Yasası ve öğrenciler için çalışma ortamları hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. Ücretler Belediyenin yetişkin eğitimi sistemi ücretsizdir ancak eğitimden sorumlu olan yetkili, öğrenme kaynakları, araçlar, koruyucu kıyafetler ve her öğrencinin kendi kullanımı için alacağı ve şahsi malı olarak kalacağı diğer kaynaklar gibi gündelik masrafların ücretini alma hakkına sahiptir. Eğitimden sorumlu olan yetkili ayrıca, eğitim gezileri, vb. ile ilgili konularda ücretler talep edebilir. Bunun yanında tamamlayıcı yetişkin eğitimleri, belirli bir ücrete tabidir. 5/17

6 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Not sınavını yapmak Sınav yapmak, öğrencini dışardan bir dersi okumak ve sonucunda bir sınava katılmak demektir. Belediyeye bağlı yetişkinler eğitiminden not belgesi almak isteyenler, her ders ve proje çalışması için sınava katılma hakkı vardır, fakat oryantasyon ve özel ders sınavlarına katılamaz. Sınav için ücret 500 kronu aşmamalı. Sözkonusu derste geçersiz not (Icke godkänd-ig) alanlardan sınav ücreti alınmayacktır. Sınavlar sadece sözkonu dersleri temin eden bir belediyede yapılabilir. Notlar Notlar öğretmenler tarafından verilir. Öğretmenler not vermeden önce öğrencileri durumlarıyla ve çeşitli not seviyelerine ulaşmaları için nelerin gerekli olduğuyla ilgili bilgilendirecektir. Öğretmen, verdiği notun nedenini açıklayabilmelidir. Verilen nota itiraz edilemez ama o ders için sınava girilebilir. Yıl sonu notu Yetişkinler eğitimi çerçevesinde bazı dersleri okumak normaldır. Ya da tamı tamına lise proğramı düzeyinde olmayan bazı dersler. Dersleri tamamlayan bir kişi, hangi dersleri ya da ek dersleri tamamladığını ve çeşitli derslerden aldığı notları gösteren derlenmiş bir sertifika alma hakkına sahiptir. Derlenmiş not sertifikası almak isteyen bir kişi, hangi yıl sonu dersi ya da hangi dönem dersi ile ilgili belgeyi alacağı kendisi karar verir. Özel ders ya da oryantasyon dersi almış veya bilgisini nottan başka şekilde belgelemek isteyen bir kişinin de sertifika alma hakkı vardır. Sertifikalar aynı zamanda kursun belirli bir bölümü ile ilgili verilebilir. Sertifikalar müdür/müdireler tarafından hazırlanır. Temel yetişkin eğitimin yılsonu belgesi Notlar tamamlanmış ya da kısmen tamamlanmış derslere verilir. Bir dersin alt derslerinden not alan öğrencilerin yıl sonu notu, bu notların toplamından oluşacaktır. Üç dereceli not sistemi uygulanır: IG (Başarısız), G (Başarı) ve VG (Çok başarı). Öğrenci, tüm önemli konuların hedeflerine ulaştığında kendisine final notu verilir. Hedeflere ulaşmak demek, öğrencinin en azından G almış olması demektir. Önemli dersler arasında İsveççe, İkinci Dil olarak İsveççe, 6/17

7 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi İngilizce, matematik ve sosyal bilimler ile eğitim programındaki diğer alanlar olabilir. Yetişkinler için yılsonu lise eğitimi belgesi Notlar tamamlanmış ya da alt derslere ve proje çalışmasına verilir. Bir dersin alt derslerinden not alan öğrencilerin yıl sonu notu, bu notların toplamından oluşacaktır. Yetişkinler için olan lisede dört dereceli not sistemi uygulanır: G (geçer), VG (iyi), MVG (çok iyi) ve IG (başarısız). Notlar, ders programının hedeflerine ve derecelendirme kriterlerine göre düzenlenmektedir. Yetişkinler için lise eğitimdeki temel dersler, spor ve sağlık desleri (100 puan) ve estetik etkinlikler (100 puan) hariç, diğer ulusal düzeydeki tüm lise okullarındaki derslerin aynısıdır. Ders programına göre lisede toplam en az kredi olması gereken tüm temel dersleri (600 lise öğrenimi kredisi), alt dersleri ya da proje çalışmalarını tamamlayan öğrenciler, yetişkinler için lise eğitiminde final notu almaya hak kazanır (toplam lise kredisi). Tamamlayıcı eğitimin yılsonu belgesi Tamamlayıcı eğitim programına katılanlar, okullar tarafından ayrı ayrı verilen değerlendirme doğrultusunda eğitim programının koordinatöründen not ya da sertifika alır. Ayrıca birçok okul diploma verir. Okullar ulusal ders programına uymadıkları sürece verilen eğitim sertifikasının hiçbir resmi değeri yoktur. Bu nedenle final değerlendirmesi, yüksek öğrenime başvururken kredi değeri taşımaz. Göçmenler için İsveççe Eğitimi (sfi) belgesi Göçmenler için İsveççe'nin iki not derecesi vardır: G (Geçer) ve VG (iyi). Eğer öğrenci G derecesini almazsa, öğretmen öğrencinin dersin hedeflerine bağlı olarak neleri başarıyla yaptığını sertifikada belirtecektir. Öğrenme engelli yetişkinler için temel eğitim (särvux) belgesi Öğrenme engelli öğrenciler için olan zorunlu eğitime ve lise eğitimine benzeyen öğrenme engelli yetişkinler için zorunlu eğitimin ya da lise eğitiminin bir parçası olan tamamlanmış her ders ya da alt ders için not verilir. Öğrenme engelli yetişkinler için temel lise eğitiminde, öğrencinin derse katıldığını gösteren bir sertifika ders bittikten sonra dağıtılacaktır. 7/17

