FORMÜLÜ FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ. Farmakokinetik özellikleri. Bir tablet 10 mg metilfenidat hidroklorür içerir. Yardımcı maddeler: laktoz.

Transkript

1 Ritalin 10 mg Tablet FORMÜLÜ Bir tablet 10 mg metilfenidat hidroklorür içerir. Yardımcı maddeler: laktoz. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Ritalin bir merkezi sinir sistemi uyarıcısı olup belirgin etkisi motor aktivite yerine mental aktivite üzerinedir. İnsandaki etki mekanizması tamamen anlaşılmamıştır, fakat beyin kökü aktivasyon sistemini ve korteksi aktive ederek uyarıcı etkisini gösterdiği düşünülmektedir. Ritalin in çocuklardaki mental ve davranışsal etkilerinin mekanizması açıklıkla belirlenmemiştir ve bu etkilerin merkezi sinir sisteminin durumu ile ilişkilerini gösteren kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Farmakokinetik özellikleri Emilim Oral yoldan alındıktan sonra etkin madde (metilfenidat hidroklorür) hızla ve hemen hemen tamamen emilir. Yoğun ilk geçiş metabolizması nedeniyle sistemik biyoyayarlanımı dozun ancak % 30 u (% 11-51) kadardır. Besinlerle alınması emilimini hızlandırır fakat emilen miktarı etkilemez mg/kg alınmasından ortalama 1-2 saat sonra yaklaşık 40 nmol/l (11 ng/ml) olan doruk konsantrasyonlara erişilir. Ancak doruk konsantrasyonlar hastalar arasında belirgin derecede farklılıklar gösterir. Konsantrasyon-zaman eğrisi altında kalan alan (AUC) ve doruk plazma konsantrasyonları (Cmax) doz ile orantılıdır. Dağılım Kanda metilfenidat ve metabolitleri plazma (% 57) ve eritrositler (%43) arasında dağılır. Metilfenidat ve metabolitleri plazma proteinlerine düşük oranda (% 10-33) bağlanırlar. Sanal dağılım hacmi yaklaşık 13.1 L/kg dır. Biyotransformasyon Metilfenidatın biyotransformasyonu hızlı ve geniş kapsamlıdır. Ana metabolit olan, ester grubu uzaklaştırılmış, α-fenil-2-piperidin asetik asit metaboliti metilfenidatın alınmasından yaklaşık 2 saat sonra plazmada, değişmemiş maddeninkinden defa daha yüksek olan doruk konsantrasyonlara ulaşır. α-fenil-2-piperidin asetik asidin yarılanma ömrü metilfenidatin yarılanma ömrünün yaklaşık iki katıdır ve ortalama sistemik klirensi 0.17 L/saat/kg dır. Hidroksillenmiş metabolitler (yani, hidroksimetilfenidat ve hidroksiritalinik asit) ancak küçük miktarlarda tespit edilirler. Terapötik etkinliğinin esas olarak ana maddeye bağlı olduğu sanılmaktadır. Eliminasyon Metilfenidat plazmadan ortalama 2 saatlik bir yarı ömür ile elimine edilir. Sanal ortalama sistemik klirensi 10 L/saat/kg dır. Oral alınmasından sonra saat içinde dozun % si idrar, % 1-3 ü dışkı ile, metabolitleri şeklinde atılır. Değişikliğe uğramamış metilfenidat ancak küçük miktarlarda (< % 1) idrarda görülür. Dozun çoğunluğu (% 60-86) idrarla, α-fenil-2-piperidin asetik asit şeklinde atılır. 1/6

