Alzheimer hastalýðý, serebral korteksi innerve
|
|
- Savas Sofuoğlu
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Alzheimer Hastalýðý Tedavisinde Kullanýlan Kolinesteraz Ýnhibitörleri Prof. Dr. Z. Sevim ERCAN* Alzheimer hastalýðý, serebral korteksi innerve eden kolinerjik nöronlarýn progresif dejenerasyonunun eþlik ettiði, kognitif fonksiyonlarýn ve belleðin bozulmasý ile seyreden, ileri yaþ hastalýðýdýr. Bu hastalýðýn tedavisinde kullanýlan ilaçlarýn mekanizmalarýný açýklayabilmek için, hastalýðýn geliþmesinde rolü olduðu gösterilen faktörleri kýsaca þu þekilde sýralayabiliriz: Amiloid prekürsör proteinden proteazlar ile oluþan amiloid β protein bir taraftan amiloid plaklarýn oluþumunu saðlarken diðer taraftan mikroglial hücrelerde sitokinlerin oluþumunu stimüle eder. Amiloid plaklarýn artýþý ile hastalýðýn þiddeti arasýnda pozitif bir korelasyon olduðu bilinmektedir (De Kosky ve Scheff 1990). Diðer taraftan artan sitokinlerden interlökin 1 (IL-1), proinflamatuvar mediyatör olup prostaglandinlerin, lökotrienlerin ve nitrik oksidin sentezini arttýrýr (Rang ve ark. 1995). Amiloid plaklarýn etrafýnda oluþan inflamasyonda bu mediyatörlerin katkýsý muhtemeldir. Amiloid β proteinin sentetik fragmanlarýnýn nörodejenerasyon yaptýðý, mikroglial aktivasyona neden olduðu, intrasellüler kalsiyumu arttýrdýðý gözlenmiþ, L-tipi kalsiyum kanal blokörlerinin, amiloid β protein fargmanlarýnýn bu etkisini * Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalý, ANKARA önlediði gösterilmiþtir (Silei ve ark. 1999). L-tipi voltaj baðýmlý kalsiyum kanallarýnýn aktivasyonunun ise, kalsiyumun hücre içine giriþinin artmasýna ve amiloid plaklarýn etrafýnda asetilkolinesteraz aktivitesinin yoðunlaþmasýna neden olduðu saptanmýþtýr (Mega ve ark. 1999). Alzheimer hastalýðýnda kalsiyum homeostazisinin bozulmasýnýn sonucu, β-amiloid protein sentezini anormal olarak arttýran presenilin-1 geninin mutasyonunun, nöronlarý amiloid ile oluþan apoptozise karþý duyarlý hale getirdiði belirlenmiþtir (Guo ve ark. 1996). Apolipoprotein E'nin ε4 izoformunun Alzheimer hastalýðýnda bir risk faktörü olabileceði ileri sürülmüþ (Roses 1994) ve bu izoformun nöron kültürlerinde kalsiyumu aktive ettiði gösterilmiþtir (Silei ve ark. 1999). Alzheimer hastalýðýnda; santral sinir sisteminin amin yapýdaki mediyatörlerinden asetilkolin, noradrenalin, dopamin ve serotonin düzeylerinin anlamlý olarak azaldýðý, amino asid yapýdaki mediyatörlerinden glutamatýn arttýðý, buna karþýn GABA ve taurinin azaldýðý ve peptid yapýdaki mediyatörlerinden P maddesi, somatostatin, nöropeptid Y, vazopressin, nörotensin, kolesistokinin, Leu-enkefalin ve vazoaktif intestinal peptidin azaldýðý belirlenmiþtir (Alom ve ark. 1991, Struble ve ark. 1987, Volicer ve ark. 1985). 5
2 ERCAN ZS. Sosyal ve mesleki fonksiyonlarý devam ettiremeyecek ölçüde entellektüel bozulma olarak tanýmlanan demans, deðiþik derecelerde kognitif ve kiþilik bozukluklarý ile seyreder. Ancak tanýda en önemli özellik yakýn bellek bozukluklarýdýr (Güleç 1996). Demans vakalarýnýn büyük bir kýsmýndan Alzheimer, Pick, Parkinson gibi nörodejeneratif hastalýklar sorumlu tutulmaktadýr. Demanslarýn bir kýsmý irreversibl olmasýna karþýn, bir kýsmý, ilaç toksisitesi, metabolik bozukluklar, hidrosefali, kollajen vasküler hastalýklar ve infeksiyöz nedenlere baðlý, reversibl olabilir. Reversibl demanslar primer neden tedavi ile ortadan kaldýrýldýðýnda düzelebilmektedir (Arnold ve Kumar 1993). Demansdan sorumlu tutulan Alzheimer hastalýðýnda tahrip olan nöronal yollardan en önemlilerinden biri kolinerjik yollardýr. Bu hastalýkta hem kolinerjik hem de nonkolinerjik nöronlarda asetilkolinesteraz aktivitesinin azaldýðý, amiloid plaklarýn etrafýnda ise asetilkolinesteraz aktivitesinin arttýðý gösterilmiþtir. Kolinerjik defisit olmasý nedeniyle Alzheimer'e baðlý demans tedavisinde asetilkolin prekürsörü olarak kolin ve lesitin kullanýlmýþtýr (Boyd ve ark. 1977, Tahl ve ark. 1981). Plazma kolin deðeri anlamlý olarak yükseldiðinde çok nadir hastada minör bir terapötik etki elde edilebilmiþtir (Little ve ark. 1984). Bunu takiben muskarinik reseptör agonisti olan RS-86 (Spiegel ve ark. 1984) ile betanekolün intraserebroventriküler (i.c.v.) tedavi edici etkileri incelenmiþ, ancak bu ilaçlarýn uygun etkinliðe sahip olmadýklarý ileri sürülmüþtür (Harbaugh ve ark. 1989, Mouradian ve ark. 1988). Kolinerjik agonistler ile tedavide beklenen yanýtlarýn alýnamamasý ve bu agonistlerin hasta tarafýndan iyi tolere edilememesi nedeniyle, araþtýrmalar kolinesteraz inhibitörlerine yöneltilmiþtir. Sinaptik aralýkta bulunan asetilkolinesteraz enzimi asetikolini hidroliz ederek, kolin ve asetik aside dönüþtürür. Bu enzimin kolinerjik sinaps ve kavþaklarda, hem sinir uçlarýnda, hem de kavþak sonrasý veya postsinaptik membran üzerinde yerleþtiði gösterilmiþtir. Bunun yaný sýra eritrositlerde, trombositlerde, lenfositlerde ve plasentada da mevcudiyeti saptanan kolinesteraz enziminin buralardaki fonksiyonu henüz bilinmemektedir. Son zamanlarda asetilkolinesterazýn beyinde nonkolinerjik nöronlarda da bulunduðu gösterilmiþtir. Psödokolinesteraz diye adlandýrýlan ikinci kolinesteraz türü asetilkolini daha yavaþ parçalar, en hýzlý parçaladýðý kolin esteri butirilkolindir. Bu nedenle psödokolinesteraza butirilkolinesteraz adý da verilir. Psödokolinesterazlar sinapsda bulunmazlar, ancak kolinerjik sinirlerde glia hücrelerinde, plazma, karaciðer ve diðer organlarda da varlýklarý gösterilmiþtir. Kolinesteraz inhibitörleri, enzimi reversibl veya irreversibl þekilde inhibe ederek asetilkolin hidrolizini engeller ve reseptörler üzerinden artmýþ bir etkinin ortaya çýkmasýna neden olurlar. Diðer taraftan, amiloid plaklar etrafýndaki asetilkolinesteraz aktivitesinin artmýþ olarak bulunmasý da tedavide bu grup ilaçlarýn