8 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Öğrenme engelli yetişkinler için lise eğitiminin derecelendirme sisteminde Geçer (G) ve İyi (VG) olmak üzere iki not derecesi vardır. G alamayan öğrenciler için not yerine sertifika verilecektir. Ekstra destek Ekstra desteğe ihtiyaç duyan öğrenciler bir öğretmene, eğitim memuruna ya da mesleki rehber danışmanına başvurmalıdır. Birlikte bir eğitim planı hazırlayıp ulaşılması gereken hedefleri ve söz konusu hedeflere nasıl ulaşılabileceğini belirleyebilirler. Çocukları ya da işi veya her ikisi de olan bir kişinin eğitimini akşamları ya da part-time olarak alma şansı vardır. Ayrıca, belediye yetişkin eğitimi kapsamındaki bir öğrenci uzaktan eğitim alma şansına sahiptir. Belediyenin yetişkin eğitimi programındaki eğitim memurlarının ve mesleki rehber danışmanlarının mevcut olasılıklarla ilgili bilgileri vardır. Birçok yetişkin muhtemelen uzun süredir eğitim almadığı için eğitim teknikleriyle ilgili yardıma ihtiyaç duyacaktır. Öğrenciler yardım almak için öğretmenleri, eğitim memuru ya da mesleki rehber danışmanı ile görüşebilirler. Özel ders planı Yetişkin eğitimi alan herkesin özel ders planı olacaktır. Bu plan öğrenim yılı başladığında hazırlanacak ve yıl içinde değiştirilebilecektir. Şu anda sfi özel bir eğitim planı yapmaya şart koymamaktadır. Ders planı, öğrencinin eğitim amaçlarını ve ne kadar ders kredisi aldığını içerecektir. Öğrenci özel ders planını öğretmenleri, eğitim memurları ve mesleki rehber danışmanları ile birlikte hazırlar. Bunun yapılmasını sağlamak müdürün ya da müdirenin sorumluluğudur. Denetmen belgeleri Yetişkin eğitimi, geniş bir yerel sorumluluğu olan hedef merkezli bir sisteme dahildir. Bütünleyici eğitimler dışında, işlemlerin esas sorumluluğu belediyelere aittir. 8/17

9 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Belediyedeki yetişikin eğitimi, ulusal değişik denetmen belgeleri bulunmaktadır. Denetmen belgeleriyle ilgili aşağıda birkaç örnek verilmiştir: Eğitim Yasası Meclisten geçen Eğitim Yasası, yetişkin eğitimiyle ilgili temel koşulları kapsamaktadır. Yönetmelikler Yönetmelik, hükümet tarafından belirlenen koşullardan oluşur. Yetişkinler eğitimi iele ilgili bir çok yönetmelikler vardır, örneğin belediyedeki yetişkinler iğitimi ile ilgili yönetmelikler ve göçmenler için isveççe eğitimi (sfı) ile yönetmelikler Müfredat (Lpf 94) Müfredat yönetmeliklere tabidir. Seçmeli okulların (Lpf 94) müfredatı devlet tarafından belirlenir. Devlet yapılacak görevler ve yetişkin eğitiminin sahip olacağı kapsamlı hedeflerin yanı sıra eğitimin temelini oluşturacak değerleri belirler. Ders programı ve karne kriterleri Ders programları, her bir dersin eğitimin hedefini belirtir. Ulusal yetişkin eğitimi kapsamındaki her dersin İsveç Okullar Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen bir programı vardır. Ders programı aynı zamanda, karne kriterleri ve kurs sonunda herkesin başarılı bir not alabilmesi için ulaşabilmesi zorunlı kılınan bilgi seviyesi içermekte. Yerel ders programı eğitim kurulu tarafından belirlenir. Okul planları Her belediyede, belediye okullarının nasıl organize edilip geliştirildiğini gösteren bir okul planı bulunur. Bu planlar, okulların ulusal hedeflere ulaşması için belediyenin yapmayı planladıklarını açıklar. Her belediye aynı zamanda kalite bilancosu olmalı. Ayrıntılı bilgi: İsveç Okullar Genel Müdürlüğü nün web sitesinden yetişkin eğitimini denetleyen belgeler hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. 9/17