2 Hastalardaki özellikleri Metilfenidatın hiperaktif çocuklarda ve normal erişkinlerde farmakokinetik davranışları arasında görünür fark yoktur. Eliminasyon bilgileri, böbrek fonksiyon bozukluğu olması halinde böbrek fonksiyonları normal olan hastalardakine göre değişmemiş metilfenidatın böbreklerden atılmasının çok az miktarda azalacağını göstermektedir. Bununla birlikte α-fenil-2-piperidin asetik asit metabolitinin böbreklerden atılması azalabilir. ENDİKASYONLARI Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder = ADHD) ADHD önceleri çocuklarda dikkat eksikliği bozukluğu veya beyinde minimal düzeyde işlev bozukluğu olarak bilinirdi. Hiperkinetik çocuk sendromu, minimal beyin hasarı, minimal serebral disfonksiyon, minör serebral disfonksiyon ve çocuklarda psiko-organik sendrom, bu davranışsal sendromu tanımlamak için kullanılan diğer terimlerdir. Ritalin orta derece-şiddetli dikkat dağınıklığı, kısa dikkat süresi, hiperaktivite, duygusal değişkenlik, düşünmeksizin hareket etme gibi özellikler gösteren davranışsal bir sendromu olan çocukları stabilize etmek amacıyla tipik olarak psikolojik, eğitsel ve sosyal önlemler içeren kapsamlı bir tedavi programının bir parçası olarak uygulanır. Lokalize olmayan (yumuşak) nörolojik belirtiler, öğrenme güçlüğü ve anormal EEG mevcut olabilir veya olmayabilir ve merkezi sinir sistemi fonksiyon bozukluğu tanısı konabilir veya konamayabilir. ADHD Tanısı İçin Özel Hususlar Bu sendromun spesifik etiyolojisi bilinmemektedir ve tek tanı testi mevcut değildir. Yeterli tanı için tıbbi ve nöropsikolojik, eğitsel ve sosyal araştırma gereklidir. Kronikleşmiş kısa süreli dikkat, dikkatin kolay dağılması, duygusal kararsızlık, düşünmeksizin ani hareket etme ve orta derece-şiddetli hiperaktivite, minör nörolojik belirtiler ve anormal EEG genellikle bildirilen özelliklerdir. Öğrenme azalabilir veya azalmayabilir. Tanı, tüm hikayeye ve çocuğun değerlendirilmesine dayanarak yapılmalı ve sadece bu özelliklerden bir veya birkaçının varlığına dayanmamalıdır. İlaç ile tedavi bu sendromu gösteren çocukların hepsinde endike değildir. Uyarıcılar, çevresel faktörler (özellikle çocuk suistimali) nedeniyle sekonder olarak gelişen belirtiler olan çocuklarda ve/veya psikoz dahil, primer psikiyatrik bozukluklar olan çocuklarda kullanılmaz. Uygun eğitsel yaklaşım esastır ve psikososyal girişim genellikle gereklidir. Çare olarak düşünülen önlemler tek başına yetersiz oldukları takdirde çocuktaki semptomların süre ve şiddetine göre doktor tarafından bir uyarıcı reçete edilir. Narkolepsi Belirtiler gündüz uyku hali, uygunsuz uyku halleri ve istemli kas tonunun aniden kaybıdır. KONTRENDİKASYONLARI Metilfenidata veya içerdiği maddelerden herhangi birine karşı aşırı duyarlılığı olanlarda kullanılmaz. Anksiyete, gerilim, ajitasyon, hipertiroidizm, kardiyak aritmiler, şiddetli angina pectoris ve glokom mevcudiyetinde Ritalin kontrendikedir. Ayrıca, motor tikleri olan hastalarda, kardeşlerinde tikler olan hastalarda veya ailesinde veya kendisinde Tourette Sendromu tanısı veya ailesel hikayesi olan hastalarda kontrendikedir. UYARILAR/ÖNLEMLER Ritalin 6 yaşından küçük çocuklarda kullanılmamalıdır, çünkü bu yaş grubunda emniyet ve etkinliği tespit edilmemiştir. 2/6

3 Ritalin egzojen veya endojen kaynaklı, şiddetli depresyonun tedavisi için kullanılmamalıdır. Klinik deneyimler psikotik çocuklara Ritalin verilmesinin davranış bozukluğu ve düşünce bozukluğu semptomlarını alevlendirebileceğini düşündürmektedir. Ritalin in kronik suistimali belirgin toleransa ve değişik derecelerde anormal davranışlarla birlikte psikolojik bağımlılığa yol açabilir. Aşikar psikotik haller, özellikle parenteral suistimale cevap olarak görülebilir. Mevcut klinik bilgiler çocuklara verilen Ritalin in yetişkin ve ergenlik çağındakilerde olduğu gibi bağımlılık olasılığını artırmadığını göstermektedir. Ritalin ile tedavi tüm dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu vakalarında endike değildir ve ancak hastalığın detaylı tanı hikayesi alındıktan ve değerlendirme yapıldıktan sonra düşünülmelidir. Ritalin; yalnızca bir ya da birkac anormal davranışsal özelliğin varlığına göre değil, çocuğun yaşına göre ve semptomların şiddeti değerlendirilerek reçete edilmelidir. Bu semptomlar akut stres reaksiyonları ile ilişkili olduğunda Ritalin ile tedavi genellikle endike değildir. Ritalin epilepsili hastalarda dikkatle kullanılmalıdır. Klinik deneyim, Ritalin ile tedavi edildiklerinde bu hastaların küçük bir kısmında, nöbet sıklığında artış olabildiğini göstermektedir. Nöbet sıklığı arttığı takdirde Ritalin kullanımına son verilmelidir. Nedensel bir ilişki teyid edilmemiş olmasına rağmen çocuklarda uyarıcıların uzun süreli kullanımında vücut ağırlığında orta şiddette azalma ve gelişmede hafif bir gecikme bildirilmiştir. Geçmişinde ilaç bağımlılığı ve alkolizm olan hastalar gibi duygusal olarak kararsız hastalarda dikkatli olmak gerekir, çünkü bu hastalar kendiliklerinden dozu artırabilirler. Özellikle hipertansiyonlu, Ritalin kullanan tüm hastalarda kan basıncı uygun aralıklarla izlenmelidir. Ritalin in uzun süreli kullanımında emniyet ve etkinlik konusundaki bilgiler tam değildir. Bu nedenle uzun süreli tedavi gerektiren hastalar dikkatle izlenmelidir. Uzun süreli tedavi sırasında periyodik olarak tam ve ayırıcı kan sayımları ve trombosit sayımlarının yapılması tavsiye edilir. Kronik aşırı aktivite etkileri yanında depresyonu ortaya çıkarabileceğinden ilacın bırakılması sırasında dikkatli denetim gerekmektedir. Bazı hastaların uzun süreli takibi gerekebilir. Gebelik ve emzirme Hamile kadınlarda metilfenidatın güvenli kullanımına dair çalışmalar yapılmamıştır. Ritalin, muhtemel yararları fetus için riskinden fazla olmadıkça, gebe kadınlara verilmemelidir. Ritalin ve/veya metabolitlerinin anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir. Güvenlik nedeniyle emziren anneler Ritalin kullanmamalıdırlar. Araç ve makine kullanma yeteneğine etkisi 3/6