kullaným stratejisini ortaya koymaktadýr. Bu amaçla ilk olarak i.v. veya oral fizostigmin denenmiþtir. Fizostigmin, alkaloid olup salisilat ve sülfat tuzlarý kullanýlýr. Sudaki solüsyonu oldukça dayanýksýzdýr. Mide-barsak kanalýndan ve tüm mukozalardan kolaylýkla absorbe edilir. Vücutta hidroliz suretiyle çabuk inaktivasyona uðrar. Sistemik uygulandýðýnda etki süresi dakikadýr. Lipofilik olmasý nedeniyle, santral sinir sistemine (SSS) girebilen bir ilaçtýr. SSS ve periferik sinir sistemindeki kolinerjik sinapslarda asetilkolinesteraz enzimini reversibl olarak bloke ederek kolinerjik transmisyonu arttýrýr. Barbitüratlar ve diðer hipnotik ilaçlar ile genel anesteziklerin yaptýðý depresyonu etkilemez ancak benzodiazepinlerin ve nöroleptiklerin oluþturduðu depresyonu azaltýr. Atropin ve benzeri ilaçlar ile trisiklik antidepresanlarýn yüksek dozlarda oluþturduklarý ajitasyon, konfüzyon ve dezorientasyonu azaltýr (Kayaalp 1998). Fizostigmin, asetilkolin prekürsörleri ile birlikte demans tedavisinde kullanýldýðýnda, bellek ve davranýþta istatistiksel olarak anlamlý iyileþme saðlamýþ, ancak bu bulgular tekrarlanamamýþ ve hastalarýn klinik iyileþmesinde bir geliþim gözlenememiþtir (Deutsch 1971, Petersen 1979) yýlýnda oral yoldan kullanýlabilen santral etkili kolinesteraz inhibitörü Takrin, lesitin ile kombine olarak tedavide kullanýlmaya baþlamýþ ve hastalarda iyileþme saðladýðý bildirilmiþ (Small 1992), 1993 yýlýnda FDA tarafýndan onaylanmýþtýr. 6 DEMANS DERGÝSÝ 2002;2:5-9
3 ALZHEÝMER HASTALIÐI TEDAVÝSÝNDE KULLANILAN KOLÝNESTERAZ ÝNHÝBÝTÖRLERÝ Takrin, 1960 larda süksinilkolinin oluþturduðu çizgili kas felcini uzatmak için kullanýlmýþ olan bir ilaçtýr. Kan-beyin engelini geçer, eliminasyon yarýlanma ömrü plazmada 3 saat olmasýna raðmen beyinde bu süre beklenenden uzundur. Asetilkolinesteraz ve butirilkolinesterazýn reversibl, kompetitif inhibitörüdür. Deneysel çalýþmalarda serotonin, noradrenalin ve dopamin salýverilmesi ve dönüþümünü de arttýrdýðý gösterilmiþtir. Hafif ve orta þiddetdeki Alzheimer olgularýnda %15-30 arasý düzelme yaptýðý, ilerlemiþ olgularda yeterli etki göstermediði saptanmýþtýr. Takrin ile tedavi edilen hastalarýn % 'unda alanin transferaz düzeyinin üst sýnýrýn üç katýna kadar yükseldiði tesbit edilmiþtir. Tedavi gören hastalarda bu enzimin haftada bir ölçülmesi gerektiði belirtilmektedir. Hastalarýn sadece %11-12'sinin altý aylýk takrin tedavisini tolere edip, klinik bir iyileþme gösterdiði saptanmýþtýr. Sitokrom P450 ile aktif metabolite dönüþen takrinin kolinerjik yan etkiler dýþýnda hepatotoksisitesi nedeniyle kullanýmý sýnýrlý kalmýþ, hastalara ancak tolere edebildikleri sürece verilmiþtir (Watkins ve ark. 1994). Takrin, teofilin klerensini %50 azaltýrken, simetidin takrinin klerensini %30 azaltmaktadýr. Bu bulgular takrinin ilaç-ilaç etkileþmesi yönünden dikkat edilmesi gereken bir ilaç olduðunu göstermektedir. Bu önemli yan etkileri nedeniyle kullanýmý kýsýtlý kalan takrin yerine yeni kolinesteraz inhibitörleri geliþtirilmeye baþlanmýþtýr. Donepezil, beyin kolinesterazýnýn spesifik reversibl bir inhibitördür. Piperidin grubundan ikinci kuþak kolinesteraz inhibitörü olan donepezilin periferik butirilkolinesterazlar üzerine etkisi çok azdýr. Plazma yarýlanma ömrü 70 saat olduðu için günlük tek dozun yeterli olduðu ileri sürülmektedir. Plasebo kontrollü bir çalýþmada hastalarýn %40'ýnda bir iyileþme saðladýðý, %27'sinde deðiþme yapmadýðý, %28'inde kötüleþmeye neden olduðu bildirilmiþtir (Wells ve ark. 1998). Donepezil hafif ve orta þiddetteki olgularýn semptomatik tedavisinde kullanýlmaktadýr hasta üzerinde plasebo kontrollü dört kolinesteraz inhibitörünün karþýlaþtýrýldýðý bir çalýþmada hastalarýn %79'unun donepezili iyi tolere ettikleri, organ toksisitesi göstermediði, laboratuvar testlerinde herhangi bir anomaliye rastlanmadýðý bildirilmiþtir (Knopman 2000). 205 hasta üzerinde yürütülen baþka bir çalýþmada da donepezilin takrine göre etkinliðinin daha iyi olduðu saptanmýþtýr (Doody 2001). Rivastigmin, korteks ve hipokampusdaki kolinesterazý selektif olarak inhibe eden, kolinesteraz enziminin esterazik bölgesine baðlanan ancak çok yavaþ ayrýlan bu nedenle de psödo-reversibl inhibisyon yapan bir ilaç olarak tanýmlanmýþtýr. Hem asetilkolinesterazý hem de butirilkolinesterazý inhibe eder. Rivastigmin ile oluþan enzim inhibisyonunun, beyinde 10 saat, plazmada ise 2 saat devam ettiði bildirilmiþtir (Bloom ve ark. 1998). Metabolizmasý karaciðer mikrozomal enzim sisteminden baðýmsýz olduðu için ilaç-ilaç etkileþimi azdýr. Günlük 12 mg'a kadar kullanýmýnýn iyi tolere edildiði ve klinik olarak etkili bulunduðu saptanmýþtýr (Bloom ve ark. 1998). Hafif ve orta þiddetteki 699 Alzheimer tanýsý konulan hastada yapýlan bir çalýþmada günlük aktiviteler, global fonksiyonlar ve kognitif fonksiyonlar üzerinde etkili olduðu ileri sürülmüþtür (Anand ve ark. 1996). Alzheimer tanýsý konulan 18 hastada yapýlan baþka bir çalýþmada rivastigmin ve major metaboliti olan ZNS 'nýn (NAP ) plazma ve serebrospinal mayi içindeki konsantrasyonlarý ile kolinesteraz aktivitesindeki azalma karþýlaþtýrmalý olarak incelenmiþtir. 6 mg rivastigminin biyoyararlanýmýnýn %140 olduðu, rivastigmin ve metabolitinin serebrospinal sývý içinde yarýlanma ömrünün sýrasýyla 0.2 ile 0.5 saat olduðu belirlenmiþ ve metabolitin serebrospinal sývýdaki konsantrasyonu ile kolinesteraz inhibisyonunun korelasyon gösterdiði bildirilmiþtir (Gobburu ve ark. 2001). Uzun süreli rivastigmin tedavisinin Alzheimer hastalýðýnýn davranýþ ve psikopatolojik semptomlarýndaki ilerlemeyi yavaþlattýðý ileri sürülmektedir (Roster ve ark. 1998). Metrifonat, organizmada non-enzimatik bir yol ile etken metaboliti olan diklorvosa dönüþerek etkinlik kazanýr. Dolayýsýyla metrifonat bir pro-drug dýr. Diklorvos güçlü antikolinesteraz aktiviteye sahiptir ve enzimi irreversibl olarak inhibe eder. Günlük tek doz olarak kullanýlýr (Farlow ve ark. 1999). Alzheimer tanýsý konulan 450 hasta üzerinde yapýlan bir çalýþmada metrifonatýn davranýþsal ve psikiyatrik semptomlarý anlamlý olarak azalttýðý gösterilmiþtir (Cummings ve ark. 2001). Ýrreversibl kolinesteraz inhibisyonu yaptýðý için uzun etki gösteren metri- DEMANS DERGÝSÝ 2002;2: 5-9 7