10 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Eğitim seçme Bir kişinin almak istediği eğitim, doğal olarak alacağı eğitimle neyi başarmak istediğine bağlıdır. Zorunlu eğitimden bitirme karnesi olan biri liseye ve sonra yüksek okula ya da başka bir eğitim türüne devam etmek için gerekecek bilgileri kazanmak isteyebilir. Bir başkası da İngilizce ya da tarihte daha yüksek bir not almak isteyebilir. Öğrencinin mesleki bir eğitim almak ya da kariyerini geliştirmek istemesi diğer nedenler arasında yer alabilir. Kararsız olanlar belediye yetişkin eğitimi bölümündeki eğitim memuru ya da mesleki rehber danışmanına başvurabilir. Öğrencinin gereksinimlerinin ne olduğunu bulmaya yardım etmek, danışmanın görevine bağlıdır. Danışman aynı zamanda, gelecekte diğer eğitim programlarına kabul edilmenin gereklilikleriyle ilgili soruları da cevaplayabilir. Devam eden dersler Uygunluk Yetişkin eğitimi dersleriyle lise öğrenimini bitiren ya da pekiştiren biri halk lisesinde, ileri mesleki eğitim okullarında ya da üniversitede öğrenim görmek için bazı imkanları vardır. Bu durum uygunluk olarak adlandırılır. Uygunluk temeli açısından, genellikle lise öğrenimini tamamlamış bir öğrencinin devam edeceği alana göre diğer bilgiler de gerekebilir. Öğrencinin özel engelliler lisesindeki dersleri alması, ve en azından geçer notu (godkänd) alark belli bir alanda yeterlilik veya mesleki deneyim sahibi olması gerekebilir. Seçim Başvuranların sayısı mevcut kontenjandan fazla olduğu durumlarda, seçim işlemi uygulanır. Seçim işlemi örneğin, karne notuna göre, eski öğrenim, işyaşamı tecrübesine, kişisel mektup ve görüşmelere göra yapılır. Onun için ilgi duyduğun kurslar için geçerli olan yeterlilik ve seçim işlemi kuralları hakkında bilgi almaya çalış, çünkü değişik eğitim kurslar arasındaki farklılıklar fazla olabilir. Okuldaki danışmanlar ve mesleki rehberlik görevlileri, farklı eğitim programları için yapılabilecekleri tespit etme konusunda yardımcı olabilir. 10/17

11 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Çeşitli ilgi alanları konusunda görüşmek ve çalışma planları yapmak için önceden rehberlik görevlisiyle irtibata geçmek iyi bir yöntemdir. Lütfen üniversiteye kabul edilmeyle ilgili yeni yönetmeliklerin 2010 un güz döneminden itibaren geçerli olacağını unutmayın. Ayrıntılı bilgi: İsveç Okullar Genel Müdürlüğü nün web sitesinden bütün eğitim programlarıyla ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. İsveç Okullar Genel Müdürlüğü'nün Yüksek Öğrenimle ilgili studera.nu adındaki web sitesinde, yüksek öğrenim çalışmaları ve İsveç Akademik Değerlendirme testi ile ilgili ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz. Halk liseleri için gerekli bilgi aşağıdaki adresten alınabilir: Farklı meslekler ve gelecekle ilgili umutlar hakkındaki genel görüşlerle ilgili bilgi, İsveç İş Bulma Kurumu'ndan edinilebilir. İleri Mesleki Eğitim ve tamamlayıcı eğitim ile ilgili bilgileri mesleki yüksekokul kurumunda bulabilirsiniz. Dikkat: Ustalık meslek eğitimden sorumlu kurum 1 Temmuz 2009 tarihinden ittibaren son bulmuş ve bu tarihten ittibaren ustalık meslek eğitimi Meslek Yüksekokulu kurumu tarafından yürütülmekte. Tamamlayıcı eğitim kursların sorumluluğu da Meslek Yüksekokulundan sorumlu kuruma düşmekte. 11/17