4 Ritalin sersemlik ve uyuşukluğa neden olabilir. Bu nedenle, hastalar araç sürmemek, makine kullanmamak veya diğer tehlikeli olabilecek etkinlikler yapmamak konusunda uyarılmalıdır. YAN ETKİLER / ADVERS ETKİLER Sıklık ölçeği: Sık sık: %10; yaygın: %1 - <%10; seyrek: %0.1 - <%1; ender: % <%0.1; çok ender: <%0.01 Sinirlilik ve uykusuzluk en yaygın istenmeyen etkilerdir. Bunlar tedavinin başlangıcında görülürler ve genellikle dozu azaltmak veya öğleden sonra veya akşam dozunu almamak suretiyle kontrol altına alınabilir. İştah azalması da yaygındır fakat genellikle geçicidir. Merkezi ve periferik sinir sistemi : Yaygın olarak baş ağrısı, uyuşukluk, sersemlik, diskinezi; ender olarak görme uyumunda güçlükler ve bulanık görme; çok ender olarak hiperaktivite, konvülsiyonlar, kas krampları, koreotetoid hareketler, tikler veya mevcut tiklerin ve Tourette Sendromu nun alevlenmesi, toksik psikoz (bazen görsel ve dokunma duyusu ile ilgili halüsinasyonlar), geçici depresif mizaç, serebral arterit ve/veya tıkanma. Zayıf dokümante edilmiş nöroleptik malign sendrom (NMS)a ait çok ender raporlar alınmıştır. Bu raporların çoğunda hastalar diğer ilaçlarla da tedavi olmuşlardır. Bu vakalarda Ritalin in rolü şüphelidir. Kardiyovasküler sistem : Yaygın olarak taşikardi, palpitasyon, aritmiler, kan basıncında ve kalp atım hızında değişiklikler (genellikle artış); ender olarak angina pectoris. Gastrointestinal sistem : Yaygın olarak karın ağrısı, bulantı, kusma. Bunlar genellikle tedavinin başlangıcında görülürler ve ilacın besinlerle birlikte alınması suretiyle hafifletilebilirler. Ağız kuruluğu. Çok ender olarak transaminaz yükselmelerinden hepatik komaya kadar değişen anormal karaciğer fonksiyonu. Deri ve uzantıları: Yaygın olarak döküntü, pruritus, ürtiker, ateş, artralji, saç kaybı; çok ender olarak trombositopenik purpura, eksfolyatif dermatit, multiform eritem. Kan : Çok ender olarak lökopeni, trombositopeni, anemi. Diğerleri : Ender olarak çocuklarda uzun süreli tedavi sırasında kilo almada orta derecede azalma ve gelişmede minör bir yavaşlama. BEKLENMEYEN BİR ETKİ GÖRÜLDÜĞÜNDE DOKTORUNUZA BAŞVURUNUZ. İLAÇ ETKİLEŞMELERİ VE DİĞER ETKİLEŞMELER Ritalin, pressör maddeler ve MAO inhibitörleri ile dikkatle kullanılmalıdır. İnsanlarda yapılan farmakolojik çalışmalar Ritalin in kumarin grubu antikoagülanların, bazı antikonvülsanların (ör: fenobarbiton, fenitoin, primidon), fenilbutazon ve trisiklik antidepresanların metabolizmalarını inhibe edebileceğini göstermiştir. Bu ilaçların dozunu azaltmak gerekebilir. 4/6