4 ERCAN ZS. fonat, hafif ve orta þiddetdeki 6 Alzheimer tanýsý konulan hastada günlük mg dozda 12 hafta süresince verildiðinde kognitif fonksiyonlar üzerinde yararlý etkisi olduðu bildirilmiþtir (Mega ve ark. 2001). Eptastigmin, uzun etki süreli, oldukça potent yeni bir kolinesteraz inhibitörüdür. Plasebo kontrollü Alzheimer tanýsý konulan 349 hasta üzerinde yapýlan bir çalýþmada, günlük 36 mg dozda 6 ay (25 hafta) süreli tedavi sonrasý hastalarýn bu ilacý iyi tolere ettiði ve kognitif performansda pozitif yönde bir geliþme olduðu gösterilmiþtir (Imbimbo ve ark. 2000). Ancak bu ilacýn kolinerjik yan etkileri yaný sýra nötropeni yaptýðý, bir hastada asemptomatik pansitopeni geliþtiði gözlenmiþ ve hematolojik yan etkilerinin kulanýmýný kýsýtlayýcý bir faktör olabileceði ileri sürülmüþtür (Imbimbo ve ark. 1999). Galantamine, çok yeni olarak tanýmlanmýþ, reversibl, kompetitif ve selektif kolinesteraz inhibitörüdür. Bunun yaný sýra nikotinik reseptörleri allosterik olarak modüle ettiði bildirilmiþtir (Maelicke 2001). Bu iki yönlü etki galantaminin, mevcut ilaçlardan yarar görmeyen Alzheimer hastalarýnda, kullanýmýný çekici hale getirmiþtir. Çok merkezli, çift-kör, plasebo kontrollü hafif ve orta þiddetteki 285 hastada, 18, 24 ve 36 mg/gün dozunda 3 ay süre ile yapýlan tedavi sonrasý, elde edilen verilere göre 18 ve 24 mg/gün dozunun iyi tolere edildiði, kolinerjik yan etkiler gösterdiði ve belirgin bir þekilde Alzheimer hastalýðýnýn kognitif fonksiyonlarýný düzelttiði gösterilmiþtir (Wilkinson ve Murray 2001). Halen üzerinde çalýþýlmakta olan ilaçlardan birisidir. Yukarýda belirtilen kolinesteraz inhibitörleri; 1. Reversibl olanlar : Takrin, Donepezil, Galantamin 2. Psödoreversibl olanlar : Fizostigmin, Eptastigmin, Rivastigmin 3. Irreversibl olanlar : Metrifonat olarak sýnýflandýrýlabilir. Tüm bu kolinesteraz inhibitörlerinin etkinlik ve tolere edilebilirliði üzerinde yapýlan karþýlaþtýrýlmalý bir çalýþmada 6 ay süresince takrin ( mg/gün), donepezil (5-10 mg/gün), galantamin (8-32 mg/gün), fizostigmin (30-36 mg/gün), eptastigmin (30-60 mg/gün), rivastigmin (1-12 mg/gün), metrifonat (30-80 mg/gün) farklý Alzheimer hasta gruplarýna verilmiþtir. Tüm bu kolinesteraz inhibitörlerinin etkinliðinin benzer olduðu ancak hastalarýn bu ilaçlarý tolere edebilmesinin farklý olduðu, 6 aylýk tedavide sadece bulantý, kusma, diare, baþ dönmesi, kuvvet kaybý, anoreksi gibi kolinerjik yan etkilerin görüldüðü bildirilmiþtir (Imbimbo 2001). Alzheimer hastalýðýnýn etiyolojisinde aminlerin, amino asidlerin, peptidlerin, sitokinlerin, serbest oksijen radikallerinin, nitrik oksid ve karbon monoksidin, iyonlarýn rol oynadýðý bilinmektedir. Dolayýsýyla bu hastalýðýn tek bir mekanizmayý etkileyen ilaçlarla radikal tedavisi mümkün görülmemektedir. Bu derlemede sadece kolinerjik sistemi etkileyen kolinesteraz inhibitörleri üzerinde durulmuþ, ilaçlar ile ilgili bilgi verilmeye çalýþýlmýþtýr. KAYNAKLAR Alom J, Bahy JN, Brand N ve ark. (1991) Cerebrospinal fluid taurine in Alzheimer's Disease. Ann Neurol, 30:735. Anand R, Gharabawi G, Enz A (1996) Efficacy and safety results of the early phase studies with Exelon (ENA 713) in Alzheimer's Disease: An overview. J Drug Dev Clin Pract, 8: Arnold SE, Kumar A (1993) Reversible dementias. Med Clin North Am, 77: Bloom JC, Anand R, Veach JA (1998) A randomized trail evaluating the efficacy and safety of ENA 713 (Rivastigmine tartrate), a new cholinesterase inhibitor, in patients with mild to moderately severe Alzheimer's Disease. Int J Geriat Psychopharmacol, 1: Boyd WD, Graham-White J, Blachwood G ve ark. (1977) Clinical effects of choline in Alzheimer senile dementia. Lancet, 2:711. Cummings JL, Nadel A, Masterman D (2001) Efficacy of metrifonate in improving the psychiatric and behavioral disturbances of patients with Alzheimer's Disease. J Geriatr Psychiatry Neurol, 14(2): DeKosky ST, Scheff SW (1990) Synapse loss in frontal cortex biopsies in Alzheimer's Disease: Correlation with cognitive severity. Ann Neurol, 73: Deutsch JA (1971) A cholinergic synapse and the site of memory. Science, 174: DEMANS DERGÝSÝ 2002;2:5-9
5 ALZHEÝMER HASTALIÐI TEDAVÝSÝNDE KULLANILAN KOLÝNESTERAZ ÝNHÝBÝTÖRLERÝ Doody RS, Dunn JK, Clark CM ve ark. (2001) Chronic donepezil treatment is associated with slowed cognitive decline in Alzheimer's Disease. Demnet Geriatr Cogn Disord, 12(4): Farlow MR, Cyrus PA, Nadel A (1999) Metrifonate treatment of Alzheimer's Disease. Influence of APO E genotype. Neurology, 53: Gobburu JV, Tammara V, Lesko L ve ark. (2001) Pharmacokinetic-pharmacodynamic modelling of rivastigmin, a cholinesterase inhibitor, in patients with Alzheimer's Disease. J Clin Pharmacol, 41(10): Guo Q, Furukawa K, Sopher BL ve ark. (1996) Alzheimer's PS- 1 mutation perturbs calcium homeostasis and sensitizes PC 12 cells to death induced amyloid β peptide. Neuroreport, 8: Güleç C (1996) Organik beyin sendromlarý, Temel Ýç Hastalýklarý. 2. Cilt, 1. Baský, Ankara, Güneþ Kitapevi Yayýný, s Harbaugh RE, Reeder TM, Senter HJ ve ark. (1989) Intracerebroventricular bethanechol chloride infusion in Alzheimer's Disease: Results of a collaborative double-blind study. J Neurosurg, 71: Imbimbo BP, Martinelli P, Troetel WM ve ark. (1999) Efficacy and safety of eptastigmine for the treatment of patients with Alzheimer's Disease. Neurology, 52: Imbimbo BP, Troetel WM, Martinelli P ve ark. (2000) A 6 month, double-blind, placebo controlled trail of eptastigmine in Alzheimer's Disease. Dement Geriatr Cogn Disord, 11: Imbimbo BP (2001) Pharmacodynamic-tolerability relationships of cholinesterase inhibitors for Alzheimer's disease. CNS Drugs, 15(5): Kayaalp SO (1998) Týbbi Farmakoloji, 2. Cilt, 8. Baský, Hacettepe-TAÞ Ltd.