12 15/12/2009'de basılmıştır İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Eğitimde söz sahibi olma Tüm öğrencilerin eğitimlerinde söz sahibi olacağı, derslere katılacağı ve okulda sorumluluk alacağı müfredatta belirtilmiştir. Demokrasiyi sadece öğretmek yeterli değildir; aynı zamanda okulların demokratik bir şekilde yürütülmesi gerekir. 12/17

13 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Nasıl söz sahibi olabilirim? Okul faaliyetleriyle ilgili görüşleriniz için aşağıda belirtilen kişilerle irtibata geçmelisiniz: Öğretmenler ve diğer personel normal bir ders gününde sınıfı ya da grubu ilgilendiren konularda bu kişilerle irtibata geçilmelidir. Müdür/müdire finansal ya da ilgili personelin yardımcı olamadığı konularda bu kişilerle irtibata geçilmelidir. Belediyenin okuldan sorumlu memuru veya hükümet görevlisi müdürün/müdirenin çözemediği daha önemli konularda bu kişilerle irtibata geçilmelidir. Müdürün/müdirenin görüşlerinizi dinlemediğini düşündüğünüz durumda da bu kişilerle irtibata geçebilirsiniz. Durumun ele alınışından memnun olmayan veya geçerli şartların belediye ya da kurul tarafından uygulanmadığını düşünenler Devlet Okulları Müfettişliği ile irtibata geçebilir. Devlet Okulları Müfettişliği, bütün devlet okulu kurucularının bu okulların faaliyetleri sırasında tüm koşulları yerine getirip getirmediğinin kontrol edilmesini sağlayan bir teftiş makamıdır. Bazı konularla ilgili olarak, belirli itiraz kararlarını inceleyen ve bağımsız bir kurum olan Eğitim İtiraz Kuruluna başvurabilirsiniz. Meselelerin çoğu öğrencilerin liseye ve belediye yetişkin okuluna (Komvux) kabulü ile ilgilidir. Ayrıntılı bilgi: Devlet Okulları Müfettişliği Eğitim İtiraz Kurulu web sitesi. 13/17

14 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Birçok kişi aynı şekilde düşünürse Bir konu hakkında aynı şekilde düşünen ne kadar çok kişi olursa, o konuyla ilgili değişiklik yapmak o kadar kolay olur. Fikirlerinizi hayata geçirmenin yollarından biri, bunları diğer kişilerle paylaşmaktır. Yetişkin eğitimi programlarında, sınıf ve öğrenci kurulu olması zorunlu değildir ama öğrenciler isterlerse böyle bir kurul kurabilirler. Bir sınıf ya da öğrenci kurulu olup olmadığını öğrenmek iyi bir fikirdir. Eğitim seçme Eğitimde söz sahibi olmanın yollarından biri, eğitim koordinatörü seçme imkânıdır. Bu imkân, eğitimden beklenen kaliteyi arttırır. Bunu yapmanın en iyi yolu eğitim koordinatörüyle irtibata geçmek, onu ziyaret ederek kendisine sorular sormak, müdür, müdire, personel ve öğrencilerle görüşmektir. Bütün eğitim koordinatörleri, iş planları ve okuyabileceğiniz kalite garanti raporları hazırlar. Bu işin farklı değerlendirmelerinin sonuçlarını da ayrıca isteyebilirsiniz. Neler için söz sahibi olabilirim? Öğrencilerin söz ve sorumluluk sahibi olma hakkı, eğitimin yanı sıra çalışma ortamı, ders kitapları ve programlar için de geçerlidir. Çalışma ortamı Diğer bütün iş yerleri gibi okul da bir iş yeridir. Çalışma Ortamı Yasası okuldaki herkes için geçerlidir. Güvenli çalışma ortamı öğrencilerin bilgi gelişimleri için ön koşuldur. Çalışma Ortamı Yasası bütün öğrencilerin çalışma ortamı ve işteki pozisyonu konusunda söz sahibi olma hakkı olduğunu belirtir. Okul ortamının stres, gürültü, temizlik ve havalandırma gibi yönlerinden memnun olmayan kişiler, öğrenci kurulu veya öğrenci güvenlik temsilcisi ile irtibata geçebilir. 14/17