5 Ritalin, guanetidinin antihipertansif etkisini zayıflatabilir. Alkol, Ritalin dahil psikoaktif ilaçların merkezi sinir sistemi yan etkilerini artırabilir. Bundan dolayı, tedavi esnasında hastaların alkol almaktan kaçınmaları tavsiye edilir. KULLANIM ŞEKLİ VE DOZU Dozaj hastanın ihtiyaçlarına ve cevaplarına göre ayarlanmalıdır. ADHD tedavisi için ilacın veriliş zamanı hasta için en büyük akademik, davranış ve sosyal açıdan en zor olan gün içi dönemlere rastlatılmaya çalışılmalıdır. Ritalin e düşük dozlarla başlanarak haftalık aralarla artışlar yapılmalıdır. 60 mg dan daha yüksek günlük doz tavsiye edilmemektedir. Doz ayarlamasından bir ay sonra semptomlar düzelmezse ilaç kesilmelidir. Semptomlar kötüleşir veya diğer yan etkiler görülürse ilacın dozu azaltılır veya gerekirse ilaç kesilir. Eğer ilacın etkisi akşam çok erken yokolursa, davranış bozukluğu ve/veya uykusuzluk görülebilir. Normal tabletin akşam dozu bu problemin çözümünde yardımcı olabilir. Çocuğun durumunu değerlendirmek için Ritalin periyodik olarak kesilmelidir. İlaç geçici veya kalıcı olarak kesildiğinde düzelme devam edebilir. İlaç ile tedavi süresi belirsiz olmamalıdır. İlaç genellikle ergenlik sırasında veya ergenlikten sonra kesilebilir. Ancak, ADHD ergenlik döneminde devam edebilir bu nedenle puberte sonrası bu hastalara Ritalinle tedaviye devam edimesi yararlı olabilir. Çocuklar (6 yaş ve üzeri) Günde bir veya iki defa (örneğin kahvaltıda ve öğlende) 5 mg (1/2 tablet) ile başlanır ve haftada 5-10 mg lık artışlarla kademeli olarak artırılır. Toplam günlük doz bölünmüş dozlar halinde uygulanabilir. Erişkinler İki veya üçe bölünmüş dozlar halinde günlük ortalama doz mg dır. Bazı hastalarda günde mg gerekli olabilirken diğerlerinde günde mg yeterli olacaktır. İlacı günün ileri saatlerinde aldığı takdirde uyuyamayan hastalar son dozu saat den önce almalıdırlar. DOZ AŞIMI Belirtiler ve semptomlar Akut doz aşımının belirti ve semptomları başlıca merkezi ve sempatik sinir sistemlerinin aşırı uyarılmasına bağlıdır ve aşağıdaki belirtiler görülebilir: kusma, ajitasyon, tremor, hiperrefleksi, kas seğirmesi, konvülsiyonlar (muhtemelen komanın izlediği), öfori, konfüzyon, halüsinasyonlar, deliryum, terleme, ateş basması, baş ağrısı, hiperpireksi, taşikardi, palpitasyon, kardiyak aritmiler, hipertansiyon, midriyazis ve mukoz membranlarda kuruluk. Tedavi 5/6

6 Tedavi destekleyici önlemlerden oluşur. Hasta kendine verebileceği zarara ve halen mevcut aşırı uyarılmayı daha da ağırlaştıracak dış uyarıcılara karşı korunmalıdır. Eğer belirti ve semptomlar çok şiddetli değilse ve hasta bilinçli ise kusturma ile mide boşaltılabilir veya yıkanabilir. Zehirlenme şiddetli ise, midenin yıkanmasından önce çok dikkatle titre edilmiş dozda kısa etkili bir barbitürat verilmelidir. Yeterli dolaşım ve solunumun sürdürülmesi için çok özen gösterilmelidir; hiperpireksi için dışarıdan soğutma işlemleri gerekebilir. Ritalin ile doz aşımında periton diyalizinin veya ekstrakorporal hemodiyalizin etkinliği tespit edilmemiştir. SAKLAMA KOŞULLARI Nemden koruyunuz. 30ºC nin altındaki oda sıcaklığında saklayınız. TİCARİ TAKDİM ŞEKLİ VE AMBALAJ MUHTEVASI Ritalin 10 mg, 30 tablet, blisterde RUHSAT SAHİBİ: Novartis Sağlık, Gıda ve Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş Bakırköy- İstanbul Novartis Pharma AG, Basel, İsviçre den ithal edilmiştir. RUHSAT TARİHİ VE NO.: /83 Reçete ile satılır. 6/6