Þti. s Knopman DS (2000) Management of cognition and function: New results from the clinical trails programme of Aricept (donepezil HCl). Int J Neuropsychopharmacol, 3(7): Little A, Chuaqui-Kidd P, Levy R (1984) Early results from double-blind, placebo control trails of high dose lecithin in Alzheimer's Disease, Alzheimer's Disease: Advences in Basic Research and Therapies. RJ Wurtman, SH Corkin, JH Growdon (Ed), Zurich, s Maelicke A (2001) Pharmacokinetic rationale for switching from donepezil to galantamine. Clin Ther, 23(Suppl A):8-12. Mega MS, Masterman DM, O'Connor SM ve ark. (1999) The spectrum of behavioral responses to cholinesterase inhibitor therapy in Alzheimer's Disease. Arch Neurol, 56: Mega MS, Cummings JL, O'Connor SM ve ark. (2001) Cognitive and metabolic responses to metrifonate therapy in Alzheimer's Disease. Neuropsychiatry Neuropsychol Behav Neurol, 14(1): Mouradian MM, Mahr E, Andrea WJ ve ark. (1988) No response to high dose muscarinic agonist therapy for Alzheimer dementia. Neurology, 38: Petersen RC (1979) Scopolamine state-dependent memory processes in man. Psychopharmacology, 64: Rang HP, Dale MM, Ritter JM (1995) Pharmacology 3. Baský, Churchill Livingstone, London, s Roses AD (1994) Apolipoprotein E affects the rate of Alzheimer Disease expression: β-amyloid burden is a secondary consequence dependent on APO-ε genotype and duration of disease. J Neuropathol Exp Neurol, 53: Roster M, Retz W, Retz-Junginger P ve ark. (1998) Effects of twoyear treatment with cholinesterase inhibitor rivastigmin on behavioral symptoms in Alzheimer's Disease. Behav Neurol, 11(4): Silei V, Fabrizi C, Venturini G ve ark. (1999) Activation of microglial cells by PrP and β-amyloid fragments raises intracelluler calcium through L-type voltage sensitive calcium channels. Brain Res, 818: Small GW (1992) Tacrine for treating Alzheimer's Disease. JAMA, 268: Spiegel R, Azcona A, Wettstein A (1984) First results with RS-86, an orally active muscarinic agonist in alpha subjects and then patients with dementia, Alzheimer's Disease: Advances in Basic Research and Therapies. RJ Wurtman, SH Corkin, JH Growdon (Ed), Zurich s.391. Struble RG, Powers RE, Casanova MF ve ark. (1987) Neuropeptidergic systems in plaques of Alzheimer's Disease. J Neuropathol Exp Neuron, 46: Tahl LJ, Rosen W, Sharpless NS ve ark. (1981) Choline chloride fails to improve cognition in Alzheimer's Diesase. Neurobiol Aging, 2: Volicer L, Langlais PJ, Matson WR ve ark. (1985) Serotonin system in dementia of the Alzheimer type: Abnormal forms of 5- Hydroxytryptophan and serotonin in cerebrospinal fluid. Arch Neurol, 42: Watkins PB, Zimmerman HJ, Knapp MJ ve ark. (1994) Hepatotoxic effects of tacrine administration in patients with Alzheimer's Disease. JAMA, 271: Wells BG, DiPiro JT, Schwinghammer TL ve ark. (1998) Pharmacotherapy Handbook, Appleton & Lange Stamford Conneticut USA, s.819. Wilkinson D, Murray J (2001) Galantamine: a randomized, double-blind, dose comparison in patients with Alzheimer's disease. Int J Geriatr Psychiatry, 16(9): DEMANS DERGÝSÝ 2002;2: 5-9 9
Alzheimer Hastalýðýnýn Ýlaçla Tedavisi
Alzheimer Hastalýðýnýn Ýlaçla Tedavisi Nevzat YÜKSEL* ÖZET Alzheimer hastalýðý en sýk görülen demans nedenidir. Nedenleri de tam olarak bilinmemektedir. Etkin bir tedavisi de yoktur. Ancak bazý yöntemler
DetaylıNörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler
46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının
Detaylıpecya Alzheimer Hastal ığın ın ilaç Tedavisinde Yenilikler Gökay AKSARAY*, Cem KAPTANOĞLU* ÖZET GİRİŞ
Gökay AKSARAY*, Cem KAPTANOĞLU* ÖZET Alzheimer hastal ığı; bilişsel, davranışsal ve konu şma işlevlerinde ortaya çıkan belirtilerle seyreden nörodejeneratif bir sendromdur. Bu yaz ıda, bilişsel semptomlara
DetaylıİLAÇ ARAŞTIRMALARI VE FARMASÖTİK KİMYA (ENDÜSTRİDE İLAÇ ARAŞTIRMALARI)
İLAÇ ARAŞTIRMALARI VE FARMASÖTİK KİMYA (ENDÜSTRİDE İLAÇ ARAŞTIRMALARI) İTAM /8 kasım 2013 İ.Ü.ECZACILIK FAKÜLTESİ Prof. Dr. Serdar Ünlü NOBEL İLAÇ FARMASÖTİK ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME MERKEZİ http://www.fargem.com.tr
DetaylıRomatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011
Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011 Cell growth differentiation Inflamation Cytokine production Extracellular-regulated
DetaylıNikotinik Asetilkolin Reseptörlerinin Farmakolojisi. Dr. Vahide Savcı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AD
Nikotinik Asetilkolin Reseptörlerinin Farmakolojisi Dr. Vahide Savcı Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AD 1 İçerik Giriş Nikotinik reseptörlerin yapısı Tedavi alanları
DetaylıMetformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri
Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Prof.Dr.Mustafa Araz Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 53.Ulusal Diyabet Kongresi, Kıbrıs Diyabet ve Demans Tüm dünyada yaşam süresinin
DetaylıAlzheimer hastalığı nedir, neden gelişir Bozulan mekanizmalar nachr ve nörodejenerasyonla ilişkisi tedavi girişimleri ve sonuçları
Prof. Dr. Görsev Yener Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji ve Sinirbilimleri Anabilim Dalları gorsev.yener@deu.edu.tr Alzheimer hastalığı nedir, neden gelişir Bozulan mekanizmalar nachr ve nörodejenerasyonla
DetaylıNörotransmitter. nörotransmitterler presinaptik. uçta sentezlenir. istisnası peptit transmitterlerdir ve bunlar nöron somasında sentezlenir.