15 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Öğrenci güvenlik temsilcisi, çalışma ortamındaki yetersizlikleri okul müdürüne/müdiresine iletebilir. Yetişkin eğitiminde, öğrenci güvenlik temsilcilerinin sayısı öğrencilerin sayısına ve çalışma koşullarına göre belirlenir. Hiçbir önlem alınmazsa, daha ileri gidilerek belediyedeki yetişkin eğitiminden sorumlu memur veya hükümet görevlisi ya da eğitim programı kurulu veya son çare olarak İsveç Çalışma Ortamı Kurumu ile irtibata geçilebilir. Eşit muamele planı Bütün öğrenciler, eğitimleri süresince kendilerini güvende hissetme hakkına sahiptir. Öğretmenler ve diğer personel, sataşmayı ve saldırgan davranışları etkili şekilde önleme ve bu tür davranışlar meydana geldiğinde bunları hızlı bir biçimde sonlandırmakla yükümlüdür. Her okul koordinatörünün mutlaka, insanların ayrımcılığa ve saldırgan muameleye karşı nasıl hareket edeceklerini belirten bir eşit muamele planı olmalıdır. Eşit muamele planı öğrencilerle birlikte hazırlanıp uygulanacaktır. Eğitimi sırasında kendisine sataşıldığını veya hakarete uğradığını düşünen herhangi biri, durumu öğretmenine bildirmelidir. Herhangi bir gelişme kaydedilmezse, öğrenci durumu müdüre/müdireye bildirmelidir. Okulun yeterince önlem almadığını düşünüyorsanız, meseleyi daha kapsamlı bir şekilde ele alacak olan Çocuk ve Öğrenci temsilcisiyle irtibata geçebilirsiniz. Ayrıca, bir öğretmen tarafından ayrımcılığa maruz kaldığınızı düşünüyorsanız yine bu kişilere başvurabilirsiniz. Çocuk ve Okul Öğrenci Temsilcisi, Devlet Okulları Müffetişliğne bağlıdır ve öğrencilerin yetişkin eğitiminde daha fazla hak sahibi olması için çalışır. Sataşılmayı ve ayrımcı muameleyi engellemenin sorumluluğu öğrencilere değil eğitim koordinatörüne aittir. 15/17

16 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Ayrıntılı bilgi: İsveç Çalışma Ortamı Kurumu'nun web sitesinden Çalışma Ortamı Yasası, Öğrenci Güvenlik Temsilcileri ve öğrenciler için çalışma ortamları hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. Çalışma ortamını geliştirme çalışmaları konusunda tavsiye alabilirsiniz. Çocuk ve Okul Öğrenci Temsilciliği ile ilgili geniş bilgi Bireysel sorumluluk Eğitimde katılımcı ve söz sahibi olma şansı, sorumluluk almayla ilgilidir. Yetişkin eğitimi alan bir öğrenciden, kendi dersleri ve çalışma ortamı konusunda bireysel sorumluluk alması; öğretmenlerinin, eğitim memurları ve mesleki rehber danışmanlarının yardımıyla eğitiminin mümkün olduğu kadar başarılı olmasını sağlamak için aktif olarak çalışması beklenir. Derslere katılmak, grup projelerini tamamlamak ve tüm ev ödevlerini yapmak öğrencinin sorumluluklarıdır. Yetişkin eğitimi için katılım zorunlu değildir ama derslerini tamamlamayan ve eğitim bursu alan bir öğrencinin bursunu kaybetme riski vardır. Eğitim Müfredat ve Eğitim Yasası öğrencilerin eğitimlerinde söz sahibi olmakla sorumlu olduklarını belirtir. Öğrencilerin söz sahibi olma hakkı Yetişkin eğitimindeki öğrencilerin, kişinin istediği düzeyde eğitim alması gibi eğitimlerinde söz sahibi olmalarını sağlayacak önemli bir fırsatı vardır. Öğrenciler ayrıca, eğitim programının şekli ve içeriği, farklı çalışma yöntemleri ve şekilleri deneme konusunda söz sahibi olma hakkına sahiptir. Bireysel koşullara ve gereksinimlere büyük önem verilir. Öğretmenler: 16/17

17 İsveç Eğitim Sistemi: Yetişkin eğitimi Eğitim programlarını öğrencilerle birlikte planlayıp değerlendirmelidir. Kendi düşüncelerini ifade etmekte güçlük çeken öğrencileri bunu başarmaları için cesaretlendirmedir. Sosyal altyapı, cinsiyet, etnik köken, cinsel tercih, engellilik, din ya da diğer inanç ayrımı gözetmeksizin herkesin eğitimde söz sahibi olmasını sağlamalıdır. 17/17