Nörotransmitter Sentez Genel Metabolizma olarak Salındıktan sonra ya nörotransmitterler presinaptik metabolize olurlar (Kolinesteraz, uçta sentezlenir. MAO enzimleri) yada re-uptake e Bunun istisnası peptit
DetaylıAlzheimer hastalýðýnýn (AH) patofizyolojisi
Alzheimer Hastalýðýnýn Tedavisi Doç. Dr. M. Fevzi ÖZTEKÝN* Alzheimer hastalýðýnýn (AH) patofizyolojisi hakkýnda bilgilerimiz arttýkça güncel tedavi olanaklarý da artmaktadýr. Tedavide diðer dejeneratif
DetaylıARAŞTIRMA-RESEARCH ALZHEIMER HASTALIĞI'NDA DONEPEZİL VE RİVASTİGMİN'İN ETKİNLİĞİ VE GÜVENİRLİĞİ
Geriatri 6(4): 119-123, 2003 Turkish Journal of Geriatrics ARAŞTIRMA-RESEARCH Dr. Pervin K. İŞERİ Dr. Hüsnü EFENDİ ALZHEIMER HASTALIĞI'NDA DONEPEZİL VE RİVASTİGMİN'İN ETKİNLİĞİ VE GÜVENİRLİĞİ EFFIACY AND
DetaylıPSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI
PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Uzm. Dr. Neslim G. Doksat, Çocuk Ergen ve Genç Psikiyatrı neslimg@superonline.com www.doksat.com www.neslimdoksat.com
DetaylıMerkezi Sinir Sistemi İlaçları
Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Prof.Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Kemoterapötiklerden sonra en fazla kullanılan ilaçlar Ağrı kesici, ateş
DetaylıNöropatik Ağrı Tedavi Algoritması
6. ULUDAĞ NÖROLOJİ GÜNLERİ Mart 2011 - BURSA Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması Dr. Aslı Tuncer Kurne Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöropatik Ağrı -Tanım Somatosensorial sistemi
DetaylıParoksetinin Sosyal Anksiyete Bozukluðu Tedavisinde Kullanýmý
Paroksetinin Sosyal Anksiyete Bozukluðu Tedavisinde Kullanýmý Aslýhan Sayýn 1 1 Uz.Dr., Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalý, Ankara GÝRÝÞ Sosyal anksiyete bozukluðunun (SAB) tedavisi,
DetaylıFarmakoloji bilgileri kullanılarak farmakoloji dışında yanıtlanabilecek olan toplam soru sayısı: 8
Soruların konulara göre dağılımı: Otonom Sinir Sistemi : 5 Santral Sinir Sistemi : 5 Genel Farmakoloji: 2 Kardiyovaskuler sistem: 3 Otakoid: 2 Endokrin sistem: 2 Antiviral ilaçlar: 1 Konu dağılımı daha
DetaylıDemans, entellektüel yetilerde bozulma ile
Demansýn Deðerlendirilmesinde Nükleer Týp Yöntemleri Prof. Dr. Nahide GÖKÇORA*, Dr. Özgür AKDEMÝR* Demans, entellektüel yetilerde bozulma ile beraber kiþilik ve davraným deðiþiklikleri ile ortaya çýkan
DetaylıDEMANS Neden ve mekanizmalar üzerinden bir gözden geçirme. Demet Özbabalık Adapınar
DEMANS Neden ve mekanizmalar üzerinden bir gözden geçirme Demet Özbabalık Adapınar Demans Kişinin bilişsel işlevlerinde Sosyal, mesleki ve günlük yaşam aktivitelerinde Davranışlarında Avrupa da Demansİnsidansıİnme,
DetaylıTOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015
TOKSİDROMLAR Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 Toksidrom tanım Toksidrom (=toksik sendrom) kelimesi, zehirlenmelerde tanı ve ayırıcı
DetaylıYaþlanan dünyanýn hastalýðý: Alzheimer hastalýðý
DERLEME 35 Yaþlanan dünyanýn hastalýðý: Alzheimer hastalýðý Ümide Demir Özkay, Yusuf Öztürk, Özgür Devrim Can Anadolu Üniversitesi, Eczacýlýk Fakültesi, Farmakoloji AD., Eskiþehir. Özet Alzheimer hastalýðý
DetaylıTÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu Neden Grip Aşısı Yaptırmalıyız? Grip her yýl görülür ve günlük yaþamý etkiler Her yýl trafik kazalarýndan daha fazla insan grip nedeniyle ölmektedir. Özellikle çocuklar,
DetaylıÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir.
ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ALZAMED 5 mg Film Tablet 2. BİLEŞİM Etkin madde: Donepezil hidroklorür 5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde
DetaylıPropiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin
Propiverin HCL Etki Mekanizması Bedreddin Seçkin 24.10.2015 Propiverin Çift Yönlü Etki Mekanizmasına Sahiptir Propiverin nervus pelvicus un eferent nörotransmisyonunu baskılayarak antikolinerjik etki gösterir.
DetaylıAlzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi
Alzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi Uz. Dr. Ümmühan ALTIN*, Uz. Dr. Lütfü HANOÐLU*, Uz. Dr. Ahmet ALTUNHALKA*, Uz. Dr. Alev KARAGÖZ*, Doç. Dr.
Detaylı2013 NİSAN TUS FARMAKOLOJİ
2013 NİSAN TUS FARMAKOLOJİ Doğru Yanıt : E Referans: e-tus İpucu Serisi Farmakoloji Ders Notları Sayfa: 43 Doğru Yanıt :E Doğru Yanıt : B Referans: e-tus İpucu Serisi Farmakoloji Ders Notları Sayfa: 197
DetaylıFARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ
RİSTART 6 mg KAPSÜL Her kapsül 6 mg Rivastigmin e eşdeğer Rivastigmin hidrojen tartarat içerir. Kapsül boyar maddesi olarak ; Titanyum dioksit, Sarı demir oksit ve Kırmızı demir oksit kullanılmıştır. FARMAKOLOJİK
DetaylıSantral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Her nöron, dentritleri aracılığı ile diğer nöronlardan gelen uyarıları alır ve nöron gövdesine iletir. Bu uyarılar ya inhibitör
DetaylıFibrinolytics
ANTİPLATELET İLAÇLAR Fibrinolytics Adezyon Aktivasyon (agonist bağlanma) Agregasyon Aktivasyon (şekil değişikliği) Antiplatelet İlaçlar Antiplatelet ilaçlar Asetilsalisilik asit (aspirin) P2Y12 antagonistleri
DetaylıFARMAKOLOJİSİ. Doç Dr Zeynep Ayfer Aytemur. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
NİKOTİNİN FARMAKOLOJİSİ Doç Dr Zeynep Ayfer Aytemur İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Nikotini tanıtmak Hekimlerin sigara içenlere bakış açısını değiştirmek MÖ Mısır
DetaylıKAS SİNİR KAVŞAĞI. Oğuz Gözen
KAS SİNİR KAVŞAĞI Oğuz Gözen Kas sinir kavşağı İskelet kası hücresinde aksiyon potansiyeli oluşumunun fizyolojik tek mekanizması, kası innerve eden sinir hücresinde aksiyon potansiyeli oluşmasıdır. İskelet
DetaylıExelon 1.5 mg kapsül Prospektüs
Exelon 1.5 mg Kapsül Exelon 1.5 mg kapsül Formülü: Bir kapsül 1.5 mg rivastigmin (hidrojen tartarat şeklinde) içerir. Yardımcı maddeler: Sarı demir oksit, kırmızı demir oksit, titan dioksit Farmakolojik
DetaylıFAR 699 Tez çalışması Farmakoloji 5. Yarıyıl - Güz. Meslek Dersi. Okul Eğitimi Süresi. Modüler/İçerik/Konular
DERSİN KODU VE ADI BÖLÜM DÖNEM DERSİN DİLİ DERS KATEGORİSİ ÖN ŞARTLAR SÜRE VE DAĞILIMI KREDİ DERSİN AMACI ÖĞRENME ÇIKTILARI VE YETERLİLİKLER DERSİN İÇERİĞİ VE DAĞILIMI FAR 699 Tez çalışması Farmakoloji
DetaylıAnksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar. Doç Dr Selim Tümkaya
Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar Doç Dr Selim Tümkaya ANKSİYETE BOZUKLUKLARI Anksiyete bozukluklarının yaşam boyu prevalansı yaklaşık %29 dur. Kessler ve ark 2005 Uzunlamasına çalışmalar
DetaylıBir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı
Bir ARB Olarak Olmesartan Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı PatenT (Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension
DetaylıPsikofarmakolojiye giriş
Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı
DetaylıAlzheimer Hastal ğ ve Demans Tedavisinde Yenilikler
Alzheimer Hastal ğ ve Demans Tedavisinde Yenilikler Mustafa CANKURTARAN, Servet ARIOĞUL Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi, İç Hastal klar Anabilim Dal, Geriatri Ünitesi, ANKARA GİRİŞ Demans; öğrenme,
DetaylıEdip TOSUN Farmasötik Kimya Anabilim Dalı. Tez Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Kadir Özden YERDELEN
BÜT-2-ENDOİK ASİT BİS-(BENZİL-FENİL-AMİT) TÜREVİ BİLEŞİKLERİN SENTEZİ, ASETİLKOLİNESTERAZ VE BUTİLKOLİNESTERAZ ENZİMLERİNE KARŞI AKTİVİTELERİNİN ARAŞTIRILMASI Edip TOSUN Farmasötik Kimya Anabilim Dalı
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıPolikistik Böbrek Hastalığında Yeni Tedavi Yaklaşımları
Polikistik Böbrek Hastalığında Yeni Tedavi Yaklaşımları Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığı Ecder T, Fick-Brosnahan GM, Schrier
DetaylıPANEL 5 GERİATRİK HASTA YÖNETİMİ: KOGNİTİF PROBLEMLER-DEMANS Oturum Başkanı: Prof. Dr. Hakan YAMAN
PANEL 5 GERİATRİK HASTA YÖNETİMİ: KOGNİTİF PROBLEMLER-DEMANS Oturum Başkanı: Prof. Dr. Hakan YAMAN Konuşmacılar: Prof. Dr. Hakan YAMAN Doç. Dr. Süber DİKİCİ Uzm. Dr. Aylin YAMAN DEMANSIN TOPLUM İÇİNDEKİ
DetaylıDemans Tedavisi. Uzm. Dr. Zekeriya ÜLGER, Prof. Dr. Servet ARIOĞUL
İç Hastalıkları Dergisi 2007; 14(1): 33-38 Demans Tedavisi Uzm. Dr. Zekeriya ÜLGER, Prof. Dr. Servet ARIOĞUL Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi, İç Hastal klar Anabilim Dal, Geriatri Ünitesi, ANKARA
DetaylıAlzheimer Hastalığı ve Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar
Turkiye Klinikleri J Pharm Sci 2017;6(2):94-109 DERLEME DOI: 10.5336/pharmsci.2017-55739 Alzheimer Hastalığı ve Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar Özge SOYLU, a Nilgün KARALI a a Farmasötik Kimya AD, İstanbul
DetaylıUzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu?
Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu? Prof. Dr. Rahmi ONUR Marmara Üniversitesi Üroloji Anabilim Dalı İstanbul AAM ANTİMUSKARİNİK AJANLAR KANIT Antikolinerjik ilaçları
DetaylıAçıklama 2011-2013. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK
Açıklama 2011-2013 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK ALZHEİMER HASTALIĞI tedavisinde ASETİLKOLİNESTERAZ İNHİBİTÖRLERİ ve MEMANTİN Dr. Aysu Tihan Bursa Devlet Hastanesi, Psikiyatri kliniği ÖRNEK
DetaylıYrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD
Yaşlılarda Psikofarm akoloji Uygulam a Prensipleri Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete edilen tüm ilaçların % 35 > 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi
DetaylıZHEDON 10 mg Film Kaplı Tablet. FORMÜLÜ Her film kaplı tablette; 10 mg donepezil hidroklorür içerir.
ZHEDON 10 mg Film Kaplı Tablet FORMÜLÜ Her film kaplı tablette; 10 mg donepezil hidroklorür içerir. FARMAKOLOJĐK ÖZELLĐKLERĐ Farmakodinamik özellikleri Donepezil hidroklorür beyinde predominant kolinesteraz
DetaylıAlzheimer Hastal Tedavisinde Kullan lan laçlar
DERLEME/REVIEW Alzheimer Hastal Tedavisinde Kullan lan laçlar Zekeriya Ülger, Burcu Balam Yavuz, Meltem Halil, Mustafa Cankurtaran, Servet Ar o ul Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi, ç Hastal klar Anabilim
Detaylı¹GÜTF İç Hastalıkları ABD, ²GÜTF Endokrinoloji Bilim Dalı, ³HÜTF Geriatri Bilim Dalı ⁴GÜTF Biyokimya Bilim Dalı
Dr. Derda GÖKÇE¹, Prof. Dr. İlhan YETKİN², Prof. Dr. Mustafa CANKURTARAN³, Doç. Dr. Özlem GÜLBAHAR⁴, Uzm. Dr. Rana Tuna DOĞRUL³, Uzm. Dr. Cemal KIZILARSLANOĞLU³, Uzm. Dr. Muhittin YALÇIN² ¹GÜTF İç Hastalıkları
DetaylıPeptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı
Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı Plasebo? H 2 RA? PPİ? H.pilori eradikasyonu? Endoskopik tedavi? Prof.Dr. Ömer ŞENTÜRK 1 2 Her 100 000 yatıştan 10-50 üst gis kanama En sık neden p.ülser Mortalite
DetaylıNF 1 li Hastalarda Mental Gelişim ve İlişkili Sorunlar
NF 1 li Hastalarda Mental Gelişim ve İlişkili Sorunlar Dr. Gülşen Köse Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi NF1 Genetik hastalıklarda sinyal yolundaki değişikliklerin
Detaylı(2) Hafif kognitif bozukluklar (Mild Cognitive Impairmanet-MID)
1. ALZHEİMER TEŞHİSİ Alzheimerin başladığına dair objektif araz veya semptomlar yoktur. Yani, biyolojik marker veya pathognomonik semptomlar halen bulunamamıştır. Bilinen, her Alzheimer hastalığının hafıza
DetaylıTRIVASTAL 50 RETARD KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. sürekli salım sağlayan kaplı tablet / 50 mg
TRIVASTAL 50 RETARD KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. TIBBI FARMASÖTIK ÜRÜNÜN ADI: TRIVASTAL 50 RETARD 2. KALITATIF VE KANTITATIF TERKIBI Piribedil sürekli salım sağlayan kaplı tablet / 50 mg 3. FARMASÖTIK ŞEKLI
DetaylıAntiepileptik ilaçlar ve Yenidoğan. Dr. Mehmet VURAL Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Neonatoloji BD
Antiepileptik ilaçlar ve Yenidoğan Dr. Mehmet VURAL Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Neonatoloji BD AED ve Yenidoğan YD da malformasyonlar AED ve yenidoğanın hemorajik hastalığı
DetaylıSİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca
DetaylıDEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018
DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda
DetaylıARICEPT Film Kaplı Tablet 5 Mg
FORMÜLÜ ARICEPT Film Kaplı Tablet 5 Mg Her bir film kaplı tablet; 5 mg donepezil hidroklorür ve boyar madde olarak titanyum dioksit içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Donepezil hidroklorür beyinde predominant
DetaylıÇocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı
Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Doç. Dr. Betül ULUKOL AKBULUT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ateş Hipotalamik set-point in yükselmesi Çevre ısısının çok artması Ektodermal
DetaylıLewy cisimcik demansý (LCD), Alzheimer
Lewy Cisimcik Demansý-Histopatolojik Özellikleri Uz. Dr. Nalan AKYÜREK*, Prof. Dr. Leyla MEMÝÞ* Lewy cisimcik demansý (LCD), Alzheimer hastalýðýndan sonra ikinci en sýk demans nedeni olup, çoðu serilerde
DetaylıProf. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu
Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu Tedavi hedefleri HIV e bağlı morbidite ve mortaliteyi azaltmak Viral yükü maksimal ve en uzun süreli şekilde bastırmak. İmmun
Detaylı100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir?
100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? A) Karbamazepin B) Lamotrijin C) Lityum karbonat D) Valproik asit E) Duloksetin Referans:
DetaylıSİNİR SİSTEMİ. Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ.
SİNİR SİSTEMİ Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ http://yunus.hacettepe.edu.tr/~ucalis/ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi, organizmanın gerek kendisinde gerekse çevresinde meydana gelen değişikliklere karşı koordine şekilde
DetaylıREQUIPPTM 5mg film tablet
REQUIPPTM 5mg film tablet Formülü: Beher film tablet : 5 mg ropinirol serbest baza eşdeğer ropinirol hidroklorür içerir. Boyar madde olarak: Titanyum dioksit ve indigokarmin. Farmakolojik Özellikleri :
DetaylıDemans sýk görülen, kiþiyi yetersizliðe götürüp
Demans Tanýsý ve Tedavisi: Bir Güncelleþtirme Dr. David G. CLARK*, Prof. Dr. Jeffrey L. CUMMINGS* Çeviren: Doç. Dr. Levent SEVÝNÇOK Demans Hastalýðýnýn Giderek Artan Yükü Demans sýk görülen, kiþiyi yetersizliðe
DetaylıOytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran
Yağlı Karaciğer (Metabolik Sendrom) Modeli Geliştirilen Sıçanlarda Psikoz Yatkınlığındaki Artışın Gösterilmesi ve Bu Bulgunun İnflamatuar Sitokinlerle Bağlantısının Açıklanması Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar
DetaylıParkinson ve Alzheimer hastalığı tedavisi
Parkinson ve Alzheimer hastalığı tedavisi Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 2 2/37 1 Parkinson hastalığı
DetaylıORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART
ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik bulgular Yönetim/tedavi EPIDEMIYOLOJI İlk organofosfat 1854 yılında üretilmiştir
DetaylıSinir Sistemi laçlar. Prof. Dr. Ünsal Çal
Sinir Sistemi laçlar 26. ALZE MER TEDAV DE KULLAILA LAÇLAR Prof. Dr. Ünsal Çal Alzheimer, haf za, konu ma, yön bulma, insanlar tan ma, problem çözme gibi günlük ya amda birçok kez gerçekle tirilen pratiklerin,
Detaylı7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ
7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ 2017-2018 Güz Dönemi PERİFER SİNİR SİSTEMİNE ETKİLİ İLAÇLAR Periferdeki organlara yönelik sinirsel iletişimin sağlandığı sisteme, PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ,
DetaylıAlzheimer hastalýðý (AD) kompleks genetik bir
Alzheimer Hastalýðý ve Genetik Uz. Dr. Bijen NAZLIEL* Alzheimer hastalýðý (AD) kompleks genetik bir hastalýktýr. Erken baþlangýçlý ailelerde mendelian bir geçiþ görülse de geç baþlangýçlý (>60) hastalarda
DetaylıDEMANSTA KOGNĐTĐF SEMPTOMLARIN TEDAVĐSĐ
DEMANSTA KOGNĐTĐF SEMPTOMLARIN TEDAVĐSĐ Prof. Dr. Haşmet A. Hanağası Đstanbul Üniversitesi, Đstanbul Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı Davranış Nörolojisi ve Hareket Bozuklukları Birimi Demansa neden
DetaylıB. Antiasetilkolinesteraz İlaçlar
B. Antiasetilkolinesteraz İlaçlar Bu grup ilaçlar Asetilkolinesteraz enzimini inhibe ederek bütün kolinerjik kavşak ve sinapslarda asetilkolin birikmesine neden olurlar. Hem nikotinik ve hemde muskarinik
DetaylıAkut Koroner Sendrom da Yeni Nesil Antikoagülanlar
Akut Koroner Sendrom da Yeni Nesil Antikoagülanlar Dr. Özgür SÖĞÜT Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp Kliniği, İSTANBUL Sunu Planı AKS de sekonder korunma Yeni Nesil Antikoagulanlar 7 adet
DetaylıBAZI 1,4-DİHİDROPİRİDİN TÜREVİ BİLEŞİKLERİN SENTEZ VE BİYOAKTİVİTE ÇALIŞMALARI
T.C. EGE ÜİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ESTİTÜSÜ BAZI 1,4-DİHİDROPİRİDİ TÜREVİ BİLEŞİKLERİ SETEZ VE BİYOAKTİVİTE ÇALIŞMALARI Farmasötik Kimya Programı Yüksek Lisans Tezi Eczacı Sülünay PARLAR Danışman Öğretim
DetaylıKayseri de Pratisyen Hekimlere Verilen Groningen Modeli Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Eðitiminin Deðerlendirilmesi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri de Pratisyen Hekimlere Verilen Groningen Modeli Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Eðitiminin Deðerlendirilmesi The Evaluation of a Groningen Model of Pharmacotherapy Training
DetaylıRomatoid Artrit Tedavisinde Kinaz I nhibitörleri Klinik Çalıs malar
Romatoid Artrit Tedavisinde Kinaz I nhibitörleri Klinik Çalıs malar Ahmet Gül İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi RA Tedavisi Biyolojik I laçlar van Vollenhoven RF. Nat Rev Rheumatol 2009;5:531
DetaylıKüçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji. Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir
Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir KÜÇÜK DAMAR HASTALIĞINDA KLİNİK BULGULAR Yok Özel fokal nöroloik semptomlar Sinsi gelişen global nörolojik
DetaylıSaðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin
Saðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin arasý býçak sýrtý gibi sonlanan özelliklere sahiptir.
DetaylıRĐVAXEL 4.5 mg KAPSÜL
FORMÜL PROSPEKTÜS RĐVAXEL 4.5 mg KAPSÜL Bir kapsül 4.5 mg rivastigmin (hidrojen tartarat şeklinde) içerir. Yardımcı maddeler: Kırmızı ve sarı demir oksit, titanyum dioksit. FARMAKOLOJiK ÖZELLiKLERĐ Farmakodinamik
DetaylıALZANCER 10 mg FİLM TABLET
ALZANCER 10 mg FİLM TABLET FORMÜL: Her Alzancer 10 mg Film Tablet, etken madde olarak 10 mg donepezil hidroklorür, yardımcı madde olarak laktoz monohidrat ve boyar madde olarak titanyum dioksit içerir.
DetaylıSosyal fobi, insanlarýn hem sosyal hem de iþ
Sosyal Anksiyete Bozukluðunun Farmakolojik Tedavisi Dr. Ali ÖZGEN*, Prof. Dr. Sunar BÝRSÖZ* Sosyal fobi, insanlarýn hem sosyal hem de iþ ortamýnda toplumla iliþkide bulunma yeteneklerini direkt etkileyen
DetaylıIX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011
ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik
Detaylı3. Hanağası HA. Gürol ME, Şahin H, Emre M, Atypical neurological involvvolment associated with celiac disease Europ J Neurol, 8, 67-9 (2001).
ULUSLARARASI HAKEMLİ DERGİLERDE YAYINLANAN MAKALELER 1. Hanagası HA, Kaptanoğlu G, Şahin HA, Emre M, The use of NMDA antagonist memantine in drug-resistant dyskinesias resulting from L-dopa, Mov Disord,
DetaylıTerapötik İlaç Düzeylerinin İzlenmesi
Terapötik İlaç İzlemi ve İlaç Dozu Hesaplama Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009 Terapötik İlaç Düzeylerinin
DetaylıKüçük Damar Hastalığı - Tedavi
Küçük Damar Hastalığı - Tedavi V. Oturum: Küçük Damar Hastalığı Prof. Dr. Nazire Afşar Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi KDH Bath&Wardlaw; International Journal of Stroke. Vol 10, June 2015, 469 478
DetaylıHomeostaz. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Serin proteaz 27.09.2014
Homeostaz Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu Dr. M. Cem Ar İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı Yaşamın devamını sağlamak için organizmanın düzenleyici sistemler
DetaylıMirtazapinin Major Depresyonda Etki Baþlangýcý ve Güvenilirliði: Olgu Serisi
OLGU SERÝSÝ Mirtazapinin Major Depresyonda Etki Baþlangýcý ve Güvenilirliði: Olgu Serisi Feryal Çam Çelikel 1, Birgül Elbozan Cumurcu 1, Ýlker Etikan 2 1 Yrd.Doç.Dr., Gaziosmanpaþa Üniversitesi Týp Fakültesi,
DetaylıAlzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklar sinsi başlar ve yıllar içinde
DERLEME Hacettepe Tıp Dergisi 24; 35:199-26 Alzheimer hastal n n öncesi: hafif kognitif bozukluk Kaynak Selekler 1 1 Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara Alzheimer
DetaylıAPRAZOL 30 mg Mikropellet Kapsül
APRAZOL 30 mg Mikropellet Kapsül FORMÜLÜ: Her kapsülde mide asidine dayanıklı enterik kaplı mikropelletler halinde; Lansoprazol 30 mg Boyar madde olarak: Kinolin sarısı (E 104), İndigokarmin (E 132), Titandioksit
DetaylıSUNUM PLANI. Genel değerlendirme EKT TMU tdcs
KISSADAN HİSSE SUNUM PLANI Genel değerlendirme EKT TMU tdcs ŞİZOFRENİ TEDAVİSİNDE PSIKOFARMAKOLOJİ DIŞI YAKLAŞIMLAR Biyopsikososyal Yaklaşım Etyoloji ve Patofizyoloji Psikolojik Faktörler B i r e y s e
DetaylıETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Önemi
ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Önemi PLAVİX FİLM TABLET 75 mg KISA ÜRÜN BİLGİSİ 4.2. Pozoloji ve uygulama şekli Farmakogenetik CYP2C19
DetaylıTEDAVİSİNDE BUGÜN KONUŞMA PLANI
ALZHEIMER HASTALIĞI TEDAVİSİNDE BUGÜN Dr. Haşmet A. Hanağası İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Davranış Nörolojisi ve Hareket Bozuklukları Birimi KONUŞMA PLANI ALZHEIMER HASTALIĞI KOLİNESTERAZ
DetaylıPsikiyatrik Bozukluklarda Valproat Kullanýmý
Psikiyatrik Bozukluklarda Valproat Kullanýmý Ý. Tuncer OKAY*, Cebrail KISA**, Nesrin DÝLBAZ*** ÖZET Keþfedilmesinden yýllar sonra antikonvülzan olarak kullanýlmaya baþlanýlan valproat, ayný dönemde bipolar
DetaylıProf.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD
Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD Kronik enflamatuar hastalıklar, konak doku ve immun hücreleri arasındaki karmaşık etkileşimlerinden
DetaylıBüyük oranda hayvan araþtýrmalarý ve in vitro
Noradrenerjik Sistem ve Depresyon Yrd. Doç. Dr. Þükrü UÐUZ*, Dr. Ebru YURDAGÜL* Büyük oranda hayvan araþtýrmalarý ve in vitro çalýþmalarda elde edilen kanýtlar, duygudurum bozukluklarýnýn beyinde limbik
DetaylıSTATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu
STATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD KV olay riski (%) Statin çalışmaları: Primer koruma 10 8 6 4 2 0 1 Statin Placebo WOSCOPS WOSCOPS
DetaylıALZHEIMER HASTALIĞI ALZHEIMER DISEASE DERLEME. Dr. Esen Saka TOPÇUOĞLU Dr. Kaynak SELEKLER. GERİATRİ 1998, CİLT: l, SAYI: 2, SAYFA: 63
Geriatri 1 (2): 63-67, 1998 Turkish Journal of Geriatrics DERLEME Dr. Esen Saka TOPÇUOĞLU Dr. Kaynak SELEKLER ALZHEIMER HASTALIĞI ALZHEIMER DISEASE ÖZET 65 yaş üzerindeki popülasyonda %3-11 prevalansı
DetaylıALZHEİMER HASTALIĞI TEDAVİSİ & BİRİNCİ BASAMAKTA YAKLAŞIM
ALZHEİMER HASTALIĞI TEDAVİSİ & BİRİNCİ BASAMAKTA YAKLAŞIM Prof. Dr. Aynur Özge Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD. Alzheimer Derneği Mersin Şubesi Başkanı aynurozge@gmail.com MERSİN ŞUBESİ İçerik
DetaylıEpidermoid Akciğer Kanseri Sistemik Tedavisinde Gelişmeler
Epidermoid Akciğer Kanseri Sistemik Tedavisinde Gelişmeler Dr. Özden Altundağ Başkent Üniversitesi Medikal Onkoloji TAKD İÇ ANADOLU BÖLGE TOPLANTISI 10/05/2016, Ankara Akciğer Kanseri Geleneksel Sınıflandırma
DetaylıÖzgül Serotonin Geri Alým Engelleyicilerine Baðlý Kesilme Sendromlarý
Özgül Serotonin Geri Alým Engelleyicilerine Baðlý Kesilme Sendromlarý Lut TAMAM* ÖZET Selektif serotonin geri alým inhibitörleri (SSRI) depresyon baþta olmak üzere, anksiyete bozukluklarý, obsesif kompulsif
DetaylıKronik Hepatit C Tedavisinde Kullanılan Diğer ilaçlar. Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Kronik Hepatit C Tedavisinde Kullanılan Diğer ilaçlar Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD (The number of chronically infected persons worldwide is estimated to be about
Detaylı